Stiltegebied Waerbeke

Stiltegebieden om te herbronnen in drukke tijden

Waerbeke opent Bronhuis Dender-Mark

25 jaar geleden zag ik aan het raam van het toeristisch kantoortje van Galmaarden het krantenknipsel ‘Galmaarden, kampioen van de stilte’. Het artikel maakte melding van een onderzoek dat Galmaarden aanwees als de stilste of akoestisch gaafste gemeente in de provincie. Met deze meetresultaten trok ik, samen met enkele bekende kunstenaars uit de buurt, naar de milieuraad. In een unaniem advies aan het gemeentebestuur vroeg de raad dat de lokale overheid in haar beleidsdaden zoveel mogelijk rekening zou houden met de uitzonderlijke stiltekwaliteit in de gemeente.

foto: Patrick De Spiegelaere

Eerste stiltegebied in Vlaanderen

Het advies werd overgemaakt aan de toenmalige minister van leefmilieu. Intussen ging ik ook eens luisteren aan de Oost-Vlaamse kant, in Geraardsbergen en Ninove. Bleek dat ook daar akoestische studies liepen, maar dat er geen contact was met de Vlaams-Brabantse zijde. Toen we alle meetgegevens samenbrachten kwamen we tot een provinciegrensoverschrijdend gebied van zowat 28 km² groot, met een voor Vlaanderen uitzonderlijk stiltekarakter. Besprekingen met de burgemeesters, schepenen van leefmilieu, de provinciale en Vlaamse administraties leidden tot het idee om een Vlaams proefproject op te zetten. Op 30 oktober 2001 ondertekenden alle betrokken besturen aan de voet van de Congoberg in Vollezele een samenwerkingsprotocol voor het Stiltegebied Dender-Mark, het eerste in Vlaanderen.

Begin van een beweging voor stilterust-ruimte

In de officiële erkenning van een stiltegebied zag ik samen met heel wat sympathisanten de kans om een nieuwe maatschappelijke beweging op gang te brengen. Vanuit verschillende maatschappelijke achtergronden (cultuur, volksgezondheid en welzijn, onderwijs, ruimtelijke planning, natuur- en landschapszorg, landbouw, milieu, justitie, …) ontstond in 2002 de vereniging Waerbeke met als hoofddoel ‘bevordering van de beleving, vrijwaring en duurzame ontwikkeling van de kwaliteiten stilte, rust en ruimte in de samenleving’. Dankzij mecenaatssteun kon Waerbeke vzw in 2003 de voormalige pastorie van Waarbeke van de stad Geraardsbergen aankopen. Na jaren projectwerking slaagde Waerbeke erin zich door de Vlaamse overheid structureel te laten erkennen als volwaardige sociaal-culturele beweging, actief in heel Vlaanderen.

Een krachtige plek om maatschappelijk te inspireren

Daarom wou Waerbeke van meet af aan de waarde van stilte-rust-ruimte vanuit het hart van een eerste stiltegebied als gemeenschapsgoed promoten en versterken. Naast haar landelijke werking als inspirator van tal van praktijkgemeenschappen bleef Waerbeke ook timmeren aan haar lokale verankering, temidden van het grensgebied dat de Vlaamse Ardennen en het Pajottenland met elkaar verbindt. Met het oog op beheer, renovatie en inrichting van de oude pastorie in Waarbeke richtten we in 2015 de coöperatieve vennootschap ‘Waerbekehuis’ op, waarin we de totaliteit van het patrimonium onderbrachten. Met de steun van diverse burgers als nieuwe aandeelhouder verzamelden we de benodigde middelen om de renovatie te voltooien en het gebouw na twintig jaar eindelijk geschikt te maken voor bovenlokale én lokale werking. Daarnaast zoeken we nog nieuwe aandeelhouders om ook de achterliggende tuin met vijver en bronbos te kunnen inrichten en toegankelijk te maken voor het publiek.

Bronhuis Dender-Mark: een contactpunt voor transitiewerk

Als volgende stap in haar lokale verankering opende Waerbeke in juni 2022 een bezoekersportaal, een kleinschalig contactpunt in het Waerbekehuis voor al wie het omliggende stiltegebied wil verkennen en zich in de buurt wil inzetten voor duurzame ontwikkeling. De pandemie die onze samenleving dooreenschudt, brengt alvast met zich mee dat mensen de zeldzame kwaliteit van natuur, landschap en stilte in en om het Stiltegebied Dender-Mark meer dan ooit zijn gaan waarderen. Wat je waardeert maakt je dankbaar, wil je koesteren en zo kwaliteitsvol mogelijk doorgeven aan de komende generaties. Met die drive zetten we het werk van Waerbeke de komende jaren voort. Neem zeker contact met ons op als je hier met jouw talent mee je schouders onder wil zetten! Meer info over Waerbeke en het Bronhuis: www.waerbeke.be en www.bronhuis.be. Blijf je graag op de hoogte, meld je dan aan via info@bronhuis.be.

Dirk Sturtewagen

Dé speciaalzaak voor al uw optische instrumenten

ERKEND PARTNER

Bestel via onze webshop www.natuurkijkers.be met gratis verzending.

Nederstraat 25 9700 Oudenaarde +32 (0)55 61 33 13 info@natuurkijkers.be www.natuurkijkers.be

Natuurkijkers.be is een merknaam van Optiek Van Ommeslaeghe, Nederstraat 20 Verrekijkers, telescopen, sterrenkijkers, microscopen, loupes, ... Demonstraties op aanvraag