de Ondernemer Apeldoorn 14 maart 2015

www.deondernemer.destentor.nl

www.destentor.nl

maart 2015 - nr. 3

Thema: ICT Pas begonnen: Paul Aafjes stopte met fantaseren Centre of Excellence in Apeldoorn timmert aan de weg

Cursus voor jonge ondernemers klaarstomen voor het familiebedrijf Robotisering: Een kans of bedreiging voor de werkgelegenheid?

Psychiater uit Ermelo doet slimme vinding

Een initiatief van

Carla Maessen wil mensen in de watten leggen

SYSTEEMBOUW OP MAAT GEMAAKT

Meerdere typen woningen vanaf â‚Ź 130.500,- incl. BTW/excl. grond Kozijnen, ramen, deuren, trap hardhout, gemetselde spouwmuren, vloeren beton Afm. 8.40x11.84 m1, EPC 0.4 volgens bouwbesluit 2015 Wijziging van indeling en kozijnen mogelijk Bouwtijd 8 tot 10 weken, casco oplevering mogelijk

TE HUUR

Vraag onze brochure aan of maak een afspraak voor een vrijblijvend gepsrek

BEDR EDI EDIJFS MAKE M L LAARS

Aalsvoort 127, Postbus 117, 7240 AC Lochem Telefoon (0573) 441 248, Fax (0573) 441 802 www.bouwbedrijfschot.nl info@bouwbedrijfschot.nl

DALFSEN- CENTRUM (PASTORIESTRAAT 2) WINKELRUIMTE + OPP. CA. 350 M2 + FRONTBREEDTE CA. 20 METER + SPLITSBAAR IN 2 UNITS VAN RESP. CA. 200 M2 EN 150 M2 + PARKEERGELEGENHEID VOOR DE DEUR + AANTREKKELIJKE HUURCONDITIES + VERKOOP OOK BESPREEKBAAR

OVERDUINCASANDER.NL

Thuis in Nederland.

Ook financieren op basis van de buitenlandse vestiging.

Een vestiging openen in het buitenland? Dat mag natuurlijk niet ten koste gaan van uw activiteiten in Nederland. Daarom financieren wij als enige Nederlandse bank in verschillende Europese landen ook op basis van de buitenlandse vestiging.

Kijk op rabobank.nl/internationaal Een aandeel in elkaar

Thuis in de wereld.

maart 2015 - nr. 3

3

pas begonnen Pagina 5 Hoteldirecteur Carla Maessen over gastvrijheid

Pagina 7 Findus helpt werkgevers met financiële coaching werknemers

Pagina 9 René Savelberg over groeikracht

Nieuw geluid

Pagina 11 Wanddecoratie Ogu gooit hoge ogen

H

Pagina 12 en 13 Toekomstige generatie van familieondernemers oriënteert zich op overname

Pagina 15 De volgende stap van Rob Lubberts

Pagina 19 Binnenkijken bij Invest Online

Pagina 23 Doek valt voor Business Club Apeldoorn

„Het moest afgelopen zijn met dat fantaseren” tekst: Chantal Zwaag foto: Gert Perdon

Foto voorpagina: Maarten Sprangh

N

og niet zolang geleden, tijdens de kerstborrel van het bedrijf waar hij toen werkte, diende de Apeldoornse Paul Aafjes (28) zijn ontslag in. Hij was klaar voor een nieuwe uitdaging. Al sinds de lagere school speelde hij met het idee om later eigen baas te worden. ,,Toch heeft het me zestien werkgevers gekost om echt tot het inzicht te komen dat ik me, hoe leuk het bedrijf ook is, na verloop van tijd altijd ga ergeren, vervelen en dat ik ga bedenken hoe ik het zou doen. Ik kon me nooit inbeelden dat ik voor een baas mijn dagen zou slijten met hard werken, gemiddeld verdienen en toekijken hoe ik zijn bedrijf tot een steeds grotere hoogte zou brengen’’, legt Aafjes uit. En dus besloot hij vorig jaar dat het afgelopen moest zijn met ‘dat gefantaseer’ en dat hij het maar eens moest gaan doen. „Ik diende mijn ontslag in en vanaf 1 februari 2015 was ik een vast contract armer en

een KvK-inschrijving rijker.’’

Met zijn bedrijf ‘Aafjes in Car Systems’ richt hij zich op alle elektronica die voor een fabriek niet te leveren is of veel te duur is. ,,Ik lever deze elektronica wel en monteer deze in personenauto’s, vrachtwagens en landbouwmachines. Voorbeelden hiervan zijn carkits, centrale deurvergrendeling met afstandsbediening, een alarminstallatie en navigatiesystemen. Ik hou van auto’s en techniek, dus ik heb van mijn hobby mijn werk gemaakt. En dat is ook iets wat al mijn oude werkgevers gemeen hebben, ze zijn allemaal automotive gerelateerd. Ik word ook ingehuurd door bedrijven die voertuigvolgsystemen, gps-systemen of Black boxen maken en verkopen en daar verzorg ik dan de installatie van. Ook heb ik nog een webshop in auto-elektronica, en ben ik dealer van Track Jack-voertuigvolgsystemen. ,Ik merk dat de weken echt te kort zijn. Ik ben ontzettend druk en door een aantal goede opdrachtgevers maak ik een vliegende start. Hoewel ik nu na-

1 Wat was je eerste baan?

Ik werkte bij de bibliotheek: boeken opruimen en uitlenen.

2 Wat wilde je vroeger worden?

Uitvinder leek me wel wat, maar toen mijn vader een computer kocht was ik verliefd.

3 Wat zou je doen als je dit werk niet deed?

Dan was ik piloot geworden,

4 Welke trend in ICT moet er beslist komen?

Meer aandacht voor privacy en security, mensen beseffen nog te weinig welke informatie ze op straat leggen, en hoe slecht de beveiliging van veel systemen is.

Joep van Zandvoort, technisch directeur en systeembeheerder bij FixZo in Putten. door Esther Talboom

5 Waar mogen we je voor wakker maken?

Complexe IT-omgevingen en daaraan gerelateerde problemen: ik kan er echt van genieten om onder hoge druk problemen te analyseren en op te lossen.

tuurlijk alles aanpak wat geld oplevert, is het idee alleen al fantastisch dat ik zelf kan bepalen of ik de klus aanneem of niet.’’ Bij het starten van zijn bedrijf, kreeg hij veel advies. ,,Ik ben goed geadviseerd door mijn leidinggevende bij mijn ex-werkgever, mijn schoonvader, een zelfstandige in hart en nieren, en Wilko Bartelds van Ten Donkelaar Administratie & Advies te Apeldoorn. Veruit de meeste inspiratie, support en kennis kreeg ik van mijn vriendin en van mijn helaas drie jaar geleden overleden moeder. Ik denk ook dat de fascinatie voor het zelfstandig zijn van haar komt. Mijn opstartkosten zijn niet zo hoog, omdat ik het gereedschap dat ik nodig heb, in de loop der jaren al verzameld had. Het beetje dat ik nog nodig had, heb ik gekocht van spaargeld. Ik heb een simpele, oudere bedrijfsauto die ik voor minder dan duizend euro heb gekocht. Klein beginnen en het werken op de eerste plaats zetten. De mooie laptop en auto komen wanneer ik dat heb ‘verdiend’.’’

et herstel na de crisis is nu echt ingezet. Na zeven magere jaren is het nu weer tijd voor betere tijden. De eerste verwarmende zonnestralen van dit voorjaar kondigden voor mij een nieuw geluid aan. Een geluid van een nieuwe generatie ondernemers die ziet wat er speelt en waar het naar toe gaat. Zij hebben gezien hoe het kerkhof gevuld werd met grote gerenommeerde bedrijven die geen idee hadden wat er in de wereld om hen heen gebeurde.

De tijd om ten koste van alles en iedereen zoveel mogelijk geld te verdienen is nu echt wel voorbij. De consument pikt het niet meer dat zijn portemonnee wordt leeggezogen door grote bedrijven met dikbetaalde directies, die poen scheppen tot kunst hebben verheven. Grote, maar vooral kleine bedrijven die vanuit het hart mooie producten met een ziel maken zijn booming.

Dat verklaart waarom er zoveel aandacht is voor bijvoorbeeld streekboeren, unieke en ambachtelijke producten. Deze schoenen, geitenkaasjes, streekbieren of meubelstukken onderscheiden zich omdat passie en beleving er van afspat.

Het nieuwe geluid dat nu klinkt is ‘betekenis’. Dus zorg ervoor dat je met je hart mooie producten maakt die de wereld een stukje beter en mooier maken. Voor die ondernemers ligt letterlijk én figuurlijk een zonnige toekomst in het verschiet.

Alain Schepers Algemeen redactiechef a.schepers@wegenermedia.nl Twitter: @alainschepers

6 Vertel eens iets verrassends over jezelf?

Mijn passie is technologie, en tot mijn grote verbazing is het soms juist ook heerlijk om even helemaal zonder te zitten: telefoon uit, geen computer; een ‘’echt’’ papieren boek lezen, wie had dat gedacht?

7 Waar heb je een hekel aan?

ICT bedrijven die zijn vastgeroest, en die jaren achtereen hetzelfde trucje uithalen. Vernieuwing en innovatie is de drijvende kracht achter ons vakgebied, maar je moet er wel iets mee doen!

8 Welke site staat hoog in je favorietenlijst?

Tweakers.net: een website die technologie begrijpelijk en aantrekkelijk maakt voor de massa.

9 Waar geloof je heilig in?

Dat ICT bij heel veel bedrijven goedkoper en beter kan (de basis van onze markt-verover-strategie).

10 Nog een ICT- tip voor ondernemers?

Maak een duidelijk overzicht van je wensen op ICT-gebied, en sluit een service level agreement met een vaste prijs af.

maart 2015 - nr. 3

kort 4 ‘Rollende Keukens’ komt naar Apeldoorn terview met de Stentor zei Titus Gorissen-Appel, initiator en organisator van het eerste food truck open air restaurant in Amsterdam: „Wat wij doen, stamt uit de Verenigde Staten toen een aantal jonge chefs restaurants wilde beginnen.

Een pand huren bleek te kostbaar, daarom besloten ze het vanuit een bestelwagen te doen. Flexibele horeca heeft de toekomst.”

tekst: Esther Talboom archieffoto: Maarten Sprangh

A

peldoorn krijgt begin juli 2015 een culinair festival: Rollende Keukens Apeldoorn. Mobiele keukens uit het hele land komen 4 en 5 juli naar het Zwitsal-terrein aan de Vlijtseweg.

Initiator is Jan-Peter Nijmeijers.

Nijmeijers is een echte evenementenorganisator. Samen met Timo Rietbergen runt hij Classic Events.

Dit bedrijf organiseert het Concours d’Elegance, een concours voor bijzondere klassieke auto’s bij Paleis Het Loo, rally’s voor klassieke auto’s en het evenement voor klassieke auto’s en vliegtuigen Wings, Wheels & Goggles op vliegveld Teuge. Nu schrijft Nijmeijers het culinaire festijn op zijn naam, dat gehouden wordt op het

Sushi

Jan-Peter Nijmeijers houdt van auto’s, ook als ze een keuken herbergen. steeds populairder wordende terrein waar vroeger de Zwitsalfabriek stond.

Keukens op wielen zijn in zwang.

De laatste jaren zijn keukentjes in

trucks, busjes of aanhangers steeds vaker te zien bij evenementen en festivals. Eten van de straat, zoals in Azie heel gewoon is, wordt ook in ons land gemeengoed. In een in-

In Nederland zijn er honderden van dit soort rollende keukens.

Het culinaire aanbod van de mobiele keukens is steeds gevarieerder geworden. In de buitenlucht kun je niet alleen maar friet of hotdogs of een ijsje krijgen, maar ook pizza’s, kreeft, sushi of een mojito.

De trucks, busjes en aanhangers hebben leuke namen als Rolling

Sushi of de Pieper Mobiel. De koks serveren niet alleen snelle snacks, maar vaak ook gerechten van sterrenkwaliteit. En de wagens van waaruit dit lekkers komt, zijn geen saaie witte aanhangers, maar kunstzinnige creaties. Zo liet de Apeldoornse Mirlanda Karrenbelt-Oudbier nadat ze werkloos was geworden, een oude Bedford ambulance ombouwen van waaruit ze nu haar Saté van Nan aan de man brengt.

Selectie De organisatie van Rollende Keukens nodigde een selectie van de mobiele cateraars uit voor het festival in Apeldoorn. Het evenement is gratis toegankelijk. Bezoekers kunnen kijken, proeven en eten.

Daarnaast zullen er diverse activiteiten omheen plaatsvinden.

„Provincie moet meer laten zien wat ze doet” tekst: Jos Fluitsma archieffoto: Patrick van Gemert

W

oensdag zijn de verkiezingen voor de provinciale staten en waterschappen. Leven die verkiezingen bij ondernemers? „Nauwelijks”, zegt Gert Sturre van Veluwe65plus Uitzendbureau in Apeldoorn. „Die verkiezingen zijn voor mij niet direct interessant.

Vooral de waterschapsverkiezingen zijn een ver-van-mijn-bedshow. De verkiezingen voor provinciale staten vind ik belangrijker, omdat je daarmee indirect invloed hebt op de samenstelling van de Eerste Kamer. Ik moet wel zeggen dat ik voor beide verkiezingen niet goed weet om welke issues het gaat en wie de kandidaten zijn. Daarom stem ik op de

partij waar ik altijd op stem. Voor mij is dat D66. Zij staan voor een aantal zaken die ik belangrijk vind. Minder regels bijvoorbeeld, in die zin ben ik liberaal. Maar ik ben ook voor sociaal, zorgen voor de zwakkeren in onze samenleving. Ik zou niet kunnen bedenken welke specifieke belangen de provincie vertegenwoordigt als het om mijn onderneming gaat. Al het nieuws en de regels op het gebied van werk en arbeidsovereenkomsten komen uit Den Haag. Ik ga zeker stemmen op 18 maart. Ik vind het belangrijk om mijn stem te laten horen. En we hebben de afgelopen tijd gezien welke invloed de Eerste Kamer kan hebben. Ook daarom ga ik stemmen.”

Ook Jeroen van Loo, als accountmanager verantwoordelijk voor de vestiging van JobTrans (personeelsdiensten en opleidingen in trans-

port en logistiek) in Harderwijk, gaat op de 18e naar de stembus. „Stemmen voor de verkiezing van de Tweede Kamer doen bijna alle ondernemers wel, maar voor mij zijn de verkiezingen voor provin-

ciale staten zeker net zo belangrijk.

Via provinciale staten worden de leden van de Eerste Kamer gekozen. De Tweede Kamer kan niet functioneren zonder de Eerste Kamer en andersom. Ik denk dat te

weinig ondernemers zich bewust zijn van het belang van deze verkiezingen. Dat komt ook omdat veel ondernemers niet weten wat er gebeurt bij de provincie. Wat dat betreft mag de provincie meer laten zien wat zij doet, bijvoorbeeld door ondernemers meer te betrekken bij aansprekende thema’s als werkgelegenheid, mobiliteit en ruimtelijke ordening. Bij de verkiezingsdebatten op tv zien we de landelijke kopstukken uit de politiek, en te weinig de gezichten van de provincie. Ik ken zelf de provinciale kandidaten ook niet.

Daarom stem ik op basis van het programma en beleid van een partij. Ik vind het nu vooral belangrijk dat het beleid dat dit kabinet heeft ingezet ook wordt uitgevoerd, ook al heeft dat beleid hier en daar misschien wat minpuntjes.”

