De ondernemer nationaal februari 2016 by deondernemer

O de

VERSCHIJNT MAANDELIJKS BIJ AD NATIONALE EDITIE

NDERNEMER

DEONDERNEMER.NL

#2 / 2016

Van der

Valk Familiebedrijf voor altijd Hoe Rick Polman en Jan Broeks hun vleugels uitslaan in Europa

VLUCHTELINGENTENT

Enschedese ontwerpt duurzame InďŹ&#x201A;atable

100

euro en een mentor trekt je uit de put

Crowdfunding

interessant voor iedere ondernemer met plannen

‘‘in menswear do as the italians do’

AT T O L I N I

HERNO

BERWICH

INCOTE X

BOGLIOLI

ISAIA

BRIONI

JACOB COHËN

CANALI

LOR O PIANA

CARUSO

MAFFEIS

CORNELIANI

MANTELLASSI

DELLA CIANA

MARINELLA

ELEVENTY

MONCLER

ETRO

OR AZIO LUCIANO

FEDELI

PT01

FINA MORE

RUBINACCI

FORMICOL A

SANTONI

F R AY

TOM FORD

GHERARDI

WOOLRICH

Amsterdam . Rotterdam . Den Haag . Antwerpen oger.nl

Bierbrouwerij Oijen KOMT VERDER MET DE ONDERNEMER.

e Ondernemer inspireert je dagelijks en

met

verhalen

ervaringen van

andere

ondernemers. We bieden kennis en informatie zodat je altijd de juiste bagage hebt om succesvol te kunnen ondernemen. Maak je proﬁel aan en we brengen je direct in contact met andere ondernemers uit jouw regio. Alles zodat jij kunt blijven bouwen aan de toekomst van je onderneming. !

KOM OOK VERDER. WORD LID. SCHRIJF JE IN OP DEONDERNEMER.NL PROFITEER VAN DE VOORDELEN: • Content op basis van interesse • Direct contact met andere professionals • Toegang tot events in jouw regio • Deel zakelijk nieuws met onze redactie • Het is gratis

DEONDERNEMER.NL

DE ONDERNEMER KOMT VERDER MET AD

foto cover RINK HOF

INHOUD #2

zaterdag 20 februari 2016

20 Crowdfunding

OP DE COVER: Van der Valk-directeuren Rick Polman en Jan Broeks

ingewikkeld?

Helemaal niet. Probeer het gewoon

06 08

18 20 24

INDOOR BRABANT Meer dan 100 ondernemers druk met het grootste hippische evenement van Nederland

Sleutelmoment

Communicatie-expert Hans van den Boom: ‘Als je niet kunt loslaten ben je zelf de grootste rem op groei’

43 46

Doorzetter Weinig zicht, wel visie Stand van zaken Heb je problemen? Zoek een mentor Interview Hoe Van der Valk Amsterdam en Europa verovert Digital update Technologienieuws Dossier Op zoek naar geld Innovatie Van afval naar bouwmateriaal Beste blog Leidinggeven doe je zo Teamwork Niet alleen paardenkracht aan het werk Grenzeloos Afghaanse familie in de ﬁetsen Werk in uitvoering Hip Zeeuws design tegen oubollig imago Netwerken RVOZ denkt groots Lorraine Denk jezelf gelukkig Sleutelmoment Hans van den Boom

19 Digital update Een kamerbreed bureaublad om je af te sluiten van de buitenwereld

| DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

tekst EDUARD VOORN foto BART HOOGVELD

DOORZETTER

Van de beginnende ondernemers overleeft 79 procent de eerste twee jaar, na vijf jaar blijft 60 procent over. Wie zijn deze doorzetters?

Weinig zicht, wel visie WIE

Annie Nodelijk (32)

WAT

AnnieStijl Funky Handmade/ Blinde liefde voor Salsa

WAAR

Rotterdam

SINDS

2010/2012

CONTACT

webwinkel.anniestijl.nl en via Facebook

nnie ontwerpt en maakt tassen, organiseert in Rotterdam en Den Bosch salsadansavonden én is via dj/schilder Ruud de Wild betrokken bij het onlineplatform No Limits Network. De visueel gehandicapte ondernemer noemt zichzelf – niet geheel onterecht – een ‘druk baasje’. ,,Mijn verschillende werkzaamheden geven me de kracht mijn visie op ondernemerschap vorm te geven: mooie dingen maken met een verhaal. Beperkt zijn en toch doorzetten. Door een hersentumor ben ik bijna blind geworden. De ziekte openbaarde zich tijdens mijn stage bij ontwerper Daryl van Wouw.’’ ,,Gedurende mijn revalidatie besloot ik het heft in eigen handen te nemen en iets te gaan doen. Ik was anders nooit gaan ondernemen. Door te focussen op wat ik wil, komen mijn doelen steeds dichterbij. Vanwege mijn handicap werk ik veel samen en ben ik altijd op zoek naar mensen die het leuk vinden mijn team te versterken. Via mijn website verkoop ik nu de door mij gemaakte tassen.’’ ,,Salsa is een andere passie. Daar heb ik ook een bedrijfje van gemaakt voor mensen mét en zonder visuele beperking die danslessen willen volgen. Mijn boodschap is dat je als ondernemer best meerdere dingen naast elkaar kunt doen.” 

Ben jij een doorzetter en wil je in deze rubriek? Mail naar: magazine@deondernemer.nl AD

IN DE DOP

foto FLOREN VAN OLDEN

In sommige kinderen herken je het direct: een geboren ondernemer. Weet jij zo’n jong talent? Laat het ons weten via magazine@deondernemer.nl en stuur een foto mee.

Foega’s WIE

Jada Eijck

LEEFTIJD

12 jaar

WAT

felgekleurde sjaals

WAAROM

,,Ik heb leren breien van de buurvrouw en mijn oma. Zij gebruikten altijd saaie kleuren. Van mijn moeder kreeg ik coolere wol. Ik gaf de eerste sjaal aan mijn oma. Ze vond hem te dik en te lang. Foega, zei ze. Dat betekent gek, overdreven. Dat vond ik een grappige naam. Ik heb vier foega’s opgestuurd naar bekende Nederlanders.’’

ZEG NOG ’NS

Elke maand vertelt een jonge ondernemer over zijn of haar werk.

Wie ben jij? ,,Saskia Stegeman, ik ben 34 jaar.’’ Wat doe je? ,,Ik ben bodypainter en ondernemer.’’ Zeg nog ’ns? ,,Het lichaam als canvas. Ik maak leuke ontwerpen. De belly paint is bijzonder; dan beschilder ik de buik van zwangere vrouwen.’’ Waar kunnen we je tegenkomen? ,,Bij mensen thuis, tijdens wedstrijden en in mijn atelier in Marijenkampen.’’ En jouw bedrijf? ,,Saskiacreations.nl.’’

STIJGERS EN DALERS JAAR 2015 Groeiende beroepsgroepen: hondenuitlater, pizzabakker, tractorbestuurder.

➜

De snelst groeiende en krimpende beroepsgroepen van het afgelopen jaar.

JAAR 2015 Krimpende beroepsgroepen: verkoopmedewerker, schipper-machinist, beleggingsadviseur.

| DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

KLANKBORD EN AANJAGER

Voor 100 pop uit de put Richard Branson, Mark Zuckerberg en Bill Gates schrijven hun succes mede toe aan hun mentor. In Nederland is het fenomeen mentorschap nog niet doorgedrongen. Onder-

nemers hechten doorgaans veel waarde aan hun zelfredzaamheid en zien het als een teken van zwakte om hulp van een buitenstaander in te schakelen. Of ze hebben er simpelweg geen tijd voor. ,,Dat doet me altijd denken aan een houthakker die met een botte bijl bomen staat te kappen,” zegt Hans van Niekerk, adviseur bij de Stichting Ondernemersklankbord (OKB) in de regio Utrecht. ,,Hij zegt dat hij geen tijd heeft om zijn bijl te slijpen, want hij moet nog

meer bomen kappen. Mentoren dwingen ondernemers om hun bijl te slijpen.” Het OKB heeft in de 35 jaar dat de stichting bestaat via vrijwilligers al meer dan 70.000 ondernemers geholpen. Een klankbordtraject duurt zes maanden en kost minimaal 100 euro per traject. Alle ondernemers uit het midden- en kleinbedrijf kunnen bij het OKB terecht. Hans: ,,Als ondernemer loop je tegen zoveel vragen aan.

‘Een van de problemen na de opstartfase is vaak het gebrek aan focus’ GO

tekst en samenstelling JORIEN DE WIT, TOM KUIPER, BRAM DE VRIND, RIK NIZET

STAND VAN ZAKEN De laatste nice-to-knows en need-to-knows.

WATERCOOLER

Waar praat je zoal over op je werk? Korte berichten van deondernemer.nl.

CONCENTRATIE

MKB

Iemand die op een (open) kantoor aan een concentratietaak werkt, wordt gemiddeld om de elf minuten afgeleid of onderbroken. Het kost minimaal drie minuten om weer helemaal in de taak te komen waarmee je bezig was, blijkt uit een onderzoek van Steelcase Workspace Futures.

Hoewel het betaalgedrag tussen bedrijven onderling de afgelopen jaren is verbeterd – gemiddeld wordt een factuur na 36,5 dag betaald – komen excessen nog te vaak voor. ,,Betaaltermijnen tussen de 90 en 120 dagen zijn geen uitzondering. De bedrijven die dat soort termijnen hanteren, maken misbruik van hun inkoopmacht,” aldus directeur Leendert-Jan Visser van MKB-Nederland.

ELKE ELF MINUTEN

EIGEN BAAS

TWEE ZIEKTEDAGEN

Is de volgende groeistap te zetten? Waarop moet je je focussen? Is het buitenland een optie? Een goede mentor luistert vooral en probeert de goede vragen te stellen. Zo dwingt hij de ondernemers na te denken over welke dingen hij wel zou moeten doen en welke niet.’’ Hans benadrukt dat iemand met een goed idee niet per definitie een goede ondernemer is, maar nieuwe ondernemers moedigt hij vooral aan hun droom te volgen. ,,Mislukt het, dan mislukt het. Dan ben je wellicht een jaar van je leven kwijt, maar een enorme ervaring rijker.’’ Een van de problemen na de opstartfase is het gebrek aan focus. Het is die fase waarin ondernemers werkelijk álles hebben aangepakt wat op hun pad kwam. Hans kijkt welke activiteiten het meest winstgevend zijn, zodat de ondernemers daar vol op kunnen inzetten. Maar ook heel andere vraagstukken liggen regelmatig op zijn bord, zoals een dreigend faillissement of een bedrijfsoverdracht. GO

Wat zijn de kenmerken van een goede mentor? • Een mentor luistert en stelt vragen. • Een mentor denkt niet voor je, maar laat jou nadenken. • Een mentor weet waarover hij praat. • Een mentor kan zich goed inleven. • Een mentor durft de vinger op de zere plek te leggen. Ondernemers kunnen het OKB-traject voortzetten zolang ze willen, maar het moet wel van beide kanten constructief blijven. Zonder actie is de kans groot dat het traject voortijdig stopt. ,,Ik spreek mijn klanten eens per maand en elke keer formuleren we een concreet doel, waarmee ze de volgende keer iets moeten hebben gedaan. Dat geeft ze geen kans zaken uit te stellen. Een mentor is een klankbord, maar soms ook een stok achter de deur.’’ 

ondernemersklankbord.nl

Een zzp’er is twee dagen per jaar ziek, drie keer minder dan een werknemer (gemiddeld zes dagen per jaar ziek). Drie op de tien zzp’ers vinden dat zelfstandigen moeten worden verplicht zich te verzekeren tegen ziekte en arbeidsongeschiktheid, blijkt uit een rapportage van ZZP Barometer.

MACHTSMISBRUIK

(HOOFD)INKOMEN

LEUK EXTRAATJE

Zo’n 553.000 zzp’ers beschouwen het inkomen dat ze verdienen als zelfstandige als een extraatje. Zij hebben een hoofdinkomen uit een vaste baan of ontvangen pensioen of een andere uitkering. Van 800.000 zzp’ers is wat ze verdienen wel het hoofdinkomen. FINANCE

13.000 EURO PER JAAR

Collegegeld, studieboeken, een laptop, de kamerhuur; een uitwonende student heeft gemiddeld 13.000 euro per jaar nodig.

MEMBER PITCH Leden van deondernemer.nl ontmoeten elkaar virtueel, bloggen en nemen deel aan events en workshops. Hier stellen ze zich voor.

RICHARD DE VRIES BEDRIJFSTRAINER

‘Door droog te oefenen met telefonische acquisitie word je een volwassen gesprekspartner voor je klanten.’ i

De Vries Advies + Training organiseert trainingen, workshops en individuele trajecten voor ondernemers.

ELVIS THE MUSICAL SHOW, HE IS STILL ALIVE Beleef het met uniek lezersvoordeel Na het grote succes in 2014 van “Elvis - the Musical Show” in het theater en afgelopen september ‘ELVIS the show’ in Ahoy, komt ‘The King’ in 2016 nog één keer naar Nederland. Elvis Presley wordt in deze opzwepende voorstelling gestalte gegeven door de Ierse zanger Grahame Patrick, al vele jaren de meest gevraagde Elvis imitator ter wereld. Zijn indrukwekkende stemgeluid, expressie en fysiek zijn bijna niet van de echte Elvis teonderscheiden. Volgens oude bekenden van ‘The King’ is hij zelfs de beste Elvis performer sinds Elvis zelf!

VANAF 0 5

€ 27, € 20,-

CADEA U

bij! r snel e s e e W p Op = O

GA NU SNEL NAAR AD.NL/ELVIS ZATERDAG 21 MEI EN ZONDAG 22 MEI 2016 WORLD FORUM THEATER | DEN HAAG AD

samenstelling RIK NIZET

LEESVOER

FUNDING GEZOCHT

doorgaan.nl is het crowdfundingplatform van De Amersfoortse. Eén van de ondernemers die momenteel de crowd bespeelt is:

Blijf op de hoogte met de beste boekentips van deondernemer.nl.

