DWUMIESIĘCZNIK DLA CHORYCH
cena:
3,50
2(158)2015
kwiecień-maj
PLN
(w tym 5% VAT)
04
CHOROBA – kara czy wyzwanie?
WYDAWNICTWO KSIĘŻY SERCANÓW POLECA KSIĄŻKI WYDANE Z OKAZJI 250. ROCZNICY USTANOWIENIA ŚWIĘTA SERCA JEZUSOWEGO
3400 zł*
00 24zł*
www.wydawnictwo.net.pl
ks. Józef Gaweł SCJ ROK Z SERCEM JEZUSA. MYŚLI NA KAŻDY DZIEŃ
c ro
go ∙ 2 5
0. Do ceny książek doliczamy koszt wysyłki.
12 290 52 98 (od pn. do pt. w godz. 8.00-15.30)
we
Modlitewnik został przygotowany pod kątem uroczystości Najświętszego Serca Jezusowego. Zawiera modlitwy, które pozwolą dobrze przygotować się do przeżycia tej uroczystości. Zostały w nim również zamieszczone teksty Jutrzni, Nieszporów, formularz mszalny, teksty czytań (ABC) z uroczystości NSPJ.
ZADZWOŃ I ZAMÓW!
i
so
ks. Krzysztof Zimończyk SCJ (oprac.) SERCE JEZUSA, ŹRÓDŁO ŁASK WSZELKICH. MODLITEWNIK
*
i en i a ś w
er c a j e zu as
800zł*
an
ow
Listy do czcicieli Serca Jezusowego pisane były przez ks. Józefa Gawła SCJ dla Sercańskiej Wspólnoty Świeckich (SWŚ) w latach 2003-2012. Miały one na celu formację duchową jej członków. Teraz zostały udostępnione wszystkim czcicielom Serca Jezusowego. W drugiej części publikacji zostały zamieszczone najważniejsze modlitwy czcicieli Serca Jezusowego oraz statut SWŚ.
ęt
znica u st
Książka jest tematycznym zbiorem myśli różnych autorów o Bożym Sercu na każdy dzień roku. Można w niej znaleźć inspirujące refleksje znanych świętych i błogosławionych, papieży, księży i ludzi świeckich. Ksiądz Józef Gaweł SCJ dedykuje tę książkę „tym, którzy Serce Jezusa kochają, oraz tym, którzy pragną Je poznawać”.
ks. Józef Gaweł SCJ LISTY DO CZCICIELI SERCA JEZUSOWEGO
560zł*
ks. Janusz Królikowski MIŁUJĄCE SERCE JEZUSA. NOWENNA W 250. ROCZNICĘ USTANOWIENIA LITURGICZNEGO ŚWIĘTA SERCA JEZUSOWEGO 250 lat temu Kościół w Polsce przyczynił się do wprowadzenia święta Najświętszego Serca Jezusowego w Kościele powszechnym. Zawarta w broszurce nowenna pomoże dobrze przygotować się do przeżycia jubileuszowej uroczystości, która będzie miała miejsce 12 czerwca 2015 roku.
e-mail: sprzedaz@wydawnictwo.net.pl
www.wydawnictwo.net.pl
Wydawnictwo ul. Saska 2 DEHON 30-715 Kraków
na dobry początek
temat z okładki
Sens pytania o sens ks. Radosław Warenda SCJ
4
Franciszek
6 Mądrość serca żyć jak święci Przeżyć miłość kl. Dariusz Trzebuniak SCJ
8
rozmowa „Wstań” A jednak umocnieni 10 rozmowa z Anną i Bogusławem Niedbałami W krzyżu miłości nauka ks. Alojzy Henel CM
13
w zdrowym ciele… Przygotować się na chorobę? 16 lek. med. Katarzyna Dąbek Parkinsonizm – o co chodzi? 18 lek. med. Monika Cieplińska-Gostek
… zdrowy duch
Jak mądrze zareagować na cierpienie, zło i krzywdy, by taka reakcja była nie tyle odruchem i emocjonalnym tupaniem, ile Jezusowym szukaniem i ocalaniem tego, co ginie? Czy choroba jest wyzwaniem, a może smutną koniecznością dziejów? Czy nagrobkowe epitafia w stylu „Bóg tak chciał” są wyrazem pobożnego gadulstwa czy realnym przekonaniem, że Bóg zsyła chorobę i śmierć? A może głosem bezsilności wobec niezawinionego cierpienia? Stawiamy w tym numerze „Wstań” bardzo wiele pytań, nie zawsze oczekując na nie odpowiedzi. Cierpienie, bardziej niż testem na wiarę, jest szansą na miłość. Kochać realnie zdrowotnie walczących czy nawet „przegranych” jest prawdziwym wyzwaniem. A może i drogą najskuteczniej prowadzącą do świętości… Gorąco polecam wywiad Ewy Stadtmüller, na co dzień współpracującej z dziecięcym hospicjum „Alma Spei”. Z jej rozmowy z Anną i Bogusławem Niedbałami, którzy pożegnali dwoje swoich dzieci, przebija nie tyle dramat