De Apenheul in de krant by de Stentor

Apeldoornse Courant

9° 3°

pagina 5

pagina 7

pagina 46 / 47

Actie tegen opslaan van vingerafdrukken

Politie in Zeeland op 30 april extra alert

Lars Boom voelt zich thuis in Vlaanderen

107e jaargang nr. 80 쐌 zaterdag € 2,20 - ma t/m vrijdag € 1,50 쐌 Donderdag 1 april 2010

www.destentor.nl

ONDERZOEK

Woning doelwit overval

HET WEER

ChristenUnie wil rijken meer laten boeten – Rijke mensen moeten hogere boetes gaan betalen dan wetsovertreders die minder te besteden hebben. Zo wordt iedereen die zich niet aan de regels houdt naar verhouding even zwaar beboet.

DEN HAAG

Dat staat in een notitie voor de aanpak van criminaliteit en vergroting van de veiligheid, die de ChristenUnie gisteren publiceerde. De ChristenUnie noemt daarnaast het gedoogbeleid mislukt. Coffeeshops werken criminaliteit en over-

last in de hand en moeten daarom dicht. De partij wil ook af van het onderscheid tussen soft- en harddrugs. Het gratis uitdelen van heroïne op medisch advies kan evenmin door de beugel. De afschaffing van het bordeelverbod heeft

geleid tot illegale en gedwongen prostitutie. Het liefst zou de ChristenUnie daarom ook het bordeelverbod opnieuw invoeren. En volgens de partij moeten mensenhandelaren levenslang achter de tralies terecht kunnen komen.

Woningen zijn steeds vaker het doelwit van overvallers. 䢇 In Velp werd maandag een 76-jarige bewoner doodgeschoten. 䢇 Gisterer werd in Heteren een boer overvallen. Zijn woning werd in brand gestoken. 䢇

APELDOORN/ZWOLLE – De politie laat een groot landelijk onderzoek uitvoeren naar het toenemend aantal overvallen op woningen, winkels en bedrijven. Wie zijn de daders, en vooral: hoe kan de hausse aan overvallen worden gestopt? Het onderzoek moet nog voor de zomer klaar zijn. Politie en Justitie tonen zich vooral bezorgd over gewelddadige woningovervallen: in 2008 nog 92, vorig jaar gegroeid naar 159. Het werkterrein van de overvallers verschuift naar particuliere woningen, omdat tankstations steeds beter zijn beveiligd en supermarkten steeds minder contant geld in kas hebben door het sterk toegenomen aantal pinbetalingen. Behalve de overvallen in Velp en Heteren – een alleenstaande man van 64 jaar werd overvallen in zijn huis, dat daarna in brand werd gestoken – onderzoekt de politie nog een reeks andere overvallen. Ook in Gelderland en Overijssel komt de overvaller steeds vaker aan huis. „Ik schrik van de heftigheid en van het nodeloze geweld”, zegt de Arnhemse officier Huig Velders, namens het openbaar ministerie belast met de aanpak van overvalcriminaliteit in Gelderland-Zuid en -Midden. Volgens de Brabantse korpschef Heeres denken overvallers vaak dat ouderen contant geld in huis hebben, omdat ze niet van pinnen houden.

Lees verder pagina 4: ‘Slachtoffer vlucht op zijn tractor’

Koningin Juliana Toren-mascotte Jul de Muis tussen de apen van Apenheul: een uit de hand gelopen 1-aprilgrap van het dierenpark.

Pretpark naar politie om 1-aprilgrap Apenheul door Gep Leeflang APELDOORN – Een 1-aprilgrap van dierenpark Apenheul heeft gisteren tot opwinding geleid bij de Koningin Juliana Toren. Apenheul had zonder medeweten van het pretpark een beeld van mascotte Jul de Muis van een rotonde gehaald. Op tien rotondes in Apeldoorn had de Koningin Juliana Toren beelden van de mascotte geplaatst, om zijn honderdjarig bestaan luis-

ter bij te zetten. Dat bleef niet onopgemerkt. Aanhangers van de Apeldoornse voetbalclub Columbia trokken de beelden begin deze week al een voetbalshirt aan. Directielid Ronald Noorlander moest de stad rond om de beelden weer uit te kleden. Gisteren constateerde hij dat Jul op een van de rotondes, bij AGOVV, van zijn sokkel was gehaald. Na de grap met de shirts leidde de actie van gisteren tot boosheid.

Pretparkeigenaar Dick Kreekel loofde zelfs duizend euro beloning uit. De beelden kosten volgens Noorlander vierduizend euro per stuk. Volgens het directielid is de diefstal geen onderdeel van een 1april-stunt van het pretpark. Hij zegt telefonisch aangifte te hebben gedaan van de vermissing bij de politie. Dat leidde daar wel tot hilariteit, merkte Noorlander: ‘Gezocht, torenmuis met groene broek en blauwwit shirt...’ De politie beves-

Digitale dino Teletekst nog springlevend HILVERSUM – NOS Teletekst bestaat

vandaag dertig jaar en is ondanks de opkomst van nieuwe media onverminderd populair. „Teletekst is de dinosaurus onder de digitale media”, zegt Erik Wijnholds, chef 24 NOS Nieuws. Bijna vijf miljoen Nederlanders van vijftien jaar en ouder kijken dagelijks op NOS Teletekst pagina 101 voor het laatste nieuws, zo blijkt uit onderzoek van de NOS. Jaarlijks bezoeken bijna elf miljoen gebruikers deze pagina’s. Zij waarderen de snelheid en de actuali-

foto Apenheul

teit. Maar voor verdieping zoeken ze andere nieuwsbronnen op. In de befaamde Nacht van Wiegel in mei 1999, waarop een kabinetscrisis ontstond, was Teletekst naar eigen zeggen de enige nieuwsbron die ’s nachts verslag deed van de gebeurtenissen. De pagina’s worden door vrijwel iedereen op tv bekeken. „Je kunt er à la minute bij, ondertussen wat anders doen en je ziet in één oogopslag wat er gebeurt”, aldus Wijnholds. Jaarlijks maakt de redactie ongeveer tienduizend pagi-

na’s, wat de Nederlandse bevolking per persoon 25 eurocent kost. Ongeveer evenveel mannen als vrouwen kijken naar Teletekst en opvallend veel jongeren (92 procent), al kijken zij meer naar de pagina’s van commerciële omroepen. 3,5 miljoen gebruikers bezoeken NOS Teletekst (ook) op internet. Circa zevenhonderdduizend mensen lezen de zwarte pagina’s met vooral cyaanblauwe en gele letters op hun mobieltje. Na het nieuws en het weer zijn de tv-gids en sportpagina’s van NOS Teletekst

het populairst. Voetbal scoort in de categorie sport het best. 4,1 Miljoen Nederlanders volgen wekelijks het nieuws over de eredivisie op pagina 801. Maar ook het nieuws over wielrennen en tennis wordt goed bekeken. Inmiddels is het medium ook op Twitter te vinden, waar ongeveer vijftienduizend mensen in de gaten houden wat er wordt gemeld. De NOS hoopt in de toekomst het Teletekstnieuws via nog meer kanalen te verspreiden, maar de tv blijft het belangrijkste medium.

tigt de telefonische melding van de diefstal. De mascotte blijkt te zijn weggehaald door Apenheul en een tijd in het dierenpark te hebben gestaan. Gisteravond is hij teruggeplaatst. „We zagen het als een ludieke 1-aprilgrap en wilden de Koningin Juliana Toren juist feliciteren met het honderdjarig bestaan”, zegt woordvoerster Renée van Woerkom. „Het is geen moment de bedoeling geweest iemand kwaad te maken.”

10 weken de krant voor € 25,-!

Pagina 14 Nieuwbouw Reesink op Ecofactorij

Pagina 15 Kunstzinnige hightea in theepottenmuseum

www.destentor.nl

PvdA wil sociaal contract met sportverenigingen door Gep Leeflang APELDOORN – Sportclubs moeten een grotere rol gaan spelen in de samenleving. Dat stelt PvdA-gemeenteraadslid Co van den Berg. Hij wil subdisies koppelen aan een sociaal contract met verenigingen. Van den Berg bracht woensdag een bezoek aan Beursvloer Apeldoorn. Daar vervullen het bedrijven bij wijze van maatschappelijk ondernemen wensen van verenigingen en instellingen. Dergelijke mechanismen worden steeds belangrijker, nu de overheid voor grote bezuinigingen staat. ,,Sportverenigingen moeten steeds nadrukkelijker een rol gaan spelen in de leefbaarheid in de wijken’’, vindt Van den Berg. ,,Neem de voetbalclubs, die zijn al heel diep in de wijken verankerd. Kijk naar de rol die Victoria Boys naar zich toe heeft getrokken met betrekking tot gehandicaptenvoetbal. En neem Apeldoornse Boys, dat al heeft aangegeven nadrukkelijk een rol te willen spelen in de wijk.’’ ,,De gemeente moet de discussie

met de sportverenigingen op gang brengen’’, vervolgt hij. ,,Met de sportwoordvoerders van de verschillende fracties heb ik daar kort geleden ook al over gesproken met de Vereniging Sportraad Apeldoorn. Misschien moeten we wel zover gaan dat we eventuele subsidies afhankelijk maken van de bereidheid die rol te gaan spelen.’’ Ton Heerts, ex-lid van de Tweede Kamer, vindt dat geen vreemde suggestie. ,,Als voorzitter van Apeldoornse Boys wil ik zo’n sociaal contract zeker tekenen’’, zegt hij. Nu al neemt zijn club haar verantwoordelijkheid, zegt Heerts. ,,We hebben bijvoorbeeld jongetjes die in het HALT-programma zitten en niet de gemakkelijksten zijn voor de leiders. Trap je die van de club, dan kun je direct het Veiligheidshuis waarschuwen dat ze er een probleem bij hebben. Kunnen ze bij ons groeien, dan blijven ze misschien wel uit de bijstand. Misschien vinden ze zelfs een baan bij een sponsorend bouwbedrijf.’’ lees verder op pagina 16

Zo reageren lezers op esten www.destentor.nl

FORUM

Nieuw systeem fietsenstalling hapert Het ging toch altijd uitstekend?! Niemand wordt hier beter van behalve de leverancier van de apparatuur én de ambtenaar die weer werk heeft. Wouter Kan iemand mij vertellen wat het voordeel van dit systeem is? Apeldoorner

Je krijgt ook een stickertje op je fiets en een plastic label voor aan je sleutelhanger. Dus als je je stickertje kwijtraakt dan heb je ook niks meer aan de plasticlabel... Dus moet je weer om een nieuwe vragen... lekker milieubewust gemeente Apeldoorn! Burger

COLOFON Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , Apeldoorn Hoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn

Redactie regio Apeldoorn Marco van den Berg (chef), Ton van der Schouw (plv chef), Lex van Kooten, Cees Baars, Jarno Bleumink, Bert Felix, Maaike van Lunenburg, Gep Leeflang, David Levie, Jeroen Pol, Angelique Rondhuis, Johannes Rutgers, Henk van ’t Veen, Arnold Zweers. Bellen/schrijven naar redactie Postbus 795, 7301 BA Apeldoorn, telefoon 055 5388130, fax 055 5388144, E-mail: apeldoorn@destentor.nl

Advertenties Verkoopteam Apeldoorn/Veluwe telefoon 055-5388334 E-mail: vtapeldoorn@destentor.nl

Sportredactie Martijn Krullaars (coördinator), Gert Kramer, Arnoud Heins. Tel. 055-5388117. E-mail: sportredactieapeldoorn@destentor.nl

Proefabonnement: 088-0139960 Vragen over abonnement: 088-0139960 Krant niet ontvangen: 088-0139960 Meer informatie staat in het algemeen colofon elders in de krant

Krant op internet www.destentor.nl

AAPSNUFFELEN

Onder grote aandacht van de pers snuffelden singles zaterdag aan de apen. Wat er van belang is voor het vinden van een partner, konden ze leren van bioloog Patrick van Veen.

Voeten belangrijker dan persoonlijkheid Hecht maar niet te veel waarde aan de persoonlijkheid van je nieuwe vlam; kijk liever naar diens schoenmaat. Matcht die met de jouwe, dan is er perspectief. door Gep Leeflang APELDOORN – Ze kregen een inkijk-

je in aaperotiek, de tientallen singles die zaterdag naar Apenheul kwamen voor een workshop over partnerkeuze. Wat heeft het nog voor zin om je hobby’s door te geven bij je datingbureau? Neem een voorbeeld aan de apen! Wat zoek je in een vent? Hij moet gezond zijn, je kunnen beschermen en als het een beetje meezit legt hij je in de watten. Je moet dus zeker weten dat hij daadwerkelijk zo’n kanjer is. Neem de gorilla’s van Apenheul. Leider Bongo was overleden en zijn zoon Uzuri liet een borstroffel horen; machtsvertoon! ,,De vrouwen joegen hem vervolgens het hele eiland over om hem te testen. Hij bleek nog niet die sterke vent te zijn zoals hij zich voordeed.’’ De singles hangen direct aan de lippen bij bioloog Patrick van Veen. Het is in de natuur ongelijk verdeeld tussen mannen en vrouwen, doceert hij. ,,Die mannen willen hun kwakje kwijt en er daarna weer vandoor. De vrouwen mogen de zwangerschap doorlopen, het nageslacht op de wereld zetten en vervolgens nog jaren borstvoeding geven.’’ Alle reden dus om zo’n vent te misleiden in een poging hem aan je te binden. ,,Kijk naar de bonobo’s. Via een genitale zwelling laten apenvrouwen zien dat ze vruchtbaar zijn. Bij bonobo-vrouwen houdt die zwelling aan, zodat de mannen niet meer weten wanneer ze precies vruchtbaar zijn. Dus blijft zo’n man de hele dag achter die vrouw aanlopen.’’ Mensen bedienen zich ook

van misleiding. Als vrouw scoor je bijvoorbeeld aantoonbaar beter met wat gezond aandoende lipgloss, als man met wat haargel... ,,Het prettigst is als de partners heel erg op elkaar lijken’’, vervolgde Van Veen. ,,Dan lijkt ook het kind tenminste op de vader en moeder en is er dus waarschijnlijk geen slippertje geweest.’’ Het in een partner zoeken van gelijkenis is dan ook door de natuur bepaald, zegt Van Veen. Datingbu-

reaus proberen partners te koppelen via hobby’s en interesses. ,,Die factoren blijken echter een minimale rol te spelen bij onze partnerkeuze. Onze natuur, de biologie speelt een veel grotere rol. Dat jouw schoenmaat zich goed verhoudt tot die van je partner, kan een basis zijn voor een stabiele relatie.’’ zie voor een filmpje van de aapsnuffelende singles www.destentor.nl

Veel animo voor Open Huis door Gep Leeflang – Het Open Huis van makelaarskoepel NVM heeft zaterdag in de regio Apeldoorn-Epe bijna drieduizend bezichtigingen opgeleverd. Eigenaren van een kleine duizend te koop staande woningen namen deel aan het Open Huis. Kandidaatkopers konden zonder afspraak terecht om de huizen te bekijken.

APELDOORN

Het jaarlijks Open Huis is voor veel woningeigenaren een belangrijk middel om weer even aanloop te genereren. De woningmarkt zit sinds de crisis uitbrak op slot en diverse eigenaren hebben zelfs al maanden zelfs geen bezichtiging gehad. In het derde kwartaal daalde de woningprijs in Apeldoorn en omgeving met 1,6 procent ten opzichte van de drie maanden daarvoor. De gemiddelde verkoopprijs van een woning in deze regio

daalde daarmee naar een kwart miljoen euro. De NVM is dan ook blij met de animo voor het Open Huis. ,,Een positief voorteken voor het komende kwartaal. Eén woning kreeg maar liefst vijftien bezichtigingen’’, zegt de regionale NVM-voorzitter Frank Huiberts. ,,Helaas waren er ook bij circa één op de vijf woningen geen kijkers.’’ lees verder op pagina 14

12 Pagina 16 Handtekening én tekening in boek Maandag 11 oktober 2010

Singles

Aapkenner

Singles Nicole Barels (l) en Mariëlle Flapper (m), kijken samen met Apenheuls Anouk Ballot naar orang-oetan Sandy. Bioloog Patrick van Veen doceert ondertussen apenwijsheden.

Patrick van Veen is bioloog, trainer, consultant en interimmanager. Hij schreef de boeken ‘Help! Mijn baas is een aap’ en ‘Dierbare collega’s, apenstreken op de werkvloer’.

Voeten belangrijker dan persoonlijkheid

Singles deden zaterdag bij Apenheul apenwijsheden op. Wat zijn de succesfactoren voor een goede relatie? Bridget Maasland (r) maakte opnames voor Hoe vind ik een vent. Op de achtergrond orang-oetan Sandy. foto Kevin Hagens

Mediahype Apenheul is overspoeld met media-aandacht nadat de Stentor aankondigde dat singles er zouden gaan leren van de apen. Een groot aantal Nederlandse media besteedde er aandacht aan, variërend van Libelle tot Evers en Teleacs wetenschappelijke radioprogramma Hoezo! Bridget Maasland paste het in voor haar programma Hoe vind ik een vent. Ook buiten de landsgrenzen prikkelde het onderwerp de interesse van de pers. Zo hield Studio Brussel een interview, plande Q Music België een interview in en stuurde Het Laatste Nieuws België een fotograaf. De Wereldomroep pikte het onderwerp op en ook de Zwitserse tv-zender Schweizer Fernsehen klopte bij Apenheul aan. Nature Conservation Films hoopte afgelopen zaterdag exclusief aanwezig te kunnen zijn om een pilot te maken voor voor een eventuele serie voor National Geographic. Die exclusiviteit werd niet verleend, maar Apenheul gaat praten over een mogelijke serie. Apenheul werd verrast door een ongekende mediabelangstelling vanuit Duitsland. De workshop ‘Dierbare Partners’ werd in de Duitse pers zelfs omschreven als ‘aaperotisch seminar’. Radio Berlin, Bild, persbureau DPA, Pro 7 en RTL Duitsland zijn een kleine selectie uit de Duitse media die alles willen weten van de apenwijsheden waar singles hun voordeel mee kunnen doen. Apenheul constateerde dat het niet verantwoord was om de Duitse media samen met Nederlandse pers afgelopen zaterdag te ontvangen. Daarom wordt speciaal voor de Duitse pers nogmaals aan ‘aapsnufelen’ gedaan.

ZUID

Dronken automobilist botst tegen fietsster Een 49-jarige automobilist uit Apeldoorn is vrijdagavond door de politie opgepakt omdat hij was doorgereden na een botsing met een negentienjarige fietsster. De Apeldoornse fietsster reed om kwart over zes over het fietspad langs de Arnhemseweg, toen de automobilist vanuit de Kraaienweg de Arnhemseweg opreed. De politie kon hem op basis van het kenteken oppakken. Hij had 2,2 promille alcohol in zijn bloed, ruim vier keer het toegestane promillage. Zijn rijbewijs is ingevorderd.

APELDOORN

Winkeldief agressief na diefstal drank De politie heeft vrijdag een 41-jarige Apeldoorner verhoord over een winkeldiefstal. De man werd agressief toen een winkelmedewerkster hem aansprak omdat hij drank had weggenomen bij de supermarkt aan Kanaal-Noord in Apeldoorn.

CENTRUM

Zestienjarige jongen opgepakt in café De politie heeft zaterdagnacht om half één een zestienjarige Apeldoorner aangehouden voor mishandeling. Hij had in een horecagelegenheid een zeventienjarige plaatsgenoot geduwd en geslagen. Omstanders haalden hen uit elkaar.

CENTRUM

Raam open; digitale camera ontvreemd Insluipers hebben in de nacht van vrijdag op zaterdag onder meer een digitale camera buitgemaakt in een woning aan de Hoofdstraat. Ze kwamen vermoedelijk binnen via een openstaand raam.

KER SCHOTEN

Lichaamskenmerken voorop: ‘Ik ruik meteen aan iemands haren’ Mariëlle Flapper (33) is al meer dan een jaar single en is met twee eveneens zoekende vriendinnen naar Apenheul gekomen. ,,Wat ik wel verrassend vond is dat de persoonlijkheid er niet zo toe doet bij het vinden van een partner, dat de

grootte van je voeten een grotere rol speelt. Zelf heb ik schoenmaat 38. Ik zal op zoek moeten naar iemand met maat 42 of 43 denk ik.’’ Haar vriendin Ineke Oude Wolbers (41) vindt het erg interessant te horen wat mensen van de apen kun-

nen leren. Ze is na een relatie van twintig jaar sinds twee maanden single. Dat de persoonlijkheid van je partner er lang niet zo veel toe doet als lichaamskenmerken zoals geur, wist ze al lang. ,,Ik ruik meteen aan iemands haren...’’

Coachingsproject Hfftig werpt voor jongeren eerste vruchten af door Gep Leeflang APELDOORN – Het coachingsproject Hfftig begint zijn vruchten af te werpen. Hfftig, opgezet door welzijnsorganisatie Wisselwerk en de Lionsclub Apeldoorn, beoogt jongeren te ondersteunen ‘die even vastlopen in hun leven en het niet in hun eentje redden’. Zestien jongeren zijn inmiddels

aan een vrijwillige coach gekoppeld. Daarmee is nog niet alle capaciteit ingezet. Op dit moment heeft Hfftig dertig coaches beschikbaar. Volgens plaatsvervangend projectleider Erna Berends wordt geprobeerd de doelgroep te bereiken via onder meer jongerenwerkers, scholen en hulpverleningsinstanties. Zelf was ze 1 oktober vorig jaar de

eerste coach die een jongere begeleidde binnen Hfftig. ,,Afgelopen maandag hadden we de eindevaluatie’’, zegt Berends. ,,Hij was in 4vwo blijven zitten, wilde voorkomen dat dit ook in de vijfde gebeurde want dan moest hij van school. Hij had structuur nodig, rust in zijn hoofd. De coaching heeft succes gehad. Hij ging over.’’ lees verder op pagina 16

Dat de fysieke confrontatie zo belangrijk is, zet Nicole Barels (39) even aan het denken. Ze had haar pijlen even gericht op internetdating. ,,Daar ben ik voorlopig wel klaar mee’’, zegt ze. ,,Zeker na m’n laatste ervaring trouwens.’’

Inbraak in schoolgebouw In een schoolgebouw aan de Boerhavestraat is in de nacht van vrijdag op zaterdag ingebroken. Daarbij werd een ruit geforceerd. Of er iets is gestolen is volgens de politie nog onbekend.

Agenda gemeenteraad Donderdag 14 oktober 2010 19.00 uur - Nota Grondbeleid 2010 21.30 uur - Tweede tussentijdse rapportage 2010 Bekijk de volledige agenda en de live uitzending van deze vergadering op www.apeldoorn.nl/gemeenteraad

www.destentor.nl zaterdag 18 juli 2009

30 | regio

Er komt flink wat kijken bij het beheren van een collectie met 66 diersoorten. Apenheul maakt dat met een aantal voorbeelden duidelijk in zijn jaaruitgave ZooJaar 2009. De verzorgers zitten af en toe met de handen in het haar.

Springcapibara en domme kaalkoppen door Gep Leeflang APELDOORN – De één laat haar kind vallen en trekt zich angstig terug in een hoekje, de ander dondert met eieren en al naar beneden en nummer drie maakt zich ondanks een flink hek doodleuk uit de voeten in de gracht. Bij een dierenpark dat wil meehelpen om soorten in stand te houden zouden de dierverzorgers zich af en toe wel de haren uit het hoofd kunnen trekken. Apenheul heeft niet alleen apen, maar bijvoorbeeld ook vogels. Toen drie jaar geleden kaalkopibissen werd verwelkomd, werd verwacht dat die in 2009 geslachtsrijp zouden zijn. Het wachten was op nestactiviteiten. Het fokprogramma waaraan Apenheul meewerkt, dient namelijk om met uitsterven bedreigde diersoort te kunnen terugzetten in de natuur. Dat de kaalkopibissenpopulatie in Europa terugliep komt onder meer doordat al in de middeleeuwen bekend was dat de vogel een lekker hapje is. De ‘oude kluizenaars’ (vertaling van hun latijnse naam) stonden toen zelfs in receptenboeken. De vogels lieten zich in het broed-

seizoen eenvoudig van de nesten plukken. Apenheul merkte al snel dat het sowieso geen handige nestenbouwers zijn. Het eerste nest kukelde al snel met eieren en al naar beneden. Later werden er alsnog vier goede nesten gebouwd. Twee kuikens bleven in leven. De capibara’s hebben bij Apenheul al twaalf jaar lang een hoog ahhh en ohhh gehalte. Uit de kluiten gewassen cavia’s, die je zo zou willen knuffelen. Toen de capibaraman vorig jaar overleed, had Apenheul ineens een probleem. Het lijkt logisch om een nieuwe man uit een ander dierenpark te halen, maar dat is te simpel gedacht. Een capibaraman introduceren bij meerdere vrouwen is kansloos. Dat betekende dat twee van de capibaravrou-

wen mochten vertrekken naar een andere dierentuin. Slechts één bleef achter, in afwachting van een nieuwe man uit de dierentuin van Aalborg: Ole. Een echte atleet! Zonder aanloop sprong hij soepeltjes over een 1.20 meter hoog hek en verdween in de gracht. Nadat de verzorgers hem met veel moeite weer hadden gevangen herhaalde hij dat over een hek van 1,50 meter. Daardoor stonden een stuk verderop in het park tot hun verbazing de orang-oetans ineens oog in oog met de zwemmende Ole. ,,In eerste instantie klinkt het best grappig, zo’n lekker stout dier’’, zegt Anouk Ballot van Apenheul. ,,Onze dierverzorgers waren er echter minder blij mee. ,,Een van de wand e ro e s heeft sui-

Kroonsifaka aan de fles. De dierentuin van Parijs gaf Apenheul een uitgebreide handleiding inclusief videobeelden.

foto Apenheul/Jan Vermeer

AP-B10

Springcapibara en domme kaalkoppen kerziekte. We waren bang dat die door Ole in de stress zou schieten en daardoor een hypo zou krijgen.’’ Behalve zekerstellen dat werkelijk ieder plekje afscheiding minstens 1,50 meter hoog is, bedacht Apenheul nog een oplossing. ,,We moeten hem iets meer ‘vetmesten’, zodat hij niet meer zo hoog springt.’’ Een van de kinderen van gorillabaas Jambo werd in april ziek. Lemo’e knapte na drie dagen nog niet op en de dierverzorgers besloten om haar van moeder Kisiwa af te halen zodat ze kon worden onderzocht en medicijnen kon krijgen. Apenheul onderhoudt nauwe contacten met het Gelre Ziekenhuis. Een anesthesist werd ingeschakeld die is gespecialiseerd in neonatale kindjes. Hij legde in allerijl een infuus aan. De behandeling leek aan te slaan, maar iets later overleed ze tot verdriet van de dierverzorgers toch. Later die nacht beviel een andere gorillavrouw, Mintha, van een gezonde dochter. Bonobo-man Zamba zorgde er in april voor dat Apenheul vrijwel alle nieuwsrubrieken haalde. In blinde paniek had hij het gorilla-eiland ontvlucht toen drie zwangere vrouwen het ineens op hem voorzien hadden. Bij de bonobo’s zijn de mannen weliswaar sterker dan de vrouwen, maar door samen te werken hebben die het overwicht. De elfjarige Zamba heeft doorgaans de steun van zijn moeder. Die was bij de uitval van de zwangere en hongerige vrouwen echter honderd meter verderop. Zamba had het doodsbenauwd en vloog dwars door de gracht om het eiland, richting bezoekers. De dierenarts stond snel klaar met een verdovingsgeweer, maar dat hoefde niet te worden gebruikt. Buiten bereik van de enge vrouwen was Zamba snel rustig en liet zich het binnenverblijf in lokken. Voor Apenheul was het de vraag of de bono-

bo terug zou kunnen in de groep. Normaliter lossen de bonobo’s stressvolle situaties op met robbertjes snelle seks, maar van dat beproefde middel om conflicten ‘in der minne’ te schikken was het nu niet gekomen. Zamba is inmiddels weer in de groep, maar Apenheul heeft besloten dat ‘verplicht naar buiten’ er niet altijd meer bij is. Toen hij bang werd voor de vrouwen, was de toegang tot het binnenverblijf afgesloten. Als die wel open is, hoeft hij zijn heil niet meer in de gracht te zoeken. Apen met de fles opvoeden doet Apenheul liever niet. Het risico bestaat namelijk dat de sociale vaardigheid van een aap onder die ervaring te lijden heeft. Afgelopen voorjaar moest daarop echter tot twee keer toe een uitzondering worden gemaakt, voor soorten waarvan er in het wild op Madagaskar minder dan duizend exemplaren leven en die ook in de dierentuin zeldzaam zijn: de kroonsifaka’s en de blauwoogmaki’s. Apenheul kreeg vorig jaar een fokgroepje sifaka’s van de dierentuin van Parijs. Moeder Holly heeft één probleem: door een tepelafwijking kan ze haar kleintjes niet zogen. Daarom kreeg Apenheul een uitgebreide handleiding inclusief videobeelden hoe je een sifaka met de fles grootbrengt. Holly was in Parijs al getraind om de baby zonder stress voor de voeding te laten afnemen. Hoewel het zoontje dat 4 februari werd geboren een moeilijke eter bleek, lukte het om het door de eerste maanden te krijgen, zodat het zich samen met Holly in het sifakaverblijf kon laten zien. Waar van Holly bij aankomst in Apeldoorn bekend was dat ze mogelijk zwanger was en er dus flesvoeding moest worden gegeven, was dat bij Bob niet voorzien. Het vrouwtje van de blauwoogmaki’s moest een keizersnee ondergaan. Door de wond kon ze geen baby in haar vacht verdragen. De BlauwOogmaki-Baby, kortweg Bob, moest dus eveneens aan de fles. Toen moeders vacht het kereltje wel kon dragen, was de melkproductie al gestopt en moest Bob alsnog met de hand worden gevoed. Gelukkig bleek Bob een gulzige eter en drinker. Hij werkte alles naar binnen wat hem werd voorgeschoteld. Na het overlijden van Fientje tijdens een oogoperatie, werd de orang-oetan-populatie aangevuld met het Parijse vrouwtje Wattana en de Tsjechische jongeman Amos. Die had een flink bord voor z’n kop toen hij aan Wattana werd voorgesteld. Zij had het verblijf al drie weken verkend en hing de pias uit. Eerst door heen en weer te zwaaien boven Amos’ hoofd. Daarna door armen vol houtwol op zijn hoofd te mikken. Ook dat maakte weinig indruk. Hij bleef haar negeren. Waarna zij haar mond vol water zoog en hem natsproeide. Na wat pestpartijtjes werden ze alsnog dikke maatjes. Voor het tweede jaar op rij hebben de rode titi’s in Apeldoorn met succes een tweede jong voortgebracht. Drie keer daarvoor was het misgegaan. De moeder was na de bevalling zo van streek dat ze niks van dat kleine ding wilde weten, het liet vallen en bang in een hoekje ging zitten. Door een maand voor de bevalling een licht kalmerend middel toe te dienen hoopte Apenheul vorig jaar haar angstgevoelens weg te nemen en haar moedergevoelens te vergroten. Die halve druppel per dag deed wonderen. Vorig jaar en dit jaar troffen de verzorgers ineens een rustig aapje aan met een baby op haar rug. Volgend jaar moet ze het weer zonder drogering doen.