Festival rond Gelderse maakindustrie tekst: Thed Maas en Esther Talboom foto: Gemaakt in Gelderland

De provincie Gelderland telt ruim 7000 bedrijven die onder de noemer maakindustrie vallen: steenfabrieken, papierfabrieken, bedrijven als Smit Transformatoren in Nijmegen en KEMA en Akzo in Arnhem. Sommige bedrijfstakken vinden hun oorsprong al in de middeleeuwen. Rond dit type bedrijven vindt van 12 juni tot 20 september het erfgoedfestival Gemaakt in Gelderland plaats.

Het initiatief voor het festival ligt bij de Coöperatie Erfgoed Gelderland. De uitvoering is in handen van festivaldirecteur Dolly Verhoeven. Zij is directeur van het bureau Storia (historische projecten) in Apeldoorn en bijzonder hoogleraar geschiedenis van Nijmegen

Het erfgoedfestival Gemaakt in Gelderland gaat 12 juni van start. en Gelderland aan de Radboud Universiteit.

Het festival bestaat onder meer uit tentoonstellingen, open dagen, muziek, film, theater, wandel- en

fietsroutes, lezingen en debatten.

Het programma is gericht op een breed publiek: ouders en kinderen, toeristen uit binnen- en buitenland, maar ook (oud) werkne-

mers van Gelderse bedrijven.

Gemaakt in Gelderland wordt het vierde provinciale erfgoedfestival, na de succesvolle voorgangers Gelderland 1900-2000 (2006), Geloven in Gelderland (2008) en Gelegerd in Gelderland (2012). „We kijken tijdens het festival naar het verleden”, zegt Verhoeven, „maar ook naar het heden. We willen een verhaal vertellen over toen en nu en tegelijk verbindingen leggen tussen bedrijven onderling. Maar ook tussen bedrijven en bijvoorbeeld musea.” Volgens Verhoeven trokken de vorige festivals tussen de 150.000 en 250.000 bezoekers.

Het festival gaat van start op het DRU industriepark, de voormalige ijzergieterij in Ulft. De afsluiting is op 19 en 20 september in Tiel tijdens het fruitcorso. Op de website www.gemaaktingelderland.nl vermeldt de agenda een aantal activi-

teiten, waaronder ‘Verborgen Tuinen’. Van 14 mei tot en met 30 augustus zijn de open tuinen en objecten van natuurlijke materialen van Bert Loman in Voorst te bezoeken. De tuin bestaat uit negen kleinere tuinen met hoofdzakelijk vaste planten. Er zijn tafels met gerechten die gemaakt zijn van natuurlijke materialen. De tafels zijn omgeven door bloeiende boompjes gemaakt van takken en duizenden bloempjes van papierpulp.

Op 6 juni is er een natuurwerkdag rondom de grootste ijzerslakkenhoop van Nederland in het Orderbos in Apeldoorn. Vrijwilligers kunnen zich aanmelden om te helpen bij het opruimen van de begroeiing op de slakkenhoop. Ondertussen leren ze alles over de middeleeuwse ijzerindustrie in Apeldoorn. Aanmelden kan via gemaaktinapeldoorn@gmailcom.

maart 2015 - nr. 3

5

het portret

„Dingen doen die gasten niet verwachten” tekst: Esther Talboom foto: Maarten Sprangh

Carla Maessen heeft een mooie carrière gemaakt in de hotellerie. Ze mag zich sinds 2013 hoteldirecteur, ofwel general manager van Bilderberg Hotel De Keizerskroon in Apeldoorn noemen. De combinatie van financiële resultaten en gast- en medewerkerstevredenheid maakten dat het hotel in 2014 de titel „Hotel van het jaar’ kreeg. Maessen: „Het gaat in dit vak om de combinatie gastvrijheid, locatie en kwalitatief goed eten”.

A

chttien jaar geleden kwam de in Rotterdam geboren Maessen (47) met haar man en drie zoons naar Apeldoorn. Haar man had een baan gekregen in Apeldoorn en sindsdien woont het gezin met veel plezier in Apeldoorn. Maessen, die haar opleiding aan de hotelschool in Den Haag had gevolgd, werkte sinds 1986 in salesfuncties bij Accor. „Toen we naar Apeldoorn kwamen zei ik: Er is maar één hotel waar ik wil werken en dat is De Keizerskroon. Er was geen vacature, maar ik dacht: ik wacht wel, er komt vast een functie vrij”. Aldus geschiedde. In 1998 werd ze sales

„Je moet goed begrijpen waarom iemand naar jouw hotel komt” and marketingmanager bij het Apeldoornse hotel. In 2005 werd ze zelfstandig ondernemer. Ze had een bedrijf in salestrainingen en coaching. „Na acht jaar trainen vond ik het mooi geweest. Bilderberg Hotels & Restaurants was een klant van me en in een gesprek zei ik dat eigenlijk terug wilde komen, maar dan als directeur.

Carla Maessen (foto: familie Maessen).

Die functie was vrij”. En zo keerde Maessen twee jaar geleden terug op het oude nest.

Het kostte haar geen moeite om haar onderneming in te wisselen voor een baan in loondienst. „Mensen vroegen me of ik mijn eigen bedrijf niet miste. Maar dit wat ik nu doe is veel meer ondernemen dan als eenpitter trainingen geven. Ik ben nu pas echt ondernemer, met 70 medewerkers”.

Totaalbeleving Maessen is gek op het hotellerievak: „Je kunt voor een totaalbeleving zorgen en de gast van a tot en met z in de watten leggen en verrassen. Dingen doen die de gasten niet verwachten, dat is waar ons werk om draait. Als ze aangeven vroeg te willen uitchecken, zorgen we voor een ontbijtpakket, zonder dat ze erom vragen. Voor de koffie komen ze niet naar je toe, thuis is de koffie ook lekker en is het bed ook prettig. Alleen maar doen wat de gasten van je verwachten, is niet voldoende. Je moet ze echt verrassen. Iedereen houdt van aandacht. Je moet heel goed begrijpen waarom iemand naar jouw hotel komt. We kijken heel erg naar wie de gast is en passen ons daaraan aan. Degene die meeloopt naar de kamer, gaat een gesprekje aan. In de serviceverlening kun je dan contact maken waardoor je kunt inspelen op de behoeftes. We leggen een warme deken om mensen heen. Tegelijk moeten we natuurlijk zorgen dat de hotelkamers gevuld zijn. Die combinatie maakt het werk hier ongelooflijk dynamisch”.

Directeur Carla Maessen van Bilderberg Hotel De Keizerskroon: „We zijn het enige hotel met een zwembad dat uitzicht geeft op Paleis Het Loo”. weekend is het voor vrijwel honderd procent privéhotel.

Een hotelkamer boeken via internet, het gebeurt iedere seconde.

Hotelkamers worden geboekt op basis van de laagste prijs. Ook bij De Keizerskroon is een kamer online te reserveren. „Boekingen via internet is een trend die niet meer te stoppen is, maar op het moment dat je deze onpersoonlijke wijze van het boeken van een hotel doorzet in het hotel en daar via iPad incheckt en met je creditcard de hoteldeur moet openen ben je verkeerd bezig en heeft het niks meer met gastvrijheid te maken.

Je moet gewoon iemand aan de deur hebben staan, ook ‘s nachts.

Als mij thuis iemand belt met de vraag of hij kan blijven slapen omdat het erg laat wordt om nog terug te rijden, zeg ik toch ook niet ‘De sleutel ligt onder de mat?’. Het draait bij hotels allemaal om de combinatie van gastvrijheid, locatie en goed eten”.

Sissi

Hotelnacht

De geschiedenis van Hotel De Keizerskroon gaat 325 jaar terug. Het hotel ligt op steenworp afstand van Paleis Het Loo wat tot de zestiger jaren eigendom van Koningin Wilhelmina was. Tsaar Peter de Grote en Keizerin Sissi hebben er gelogeerd. Het hotel heeft 94 kamers, een restaurant, vergaderzalen en een grand café. Door de week zijn het vooral zakenmensen die hotelkamers boeken en in het

Hotel De Keizerskroon bestaat al eeuwen, maar toch is het hotel en restaurant voor veel Apeldoorn onbekend terrein. Weinigen weten hoe de kamers eruit zien of dat het hotel zelfs een zwembad heeft met uitzicht op Paleis Het Loo. „Soms komen hier mensen binnen die vragen: ‘Mag ik hier gewoon een kop koffie drinken?’.

Daar schrik ik gewoon van. De Keizerskroon is voor heel Apel-

doorn”, zegt Maessen. Ze is blij met het plan voor de Apeldoornse Hotelnacht die het derde weekend van januari 2016 wordt gehouden „Een weekend lang toerist in je eigen stad. Apeldoorn voor de

„Ik geloof niet in de VVV, maar in citymarketing” Apeldoorners. Een hotelkamer tegen nagenoeg kostprijs, vaste menuprijzen, kortingstarieven bij de musea. Alle grote hotels doen mee aan de actie en ook Paleis Het Loo heeft toegezegd. Museum Coda is enthousiast. We gaan het gewoon doen”.

Apeldoorn Congresstad Een ander initiatief van de hoteldirecteur is Apeldoorn Congresstad, waar zij bestuurslid van is. Stichting Apeldoorn Congresstad bestaat sinds het najaar van 2014 en heeft als doel Apeldoorn op de kaart te zetten als congresstad. Er zijn dertien ondernemers bij aangesloten, met een bemiddelingsbureau als partner. „Eigenlijk is het een idee dat ik vijftien jaar geleden al had. Het komt er op neer dat we focussen op de variëteit van het aanbod voor de zakelijke

markt. Iemand die een congres in Orpheus bezoekt, zou ook Paleis Het Loo kunnen bezoeken of dineren in een restaurant in Apeldoorn. Iedereen die het VNG-congres bezoekt, dat in het najaar in Orpheus wordt gehouden, zou minimaal een keer terug moeten komen naar Apeldoorn. Ik geloof niet meer in een VVV, die functie moeten wij zelf vervullen. Iedereen die in deze sector werkt en in contact komt met gasten, moet iets VVV-achtigs doen. Ik geloof in citymarketing. Apeldoorn heeft zo veel mooie faciliteiten”.

Conservatief De hotelbranche is een vrij conservatieve sector, en moet met de tijd meegaan, vindt Maessen. „De nieuwe generatie houdt niet van gebaande paden. Ze willen invloed hebben. Dat betekent dat wij als hoteliers flexibeler en creatiever in onze dienstverlening moeten zijn.

Geen standaard packaging. Een jaar geleden hebben we de kaart eruit gedaan in ons restaurant en het keukenteam maakt iedere vrijdagmiddag een menu. De gasten wordt gevraagd naar hun wensen: wilt u vis, vlees of vegetarisch?

Sindsdien is het team heel enthousiast aan de gang, wordt er op een veel hoger creatief niveau gekookt en is er meer contact met de gasten. Het restaurant is belangrijk, want je verdient je geld met slapen en ze komen bij je omdat ze goed kunnen eten”.

OPEN DAGEN AARNINK

KUNSTSTOF RAMENFABRIEK DEVENTER Op zaterdag 21 en zondag 22 maart opent Aarnink Kunststof Kozijnenfabriek tussen 10.00 uur en 16.00 uur haar fabriek voor de jaarlijkse Open Dagen. Dit geeft bezoekers de unieke kans een kijkje ‘in de keuken’ te nemen van de modernste kunststof ramen­ fabriek van Europa!

Tijdens de Open Dagen laat het personeel u het moderne machinepark in de fabriekshal zien. Een prachtige kans om van dichtbij te zien hoe een kunststof kozijn, schuifpui of voordeur wordt gemaakt! In de showroom staat een hapje en drankje klaar. Ook aan de kinderen is gedacht. Zo staat er een springkussen en is er een animatieteam aanwezig.

Met van een zijn. hoe Een

het oog op de invoering het ‘energielabel’ zal ook warmtecamera aanwezig Hiermee kunt u zelf zien goed kunststof isoleert. goed geïsoleerde woning

1,

VAN 10.00 TOT 16.00 UUR

leeft comfortabeler, maar scheelt ook aanzienlijk in de energiekosten. Bovendien is het energielabel verplicht bij verkoop van uw woning.

Kunststof steeds populairder Steeds meer consumenten raken bewust van de lange

levensduur, hoge isolatiewaarden en het geringe onderhoud van kunststof. Met moderne technieken als houtnerfstructuur en de ‘hout-look’ verbinding is kunststof van Aarnink niet meer van echt hout te onderscheiden.

Kies zekerheid, kies Aarnink In een markt met veel aanbieders is het gemakkelijk het

overzicht te verliezen. Bij Aarnink weet u dat u goed zit.

Aarnink is al meer dan 25 jaar een vertrouwde naam in kunststof kozijnen. Zo is Aarnink als enige bedrijf in de regio aangesloten bij brancheorganisatie

VKG. Het kunststof is van het Duitse VEKA-profiel. Dit is het enige A-gecertificeerd profiel op de Nederlandse markt. Aarnink geeft altijd duidelijk, eerlijk advies. Om daad bij woord te voegen heeft u standaard 10 jaar garantie op het kunststof.

Uitgebreid assortiment Nieuw in het assortiment is de VEKA Softline 82 NL. Dit profiel geeft kozijnen een authentieke

PA D E R B O R N S T R A AT

ZATERDAG 21 MAART ZONDAG 22 MAART

DEVENTER

•

U I T N O D I G I N G

TEL.

0570-676600

•

INTERNETSITE:

B E D R I J F S L E V E N

uitstraling, kenmerkend voor de klassieke Nederlandse architectuur. Naast kozijnen behoren ook kunststof dakkapellen, schuifpuien en gevelbekleding tot het assortiment. Voor al het kunststof van Aarnink geldt dat het 100% recyclebaar is.

Certificering Aarnink is VKG en SKG gecertificeerd. Wat wil zeggen dat de kozijnen voldoen aan de hoogste veiligheidseisen. Hierdoor is uw woning maximaal beschermd tegen inbraak.

Verlaagd BTW tarief Profiteer tot 1 juli 2015 nog van het lage BTW tarief. Om de groei in de bouwsector te stimuleren heeft de overheid een tijdelijk verlaagd BTW tarief ingevoerd. Laat uw kozijnen voor 1 juli monteren en u betaalt slechts 6% BTW!* *Geldt voor het verbouwen en herstellen van woningen ouder dan 1 jaar. De 6% BTW regeling is over de loonkosten.

Op de materialen geldt het reguliere 21% BTW tarief.

We zien u graag bij de Open Dagen op zaterdag 21 en zondag 22 maart!

Kies zekerheid, kies Aarnink W W W. A A R N I N K . N L

•

E-MAIL:

INFO@AARNINK.NL

S T E D E N D R I E H O E K

SuperDrive

Donderdag 23 april 2015, Apenheul

THEMA SEMINAR XLLEASE

Hoeveel risico neemt u?

Graag nodigen wij u uit voor het tweede seminar van SuperDrive met sterke verhalen van Siem Eikelenboom, onderzoeksjournalist bij Het Financieele Dagblad en Neuroloog Barend van Kooten.

Wij verwelkomen u van harte op donderdag 23 april om 14.00 uur in De St@art bij Stichting Apenheul te Apeldoorn.

AANMELDEN VOOR DEZE ZINDERENDE MIDDAG DOET U OP WWW.XLLEASE.NL LET OP: VOL=VOL

14.

0014.

30 kst O art ntv uur 14. ang do or 30-1 st Fra 5.0 n 0 ‘ Va kv 15. an uur nS 0 Kli up nk erd Siem 0-16 . riv e n Eikel 00 u ur en aar Ov boom 16. erd 00riv 16. e’ 3 0u Int erm ur ezz o

ur 0 u en t 7.3 -1 Koo ste’ n u .30 16 d va bew ur ren On Ba het 0 u en g 8.0 n -1 va vra ht .30 ige ur ac 17 Pitt Kr 0u t e 9.0 n m e ‘De -1 j e ap .00 laz 18 afb el + h om orr Sto en b e

Hoe hard kun je gaan zonder het risico te nemen uit de bocht te vliegen? Wat heeft ons creatieve vermogen te maken met succesvol ondernemen en in hoeverre speelt het onbewuste hierin een rol?

