Voel je thuis in Hoombos

Nieuw wandelparadijs in Haaltert

Heb je ‘t al gehoord? Er komt een nieuw bos in Haaltert. Natuurpunt kocht 17 hectare akkergrond in Heldergem. De komende 3 jaar zullen vrijwilligers van Natuurpunt Haaltert de glooiende velden beplanten met … hou je vast aan de takken van de … 50.000 bomen. Echt waar! Dat betekent een schitterende stap vooruit voor onze lokale natuur. Het bosproject kreeg de naam ‘Hoombos’. Tijd voor een kennismaking met het nieuwe natuur- en wandelgebied.

Droom die uitkomt

Elke Natuurpuntafdeling is dolblij wanneer ze een nieuw perceel kan aankopen en beheren. Meestal gaat het om een stuk grond van enkele aren groot maar elk vierkante meter natuur is even waardevol. Begin 2022 mochten we in Haaltert uitpakken met groot natuurnieuws: we werden de trotse beheerder van 17 hectare grond in Heldergem. Vandaag wandel je er vooral tussen de velden. Toch zijn de eerste percelen al beplant met 7.500 bomen. In maart organiseerden we enkele plantdagen, mét succes. De duizenden struikjes en boompjes staan al mooi in hun frisse jonge blaadjes. Op dit moment staan we voor een lange droge periode. Daarom gaan we met onze vrijwilligers zoveel mogelijk planten water geven. Dat wordt een ferme uitdaging, maar … we gaan ervoor!

De kleur van honing

Hoom was oorspronkelijk een afgescheiden gehucht van Heldergem dat zijn naam dankt aan het Germaanse hunu. Dat woord is dan weer verwant met honing. De verklaring? Het glooiende landschap was vroeger een geurende bloemenzee. De uitgestrekte weilanden vol gele bloemetjes vormden een geliefde en belangrijke voedselbron voor bijen. Die raapten hier vlijtig zoemend hun klompjes stuifmeel bij elkaar. Hoom verwijst dus naar de zachtgele kleur van honing. Prachtig, toch? We moesten niet lang nadenken over de naam van het nieuwe natuurgebied. Hoombos klinkt perfect voor een plek in de natuur waar iedereen zich thuis voelt.

Een duik in de geschiedenis

Vroeger was Hoom een avontuurlijk speelparadijs voor kinderen. Het klaterende water van de Steenbeek was glashelder en zat boordevol stekelbaarsjes. De plaats waar het kabbelende riviertje in de Molenbeek uitmondt was een stuk breder door erosie, de ideale plaats voor een duik in het frisse water. De jeugd van het Haaltertse gehucht beleefde er eindeloze zomers van ravotten, kampen bouwen en verstoppertje spelen. Maar tijdens strenge winters zag het landschap er helemaal anders uit. Bij hevige sneeuwval was Hoom compleet van het dorp afgesloten. De kinderen die er woonden, konden toen dagenlang niet naar school. Maar genoeg over vroeger. Vandaag schrijft Natuurpunt Haaltert een nieuw stuk geschiedenis. Er komt een nieuw bos! Dat klinkt fantastisch. Maar hoe begin je daaraan?

Landschap lezen

Het is belangrijk om het toekomstige Hoombos te verrijken met inheemse, sterke plantensoorten die daar thuishoren. Afhankelijk van de verschillende landschapselementen maken we een zorgvuldige selectie. In Hoombos houden we bijvoorbeeld rekening met de lager gelegen drassige grond, het opvallende reliëf, de aanwezige planten en de Steenbeek. De aanplant gebeurt in verschillende fasen en vooral in het najaar. Een gezond bos heeft brede struikgordels aan de bosranden. Die vormen een cruciale voedselbron en schuilplaats voor insecten, vogels en kleine zoogdieren. De groene mantels beginnen laag bij de grond. Voor die lage beplanting kiezen we meidoorn, sleedoorn of rode kornoelje. Daarna gaan we voor een halfhoge struiklaag met onder meer vogelkers, veldesdoorn en hazelaar. En het interne bos beplanten we met hoge bomen zoals zomer- en wintereik, zomer- en winterlinde, beuk, els en fladderiep. Tot slot vinden we het nuttig om enkele akkers van Hoombos spontaan te laten verbossen.

