CZAS SERCA marzec-kwiecień 2016

Rok XXVI marzec-kwiecień 2016 nr 2(141)

czasSER­CA dwumiesięcznik religijno-społeczny

temat na czasie

NOWE ŻYCIE W CHRYSTUSIE

 

  

03

cena: 6,00 PLN (w tym 5% VAT)

i n r e i s Miło s u z e J k ja

Piąta edycja biblijnych rekolekcji metodą lectio divina dla Czytelników „Czasu Serca”.

KluczborK KlaSztor KSięży SerCanów

20-22 maja 2016 r.

Więcej informacji:

czasserca.pl/rekolekcje-czasuserca Zgłoszenia:

Patroni:

e-mail: czasserca@czasserca.pl

Zapraszam,

ks. Dariusz Salamon SCJ

czasSER­CA

www.czasSerca.pl dwumiesięcznik religijno-społeczny

SERCA w

ks. Dariusz Salamon SCJ redaktor naczelny „Czasu Serca”

Fot.: depositphotos.com

W

dniach 14-16 kwietnia br., najpierw w Gnieźnie, a potem w Ostrowie Lednickim i w Poznaniu odbędą się uroczyste państwowo-kościelne obchody 1050. rocznicy chrztu Polski. Weźmie w nich udział polski episkopat, ale także parlament i senat.

To wydarzenie sprzed ponad tysiąca lat zdecydowało o zrodzeniu się polskiej państwowości w oparciu o niezależną strukturę kościelną, a potem przez stulecia kształtowało polską kulturę i narodową tożsamość. Profesor Jan Draus, wybitny historyk, kreśli w swoim artykule szeroką perspektywę wydarzenia chrztu Polski i jego konsekwencji dla dziejów naszej ojczyzny. Koniecznie trzeba przeczytać!

Wydarzenie chrztu wpłynęło na losy Polski, ale przecież dotyka ono każdego z nas osobiście. Kto przyjął chrzest z wody i Ducha Świętego, narodził się na nowo, jest nowym stworzeniem. O tych nowych narodzinach snuje refleksje ks. Kamiński w pierwszopiątkowej homilii. O ludziach, którzy z różnych powodów przyjmują chrzest jako dorośli, opowiada s. Ewa Godzińska, zajmująca się katechumenatem dorosłych. Dlaczego chrzcimy dzieci? Dlaczego nie czekamy z chrztem aż dorosną? – na te pytania próbują odpowiedzieć rodzice dwójki dzieci, Klaudyna i Krzysztof, a także pani teolog Elżbieta Wiater. Sam chrzest jest początkiem drogi wiary. Co tak naprawdę oznacza „być chrześcijaninem” próbuje wyjaśnić s. Natalia Tendaj. I jeszcze zwiastun ciekawej lektury: 10 ateistów zmienia autobus. To zbiór świadectw o tych, którzy swoje poszukiwania prawdy i sensu życia zakończyli wyborem Jezusa Chrystusa. Kolejne potwierdzenie, że z Nim rozpoczyna się nowe życie.

Mam nadzieję, że kolejny numer Czasu Serca nie tylko przypomni nam, jak kluczowym dla nas Polaków był wybór chrześcijaństwa i chrzest naszych przodków, ale też jak ważne jest, by to dziedzictwo chrześcijańskiej wiary pielęgnować dziś w naszych społecznościach, rodzinach i w życiu osobistym. To jest nasza siła i nasza polska i katolicka tożsamość.

A tych wszystkich, którzy pragną pogłębić swoje życie w Chrystusie, zapraszam na rekolekcje do Kluczborka w dniach 20-22 maja br.!