Lessen van de kamelenmelker Bij de grootste pioniers denk je wellicht aan Steve Jobs, Thomas Edison, Bill Gates en Henry Ford. The usual suspects. Vergeet de grote namen. Van de buitenbeentjes van onze economie, van wie de resultaten nooit in de oﬃciële cijfers komen, kun je net zo veel leren. Duik in de psyche van een kamelenmelker, gangster of hacker en ervaar hoe creatief, innovatief ze zijn en welke ingenieuze verkooptechnieken ze toepassen. DE BuiTEnBEEnTJESEcOnOmiE AlExA clAy En KyrA mAyA PHilliPS SPEcTrum €20

Overlevingsgids voor ondernemers

Een op vijf nederlandse ondernemingen heeft ﬁnanciële problemen. Herkenbaar? leer de symptomen van een dreigend faillissement herkennen. maak kennis met de maatregelen voor een succesvol turnaroundplan en lees hoe marnix de rover van het denkbeeldige Salem industries zijn bedrijf aan de rand van de afgrond brengt en moet vechten om te overleven. Zo ontdek je hoe je een ﬁnancieel gezonde herstart maakt.

Tijdelijk is de manier

wanneer je nog gericht bent op het vinden van langdurig werkende oplossingen, loop je steeds vaker vast. Er is helemaal geen tijd meer voor blijvende oplossingen. Burgers, bedrijven en organisaties moeten leren het nooit-af-principe te omarmen. regel je zaken met tijdelijke oplossingen, zodat je je steeds kunt aanpassen en verbeteren. nOOiT AF mArTiJn ASlAnDEr En Erwin wiTTEVEEn BuSinESS cOnTAcT €25

Naam

27.000

ZwAAr wEEr OnDErnEmEn JAn ADriAAnSE En EriK in ’T GrOEn HAySTAcK €20

Personal Battery.

Wie zit erachter?

Peter Ribbens.

Wat is het?

In eerste instantie was de app gericht op zzp’ers, maar alle werkenden hebben er eigenlijk proﬁjt van.

Hoeveel geld is er nodig? 27.000 euro.

Een app die je helpt activiteiten te kiezen die je energie geven. Je koppelt de app aan de agenda in je smartphone en je labelt activiteiten als werk, sociaal of tijd voor jezelf. Daarna geef je met een gekleurde batterij aan hoeveel energie de activiteit je gaat opleveren of kosten. Na aﬂoop voer je de uitkomst in. Per dag of week krijg je een overzicht in hoeverre je batterij al of niet is opgeladen.

Waar is het geld voor nodig?

Wat maakt het uniek?

Geloof jij in deze ondernemer en wil je hem helpen? Bekijk dit project en andere mooie initiatieven op doorgaan.nl.

Je krijgt op een visueel heldere manier inzicht in je persoonlijke energieniveau.

Voor de bouw van de app en de marketing.

Hoe staat het ervoor?

De eerste reacties zijn positief. Een kwart van het benodigde bedrag is al binnen.

Jan Broeks (links) en Rick Polman.

12 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

tekst HANS MATHEEUWSEN fotoâ&#x20AC;&#x2122;s RINK HOF

INTERVIEW Ondernemers zijn ook mensen.

VAN DER VALK ONTDEKT EUROPA

ei Het

van de toekan Na bijna tachtig jaar bouwt Van der Valk eindelijk een hotel in Amsterdam. Rick Polman en Jan Broeks, vierde generatie in het familiebedrijf, richten hun blik nu voorzichtig op Europa.

‘Z

De geschiedenis van het familiebedrijf Van der Valk begint in 1939, als Martien van der Valk sr. dranklokaal De Gouden Leeuw in Voorschoten ombouwt tot een hotel. De keten telt nu honderd hotels, waar zesduizend mensen werken. De omzet bedraagt zo’n 600 miljoen euro.

ie je die toekan?’’ grijnst Jan Broeks, terwijl hij zich over de maquette van Hotel Amsterdam buigt. ,,Die gaan we nog een beetje groter maken.’’ Jan en zijn neef Rick Polman zijn bestuurders van Luiten-Van der Valk Beheer, een van de ‘staken’ van het familie-imperium. Het hoofdkantoor is gevestigd in Waalre. De heren zijn in hun nopjes met de aanwinst, waarvan de opening medio 2017 staat gepland. Het L-vormige hotel met een 60 meter hoge toren komt aan de Joan Muyskenweg in het Amstel Business Park. Eindelijk weer eens een mooi gebouw, oordeelde de Amsterdamse welstandscommissie. Het hotel gaat 206 kamers tellen, twee restaurants, een café aan het water, tien zalen en ruimtes voor fitness en wellness met een openluchtzwembad. De kosten: 25 miljoen euro. Jan: ,,Mooi van deze plek is de aansluiting op de A2 en A10. We zitten op 10 minuten van de binnenstad met het openbaar vervoer en tussen de Arena en de RAI. De Zuidas en bedrijven zoals Philips zijn in de buurt. Het is zakelijk én toeristisch een sterk gebied.’’ De groep Luiten-Van der Valk, waarvan de vaders van Rick en Jan jarenlang ook allebei bestuurders waren, wijzigde bij de laatste directiewisseling van koers. Rick en Jan werken 25 jaar in het bedrijf. Rick: ,,Ik 20 jaar in Eindhoven, Jan in Volendam. We hebben uitgebreid – drie hotels in Duitsland – en bestaande vestigingen gerevitaliseerd. Vier jaar geleden zetten we een stap richting België met de bouw van een hotel in Brugge en Hotel Brussels Airport. Maar de vraag was waar we precies naartoe wilden groeien. We moesten een besluit nemen over onze toekomst.’’

Jan Broeks

‘We zullen niet ineens 26 hotels in China overnemen’

UITGESPROKEN RICK & JAN

De tijd van de wegrestaurants, overigens nog steeds een unique sellingpoint van Van der Valk, is voorbij, zegt Rick. ,,Als we onszelf als ondernemers serieus willen nemen, moeten we onze horizon verbreden. We willen aanwezig zijn in de top 3 van steden in Nederland, België, Duitsland en Frankrijk. Nu moeten we daar locaties gaan zoeken. Het was natuurlijk raar dat Van der Valk geen hotel in Amsterdam had, hoewel we er wel één hebben in de buurt van Schiphol. We zijn trots op deze stap. Alles klopt. Deze ontwikkeling past in onze visie.’’ Het ei van Columbus: hotels verwerven of ontwikkelen op locaties bij het centrum van grote steden met liefst een of meer multinationals, in de buurt van een snelweg, een vliegveld of een haven. Zo is het Scandic Hotel in Antwerpen gekocht en inmiddels getransformeerd tot het Van der Valk Hotel Antwerpen. Maar de wishlist van de neven is langer. Jan wil eerst ‘rustig’ Amsterdam bouwen alvorens de focus te verleggen, onder meer naar het buitenland. ,,De spanne waarin we zoeken wordt steeds groter. Maar we kunnen niet alles tegelijk. We zullen niet ineens 26 hotels overnemen in China.’’ Rick grinnikt: ,,Je hoeft bij ons het wiel niet opnieuw uit te vinden. Dat is dé kracht van ons bedrijf.’’ En tevens de zwakte, voegt hij er onmiddellijk aan toe. ,,We zijn een familiefranchise. Het management van alle honderd hotels is in handen van familieleden. Er is geen centrale leiding, maar wel een overkoepelende stichting die namens de familie het beheer bewaakt van de naam en het beeldmerk. Met zestien hotels in Nederland, België, Duitsland en ZuidFrankrijk, in totaal zo’n tweeduizend kamers, is Luiten-Van der Valk Beheer een van de grotere staken.’’ De oorsprong van de Luiten-groep ligt in Wassenaar. Oma en opa, Ina van der Valk en Henk Luiten, runden daar een restaurant. Rick: ,,Oom Gerrit en oom Arie sloegen aan het uitbreiden. Was je succesvol, dan vroegen ze je het nieuwe wegrestaurant te managen. Ik pakte op mijn zestiende mijn koffers. Ik heb een jaartje in Zuid-Frankrijk gezeten en

SPARREN

FAMILIE

,,Je kunt alleen groot worden als je op de schouders hebt gestaan van iemand die al groot is. Nog steeds spar ik met mijn vader over de wegen die Van der Valk zou moeten inslaan.’’

14 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

,,Het mooie aan Van der Valk vind ik dat het tot in lengte van dagen een familiebedrijf blijft. We zeggen daarom ook altijd dat je op de winkel mag passen. Je houdt het netjes en up-to-date voor de volgende generatie.’’ Martinus en Rie van der Valk GO

drie jaar in Akersloot. Zo leerde ik het vak. En nog steeds leidt de familie intern op.’’ De vaders van Jan en Rick, Cees en Jan, waren ook allebei bestuurders. Nu verdelen de neven de taken onderling. Jan doet in Amsterdam de bouwbegeleiding en Rick neemt de interne logistieke organisatie en sales voor zijn rekening. Jan: ,,Wij hebben onze verworvenheden via onze ouders van onze grootouders gekregen. Wij zijn de generatie die het nu moet doen. We zijn niet rijk in materiële zin, wel door de manier waarop we mogen ondernemen en voor elkaar zorgen.’’ In vergelijking met pakweg 25 jaar geleden komt bij het exploiteren van een hotel nu veel meer kijken. Rick: ,,Je kunt niet meer zonder specifieke hbo-opleiding. De organisatie van de administratie en het personeelsmanagement is stukken ingewikkelder geworden.’’

Wie is hij?

Wat doet-ie?

Jan Broeks (42)

Rick Polman (42)

Bestuurder LuitenVan der Valk Beheer en directeur Van der Valk Hotel Eindhoven

Bestuurder LuitenVan der Valk Beheer en directeur Van der Valk Hotel Volendam

Privé?

Samenwonend, drie kinderen

Samenwonend, twee kinderen

Rick Polman

‘De vraag was waar we heen wilden groeien’ Jan: ,,We hebben zaken overgenomen en geprofessionaliseerd. Nu zijn we op het punt beland dat we zelf projecten gaan ontwikkelen. Dat is een grote stap richting een andere toekomst. We hebben het vertrouwen van de familie. ,,Het is goed dat wij als familie blijven nadenken over onze posities. De markt verandert snel. We moeten lean and mean blijven, niet log worden. We moeten samenwerken met andere partijen, zorgen voor andere features, zoals casino’s en wellnessfaciliteiten.’’ De restaurants in de hotels, decennialang het handelsmerk van het Van der Valk-concern, blijven belangrijk. De tijd van de kers op de appelmoes heeft het bedrijf inmiddels ver

WINST

,,Ons hotel is niet voor 100 procent gericht op winst behalen. Voor 75 procent is dat uiteraard onze focus, maar daarnaast investeren we 25 procent van de omzet in het achterlaten van een mooi bedrijf voor een volgende generatie.’’

COMPLEMENTAIR XXXXXXXXXXX

,,Als ondernemer moet je het lef XxxX hebben xxxxx mensen aan te nemen die beter zijn dan jij. Wij proberen altijd personen naast elkaar te zetten die complementair aan elkaar zijn en elkaar versterken.’’

TALENTEN

,,Blijf altijd jezelf. Doe wat je leuk vindt. Meestal is dat ook wat je goed kunt en waar je talenten liggen. Zie je werk voor ten minste 80 procent als leuk. En werk hard. Luie mensen komen er niet.’’

EIGEN VISIE

,,Houd altijd je ogen open, en laat je handen ondertussen wapperen. Wees niet eigenwijs om het eigenwijs zijn; luister naar verschillende meningen, maar ontwikkel op basis daarvan wel je eigen visie.’’

BUSINESSKOSTUUMS 2 STUKS 375,Normaal 299,- tot 399,- per stuk

Luxe wollen kwaliteiten met een hoogwaardige afwerking. Uni, faux-uni en diverse dessins in marineblauw, antraciet, middengrijs en middenblauw. Maten: 44 t/m 60, 47 t/m 55 en 24 t/m 30.

KOOP OOK ONLINE MODEMALL WILP

RIJKSSTRAATWEG 38

TEL. 0571 261 755

WWW.PIETZOOMERS.COM

APELDOORN ARNHEM DEN BOSCH DOETINCHEM ENSCHEDE HENGELO OLDENZAAL ZWOLLE

Het Van der Valk Hotel in Amsterdam is een ontwerp van Oeverzaaijer Architectuur en Stedebouw in de hoofstad. Het is een compacte, stedelijke versie van hun hotelformule, stelt ir. Wouter M. Zaaijer. Hij beschouwt het gebouw in combinatie met het aangrenzende water en landschap als een mooi, degelijk stukje stad aan een van de belangrijkste entrees van Amsterdam.

achter zich gelaten. De restaurants zijn verregaand gemoderniseerd, inclusief de keuken en dus de menukaart. De ondernemers kijken goed om zich heen. Ze zijn gecharmeerd van Johnny River, een bar-restaurant annex werkplaats en koffieshop recht tegenover het nieuwe hotel in Amsterdam. Die zaak genereert traffic. De inrichting is eigentijds: rauw en industrieel. De koffie smaakt goed, de broodjes zijn goedkoop. Je kunt er loungen, maar ook vergaderruimte huren. Ideaal ook voor hun eigen gasten. Ze denken na over een boulevard langs de Duivendrechtsevaart. De mannen zien zich al aangenaam verpozen aan de waterkant. Zonnetje, flesje

Jan Broeks:

‘Binnen tien jaar willen we in Kopenhagen zitten’ GO

bier op tafel, de wereld aan hun voeten. Jan: ,,Binnen tien jaar willen we in Kopenhagen zitten. Misschien ook in Parijs of Londen. Daar gaan we ons als nieuwe generatie hard voor maken. ,,De verhuizing naar Eindhoven was destijds voor mijn ouders al een wereldreis, hahaha. Maar onze generatie wordt steeds mobieler. Het vervoer is sneller en goedkoper geworden, de afstanden zijn korter, de communicatie is anders. ,,We voelen de markt aantrekken. We geloven in Amsterdam. Een hotel op hoog niveau: het is een mooie uitdaging. Met dit nieuwe hotel krijgen we een betere dekking in Nederland. Wij denken dat hier in de toekomst meerdere Van der Valk-hotels zullen worden gevestigd. De ruimte en de mogelijkheden zijn er. En wij kunnen daarbij juist profijt van elkaar hebben.’’ Rick: ,,Zelf staan we op het punt om uit te vliegen over Europa. Dat is wel grappig om te zien. Wij willen internationaliseren. De tijdgeest maakt dat mogelijk. We hebben de familie om gemakkelijk te verhuizen naar een ander land.’’  17

Wunderkind pC-aCHTIGE ErVarInG

Hoe (goed) werkt Continuum? Volgens Microsoft is Continuum de toekomst van de computer. Geen vette pc meer op of onder het bureau, omdat je alle rekenkracht uit je smartphone kunt halen. Is die gekoppeld aan het Display Dock, dan kun je nog steeds bellen en gebeld worden. Tegelijkertijd kun je op het hoofdscherm doortikken in Word of verdergaan met Excel. Het telefoondisplay verandert automatisch in een trackpad. Zo heb je altijd een volwaardige pc op zak en hoef je geen aparte apparaten aan te schaﬀen. De theorie van dit digitale Zwitserse zakmes is prachtig, maar de praktijk leert dat Microsoft meer ontwerpers moet zien te motiveren om zogenoemde universal apps te bakken. Dat zijn apps die slim genoeg zijn om zichzelf automatisch aan te passen aan diverse displaygroottes en die op alle Windows 10-varianten werken. Ook blijkt het nog niet mogelijk om verschillende vensters naast elkaar te openen: toch een vrij essentiële Windows-feature. Daardoor is Continuum niet de pc-killer die het in potentie kan zijn en belooft Microsoft daarom voorzichtig ‘een pc-achtige ervaring’.