Kloempen

Onze ploeg van Haaltert heeft voor het eerst een nieuwe bosaanplanttechniek toegepast. We hebben de bomen van het interne bos aangeplant in kloempen. Een kloemp is een groep van 20 tot 30 plantjes, dicht bij elkaar geplant. We hebben maar 1 tot 2 meter tussen de boompjes gelaten. En wat gaat er gebeuren? Die boompjes gaan met elkaar concurreren, zodat hun groei maximaal wordt gestimuleerd. Uit elke kloemp ontstaat zo één sterke toekomsboom die er met blad en kruin bovenuit steekt. Daarrond houden de andere kleinere bomen zich klaar voor een groeispurt, wanneer de grotere boom een knak zou krijgen. We hebben de verschillende kloempen ver genoeg uit elkaar gezet, ongeveer 10 meter, zodat elke toekomstboom alle groeikansen krijgt. We zijn benieuwd naar het resultaat.

Ransuil - foto: Karel Dekyvere

Nieuwe wandelroute

Bij een nieuw natuurgebied hoort natuurlijk een kersverse wandelroute. De groene wandellus ‘Naar de bronnen van de Steenbeek’ laat je kennismaken met het toekomstige Hoombos. Zo kun je er al eens op verkenning. De mooie wandeling is 4,6 km lang en vertrekt aan de kerk van Heldergem. Vanaf de Heldergemstraat volg je de groene Natuurpuntbordjes. Het pad leidt je langs de bronnen van de Steenbeek. Je wandelt in een glooiend landschap met prachtig uitzicht op verre velden, authentieke wilgenrijen en klaterende beekjes. Een aanrader! Vooral omdat Hoombos de komende jaren enorm zal veranderen en evolueren.

Bijzondere fauna en flora

Hoombos en de omliggende akkers vormen een waardevol natuurgebied. De velden zijn een thuis voor veel akkervogels, zoals gele kwikstaart, grauwe gors, kievit en veldleeuwerik. In het bos zelf huizen tal van roofvogels. De buizerd is de meest opvallende. Je hoort zijn schrille roep van heel ver. De torenvalk hangt stil en geduldig in de lucht, wachtend op een prooi. Ook de ransuil is al verschillende keren gezien. De beschermde diersoort heeft een schitterend verenkleed en typische oorpluimen. Het is altijd een magisch moment wanneer je hem bij valavond geruisloos over de velden ziet vliegen. Bovendien bezit de regio een rijke flora. We hebben er bijvoorbeeld ruig klokje, dotterbloem, sleutelbloem, knoopkruid, wilde peen en margriet waargenomen. En er worden ook meer en meer reeën gesignaleerd. Veel mensen vinden dat verrassend, maar die dieren schikken zich heel gemakkelijk naar het cultuurlandschap. Bijvoorbeeld in Haaltert, en specifiek rond Hoombos, zie je een bosachtig landschap met veel open plekken en weiden. Dat is een ideaal biotoop voor de ree. Het dier moet zich goed kunnen verstoppen en veel kunnen rusten om te herkauwen.

Plantdagen

Goesting om mee te werken aan dit schitterende bosproject? Mail naar natuurpunt. haaltert@gmail.com en we houden je op de hoogte van onze werkzaamheden. Noteer alvast onze volgende plantweekends op Hoombos in je agenda: 11 - 12 - 13 novem-

ber, 18 - 19 - 20 november en 25 - 26 - 27

november. Hou ook onze Facebookpagina in de gaten. Zo geniet je mee van interessante natuurweetjes, mooie foto’s en plezante activiteiten.

Renilde Gees

Ree - foto: Karel Dekyvere