THERESEGARSHOLSYVERSEN
Sting. Roman2022
ThereseGarsholSyversen Egskalrivedegifiller
Roman
Samlaget
Oslo2024
©DetNorskeSamlaget2024 www.samlaget.no
Omslag:JohanneHjorthol
Førtrykk:Type-itAS,Trondheim
Skrift:12,5/16,4pkt.AdobeGaramond
Papir:70gHolmenBookCream2.0
Trykkeri:ScandBookAB,Falun
PrintedinSweden
ISBN978-82-340-1294-5
Dennebokaertryktpåmiljøvennlegpapir.
Materialetidenneutgivingaervernaetteråndsverklova.Deterderforikkje tillateåkopiere,avfotografereellerpåandremåtargiattelleroverføreheile ellerdelaravinnhaldetiutgivingautanatdeterheimlailovellerfølgjerav avtalemedKopinor.
Deterforbodeåbrukeheileellerdelaravutgivingasominndataeller treningskorpusigenerativemodellarsomkanskapetekst,bilete,film,lyd ellerandretyparinnhaldoguttrykk,utansærskildavtalemedrettshavarane.
Brukavmaterialefråutgivingaistridmedlovelleravtalekanføretil inndraging,erstatningsansvarogstraffiformavbøterellerfengsel.
Opptak
Egharberreorkaåsjåvideoenéingong.
Hanvareritrettenminuttogsjusekund.Deterden tidadettar,tydelegvis.
Foreitutrentaugekandetsjåutsomjentaerveldigfull.
Egveitbetre.
Deteg ikkje veit,erkvahoharfåttiseg,ogomhohar tattdetsjølv,frivillig,elleromnokonharlurtdetiho. Detspelarhelleringarolle.
Filmenermørk,menpersonensomgjeropptaket,har eitstødiggrep.Ieinannansamanhengvilleegkanskjeha voreimponertoverdet,korrolegpersonenheldmobilen.Menno,blantalledetaljane,erdetnettoppdenne kontrollensomuroarmegmest,korleiseingreieråstå slik,zoomeinn,ut,skiftevinkel,stilling,bevegesegi rommet,påavstand,oglikevel i det,mensjentaliggder, nakenfrålivetogned,trusadandertpåeinkvitlampeskjerm.Someintrofé.
Detertogutarivideoen,deibyterpå.
Egveitkvendeier,veitatdeiskalbyrjeitredjeklasse 5
påOsloHandels,atdeigårisameklassesompersonen bak kamera.Menegkjenneringenavdei.Ikkjeenno.
Littovermidtvegsifilmengirgutanekvarandrehigh five.Kombinasjonenavdetklasket,tohandflatersom møterkvarandre,ogansiktsuttrykketdeira,detteutsnittet,øydelanokoinnimegdaegsågdet.Nokoegikkje eingongvissteeksisterte.
Jentaifilmenleverikkjemeir,egbarkistahennartil gravasjølv.
NamnetvarAlexa.Hovarfjorten,villefyltfemteni mars.
Ellevedagarettergravferdakombrevetiposten:
Politiethaddelagtvekksaka. Intetstraffbartforhold ansesbevist,stoddet.
Vihaddeulikereaksjonar,pappa,mammaogeg.
PappatokutallekledafråskapettilAlexa,ladeipå senga,grethøgtogklemtedeiomigjenogomigjen.Som omhanvillefinnehoder.
Mammatokdetgamleservisetibeinporselenog knustedet,delfordel.Førstdahokomtildensistekaffikoppen,stoppahoogsettehantilbakepåskåla.
Reaksjonenminvarslik:Egloggameginnpåvigo.no forførstegongogsøkteopptaktil3.klassepåHandels. Oggjettkva?Egkominn.
Portrett
Egerikkjeeinimpulsivperson.
Eller,deterkanskjemeirrettåseieatimpulsivitet ikkjeerforslikesommeg.Heilelaupetharlegeklartfor meg,someinallereieopptrakkasti:kostskuleiSveits, siviløkonomvedNHH,etterfølgtaveinbachelorved Harvardi BusinessAdministration ellernokoslikt,deter ikkjesånøyekva.Nordmennlarsegsålettimponereav amerikanskegradar,særlegnårvitnemåletkjemfråHarvard.Detplariallefallfarfaråseie.
Egvar1835kilometerunnadaAlexadøydde.
Datoenvarsjettejanuar,sistesemestervedLeRosey varnettigang.
EgfekktovekermedpermisjonogdrogheimtilOslo, eitslagsholitidader,medgravlegging,snittarogklemmarfråukjente,førdetvartilbakeisporet.
