Zorg en Welzijn Maart 2010 Dit is een commerciĂŤle bijlage van:
In zes ECR-woonzorglocaties in Nederland is de stichting RAZ verantwoordelijk voor de services en zorgdiensten, evenals 24-uurs professionele zorg en verpleging, residentieel en ambulant.
De stichting RAZ is een erkende (thuis)zorgorganisatie die residentieel en bij cliënten thuis een pakket services en (zorg) diensten levert.
Het Geniet- Gemaks- en Gebruikerslidmaatschap (GGG) van de stichting RAZ geeft leden met korting toegang tot het RAZ-diensten en zorgservices, korting op reizen met ECT Vakanties en verblijf in zorghotelstudio’s van ECR.
Beleef ECR Groot Stokkert op landelijke Open Dag van de Zorg
Een kijkje in de keuken van de stichting RAZ en ECR Op de landelijke Open Dag van de Zorg, zaterdag 20 maart, opent ECR Care Hotel & Resort Groot Stokkert in Wapenveld haar deuren voor publiek en zorgprofessionals onder de naam GGG KEI-dag. Op deze dag staan Kennismaken, Ervaren en Inspireren centraal.
Ervaren
Kennismaken
Op de GGG KEI-dag kunt u onder meer een veelzijdige experiencemarkt bezoeken, met diverse demonstraties en optredens. U kunt de services en diensten van stichting RAZ zelf ervaren op de KEI-dag. Proef bijvoorbeeld de kwaliteit van onze maaltijdservice of neem plaats in de stoel van onze kapper, visagiste of masseuse.
U kunt kennis maken met de zorgadviseurs en de zorg- en horecamedewerkers van de stichting Residentiële en Ambulante Zorg (RAZ).De stichting RAZ is verantwoordelijk voor alle (zorg)diensten in de ECR-locaties en levert ambulante services en diensten bij particulieren thuis, vanuit de ECR-locaties.
U kunt verder deelnemen aan rondleidingen, waarbij we u letterlijk een kijkje in de keuken geven en u een indruk krijgt van de ruime woonappartementen en/of de volledig aangepaste zorghotelkamers. Koffie en thee zijn de hele dag gratis.
mrtm a gtra P ro ke ok St oo R Gr
Stichting RAZ zoekt helpenden, verzorgenden en verpleegkundigen
EC menlaan 2 Dr. Jan van Bree ld ve en 8191 LA Wap T (088) 328 00 50 r: 10.30 - 11.00 uu ffie, ko et m st ng tva On thee en petit four 11.00 uur: toelichting Welkom en korte a m m ra op het prog r: 11.00 - 16.00 uu periencemarkt ex en eati m or Inf uur: V.a. 11.30 uur, elk de locatie or do g din lei Rond 12.30 -13.30 uur: eid en optreden Lunchmogelijkh ld duo Old Go r: 13.30 - 14.00 uu Vakanties T EC ie tat en es Pr uur: 14.30 uur - 15.15 sessie door er ne sig en g Lezin r Judy Lohman schrijversechtpaa ct Eva’ oje ‘Pr ek van het bo r: 15.15 - 16.00 uu zijn en afsluiting Informeel samen
De stichting RAZ is een groeiende (thuis-) zorgorganisatie die op 6 ECR-locaties en bij steeds meer cliënten thuis diverse zorg- en verpleegdiensten levert. Voor deze (ambulante) zorgdiensten is de stichting RAZ permanent op zoek naar professionele en gemotiveerde verzorgenden, verpleegkundigen en helpenden, die onder andere in de wijk ingezet kunnen worden.
Tussen de middag kunt u tegen een aantrekkelijke prijs gebruik maken van het lunchbuffet.
Inspireren We komen graag persoonlijk met u in gesprek en hopen op wederzijdse inspiratie. Uw visie en ideeën inspireren ons tot een nog betere service en zorg. En hopelijk inspireren wij ú tot een comfortabel welzijn, thuis en onderweg.
Maak kennis met het GGG-lidmaatschap We laten u op de GGG KEI-dag zien wat de voordelen zijn van het GGG-lidmaatschap, het Geniet- Gemaks- en Gebruikerslidmaatschap van de stichting RAZ. Als GGG-lid kunt onder meer met korting gebruik maken van het complete service- en dienstenpakket van de stichting RAZ. Daarnaast krijgt u korting op reizen met ECT Vakanties en korting op uw verblijf op ECR Groot Stokkert of Vakantiepark Care Holidays Heino.
Gratis
e m op de landelijk
Ko
DE ZORG, OPEN DAG VAN AART ZATERDAG 20 M okkert en maak
St naar ECR Groot ! euwe werkgever ni uw et m is kenn
Bezoekers die zich op de KEI-dag inschrijven als GGG-lid, krijgen het lidmaatschap voor 2010 gratis.
Daantje Daniëls Senior sociotherapeut Kliniek voor Verslavingszorg Arnhem Ik werk nu 10 jaar in de kliniek. IrisZorg heeft me veel mogelijkheden gegeven om me te ontwikkelen. Momenteel ben ik senior sociotherapeut en bestaan mijn werkzaamheden uit het coachen en ondersteunen van de verschillende teams in de kliniek. Daarnaast houd ik me direct en indirect bezig met de zorg aan onze verslaafde patiënten.
GGG-Quiz: Win een weekend weg Test uw kennis van de stichting RAZ en ECR en doe mee aan de GGG-Quiz. U maakt kans op een gratis weekend in één van de luxe bungalows op Landgoed Old Heino en vele andere prijzen.
Meer informatie? Kijk voor meer informatie over de stichting RAZ, over het complete programma van de GGG KEI-dag en voor alle actuele vacatures op www.raz.nl. U kunt ook bellen naar (088) 328 03 28.
IrisZorg is de organisatie voor verslavingszorg en maatschappelijke opvang in Gelderland en in een deel van Overijssel en Flevoland met meer dan 60 locaties en 1200 werknemers. We hebben regelmatig vacatures voor maatschappelijk werkers, groepsleiders en sociotherapeuten, maar ook voor activiteitenbegeleiders, verpleegkundigen en ondersteunend personeel. Ga voor meer informatie en een nadere kennismaking naar onze website www.iriszorg.nl
Onze patiënten hebben in hun leven veel harde klappen gehad. Ze verdienen een kans, maar moeten wel zelf die kans pakken. Ik ben trots dat ik als medewerker daaraan een bijdrage kan leveren.
Vind de juiste zorgopleiding tijdens
Landstede Open Avond Dinsdag 16 maart van 18.00 - 21.00 uur Harderwijk • Lelystad • Raalte • Zwolle Voor jongeren én volwassenen
www.landstede.nl • 0800-0245666 (gratis)
11
Donderdag 11 maart
Van sociaal onacceptabel snurken tot honderd ademstops per uur
“Hoe vaak komt u ‘s nachts op de bank terecht?”
V.l.n.r: Neuroloog Barend van Kooten, kno-arts Raphael Hemler en longarts Marius Möllers.
Snurken, velen doen het. Soms zo erg, dat de relatie erdoor onder druk komt te staan. Veel mensen denken dat er niets aan te doen is en leren leven met snurken. Het kan ook anders. Keel- neus- en oorarts arts Raphael Hemler van Gelre ziekenhuizen Apeldoorn: “Ik vraag altijd aan patiënten: hoe vaak komt u ’s nachts in de logeerkamer of op de bank terecht? Want het kan toch niet de bedoeling van je relatie zijn dat je altijd slaapt met een muur tussen jullie?”. Gelre ziekenhuizen Apeldoorn en Zutphen beschikken over een team dat gespecialiseerd is in snurken en de overtreffende trap van snurken, obstructief slaap apnoe syndroom (OSAS), apneu geheten in de volksmond. Het team bestaat uit een kno-arts, een longarts en een neuroloog (alleen in Apeldoorn). In februari hield het ziekenhuis in Apeldoorn een voorlichtingsavond over snurken. De avond was in mum van tijd volgeboekt, 200 mensen kwamen naar het auditorium. Vanwege de grote belangstelling wordt er een tweede avond gehouden op 15 maart. De belangstelling verbaast KNO-arts Raphael Hemler niet: “Op het Nederlandse internet zie je meer dan 100.000 hits op het onderwerp snurken”. Mensen zijn vaak met allerlei huis-, tuin- en keukenmiddeltjes in de weer geweest voordat ze bij Hemler terechtkomen. Sprays, neuspleisters, een neusklem en een op de rug van de pyjama vastgenaaide tennisbal, zijn ingezet in de strijd tegen het nachtelijke zagen. Het Australische blaasinstrument didgeridoo spelen schijnt tegen het snurken te kunnen helpen. En natuurlijk oordopjes voor degene die naast de snurker ligt. Overgewicht Er zijn diverse redenen waarom mensen snurken en niet altijd is het euvel te verhelpen. Snurken wordt veroorzaakt door trillingen in de keel bij inademen. Het weefsel in de keel wordt tegen elkaar
aangezogen en dat gaat als het ware klapperen. Alcoholgebruik versterkt het snurken omdat alcohol de spieren in de keel slapper maakt, waardoor de keelwanden makkelijker naar elkaar toe gezogen worden. Ook overgewicht kan snurken verergeren omdat vetweefsel ook rond de keelwanden zit. Oudere mensen snurken meer. Van alle mannen boven de zestig jaar snurkt bijna de helft. Hemler: “Er zijn twee vormen van snurken. De eerste is sociaal onacceptabel snurken, zó hard snurken dat anderen er last van hebben. Dat doet 14 tot 40 procent van de bevolking. Dit kan in relaties tot ernstige problemen lijden. Deze mensen worden soms zelfs uit hotels en van campings geweerd”. De tweede vorm van snurken is de meest ernstige vorm, apnoe. Bij apnoe wordt de bovenste luchtweg herhaaldelijk afgesloten door het zachte gehemelte en de zijwanden van de keel. De ademhaling stopt, soms wel tot honderd keer per uur. De slaap wordt door die herhaalde ademstilstanden verstoord en vermoeidheid overdag is het gevolg. Longarts Marius Möllers: “OSAS, obstructief slaap apnoe syndroom, is de overtreffende trap van snurken. Wanneer iemand snurkt, moe is, ademstops heeft, overdag overmatig slaperig en vergeetachtig is, bestaat het vermoeden van OSAS. Die slaperigheid en vergeetachtigheid kunnen overdag soms zelfs tot – bijna – ongelukken in het verkeer lijden. OSAS komt bij vier
procent van de mannen en twee procent van de vrouwen voor”. Met behulp van een slaaponderzoek kan het OSAS-team vaststellen of er sprake is van een slaap-apnoesyndroom of dat het snurken hinderlijk en niet schadelijk is. Hartritmestoornissen OSAS is niet ongevaarlijk. Doordat de adem tijdens de nacht meerdere malen stokt, daalt het zuurstofgehalte in het bloed, terwijl het koolzuurgehalte stijgt. Het hart wordt belast door drukschommeling in de borst wat tot hoge bloeddruk en hartritmestoornissen kan leiden. Möllers: “Als de patiënt na een ademstilstand weer gaat ademen, gaat er een soort tsunami aan bloed door de bloedbaan naar het rechterdeel van het hart en dat kan hartritmestoornissen geven”. OSAS kan voor forse problemen in het dagelijkse functioneren zorgen. Gelukkig is er wat aan te doen. Voor de ernstige OSASgevallen is er het overdrukapparaat CPAP, Continuous Positive Airway Pressure. Via een masker dat de patiënt ’s nachts op neus en mond moet plaatsen, blaast het overdrukapparaat lucht naar binnen, zodat de luchtweg open wordt gehouden en de ademhaling niet wordt belemmerd. Soms zijn operaties nodig, bijvoorbeeld een verhemelteoperatie of een facelift van de keel. Als de neus te nauw is, waardoor alleen door de mond geademd kan worden of de longen te hard moeten zuigen om lucht binnen te krijgen, kan de
neus wijder worden gemaakt met medicijnen, een klem of operatief. Zware snurkers of zij die een lichte vorm van OSAS hebben, hebben vaak baat bij een zogenaamde anti-snurkbeugel, een apparaat dat ’s nachts in de mond moet worden gedragen. De beugel
houdt de onderkaak naar voren, zodat er meer ruimte achter de tong komt. De snurkbeugel kan het best worden aangemeten door een kaakchirurg of tandtechnicus. Sinds 1 januari van dit jaar wordt de beugel op indicatie door veel verzekeringen vergoed.