czasie

nowe życie z wody i z Ducha

Rok XXVI, marzec-kwiecień 2016 nr 2(141), nr rej. 118/91 Adres redakcji: ul. Saska 2, 30-715 Kraków, tel./fax: 12 290 52 93, 290 52 98, wew. 721 (fax wew. 713); e-mail redakcji: czasserca@czasSerca.pl, e-mail działu prenumeraty: prenumerata@czasSerca.pl Redakcja: ks. Dariusz Salamon SCJ (red. nacz.); Stali współpracownicy: ks. Przemysław Bukowski SCJ, ks. Sławomir Kamiński SCJ, Karolina Krawczyk, ks. Krzysztof Napora SCJ, Aneta Pisarczyk, ks. Gabriel Pisarek SCJ, Beata Zajączkowska; Asystent kościelny: ks. Stanisław Hałas SCJ; Korekta: Natalia Kulawiak; Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Wydawnictwo DEHON, Olga Bardan; Prenumerata: Agnieszka Niemiec; Druk: Wydawnictwo-Drukarnia Ekodruk s.c., Kraków; Nakład: 3700 egz.; Wydawca: Wydawnictwo Księży Sercanów DEHON. Za zezwoleniem władzy kościelnej. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadesłanych materiałów, zmiany tytułów, nie zwraca artykułów niezamówionych. Fotografie bez podpisów są tylko przykładowymi ilustracjami i nie przedstawiają osób, o których mowa w artykule.

Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Pismo utrzymuje się z prenumeraty i ofiar czytelników. Można je przesyłać na konto: Wydawnictwo Księży Sercanów, ul. Saska 2, 30-715 Kraków; nr r-ku PLN: 86 1240 3002 1111 0000 2885 7316; nr r-ku EUR: 42 1240 4650 1978 0010 3624 6150

3

CZAS SERCA 2 (141) 2016

SERCA

D

w

czasie

nia 14 kwietnia 966 roku, kiedy Mieszko I przyjął chrzest, nie tylko włączył ziemie polskie w orbitę chrześcijaństwa, ale także cywilizacji łacińskiej. (…) Dzięki Kościołowi rozwinęła się kultura, edukacja i polska tożsamość narodowa. (…) Patriotyzm zawsze był związany z religią chrześcijańską. Najdobitniej zaświadczają o tym czasy zaborów, kiedy Kościół i religia zastępowały brak państwowości i szerzyły patriotyzm.

Historia poucza, że nie można być patriotą, nienawidząc chrześcijaństwa czy podważając jego kulturotwórczą i państwowotwórczą rolę.

s. 6

6 Nowe życie w Chrystusie,

czyli o chrześcijańskich korzeniach Polski prof. Jan Draus CZAS KOŚCIOŁA

10 Przesłanie z peryferii Beata Zajączkowska 12 Franciszek

Zanurzeni w śmierć Chrystusa CZAS DUCHOWOŚCI Fot.: depositphotos.com

14 Powtórne narodziny ks. Sławomir Kamiński SCJ 16 Zapiski o. Dehona

Serce Jezusa a sakramenty ks. Gabriel Pisarek SCJ

17 Serce Jezusa, krwawa ofiara grzeszników bp Józef Zawitkowski CZAS APOSTOLSTWA

18 Biblia i smartfon z o. Heinerem Wilmerem SCJ rozmawia ks. Radosław Warenda SCJ 19 Naprawa kawałeczka świata… w trzy lata Magdalena Wardowska CZAS ZAMYŚLENIA

22 Chcę żyć ks. Przemysław Bukowski SCJ

Fot.: shutterstock.com

K

tóż z nas nie słyszał zdań w stylu „w końcu trzeba w coś wierzyć” lub „musi być coś nad nami”.

Wyznawców „cosizmu” muszę jednak zmartwić – wiara, którą wyznają ma niewiele lub nic wspólnego z chrześcijaństwem. Bo czym jest owo „coś”? Duchem? Energią?

s. 26

Fot.: depositphotos.com

TEMAT NA CZASIE

SERCA

C

w

czasie

złowiek broni się przed oskarżeniami, nawet tymi, które sam na siebie wydaje. Ta obrona jest dobrym znakiem. Nie można przecież w nim zniszczyć wszystkiego. Sam chce coś najważniejszego ocalić. Ale samotnie sobie z tym nie radzi. Potrzebuje drugiego, który ściągnie z niego winę. Który usprawiedliwi jego zbrodnię, nawet tę niezbyt wielką. Który powie mu, że potrafi żyć lepiej, że trzeba znów uwierzyć w możliwość własnej poprawy.