Kaalkoopibissen met jong.

foto Apenheul

Wattana, een gezellige pestkop.

foto Apenheul

In paniek ontvluchtte Zamba drie zwangere vrouwen.

foto Apenheul

Capibara’s, ‘uit de kluiten gewassen cavia’s’.

foto Apenheul

Rode titi Vida.

foto Apenheul

www.destentor.nl dinsdag 1 februari 2011

Iets gezien en gefotografeerd? Stuur in via www.destentor.nl/lezersfoto

18 | regio

AP-B02

straatwijs door Jeroen Pol

Suske en Wiske

et is al dagenlang een gezellige bedoening bij ons CODA Museum aan de Vosselmanstraat. Het zijn niet de mensen die het museum nog één keer willen bezoeken voor het bezuinigingsspook echt toeslaat, maar vooral kinderen die met hun ouders een kijkje komen nemen. Suske en Wiske blijken een grotere trekker dan weer een tentoonstelling over papierkunst of sieraden. De papieren helden komen tot leven en dat spreekt veel mensen aan. Tel daarbij op dat ter promotie van de tentoonstelling een speciale CODA-Suske en Wiske tekening is gemaakt en de drukte is verklaard. Onze Belgische kinderen jeugdhelden hebben iets met De Veluwe, zo blijkt in ons museum. Het album ‘Het witte wief’ (nummer 227) speelt dan vooral in Ede, het feit dat Suske en Wiske het avontuur beleven vanuit een vakantiewoning op De Veluwe maakt het album tot een lokale kraker. Nog veel lokaler is natuurlijk het

stripalbum ‘Verraad op de Veluwe’ (nummer 285). Daarin uitgebreid aandacht voor Jachthuis Sint-Hubertus, het Kröller-Müller Museum en de directeur van het nationale park de Hoge Veluwe, baron Van Voorst tot Voorst. Dichterbij dan dat zijn de kinderhelden niet bij Apeldoorn geweest. De Apenheul wil daar graag verandering in brengen. De specifieke dierentuin is best bereid wat euro’s naar de uitgever van Suske en Wiske over te maken. In ruil daarvoor zou Apenheul een grote rol in het stripboek willen vervullen. Veel betere reclame, juist onder een belangrijke doelgroep, is nauwelijks denkbaar. Nu is het een prima idee, al hoop ik wel dat als het zo ver komt er bredere aandacht voor Apeldoorn is. Het vakantiehuisje zou dit keer in Beekbergen kunnen staan. Een aap zou richting de Koningin Juliana Toren kunnen ontsnappen. En Professor Barabas zou per vergissing in Paleis Het Loo kunnen belanden. Het verhaal kan het probleem niet zijn.

APENHEUL

Apenheul had geen reputatie als een Mekka voor knaagdieren. Onverwacht ontpopt het apenpark zich nu als Europees fokstation voor gundi’s.

Paringsdrift gundi’s door Gep Leeflang APELDOORN – Ze

Reageren? apeldoorn@destentor.nl

Zo reageren lezers op

Een neusbeertje neemt de tijd om te relaxen.

foto Apenheul/Jan Vermeer

esten www.destentor.nl

FORUM

Coöp dingt mee in strijd zondagsuper Of alles open of alles dicht. Deze vorm van loterij is niet eerlijk te noemen als er meer winkels open willen dan mag van de gemeente. Persoonlijk vind ik het wel ideaal dat ik zondag ook boodschappen kan doen maar met teruggaan in de tijd heb ik ook geen moeite. Een Matenaar Heel leuk, die supermarkten open op zondag. Maar wat ik hier nergens teruglees is of er ook iets gevraagd wordt aan omwonenden van de supermarkten (geluidsoverlast, parkeeroverlast, laden/lossen van goederen, enz.) awb Gooi open die winkels en zie af van dat betuttelende plan van een loterij. krelis

Straf voor uitgaansgeweld

COLOFON Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , Apeldoorn Hoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn Redactie regio Apeldoorn Marco van den Berg (chef), Ton van der Schouw (plv chef), Lex van Kooten, Cees Baars, Jarno Bleumink, Bert Felix, Maaike van Lunenburg, Gep Leeflang, David Levie, Jeroen Pol, Angelique Rondhuis, Johannes Rutgers, Henk van ’t Veen, Arnold Zweers. Bellen/schrijven naar redactie Postbus 795, 7301 BA Apeldoorn, telefoon 055 5388130, fax 055 5388144, E-mail: apeldoorn@destentor.nl Sportredactie Martijn Krullaars (coördinator), Gert Kramer, Arnoud Heins. Tel. 055-5388117. E-mail: sportredactieapeldoorn@destentor.nl

Blauwoogmaki Bob ging met de dierverzorgers mee naar huis omdat hij ook ‘s nachts flesvoeding nodig had. foto Apenheul/Jan Vermeer

hebben alle schroom van zich afgegooid in Apenheul. Fokken met gundi’s geldt als moeilijk voor dierentuinen. In het berberapengebied van Apenheul hebben de woestijndiertjes daar echter lak aan. De gundi’s zijn een van de diersoorten die Apenheul houdt naast zijn blikvangers, de apen. Vier jaar geleden informeerde Apenheul naar de mogelijkheid om een paar gundi’s binnen te halen, die net als de berberapen uit het atlasgebergte komen. De Aquazoo in Düsseldorf, waar het Europees fokprogramma wordt gecoördineerd, reageerde terughoudend. ,,Ze deden best moeilijk’’, zegt Warner Jens, die als curator verantwoordelijk is voor de diercollectie van Apenheul. ,,Zowel toen wij daar waren als toen we groen licht kregen en ze een stelletje kwamen brengen.’’ Na twee jaar overleed het mannetje zonder dat er kleintjes waren geboren. Het vrouwtje dat achterbleef werd ingeruild voor een nieuw paartje. En sindsdien is het bal. Het stelletje paart er lustig op los. Apenheul had in Düsseldorf te horen gekregen dat gundi’s nesten van twee tot drie jongen krijgen. ,,Maar bij ons ligt dat op vier of vijf’’, zegt Jens. Na twee nesten werd een aantal van de jongen uit het kleine verblijf bij de berberapen gehaald, omdat ze agressief werden tegen elkaar. Tot verrassing van Apenheul plantten die zich ook direct voor, terwijl ook hun ouders de smaak nog te pakken hadden. Nu Apenheul zich heeft ontpopt als fokstation hebben acht diertjes via Düsseldorf inmiddels hun weg gevonden naar andere Europese dierentuinen. De gundi’s die nu nog buiten het publieksgebied zitten, zullen in april als Apenheul weer opengaat wel te zien zijn, in een groter verblijf.

Calamiteitennummer regioredactie (buiten kantooruren, niet voor bezorgklachten) 06 53400136 Lezersredacteur Nees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.nl Krant op internet www.destentor.nl Advertenties Verkoopteam Apeldoorn/Veluwe telefoon 055-5388334 E-mail: vtapeldoorn@destentor.nl Proefabonnement: 088-0139960 Vragen over abonnement: 088-0139960 Krant niet ontvangen: 088-0139960 Meer informatie staat in het algemeen colofon elders in de krant

ZUTPHEN – Een typisch geval van

zinloos uitgaansgeweld, vond de officier van justitie in Zutphen. Die wilde dat de 19-jarige A.P. uit Apeldoorn tachtig uur onbetaald zou werken en twee weken celstraf voorwaardelijk kreeg. De rechter hield het gisteren uiteindelijk bij de tachtig uur werkstraf. De verdachte ontkende bij hoog en bij laag dat hij op 18 oktober 2009 tijdens een avondje stappen in Apeldoorn zich schuldig had gemaakt aan zware mishandeling. Hij was wel op de plek des onheils. ,,Ik hoef niets uit te leggen want ik heb niets gedaan. Ik was gewoon aan het stappen en had een biertje of tien op.’’ Of hij dronken was, wilde de politierechter

weten. ,,Nee, ik voelde me niet anders dan normaal.’’ Bovendien is hij helemaal geen gewelddadig type, vertelde hij. ,,Ik ben meer een susser.’’ Het slachtoffer was wel flink aangeschoten en vertoonde vervelend gedrag, zo bleek uit het dossier. ,,We hebben wel even woorden gehad, want hij was hartstikke dronken en vervelend. Hij zocht ruzie en zei ook wat tegen mijn vrienden.’’ Een getuige zag hoe P. de jongen met zijn linker vuist tegen diens kaak sloeg. Het resultaat van een avondje stappen: de onderkaak op twee plaatsen gebroken. Het slachtoffer was er van overtuigd wie de dader was, plukte een foto van de Hyves-pagina van

de verdachte en ging naar de politie om hem aan te geven. ,,Mijn cliënt had geen enkel motief’’, wierp de advocaat van P. tegen. De rechter had echter voldoende bewijs in het dossier zitten om P. voor de zware mishandeling te veroordelen. Ze legde een andere straf op dan die de officier van justitie in gedachten had. De vordering stelde ze vast op 747,28 euro. Dat was niet het hele bedrag dat door het slachtoffer was ingediend; hij wilde namelijk in totaal 1950 euro van P. hebben. Hij kan nog een poging wagen bij een civiele rechter. De rechter hield er overigens rekening mee dat het slachtoffer de bewuste avond ‘ook wat vervelend was’.

dinsdag 1 februari 2011 www.destentor.nl

www.destentor.nl/apeldoorn

AP-B02R

Steur

Karl

Particulieren vragen soms of hun steur bij Apenheul in de gracht mag. Apenheul heeft nu een steur-stop ingesteld. Alleen exemplaren groter dan anderhalve meter zijn nog welkom.

Apenheul houdt de herstellende orangoetan Karl nog in een aparte ruimte. Anders zouden zijn soortgenoten zijn voedsel kunnen afpakken. En in afzondering neemt hij zijn medicijnen beter.

regio | 19

ZUID

verrast Europese kenners

Drie ijzerdieven aangehouden De politie heeft zondagavond drie mannen betrapt die ijzer aan het stelen waren bij de nieuwe Praxis aan de Kayersdijk. Agenten gingen daar een kijkje nemen, nadat er rond 19 uur een tip was binnengekomen over een verdachte situatie. Ter plekke waren drie mannen bezig met het inladen van ijzer in een aanhangwagen. Dat materiaal haalden ze uit een container van de bouwmarkt. Het gaat om een 39-jarige man waarvan de woonplaats onbekend is, en twee Vaassenaren (40 en 42 jaar). Ze zijn aangehouden en in de cel gezet in afwachting van nader verhoor.

LO O L A A N

Vrouw beschonken over Loolaan Op de Loolaan in Apeldoorn is in de nacht van zondag op maandag een 45-jarige vrouw uit Almere aangehouden voor het rijden onder invloed van alcohol. De vrouw viel door de mand bij een controle, rond vier uur ‘s nachts. Op het politiebureau leverde een nadere ademanalyse een promillage op van 1,0. Tegen de vrouw is proces-verbaal opgemaakt. Ook kreeg zij een rijverbod opgelegd.

CENTRUM

Brandweer helpt bij opsporen inbreker De gundi’s hebben met hun paringsdrift iedereen verrast. Ze hebben bij Apenheul alle schroom van zich afgeworpen.

foto Apenheul

Sifaka-baby volgt flesvoorbeeld van Bob 䢇 Afgelopen vrijdag werd bij Apen-

heul een sifaka-meisje geboren. De moeder kan het kleintje door een lichamelijke afwijking niet zogen. De dierverzorgers moeten haar daarom met de fles opvoeden. 䢇 Dat gebeurde ook met blauwoogmaki Bob. In een soort couveuse namen de verzorgers hem mee naar huis. Inmiddels woont Bob in Parijs. Z’n moeder is weer zwanger. 䢇 Als de roodbuikmaki’s in maart een nest krijgen, is het de vraag wat dat betekent voor de jongste kinderen Vuvu en Zela. Doorgaans zetten pa en moe daags na een geboorte het vorige nest de deur uit. 䢇 De witgezichtoeistiti’s verlaten Apenheul. De fokman is overleden.

Een familie valt dan altijd uit elkaar. 䢇 Drie mannelijke brulapen gaan vol-

gende week naar Barcelona. De groep werd te groot voor het verblijf. 䢇 Ook drie kaalkopibissen verhuizen volgende week, naar Rome. 䢇 Apenheuls wandelende takken krijgen een verblijf op het apenboompad. Daar werden plastic termietendecors vernield. 䢇 Raszuivere witsnuitneusberen zijn zeldzaam in Europese dierentuinen. Apenheul zette vijf jaar geleden een Europees fokprogramma op. Van de twaalf baby’s werden er tien in Apenheul geboren. Daarbij is vooral rust nodig. Anders eten de dieren hun jongen op.

Roodbuikmaki-kinderen moeten weg bij een nieuw nest.

foto Apenheul

Een 41-jarige man uit Epe is zondagavond aangehouden op verdenking van inbraak en een poging tot koperdiefstal in een bedrijf aan de Sophialaan in Apeldoorn. De politie kreeg rond 22 uur de melding dat er mensen op het dak van het bedrijf liepen. De politie ging samen met de brandweer op onderzoek uit; een warmtekijker gaf aan dat er een persoon op het dak aanwezig was. Ondertussen ging in het pand een lamp aan, waarop de zoektocht binnen werd voortgezet. Een politiehond vond de 41-jarige man; hij had zich in het pand verstopt. De man is op het politiebureau in de cel gezet. Op het dak van het pand werd afgeknipt koper aangetroffen. Mogelijk waren er meer personen bij de inbraak betrokken. Passanten die zondagavond iets verdachts hebben gezien, wordt gevraagd te bellen met 0900-8844.

Jongens voelen zich onterecht beschuldigd door Angelique Rondhuis APELDOORN – Nick Lankwarden

(16) en Jordi Pieterse (17) zaten zo ineens een nacht in de cel, samen met hun vriend Jaap van de Berg (17). Ze zijn ondertussen ontslagen van alle rechtsvervolging, want hen treft geen blaam, verzekert ook de politie. Maar toch willen ze hun onuitgesproken naam zuiveren. Teveel mensen denken dat ze een handje hebben gehad in de ruzie waarbij twee weken geleden een stroomstootwapen werd gebruikt in het Woudhuis. De politie meldde twee weken geleden: vijf jongens opgepakt na gebruik van stroomstootwapen. De jongens zouden auto’s vernield

hebben, en toen getuigen hen daarmee confronteerden, werd het wapen gebruikt. De jongens werden opgepakt. Aan tafel bij Nick thuis zitten twee stoere jongens. Er is geen twijfel dat het niet alleen maar lieverdjes zijn. Nick geeft zelfs volmondig toe dat het juist de leerstraf is die hij momenteel volgt, die hem weerhouden heeft mee te doen. „Ik heb wel eerder iets vandalisme-achtigs gedaan’’, geeft hij toe. Maar dat is juist meer dan een jaar geleden. Het gaat zo goed, ook met Jordi. „En Jaap was helemaal erg: die heeft nog nooit wat met de politie gehad.’’ De drie gingen die vrijdagavond

naar het buurthuis. Toen dat sloot, gingen ze samen met een paar andere jongens op weg naar het huis van een meisje, waar ze nog terecht konden. De opa die de deur opendeed was echter niet gediend van de groep jongens, zo laat op de avond. „Twee jongens waren al dronken en hingen op de auto van een buurman. Daarop kwamen twee mannen naar buiten en daagden de twee jongens hen uit. Ze trokken het wapen. Ik zag een bliksemschicht’’, zegt Nick. Toen wisten ze al dat ze er niks mee te maken wilden hebben en gingen gedrieën weg. De andere jongens volgden hen echter. „Eentje kon bijna niet lopen. Hij had zichzelf ook geraakt met die taser.

We belden iemand die hem kon halen, en voordat we het wisten werden we opgepakt. We vroegen nog aan de agenten: vraag die getuigen. Maar die wilden niks.’’ Pas ‘s ochtends werd duidelijk dat de drie niets gedaan hadden. Maar Nicks moeder kon hem pas om drie uur ophalen. „Ik vind wel dat dat anders geregeld moet worden’’, zegt ze. „Je weet als moeder alleen dat ze opgepakt zijn. Het blijven wel minderjarige jongens. Ik was vreselijk ongerust.’’ Nick had zelf bij zijn verhoor aangegeven dat zijn ouders daar niet bij hoefden te zijn. „Mijn moeder was er ‘s ochtends al wel bij’’, geeft Jordi aan. „Maar daardoor wist ik

dus ook tot 3 uur niks’’, zegt Nick’s moeder. De jongens zijn geschokt dat hun omgeving de berichtgeving in de media eerder geloofde dan henzelf. „Er is alleen maar gezegd dat er vijf jongens opgepakt zijn. En niet dat drie van hen meteen de volgende dag weer vrijgelaten zijn omdat ze niks gedaan hadden’’, zeggen de jongens. „Dat is jammer.’’ De andere twee jongens hebben langer vastgezeten en de politie heeft hun proces-verbaal doorgestuurd naar het OM. De officier moet hun straf bepalen. De kans is groot dat dat een straf via een jeugdpreventieproject zoals Halt wordt.

Regio 42 | Zaterdag 21 juni 2008

de Stentor

Yvo van Koppenhagen, tijdens de opnames voor de nieuwe Apenheul-commercial. foto’s Gep Leeflang

Duurste productie amper op televisie

Regisseur vertelt boodschap in twintig tellen door Gep Leeflang

Voor zijn duurste productie werd Van Koppenhagen door de opdrachtgever overladen met complimenten, maar het filmpje is door bijna niemand gezien. ,,We werden ingehuurd voor een commercial die twee weken later klaar moest zijn. Er was een EK-achtig stadion nodig, vol met mensen, met een beroemde scheidsrechter en voetballers. Het concept was dat een doelpunt buitenspel leek, waarna twee grensrechters met een lcd-scherm het veld op kwamen hollen om te laten zien dat het wel degelijk een zuiver doelpunt was. Wie een Digitenne-abonnement nam kreeg zo’n scherm cadeau.’’ Anderhalf ton had hij nodig om het fimpje in Gelredome te draaien met spelers van Vitesse en John Blankenstein als scheidsrechter (,,die vond het wel leuk dat ik vroeg waar ik de buitenspellijn kon vinden; ik wist weinig van voetbal’’). ,,Er zijn speelfilms voor minder gemaakt.’’ 110 figuranten werden ingezet. Na digitaal paintwerk vulden die alle tribunes. ,,Als we dinosaurussen kunnen laten lopen kan alles.’’ Overnameperikelen bij Digitenne zorgden er uiteindelijk voor dat voor de commercial amper zendtijd werd gekocht.

Een enorme brul klinkt vanuit de bomen, ergens vanuit het bladerdak. Een jongetje dat turend tussen het groen door loopt, wordt bespied door honderden ogen. Apenheul; wat je ziet ben jezelf.

Apenheul-commercial uitdaging voor regisseur Yvo van Koppenhagen.

Ronan Keating blij met Mars bij Echoput

Als het past in jongensboek ,,Een grote autocommercial draaien op de uitgestrekte vlaktes in IJsland is een van mijn dromen. Met helikopters en alles erbij. Automerken opereren internationaal en werken doorgaans ook alleen maar met internationale reclamebureaus en productiemaatschappijen. Dat wil echter niet zeggen dat het onmogelijk is. Als iets in een jongensboek past, dan past het in mijn leven. Ik stel geen limieten in mijn leven, ik zet niets vast. Het reclamevak mag dan heel stigmatiserend zijn en opdrachtgevers willen voorbeelden zien van of iemand iets kan, maar ik maak juist altijd maatwerk. Ik heb geen voorbeeld dat ik kopieer.’’

et gaat er ogenschijnlijk ontspannen aan toe op de set, tijdens de opnames voor de nieuwe tv-commercial van Apenheul, maar alles is wel degelijk strak geregeld. Regisseur Yvo van Koppenhagen is met een vijf man sterke crew neergestreken in het dierenpark. Apenheul wil zijn bezoekers tot herhalingsbezoek verleiden en van- Opperste concentratie bij regisseur Yvo van Koppenhagen, als de cameraaf volgende week een nieuwe man (r) en hoofdrolspeler Jur aan opnames beginnen. tv-spot de ether in sturen. Het maken van die commercial is niet de grootste klus, maar wel een bijzondere uitdaging voor de Apeldoorner, die met zijn productiemaatschappij Creamm al diverse grote artiesten voor de camera’s had. Apen zijn anders dan artiesten. Ze laten zich slecht regisseren. Op één ding kunnen ze bij Apenheul gelukkig de klok bijna gelijk zetten. De brulapen trekken iedere ochtend om ongeveer half tien van leer. En dus staan de geluidsman en cameraman op dat tijdstip op scherp. ,,Ik hoor jullie schoenen knisperen op die steentjes’’, waarschuwt de geluidsman, kort voor half tien. Tien minuten later is hij helemaal blij. ,,Ik heb een prachtige

Ronan Keating: ...een Mars alstublieft...

foto Archief

,,Om een kerstcommercial van Sky Radio op te nemen, ben ik naar de Echoput gegaan, toen het oorspronkelijke pand er nog stond. We draaiden die commercial met Ronan Keating, een artiest die overal ter wereld is geweest en wel wat gewend is. De Echoput wilde zijn faam als superrestaurant waarmaken en alles wat hij zou kunnen willen was voorradig. Wat vroeg hij: een Mars. De maître van de Echoput is naar een benzinepomp gereden en heeft daar Marsen en andere repen ingeslagen. Met die ene Mars waarom hij had gevraagd was Ronan echter al dik tevreden. De technici hadden een goede dag.’’

Michael Bublé: ...kwartiertje tijd in Manchester, VS...

AP-B14

Regisseur vertelt boodschap in twintig tellen weet hij wel raad. Draaien in een dierenpark betekent met name omgaan met allerlei punten van onzekerheid. ,,En we moeten onzekere factoren zoveel mogelijk elimineren.’’ Lukt dat niet, dan is er een tweede opnamedag nodig en wordt de productie ineens een stuk duurder. Het draaiboek kent een strak tijdschema dat perfect uitpakt. Het weer zit mee en de apen zijn lekker actief. Als hoofdrolspeler Jur in de loop van de middag arriveert, staan alle shots met dieren dan ook op film. Nu nog de opnames die de kijker het idee moeten geven dat de jeugdige bezoeker naar de apen kijkt, maar tegelijk door een heleboel dieren wordt bespied. Hij heeft zoiets nog nooit gedaan, zegt Jur. Maar als een volleerd acteur volgt de jonge Eerbekenaar de aanwijzingen op. Van Koppenhagen is even later tevreden. ,,We hebben constant de weerberichten beOpperste concentratie bij regisseur Yvo van Koppenhagen, als de camera- keken om te bepalen op welke dag we konman (r) en hoofdrolspeler Jur aan opnames beginnen. foto Gep Leeflang den draaien, maar het blijft afwachten’’, zegt hij. ,,We kunnen ons wel verzekeren tebrul’’, klinkt het. En ook de cameraman is gen slecht weer, maar dan gaat de helft van succesvol geweest. De brul staat ook op film. het productiebudget aan premie op. Dat Een van de belangrijke bouwstenen voor de hakt er nogal in.’’ nieuwe commercial is daarmee zo vroeg op Soms is het echt kantje boord, weet Van de dag al binnen. Er zal uiteindelijk niet Koppenhagen. Bij het spotje dat hij voor meer dan een flits van te zien zijn. Van Kop- KeukenConcurrent in Wenum-Wiesel oppenhagen heeft niet meer dan twintig secon- nam met volkszanger Jannes, die in een winden om Apenheuls boodschap uit te dragen. kelwagentje rondreed, ging het maar net Dat is echter geen probleem, weet de regis- goed. ,,Toen we stopten voelden we een seur. Het spotje waarmee hij vorig jaar okto- paar spatjes, direct na het laatste shot werber de maandprijs van de Gouden Loeki den we nat tot in de bilnaad’’, grijnst hij. won (een Donald Duck-commercial met Ma- Als regisseur stelt hij z’n creativiteit in rijke Helwegen) duurde zelfs nog vijf secon- dienst van de opdrachtgever. ,,De klant den minder en ook met slechts tien tellen heeft een denkrichting. Bijvoorbeeld Kerst-

Michael Bublé: ...kwartiertje tijd in Manchester, VS...

foto Archief

mis, familie en gezelligheid. Ik mag dat dan naar een hoger plan tillen in de vorm van een goed lopend filmpje. Ik maak de wereld net iets mooier dan-ie is. Mensen willen een illusie, ik geef ze een illusie.’’ ,,Ik kan goed luisteren en in perspectief plaatsen wat een opdrachtgever wil’’, zegt hij. ,,Voordat ik een onderwerp uitwerk praat ik er heel inhoudelijk over. Wat weet ik immers van apen, toiletpapier of een uitzendbureau? Ik vind dat je er echter wel diep moet inzitten om goed te kunnen meedenken met de opdrachtgever en zijn doel te verwezenlijken. Ik zie mezelf dan ook niet als een kunstenaar-regisseur, maar meer als een ondernemende regisseur. Het was natuurlijk heel leuk dat ik was genomineerd

‘Ik maak de wereld net iets mooier dan-ie is. Mensen willen een illusie, ik geef ze een illusie’ voor de Gouden Loeki, maar het gaf nog meer voldoening dat de hele Donald Duck-oplage waar het om ging direct was uitverkocht.’’ Zendtijd is kostbaar. In een commercial moet de boodschap in zo min mogelijk tijd worden overgebracht. ,,Je elimineert alles wat er niet toe doet’’, legt Van Koppenhagen uit. ,,Alles moet kernachtig zijn. Je kunt iemand ‘oh...’ laten zeggen, of simpelweg de verbazing op zijn gezicht tonen. Dat scheelt al weer tijd. Ik kan in de Apenheul-commercial vier vleugelslagen van een ara laten zien, of volstaan met één.’’

Iedere seconde is er letterlijk één. De 36-jarige Van Koppenhagen lacht. ,,Ik heb weleens een shot van één seconde gedraaid dat vijftienduizend euro kostte, als onderdeel van een commercial over Edet-toiletpapier dat bij C1000 in de aanbieding was. Ik huurde voor die ene seconde op vaderdag een supermarkt af. Er moesten figuranten worden geregeld en de verlichting moest worden vervangen. Supermarkten gebruiken namelijk spaarlampen en die zorgen voor een nare zweem in beeld. Dat wil je niet in je commercial.’’ Zijn roots heeft Van Koppenhagen in de muziekindustrie. Nog steeds loopt de muziek als een rode draad door zijn leven. Buiten zijn werk vormt hij samen met Ron Stokking het DJ-duo LeRon & Yves Eaux, dat wereldwijd optreedt. Binnen zijn werk stuit hij telkens weer op bekende artiesten, die hij in binnen- of buitenland voor de camera’s brengt. Phil Collins, James Blunt, Michael Bublé, Marco Borsato, Ronan Keating, Trijntje Oosterhuis, Ilse de Lange, Herman Brood, André Hazes; hij somt quasi achteloos een rijtje op. ,,Mensen om me heen zeggen weleens dat ik het heb gepresteerd om een leven te leiden uit een spannend jongensboek. Als ik een zakenfeestje heb dan is het bijvoorbeeld de opening van een modellenbureau en als ik een commercial draai dan is het bijvoorbeeld in de Verenigde Staten. Het is gewoon m’n werk en gewoon een kwestie van brood op de plank. Maar wel erg leuk werk.’’ Een aantal commercials is te zien via www.creamm.nl

Verre vluchten voor kwartier Michael Bublé

Herman Brood als ‘vuurdope’

,,Ik was in Miami voor een DJ-optreden, toen ik om zes uur ‘s ochtends een sms’je kreeg dat ik voor een commercial door moest vliegen naar Vancouver. Sky wilde dat ik een commercial met Michael Bublé draaide. Ik kocht een ticket, ging wat dingen regelen en was twee dagen in Miami gebleven, toen ik bericht kreeg dat de afspraak was afgeblazen. Met grote sterren kan dat gebeuren. Eenmaal terug in Nederland bleek dat ik vier dagen later alsnog bij hem terecht kon. In Manchester. Mooi, dacht ik. Dat is dichtbij. Het bleek Manchester New Hampshire, in de VS, te zijn... Ik had hem een kwartier nodig.’’

,,Ik mocht als jonge regisseur naar Herman Brood, van wie een boeken cd-project werd uitgebracht. Ik moest hem dertig seconden ‘real life’ in beeld brengen. Herman was aan het ontbijten, met een fles creme de menthe. Z’n atelier was een rariteitenkabinet, waar we goed moesten oppassen dat we niet in naalden stapten. Herman was zo stoned als Brood, of anders gezegd: zat in een creatieve fase. Op een gegeven moment stapte hij met ontbloot bovenlijf in een opblaasbadje en ging een beertje in slaap wiegen. Dat hebben we in beeld gebracht. Het was een mooie ‘vuurdope’ voor mij.’’

Herman Brood, met z’n papegaai: ...vuurdope...

foto Archief

www.destentor.nl zaterdag 29 januari 2011

Is tuinieren uw hobby? Ga naar www.destentor.nl/huisentuin

28 | regio

AP-B08

APENHEUL Vijftigjarige orang-oetan zweeft op randje van de dood, maar blijkt gevoelig voor peptalk dierverzorgers

Doodzieke Karl krabbelt overeind Doorgaan met medicatie of euthanasie? Nadat voor het eerste werd gekozen, is orang-oetan Karl wonderbaarlijk opgestaan bij Apenheul. 䢇 ‘King Karl’ mag zich mogelijk maandag, met hulpmiddelen, weer bij de groep voegen. 䢇

door Gep Leeflang APELDOORN – Dood- en doodziek

was hij en er werd serieus overwogen hem uit zijn lijden te verlossen. Aangemoedigd door dierverzorgers is de vijftigjarige Karl echter wonderbaarlijk opgekrabbeld uit het diepe dal. De oudste orang-oetan van de Europese dierentuinen voegt zich volgende week waarschijnlijk weer bij zijn groepsgenoten. Karl groeide bij Apenheul uit tot een icoon, sinds hij een keer of twee per jaar een penseel ter hand nam en een schilderwerkje maakte. Begin deze week besloot het Apeldoornse dierenpark een bericht uit te doen dat de oude meester zo ernstig was verzwakt dat voor zijn leven werd gevreesd. ,,Vorige week vrijdag zweefde Karl op het randje van de dood’’, zegt Apenheul-curator Warner Jens. ,,Was het nog verantwoord om het door te laten gaan of moest er

Karl groeide bij Apenheul uit tot een icoon, sinds hij zich ontpopte als kunstschilder. Vorige week zweefde hij op foto Archief Apenheul het randje van de dood, maar hij knokte zich er bovenop. euthanasie worden toegepast, was de vraag. De dierenarts vond dat Karls bloedwaarden nog mogelijkheden boden en vandaar dat we besloten alles op alles te zetten.’’ Met een verdovingspistool werd

BETTER BELLY

de kolossale orang-oetan in slaap gebracht. ,,Hij heeft allerlei middeltjes toegediend gekregen maar een bijkomend probleem was dat hij al tien dagen niet had gegeten en totaal verzwakt was.’’