rodzica, który podejmuje najtrudniejsze decyzje wobec swego dziecka, ile przede wszystkim spokój wynikający z zaufania Bogu ponad wszystko. Ci zaś, którzy towarzyszyli im, zdolni byli widzieć w nich normalne małżeństwo z nadzwyczajnymi dziećmi. „Nie ma jednej recepty, która pozwala się przygotować na choroby występujące na starość” – pisze lek. med. Katarzyna Dąbek i zarazem radzi, jak dbać o zdrowie fizyczne, gdy liczba lat życia zaczyna doganiać ilość kilogramów. Warto zajrzeć do artykułu Anety Pisarczyk, by przekonać się, jaką siłę ma wdzięczność. „Jako seniorowie jesteśmy odpowiedzialni za to, jaką lekcję życia w kontakcie z nami przyswoją nasze dzieci i wnukowie. Czy będą się bały starości?” – podkreśla autorka. Życzę bliskości ze Zmartwychwstałym! ks. Radosław Warenda SCJ z-ca redaktora naczelnego
Jesteśmy bogaczami 20 Aneta Pisarczyk Nadziejo w Tobie umierających ks. Zygmunt Podlejski
22
Duchowy Patronat Misyjny On tu był! 24 ks. Andrzej Sudoł SCJ
Wydawca: Wyższe Seminarium Misyjne Zgromadzenia Księży Najświętszego Serca Jezusowego (Księża Sercanie), 32-422 Stadniki 81, tel.: 12 271 15 24, fax: 12 271 15 45, e-mail: redakcja@wstan.net. Rok XXVII. Redakcja: ks. Robert Ptak SCJ (red. nacz.), ks. Radosław Warenda SCJ (z-ca red. nacz.), ks. Bartłomiej Król SCJ, kl. Daniel Lalik SCJ. Współpracownicy: lek. med. Monika Cieplińska-Gostek, lek. med. Katarzyna Dąbek, Agnieszka Jędrzejowska, ks. Adam Pastorczyk SCJ, Aneta Pisarczyk, ks. Andrzej Sudoł SCJ. Korekta: Joanna Matusiak. Fotografia na okładce: shutterstock.com. Skład i łamanie: Wydawnictwo Księży Sercanów DEHON, Olga Bardan. Druk: Drukarnia COLONEL S.A., Kraków. Nakład: 4600 egz. Redakcja zastrzega sobie prawo zmiany tytułów i skracania nadsyłanych materiałów. Fotografie bez podpisów są tylko przykładowymi ilustracjami i nie przedstawiają osób, o których mowa w artykule. Publikacja za zezwoleniem władzy kościelnej.
temat z okładki
Sens pytania o sens Pomiędzy karą a wyzwaniem istnieje dość szeroka przestrzeń. Nie tylko mieszcząca setki znajomych, ale i tysiące spojrzeń na kryzys choroby. Dlaczego kryzys? Bo wobec cierpienia każdy musi zająć jakieś stanowisko. Obojętność też nim jest.
4
Uciekam „To nie prawda! Tak być nie może!” Wraz z wiadomością o chorobie wali się świat, rujnują się wyobrażenia, czasem relacje. Muszą się zmienić, runąć – niekoniecznie. Zawsze ów kryzys przychodzi w najbardziej nieodpowiednim momencie. Lubię ewangeliczne wydarzenie pod Cezareą Filipową, pogańskim miastem, do którego Żydzi nie wchodzili. Tam właśnie, gdzie wszystko wydawało się jasne i klarowne: oni – poganie, my – prawowierni oraz my – wolni, oni – fanatycy religijni, Jezus przyprowadza swoich uczniów, by zadać im pytanie, kim dla nich jest. Odpowiedzi znamy nazbyt dobrze, ale to, co stanie się prawdziwym wyzwaniem, to nie słowa, opinie i wyobrażenia o Jezusie, ale zapowiedź Jego haniebnej śmierci i mglistego zmartwychwstania. Po ludzku słuszna jest Piotrowa reakcja: „Panie, niech Cię Bóg broni! Nie przyjdzie to nigdy na Ciebie” (Mt 16,22). Lęk przed śmiercią, przerwanym nagle życiem najczęściej owocuje ucieczką. „Nawet tak nie myśl!” Jakby myślenie miało ściągnąć nieszczęścia nie do pokonania. Bo czy choroba jest tylko nieszczęściem? Bóg przecież nie przychodzi do człowieka jedynie jako szczęście nieszczęśliwych, ale także jako pozorne nieszczęście
ks. Radosław Warenda SCJ Kraków
’’
Kim jest Bóg, który po nadzwyczajnej wizycie swojego Syna na ziemi zostawia ją nieuleczoną do końca? Bogiem, który nie jest z tego świata.