34 Dobry start w życiu z Klaudyną i Krzysztofem rozmawia Dorota Bidzińska

CZAS ŚWIADECTWA

26 Co znaczy być chrześcijaninem? s. Celina Natalia Tendaj SłNSPJ 28 Sylwetki

Krok w Twoją stronę z s. Ewą Godzińską CHR rozmawia Karolina Krawczyk

CZAS MŁODYCH

36 Przeciętny „kościelniak”?

Dobromir Makowski CZAS WZRASTANIA

CZAS RODZINY

38 Contemplatio

Kontemplujemy miłosierdzie z celnikiem Zacheuszem o. Ottavio De Bertolis SJ

30 Życiowa przesiadka Monika Ślizowska

Fot.: K. Krawczyk

31 Dlaczego chrzcimy dzieci?

Elżbieta Wiater 32 Pomoc w trudnych sprawach

W pułapce perfekcjonizmu Aneta Pisarczyk

Fot.: Archiwum

Fot.: depositphotos.com

s. 22

40 Odrodzić się z Ducha ks. Dariusz Salamon SCJ CZAS CZYTELNIKA

42 Krzyżówka nr 77

K

iedy człowiek poddaje się Chrystusowi, to Pan działa cuda. Dla mnie jest to doświadczenie żywego Boga, który kocha i działa. Patrząc z perspektywy czasu na osoby, które rozpoczynały formację, mogłam z boku obserwować zmieniające się serca, jak stają się delikatne, wrażliwe, kochające, jak stają się „nowe”. Czytamy u Ezechiela: „zabiorę wam serca kamienne, a dam wam serca z ciała” (36,26). Cudem jest dla mnie to, że człowiek zaczyna myśleć o codzienności z Bożej perspektywy.

s. 28 5

CZAS SERCA 2 (141) 2016

czasie TEMAT NA

nowe życie

w Chrystusie, czyli o chrześcijańskich korzeniach Polski

Wkroczyliśmy w 2016 rok pod znakiem Świętego Roku Miłosierdzia, ogłoszonego przez papieża Franciszka, oraz 1050. rocznicy chrztu Polski. Te dwa, jakże ważne wydarzenia wymuszają niejako refleksje religijne i narodowe.

6 CZAS SERCA 2 (141) 2016

historyczny wybór chrześcijaństwa

Polacy już 1050 lat doświadczają sakramentu chrztu świętego. 14 kwietnia 966 roku, kiedy Mieszko I przyjął chrzest, nie tylko włączył ziemie polskie w orbitę chrześcijaństwa, ale także cywilizacji łacińskiej. Pierwszy władca ziemi Polaków (terra Polanorum) zdawał sobie sprawę, że w ówczesnych czasach w Europie nie było miejsca dla pogańskiej przestrzeni. Akcje misyjne prowadzone były od Wschodu i Zachodu. Zazwyczaj posiadały także kontekst polityczny, związany z zagarnięciem danego terytorium. W takiej sytuacji jedynym rozwiązaniem dla Mieszka I, mogącym uchronić proces scalania poszczególnych plemion słowiańskich zamieszkujących między Wisłą a Odrą, było przyjęcie chrześcijaństwa z Rzymu. Uczynił to z pomocą czeskiej księżniczki Dobrawy, którą poślubił. Gdyby Mieszko I tego nie uczynił, z dużym prawdopodobieństwem należy postawić tezę, że nie byłoby Polski. Te polskie ziemie zostałyby opanowane i schrystianizowane przez cesarstwo niemieckie.

Toteż przyjęcie chrztu przez Mieszka I z jednej strony wytrąciło Niemcom argument chrystianizacji, z drugiej zaś, poprzez związek z Czechami, umocniło politycznie.

