1B
MODULE 3
Grafieken
MODULE 3
Grafieken 1 2 3 4
Tabellen en grafieken lezen............................................................................................... 3 Tabellen en grafieken tekenen...................................................................................... 5 Misleidende grafieken............................................................................................................... 6 Oefeningen................................................................................................................................................. 7
Tabellen en grafieken lezen Getallen kom je in het dagelijkse leven vaak tegen in tabellen of grafieken. Een beeld zegt soms meer dan een heleboel getallen.
1
IJsjestijd!
Aan 12 tieners hebben we gevraagd wat hun lievelingsijs is. De gegevens staan in de tabel.
lievelingsijs
een tabel
aardbei
chocolade
mango
vanille
yoghurt
2
3
1
5
1
aantal tieners
We kunnen deze gegevens ook op een andere manier voorstellen: met een dotplot, een staafdiagram of een beelddiagram. een dotplot
een staafdiagram lievelingsijs
6 aantal tieners
1
aardbei chocolade mango
vanille
yoghurt
aantal tieners met hun lievelingsijs
Welk ijs eten de tieners het liefst?
5 4 3 2 1 0
aardbei
chocolade
mango smaak
vanille
yoghurt
een beelddiagram of beeldgrafiek
Hoeveel tieners eten graag yoghurtijs?
aardbei chocolade mango
vanille
yoghurt
aantal tieners met hun lievelingsijs
Grafieken
3
2
Sporten is gezond!
Aan 20 jongeren hebben we gevraagd wat hun lievelingssport is. lievelingssport 1
3
2
geen sport zwemmen voetbal dans basketbal
een cirkeldiagram 6
8
De meeste jongeren houden van
. en
De 2 minst populaire sporten zijn
.
jongeren hebben een balsport als lievelingssport. Waar of niet waar? Meer dan de helft van de jongeren hebben een balsport als lievelingssport.
3
Temperatuur
een lijndiagram of lijngrafiek temperatuur
graden Celcius
25 20 15 10 5
4
za
ag nd
dag
zo
te rd ag
ag ijd vr
g do
nd
er da
da g ns wo e
g ns da di
m
aa nd ag
0
De warmste dag van de week is
. Het is dan
°C.
De koudste dag van de week is
. Het is dan
°C.
Op dinsdag is het
°C kouder dan op zondag.
Op zondag is het
°C warmer dan op woensdag.
Grafieken
2
Tabellen en grafieken tekenen Onderzoek wat de leerlingen van je klas het liefst eten. Plaats de gegevens in de tabel.
lievelingseten
frietjes
spaghetti
pizza
hamburger
aantal leerlingen Stel dit voor in een dotplot.
Stel de gegevens voor in een staafdiagram.
Wat eten de leerlingen in onze klas het liefst?
Grafieken
5
3
Misleidende grafieken Op het internet, in kranten of tijdschriften … probeert men je soms te misleiden met grafieken. Bekijk de twee grafieken. gemiddelde lengte van een man 1,85
1,82
1,8
1,76
1,69
1,66
1,63
Nederland
België
Italië
Zuid-Afrika
China
Mexico
lengte in meter
1,80 1,75 1,70 1,65 1,60 1,55 1,50
land
gemiddelde lengte van een man 2,00
lengte in meter
1,80
1,82
1,8
1,76
1,69
1,66
1,63
Nederland
België
Italië
Zuid-Afrika
China
Mexico
1,60 1,40 1,20 1,00 0,80 0,60 0,40 0,20 0,00
land
Welke van de twee grafieken geeft de informatie eerlijk weer? Waarom geeft de andere grafiek de informatie niet eerlijk weer?
6
Grafieken
Oefeningen 1 vervoer naar school
9 8
aantal tieners
4
7 6 5 4 3 2 1 0
te voet
fiets
bus
vervoermiddel
Er komen
trein
leerlingen met de bus naar school.
Dubbel zoveel leerlingen komen met de
naar school.
leerlingen meer met de bus naar school dan met de trein.
Er komen
leerlingen komen met het openbaar vervoer naar school. leerlingen.
In het staafdiagram staan de gegevens van
2
Snacks in de filmzaal
Een aantal jongeren gaan naar de film. Ze kiezen elk één of geen snack.
snack aantal jongeren
geen
popcorn
nacho’s
chips
chocolade
2
5
2
3
1
Stel deze gegevens voor in een dotplot.