Niet snurken, toch apneu
“Ik voel me soms gehandicapt” Bij Frank van Donselaar uit Apeldoorn (40) werd drie jaar geleden de diagnose slaapapnoe gesteld. Dat terwijl hij niet snurkte. Van Donselaar: “Nooit gedaan. Ik adem alleen heel onregelmatig. Soms werd ik wakker met hartkloppingen, want dan had ik kennelijk een ademstilstand gehad en moest het lichaam hard aan het werk om weer zuurstof te krijgen”. Franks ziekte kwam aan het licht dankzij zijn oplettende partner. “Zij werd ’s nachts wakker en ontdekte dat ik stopte met ademen. Zelf had ik al een tijd vage klachten, ik was altijd moe, had weinig energie. Je zoekt de oorzaak overal in, in je werk of in de verstoorde nachtrust doordat je kleine kinderen hebt, maar niet in een lichamelijke kwaal. Mijn ex-schoonvader sliep al met zo’n overdrukapparaat en zei: ‘Laat je eens testen op apneu’. Dat bleek ik te hebben. Ineens vielen alle puzzelstukjes op zijn plaats. Ik slaap nu drie jaar met het apparaat. Zonder zou ik niet ouder dan 50 zijn geworden, zei de arts. In het begin moest ik er vreselijk wennen. Ik heb me er ook echt toe gezet eraan te wennen en ik slaap er nu prima mee. De kinderen vonden het in het begin eng, het apparaat maakt ook geluid, maar ze zijn er nu aan gewend. In mijn omgeving is het wel moeilijk. Mensen snappen het niet. Men weet er te weinig van. Het aparaat helpt wel, maar ik voel me soms gehandicapt doordat ik nog steeds niet op het energieniveau ben waar ik wil zijn”.
Direct flexibele zorgkracht nodig?
>
Toe aan een goede baan in de zorg?
>
> verpleegkundigen > verzorgenden / IG > helpenden “plus” Meer weten? Direct bellen: 055-5768008 Neem contact met ons op en ontdek het zelf. www.imcz.nl
intermedicarezorg
Zorggroep Noordwest-Veluwe. In vertrouwde handen.
Gezocht: medewerkers kleinschalig wonen
Respect, verantwoordelijkheid en geborgenheid. Onder deze kernwaarden verleent Zorggroep Noordwest-Veluwe kwaliteitszorg, die kan variëren van lichte tot zware en complexe zorg. Ons brede pakket diensten op het gebied van wonen, zorg en welzijn bieden wij zowel binnen als buiten onze woonzorgcentra, dus ook aan huis. Onze acht locaties zijn: Randmeer, Weideheem en Sonnevanck in Harderwijk, De Dillenburg, Rehoboth en De IJsvogel in Ermelo en De Schauw en Elim in Putten. Elke locatie heeft een protestants christelijke identiteit en kent een eigen sfeer en cultuur.
Zorggroep Noordwest-Veluwe realiseert door nieuwbouw en renovatie steeds meer verpleeghuisplaatsen in de vorm van kleinschalige woonvormen. Drie
Zorg aan Huis biedt zelfstandig wonende ouderen een totaalpakket van woon- en zorgservice op maat in hun eigen huis. Ter ondersteuning van hun thuissituatie, kunnen zij met Dagactiviteiten ouderen onze dagcentra te bezoeken. Het Advies- en behandelcentrum van de Zorggroep biedt mono- en/of multidisciplinair advies en behandeling bij complexe zorgvragen van ouderen en chronisch zieken. Bij ons bent u in vertrouwde handen.
daarvan zijn reeds bewoond: De IJsvogel, De Korenbloem (bij verpleeghuis
20 maart: Landelijke Open dag van de Zorg
Sonnevanck) en De Boomgaard in woonzorgcentrum Weideheem. Binnenkort komen daar nog twee nieuwe kleinschalige woonvoorzieningen bij: op het terrein van Sonnevanck en in woonzorgcentrum Elim.
Voor deze locaties zijn wij op zoek naar enthousiaste:
Woonzorgassistenten Woonzorgbegeleiders Woonzorgcoördinatoren Tijdens de Open Dag vertellen onze medewerkers je graag over hun
Kom op 20 maart een kijkje bij ons nemen. Van 10.00 tot 16.00 uur staan de deuren van drie locaties van de Zorggroep open: De IJsvogel (Ermelo), Sonnevanck (Harderwijk) en Weideheem (Harderwijk). In elke locatie is er een informatiemarkt met volop informatie over de Zorggroep, onze zorg- en dienstverlening en over werken en leren bij de Zorggroep. Tijdens rondleidingen kun je met eigen ogen zien hoe het er bij ons aan toe gaat en kennis maken met de ‘zorg in al haar facetten’.
ervaringen met het werken in een kleinschalig woonvoorziening.
Graag tot ziens op 20 maart! Kijk voor meer informatie op www.znwv.nl. Je sollicitatie kun je sturen naar p&o@znwv.nl of Stichting Zorggroep Noordwest-Veluwe, afdeling P&O, postbus 15, 3850 AA Ermelo.
voor informatie: www.znwv.nl
13
Donderdag 11 maart
Het gemak van kant- en klaarmaaltijden:
“Gezond eten is een kwestie van goed plannen” Patricia Schutte, woordvoerder van het Voedingscentrum, geeft aan dat dit vooral afhankelijk is van de samenstelling: “Veel kant-enklaarmaaltijden bevatten te weinig groente. Als je ervoor zorgt dat er minimaal 150 gram groente in zit, dan zit je goed. Zo niet, dan is het verstandig je maaltijd met een kleine salade aan te vullen. Ook zijn de porties niet altijd groot genoeg, wat de kans op een snaaiaanval naderhand vergroot. Een maaltijd die rond de 750 calorieën bevat, kan voor een volwaardige maaltijd doorgaan”. Volgens Schutte is het belangrijk om te letten op de hoeveelheid zout en verzadigd vet die een maaltijd bevat. “Verder is variatie in de kant-en-klaarmaaltijden belangrijk”, vervolgt Schutte. “Want ook hier geldt de spelregel van de ‘Schijf van Vijf’. Dus eet je een pizza waar weinig groente op zit, beleg deze dan met extra groente of eet er een salade bij.” Diëtiste Trudy Tolkamp adviseert kant-en-klaarmaaltijden te beperken tot een minimum.
Een druk en hectisch leven laat weinig tijd meer over voor een gezonde en voedzame avondmaaltijd. De schappen in de supermarkt liggen vol met kant-en-klare maaltijden. Hoe gezond is gemaksvoeding? Is een kant-en-klare maaltijd een slimme oplossing of een aanslag op je lijf?
“Natuurlijk zit er een wezenlijk verschil in een maaltijd met aardappelen, groente en vlees en een pizza”, vult Trudy Tolkamp aan, diëtiste bij Sensire, een instelling voor zorg, wonen en welzijn in Oost-Gelderland. Ze adviseert om het nuttigen van ‘snel’ voedsel
te beperken tot een minimum. “Als het echt niet anders kan, is het voor een keer niet zo’n slecht alternatief, want zeg nou zelf: een pizza op z’n tijd is best lekker. Maar vaak wordt niet de link gelegd tussen gezond eten en het feit dat je lichaam een machine is, die een variëteit aan voedingsmiddelen nodig heeft om goed te kunnen functioneren.” Gezonde voeding is dus onlosmakelijk verbonden met gevarieerd eten. Maar de tendens is dat mensen minder aandacht voor voeding hebben en eerder naar een snelle hap grijpen. “Mede daarom is het ministerie van VWS stevig aan de slag gegaan om kant-en-klaarmaaltijden gezonder te maken”, aldus Tolkamp. Ik Kies Bewust Veel producten in de supermarkt zijn voorzien van het ‘Ik Kies Bewust’-logo, zodat je binnen een productgroep een bewuste beste keuze kunt maken en minder zout, suiker en verzadigd vet binnenkrijgt. Maar hoe betrouwbaar is deze richtlijn? Tolkamp: “Het meest gezonde product binnen een groep krijgt het logo. Verse groenten en fruit krijgen het blauwe vinkje sowieso, maar groente in blik niet, omdat die meer zout bevatten. Terwijl groente in blik
per definitie niet ongezond is. Dat maakt een dergelijk keurmerk soms lastig; het wordt een beetje appels met peren vergelijken”. Desondanks consumeer je volgens ikkiesbewust.nl met een ‘bewust’ dagmenu toch gemiddeld driehonderd calorieën minder dan met een ‘gemiddeld’ dagmenu. Kwestie van plannen “Heel veel mensen denken dat gezond eten veel tijd kost, terwijl het in feite gewoon een kwestie van goed plannen is”, stelt Tolkamp. “Op het spreekuur hoor ik bijvoorbeeld vaak dat cliënten geen stoofvlees maken, omdat het zoveel tijd vergt. Maar als je een keer een grote hoeveelheid maakt en het in porties invriest, hoef je het de volgende keer alleen maar op te warmen. Ook kun je aardappelen voor een paar dagen schillen en rijst alvast afkoken.” Wie bij Sensire in de spreekkamer komt, krijgt als advies mee om eens bewust naar het eetpatroon te kijken. “En heb je overgewicht? Zorg dan niet alleen voor gezonde voeding, maar drink voldoende dranken met weinig calorieën en beweeg meer dan de aanbevolen dertig minuten per dag.”