tych, którzy określają się jako szczęśliwi. Gdy czytam ewangeliczne relacje, nie ujmują mnie za serce ci, których Jezus uzdrowił, ale całe rzesze, które takiej szansy nie miały. Kim jest Bóg, który po nadzwyczajnej wizycie swojego Syna na ziemi zostawia ją nieuleczoną do końca? Bogiem, który nie jest z tego świata. Bogiem, który każe żyć nadzieją. Bogiem, który bardziej pokazuje, jak radzić sobie z chorobą, niż jak od niej uciec. Męczę się Gubimy się nieco w pojęciu dźwigania krzyża. A to lubując się w patrzeniu na krzyże innych, które dają złudzenie, jakoby do moich ramion lepiej pasowały, niż to, co jest, a to w samym podejściu do cierpienia. Czy można je sensownie znosić, skoro nie ode mnie ono zależy? Spada na człowieka ot tak. Gdzie wolność, o której tyle Bóg mówi i sam jej nie gwałci? Choć życie to śmiertelna choroba, a rodzenie przenika się z umieraniem i pozostaje zdecydowanie bardziej tajemnicą niż krzyżówkową zagadką, to moja reakcja ma smak wolności. Świat ludzi chorych dzieli się też na tych, którzy na cierpienie patrzą przez pryzmat fatum; ktoś przecież musi płakać, by inni mogli się bawić. Więc z zaciśniętymi zękwiecień-maj
Fot.: ks. R. Warenda SCJ
temat z okładki
bami zostańmy męczennikami, bo kto wie, czy w pewien nieodkryty, magiczny sposób moje pójście w zaparte nie przyda się komuś. Czy Bóg wymaga zaciskania zębów, marszczenia czoła i ścierpienia cierpienia? Kimże byłby Bóg, dla którego świat miałby być starożytnym Koloseum, na którego arenę od czasu do czasu wrzuca nieszczęśnika dla radości gawiedzi? Czy w cierpieniu chodzi jedynie o cierpienie, a w chorobie albo o uzdrowienie, albo o śmierć? Gdzie jest przestrzeń dla miłości, prostoty życia bez fanfarów i nadzwyczajnej szansy na bliskość, które stwarza choroba? Nie kryzys jest człowiekowi straszny. Straszny może być moment, gdy w chorobie oślepia człowieka rozpacz. To jest prawdziwa choroba na śmierć! Wierzę Zawsze ujmują mnie za serce ludzie, którzy z choroby nie uczynili ani pola walki, ani strefy ucieczki. Ujmują mnie ci, którzy poradzili sobie również z pokusą, by uczynić ze swojej wiary utopijny ruch, którego celem jest zmiana świata na lepszy. Cierpienie woła o Boga, jest rajskim pytaniem tym razem skierowanym w przeciwną stronę: „Gdzie jesteś?”, „Gdzie ukryłeś się?”. Zobacz, Boże, teraz jestem nagi, 2(158)2015
odarty z jedynie swoich marzeń i pragnień. W jaki sposób, Boże, jesteś obecny? Gdy dzięki cierpieniu stajemy się bardziej wrażliwi, możemy dostrzec głębię głębi. Przecież niezawinione cierpienie Jezusa, sadystyczna męka i haniebna śmierć nie wołają o pomstę i karę, ale dają coś szczególnego: pojednanie. Bóg bowiem nie przelewa krwi swojego Syna przeciw komukolwiek, ale za wielu, za wszystkich. Czy cierpienie w takiej perspektywie może być karą za grzechy, czy też odpowiedzią Boga na zło, którego dokonuje człowiek? Cierpieniu nic innego czoła stawić nie może jak tylko miłość, ostateczny sens wszystkiego, co na tym świecie istnieje. Bóg mieszka głębiej, niż możemy to sobie wyobrazić. Bolesna śmierć własnych wyobrażeń i pokus definiowania sensu cierpienia czeka każdego z nas. Umierające formy banalnego, zawsze uśmiechniętego człowieczeństwa i banalnego Boga, który niczym superbohater niszczy choroby, nie są końcem świata. Wiara właśnie na tym polega, by nie widząc sensu, nie zaprzeczać rzeczywistości, lecz szukać jej głębi. Jedyną odpowiedzią na sens cierpienia, którą odkrywam tu i teraz, jest miłość. Czy można cierpieniu i chorobie dać inne imię niż wyzwanie?
5