Η διαμόρφωση της μεσαιωνικής ελληνικής βυζαντινής αυτοκρατορίας Η δυναστεία του Ηρακλείου κατά τον 7ο αιώνα άλλαξε εντελώς τη φυσιογνωμία του κράτους από ρωμαϊκό σε βυζαντινό με την κυριολεκτική σημασία του όρου. Δυναστεία Ισαύρων(717-802) και Δυναστεία των εξ Αμορίου(820-867):
Ακολούθησαν τις αλλαγές του 7ου αιώνα και τις έκαναν μόνιμα χαρακτηριστικά.
Διαμορφώθηκε το μεσαιωνικό ελληνικό βυζαντινό κράτος.
Σταθεροποιήθηκαν τα σύνορα μεταξύ Βυζαντινών και Αράβων (στη στεριά-παρυφές Μ.Ασίας, στη θάλασσα-στη γραμμή Κιλικία-Κύπρο-Κρήτη)
Άρχισε η βυζαντινή αντεπίθεση στη Μ. Ασία. (9ος αιώνας)
Στα Βαλκάνια, το Βυζάντιο αντιμετώπισε με επιτυχία τη βουλγαρική απειλή. Το Βυζάντιο αφομοιώνει τους σλαβικούς πληθυσμούς.
Ενισχύθηκε ο ελληνικός χαρακτήρας της αυτοκρατορίας-περιορίστηκε ακόμη περισσότερο η χρήση των λατινικών.
Οργανώθηκαν περαιτέρω οι κεντρικές διοικητικές υπηρεσίες του κράτους. Η σημαντικότερη από αυτές ήταν αρμόδια για την εφαρμογή της εξωτερικής πολιτικής.
Η εξέλιξη του θεσμού των θεμάτων
Γενικεύεται ο θεσμός στη Μ.Ασία και ιδρύονται θέματα εκεί όπου έχει εδραιωθεί η βυζαντινή κυριαρχία στα Βαλκάνια.
Ο στρατηγός-διοικητής κάθε θέματος με τη δύναμη που διέθετε, απέβαινε, όχι σπάνια, επικίνδυνος για την κεντρική εξουσία. Πολλές εξεγέρσεις οργανώθηκαν από στρατηγούς.
Ο στρατός του θέματος αποτελούνταν από στρατιώτες-αγρότες που είχαν δικά τους κτήματα και σε περίπτωση εχθρικής επίθεσης ήταν υποχρεωμένοι να παρουσιαστούν για υπηρεσία. Συνέπειες: Οι μισθοφόροι περιορίστηκαν δραστικά. Στη βυζαντινή ύπαιθρο κυριάρχησε η μικρή και μεσαία αγροτική ιδιοκτησία.
Η ανάκαμψη της οικονομίας Οι πρώτες ενδείξεις οικονομικής ανάκαμψης παρουσιάστηκαν στα χρόνια του Κωνσταντίνου Ε' (741-775).
Στο μεταίχμιο από τον 8ο προς τον 9ο αι. ο πληθυσμός του Βυζαντίου είχε αυξηθεί αισθητά σε σχέση με τον 7ο αι., ενώ Είχε ξεπεραστεί η κρίση στην οικονομία. Αυξήθηκαν τα κρατικά έσοδα (Δέκα κακώσεις του Νικηφόρου Α' (802-811), όπως ονομάστηκαν από τους εχθρούς του τα τολμηρά οικονομικά του μέτρα που απέβλεπαν στην ανάκαμψη του εμπορίου και την αύξηση των εσόδων του κράτους και φανερώνουν την κατάσταση και τις ανάγκες της βυζαντινής οικονομίας στις αρχές του 9ου αιώνα) Αναζωογονήθηκαν το εμπόριο και η βιοτεχνία. Ο χαρακτήρας της οικονομίας παρέμεινε κυρίως αγροτικός.