‘Mislukken, daar ben ik goed in’ JIMMy WaLES

InTErnETOnDErnEMEr DIE VIJfTIEn Jaar GELEDEn WIKIpEDIa STarTTE, DE ZEVEnDE bESTbEZOCHTE SITE TEr WErELD 18 | DE ONDERNEMER | ZaTErDaG 20 fEbruarI 2016

LuMIa 950 (XL)

De eerste Windows 10telefoons

De Lumia 950 en 950 XL zijn de eerste smartphones die draaien op Windows 10 (of beter gezegd, de mobiele variant daarvan). Qua prestaties, snelheid en scherm kunnen ze zich meten met de topmodellen van de concurrentie. ben je al geüpgraded naar Windows 10, dan voelt de bediening nog intuïtiever aan. Deze Lumia’s onderscheiden zich niet zozeer qua hardware, maar meer met de achterliggende ﬁlosoﬁe die Microsoft ‘Continuum’ doopte. Ervan uitgaande dat op elk bureau een monitor staat en een toetsenbord ligt, heb je naast de smartphone alleen nog een Display Dock nodig. Dat is een verrassend zware maar qua afmetingen draagbaar blokje waaraan je de telefoon en eventueel een harde schijf, uSb-stick of monitor en muis hangt. De Lumia 950 kost 599 euro, de XL-versie 100 euro meer. Voor het Display Dock betaal je 99 euro.

microsoft.com

Als je Leonardo da Vinci, Thomas Edison, Steve Jobs en een James Bond-schurk tot één persoon zou smeden, zou die er weleens uit kunnen zien als Elon Musk (44). Hij is een showman, visionair, pionier, dromer en entrepreneur ineen, en mogelijk worlds greatest living inventor, zoals het blad Business Insider hem noemde. Elon – geboren in Zuid-Afrika maar al een paar jaar Amerikaans staatsburger – leerde zichzelf als kind programmeren. Hij maakte een beginnetje aan zijn fortuin door als 12-jarige een zelfgefabriceerde videogame voor een paar honderd dollar te verkopen. Een nog veel mooiere ﬁnanciële klapper was dat Amazon PayPal en Elons aandelen daarin overnam. Inmiddels is hij een geschatte 12,4 miljard dollar waard, terwijl hij als algemeen directeur van elektrische autofabrikant Tesla welgeteld één dollar salaris per jaar vangt. Aandelen en bonussen zorgen dat dit ondernemende type er ﬁnancieel toch warmpjes bij zit. Daardoor kon hij 100 miljoen dollar van zijn eigen geld investeren in SpaceX, dat een NASA-contract

HOME SECurITy KIT

Digitale waakhonden

Goed nieuws voor kleine bedrijven zonder budget voor een surveillerende beveiliger of professionele alarminstallatie. De domotica-producten van netwerkspecialist D-Link houden een oogje in het zeil terwijl de baas thuis op een oor ligt. Tal van concurrenten leveren ook bewegingsdetectoren en nachtzicht-bewakingscamera’s, maar D-Link heeft een zeer uitgebreid assortiment. Welkome aanvullingen zijn een sirene en een watersensor. Via de app of connected hub stel je zelf in waar, wanneer en hoe bij onraad alarm wordt geslagen. GO

tekst ANtON dAMEN

dIgItAL UPdAtE Technologienieuws voor ondernemers en consumenten door Tweakers.

ELON MUSK

‘Als iets belangrijk genoeg is, dan moet je het doen. Zelfs als alle kansen in je nadeel zijn’ heeft en ruimtevaart wil commercialiseren. Elon kijkt echter verder dan het International Space Station en wil tegen 2040 een kolonie op Mars hebben. Andere ambities liggen wat meer in de nabije toekomst. Zo wordt dit jaar gestart met de bouw van een prototype van de HyperLoop, een nieuw supersonisch transportmiddel waarin passagiers via een vacuümbuis in iets meer dan een half uur de afstand van LA naar San Francisco zouden kunnen overbruggen. Ook is Elon oprichter en grootaandeelhouder van SolarCity, de op een na grootste leverancier van zonnepanelen in de VS en maker van de Powerwall, een megabatterij waarmee je in theorie een heel huishouden of bedrijf van elektra kunt voorzien.

i spacex.com

INSPIRERENDE TRENDS

Leesvoer

The Internet of Things, Big Data, 3Dprinters, biotechnologie en disruptive management: de technologische ontwikkelingen zijn bijna niet bij te houden. Futurist Richard van Hooijdonk voorspelt dat in de komende 10 jaar meer verandert dan de afgelopen eeuw en beschrijft vijftig inspirerende trends in zijn gratis e-bookTrends 2016.

i Adviesprijs Home Security Kit: €229 GO

$289 miljoen Het gemiddelde bedrag dat dagelijks wordt overgemaakt in de vorm van bitcoins.

BRILLIANCE CURVED ULTRAWIDE

Kamerbreed bureaublad

Of gebogen televisieschermen in de huiskamer een betere kijkervaring opleveren, is zeer de vraag. Maar zo’n kromme monitor op een bureau, daar valt wel wat voor te zeggen. Zeker als het de Brilliance Curved UltraWide van Philips is, met een beelddiagonaal van bijna 87 centimeter. Het eﬀect: je verdwijnt bijna ín je monitor, wat het een stuk makkelijker maakt je af te sluiten van de buitenwereld (lees: geen kletsende collega’s meer in je ooghoeken). Het riante beeldoppervlak lijkt geschapen om een bioscoopervaring te simuleren, maar een ﬁlmpje pikken onder werktijd is waarschijnlijk niet de beste tijdsbesteding. Nuttiger is om bijvoorbeeld de output van twee verschillende devices naast elkaar te presenteren. Bijvoorbeeld dat van de desktop-pc aan de ene, en van de laptop (of tablet of smartphone) aan de andere kant. Ruimte zat.

i Adviesprijs: €1150

i richardvanhooijdonk.com/ ebook-trends2016 19

r funding w Co d Krediet van de massa

Maar 1 procent van de ondernemers maakt gebruik van crowdfunding. Daar komt snel verandering in.

20 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

tekst RENÉ BOGAARTS illustratie MARK REIJNTJENS

DOSSIER Wat groot en complex lijkt, wordt klein en inzichtelijk. Deze keer: crowdfunding.

anken zijn huiverig voor risicovolle kredietverlening, terwijl burgers op hun spaargeld nauwelijks rente krijgen. Geen wonder dat crowdfunding terrein wint. Een jaar lang probeerde Dorian Hill bij grote Nederlandse banken een half miljoen euro los te peuteren voor het nieuwe bedrijf van haar en haar vader. Met nul resultaat. Huisbankier ABN Amro wilde wel wat lenen, maar dan moesten ze binnen een jaar terugbetalen. Dorian nam haar toevlucht tot crowdfunding. Binnen een dag was er 250.000 euro binnen. Na nog twee rondes stond de teller op 900.000 euro. ,,Dat bedrag kunnen we goed gebruiken, want ons bedrijf groeit als kool.”

Veel ondernemers denken nog dat crowdfunding alleen voor artistieke of wat alternatieve projecten is, maar daar komt snel verandering in. Hillstone bijvoorbeeld, het bedrijf van vader en dochter Hill, ontwikkelt een nieuw type, paddenstoelvormige stenen voor zeedijken die de kracht van golven halveren. Het product slaat aan. In 2013 bekleedde Hillstone 4000 meter dijk; in 2015 was dat 160 duizend meter. De omzet, die in 2014 3,5 ton bedroeg, liep vorig jaar op tot 6 ton. En dat terwijl Hillstone alleen geld krijgt uit de licentie. De betonfabrikant haalt een omzet van vele miljoenen uit de productie van de stenen. Crowdfunding is nog steeds een kleine markt, maar wint snel aan populariteit. Elk jaar wordt twee keer zoveel geld opgehaald als het jaar ervoor. Simon Douw van het in crowdfunding gespecialiseerde adviesbureau Douw&Koren verwacht dat die

trend voorlopig zal aanhouden. ,,Die groei hebben we de laatste jaren niet alleen in Nederland gezien, maar ook in GrootBrittannië, en daar wordt per inwoner ongeveer tien keer zoveel in crowdfundingsprojecten gestoken als in Nederland, dat Europees gezien overigens ook vooroploopt. Er is dus nog volop ruimte.’’ Afgezet tegen ouderwets bancair krediet valt crowdfunding nog in het niet. Banken hadden eind vorig jaar voor 297 miljard euro aan zakelijke kredieten uitstaan, maar dat bedrag loopt al jaren terug. De financiële crisis heeft banken kopschuw gemaakt bij kredietverlening aan jonge bedrijven en innovatieve plannen. ,,Vroeger waren we weleens bereid krediet te geven waaraan risico’s verbonden waren, omdat we klanten kenden en de economie groeide,’’ zegt Eric Saris, directeur bedrijven bij de Rabobank. ,,Maar eigenlijk is aan ons

toevertrouwd spaargeld niet bedoeld voor risicodragend kapitaal. Mede door de aangescherpte kapitaaleisen passen we de financieringsvoorwaarden nu strikter toe.’’ Minister Henk Kamp van Economische Zaken vindt banken té voorzichtig. Onlangs spoorde hij ze aan bedrijven meer krediet te verlenen. ,,Banken moeten zich afvragen of ze nu de goede balans hebben gevonden,” zei hij in Het Financieele Dagblad. ,,Ze hoeven niet terughoudender te zijn dan andere banken in Europa.’’ Zoals vroeger wordt het in elk geval niet meer. Ondernemers zullen moeten wennen aan meerdere financiers, zegt Rabodirecteur Eric Saris. ,,We gaan naar stapelfinanciering. Doordat bedrijven vanwege de crisis weinig vlees meer op de botten hebben, is er vaak behoefte aan eigen vermogen naast vreemd vermogen. Met dat laatste kan de bank helpen. Denk aan de boer

DE BEDRAGEN Groei crowdfunding 2012: 14 miljoen euro 2013: 32 miljoen euro 2014: 63 miljoen euro 2015: 128 miljoen euro

CIJFERS AFKOMSTIG VAN DOUW&KOREN

Bestemming kapitaal crowdfunding in 2015 108,8 miljoen euro voor bedrijven 9,7 miljoen euro voor creatieve projecten 5,9 miljoen euro voor maatschappelijke projecten 3,6 miljoen euro voor particulieren Vormen van crowdfunding 92,4 miljoen euro aan leningen 20,3 miljoen euro aan voorschotten 6,5 miljoen euro aan converteerbare leningen 4,4 miljoen euro aan donaties 4,5 miljoen euro aan aandelen GO

die een nieuwe trekker nodig heeft of een ondernemer die zijn zoveelste supermarkt wil openen. Maar voor risicovolle innovatieve plannen zullen ondernemers toch moeten aankloppen bij crowdfundingsplatforms, privateequitybedrijven of vrienden en familie. Als je eigen vermogen hebt, verloopt een gesprek bij de bank veel gemakkelijker.” In Nederland bestaat crowdfunding inmiddels een jaar of zes. Eerst maakten vooral artiesten er gebruik van. Zangeres Hind

LAURA ROOSENBOOM, START GREEN:

‘Venture capital en crowdfunding groeien naar elkaar toe’ bijvoorbeeld, die sinds haar deelname aan het tv-programma Idols in 2003 over een schare trouwe volgelingen beschikte, wist in 2010 in een week tijd 40.000 euro op te halen om een nieuwe cd te kunnen maken. Andere artiesten, alternatieve organisaties en collectieve instellingen volgden. Het autodeelplatform SnappCar haalde vorig jaar bijvoorbeeld een half miljoen euro op. En Windpark NijmegenBetuwe, een coöperatie van burgers die vijf grote windmolens willen bouwen, kreeg dankzij de leden een eigen vermogen van twee miljoen euro en slaagde er vervolgens in andere financiers over te streep te trekken. De publiciteit waarmee deze crowdfundingssuccessen gepaard gingen, had aanvankelijk ook een nadeel. Ondernemers dachten dat deze vorm van financiering alleen bestemd was voor alternatievelingen. Uit cijfers van de Kamers van Koophandel blijkt dat 87 procent van de Nederlandse ondernemers het fenomeen kent, maar dat slechts 1 procent er gebruik van maakt. Dat is weinig, maar het geeft wel aan wat de potentie 22 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

is. Van de 128 miljoen die vorig jaar via crowdfunding werd opgehaald, was volgens onderzoek van Douw&Koren al bijna 109 miljoen euro bestemd voor de 1208 bedrijven die van deze financieringsvorm gebruikmaakten.