ProgrammaKic

maart 2015 - nr. 3

7

mijn drive

Pauline Mulder: „Iedereen kan in de financiële problemen terecht komen” tekst: Esther Talboom foto: Maarten Sprangh

S

chulden die zich opstapelen totdat de situatie onhoudbaar is. Het overkomt steeds meer mensen. Ook mensen met een baan. De Apeldoornse Pauline Mulder weet er alles van. Vijf jaar geleden startte ze haar eigen bedrijf, Findus, en sindsdien helpt ze in opdracht van werkgevers medewerkers die financiële problemen hebben of dreigen te krijgen.

Mulder (44) werkte van 1991 tot en met 2009 bij ABN AMRO. Ze was er onder meer vestigingsmanager, financieel adviseur en accountmanager particuliere relaties. „Bij de bank werden mijn werkdagen steeds strakker ingepland en targets werden steeds belangrijker. Dat beperkt je eigen ondernemerschap en creativiteit”, zegt Mulder die daarom de overstap maakte naar het vrije ondernemerschap. Haar sociale hart ging uit naar de bankcliënten die met financiële problemen te maken kregen. „Steeds meer mensen kwamen in de schuldhulpverlening terecht en werkend bij de bank kon ik niet veel meer voor ze betekenen. Nu is dat gelukkig anders. Het is heel fijn om te zien dat banken nu wel hun verantwoordelijkheid nemen”.

Marktonderzoekje Mulder ging zich verdiepen in de mogelijkheden van een bedrijf in financiële coaching. „De vraag was: waar gaan die mensen heen voor hulp en wie gaat dat betalen”. Van de in schulden verkerende mensen kon ze geen betalende klanten maken. Mulder deed een mini-marktonderzoekje. Ze vroeg haar buurman, die ondernemer is, of hij last had van werknemers die met financiële problemen kampten. Ze merkte dat deze situatie niet alleen erg vervelend voor de medewerkers was, maar dat het ook voor de werkgever lastig en kostbaar was. Daarom koos ze werkgevers als haar doelgroep. „Ik ben zo die markt ingestapt.

Mijn voordeel was dat ik uit Apeldoorn kom en een groot netwerk heb. Dat klinkt pompeus, een groot netwerk, maar daartoe reken ik ook familie, buren, mensen van school. Ik kende veel ondernemers en daar ben ik op afgestapt.

Dit is wat ik doe, mag ik eens met je praten”.

Sindsdien komt Mulder over de vloer bij mensen die in financiële nood verkeren. Dat kan iedereen zijn, verzekert ze. „Ik heb het dan echt niet alleen over laag opgeleiden. Het kan iedereen overkomen.

Vaak gebeurt er iets waardoor hun leven op zijn kop komt te staan.

Mensen kunnen in de financiële problemen komen doordat op enig moment hun inkomsten minder worden of wegvallen. Bijvoor-

Pauline Mulder: „Werkgevers weten zich vaak geen raad met medewerkers die in financiële nood verkeren”. beeld doordat hun partner zijn of haar baan kwijtraakt. Op nummer een van oorzaken voor schuldsituaties staat echtscheiding. Dat is

„Echtscheiding belangrijkste oorzaak van schuldsituaties” echt een heel groot probleem, want dat betekent vaak dat een woning noodgedwongen moet worden verkocht. En echtelieden hebben niet altijd verstand van financiënwaardoor er afspraken in het echtscheidingsconvenant worden gemaakt die niet kloppen of handig zijn. Dan zegt een van de partners toe de hypotheekschuld op zich te neme, meestal degene die zich schuldig voelt over de scheiding. Maar vaak weten mensen niet wat het inhoudt”.

Stijging Het aantal aanvragen voor schuldsanering stijgt, vertelt Mulder. „En dan heb ik het niet alleen over uitkeringsgerechtigden. „In 2013 werden er landelijk 89.000 mensen aangemeld bij de Nederlandse Vereniging voor Volkskrediet. Maar liefst 46 procent van die vragers naar schuldhulpverlening had een baan en die groep was groter dan de groep uitkeringsgerechtigden”.

In opdracht van werkgevers gaat Mulder aan de slag om de situatie

onder controle te krijgen. „Stabiliseren. Dat wiebelige eraf halen.

Mensen die in financiële nood zitten, zijn erg gestressed en geneigd om korte-termijn-beslissingen te nemen. Dat zijn vaak niet de beste beslissingen. Ze betalen dan bijvoorbeeld de grootste schreeuwers onder de geldeisers het eerst, terwijl ze de huur, gas, water en lichtrekening moeten betalen. Er is veel verborgen leed. Dat zien we omdat we bij de mensen thuis komen. Dat doen we omdat we dan alles zien en eventueel alles in kunnen zetten waaronder maatschappelijk werk. We kijken overal, soms gaan we door onze knieën om in kastjes te zoeken naar afschriften of andere papieren. We willen echt weten waar het over gaat. We kijken ook naar de huiselijke situatie. Is het een chaos thuis, hoe gaat het met de kinderen, hoe reageert de partner. Er is een financieel probleem, maar speelt er nog iets anders en moeten we misschien ketenpartners inschakelen. Is er bijvoorbeeld sprake van verslaving. Want als we de financiële problemen oplossen terwijl er sprake is van verslaving, is het heel lastig om de problemen echt op te lossen. Wat ik nooit doe, is een panklare oplossing neerleggen. Dan wordt het nooit hun plan. De mensen die in financiële problemen verkeren, moeten het idee hebben dat ze zelf de regie hebben. We maken samen een plan waar ze achter kunnen staan.

Alles voor ze regelen, is een valkuil. We moeten niet hun sores oplossen. Daarom is dat stabiliseren

belangrijk. Als iemand overspannen is, kan hij niet bellen met schuldeisers. Dat doen wij dan.

Maar hij kan wel de normale betalingen en administratie doen. Zodra iemand mentaal stabieler is, kan hij of zij meer zelf doen. De fout van de schuldhulpverlening was lang dat ze een portie zelfredzaamheid bij de mensen neerlegde die er gewoon niet was. Mijn drive is deze mensen een systeem van financiën aan te leren waardoor het ze lukt om er weer bovenop te komen. Er was een gezin dat ik gecoacht heb dat op zolder bij vrienden was gaan wonen omdat ze hun huis kwijt waren geraakt.

Want op het moment dat ze loon-

„Wees eerlijk tegen de deurwaarders” beslag opgelegd kregen, was hun afloscapaciteit weg. Van het geld waarvan ze moesten leven, gingen ze schulden aflossen waardoor ze uiteindelijk hun huis uit werden gezet. Na enige tijd coaching kon dat gezin weer naar een eigen flat.

Dat geeft zoveel voldoening. Als dat lukt, ben ik helemaal blij”.

Wie geldzorgen heeft, wacht vaak te lang met om hulp vragen, weet Mulder. „Gemiddeld zit er vijf jaar tussen het ontstaan van de eerste achterstand en het moment dat ze om hulp vragen. Ze denken te lang dat het wel goed komt. Maar niks doen is geen optie.” Vroegtij-

dige signalering van de problemen, ook door werkgevers, is het devies van Mulder. Maar werkgevers weten zich vaak geen raad met de situatie, is haar ervaring. „Daarom hebben we een training opgezet voor werkgevers om financiële problemen bij medewerkers te herkennen de benodigde hulp te bepalen”.

Signalen Medewerkers met geldproblemen geven signalen af waar werkgevers op kunnen letten. Mulder somt op: „Veel bellen op het werk, want schuldeisers bellen regelmatig.

Kort en frequent ziekteverzuim, bijvoorbeeld omdat mensen vaak dubbele banen hebben. Medewerkers die geld lenen van collega’s en soms zelfs van klanten. Slechte persoonlijke hygiëne omdat mensen niet meer naar de kapper gaan of geen nieuwe kleding meer kopen.

Ze gaan meestal ook niet meer mee naar bedrijfsuitjes”.

Voor medewerkers die in schulden of schuldhulpverlening zitten, heeft ze ook een advies: communiceer met schuldeisers. „Zij willen weten waar ze aan toe zijn en niet aan een lijntje gehouden worden.

Wees ook eerlijk tegen de deurwaarder. Deurwaarders volgen de regels, het heeft geen zin om boos op ze te worden. Alleen als je eerlijk en volledig bent over je inkomsten en uitgaven, kan de deurwaarder de belastingvrije voet uitrekenen die voor jou van toepassing is.”

maart 2015 - nr. 3

8 Transfers Bauke Foolen is van baan veranderd. Ze verliet de Rabobank Apeldoorn en omgeving, waar ze sinds 2008 werkte. Eerst als assistent marketing & communicatie en later als marketeer. Deze maand ging ze aan de slag bij Molenaar Welzijnsproducten in Nunspeet.

Bauke Foolen is er productmarketeer voor de productcategorie Mobiliteit.

Molenaar levert producten waarmee senioren langer zelfstandig kunnen wonen, zoals trapliften, rollators en seniorenbedden. Het bedrijf begon met één winkel, in Nunspeet en heeft inmiddels winkels op zestien locaties in het land.

Ingrid Willems is in februari Avio Advocaten in Apeldoorn komen versterken. Willems heeeft rid Willems. Zij versterkt vanaf 1 februari 2015 als advocaat en curator het team van AVIO advocaten.

Van 1994 tot 2000 heeft zij rech-

Ingrid Willems

in & uit ten gestudeerd in Leiden, met als richtingen Civiel Recht en Bedrijfsrecht. In januari 2001 is ze naar Apeldoorn verhuisd en in dezelfde maand beëdigd als advocaat door de Rechtbank Zutphen. Vervolgens heeft ze de eerste drie jaar, als advocaat-stagiair, gewerkt in een algemene praktijk. Na die periode is zij zich gaan richten op Algemeen Ondernemingsrecht en Verbintenissenrecht, met als specialismen Intellectueel Eigendomsrecht en Insolventierecht. Binnen dat laatste rechtsgebied wordt zij door de rechtbank regelmatig aangesteld tot curator. Binnen AVIO advocaten zal Willems zich vooral bezig gaan houden met Insolventie- en Ondernemingsrecht.

De Tjommie Foundation, de Nederlandse fondsenwervende organisatie voor het Kinderprogramma van de Ndlovu Care Group in Zuid-Afrika, heeft een nieuwe voorzitter. Het is René Frijters, oprichter van de Knab bank. Hij neemt het voorzittersstokje over van Apeldoorner Jan Talboom. Deze blijft aan als vice-voorzitter.

aan het Kanaal bieden geen mogelijkheid tot aanpassingen en uitbreiding.

Jeroen Tolmeijer (links) nemers kwamen af op deze bijeenkomst. Ondernemend Apeldoorn maakte kennis met Jeroen Tolmeijer, directeur Color Business Centers, en zijn nieuwste vestiging in het Prinsengebouw aan de Prins Willem-Alexanderlaan.

Per 1 maart zijn Oost NV en PPM Oost op een nieuwe locatie gevestigd. De kantoren Arnhem en Enschede zijn op de locatie in Apeldoorn (Sequoia Building aan de Laan van Malkenschoten 40) samengebracht.

Openingen

Het gaat goed met het Apeldoornse bosworX ICT. Het bedrijf opent een nieuwe vestiging aan de Jhr. Mr. G.W. Molleruslaan 41 te Apeldoorn.

Color Business Centers heeft zich gevestigd in Apeldoorn. Het bedrijf in flexibele kantoorruimte gaf deze maand met een walking workshopdinner invulling aan de netwerkbijeenkomst van Apeldoorn in Bedrijf. Bijna 150 onder-

TéBé Evenementen Service verhuist eind deze maand naar de Koningslijn 32 (voormalig pand van Foenix) in Apeldoorn. Het bedrijf van Tonny Bruens in party- en evenementenverhuurmaterialen wil uitbreiden en de huidige drie panden

Buining Fashion in Apeldoorn bestaat 90 jaar. Coupeuse Ans Elvers, getrouwd met Servaas Apeldoorn, opende in 1925 het Mantelhuis. De familie Buining nam in 1957 Het Mantelhuis over. In 1988 nam de Apeldoornse Joke van Hunnik het stokje over en sinds 2000 runt zij samen met haar man het huidige Buining Fashion met daarnaast nog twee Buiningfilialen in Bussem en Harderwijk. Van het Mantelhuis groeide de modezaak uit tot het duizend vierkante meter winkeloppervlakte tellende Buining Fashion, op de hoek van het Leienplein en de Asselsestraat.

Naast Buining Fashion opende zeventien jaar geleden Noa Noa haar deuren in de Korenstraat. Tien jaar later volgde House of Gerry Weber in de Hoofdstraat en tot slot bijna drie jaar geleden Petit Merci.

Het jubleum wordt gevierd met diverse events.

Faillisementen Op 17 februari 2015 is Apotel te Apeldoorn door de rechtbank in Gelderland failliet verklaard. Als curator is aangesteld mr. J.B.A. Jansen. Het insolventienummer van deze zaak is F.05/15/168. De (hoofd)activiteit van Apotel Bv was financiële instellingen (geen verzekeringen en pensioenfondsen).

Excellent Food B.V. te Apeldoorn (Gelderland) is 19 januari door de rechtbank in Gelderland failliet verklaard. Als curator is aangesteld mr. J.J. Douwes. Het insolventienummer van deze zaak is F.05/15/41. De (hoofd)activiteit van Excellent Food Bv is groothandel en handelsbemiddeling (niet in auto’s en motorfietsen).

Op 3 januari 2015 is Viainternet BV in Apeldoorn door de rechtbank Rotterdam failliet verklaard. Als curator is aangesteld mr. A. Gras.

Viainternet verrichtte dienstverlenende activiteiten op het gebied van informatietechonologie.

Bron: faillissementsdossier.nl Ook een nieuwe baan of een nieuwe medewerker? Opening van een zaak of nieuw bedrijf? Laat het ons weten Mail uw nieuws, liefst met foto van hoge resolutie naar: redactie@deondernemerapeldoorn.nl

Opnieuw faillissementen

ODA.DONNA E.SI DAMES- & HERENMODE

MODESHOW

LENTE/ZOMER 2015 25/03 - 20.00U KAART VERKOOP VANAF 2 MAART IN DE WINKEL S T AT I O N S S T R A AT 1 1 3 / E R M E L O / W W W. M O D A D O N N A E S I . N L

maart 2015 - nr. 3

9

interview

,,Verandering moet uit bedrijf zelf komen’’ René Savelberg, oud CEO van McDonald’s Nederland, is een rasondernemer en groeiversneller. In zijn boek ‘Het geheim van groeikracht’ onthult hij de formule om als bedrijf te kunnen groeien. De elementen die hij opsomt, lijken voor de hand te liggen. Toch zijn er nog tal van bedrijven die moeite hebben om te versnellen en maar bij het oude blijven. Deze bedrijven zijn ten dode opgeschreven. ,,Het kerkhof ligt vol met bedrijven die te laat hebben gereageerd op de omgeving.’’ In een gesprek met Alain Schepers van De Wijzen Van Het Oosten gaat Savelberg in op de elementen die nodig zijn om groeikracht te realiseren: standaardisatie, partnerships en people focus. tekst: Nadine Kolkman foto’s: Crystal Park New Media

Groeikracht is een simpel woord, maar heeft een lastige definitie, legt René Savelberg uit. ,,Groeikracht is een interne kracht die je als organisatie zou moeten ontwikkelen. Daarbij maak je gebruik van traditionele en niet traditionele onderdelen in je organisatiestructuur. Daar moet je alle energie uithalen.’’ Interviewer Alain Schepers vraagt of dit niet in alle organisaties zit. Iedereen wil toch groeien? Savelberg reageert: ,,Het blijkt dat dit voor veel organisaties nog moeilijk is.’’