“Au, m’n rug!” De rug. Daar draait je hele lijf om. Al je lichaamsdelen zitten eraan vast. Het centrale zenuwstelsel loopt er doorheen. Er is bijna geen activiteit waarbij je je rug niet gebruikt. Dus als er iets mis is met je rug, kun je niks of bijna niks meer. Niet meer werken, niet meer sporten, niet meer je hobby’s uitoefenen. Eén op de vijf mensen heeft last van lage rugpijn. Misschien niet vreemd als je bedenkt dat een groot deel van ons leven zich afspeelt achter computer en tv. Terwijl ons lijf is gemaakt om te bewegen. Lang in dezelfde houding zitten of staan is niet goed voor de rug. Daarnaast vraagt alles in onze maatschappij tegenwoordig om rennen, vliegen, spanning en stress. Ook niet goed voor de rug! Natuurlijk leidt dat niet bij iedereen tot rugklachten. In veel gevallen gaat het om de belastbaarheid en de belasting van de rug. En dan vooral om het ontbreken van een
goed evenwicht daartussen. Kan de rug de belasting dragen van de activiteiten die je ermee uitvoert? Net dat ene stapje te ver kan leiden tot rugklachten. Rugklachten kunnen ook ontstaan door ouderdom. Weefsels in de wervelkolom gaan achteruit en herstel wordt steeds moeilijker. Regelmatig bewegen Ook voor rugklachten geldt de simpele regel: voorkomen is beter dan genezen. Heb je geen sterke rug? Let dan op met het werk en de sport die je doet. Regelmatig bewegen is belangrijk, maar ook zaken als goed schoeisel kunnen
rugklachten voorkomen. En om te veel stress te voorkomen is voldoende rust in je dagelijkse leven onmisbaar. Meestal kom je zo van je klachten af, maar helaas houden in veel gevallen mensen er last van. “We kunnen niets meer voor u doen”, krijgen ze dan vaak te horen. Blijvend resultaat Dat hoeft niet altijd zo te zijn. De gespecialiseerde fysiotherapeuten van Fysius zijn experts op het gebied van behandeling van rugen bekkenklachten. “Vaak komen mensen inderdaad naar ons toe omdat ze elders te horen hebben gekregen dat ze zijn uitbehan-
deld”, vertelt Kirsten Wilhelmus van Fysius Rugexperts. “Ze hebben gemiddeld al dertien jaar rugklachten, zonder aantoonbare oorzaak. Artrose en hernia komen ook vaak voor. Voor bijna al deze klachten kan de OriGENE-therapie waarvan Fysius Rugexperts gebruikmaakt, uitkomst bieden. Met een driedimensionale rugscan krijgen we een beeld van de rug, de stand van de wervels en de beweeglijkheid van de wervels ten opzichte van elkaar. Zo zien we of er te weinig of teveel speling tussen de wervels is. Die onbalans zorgt vaak voor de rugklachten. Dat beeld zie je niet op een röntgenfoto of MRI.” Met
de OriGENE-therapie van Fysius Rugexperts wordt de spierkracht, de mobiliteit, de stabiliteit en de coördinatie van de cliënt verbeterd. In 75 procent van de gevallen die elders zijn uitbehandeld, zorgt de OriGENE-therapie voor een structurele verbetering, met blijvend resultaat. “Na onze behandeling zijn mensen beweeglijker”, zegt Kirsten Wilhelmus. “Ze kunnen weer rechtop staan, hebben minder pijn en daardoor meer energie. Dat komt omdat de stand van de wervels blijvend is verbeterd.”
Werken bij Vérian? dat is meer dan
OKÉ!
Vérian is een toonaangevende thuiszorgorganisatie in delen van Gelderland, Overijssel, Utrecht en Noord-Brabant. Regelmatig zoeken wij nieuwe collega’s. Zowel tijdelijk als vast, op oproepbasis of met vaste uren per week. Belangstelling? Kijk dan voor onze actuele vacatures op onze site of bel 055 - 538 65 21.
www.verian.nl
Hulp Advies Begeleiding Ondersteuning aan ouderen
H A B O
Apeldoorn Arnhem Oosterbeek Nijmegen Zeist Zutphen
055 - 355 91 24
}
026 - 333 74 32 030 - 692 35 43 06 - 13 93 74 56
info@seniorservice.nl www.seniorservice.nl
Samen sterk Lekker aan de slag
de regie in handen. Voor hulp bij de uitvoering ervan, kunnen ze bij ons terecht.
Een groot aantal cliënten werkt bij gewone bedrijven. Dat doen zij betaald of onbetaald. Zij kunnen ook bij onze eigen maatschappelijke ondernemingen terecht. Kijk voor cliëntvacatures op de cliëntenwebsite van www.pluryn.nl. Andere cliënten volgen dagbesteding. Daar werken zij aan hun ontwikkeling.
We streven daarbij naar een zo volwaardig mogelijke deelname van mensen
Leren doe je elke dag
met een handicap aan de samenleving. Dat doen we door cliënten te onder-
Jonge cliënten van Pluryn gaan meestal naar school. Of zij volgen een andere vorm van onderwijs. Ook leren ze om zo zelfstandig mogelijk te leven.
Ieder mens heeft het vermogen zich verder te (willen) ontwikkelen. Vanuit die visie biedt Pluryn mensen met een handicap de mogelijkheid om vorm en inhoud te geven aan hun leven. Cliënten houden daarbij zoveel mogelijk zelf
steunen bij wonen, werken, leren en vrije tijd. Bij Pluryn is dat maatwerk.
Vervelen hoeft niet Voor wie is Pluryn? Pluryn is er voor mensen met een verstandelijke en/of lichamelijke handicap. We richten ons vooral op cliënten die een meer complexe ondersteuning en zorg nodig hebben. Vaak is er sprake van een combinatie van problematieken op het gebied van verstandelijke vermogens, moeilijke thuissituaties, gedragsstoornissen en een lichamelijke handicap.
Wonen in de wijk
Zaterdag 20 maart van 11.00 tot 16.00 uur
Open Dag van de Zorg bij orthopedagogisch behandelcentrum De Beele, Beelelaan 4, Voorst
Als het even kan leven cliënten midden in de maatschappij, in woningen van Pluryn. Ze doen boodschappen in de supermarkt en gaan om met buurtgenoten. Kortom, ze maken deel uit van de samenleving.
Kijk op www.pluryn.nl voor meer informatie en de adressen van andere Pluryn-vestigingen die deelnemen.
Volgende g stapp in jje carrière?
Voor het invullen van vrije tijd heeft Pluryn veel mogelijkheden. Er zijn sport-, muziek- en hobbyclubs. Maar het liefst zoeken we samen met de cliënt een vereniging in de eigen woonomgeving.
Vestigingen bij u in de buurt Pluryn heeft meer dan honderd locaties in Gelderland, Noord- en Midden-Limburg en Noordoost-Brabant, waaronder De Beele, Het Hietveld, Jan Pieter Heije, Werkenrode Jongeren en Werkenrode Volwassenen, De Winckelsteegh en Groesbeekse Tehuizen.
Kijk voor meer informatie op www.pluryn.nl
Kom naar onze
Open Dag op zaterdag 20 maart van 11.00 uur tot 14.00 uur Atlant Zorggroep houdt open huis op 20 maart aanstaande. Iedereen die geïnteresseerd is in de uitgebreide dienstverlening van Atlant Zorggroep is welkom bij verpleeghuis Heemhof en serviceflat Berkenhove Wilt u eens een kijkje nemen achter de schermen van een verpleeghuis? Of bent u nieuwsgierig naar de appartementen die onlangs verbouwd zijn in serviceflat Berkenhove? Kom dan naar de open dag! Gratis advies en rondleiding Tijdens de open dag staan onze medewerkers klaar om uw vragen te beantwoorden en u te adviseren over uw specifieke situatie en mogelijkheden. Tijdens het open huis krijgt u uiteraard ook alle gelegenheid om sfeer te proeven en rond te kijken. Welkom bij verpleeghuis Heemhof en serviceflat Berkenhove U bent op 20 maart van harte welkom in verpleeghuis Heemhof aan de Beatrijsgaarde 5 te Apeldoorn (wijk De Maten) en in serviceflat Berkenhove aan de Koning Lodewijklaan 387 te Apeldoorn (nabij Theater Orpheus). De koffie staat klaar!
JobTrack.nl De meeste vacatu
Meer info? Bel voor meer informatie: (055) 506 72 11
Geïnteresseerd in vrijwilligerswerk op één van onze locaties? Ook dan ontmoeten wij u heel graag!
res in deze regio Postbus 10, 7300 AA Apeldoorn, telefoon (055) 506 72 00, fax (055) 506 72 21 www.atlant.nl
Veluwse Bron- pure ontspanning
Geniet van een dagje ontspanning bij wellnessresort de Veluwse Bron. Een droomplek waar rust en ontspanning de boventoon voeren. Het wellnessresort ligt op een 21 hectare groot landgoed en biedt meer dan 9.000 m2 aan de mooiste wellnessfaciliteiten.
Ayurveda Arrangement Ontvangst tussen 10.00 en 10.30 uur met koffie of thee Uitleg en rondleiding door gastvrouw Gebruik van alle sauna- en wellnessfaciliteiten tot 23.30 uur Onbeperkt gebruik van douchegel en shampoo Gebruik scrubzout voor bodypeeling Meerdere malen per dag aufgüss (sauna opgietceremonie) Luxe lunchbuffet Ayurvedische massage van 30 minuten of Indiase hoofdmassage van 30 minuten
Speciale prijs: van 85,00 per persoon
voor 69,00 per persoon. Graag reserveren o.v.v. Ayurveda Arrangement. Aanbieding is geldig tot en met 30 september 2010, op basis van beschikbaarheid en m.u.v. de feestdagen. 1e en nden e r e a Deze aanbieding is niet geldig in combinatie met andere acties en/of ed ag i n de ma dag. d g i aanbiedingen van de Veluwse Bron. in ns kled aand en edere di d a op: B n de m ember i Let va sept g a n d e ins tus 4e d augus juli, Viskweekweg 10, 8166 KJ Emst | T 0578.688.888 reserveringen@veluwsebron.nl | www.veluwsebron.nl
Rugpijn? “Ik ben nu 7 keer geweest en mijn pijnklachten zijn enorm verminderd.” E. Boers, Fysius-cliënt met 18 jaar rugklachten, heeft voorheen vele therapieën geprobeerd.