Lening favoriet

Die potentie zit overigens niet alleen aan de vraagkant. Nu particulieren nog maar 1 of hooguit 2 procent rente krijgen op hun spaargeld, tonen ze meer interesse voor andere beleggingen dan een spaarrekening. Crowdfunding biedt een interessante mogelijkheid, waarbij de rente meestal afhankelijk is van de hoogte van het risico en schommelt tussen de 2 en 9 procent. Simon Douw: ,,Particulieren moeten natuurlijk wel beseffen dat het om risicodragend kapitaal gaat. Er bestaat een kans dat een bedrijf de lening niet kan terugbetalen.” Het feit dat de geldschieters precies weten aan welk bedrijf ze geld geven, en dat ze dat met heel veel anderen doen, verhoogt de transparantie en het vertrouwen. Vroeger waren het vooral jongeren die geld staken in hippe startups of betrokken burgers die een nieuw initiatief mogelijk wilden maken, maar langzaamaan worden ook beleggende particulieren wakker. Dat ze hun spaargeld in kleine porties over veel bedrijven kunnen verdelen, maakt deze

vorm van beleggen interessant. Simon Douw: ,,We zijn anders naar de financiële sector gaan kijken. Door de crisis is het vertrouwen in de banken flink gezakt. Straks draait vertrouwen om andere dingen, zoals transparantie. Het mooie van crowdfunding is dat je precies weet waar je geld naartoe gaat.” Bedrijven zijn schoorvoetend met crowdfunding begonnen. Omdat de banken weigerden krediet te verschaffen, moesten ze wel, zeker als ze hun aandelenbezit in de beginfase van een bedrijf niet wilden verwateren door zich over te leveren aan venturecapitalbedrijven. Die willen aandelen om te profiteren bij succes. Het grootste deel van de investeringen via crowdfunding heeft echter de vorm van een lening. Dorian Hill van Hillstone koos bewust voor platform Geld Voor Elkaar, dat vooral in leningen doet, en niet voor het in aandelen gespecialiseerde Symbid. ,,In die fase was het nog moeilijk de waarde van de aandelen vast te stellen. Een lening was overzichtelijker.’’

Traditionele partijen

Inmiddels hebben ook de traditionele partijen crowdfunding ontdekt. Zoals de banken en de venture capitalists. Met Seeds was ABN Amro er in 2012 vroeg bij, maar nadat enkele via dat platform gefinancierde bedrijven failliet waren gegaan,

DE WEG NAAR CROWDFUNDING Crowdfunding is net zo makkelijk – of moeilijk – als geld lenen bij de bank. Alleen moet een ondernemer niet één persoon overtuigen dat hij het geld met rente terug kan betalen, maar duizenden. Of een crowdfundingsactie succes heeft, hangt in grote mate af van de overtuigingskracht van het businessplan. Als dat eenmaal op een platform is gepubliceerd, is het afwachten of particulieren bereid zijn geld in het project te steken.

De ondernemer kan zelf ruchtbaarheid aan zijn plannen geven. Het binnenkomende geld kan de vorm hebben van een lening, aandelenkapitaal, een donatie of een vooruitbetaling op later te leveren goederen of diensten. Interesse? Op sites als Fundipal.nl of Douw&Koren.nl staan lijsten met al dan niet gespecialiseerde platforms. Inmiddels maken ook banken hun klanten wegwijs op dit terrein.

AFM-FONDSEN Twaalf crowdfundingsplatforms hebben inmiddels een vergunning van de Autoriteit Financiële Markten.

1 Anders Financieren: maatschappelijke projecten 2 CrowdAboutNow: eerste platform voor ondernemers 3 Crowdbricks: vastgoed 4 Duurzaaminvesteren: duurzame energie 5 Geldvoorelkaar: voor bedrijven, stichtingen et cetera 6 Lender and Spender: weinig over bekend) 7 Lendex / Max Lending: persoonlijke leningen 8 Lendico Netherlands: persoonlijke leningen 9 Monefy: tussen particulieren 10 Samen in Geld: particulier vastgoed 11 Samenlening: tussen particulieren 12 Tailwind Crowd: voor mkb-bedrijven

werd het begin vorig jaar weer opgedoekt. Inmiddels heeft ABN Amro Doorgeven.nl en ASR Doorgaan.nl en is Rabobank partner van Fundipal, dat een overzicht biedt van crowdfundingsplatforms. ,,Onze managers hebben moeten leren dat er meer is dan bancair krediet,” zegt Rabo-directeur Eric Saris. ,,We willen onze klanten helpen, ook als we hen geen of slechts gedeeltelijk krediet kunnen aanbieden.” Start Green, een groep van vier venturecapitalfondsen dat 150 miljoen euro investeerde in energie- en schonetechnologiebedrijven, heeft One Planet Crowd opgericht. ,,Er klopten bij ons bedrijven aan, bijvoorbeeld op het gebied van voedsel of de deeleconomie, die niet echt goed pasten in een van onze fondsen,” zegt Laura Roosenboom van Start Green. ,,We zien dat venture capital en crowdfunding naar elkaar toe groeien. We worden benaderd door andere venturecapitalfondsen die een deel van GO

de bedrijven waarin ze investeren, via crowdfunding willen financieren.” Volgens Laura kan succes met crowdfunding gezien worden als een bewijs dat een bedrijf toekomstmogelijkheden heeft, dat particulieren er vertrouwen in hebben.

Ambassadeurs

Crowdfundingsadviseur Simon Douw bevestigt dat. ,,Crowdfunding doet bovendien meer voor een bedrijf dan alleen geld verschaffen en bewijzen dat het bedrijf goed is; crowdfunding is ook goed voor de marketing. Voor veel ondernemers is dat ook een reden om het te doen.” De campagne waarmee een bedrijf zich moet profileren om geld op te halen, genereert naamsbekendheid en investerende particulieren ontpoppen zich vaak als goede ambassadeurs voor het bedrijf. Er zijn inmiddels tientallen crowdfundingsplatforms, vaak gespecialiseerd, bijvoorbeeld in technologie, horeca,

ERIC SARIS, RABOBANK:

‘Onze managers moesten leren dat er meer is dan bancair krediet’ zorg of vastgoed. Grote missers en fraude hebben zich eigenlijk nog niet voorgedaan. Alleen in Zweden bleek vorig jaar iets mis te zijn met het platform Trustbuddy. Het door particulieren bijeengebrachte geld was verdwenen voordat de organisaties en bedrijven voor wie het bedoeld was, erover konden beschikken. De Autoriteit Financiële Markten

(AFM) zit erbovenop. Er zijn regels opgesteld om te voorkomen dat het geld dat bij elkaar wordt gebracht door de massa in handen komt van de platforms zelf. Eind december werd bekend dat de regels voor deze zogeheten vermogensscheiding nog verder zullen worden aangescherpt. Een twaalftal crowdfundingsplatforms heeft inmiddels een vergunning gekregen van de toezichthouder; tientallen andere hebben een ontheffing. Crowdfunding zal stap voor stap een permanent onderdeel worden van het functioneren van de financiële markten, stelt de AFM. Om de volwassenwording ervan te stimuleren gaat ze kijken of crowdfundingsleningen verhandelbaar kunnen worden gemaakt. De AFM waarschuwt ook. De groei trekt partijen aan die grotere bedragen nodig hebben en kleinere groepen investeerders. Voor dergelijke gevallen gelden andere regels dan voor bijvoorbeeld donaties aan een buurtcafé.  23

‘We hebben inmiddels een baggerfabriek ontwikkeld’

Wie ben je?

,,Eldert Besseling (30), samen met Hugo Ekkelenkamp (30), de oprichter van ingenieursbureau Netics. Bij het bedrijf werken nu vijf mensen.”

Waar gaat het om?

,,We hebben inmiddels een baggerfabriek ontwikkeld: talloze gepatenteerde toepassingsmogelijkheden waarbij de bagger wordt gebruikt als waterkering of bouwmateriaal. We draaien diverse projecten en pilots, vooral voor overheden en aannemers.”

Oplossing voor?

,,Ruim 50 procent van de wereldbevolking woont in delta’s, laaggelegen gebieden bij rivieren of kusten, waar mensen kampen met wateroverlast en de stijgende zeespiegel. Als de overvloed aan baggerspecie – in Nederland is 90 procent van het slib geschikt – wordt gebruikt om waterkeringen te bouwen, zal de veiligheid toenemen. Zo bespaar je veel op de transportkosten en grondstoﬀen die je normaliter nodig hebt voor waterkeringen.”

24 | DE ONDERNEMER | ZAtERdAg 20 fEBRuARi 2016

tekst LEO VAN MARREWIJK illustratie ANNEMARIE GORISSEN

INNOVATIE Nederlandse ondernemers lopen voorop met oplossingen voor problemen die we vaak niet eens kennen.

Circulaire economie: bij Netics toveren ze een afvalproduct om tot bouwmateriaal. De toepassingen zijn legio.

ijken bouwen; dat moet toch goedkoper kunnen? Die vraag hield Eldert Besseling en Hugo Ekkelenkamp al tijdens hun studententijd bezig. Later ontdekten de oplossing voor ‘het spul dat tussen je tenen zit als je in de natuur gaat zwemmen’. Eldert: ,,Traditioneel is bagger afval dat zo snel mogelijk wordt afgevoerd. In Nederland gaat het naar schatting van Rijkswaterstaat om zo’n 10 miljoen kubieke meter per jaar. Wij draaien de keten om: we gebruiken bagger, liefst ter plekke, om het te benutten.” Een fraai staaltje circulaire economie dus. In 2015 werd Netics een van de winnaars van het Oranje Handelsmissiefonds. Een mooie opsteker, want het bedrijf uit Alblasserdam (‘de Drechtsteden zijn de bakermat van het baggeren’) denkt internationaal.

Receptenboek

,,We hebben al projecten gedaan in Nederland, Groot-Brittannië, Canada en Azië. En we blijven – onder meer met TNO en Deltares – innoveren en pilots draaien. Zo zoeken we voor de grote baggertubes biologisch afbreekbaar textiel. En inmiddels hebben we in onze baggerfabriek een soort receptenboek ontwikkeld met talloze toepassingsmogelijkheden.” Zomaar een receptje tevoorschijn trekken uit een lade lukt niet. ,,In Nederland is geen meter slib precies hetzelfde. En dat is gunstig voor ons. Wij zijn immers een ingenieursbureau met heel specialistische kennis. Voor zover wij weten zijn we wereldwijd het enige bureau dat zich heeft gespecialiseerd in bouwen met bagger. De belangstelling is enorm. Ons grootste probleem is nu het vinden van goed geschoolde techneuten.” 

netics.nl

Hoe voorkomt u de zoveelste talentenjacht?

Talent is zeldzaam. Toch hoeft u niet eindeloos te zoeken. De topkandidaten voor uw vacatures vindt u bij Intermediair, de carriĂ¨resite voor hoogopgeleiden. Ga naar Intermediair.nl/werkgever en vind de mensen die zo lastig te vinden zijn.

tekst AD VAN BEEK

BESTE BLOG

De valkuil van een strakke hand

Elke maand in De Ondernemer: de beste blog van deondernemer.nl.

Jarenlang gaf ik met strakke hand leiding aan winkelteams. Overal wist ik omzetgroei te realiseren. Maar was ik weg, of het nu voor een dag was of voor altijd, dan zakte de omzet steevast in.

ijn ego zegevierde, trots zat ik op mijn troon, gesloten als een oester. Ging er iets fout, dan zocht ik de schuld altijd bij een ander. Mijn leidinggevende stimuleerde mijn gedrag, want op korte termijn leverde het meer omzet op. Door de jaren heen ontdekte ik dat ik bang was. Bang om te verliezen, ook om mijn gezag en autoriteit te verliezen als anderen zouden zien hoe onzeker ik eigenlijk was. Nu werk ik op een nieuwe manier samen. Ik accepteer de

mogelijkheid dat ik verlies lijd. Mijn teamleden voelen zich gezien en gehoord, waardoor hun betrokkenheid is gegroeid. Sommige teamleden hebben ongekende talenten ontwikkeld die het team versterken. Met als resultaat een omzetgroei die niet alleen vele malen groter is, maar ook constant. Zelf heb ik meer rust en ben ik aan het eind van de week minder moe. Mijn onzekerheid is verdwenen en mijn interesse in andere mensen is toegenomen. Helaas stap ik soms nog in de valkuil van dwang en discipline, maar gelukkig heb ik mensen om me heen die mij er dan op wijzen dat ik me als een hork gedraag.

De leidinggevenden zijn de portal om medewerk(st)ers van een winkelteam, afdeling, district of hoofdkantoor meer in verbinding met zichzelf te laten komen. Net als bij een sportcoach. De coach kan de groep in eerste instantie laten groeien als hij verder ontwikkeld is dan de groep. Groeit de groep de coach voorbij, dan delft de coach het onderspit, raakt de groep koersloos en zal in de competitie ten onder gaan. Als de leidinggevende leiding blijft geven vanuit zijn ego en niet in staat is om verbinding met zichzelf te maken, zal zijn team nooit tot volwaardige bloei komen. Ego-acties stimuleren ego-reac-

ties. Deze regel geldt overigens voor ieder mens. Of het nu een verkoper is of een klant. Zodra het ego communiceert, is de kans groot dat het ego van de ander daar overheen wil en nog feller reageert. Het is dus van belang dat, zodra de groep het niveau van de coach bereikt, de coach samen met de groep verder groeit, als in een goed huwelijk. Samen los in verbinding.