Grafieken
7
3 hotel De Zeemeeuw
aantal overnachtingen
250 200 150 100 50
ag nd
dag
zo
ag
za te rd ag
nd do
vr ijd
er da g
ag wo
en
sd
da g ns di
m
aa nd
ag
0
Waarover gaat deze grafiek? Op welke dag was het het drukst in het hotel? Op welke dag was het het kalmst in het hotel? Op welke dag waren er minder dan 100 overnachtingen? Op welke dagen waren er meer dan 150 overnachtingen? Zet een kruisje in de juiste kolom.
juist Op zondag waren er meer overnachtingen dan op dinsdag. Op zaterdag waren er minder dan 200 overnachtingen. Op maandag en dinsdag samen waren er meer dan 250 overnachtingen.
8
Grafieken
fout
4
Op reis naar een camping!
staat voor 20 tenten.
staat voor 50 caravans.
camping 1
camping 2
camping 3
Vul de tabel in.
camping 1
camping 2
camping 3
aantal tenten aantal caravans Op camping 1 staan er
tenten meer dan op camping 3.
Op camping 2 staan er
tenten minder dan op camping 1.
Op camping
staan er dubbel zoveel tenten als op camping
Op camping
staan er evenveel caravans als tenten.
.
Zet een kruisje in de juiste kolom.
waar
niet waar
Op camping 1 staan er meer caravans dan tenten. Op camping 2 staan er meer caravans dan tenten. Op camping 3 staan er meer tenten dan caravans.
Grafieken
9
5
prijzen vergelijken
2,50
prijs in euro
2,00 1,50
kruidenier nachtwinkel warenhuis
1,00 0,50 0,00
melk
suiker
chips
artikel
Vul de prijzen in.
kruidenier
nachtwinkel
warenhuis
melk suiker chips Welke winkel is het duurst? Welke winkel is het goedkoopst? Melk is in het warenhuis Melk is in de nachtwinkel
cent goedkoper dan bij de kruidenier. euro duurder dan in het warenhuis.
Hoeveel prijsverschil is er tussen de duurste en de goedkoopste winkel voor • melk: • suiker: • chips:
10
Grafieken
6
Sportief
kinderen die aan sport doen 8
15
maandag dinsdag woensdag donderdag vrijdag zaterdag zondag
7 25
30 10 5
kinderen die aan sport doen
35
aantal kinderen
30 25 20 15 10 5
dag
zo
nd
ag
g rd a
te
ag
za
ijd
g
vr
er da
nd do
en
sd
ag
g da wo
ns di
m
aa
nd
ag
0
Op welke dagen van de week wordt er het meest gesport? Geef de top 3. 1 2 3 Op welke dag van de week sporten de minste kinderen? Op welk diagram kan je deze gegevens het best aflezen?
cirkeldiagram
staafdiagram
Op donderdag en vrijdag samen sporten evenveel kinderen als op . Op zaterdag sporten dubbel zoveel kinderen als op
.
Op zaterdag sporten drie keer meer kinderen dan op
.
Op In het weekend sporten
sporten dubbel zoveel kinderen als op donderdag. kinderen.
Op welk diagram kan je deze gegevens het best aflezen?
cirkeldiagram
staafdiagram
Grafieken
11
7
Op school
16 14
aantal leerlingen
12 10
jongens meisjes
8 6 4 2 0
1ste leerjaar
2de leerjaar
3de leerjaar
4de leerjaar
5de leerjaar
6de leerjaar
leerjaar
In welk leerjaar zitten de meeste leerlingen? In welk leerjaar zitten de minste leerlingen? In welk leerjaar zitten evenveel jongens als meisjes? In het In het
leerjaar zitten meer meisjes dan jongens.
leerjaar en in het
leerjaar zitten evenveel meisjes als in het
In het derde leerjaar zitten
jongens meer dan in het zesde leerjaar.
In het zesde leerjaar zitten
leerlingen meer dan in het vijfde leerjaar.
Hoeveel jongens zitten er op school? Hoeveel meisjes zitten er op school? Hoeveel leerlingen zitten er op school?
12
leerjaar.
Grafieken
8
Springen maar!
aantal bezoekers trampolinepark met
= 500 bezoekers
juli augustus september oktober november december
Hoeveel bezoekers waren er in november? Hoeveel bezoekers waren er in december? In
waren er dubbel zoveel bezoekers als in
In
waren er drie keer meer bezoekers dan in
In augustus waren er In oktober waren er
. .
bezoekers meer dan in november. bezoekers minder dan in juli.
