czasSERCA
Rok XXIV styczeń-luty 2014 nr 1(128)
cena: 6,00 PLN (w tym 5% VAT)
dwumiesięcznik religijno-społeczny
temat na czasie ISSN 1230-7297
01
9 771230 729405
ZIEMIA ŚWIĘTA – NIEŚWIĘTA (?)
ZADZWOĘ I ZAMÓW!
12 290 52 98 IInnocenzo Inno In nno noce cenz ce nzo nz o
NO GARGANO
18 zä* 20
LECTIO DIVINA
do Ewangelii Dzieciþstwa Format: 115 x 165 mm, s. 196, oprawa miękka
Tematem tego tomiku lectio divina jest opis dzieciństwa Jezusa. Znajdziemy w nim następujące rozważania: prolog Ewangelii św. Łukasza (Łk 1,1-4), orędzie anioła dla Zachariasza (Łk 1,5- 25), zwiastowanie Maryi (Łk 1,26-38), wizyta Maryi u Elżbiety (Łk 1,39-56), Józef (Mt 1,18-25), o osobowości Józefa (Mt 2,1-23), narodziny Jezusa (Łk 2,1-21), z Betlejem do Jerozolimy (Łk 2,22-40). Lektura tej książki pomoże nam lepiej przeżyć czas Adwentu i Bożego Narodzenia.
ZAMÓW
listownie:
Wydawnictwo DEHON ul. Saska 2, 30-715 Kraków ZAMÓW
przez Internet:
sprzedaz@wydawnictwo.net.pl www.wydawnictwo.net.pl
*Do ceny ksiñĔek doliczamy koszt wysyäki.
ZAPRASZAMY DO KSIõGARNI INTERNETOWEJ:
Jarosĝaw
BALON
2490 zä*
ćPIEWAJðC KOLõDY Format: 125 x 200 mm, s. 224, oprawa miękka
Wspaniała książka na czas świąt Bożego Narodzenia. Zaprasza nas do gromadzenia się we wspólnocie rodzinnej i śpiewania kolęd. Dzisiaj często zapomina się o tej tradycji. Na kartach książki znajdziemy nie tylko teksty najważniejszych kolęd, ale również krótkie rozważania do każdej z nich. Są one przepełnione ciepłem, dobrem i miłością – tym wszystkim, czego nam na co dzień brakuje. Zakup tej książki jest dobrym pomysłem na upominek pod choinkę.
www.wydawnictwo.net.pl
SERCA
czasie w
Ś
ks. Radosław Warenda SCJ redaktor naczelny
Fot F Fo ott..:: Ar o Arc A rrcchiw hiw hi wum um
więta Bożego Narodzenia, nawet gdy śnieżnobiałe i z suto zastawionym stołem, zawsze będą niosły zgrzyt. Nawet wbrew Izajaszowym zapewnieniom, że to Syn zostaje nam dany, Ten, którego nazywać będą: „Przedziwny Doradca, Bóg Mocny, Odwieczny Ojciec, Książę Pokoju” (Iz 9,5). Dlaczego w święta czasem czujemy się niekomfortowo? Z różnych powodów. Bo trzeba nam łamać się opłatkiem z tymi, którym trudno na co dzień spojrzeć w oczy. Bo dobrze wiemy, że wigilijny stół nie rozwiąże problemów i narosłych blizn. A to dlatego, że kolorowe reklamowe obrazy świątecznych chwil nijak mają się do szarości naszego świątecznego obrusa i zamożności portfela. I pewnie też z tego powodu, że i pokoju często brak we wnętrzu nas samych… Gdyby przedświąteczne konfesjonały mogły mówić… Czy i te święta, i poświąteczne chwile muszą zgrzytać w naszym życiu? Nie. Absolutnie nie jesteśmy zdeterminowani miernotą. Trzeba jednak zmienić własne przyzwyczajenia. By z życiowych doradców – często zgorzkniałych, widzących wszędzie czyhające zło – zrezygnować na rzecz Tego Przedziwnego, który zamiast patrzenia wstecz i rozdrapywania ran daje nową perspektywę. Co bowiem bardziej popycha nas do autentycznego nawrócenia? Świadomość ciężaru popełnionych grzechów czy uzmysłowienie sobie szansy na niebo? I znów świętujemy narodzenie Księcia Pokoju, który nie tyle jest ostatnią deską ratunku dla ginącego świata, na której trzeba od niebezpieczeństwa czmychnąć, co Emmanuelem – Bogiem z nami, który pozwala nam bezpiecznie przepłynąć przez życie, mądrze z niego korzystając. Piszemy zatem o Ziemi Świętej, piątej Ewangelii, której skosztowanie pozwoli rozsmakować się w czytanych biblijnych fragmentach. Ziemi nadal skandalicznie krwawej nie tyle skandalem samego braku pokoju, ile rozgoryczenia, że to wierzący w tego samego Boga okładają się po głowach. Bo czy tam, gdzie obficie wylewa się łaska, nie wzmaga się często również i grzech? Bo o zapełnienie woła nie tyle puste miejsce przy wigilijnym stole, co pustka w sercu. Niech więc przyjdzie Bóg Mocny, który bardziej niż z tanim poklepywaniem po ramieniu i hasłem: „Jakoś to będzie”, przyjdzie ze słowem Dobrej Nowiny. Byśmy wreszcie poznali, autentycznie doświadczyli, że nie jesteśmy sierotami, mamy bowiem odwiecznego Ojca. Ojca, który nie tylko w swojej obecności jest odwieczny, ale i w miłości. Odwieczny, czyli kochający od zawsze, na zawsze.