Nu tijdelijk met gratis rugscan t.w.v. € 85,-*
Rugpijn, ischias, hernia,... stop de pijn nu wél! Snel en blijvend herstel, nu binnen handbereik Meld u nu aan voor een intakegesprek. Nu tijdelijk met gratis rugscan.* Onze therapie wordt veelal door zorgverzekeraars (deels) vergoed. * Geldig t/m 31 maart 2010
Vestiging Apeldoorn
Baron Sloetkade 335
7321 ZZ Apeldoorn
0800-222 22 27
(gratis)
www.fysius.nl
Fysius heeft vestigingen in: Apeldoorn, Arnhem, Doetinchem, Ede, Enschede en Winterswijk.
3
Donderdag 11 maart
Klankconcerten, zoutkristalgrotten, ecobehandelingen en Mindfulness
Ontstressen anno 2010 doe je zo
Hester van den Bos van de Veluwse Bron: “Ook bij ons wint de ‘mental spa’ terrein”.
Onderzoek wijst uit dat permanente stress het immuunsysteem aantast, dat het chronische botziekten, suikerziekte en zelfs vormen van kanker in de hand kan werken en dat je huid sneller veroudert dan je lief is. Met de nieuwste trends op het gebied van ontstressen reduceer je deze gezondheidsrisico’s, waarbij zowel het lichaam als de geest tot rust komt.
Hester van den Bos van wellnessresort de Veluwse Bron in Emst: “Een dagje wellness betekent opladen en ontstressen, het is heel goed voor je lijf en de geestelijke ontspanning”. De Aryuvedische massages die in Emst worden aangeboden, worden geheel volgens Indiase traditie uitgevoerd, wat de huidige focus op het verre Oosten in deze branche onderstreept. “De gebruikte oliën worden afgestemd op het type mens dat je bent, zodat je lichaam en geest optimaal in balans zijn na de behandeling”, legt Van den Bos uit. Ontspannen met klanken Ook Thermen Bussloo in Voorst lijkt het aangewezen resort om de nieuwste trends te peilen. Eigenaar Hans Dolman: “We zijn als eerste begonnen met klankconcerten. Mensen worden op comfortabele ligbedden getrakteerd op een live concert met klankschalen, gongs, didgeridoo’s en andere instrumenten. Het is verbazingwekkend hoe ontspannend dit werkt”. Individuele klankmassage behoort
ook tot de mogelijkheden. Zo heeft elke klankschaal zijn eigen frequentie, die op het lichaam wordt overgebracht. Alle cellen trillen daardoor mee. De klanktherapeut kan ook knelpunten in het lichaam opsporen en verhelpen. “Ons lichaam bestaat voor ongeveer 70 procent uit water”, legt Dolman uit. “Als je een steentje in het water gooit, geeft dat ook trilling af aan het water.” Bovendien wordt in de Himalaya zoutkristalgrot zo’n zes keer per dag het bijzondere klank-, geur- en kleurritueel ‘Kailash’ uitgevoerd. “Een bijzondere, meditatieve beleving”, omschrijft Dolman. Steeds meer beautycentra breiden hun aanbod uit met medische behandelingen, een trend die vanuit Amerika is overgewaaid. “Ik denk niet dat je daar als thermenbedrijf mee bezig moet zijn, dat is het werk van de specialist”, vindt Dolman. “Wij richten ons op gezondheid, ontspanning en rust en de zorg ná een cosmetische ingreep.” Ook de Veluwse Bron stelt grenzen wat cosmetische ingrepen betreft. “Het begrip wellness wordt
breder, maar bij ons wordt niet geprikt en gesneden; het moet een ontspannen dag blijven”, vindt Van den Bos. Eco, groen en duurzaam Alles moet tegenwoordig eco, groen en organisch, dus ook de beautybehandelingen staan dicht bij de natuur. Thermen Bussloo heeft deze visie doorgevoerd in de algehele bedrijfsvoering, een trend die in steeds meer spa’s voorkomt. De complete lijn van Babor bestaat uit natuurlijke producten en ook het culinaire onderdeel van Thermen is duurzaam. “We kijken bewust naar de herkomst van voedingsmiddelen en koken zoveel mogelijk biologisch”, vertelt Dolman. “Verder is bijvoorbeeld ons drink- en badwater gerevitaliseerd en door middel van zoutelektrolyse blijven onze baden schoon, zonder toevoeging van extra chloor en zuren.” Ook de Veluwse Bron gaat mee met de ecologische trend. “We letten zeker op het milieu. Zo bie-
den we behandelingen aan met pure, biologische producten van Comfort Zone en wordt de warmte die onze koelingen afgeven hergebruikt, al is dat gezien ons energieverbruik natuurlijk nog minimaal”, aldus Van den Bos. Mindfulness “Stress is een chemische reactie in je lichaam, wat wordt veroorzaakt door je gedachtegang. Een beetje stress is goed, maar in dit hectische leven is het nodig om af en toe een rustmoment in te lassen”, aldus Heleen Kloosterhuis, mede-eigenaresse van ART OF CHI in Eefde, een centrum voor beweging, ontspanning en behandeling. “Mindfulness is een interessante hype en een effectieve methode om mensen te leren omgaan met stress en gezondheidsklachten, maar iets wat wij al jaren aanbieden”, aldus partner Rudy van Cuyk. “Stress krijg je alleen weg als je het lichamelijke en geestelijke aspect combineert met een gezond voedingspatroon. Train je bijvoorbeeld intensief maar
“Totaalpakket heeft de toekomst” Tina Visch, mede-eigenaresse van HealthSpa Ryokan in
blijf je daarnaast gewoon roken, dan levert het weinig resultaat op.” Mindfulness leert je minder vanuit automatische reacties te handelen, en zorgt ervoor dat je hoofd niet op hol slaat. Niet denken is onmogelijk, maar je kunt je gedachten wel sturen en als je betere keuzes maakt, nemen stress en bijkomende lichamelijke klachten af. “Het resultaat is persoonsgebonden, maar meestal zien we mensen na drie lessen al opknappen. Meestal ben je zo’n drie maanden bezig om het echt in je lijf te krijgen”, aldus Van Cuyk. Journalist Roel Elsman uit Deventer leerde dankzij een cursus Mindfulness meer te leven in het hier en nu: “Werk was zeven dagen per week, 24 uur per dag aanwezig en tijd om te ontspannen was er niet. De cursus gaf me een aantal handvatten om in het dagelijkse leven de volle aandacht op één ding tegelijk te richten, in plaats van gedeelde aandacht bij alles tegelijk. Daarnaast maakt Mindfulness me bewust dat ik kan kiezen ergens wel of niet mee bezig te zijn, om vervolgens die keuze ook te accepteren. Dat geeft een hoop innerlijke rust”. Mental spa De ‘mental spa’ wint terrein, zo ook bij de Veluwse Bron. “Naast de behandelingen en faciliteiten die wij aanbieden, geven we regelmatig workshops, óók voor innerlijke coaching”, aldus Van den Bos. “Deelnemers kunnen op deze manier bijvoorbeeld werken aan hun zelfvertrouwen en uitstraling. Ook wij zijn van plan een cursus Mindfulness aan te bieden, waarvoor we een externe docent inhuren.”
Colofon Zorg en Welzijn 2010 is een commerciële bijlage van de Stentor en valt buiten de verantwoordelijkheid van de dagbladredactie. Uitgever De Stentor B.V. Laan van Westenenk 6 Postbus 99 - 7300 AB Apeldoorn Tel. 055 – 5388388 Algemeen directeur Rienk Feenstra
Zutphen, is van mening dat het structureel aanpakken van stress de beste manier is. “We leven in een jachtige tijd, en steeds meer mensen kloppen bij ons aan omdat ze stress willen aanpakken. Na een goed intakegesprek met de Chinees geneeskundige wordt de diagnose gesteld, waarna er structureel iets aan kan worden gedaan.” Visch adviseert mensen kuur- en/of lifestyleprogramma’s te volgen. “Het zou een totaalpakket moeten zijn van een uurtje bewegen, zoals fit-
Bladmanager Trudie van der Veen Commercieel redactiemanagement Esther Talboom Redactie: Roel Elsman Jos Fluitsma Fiona van Gemert- de Heus Agnes Joostema Eric Sleeuwits Esther Talboom
ness, Thai Chi of Yoga, bijkomen in de sauna, gevolgd door een massage en aangevuld met bijvoorbeeld acupunctuur. Want als je met een hoog adrenalineniveau de sauna in gaat, duurt het langer voordat je tot rust komt. Daarom is het nuttig om
Fotografie Patrick van Gemert Hans van de Vlekkert Vormgeving Studio Wegener SpeciaalMedia
het teveel aan adrenaline eerst kwijt te raken met minimaal een half uur actief bewegen.” Het volgen van een kuurprogramma van vijf tot acht dagen kan ervoor zorgen dat je weer volledig in balans raakt, maar Visch onderstreept dat het vooral een nieuwe levensstijl moet worden, om minder stressvol en gezonder door het leven te kunnen gaan. “Het totaalpakket heeft de toekomst”, besluit ze. De Himalaya zoutkristalgrot van Thermen Bussloo. (foto: Thermen Bussloo.)
Opmaak Operations Zwolle Druk Wegener Nieuwsdruk Kantoor Niets uit deze uitgave mag worden overgenomen zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever.
Ieder mens wil gelukkig zijn, maar soms lukt dat niet. Bijvoorbeeld door lichamelijke of psychische problemen, waardoor zelfstandig wonen moeilijk is. Wij staan dichtbij en geven ondersteuning daar waar nodig. Wij helpen mensen de regie over het eigen leven te houden of terug te krijgen. Met respect voor mogelijkheden, oog voor eigen zelfstandigheid, de eigen plek in de maatschappij en samen met naastbetrokkenen. Wij bieden een passend antwoord op vragen op het gebied van wonen, zorg, welzijn, arbeid en opleiding. En zijn daarmee ook de samenleving van dienst.