Nadat Karl weer uit zijn verdoving ontwaakte, was het dan ook essentieel dat hij weer zou gaan eten, in een poging weer op te krabbelen. ,,De dierverzorgers zijn tegen hem gaan praten en blijkbaar is hij daar

gevoelig voor geweest’’, aldus Jens. In een separatiekooi bleek de imposante mensaap na de peptalk zijn levenslust terug te vinden en tot opluchting van de dierverzorgers begon hij weer te lopen en sterkte hij weer aan. Reden voor Apenheul om komende maandag zelfs een soort persbijeenkomst te houden. ,,Eerlijk gezegd hadden wij niet durven hopen dat hij nu nog bij ons zou zijn,’’ zegt woordvoerster Anouk Ballot in de uitnodiging. ,,Maar niets is minder waar: Karl heeft ons zeker verrast. Het gaat nu zelfs zo de goede kant op dat we voornemens zijn hem maandagochtend weer bij zijn soortgenoten te laten.’’ Duidelijk is echter wel dat ‘King Karl’ inmiddels echt een aap op leeftijd is, zegt Warner Jens. Dat betekent dat er voor hem speciale maatregelen moeten worden genomen in het verblijf van de mensapen. De orang-oetans van Apenheul houden ervan om zich hoog in hun verblijf op te houden, waar ze zich op ooghoogte van de bezoekers bevinden. ,,Voor Karl zal het echter een hele toer zijn om weer naar boven te klimmen,’’ voorziet Warner Jens. ,,We moeten het hem daarom wat gemakkelijker maken door bijvoorbeeld wat trappetjes te plaatsen.’’

NIEUW GEGARANDEERD AFVALLEN

3 MAANDEN GRATIS

SPORTEN

*vraag naar de voorwaarden

*UW VOORDEEL LOOPT OP TOT € 286,LAATSTE KANS T/M ZONDAG 29 JANUARI TOT 16.00 UUR

P E L L I K A A N H E A LT H & R AC Q U E T C L U B www.phrc.nl

www.destentor.nl maandag 17 mei 2010

Alles over huis

20 | regio

en tuin!

Kijk op www.destentor.nl/huisentuin AP-A12

APENHEUL Groep halfapen noodgedwongen naar Blijdorp

Knokkende katta’s moeten weg Het lijken schattige pluizenbolletjes, maar ze ontpoppen zich geregeld tot rasechte bitches. Twee groepen katta’s van Apenheul kunnen elkaar niet luchten of zien en willen telkens weer met elkaar op de vuist. Tien halfapen moeten nu weg. door Gep Leeflang APELDOORN – De dierenarts heeft er bij Apenheul meermalen aan te pas moeten komen om verwonde katta’s te hechten, nadat ze te grazen waren genomen door soortgenoten. Omdat twee groepen katta’s elkaar niet meer verdragen, verhuizen komende maand tien dieren naar Blijdorp. Katta’s, ook wel ringstaart-maki’s genoemd, zijn bedreigde halfapen, die op Madagaskar leven in groepen van vijf tot dertig dieren. De dames zetten daarin de toon. Moeders, dochters, tanten en nichten blijven altijd bij elkaar. De mannen hebben bijna niks te vertellen. Alleen als de vrouwtjes vruchtbaar zijn mogen zij zich uitsloven. Apenheul besloot bijna tien jaar geleden de katta-populatie in Apeldoorn uit te bouwen. Vier nieuwe dames kwamen over vanuit Ierland. Sindsdien hebben emoties de overhand in het Madagaskar-gebied van het Apeldoornse dierenpark. Twee keer per jaar is het altijd hommeles bij de katta’s. Dat is op de momenten dat de hormonen het meest opspelen. ,,In het najaar knokken de heren, in het voorjaar gaan de dames op de vuist’’, zegt dierverzorgster Grietje Grootenhuis. De mannenruzies zijn seksueel gedreven: zij willen indruk maken op de vruchtbare vrouwtjes, in de hoop dat die willen paren. De vrouwen vechten in het voorjaar een machtsstrijd uit. In tegenstelling tot bijvoorbeeld de gorilla’s hebben ze namelijk geen almachtige groepsleider. Bovenop die strubbelingen, speelt bij Apenheul de Ierse kwestie. De importdieren en hun nakomelingen botsen met de ‘autochtone’ halfapen. ,,Vorig jaar barstte de bom’’, zegt Grietje Grootenhuis. ,,Toen raakte een van de dieren echt flink gewond.’’

Een groep katta’s van Apenheul. Af en toe loopt het gierend uit de klauwen en wordt er tot bloedens toe gevochten. ,,Als je ze ziet staan, lijkt het een schattige bult ‘knuffelapen’,’’ vervolgt ze. ,,Ze hebben echter hoektandjes die kleine scherpe dolkjes zijn waarmee ze elkaar lelijk te grazen kunnen nemen. Het begint ermee dat ze elkaar de haren uittrekken, zodat je soms dieren met kale plekken ziet. Maar ze zetten er ook hun tanden in.’’ In afwachting van het vertrek van de Ierse vrouwen en hun nakomelingen, zijn beide groepen nu van elkaar afgezonderd. Toen ze nog in één verblijf overnachtten, werd er vooral ‘s nachts geknokt. ,,Dan zagen we overal haar, als we ‘s ochtends in dat gebouw kwamen. Eén van de dieren zag je dan zielig in een hoekje zitten, helemaal toegetakeld. Er waren telkens een paar agressors en eentje was de pineut. Het hielp niet om die eruit te ha-

VERBOUWINGSOPRUIMING TOT

60% KORTING

start woensdag 19 mei

neijenhuis-schoenen.nl LO E N E N

Jongens aangehouden na vechtpartij De politie heeft vrijdagnacht twee jongens (16 en 18 jaar) uit de gemeente Apeldoorn aangehouden.

Ze waren betrokken bij een vechtpartij tussen twee groepen jongeren aan de Beekbergerweg.

len, want dan werd een ander de pineut.’’ Eigenlijk is er sinds de Ierse vrouwen werden binnengehaald slechts één jaar niet gevochten tussen beide groepen, herinnert de dierverzorgster zich. Dat was toen een jaar of vijf geleden een nieuw mannetje werd verwelkomd. ,,Die mocht in dat najaar aan het werk om de vrouwen te bevruchten’’, zegt ze. ,,In het voorjaar was hij echter de pineut. Toen reageerden de vrouwen zich op hem af.’’ Na vertrek van de Ierse groep, blijven er tien katta’s over in Apenheul. Onder hen vier vruchtbare vrouwen en één potente kerel. Dat betekent dat de groep snel weer zal groeien, denkt Grootenhuis. ,,Als Herman zijn best doet hebben we er volgend jaar al weer veertien of zelfs nog meer.’’

foto Apenheul/Jan Vermeer

Een gewonde katta krijgt van dierenarts Van der Wal een flink aantal hechtingen aan zijn rug, mond en een pootje. foto Apenheul

Spannend avontuur trombones

en ongebruikelijke aanblik: een dirigent in drie rollen. Christian Lindberg leidde zaterdag Het Gelders Orkest als dirigent, speelde in het stuk ‘Ecos de Eternidad’ tussen het dirigeren door solotrombone (samen met zijn Nederlandse collega Jörgen van Rijn), en declameerde (in het Engels). Het werkte overigens allemaal wel. Deze compositie van Jan Sandström (1954) werd een spannend avontuur, waarin de historie van en het leven in de Spaanse stad Caceres treffend (en soms ook geestig) wordt uitgebeeld, compleet met geklepper van ooievaars, verkeersgeluiden en vogelgekrijs. Het stuk begint haast ongemerkt,

KLASSIEKE MUZIEK

Het Gelders Orkest 䢇 Trombonissimo; Nielsen, Sand-

ström, Sibelius, o.l.v. Christian Lindberg, m.m.v. Jörgen van Rijn (trombone) 䢇 Gezien: Orpheus, 15 mei 䢇 Door René de Cocq

als het orkest van het stemmen naadloos overgaat in het neerzetten van een intrigerend geluidsdecor. Er is dan nog geen dirigent of solist waarneembaar, en de eerste solotrombone klinkt iets later vanachter de decorpanelen. Sandströms idioom is hedendaags

maar nergens extreem, en als later de twee trombones tegen elkaar opbieden in pittig samenspel, wordt het nog meeslepend ook. Het concert werd geopend met de Helios-ouverture van Carl Nielsen (1865-1931), een verbeelding van een zonnige dag, in glijdende harmonieën en melodische frasen, en besloten met de tweede symfonie van Jean Sibelius (1865-1957) uit 1902, waarin zijn romantische componeertrant nogal wat caleidoscopische trekjes vertoont. Maar wel met een majestueus-feestelijke finale. Vooral was er in de foyer een bijzondere opmaat: een openbare les trombonekennis door een ensemble van maar liefst 25 trombonisten. Wat een rijk geluid!

www.destentor.nl zaterdag 22 augustus 2009

36 | regio

Leobert de Boer

Leeftijd: 62 jaar Geboren: Apeldoorn Woonplaats: Schoonhoven Opleiding: HBS en Rijksuniversiteit Utrecht (biologie, vakken: paleonthologie, erfelijkheidsleer, immunologie) (beide cum laude) Beroep: Dierenparkdirecteur Burgerlijke staat: Getrouwd, twee dochters

Nog één week uitzicht op slingerende voorouders

De dierenparkdirecteur vindt het eigenlijk geen vraag: Darwin of de Bijbel? Darwin, dat is toch wel duidelijk, zegt Bert de Boer. Dat hij zelf uit een katholiek nest komt doet daar niets aan af. Pal naast het raam van zijn kantoor slingeren apen door de bomen. Als scheidend Apenheul-directeur kan hij nog een week van dat aanzicht genieten. door Gep Leeflang

Dingen gaan zoals ze gaan. Wat maakte dat Bert de Boer directeur van Apenheul werd? Aan de vooravond van zijn afscheid kijkt hij voor het antwoord een eeuw terug in de tijd. ,,Mijn grootvader had een mini-kruidenierswinkel aan de Oosterlaan en mijn vader bracht al in 1915 boodschappen rond bij de eerste mensen die hier in de buurt woonden’’, zegt De Boer, die vermoedt dat hij als enige Nederlander de naam Leobert in zijn paspoort heeft. ,,In dat katholieke milieu ging je maximaal naar de mulo. Ook ik was daartoe voorbestemd, ondanks dat ik in de zesde klas de hoogste cijfers had en drie jongens met een lagere score naar de hbs mochten. Na twee jaar op de mulo Gerardus Majella (de zwarte roet uit de Talensschoorsteen daalde daar op ons neer) werd

Op expeditie

Bert de Boer en zijn vrouw Joke in 2006 op muildieren in Peru, waar Apenheul een natuurbehoudsproject heeft. Op de hogere hellingen van de Andes in het nevelwoud leeft onder meer de zeldzame geelstaartwolaap. Het gebied verdient bescherming, vindt De Boer. Daarom ondersteunt Apenheul er een milieuvriendelijk koffieproject. De lokale bewoners kunnen daarmee het hoofd boven water houden, zodat ze geen activiteiten hoeven te ontplooien die ten koste gaan van de natuur. foto Hans Dignum

ik echter weggestuurd. Ze konden niets met me aan. Ik deed niets, maar haalde toch de hoogste cijfers.’’ ,,Ik kon naar de katholieke hbs, die inmiddels was geopend, maar moest wel weer in de tweede klas beginnen. Opnieuw had ik dus niks te doen. Toen is het gebeurd: terwijl ik zo relaxed op school zat, raakte ik geïnteresseerd in aardrijkskunde, natuurkunde en biologie. Met name in de paleonthologie, de kant van de fossielen. Ik ging op mijn fiets of brommer op pad om fossielen te zoeken, tot in Duitsland aan toe.’’ Hij overwoog na de hbs geologie te gaan studeren, maar zag daar toch van af. ,,Iedereen maakte me bang dat ik dan geen baan zou vinden. Vreemd genoeg koos ik voor sterrenkunde, maar daar kwam ik snel weer van terug toen m’n professor even een half jaar naar Suriname bleek te zijn en ik daar tussen allemaal natuuren wiskundejongetjes zat waarvan ik gek werd’’, zegt hij. ,,Ik moest toen opnieuw kiezen. De fossiele mens had sterk mijn interesse, maar die kon ik behalve via geologie ook via biologie bestuderen. Ik kon geen keuze maken. Daarom schreef ik twee briefjes aan het ministerie dat ik voor een andere studierichting koos. Blind heb ik één daarvan in de brievenbus gedaan. Toen ik de envelop opende die ik nog in mijn hand had, begreep ik dat ik biologie zou gaan studeren.’’ Onder leiding van professor Von Koenigswald onderzocht hij fossiele apenkiezen. Von Koenigswald had faam opgebouwd als herontdekker van de Java-mens en had een enorme collectie fossiele botten samengesteld, met als topstuk de Sangiran-schedel, waarmee hij in 1937 hernieuwd het bewijs leverde dat de ‘homo erectus’ een echte oermens was en geen ‘vreemd soort aap’. De Boer had als een van de weinige mensen de schedel van de Java-mens meermalen in zijn handen, toen hij de professor acht maanden lang in Frankfurt hielp om zijn collectie in het Senckenberg Museum in te richten. ,,Eigenlijk wilde Von Koenigswald dat ik zijn positie zou overnemen’’, blikt hij terug naar die periode. ,,Ik was weliswaar nog niet afgestudeerd, maar dat kon ik daar wel doen. Er wachtte me een gespreid bedje. Omdat ik echter een vriendinnetje in Apeldoorn had gekregen, besloot ik terug te keren naar Nederland. FrankfurtApeldoorn stelt nu niets meer voor, maar was toen een flinke afstand.’’ Hij meldde zich weer in Utrecht en stortte zich op een heel nieuw terrein: chromosomenonderzoek. Door deze dragers van erfelijke eigenschappen van mensen en apen te

vergelijken, kon nieuwe informatie worden ontdekt over de evolutiegeschiedenis van de mens. Dat betekende voor De Boer de kennismaking met de wereld van de dierentuinen. ,,Om chromosomen te bestuderen heb je bloed nodig. Waar vind je apenbloed? In de dierentuinen. Bij iedere dierentuin die dat wilde afstaan kwam ik. Ze stonden niet te springen om bloed te geven, vonden dat een heel gedoe, maar ik bedacht een soort koehandel. Met mijn onderzoekstechniek kon ik het geslacht van vogels bepalen, wat voor de dierentuinen belangrijke informatie was. In ruil daarvoor mocht ik apenbloed hebben.’’ In 1976 trad hij als huisbioloog in dienst van Diergaarde Blijdorp, dat zijn onderzoek stimuleerde. Hij sloeg er zijn vleugels uit en werd na een overstap naar het Nationaal Onderzoek Dierentuinen een van de grondleggers van de samenwerking tussen internationale dierentuinen en de Europese fokprogramma’s. Onder meer was hij een van de hoofdschrijvers van de ‘bijbel’ der dierentuinen: de World Zoo and Aquaria Conservation Strategy’. Op dat moment onderhield hij al nadrukke-

het

INTERVIEW

AP-B12

Nog één week uitzicht op slingerende voorouders DIT of DAT Schijnwerpers Schaduw Apen Schedels Doodkopjes Gorilla’s Bongo Jambo Bijbel Darwin Mens Dier Idealist Realist Auto Fiets Koffie Thee Sprinkhanen Runderbiefstuk Bert de Boer: ,,Dat een fanatieke club ondanks de kennis van nu het scheppingsverhaal uit.’’de Bijbel nog letterlijk neemt, vind ik belachelijk foto Cees Baars

,,Dat Apenheul m’n hele hoofd vult zal snel over zijn, daar komen nieuwe dingen voor terug.’’’ lijk contact met Apenheul. In 1969 had hij zijn schedelverzameling tentoongesteld in de toenmalige Bloemenhal in Berg en Bos. Twee jaar later begon Wim Mager in datzelfde houten gebouw Apenheul. Bert de Boer was een van de eerste bezoekers. Beiden onderhielden contact en Mager klopte geregeld bij De Boer aan voor advies. In 1986 aanvaardde hij een bestuursfunctie en in 1993 trad hij er zelfs in dienst. Eerst als hoofd research & development, later als bedrijfsdirecteur naast Wim Mager en in 1997 na diens vertrek als algemeen directeur. ,,Terug naar de apen en terug naar mijn geboorteplaats, was mijn idee. Maar ik was het stadium al wel voorbij dat mijn interesse uitging naar individuele apen en apensoorten’’, zegt hij. ,,Ik zag dingen in een breder verband; de mens en de natuur in zijn algemeenheid. De mens als een van de 30 miljoen biologische soorten in 4 miljard

jaar van evolutie.’’ ,,De evolutie is voor mij altijd de rode draad geweest’’, zegt De Boer. ,,Mensen stammen nu eenmaal van de apen af. Dat mensen, chimpansees en bonobo’s een gemeenschappelijke voorouder hebben, lijdt geen twijfel. Dat betekent niet dat ik anti-Bijbel ben of zo, al heb ik er niets mee. Dat de verklaring van het leven destijds zo werd opgeschreven vind ik best logisch. Dat een fanatieke club ondanks de kennis van nu het scheppingsverhaal uit de Bijbel nog letterlijk neemt, vind ik echter belachelijk. Je haalt het toch ook niet in je hoofd om onweer te verklaren doordat Donar in z’n wagentje langs de wolken rijdt?’’ Vanuit zijn directiekamer in het gorillagebouw van Apenheul heeft hij continu oogcontact met apen. Met zijn ideeën over de evolutie lijkt er voor Bert de Boer amper een toepasselijker werkplek te vinden. Hij nuanceert echter: ,,Het is niet zo dat ik iedere keer dat ik uit het raam kijk onze voorouders door de bomen zie springen. Dat stadium is voorbij. Ik zie het veel breder.’’ ,,Het begon met mijn interesse in het verleden en als je kijkt naar de evolutie van de mens dan begint dat met schedels. Schedels

en apen zijn in dat kader in feite het zelfde’’, zegt De Boer. ,,Verleden en heden liggen in elkaars verlengde. Ik ben geïnteresseerd in het verleden omdat dat iets vertelt over de toekomst en de toekomst is wat me bezighoudt. In eerste instantie de toekomst van de mens. Als de mens er niet meer is zijn de dieren simpel gezegd immers onze zorg ook niet meer. Maar de mens is ook zo onlosmakelijk een factor van de natuur, dat je niet kunt kiezen.’’ Als hij de deur achter zich dicht trekt bij Apenheul en een paar weken later de voorzittershamer neerlegt bij de Europese vereniging van dierentuinen, hoe ziet de balans er dan uit? Wat heeft de wereld aan Bert de Boer gehad? ,,Ook daar heb ik een theorie over’’, zegt hij. ,,Ik redeneer vanuit de erfelijkheidsleer. Je geeft erfelijk materiaal door aan je kinderen, zij het heel erg verdund. En of je nu wel of niet gelooft in het hiernamaals, je gedachtegoed volgt dezelfde weg. Je draagt je gedachten over op je kinderen en je omgeving. Veel van mijn gedachtegoed zit in de Europese fokprogramma’s en natuureducatie.’’ Heeft dat ook iets opgeleverd? ,,Ik kan het niet zeggen’’, bekent hij. ,,Hebben we be-

dreigde diersoorten veiliggesteld? Nee. Een aantal soorten is er slechter aan toe dan destijds. Ik kan dan ook niet tevreden zijn. Maar ik berust er ook niet in dat het niet gelukt is. Ik zal me er opnieuw voor inzetten. Al weet ik op dit moment nog niet hoe.’’ Sowieso heeft hij zich er nog niet over gebogen wat hij na zijn vertrek bij Apenheul gaat doen, zegt de 62-jarige De Boer. ,,Ik ben inmiddels de dagen wel aan het aftellen, dat is logisch als je vertrek zo dichtbij is, maar ik zeg tegen iedereen: eerst maak ik dit af, daarna ga ik weleens nadenken over de toekomst. Niemand gelooft dat, maar ik heb echt geen concrete dingen voor hierna. Ik ga eerst maar eens bezig met huis en tuin. Bij ons huis in Schoonhoven hebben we vijfduizend vierkante meter grond en daar kan ik voorlopig wel even mee bezig houden. De rest komt vanzelf. Ik ben in al die jaren een aantal malen van baan en positie gewisseld en ik heb gemerkt dat je de vorige stap in een paar weken ‘vergeet’. Op de manier dat je er dacht en nacht mee bezig bent, bedoel ik. Als ik nu wakker word, zit Apenheul in m’n hoofd. Alle dingen blijven, maar dat Apenheul m’n hele hoofd vult zal snel over zijn. Daar komen nieuwe dingen voor terug.’’

www.destentor.nl donderdag 18 november 2010

Laatste nieuws op uw mobiel? Ga naar www.destentor.mobi

30 | regio

AP-B02

straatwijs door Arnold Zweers

Reünie

oevallig kreeg ik gisteren een artikel onder ogen dat ik in 1982 heb geschreven over de Apeldoornse band Geebros en de eerste Apeldoornse pop-reünie die dat jaar gehouden werd. Ik stond aan de wieg van dat festijn in een met 2000 bezoekers afgeladen Matenhal. Wijlen Ed Politiek - oprichter van de Apeldoornse poptempel Top66 - tekende voor de organisatie. Maar als mede-initiatiefnemer mocht ik uitgebreid meedenken. Cuby and the Blizzards, The Shoes (‘Na na na’) en verschillende Apeldoornse jaren zestig bandjes waaronder Geebros bevolkten het podium. Komende zaterdag is Geebros er (zij het helaas niet compleet) eindelijk weer, op de - uitverkochte Soos Reünie in het Cortenbosch College. Sinds 1982 volgden veel van dit soort festijnen. Met altijd als centraal thema popmuziek uit de jaren zestig en zeventig. De tijd toen het, in 1964 met de doorbraak van de Beatles en Rolling

Stones, ineens heel serieus begon te worden met de ‘beatmuziek’. Muziek toen alleen voor jongeren, nu voor jong en oud. Opvallend vind ik altijd de belangstelling van jonge mensen voor die ‘ouwe mensenmuziek.’ In het blad Esta lees ik dat tegenwoordig ook veertigers al muzikale reünies houden. Ze dansen tijdens die ‘40-Up’ feesten op ‘Heaven must be missing an Angel’ van Tavares en ‘We are family’ van Sister Sledge. Ik vraag me af of de Caterplein-jeugd over twintig of dertig jaar staat te swingen en springen op de dance en house die nu in de kroegen wordt gedraaid. Of willen ze tegen die tijd liever hedendaagse kwaliteitsbands als Coldplay, Moke en onze eigen Apeldoonse Waylon - dan allemaal ook een dagje ouder - nog eens live in actie zien? Afwachten. Zaterdagavond behelp ik me met het geluid van de jaren zestig. Die lijkt een eeuw geleden maar klinkt nog altijd heel erg lekker.

reageren?apeldoorn@destentor.nl

Zo reageren lezers op esten www.destentor.nl

FORUM

Bruggen dicht voor trucks Toen Brummen zijn bruggen over het kanaal sloot en noodbruggen ging aanleggen wisten ze in Apeldoorn allang hoe het er bij lag. Gebrek aan onderhoud!!! adriaan te braak Het is toch wat, er vallen steeds meer Apeldoornse lijken uit de kast. Ook maar drie punten in mindering brengen! Teun Schotpoort

We kunnen ook het kanaal dempen. Immers, vroeger was die er ook niet. brillie Geef de Klabanusbrug een nieuwe brug of aanpassing zodat de vrachtwagens er over kunnen. Het geeft te veel gevaar om om te rijden en het is te druk op de smalle wegen ....loenen

Kwakkelzomer, klanten hebben de hand op de knip omdat het tegenwoordig zware tijden zijn... Zijn de Apeldoornse publieksattracties in mineur? Allerminst.

Apenheul ondanks De Apeldoornse publieksattracties maken de balans op, aan het einde van het seizoen. Het juk van de recessie heeft de toegangscijfers niet omlaag gedrukt. door Gep Leeflang APELDOORN – Ondanks de crisis

heeft Apenheul een groei van het aantal bezoekers gerealiseerd. Voor Paleis Het Loo en de Koning Juliana Toren is 2010 een ‘gemiddeld seizoen’. Apenheul had iets recht te zetten ten opzichte van 2009. In het afscheidsjaar van directeur Bert de Boer bleef het dierenpark bijna tien procent achter bij het normale aantal van vierhonderdduizend. Zijn opvolger Coen de Ruiter gooide onder meer een ‘burenactie in de strijd’. Dat leverde acht procent groei op, tot een totaal van 395.000 bezoekers. Daarmee werd weliswaar niet het doel helemaal bereikt, maar de groei stemt Apenheul niettemin trots ‘in de wetenschap dat andere dierentuinen grote problemen hebben’, doelt woordvoerster Anouk Ballot op Emmen en Rotterdam. ,,En in tegenstelling tot die dierentuinen doen wij het volledig zonder subsidie, terwijl we in dezelfde markt opereren.’’ Volgend jaar verwacht Apenheul lichte groei. Nu al zijn er zevenduizend seizoenkaarten verkocht. Het park bestaat in 2011 veertig jaar en er worden activiteiten voorbereid. ,,Maar de mensen gaan zich echt gedragen naar de recessie, dus we moeten realistisch zijn.’’ De Koningin Juliana Toren, had net als vorig jaar ongeveer 450.000 bezoekers. Het Apeldoornse familiepretpark doet niet mee aan klaagzangen over slecht zomerweer. Directielid Ronald Noorlan-

der constateert zelfs: ,,We hebben goed weer gehad.’’ ,,Als het regent of miezert in de zomer, gaan mensen niet naar het strand’’, legt Noorlander uit. ,,En er zitten op de Veluwe heel veel mensen in een tent of een huisje die niet binnen willen blijven zitten en het helemaal niet erg vinden om op zo’n dag in het pretpark te zijn.’’ De Juliana Toren bestaat dit jaar honderd jaar. In het kader van de festiviteiten werd onder meer de door bliksem verwoeste botsautobaan heropend. Om het jubileumjaar extra luister bij te zetten bood

het pretpark dit jaar ‘belachelijk veel nieuws’, zegt Noorlander. Zo werden in vakanties en weekeinden en op feestdagen dagelijks roofvogelshows gehouden. Clown Julius kreeg een prominente rol en bleek het goed te doen naast de mascottes Jul en Julia. Verder verzorgde Z@ppelin-gezicht Nienke van den Berg shows op het centrale plein. Voor volgend jaar staan er geen nieuwe attracties op het programma, zegt Noorlander. Wel wordt de show met clown Julius uitgebreid. Wanneer ‘deel twee’ van de botshal wordt gebouwd, is nog niet

Hoop voor toekomst van De B

COLOFON Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , Apeldoorn Hoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn

ATTRACTIEBEZOEK

Calamiteitennummer regioredactie (buiten kantooruren, niet voor bezorgklachten) 06 53400136

door Jeroen Pol BEEKBERGEN – Er gloort hoop voor

Lezersredacteur Nees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.nl Krant op internet www.destentor.nl Advertenties Verkoopteam Apeldoorn/Veluwe telefoon 055-5388334 E-mail: vtapeldoorn@destentor.nl Proefabonnement: 088-0139960 Vragen over abonnement: 088-0139960 Krant niet ontvangen: 088-0139960 Meer informatie staat in het algemeen colofon elders in de krant

de toekomst van jongeren- en cultureel centrum De Boerderij in Beekbergen. Het bestuur van de vereniging heeft zich teruggetrokken, maar er is een commissie in het leven geroepen die onderzoekt of er toekomst mogelijk is. De Boerderij zou aan de Tullekensmolenweg zo alsnog komend jaar het 40-jarige jubileum kunnen vieren. Tijdens de ledenvergadering van dinsdagavond was het ‘erop of eronder’ voor De Boerderij. Het activiteitencentrum kampt al jaren met een groot tekort aan vrijwilligers, waardoor er geen nieuwe activiteiten konden worden ont-

plooid. De druk op het bestuur om zelf alles te regelen en uit te voeren werd te groot. Door teruglopende bezoekersaantallen werd de financiële positie aangetast. Het bestuur zag geen manier om op de huidige weg de toekomst in te gaan en maakte kenbaar alleen de lopende zaken nog af te willen handelen. Tijdens de vergadering werd een commissie in het leven geroepen. Deze nieuwe commissie heeft een adviserende rol en zal de komende tijd beoordelen hoe groot het draagvlak voor De Boerderij is en eventueel nieuwe bestuursleden benaderen. Reinder Meyerink, medeoprichter, voormalig voorzitter en erelid van De Boerderij zal leiding geven aan

de nieuwe commissie die verder bestaat uit enkele oudgedienden en enthousiaste jongelingen. ,,Beekbergen is wakker geschud en het kan niet zo zijn dat alles op de schouders terechtkomt van een klein aantal welwillende mensen’’, zei Meyerink. ,,Het gaat ons aan het hart dat we in deze positie terecht zijn gekomen. We willen op korte termijn alles inventariseren en waar mogelijk nieuwe bestuursleden zoeken. Volgend jaar bestaat De Boerderij veertig jaar en die mijlpaal moeten we met zijn allen halen’’, aldus Meyerink. Het nieuwe initiatief wordt door het afgetreden bestuur als zeer positief ervaren en de bestuursleden zullen dan ook alle steun en mede-

donderdag 18 november 2010 www.destentor.nl

www.destentor.nl/apeldoorn

AP-B02R

Potente vent zorgt voor publieksvermaak

ZEVENHUIZEN

Apenheul heeft een beperkt budget om voor het jubileumjaar 2011 activiteiten op te tuigen. Daarom is het erg prettig dat gorillabaas Jambo (r) het op zijn heupen heeft. Op dit moment zijn drie van zijn vrouwen zwanger en zullen volgend seizoen hun baby’s aan het publiek showen. Apenheul houdt er rekening mee dat nog twee vrouwen zwanger raken. ,,Daarna moet Jambo even rustig aan doen. We raken oververtegenwoordigd in het Europese fokprogramma.’’

crisis in plus

‘Beste kinderuitje van Nederland’ blijft gelijk 䢇 Bij Kinderparadijs Malkenschoten

(‘Beste kinderuitje van Nederland’) bleef het totale aantal bezoeken ongeveer gelijk. Het park is ook in de wintermaanden open. Accres verwacht dat de teller over 2010 nog oploopt richting 200.000.

regio | 31

䢇 De dagkaartverkoop kende een te-

rugloop van tien procent. Daartegenover stond dat er tien procent meer jaarkaarten werden verkocht. 䢇 De bezoekers kochten minder versnaperingen, maar die terugval lag lager dan gemiddeld in de branche.

Inbrekers stelen sleutels en auto Bij een woning aan de Trekweg is in de nacht van dinsdag op woensdag ingebroken. De dieven gingen er met een Audi A3 vandoor. De inbraak en diefstal werden woensdagochtend door de bewoners ontdekt. De inbrekers vernielden een raam, klommen naar binnen, vonden de autosleutels en namen de auto mee. Het gaat om een zwarte Audi A3 met het kenteken 82-LN-RK. De auto staat inmiddels als gestolen gesignaleerd.

ZEVENHUIZEN

Geen zin in nat pak in een attractiepark APELDOORN – Het bezoek aan pretparken gaat steeds meer lijken op een achtbaan: met van dag tot dag enorme stijgingen en dalingen. De consument laat zich leiden door Buienradar en kortingsbonnen Dagjesmensen hebben geen zin meer een nat pak op te lopen. Attractieparken, waarvan de meeste hun seizoen inmiddels hebben afgesloten, merken dat de consument steeds gevoeliger wordt voor weer. ,,Ze houden Buienradar nauwlettend in de gaten”, zegt een woordvoerster van het Nederlands Bureau voor Toerisme en

‘Dagje pretpark is niet meer iets waar ze maanden naar toeleven.’