czasie

Przyjęcie chrztu, a w konsekwencji oddanie swojego państwa pod papieską opiekę, o czym zaświadcza dokument Dagome iudex z 991 roku, posiadało więc nie tylko wymiar religijny, lecz także polityczny. Od ustanowienia własnych struktur kościelnych uzależniona była bowiem suwerenność państwa polskiego. Dokonało się to po śmierci Mieszka I, za panowania jego syna Bolesława Chrobrego, pierwszego koronowanego króla Polski. Chrobry wspierał wówczas misję chrystianizacyjną byłego biskupa praskiego Wojciecha Sławnikowica w Prusach, a po jego męczeńskiej śmierci w 997 roku wykupił jego ciało i pochował w Gnieźnie. Niebawem doprowadził też do jego kanonizacji. Fakt ten skłonił cesarza niemieckiego Ottona III do odbycia pielgrzymki do grobu św. Wojciecha, co miało miejsce w marcu 1000 roku. W historii owa pielgrzymka Ottona III określana jest mianem zjazdu gnieźnieńskiego bądź synodu gnieźnieńskiego. Wówczas, podczas spotkania z Bolesławem Chrobrym, cesarz niemiecki nałożył na jego głowę diadem, symbol władzy królewskiej, oraz wręczył mu kopię włóczni św. Maurycego, będącą znakiem władzy cesarzy świętego Cesarstwa Rzymskiego. Otton III otrzymał natomiast relikwię (ramię) św. Wojciecha, pierwszego patrona Polski. Ponadto Chrobry, w zamian za wsparcie niemieckiej idei uniwersalistycznego, chrześcijańskiego cesarstwa zachodniego, opierającej się na koncepcji federacji państw, uzyskał zgodę na utworzenie kościelnej metropolii gnieźnieńskiej, podległej wyłącznie papieżowi. W skład metropolii weszły wówczas biskupstwa w Krakowie, Kołobrzegu i we Wrocławiu, a później, po śmierci biskupa Ungera (w 1012 roku), także misyjne biskupstwo poznańskie, które dotychczas podporządkowane było metropolii w Magdeburgu. W ten sposób na kanwie chrześcijaństwa tworzyła się państwowość polska, przypieczętowana koronacją Bolesława Chrobrego na króla Polski w 1025 roku. Zgodę na koronację wydał papież Jan XIX.

TEMAT NA

Każdy z nas bowiem przez sakrament chrztu świętego stał się członkiem wspólnoty Kościoła. Zatem rozpoczął nowe życie w myśl przykazań Bożych, nie zapominając, że największym przymiotem Boga jest Jego bezgraniczna miłość i dobroć wobec ludzi, a w szczególności wobec potrzebujących, cierpiących, odrzuconych, a nawet grzeszników. W tej bowiem bezgranicznej miłości i dobroci wobec człowieka i jego życia objawia się miłosierdzie Boże. Toteż jeżeli przez chrzest święty staliśmy się dziećmi Bożymi, to każdy powinien zadać sobie pytanie, w jaki sposób odwzajemnia się miłosierdziu Bożemu, nie zapominając, że życie człowieka jest także darem od Boga. Odpowiedź na te pytania przekazała nam św. Faustyna Kowalska, z inicjatywy której powstał obraz miłosierdzia Bożego z napisem: „Jezu, ufam Tobie”. W efekcie objawień w swoim Dzienniczku św. Faustyna zapisała słowa Chrystusa: „(…) Pragnę, aby dusze odznaczały się bezgraniczną ufnością w moje miłosierdzie. Uświęceniem takich dusz Ja sam się zajmę, dostarczę im wszystkiego, czegokolwiek będzie potrzeba dla ich świętości”. Najważniejszą postawą człowieka wobec miłosierdzia Bożego powinna być więc postawa ufności. Jeżeli zaufamy Bogu, to uaktywnimy własną postawę miłosierdzia wobec bliźniego w myśl Ewangelii św. Mateusza: „Będziesz miłował swego bliźniego jak siebie samego” (Mt 22,39).

Bóg nie żąda od nas ofiary, lecz miłosierdzia. Do okazywania tego miłosierdzia zobowiązany został człowiek przez sakrament chrztu.

państwowość na gruncie kościelnych struktur

przesłanie zjazdów gnieźnieńskich

Podkreślić należy, że ten jakże ważny dla Polski i Kościoła polskiego fakt zjazdu gnieźnieńskiego jest wciąż przypominany i kultywowany w III Rzeczypospolitej, począwszy od 1997 roku. Dotychczas odbyło się dziewięć takich zjazdów, ostatni w 2012 roku. Ale to ten odbyty w 1997 roku, w tysięczną rocznicę męczeńskiej śmierci św. Wojciecha z udziałem papieża Jana Pawła II i kilku przywódców państw: Niemiec, Litwy, Czech, Ukrainy, Węgier, Słowacji i Polski, odbił się głośnym echem w Europie.

Jakże dobitnie wybrzmiały wówczas słowa Jana Pawła II: „Nie będzie jedności Europy, dopóki nie będzie ona wspólnotą ducha”. Jak na razie owo motto jest nadal aktualne.

Europa jest wciąż podzielona i nie szanuje chrześcijaństwa, na którym wyrosła. W większości państw europejskich

Fot.: depositphotos.com

przez chrzest wezwani do miłosierdzia

7

CZAS SERCA 2 (141) 2016