Ad van Beek geeft lezingen en schrijft boeken over het ondernemerschap in de retailbranche. shopacademy.nl

ADVERTENTIE

‘Wijwillendeondernemertotaalontzorgen’ Roland Plum wil het andere $&#!J&!:!JH I!:;@@!<-@!J :;1 @!&0 5!F %-& 6$:";I&$& C!&. 7D-!J <;&6!!J#! G- #;;J$: A$JEI B;;J ,5$&F;&;*/ !!& 8!#J-K #;F !!& F$F;;<$"<$HHE&I 8E!#F A$$J ;<<! :$I!<-@! "!JH$&!!<HAJ;;I1 HFD@@!&0 >!F 8!#J-K :;;@F !!& !&$J:! IJ$!E #$$J0 =!I!<-@!JF-# timmert Montana ook op maatH6G;""!<-@ A<;@ ;;& #! ?!I( Roland: “Ik verdiende mijn sporen in de hr-wereld. Dat ging voorspoedig, want ik bouwde een groot bedrijf op, maar na twaalf jaar kwam ik tot de conclusie dat het niet meer bij mijn persoonlijkheid paste. Het was een fabriek geworden waar het enige product dat telde ‘uren’ was, en al mijn tijd opging aan management, in plaats van bij de klant zitten. Ik ben juist iemand die waarde hecht aan een leuke, sociale manier van zakendoen. Daarom richtte ik met mijn compagnon René Kuijer ‘Montana’ op. Onze missie is de ondernemer totaal te ontzorgen, zodat die weer alle tijd krijgt om te ondernemen, in plaats

van te regelen. Dat doen wij wel. Naast personeelsbeleid en hr, geven we ook kosteloos de benodigde trainingen en advies. Tegelijkertijd willen we met ons bedrijf dicht bij de maatschappij staan. Als je niet kunt delen, kun je ook niet vermenigvuldigen. Dat leerde ik vroeger al. Montana wil de maakindustrie terugbrengen in arme, uitzichtloze wijken. Hoe mooi is het als we een hal openen waar wijkbewoners die nu langdurig in de bijstand zitten, weer aan de slag kunnen? Zo krijgen ze weer motivatie en ervaren ze het gevoel van trots. Wij willen zorgen dat mensen die kansloos lijken terugkeren in de normale economie. Onze klanten kunnen 24 uur per dag op ons rekenen. Ik ben veel en vaak op pad. In de auto kan ik via mijn mobiel alle klantgesprekken van die dag afhandelen. Zit ik niet achter het stuur, dan is de te-

lefoon ook de toegangspoort tot social media en gebruik ik hem om afspraken in te plannen en de mail te beheren.” Voor ons is een oplossing als One Net Express de perfecte oplossing. Dat komt niet alleen door de waanzinnig goede prijs-kwaliteitsverhouding, maar ook door de flexibiliteit. Het is belangrijk dat een klant direct gehoord en geholpen wordt. Doorverbinden is (eenvoudig) zo in te stellen, dat de centrale zelf de volgende medewerker in het rijtje afgaat als er niet snel wordt opgenomen. Verder vind ik het superhandig dat ik vanaf mijn mobiel ook via de vaste lijn kan uitbellen, en omgekeerd. Dat geeft me meer bewegingsvrijheid.

7-@ A$$J :!!J E&K$J:;FE! $" vodafone.nl/one-net-express

Op en top #&$"%&! Met One Net Express biedt 9$#;K$&! #! @<!E&! %;@!<-@! ondernemer het summum A;& )!'E8E<EF!EF0 2;&@%- #! combinatie van vaste en mo8E!<! F!<!K$&E! 8!& B! ;<F-# + $A!J;< 8!J!E@8;;J0 4$A!&#E!& @D& B! ;<H G!F 8!#J-K IJ$!EF !!&A$D#EI DEF8J!E#!&0 3:#;F G!F I!!& !!&:;<EI! E&A!HF!1 JE&I!& A!JIF E& !!& #DJ! F!1 lefooncentrale, is het een E#!;<! $"<$HHE&I A$$J kleine onderneminI!& #E! IJ$$F durven te #!&@!&0

Vodafone Power to you

Honderden ondernemers zien brood in het promodorp van Indoor Brabant. Met 250 paarden en ruiters en 65.000 bezoekers het grootste paardensportevenement van Nederland. ď&#x192;¨

Hippisch event Den Bosch

28 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

tekst WOUTER TER HAAR fotoâ&#x20AC;&#x2122;s MARC BOLSIUS, ANP

TEAMWORK Waar veel mensen samenkomen, is werk aan de winkel. Op zoek naar de ondernemers achter Indoor Brabant.

DE GROENLEVERANCIER

Christian van Zogchel doet de aankleding van het evenement Drie volle opleggers met bomen, struiken en planten rijdt Ebben Exclusief, van Ebben Boomkwekers uit Cuijk, een paar dagen voor de start van Indoor Brabant de Brabanthallen binnen. ,,We doen de aankleding van het complete evenement en zorgen dat alles zo ﬂeurig en groen mogelijk oogt,’’ stelt projectleider Christian van Zogchel (55). De Boxtelaar is tijdens het evenement met twee collega’s en een pistecrew van zo’n vijftien mensen vrijwel continu in touw. ,,Planten, struiken en bomen hebben water nodig, zeker als het door de duizenden bezoekers warm wordt. En ook moet regelmatig de inrichting van de piste worden aangepast. Er is altijd wel iets te doen.” Ebben, dat beschikt over ruim 450 hectare aan kwekerijen, zorgt voor de aankleding van tuinen en parken in heel Europa en is inmiddels zes jaar actief op Indoor Brabant. ,,Jury en toeschouwers moeten alles kunnen zien. En de paarden mogen er niet van schrikken of honger van krijgen.’’

MARCEL HUNZE, DIRECTEUR INDOOR BRABANT

‘Het kost geen moeite om het promodorp vol te krijgen’

30 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

De Brabanthallen in Den Bosch – lang geleden wekelijks in gebruik als veemarkt – zijn tussen 10 en 13 maart het toneel voor de 49ste editie van Indoor Brabant. Het is nu nog één grote kale, betonnen vlakte. Niets wijst erop dat hier over een paar weken paarden springen, galopperen, draven en stappen. Voor die tijd moet er nog flink wat werk worden verricht. Dat beseft ook directeur Marcel Hunze (46) van Indoor Brabant BV, sinds 2004 organisator van het grootste paardensportevenement van Nederland en de Benelux. ,,Nu inderdaad nog beton. Dat betekent werk aan de winkel. Maar het komt goed. We hebben de nodige ervaring.’’ Indoor Brabant kent wat betreft omvang en uitstraling eigenlijk geen vergelijkingsmateriaal in Nederland. Marcel verwijst daarbij graag naar het deelnemersveld, vaak met ruiters uit de top 10 van de wereld. ,,Maar ook qua aankleding, media-aandacht, ambiance en catering is Indoor Brabant iets speciaals. Sponsors, bedrijven en organisatie investeren veel geld, moeite en energie. We doen in dat

opzicht geen concessies en zijn blij met het grote aantal goede partijen waarmee we afspraken hebben gemaakt voor de lange termijn. Grote en kleine bedrijven. Laatst sprak ik nog een leverancier die verklaarde zo trots te zijn dat hij deel mag uitmaken van dit geheel. Dat straalt af op zijn bedrijf, was zijn conclusie.’’ Ook gedeputeerde Henri Swinkels van de SP, belast met leefbaarheid, cultuur en sport, is verguld met het event dat zijn provincie Noord-Brabant jaarlijks sponsort met een bedrag van 100.000 euro. ,,Sportief gezien behoort Indoor Brabant tot de wereldtop. Bovendien heeft een dergelijk evenement een enorme economische spin-off. De hele regio profiteert ervan. Bovendien is het bij uitstek geschikt om te netwerken. Bedrijvig Brabant ontmoet elkaar daar.’’ Uiteraard draait Indoor Brabant, het internationale concours hippique, vooral om paarden en de verrichtingen van hun berijders. Vier dagen lang staan de hallen van het evenementencomplex in het GO

DE PARCOURSBOUWER

DE TRIBUNEBOUWER

Louis Konickx leeft zich uit op het springparcours

Carlo van Stokkum regelt zitplaatsen voor het publiek

Een krakeling. Daar lijken de parcoursen van Louis Konickx uit Deest nog het meest op. ,,Het mooist is een parcours dat tot het einde spannend blijft met de dramaturgie als sluitstuk.’’ Louis is al vijftien jaar de vaste parcoursbouwer. ,,Het is alsof je een schilderijtje maakt, het is nooit af. De kunst is om mooie rijlijnen te maken.’’ Louis bouwt overal ter wereld parcoursen, zo'n 20 tot 25 per jaar. ,,Ik ben erin gerold. Ik was zelf een matig getalenteerd springruiter, maar vond het wel leuk om te helpen. Zo is het gegroeid. Een maand voor Indoor Brabant ga ik een beetje tekenen waar die twaalf, dertien hindernissen moeten komen. Het mooist is als ruiters zeggen ‘moeilijk, maar te doen’.’’

Ze beginnen als eerste en gaan er als laatste weer uit. ,,In korte tijd verrijzen er tribunes en kunnen alle toeschouwers zitten,” zegt Carlo van Stokkum (46), algemeen directeur bij Van Stokkum Seatings uit Drunen. Het uit 1892 daterende bedrijf is al 47 edities actief op Indoor Brabant. En ook volgende maand worden weer ruim 4000 zitplaatsen, ereloges, gestoffeerde plateaus, tv-torens en ander meubilair gerealiseerd. Het gaat om zestien opleggers aan materiaal, dat door twintig man wordt geplaatst. De tribunebouwer is wereldwijd actief bij grote evenementen, popconcerten, EK’s en WK’s. ,,Als er ergens iets te doen is, zijn wij er vaak bij,” aldus Carlo.

teken van de paardensport. Sinds jaar en dag weet Indoor Brabant de wereldtop aan dressuur- en springruiters naar Den Bosch te trekken. Volgens Frank Kemperman, verantwoordelijk voor het sportieve gedeelte, hebben vooral het te winnen prijzengeld – dit jaar voor springruiters zo'n 600.000 euro – en de te verdienen rankingpunten grote aantrekkingskracht. Frank vertelt: ,,De Schotse springruiter Scott Brash, nummer 1 van de wereld, is erbij in maart. Net als zo'n zeven of acht anderen uit de top 10. Ook voor hen zijn behalve prijzengeld en punten. De sfeer en algehele verzorging zijn eveneens belangrijk.’’ Naast Brash komen nog talloze andere springtoppers naar Den Bosch. Op de deelnemerslijst pronken namen als Jeroen Dubbeldam, Maikel van der Vleuten en Edwina Tops, maar ook die van Française Pénélope Leprevost en de Portugese Luciana Diniz. Frank: ,,En de Duitse Isabell Werth, een wereldtopper in de dressuur, komt eveneens graag naar Indoor Brabant.’’  GO

de Cateraar

de zaNdLeVeraNCier

Gerard Tiemissen stuurt koks en kelners aan

Ton Agterberg zorgt voor een verende bodem

zeebaars, parelhoen en kalfssukade staan op het menu, weet chef-kok gerard tiemissen (58) van Maison van den boer. Hij leidt tijdens indoor brabant een team van twintig koks en honderd man bedienend personeel. de Veghelse cateraar is al sinds mensenheugenis betrokken bij het evenement. directeur Jeroen enzerink: ,,buitengewoon leuk en met veel potentiële klanten.’’ de cateraar serveert tijdens indoor brabant onder meer in de loges en in een italiaans restaurant, en zaterdagavond het diner hippique, voor ruim 350 genodigden. ,,dat wordt lekker buﬀelen,’’ zegt gerard.

Het moet veren, dempen en niet te stroef zijn. Het luistert nauw met het geprepareerde zand in de rijpistes van indoor brabant. ,,Paarden kunnen op een goede bodem wel 5 centimeter hoger springen,” weet ton agterberg (54) van het gelijknamige bedrijf in de bilt. begin maart bezorgen twintig medewerkers zo’n 2500 ton zand. ,,toch 80 tot 90 vrachtwagens.’’ Het kwartszand, uit een franse groeve, wordt vervolgens dagelijks bijgehouden en zelfs met een magneet op de aanwezigheid van ijzer gecontroleerd. agterberg levert ook elders in europa zand bij paardensport- of beachvolleybalwedstrijden.

32 | DE ONDERNEMER | zaterdag 20 februari 2016

Gerard Tiemissen (l) aan de rol met Jeroen Enzerink.

De beste ruiters ter wereld zijn dus van de partij, maar daarnaast komen ook nog zo’n 250 deelnemers uit het hele land in actie. Zij rijden wedstrijden op uiteenlopend niveau in verschillende disciplines, van springen en dressuur tot het snelgroeiende carrouselrijden. Verder staan er diverse shows op het programma, vanzelfsprekend met paarden in de hoofdrol. Marcel vat samen: ,,Je ziet hier de internationale toppers, maar ook die ruiter uit je eigen dorp die recreatief rijdt. En dan is daar nog het promodorp. Heel wat mensen vinden dat toch eigenlijk het leukste onderdeel.” In het promodorp presenteren zich zeker honderd bedrijven uit alle hoeken van het land. Zij staan daar met een scala aan diensten en producten. Van hooibalen tot Rolexen, van aanhangwagens tot schilderijen, van zadels tot domotica, van armbanden tot bliksembeveiliging. ,,De interesse van ondernemers én bezoekers is enorm. Het kost ons geen moeite om het dorp vol te krijgen. Paardenliefhebbers vormen een hele aantrekkelijke doelgroep.’’ De NHTV, internationaal hoger onderwijs Breda, berekende in 2013 dat iedere bezoeker van het paardenevenement gemiddeld zo’n 41 euro per persoon uitgeeft. En die uitgaven, aan onder meer horeca en verblijf in de regio, waren goed voor een economische impact van zo’n 2,5 miljoen euro voor de gemeente Den Bosch en de provincie Brabant. Het is geen groot geheim dat paardensportliefhebbers graag de portemonnee trekken tijdens het vierdaagse evenement. Marcel: ,,Toch richten we ons zeker niet alleen op de kapitaalkrachtige fans. Iedereen is welkom: van vips tot en met gewone bezoekers die zelf ook een beetje recreatief rijden. We bedienen de liefhebbers van kreeft en kaviaar tot en met de mensen die een lekker kroketje of een bal gehakt willen. Het kan hier allemaal.’’ De kaartverkoop gaat goed, weet Marcel. Dit jaar komen er gedurende de vier dagen weer ruim 65.000 bezoekers, is de verwachting. Dat cijfer is al enkele jaren redelijk stabiel. ,,Kijkend naar het bezoekersaantal, prijzengeld en sponsors zijn we uitgegroeid tot een vijfsterrenevenement. Het publiek beloont ons gemiddeld met een 8,” stelt Marcel, die ook tekent voor de organisatie van het Ricoh Open, het tennistoernooi in Rosmalen, hemelsbreed op pak ’m beet nog geen 15 kilometer van de Brabanthallen. Met de verkoop van kaarten haalt Indoor Brabant slechts een deel van het benodigde budget van zo’n 3 miljoen euro binnen. Ruim de helft daarvan wordt opgehoest door het bedrijfsleven. Naast tv-rechten vormt sponsoring, in de vorm gO

Indoor Brabant wordt van 10 tot en met 13 maart voor de 49ste keer gehouden in de Brabanthallen in Den Bosch.