Z@ppelin-gezicht Nienke van den Berg verzorgde de feestelijke opening van de vernieuwde botsauto-attractie van de Koningin Juliana Toren. duidelijk. Plan is om ook boven de botsauto’s attracties te bouwen; de fundering is daar op berekend. Het pretpark presenteerde begin 2008 al afbeeldingen van een soort diabolovorm, waaruit tien tot dertien glijbanen komen. Dat staat even op een laag pitje, zegt Noorlander. Onder meer door de crisis is vertraging opgelopen, maar ook door strenge eisen waaraan de attractie moet voldoen. Het effect van de crisis merkt het pretpark ook door lagere horeca-inkomsten.

Boerderij werking geven. ,,De Boerderij mag natuurlijk nooit verloren gaan voor Beekbergen, dat was ook onze insteek’’, aldus Ronald Diets, in het bestuur belast met pr. ,,Als bestuur hebben we een signaal willen afgeven, een soort voorzet die gelukkig nu wordt ingekopt. De weg is nog lang, heel lang, maar waar nodig zullen we de helpende hand bieden.’’ Nu het doek niet is het gevallen hoopt Diets dat ook mensen die niet op de vergadering waren van zich laten horen. ,,Alle suggesties om De Boerderij voor Beekbergen te behouden zijn meer dan welkom. Ze kunnen worden aangeleverd via de website www.boerderijbeekbergen.nl.’’

Nationaal Museum Paleis Het Loo draait een ‘heel gemiddeld seizoen’. Op dit moment staat de teller op ruim 277.000 bezoekers. De verwachting is dat de teller uiteindelijk zal stoppen bij 315.000. Dat is vrijwel het zelfde aantal bezoekers als in 2007 en 2008. Vorig jaar was er een uitschieter. Het Juliana-jubileumjaar bleek extra aantrekkingskracht op de museumliefhebbers uit te oefenen. Er kwamen daardoor 355.000 mensen naar Het Loo.

Congressen. Bij hitte en regen mijdt het publiek de buitenattracties. Volgens de Club van Elf grote attractieparken besluit het publiek steeds later of en waarheen men gaat. ,,Veel gezinnen gaan drie of vier keer per jaar naar een pretpark. Zo’n dagje is dus niet meer iets waar ze maanden naar toeleven. Daardoor switchen ze makkelijker naar een andere dag of een ander park als ze slecht weer zien aankomen. Vroeger namen ze bij gebrek aan weerinformatie maar de gok.” Pretparken zijn daardoor gedwongen meer acties te ondernemen om de pieken en dalen te dempen,

Vintage, Antiek, Design, Sieraden, Aardewerk, Glas, Toys etc.

20 & 21 november - Jaarbeurs Utrecht

zoals overdekte shows en kortingen op regendagen. Volgens Attractiepark Slagharen was het nieuwe beleid om korting te bieden op rustige en nattige dagen een succes. Het zal daarom volgend seizoen worden voortgezet. Bij Avonturenpark Hellendoorn verliep het bezoek dit jaar ‘grillig en onvoorspelbaar’. ,,Op mooie dagen was het gezellig druk, maar dat kan de wegblijvers op regendagen niet compenseren. Het lijkt er op dat de klant echt wacht op een mooie dag.” Aangezien het dit jaar in de zomer veel regende, viel het bezoekersaantal voor het Avonturenpark dan ook tegen. De horecabestedingen leden bovendien onder de recessie. ,,Mensen nemen weer hun eigen boterhammetje mee.” Avonturenpark Hellendoorn geeft geen exacte cijfers over de bezoekersaantallen. Volgens de Club van Elf moeten parken ook elk jaar iets bijzonders bieden als bezoekimpuls: het ene jaar een nieuwe grote attractie, het jaar daarna een nieuwe show, dan iets in de parkentourage, daarna een kleine attractie er bij en zo elke vijf jaar een nieuwe cyclus. Dit omdat er steeds meer ‘herhaalbezoek’ is en die mensen raken gauw verzadigd. De Koningin Juliana Toren heeft voor volgend jaar geen nieuwe attracties gepland. Het Apeldoornse familiepretpark ‘verzwaart’ deze keer zijn gezinskaart. Daar zitten volgend jaar gratis toegangskaartjes bij voor zes parken: Archeon, Slagharen, Gaiapark, Ouwehands, Beekse Bergen en Avifauna.

incl. Sci-fi afd.

voorverkoop met korting: verzamelaarsjaarbeurs.nl vul in bij kortingscode ticket: vz2

Gerechtsgebouw moeilijk bereikbaar APELDOORN – De rechtbank Zutphen adviseert bezoekers van het gerechtsgebouw in Apeldoorn vroeger te verschijnen voor een zitting in verband met werkzaamheden

aan de kruising Kanaalstraat - Stationsstraat. Daardoor is het gerechtsgebouw moeilijk bereikbaar. De werkzaamheden zullen nog enkele weken duren.

Inbrekers hebben in de nacht van dinsdag op woensdag bij een taxibedrijf aan de Pythagorasstraat twee taxi’s opengebroken en onder meer navigatieapparatuur buitgemaakt. De inbraak werd ‘s morgens ontdekt en de politie stelt een onderzoek in naar de daders. Aan de Gentiaanstraat is in de nacht van maandag op dinsdag een ruitje van een auto ingeslagen. Ook daar hadden dieven het op de navigatieapparatuur gemunt.

ZEVENHUIZEN

Diefstal geld uit Eben-Haezerkerk Dieven hebben in de nacht van dinsdag op woensdag hun slag geslagen bij een inbraak in de Eben-Haezerkerk aan de Zonnedauw. De kerkbeheerder mist een klein geldbedrag. De inbraak werd woensdagmorgen ontdekt. Er was door de inbrekers een ruitje vernield om het kerkgebouw binnen te komen. Over de omvang van de buit zegt de politie niets. De politie spreekt van ‘een klein bedrag’.

APELDOORN

Man bedreigt deurwaarder De politie heeft dinsdag een 49-jarige Apeldoorner opgepakt voor bedreiging van een deurwaarder. Ook schopte hij een deuk in de auto van de deurwaarder. Die moest de Apeldoorner een officieel stuk overhandigen. Op een gegeven moment maakte de 49-jarige man zich zo boos dat hij hem bedreigde en vervolgens een schop tegen de auto gaf. De Apeldoorner is verhoord. Proces-verbaal wordt opgemaakt.

Feestverlichting alsnog vandaag in centrum door Gep Leeflang

& Mega Platen en CD Beurs

Autokrakers slaan slag bij taxibedrijf

APELDOORN – Een spoedactie van een aantal binnenstadsondernemers heeft ertoe geleid dat er vandaag alsnog - in versoberde vorm feestverlichting wordt opgehangen in het centrum van Apeldoorn. Jaar in jaar uit blijkt het ophangen van de lampjes op problemen te stuiten. De gemeente schafte de verlichting aan, de ondernemers zouden zorgen voor het ophangen en de stroom. Collectief daaraan meebetalen is echter nog steeds niet geregeld en het bijeenbrengen van de benodigde dertigduizend euro bleek ook

dit jaar problematisch. Een aantal ondernemers (Theo Wiggers van Bla-Bla, Mark Lit van Albert Heijn, Diana Rethmeier van Rethmeier schoenmode en Henk Vosselman van Martins) ging de afgelopen dagen met facturen rond en drukten ook filiaalmanagers van winkelketens op het hart om er werk van te maken bij hun hoofdkantoor. Volgens Chris ter Veen van de stichting Feestverlichting is circa de helft van het benodigde geld binnen. Daarom wordt een aantal lichtpunten weggelaten. Eerder hingen de Korenstraat en Deventerstraat de lampjes al op.

www.destentor.nl vrijdag 3 september 2010

28 | regio

AP-B04

OPVANG De Slangenkuil vangt verwaarloosde en afgedankte reptielen op

Matense zolder met adder en cobra Gespleten tong helpt bij de jacht

Apeldoorner Nelis Bar heeft met reptielenopvang De Slangenkuil bijna 60 dieren in en om huis. Hij droomt van een reptielenhuis waar iedereen kan komen kijken.

DIERENBESCHERMING – De Dierenbescherming maakt af en toe wel eens gebruik van de diensten van De Slangenkuil. „Er is in Apeldoorn nu voldoende opvang”, zegt Karin Tabak van de Dierenbescherming. „Want we kunnen ook nog aankloppen bij Wild Life International aan Kanaal Zuid.” Mensen met vragen over reptielen kunnen contact opnemen met Nelis Bar (06 81041803 of nelis99@hetnet.nl)

door Henk van ‘t Veen

oor het huis konijnen, achter het huis een terrarium met hagedissen en kikkers en op zolder veertig slangen waaronder gif- en wurgexemplaren. Al vanaf zijn achtste is Nelis Bar (39) weg van amfibieën en reptielen. Een poosje heeft hij nog ‘geflirt’ met vogelspinnen. „Toen bleek dat mijn vriendin bang voor spinnen was, heb ik ze weggedaan.” ‘Maar als je niet van slangen houdt, moet je een ander zoeken’, had hij haar erbij gezegd. Ze is bij hem gebleven. Hij laat een foto zien van hun dochter. Ze windt een kleine wurgslang om de vingers. Als je - met wat wit om de neus Nelis Bar vraagt of dat wel verantwoord is, moet hij een lach onderdrukken. „Die kleinere slangen hebben daar de kracht niet voor. Ze kunnen hooguit een klein muisje dood drukken.” Dat doet hij overigens niet door je botten te breken maar door de lucht uit je longen te persen en het bloed naar hersenen te drukken.” Dank u. Bar strooit makkelijk rond met wetenswaardigheden over de slang. „Weet je waarom slangen in Zwitserland zwart zijn? Het is daar vrij koud, en zwart neemt meer warmte op zodat ze het er toch uithouden. Inmiddels richtte Bar de stichting De Slangenkuil op voor de opvang van slangen. Op zijn zolder heeft hij naast zijn privécollectie de slangenopvang van de stichting ondergebracht. Samen een veertigtal slangen. Hij ziet veel dierenleed om zich heen. „De kennis over

Twello Centrum 3-4-5 september

Nelis Bar met een van zijn Mexicaanse melkslangen, een kleine wurgslang.

foto Cees Baars

‘Steek ik mijn hand in de bak en hap’ Dat je het hoofd er goed bij moet hebben als je met slangen omgaat, weet Nelis Bar als geen ander. „Ik was twintig, en ik was wat gehaast. Gauw even water geven aan een paar ratelslangen. Ik had de koppies geteld en toch nog iets over het hoofd gezien. Steek ik mijn hand in de bak en hap. Een beet in mijn ringvinger. Alsof er met een hamer op geslagen was. In korte tijd had ik een heel dikke arm. Mijn hand werd zwart. Ik dacht dat ik die zou moeten missen. Het liep goed af.” Na een week op de in-

slangen is beperkt. Veel mensen nemen een slang of een ander reptiel en realiseren zich niet wat ze in huis halen.” Bar, die er weleens wordt bij geroepen als de Dierenambulance slangen bij mensen moet ophalen, maakt de gekste dingen mee. „Een glazen terrarium met een gifslang erin boven een box waar een baby in zat. Ongelofelijk. Ik heb de Dierenbescherming meteen gezegd

KLOMPENFEEST

vanaf 12.00 uur VRIJDAGAVOND vanaf 21.00 uur: Beatclassics braderie Melrose artiesten ZATERDAG kerm kermis vanaf 12.00 uur: Wielerronde ccu ultuur cultuur 12.00-17.00 uur: Radio NL Zomertour vanaf 20.30 uur: Papa di Grazi & BadBoyz y ZONDAG vanaf 12.00 uur: Winkels open 14.00 uur: Start optocht 14.30-20.00 uur: Boulevard www.klompenfeest.nl 17.00-17.45 uur: SubToppers

Zaterdag 4 September Profile 2 Handsfietsenmarkt en opruiming van nieuwe fietsen. Voordeel tot €300,de

Koninginnelaan 54, 7315 BT Apeldoorn Tel. 055-5212582 www.profilejanssen.nl info@profilejanssen.nl

tensive care ging Bar verder met zijn hobby alsof er niets was gebeurd. „Ik had zelf schuld, niet de dieren.” In zo’n situatie moet je zo snel mogelijk naar het ziekenhuis. En als je de latijnse naam van de slang nog kunt noemen, kunnen ze gauw het noodzakelijke antigif vinden.” Het was een ervaring die Bar heel alert heeft gemaakt en gehouden. „De slangenruimte op zolder zit altijd op slot en ik ben de enige die de sleutel ervan heeft.” De terraria heeft hij zo beveiligd dat ontsnappingen onmogelijk zijn.

dat die slang daar weg moest.” En zo was er de geschiedenis van de man die in 1999 in een flat aan de toenmalige Parelvissersstraat een buurvrouw bedreigde met een python. „Toen andere slangenhobbyisten daarvan hoorden, kreeg ik meteen telefoontjes. ‘Waar ben je mee bezig?’ vroegen ze. Ze dachten dat ik dat was. Was niet zo. Maar het tekent wel dat je als stichting alles volgens de regels moeten

doen.” Bar heeft een vergunning om reptielen in zijn woning in de Maten te houden. „En van mijn buren heb ik nooit klachten gehad.” Hij heeft net vanochtend de hagedissen en amfibieën, vakantielogés van de Koningin Julianaschool, teruggebracht. Nu doe ik dat als stichting nog voor vijftig cent per dier per dag. Dan kan het net uit. Maar ik wil eigenlijk een grotere opvang inrichten en er een

GESPLETEN TONG – Slangen kunnen in het algemeen slecht zien. Daar staat tegenover dat ze een hypergevoelig reukorgaan hebben. De gespleten tong speelt daarbij een grote rol. Als beide helften evenveel van eenzelfde prooi ruiken weet de slang dat hij recht op het doel afgaat. Eindeloos geduld is een handige eigenschap voor slangen. Om zo weinig mogelijk energie te verspillen wachten ze in alle rust totdat een geschikte prooi binnen bereik komt. Dan slaan ze razendsnel toe. OBSERVEREN – Zowel in binnen- als buitenland trekt Nelis Bar de natuur in om slangen te observeren. „Als ik weet in welk gebied ze voorkomen kan ik er op een wandeling - ook in Nederland - zo een stuk of twintig ontdekken. Je moet dan met de zon een beetje schuin in de rug lopen. Dan zie je ze op of half onder een steen in de zon liggen. Als je van de schaduwkant komt, zul je ze zeker niet zien.”

reptielenhuis bij bouwen. Ja dan hoop je dat er iemand met geld is die je daarmee kan helpen. Binnenkort ga ik eerst met de gemeente de mogelijkheden bespreken.” O ja, die konijnen in de voortuin. Aas voor de slangen? „Ben je gek. Die zou je alleen aan grote slangen kunnen voeren.” Zie het filmpje over de reptielenopvang op de site: www.destentor.nl/apeldoorn

Geert Wilders-aap was niet te handhaven bij dierenpark Apenheul door Gep Leeflang APELDOORN – Geert Wilders een

lastpak op de politieke apenrots in Den Haag? Bij Apenheul kijken ze daar niet van op. Ze wisten ze al lang hoe lastig zo’n witkuif is. Geert Wilders’ evenbeeld was niet te handhaven in het Apeldoornse dierenpark. De bekentenis van Apenheul-directeur Coen de Ruiter zorgde gisteren voor een boel hilariteit. Hij was in zijn eigen park spreker tijdens Inspririment, een congres over leiderschap dat diende als aftrap voor zakenplatform Steden3hoek.net. Gaston Sporre, voorzitter van de Kamer van Koophandel Oost-Nederland had net voor hem gerefereerd aan de spanningen rond de kabinetsonderhandelingen. ,,Toen ik die soap woensdag meekreeg

hoorde ik iemand zeggen: ‘Er is onrust op de apenrots’,’’ aldus Sporre. ,,Met constatering zou je Apenheul tekort doen. Hier zijn de bewoners ordentelijk, nadenkend, zich bewust van wat ze doen. Dat kun je van die andere apenrots niet zeggen.’’ Coen de Ruiter bekende dat hij vorige week een gesprekje had met zijn marketingmensen. ,,Hebben wij eigenlijk geen Wilders-aapje waar wij publicitair iets mee kunnen?’’, vroeg hij. ,,Een of andere gekke witkuifmakaak of zo?’’ Tot zijn verrassing kwam het antwoord direct: ,,Nou, die hádden we wel. Een pinché-aapje.’’ De driehonderd bezoekers van Inspiriment toverden zich direct een beeld voor ogen van Apenheuls Geert Wilders-lookalike, ook wel Liszt-aapje genoemd naar de Hongaarse componist. Het gezicht van

de saguinus oedipus - een klauwaapje - heeft uitgesproken trekken en zijn kop is getooid met een in het oog springende witte kuif. ,,Maar we hebben hem al twee jaar niet meer. Hij verdroeg zich niet met de andere apen.’’ Verdragen worden door de anderen is nou juist een essentieel onderdeel van leiderschap, doceerde De Ruiter, waarbij hij bewijzen zocht in de apenwereld. ,,Wat is de bepalende factor voor leiderschap? Dat anderen het accepteren’’, zei hij. ,,Het gaat niet alleen om uiterlijke kenmerken en om het gedag, al is het wel opmerkelijk dat wanneer een mandril leider wordt van zijn groep z’n neus drie keer zo groot wordt en knalrood.’’ Hij toonde een foto van gorillabaas Bongo, die een tweejarige peuter tegen zich aan liet leunen. ,,De leider straalt veiligheid uit.’’

Binnenland 4 | Vrijdag 24 april 2009

www.destentor.nl/binnenland

de Stentor

GO-A04

Kabinet wil 1500 brede scholen Doel: de beste ontwikkelingskansen voor kinderen. DEN HAAG/UTRECHT – Het kabinet

wil dat er in 2011 in Nederland 1500 zogenoemde ‘brede basisscholen’ zijn. Brede scholen werken structureel samen met onder meer kinderopvang, welzijnswerk, muziekschool en/of sportvereniging. Zo hopen ze de kinderen de beste ontwikkelingskansen te geven. Ons land telt op dit moment 1200 brede basisscholen. Daarmee is de doelstelling van het kabinet eerder gehaald dan afgesproken, aldus het ministerie van Onderwijs. Staatssecretaris Sharon Dijksma noemt de brede school ‘de school van de toekomst’. Gemeenten kunnen per brede school een aanvraag indienen voor een bijdrage van maximaal 500.000 euro. Daarvan mogen ze de bestaande huisvesting aanpassen. In totaal stelt het kabinet daarvoor 28 miljoen euro beschikbaar. Het is Dijksma ook wel wat waard. „Kinderen hebben immers een stimulerende en uitdagende leeromgeving nodig. Een omgeving die hun leergierigheid prikkelt en recht doet aan onderlinge verschillen. Brede scholen bieden zo‘n omgeving. Daardoor krijgen kinderen kansen die ze niet allemaal van huis uit meekrijgen”, aldus de bewindsvrouw. De staatssecretaris gaf gisteren op het Brede School Congres in de Jaarbeurs in Utrecht het startschot voor het Landelijk Steunpunt Brede Scholen, voor drie jaar ingesteld om scholen in het primair en voortgezet onderwijs te ondersteunen bij de ontwikkeling van brede scholen. Nederland heeft 1200 brede scholen, maar het kabinet wil dit aantal verhogen tot 1500. Daar komt 28 miljoen euro voor beschikbaar.

Bonobo-man Zamba zag geen andere uitweg dan het publiek in te vluchten, toen drie dominante vrouwtjes hem wegjoegen bij de voedering. Hij kon ook het binnenverblijf niet in. Dat was gesloten. foto Apenheul

Geen seks, maar panische vlucht Bonobo-man voelt zich veilig bij bezoekers, weg bij zwangere vrouwtjes. vervolg van voorpagina door Gep Leeflang APELDOORN – Na de ontsnapping van de bonobo is een deel van Apenheul gisteren ontruimd. Dat was een kortstondige maatregel, omdat de mensaap zich snel door de verzorgers in zijn verblijf liet lokken. De ontsnapping gebeurde tijdens de voedering. Dat is een moment waarop bij de bonobo’s de emoties hoog oplopen. Doorgaans wor-

den conflicten bij deze apensoort gesust met een portie snelle seks. In dit geval hield de elfjarige jongeling Zamba het niet meer uit op het moment dat drie gretige zwangere vrouwen hem niet bij het eten duldden en achterna joegen toen hij zich niet genoeg onderwierp. Bij normaal gedrag hebben de bonobo-mannen al weinig of niets te vertellen in de groep. De aanstormende overdominante vrouwen vroegen veel te veel van zijn zenuwen. Omdat het binnenverblijf was gesloten zag hij maar één uitweg: dwars over de gracht, waar hij net overheen wist te komen.

Directeur Bert de Boer is blij dat zich daar, tussen de bezoekers, geen vervelende dingen voordeden. Een dierenarts stond snel klaar met een verdovingsgeweer, maar dat hoefde niet te worden gebruikt. Apenheul heeft wel vaker te maken gehad met ontsnapte dieren, maar nog nooit met een ontsnapte mensaap, zegt De Boer. Een Javaanse langoer die gaat buurten bij de Koningin Julianatoren of ontsnapte papegaaien is heel wat anders dan een mensaap die in paniek het publiek in holt. Zou het dier zich daar agressief gedragen, dan zou het gevaarlijk kunnen zijn

voor de bezoekers, weet hij. ,,Weliswaar is het een vrij lang, slank dier van nog geen vijftig kilogram, ten opzichte van volwassen mensen dus een klein ding. Maar een bonobo heeft wel een natuurlijke oerkracht en met zijn gebit zou hij gevaarlijk kunnen worden.’’ Om te voorkomen dat de zwangere vrouwen Zamba de komende dagen opnieuw gezamenlijk belagen, blijft de bonobo-groep de komende weken in twee delen opgesplitst. Als de vrede hersteld is en de groep wordt samengevoegd, zal het binnenverblijf tijdens het voeren openblijven. Zamba kan dan eventueel naar binnen vluchten.

OM studeert op snellere berechting verkrachter

Captain Iglo bestaat 50 jaar en we zijn op zoek naar een stoere zeebonk die door zou kunnen gaan voor de Captain. Heb jij een opa die daar heel geschikt voor is? Ga dan snel naar www.captainiglo.nl en geef ‘m op.

www.captainiglo.nl

door Gep Leeflang APELDOORN – De afhandeling van aangiftes van verkrachting wordt mogelijk verkort. De klacht van een Apeldoorns meisje dat haar aangifte pas tweeënhalve maand na haar verkrachting werd opgenomen, is voor minister Hirsch Ballin aanleiding om de geldende procedure opnieuw te bestuderen. Dat zegt de minister van Justitie in antwoord op vragen van de PvdAKamerleden Heerts en Kuiken. Die hadden het onaanvaardbaar genoemd dat iemand pas maanden na een intakegesprek haar aangifte kon doen. De politie zei dat dit

meerdere malen per jaar voorkomt. Het Apeldoornse meisje deed aangifte bij de politie Noord- en Oost-Gelderland. Binnen een dag was er een uitgebreide intake met twee gespecialiseerde zedenrechercheurs, legt de minister uit. Bij ‘niet-acute zedenzaken’ mogen die rechercheurs vervolgens bedenktijd aanbieden. Het meisje kon zich zo bezinnen of ze wel of niet aangifte zou doen. In de voorschriften wordt daarvoor geen termijn genoemd. Dat de aangifte in dit geval pas tweeënhalve maand later werd opgenomen vindt de minis-

ter niet acceptabel. ,,Dat had niet mogen gebeuren, dat is veel te lang.’’ In Apeldoorn legde de Apeldoornse burgemeester De Graaf over de verkrachtingskwestie verantwoording af aan de gemeenteraad. Minister Hirsch Ballin heeft niet de indruk dat er sprake is van een landelijk probleem, zegt hij. Wel vindt hij het voorval aanleiding om de ‘aanwijzing opsporing en vervolging inzake seksueel misbruik’ nog dit jaar tegen het licht te houden. Het OM zal zich heroriënteren op de bedenktermijn bij het doen van aangifte.

Regio 28 | Woensdag 5 maart 2008

de Stentor

AP-B08

Hoe snel zou hij zijn vrouwen onder de duim hebben? Inmiddels is er bij Apenheul een nieuw vraagstuk over Jambo: wie is de moeder van zijn kind? door Gep Leeflang

Mysterie rond

penheul is in de ban van een mysterie. In het najaar werd de nieuwe gorillabaas Jambo vader van zijn eerste zoon. Het Apeldoornse dierenpark. twijfelt nu wie de moeder is. Dna-onderzoek moet uitsluitsel geven. Puber Jambo had de taak gekregen de in 2005 overleden gorillaleider Bongo te doen vergeten en voor nageslacht te zorgen. Hoewel hij totaal geen ervaring had met vrouwen, raakten er al snel een paar zwanger. Mandji of Kisiwa zou hem zijn eerste kind bezorgen. Het was Mandji, een vrouwtje dat onder Bongo laag in de rangorde stond, die zich op 15 oktober als eerste vertoonde met een kind aan haar borst. Niemand had de geboorte gezien maar

Gorillababy Mapasa, ‘één van een tweeling’, wordt op de dag van de geboorte gekoesterd door Mandji. De moeder van Jambo’s zoon, dacht iedereen. Inmiddels wordt daaraan getwijfeld. foto Apenheul

Apenheul laat dna-onderzoek doen om moeder te achterhalen.

Onbeholpen joch doet het best goed door Gep Leeflang APELDOORN – Zou Jambo in staat zijn om de gorillagroep van Apenheul na de dood van Bongo weer tot een hechte familie te maken? Het onbeholpen veertienjarige joch blijkt het best aardig te doen.

Er is ineens van alles gaande in het binnenverblijf van de Apenheul-gorilla’s als de dierverzorgster met een journalist binnenkomt. Een vreemde man voor de ramen, dat heeft Jambo liever niet. Hij laat zich even gelden, sprint achter een paar vrouwen aan en deelt een paar flinke tikken uit. Verzorgster Martine Verheij ziet het meewarig aan. ,,Soms is hij wel wat onbenullig’’, zegt ze. ,,Vrouwen willen toch wat meer subtiliteit.’’ Maar tegelijk: hoeveel ervaring mag je op dat vlak verwachten van een veertienjarig joch dat in zijn vorige dierentuin nooit iets met vrouwen van doen had? ,,Pappie doet het best goed hoor’’, zegt Verheij met een glimlach. ,,Hij was hier elf maanden en had al een kind, terwijl de draagtijd negen maanden is. En op dit moment zijn Lobo en Kisiwa zwanger van hem.’’ ,,Eigenlijk is het net als in dat liedje van Rob de Nijs (Het werd zomer, red.)’’, zegt Verheij. ,,Hij is nog geen man maar hij is ook geen jongen meer. Soms wordt het hem allemaal even te veel en wil hij even lekker puber en kind zijn. De vrouwtjes komen steeds meer naar hem toe, bieden zich aan. Maar ze zitten hem soms te verleiden terwijl hij lijkt te denken: ik weet het niet hoor... Een echte dekhengst is hij niet.’’ Paren met de leider en het baren van een kind is voor de gorillavrouwen een manier om hoger in aanzien te komen. De ontwikkeling van de groep blijft doorgaan, constateert Verheij. Mandji koestert Jambo’s zoon en is het levende bewijs waarom de andere vrouwen hem ook kinderen willen geven. ,,Zij maakt veel gebruik van de status die ze dankzij het kind heeft’’, zegt Verheij. ,,Ze is met stip op één gekomen; Jambo springt voortdurend voor haar in de bres. Zoiets zou je zelf ook wel willen.’’

alles leek goed te zijn gegaan. Daarna gebeurde er echter iets raars. Vijf dagen later bloedde ze een aantal keren behoorlijk en nog een dag later vonden de verzorgers een groot nest met daarin een nageboorte en een dode baby. Mandji zat flink onder het bloed. Jambo’s zoon werd Mapasa genoemd, ‘één van een tweeling’. Gorillatweelingen zijn zeldzaam. Het tweede kind was overleden als gevolg van een verkeerde ligging, zo wees autopsie uit. Snel daarna zou ook Kisiwa bevallen, zo wisten de dierverzorgers. Dat gebeurde echter niet. Haar buikomvang nam af en haar gedrag veranderde. Dierverzorgers vingen urine op en voerden zwangerschapstesten uit. De eerst hoogzwangere Kisiwa bleek niet meer in verwachting.

Regio de Stentor Woensdag 5 maart 2008 | 29

AP-B08R

De Javaanse langoer Nektar is een van de dieren bij Apenheul die al een kleintje hebben. foto Apenheul

zoon van Jambo Totale verbijstering. Was Mapasa er wel één van een tweeling? Of waren Mandji en Kisiwa allebei bevallen? En wie is dan de moeder van welk kind? Apenheul besloot dna-onderzoek uit te laten voeren. Daaruit bleek inmiddels dat Mandji de moeder is van het overleden kind. Wie de moeder is van Mapasa is nog niet bekend. ,,Het probleem is dat je daarvoor eerst haarmonsters nodig hebt’’, zegt Apenheul-woordvoerster Anouk Ballot. Zolang die er niet zijn, blijft de moederschapsvraag bestaan. Wie is de moeder van Jambo’s zoon? Dat is momenteel de grote vraag bij Apenheul. Heeft Mandji ‘haar’ kind wel gebaard? Of heeft ze het wellicht geroofd?

Stel dat het vermoeden klopt dat Kisiwa de moeder van Jambo’s zoon is. Hoe kwam het kind dan in Mandji’s bezit? ,,Dat kan politieke redenen hebben’’, oppert Ballot. ,,Het was het eerste kind van de nieuwe man. De moeder daarvan zou hoog in de rangorde staan. Kinderroof komt voor zover bekend echter bij gorilla’s niet voor.’’ ,,Berbers en bavianen doen dat wel’’, weet zoöloge Constanze Melicharek. ,,Door een kind af te pakken stijgt een vrouw in rang. Ik kan me echter haast niet voorstellen dat dit hier het geval is. Meer voor de hand ligt dat Kisiwa na de geboorte haar kind niet wilde aannemen en dat Mandji het toen heeft genomen.’’

Geboortegolf De eerste jongen zijn al weer geboren en een flink aantal apen van Apenheul is in blijde verwachting. ● Bij de Javaanse langoeren kreeg Nektar een kleintje. ● Bij de gouden leeuwaapjes werd opnieuw een tweeling geboren. Moeder Erna had een lange periode van ellende achter de rug, na miskramen, een keizersnee en een doodgeboren kind. Inmiddels gaat het crescendo en baarde ze haar vierde tweeling op rij. ● Slingeraap Lola kreeg een baby maar speelde een dag later al geen moeder meer. Maatje Lilly adopteerde de kleine direct. ● Vijftien tot twintig doodskopaapjes zijn zwanger. Voor een groot

deel daarvan wordt het de eerste bevalling. Het risico bestaat dat het in een aantal gevallen misgaat.

● Verder zijn twee witschouder-capucijnapen, minstens twee katta’s en een berberaap in verwachting.

videoverslag op www.destentor.nl

Kinderroof? Tot dusver een onbekend fenomeen bij gorilla’s.