FemmånaderseinaretokegimotIB-diplometmitt medtoppresultat,somomingentinghaddehendt.Og dukunneikkjesjådetpåmegheller,detvarikkjesynleg fråutsidakvasomrørtesegderinne,mennoko hadde skjedd,nokoutilgiveleg,ogeindelavmegfortsettesom
før,heiltetterboka,menseinannandelbyrjaskriveom historia,planlaeinnyversjonavIbenmedeittmålfor auget:Hemn.
Detfinsteinprisåbetaleforåøydeleggjeeinfamilie.Det finstiallefalleinprisåbetaleforåøydeleggje min.Auge forauge,tannfortann,ogsåvidare.Detereinpraksiseg kanakseptere,somgirmeining.Eiordningderreglarog elendigpolitiarbeidikkjestårivegenforåstraffedeisom fortenerdet.OgvissegikkjelukkastmedplanAogalt gårtilhelvete,kaneguansettkøyrepåmedplanB,som eråtaTeslaentilpappaogmokedeiallerettned.Det vilisåfallblidenmestberekraftigebilturennokosinne.
Ogdethaddeveldulikt,Alexa?Dusomvarsåopptattav berekraft.
Nei,sjølvsagtvilleikkjeAlexahaliktdet.
Eggiddikkjelygesjølvomhoerdød:Alexavarnaiv.
Ikkjeberrepådenidealistiskemåten,menpådendumsnillemåtenòg.Altforgreimedfolkrundtseg,tilgavog gavetter,nokohjelpelaustvedheileho.Vivarikkjelike idetheiletatt,Alexaogeg.
Menhovarsøsteramilikevel.
Eghugsarikkjedettesjølv,menAlexavarkolikkbaby.
Hogretoggret.Ogegharoftetenktatdengråtensette segfastiho,forhogretliksomalltid.Omdetvarisbrear
somsmelta,dyrsomhalta,barnsomsvalt,detskulle ingentingtil.
Iblantkommammamednokresukk: Ikkjetaslikpå veg,Alexa.Såkjenslevarkaningenvere. Meninstinne truregholiktedet,atAlexavarsomhovar.Oginstinne truregategliktedet,egòg.Eg veit iallefallatpappa liktedet,forAlexavarfavoritten,sjølvomhanaldriville hainnrømtdet.Deitosatofteoppeomkveldane,dreiv påmedtauogknutar,båtsmannsknop,pålestikk,dobbel åttetalsknute,younameit.Pappavargamalspeidar,interessertialtsomhaddemednaturågjere.Slåopptelt,gå tur,orientering,studerefuglar,dyrkespirer,gudaneveit. OgAlexavarinteressertialtsompappadreivmed.
Einkveld,detmåhavoreihaustferienifjor,tokeg mammaiåstudereAlexaogpappa.Hostodikjøkkenet medeitglasraudvin,mensdeitosatisofaenbortanfor oglasomgaupa,einvisstnokutrydningstruaart.Eggav hoeinklembakfråognikkamotpappa:
–Korfannduhander,eigentleg?Hanersånerdete. Mammalo.
–Detveitdu,Iben.Egfekkjobbenmedåseiehan oppdafirmaethansmåttekutteistillingar.
Pappa,somhøyrdesamtalen,tittaoppfråboka.
–Moradigavmegkanskjesparken,menhotorde ikkjeseieneitileinkaffi.
– Du tordeikkjeseienei?saegmotmammaogstalein raskslurkfråraudvinsglaset.
Hosågpåmegmedeitliksom-oppgittblikk.
–Meneglandapåbeina,gavoppIT,byrjapåjussen ogstartaformegsjølv,fortsettepappafråsofaen.–Da lukkastegbetreennnokongong.Ogveitdukorleiseg gjordedet,Alexa?
Alexasmilte.
–Duvarførebudd,saho.
–Alltidførebudd,konkludertehan.
Eghimlamedauga,pappasinevisdomsordkunneeg styremegfor.
–Korvanskelegerdetåvere førebudd nårduharforeldrepåBygdøysomstårparattilårykkeinnmedfamilieformuen?
–Passdegno,Iben,samamma.–Steiniglashusogså vidare.
–Menerduikkjeeinig,da?spurdeeg.
Neglenetilmammatrommamotbenkeplata,deivar lakkertemørkebrune.PappaogAlexahaddevendttilbaketilgaupa.
–Deskalveregladefordet,saho.–Atdeikkjeveit korleisverdafaktiskfungerer.
Blikkethennarforsvannforbimeg:
–Alteghar,haregmåttakloretilmeg,Iben. Nonserviam.
Scene
BydelFrognerstinkaravparfyme,champagneogoverflod.Sominnføddkanegspottedeisomikkjehøyrer heimeher,fortareenndukanseieraskebrillerpåAker Brygge.Logoklede,solariumsfargeoghøglydtpratom pengar–einsjusifrasumpåkontohjelperikkjeomdu ikkjekjennerkodane.Visomeravlaopprett,veitåskilje klintenfråkveiten.