Czytelnikom, tym wiernym i tym zaglądającym od czasu do czasu na łamy „Czasu Serca”, życzymy, by doświadczali obecności kochającego Ojca, nie za coś, ale pomimo braku tego czegoś. Bóg bowiem dzieli się z nami najcenniejszą częścią siebie – swoim Synem.
www.czasSerca.pl dwumiesięcznik religijno-społeczny
Rok XXIV, styczeń-luty 2014 nr 1 (128), nr rej. 118/91 Adres redakcji: ul. Saska 2, 30-715 Kraków, tel./fax: 12 290 52 93, 290 52 98, wew. 721 (fax wew. 713); e-mail redakcji: czasserca@czasSerca.pl, e-mail działu prenumeraty: prenumerata@czasSerca.pl Redakcja: ks. Radosław Warenda SCJ (red. nacz.); Stali współpracownicy: ks. Przemysław Bukowski SCJ, ks. Sławomir Kamiński SCJ, Karolina Krawczyk, Joanna Marczuk, ks. Krzysztof Napora SCJ, Sylwia Palka, Aneta Pisarczyk, ks. Gabriel Pisarek SCJ, ks. Dariusz Salamon SCJ, Beata Zajączkowska; Asystent kościelny: ks. Stanisław Hałas SCJ; Korekta: Joanna Matusiak; Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Wydawnictwo DEHON, Beata Bąk; Fotografie na okładkach: shutterstock.com; Prenumerata: Agnieszka Niemiec; Druk: EURODRUK-Kraków Sp. z o.o.; Nakład: 4500 egz.; Wydawca: Wydawnictwo Księży Sercanów DEHON. Za zezwoleniem władzy kościelnej. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadesłanych materiałów, zmiany tytułów, nie zwraca artykułów niezamówionych. Fotografie bez podpisów są tylko przykładowymi ilustracjami i nie przedstawiają osób, o których mowa w artykule. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Pismo utrzymuje się z prenumeraty i ofiar czytelników. Można je przesyłać na konto: Wydawnictwo Księży Sercanów, ul. Saska 2, 30-715 Kraków; nr r-ku PLN: 86 1240 3002 1111 0000 2885 7316; nr r-ku EUR: 42 1240 4650 1978 0010 3624 6150
CZAS SERCA 1 (128) 2014
3
SERCA
B
w
czasie
yłem zszokowany, że można robić takie rzeczy w miejscu, w którym Pan Jezus dokonał największego aktu miłości. Dopiero po pewnym czasie zrozumiałem, że oni nie tyle nie szanują Pana Jezusa, ile traktują to miejsce jak dom. A przecież największe przykrości czynimy tym, z którymi czujemy się najbardziej rodzinnie.