Wendbaar In zijn boek geeft hij aan dat standaardisatie een grote rol speelt bij groeikracht. ,,Een bedrijf dat dit heel goed doet is Ikea. Standaardisatie is daar tot kunst verweven.

Een voorbeeld is de boekenkast Billy. ,,Heel standaard, maar heel bereikbaar. Tegelijkertijd is alleen

standaardisatie niet voldoende. Je moet zorgen dat er energie in je organisatie komt. Focus. En dat je goede partners binnenhaalt.’’ Schepers en Savelberg gaan dieper in op het begrip partnerships. ,,Het is zo’n modewoord. Het gaat toch om een opdrachtgever/opdrachtnemerrelatie?’’ Savelberg geeft aan dat het grote verschil met normale relaties is dat je met partners een lange termijnrelatie aangaat. ,,Je wilt dat partners niet alleen uitvoerders zijn, maar ook aanvoerders.’’ Schepers stelt dat je bij het binnenhalen van partners ook openheid van zaken moet geven. ,,Maar je hebt toch ook geheimen binnen je bedrijf?’’, vraagt hij aan Savelberg. Hij reageert resoluut: ,,Blijf je gesloten dan red je het niet. Je zal wel wendbaar moeten worden. Hiervoor moet je je openstellen.’’

Lego Schepers maakt het vergelijk met de uitspraak van Darwin. ‘Niet de sterkste, maar de persoon die zich het meest aanpast gaat het red-

René Savelberg: ,,Stop met de helft van wat je doet, doe de andere helft twee keer zo goed en dan ga je drie keer zo snel.’’ den’. Savelberg lacht. Hij is het hier roerend mee eens. ,,Lego is een goed voorbeeld van een bedrijf dat zich heeft aangepast. Kinderen krijgen andere behoeftes.

Daarom heeft Lego zich gericht op internet, software en er is afgelopen jaar een populaire speelfilm uitgekomen. Lego is niet voor niets het sterkste merk ter wereld.

Als ze zich niet hadden aangepast dan waren ze ten dode opgeschreven. Want met alleen de verkoop van steentjes had je het niet gered.

Je moet je afvragen wat de kern is van je bedrijf. Of je product of de relatie met je klant.’’ Savelberg geeft aan dat het product mee moet bewegen met de klant. ,,Het is eigenlijk geven en nemen. Voor elkaar een betekenis hebben. Iedereen weet tegenwoordig steeds meer over elkaar. De producent weet alles over de consument, maar andersom ook. Alles wordt transparant.’’

Mensgerichtheid In het boek beschrijft Savelberg groeikracht aan de hand van een

kerstboom. Centraal hierin staan de mensen; klanten en medewerkers. Als je niet goed met mensen om kunt gaan dan kun je niet op lange termijn succesvol blijven, benadrukt de auteur.

Daarnaast is mensgerichtheid essentieel om succesvol te blijven. Is dit geen open deur? Savelberg: ,,Veel bedrijven zijn wel doordrongen van het feit dat ze vanuit mensgerichtheid moeten werken, maar toch blijkt het in de praktijk anders te lopen. Als bedrijf is het belangrijk dat je weet wat de kernwaarden staan van je bedrijf.

Waar sta je voor? Waar komt het vandaan? Veel bedrijven hebben dat niet voor zichzelf gedefinieerd.

Dan kun je nooit alles uit je medewerkers halen wat erin zit.’’ Savelberg geeft aan dat veertig tot zes-

,,Ga op zoek naar mensen die snappen en voelen dat het anders kan’’ tig procent van de bedrijven hier niet toe in staat zijn. ,,Te weinig bedrijven zien dat de wereld heel snel verandert. Sommige steken de kop in het zand. Het kerkhof ligt echter vol met bedrijven die te laat hebben gereageerd op de omgeving, op de maatschappij, zoals Slegte, Polaire en Free Record Shop. Bedrijven die juist het tegenovergestelde bewerkstelligen zijn Coolblue en Zappos. In hun DNA zit het streven naar maximale klanttevredenheid. Dan ga je het redden.’’

Beweging

René Savelberg (links) in gesprek met Alain Schepers. Savelberg schreef een boek over het geheim van groeikracht. Een interne kracht die je volgens hem als organisatie moet ontwikkelen.

Savelberg ziet beweging bij grote organisaties. ,,Het nieuwe werken is al omarmd, maar het moet nog dieper gaan. Het moet bij de kernwaarden van het bedrijf horen.

Overheden, gemeentebesturen moeten nog een slag maken. Hoe-

wel ik bijvoorbeeld zie dat de gemeente Amsterdam heel goed bezig is. Ze zien daar dat het moet, maar ze willen ook. Dan moet ergens de knop worden omgedraaid.

De gemeente is momenteel de organisatie richting hun burgers aan het transformeren. Dan komt er veel energie vrij.’’

Vliegwiel Schepers vraagt zich af hoe je het vliegwiel bij de rest aan de gang krijgt. ,,Verandering moet uit de organisatie zelf komen. Ga op zoek naar tien tot vijftien procent van die mensen binnen je organisatie die weten, snappen en voelen dat het anders kan. En zich daarvoor willen inzetten boven alles. Start een kick-startgroep. het management moet deze groep steunen en begeleiden. Maak dingen zichtbaar en boek de eerste successen. Dan krijg je volgers’’, legt de oud topman van McDonald’s uit.

Hij schetst de beweging die een organisatie moet inzetten aan de hand van drie gebeurtenissen: de kritische massa, kantelpunt en vervolgens de DNA-verandering. ,,Zo beklijft de verandering. Dan word je een high-performance organisatie. Dat is een organisatie die het structureel en op lange termijn beter doet dan de markt.’’ Savelberg geeft aan dat je zo’n transformatie niet binnen een week kunt verwachten, maar dat je met negentig dagen al heel ver kunt zijn.

Simpel Savelberg zegt dat bedrijven het wel simpel moeten houden. ,,Ik zeg wel eens heel zwart-wit: stop met de helft van wat je doet, doe de andere helft twee keer zo goed en dan ga je drie keer zo snel.’’

Het interview is terug te zien op www.dwvho.nl, de site van De Wijzen Van Het Oosten (een samenwerking met WegenerMedia/ deOndernemer).

Leerling en docent halen inspiratie op Antarctica

Je bent docent klassieke talen op een scholengemeenschap in Deventer, je krijgt de gelegenheid om te solliciteren voor een plek in een Zuidpoolexpeditie en je wordt aangenomen. Het zal je maar overkomen. Yvonne Wittingen, docente aan het Etty Hillesum Lyceum, doet van 12 tot 27 maart samen met een van haar leerlingen Manon Heerts mee aan de Antarctic Expedition, op uitnodiging van stichting 2041 van Robert Swan. Yvonne is zich heel bewust van deze fantastische kans die op haar pad is gekomen. ‘’Die kans laat je natuurlijk niet liggen. Maar ik wil vooral mee omdat ik er van overtuigd ben dat we een enorme slag moeten maken op het gebied van duurzaamheid, om te beginnen thuis en op school. Ik hoop mijn omgeving daar na de expeditie nog meer voor te inspireren.’’

‘’WE BEGINNEN GEWOON’’ Ook Arie van Ommeren, voorzitter centrale directie van het Etty Hillesum Lyceum, bevestigt dat duurzaamheid op de school hoog op de agenda komt. ‘Vanuit onze locatie Boerhaave nam onze collega Sonja van Benthem deel aan de Cleantech Battle van 2014. Door deelname aan het congres Cleantech Tomorrow zijn we gaan nadenken over hoe we kunnen bijdragen. Daarnaast was het al langer de wens van de directie om duurzaamheid op de agenda te zetten.

Toen we dit jaar in contact kwamen met de Britse Richard Dunne, directeur van een basisschool, zagen we wéér aanknopingspunten. Zijn verhaal is enorm inspirerend. Hij begon gewoon en dat gaan wij ook doen.’’

Het Etty Hillesum Lyceum gaat haar curriculum aanpassen om voor leerlingen thema’s op het gebied van duurzaamheid aan de orde te stellen. En de school gaat Yvonne Wittingen als cleantech ambassadeur inzetten om over haar belevenissen te vertellen en het belang van natuurbehoud te onderstrepen. Met meerdere mensen uit het docententeam zal ze het thema gaan dragen.

HOGE AMBITIES Arie van Ommeren is er duidelijk in. ‘’We hebben hoge ambities. We willen groepen leerlingen die zeer gemakkelijk hun school-

periode doorlopen, uitdagen om zich bezig te houden met het behouden van de aarde, in open projecten. Denk aan afval-, wateren energiebesparing, alternatieve energiebronnen etc.. Het is uitdrukkelijk de bedoeling om de school zelf aan te pakken. Daar is een hoop winst te behalen. Een duurzame wereld begint bij jezelf. Dat is de ambitie.’’

Duurzaamheid wordt met deze ambitie meer dan een vak, het is een keuze waar de leerlingen hun hele leven iets aan hebben.

Cleantech Regio zet hier ook op in. Duurzame technologie is niet ingewikkeld of hoeft niet onbereikbaar te zijn. Zo laat de regio jongeren via hun opleiding kennismaken met het belang van cleantech ontwikkelingen. En ondernemers in de regio kunnen weer gebruik maken van de oplossingen die studenten bedenken door stageplaatsen, praktijkgericht onderzoek en deelname aan projecten te bieden.

INSPIREREN Bij jezelf beginnen is ook de insteek van Yvonne Wittingen. “Ik wil bijdragen aan een duurzamer wereld, vooral door onze leerlingen, maar ook volwassenen, erover na te laten denken. Dat zie ik als mijn eerste

taak. Gewoon door vragen te stellen over het laten staan van je auto, het aanbrengen van lichtsensoren en dat soort alledaagse onderwerpen. Ik ga nu naar de andere kant van de wereld en weet dat de aanblik van Antarctica me op alle fronten zal imponeren. Het zal mij nog meer inspireren om zelf en op school te doen wat we kunnen om de aarde te behouden.”

De belevenissen van Manon en Yvonne en alles over de Antarctica Expeditie is te vinden op www.cleantechregio.nl

maart 2015 - nr. 3

11

eureka

Wanddecoratie Ogu gooit zeer hoge ogen tekst: Nadine Kolkman foto’s: Concept- en designstudio feel

Wat begon als een proefballonnetje in privé-sferen, draaide uit op een product wat inmiddels in veel huiskamers en bedrijven hangt.

De Ogu. Een fotowandsysteem van 96x96 centimeter waarmee met (eigen) foto’s een persoonlijke wanddecoratie gecreëerd kan worden. Het systeem is gemaakt van een zestien millimeter dik reboard karton. Door middel van plakstrips aan de achterzijde is het zonder gereedschap aan de wand te bevestigen. Nadat het klembord verwijderd is blijven er losse foto’s op de wand achter.

Uitvoerig getest Mike Arends en Roy Amerongen van concept- en designstudio feel

uit Lochem hebben het product sinds het prille ontstaan ervan op 19 februari 2013 verder uitgedacht en vermarkt. Nachten werd eraan gewerkt. De naam (die kort en krachtig moest zijn), het beeldmerk (een lief, eigenwijs, stoer en apart aapje), de plakstrips aan de achterkant, het geïntegreerde waterpasje, overal werd lang over gediscussieerd.

Positieve reacties Ook werd het product uitvoerig getest. De initators van feel namen het fotowandsysteem mee naar klanten om te laten zien: wat vinden jullie hiervan? Roy: ,,Eigenlijk hoorden we louter positieve reacties. We hebben dan ook nauwelijks meer geschaafd aan het product zelf. Ook omdat onze kennissen en vrienden het allemaal erg leuk vonden.’’ Per 1 april 2014

is de website van Ogu live gegaan (www.ogu.nu). Op deze website kun je zelf je eigen foto’s uploaden om een persoonlijke Ogu te ontwerpen. Mike en Roy merkten dat niet iedereen even creatief is met eigen foto’s. Daarom werden er ook de zogenoemde Themed Ogu’s bedacht. Ogu’s die kant-enklaar te bestellen zijn. De diversiteit in afbeeldingen wordt door het team van Ogu™ steeds weer aangevuld. Zo zijn er speciale Ogu’s voor de kinderkamer, Ogu’s van kunstzinnige afbeeldingen en Ogu’s met schilderijen die normaliter alleen in een museum hangen.

Vliegwiel De eerste Ogu’s werden via-via verkocht. Facebook werd een belangrijke aanjager. Net als free publicity in woonbladen en op woonbeurzen. ,,VT Wonen was super

De Ogu. Een fotowandsysteem waarmee met (eigen) foto’s een persoonlijke wanddecoratie gecreëerd kan worden. Het systeem is gemaakt van een zestien millimeter dik reboard karton.

Mike Arends en Roy Amerongen van concept- en designstudio feel uit Lochem. Nachtenlang werd er gewerkt aan het vermarkten van de Ogu. enthousiast. Toen zij in het programma RTL Woonmagazine aandacht besteedde aan de Ogu kwam het vliegwiel op gang’’, vertelt Roy. Een stabiele stijgende verkooplijn volgde.

Mike: ,,Bij FC Twente wordt er elke week een speciale Ogu gemaakt voor de gastclub. Zij krijgen een Ogu mee naar huis die steeds gepersonaliseerd wordt met het eigen clublogo. Zo hopen we ook buiten het oosten van het land opdrachten binnen te slepen.’’ Overigens lukt dit al aardig, gezien het feit dat de Ogu al hangt in Gran Canaria in opdracht van het reisbureau Tui. ,,Dat is zo waanzinnig gaaf’’, lacht Mike, die er nog altijd van opkijkt dat ‘zijn’ idee zulke hoge ogen gooit.

komen te staan. ,,Met ons concept- en designstudio komen we natuurlijk veelal over de vloer bij bedrijven en richtten we ons nauwelijks op de particuliere markt.

Dit product heeft hier duidelijk verandering in gebracht. Dit houdt ook in dat we bij feel anders zijn gaan denken.’’

Persoonlijk beeld Feel, eerder gevestigd in Borculo, bedenkt producten die een bijdrage leveren aan de sfeer en beleving van de (werk)omgeving. Een voor-

Kwaliteit

,,Door de Ogu zijn we dichterbij de consument komen te staan’’

De Ogu wordt bij een productiepartner gemaakt. Wel bewaken de medewerkers van Ogu de kwaliteit. ,,We hebben gemerkt dat mensen bang zijn dat de muur er niet meer mooi uitziet als je de Ogu uiteindelijk toch weer wilt verwijden. Hiervoor bedachten we plakbare flinterdunne stickers waar je dus ook weer je eigen foto’s op kunt laten drukken. Deze kun je over de bestaande Ogu afbeeldingen heen plakken. Zo krijgt de Ogu een tweede leven’’, vertelt Roy. Hij geeft aan dat ze door de Ogu dichterbij de consument zijn

beeld is de Owly96. Een geluidsabsorberende werkplekafscheiding die bijdraagt een betere ruimte-akoestiek. De werkplekafscheiding kan in allerlei patronen en kleuren geleverd worden.

Roy: ,,Eigenlijk zijn al onze producten bedacht om visueel gezien naar een mooiere omgeving te kunnen kijken. Niet alleen de Ogu is ontstaan vanuit die gedachte, maar ook de geluidswerende producten. Persoonlijk beeld dat de klant zelf aanspreekt is hierbij heel belangrijk.’’

Ik ben allergisch voor...