Ondersteunen voor geluk
Pleegouders gevraagd Soms kunnen ouders vanwege uiteenlopende problemen tijdelijk niet voor hun kinderen zorgen. Ook deze kinderen hebben een
Het doel: geluk!
stabiele en liefdevolle omgeving nodig waar zij kunnen opgroeien. Daarom zoeken wij voor hen mensen die een plek over hebben in hun huis en hart.
Verblijf & Ondersteuning
Verpleging & Verzorging
Ambulante Begeleiding & Zorg
Thuiszorg
De Stichting Leger des Heils Welzijns- en Gezondheidszorg wil een bijdrage leveren aan een betere samenleving, een wereld volgens Gods bedoeling, door op te komen voor en het verlenen van (materiële en immateriële) hulp aan de zwakkeren en kwetsbaren in de samenleving. In daad en woord wil het
Welzijn
Leger des Heils laten zien dat ook deze mensen er mogen zijn, er toe doen. De stichting chting richt zich dan ook met name op mensen die nergens anders terechtkunnen. Uitgangspunt is de christelijke identiteit met als centrale waarden: rechtvaardigheid, gerechtigheid en solidariteit.
Voor meer informatie en criteria: Pleegzorg Leger des Heils Gelderland, t.a.v. Mevr. r. A. Grootaert Telefoon (055) 541 55 44, Mobiel (06) 510 270 56
Werken bij Trajectum: iets voor jou? Trajectum volgens Marcel en Tjebbe:
‘Afwisseling, volop ontwikkelingsmogelijkheden in een informele sfeer ’ Trajectum is ontstaan uit een samenwerkingsverband tussen Hoeve Boschoord en Hanzeborg en telt zo’n 1300 medewerkers. Wij bieden professionele en wetenschappelijk onderbouwde behandeling en begeleiding aan mensen met een lichte verstandelijke beperking en onbegrepen, risicovol gedrag, al dan niet met een forensische achtergrond. Met ons aanbod van gespecialiseerde individuele zorg begeven wij ons op het grensvlak van de gehandicaptenzorg, psychiatrie en justitie. De geboden hulp kenmerkt zich door een grote betrokkenheid bij de bijzondere doelgroep en een integrale benadering van de hulpvragen. Werken bij Trajectum betekent afwisseling, een informele werksfeer en volop ontwikkelingsmogelijkheden. Twee medewerkers; Marcel en Tjebbe delen hun ervaringen over werken bij Trajectum.
Kijk voor actuele vacatures op www.hanzeborg.nl of www.hoeveboschoord.nl of bel rechtstreeks met de afdeling P&O, via 0575 57 61 51.
Marcel Jacobs is groepsleider en vindt Trajectum een prettige werkgever, waar alles goed is geregeld. ‘Recentelijk ben ik gestart met het volgen van een meerjarige opleiding. Het is belangrijk voor de kwaliteit van zorgverlening dat medewerkers over de benodigde kwalificaties beschikken. Mijn inzet als groepsleider is: het stimulerend en motiverend bezig zijn en daarnaast zaken goed beargumenteren om zo (kleine) doelen te bereiken. Ik doe dit binnen een multidisciplinair team. Het is mooi om de cliënten ge-
zamenlijk weer in de goede richting te kunnen brengen. Geen dag is hetzelfde. Het ene moment is het nog gezellig en het volgende moment pas je methodieken toe om de situatie niet te laten escaleren. Het groepsleiderschap is een mooi en afwisselend vak en voor mij voldoende boeiend en uitdagend. Mijn toekomst zie ik binnen Trajectum liggen. De organisatie biedt voldoende mogelijkheden voor opleidingen en op termijn een eventuele andere functie. Kortom: redenen te meer om voor Trajectum te kiezen!’
Tjebbe Liebrand is 25 jaar en werkt voor Trajectum in de functie van Leerling Groepsleider. ‘Ik ben een duaal student, wat in mijn geval een combinatie betekent van 3 dagen in de week werken en 1 dag school. Ik zit in het 4e jaar van de opleiding Sociaal Pedagogisch Hulpverlener. Deze opleiding volg ik in Zwolle op Windesheim. Deze manier van leren en werken vind ik erg prettig en goed bij mij passen. Naast theorie doe ik gelijkertijd ook praktijkervaring op. Wat ik vooral leuk vind aan
het werk is dat ik echt iets kan betekenen voor de cliënten; hen help in hun ontwikkeling en samen met de cliënt dingen onderneem. Het werken op de groep is erg afwisselend. Er gebeurt veel, zodat iedere dag anders is. Ik ben erg blij met de manier waarop ik word begeleid vanuit Trajectum. Ik kan voor mijn gevoel bij al mijn directe collega’s terecht voor vragen. Er wordt ook goed gekeken naar mijn ontwikkeling als groepsleider; zowel door de werkbegeleider als de praktijkbegeleider.’
www.trajectum.info
5
Donderdag 11 maart
Onderzoek naar professionalisering zorg in laatste levensfase
”Kwaliteit van leven van dementerenden in verpleeghuizen verbeteren” Kwaliteit van leven van dementerenden verbeteren. Dat is voor mr. dr. Anne-Mei The de bindende factor in haar onderzoekswerk naar het optimaliseren van de omstandigheden van dementerende cliënten in verpleeghuizen. Een openhartig gesprek over zorg in de laatste levensfase, de zogenaamde palliatieve zorg; professionele hulpverlening en gespecialiseerde verpleeghuizen.
The: “Palliatieve zorg aan dementerenden staat nog in de kinderschoenen. Om daaraan een positieve impuls te geven is het noodzakelijk meer te investeren in de kennis en kracht van zorgmedewerkers in verpleeghuizen en in hun relatie met cliënten.” Medewerkers bepalen de kwaliteit van de zorg, weet The uit ervaring. Ze liep twee jaar mee in een verpleeghuis en zag daar hoe de kwaliteit onder druk kwam te staan door regelgeving, bezuinigingen, protocollen en toenemende werkdruk. The’s jarenlange onderzoekservaring naar palliatieve zorg in ziekenhuizen en verpleeghuizen vormt een goede basis voor de activiteiten van het nieuwe lectoraat Palliatieve zorg, ethiek en communicatie van Windesheim. The geeft sinds 1 januari 2010 leiding aan dit lectoraat. Samen met haar medewerkers onderzoekt ze hoe de palliatieve zorg aan dementerenden in verpleeghuizen zich verder kan professionaliseren. Studenten van Windesheim doen het inventariserende onderzoekswerk. The wil het werkveld in de regio Zwolle betrekken en aansluiting zoeken bij de bestaande netwerken binnen de palliatieve zorg. Een onderzoek van het lectoraat naar de identiteit van mensen met dementie en palliatieve zorg staat in de steigers. Wie zijn ze? Welk beeld heeft de familie van hen en welk beeld roepen deze cliënten op bij zorgmedewerkers? Doel van het onderzoek is, om op basis van de geschetste beelden, instrumenten te ontwikkelen die helpen de zorg te verbeteren. Reflecterend vermogen “De kwaliteit van de zorg is dikwijls nog afhankelijk van de persoonlijke inzet en betrokkenheid van hulpverleners”, stelt The. Structurele kaders van hogerhand worden gemist. Bovendien is het verlenen van goede zorg lastig, doordat de communicatie met dementerenden vaak moeizaam verloopt. The wil het tij keren en de kwaliteit van de zorg verbeteren via twee sporen. Ten eerste wil ze beleidsmakers ervan overtuigen dat verregaande bezuinigingen en regelgeving ten koste gaan van de kwaliteit. Ten tweede wil ze zorgmedewerkers laten ondervinden dat hun werk er toe doet en dat ze hun cirkel van invloed kunnen vergroten door te reflecteren op hun
werk. The: “Wil je goede palliatieve zorg kunnen bieden, dan moet je niet alleen beschikken over medische kennis, maar ook over een goed reflecterend vermogen. Mijn boodschap aan zorgmedewerkers is: ‘Kruip niet in de slachtofferrol maar stel jezelf vragen als: hoe doe ik m’n werk, wat kan ik doen om dat te verbeteren en hoe bespreek ik wat me dwars zit?’ Door reflectie krijgen zorgmedewerkers een beter inzicht op de invloed die ze kunnen uitoefenen. Dat verhoogt het gevoel van eigenwaarde en plezier in het werk.” Om zorgmedewerkers te ondersteunen heeft The in 2007 De Werkvloer Centraal opgericht. Dit arbeidsmotivatieproject richt zich op het verminderen van werkstress bij medewerkers in de ouderenzorg. Intervisie, scholing en coaching moeten bijdragen aan het vinden van structurele voldoening in het werk . Martha Flora Huizen Naast initiatiefnemer van De Werkvloer Centraal is The medeoprichter van de Martha Flora Huizen. Een keten van gespecialiseerde verpleeghuizen voor mensen met dementie door heel Nederland. Ook in de regio Zwolle wil The een Martha Flora Huis vestigen. The: “Onze huizen bieden privacy, een sociale omgeving, geborgenheid en structuur aan zo’n 30 tot 40 mensen. Er is twee keer zoveel personeel dan in traditionele verpleeghuizen om de mensen voldoende tijd en aandacht te kunnen geven. Wonen en zorg zijn gescheiden.” De bewoners betalen huur voor hun zorgappartement en de gemeenschappelijke ruimtes. Een deel van de zorgbijdrage moeten ze zelf betalen. The realiseert zich dat er in de samenleving een beeld kan ontstaan dat alleen de happy view kapitaalkrachtig genoeg is om in een Martha Flora Huis te wonen. Ze neemt dat beeld weg door erop te wijzen dat huidige investeringen op termijn ten goede kunnen komen aan iedereen. “Met dit concept wil ik laten zien dat door individuele aandacht de kwaliteit van de zorg toeneemt. Daarbij ligt het accent op welbevinden, een juiste medische behandeling, goed geschoold personeel en ruime zorgappartementen met privacy voor bewoners en familie. Ik wil beleidsmakers doordringen van de voordelen van dit zorgconcept. Alleen dan kunnen
Dr. Anne-Mei The: “Voorkomen dat de kwaliteit van zorg afneemt”.
we voorkomen, dat door de toenemende zorgvraag van een groeiende groep ouderen, de kwaliteit van zorg afneemt. En alleen dan kan dit concept in de toekomst de verpleegstandaard worden voor iedereen.” Psychogeriatrieprijs Om haar kennis te delen over haar onderzoekswerk naar de palliatieve zorg, schreef The een aantal boeken. In het geruchtmakende boek In de wachtkamer van de dood beschrijft ze het dagelijks leven in een traditioneel verpleeghuis. Daarvoor tekende ze de verhalen op van zowel de demente bewoners en hun familie, als die van zorgmedewerkers, artsen en managers. In 2009 ontving The voor dit boek de tweejaarlijkse Psychogeriatrieprijs. In 1999 rondde The haar promotie-
onderzoek af naar het optimisme van longkankerpatiënten op herstel en beslissingen rond het levenseinde. De uitkomsten hiervan verwerkte ze in het boek Vanavond om 8 uur …, een boek over euthanasie.