Jambo is geen dekhengst maar het groepsgevoel groeit.

Kennismakingsdag voor nieuwe gidsen APELDOORN – Apenheul houdt zondag een kennismakingsmiddag voor wie interesse heeft om zich bij het dierenpark als gids verdienstelijk te maken.

Om bezoekers meer te weten te laten komen over de dieren en hun gedrag, steunt Apenheul momenteel op 65 van deze educatieve vrijwilligers. Voor deze ploeg zoekt het park, dat op 17 maart weer open gaat, versterking. Wie gids wil worden krijgt na de kennismakingsdag vijf (kosteloze) opleidingsavonden. Hier krijgen de nieuwe Apenheulgidsen voldoende informatie over Apenheul en de apen om een infotafel te kunnen bemensen en bezoekers goed te kunnen informeren. Meer info: Mieke Voshol (vrijwilligerscoördinator) via 055-3575774 of gidsen@apenheul.nl. Behalve de vrijwilligers werken bij Apenheul het hele jaar door 77 mensen, verdeeld over 55,7 volledige arbeidsplaatsen in vaste dienst. Verder gaan 61 mensen (18,7 arbeidsplaatsen) als seizoenskracht aan de slag gaan tot en met begin november. Bijna al die vacatures zijn inmiddels ingevuld. Voor de afdelingen bezoekersservice en horeca zijn nog enkele

Soms nog wat onbeholpen, maar hij bedoelt het best goed; gorillabaas Jambo. foto Apenheul

Kennis overdragen aan de bezoekers. plekken vrij. Ook zet Apenheul 184 vakantiekrachten en weekendwerkers in om de stromen bezoekers in goede banen te leiden.

foto Apenheul

Dit zijn scholieren en studenten tussen 16 en 25 jaar. Samen bekleden ze 21 volledige arbeidsplaatsen. Voor de komende zomervakantie zijn nog niet alle baantjes vergeven.

Regio de Stentor Woensdag 8 april 2009 | 29

AP-B08R

Nieuwbouwplan voor Hessenallee Verhuizing bewoners vergt tijd, bouw begint wellicht pas in 2012. door Bert Felix KLARENBEEK – Woningstichting Be-

ter Wonen uit Loenen gaat acht huurwoningen aan de Hessenallee afbreken en vervangen door zestien nieuwe woningen. De bewoners hebben dat gisteravond te horen gekregen van de woningstichting. Die had hen enkele jaren geleden al laten weten dat er plannen voor de woningen in de maak waren. De woningen stammen uit de jaren vijftig en hebben maar 58 vierkante meter aan woonoppervlak, terwijl sociale-huurwoningen tegenwoordig op gemiddeld 110 vierkante meter komen. Daarnaast is het energieverbruik van de woningen aan de hoge kant. Al met al reden om ze te slopen. Woningstichting Beter Wonen gaat acht huurwoningen in Klarenbeek vervangen door zestien nieuwe woningen. De bewoners zijn gisteravond ingelicht.

Beter Wonen heeft het architectenbureau VGPD uit Deventer een schetsontwerp laten maken, na overleg met de gemeente over de hoeveelheid woningen die er op de momenteel grote kavels kunnen komen. De woningen krijgen bakstenen die in het dorpsbeeld passen, net als wisselende rooilijnen. Op de hoek van de Hessenallee en De Til komen drie woningen met in totaal zes appartementen. De huurappartementen zijn bedoeld voor starters op de woningmarkt. Ook drie van de acht eengezinswoningen die aan de Hessenallee komen, worden verhuurd, de overige vijf worden middeldure koopwoningen. Aan De Til komen verder nog twee seniorenwoningen. Onbekend is nog of die worden verkocht of verhuurd. De huidige huurwoningen hebben grote tuinen. De kleinste kavel in de nieuwbouw telt 140 vierkante meter, de rest komt op gemiddeld 250 vierkante meter. De bewoners hebben gisteren ook uitleg gekregen over hun eventueel tijdelijke verhuizing. Beter Wonen neemt daarvoor tot 2012 de tijd.

DE RECHTBANK T E D E N H A AG door verbindende uitdelingslijst: op 02 april 2009 inzake (F.04/667) STEENBERGEN B.V., vest.adr. Kooikersdreef 517, 7328 BP Apeldoorn, corr.adr. Postbus 10036, 7301 GA Apeldoorn, KvK De Veluwe en Twente, 18041555.

CORRECTIES

& AANVULLINGEN

Dialect Het optreden van het Oosterhuuzens Dialectkoor op 17 en 18 april is ‘s avonds om 19.30 uur in De Brink in Loenen. Alleen voor vrijdag zijn nog kaarten verkrijgbaar. Rinus Konink, tel. 055 5062008.

Luchtfoto’s

Apeldoorn

In het bijschrift bij de luchtfoto’s van de TIMA-fabriek en omgeving in de krant van gisteren stond de Elsbosweg aangegeven. Dat moet natuurlijk de Elsweg zijn.

op het verleden

Historicus Wim H. Nijhof beschrijft de geschiedenis van Apeldoorn in 52 afleveringen. De Stentor publiceert iedere week een samenvatting, de uitgebreide versie staat op internet. Lezers kunnen daar aangeven hoe belangrijk zij het ‘venster’ vinden voor de geschiedenis van Apeldoorn.

door Gep Leeflang APELDOORN – Een medewerker van Apenheul heeft tijdens een expeditie in Peru het bewijs geleverd dat er nog groepen geelstaart-wolapen in het wild leven.

In het dal van de Chilchosrivier nam bioloog Hans Dignum een groep waar. De geelstaart-wolaap geldt als zeer zeldzaam en lang werd zelfs gedacht dat deze apensoort uitgestorven was. Vanuit Nederland hebben Apenheul en dochterpark GaiaPark Kerkrade Zoo een project lopen in Peru. Doel daarvan is de bescherming van een groot stuk nevel-

woud, het leefgebied van de geelstaart-wolapen. Onder meer wordt er op kleine schaal koffie geteeld, die in beide parken wordt geschonken. Apenheul ging in 2005 zelfs een samenwerking aan met Koning Aap reizen, om natuurreizen te gaan verkopen. Een van de bestemmingen was Peru. Door op minimale schaal toeristen naar het gebied te brengen, zouden lokale bewoners een inkomstenbron genereren waardoor natuurbehoud mogelijk is en het leefgebied van de geelstaart niet verloren gaat. Apenheul heeft zelf andere soorten wolapen. Het Apeldoornse die-

‘Kans op bescherming nevelwoud met unieke biodiversiteit ineens veel groter.’

renpark afficheerde zich zelf ooit zelfs als ‘sanctuarium voor wolapen’. De geelstaarten komen voor op de de oosthellingen van het Andesgebergte op hoogten van rond de tweeduizend meter. Hans Dignum en de Peruaanse primatologe Fanny Cornejo (Universiteit van San Marco) ontdekten na een dagenlange zoektocht een groep in de Chilchosvallei. Apenheul-directeur Bert de Boer was zelf begin maart nog in het gebied. Hij slaagde er tijdens een zoektocht niet in een glimp van de dieren op te vangen. De Boer noemt het ‘fantastisch’ dat een nieuwe expeditie wel succes heeft gehad. ,,Dat maakt de kans op bescherming van het nevelwoud met zijn unieke biodiversiteit ineens veel groter.”

Pollen markeerden grenzen Apeldoorn

Vensters

Aflevering

Apenheul stuit in Peru op zwaar bedreigde wolapen Groep gevonden in natuurbeschermingsgebied.

einde faillissementen -

Jonge geelstaart-wolaap in de Chilchosvallei in Peru. Apenheul-bioloog Hans Dignum ontdekte op expeditie een groep van deze zwaar bedreigde apen. foto Noga Shanee

I 14

n de buurschap De Kar, tussen Apeldoorn en Zutphen, aan de kruising met Leigraaf, staat al meer dan twee eeuwen een grenspaal van Apeldoorn. Het is nummer 11 en er staat Loo op. Het was de eerste, in 1794 geplaatste grenspaal van de Hoge en Vrije Heerlijkheid Het Loo. Vijftig jaar eerder, tussen 1748 en 1762, waren de grenzen van het huidige Apeldoorn getrokken. Willem Leenen, landmeter van de provincie, maakte in die jaren de meer dan manshoge ‘Caart der Limitten van de Hooge en Vrije Heerlijckhijdt van het Loo’, die nog altijd te zien is in het Nationaal Museum Paleis Het Loo. Deze kaart geeft bij benadering het gebied van de tegenwoordige gemeente Apeldoorn aan en wordt daarom beschouwd als de oudste kaart van de gemeen-

te. De grens volgt in grote lijnen de toen getrokken grens van de (in 1795 opgeheven) heerlijkheid Het Loo. Lubbert Adolph Torck, de landdrost van het kwartier Veluwe, moest de heerlijkheidsgrens uitzetten, bijgestaan door Willem Leenen. Het gebied werd gemarkeerd door ‘het opsmijten van pollen ende het setten van paalen’. Dat was het werk van de achttien arbeiders die de waardigheidsbekleders begeleidden. Op door Trock aangegeven onderlinge afstanden werden zandhopen opgeworpen, waar eerst houten en later stenen palen werden gezet.

Meer informatie op www.destentor.nl/ apeldoorn

De eerste grenspaal van Apeldoorn werd in 1794 geplaatst en staat in de buurtschap De foto’s Rien de Schipper Kar.

Regio de Stentor Zaterdag 6 september 2008 | 33

WV-B04R

Tweede of eerste baby voor Kisiwa Gorillavrouw is mogelijk ook moeder van Jambo’s tweede kind. door Gep Leeflang APELDOORN – Toen hij naar Apenheul kwam was het de grote vraag of de opgeschoten knaap Jambo de grote gorillaleider Bongo zou kunnen doen vergeten. Het veertienjarige ‘jochie’ blijkt zijn plekje inmiddels wel te hebben gevonden. Gorillavrouw Kisiwa beviel woensdag voor het oog van de bezoekers van Jambo’s derde kind. Nadat hij eerder twee zoons verwekte heeft Jambo nu ook een dochter. Een naam heeft zij nog niet. Ze doet wel de naam van haar moeder eer aan. Die werd Kisiwa genoemd omdat zij als eerste gorillababy bij Apenheul op het eiland werd geboren. Kisiwa betekent in het Swahili eiland. Apenheul bracht het nieuws van de geboort deze week naar buiten en meldde daarbij dat dit voor Kisiwa het eerste kind is. Of dat inderdaad zo is, is echter niet zeker. Kisiwa speelt namelijk een rol in een van de raadselachtigste kwesties die Apenheul ooit heeft gekend. Op 15 oktober vorig jaar vertoonde een andere gorillavrouw, Mandji, zich trots op het eiland met een kind aan de borst. De geboorte was door niemand gezien. Vijf

Kisiwa speelt rol in een van de raadselachtigste kwesties die Apenheul ooit kende.

Jonge kok mag koken voor apen op dierendag Apenheul schrijft receptenwedstrijd voor kinderen uit.

dernemers hebben een goede zomer achter de rug. Tweederde van de ondernemers in de verblijfsrecreatie en bijna driekwart in de dagrecreatie is tevreden. In de verblijfsrecreatie waren er wel veel verschillen. Drie van de tien campings realiseerden in juli en augustus een hogere omzet dan in dezelfde periode in 2007, maar een even groot deel behaalde juist een slechter resultaat. Hetzelfde

Kisiwa met baby. dagen later bloedde Mandji een aantal malen sterk en een dag daarna werd een nest met een dode baby gevonden. Apenheul veronderstelde dat Mandji kennelijk twee kinderen in haar buik had gehad. Het levende

geldt voor de hotels en bungalowbedrijven. Dit blijkt uit de Monitor Toeristische Bedrijven van het Gelders Overijssels Bureau voor Toerisme (GOBT). Bedrijven die een lagere omzet realiseerden wijten dit vaak aan het weer. De verblijfsaccommodaties met een hogere omzet noemen geregeld extra promotie-inspanningen, gestegen tarieven en toegenomen bestedingen van gasten als verklaring van de stijging.

Tip: Let op uw belastingvoordeel!! Alleen dit jaar is uw bril nog aftrekbaar

Wagenaar Optiek vanaf nu Villa Optica Wagenaar

Tevens uitverkoop zonnebrillen

Vanaf nu wordt de telefoon bij Wagenaar Optiek opgenomen met Villa Optica Wagenaar! Eigenaresse Willemijn Stam legt uit dat de naam Wagenaar een begrip is in Apeldoorn, maar omdat de heer Wagenaar al lang niet meer in het bedrijf zit, en omdat onze andere optiek zaak Villa Optica heet, hebben wij de naam nu gecombineerd! Om deze nieuwe naam met u te vieren nodigen wij u uit in onze ‘Villa’ tijdens de ‘Eye Fashion Weken’, in de maand September! Elke week staan er 2 modemerken centraal in de winkel. Aankomende week staan de merken Tag Heuer en Lindberg in de ‘spotlights’. Er zullen lekkere geurtjes, schoenen, bonbons....en veel (aparte) brillen van deze merken in de winkel liggen! Het wordt een echt feestje! Graag tot ziens in onze Villa. Met vriendelijke groeten,

kind werd Mapasa genoemd, ‘één van een tweeling’. Tegelijk met Mandji was ook Kisiwa hoogzwanger. Haar buikomvang nam echter af en een urinetest wees uit dat ze niet langer in verwachting was. Om uit te vin-

den wie welk kind had gebaard, besloot Apenheul dna-onderzoek te laten uitvoeren. Daaruit bleek dat het doodgeboren kind van Mandji was. Wie de moeder van Mapasa is, is echter nog steeds niet bekend. Dat kan pas worden vastge-

steld als de dna-gegevens van Mapasa en Kisiwa bekend zijn. Het duurde enige tijd tot Apenheul over dna-materiaal van hen beschikte. Dat is inmiddels opgestuurd. Het wachten is nu op de testresultaten.

Vierhouten zet dorpshuis open

Provincie: één bureau voor openbaar vervoer

APELDOORN – Apenheul roept kin-

Recreatie tevreden over zomerbezoek VELUWE – De oostelijke recreatieon-

deren op om de komende tijd een heerlijk gerecht voor apen te bedenken. Op dierendag kan het lekkerste gerecht worden bereid in het Apeldoornse dierenpark. Op dierendag (4 oktober) worden dieren extra in het zonnetje gezet. De winnaar van de Apenheul-receptenwedstrijd mag dat dit jaar doen door in de apenkeuken het zelf bedachte gerecht klaar te maken. Om de wedstrijd te winnen is het wel nodig dat de jonge dierenkoks goed bedenken wat apen eten. De natuurlijke voedselbronnen van de apen zijn anders dan wat veel kinderen zouden vermoeden. Banaan staat bijvoorbeeld niet van origine op het menu van

veel apensoorten. Bananen zijn voor apen te vergelijken met patat voor mensen: lekker, maar dikmakend. Sommige apensoorten zijn vegetariërs en eten veel van de groente- of fruitsoorten die ook bij de groenteboer te krijgen zijn. Andere apensoorten pakken in de natuur zo nu en dan een gekko of tropische boomkikker. Deze zijn in Nederland niet zomaar te krijgen, daarom vervangt Apenheul ze voor eiwit uit gekookte kip, gekookt ei of insecten. Kinderen kunnen gerechten voor katta’s, Berberapen, doodshoofdaapjes of dwergaapjes tot maandag 22 september per email verzenden naar office@apenheul.nl. Vermeld dan de naam van het gerecht, de ingrediënten en voor welke apensoort het gerecht bedoeld is. Een deskundige jury van dierverzorgers zal het beste en meest originele recept selecteren.

Week 36 Prada en Dolce&Gabbana Week 37 Tag Heuer en Lindberg Week 38 Cristian Dior en Fendi Week 39 Anne et Valentin en Gijs

foto Apenheul/Bianca Verweij

VIERHOUTEN – Dorpshuis Horster-

hoek in Vierhouten is gistermiddag na een grondige verbouwing feestelijk geopend. Het belangrijkste doel van de verbouwing was het dorpshuis een nieuwe impuls te geven, zodat in Vierhouten een sociale en hechte gemeenschap kan blijven bestaan. Dit mede gezien het verdwijnen van vele andere voorzieningen, zoals de basisschool. Ook voetbalvereniging Vierhouten ’82 heeft nu eindelijk weer een echte thuisbasis.

VELUWE - Er komt één bureau

voor het openbaar vervoer in Gelderland. Doel is om het vervoer effectiever en efficiënter te laten uitvoeren. Om dat te bereiken wordt het openbaar vervoer van zes naar twee aanbestedingen teruggebracht. Nu was het zo dat de provincie in zee moest gaan met eventueel zes partijen. Zo rijdt op de Veluwe Veolia, terwijl dat in andere delen van de provincie andere vervoerders zijn.

Straks zijn dat er nog maar twee. Dat maakt dat de provincie verwacht een beter resultaat uit de aanbestedingen te kunnen slepen. Dat moet de kwaliteit van het openbaar vervoer weer ten goede komen. De provincie heeft hierover overstemming bereikt met de Stadsregio Arnhem-Nijmegen. De overeenkomst moet ook bussen beter doen aansluiten op treinen en leiden tot een betere dienstverlening.

‘Bouwaanvraag van prinses Margriet speelde geen rol’ Gemeente schaart zich achter rijksdienst in monumentenkwestie. door Gep Leeflang APELDOORN – Dat monumentale panden in de buurt van paleis Het Loo lange tijd onbeschermd zijn geweest, is niet veroorzaakt door een bouwaanvraag van mr. Pieter van Vollenhoven en prinses Margriet voor hun woning aan de Tuinmanslaan. Dat beweert althans het Apeldoornse college van b en w in antwoord op vragen van GroenLinks. GroenLinks had zich kritisch opgesteld na artikelen in de Stentor.

Daarin werd gemeld dat een procedure om het gebied rond het paleis als beschermde ‘buitenplaats’ aan te wijzen ‘voorlopig werd ingetrokken’. Dat gebeurde precies in de periode waarin de prinses verbouwingen wilde uitvoeren. Waren de beschermende regels in werking getreden, dan had dat mogelijk beperkende effecten kunnen hebben voor de verbouwing bij de prinses. Zij vroeg daarvoor in 2007 en 2008 vergunningen aan. Dat panden uit de ontstaanstijd van Het Loo nog geen monumentenbescherming hebben, staat los van een bouwaanvraag van prinses Margriet, aldus b en w.

Opvallend is dat hervatting van de beschermingsprocedure is aangekondigd nu alles rond de woning van de prinses is geregeld. Volgens de Rijksdienst voor Archeologie, Cultuurlandschap en Monumenten was er echter geen samenhang tussen het intrekken van de procedure en de aanvraag van de prinses. Deelt het college van b en w dat standpunt? ,,Ja, het college deelt deze opvatting’’, zo kreeg GroenLinks als antwoord. De bouwaanvraag van dit jaar is om veiligheidsredenen niet openbaar gemaakt. Maar ,,met de plannen wordt geen schade toegebracht aan historische panden of de historische omgeving.’’

www.destentor.nl zaterdag 20 februari 2010

26 | regio

AP-B02

straatwijs door Arnold Zweers

Papierbak

irculus heeft voor de eerste keer mijn blauwe papiercontainer geleegd. Ik had zo mijn twijfels, dacht aan de belangen van inzamelende kerken en verenigingen. Maar nu het eenmaal zover is, moet ik bekennen het toch wel gemakkelijk te vinden, die papiercontainer. Geen volle, gescheurde dozen met kranten en reclamefolders meer in m’n schuur. Geen maandelijks gesjouw naar de grote containers bij de Goede Herderkerk. Een mens heeft het druk genoeg, wat minder van dat soort karweitjes kan geen kwaad. Toen ik de door Circulus geleegde blauwe container die eerste keer terug van de weg haalde, moest ik even kijken. Welke is de mijne? Vroeger deden ze er van gemeentewege nog wel eens huisnummers bij. Die plakte je op de container om te voorkomen dat je die van je buurman inlijfde. Nu moest ik zelf op zoek. Waar hebben ze plakcijfers? Succes had ik bij een zaak - ik mag geen reclame maken - aan de Brinklaan.

Meteen ook maar wat plakkers voor de groene en grijze container gehaald, want die bleken door het vele gebeuk tegen de Circulus-wagens behoorlijk afgesleten. Oud papier. Als jochie ging ik ermee naar Schoolderman, handel in oud papier en oud ijzer. Met een zelf in elkaar geknutseld karretje - onderstel van een kinderwagen, houten bak er bovenop bracht ik onze voorraad naar het bedrijf op de hoek van Reigersweg en Adelaarslaan. Dan weer papier, dan weer oude metalen. Er hingen wel eens stukken ijzer over de verzakte schutting. Die gingen dan bij mij op de kar om het zakcentje wat extra te spekken. Een man in blauw overall woog het zaakje. Gespannen keek ik toe wat de uitslag was, een briefje werd ingevuld en bij de kassa kon ik mijn geld innen. Zo deden alle jongetjes dat in die tijd en het zal nog wel gebeuren. Tegenwoordig wordt het me met dat oud papier gemakkelijker gemaakt. Circulus, ik ben overstag.

Reageren? Mail naar Apeldoorn@deStentor.nl

Zo reageren lezers op esten www.destentor.nl

FORUM

‘Kathedraal van Veluwe’ beschermd gezicht Nu maar hopen dat die politici hier er geen windmolens omheen zetten. ’apeldoorns belang’

Groen licht voor grote winkels bij Omnisport Goede ontwikkeling voor winkelend Apeldoorn. Onze woonplaats moet weer het winkelhart van Oost-Nederland worden! Neutraal

En bedankt en wanneer gaan we nu eerst eens wat aan het verkeersprobleem doen! Als er nu alleen maar vogeltjesmarkt is kom je bijna de wijk niet uit! Het is ook gewoon belachelijk op zichzelf, het is een sportcomplex laat het daarbij.

GORILLA’S

De avonturen op ‘het eiland’ stonden al eens centraal in een serie tv-uitzendingen van Man bijt hond. De ontrafeling van Apenheuls gorilla-mysterie is nu voer voor Willem Wever.

Dna-test ontrafelt A Met een kistje haarmonsters naar het laboratorium om na twee jaar eindelijk antwoord te krijgen: wie is de moeder van Jambo’s eerste kind?

Mapasa knuffelt met Mandji (l). In het mid opnieuw bevallen. Dit kind zal na een half

door Gep Leeflang

ie is de moeder? Een mysterie dat Apenheul meer dan twee jaar in zijn ban hield, is opgelost door middel van een dna-test. De verrassende uitkomst: de eerste zoon van de nieuwe gorillabaas Jambo is een adoptiekind. Wie is de vader? Die vraag was al vaker gesteld bij Apenheul. Dat juist het moederschap de dierverzorgers voor raadselen plaatste, was echter een volstrekte noviteit. Hoofdpersoon: Mapasa, een gorillapeuter van inmiddels twee jaar. Luid toegejuicht als eerste zoon van Jambo, de nieuwe gorillabaas. Jambo wordt in 2006 naar Apeldoorn gehaald, als opvolger van Apenheul’s boegbeeld Bongo. De vraag is of hij erin zal slagen de onbetwiste leider te doen vergeten. Een puberjoch als opvolger van een ervaren sociale en evenwichtige zilverrug... De gorillawereld zit in principe vrij overzichtelijk in elkaar. Wil zo’n nieuwe man het tot leider schoppen, dan kan hij zich het best als dekhengst ontpoppen. Veel snuffelen aan de vrouwen en snel nageslacht verwekken. Paren met de leider, baren van een kind, dat is hoe je als gorillavrouw in hoog aanzien komt te staan. Voor een gorillabaas is dat dus dé manier om een groep om zich heen te boetseren. Jambo is bij zijn komst echter een pas twaalfjarig jochie (inmiddels zestien), dat in zijn vorige dierentuin amper ervaring met vrouwen

Voor het tv-progr Willem Wever ga amma een kistje dna-m at Toto met het laboratoriumateriaal naar .

De uitkomst van de dna-test wordt voor het oog van de camera's bekend gemaakt.

opdeed. Hoe snel zal hij het voor elkaar krijgen? De dierverzorgers vragen het zich af. De vrouwen mogen van de pil en Jambo begint te ‘snuffelen’. En zowaar: met snel succes. Drie vrouwen worden bezwangerd en op 15 oktober 2007 klinkt er voor het eerst gejuich: de 32-jarige Mandji zit op het gorilla-eiland met een kind in haar armen. De trotse moeder van Jambo’s eerste zoon!

Vijf dagen later is er ineens verwarring. Mandji bloedt en er ligt opnieuw een baby. Dit mannetje blijkt echter al enkele dagen dood. Hoewel tweelingen zeldzaam zijn onder gorilla’s is Mandji kennelijk zwanger geweest van een tweeling. Mapasa is niet een willekeurige naam maar Lingala voor één van een tweeling. Kort daarna: de verwarring is totaal. Kisiwa was eveneens half ok-

Woudhuisbewoner

Calamiteitennummer regioredactie (buiten kantooruren) 06 53400136 Lezersredacteur Nees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.nl Krant op internet www.destentor.nl Advertenties Verkoopteam Apeldoorn/Veluwe telefoon 055-5388334 E-mail: vtapeldoorn@destentor.nl Proefabonnement: 088-0139960 Vragen over abonnement: 088-0139960 Krant niet ontvangen: 088-0139960 Meer informatie staat in het algemeen colofon elders in de krant

Raad akkoord met masterplan Anklaar APELDOORN – De gemeenteraad is akkoord gegaan met het masterplan Anklaar. Dit geldt als het uitgangspunt voor de herontwikkeling van het stadsdeelhart. De kosten daarvan bedragen 200 tot 250 miljoen euro, waarvan de gemeente 13 miljoen betaalt. De VVD diende een motie in om het aantal parkeerplaatsen bij het nieuwe winkelcentrum zo groot mogelijk te maken. Bewoners van de nieuwe wijk Zuidbroek zullen er hun boodschappen doen en overwegend met de auto naar de Anklaar komen. ,,Als het college kans ziet het aantal parkeerplaatsen te verruimen, dan heb ik geen

bezwaar’’, reageerde wethouder Hans Wegman. Dat was voor Riet van Dijk (VVD) voldoende om de motie in te trekken. De discussie over betaald parkeren wordt in een later stadium gevoerd, kondigde Van Dijk aan. De winkeliers zijn fel gekant tegen de invoering daarvan. Klanten blijven er korter door winkelen. Leefbaar Apeldoorn verkondigde nog steeds een groot probleem te hebben met de hoogte van het nieuwe medisch centrum (zes verdiepingen). Maar dat is geen reden om zich tegen het plan te keren, zei Wim Willems. Het betreft slechts een kanttekening.

APELDOORN

Man opgepakt voor roof en mishandeling De politie heeft gisteren een 22-jarige Apeldoorner gearresteerd voor betrokkenheid bij de mishandeling en beroving 6 december vorig jaar op de Marchantstraat. Het slachtoffer, een 22-jarige fietser, werd die dag door een auto met meerdere inzittenden klemgereden, mishandeld en beroofd van telefoon en fiets. De politie sluit niet uit dat er meer aanhoudingen zullen volgen.

zaterdag 20 februari 2010 www.destentor.nl

www.destentor.nl/apeldoorn

AP-B02R

regio | 27

Apenheul en Willem Wever Willem Wever staat op 17 maart helemaal in het teken van het Apenheul-mysterie. Het tv-programma stort zich op vragen als hoe eet koraal, hoe wordt tandpasta gemaakt en waarom maken Chinezen zo vaak foto’s. Via het Mapasa-raadsel wordt de vraag beantwoord: hoe werkt een dna-test? De uitzending begint om 16.50 uur

Apenheul-mysterie

dden Kisiwa, inmiddels jaar overlijden.

Jambo, de grote man nieuwe sinds 2006

ngo, Gorillabaas Bo2005 in n overlede

t Mapasa bij Mandji op

de rug, afgelopen zome

van een mysterie Gorillapeuter, middelpunt © de Stentor/Arte Westerbaan - Foto’s: Apenheul/Jan Vermeer/Maarten van der Voorde

tober uitgerekend. Maar haar buikomvang wordt minder en ze gaat weer spelen. Wat is er gebeurd? Was het dode kind van haar? Of is Mapasa misschien háár zoon? Een dna-test moet het oplossen. Dna-materiaal verzamelen van beide mogelijke moeders is niet zo’n probleem. Materiaal van een baby of peuter is echter andere koek. Apenheul besluit geen halsbrekende toeren uit te halen. Het jochie

afzonderen in een binnenverblijf bijvoorbeeld en als verzorgers materiaal van hem afnemen, zou als een grote vernedering kunnen worden opgevat door Jambo: hij blijkt zijn kind niet te kunnen beschermen! Woest door frustratie zou hij een van de andere apen iets kunnen aandoen. Ook verdoven wordt als middel verworpen. Daaraan kleven risico’s en het geeft onnodig stress in de groep.

Twee jaar na zijn geboorte lukt het alsnog. Mapasa is inmiddels een brutale peuter met stoute streken. Die het best leuk vindt om bijvoorbeeld eten van de dierverzorgers af te pakken. Als hij bij het voeren baldadig zijn arm door de tralies steekt, heeft verzorger Frans Keizer ineens letterlijk beet. Hij grijpt Mapasa bij zijn arm en weet wat haren los te trekken: bingo! In samenwerking met het tv-pro-

Potente jongen 䢇 Jambo doet het helemaal niet zo

slecht met de vrouwen. 䢇 Nog geen jaar nadat hij bij Apen-

heul kwam, waren er drie vrouwen zwanger. 䢇 Mapasa, de eerstgeborene, is inmiddels twee jaar en een behoorlijke bengel. 䢇 Vijf dagen na Mapasa werd een baby dood geboren. 䢇 Lobo baarde daarna Wimbé. 䢇 Kisiwa bleek al snel na het afstaan van Mapasa weer zwanger: Lembo’é was Jambo’s eerste dochter. Na een half jaar overleed ze. 䢇 Bij Mintha verwerkte hij Mfugaji. 䢇 Op dit moment is Nemsi van de pil en paart Jambo met haar.

gramma Willem Wever laat Apenheul de dna-test uitvoeren. De jonge co-presentator Toto heeft de opdracht gekregen een antwoord te zoeken op de vraag: hoe werkt een dna-test? Het Apenheul-mysterie wordt het praktijkvoorbeeld. Met de haren van de Mapasa, Jambo en beide vrouwen in een kistje gaat Toto naar het laboratorium van Gendika in Veendam. Terug in Apeldoorn presenteert hij een enveloppe met de verrassende uitkomst: de echte moeder is... Kisiwa! Mapasa is dus een adoptiekind. ,,Heel bijzonder’’, vindt Frank Rietkerk, coördinator van het Europese fokprogramma voor gorilla’s. Dat dierentuinen zelf er op aan sturen dat een ander vrouwtje een dier opvoedt - als de biologische moeder het kind niet accepteert gebeurt wel vaker. Dat gorilla’s zelf adoptie regelen niet. ,,Wat hier is gebeurd, is voor dierentuinen vermoedelijk uniek. Of het in het wild wel voorkomt weten we niet. De westelijke laaglandgorilla’s worden pas een jaar of tien intensief bestudeerd, er niets over bekend.’’ Hoewel het moederschapsmysterie nu is ontrafeld, zal één ding nooit duidelijk worden, beseft Rietkerk: heeft Kisiwa zich na de geboorte afgewend van Jambo’s kind en heeft Mandji zich over hem ontfermd, of is er sprake van kinderroof door een dominante vrouw? Rietkerk: ,,Ergens daar tussen zit het antwoord.’’