Asfaltbarn,kaféunge,kallmegkvaduvil:Osloeruinteressantutanforring2.
Mammalikarikkjeåprateomdet,menhoharikkje samebakgrunnsomoss.Imangeårvardetsomomfamilienhennarikkjeeksisterte,egtenktevelatdeivardøde.
Menså,etterkonfirmasjonen,fannegeinkonvolutti postkassamednamnetmittpå: Tillukke,IbenMaria. Helsingfråtante.
Mammavart ikkje blid.Hoforsvanninnpåsoverommet,tokikkjeeingongmedsegkoppenmednylaga kaffi.
Egvendemegmotpappa: –Haregeitante?
Papparistapåhovudetogheltedetbrunsvarteinnhaldetutivasken.
–Ikkjespøromfamilientilmoradi,Iben.Deifolka dermåvihaldeosslangtunna.
–Kvifordet?
–Kjeltringarheilegjengen.
Ogsåvardetpunktumisamtalen.
Egveitnåregmålatingliggje.Mendeigonganedet ikkjeereitalternativ,erRobinkjekkåha.Hangreierå finneutavnestenkvasomhelst.
EtteratAlexadøydde,ogingenskjøntekvafaensom haddeskjedd,vardetRobinsomvistemegfilmen.Han ereittåryngreennmeg,gåriparallellklassemeddei togutane,oghanhaddehøyrteitryktesomvistesegå stemme.
–Detfinsteinvideo,sahan.–Dubørsjåhan.
Iselskapetettergravferdakomhaninnpårommettil Alexamenseglågisengahennarogrøykteeinjoint.Eg studerterosettenitaket,somikkjevarlikdenpåmitt rom,konkluderteegmed.Detvarførstegongenegla merketildet.
Robinlasegnedvedsidaavmeg.
–Dufårseieifråvissduvilhanokosterkare,sahan. –Duveitegfiksardet.
Egstirautilufta:
–Kvamedeinpistol.Fiksardudet?
Robinheistesegopppådeneineolbogenogsågpå meg:
–Kvahardutenktågjere?
–Egveitikkjeenno,saeg.–Mendeiskalikkjefå sleppeunna,skjønardu?
–Komoppmedeinplan,da,såhjelperegdeg.Finst velingentingbetreennåøydeleggjelivettilprivilegerte vestkantgutar.
Egsågpåhan:
–Erdetsjølvhatetsomsnakkar?
Robinharforeldresomerekkeltrike.Deiheldseg stortsettunna,føretrekker«hytta»påkollenframforleilegheitaibyen.Likegreitt,deierikkjesærleghyggelege.
Hanlasegnedpåryggen,tokhendenebakhovudet oglukkaauga:
–Sjølvforaktaskalduikkjeundervurdere,Iben.
Egstumparøykenidensvartesilkekjolen.Kjentekorleisglørnebrentesegforbistrømpebuksa,punkterteinn mothuda.Ogdasågegdet.Eghaddeikkjelagtmerke tildeifør,mennokomdeitilsynederinstidenkvite rosetten:firebrølandeløver.
ForAlexa.
Galleri
Egvaknarfråeitmareritt,sveittogjævlig,sparkardyna nedtilendenavsengaogsnurdenfuktigeputa.Prøveråsovevidare,meninnserrasktatdetikkjevilgå. Slårhandbakenmotpannebeinet,detpulsererekkeltder inneavgamleminne,nærmasteinkollasjpårepeat,eit helvetessamansuriumavaltmogleg,pappasintaleifjortenårsdagentilAlexa,foreksempel,klirretfråglasetidet hanreisteseg,ogmåtenfarfarliksomlentesegtilbake påforånyteaugeblikket,detteminnetkolliderermed minnetomgutaneivideoen,lydane,klasketmellomto handflater,eitklirrmoteitklask,ogtilsluttdetsiste minnetegharavAlexa:athoståridøropningatilrommetmitt,medlitenmunn: Kanegpratemeddegomnoko, Iben?
Egknipaugahardtigjen,trekkerpustendjupt. Rodegned,Iben.Dukanikkjerasesaman,duòg.Ikkje nonårsommarferienendelegerheroggutaneinnanforein radiusav5kilometer.
Tadegsaman.
Politietharprøvdåforklaremegkviforsakableilagd vekk,kviforgutanegjekkfri.Deinårikkjeinntilmeg, deterberreprat,paragrafarogpiss.Politietsitpåeitopptak,einfuckings film,avdetgutanegjermotAlexa,og likevelerdetikkjenok.Detkanegikkjeforstå,uansett kormangegongardeigjentekat deiinvolvertevarjambyrdigejuridisksett.