Eind vorig jaar verscheen haar boek Verlossers naast God. Dokters en euthanasie in Nederland. Dit boek beschrijft de geschiedenis van de euthanasie in Nederland in al zijn facetten.
Achtergrond mr. dr. Anne-Mei The Mr. dr. Anne-Mei The (1965) is cultureel antropoloog en jurist. Sinds 1 januari 2010 is ze lector van het lectoraat Palliatieve Zorg, Ethiek en Communicatie van Windesheim. Deze functie combineert ze met die van senior onderzoeker bij de vakgroep Nieuwste Geschiedenis van James Kennedy aan de Universiteit van Amsterdam. Ook maakt The deel uit van verschillende adviescommissies in de (ouderen)zorg.
6
Donderdag 11 maart
infotorial
Steun en toeverlaat in het gezin Vérian Care & Clean levert huishoudelijke verzorging. Huishoudelijke verzorging, die veel verder gaat dan afstoffen en poetsen. ‘Wij zien onze medewerkers huishoudelijke verzorging als vertrouwenspersoon voor onze cliënten’, zegt Rien Zwart, directeur van Vérian Care & Clean. “Iemand die de cliënt begeleidt bij de opvoeding van de kinderen, het omgaan met het huishoudgeld, het voorkomen van problemen. Onze medewerkers zijn steun en toeverlaat in het gezin.”
Dat is niet alleen de visie van Vérian, het is vaak ook pure noodzaak. Door het ‘uitkleden’ van de AWBZ nemen kinderen en andere mantelzorgers steeds meer de verzorging van hun verwanten op zich. Daardoor zijn ze minder beschikbaar als vrijwilliger in de zorg. En dat heeft weer tot gevolg dat minder vrijwilligers zich opwerpen als helper in gezinnen. De ontbrekende schakel Vérian heeft drieduizend medewerkers. Zij hebben allemaal een signalerende functie. “Helaas is dat maar al te vaak nodig”, zegt Zwart. “Ik schrik nog wel eens van de verhalen waarmee zij op kantoor komen. Het individualisme heeft sterk toegeslagen. Het is ieder voor zich, weinigen bekommeren zich nog om de mensen om hen heen. Dat leidt vaak tot vereenzaming. En vaak weten mensen niet eens welke ellende zich op een paar meter afstand afspeelt.” De medewerkers van Vérian zijn in veel gevallen de ontbrekende schakel in een gezin. Ze zorgen voor eten, schoonmaken of de was. Ze begeleiden cliënten om (weer) in de maatschappij mee te draaien. Ze signaleren problemen voordat echt ellende ontstaat. “Onze medewerkers zijn zeer regelmatig langere tijd in een gezin”, vertelt Zwart. “Dan vallen dingen op. Als het om ernstige problemen gaat, hebben wij deskundige medewerkers in huis om aan een oplossing te werken.” Ervaringsdeskundigen Bij het kiezen van haar medewerkers let Vérian vooral op geschiktheid voor die signalerende rol. “We kijken vooral naar competenties, niet zozeer naar diploma’s”, zegt Zwart. “Veel van onze medewerkers zijn herintredende vrouwen. Vrouwen die relaties hebben of
hebben gehad, kinderen opvoeden en weten wat er in een gezin komt kijken. Daarmee zijn zij uitstekende ervaringsdeskundigen. In dit werk dichtbij onze cliënten komt hun ervaring goed tot zijn recht.” Om medewerkers hun signalerende functie goed te laten vervullen zorgt Vérian ervoor dat zij zoveel mogelijk telkens bij dezelfde cliënt komen. Cliënten vinden het zelf ook heel vervelend om elke keer een andere huishoudelijke verzorgende te krijgen. Spin in het web Uiteindelijk wil Vérian de wijkverpleegkundige terug in de wijk, als spin in het web die weet wat er met mensen in de wijk gebeurt. En die weet voor welke hulp cliënten bij welke zorgverlener terecht kunnen. Zwart: “Achter de wijkverpleegkundige staan wij als flexibele organisatie die betaalbare zorg in de wijk biedt”. Volgens Zwart is vragen om zorg nog vaak een probleem. Mensen schamen zich ervoor om hulp te vragen en stellen een aanvraag om hulp uit. “Wij adviseren juist om op tijd te laten weten dat je hulp nodig hebt. Dan is erger te voorkomen, met relatief weinig ondersteuning. Als je er te laat mee bent, helpt alleen huishoudelijke hulp vaak niet. Ga dus op tijd naar het zorgloket van de gemeente. Daar werken medewerkers die deskundig zijn op het gebied van de Wmo. Zij kunnen samen met ons als aanbieder een indicatie stellen.” Ook voor jongeren Huishoudelijke hulp is er niet alleen voor ouderen. Ook veel jongeren doen er ook een beroep op. Omdat de moeder van het gezin tijdelijk uit de running is, bij langdurige ernstige ziekte of na een sterfgeval waardoor het gezin ontregeld is omdat de achterblijvende
partner moet werken. Het kan ook gaan om een tijdelijke vraag bijvoorbeeld omdat je als alleenstaande met je been in het gips zit. Vérian is er ook voor veiligheids- en
gemaksvoorzieningen, bijvoorbeeld persoonsalarmering. “We zorgen graag voor tevreden klanten. Elke dag bellen we een aantal cliënten om te horen of onze
huishoudelijke hulp inderdaad is geweest en of de klant tevreden is over de hulp.”
kosten daarvan. De hulpmiddelen helpen u om in de dagelijkse praktijk met uw chronische of tijdelijke beperking om te gaan. Ze zijn vaak bedacht door mensen die zelf een beperking hebben. Allemaal handige hulpmiddelen die u nergens anders kunt krijgen.
mogelijk. Vérian biedt niet alleen thuiszorg aan iedereen die dit vanwege ziekte, leeftijd of lichamelijke beperking nodig heeft. Vérian levert ook andere zorggerelateerde diensten, zoals jeugdgezondheidszorg, thuisbegeleiding, maatschappelijk werk, zwangerschapsbegeleiding, mantelzorg, diëtetiek en de Vérian Zorgwinkels. Ook heeft Vérian wijkverpleegkundigen in dienst met een extra specialisme op het gebied van astma/COPD, reuma, diabetes, (borst)kanker, pijnbestrijding en verpleegtechnologie, hart- en vaatziekten, CVA en stomazorg. Kortom, Vérian is veelzijdig in zorg!
Zorgwinkel heeft handige hulpmiddelen Een handige flesopener voor als u wat minder kracht in de handen hebt. Krukken voor als u met een gebroken been van het skiën terugkomt. Een verpleeghuisbed voor thuisverpleging. U vindt deze en nog veel meer hulpmiddelen in de zorgwinkels van Vérian. In Apeldoorn zijn er twee, een in de Hofstraat en een in het Gelre Ziekenhuis. Elke inwoner van Nederland heeft recht op gratis uitleen van een aantal artikelen voor een periode van twee keer drie maanden. Heeft u het hulpmiddel daarna nog langer nodig? Dan kunt u het huren of kopen. Vaak vergoedt uw zorgverzekering de
Dit is Vérian Verzorging of verpleging thuis of hulp bij het huishouden is er voor iedereen in Nederland. Veel mensen willen zo lang mogelijk thuis blijven wonen of thuis herstellen na een ziekenhuisopname. Thuiszorg van Vérian maakt dat
7
Donderdag 11 maart
Preventieve bodyscan is de APK voor het lichaam
“Als je niets wilt weten, moet je geen onderzoek laten doen” lend onderzoek zouden moeten doen wanneer de cliënt hier ook uitsluitsel over wil hebben. Een aanvullend onderzoek, zoals een inwendig onderzoek of een bloedonderzoek, geeft namelijk ook meer informatie over de functioneringswaarde van bepaalde organen die je met behulp van een scan alleen niet kunt vaststellen”.
U bent de 40 gepasseerd. En hoewel u zich nog steeds erg fit voelt, bent u wel benieuwd of u ook echt gezond bent. Er is misschien geen enkele reden om daaraan te twijfelen, maar toch wilt u graag zeker weten dat u niets mankeert. In het reguliere ziekenhuis kunt u doorgaans niet terecht met uw vraag. Want u heeft geen indicatie. Een preventieve bodyscan in een privé kliniek is misschien een oplossing, maar waar moet u zijn en bij wie kunt u terecht?
Steeds meer Nederlanders zoeken hun heil in een preventieve bodyscan als er geen onmiddellijke aanleiding is voor specialistisch onderzoek in een regulier ziekenhuis. Omdat er op grond van de wetgeving geen preventieve bodyscans in Nederland mogen worden gehouden, vinden de meeste onderzoeken in het buitenland plaats. Private Scan uit Hengelo is een aanbieder van bodyscans die voor het onderzoek aangewezen is op privéklinieken in Duitsland. Vlak over de Nederlandse grens bij Gütersloh staat zo’n kliniek, maar ook in het Ruhrgebied heeft Private Scan een aantal behandelingsmogelijkheden. Volgens manager Bas Vunderink is de reden dat dergelijke onderzoeken wel in Duitsland en (nog) niet in Nederland mogen plaatsvinden, gelegen in het feit dat het Duitse gezondheidsstelsel minder gecompliceerd in elkaar zit dan het Nederlandse: “In Duitsland is het over het algemeen meer geaccepteerd om je binnenste buiten te laten keren als je daar behoefte aan hebt.” Vunderink legt de nadruk op het preventieve karakter van een dergelijk onderzoek: “Natuurlijk krijgen we ook mensen over de vloer die bepaalde klachten hebben, maar het gros wil graag uit voorzorg zo’n onderzoek doen. Vergelijk het maar met een APK-keuring van je auto. Ook die moet je boven een bepaalde leeftijd van je auto ieder jaar laten uitvoeren, ook als er niets aan mankeert. Waarom zou je dat ook niet voor je lichaam laten doen? Je kunt niet zuinig genoeg zijn op je lichaam, want je moet er je hele leven mee doen”.