W

Astrid Vosselman is samen met haar man eigenaar van Brasserie Martins in Apeldoorn

aar is de tijd gebleven dat onze gasten alleen om een zoetje (!) vroegen voor bij hun koffie? Tegenwoordig willen sommigen palmsuiker en liefst ook nog biologische geitenmelk voor in hun cappuccino. Een gebakje? Alleen als het een spelteierkoek is met biodynamisch geteelde aardbeien en soyaslagroom… Nog even en koks zijn straks ware laboranten. Drie kleuren snijplanken vanwege eventuele kruisbesmetting, lijsten waarop vermeld staat welke allergenen waar in zitten, parate kennis over voedselintolerantie enzovoort. Werken met enkel liefde voor het vak wordt steeds ingewikkelder. Want heel veel mensen hebben een allergie of intolerantie of denken dat ze iets misschien niet lusten en maken daar dan een allergie of intolerantie van… Dat het bestaat, daar twijfelt niemand aan. En natuur-

lijk houden de koks daar dan rekening mee.

Maar slaan we soms niet een beetje door?

Laatst nog werden we gebeld door `piep’, of we ook iets op het menu hebben staan voor haar zus, want ze zou niet tegen snelle suikers kunnen… Als je allergisch bent, een intolerantie hebt of je bent op dieet, dan mogen we toch aannemen dat je zelf op de hoogte bent van wat je wel en niet mag hebben? Check eventueel eerst thuis de menukaart op de website, of gewoon in het restaurant. Informeer bij twijfel bij de bediening, die vast met alle liefde uw vragen, eventueel in overleg met de keuken, zal beantwoorden. Want dat is wat we zo graag doen. U een lekkere break bezorgen met de lunch of een lekkere avond uit met uw partner. Dat u even uw zorgen parkeert, uw dieet op een wat lager pitje zet en de havermoutvlokken, de chiazaadjes en groene

Column smoothies voor morgen bewaart. Want dat laatste is ook wat, vind u niet? Superfood.

Nee, wij hebben behalve een quinoasalade, geen gerechten op de kaart met superfood.

We werken met voornamelijk verse producten. Er komt vrijwel niets uit pakjes of zakjes. Als u goed kiest, kunt u van een gevarieerd, lekker maar verantwoord menu genieten. Dat is wat volgens mij het belangrijkst is. Vers gevarieerd en kleurrijk. Daar waar u denkt iets tekort te komen, kan aangevuld worden met supplementen en of superfood. Vul dat eventuele tekort lekker thuis aan. Houdt u vooral thuis strikt aan uw dieeteisen, allergieën of intoleranties.

Maar laat de teugels, als uw gezondheid dat toelaat natuurlijk, een beetje vieren als u bij ons bent. Niks moet hoor, niksen mag!

Astrid Vosselman

maart 2015 - nr. 3

12

bree

Toekomstige generatie van familieondernemers oriënteert zich op overname

Cursus stoomt jonge ondernemer

tekst: Alexandar Djuric foto’s: Windesheim, Jorinde Nijland, Gerrieke Bakker, Eva Posthuma

Hogeschool Windesheim in Zwolle start in september met de Family Business Track: een nieuwe, wereldwijd unieke cursus voor de toekomstige generatie ondernemers achter de vele familiebedrijven die Nederland rijk is. „Ik ben 21 jaar - nog erg jong - maar ik zie mezelf het bedrijf van mijn vader wel overnemen.”

Familiebedrijven in de regio Zwolle In de regio Zwolle (de 19 samenwerkende gemeenten) bevinden zich verhoudingsgewijs veel kleine en middelgrote familiebedrijven, die samen de basis vormen van de regionale economie (Regio Zwolle Monitor 2013, 2014). Van alle ondernemingen is ruim 76% een familiebedrijf, tegenover een landelijk gemiddelde van 69%.

Uit het onderzoek blijkt ook dat familiebedrijven gemiddeld met 54% gefinancierd zijn uit eigen vermogen en daarmee gezonder zijn dan andere bedrijven. Een kwart van de familiebedrijven verandert binnen nu en ongeveer vijf jaar van eigenaar; in de helft van de gevallen wordt intern een overnamekandidaat gezocht.

Herwin Kemper bij het bedrijf van zijn ouders, Bepacom in Raalte.

V

roeger verwachtten ouders steevast dat hun kinderen het familiebedrijf wel zouden overnemen, ook al zag niet ieder kind dat zitten.

Volgens Mira Bloemen, opleidingsmanager Small Business en Retail Management bij hogeschool Windesheim en initiatiefnemer van de Family Business Track, is dat verwachtingspatroon echter veranderd. ,,Ouders van nu willen vooral niet teveel sturen en laten hun kinderen vrij in hun keuze. Het probleem is: de aankomende generatie heeft weinig mogelijkheden om zich te oriënteren. Thuis wordt er weinig over gesproken omdat ouders niet willen aandringen en zij beginnen er dus niet zo snel over. En de kinderen vrezen op hun beurt voorbarige conclusies zodra ze iets over het familiebedrijf vragen. Bij vrienden kunnen ze meestal niet terecht, die hebben vaak geen idee waar je het over hebt. En met studiegenoten, waarvan sommigen in hetzelfde schuitje zitten, is het lang niet altijd vanzelfsprekend om het gesprek te voeren. Je familie en het

familiebedrijf zijn persoonlijke onderwerpen.”

De Family Business Track, die hen moet helpen bij dit lastige vraagstuk, is een persoonlijke zoektocht. Zie jij jezelf het familiebedrijf leiden? Welke andere rollen kun je vervullen? Wat zijn je drijfveren en ambities? Wat voor uitdaging biedt het familiebedrijf? En heb je voldoende bagage om een rol te kunnen spelen? Op deze vragen krijgen de deelnemers gedurende een traject van anderhalf jaar antwoord.

Drie toekomstige directeuren Herwin Kemper (25) studeerde Automatiseringstechniek (mbo) en Industriële automatisering (hbo) en start in september met de Family Business Track. Zijn vader richtte in 1995 Bepacom op, een bedrijf in Raalte dat besturingstechnieken ontwerpt, installeert en beheert, zoals klimaatsystemen in grote gebouwen.

Op dit moment werkt hij als software engineer bij het bedrijf waar

maart 2015 - nr. 3

13

eduit

r klaar voor het familiebedrijf hij afstudeerde. Hij heeft zich aangemeld voor de cursus om te onderzoeken hoe graag hij in de toekomst een leidende functie binnen Bepacom wil en welke vaardigheden hij daarvoor nodig heeft. „Ik heb een technische achtergrond en ik heb de afgelopen jaren op verschillende plekken gewerkt binnen het bedrijf: aan de tekentafel, op de werkplaats en in de buitendienst. Ik denk dat het belangrijk is om een aantal andere bedrijfsprocessen van dichtbij mee te maken, zoals de calculatie.”

Zijn vader is 58 en hoewel hij gezegd heeft nooit met pensioen te gaan, was hij degene die Kemper op het idee bracht de cursus te volgen. „Vroeger praatten we niet zo vaak over bedrijfsovername, maar het laatste jaar steeds vaker. De Family Business Track brengt mij in contact met lotgenoten. En het zorgt ervoor dat het thema beter bespreekbaar is.”

Geen vrouwenmarkt Jorinde Nijland (21) zit in het laatste jaar van de hbo-opleiding Small Business en Retail Management en volgt haar afstudeerstage bij Klink-Nijland, het bedrijf van haar vader. „Voor mijn afstudeerstage onderzoek ik de verwachte veranderingen op het gebied van onderhoudswerkzaamheden en hoe Klink-Nijland daarop kan inspelen.”

Het bedrijf in Raalte is in 1997 opgericht en in de loop der jaren getransformeerd van stratenmakersbedrijf tot een totaalaannemer in de grond-, weg- en waterbouw.

Staat zij ooit aan het roer van het familiebedrijf? Een lastige vraag, vindt zij. „Ik ben nog erg jong en de grond-, weg- en waterbouw is niet bepaald een vrouwenwereld.

Natuurlijk zou het mooi zijn als het bedrijf binnen de familie blijft. Mijn zus heeft in ieder geval niet de ambitie het bedrijf over te nemen. Met de Family Business Track wil ik erachter komen of ik de kwaliteiten heb om het bedrijf te runnen en hoe zo’n traject verloopt.” Volgens Nijland kan het nog wel tien tot vijftien jaar duren voordat zowel zij als haar vader zover zijn.

in 1940. Ze is al twee keer mee op zakenreis geweest. Twee jaar geleden voor de inkoop naar China en een paar weken geleden naar Duitsland, om de laatste trends te spotten. Het bedrijf is altijd van vader op zoon gegaan. En aangezien Bakker een jongere broer heeft, is het nog maar de vraag of zij in de toekomst aan het roer komt te staan. „Mijn broertje is zeven maar mijn vader is nog maar 44.

Het zal nog wel even duren voordat een bedrijfsovername plaatsvindt. Ik doe vooral mee aan de cursus om te onderzoeken of het mij iets lijkt en welke andere rollen ik eventueel kan vervullen binnen het bedrijf.”

Alhoewel de zittende en de toekomstige generatie het nut van de Family Business Track inzien, zien sommige ouders beren op de weg.

Zij vragen zich af of hun kind na de cursus nog steeds positief tegenover overname van het familiebedrijf staat. Volgens initiatiefnemer Bloemen is het hoe dan ook een zinvolle investering en op lange termijn belangrijk voor het familiegeluk en het bedrijfssucces. „Door de deelname krijgen de huidige eigenaren meer duidelijkheid over de ambities en verwachtingen van de komende generatie. En deelne-

Jorinde Nijland. mers weten straks veel beter wat ze willen.”

Studieprogramma Het studieprogramma bestaat uit een persoonlijk ontwikkelingstraject en een leerlijn gericht op kennis. Het persoonlijk ontwikkelingstraject is opgedeeld in drie blok-

ken: 1. Ik en mijn familie, 2. Wat leer ik van andere familiebedrijven? en 3. Family business capstone. Deelnemers leren welke vaardigheden nodig zijn om een geloofwaardige leider/manager te worden, krijgen inzicht in hun eigen karakter en reputatie en praten met elkaar en de Family Business Friends. Die ‘vrienden’ zijn

bestuurders en eigenaren van familiebedrijven uit de regio, zoals Gerrit-Jan Hagedoorn van camping/ vakantiepark Beerze Bulten (bij Ommen), Mas Boom van Koninklijke Boom Uitgevers (Meppel) en Angelique Nijhof van Nijhof Installatietechniek (Broekland, bij Wijhe). Alle drie stonden ze ooit in de schoenen van de deelnemers, als beginnend ondernemer.

Het tweede onderdeel is de kennisleerlijn, die uit vijf modules bestaat: 1. Het familiebedrijf als volwaardig systeem, 2. Good governance, 3. Strategie, 4. Leiderschap en management en 5. Opvolging en bedrijfsovername. De theoretische en praktische colleges worden gegeven door verschillende (gast)docenten.

Family Business Break

Onderzoeken Gerrieke Bakker (18) zit in het tweede jaar van Small Business en Retail Management en werkt elke vrijdag in het bedrijf van haar vader. „Sinds acht maanden werk ik op kantoor als binnendienstmedewerker retail. Ik heb contact met klanten en voer orders door. Daarvoor werkte ik op de stalenafdeling in het magazijn, waar ik karpetten sorteerde en vrachtwagens laadde en loste.”

Haar vader is directeur/eigenaar van Copat in Genemuiden, een groothandel in vloeren, opgericht

Gerrieke Bakker.

Opleidingsmanager Mira Bloemen-Bekx van hogeschool Windesheim.

Tijdens de Family Business Track wordt twee keer een Family Business Break genomen: een eendaags symposium waar alle deelnemers en de zittende generatie van het familiebedrijf samenkomen.

Volgens Bloemen is het enorm belangrijk om ouders bij de cursus te betrekken. „Zij hebben de meeste invloed op de carrièrekeuzes van hun kinderen. Dat is breed wetenschappelijk bewezen. Als kinderen twijfelen over hun loopbaan gaan velen naar hun ouders. Ze hechten veel waarde aan hun adviezen.”

De Family Business Track start in september 2015 en duurt anderhalf jaar. Colleges, workshops en coachgesprekken vinden voornamelijk op donderdagavond plaats, tussen 19.00 - 22.00 uur en soms op zaterdagochtend.

De kosten bedragen 3.995 euro (3.495 euro voor studenten van Windesheim). De toelatingseisen zijn in het kort: hbo werk- en denkniveau, lid van een familie met een familiebedrijf en serieuze intentie om een toekomstige rol binnen het familiebedrijf te onderzoeken.

maart 2015 - nr. 3

thema 14 Centre of Excellence timmert aan de weg tekst: Chantal Zwaag foto: Maarten Sprangh

D

e veranderende wereld op het gebied van media en technologie bracht Hans Kornmann van het Apeldoorn bedrijf Divitel in 2013 op het idee dat er een coöperatie moest komen die zich zou richten op de zogeheten ‘new media technology’. Deze coöperatie kwam er in 2014 en kreeg de naam Centre of Excellence for new media technologies. Jan van Rouwendal en John Goedegebuure zijn hard bezig om de plannen die ze hebben uit te voeren. „Hans Kornmann was degene die kwam met het idee en uiteindelijk heeft Chris de Vries veel contacten gelegd voor het bedrijf”, vertelt Jan Rouwendal (49), managing director van Centre of Excellence.

John Goedegebuure is aangesteld als Business Development manager en richt zich vooral op de Europese en internationale contacten en Jan Rouwendal richt zich op de faciliterende functie van het Centre aan de John F. Kennedylaan 32: „Centre of Excellence is een coöperatie van mkb-bedrijven en onderwijsinstellingen, want vooral zij dragen de coöperatie. Bedrijven

die lid worden bij Centre of Excellence kunnen ook een kantoorruimte huren. Er is ruimte genoeg in het pand, waarbij new media-, ict- en marketingbedrijven zich als lid kunnen vestigen.”

App Rouwendal: „Wij genereren subsidies, zetten een fonds op en zetten er ‘know how’ op, dus mensen die er verstand van hebben”.

Als voorbeeld noemt Rouwendal het project ‘trick track’, waar momenteel druk aan gewerkt wordt. „Het Apeldoornse bedrijf Fresh Apple heeft ons gevraagd om hun app verder op te markt te brengen in verschillende toepassingsgebieden. De app zorgt ervoor dat mensen die een dagje naar de Apenheul gaan van tevoren bijvoorbeeld een kleurplaat of route kunnen downloaden. Als ze eenmaal in het park zijn, kunnen ze via hun smartphone allerlei informatie zien over de plek waar ze op dat moment staan en als ze weer thuis zijn, kunnen ze de belevenissen die ze hebben meegemaakt terugzien.”

Een ander initiatief van Centre of Excellence is het ‘Inspiratiehuis’.

Rouwendal: „We simuleren een huis en op die manier kunnen

mensen virtueel door een huis lopen. Een voorbeeld hiervan is dat kinderen of kleinkinderen door een huis van hun grootouders kunnen lopen om te kijken waar meer ingespeeld kan worden op aanpassingen voor langer wonen en duurzaamheid. Wel benadrukken we hierbij dat de consument zelfbeschikkend is, want we bewaken de privacy.”

Virtuele buurt Daarnaast is het bedrijf ook bezig om buurtbewoners met elkaar in contact te brengen via het project ‘Tringle’. Rouwendal: „We creëren een virtuele buurt en mensen kunnen bij elkaar aanbellen met vragen, er is een soort prikbord waar ze oproepjes kunnen plaatsen en er kan met elkaar afgesproken worden dat er klusjes gedaan gaan worden.”

Om kennis in te kunnen zetten op de verschillende projecten is het bedrijf in overleg met onder meer de in Apeldoorn gevestigde Wittenborg University en ook met de Universiteit Twente. „We zorgen ervoor dat studenten studeren terwijl ze werken en ook andersom, dat ze werken terwijl ze studeren.

