CZAS SERCA styczeń-luty 2018

czasSER­CA

Rok XXVIII styczeń-luty 2018 nr 1(152)

cena: 6,00 PLN (w tym 5% VAT)

dwumiesięcznik religijno-społeczny

temat na czasie

UCHODŹCA – OBCY CZY BLIŹNI? ISSN 1230-7297

  

01

www.czasSerca.pl

„Na świecie było Słowo, a świat stał się przez Nie, lecz świat Go nie poznał.

Przyszło do swojej własności, a swoi Go nie przyjęli.

Wszystkim tym jednak, którzy Je przyjęli, dało moc, aby się stali dziećmi Bożymi”.

J 1,10-12

Fot.: depositphotos.com

Bóg przychodzi jako nierozpoznany w dziecku wygnańców.

I szuka miejsca wśród swoich.

Czy je znajdzie przy naszym świątecznym stole?

Szczęśliwych dni narodzenia Boga w człowieku oraz wszelkiej pomyślności w 2018 roku życzy redakcja

czasSER­CA

www.czasSerca.pl dwumiesięcznik religijno-społeczny

SERCA w

N

ks. Przemysław Bukowski SCJ redaktor naczelny

Fot.: wikiart.org

a uchodźców można patrzeć z rozmaitej perspektywy, pod różnym kątem: medycznym, psychologicznym, ekonomicznym, politycznym, gospodarczym… Poniekąd wszystkie te obrazy utwierdzają nas zarówno w stereotypach, jak i swoistej naiwności. Chrześcijanin to ktoś, kto obserwuje świat nie tylko z ludzkiego punktu widzenia. Pyta on bowiem, po której stronie jego problemu stoi Bóg? A w ten sposób dotyka sprawy od strony najbardziej fundamentalnej. Autor natchniony odnotowuje: „Jeżeli w waszym kraju osiedli się przybysz, nie będziecie go uciskać. Przybysza, który się osiedlił wśród was, będziecie uważać za obywatela. Będziesz go miłował jak siebie samego, bo i wy byliście przybyszami w ziemi egipskiej” (Kpł 19,33-34). Również papież Franciszek przestrzega przed ujmowaniem człowieka w kategoriach nieprzystających do tego, co prawdziwie ludzkie. Zauważa on, że „ludzie mają twarze, zmuszają nas do podjęcia realnej odpowiedzialności, faktycznej, osobistej. Cyfry zajmują nas roztrząsaniem, nawet użytecznym i ważnym, ale zawsze będą bez duszy. Dają nam alibi do wykręcania się, bo nigdy nie dotykają nas osobiście”. W tym przekonaniu Franciszek nie jest odosobniony, kontynuuje drogę, którą szedł m.in. nasz nadwiślański następca św. Piotra, pewny, że „wyrazem katolickości jest gościnność udzielana uchodźcom niezależnie od przynależności religijnej”. Gościnność nie jest zawsze bezproblemowa. Jednak to ona właśnie ma wyróżniać uczniów Chrystusa. To daje do myślenia.

Numer, który oddajemy do Waszych rąk, drodzy Czytelnicy, poświęcony jest trudnej problematyce, która trapi dzisiejszy świat. Mowa w nim o tym, że uchodźcy to nie tyle migranci czy potencjalni terroryści islamscy, ale przede wszystkim konkretne twarze i zapisane w nich trudne historie ucieczek z własnych domów.

Chciałbym, byście w ten właśnie sposób popatrzyli choćby na okładkę naszego magazynu. Zachęcamy do wczytania się w jego treść i przemyślenia po swojemu wyzwania, które w jakiś sposób stoi u progu również naszych polskich drzwi. Żegnamy się w nim z tekstami ks. Stanisława Grucy SCJ, dziękując mu za ponad roczną współpracę. Jednocześnie witamy nowych autorów: ks. Karola Milewskiego SCJ z Grupy Medialnej Profeto oraz Monikę i Marcina Gomułków, którzy nie tylko w internecie (poczatekwiecznosci.pl), dzielą się chętnie tym, że „małżeństwo jest BOSKIE”. Przyjrzyjmy się im życzliwie.

Wnikliwej lektury!

czasie

uchodźca – obcy czy bliźni?