MRI-scan en cardiologische test Het is volgens Bas Vunderink met name de groep 40plussers die een preventieve scan wil laten doen: “Boven de 40 kom je toch op een leeftijd waarop je wat meer rekening gaat houden met je gezondheid. Je voelt je goed, maar je wilt dit wel graag bevestigd zien. Misschien heb je soms wat vage klachten, waarvan de oorzaak niet goed te achterhalen valt. Dan is het goed dat je de mogelijkheid hebt om je preventief te laten onderzoeken.” Voordat het tot een daadwerkelijk onderzoek komt, is er een (telefonisch) intakegesprek en moet er een uitgebreide gezondheidsvragenlijst worden ingevuld. “Dat doen we omdat we zeker willen weten of mensen zich bewust zijn van wat ze willen laten onderzoeken”, zegt Vunderink. Wanneer het uiteindelijk tot een onderzoek komt, wordt er een volledig op maat gemaakt programma samengesteld: “In totaal moet je rekening houden met een vier tot vijf uur durend programma. Als je daar de reistijd ook nog eens bij optelt, ben je vaak een hele dag kwijt. Een preventieve bodyscan bestaat, behalve uit een MRI-scan, ook uit een cardiologische test, want we willen ook weten hoe het hart functioneert”. Een bloedonderzoek is optioneel. “Een goede aanvulling op het standaard onderzoek”, merkt Vunderink op: “Als je alleen een MRI-scan zou doen, dan baseer je de diagnose alleen op de beelden die met behulp van de scan zijn gemaakt. Van de darmen en het spijsverteringskanaal kunnen we echter geen scan maken, wat betekent dat we een aanvul-
Melding Eén van de voordelen van een preventieve scan is dat je dezelfde dag al de uitslag van het onderzoek krijgt en de volgende dag per post de rapportage van dat onderzoek ontvangt. In de meeste gevallen is er niets aan de hand, maar mocht er tijdens het onderzoek toch iets geconstateerd zijn, dan maakt Private Scan daar uiteraard melding van. Bas Vunderink: “Dat kan variëren van een cyste of een kleine slijtage, maar soms bestaat het vermoeden dat er meer aan de hand is. Ook dan zullen we de cliënt hierover informeren. Als je niets wilt weten, moet je geen onderzoek laten doen. Vaak zie je dan dat mensen teruggaan naar hun eigen medisch specialist die
heel gericht onderzoek kan doen naar de aard van de klacht. Toch komt het ook wel eens voor dat cliënten ons vragen of wij namens hen kunnen helpen bij het zoeken naar een goede kliniek voor een vervolgbehandeling. Omdat ze in Nederland uitgedokterd zijn, de wachttijden te lang vinden of niet meer met een bepaalde specialist door één deur kunnen.” Kosten De kosten van een bodyscan zijn volgens Bas Vunderink afhankelijk van het soort onderzoek dat wordt gedaan: “We kunnen, afhankelijk van de klacht van een cliënt, met een losse scan heel gericht preventief onderzoek doen. Bijvoorbeeld naar de prostaat. Afhankelijk van het soort onderzoek zullen de kosten variëren van 700 tot 2000 euro. Gelukkig zien ook steeds meer zorgverzekeraars in Nederland het nut van preventief onderzoek in, hoewel voorlopig alleen de mensen met een uitgebreide polis op een volledige of gedeeltelijke vergoeding van een preventieve bodyscan door hun zorgverzekeraar kunnen rekenen.”
Leven is beleven van de rijkdom van de eigen gevoelsstromen, Van onze cosmische verbondenheid, van onze levensblijheid. Qualiteit van leven is qualiteit van beleven, Maar op je hoede geworden voor afkeuring bij zelf expressie, voor deze schamend, wordt deze, onze basis kracht, verdrongen ! weggestopt, maar deze strijd tegen eigen kracht soupeert zichzelf ! ziehier de bron van vele onbegrepen, ingrijpende, vermoeidheden, van zwak voelen, van gemis aan enthousiasme, aan vervoering.. Ontdek deze mechanismen om ze te kunnen ontwarren !
F.H. Habekotté, arts. Psychiatrie, psychotherapie Zelf-ontplooiing.nl Persoonlijkheids-ontplooiing
Zutphen, 7201 DE Zaadmarkt 112 fhhabekotte@upc mail.nl 06-51152031
Zo kun je me het best omschrijven. Iedere dag opnieuw verbaasd worden hoe intensief baby’s, peuters, kleuters en schoolkinderen de wereld om hen heen beleven. Daar haal ik mijn inspiratie uit en dan voel ik me als een spin in het web. De wereld wordt voor een opgroeiend kind steeds iets groter. Ik geef ze graag de ruimte en de mogelijkheden om deze te ontdekken. Samen op zoek
blijven naar nieuwe uitdagingen . Een dankbare en Kindero deropva pvang ng
Kinderopvang inderopvang
opvang opva ng
verantwoordelijke taak. U kunt er als ouder van op aan dat de kwaliteit gewaarborgd is. Niet alleen de kinderen, maar ook wij houden van uitdagingen en blijven onszelf altijd vernieuwen om zo de grenzen te verleggen en de wereld te blijven ontdekken. Kijk voor vacatures op:
8
Donderdag 11 maart
9
Donderdag 11 maart
Cardiologen over verbeterde behandeling hart- en vaatziekten
“Het hart is prachtig” zou je cholesterolgehalte en bloeddruk moeten laten controleren. Niet ieder jaar, maar afhankelijk van de waardes, bijvoorbeeld om het jaar of om de vijf jaar”.
Cardiologen Reinier Waalewijn en Debbie Nicastia:”Problemen van hartpatiënten steeds chronischer”.
Volgens cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek overleden in 2008 ruim 33.000 mensen aan hart- en vaatziekten. Het is voor het eerst dat hart- en vaatziekten in Nederland niet meer doodsoorzaak nummer één is, dat is kanker geworden. Verbeterde behandelmethoden laten het sterftecijfer ieder jaar weer verder dalen. Niettemin is het druk bij de maatschap cardiologie in Gelre ziekenhuizen Apeldoorn. De cardiologen uit Apeldoorn zien jaarlijks maar liefst 22.000 patiënten op hun polikliniek.
Reinier Waalewijn en Debbie Nicastia zijn twee van de acht cardiologen die werken in Gelre ziekenhuizen Apeldoorn. Waalewijn volgde zijn opleiding in het Amsterdamse AMC en kwam in 2003 naar Apeldoorn. Binnen de cardiologie legt hij zich met name toe op de invasieve diagnostiek, ofwel alles wat met inwendige onderzoeken te maken heeft. Twee jaar later kwam Debbie Nicastia de maatschap versterken. Zij kwam uit Zwolle, waar ze chef de clinique was, en heeft als aandachtsgebied pacemakers en hartritmestoornissen. De maatschap is in een paar jaar tijd uitgebreid van vijf naar acht cardiologen. Hoezo deze uitbreiding? Zijn er meer mensen die het aan hun hart hebben dan vroeger? Waalewijn: “Er gaan meer mensen naar de cardioloog dan vroeger, wat overigens niet hoeft te betekenen dat ze hartpatiënt zijn. We doen hier nu 1300 catheterisaties per jaar, vijf jaar geleden waren dat er 700. De uitbreiding van het aantal cardiologen heeft ook te maken met het binnenhalen van de Bopleiding cardiologie. Deze opleiding zorgt voor meer activiteiten, we moeten nu een deel van onze tijd spenderen aan lesgeven aan medisch specialisten in opleiding.
Daarnaast is de toename van werkzaamheden patiëntgebonden. De problemen van hartpatiënten zijn de laatste jaren steeds chronischer. Er zijn meer opnames en heropnames van patiënten. Daar moet je zoals wij het noemen ‘agressief’ en invasief, dus bijvoorbeeld door middel van dotteren of opereren, op reageren. De afgelopen twintig jaar zijn er veel ontwikkelingen geweest op medisch vlak, waardoor de overlevingskansen van hartpatiënten vergroot zijn. Maar die mensen moet je wel allemaal controleren en dat gebeurt vaak poliklinisch. Tot slot is er sprake van vergrijzing en een stijging van de gemiddelde leeftijd en oudere mensen hebben nu eenmaal meer kans op het krijgen van hartziekten. Op onze hartbewaking liggen op dit moment drie mensen van 85 jaar of ouder”. Nicastia: “Onze oudste opgenomen dame op dit moment is 92. Onze jongste is 33 jaar”. Behoren hart- en vaatziekten nog steeds tot de belangrijkste doodsoorzaak? Waalewijn: “Sinds 2008 is kanker voor het eerst doodsoorzaak nummer één, weliswaar direct gevolgd door hart- en vaatziekten. Wel hebben we in de cardiologie een grotere progressie gemaakt met het
terugdringen van de mortaliteit, de sterfte, dan oncologen doen bij kanker. De behandeling van harten vaatziekten is enorm verbeterd”. Nicastia: “Cardiologie is in de jaren ’60, ’70 afgescheiden van interne geneeskunde en agressiever qua aanpak geworden. Aanvankelijk waren cardiologen nooit zo genegen in te grijpen bij hartpatiënten. Vroeger was het na een hartinfarct zes weken rust houden. Een infarct is een grote wond, daar moet je niet aan zitten, was de gedachte. Eind jaren tachtig kwam trombolyse (medicament waarmee een stolsel in een bloedvat wordt opgelost –red.). Dit betekende een enorme vooruitgang in de behandeling. Hoe eerder je in kunt grijpen na een hartinfarct, hoe kleiner de schade aan de hartspier. Daarna kwam de dotterbehandeling in de acute fase van een hartinfarct. De visie dat meteen dotteren na een hartinfarct beter is dan trombolyse, spreidde zich snel uit over Nederland. Twintig jaar geleden is begonnen met het routinematig dotteren in de acute fase van het hartinfarct. Daardoor is de sterfte na een hartinfarct nog verder gedaald. Na een ongecompliceerd hartinfarct is het sterftecijfer na dotteren minder dan drie procent. Wat trouwens niet wil zeggen dat de patiënten dan genezen zijn, de
Foto: Maarten Haazebroek, medische fotografie Gelre ziekenhuizen