In de maanden oktober en als in de maand juli.
samen waren er evenveel bezoekers
In welke twee maanden waren er de meeste bezoekers? Kan je hier een verklaring voor bedenken? In welke maanden waren er meer dan 2 000 bezoekers? Hoeveel bezoekers zijn er tijdens deze zes maanden in het trampolinepark geweest?
Grafieken
13
9
Bij de bakker … prijs taart
14
prijs in euro
12 10 8 6 4 2 0
abrikozentaart
appeltaart
bananentaart
kersentaart
soort taart
aantal verkochte taarten
25
25
appeltaart bananentaart abrikozentaart kersentaart
100 ?
Welke taart werd het meest verkocht bij de bakker? Hoeveel bananentaarten werden er verkocht? In totaal werden er
taarten verkocht.
Er werd
keer meer appeltaart verkocht dan bananentaart.
Er werd
keer meer bananentaart verkocht dan kersentaart.
Er werd
keer meer appeltaart verkocht dan kersentaart.
Van welke twee taarten werd er evenveel verkocht? De bananentaart is
euro duurder dan de appeltaart.
Hoeveel geld kwam er in de kassa door de verkoop van: • appeltaart • bananentaart • kersentaart • abrikozentaart De verkoop van taarten bracht in totaal
14
Grafieken
euro op.
10
Katten en honden in het asiel …
aantal katten en honden in het asiel met
= 10 katten en
maart
= 10 honden
juli
asiel ‘Kat en hond’
asiel ‘Dierenvriend’
asiel ‘Dierenhuis’
Vul de tabel in.
asiel
maart aantal honden
aantal katten
juli aantal honden
aantal katten
Kat en hond Dierenvriend Dierenhuis Hoeveel dieren zitten er in maart in ‘Kat en hond’? Hoeveel dieren zitten er in juli in ‘Kat en hond’? Hoeveel dieren zitten er in maart in ‘Dierenhuis’? In juli zitten In maart zitten
honden meer in ‘Dierenvriend’ dan in maart. dieren minder in ‘Dierenvriend’ dan in juli.
In welke maand zitten de meeste dieren in het asiel? Kan je een reden bedenken waarom er dan meer dieren in het asiel zitten?
Grafieken
15
11 Hoe vaak reinig je je gsm? 2 na elk gebruik 5 meerdere keren per dag 17 35 1 keer per dag 1 keer per week 22 1 keer per maand 19 nooit Hoeveel mensen werden er in totaal bevraagd? Hoe vaak reinigen de meeste mensen hun gsm? Hoeveel mensen reinigen hun gsm één keer per dag? Hoeveel mensen reinigen hun gsm na elk gebruik? Hoeveel mensen reinigen hun gsm meer dan één keer per week? Hoeveel mensen reinigen hun gsm meer dan één keer per maand?
16
Grafieken
12
De wereld …
aantal inwoners per werelddeel
oppervlakte per werelddeel
Azië Afrika Europa Noord-Amerika Zuid-Amerika Oceanië
Azië Afrika Europa Noord-Amerika Zuid-Amerika Oceanië
In welk werelddeel wonen de meeste mensen? In welk werelddeel wonen de minste mensen? Welk werelddeel is het grootst? Welk werelddeel is het kleinst? Zet een kruisje in de juiste kolom.
waar
niet waar
In Afrika wonen meer mensen dan in Zuid-Amerika. Europa is groter dan Noord-Amerika. Afrika is groter dan Noord-Amerika en Zuid-Amerika samen. In Europa wonen minder mensen dan in ZuidAmerika. Zuid-Amerika is kleiner dan Afrika. In Noord-Amerika wonen minder mensen dan in Europa. Meer dan de helft van de mensen wonen in Azië. Meer dan de helft van de oppervlakte van de wereld behoort tot Azië.
Grafieken
17
13
+
+
= 14
+
+
= 21
+
+
= 15
+
+
=?
Welk getal past op de plaats van het vraagteken?
14
Sudoku
In elke bloem, in elke horizontale rij en in elke diagonale rij moeten de cijfers van 1 tot en met 7 voorkomen. Vul de cijfers in.