250

In totaal doen zo’n 250 paarden en ruiters mee aan het evenement. De beste internationale topruiters zijn aanwezig. Zoals Jeroen Dubbeldam, begin deze maand nog uitgeroepen tot Ruiter van het Jaar 2015.

65.000

Het paardensportevenement en bijhorende promodorp trekken al jaren zo’n 65.000 bezoekers naar Den Bosch.

van prijzengeld, daarvan een aanzienlijk deel. VDL Groep, horlogemerk Rolex, Audi Nederland, Rabobank en de Van Schijndel Bouwgroep behoren tot de grotere geldschieters. Ook de gemeente Den Bosch en provincie Noord-Brabant zijn sponsor. Marcel: ,,Tijdens de economische crisis was het wel wat minder, maar paardensport blijft interessant voor sponsors.’’ Dat komt ook doordat veel topondernemers interesse hebben in de sport. Wim van der Leegte van de VDL Groep bijvoorbeeld is zelf ook een groot paardenliefhebber. ,,Die mensen laten hun passie voor de sport meespelen in hun afweging om wel of niet te sponsoren. En gelukkig voor ons valt dat vaak positief uit voor de paardensport.’’ Sponsors en ondernemers zijn van enorm belang voor het slagen van Indoor Brabant. Anderzijds krijgen de betrokken partijen daar ook veel voor terug. De ervaring leert dat buiten de piste de beste zaken worden gedaan. Door de standhouders in het promodorp, maar vooral binnen de netwerken van de sponsors. Het evenement blijkt verder uitermate geschikt voor relatiemarketing. Het is topsport in een gemoedelijke ambiance. Zelfs als er geen interesse is in paardensport, blijft het spannend om te zien of die balk er nu wel of niet GO

GEDEPUTEERDE HENRI SWINKELS

‘Het werkt goed elkaar in deze sportieve setting te spreken’ wordt afgesprongen. Bovendien vormt de paardensport een prima decor tijdens het nuttigen van een driegangendiner, geserveerd door vaste cateraar Maison van den Boer uit Veghel. Marcel: ,,Borrelen, dineren en netwerken gaan prima samen met paardensport. Dat is dé kracht van het evenement. Bij bijvoorbeeld tennis weet je nooit hoe laat een wedstrijd afgelopen is, maar bij ons weet je dat exact. Een fantastische gelegenheid dus om zakenrelaties te ontvangen.” Dat bevestigt ook gedeputeerde Henri Swinkels: ,,Het werkt ontzettend goed om elkaar in deze sportieve setting te ontmoeten en te spreken. Steevast nodigen wij gasten ook uit om in een andere sfeer thema’s te belichten of zaken te bespreken. Dat gaat prima.” 

Anky van Grunsven is als bestuursvoorzitter van Indoor Brabant ook present.

In 30 landen is Indoor Brabant op tv te zien.

Zeker 90 vrachtwagens leveren het speciaal geprepareerde zand dat wordt gebruikt voor de twee rijpistes en inrijbakken van het paardensportspektakel.

indoorbrabant.com 33

Vlnr: Aryan, Samé, Sley en Daniël Popal

DANIËL POPAL:

‘We zijn uitgegroeid tot een volwaardig Europees ﬁetsenmerk’ 34 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

tekst SJAAK VAN DE GROEP foto ANGELIEK DE JONGE

GRENZELOOS Veel streekgenoten slagen in het buitenland. Hoe doen ze dat?

UTRECHTS BEDRIJF BEGON ALS MEUBELZAAK

rie broers met Afghaanse roots die een oer-Hollands product verkopen, dat moet haast wel het toppunt van integratie zijn. Met z’n drieën zijn Daniël (24), Aryan (27) en Sley (30) Popal goed voor rond de 50.000 fietsen per jaar. Hun vader, Samé (57), stond aan de wieg van het bedrijf Popal. Vanwege de oorlog ontvluchtte hij in de jaren 90 met zijn familie de oorlog in Afghanistan. In de Kanaalstraat in Utrecht begon hij een meubelzaak. Toen hij klanten op een beurs bij een set meubels een fiets cadeau gaf, was de interesse voor de fietsen groter dan voor de meubels. In 1999 gingen de meubels de winkel uit en kwamen de fietsen erin.

Hip design

De Popals constateerden een gat in de markt tussen dure luxefietsen en goedkopere fietsen van mindere kwaliteit. Wat nu als zij daartussenin zouden gaan zitten met degelijke, maar wel betaalbare fietsen? In 2008 veranderde de familie van bedrijfsstrategie en rolde de eerste fiets van Popal van de band. Popal verkocht niet meer rechtstreeks aan de consument, maar begon een dealernetwerk op te bouwen. De fietsen van Popal zijn nu bij meer dan tweehonderd fietsspeciaalzaken te koop. Daniël: ,,De combinatie van de prijs, de kwaliteit en het hippe design deed het hem. We zijn inmiddels uitgegroeid tot een volwaardig Europees fietsenmerk.” AD

Het assortiment is breed, van bakfietsen en mountainbikes tot elektrische fietsen. De Daily Dutch, een fiets van 200 tot 400 euro, is het populairst.

➜

Afghaanse familie in de ﬁetsen EUROPA

‘We willen eerst in Nederland aan een stabiele basis bouwen’

Loopfiets

Innovatie heeft nog steeds de aandacht van het familiebedrijf. Zo komt er binnenkort een nieuwe mountainbike op de markt waarover Daniël nu nog niet te veel wil zeggen. En ze zijn gaan samenwerken met Bruin Bergmeester, de ontwerper van de elektrisch aangedreven loopfiets Lopifit, die het midden houdt tussen een loopband en een step. Daniël: ,,Die loopfiets is inmiddels erg populair.” Met de Daily Dutch zou het bedrijf over de grens hoge ogen moeten kunnen gooien. Daniël: ,,Europeanen fietsen steeds meer, maar wij merken dit niet in de verkoop. Op dit moment komt ongeveer 30 procent van de omzet uit de export. We willen eerst in Nederland aan een stabiele basis bouwen om vanuit die basis uit te gaan breiden en meer te gaan focussen op andere landen.” Zou een van die landen Afghanistan kunnen zijn? ,,Als vanuit ons geboorteland vraag naar onze fietsen ontstaat, zullen wij daar zeker op inspringen.” 

TIPS VAN DE EXPORTEUR WIE

Daniël Popal (24)

WAT

ﬁetsen

VAN

Popal

OVER

Europa

Weet als ondernemer waarover je het hebt, ook in het buitenland.

1 Talen

Zorg dat je taal van je exportland spreekt, zodat je met je klanten kunt communiceren in hun taal.

2 Onderscheid

Onderscheid jezelf in de markt. Klanten kopen het liefst bij een specialist. Behalve met je producten kun je jezelf op talloze andere manieren onderscheiden, bijvoorbeeld in je communicatie, de klantenservice, het productieproces en het aﬂeverproces.

3 Kennis

Bouw als ondernemer basiskennis op, niet alleen van de markten waar je jouw product wilt gaan verkopen, maar ook van de partijen die daar actief zijn. Wat zijn de regels en wat komt er verder allemaal bij kijken?

4 Vakhandel

Doe wat in je vermogen ligt om de buitenlandse vakhandel je product te laten accepteren. Als dat gebeurt, zegt dat iets over de kwaliteit van je product.

Popal exporteert ﬁetsen naar België, Denemarken, Duitsland, Polen, Ierland en Engeland. popal.nl 35

WIJNCLUB

OP = OP

9,95

6,99 per ﬂes

TWEE EXCELLENTE ZUID-FRANSE WIJNEN! Viognier Réserve 2014 - Heritière Pagola

Syrah Réserve 2013 - Heritière Pagola

Geurige en elegante witte Réserve wijn

Gulle en warmbloedige rode Réserve wijn

•Zachte frisheid en geurend

• Intens rood, barstensvol donker kersenfruit.

naar wit zomerfruit. • Serveertip: bij mosselen,

• Afdronk is heerlijk zijdezacht en kruidig.

coquilles, krab en kreeft. • Van 9,95 voor 6,99 per ﬂes.

• Van 9,95 voor 6,99 per ﬂes.

• Uw voordeel: 2,96

• Wees er snel bij, op is op!

Mis dit geweldige aanbod niet!

Als u online bestelt, kunt u de wijn ook per ﬂes bestellen. Of kies een andere kwaliteitswijn uit het assortiment van AD Wijnclub. Bij betaling met iDEAL gratis thuisbezorgd bij een bestelling vanaf 85,-. Bij andere betaalmethodes; gratis thuisbezorgd vanaf 125,-.

VUL NU DE BON IN OF BESTEL OP AD.NL/WIJNCLUB

BESTELBON

IK BESTEL .................... FLESSEN VIOGNIER à 6,99 PER FLES IK BESTEL .................... FLESSEN SYRAH à 6,99 PER FLES + 5,95 VERZENDKOSTEN. Naam:

E-mail:

Straat: Postcode:

Huisnr.: Woonplaats:

Hierbij machtig ik AD Webwinkel éénmalig het totaalbedrag van mijn rekening af te schrijven.

Handtekening:

IBAN:

Stuur deze bon in een ongefrankeerde envelop naar: AD Wijnclub, Antwoordnummer 514, 7470 WE Haaksbergen Geldig zolang de voorraad strekt. U betaalt middels automatische incasso. U ontvangt uw bestelling binnen 5 werkdagen na ontvangst van uw betaling. Let op: automatische incasso duurt langer dan direct betalen via AD.nl/webwinkel. De algemene voorwaarden van het AD zijn van toepassing, zie www.AD.nl/service.

samenstelling REDACTIE

In vogelvlucht door de dynamische regio. De mensen, de zaken en de dingen die ertoe doen.

euro komt er voor jonge boeren beschikbaar om extra investeringen te doen in hun bedrijf. Een aanvraag indienen kan van 1 maart tot en met 15 april bij de provincie.

MILJOEN

WERK IN UITVOERING

CONCURRENT VOOR UBER Transdev, in Nederland eigenaar van vervoersbedrijven Veolia en Connexxion, steekt tussen 2 en 5 miljoen euro in de start-up Abel, die moet gaan concurreren met taxidienst Uber.

VERS BLOED De Ondernemer houdt de sleutelposities in de gaten. Wie gaat deze maand waar aan de slag?

Simone van Eerd Simone van Eerd (21) is de nieuwe gastvrouw van het Nijmeegs Ondernemerscafé. De student communicatie aan de HAN zal in die functie een verbindende schakel zijn tussen de partners en gasten van de tweewekelijkse bijeenkomsten. Simone is de opvolger van Lisanne Veerbeek, die onlangs is afgestudeerd als meester in de rechten.

MARJAN SCHEER OVER DE BELASTINGAANGIFTE

Moet de aangifte via MijnBelastingdienst?

Marjan Scheer werkt bij de Belastingdienst als landelijk coördinator voorlichting kleine ondernemers. AD

NIEUWE FUNCTIE Hoezo leegstand? De Ondernemer toont creatieve oplossingen voor bekende problemen.

kazerne De voormalige gemeenteloods en marechausseekazerne aan de Paradijslaan in Eindhoven vormen nu Kazerne. Het ruim 2500 m2 grote historische erfgoed is ontwikkeld tot een platform en podium voor de internationale creatieve industrie in de stad. Kartrekkers zijn Annemoon Geurts en Koen Rijnbeek.

foto RUUD BALK

Jazeker, met ingang van dit jaar kan iedereen die zelf aangifte doet, dit vanaf 1 maart online doen via MijnBelastingdienst. Dus óók als je ondernemer bent. Na het inloggen zie je dat een deel van je privégegevens al op de aangifte is ingevuld. Bovendien kun je nu ook aangifte doen met je partner. Voor de inlog heb je wel een DigiD-code nodig. Heb je die nog niet, of is hij verlopen, vraag dan nu alvast een nieuwe aan op de site digid.nl. Kies je ervoor om je aangifte inkomstenbelasting uit te besteden aan je boekhouder, dan heb ik nog een tip: geef je adviseur toestemming om gebruik te maken van de vooraf ingevulde gegevens van de Belastingdienst. Maak daartoe een machtiging aan op digid.nl en geef deze aan je adviseur. Of vraag je adviseur of hij in zijn aangiftesoftware regelt dat hij jouw belastingzaken kan doen. Maak goede afspraken, want jij blijft verantwoordelijk voor een juist ingevulde aangifte. Heb je behoefte aan hulp of informatie over bijvoorbeeld de auto van de zaak en overige aftrekposten? Kijk dan op belastingdienst.nl/aangifte. Daar staat ook een checklist waar je als ondernemer bij het aangifte doen rekening mee moet houden.

Simone bereik je via info@nijmeegsondernemerscafe.nl. foto BERT BEELEN

Ik hoorde dat ik mijn aangifte voor de inkomstenbelasting via MijnBelastingdienst moet doen. Klopt dat?

UITBATER: KAZERNE BV | INFO: KAZERNE.COM | TELEFOON: 040-2366196 37

694 gastouderbureaus telde Nederland in 2015. Dat zijn er 33 minder dan in 2014.

‘Terwijl een tiental schoenwinkels wegvalt en panden van DA-drogisten op slot gaan, moet jij van je laten horen! Proﬁteer van die gaten!’ RECLAMEMAN GERT-JAN VAN DE SANDEN

79%

van de Nederlandse ondernemers kiest voor een domeinnaam die eindigt op .nl.