Ze zijn dan alvast op hun werkge-

Jan Rouwendal: „Ik merk dat er echt behoefte is aan wat wij nu opzetten”. bied bezig, dat is interessanter dan dat ze gaan vakkenvullen in de supermarkt”, lacht Rouwendal. „In de praktijk merk je vaak dat bedrijven nog wel een jaar bezig zijn met het inwerken van iemand die net afgestudeerd is. Dat komt doordat de theorie vaak weinig aansluit bij de praktijk. Door studenten samen te laten werken met een professional, kunnen we dit voorkomen en worden ze goed voorbereid op het werk wat ze na hun studie gaan doen. En zo ko-

men onze ervaren mensen in contact met jongeren, wat weer zorgt voor nieuwe en frisse inzichten.”

Rouwendal geeft aan dat het centrum over twee jaar zeker vijftien projecten opgezet wil hebben: „Ook willen we tegen die tijd elk jaar een tiental events organiseren en we willen een goede financiering opgetuigd hebben. Ik merk echt dat er behoefte is aan wat wij nu opzetten. Op deze manier zorgen we voor veel bedrijvigheid in dit pand.”

Psychiater uit Ermelo ontwikkelt diagnostische camera-unit tekst: Chantal Zwaag foto: Ruben Schipper

H

et klinkt heel simpel. Een camera ontwikkelen waarmee een gesprek tussen een patiënt en een zorgverlener opgenomen wordt. Toch ontwikkelde de psychiater Jeroen Terpstra uit Ermelo zo’n diagnostische camera-unit. ,,Je zou je bijna afvragen waarom nog nooit iemand de stap heeft gezet om zoiets te creëren’’, zegt hij. ,,Aangezien ik zelf in de praktijk merkte dat het een flinke vooruitgang zou zijn als we een camera konden gebruiken, ben ik er zelf mee bezig gegaan.’’

Haerst heet het bedrijf van Terpstra dat de mobiele camera-unit verkoopt. In 2014 won het bedrijf in Ermelo de Veluwse Innovatieprijs met de vinding.

Kwaliteit Terpstra: ,,Ik ergerde me aan de kwaliteit van de diagnostiek. Wij zijn als psychiaters het röntgenapparaat van ons vak. Wij constateren wat een patiënt heeft en die diagnose schrijf ik op. Het lastige is alleen dat als een andere zorgverlener op een volgende dag in gesprek zou gaan met die patiënt, dat diegene dan een andere diagnose zou kunnen stellen. Dat komt

doordat het gevoel over een patiënt naar tekst wordt omgezet en tekst weer naar gevoel.’’

Terpstra legt uit dat de psychiatrie dan ook een visueel vak is. ,,Het gaat er niet zozeer om wat een patiënt zegt, maar hoe hij dat doet.

We doen een aantal interventies en stellen prikkelende vragen om te kijken op welke manier iemand reageert.’’ In 2010 bedacht Terpstra dat het goed zou zijn om de gesprekken met een patiënt vast te leggen. ,,En dan niet zozeer voor de patiënt, maar ook vooral voor ons als zorgverleners. Dan kan je een collega de video laten zien en om zijn mening vragen.’’

Privacy In de jaren daarna gingen Terpstra en zijn collega Stefan de Haas bezig met een plan voor een camera. ,,Het is eigenlijk de dictafoon van de toekomst’’, legt hij uit. In 2012 begon het testen van de eerste prototype-camera. ,,Een vraag die natuurlijk snel opkomt, is: ‘hoe zit het met de privacy?’, maar daar is niks mee aan de hand. Het videofragment is onderdeel van het medisch dossier, dus dat betekent dat alleen de betrokken zorgverleners de beelden mogen zien. Kleine kanttekening is wel dat patiënten soms niet doorhebben hoe groot het team is wat betrokken is bij de

Jeroen Terpstra uit Ermelo ontwikkelde de camera-unit waarmee het mogelijk is om de interactie tussen de hulpverlener en patient op video vast te leggen. zorg.’’ Elke zorgverlener die de video bekijkt, doet dit in een beveiligde omgeving op de computer.

Terpstra: „Iedereen voert een eigen wachtwoord in en daardoor kunnen we altijd nagaan wie de beelden wanneer heeft bekeken.”

Volgens Terpstra draagt deze diagnostische camera-unit bij aan de gezondheidszorg: ,,Het is zonder meer een verbetering. Voor de patiënt is het vooruitgang, omdat je hem of haar de video kunt laten zien en kunt uitleggen waarom een bepaalde diagnose is gesteld.

Dat maakt het transparanter. Daarnaast is het een voordeel voor de hulpverlener. Je kijkt als collega’s naar dezelfde data en dat haalt de ruis weg die er eerder nog was. En tenslotte is het een verbetering voor het zorgsysteem. Wij leren hiervan. De gezondheidszorg is tegelijk ook een leerwerksysteem en het is heel goed om de beelden te bekijken en dat daar dan dus een opleidingsaspect in zit. Wat overigens niet wil zeggen dat we de beelden in een collegezaal laten zien, want daar zou je dan weer

speciale toestemming voor moeten hebben.”

Terpstra benadrukt wel dat de camera-unit geen vervanging is van het contact met een patiënt. ,,Het is een tussenstap. Er zijn te weinig psychiaters om iedere patiënt stuk voor stuk te beoordelen en daarom kan dit hierbij helpen. Psychiaters hoeven niet meer in de auto te stappen en tijd weg te gooien door een lange tijd in de auto te zitten, maar ze kunnen de beelden bekijken vanuit hun kantoor.’’

maart 2015 - nr. 3

15

de volgende stap

Jarenlang trainde hij mensen om productieprocessen te verbeteren, nu traint hij mensen om levens te redden. Deventenaar Rob Lubberts lijkt geboren te zijn om mensen te helpen en te laten leren.

Rob Lubberts: van engineer naar eerste hulpspecialist tekst: Suzanne van Gaale foto: Liselotte Kolthof

J

arenlang trainde hij mensen om productieprocessen te verbeteren, nu traint hij mensen om levens te redden. Deventenaar Rob Lubberts lijkt geboren te zijn om mensen te helpen en te laten leren. Iets wat hij nooit had kunnen bedenken toen hij op zijn elfde door zijn ouders verplicht naar jeugd-EHBO werd gestuurd.

Lubberts vond het in het begin maar niets, maar al snel bleek het toch een stuk leuker dan hij had gedacht. ,,Als je iets verplicht van je ouders moet doen, vind je dat nooit leuk. Maar al snel kreeg ik de smaak te pakken en liep ik, onder begeleiding van een volwassene, met mijn koffertje vol verbandmateriaal en andere EHBO-spullen rond op sportevenementen om te assisteren bij eventuele calamiteiten. Toen wilde ik al graag mensen helpen. Dat gaf mij een goed gevoel.’’

En tot op de dag van vandaag is Lubberts actief in de wereld van snijwonden, brandwonden, kneuzingen, blessures, reanimaties, botbreuken en ander lichamelijk letsel. Jarenlang liep hij mee als EHBO-vrijwilliger op evenementen

de juiste plek terecht komen. En dat er zo min mogelijk mis gaat.’’

Na diverse omzwervingen in het bedrijfsleven belandde Lubberts uiteindelijk bij een ballonkatheterfabrikant. Van junior engineering-manager klom hij op naar engineering-manager. Zijn dagelijks werk was onder meer het trainen en begeleiden van monteurs en engineers hoe ze productieprocessen Mensen-mens en het machineonderhoud konHij ging in Deventer naar de LTS den verbeteren. „Het kan haast Metaal, vervolgens naar de MTS geen toeval zijn dat ik hier kwam Werktuigbouwkunde en uiteinde- te werken. Het was een mooie lijk nog een stap hoger naar de combinatie van het medische en HTS Werktuigbouw-Productiede mensen. Ballonkatheters wortechniek. den namelijk door artsen en chi,,Mijn vader was machinebankwer- rurgen medisch ingezet mensen ker en voor mij was het logisch met hartafwijkingen. En dus sloot dat ik ook die kant op ging. Thuis het heel mooi aan bij mijn intereswerd er veel over gesproken, dus se voor eerste hulp verlening.” ik sprak min of meer de taal en het leek mij wel interessant. Maar Trouble shooting machinebankwerker lag mij niet, „Vijftien jaar lang heb ik hier met ik ben geen ‘bouten-en-moeveel plezier gewerkt. Ik heb diverren-man’ maar veel meer een ‘mensen-mens’. Werken met mijn se productielijnen verbeterd qua prestatie en trouble shooting gehanden kon ik niet goed, ik was daan in productie-ondersteunenjuist goed in rekenen, dat vond ik leuk. Dingen organiseren, plannen de teams, zowel in binnen- als en zorgen dat de juiste mensen op buitenland.” Naast zijn werk als en als assistent bij trainingen en sinds vijf jaar fulltime als instructeur eerste hulp verlening voor zijn eigen bedrijf AxiCare. Hij heeft van zijn hobby dus zijn werk kunnen maken. Daarvoor was hij echter altijd werkzaam in de wereld van techniek als engineeringmanager.

engineeringmanager bleef Lubberts actief in de hulpverlening.

Bijvoorbeeld als vrijwilliger op evenementen en als assistent bij EHBO-trainingen. In 1991 startte hij zelfs met de opleiding tot instructeur EHBO om een kleine tien jaar later zijn eigen bedrijf AxiCare op te richten. ,,Ik heb geregeld in moeten springen bij calamiteiten, zelfs in levensbedreigende situaties. Een aantal keer heb ik iemand gereanimeerd. Helaas niet altijd met het gewenste resultaat.

Heel triest, maar ik weet dat ik de beste hulp heb gegeven en heb gedaan wat ik kon.’’ De ballonkatheterfabrikant waar hij voor werkte verhuisde echter op een gegeven moment naar Mexico. Voor Lubberts het moment om zich fulltime in te zetten voor AxiCare. Een beslissing waar hij nog steeds heel gelukkig mee is. Hij verzorgt onder meer trainingen op gebied van EHBO, BHV, AED en reanimatie.

Ook geeft hij cursussen over hoe je verbanden aanlegt, hoe je brandjes blust en hoe je omgaat met huis-, tuin- en keukenongelukken. Daarnaast geeft hij regelmatig voorlichting aan scholieren en

andere belangstellenden. Lubberts past graag de praktijk toe in zijn trainingen.

Als zijn vrouw of één van zijn kinderen een ongelukje heeft, maakt hij daar foto’s van om deze vervolgens te gebruiken in één van zijn trainingen en cursussen. ,,Voorbeelden uit de praktijk hebben veel meer impact dan in scène gezette beelden. Het is veel realistischer en de meeste mensen hebben zelf thuis ook wel eens een ongelukje gehad. Voor mij is het tegelijkertijd een soort therapie om ongelukken te verwerken. Belangrijk vind ik ook dat mensen plezier hebben in de trainingen en zich op hun gemak voelen. We pakken het daarom professioneel aan met de meest actuele trainingsmiddelen, gecombineerd met een persoonlijke en vrolijke noot. Dit werk past echt bij mij. Ik wil mensen graag iets leren waarvan ze denken dat ze het niet kunnen of wat ze niet durven. Iemand reanimeren of helpen bij lichamelijk letsel is veelal een kwestie van durven en vertrouwen hebben in jezelf. Niets voor niets is onze slogan ‘Durft u in Axi te komen?’”

maart 2015 - nr. 3

17

de rechtbank

Van ramkraak naar cyberhack? tekst: Suzanne Kropman foto: Shutterstock

De laatste jaren komen er meer strafzaken op het gebied van computercriminaliteit. Veel mensen denken bij computercriminaliteit al snel aan een hacker die de website van een bedrijf of de overheid heeft gehackt. Hacken is de Engelse benaming voor het strafbare feit computervredebreuk. Het is strafbaar om opzettelijk de computer van iemand anders binnen te dringen. Hacken kan op verschillende manieren, bijvoorbeeld simpelweg met een gestolen wachtwoord. Via een listige manier worden de gegevens van een ander verkregen bijvoorbeeld door zich voor te doen als medewerker van een bank of een systeembeheerder. Dit wordt ook wel social engineering genoemd. Een andere methode is via een kwaadaardig softwareprogramma (malware) om een botnet op te bouwen of om gegevens te verzamelen (phishing). Een botnet is een collectie van aan elkaar gekoppelde computers die software gebruiken die meestal is geïnstalleerd door een computervirus dat een zogenoemd Trojaans paard verspreidt dat gegevens steelt tijdens en ten

behoeve van criminele activiteiten.

Hacken kan ook door middel van een bruteforce-aanval waarmee een groot aantal wachtwoorden wordt uitgeprobeerd totdat de juiste is gevonden en de hacker toegang heeft tot de computer van iemand anders. Andere voorbeelden van computercriminaliteit zijn het verstoren of vernielen van een computernetwerk of telecommunicatie, cyberspionage, het aftappen of opnemen van gegevens of het verspreiden van kinderporno via internet.

De strafzaken op het gebied van computercriminaliteit vereisen deels een andere aanpak door de strafrechter dan in de ‘ouderwetse en alledaagse’ strafzaken. Op de eerste plaats moeten strafrechters beschikken over de kennis die nodig is om dit soort strafzaken te behandelen.

Omdat dit een gebied is dat voortdurend en snel in beweging is, zullen de strafrechters zich ook steeds moeten blijven bijscholen. De strafrechter moet het bewijs dat is verzameld in een strafzaak op het gebied van computercriminaliteit goed kunnen beoordelen en daarvoor is de juiste kennis nodig. Op de tweede plaats houdt computercriminaliteit niet op bij de grens, het inter-

Verleng de levensduur van uw projectmeubilair

net is immers grenzeloos.

Een strafrechter kan dan ook geconfronteerd worden met een strafzaak met internationale elementen met alle complicaties en vraagstukken die daarbij horen. Internationale criminele bendes die door middel van computercriminaliteit strafbare feiten plegen, kunnen in meerdere landen opereren. Zo kan de vraag opkomen of Nederlands recht van toepassing is of toch het recht van een andere staat maar ook of de Nederlandse politie bevoegd was tot het gebruik van een bepaalde opsporingsbevoegdheid. Als laatste kan gedacht worden aan de bijzondere, niet alledaagse, opsporingsmethoden die zijn gebruikt om computercriminaliteit op te sporen waarin de strafrechter zich ook moet bekwamen om een goed oordeel te kunnen vellen over de strafzaak. Zo kan opsporing bijvoorbeeld botsen met privacy rechten en zal de strafrechter, als de wet op dit punt geen uitsluitsel geeft, een oordeel moeten geven wat wel en niet geoorloofd is.

Van ramkraak naar cyberhack is te kort door de bocht maar het is voor de strafrechter zeker van belang zich goed te scholen op het gebied van computercriminaliteit om dit soort strafzaken goed te kunnen beoordelen.

Suzanne Kropman, strafrechter en persrechter in de rechtbank Gelderland. Meer informatie over strafrecht is te vinden op www.rechtspraak.nl.

Voor:

Zorg

Kantoor

herstoffering

Overheid

Horeca

Onderwijs

w w w . j o u s t ra h e r s t o f fe r i n g . n l Duurzaam - Sociaal - Besparen

De laatste jaren groeit het aantal strafszaken op het gebied van computercriminaliteit, zo merkt de rechtbank Gelderland.

Het bewijs in een strafzaak op het gebied van computercriminaliteit onderscheidt zich vaak van bewijs in andere strafzaken. Het zal onder andere bestaan uit een proces-verbaal van een gespecialiseerde opsporingsambtenaar of uit een ander schriftelijk stuk.

Voor de waardering van elektronisch bewijs is van belang hoe betrouwbaar de waargenomen gegevens zijn. Elektronische bewijsmiddelen zijn gemakkelijker te manipuleren dan andere bewijsmiddelen, bijvoorbeeld door het wijzigen van de datum of het tijdstip dat een computerbestand is aangemaakt.