Rok XXVIII, styczeń-luty 2018 nr 1(152), nr rej. 118/91 Adres redakcji: ul. Saska 2, 30-715 Kraków, tel./fax: 12 290 52 93, 290 52 98, wew. 721 (fax wew. 713); e-mail redakcji: czasserca@czasSerca.pl, e-mail działu prenumeraty: prenumerata@czasSerca.pl Redakcja: ks. Przemysław Bukowski SCJ (red. nacz.); Stali współpracownicy: Monika i Marcin Gomułkowie, ks. Stanisław Gruca SCJ, Karolina Krawczyk, ks. Karol Milewski SCJ, ks. Krzysztof Napora SCJ, Aneta Pisarczyk, ks. Gabriel Pisarek SCJ, Ewelina Słomka, Paulina Smoroń, Michał Tomaka, Elżbieta Wiater, Beata Zajączkowska; Asystent kościelny: ks. Stanisław Hałas SCJ; Korekta: Natalia Kulawiak; Opracowanie graficzne, skład i łamanie: Wydawnictwo DEHON, Olga Bardan; Prenumerata: Agnieszka Niemiec; Druk: Wydawnictwo-Drukarnia Ekodruk s.c., Kraków; Nakład: 3500 egz.; Wydawca: Wydawnictwo Księży Sercanów DEHON. Za zezwoleniem władzy kościelnej. Redakcja zastrzega sobie prawo skracania nadesłanych materiałów, zmiany tytułów, nie zwraca artykułów niezamówionych. Fotografie bez podpisów są tylko przykładowymi ilustracjami i nie przedstawiają osób, o których mowa w artykule. Redakcja nie odpowiada za treść reklam. Pismo utrzymuje się z prenumeraty i ofiar czytelników. Można je przesyłać na konto: Wydawnictwo Księży Sercanów, ul. Saska 2, 30-715 Kraków; nr r-ku PLN: 86 1240 3002 1111 0000 2885 7316; nr r-ku EUR: 42 1240 4650 1978 0010 3624 6150

CZAS SERCA 1 (152) 2018

3

SERCA

W

s. 6

TEMAT NA CZASIE

6 Rzemieślnicy pokoju z prof. Giannim La Bellą rozmawia ks. Radosław Warenda SCJ

15 Wrażliwość serca ks. Stanisław Gruca SCJ 16 Kto okazał się bliźnim?

ks. Karol Milewski SCJ

CZAS KOŚCIOŁA

CZAS APOSTOLSTWA

10 Jeśli pomagać Syryjczykom,

to tak jak franciszkanie

Michał Tomaka

18 Korytarze nadziei Beata Zajączkowska

12 Franciszek

Wszyscy jesteśmy

cudzoziemcami i pielgrzymami

20 Filipińscy uchodźcy ks. Piotr Chmielecki SCJ CZAS ZAMYŚLENIA

14 Zapiski o. Dehona

22 Spotkanie z innym.

Wspólne rozciąganie horyzontów ks. Przemysław Bukowski SCJ

CZAS ŚWIADECTWA

CZAS DUCHOWOŚCI

Fot.: P. Smoroń

Fot.: depositphotos.com

w

czasie

szyscy powinniśmy zmienić naszą mentalność, wychodząc od naszych przyzwyczajeń, sposobów działania, mówienia, że tak było „od zawsze” i nauczyć się tworzyć nowe formy społeczne, w których różnorodność nie jest widziana wyłącznie jako problem, ale jako szansa.

Od duszpasterstwa emigrantów do obecności w Finlandii ks. Gabriel Pisarek SCJ

26 Niewidzialni uchodźcy Anna Wilczyńska

I

choć konflikt zbrojny na wschodzie Ukrainy trwa nieprzerwanie od 26 maja 2014 roku, każdego dnia przynosząc następne ofiary, to oficjalnie wojny w tym kraju nie ma.

s. 28

SERCA

M

w

czasie

ożna wiele pytań zadać tym, którzy są zarówno „zwolennikami”, jak i „przeciwnikami” przyjmowania uchodźców, lecz czy nie zapominamy przy ich okazji, że te wszystkie pytania, nawet te zawarte w Ewangelii, są wyłącznie dylematami z perspektywy człowieka?

s. 16

Fot.: depositphotos.com

28 Po ucieczce z Donbasu Paulina Smoroń 30 Fundamentem jest dobra wola z ks. Rafałem Cyfką rozmawia Karolina Krawczyk CZAS RODZINY

34 Szczęśliwi na 77 razy Monika i Marcin Gomułkowie CZAS MŁODYCH

36 Integracja to zadanie dla obu stron

Paulina Smoroń

CZAS SŁOWA

38 Lectio divina

Chciał go oczyścić! ks. Krzysztof Napora SCJ 40 Jak nie bać się uchodźców?