Altijd 150 woningen op voorraad Plaats Plan Aantal woningen Apeldoorn Hellend Veld 9 Balkbrug Het Ravelijn 15 Deventer Fetlaer 20 Deventer Graveland 9 Emmeloord Emmelhage 24 Emmen Delftlanden 164 Giethoorn De Wilgen 3 Hardenberg De Marslanden 113 Heino Old Heino Recreatie 21 IJhorst IJhorst West 31 Ommen Alteveer 21 Rouveen Rouveen West 14 Slagharen Moeshoek 12 Staphorst De Slagen 1 119 Vroomshoop Vroomshoop-Oost 57

Opendeurendag 13 maart van 11:00 tot 14:00 uur

de Stentor zoekt herinneringen aan Canadezen Heeft u thuis nog spullen liggen die herinneren aan de Canadese bevrijders? De redactie van de Stentor wil dan graag met u in contact komen. De bevrijders lieten in het voorjaar van 1945 van alles achter. Denk aan kledingstukken, cadeautjes (boeken, foto's etc) of bijvoorbeeld onderdelen van de militaire uitrusting. De redactie werkt aan een bijlage rondom de bevrijding en zoekt mensen die over die spullen willen vertellen. Belangstellenden mogen zich zsm aanmelden via e-mail:

StadsredactieApeldoorn @deStentor.nl of via het telefoonnummer

Spelderholt verbaasd over rechter door Bert Felix BEEKBERGEN – Directeur Wouter van Santen van Parc Spelderholt is verbaasd over de uitspraak van de Zutphense bestuursrechter, die deze week stelde dat de gemeente Apeldoorn geen toestemming had mogen geven voor de bouw van een tijdelijke studentenhuisvesting op Parc Spelderholt. Volgens de rechter zijn er onvoldoende garanties dat het gebouw na vijf jaar ook daadwerkelijk wordt gesloopt. ,,In een contract met de gemeente heb ik mij als voorzitter van de Raad van Bestuur van Parc Spelderholt verbonden aan de sloop van het gebouw. En dan zouden er onvoldoende garanties zijn?’’,

vraagt Van Santen, die een boete van 1000 euro per dag tot een maximum van 200.000 euro heeft geaccepteerd en daarboven de sloopkosten moet betalen, mocht hij de tijdelijke huisvesting niet op tijd hebben afgebroken. Waarvoor hij bovendien een vijfjarig huurcontract heeft afgesloten. Maar volgens Van Santen komt het allemaal goed met de huisvesting voor gehandicapte studenten. ,,We hebben de afgelopen vijf jaar laten zien dat we goed te werk gaan. Dit is een administratieve, procedurele handeling, waar Nederland vol van zit’’, zegt hij over het bezwaar dat de Stichting Behoud Natuurwaarden Enken in Beekbergen (SBNE) bij de gemeen-

te had ingediend tegen de toestemming voor de tijdelijke huisvesting. Van Santen wijst erop dat het bestemmingsplan voor de bouw van de definitieve huisvesting onderweg is. ,,Als die nieuwbouw er straks staat, breken we de tijdelijke huisvesting af’’, zegt hij. SBNE is verheugd over de uitspraak van de rechter, die niet alleen de gemeente op haar vingers tikte, maar ook stelde dat de enkenstichting ontvankelijk is en daarom gerechtigd om bezwaar te maken tegen de plannen op het landgoed, inclusief die van de bouw van een manege, een appartementengebouw en elf villa’s. ,,Dit geeft hoop voor onze zaak bij de Raad van State tegen de plan-

nen voor Spelderholt’’, zegt voorzitter Wouter Hiskemuller. Ook inhoudelijk is hij blij met de uitspraak. ,,Dit is de derde keer op rij dat de gemeente een tik krijgt. Nog steeds hebben ze niet goed omschreven wat tijdelijk is’’, zegt Hiskemuller, die zich samen met zijn medebestuurders nog gaat beraden over verdere stappen. Eerder stelde directeur Dick de Man van Beter Wonen dat de stichting een ‘ordinaire actiegroep’ zou zijn, in plaats van een stichting die het algemeen belang nastreeft. SBNE zou volgens hem niet-ontvankelijk moeten worden verklaard. Beter Wonen is bouwer van de definitieve studentenhuisvesting op Parc Spelderholt.

055-5388122. GELDERLAN

SP zet radiospotjes in tegen ‘OV-chipleed’ De Gelderse Socialistische Partij lanceert maandag een radiocampagne waarin reizigers worden opgeroepen klachten over de ov-chipkaart te melden op www.meldpuntovchip.nl. De spotjes zijn te horen op Radio Gelderland.

zaterdag 5 juni 2010 www.destentor.nl

regio | 33

EV-B08R

APENHEUL Dierenpark stuurt Frans Keizer op verzoek van hulporganisaties naar Congo

Hulp voor gorillawezen na terreur Apenheul helpt drie maanden lang met het opzetten van een opvang voor gorillawezen in Congo. 䢇 Internationale organisaties hebben het Apeldoornse dierenpark om steun gevraagd. 䢇 Frans Keizer vertrekt vandaag. 䢇

door Gep Leeflang APELDOORN – Hun ouders werden doodgeschoten door rebellen en sindsdien zitten ze te wachten op een goede opvang. Frans Keizer stapt vandaag in het vliegtuig naar de Democratische Rubliek Congo om vier gorillawezen te helpen. Hij wordt uitgezonden door Apenheul, op verzoek van diverse internationale organisaties. De berggorilla’s worden ernstig bedreigde in hun bestaan. Voor zover bekend leven er nog 720 exemplaren. Hoewel dierbeschermingsorganisaties ze nauwkeurig monitoren, voltrekken zich nog steeds drama’s. Twee van de gorilla’s waarover Keizer zich ontfermt zijn er het levende voorbeeld van. ,,Voor zover ik weet probeerde een commandant de macht in dat gebied over te nemen en wilde hij een statement maken tegenover de andere rebellen’’, zegt Keizer. ,,Hij opende het

vuur op een groep gorilla’s in het Virunga National Park.’’ De meeste dieren kwamen om. Toen de terreurdaad werd ontdekt, bleken twee jonge dieren nog in leven. Met veel zorg werden ze in leven gehouden. Keizer vindt het tragisch dat er de laatste jaren gorillawezen moeten worden opgevangen. ,,Die waren er in het verleden niet’’, zegt hij. Maar behalve moordpartijen door rebellen, worden de apen ook nog steeds het slachtoffer van het bushmeatprobleem. Als onderdeel van de cultuur wordt er in Congo gejaagd op de dieren in het woud. Ook als mensen verhuisd zijn naar de stad, willen ze dat vlees eten. Bij het jagen op gorilla’s worden jongen vaak als levende ‘bijvangst’ meegenomen. Die leveren levend nog wat op. Wanneer een illegaal gehouden gorillajong wordt ontdekt, vaak in bedroevende omstandigheden, wordt het in beslag genomen en gaat het naar een opvang. Keizer zet zich drie maanden lang in om in Senkweke Centre een op-

,,Uit alle dierentuinen ter wereld hebben ze ons daarvoor geselecteerd’’

vangcentrum vorm te geven. De samenwerkende internationale organisaties zochten iemand die Frans spreekt, ervaring heeft met Afrika en met gorilla’s kan werken. ,,Uit alle dierentuinen ter wereld hebben ze ons daarvoor geselecteerd’’, zegt Apenheul-woordvoerster Anouk Ballot trots. Veel is nog onduidelijk over wat Keizer in het Afrikaanse land aantreft. ,,We krijgen heel weinig informatie en weten bijvoorbeeld ook niet hoe het in dit deel van Congo staat met rebellen. Frans moet ter plekke het gevaar beoordelen en eventueel zijn conclusies trekken.’’ Mocht er sprake zijn van dreiging, dan pakt hij snel weer zijn biezen, heeft Keizer zich voorgenomen. ,,Congo is immers een onrustig gebied. Ik heb tot dusver echter nog geen signalen gehad dat ook dit gedeelte onveilig is.’’ Keizer werkte eerder namens Apenheul in Gabon. Van mei 2003 tot oktober 2004 was hij betrokken bij een ecotoerismeproject rond westelijke laaglandgorilla’s. ,,Die werden vanuit een opvangcentrum naar een twee vierkante kilometer groot eiland in de lagune getransporteerd, waar toeristen ze konden zien.’’ meer over de gorillawezen op http://gorilladoctors.org/ orphan-guardianship.html

Frans Keizer, hier tijdens een gorillavoedering in Apenheul, wordt uitgezonfoto Apenheul den naar Congo.

Spectaculaire cruise Fjorden en Steden 9-daagse cruise Duitsland – Denemarken - Noorwegen Vaar mee op deze prachtige cruise naar de Noorse Fjorden. Laat u tijdens deze bijzondere reis overweldigen door de prachtige natuur, bijzondere hoofdsteden, en imposante fjorden. Ervaar de midzomernacht in Noorwegen en geniet van de luxe faciliteiten van uw cruiseschip: MSC Orchestra van rederij MSC Cruises.

Verkorte reisbeschrijving:

WEBWINKEL

Volpension!

Dag 1: vertrek naar Kopenhagen alwaar u op eigen gelegenheid de stad kunt verkennen. Dag 2: inscheping aan boord van de MSC Orchestra. Afvaart om 18.00 uur. Dag 3: aankomst in Kiel. Tijd om te winkelen of de oude binnenstad te bezoeken. Dag 4: heerlijke dag op zee. Geniet van de uitgebreide faciliteiten van uw schip. Dag 5: het wereldberoemde Geirangerfjord is werkelijk een unicum. Het uitzicht vanaf het water is prachtig en een schitterende ervaring. Dag 6: aankomst in Flåm, hét uitgangspunt voor een prachtige excursie met de beroemde Flåmtrein. Ervaar Midzomernacht dat vandaag in Noorwegen wordt gevierd! Dag 7: Stavanger; ervaar de mix van moderne architectuur en een oude binnenstad. Dag 8: de mooie stad Oslo, gelegen aan de Oslofjord, biedt vele bezienswaardigheden. Dag 9: na de ontscheping vliegt u terug naar Amsterdam.

verschillende smaken van de internationale keuken en het buitengewone comfort aan boord zorgen ervoor dat MSC Cruises synoniem is voor gastvrijheid. Alle schepen zijn uitgerust met een ruim aanbod aan faciliteiten voor jong en oud. MSC cruises heet u graag welkom aan boord!

MSC Orchestra Eén van de nieuwste schepen van MSC Cruises met een perfecte combinatie van design, comfort en veiligheid met Italiaanse invloeden. Aan boord van dit 18-dekken-tellende schip zal het u aan niets ontbreken. De uiteenlopende restaurants, bars, shops, wellnesscentrum, fitness, diverse sportfaciliteiten, casino en niet te vergeten het theater zullen u verbazen.

Inbegrepen: • Retourvlucht Amsterdam – Kopenhagen met KLM incl. luchthavenbelasting, (heen 18-06-2010 -10.20 uur - 11.40 uur en retour 26-06-2010 - 13.50 uur - 15.20 uur). • 1 overnachting in Kopenhagen in een 2-persoonskamer in een middenklasse hotel op basis van logies & ontbijt • 7 nachten cruise aan boord van MSC Orchestra (incl. havengelden), op basis van volpension. Verblijf in een binnenhut met uitgebreide faciliteiten. Routecruise: Kopenhagen - Kiel - Hellesylt & Geiranger - Flåm - Stavanger - Oslo - Kopenhagen • Calamiteitenfonds Vertrekdatum: 18 juni

Lezersprijs € 1249,- p.p. (o.b.v. 2 personen)

Vol=Vol

Voor de voetballiefhebbers:

Meer informatie en boekingen:

Alle WK-wedstrijden zullen in de gemeenschappelijke ruimtes live worden uitgezonden!

Ga naar onze webwinkel of bel cruisetip via T. 088 – 735 45 35 o.v.v. lezersreis Wegener. Informeer naar single- en/of kindertoeslag.

MSC Cruises MSC cruises is de meest moderne, dynamische cruisemaatschappij ter wereld en staat bekend om de vooruitstrevende architectuur van zijn schepen. Het vriendelijke personeel, de

www.destentor.nl/webwinkel categorie reizen / hotelovernachtingen

www.destentor.nl maandag 30 augustus 2010

12 | regio

AP-A12

TENTOONSTELLING Apeldoornse distributeur Bob Wiegmink verguld met expositie

Bob Wiegmink met een aantal limited editions van Lalique, het merk dat vanaf morgen centraal staat in het Parfumflessenmuseum.

foto Maarten Sprangh

Met parfumflesjes museum in Het ‘waardevolste parfum ter wereld’ en een merk dat faam heeft door zijn flacon. De Apeldoornse distributeur Bob Wiegmink heeft gekozen voor exclusiviteit. Vanaf morgen staat zijn merk Lalique in de spotlights in het Parfumflessenmuseum. door Gep Leeflang APELDOORN – Apetrots is hij. Vanaf morgenavond houdt het Nederlands Parfumflessenmuseum in Winkel drie maanden lang een expositie van een van zijn twee exclusieve merken. Toen hij in 1998

met zijn vader Peter W&W Parfums begon, had hij dat niet kunnen denken, zegt Bob Wiegmink. Aanleiding voor de expositie is dat Lalique 150 jaar bestaat, zegt Wiegmink. Met zijn limited editions heeft het merk een grote faam opgebouwd. Opvallend genoeg echter niet door de parfums zelf, maar door de flacons. ,,Het parfum is niet zo kostbaar, maar iedere flacon is uniek. Daardoor betaal je voor een exemplaar 980 tot 1200 euro’’, zegt Wiegmink. ,,Na een bezoek aan de fabriek in Wingen, in de Elzas, begreep ik waarom. De flesjes worden met een soort tandartsboortje geslepen. Het is puur design. We verkopen dit onder

meer aan mensen in de kunstwereld. Zo’n flacon dient als pronkstuk in je chique kast in de woonkamer.’’ Het andere merk waarvan hij het exclusieve distributeurschap heeft - Amouage - onderscheidt zich juist wel door het parfum. ,,Het meest waardevolle parfum ter wereld’’, beweert Wiegmink zelfs. Hij vertelt graag over de ontstaansgeschiedenis van dit merk: de sultan van Oman gaf opdracht om een topparfum te maken, als blijvende herinnering aan zijn land. ,,De kwaliteit van de ingrediënten maakt dit het meest waardevolle parfum ter wereld’’, stelt Wiegmink. ,,De geurconcentratie is met

19 tot 22 procent extreem hoog.’’ Voor honderd centiliter moet dan ook 180 tot 230 euro worden neergeteld, twee keer zoveel als voor een gemiddelde kwaliteitsgeur. Dat maakt dat hij een selecte klantenkring heeft. ,,Wie zichzelf wil onderscheiden gebruikt dit. Puur voor zichzelf. De waardering is echter groot. Ik krijg wel eens telefoontjes: ‘Bedankt dat je dit op de markt hebt gebracht’.’’ De exclusiviteit maakt dat zijn geuren niet te koop zijn bij de grote ketens (Ici Paris, Douglas), zegt Wiegmink. ,,Wij richten ons puur op de honderd zelfstandige zaken die er in Nederland nog zijn. Die willen zich onderscheiden.’’

Start van platform leider en ondernemer APELDOORN – In het auditorium in gebouw de St@art van Apenheul wordt donderdag Steden3hoek.net officieel geïntroduceerd. Dat gebeurt tijdens Inspiriment 2010, waar een selectieve groep regionale ondernemers, directeuren en bestuurders zich buigt over het thema ‘duurzaam verbinden en maatschappelijk verantwoord netwerken’. De initiatiefnemers omschrijven Steden3hoek.net als een ‘maatschappelijk platform voor innovatieve ondernemers en actiegerichte leiders uit de regio’. Het nieuwe netwerk wordt ondersteund door onder meer ondernemerskoepel VNO-NCW en de Kamer van Koophandel, zegt oprichter Ruud Veltenaar. Ook hebben diverse bedrijven en instellingen uit de regio er zich volgens hem inmiddels aan verbonden. Steden3hoek.net focust op vijf thema’s: duurzaam verbinden, ontwikkelen, ontspannen, inspireren en bijdragen. ,,Deze schijf van vijf sluit naadloos aan bij de nieuwe tijd en de snel veranderende maatschappij.’’

Deze week, t/m vrijdag: Schelvis met spinazie en een ragout van kastanjechampignons en truffel 18,50

❦

3 Gangen menu 29,50

❦

www.auberge-navet.nl 055-5418664

Gorilla-deskundige kon ongestoord werken door Gep Leeflang APELDOORN – Gorilla-deskundige Frans Keizer heeft zijn bezoek aan Congo afgerond. Dierenpark Apenheul had hem naar Afrika uitgezonden om op verzoek van internationale hulporganisaties te helpen met het opzetten van een opvang voor gorillawezen. Voordat hij in juni vertrok was onduidelijk hoe stabiel de situatie is in het gebied waar huisvesting voor vier berggorilla’s moest worden opgezet. Er werd rekening gehouden met de aanwezigheid van rebellen. ,,Ik heb me er echter nooit echt onveilig gevoeld’’, zegt Keizer, die inmiddels terug is in Nederland. ,,Er wordt gezegd dat het een vrij onstabiel land is, met name het stukje waar ik naartoe moest, maar ik werkte in een goedbewaakt kamp.’’ Wel was hij zich er voortdurend van doordrongen dat het er in de

Democratische Rubliek Congo anders aan toe gaat dan in Nederland. ,,Op 6 augustus kwam bijvoorbeeld het bericht dat een van de parkwachters is doodgeschoten door stropers’’, zegt hij. ,,Er zitten ook rebellengroepen - er zijn berichten van vrouwen en kinderen die worden verkracht en vermoord - maar die bevinden zich iets noordelijker dan onze locatie.’’ Keizer brak zijn verblijf in Afrika wegens privé-omstandigheden eerder af dan gepland. Het belangrijkste werk is echter gedaan, weet hij, en vanuit Nederland kan hij op afstand de supervisie houden. Voordat hij terugkeerde was de bouw van een kooiconstructie voor de jonge gorilla’s al begonnen, zegt Keizer, en was er begonnen met de bouw van de omringende muur van het buitenverblijf. ,,Ik had de kooiconstructie op mijn computer helemaal uitgewerkt en heb alles op papier ach-

Frans Keizer neemt in Congo de proef op de som: het hoofd als vervoermiddel, op weg naar het gorillaverblijf. Erg zwaar, merkt hij. foto Safari Kambale tergelaten’’, zegt hij. ,,Met de muur hoefde ik me niet bezig te houden,

daar hebben ze genoeg ervaring mee. Eind september is alles afge-

rond.’’ Ook in letterlijke zin besloot Keizer zijn steentje bij te dragen aan de bouw van het nieuwe gorillaonderkomen. Voor de bouw van de muur moest een grote hoeveelheid bouwmateriaal worden aangerukt. ,,Er loopt wel een weg naar het kamp, maar dichter dan een meter of driehonderd konden de vrachtwagens er niet bij komen’’, zegt hij. ,,Dat betekent dus dat alles nog een eind het bos in moest worden gesjouwd. Zand, grind, cement en stenen, alles moest handmatig worden vervoerd. Zestig tot tachtig jongens zijn daar een week of drie, vier mee bezig geweest. Ik wilde zelf ook even meehelpen.’’ Vooral om te ondervinden hoe het is om iets op je hoofd te dragen. ,,Ze nemen daar namelijk alles op hun hoofd mee, zelfs zakken van vijftig kilo. Ik heb een paar wat lichtere stenen gesjouwd. Erg zwaar hoor...’’

www.destentor.nl vrijdag 14 mei 2010

36 | regio

AP-B04

NATUURHUIS Prinses luistert 8 juni festiviteiten rond nieuw duurzaam gebouw op

Máxima opent St@art bij Apenheul De St@art, het nieuwe natuurhuis bij Apenheul, wordt op dinsdag 8 juni officieel geopend door prinses Máxima 䢇 Zij was met haar gezinnetje al meermalen in het Apeldoornse dierenpark, dat prinses Margriet als beschermvrouw heeft 䢇

door Gep Leeflang APELDOORN – Prinses Máxima ver-

richt op dinsdag 8 juni de opening van het nieuwe natuurhuis bij Apenheul. Het gebouw is vanwege zijn bijzondere vorm gedoopt tot De St@art. Op de grens van dierenpark Apenheul en park Berg en Bos krult het nieuwe gebouw als een staart door het landschap. Het biedt onder meer onderdak aan de kantoren van Apenheul en aan Het Natuurhuis, het Centrum voor Natuuren Milieu Educatie in Apeldoorn. Het bijzondere gebouw wordt op dit moment gebruikt voor de expositie Wildlife Photographer of the Year. Het pand heeft tevens een educatieve en publieke functie. Zo biedt het de mogelijkheid voor organisaties en bedrijven om zakelijke bijeenkomsten en symposia te organiseren. Het auditorium in De St@art biedt ruimte voor driehonderd gasten. Daarnaast heeft het gebouw een ontmoetingsfunctie voor (natuur)verenigingen, ondernemers, scholieren en bezoekers van Apenheul en park Berg & Bos. Coen de Ruiter, directeur van eigenaar Apenheul, noemt het gebouw ‘een inspiratiecentrum dat mensen stimuleert tot het maken van keuzes die bijdragen tot een betere, duurzame toekomst’. De subtitel van De St@art is dan ook ‘ruimte voor duurzaam leven in Apeldoorn’. Het duurzaam (CO2-neutraal) ontworpen De St@art is een ontwerp van Architectenbureau RAU. Met toegepaste technieken als betonkernactivering, koude-warmte wis-

De St@art bij Apenheul. Prinses Máxima verricht de officiële opening van het gebouw, dat inmiddels al in gebruik is. seling en leemstuc, beschouwt Apenheul het gebouw als icoon van duurzaamheid. Apenheul is blij dat prinses Máxima de opening van de St@art wil verrichten. Het Apeldoornse dierenpark is al vele jaren populair bij de Oranjes. Zo was koningin Beatrix in 2007 een van de opvallendste bezoekers, samen met een flink aantal andere leden van de koninklijke familie. Ze kwamen naar de apen toen prins Willem-Alexander op paleis Het Loo zijn veertigste verjaardag vierde. Naast het paleis heeft prinses Margriet haar woning. Zij is bescherm-

vrouwe van de Stichting Apenheul. Een jaar eerder brachten Máxima, Willem-Alexander en hun gezinnetje ook al een bezoek aan het Apeldoornse dierenpark. Dat gebeurde in het diepste geheim, toen ze Japanse vrienden op bezoek hadden. De reis van prins Naruhito en Prinses Masako en hun dochter prinses Aiko stond onder grote belangstelling van de Japanse media. Het bezoek aan Apenheul misten ze, tot hun teleurstelling. Alleen de Stentor was er getuige van hoe de prinsessen Aiko en Amalia op de schouders van hun ouders naar de doodshoofdaapjes keken.

American Car Meeting

Prinses Máxima komt opnieuw naar Apeldoorn, nu ‘in functie’.

foto ANP

NATUURSTEEN VLOER- EN WANDTEGELS

DE GROOTSTE SHOWROOM

Op de Markt hadden zich gisteren vele oldtime-auto’s verzameld. Vooral de liefhebber van de oudere Amerikaanse bakken, zoals Cadillac, Chevrolet en Studebaker kon het hart ophalen. Het was op de markt een dag van paardenkrachten want er stonden ook een stel new- ti-

illustratie Apenheul

mers tussen in de categorie fourwheeldrive met cilinders onder de motorkap die met elkaar een duizelingwekkend aantal cc’s vormen en een beste slok benzine lusten. foto Jeroen Pol

Hoogeveenseweg 27 7707 CG Balkbrug

- showroom van 650 m2 - uitgebreid assortiment natuurstenen vloeren en wanden - deskundige adviseurs

T 0523 654 617 F 0523 654 618

E info@binnenvloeren.nl I www.binnenvloeren.nl

www.destentor.nl woensdag 9 juni 2010

28 | regio

AP-

FEESTELIJKE OPENING Prinses heeft primeur van Apenheul-gebakje bij opening van de St@art

Apenst@artje voor Máxima De St@art is gisteren officieel geopend door prinses Máxima. Het duurzame gebouw staat op de scheiding van Apenheul en park Berg en Bos.

Prinses Maxima bekijkt door een microscoop beestjes in slootwater. De prinses opende gisteren De St@art. Het gebouw huisvest de kantoren van de Apenheul en Het Natuurhuis. foto Cees Baars gen opgewonden napraten over het bezoek van de prinses, staat de St@art bol van de trots. Prinses Máxima krijgt heel veel verzoeken om openingen te verrichten en haar tijd is schaars. En toch heeft ze de uitnodiging aanvaard om de nieuwe bouwwerk onderkomen van Apenheul en het Natuurhuis te openen. Apenheul-directeur Coen de Ruiter zegt dankbaar te zijn. Het is de uitgelezen de gelegenheid om een nieuwe lekkernij: te presenteren: apenst@artjes, speciaal door de Echoput ontwikkeld. Een toepasselijker gebakje om in de St@art te eten is amper denkbaar. De hoge gasten tijdens de opening krijgen een pakje mee naar huis. De ande-

H O O G B U U R LO

Geld weg na autokraak

De aanbiedingen is geldig tot één week na verspreiding of zolang de voorraad strekt.

Zaterdagmiddag werd er ingebroken in een auto die geparkeerd stond op een parkeerplaats aan de Hoog Buurloseweg in Hoog Buurlo. Er is onder meer een geldbedrag buitgemaakt. Dat maakte de

politie gisteren bekend. De diefstal is vermoedelijk tussen 16.30 uur en 17.15 uur gepleegd. De dader forceerde een slot van de auto. De politie heeft de diefstal in onderzoek.

Tuinhortensia Grote pot, diverse kleuren.

Per stuk

9.99

– Staatsbosbeheer houdt tot begin september speciale wildtochten richting het Natuurtheater. De tochten zijn op zaterdag- en woensdagavond. Het Natuurtheater, ook wel wildobservatorium of wildkansel genoemd, ligt in een rustgebied van het grofwild. Alleen deelnemers aan de wildtocht hebben permissie hier te komen op uitdrukkelijke voorwaarde dat ze er muisstil naar toelopen. Daarom moeten de mobieltjes worden uitgezet. De start is bij de parkeerplaats Waterberg aan de Otterloseweg (N304, van Ugchelen naar Hoenderloo tussen hectometerpaaltjes 20,2 en 20,3). De vertrektijd horen deelnemers bij de reservering, want deze verschilt gedurende het excursieseizoen. Het is elke avond de vraag of het wild zich laat zien. Staatsbosbeheer kan vooraf geen garanties afgeven. In het Natuurtheater is de blik vooral gericht op wat zich op de wildweide afspeelt. Ondertussen vertelt de gids over het leefgedrag van het Veluws grofwild, over wildbeheer en -beleid van Staatsbosbeheer. De wildtocht start met een informatieve wandeling door het gevarieerde bos- en leefgebied van het wild. Het verdient aanbeveling om een verrekijker mee te nemen, meldt Staatsbosbeheer.

APELDOORN

door Gep Leeflang

losjes op de wangen van de juf. Prinses Máxima was aan tafel komen zitten bij haar en haar leerlingen en ze had ook nog heel goed opgelet. De prinses bij jou aan tafel, stel je voor! Scholieren van de Ichthus en Comenius hadden gisteren de ochtend van hun leven. Ze volgden een speciale les in het Apeldoornse Natuurhuis, op de dag dat op de grens van Apenheul en park Berg en Bos het gloednieuwe gebouw de St@art werd geopend. Met als een van de onderdelen van het programma een bezoekje van Máxima aan de verschillende ruimtes. ,,Heel spannend’’, vond juf Marjolein Baars. Haar leerlingen van groep 7 van Ichthus waren al net zo opgewonden, tijdens de speciale les ‘zwaar op de maag’ over afval. Robin Bussink stond nog met pen en papier in zijn hand toen de prinses al weer in de volgende ruimte stond. ,,Ik had graag een handtekening van haar gewild en haar voor de schoolkrant willen interviewen. Jammer dat dat niet kon, maar ik vond haar wel leuk.’’ Een lokaal verderop besefte juf Linda Pater dat ze het er warm van had gekregen. ,,Ik heb er geloof ik een rood hoofd van’’, zei ze tegen haar collega-juf Angela Jansen, tijdens de les over fotografie. ,,Ze zat naast me! Prinses Máxima kom je niet elke dag tegen...’’ ,,Het is maar goed dat ik er gisteravond niet bij stil heb gestaan’’, zegt juf Angela. ,,Anders had ik er vast niet van kunnen slapen.’’ Terwijl de juffen en hun leerlin-

Wildtocht leidt naar Natuurtheater

Intratuin Apeldoorn De Voorwaarts 420. Donderdag koopavond. Intratuin Deventer (Twello) Burg. Van der Feltzweg 142. Vrijdag koopavond. Intratuin Lochem Goorseweg 27. Vrijdag koopavond. www.intratuin.nl

re aanwezigen kunnen in de ontvangstruimte van een exemplaar genieten. De apenst@artjes zijn met stokjes sierlijk in watermeloenen geprikt. Op het terrein voor het nieuwe gebouw heeft De Ruiter ook een taak. Samen met prinses Máxima onthult hij een kleine uitvoering van een kunstwerk, ontworpen door Apeldoorner Ferry Staverman. ,,Het is de bedoeling dat het kunstwerk dat hij heeft ontworpen voor de St@art uiteindelijk vijf meter hoog zal verrijzen voor het gebouw’’, aldus De Ruiter, nadat wethouder Hans Wegman dat gebouw eerder al had omschreven als ‘icoon voor een duurzame samenleving’.

Apenheul wil liefde voor de natuur laten ontstaan, aldus De Ruiter. ,,Wie vindt het niet fascinerend om te zien dat zo’n geweldenaar als onze gorilla zilverrug voor zijn plek in de groep er niet genoeg aan heeft eens even flink op de borst te roffelen? Maar dat hij ook aandacht voor de kinderen moet hebben en voor alle dames in de groep. En wie is niet geïntrigeerd als hij hoort dat bij bonobo’s dagelijks seks en knuffelen onmisbaar zijn voor een goede verstandhouding in de groep? En wat zegt dat dan over ons, mensen?’’

X-factor Jaap komt naar Ugchelen

Evangelisatieschool begint in Apeldoorn

UGCHELEN – Jaap, winnaar van het

door Laura Speelziek

programma X-Factor 2010, is een van de artiesten die in augustus optreden tijdens het Zomerfeest Ugchelen. De organisatie was er onlangs als de kippen bij om de kersverse winnaar na de uitslag te contracteren. Het optreden van de Amsterdammer is op vrijdagavond 20 augustus. Het driedaagse evenement begint donderdag 19 augustus met de Futurumshop Ronde van Ugchelen, voor Amateurs en Eliterenners. Op de vrijdag zijn er optredens van Knap Eigenwijs, Vibe, de Foppers en als afsluiter Jaap. Zaterdag, na het zeemanskorenfestival, zijn Hyke en de Volendamse 3 J’s aan de beurt. Net als voorgaande jaren wordt het Ugchelense zomerfeest onder meer omkleed met hapjes, drankjes, mini-kermis, een braderie, een veiling en oude ambachten.