Pappaskjønardetnok,dettemed bevisbyrde og rimelegtvil. Somforsvarsadvokatharhangarantertvoreborti liknandesakerfør,sikkertforsvartslikegutartilogmed. Personlegseregikkjepoengetiådiskutereskuldog uskuldpåeitteoretisknivå,nårdeteinastesomfaktisk betyrnoko,er om einhargjortdetellerikkje.Oggutane er skuldige. Berrenamnadeiragireinvondsmakimunnen.
NjålBerg.HenrikWiik.Njål.Henrik.Njåååål. Ogsist,menikkjeminstjenta,ja, jenta,somfilmadet heile:KristineFritzHansen.
Hoskalfåeinsmakavsineigenmedisin.
Eglukkarauga,ogmedeitterdetsomdeistårframfor meg,alletre.Egrekkerframhandaforåhelse,handflate møterhandflateiklasketterklask,ogegopnarmunnen foråformenamnetmitt:
Iben.IbenMariaLøvenskiold.
Løvenskiold?Varikkjedetnamnetpå…?
Nei,nei,nei.IkkjeLøvenskiold.Ikkjenolenger.
IbenMariaLøvenskioldersettpåpause,slettafrå allesosialeplattformerogderforogsåverdaslikvikjennerho.
Hofinstikkjemeir.
Deterforrestenutrulegmykjeskitsomliggutepånettet.LaossforeksempelbyrjemedNjålBerg.Alfaidiot ogdenversteavdeitre.Egserdetpåblikket,atNjåler einsomfårmedsegandre,egtrengikkjegooglenamnet hansforåskjønedet,mennåreglikevelgjerdet,dukkardetoppinokremindreavissaker.Deihandlarikkje omvaldtekt,slikdeiburde,menomlacrosse-turneringar hanvisstnokharvunne.Eglesatjournalistenharstilt spørsmålomkvaNjåldrivmedpåfritida,mendetathan likaråvaldtafjortenåringar,stårikkjenemntnokonstad. Helstgjeregdetsamanmedkameratar,detfårvilittekstra kickutav,burdedethastått,mennei,detstårikkje.
Egblarmegvidaregjennommassebabbelomkorviktigdetermed teamwork,ogakkuratdenbitenkanegvel ikkjetahanpå.Foregveitjokorviktigdeterforhan åheieandrefram,detharegsettsjølvivideoen,atdet erNjålsomløftarhandasiførstnårhanogHenrikgir kvarandrehighfive.Akkuratdetharegmerkameg.
ElleserdetingentingekstraordinærtmedNjål,ifølgje
Robin.FamilienerstandardvestkantogburieibygardsleilegheitiSkovveien.Denleilegheitaerførstogfremst einåstadogburdehavorebrent,iallefallsoverommet tilforeldra,detvarderdetskjedde.PengestraumeniheimenerdetfarentilNjålsomstårfor.Haneradvokat, partnariVINA.Moraerogsåadvokat,menharnyleg gjorteit…vel,karriereskiftetilyogainstruktør.Bortsett fråatfarenhareielskarinne,finstdetliteomfamilieneg kanbruke.Ogdetåhanokonpåsiervelmeirstandard ennunntaketheromkring.
SåerdetHenrikWiik,Njålsinlojalesidekickogetterdiltar.Henrikereiheiltannahistorie,kanRobinfortelje, formoratilHenrikerblantdeifemtirikasteilandet.Ho ereinkjentinvestorogganskenådelaus,skalryktaha dettil.Oghovartvisstikkje mindre kjipetterateldstesonenhennar,akaHenriksinstorebror,køyrdesegihel ifyllaforfireårsidan.Restaneavfamilienburieinvilla iambassadestrøket,iallefallpåpapiret,menforeldratil Henrikersånncirkaaldriheime.
SåerdetHenriksjølv,ellerKnausgård,somhanblir kallablantvener.ForHenrikeropptattavlitteraturog trurhanskalbliforfattar. Oppkastimunnen, Henrik. Er detmoglegåblimeirklisjé?
Egzoomarinnpåbildet,hanseropenbertbetreutenn Njål.Njåleringentingspesielt,eigentleg,medblåauge
ogmørkeblond,standardisertundercut.Henrikderimot hareinfordelaktigutsjånad,medgyllenhud,brunt,nestensvart,rufsetehårogmørkeauge.Rund,fyldigmunn.
Mensjølvtillitenmanglar,konkludereregnøgd.Egser detpåuttrykket,blikket,atdetfinstnokousikkert,nestenmildtder,somomaugahansspør: Erdettegreitt?Er egok? Eitvondtsårformegåpirkevidarei.
HenrikWiikblirvegenmininn.