Fott.:: ks. Fo Fot ks. R ks R.. Wa Ware rren en e nd da a SC SCJ S CJJ C
s. 6
TEMA AT NA CZASIEE
6
Chrześcijański konglomerat Z ks. Wojciechem Węgrzyniakiem rozmawia ks. Radosław Warenda SCJ
CZAS KOŚCIOŁA
10 12
Franciszkańska Ziemia Święta Karolina Krawczyk Franciszek Łączyć, a nie dzielić
CZAS DUCHOWOŚCI Fot ot.: t.:: A Arc rc rchiw hiw hi wum um
14
16
R
ozmawiał z uchodźcami stojącymi w kolejce, by odebrać ciepły posiłek. Z tego miejsca zaapelował, by zionących pustkami klasztorów nie przerabiać na dochodowe hotele, ale otworzyć je dla uchodźców i potrzebujących. Po tym apelu podniosło się istne larum, że papież przesadza.
s. 18
4 CZAS SERCA 4 (125 (125) 25) 20 2013
17
Pierwsze piątki miesiąca Miłość skraca dystans… ks. Sławomir Kamiński SCJ Zapiski o. Dehona Dostrzec Boga we wszystkim ks. Gabriel Pisarek SCJ Serce Jezusa, w którym sobie Ojciec bardzo upodobał ks. Józef Zawitkowski bp
CZAS APOSTOLSTWA WA
18 20
Franciszka lekcja solidarności Beata Zajączkowska Sylwetki Jeśli Bóg pozwoli Z ks. Wojciechem Adamczykiem SCJ rozmawia ks. Piotr Chmielecki SCJ
SERCA
CZAS ZAMYŚLENIA
Tylko mnie kochaj! ks. Przemysław Bukowski SCJ
czasie
22
CZAS ŚWIADECTWA
CZAS RODZINY
30
Pomoc w trudnych sprawach Czas spotkania Aneta Pisarczyk
32
Po Jezusowych śladach Z ks. Lesławem Pańczakiem MS rozmawia ks. Radosław Warenda SCJ
35
Zostawić chciał jedynie wiersze Natalia Kado
w
Jezus żyje tu nadal Z s. Miriam Michalak rozmawia Karolina Krawczyk Fot.: shu shutte utt tte tte erst rstock ock cckk.cco com
26
W
świętach z reklamy nie ma Boga. Jest natomiast nienagannie wyglądający wigilijny stół, perfekcyjna choinka i zachwycające prezenty. Wiemy dobrze, że nie to jest najważniejsze w tych dniach. Bywa jednak tak, że ta wiedza nie przekłada się na konkret życia i mimo jej posiadania biegamy po supermarketach, zaopatrując się w kolejne „niezbędne” produkty, odhaczamy na liście spraw do załatwienia poszczególne punkty i ze smutkiem uświadamiamy sobie, że te najważniejsze znów spychamy na przysłowiowy szary koniec.
CZAS MŁODYCH
36
Mój Izrael Karolina Krawczyk
CZAS WZRASTANIA
38
Lectio divina I poszli za Nim ks. Krzysztof Napora SCJ
40
Ziemia Święta – nieświęta (?) ks. Dariusz Salamon SCJ
s. 30
CZAS CZYTELNIKA
Krzyżówka nr 64
C
óż takiego było w postawie Jezusa, w brzmieniu Jego głosu, że bez chwili wahania, bez targów, charakterystycznych tak często dla powołanych, zostawiają wszystko i idą za wędrownym kaznodzieją? Trudno przypuszczać, że to obietnica sieci pełnych ludzi…
Fot F Fo ott..:: wg o wga w ga g a.hu .h hu hu
42
s. 38
CZAS SERCA 4 (125) 2013
5
czasie TEMAT NA
„Modliłem się na Kalwarii i w pewnym momencie ormiańscy mnisi zaczęli się bić z prawosławnymi. Nigdy wcześniej czegoś takiego nie widziałem. Jako młody ksiądz byłem zaniepokojony o babcię, która koło mnie odmawiała różaniec, bo myślałem, że ona straci wiarę. Ale gdy nagle ta babcia wstała i zaczęła ich obkładać różańcem, to się uspokoiłem i pomyślałem sobie: «Bogu dzięki! Nie straci wiary…»”. O absurdach Ziemi Świętej, ale i niezapomnianym wrażeniu przeniesienia się w Jezusowe czasy ks. Radosławowi Warendzie SCJ opowiada ks. Wojciech Węgrzyniak.