APELDOORN – De School voor Evangelisatie wordt in het najaar in Apeldoorn en Eindhoven aangeboden. De trainingsschool, die in het leven is geroepen door stichting Go and Tell, is voor christenen die willen leren om hun geloof te delen met anderen in hun omgeving. Laurens Lagerwerf van de stichting vertelt over de doelstelling van de lessen. „We richten ons niet specifiek op één soort evangelisatie, zoals het verkondigen van het woord van Jezus op straat. Het gaat ook om persoonlijke gesprekken en het helpen van kerken met bijvoorbeeld ziekenbezoeken. We geven voorbeelden van activiteiten, praktische tips.’’ David de Vos, oprichter van Go and Tell, noemt ‘het winnen van mensen voor Jezus’ de beste inves-

Zie voor extra foto’s en voor filmpjes www.destentor.nl. Zie ook pagina 5

De eerstvolgende excursie op zaterdagavond aankomend weekeinde. De laatste is op 4 september. De excursies op woensdagavond beginnen op 30 juni en gaan door tot en met 18 augustus. Volwassen deelnemers betalen acht euro per persoon, kinderen tot 12 jaar betalen vijf euro. Dat is inclusief een consumptie. Vooraf aanmelden is noodzakelijk en kan bij bezoekerscentrum VeluweNoord, via telefoonnummer 0341-252996.

tering die je op aarde kunt maken. „Evangelisatie moet van een ondergeschoven kindje weer bovenaan de top van onze prioriteitenlijst komen te staan.’’ In acht avonden komen verschillende sprekers aan het woord die vanuit hun hart zullen vertellen wat hen heeft bewogen om een getuige te zijn. De training wordt niet vanuit één kerk georganiseerd, maar vanuit de organisatie Go and Tell. „Het heeft een interkerkelijk karakter’’, legt Lagerwerf uit. De lessen beginnen op woensdagavond 8 september en worden om de veertien dagen gegeven. De School voor Evangelisatie is voor alle leeftijden (vanaf 16 jaar). Voor acht avonden les wordt 85 euro gerekend. http://www.goandtell.nl

21 Pagina 22/23 Vakantie voor kinderboerderijdier

Pagina 24 Mededogen voor luierdief

Pagina 27 Raadhuis ‘waardevol sieraad’

www.destentor.nl

Dinsdag 24 augustus 2010

Paddenstoelen: Veel en vroeg

De zomer is twee maanden op streek en overal in de stad steken paddenstoelen de kop boven de grond. Dat is het gevolg van een droge periode gevolgd door een flinke hoeveelheid

regen, zegt Menno Boomsluiter van de Nederlandse Mycologische Vereniging (NMV). Ze zijn er vroeg bij, Het is bovendien tien jaar geleden dat er voor het laatst zo’n rijke ‘oogst’

te zien was. Bij de NMV zijn al veel meldingen binnengekomen, met name van mensen die de najaarsboden vanuit de auto langs doorgaande wegen zagen staan. Vooral in de nabij-

‘Sandy de sloper’ ramt ruit kapot door Gep Leeflang – Ze is bijna net zo slim als Kelly van Big Brother en vernielzuchtiger dan een doorsnee voetbalvandaal. Orang-oetan Sandy heeft haar faam als lastpost opnieuw waargemaakt en Apenheul met een stevige schadepost opgezadeld. ‘Sandy de sloper’ sloeg afgelopen weekend met een grote steen een enorme ruit van de publieksruimte aan sterretjes. Het duurt nog weken voor die is vervangen. ,,Het zijn custom-made ruiten (speciaal hiervoor gemaakt, red.) en ze zijn mega-duur’’, zei woordvoerster Anouk Ballot gisteren. ,,Denk maar gerust aan bedragen richting de tienduizend euro.’’ Wie het gebouw van de orang-oetans binnenstapt, vraagt zich automatisch af of het er op dit moment wel veilig is. De ruit waardoor je voorheen Sandy in de ogen keek, lijkt nu wel matglas. Er hangen twee briefjes op. ‘Sterretje, ruitschade? Apenheul repareert! Maar soms blijft het niet bij een sterretje en kost het een hele ruit’, hangt er sinds Sandy’s uitbarsting. Al eerder was te lezen: ‘Niet op de ramen kloppen!’ Hoewel het lijkt alsof het versplinterde glas bij een nieuw akkefietje zo maar in diggelen op de vloer

APELDOORN

heid van bomen wil het uitstekend met de boleten en zwammen. Boomsluiter: „Als systeem versterken ze elkaar. ” foto’s Cees Baars Lees verder pagina 25

RENOVATIE Fauststraat wil flat als Kerschoten

Zonnescherm wekt jaloezie door Henk van ‘t Veen

Terwijl haar kind vanonder een doek toekijkt, gaat Sandy eropuit met een steen die ze heeft losgegraven aan de rand van haar eiland. foto Apenheul zou kunnen storten, is dat volgens Apenheul niet aan de orde. De ruiten in het gebouw van de orangoetans zijn gemaakt van dik dubbel glas, dat extra is versterkt met een harslaag. ,,Glasdeskundigen hebben ons verzekerd dat je er ook nu zelfs nog met een flinke voorhamer tegenaan zou kunnen timmeren en dat je het glas er dan nog niet uit zou kunnen slaan’’, zegt Ballot. Sandy heeft in het verleden echter meermalen laten zien over onvermoede krachten te beschikken. De

lampen in haar verblijf hadden op voorhand het predikaat ‘vrachtwagen-proof’ gekregen, maar Sandy wist ze er af te sjorren. Waterleidingen sloopte ze en zelfs vastgelaste moeren kreeg ze geregeld los. Apenheul heeft daarom voorzorgsmaatregelen genomen. ,,We nemen het risico niet dat ze het nog een keer probeert’’, zegt Ballot. ,,Daarom hebben we haar voor de zekerheid in een ander compartiment geplaatst.’’ Lees verder op pagina 25

APELDOORN – Toen flatbewoners van de Fauststraat over de mooi opgeknapte flats van de Woonmensen aan de Damhertstraat en Koninginnelaan lazen, begon het bij hen te steken. „Wij hadden ook wel een mooiere uitstraling willen hebben”, zegt voorzitter Theo Wenum van de bewonerscommissie. De vier flats aan de Fauststraat waren met de flats aan de Koninginnelaan en Damhertstraat onderdeel van een groot-onderhoudproject van wooncorporatie de Woonmensen. Keuken, badkamer en toilet zijn aan de Fauststraat net als in Kerschoten mooi opgeknapt. Wenum: „Maar aan de buitenkant is bij ons niet veel gedaan. Het tocht in huis nog net zoals daarvoor.” Bewoonster Joke van Diemen en ook lid van de pas opgerichte bewonerscommissie: „Er zitten overal gaten en kieren in de woningen.”

Wenum had ook graag net als in Kerschoten zonwering gekregen. „Want in de zomer is het in huis vaak weer heel warm. Onze kozijnen hebben aan de buitenkant wel een verfje gehad maar dat hout is verrot en je ziet de verf er nu al weer afbladderen.” Woordvoerder Rick Evers van de Woonmensen: „We hebben natuurlijk geen oneindig budget en moeten het geld goed verdelen over ons totale woningbezit. Bij een onderhoudsproject kijken we altijd naar de technische staat van een complex. Soms pakken we een complex groots aan zoals bij de flats aan de Koninginnelaan/ Damhertstraat en de Gentiaanflats in Zevenhuizen. Dit doen we omdat daar de noodzaak het grootst is. Bij andere complexen wordt het onderhoud wat meer gefaseerd uitgevoerd. Bijvoorbeeld eerst badkamer, keuken en toilet, later schilderwerk en aanpassing van galerijen.”

dinsdag 24 augustus 2010 www.destentor.nl

regio | 25

AP-B04R

Gebrek aan seks maakt Sandy chagrijnig vervolg van pagina 21 door Gep Leeflang

Even slim als Kelly

APELDOORN – ‘Sandy de sloper’ heeft behoefte aan een potente vent. Haar vorige lover Karl is al vijftig en heeft bovendien kiespijn. Nu ze het zonder seks moet stellen, heeft Sandy iedere maand wel een periode dat ze bijzonder slecht gehumeurd is. Dat maakt haar extra vernielzuchtig. Apenheul zou het liefst zien dat Sandy snel weer zwanger wordt. Dan heeft ze geen last meer van de maandelijkse humeurigheid en zal ze zich ontpoppen als een zorgzame orang-oetan-moeder. Al eerder bewees ze dat, toen ze in 2005 beviel van een wolk van een dochter. Terwijl ze jarenlang een plaag was geweest voor Apenheuls technische dienst door van alles en nog wat te slopen, had ze nu genoeg afleiding door het moederschap. Een half jaar later ontfermde ze zich bovendien over de baby van een andere moeder, die de kunst van het opvoeden niet machtig was. Nu de kleintjes groter worden - al lopen beide kleuters nog steeds wel om haar heen - richt ze zich weer op andere dingen. Zo slaagt ze er op haar eiland in stenen op te graven, waarmee ze ‘in onderhandeling’ gaat met de dierverzorgers. Deze keer slaagden die er niet in om haar met druiven de steen af te troggelen. Het duurde Sandy te lang en ze besloot eens

䢇 Sandy scoorde in 2006 slechts

Apenheul-bezoekers vergapen zich aan Sandy de sloper. Ze zit voorlopig in een ander compartiment, nadat ze een enorme ruit (rechts) kapot heeft gemaakt. Die lijkt nu wel van matglas en moet worden vervangen. foto Cees Baars even te laten zien wat ze kan. ,,Het is bij haar vooral een hormonenkwestie’’, zegt Apenheulwoordvoerster Anouk Ballot. ,,Ze is op zoek naar een vent.’’ De vijftigjarige Karl gaat aan de antibiotica om zijn tandpijn weg te werken, maar dat hij zich daarna weer als een ware Don Juan ont-

popt is hoogst twijfelachtig. Er is dus een andere man nodig om de 22-jarige Sandy het hof te maken. Apenheul heeft nog één andere man: Amos. Die heeft bij een andere vrouw van Apenheul al wel een nakomeling verwekt, maar of er ook een klik is tussen hem en Sandy, is niet duidelijk, zegt Ballot. Bij

een introductie met deze tienjarige Adonis zitten de jonge kinderen nog te veel in de weg. Apenheul wil niet het risico lopen dat zij gewond raken. Als orang-oetans op de versiertoer gaan, gaat het er namelijk een stuk ruiger aan toe dan bij mensen. ,,Ze kunnen elkaar behoorlijk hardhandig

twee punten lager dan BN’er Kelly, in de Nationale IQ-test van omroep BNN. Ze scoorde dertig procent, vijf procent meer dan van haar mocht worden verwacht. 䢇 Apenheul had een speciaal stemkastje voor haar ontwikkeld, met daarin vier knopjes die Sandy met een stok kon indrukken. 䢇 BNN had het Apeldoornse dierenpark benaderd om met een aap mee te doen met in het achtergrond het voorbeeld van de Berlijnse ‘beursgorilla’ Jacko, die door bananen te kiezen een portefeuille aandelen mocht samenstellen. Die versloeg jarenlang de AEX en een panel van professionele beursanalisten. 䢇 Voor Sandy was de Nationale IQ-test een leuk tijdverdrijf. Samen met andere orang oetans van Apenheul kreeg ze later opnieuw afleiding in de vorm van een internetverbinding met soortgenoten in een opvangpark op Borneo.

het hof maken’’, weet Ballot. ,,Het is echt een kwestie van jongens plagen, kusjes vragen. Dat wil zeggen: flink meppen en vervolgens achter de ander aan gaan.’’ zie voor meer foto’s van Sandy de sloper www.destentor.nl

PADDENSTOELEN Explosieve groei door natte zomerperiode

Weet u waar dit is?

Mycoloog wrijft zich bij bui in de handen Paddenstoelliefhebbers beleven een opwindende nazomer. Het heeft tien jaar geduurd maar eindelijk zijn er weer voor langere tijd vele, verschillende soorten te zien. Gewoon langs de weg. Met dank aan de regenbuien van de laatste weken. door Henk van ‘t Veen APELDOORN – De laatste jaren wa-

Ontdek onze landgoederen! Ja, ik steun Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen Ik doneer: eenmalig jaarlijks*

€ 10 € 23,50

€ 25

€ 50

€

*Als begunstiger ontvang ik vele voordelen, zie www.mooigelderland.nl.

Stuur deze bon naar: Antwoordnummer 57

9054

6800 WC Arnhem

naam: straat: pc en plaats: emailadres: (post)bankrekening*1:

voorletters: M/V

datum: handtekening: *1 Hierbij machtig ik de stichting om bovenstaand bedrag eenmalig of jaarlijks af te schrijven van mijn rekening.

Dit is landgoed Cannenburch van Geldersch Landschap en Geldersche Kasteelen. Meer info: www.mooigelderland.nl.

ren ronduit teleurstellend voor paddenstoelkenners. Met een paar weekjes in oktober was de jaarlijkse paddenstoelvreugde alweer voorbij. „En begin deze zomer leek het er op”, zegt Vaassenaar Menno Boomsluiter van de Nederlandse Mycologische Vereniging (NMV), „dat het dit jaar weer niks zou worden. Maar kijk je nu om je heen, nou, dan miegelt het ervan.” Je hebt voor een goed seizoen een droge periode gevolgd door een wat langdurige regentijd nodig. En die kwam in augustus. „Als de vakantieganger treurt, wrijven wij ons in de handen”, zegt landelijk NMV-secretaris Jacques Gelderblom. „En voor het eerst in tien jaar zie je weer zoveel verschillende soorten in Nederland. Na het koude voorjaar dacht ik nog ‘dit wordt opnieuw een rampjaar’.”

Boleten en zwammen 䢇 Er zijn nu niet alleen veel padden-

stoelen maar ook veel verschillende soorten: 䢇 Boleten, waaronder verschillende soorten eekhoorntjesbrood maar ook de roodsteel, de heksenboleet en de kastanjeboleet. 䢇 Ammonieten, broertjes en zusjes van de vliegenzwam, maar ook de zeer giftige, groene knolammoniet. 䢇 Champignons, in zo’n veertig verschillende soorten, waaronder uitheemse die door (lucht)transport in Nederland belanden. 䢇 Verschillende soorten russula: met felle kleuren als geel en rood.

Het is niet alleen de grote hoeveelheid, maar ook de brede diversiteit die is te zien. Boomsluiter: „En dat dat ook opvalt, komt omdat ze het ook langs wegen in de berm goed doen. Iedereen ziet ze op weg naar zijn werk. Vooral als daar ook beuken of eiken staan. Samen met die bomen vormen ze een systeem en helpen elkaar voort.” Veel van de 5.000 in Nederland voorkomende soorten zijn nu te ontdekken: boleten, ammonieten en de veertig champignonsoorten. Boomsluiter kent de de paddenstoelcultuur in Oost-Europa waar mensen eropuit trekken om ze te

plukken en ze uiteindelijk in de koekenpan belanden. „Daar hebben ze er meer kennis van, maar er overlijden ook meer mensen door giftige paddenstoelen. Bijna elke paddenstoel heeft een giftige dubbelganger. En daarmee wordt het eten ervan een kansspel.” Reden voor Boomsluiter consumptie ervan af te raden. „Bovendien slaan paddenstoelen in extreem hoge mate zware metalen op. In het wild kunnen ze daardoor erg ongezond zijn. Tenslotte is het ook mooi als je ze laat staan, zodat anderen er nog van kunnen genieten.” Toch nemen NMV-leden af en toe een exemplaar mee naar huis om ze onder een microscoop te bekijken. Er zijn nog veel onontdekte soorten, soorten die in elk geval in bepaalde gebieden niet eerder zijn gesignaleerd. Zo lanceerde de NMV in 2008 bij haar 100-jarig bestaan een nieuw ontdekte satijnzwam. Ter gelegenheid van de festiviteiten kreeg deze de naam entoloma festivium. Voor de natuur kan het plukken van paddenstoelen geen kwaad. Boomsluiter: „Het is als een appelboom. Als je er een appeltje afplukt, beschadig je de boom niet. De boom bevindt zich in dit geval onder grond, de paddestoelen zijn de vruchten.”

29 pagina 30 Het Kristal krijgt vorm

pagina 33 Vrije woensdagmiddag is heilig

pagina 40 Drie galeries erbij

www.destentor.nl

Vrijdag 8 oktober 2010

BEZUINIGING Eventueel besparen op onderhoud van groen en grijs later ter discussie

Openbare ruimte voorlopig ontzien door Johannes Rutgers – Een bezuiniging op de openbare ruimte -onder meer stoepen, parken, plantsoenen- is voorlopig van de baan. Een meerderheid in de gemeenteraad wil daar pas over beslissen als er over twee maanden een grondige, algemene discussie is geweest over de taken van de lokale overheid. Bijzonder is dat CDA en D66 gisteravond in de gemeenteraad voor die meerderheid zorgden. In die vergadering moest de begroting voor de komende vier jaar worden

APELDOORN

vastgesteld. Daarin is al voor 17 miljoen euro aan bezuinigingen ingeboekt. De overige (minimaal) 13 miljoen moeten worden gevonden via een zogenoemde kerntakendiscussie. Daarmee wordt principieel bepaald waar de prioriteiten van de gemeente Apeldoorn moeten liggen. Gisteravond kwam bij meerdere besparingsvoorstellen de vraag terug of die niet vooruitliepen op die discussie. Zo voerden meerdere partijen aan dat nu al snijden in het budget voor duurzaamheidsbeleid, zo’n voorschot is. Dat raakt immers een zeer prominente ambitie van Apeldoorn. De vijf coalitiepar-

tijen CDA, VVD, Pvda, D66 en ChristenUnie betoogden evenwel zoals bij alle thema’s, dat er weliswaar nu alvast iets bezuinigd wordt, maar dat dat niets zegt over de uitkomst van de kerntakendiscussie. Dat zou echter wel het geval zijn bij een bezuiniging op het beheer van de openbare ruimte, oordeelden het CDA en D66 bij afwijking. PvdA, VVD en ChristenUnie wilden wel vasthouden aan deze besparing. VVD om begrotingstechnische redenen, volgens ChristenUnie valt de voorgestelde bezuiniging wel mee. Schimmig bleef de discussie over

Handhaving 䢇 Geen enkele steun was er gister-

avond voor het pleidooi van Gemeentebelangen om af te zien van een bezuiniging op toezicht en handhaving. Gemeentebelangen wil dat juist intensiever, maar onder meer PvdA voerde aan dat alleen strikte handhaving geen oplossing is voor alle problemen.

een korting op de Stichting Mondial. De politiek heeft min of meer afgesproken dat subsidies op verenigingen en maatschappelijke instel-

Ravage ‘Sandy de sloper’ deels hersteld

lingen pas in de tweede ronde bezuinigingen aan de orde komen. Mondial is als enige stichting echter nu al de klos, voerde GroenLinks aan. Daartoe uitgedaagd weigerde CDA-leider Nathan Stukker toe te lichten waarom juist hiervoor gekozen is. Opvallend, meende ook SGP, omdat de bezuiniging een relatief zeer klein bedrag betreft. Burgemeester De Graaf beëindigde die discussie met het compromis dat binnenkort het werk van Mondial serieus geëvalueerd wordt. Lees verder op pagina 31

Malkander paar dagen dicht voor onderhoud APELDOORN – Zwembad Malkander

APELDOORN – De ravage bleek gisteren nog groter dan aanvankelijk leek. Orang-oetan Sandy had in augustus uit seksuele frustratie een enorme ruit van haar verblijf aan diggelen geslagen. Gisteren kon het glasbedrijf een nieuwe ruit plaatsen. De bijna vier meter hoge dubbele ruit

leek aanvankelijk alleen aan de binnenkant te zijn verwoest, maar nu blijkt dat ook de buitenste helft problemen geeft en niet zomaar teruggezet kan worden. Daardoor moet het betreffende compartiment in het orang-oetangebouw het even doen met een

enkele ruit. Volgens Apenheul is dat geen probleem. ‘Sandy de sloper’ zit in een andere ruimte en de enkele ruit is volgens berekeningen ook foto Kevin Hagens sterk genoeg. lees verder op pagina 37

Scholen schuiven met schooltijden door Jarno Bleumink – Steeds meer Apeldoornse basisscholen schuiven met traditionele schooltijden. De Vliegenier in de wijk Zuidbroek is meest recent overgestapt op een zogenoemd continurooster. Zo’n rooster houdt in dat kinderen de hele dag op school blijven. De lessen beginnen om 8.30 uur en zijn om 14.30 uur afgelopen. Tijdens de middagpauze, die een half uur duurt, blijven de leerlingen op school. De vrije woens-

APELDOORN

dagmiddag blijft bestaan. Volgens directeur Ellen Mulder telt de overstap naar een continurooster een aantal voordelen. Zo komt er voor kinderen meer rust in de dag: zij hoeven tussen de middag niet meer te haasten om van school naar huis te gaan, een boterham te eten, en dan snel weer naar school te gaan. Een ander belangrijk punt is volgens Mulder de verbetering van veiligheid rond De Vliegenier, die samen met basisschool De Diamant huist in een noodgebouw aan de Symfo-

niestraat in Zuidbroek. De scholen verhuizen begin 2012 naar gebouw Het Kristal in Zuidbroek. Doordat kinderen van de Vliegenier ook in de middagpauze op school blijven, neemt het aantal verkeersbewegingen rond de school af. Daardoor neemt de veiligheid toe, zegt Mulder. Tevens is de school eerder ‘uit’ dan De Diamant, waardoor ook na schooltijd de verkeersdruk afneemt. In Apeldoorn zijn ruim tien scholen die al langer via een continurooster werken. Lees verder op pagina 33

Alstublieft!

Een spaarzegel voor De Tuinen van Appeltern, Thermen Bussloo of Kernie's Familiepark

SPAAR ZEGEL DAGJE UIT AKTIE

moet eind oktober een aantal dagen dicht vanwege groot onderhoud. Beheerder Accres baalt van de tijdelijke sluiting, maar zegt op deze manier juist de overlast zo beperkt mogelijk te houden. Het bad in Apeldoorn-Zuid zit dicht van zondag 24 oktober 16.30 uur tot woensdag 27 oktober 12 uur. ,,We pakken een flink aantal zaken tegelijk aan’’, zegt Accres-manager André Bruins. ,,We combineren groot onderhoud met jaarlijkse werkzaamheden.’’ Er wordt onder meer gewerkt aan de beweegbare bodem van het wedstrijdbad, de verlichting en de coating (bekleding) van het speelgedeelte. De zogenoemde perrons - de vloeren langs het bad - worden grondig gereinigd. ,,Vergelijk het met thuis. Je hebt vuil dat we hier dagelijks wegspoelen, maar eens in de zoveel tijd is het nodig dat je het ook wat steviger aanpakt.’’ Volgens Bruins is er geen acute aanleiding om het bad te sluiten. ,,Het zijn allemaal werkzaamheden die voorzien zijn. Je kan je voorstellen dat we niet voor één ding de deur dicht willen doen, daarom sparen we het op.’’ Twee jaar geleden is ook zo’n onderhoudsronde gehouden, en in 2007 werd die gecombineerd met de uitbreidingswerkzaamheden van Malkander. Accres vindt het ,,heel vervelend’’ dat ze een aantal dagen ‘nee’ moet verkopen, zegt Bruins. ,,Voor bezoekers die een dagje willen zwemmen, voor verenigingen die natuurlijk een bepaalde regelmaat willen.’’ Accres denkt voor alle betrokken partijen, waaronder ook de les- en schoolzwemmers, een oplossing te hebben. ,,Doordat er onder meer ook ‘s avonds wordt doorgewerkt is dit binnen de lastige omstandigheden toch de meest ideale situatie.’’

vrijdag 8 oktober 2010 www.destentor.nl

www.destentor.nl/apeldoorn

AP-B08R

regio | 37

WANDELTOCHT Op pad voor onderzoek naar borstkanker

Woninginrichting VAN DER LOO Koninginnelaan 101a, Apeldoorn Tel.: 055-5767685 - www.vdloo.nl

Trees Broekers (links) en Marike van Mourik (rechts) afgelopen zondag tijdens een training. foto Marike van Mourik

Trees en Marike trainden tussen chemokuren door Twee Apeldoornse vrouwen lopen dit weekeinde mee tijdens A Sister’s Hope, een wandeltocht voor onderzoek naar borstkanker. Zij overleefden zelf kanker. door Lisanne Kort APELDOORN – Dit weekeinde lopen

Trees Broekers (52) en Marike van Mourik (39) samen met vierhonderd deelnemers zestig kilometer in het wandelevenement: A Sister’s Hope. Tijdens deze tocht van Amersfoort naar Amsterdam halen de twee Apeldoorners ruim 5500 euro op voor onderzoek naar borstkanker. Van Mourik besloot in augustus

2009 samen met haar muziekmaatje, Trees Broekers, mee te doen aan het evenement. „Voor het goede doel. Want borstkanker treft één op de acht vrouwen”. Haar initiatief kreeg veel meer betekenis dan ze zelf dacht toen in oktober bij haar de diagnose borstkanker werd gesteld. „Nu loop ik mee als een overlever, dat is toch wel erg ironisch en raar”. Trees Broekers liep in 2008 al een keer de lange tocht, die ook dit jaar eindigt in het Olympisch Stadion in Amsterdam. „Mijn beste vriendin Yvon is overleden aan borstkanker en haar sterfdag viel in dit weekend. Dat was voor mij de reden om te lopen. De tocht is erg emotioneel beladen, iedereen die loopt heeft een eigen verhaal te vertellen”. Datzelfde jaar werd ook bij Broekers kanker geconstateerd, bij haar

in de buik. „Ik heb een grote buikoperatie gehad. Marike en ik zijn ‘overlevers’ van kanker, maar dat is een relatief begrip. Bij de controles is het altijd spannend: blijf ik het ook?” Al in januari besloten de twee in te tekenen voor de tocht van dit jaar. Van Mourik heeft dit jaar op 31 mei haar laatste chemokuur gehad. Samen zijn ze tussen haar kuren door aan het trainen geslagen. Broekers: „De trainingen waren ook een uitlaatklep. Je hebt toch dezelfde ervaring en je weet echt wat de ander doormaakt”. De dames starten morgen onder de naam: I walk for life, geïnspireerd op het lied I run for life van Melissa Etheridge. Van Mourik: „Het is gewoon een prachtig nummer. Rennen kan ik niet meer, maar lopen wel. We gaan het samen redden dit weekend.’’

Pas op! Een half dozijn borden attendeert op opruiming.

foto Gep Leeflang

Reclame te gevaarlijk door Gep Leeflang APELDOORN – ,,Een inventieve en creatieve manier van aandacht vragen, waarvoor we best waardering voor kunnen opbrengen’’, omschrijft gemeentewoordvoerder Toon Schuiling de reclameborden van Veldkamp At Home. Ze moeten echter wel weg. Gemeentelijke controleurs constateerden dat de reclame er op de

hoek van de Stationsstraat en Kanaalstraat zonder vergunning is neergezet. Veldkamp anticipeert er mee op de situatie aan de Kanaalstraat, die wegens werkzaamheden open ligt. Leuk bedacht, zegt Schuiling, maar ‘verkeerstechnisch te lastig’. De borden leiden de aandacht af van andere verkeersborden, waardoor de veiligheid in het geding is. Veldkamp is gisteren gemaand de reclame weg te halen.

Hormonen van gefrustreerde Sandy kosten de Apenheul achttien mille vervolg van pagina 29 door Gep Leeflang APELDOORN – Akelig voor Apen-

Bovag Auto Garage F. Veeneman Prins Willem - Alexanderlaan 1437 7312 GB Apeldoorn Tel. 055-3555005 www.garageveeneman.nl

Bovag Autowas Car Wash Kleiboer BV Sleutelbloemstraat 69 7322 AJ Apeldoorn Tel. 055-3668825 www.carwashkleiboer.nl

Bovag Rijschool Garage / Benzinestation Zuid Oude Beekbergerweg 98 7331 HT Apeldoorn Tel. 055-5334275 Specialist in alle merken Voor een betrouwbare occasion

Apeldoorn & Bloemzaad Verkeersopleidingen Wilmersdorf 2 7327 AC Apeldoorn Tel. 055-3666610 www.apeldoorn-bloemzaad.nl

heul, dat de vijftig jaar oude orang-oetanbaas Karl de potente Sandy seksueel niet meer weet te behagen. Haar hormonale uitbarsting in augustus kost het dierenpark circa achttien mille. Apenheul had er al rekening mee gehouden dat het een duur geintje zou worden, maar de kosten blijken nog veel hoger dan verwacht. Sandy reageerde zich in een vernielzuchtige bui niet alleen af op een ruit van haar verblijf, maar nam ook vier kleinere buitenramen op de korrel met haar sterke vuisten. Die moeten stuk voor stuk worden hersteld. Weliswaar zijn het maar kleine ramen, maar om ze te kunnen herstellen moet onder meer een deel

van het metselwerk worden weggetikt. Het herstelwerk zal pas na het seizoen worden uitgevoerd, omdat er steigers moeten worden geplaatst en de gracht om het orang-oetangebied moet worden leeggepompt. Het is niet voor het eerst dat Sandy de technische dienst van Apeldoorn hoofdbrekens bezorgt. Ze is al jaren een doorlopende bron van ergernis. Niets lijkt opgewasssen tegen haar vernielzucht. Vastgelaste moeren weet ze met een monnikengeduld los te peuteren en leidingen wist ze van de muur te trekken. Volgens Apenheul heeft Sandy een geschikte vent nodig om haar in toom te houden. Het dierenpark hoopt op een relatie waar de vonken vanaf spatten en die leidt tot een zwangerschap. Dat zou haar weer jaren zoet houden.

Sandy sloopt een steen uit de rand foto Apenheul van haar eiland.

Regio 26 | Zaterdag 26 juli 2008

de Stentor

AP-B02

door Rob van Gemert

STRAATWIJS

Apenheul bouwt

Tour d’Apeldoorn

orgen komt er een einde aan de Tour de France. Ik ga het missen, die zwerftochten vanaf de bank door pittoreske dorpjes, bloemrijke heuvellandschappen en fenomenale gebergten. Ik krijg er spontaan zin van de fiets in de auto te gooien en duizend kilometer naar het zuiden te rijden. Maar dat is helemaal niet nodig, heb ik de afgelopen maanden ontdekt. In de omgeving van Apeldoorn valt heel veel te genieten. Wegen waar je als wielerliefhebber je vingers bij aflikt. Mijn persoonlijke top vijf: 5. Pomphulweg, tussen Hoog Soeren en Assel. Vanuit Hoog Soeren volgt een snelle afdaling. Tip: ga op de weg rijden. Mag eigenlijk niet, maar er rijden nauwelijks auto's en op het smalle fietspad vorm je alleen maar een gevaar voor recreanten die omhoog zwalken. Met een beetje doortrappen houd je je snelheid vast tot aan Assel. Prachtige vergezichten over de heide. 4. Hoog Buurloseweg. Een bijna eindeloze afdaling richting Apeldoorn. Groot mes steken, de snelheidsmeter flirt voortdu‘Wegen waar je als rend met de veertig. 3. Delenseweg, tussen Arnhem wielerliefhebber je en Hoenderloo. Tien kilometer vingers bij aflikt’ heerlijk asfalt door een gevarieerd landschap. Kilometerslang lijkt de weg vals plat omhoog te lopen, toch blijft de teller moeiteloos boven de 35. Gezichtsbedrog? 2. Fietspad tussen Hoenderloo en Hoog Buurlo. De strook beton kronkelt zich door de ruige natuur, met weidse uitzichten over de heide, dan weer een pittig klimmetje door het bos. Doodzonde dat het laatste stuk onverhard is. 1. Kanaal-Zuid. Het pad op de oostoever heeft wat meer zijwegen en kronkelingen dan Kanaal-Noord, maar is een stuk kalmer en schilderachtiger. De zon weerspiegelt in het water, vogels fluiten, vissers steken vriendelijk een hand op als je passeert. Wat is het leven toch mooi. De ruim twintig kilometer naar Dieren vliegen voorbij.