ONDERNEMER MET EEN HART

Enschedese ontwerpt vluchtelingentent Vijf vragen aan industrieel ontwerper Elena Findeisen (25) uit Enschede. Ze ontwikkelde een opblaasbare vluchtelingentent met flexibele zonnepanelen en brengt die nu in productie.

PAUL VAN DER KWAST OVER RENDEMENT

Hypotheek van je bv

Is dit pieken op het juiste moment?

,,Voor mijn masteropdracht onderzocht ik de toepassing van extreem dunne, lichte en flexibele zonnepanelen. Die heb ik geïntegreerd in de dakconstructie van deze Self Supporting Inflatable. De tent meet 6 bij 4 meter en heeft acht zonnepanelen met een totale oppervlakte van 7m2. Samen met O&H Concepts uit Hengelo gaan we de tent produceren.’’

Ik krijg veel vragen van ondernemers die meer rendement met hun spaargeld willen maken. Als je een bv hebt, kan dit een prima manier zijn: - Hypotheek van je eigen bv. Als je een bv hebt, kun je je hypotheek bij de bank geheel of gedeeltelijk oversluiten naar je bv. Dan gaat de rentemarge niet naar de bank maar naar je eigen bv (die er wel vennootschapsbelasting over betaalt).

Raakt de vluchtelingencrisis je?

,,Ja. Toen ik aan dit project begon, was de vluchtelingenstroom nog niet zo hevig, maar we zien duizenden mensen op drift, zonder fatsoenlijke slaapplek. Ik draag graag mijn steentje bij.’’

Blijft dat gehannes met tentstokken?

,,Gelukkig niet. In 10 minuten blaas je ’m op. Hij bevat geen metalen onderdelen, is gemakkelijk oprolbaar en kan op onherbergzame plekken worden opgezet.’’

En zo je smartphone inpluggen?

,,Bijvoorbeeld. De zonnepanelen op het tentdak voorzien de inverter-unit van

- Boeterente. Als je je hypotheek oversluit, betaal je vaak boeterente aan de bank. Jaarlijks mag je meestal 10 tot 20 procent van het oorspronkelijke leenbedrag boetevrij aflossen. - Aftrekbaar. De rente die je betaalt over de lening van je bv is aftrekbaar als de lening zakelijk is. Dat betekent onder meer dat de rente niet te laag of te hoog mag zijn. Verder kan de fiscus eisen dat er bij een notaris een hypotheek op je huis wordt gevestigd. Dan kan je bv je huis verkopen als jij je betalingsverplichtingen niet nakomt.

Financieel planner Paul van der Kwast is lid van de Amsterdamse Vereniging van Onafhankelijke Financieel Planners (vofp.nl). Ook een vraag? Mail naar vraag@deondernemer.nl. 38 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

foto ELENA FINDEISEN

- Fiscale eisen. De lening moet aan dezelfde fiscale eisen voldoen als een hypotheek van de bank. Zo moet de oorspronkelijke banklening zijn gebruikt voor aankoop van een huis of voor een verbouwing. Een lening afgesloten na 2012 moet annuïtair worden afgelost. Als de lening van de bv een voortzetting van een oudere aflossingsvrije hypotheek is, mag de lening aflossingsvrij blijven.

samenstelling REDACTIE

n de kinderopvangsector gaat naar schatting ongeveer 3 miljard euro om. Zo’n 650.000 kinderen uit circa 440.000 gezinnen gingen in 2015 naar een kinderopvang.

verdiepingen krijgt het nieuwe distributiecentrum van bol.com in Waalwijk. Het pand zal in 2017 in gebruik worden genomen. Totale vloeroppervlakte: 130.000 m2.

genoeg stroom voor onder meer een stopcontact, drie USB-ingangen en een sigarettenaansteker. De tent is voorzien van ledverlichting en in de toekomstmoeten de panelen ook medische apparatuur van stroom kunnen voorzien.’’

‘Makkelijk contact leggen is wel ﬁjn bij dit werk’

En nu?

,,De bestellingen stromen binnen. Door de verdeelgordijnen die de binnenruimte opdelen in compartimenten, is de tent in trek bij internationale hulporganisaties en ngo’s. Ook Saoedi-Arabië en de VS willen mijn tent gebruiken om vluchtelingen op te vangen. Een multinational heeft een productielijn aangelegd voor de tent. We kunnen er nu dertig per maand maken, en we willen de productie flink opschroeven.’’ 

Toekomst La Place Er zijn ongeveer zestig losse La Place-restaurants. Jumbo denkt hooguit vijf tot tien vestigingen na de overname niet voort te zetten.

DE LEERPLEK Competenties, leerdoelen en vaardigheden: stagiairs worden constant beoordeeld. Hier bespreekt een stagiair zijn of haar werkplek.

8,5 Dean Bredewolt (18) uit Epe is bijna klaar met de tweejarige mbo-opleiding Veilig & Beschermd. Alleen de stage als beveiliger bij Landstede moet nog afgerond. ,,Ik houd toezicht, loop binnen en buiten rondes. De beveiliger is er als eerste en vertrekt als laatste. Hierna wil ik bij de marechaussee.’’

uttwente.nl/nieuws

foto FRANS PAALMAN

Rapportcijfers BEGELEIDING

LEKKER LEREN

COLLEGA’S

8,5

VERGOEDING

nee

GOED DOEL

‘De tent kan op de meest onherbergzame plekken worden opgezet’ AD

Aanvrager? Koninklijk Mannenkoor La Bonne Espérance Eindhoven. Voor? Het inhuren van solisten voor hun beneﬁetconcert, waarvan de opbrengst naar de Stichting Materiële Hulpvragen Eindhoven (SMH) gaat. Wat kost dat? Zo’n 1000 euro. Hoe staat het ervoor? Hoe mooier het concert op 22 april, hoe voller de Catharinakerk en hoe groter de opbrengst.

Steun dit beneﬁetconcert: labonneesperance.nl en smh-eindhoven.nl.

foto EUGENE NOTTEN

De Ondernemer helpt verenigingen en stichtingen met het zoeken van sponsoren. Waarvoor is dit keer wat extra hulp nodig?

Cloud tegen armoede

robots op elke 10.000 werknemers zijn er nu in Nederland. De opmars loopt dus nog niet zo’n vaart, stelt de Wetenschappelijke Raad voor het Regeringsbeleid.

Satya Nadella van Microsoft kondigt aan dat het bedrijf 1 miljard dollar (zo’n 920 miljoen euro) aan cloudcomputerdiensten ter beschikking stelt voor armoedebestrijding.

De ﬂexmarkt voorspelt voor het vierde jaar op rij omzetgroei in 2016. Het gaat om 8%.

PRIKBORD OVERHEID De meest in het oog lopende nieuwe regels, subsidies, verordeningen, inschrijvingen en verkeersmaatregelen.

NIEUWE HYGIËNECODE Vanaf 1 april 2016 geldt de nieuwe Hygiënecode. Elk bedrijf dat met voedsel en dranken werkt, moet voldoen aan deze wetten van voedselveiligheid. De Hygiënecode beschrijft eenvoudig hoe je de hygiëne kunt bewaken en hoe ideale werkprocessen eruit zien. Hij is ook in het Chinees en Engels beschikbaar.

CROWDFUNDING Crowdfunding wordt eenvoudiger. Voortaan kunnen platforms een bedrag in rekening brengen voor hun dienstverlening. Daarnaast wordt de limiet voor de bedragen opgehoogd.De wijziging gaat waarschijnlijk per 1 april in.

STARTUP FEST EUROPE Van 24 tot en met 28 mei vinden door heel Nederland evenementen plaats met als doel start-ups te helpen bij het vinden van de juiste investeerders, het aantrekken van talent en sluiten van deals met bedrijven. startupfesteurope.com

BELASTINGAANGIFTE

Overheden worden uitgenodigd tips voor de rubriek Prikbord op te sturen naar redactie@deondernemer.nl. 40 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

foto CARRIE FREDERIKS

Ongeveer 1,2 miljoen ondernemers kunnen nu op een nieuwe manier aangifte doen. Voorheen moest dat via de digitale ondernemersportal, maar voortaan kunnen zij hun inkomsten op dezelfde manier opgeven als particulieren. Omdat een deel al is ingevuld, zullen er minder fouten ontstaan.

Kunstenaar Jan Willem Hament met Leuntje en Merien.

samenstelling REDACTIE

‘Horecamensen zijn ﬂexibele psychologen en verkopers die werken voor minimumloon’ WOUTER VERKERK, TRENDWATCHER

10%

zal het aantal faillissementen naar verwachting dalen. Dit is de derde daling op rij.

150.000

Europeanen delen met elkaar 20.000 SnappCarauto’s. SnappCar wil in 2018 250.000 deelauto’s hebben.

HIP ZEEUWS DESIGN

Hoezo oubollig en zuunig? Boerewuufje Leuntje en haar Merien kunnen niet meer stuk bij de Zeeuwen. Overal kom je

Leuntje en Merien van kunstenaar Jan Willem Hament tegen. De hippe cartoonfiguurtjes zijn ook populair bij de hedendaagse toerist, die steeds op zoek is naar beleving. Zeeuws design scoort als hip statement tegen het oubollige, zuunige imago van Zeeland. Jan Willem denkt dat de populariteit van zijn figuurtjes uit nostalgie is ontstaan. ,,Veel Zeeuwen hebben wel een opa of oma die er nog op z’n boers bijliep. Net als mijn oma uit ’s-Heerenhoek.’’

Eenheidsworst

Jan Willem woont al ruim tien jaar op Baarland en wil er nooit meer weg. ,,Ik heb een aantal jaren in Amsterdam gewoond en daar in een kunstenaarscollectief gewerkt met onder anderen Herman Brood. Het heeft me twintig jaar gekost om succes te krijgen met mijn eigen stijl en de populariteit van mijn cartoons bevestigt dat. Prettig ook dat ik daar een aardige boterham aan verdien.’’ Margot Tempelman van Kenniscentrum Kusttoerisme heeft de wensen van de toerist goed op het netvlies. ,,Bezoekers willen voelen dat het klopt; de omgeving, de mensen en herkenbaarheid van het gebied. De huidige toerist kent de wereld en zoekt naar een bestemming die beleving biedt. Zeeland heeft die eigen stijl en kan deze met overtuiging verkopen. Voorheen keek men vooral naar de landelijke trend en dan kreeg je eenheidsworst. Authentiek zijn, dat scoort. Dat zie je terug in de nieuwe strandtenten met een eigen AD

karakter, die trekken ook buiten het seizoen veel gasten.’’ Beleving is dus de boodschap. In Badhotel Domburg is dat goed overgekomen. ,,Onze gasten willen exclusiviteit, het moet net even anders zijn,” weet Jolanda Oudesluijs als rooms division manager. In het hele hotel is het Zeeuwse DNA aanwezig met de nieuwe spa als boegbeeld. Absolute blikvangers zijn de ‘bedjes van stro’ in de rustruimte. Die zijn opgebouwd uit een houten bekisting gevuld met vers

‘Veel Zeeuwen hebben wel een opa of oma die er nog op z’n boers bijliep’ stro – een ontwerp van Atelier Warstaal – en zorgen voor een rustmoment met het idee van slapen in een hooiberg. De Zeeuwse sfeer wordt verder versterkt door onder meer een muur van mosselschelpen en de kleuren uit het Zeeuwse landschap. ,,Onze gasten weten dit zeer te waarderen.’’

Streekeigen

Ondernemer Frank Ogink, van Zeeuwse Zaken, durfde bij de start van zijn bedrijf vijftien jaar geleden niet te dromen van de huidige omzet. ,,Souvenirs in Zeeuwse stijl zijn razend populair. Koplopers zijn alle producten met een Zeeuwse knoop en ook de Zeeuwse vlag doet het goed. Onze grootste omzetplus zit in streekproducten. Niet alleen voor toeristische verkooppunten, maar ook aan grotere supermarkten die bewust voor een aanbod in streekeigen producten kiezen.’’ 

DIANA MANGER OVER SUCCESVOL ONDERNEMEN

Hoe krijg ik een idee van de grond? Je loopt al een tijd rond met een idee. Een innovatief product, een uitzonderlijke dienst. Maar hoe realiseer je die droom? Ik spreek veel ondernemers met een goed idee. Om dat écht van de grond te krijgen kunnen ze een businessplan schrijven, zorgen voor de juiste marketinginstrumenten en hun netwerk uitbouwen. Maar zelfs dan is er nog geen garantie voor succes. Wat de kans op slagen echt vergroot, is een kritische blik in de spiegel. Kijk jezelf recht aan en stel de vraag: ben ik een echte ondernemer? Ondernemen is geweldig als het goed gaat, maar zit het tegen, dan eet je droog brood. Dat moet je aankunnen. Daar moet je eerlijk over zijn tegen jezelf. Deel je idee met zoveel mogelijk mensen. De markt komt niet op je af; die moet je echt voor je winnen. Deel informatie via social media. Verplaats je in het publiek (what’s in it for me?). Maak een pakkende video of zet een persoon in met wie een groot publiek zich identificeert. En de financiering? Ga eens van de gebaande paden af. Een bank geeft niet zomaar een lening. Misschien biedt crowdfunding uitkomst? Wil jij jouw idee van de grond krijgen? Bekijk dan eerst de checklist op amersfoortse.nl/checklist.

Diana Manger helpt ondernemers met een goed idee op weg. Ze begrijpt de ondernemersmentaliteit en geeft hen samen met De Amersfoortse een podium op doorgaan.nl. 41

Hoe voorkomt u de zoveelste talentenjacht?

LORRAINE Lorraine Vesterink helpt bij ondernemersvraagstukken en is spreker en auteur.

Denk jezelf gelukkig Je gedachten bepalen je gevoel. Je gevoel bepaalt je gedrag. Je gedrag bepaalt je gewoonten. En je gewoonten bepalen je geluk. Dus hoe positiever je denkt, des te groter je kans op geluk.

orig jaar sprak ik een ondernemer die de overtuiging had dat geld verdienen iets vies was. Van haar ouders had ze geleerd dat rijke mensen verwaand en onaardig waren. Deze gedachtegang belemmerde haar in het ondernemen. Ze was goed in het aanprijzen van andere mensen (omdat ze daaraan niets verdiende), maar zichzelf kon ze niet verkopen. En dat was lastig, want zij was nu juist zelf het product. Uiteindelijk belandde ze in de bijstand. Na een coachsessie nam ze een overtuiging aan die beter werkt, namelijk: ook ik mag geld verdienen, zodat ik een bijdrage kan leveren aan de Nederlandse economie. Vanaf dat moment kreeg ze grip op haar bedrijf en haar privéleven. Door positiever te denken over geld, voelde ze zich anders over zichzelf en durfde ze zichzelf meer als ondernemer te etaleren. En doordat ze vervolgens successen boekte, groeide haar plezier in het ondernemen.