chrześcijański
Fot Fo ot..:: ks. s.. R. R Wa W ren nda da SCJ S SC
konglomerat
6
CZAS SERCA 1 (128) 2014
czasie TEMAT NA
Czy relacje międzywyznaniowe rzeczywiście są tak napięte, czy może wspomniana bójka była jedynie niesmacznym incydentem? Byłem zszokowany, że można robić takie rzeczy w miejscu, w którym Pan Jezus dokonał największego aktu miłości. Dopiero po pewnym czasie zrozumiałem, że oni nie tyle nie szanują Pana Jezusa, ile traktują to miejsce jak dom. A przecież największe przykrości czynimy tym, z którymi czujemy się najbardziej rodzinnie. Są zasady, np. dotyczące Grobu Pańskiego, które zmieniały się przez wieki, a w XIX wieku tak naprawdę ustaliły się na dobre, tzw. status quo: kto kiedy ma nabożeństwo i na jakich zasadach. Teoretycznie to wszystko jest proste. O tej godzinie mają ci zakonnicy, o tamtej inni, nie powinni przekraczać tej linii albo zakazu śpiewania itp. Gdy kard. Dziwisz zszedł 50 cm poza wyznaczoną linię w bazylice w Betlejem, bo chciał się z kimś przywitać, to już ktoś inny zaczął krzyczeć. Kolejny paradoks – w święto Podwyższenia Krzyża Ormianie mają prawo raz w roku obejść bazylikę trzy razy dookoła i wejść do środka, okadziwszy Grób Pański. Problem w tym, że według nich w grobie nie powinno być nikogo, a według prawosławnych musi tam być jeden prawosławny. I co roku jest to samo – policja izraelska musi ich rozdzielać. Poza tym czasami trudno coś wyremontować, bo ciężko ustalić, kto ma do tego prawo. Co z tego, że w kaplicy syryjskiej na ołtarzu jest gorzej niż w niektórych stajniach, ale oni tego nie remontują, bo to nie jest ich własność, a nie pozwalają innym remontować, bo uważają, że to jest ich własność. Takie konflikty dotyczą tylko bazyliki Grobu Pańskiego czy innych miejsc również? Bazylika Grobu Pańskiego i Betlejem to jedyne wspólne miejsca – nie ma bowiem innego Bożego grobu, nie było też innej groty. Dlatego tu będą się pojawiać te starcia. Jak wygląda sytuacja społeczno-polityczna w Ziemi Świętej? Sytuacja Izraela i Palestyny daje do myślenia pod tym względem. I to bardzo wiele. Ponad trzy miliony ludzi nie ma swojego kraju ani obywatelstwa. A jeśli mają paszport, to sąsiadującej Jordanii. To jest niewyobrażalne, że w XXI wieku może być naród, który nie przynależy do żadnego państwa. Sytuacja wydaje się być patowa. Palestyńczycy mieszkają w Ziemi Świętej z dziada pradziada. Izrael znajduje się w fatalnym położeniu, bo gdyby chciał ich przyjąć do swojego państwa i dać im normalne prawa jak innym, to by się okazało, że Arabów jest więcej niż Żydów. A w państwie demokratycznym większość może bardzo wiele. Jednym ze sposobów byłaby może zmiana konstytucji i ustanowienie np. monarchii (uśmiech) albo podzielenie ludzi na dwie kategorie: bardziej i mniej uprzywilejowanych. I chociaż ciężko znaleźć zadowalające obie strony rozwiązanie, to warto zwrócić uwagę, że większość mieszkańców Jerozolimy naprawdę chce pokoju, normalnego życia i współpracy między Żydami i Arabami.
Fo F ott.: sh o sshu hu h utt ttte tte ers rrst ssttoc ock o cckk..co cco om
Chrześcijanie są po stronie żydowskiej i palestyńskiej? Większość chrześcijan to Palestyńczycy. W całej Ziemi Świętej jest kilkadziesiąt tysięcy katolików, troszkę więcej prawosławnych. Betlejem i okolice to największe skupisko chrześcijan. Zmniejsza się jednak ta ilość ze względu na kiepskie warunki życia, a może i nawet niechcący
CZAS SERCA 1 (128) 2014
7
czasSERCA
Jak zamówić prenumeratę? wydanie papierowe TELEFONICZNIE: 12 290 52 98 MAILOWO: prenumerata@czasserca.pl LISTOWNIE: Redakcja CZASU SERCA, 30-715 Kraków, ul. Saska 2 LUB WYPEŁNIJ PRZEKAZ: str. 43 e-wydanie www.czasserca.pl
Ile kosztuje? wydanie papierowe 36 zł/rok e-wydanie 27 zł/rok