Een houten vlonderpad koppelt twee onderdelen van wat moet uitgroeien tot een aaneengesloten gebied: Amazonia. De s

Zo reageren lezers op esten www.destentor.nl

Apenheul niet tevreden met lichte opleving in 2007.

FORUM

Bevolking krimpt 1.000 Onbegrijpelijk dat het niet lukt om het aantal nieuw te bouwen woningen op te schroeven, al jaren niet. En daarmee ook de groei van Apeldoorn te realiseren. In Deventer lukt dat al jaren wel!! Paul Niet alleen inwoners vertrekken maar ook bedrijven. Er wordt veel te weinig gebouwd omdat ze ó zo bang zijn dat het dorpse imago wordt aangetast. Voor de jeugd is er sowieso al weinig te beleven. Hans

COLOFON Bezoekadres Stadskantoor redactie: Vosselmanstraat 299 , Apeldoorn Hoofdkantoor: Laan van Westenenk 6, Apeldoorn Redactie regio Apeldoorn Berend van de Sande (chef), Ton van der Schouw (plv chef), Lex van Kooten (eindredacteur), Jarno Bleumink, Bert Felix, Rob van Gemert, Gep Leeflang, David Levie, Jeroen Pol, Johannes Rutgers, Henk van ’t Veen, Arnold Zweers. Bellen/schrijven naar redactie Postbus 795, 7301 BA Apeldoorn, telefoon 055 5388130, fax 055 5388144, email apeldoorn@destentor.nl Sportredactie Martijn Krullaars (coördinator), Gert Kramer, Arnoud Heins, Johan van Leeuwen. Tel. 055-5388117. E-mail: sportredactieapeldoorn@destentor.wegener.nl

Bezoekersaantal matig

Calamiteitennummer regioredactie (buiten kantooruren) 06 53400136 Lezersredacteur Nees Westerhout: telefonisch spreekuur dinsdag, woensdag en donderdag van 9-10.30 uur. Tel. 055-5389000. E-mail: lezersredactie@destentor.wegener.nl Krant op internet www.destentor.nl Advertenties Regiomanager Erik Schrijver, 055-5388312, mobiel 06-53243861 Proefabonnement: 0800-0622 Vragen over abonnement: 0800-0622 Krant niet ontvangen: 0800-0622 Meer informatie staat in het algemeen colofon op pagina 2

door Gep Leeflang APELDOORN – Apenheul haalde vorig jaar weliswaar meer bezoekers binnen dan in 2006, maar daarmee is het park nog niet tevreden. Dat blijkt uit Apenheuls jaarverslag over 2007. Met 385.000 bezoekers was 2006 voor Apenheul een dieptepunt. De 416.000 van vorig jaar waren duidelijk beter, maar Apenheul plaatst daar wel kanttekeningen bij. Zo hield het Apeldoornse dierenpark een grote actie met de Bankgiroloterij. Dat zorgde ervoor dat er 33.000 bezoekers binnen-

kwamen. Die groep maakte het verschil met het jaar ervoor, maar bracht veel minder geld binnen dan de bezoekers die een gewoon kaartje kopen aan de kassa. Een actie met Matzes was lucratiever. De dertienduizend bezoekers die zo binnenkwamen zorgden voor meer inkomsten dan de Bankgiroloterijgroep. Apenheul zette vorig jaar het systeem met abonnementhouders overboord. In plaats daarvan werden seizoenkaarten verkocht. Volgens het dierenpark was het resulApeldoorn haalde vorig jaar wel meer bezoekers binnen dan tijdens kwakkeljaar 2006, maar de extra bezoekers brachten niet veel in het laatje.

taat ‘hoopvol’. Er werd 4500 seizoenkaarten verkocht. Van de (duurdere) abonnementen waarmee tot dan toe werd gewerkt, waren er in 2006 minder dan tweeduizend verkocht. Als opvallendste bezoeker noteerde Apenheul in 2007 koningin Beatrix. Zij kwam op 1 september met een flink deel van de koninklijke familie en een aantal vrienden en bekenden. Dat gebeurde in het kader van de viering van de veertigste verjaardag van prins Willem-Alexander, die werd gevierd op Paleis Het Loo. De zus van de koningin, prinses Margriet, is beschermvrouwe van de Stichting Apenheul. Leden van het koninklijk huis komen vaak in het park. De koningin was er voor het eerst.

Wapenstok in auto

Vier jongeren kraken auto’s

Plasma-tv buit aan Gouwestraat

APELDOORN – In de auto van een 43-jarige Apeldoorner hebben agenten donderdag een wapenstok gevonden. Een burger mag een dergelijk voorwerp niet bij zich hebben; het valt onder de Wet Wapens en Munitie. Het wapen werd toevallig ontdekt. Agenten bekeurden de man voor een verkeersovertreding en zagen naast de bijrijdersstoel een wapenstok liggen. Het wapen is in beslag genomen, de 43-jarige krijgt een proces-verbaal.

APELDOORN – De politie is op zoek naar vier jongeren die in de nacht van donderdag op vrijdag auto’s probeerden te kraken aan de Vlietweg in Apeldoorn. De politie kreeg rond 02.45 uur de melding dat enkele jongeren het op auto’s hadden voorzien. Ter plekke troffen agenten een vrouw, die vertelde dat de radio uit haar auto was gehaald. De daders werden niet meer gevonden. Eventuele andere gedupeerden en getuigen kunnen bellen met 0900 8844.

APELDOORN – In een woning aan de Gouwestraat in Apeldoorn is in de nacht van woensdag op donderdag ingebroken. De bewoner ontdekte de inbraak donderdagochtend. De daders wisten binnen te komen door gaatjes in de deur te boren, waarna het slot geopend kon worden. De bewoner mist in elk geval een plasma-televisie. Bij een insluiping in een woning aan de Binnenweg is Voorst gingen de daders er vandoor met een onbekend geldbedrag.

Regio de Stentor Zaterdag 26 juli 2008 | 27

AP-B02R

aan groot Amazonia Vlonderpad tussen eilanden eerste aanzet, uitbreiding volgt. pagina 25 door Gep Leeflang APELDOORN – Apenheul grijpt terug naar zijn verleden. Het park, dat inmiddels diersoorten uit diverse werelddelen herbergt, ontstond in 1971 met een kleinschalige collectie apen uit Zuid-Amerika, zoals wolapen, slingerapen en dwergaapjes. In het kader van zijn tienjarenplan heeft Apenheul besloten om één groot Amazonia aan te leggen.

slingerapen trekken op het pad veel bekijks.

foto Gep Leeflang

Apenheul heeft nu al twee gebieden waar soorten uit de Amazone-regio leven. Blikvanger is traditioneel het doodshoofdaapjesgebied. Het andere is het gebied rond het apenboompad. Die twee gebieden zullen niet spectaculair veranderen. Het tussenliggende gedeelte wel. Afgelopen winter werd de eerste aanzet al gegeven door de aanleg van een deels overdekt houten vlonderpad, waardoor beide delen beter met elkaar werden verbonden. Het pad voert de bezoekers tussen de eilanden van de slingerapen, bonobo’s en witschouder-kapucijnapen door. Over de vlonder is een vijftienhonderd meter grote volière gebouwd voor vogels uit het Amazone-gebied. Zolang Apenheul door zijn bouwmeters heen is mag er echter geen nachten winteraccommoda-

tie worden gebouwd. Als gevolg daarvan is de bezetting nog summier, erkent Apenheul. Op termijn komt de volière vol met onder meer ibissen, reigers, oropendola’s en sierema’s. In het gebied bij het vlonderpad komen nieuwe eilanden en binnenverblijven voor bijvoorbeeld de wolapen en dwergaapjes. In het nieuwe centrale deel van Amazonia, waarin nu al capibara’s en pekari’s leven, komt ook een aantal nieuwe diersoorten. De spectaculairste nieuwkomers zijn reuzenotters. Met een lengte van anderhalve meter is dat de grootste ottersoort ter wereld. Ook komen er tapirs, de grootste hoefdieren uit het Zuid-Amerikaanse regenwoud. Andere nieuwkomers zijn beverratten, boshondjes en magays, een middelgrote kattensoort uit het Amazone-gebied. Apenheul heeft er in zijn plannen voor gekozen om de traditionele eenrichtingsroute voor bezoekers te laten vallen. Het nieuwe centrale deel van Amazonia gaat daarin een belangrijke rol vervullen. In dat ‘verdeelcentrum’ komt de bezoeker voor de keus te staan: linksom richting Madagaskar-gebied en bonobo’s, rechtsom richting apenboompad en gibbons, meteen snel naar de doodshoofdaapjes of eerst wat langer rondkijken in het hart van Amazonia. Amazonia wordt het nieuwe verdeelcentrum in Apenheul. Niet langer is een rondje linksom vaste prik. De bezoeker kan op termijn kiezen uit diverse opties.

Indianengebouwen van dertig meter lang Indianenstammen krijgen een belangrijke rol in Amazonia. Wie het park binnenkomt zal direct worden geconfronteerd met het Xingu-huis. Dat wordt dertig meter lang, twintig meter breed en acht meter hoog. Het ovale bouwwerk, een nagebouwd gemeenschapshuis van de Xingu-indianen, wordt met palmbladeren gedekt. Er komt ruimte in voor een multimediashow. Aangrenzend komt een junglecafé en mogelijk een doorloopvolière voor tropische vleermuizen. Een even groot gebouw als het Xingu-huis word opgetrokken in de stijl van de Yanomami-indianen. Aangrenzend is er al een indianen-speelpad.

door Jarno Bleumink APELDOORN – Het was een behoorlijke speurtocht, stelt Sandra de Vries, maar gelukkig is het resultaat bevredigend. Ongeveer een maand geleden kocht de boekenverzamelaarster in Apeldoorn een partij op. Eenmaal thuis stuitte ze bij het doorspitten van de dozen op een opmerkelijk exemplaar:

Auto bezoeker moet vandaag aan westkant, langs VSM-spoorlijn. door Jeroen Pol APELDOORN – Bezoekers van de kofferbakverkoop moeten er vandaag rekening mee houden dat de Matenpoort is afgesloten. Parkeren kan alleen aan de westzijde van het kanaal; de kant waar de spoorlijn van de VSM loopt. Parkeren kan langs het spoor, maar wel zo dat er voldoende ruimte voor de treinen over blijft. Verkopers die het terrein op willen mogen wel via een speciale strook langs de Matenpoort. Zij kunnen deze echter niet vanaf de rotonde met de Laan van Maten bereiken. Alleen via de Laan van de Mensenrechten of de Wapenrustlaan komen zij bij hun stekkie. ,,We zijn heel blij dat we op deze manier in overleg met de gemeente een oplossing hebben gevonden’’, zegt Ben van der Velden namens de organiserende stichting WHOE. ,,De mensen weten ons langs het kanaal goed te vinden. Het zou heel jammer zijn als we door wegwerkzaamheden een andere locatie moeten zoeken, of een week moeten laten lopen.’’ De opkomst van verkopers wisselt dit jaar sterk. De eerste keer, op 5 juli, was met 250 aanbieders een topdag. Vorige week stonden er slechts 42 kramen langs het kanaal. ,,Om 14 uur was iedereen weg. Het weer was te slecht. Nu rekenen we op tenminste 150 verkopers.’’ De kofferbakverkoop begint om 9.30 en duurt tot 15 uur. Standhouders kunnen zich vanaf 8 uur opstellen. Zij betalen stageld dat ten goede komt aan WHOE (Werkgroep Hulptransporten Oost-Europa). Deze stichting brengt spullen naar landen waar mensen het goed kunnen gebruiken. Bezoekers van de kofferbakverkoop (9.30 tot 15 uur) moeten er vandaag rekening mee houden dat ze niet over de Matenpoort kunnen rijden.

Apenheul gaat zwaar inzetten op Amazonia, een gebied met aapsoorten als de brulaap (links), slingeraap (midden) foto’s Apenheul, Jan Vermeer en keizersnorrebaard (rechts).

Honderd jaar oude bijbel terug in familie Speurtocht nazaten leidt van Apeldoorn naar Hengelo.

Elders parkeren kofferbakverkoop

een bijbel die op 19 december 1903 ter gelegenheid van een huwelijksvoltrekking in de Hervormde Gemeente Apeldoorn ‘t Loo aan Michiel de Heul en Geertje van Kampen is geschonken. De Vries wilde dit pareltje graag terugbezorgen bij de nazaten van De Heul en Van Kampen. Daarom deed ze in deze krant een oproep. Daarop reageerden diverse amateur-genealogen, die de stamboom van de familie destilleerden. Conclusie: het huwelijk van Van Kampen en De Heul leverde geen kin-

deren op, maar beiden hielden aan eerdere huwelijken wel nazaten over. Uiteindelijk kwam De Vries in contact met Jetty Krabbe, een achterkleinkind van Michiel de Heul. Krabbe, woonachtig in Hengelo (Overijssel), is verheugd over het feit dat de bijbel terugkomt in de Een meer dan honderd jaar oude bijbel, die in 1903 ter gelegenheid van een huwelijk werd geschonken, is na een zoektocht terug in de familie.

familie. ,,Ik wist wel van het bestaan van Michiel de Heul en Geertje van Kampen af’’, zegt ze. ,,Toen ik klein was ging ik wel eens met mijn ouders op vakantie in Apeldoorn. Dan vertelde mijn vader dat familie van ons in Apeldoorn had gewoond.’’ Krabbe heeft zowel De Heul als Van Kampen niet persoonlijk gekend. Ze overleden namelijk in de jaren ‘40 en ‘50. ,,Maar van mijn moeder, die Michiel de Heul wel heeft gekend, hoorde ik dat hij een lieve, zachte man is geweest.’’

Celstraf wegens verkrachting APELDOORN – De rechtbank in Zutphen heeft de 56-jarige Apeldoorner R.K. gisteren wegens verkrachting veroordeeld tot een gevangenisstraf van vijftien maanden, waarvan vijf maanden voorwaardelijk. De officier van justitie had drie jaar celstraf tegen de man geëist. Apeldoorner R.K. onderhield begin jaren ‘90 een seksuele relatie met een destijds minderjarig meisje. Onlangs deed de nu 33-jarige vrouw aangifte tegen de Apeldoorner. De rechtbank verwierp het verweer van de verdediging, dat stelde dat de aangifte onbetrouwbaar zou zijn. Volgens de rechtbank was de aangifte zeer gedetailleerd. De advocaat van K. wilde gisteren niet reageren op het vonnis.

www.destentor.nl woensdag 14 april 2010

4 | binnenland

GO-A04

STUDEREN Het moet individueler en flexibeler

Universiteiten en HBO moeten moderniseren DEN HAAG – Het hoger onderwijs

moet beter en flexibeler. Alle hogescholen en universiteiten kunnen studenten aan de poort gaan selecteren. Hbo’s en universiteiten dienen meer onderzoek te doen en studenten mogen hun eigen onderwijsprogramma samenstellen. Er moet een tweejarige hbo-opleiding komen voor studenten voor wie vier jaar te lang is. Dat vindt de commissie-Veerman in haar eindrapport dat gisteren werd gepresenteerd. In opdracht van toenmalig minister Ronald Plasterk van Onderwijs onderzocht de commissie wat het hoger onderwijs moet doen om in te kunnen inspelen op de groeiende en steeds diverser wordende groep studenten. Het hoger onderwijs is daar nu niet op ingesteld. De commissie is dat met Plasterk eens. Volgens de onderzoekers spreekt de manier waarop het hoger onderwijs nu is georganiseerd studenten niet aan. Studenten uit sociaaleconomisch zwakke milieus, allochtone en oudere studenten zijn er daardoor ondervertegen-

woordigd. Talent wordt te weinig uitgedaagd. Door de grote uitval komt Nederland niet, zoals het wil, in de topvijf van meest concurrerende economieën in de wereld, voorspelt de commissie. Ook haalt Nederland het doel niet om in 2020 vijftig procent hoger opgeleiden te hebben. Volgens de commissie is de basis van het hoger onderwijs voldoende maar kent het systeem nog te veel zwakke plekken. „Kennis is concurrentiefactor nummer één. We moeten onze stinkende best doen om die op peil te houden”, aldus commissievoorzitter Cees Veerman. Volgens de onderzoekers kan dat alleen als niet wordt bezuinigd op onderwijs. Opleidingen zitten al klem. Het onderwijs is te massaal geworden, er is te weinig tijd voor onderzoek. De commissie wil af van financiering op basis van het aantal studenten en prestaties belonen. De Vereniging van Universiteiten, de HBO-raad en de studentenvakbonden LSVb en ISO zijn tevreden over de adviezen.

Controle op doping nodig in sportschool DEN HAAG – André Knottnerus, voorzitter van de Gezondheidsraad, vindt dat sportscholen waarvan wordt vermoed dat er doping wordt gebruikt, steekproefsgewijs moeten worden gecontroleerd. Dat is lastig, want het gebruik is niet strafbaar. De handel in prestatieverhogende middelen is dat wel. De Dopingautoriteit juicht de controles toe. Volgens directeur Herman Ram worden in tientallen fitnesscentra middelen gebruikt en

zaak tegen de vijfde verdachte in de Tano-zaak is gistermiddag niet door gaan. De rechtbank heeft tot uitstel besloten omdat het dossier weg is. Dat blijkt te zijn opgestuurd naar het gerechtshof in Arnhem, waar het hoger beroep dient over de vier jongens die al zijn veroordeeld voor hun betrokkenheid bij de dood van de 16-jarige Tano Jansen uit Apeldoorn in juni 2009. Tano werd opgesloten in een zeecontainer en kwam door verstikking om het leven. In Zutphen is geen gewaarmerkte kopie van het dossier van de vijfde verdachte, een meisje van nu 16 jaar, achtergebleven. Het meisje

Apenheul helpt bij oude rituelen door Gep Leeflang APELDOORN – Apenheul in Apeldoorn is een van de Europese dierenparken die de Bwa-stam in centraal Burkina Faso helpen om voorouders te vereren. Daarvoor worden witte veren van de zeldzame Abessijnse hoornraaf naar Afrika gestuurd. De Franse hulporganisatie Graines du Sahel (Zaden van de Sahel) vroeg de Europese dierentuinen om medewerking. Want de Abessijnse hoornraaf is in Burkina Fasso bijna uitgestorven. Alleen het Nazinga reservaat, in het zuidwesten, leven er nog een paar. Als de parken veren van deze neushoornvogel opsturen wordt de jacht voorkomen op de laatst overgebleven Abessijnse hoornraven in het in West-Afrika gelegen Burki-

no Faso. Daar wordt in de plaats Boni nog volop aan animisme gedaan: aan allerlei voorwerpen wordt een ziel toegedicht. Tot aan de vijftiende eeuw brachten alle stammen offers aan de geesten uit de natuur en aan de voorouders, om rampen zoals droogte en sprinkhanenplagen af te wenden. Ondanks de opkomst van islam en katholicisme is de voorouderverering er nog steeds in zwang. De religieuze invloeden van de islam of het katholieke geloof worden gecombineerd met animisme. Voor de rituelen die in Boni bij de voorouderverering horen, worden maskers gebruikt die zijn getooid met veren van de Abessijnse hoornraaf. De witte veren zijn echter al erg oud en versleten en de leden van de stam zijn naarstig op

zoek naar nieuwe. Graines du Sahel, dat in het dorp actief is, wendde zich tot het Franse vogelpark Parc des Oiseaux in Villars les Dombes, dat het verzoek doorspeelde aan de overige Europese dierenparken die de vogel in hun collectie hebben. Dat zijn er ruim dertig, waaronder in Nederland Burgers’ Zoo Arnhem, ZooParc Overloon en Safaripark Beekse Bergen. Apenheul heeft sinds 2008 een koppeltje Abessijnse hoornraven. Bij toeval, want ‘want zo mooi zijn ze nou ook niet’, zegt een woordvoerster, zijn zes veren verzameld, die nu worden opgestuurd. AviFauna en Burgers’ Zoo hebben al eerder veren beschikbaar gesteld voor vergelijkbare doelen als nu met de Abessijnse hoornraaf. Daarbij ging het om andere vogelsoorten.

was niet betrokken bij het opsluiten van Tano maar was er bij toen de jongens die dat wel deden de zeecontainer openden en zagen dat Tano dood was. De groep sprak vervolgens af te zwijgen, maar het meisje biechtte het drama na enkele dagen op aan haar vader, die onmiddellijk de politie waarschuwde. De rechtbank zegt dat eind deze week een nieuwe datum voor de zitting bekend moet zijn. Ron Heutink, de advocaat van het meisje verwacht op basis van de overwegingen uit de eerdere vonnissen tegen de andere verdachten dat de rechtbank het meisje zal vrijspreken. De hoofdverdachte in deze zaak is in Zutphen veroordeeld tot een gevangenisstraf van een jaar, terwijl vijf jaar was geëist.

ZUTPHENAPELDOORN - De rechts-

foto Apenheul

verhandeld. In Nederland gebruiken naar schatting honderdzestigduizend mensen doping om de prestaties te bevorderen, er mooier uit te zien of om de bijwerkingen van andere middelen tegen te gaan. Het gaat om ongeveer acht procent van de twee miljoen recreatieve sporters. De Gezondheidsraad wil dat de naar schatting tweeduizend sportscholen voorlichting gaan geven aan de klanten over klachten en gevaren van dopinggebruik.

Zaak vijfde verdachte dood Tano uitgesteld door Anne Boer

Apenheul stuurt zes witte veren van de Abessijnse hoornraaf naar een stam in Burkina Faso.

OAD DISNEY WEKEN NU BIJ GLOBE EN D-REIZEN NOG NO

Disneyland® Paris OIT ZO

ELIG VOORD

Spectaculaire kortingen tot 350 euro én bovendien gratis toegang en verblijf voor kinderen t/m 6 jaar!* Boeken voor 2 mei 2010. Aankomsten vanaf 13 april t/m 8 november 2010 m.u.v. 29 mei t/m 5 juni 2010. * Vraag naar de voorwaarden.

korting tot

350

euro per boeking*

Te boeken bij

oad.nl

Binnenland 4 | Dinsdag 25 maart 2008

de Stentor

GO-A04

door Arvid van der Wolf

op STRAAT

De redactie van de Stentor volgde in de afgelopen weken een dakloze die in Apeldoorn op straat leeft. Vandaag de tiende en laatste aflevering: Willem en de Nacht van het Caterplein.

De Nacht van het Caterplein

ie hem daar middenin de nacht staan op het Caterplein, het warm kloppende uitgaanshart van Apeldoorn, tussen de talloze café’s met hun uitbundige neonreclames, lurkend aan zijn mondharmonica, bierdrinkend, lachend, swingend. Willem de Muzikant. Het is vannacht zíjn nacht, want jong Apeldoorn luidt het weekeinde in, viert feest en flirt, en dat wenst Willem te omgeven met muziek. Hij vindt het heerlijk onder mensen te zijn - zelfs als daarvoor moet worden ‘overgewerkt’ - maar beseft ook als geen ander dat publiek dat ’s nachts uit zijn bol gaat en zich overgeeft aan de spiritualiën goed van geven is. Inderdaad, al snel stapelen de euromunten zich op in Willems petje. Als dank speelt hij ‘verzoeknummers’ en maakt dan samen met uitgelaten jonge‘Ik heb in mijn leven ren dynamische dansjes. Willem de swingende, de man alle angsten onder die zesenvijftig jaar geleden ogen gezien’ werd geboren in Bloemendaal als Willem Derksema, die opgroeide in Den Haag, Leiden en Meppel, die cum laude slaagde op de hbs en die autodidactisch kunstenaar was in Amsterdam, herinnert zich maar al te goed de tijd dat hijzelf jong was. Ook hij ging toen uit zijn dak, dronk sloten bier en vree dat het een lust was. Daarna deed hij wat veel jongeren van nu nog zullen doen: hij trouwde en werd vader. Misschien zou hij nog getrouwd zijn, als zijn eerste officiële verbintenis met de vrouw die hij adoreerde een succes was geworden. Misschíen, want de zucht naar avontuur, vrijheid en onafhankelijkheid zit Willem in het bloed. En die ‘verslaving’ moest in zijn ogen wel leiden tot veel verschillende relaties, ontmoetingen, ontdekkingen, zwerftochten langs dorpen, steden en landen, persoonlijke crises, spirituele inzichten, catharsis en uiteindelijk tot een verblijf op straat. „Ik heb in mijn leven alle angsten onder ogen gezien. Uiteindelijk bleef er één over: overleven op straat. Daar moet je lef voor hebben. Ik heb die laatste angst overwonnen. Ik voel me nu vrij.” Vrij zonder routinematige verantwoordelijkheden, zonder belastingen en hypotheken én zonder ‘schoonmoeder op zondag’, maar mét daklozen als broeders en familie en met als extraatje bovenop zijn uitkering de opbrengsten van zijn gelegenheidsconcerten. Op het Caterplein trekt hij nog eens flink aan zijn harmonica. Naarmate de nacht verstrijkt worden de gulle gaven steeds guller. Tegen het ochtendgloren steekt Willem zijn duim op. Ter begroeting van een mooi resultaat van muzikaal overwerk, van een nieuwe vrije dag en een nieuwe lente, die hij precies vanaf vandaag voor de zevenenvijftigste keer gaat beleven.

Grondlegger van Apenheul was een revolutionaire vernieuwer van dierentuinen Ze verklaarden Wim Mager voor gek, toen hij apen wilde laten loslopen tussen het publiek. Hij zette toch door.

aar nu de directie is gehuisvest, woonde ooit Wim Mager, in het hart van het apenpark dat hij bedacht en oprichtte: Apenheul. Zijn ideeën werden in de jaren zeventig als totaal absurd beschouwd. De dierentuinwereld deed verwoede pogingen om hem tegen te houden. Mager bleef echter bij zijn plannen en kreeg voet aan de grond in het Apeldoornse park Berg en Bos. Eerst op kleine schaal in de voormalige Bloemenhal en toen bleek dat de aapjes geen vingers en neuzen van bezoekers afbeten, mocht hij verder op grotere schaal. Hij kreeg van de gemeente toestem-

NECROLOGIE

Wim Mager

1940-2008

door Gep Leeflang

ming een gorilla-eiland te realiseren, het hart van het huidige Apenheul. Al anderhalf jaar voordat dit in 1976 klaar was, huisvestte Mager in het diepste geheim een aantal gorilla’s in een oude schuur. Af en toe gingen de verzorgers op een rustige plek in het park wandelen met zes jonge gorilla’s. Als onverhoopt een wandelaar dat zag, werd hem op het hart gedrukt vooral niets te verklappen. Mager bewees zijn gelijk. Hij bouwde Apenheul uit tot een dierenpark met internationale faam. Toen dat eenmaal op de rit stond, verloor hij zijn interesse en sloot het boek in Apeldoorn. In het Franse Romagne, deed hij het kunstje nog wel een keer over op verzoek van een provinciale

overheid. Mager verwezenlijkte er een kleinere kopie van Apenheul: La Vallée des Singes. In 2000 keerde hij terug naar Nederland. In het Achterhoekse Silvolde hield hij in zijn verbouwde boerderijtje nog korte tijd een paar aapjes in een speciaal gebouwd verblijf. Apen waren zijn passie. Anderhalf jaar voor zijn dood bekende Mager zelfs dat hij misschien wel liever een aap als buurman zou hebben dan mensen. In een apengroep is alles eerlijker georganiseerd dan in de mensenmaatschappij, legde hij uit. Apenheul overweegt Mager te eren met een permanente expositie. Plannen daarvoor werden eerder dit jaar al gemaakt voordat bekend werd dat Mager ziek was. Directeur Bert de Boer noemt de Apenheul-oprichter een ‘revolutionaire vernieuwer en een absolute pionier’. Hij is blij dat de ‘fanatieke perfectionist’ zijn ‘briljante idee’ doorzette.

Wim Mager realiseerde in het Franse Romagne een kleine kopie van Apenheul. Ooit voor zijn ideeën verketterd, lafoto Tom van Dijke ter bejubeld. Apenheul-directeur Bert noemt de zondag overleden Mager een pionier.

Begin en eind autorit het gevaarlijkst Automobilist is met van alles en nog wat bezig tijdens het autorijden. APELDOORN – De helft van alle au-

toschadegevallen wordt veroorzaakt in de eerste of laatste vijf minuten van de autorit. Dat blijkt uit voortdurende analyse van alle schademeldingen uitgevoerd door de grootste verzekeraar op dit gebied, Centraal Beheer Achmea. De verzekeraar heeft daarom onderzoek laten doen naar mogelijke oorzaken.

Uit dat onderzoek komt naar voren dat automobilisten met van alles en nog wat bezig zijn net na vertrek of vlak voor aankomst en daarom niet bewust bezig zijn met autorijden. Zo doet 60 procent van de automobilisten de gordel aan of uit net na het wegrijden of vlak voor aankomst, is een kwart bezig de honger te stillen of dorst te lessen. Een op de vijf automobilisten is druk doende met het instellen van de TomTom. Ook het opsteken van een sigaret (18 procent) of het installeren van de telefoon (13 procent) zijn zaken

die we liever tijdens het rijden lijken te doen dan voor vertrek. Verder hangt een op de tien automobilisten binnen vijf minuten al aan de telefoon voor het voeren van een eerste gesprek, of verstuurt een sms (5 procent). Gedurende het verdere verloop van de rit blijft de automobilist met veel andere zaken bezig dan met rijden. Iedereen heeft wel

Gedachten leiden meer dan de helft van de ondervraagden wel eens af.

De goedkoopste zorgpolis van Nederland?

eens van die momenten dat je je tijdens het autorijden ineens realiseert dat je aan het autorijden was, maar met je gedachten mijlenver zat. Of omdat je wordt afgeleid door iets anders. Van de ondervraagden geeft meer dan de helft aan afgeleid te worden door zijn of haar gedachten, een kwart door dingen die zij zien en een op de vijf is bezig met andere dingen, zoals het verwisselen van een cd. Gevraagd naar factoren die de kans op een ongeluk vergroten is iets meer dan de helft van de automobilisten (53 procent) zich ervan

bewust dat andere dingen doen tijdens het rijden die kans vergroot. De helft ziet bumperkleven als een potentieel gevaar en een kwart denkt dat geen richting aangeven het rijden gevaarlijker maakt. Anderzijds hebben we steeds meer toeters en bellen in de auto om de veiligheid te vergroten. Zo is driekwart van de personenauto’s inmiddels uitgerust met een airbag, beschikt 57 procent over ABS en heeft bijna 40 procent een navigatiesysteem, wat ook gezien wordt als vergroting van de veiligheid.

BenZeker.nl vergelijkt en helpt u op weg!