BONJE MET DE BAAS Belinda Hoff-Van Riesen (40) is jurist en mediator.

presteren, wat leidt tot mooie vervolgopdrachten en ook persoonlijke groei. Heb je een overtuiging die jou belemmert nieuwe dingen te proberen, bijvoorbeeld omdat

Ik dacht: slapen doe ik wel als ik dood ben een van je ouders vroeger tegen je zei dat je niks kon en nergens goed voor was? Je kunt die overtuiging ombuigen in gewoon-proberen-je-leert-het-vanzelf. Onze hersenen werken als een computer. Je hebt zelf in de hand welke gedachten je wilt opslaan en welke je wilt laten varen. Als je dit eenmaal doorhebt, kun je jezelf gelukkig denken, want het werkt als

een cirkel. Als je gelukkiger bent, ga je vanzelf positiever denken, je fijner voelen, je anders gedragen en andere gewoonten creëren. Dit leidt tot nog meer geluk. Zo maak je je leven een stuk makkelijker. En dat is zeker voor ondernemers belangrijk, omdat zij meestal de directeur en motor zijn van hun bedrijf. Let wel: het werkt ook de andere kant op. Sommige mensen denken zichzelf ongelukkig. Ze stellen zichzelf vragen als: waarom overkomt mij dit nou weer? Of: de gemakkelijke weg is voor mij of mijn bedrijf niet weggelegd. Ze voelen en gedragen zich als slachtoffers, waardoor ze steeds ongelukkiger worden. Kies er vandaag nog voor om positief te gaan denken. En creëer daarmee je eigen geluk. 

Heb je een vraag voor Lorraine? Mail naar lorraine@ deuniekeondernemer.nl.

Frictie in het familiebedrijf Een echtpaar heeft een kapperszaak, waarin hun drie dochters werkzaam zijn als kapster. Een van de dochters zou het liefst voor zichzelf beginnen. Zij past

Nu verdient ze op jaarbasis bijna een ton. Twee jaar geleden droegen ook mijn gedachten niet bij aan mijn groei, geluk en gezondheid. Ik had de overtuiging slapen-doe-ik-wel-als-ik-doodben. Ik was een workaholic, wilde alles meemaken. Dat mijn jongste kind niet doorsliep, hielp daarbij niet. Wonder boven wonder hield ik alle ballen in de lucht. Ik voelde mij een soort supervrouw. Ook met minder slaap kon ik prima leven. Het werd een gewoonte nachten achtereen nauwelijks te slapen. Uiteindelijk beïnvloedde dit mijn geluk ten nadele, want ik was moe, te moe om nog te kunnen genieten van mijn prille gezinsgeluk en mijn zakelijke activiteiten. Ik leerde dat een goede nachtrust de basis is voor een gezond en gelukkig leven. Ik ga nu relatief vroeg slapen zonder dat ik het gevoel heb dat ik iets mis. Mijn slaapritme is gestabiliseerd. En doordat ik voldoende slaap krijg, ben ik geduldiger, voel ik mij gelukkiger en kan ik beter

met haar creativiteit niet goed in de traditionele salon. Via mediation tussen de dochters wordt de arbeidskwestie opgelost én de familieband hersteld. Daarop volgt een gesprek met de ouders voor een goede

vertrekregeling. En dat is in een familiebedrijf een regeling die niet puur haar inspanningen van de afgelopen jaren vertegenwoordigt, maar waarin ook tot uiting komt dat de dochter op gelijke voet wordt gewaardeerd met haar

zussen die het bedrijf voortzetten. Als een mediation in een familiebedrijf wordt afgehandeld op alleen arbeidsrechtelijk niveau, mis je de kans ook als familie sterker uit zo’n situatie te komen.

Belinda heeft als gecertiﬁceerd MfN-mediator een eigen praktijk met als specialisme arbeidsconﬂicten. Meer weten? prizma.nl

eVents De ondernemersagenda. Waar moet je beslist naartoe?

TEDxBinnenhof 31 mAArt ridderzAAl, den HAAg

Tien Europese innovators spreken donderdag 31 maart van 12 tot 17 uur tijdens de derde editie van event TEDxBinnenhof. Onder het motto ‘Ideeën van Europa’ worden onderwerpen als welzijn, onderwijs en betaalbare huisvesting belicht. tedxbinnenhof.com

Voorlichting over opvolger VAR 8 mAArt mAlietoren, den HAAg

mkb-nederland geeft voorlichting over de opvolger van de VAr. de middag begint om 15.00 uur met sprekers van Vno-nCw, belastingdienst en Platform zelfstandige ondernemers. de kosten zijn €66,55. om half zes wordt geborreld.

Succesvol zzp’en 15 mAArt ikwordzzPer.nl (online)

Tijdens een webinar van Martijn Pennekamp wordt de basis van een succesvolle onderneming uitgelegd. Onder meer rechtsvormen, uurtarieven en pensioen komen aan bod. Het webinar is gratis en start om 20.00 uur.

Circulaire Stad

Twente en de Randstad

26 februAri PAkHuis de zwijger, AmsterdAm

25 februAri twentse AmbAssAde, AmsterdAm

Is economische groei mogelijk bij het hergebruiken van afgedankte spullen? Daarover gaat De Circulaire Stad. Met workshops en een debat.

De Twentse Ambassade houdt elke maand een borrel voor ondernemers die baat hebben bij goede contacten tussen Twente en de Randstad.

Meer info? mkbdenhaag.nl

goed bezig lison de beer, manager ondernemershuis zoetermeer (links), met Astrid kooij-van der does. de laatste wordt waarschijnlijk gekozen tot voorzitter van Vrouwennetwerk zoetermeer en omstreken.

bierViltje

De beste ideeën ontstaan vaak op de achterkant van een bierviltje. Hier het viltje van: Julien Arts, eigenaar van Julien Martin, grafisch ontwerper en illustrator in Tilburg.

Wat is je idee? ,,Mensen in de kroeg verrassen met leuke, sfeervolle en creatieve esthetiek.’’ Wat is het? ,,Een kunstwerk op een bierviltje. Dat is weer eens wat anders dan een logo.’’

julienmartin.biz

En nu? ,,Een win-winsituatie voor de bezoeker van de kroeg en voor ons. Langs deze ludieke weg verspreiden wij, Martin Lorenz en ik, ons werk.’’

roze wolk Het ontvangstcomité van de rVoz: een streling voor het oog.

Ook een briljant idee opgekrabbeld op een bierviltje of sigarendoosje? Mail een kopie van je krabbels + uitleg naar magazine@deondernemer.nl 44 | de ondernemer | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

tekst JOHN DE GRAAFF foto’s PETER FRANKEN

NETWERKEN

BURGERVADER

Iets te vieren? De Ondernemer bezoekt ondernemers in de regio buiten het werk om.

Secretaris Nicole Hoﬂand en voorzitter Robbert Willems van de RVOZ zijn blij met de aanwezigheid van Zoetermeerse burgemeester Charlie Aptroot (midden).

WAT

Nieuwjaarsreceptie RVOZ

WAAR

Stadstheater Zoetermeer

WANNEER Maandag 11 januari WAAROM

Eerste bijeenkomst van Zoetermeerse ondernemers in het nieuwe jaar, met gastspreker Jan van Setten.

HANGPLEK Met zo'n 175 aanwezigen werd de nieuwjaarsbijeenkomst 2016 zeer goed bezocht. De meesten bleven ook nog even hangen in de foyer: om na te praten én om te genieten van alle lekkernijen.

PENTAPROOST... ENTER-TRAINER Jan van Setten kreeg het publiek in het Stadstheater bijna letterlijk op de banken.

Stephan Heijker uit Wateringen, accountant bij Flynth Adviseurs en Accountants en Martin Winkel uit Zoetermeer, eigenaar van PentaPro, toosten op een mooi 2016. Winkel (rechts) gaat sowieso het nieuwe jaar gelukkig in, want hij won recentelijk een diner voor twee personen in Hofstede Meerzigt.

Groot, groter, Zoetermeer Een stip aan de horizon. Lekker gemakkelijk, dan weet je tenminste waar je naartoe moet. Maar de ene stip is de andere niet, bleek bijvoorbeeld maar weer eens op de nieuwjaarsmeeting van de Raad Voor Ondernemend Zoetermeer in het Stadstheater. In het toekomstbeeld van voorzitter Robbert Willems is geen ruimte voor verkleinwoorden, alles is AD

gestoeld op groot. ‘Denk groot, doe groot’ luidt het adagium van Robbert, die recent nog de titel Machtigste man van Zoetermeer wist binnen te slepen. Met hem aan het roer gaat de stad een nieuwe groeifase in, dat is wel duidelijk. Weg met dat suffige ‘Sweet Lake City’-imago: als iedereen even de handen uit de mouwen

steekt, wordt Zoetermeer nog wereldberoemd! Met zo’n inspirerende voorzet is het voor Jan van Setten een koud kunstje om de middag vol optimisme feestelijk te laten eindigen. De enter-trainer neemt in zijn voordracht Dansen met je klanten op vaak hilarische wijze de serviceverlening in ons land op de hak. Hij laat bovendien geen spaan

heel van die groep werknemers in Nederland die er elke morgen de smoor in heeft naar het werk te gaan. Gesterkt door de woorden van Robbert Willems en Jan van Setten spoeden de ongeveer 175 aanwezigen zich naar de foyer, om onder het genot van een heerlijk buffet, met hamburgers en andere lekkernijen na te denken over hun

eigen rol bij het opstoten van Zoetermeer in de vaart der volkeren. 

Jouw feestje in de volgende ondernemer? Stuur je uitnodiging naar magazine@ deondernemer.nl 45

tekst PETER URBANUS foto CARRIE FREDERIKS

SLEUTELMOMENT Grote en kleine momenten bepalen iemands leven.

Eigen identiteit als startpunt

SHOWCASE Creatieve hotspot voor en door ondernemers.

In landelijk klanttevredenheidsonderzoek van Management Team en vakblad Fonk staat het Zeeuwse BOOM Communicatie in de top 10. Bijzonder, weet ook Hans van den Boom (46), want er zijn 30.000 bureaus in Nederland.

VLEUGELS UITSLAAN

,,Ik nam BOOM Communicatie in 1999 over van mijn vader en ontdekte al snel dat we onze vleugels moesten uitslaan. In 2003 ging de vestiging in Brabant open.’’

AANSTELLEN DIRECTIETEAM

,,Belangrijk was ook het aanstellen van een directieteam. Ondernemers denken overal goed in te moeten zijn en kunnen niet loslaten. Dan ben je zelf de grootste rem op groei.’’

GROTE KLANTEN

,,Drie jaar terug stonden we vanuit het niets op nummer 2. Voor die tijd kwamen we niet in beeld, omdat we vooral in het zuiden actief waren. We wonnen enkele aanbestedingen en haalden grote klanten binnen: de ministeries van Binnenlandse Zaken en Sociale Zaken. Dan speel je ineens in een heel andere competitie.’’

GEKLOONDE KUNST

Kunstenares Willemien Mostert ‘kloont’ schilderijen door witte doeken op panelen te leggen terwijl die nog nat zijn. Het resultaat: symmetrische kunstwerken van twee of vier panelen, waarmee kan worden gespeeld. Als een paneel een kwartslag wordt gedraaid, verdwijnt de symmetrie, maar niet de eenheid.

EIGEN FILOSOFIE

,,Hét sleutelmoment voor ons is de ontwikkeling van onze eigen ﬁlosoﬁe en aanpak, de JEI-methodiek. Wij brengen de identiteit in kaart, scherpen die aan en communiceren deze daarna krachtig. Dat hebben we zelf ook gedaan, wat ons geen windeieren heeft gelegd.’’

info@willemienmostert.nl

Hans van den Boom (1969, Bergen op Zoom) deed de hbo-opleiding communicatie. Hij ging in 1993 aan de slag bij BOOM Communicatie in Goes, toen nog het bedrijf van zijn vader.

Ook hier staan? Stuur tekst en een tekening van jouw idee (5,5 bij 9 cm) o.v.v. Showcase naar redactie@deondernemer.nl.

De Ondernemer is een uitgave van de Persgroep Nederland BV en verschijnt tienmaal per jaar bij de regiodagbladen, het Parool en alle titels van het AD. © de Persgroep Nederland BV

LANDELIJKE REDACTIE Hoofdredactie: Quinty Danko Eindredactie: Kelly van Alphen Annet de Groot Anita de Jager Helga Warmels

46 | DE ONDERNEMER | ZATERDAG 20 FEBRUARI 2016

Vormgeving: Johanna Baptist, Paulien Jansen, Mariska Schotman, Jolanda Vogelaar Artdirection: Karin Goedhart Beeldredactie: Nicole Robbers

Directeur advertising: Christel van den Hazel

DEONDERNEMER.NL Coördinator: Rik Nizet website@deondernemer.nl

Coördinator bijzondere bijlagen: Koos de Wilt

Directeur journalistiek: Erik van Gruijthuijsen Zakelijk directeur: Bart Verkade

CONTACT Postbus 8983 3009 TC Rotterdam redactie@deondernemer.nl ADVERTEREN? De Persgroep Nederland 020-5626200 advertising@persgroep.nl DRUK Eco Print Center, Lokeren

NOOIT MEER OP PAD ZONDER JOUW PERSOONLIJKE KRAT

Natuurlijk ook handig om spullen netjes op te bergen. Extra toebehoren zoals de deksel, geheel in de stijl van het kratje, of superhandige wieltjes om het kratje mobiel te maken. Hierdoor is het kratje ook prima geschikt voor andere doeleinden.

AD NATIONALE EDITIE