Ruzie met mijn kind?

“Er zit iets heel krachtigs in boosheid”, vertelt relatie- en gezinstherapeut Marianne Goedvolk (43). “Sommige mensen zeggen: conflict is contact. Tegelijkertijd kan ruzie heel beschadigend zijn.” In de polikliniek in Amersfoort helpt Marianne ouders en kinderen die de verbinding met elkaar zijn kwijtgeraakt.

“Wat is het verschil tussen een discussie en een conflict? Bij een discussie hoor je elkaar nog. Bij een conflict verdwijnt de verbinding. Je hoort de ander niet meer en je wordt zelf ook niet meer gezien. Je reageert alleen nog maar op elkaars gedrag. Als er steeds weer ruzie is in een gezin kan dit ernstige gevolgen hebben.

Gezien en gehoord worden is een basisbehoefte. Een kind dat zich keer op keer niet begrepen voelt, laat opstandig gedrag zien of trekt zich terug en wordt heel eenzaam.

Accepteren

Boosheid is in zichzelf geen slecht gevoel. Je komt voor iets op. Thuis leren kinderen dat je fouten mag maken, flink kwaad kan worden en weer bij elkaar komt. Het is belangrijk om deze emoties te accepteren. Geef woorden aan de gevoelens die je bij je kind ziet. Zeg bijvoorbeeld ‘Ik zie dat je heel boos bent’, of ‘Iets maakt je heel verdrietig’. Zo nodig jij je kind uit om te vertellen wat er vanbinnen gebeurt. Alleen al het benoemen zorgt dat het gevoel zakt. Je kind voelt zich erkend. Zelf kun je ook uitspreken wat je voelt. ‘Ik ben bezorgd, daarom klink ik zo boos.’

Nadat de emotie is benoemd kun je doorvragen. Welke gedachtes zitten onder de emotie? Wat heeft je kind nodig? Meestal is luisteren voldoende, kinderen komen dan zelf met een oplossing. Ik herinner me de jongen nog goed die steeds ruzie met zijn moeder kreeg als hij uit school kwam. Uiteindelijk zei hij: ‘Als ik uit school kom wil ik eerst 15 minuten voor mezelf en pas daarna allerlei vragen over mijn dag.’ Dat zorgde meteen voor een betere sfeer thuis.

Zelfzorg

Kijk ook eens naar wat er bij jouzelf vanbinnen gebeurt. Door welke dingen zit jij snel op de kast? Waar komt dat vandaan? Als jij je eigen kwetsbaarheden kent, kun je beter reageren op die van je kinderen. Daarnaast is zelfzorg heel belangrijk. Maak ruimte voor ontspanning, plezier

Wanneer heb ik hulp nodig?

Soms is een negatief patroon zo diep ingesleten dat je er moeilijk uitkomt. Er zijn bijvoorbeeld forse escalaties of een kind trekt zich helemaal terug. Vraag dan iemand om mee te denken, zoals een jeugdleider uit de kerk of een familievriend. Zoek je professionele hulp? Kijk op dehoop.org/hulp-voorkinderen-en-jongeren en rust. Mijn dochter zei een keer: ‘Mama, je werkt toch bij De Hoop, waarom word je dan zo boos?’ We mogen mild zijn voor onszelf. Je kunt niet altijd in balans zijn, vooral niet als je onder druk staat, zoals bij ouders vaak het geval is.”

Stap voor stap weg uit de escalatie

Marianne: “Ruzie is ingewikkeld. Jij bent echt niet de enige die hiermee worstelt.” Deze stappen zou je kunnen zetten bij een terugkerend conflict.

1. Kom in de rust. Geef ruimte om emoties te laten zakken, zowel bij je kind als jezelf als ouder. Gelijk er bovenop zitten helpt niet.

2.

Ga er samen voor zitten. Kies een rustig moment waarop jullie echt de tijd en de ruimte hebben, bijvoorbeeld als de andere kinderen naar bed zijn. Ga op een plek zitten waar jullie je prettig voelen. Je kunt ook iets te drinken en wat lekkers pakken.

3.

4.

5.

Luister aandachtig! Benoem het gevoel dat je ziet bij je kind. Help je kind woorden te vinden voor zijn of haar gevoel. Geef ook woorden aan je eigen emoties.

Vraag wat je kind nodig heeft. Verwoord het verlangen van je kind ‘Wat zou het fijn zijn als…’ of ‘Je zou graag willen dat…’

Maak duidelijke afspraken. Alle gevoelens mogen er zijn, maar bepaald gedrag moet wel worden begrensd. Dit werkt twee kanten op. Bijvoorbeeld: ‘Mama stelt niet meteen allemaal vragen als ik uit school kom.’ Of: ‘Als we boos zijn gebruiken we geen grove woorden. Stampen op de grond kan wel’.

6.

Houd oog voor de dingen die goed gaan. Kijk ook naar de (vanzelfsprekende) dingen die goed gaan. Wees mild voor jezelf en je kind. Accepteer dat het gaat met vallen en opstaan.