Elżbieta Wiater CZAS CZYTELNIKA

42 Krzyżówka

L Fot.: depositphotos.com

32 Pomoc w trudnych sprawach

Życie bez ucieczki Aneta Pisarczyk

udzie zamykają się na przebaczenie, bo myślą, że jeśli przebaczą, to będą zobowiązani, żeby zapomnieć krzywdę, której po ludzku nie da się po prostu zapomnieć. Nic bardziej mylnego. Jest dokładnie na odwrót.

s. 34 CZAS SERCA 1 (152) 2018

5

czasie TEMAT NA Fot.: depositphotos.com

Na co dzień profesor historii współczesnej Uniwersytetu Modena – Reggio Emilia we Włoszech, całym sercem zaangażowany w batalię o pokój na świecie, członek rzymskiej Wspólnoty Sant’Egidio, jeden z architektów korytarzy humanitarnych: prof. Gianni La Bella. Jest przekonany, że nie tylko nie trzeba bać się uchodźców, ale mądrze im pomagać, nie myśląc, że „to nas nie dotyczy”.

Rozmawia z nim ks. Radosław Warenda SCJ.

Bez wątpienia żyjemy bardziej lękami niż szansami, jakie niesie ze sobą współczesny kryzys migracyjny. Jak po chrześcijańsku go postrzegać?

Migracja ludności nie jest zjawiskiem charakterystycznym wyłącznie dla naszej epoki. Od zawsze ludzie wędrowali w poszukiwaniu lepszych możliwości, miejsc dużo korzystniejszych do przeżywania własnego życia. Jako chrześcijanie możemy dzisiaj odczytać ten fenomen oczami wiary oraz historii, odrzucając uczucie „wrogości obcej kultury”. Powinniśmy wyzwolić się z koszmaru lęku i geopolitycznych emocji. Jako ludzie wierzący nie możemy zamknąć serc, drzwi naszej społeczności tym, którzy pukają do naszych domów, każąc im jeść jedynie to, co spadnie z naszych stołów. We właściwy sposób podejście do tego wyzwania wobec wspólnot chrześcijańskich naświetla ewangeliczna przypowieść o Łazarzu i bogaczu. Uczy ona, że iluzją jest obronna ucieczka za mury naszych „zamków”, mając nadzieję na pozostawienie po drugiej stronie tych, którzy proszą o przyjęcie, chleb i gościnę. Oczy historii po-

6 CZAS SERCA 61 (151) (152) 2017 2018

magają nam odczytać ten fenomen. Możemy to zrobić, wkładając okulary pamięci, nie zaś ideologii prewencji i przesądów. Włochy i Polska w okresie XX wieku były przecież krajami migrantów. Iluż naszych współobywateli opuściło swoje ziemie i zostało przyjętych w innym miejscu, otrzymując możliwość odbudowania własnego życia?

Może byłoby nam bardziej na rękę, gdyby uchodźcy przybywając do Europy, porzucili swoją kulturę i religię. Innymi słowy boimy się „inwazji islamskiej”, która może nas pożreć. Ten lęk, w pewnym sensie naturalny i słuszny, uniemożliwia nam jednak jakąkolwiek konfrontację własnej wiary i kultury z odmienną.

Kiedy mamy do czynienia z nowym zjawiskiem, którego nigdy wcześniej nie doświadczyliśmy, lęki są usprawiedliwione, jednak nie mogą być one jedynym radarem, przy pomocy którego mierzymy wszystko, co dzieje się w Europie. Tutaj nie ma żadnej islamskiej inwazji. Potwierdzają to jasno dane statystyczne. Wszy-

czasie TEMAT NA

rzemieślnicy pokoju

CZAS SERCA 6 1 (151) (152) 2017 2018

7