Het gaat derhalve om een heel ander soort bewijs dan bijvoorbeeld DNA-materiaal, een vingerafdruk of een getuigeverklaring.

De strafrechter bepaalt hoeveel waarde wordt toegekend aan het bewijsmateriaal in een strafzaak.

Tips of nieuws voor de Ondernemer?

Mail het naar: redactie@deondernemerapeldoorn.nl Kijk ook eens op www.deondernemer.destentor.nl

IN 1 DAGEENTOTAAL

VERNIEUWDE TRAP

Excellent wonen was nog nooit zo dichtbij

Rondweg 11C Wezep 038-375 80 80

! !

IE T C A E IR A L U C A T C E P WEGENS VERBOUWING S ACTIE 1

ACTIE 2

ACTIE 3

GRATIS

GRATIS

50% korting

overloop vloer tot 4 m 2

RVS leuning tot 3 meter

op uw 2e trap bovenverdieping

www.trapxpress.nl

maart 2015 - nr. 3

19

binnenkijken bij Invest Online uitgegroeid tot full service internetbureau

„Veel bedrijven hebben geen idee hoe ze hun producten online moeten promoten” tekst: Chantal Zwaag foto’s: Maarten Sprangh

W

ebsites zo hoog mogelijk laten eindigen als zoekresultaat bij zoekmachines. Dat was waar het allemaal mee begon voor de Apeldoornse Bram Versteegh (30) en Thomas van Doorn (30). Ze zijn samen de eigenaren van het bedrijf Invest Online, gevestigd aan de Prins Willem Alexanderlaan 320 in Apeldoorn, tegenover het oude Centraal Beheer-gebouw. De komende tijd willen ze zich meer op de regio gaan richten. De twee kennen elkaar van de middelbare school en begonnen zes en half jaar geleden samen met een idee. Ze lieten studenten websites bouwen en wilden daarmee zo goed mogelijk vindbaar zijn op sites als bijvoorbeeld Google. „Mensen vonden ons en benaderden ons, dus het werkte”, vertelt Versteegh. ,,Met Invest Online startten we vier en half jaar geleden. Inmiddels zijn we uitgegroeid tot een full service internetbureau.

We bieden bedrijven designs, e-mailmarketing en ook kunnen we ze helpen bij online adverteren en bijvoorbeeld hoe ze om moeten gaan met social media.’’

Per discipline proberen de eigenaren minimaal één medewerker aan te stellen die daarin gespecialiseerd is. ,,Dit is wel een punt wat ons onderscheidt van andere bedrijven. Er zijn wel duizenden internetbedrijven in Nederland,

Bij Invest Online zijn mensen belangrijk. In de ontspanningsruimte kunnen ze niet alleen lunchen, maar ook tafelvoetballen, Xboxen en darten. maar er zijn er maar een paar die echt meetellen. Daarom willen wij laten zien dat we echt iemand hebben die verstand heeft van een bepaald onderdeel en dat lukt alleen wanneer je honderd procent focus hebt op het desbetreffende onderdeel.’’

Toen de twee net begonnen met

het bedrijf Invest Online, werkten ze nog apart van elkaar. Versteegh richtte zich op het ene aspect en van Doorn op het andere. ,,De inkomsten stegen en omdat we toen wat budget kregen, besloten we toen dat we wat mensen moesten zoeken om in dienst te nemen’’, legt van Doorn uit. ,,Twee vrienden van ons kwamen toen bij ons werken. Zij werken hier nog steeds en in de loop der jaren zijn er steeds meer medewerkers bijgekomen. We hebben een relatief laag verloop. En we hebben inmiddels geleerd dat als er eens iemand weggaat, dit geen grote ramp is door de aantrekkingskracht die ons bedrijf inmiddels heeft in de regio.’’

De bedrijven die gebruik maken van de diensten van Invest Online zijn onder meer NIMA, Livera, Thermen Bussloo en het Apeldoornse fietsenbedrijf Merida. Versteegh: ,,In onze beginjaren keken bedrijven vaak eerst even de kat uit de boom, maar inmiddels hebben we een flink aantal positieve referenties op weten te bouwen.’’

Ervaren De twee merken dat ze een stuk meer ervaren zijn dan een aantal jaar geleden. Van Doorn: ,,We lachen nog wel eens om de keuzes die we in het begin maakten. We wilden bijvoorbeeld ons eigen boekhoudsysteem ontwikkelen, maar dat moet je helemaal niet willen. We hebben veel geleerd en we zullen ook in de toekomst nog veel bij leren.’’ Sinds kort is er bij het bedrijf ook een officemanager aan het werk. „Jaren geleden moes-

ten we er niet aan denken om een officemanager aan te nemen, dat konden we allemaal best zelf.

Maar nu begonnen we toch wel te merken dat er veel tijd verloren ging aan het aannemen van telefoontjes en dat de tijd heel erg begint te tellen.’’

Hypotheekadvies Momenteel hebben Versteegh en van Doorn zo’n 70 werknemers voor zich werken. Dit wel onder verschillende bedrijven die ze inmiddels hebben opgezet. Van Doorn richt zich momenteel voornamelijk op het hypotheekadvieskantoor Goedkopehypotheek.nl. ,,We vinden het leuk om onze eigen ideeën uit te testen’’, licht hij toe. ,,We hebben nog meer bedrijven inmiddels, zoals een reisorganisatie met de sites cheap.nl en hoteldeal.nl. Dagelijks krijgen zo’n vijfhonderdduizend mensen een goedkope dagaanbieding in hun mail. En we hebben met een partner ‘Instalweb’ opgezet, een bedrijf waarmee we websites speci-

fiek voor de installatiebranche aanbieden en ontwikkelen. Maar het centrale hart van onze werkruimte is Invest Online.’’

Vrijdagmiddagborrel Versteegh en van Doorn vinden het belangrijk dat hun werknemers zich goed voelen op hun werkplek. ,,Vergaderen, daar houden we niet zo van’’, meldt Versteegh. ,,We willen geen ambtenarencultuur hebben. We hebben veel jonge mensen hier werken en we houden elke vrijdag een vrijdagmiddagborrel. In onze ontspanningsruimte eten we en hebben we een Xbox staan, een tafelvoetbaltafel en er hangt een dartbord.’’

Hij benadrukt dat de werknemers het allerbelangrijkst zijn voor het bedrijf. ,,Het draait om de mensen hier. Het bedrijf draait om hen.

Het gaat erom dat zij doen wat ze leuk vinden, pas dan zijn ze op hun best. Het gebeurt dan ook regelmatig dat werknemers van baan switchen binnen het bedrijf.’’

Invest Online is uitgegroeid van een klein startend bedrijf tot een full service internetbureau. „We zijn dan wel vrienden, maar op de werkvloer zijn we gewoon collega’s’’, zegt mede-eigenaar Thomas Van Doorn. Zijn compagnon Bram Versteegh: „Er zijn veel bedrijven die heel druk zijn met het product wat ze maken, maar die geen idee hebben hoe ze het online moeten promoten en verkopen. Wij helpen daarbij.”

REMCO CLAASSEN De beste Verbale Meester van Nederland

9 april 2015 Theater Odeon Zwolle “De een krijgt met één zin meer voor elkaar dan de ander in een monoloog van een kwartier. “ “Hoe komt het dat je bij de ene collega in slaap valt en bij de ander aan zijn lippen hangt? “

SEMINAR

SPREKEN MET IMPACT Aanmelden voor dit seminar kan op www.m ww w.managem anagementplezier entplezier.nl .nl

€

Lezers van De Ondernemer Ondernemer ontvangen € 50,00 korting op het deelnamebedrag. Bovendien ontvang je Remco’s bestseller ‘Ver Verbaal baal Mees Meestersc terschap’ hap’ gratis.

Vermeld de kortingscode ‘Ondernemer0904’ in het opmerkingenveld op de website van ManagementPlezier.

De kortingscode geldt niet i.c.m. andere aanbiedingen.

50 ko lez rti ers ng

Met deOndernemer aandacht voor (duurzaam) Bouwen in de regio

Non-stop ICT beheerder is op zoek naar zeer ervaren ICT-beheer specialist De JKP Consultancy Groep is gespecialiseerd in het beheren en migreren van complexe ICT-systemen binnen grote organisaties. Voor de hoogste beschikbaarheid van maatschappij- en bedrijfskritische omgevingen zijn continuïteit, ervaring, flexibiliteit en klantgerichtheid zeer belangrijk. Dit zijn dan ook de primaire kernwaarden van JKP en van de JKP specialisten.

Thema 11 april: (duurzaam) Bouwen en bedrijfsonroerend goed

Met een duidelijke focus op operating systems (waaronder OpenVMS beheer), storage, monitoring en databases helpen onze ervaren specialisten 24 uur per dag continuïteit te bieden aan bestaande infrastructuren van klanten. Volledig transparant en aangepast aan de procedures en werkwijze van de klant. Nu en in de toekomst, want JKP investeert ook in het opleiden van de nieuwe generatie flexibele specialisten met onderscheidend vermogen.

JKP voert naast detacheringsopdrachten ook projectwerkzaamheden uit. Als ervaren OpenVMS specialist hebben wij het beheer van soms zeer maatschappijkritische applicaties van diverse opdrachtgevers uit de overheid overgenomen. Wij zijn nu een 24/7 dienstverlener met resultaatverplichting richting onze klanten. Onze opdrachtgevers zijn gevestigd door heel het land en de JKP specialisten werken zowel bij de klant als vanuit ons kantoor op de Deventerstraat te Apeldoorn.

Wij bieden:

Wij vragen:

Interesse? Bel voor meer informatie: Regio Groot Apeldoorn Jarno Smit 06 - 1028 9225 j.smit@wegenermedia.nl Een initiatief van:

- Uitdagende opdrachten bij klanten afkomstig uit financiële instellingen, overheid of industrie - Groep collega’s met gelijkwaardige expertise - Zeer flexibel pakket aan arbeidsvoorwaarden - Open bedrijfscultuur met veel aandacht voor het individu - Mogelijkheid tot het volgen van nieuwe opleidingen en certificeringen

Extra aandacht voor (duurzaam) Bouwen en bedrijfsonroerend goed in de uitgave van 11 april

- Systeembeheerder OpenVMS – minimaal 10 jaar ervaring in het beheer van complexe omgevingen als OpenVMS systeembeheerder / specialist

Regio Groot Deventer Marcel Rood 06-4114 6389 ma.rood@wegenermedia.nl

- Systeembeheerder Monitoring - minimaal 7 jaar ervaring in het beheer van complexe omgevingen als systeembeheerder / monitoring specialist (bij voorkeur kennis van de HP suite)

Regio Groot Zwolle Remco Sigger 06 - 5170 9134 r.sigger@wegenermedia.nl

- Storagebeheerder - minimaal 7 jaar ervaring in het beheer van storage omgevingen (bij voorkeur NetApp gecertificeerd en/of HP 3PAR - HP EVA kennis)

Voelt u zich aangesproken en voldoet u aan een van de bovenstaande functieprofielen? Richt dan uw reactie binnen twee weken, voorzien van recent CV, aan: info@jkp-nederland.com t.a.v. J. Burgers-Pas Voor verdere informatie en een uitgebreide functieomschrijving verwijzen wij u graag naar onze website: www.jkp-nederland.com

maart 2015 - nr. 3

21

thema Machines en slimme software vervangen menselijke arbeid

Robots nemen niet alleen werk uit handen Zijn robots nu een bedreiging of moeten we hen met open armen ontvangen? Sinds minister Asscher van Sociale Zaken en Werkgelegenheid vorig jaar zijn zorgen uitsprak over de toenemende automatisering en robotisering, is de discussie flink opgelaaid. Voorbeelden uit de regio tonen: robots bieden óók kansen. tekst: Leo Polhuys, Jelte Posthumus, Esther Talboom foto: Auping

I

n de zorg, fabriekshallen en kantoorpanden: overal wordt menselijke arbeid vervangen door slimme software en machines. En ons land zet zich steeds meer op de kaart als proeftuin voor zelfrijdende auto’s. Zo vond op de snelweg bij Zwolle onlangs de eerste demonstratie op de openbare weg plaats, door vrachtwagenfabrikant Scania.

Welke banen verdwijnen daardoor? In de discussie over robotisering gaat het lang niet altijd óók over de kansen die technologie ondernemingen biedt. De Ondernemer ging daarom op zoek naar voorbeelden van bedrijven in deze regio, die laten zien dat technologie niet alleen werk uit handen neemt maar ook nieuwe kansen en banen creëert.

Wehkamp (Zwolle): treintjes met producten 35.000 vierkante meter groot is het nieuwe distributiecentrum van Wehkamp, dat dit jaar in gebruik wordt genomen. Even groot als zeven voetbalvelden, en toch nog een stuk kleiner dan de joekels van bijvoorbeeld Zalando (Duitsland, 135.000 vierkante meter) en Nike (België, meer dan 250.000 vierkante meter).

Zulke enorme distributiecentra zullen er steeds meer verschijnen, ook in Nederland, voorspelt Walt-

her Ploos van Amstel, lector City Logistics aan de Hogeschool van Amsterdam. „Pas als je heel groot wordt, kan je veel met robots gaan werken, gezien de grote investeringen die je dan moet doen”, vertelt hij. De orderpickers bij Wehkamp hoeven straks niet meer het magazijn in met een lijst van bestellingen. Treintjes en lopende banden halen de producten automatisch voor hen op. De technologie die orderpickers en andere logistiek medewerkers steeds meer vervangt stelt bedrijven als Zalando, Amazon en Wehkamp in staat om het groeiend aantal internetbestellingen steeds sneller en efficiënter te verwerken en te bezorgen. En dankzij de groei is er voor alle tweehonderd medewerkers van het oude distributiecentrum in Dedemsvaart - ondanks de steeds verdergaande automatisering - werk genoeg op de hypermoderne nieuwe locatie langs de A28.

Hollander Techniek (Apeldoorn): als bedrijf blijven bestaan Quint Brands is adviseur Delta robot bij Hollander Techniek. De delta robot is bij uitstek geschikt voor automatiseren van handmatige verpakkingswerkzaamheden. Brands: „Robotisering kan werkgelegenheid kosten, maar kan er uiteindelijk wel voor zorgen dat je als be-

Ook bij beddenfabrikant Auping heeft robotisering zijn intrede gedaan. drijf blijft bestaan. Bijvoorbeeld op het moment dat er dreiging is vanuit het buitenland voor je productie en je niet overgaat tot automatisering. En binnen het bedrijf zijn door robotisering vaak weer mensen nodig. Wij zijn groeiende door robotisering. En robots nemen niet zozeer de plaats in van mensen, maar nemen wel werk over dat ergonomisch niet verantwoord is”.

Auping (Deventer): robot schuurt erop los Ook hier heeft de robotisering

zijn intrede gedaan. In de houtfabriek staan bijvoorbeeld schuurrobots. Deze nemen onaangenaam, geestdodend en ongezond werk over. Volgens directeur Operations Harry Gruben heeft robotisering bij Auping niet geleid tot verlies van arbeidsplaatsen. Door de toegenomen efficiëntie zal deze op termijn juist tot extra arbeidsplaatsen leiden. „Met dezelfde mensen produceren we nu meer. Op 50 procent minder oppervlakte is de productie flink gestegen. Door een andere, slimmere manier van werken.

Vroeger stonden er in de houtfa-

briek meerdere mensen te schuren. Nu nog slechts enkele en er is één persoon die de robot aanstuurt. Hij heeft de omslag gemaakt naar werk met meer inhoud en meer verantwoordelijkheid.’’ In het grootste naaiatelier van Nederland, waar onder meer matrassen worden gemaakt, is ook het handmatige snijwerk grotendeels vervangen. Volgens Gruben heeft robotisering grote voordelen, qua ergonomie en werkomstandigheden. „En de betrouwbaarheid van een robot is honderd procent. Hij is snel en constant nauwkeurig.”