ziekte aderverkalking hebben ze nog steeds”. Waalewijn: “Er wordt sneller overgegaan tot invasieve diagnostiek en therapie, wat leidt tot een verbeterde prognose voor de patiënt. De goede resultaten rechtvaardigen deze intensieve aanpak bij zowel acute hartpatiënten als nietacute hartpatiënten. Daarnaast zijn er nu ook veel meer medicijnen die een heel goede preventieve en ondersteunende functie hebben dan tien jaar geleden”. Wat zijn de risicofactoren voor hart- en vaatziekten? Waalewijn: “Roken, hoge bloeddruk, erfelijke belasting, te hoog cholesterolgehalte, suikerziekte. Daarnaast overgewicht”. En hoe zit het met stress? Nicastia: “Het zogenaamde persoonlijkheidstype A werd altijd geassocieerd met iemand die mogelijk hart- en vaatziekten gevoelig was. Maar als je gaat kijken naar die typen, dan blijkt dat ze veel reisden, veel rookten en niet gezond leefden. Dus het is niet gezegd dat stress de belangrijkste risicofactor is voor mogelijk hart- en vaatziekten. Uit het Amerikaanse Framinghamonderzoek kwam stress niet als risicofactor voor hart- en vaatziekten
naar voren”. Waalewijn: “Van roken krijg je bruine vingers, maar het zijn niet de bruine vingers die longkanker veroorzaken. Stress is waarschijnlijk geen onafhankelijke risicofactor voor hart- en vaatziekten, maar de omstandigheden waarin mensen leven die stress hebben, mogelijk wel”. Wat kun je doen om te voorkomen dat je het aan je hart krijgt? Waalewijn: Als je al hartpatiënt bent, is het belangrijk dat je alle pillen slikt die de cardioloog je voorschrijft. En dat je een voorbeeldige levensstijl erop nahoudt, dus sporten en gezond eten met veel fruit en weinig dierlijke vetten met uitzondering van vis”. Nicastia: ‘En stoppen met roken en afvallen bij overgewicht. Want overgewicht vergroot het risico op suikerziekte en dat is weer een risicofactor. Overwicht verhoogt ook vaak de bloeddruk”. Waalewijn: “Dan de primaire preventie. Als je uit een gezonde familie komt, waar geen historie is van hart- en vaatziekten, is het belangrijk om gezond te leven. Er is dan geen noodzaak voor routinematige controle en behandeling. Wanneer je uit een familie komt, waarin eerstelijns familieleden vóór hun 55ste hart- en vaatziekten kregen, dan
Wat zijn de meest gestelde vragen van hartpatiënten? Nicastia:”’Wat mag ik nog, dokter?’. ‘Alles’, is dan mijn antwoord, voor de reguliere hartpatiënt met een redelijke hartfunctie. Afhankelijk van de restfunctie van hart, adviseren we vaak minder zout te gebruiken, want zout houdt vocht vast en vocht blaast het hart op. Dat is moeilijk voor mensen, want je komt aan hun eetpatroon. ‘Ik eet niet zoveel zout’, hoor ik vaak, maar mensen vergeten dat overal zout in zit, zeker in kant- en klaarmaaltijden. Mensen denken ook vaak: ’t is toch weg, waarom moet ik pillen slikken. Veel Nederlanders hebben een aangeboren aversie tegen medicijnen, dat is in Mediterrane landen heel anders. Patiënten willen soms geen medicijnen meer nemen, al is het alleen maar omdat ze er daardoor elke dag mee geconfronteerd worden dat ze niet zo gezond zijn als ze denken”. Waalewijn: “De moeilijkst behandelbare groep bestaat uit patiënten die eigenlijk geen klachten hebben en toch veel pillen moeten slikken. Het is moeilijk voor hen om gezond te leven en zich te conformeren aan de adviezen van de dokter. Als we deze mensen te snel uit de controle ontslaan, vervallen ze vaak in hun oude leefpatroon. Het is hetzelfde met te hard rijden. Als er niet gecontroleerd zou worden, zouden we allemaal te hard rijden”. Nicastia: “Patiënten horen ook graag wat ze willen horen. Wij zeggen dat ze moeten stoppen met roken, maar er zijn altijd de verhalen van opa die 90 werd en zijn hele leven gerookt had. Maar ze vergeten dat opa fietste en niet iedere dag vlees at en op tijd naar bed ging”. Waalewijn: “En opa kwam uit de tijd van natuurlijke selectie. Hij had de hongerwinter in de Tweede Wereldoorlog overleefd. Hij had een sterk gestel”. Nicastia: “Er hoeft maar één iemand te zeggen: ‘Die pillen zijn slecht voor je’, en de patiënt stopt met het nemen van de medicijnen en wij kunnen weer opnieuw beginnen”. Waalewijn: “De invloed van de media is ook erg groot. Het televisieprogramma Radar heeft enkele jaren geleden een uitzending gewijd aan cholesterolverlagende medicatie, de zogenaamde statines. Alle gevallen werden over één kam geschoren en de middelen zouden tot veel klachten leiden.
In onze patiëntenpopulatie stopte naar schatting een kwart van de mensen met hun cholesterolverlagende medicijnen door die uitzending. We hebben heel wat moeten praten om dat weer recht te breien. Het valt niet te ontkennen dat medicijnen bijwerkingen hebben. En we weten niet hoe agressief onze aanpak moet zijn bij mensen die nog geen hart- en vaatziekten hebben als het gaat om het verlagen van het cholesterolgehalte. Je kunt je afvragen of je iemand die een verhoogd cholesterolgehalte heeft, maar verder gezond is, wel moet behandelen met een medicijn. Zeker omdat de effectiviteit van de behandeling afneemt naarmate je gezonder bent. Iedere patiënt moet je als een individu behandelen. Elke patiënt is anders en behoeft een voor hem of haar specifieke behandeling. Het is echt tailormade geneeskunde”. Betekent hartpatiënt zijn niet met een tijdbom leven?Je weet tenslotte nooit wanneer er een stolseltje in je kransslagader vast komt te zitten? Waalewijn: “Onze spreekkamer is vol angst en bezorgdheid. Dat vertaalt zich in allerlei klachten die soms niet met het hart te maken hebben. Zo kwam er een tijd geleden een patiënte bij me van wie ik niet begreep waarom ze er was, omdat het goed met haar ging. Wat bleek, haar broer was overleden aan een hartinfarct en daardoor kwam ze vervroegd met klachten. Soms weet je niet wat er achter een noodkreet zit. Bij familieleden van de patiënt speelt angst ook een rol. Ze stellen soms onredelijke eisen aan je: ‘Hij moet nú acuut geopereerd worden’, klinkt het dan. Mensen zijn heel bang om hun geliefde of naaste te verliezen en vaak is dat niet onterecht”. Nicastia: “Het betekent ook nogal wat als je het aan je hart krijgt. Het is een ziekte die niet goed te voorspellen is. Soms zie je mensen met een hartinfarct die de dag ervoor nog aan het mountainbiken in het bos waren. Gezonde mensen. Die ineens niet meer zelf naar de wc kunnen lopen, maar afhankelijk zijn van anderen. Ze moeten daarna het vertrouwen in hun eigen lichaam weer terugkrijgen en dat is moeilijk”. Waalewijn: “Veel mensen krijgen na een hartinfarct klachten passend bij een vorm van depressie. Ze hebben het gevoel dat hun lichaam ze in de steek heeft gelaten”. Nicastia: “Daarom wordt er ook standaard een psycholoog ingeschakeld tijdens de hartrevalidatie. Veel mensen hebben geen behoefte aan de psycholoog, meestal hebben ze voldoende steun aan de lotgenoten met wie ze praten tijdens de revalidatie”.
We worden allemaal steeds ouder en de medische wetenschap kan ons steeds langer in leven houden, maar hoe lang gaat een hart eigenlijk mee? Nicastia: “Het hart is een dankbaar orgaan. Mensen kunnen 100 jaar worden en ze gaan dood aan van alles, behalve aan hun hart. Het hart is prachtig! Het slijt wel, door verbindweefseling en verkalking wordt het stugger. Dat gaat een ouder iemand merken als het hart sneller gaat kloppen bij inspanning. Maar bij inspanning is het meestal de longcapaciteit die te kort schiet of de stramme spieren of gewrichten die ouderen hinderen.
ons wel tegenover onze patiënten moeten verdedigen over de wachtlijsten. Niet dat het in andere centra niet goed gebeurt. Let wel, alles wat cardiologie landelijk doet, is vastgelegd. En alles is gericht op het behoud van kwaliteit”.
Het gezonde ouder wordende hart is vrijwel nooit de belemmerende factor”. Wat zou u in de toekomst nog graag mee willen maken op uw vakgebied? Waalewijn: “Hier in het ziekenhuis ligt onze ambitie in de nabije toekomst op het gebied van ICD (implanteerbare cardioverter-defribillator ter behandeling van hartritmestoornissen – red) en dotteren. Wat ik verder zou wensen, maar dat is een utopie, is een middel dat aderverkalking niet alleen afremt, maar terugdringt. Dat zou geweldig zijn. En dat we vanuit stamcellen volledige harten kunnen maken. Maar het hart is meer dan alleen een klont spiercellen, er zit ook een geleidingssysteem in en vernuftige kleppen en verschillende soorten weefsels. We zijn nog ver verwijderd van differentiatie van één stamcel naar al deze verschillende type cellen in het hart”. Nicastia: “Mijn wens is ook dat we hier, naast pacemakers, ICD’s kunnen implanteren, voor de behandeling van hartritmestoornissen. Die ICD’s worden op grote schaal geïmplanteerd in ziekenhuizen in het hele land. Patiënten met zo’n ICD moeten nu elke zes maanden naar een ander centrum naar een dokter die ze niet kennen. Dan moet je ook bedenken dat het vaak oudere mensen zijn, die kinderen of vrienden moeten rekruteren om hen te rijden. Dat is niet patiëntvriendelijk.” Waalewijn: “Als we dit soort behandelingen hier kunnen bieden, kunnen we 80% van de hartproblemen behandelen. Dan hoeven de patiënten niet over den lande uit te waaieren. Dan beheers je ook de wachtlijsten. Nu zijn wij afhankelijk van andere centra, terwijl wij
Hartaanval of hartstilstand? Een hartaanval (= hartinfarct) is een dichtgeslibd bloedvat met als gevolg verwonding en versterving van de hartspier. Een hartaanval gaat vaak gepaard met ritmestoornissen en kan leiden tot een hartstilstand. Een hartstilstand is het stilvallen van de pompfunctie van het hart, waarna mensen acuut buiten bewustzijn raken. Zij hebben reanimatie nodig om een levenskans te hebben. Een hartaanval kan een oorzaak zijn van een hartstilstand, maar is niet hetzelfde.
Dotteren Tijdens de percutane transluminale coronair angioplastiek (PTCA), ofwel dotterbehandeling, wordt een kleine ballon in een vernauwing in een coronairvat gebracht en vervolgens opgeblazen. Hierdoor verdwijnt de vernauwing. Soms wordt de ballon voorzien van een ‘stent’, een cilindervormig metalen gaasje dat op de dotterplaats ter versteviging van de vaatwand blijft.