Voorwoord

De toekomst is aan de bruggenbouwers

Landbouw en natuur. Twee lijnen die elkaar slechts beperkt kruisen. Tot nu toe. Want eigenlijk zou het tegengestelde, het vaker samensporen van belangen, een meer logische keuze kunnen zijn. Het is alleszins de toekomst. Daartoe zijn bruggenbouwers nodig in beide sectoren. Bruggen bouwen, dat is het bij elkaar brengen van twee werelden. Hierdoor ontstaat een nieuwe situatie waar beiden zich in herkennen en er vertrouwen in hebben, er een voordeel of meerwaarde in zien. Net daarom kunnen beide partijen deel uitmaken van de gewenste nieuwe situatie.

In deze Dendriet zetten we het fantastische project van het Hoombos in de dorpsrand van Heldergem in de kijker. Jouw duit in het zakje om deze klimaatbuffer te realiseren is meer dan welkom! Toch zijn er – jawel ook hier – haarklievers. “Goede landbouwgrond gaan innemen” klinkt het bij agro-hardliners, “centen besteden aan iets wat nog natuur moet worden” zoemt het bij natuurfundi. Zij dwalen beiden. Want verdient in functie van klimaatadaptatie niet elke dorpskern een dorpsrandbos? Kan zo’n project niet helpen om de voeling van mens en natuurlijke omgeving/platteland te herstellen? Het Hoombos wordt namelijk gerealiseerd zonder één boer schade te berokkenen.

Een verschillend perspectief maakt communiceren moeilijk. Als we elk vanop eigen oever naar de diepe kloof tussen beide werelden kijken en het water stroomt voor Natuurpunters naar rechts, dan is het logisch dat het voor landbouwers naar links aan het stromen is. Het is pas als we beiden samen in de stroom gaan staan, dat we zien dat de stroomrichting eigenlijk voor ieder van ons dezelfde is. En helaas voor beide partijen niet gunstig. Individualisme en graaicultuur, klimaatverandering en verlies aan biodiversiteit zetten zowel landbouw als natuur voor torenhoge uitdagingen. Hebben we als de twee grootste behoeders van de open ruimte niet de taak om meer samen antwoorden te geven op die uitdagingen? Het is in deze complexe tijden niet iedereen gegeven om bruggenbouwer te zijn of te worden. De eisen zijn hoog. Een boer of Natuurpunter kan maar een bruggenbouwer zijn als ie stevig staat op de eigen oever. Daar kan je de onderbouw met de eigen pijlers op funderen. Zij moeten de krachten die de brug op de ondergrond overbrengt dragen en verspreiden. Je mag als bruggenbouwer van je eigen achterban kritiek verwachten. Je bent diegene die het veilige-slotgracht-effect van de kloof doorbreekt.

Pas als die eerste pijler snor zit kan je werken aan de bovenbouw van je brug. Hierbij richt je je blik naar de overzijde en zoek je een veilige manier om daar te geraken. Daarvoor moeten we het aandurven om onze eigen manier van communiceren in vraag te stellen en te verlaten. Anders blijven we op de eigen oever wat aanmodderen.

We kunnen ook met open blik naar de andere kijken, interesse tonen voor elkaars wereld. Met die blik zie je de stapstenen om de rivier een eerste keer over te steken. En dan ontstaan boeiende contacten. Zoals met landbouwer Paul Crick en zijn opvolger Joachim. Dan wordt er niet meer over elkaar gesproken maar met elkaar. Dergelijke goede praktijk willen we met jou delen en we laten in dit nummer dan ook graag deze landbouwer aan het woord die zijn sector met een groot hart verdedigt, maar die ook kan luisteren.

De droogte van maart en april bracht ons in een mei- en junimaand waar regenwaterputten voortijdig droogvallen en planten maar niet willen kiemen. Een mogelijk opnieuw zeer droge en warme periode kondigt zich aan. Laat ons versneld bruggen bouwen, zodat we samen dammen kunnen bouwen tegen de klimaatverandering. Het is in het belang van beide sectoren.

Wouter Mertens