Leeftijd speelt geen rol bij JKP Consultancy Groep tekst: Esther Talboom foto: Bibi Altink

D

Het managementteam van JKP Consultancy Groep. Van links naar rechts Ronald Offringa, Jolanda Burgers-Pas en haar vader Karel Pas.

e gemiddelde leeftijd van de werknemers van het Apeldoornse ICT-bedrijf JKP Consultancy Groep is 45 jaar.

Dat komt omdat het tien jaar geleden opgerichte bedrijf gespecialiseerd is in het beheer van applicaties die draaien op het besturingssysteem OpenVMS. Adjunct-directeur Jolanda Burgers-Pas: „JKP kiest hier bewust voor. Dergelijke medewerkers nemen een schat aan ervaring mee, zowel technisch als op het gebied van vaardigheden”. „Tien jaar geleden zei men dat OpenVMS nu verdwenen zou

zijn, maar dat is niet zo. Bedrijven die met bedrijfs- en maatschappijkritische applicaties werken, zoals ministeries, de politie en het Kadaster, maken er nog gebruik van.

De verwachting is dat de systemen nog zeker tien jaar meegaan.

Dit betekent meer werk voor ons, want wij zijn actief in deze nichemarkt. Veel beheerders bij bedrijven die OpenVMS gebruiken, gaan met pensioen en schoolverlaters voelen zich niet aangetrokken tot OpenVMS. Deze vergrijzing en het feit dat kennis over dit systeem schaars is, maken dat ons klantenbestand groeit. Met ons huidige beheerteam gaat het knellen, daarom zijn we een eigen OpenVMS-opleiding gestart, ge-

richt op een groep ervaren ict’ers met 25 jaar werkervaring. Ze worden opgeleid door ons beheerteam. Het is belangrijk dat de kennis over OpenVMS wordt overgedragen, want door de vergrijzing vloeit deze weg uit organisaties”.

Bij JKP Consultancy Groep is de 50plus-werknemer meer dan welkom. Burgers-Pas: „De pensioengerechtige leeftijd is bij ons geen issue. Vooral ervaring telt bij sollicitatiegesprekken. We zoeken senioriteit, noem het levenservaring.

We hebben zelfs een medewerker die de pensioengerechtige leeftijd al heeft bereikt”. De komende tien jaar gaat JKP Consultancy voor verdere groei en de extra specialisaties Storage en Monitoring.

maart 2015 - nr. 3

22 Pas op voor internetfraude

tien tips

Spooknota’s, phishing mails, acquisitiefraude, Marktplaatsfraude, datingfraude en identiteitsfraude. Ze staan in de top tien van meest voorkomende oplichtingspraktijken. Door internet heeft cybercrime een enorme vlucht genomen. André Vermeulen van Fraudehelpdesk in Apeldoorn geeft tien tips hoe je kunt voorkomen dat je in de handen valt van oplichters. tekst: Esther Talboom foto: Maarten Sprangh

1. Zorg voor een veilige manier van online betalen De relatief meest veilige manier van betalen is per creditcard. Als je iets online koopt en via Ideal betaalt, krijg je je geld niet terug als de goederen niet worden geleverd.

Maar bij betaling via creditcard ben je in dat geval je geld niet kwijt, want je bent doorgaans drie tot zes maanden verzekerd.

komt. Je kunt de rekening ook laten liggen en wachten tot er een herinnering komt. Die komt meestal niet, want die jongens schieten met hagel. Ze versturen duizend van die facturen en er zijn altijd wel tien of twintig mensen die betalen. Je hebt ook spooknota’s die via mail worden verstuurd en dan kunnen het er zo 100.000 zijn die het land in worden gestuurd.

2. Controleer nota’s Elk bedrijf krijgt wel eens spooknota’s. Vaak zijn het rekeningen van telecombedrijven of incassobedrijven of bijvoorbeeld een betalingsherinnering van het CJIB. Hoe groter het bedrijf, hoe meer kans dat die nota’s ook betaald worden. Een zzp’er die een rekening krijgt waarvan hij niets weet, ziet wel dat het niet klopt en zal niet zo snel geneigd zijn die te betalen. Maar bij bedrijven met een aparte administratie die de betalingen doet, glippen deze facturen er vaak tussen door. Zeker omdat het meestal om kleinere bedragen, onder de honderd euro gaat, is men geneigd ‘het zal wel kloppen’ te denken. Eigenlijk kun je je daar als bedrijf niet tegen wapenen.

Mensen moeten eigenlijk alle facturen controleren. Kijk bijvoorbeeld of je het rekeningnummer van de crediteur in de adressenlijst van je online bankieren tegen-

3. Klik niet zomaar op linkjes in een mail Alle ellende komt binnen via de mail. Wees niet te goed van vertrouwen. Klink nooit op een link van een afzender die je niet voor honderd procent vertrouwt. Er was pas iemand die dacht te reageren op een mail van een bank. Iets over beveiliging. Of je maar op een link wilde klikken. Maar als je dat deed, werd er malware geladen op je pc.

4. Geef niet zomaar een paspoort of rijbewijs of een kopie daarvan af Slechts enkele organisaties mogen een kopie maken, zoals de overheid, de bank en uw werkgever.

Hotels, telecombedrijven, verhuurbedrijven mogen dat niet. Moet het toch afgegeven worden, maak de kopie dan crimineelproof.

Schrijf groot op de kopie dat het

Tips of nieuws voor de Ondernemer?

Mail het naar: redactie@deondernemerapeldoorn.nl Kijk ook eens op www.deondernemer.destentor.nl

André Vermeulen van de Fraudehelpdesk: „Cybercrime heeft een enorme vlucht genomen”. een kopie is en zet er de datum op. Streep het burgerservicenummer door. Organisaties en bedrijven mogen het burgerservicenummer alleen gebruiken als dat wettelijk is bepaald. Het burgerservicenummer staat ook in de strook onderaan. Maak het ook daar onleesbaar.

een betalingsherinnering op de mat want de oplichters hadden gekozen voor betaling achteraf. Ze hadden via een webwinkel spullen besteld en lieten ze op een willekeurig adres bezorgen dat ze van tevoren in de gaten hadden gehouden. Teken dus nooit zomaar voor een pakje dat je voor iemand anders in ontvangst neemt.

ontvangst kunt nemen, moeten er wel kosten betaald worden en die kunnen flink oplopen. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat ook. Maak nooit geld over naar iemand die je nog nooit in levende lijve hebt gezien.

5. Denk niet: dat overkomt mij niet

7. Pas op met openbare wifi

Je denkt altijd: jou overkomt het nooit, altijd die ander. Dat is een grote denkfout, want op een dag gebeurt het je wel als je niet alert bent geweest.

Openbare wifi is onveilig. Dus in internetcafé, hotels, winkelcentra beter niet mailen en zeker niet gaan internetbankieren via openbare wifi.

6. Teken nooit voor een pakketje dat niet voor u is

8. Als iets te mooi lijkt om waar te zijn, dan is het dat ook

Bewaar belangrijke documenten op een veilige plek. Bankafschriften, pincodes en uw DigiD-code zijn alleen van u. Post weggooien?

Verscheur documenten als bankafschriften, hypotheekpapieren en andere formulieren en brieven waar uw naam en adres op staan.

Verander ook regelmatig uw wachtwoorden van bijvoorbeeld DigiD en uw e-mailaccount.

In onder meer de Zaanstreek en Den Haag werd recent melding gedaan van koeriers die aanbelden met een pakketje voor de buren.

Of ze het achter mochten laten, want de buren waren niet thuis.

De ontvangers tekenden voor ontvangst. Niet veel later kwam er iemand langs die zei dat het pakket voor hem was en dat hij per ongeluk een verkeerd adres had ingevuld. De bewoners die het pakket hadden aangenomen, kregen later

Wat veel voorkomt, is erfenisfraude. Je krijgt bericht van een buitenlands advocatenkantoor, een brief op duur geschept papier van een kantoor uit New York of Londen.

Daarin staat bijvoorbeeld dat die en die meneer acht maanden geleden is overleden en dat hij 3,8 miljoen nalaat. En dat het kantoor er na heel lang zoeken achter is gekomen dat jij de enige erfgenaam bent. Maar voordat je de erfenis in

9. Wees zorgvuldig met persoonlijke informatie op papier

10. Meld fraude aan de Fraudehelpdesk Vaak kan de politie weinig met individuele fraudemeldingen, maar soms heeft het wel zin om het de Fraudehelpdesk te melden. Als er twintig meldingen binnenkomen over een bepaalde fraude, kunnen we collectief aangifte doen namens gedupeerden bij de politie.

Apeldoornse wint Beauty Award Noord-Nederland Schoonheidsspecialiste van het Jaar De Apeldoornse Simone van der Weerd heeft de Beauty Award voor schoonheidsspecialiste van het jaar 2015 voor Noord-Nederland gewonnen. Van der Weerd heeft een salon aan de Zwolseweg in Apeldoorn, Skin en Body Care genaamd. Begin maart kreeg ze tijdens een bijeenkomst in Hilversum de award uitgereikt.

Beauty Award is een wedstrijd georganiseerd door vakmagazine Kosmetiek en Beauty Trade Professionals (BTP).

Van der Weerd: „Zo’n award win je niet zomaar. Daar gaat een heel traject aan vooraf, waarbij een uitgebreid businessplan en heldere visie op het vak even zwaar wegen als de

vaardigheden in de salon en communicatieve eigenschappen. Ik ben dan ook ontzettend trots en blij dat ik deze prijs heb mogen behalen. Ik draag nu de titel beste schoonheidsspecialist van Groningen, Friesland, Drenthe, Overijssel en Gelderland”.

Het juryrapport spreekt over een ‘vakvrouw op alle fronten met een professionele en prettige uitstraling. Ondernemer met een focus op beleven waarbij andere disciplines goed gecombineerd zijn. Heeft ambitie te blijven groeien en laat duidelijk zien stappen te zetten om dit te bereiken’.

Van der Weerd is gediplomeerd schoonheidsspecialiste sinds 2001. In 2006 opende ze haar eigen salon,

Skin and Body Care aan de Paslaan in Apeldoorn. Omdat de behandelruimte al snel te klein was, verhuisde de salon in 2008 naar de Zwolseweg. „Skin and Body Care staat voor professionaliteit, persoonlijkheid, samenwerken en adviseren. Wij vinden het belangrijk om samen te werken met onze klanten en hen niet iets op te leggen. Iedereen krijgt een persoonlijk advies en we maken samen een plan van aanpak. Huidverbetering alleen is voor ons niet genoeg. Het moet ook een beleving zijn. De visie van Skin and Body Care: behandel je huid op een liefdevolle en respectvolle manier en maak daar je levensstijl van”, zegt Van der Weerd.

maart 2015 - nr. 3

23

netwerken

Douwe Meetsma en zijn echtgenote Agnes met de wisseltrofee van de BCA.

Vlnr: Ronald Thijs, Martha van Esch, Janine Dorssers en Dick van Heuvelen.

BCA-penningmeester en accountant Ferry Stolvoort, Joost Beekers (Beekers Advocatuur), Leander Witjes (nationale politie) en Sjors Versteegh (Ondernemersklankbord).

Henry van Hattem, (Visser & Visser Accountants-Belastingadviseurs en laatste voorzitter BCA), Henny Horselenberg (eerste BCA-voorzitter) en Elisabeth Hoekstra van EHV Rap.

Het doek is gevallen voor Business Circle Apeldoorn tekst: Esther Talboom foto’s: Peter Lous

W

e sluiten een dik boek.

Dat zei Henry van Hattem, de laatste voorzitter van de Business Circle Apel-

Voor en door vernieuwende ondernemers Stedendriehoek Innoveert. Interesse?

Neem contact met ons op: +31 55 368 33 69 www.stedendriehoekinnoveert.nl sec@stedendriehoekinnoveert.nl

Stedendriehoek Innoveert wordt mogelijk gemaakt door bijdragen van de provincies Gelderland en Overijssel, de Regio Stedendriehoek en het Europees Fonds voor Regionale Ontwikkeling. Europa investeert in uw toekomst.

doorn (BCA), afgelopen dinsdagavond tijdens de afscheidsbijeenkomst. „Workshops, sprekers, barbecues, beaujolaisparty’s. Veel bijeenkomsten hebben we hier gehad. Maar een dalend aantal leden tot een kleine vijftig, bijeenkomsten die bezocht werden door soms maar tien mensen en geen aanwas van nieuwe leden, deden het bestuur besluiten tot de opheffing. Het is jammer, maar soms is dat zo”, aldus Van Hattem.

Niet het einde De BCA heeft 21 jaar bestaan. Leden en oud-leden mochten nog een keer bijeenkomen in de Sociëteit aan de Kerklaan in Apeldoorn.

Van Hattem hield een korte toespraak en ook Coert Munk, voorzitter van de Sociëteit, sprak de zaal toe. Hij liet weten dat het einde van de BCA niet het einde van bezoeken aan de Sociëteit hoeft te zijn, omdat een vijftal mensen in gesprek is over zakelijke activiteiten in de Sociëteit. Een van die activiteiten is een mosselavond in september. „Er wordt door jonge leden van de Sociëteit gewerkt

aan bijeenkomsten voor ondernemende mensen”, zo liet Munk weten.

Wisseltrofee Onder de aanwezigen de eerste voorzitter, Henny van Horselenberg. Douwe Meetsma van Meetsma Advies had de wisseltrofee voor Beste BCA-lid van het jaar meegenomen. Hij was de laatste die deze trofee kreeg. De trofee krijgt nu een plaatsje in de Sociëteit. Meetsma: „Ik vind het jammer dat de BCA stopt, want ik was hier heel regelmatig en heb hier veel goede avonden doorgebracht. Maar met een continu teruglopend aantal leden kon het niet anders. Als er steeds minder toehoorders zijn bij de bijeenkomsten, krijg je ook geen goede sprekers”. Meetsma hoeft zich niet te vervelen, hij is lid van nog vier andere businessclubs in Apeldoorn.

Ook Sjors Versteegh van Ondernemersklankbord was naar de Kerklaan gekomen. Hij is vijftien jaar lang lid geweest van de BCA en betreurt het dat het doek nu is gevallen voor de club.

Agenda Dinsdag 17 maart 䊳 Seminar Maak kennis met bescherming van uw Bedrijfsgeheimen, VNO-NCW Midden Locatie: Dirkzwager advocaten en notarissen, Velperweg 1, Arnhem Aanvang: 15.30 uur Donderdag 19 maart 䊳 Ondernemend Aanbesteden, Stedendriehoek ROI, VNO-NCW Stedendriehoek Locatie: Gemeentehuis Voorst, H.W. Iordensweg 17, Twello Aanvang: 13.00 uur Woensdag 25 maart 䊳 ING Roadshow over toekomstbestendige ondernemingen Locatie: Hotel Van der Valk de Cantharel, Apeldoorn Aanvang: 15.30 uur Donderdag 26 maart 䊳 Arbeidsmarkt event Locatie: Omnisport, Apeldoorn Aanvang: 12.00 uur Maandag 30 maart 䊳 Crowdfunding voor bedrijven, de Maatschappij Locatie: restaurant de Boschvijver, Apeldoorn Aanvang: 12.00 uur Donderdag 23 april SuperDrive, XLLease Locatie: de St@art, Apenheul Aanvang: 14.00 uur Aanmelden: www.xllease.nl 䊳

Nieuws voor de agenda?

Mail het de redactie: redactie@deondernemerapeldoorn.nl

Ziet u zichzelf al zitten op onze nieuwe hoofdtribune?

Meer weten over Businessclub lidmaatschap Go Ahead Eagles?

Mail dan naar: commercie@ga-eagles.nl