2 1
7
5
3
6 5
4
1 2
4
6
5
2 7
3 18
Grafieken
1
3
6
4
7
15
Binaire puzzel
Spelregels: In elk vakje moet 0 of 1 staan. Er mogen niet meer dan twee dezelfde cijfers naast elkaar of onder elkaar gezet worden. In elke rij en elke kolom staan evenveel nullen als enen. 0
0
1
0 0
0
0
1
1
0
0
1
1
1 1
1
1
0
0
0
0 0
1
1
0
0
0 0
1 0
0
0
0
1 1
1
0
0 1
0 0
0
1
1
0
0 0
1
0 1
1 0
0
1
0
1 1
0
1
0
0 1
1
0
0 1
0 0
Grafieken
19
16
Reken uit.
+
= 5 kg
-
= 94 kg
+
+
= 12 kg
+
+
= ? kg
Hoeveel wegen de dieren? • kat:
kg
• uil:
kg
• varken:
kg
Hoeveel wegen de drie dieren samen?
17
Kan je de volgende tekst lezen?
Blijf naar de tekst kijken en na een tijdje kan je de tekst lezen. D323 M3D3D3L1NG L44T J3 213N T0T W3LK3 GR0T3 PR35T4T135 0N23 H3R53N5N 1N 5T44T 21JN. 1N H3T 83G1N W45 H3T 23K3R N0G M031L1JK D323 T3K5T T3 L323N? M44R NU K4N J3 H3T W44R5CH1JNL1JK 4L W4T 5N3LL3R L323N 20ND3R J3 3CHT 1N T3 5P4NN3N. D4T K0MT D00R H3T 3N0RM3 L33RV3RM0G3N V4N 0N23 H3R53N5.
20
Grafieken
18
Rekenslang
Reken uit van links naar rechts. De uitkomst is
15 + 19
7
-
3
+
6
x
.
2
+ 35 + 15 =
?
Zandloper
Schrijf de getallen in het rooster.
9 7 4 5
3 5 5 5
1 2 4 3 5
5 4 2 1
2 0 7 7
2 cijfers 12 31 42 44 47 50 58
60 71 72 73 78
3 cijfers 120 124 135 152 177 216 281
290 291 382 433 436 475 554
572 644 725 742 777 809 878
4 cijfers 902 917 930
1 325 1 329 1 780 2 378 2 864 3 311 3 348
3 729 4 413 5 204 7 358 7 394 7 805 9 132
5 cijfers 47 291 37 551 75 677 86 942 89 135 92 360
Grafieken
21
20
Vul de gegevens in de tabel in.
Vijf personen met een verschillende nationaliteit wonen naast elkaar. Weet jij wie in welk huis woont en wat er gegeten en gedronken wordt? De persoon in het kleinste huis eet spaghetti. De Belg woont in het eerste huis. De Nederlander woont in het blauwe huis. In het grootste huis wordt biefstuk gegeten. In het middelste huis wordt bier gedronken. De Engelsman eet biefstuk. In het gele huis wordt rode wijn gedronken. De bakker woont in het groene huis. De buurman van de bakker eet kip. De slager drinkt water. De kapper komt uit Frankrijk en lust geen kip. De verpleegster woont naast de man die hamburger eet. De garagist eet pizza. De Duitser drinkt cola. De slager eet biefstuk. De Nederlander eet pizza. De Duitser woont naast de persoon die witte wijn drinkt.
nationaliteit beroep eten drinken 22
Grafieken
Hoe heb je dit trimester gewerkt? Naam:
Klas:
Datum:
• Ben je goed aan het werk? Je mag jezelf beoordelen.
1: slecht
2: niet goed
3: redelijk
4: goed
5: schitterend
• Dit vind ik…
Dit vindt mijn leerkracht…
ordelijk werken 1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
in orde zijn
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
inzet
1 2 3 4 5
1 2 3 4 5
• Ik vind de leerstof dit trimester
heel gemakkelijk.
gemakkelijk.
moeilijk.
heel moeilijk.
• Ik heb dit trimester goed doorgewerkt.
ja
nee
• Ik ben tevreden over mijn resultaten en werk in de klas.
ja
nee
• Dit ga ik de volgende keer beter doen:
• Woordje van de leerkracht:
Handtekening leerling
Handtekening leerkracht
Grafieken
23
Ik kan • tabellen en grafieken lezen. • grafieken tekenen.
Woordenlijst • dotplot: aardbei chocolade mango
vanille
yoghurt
aantal tieners met hun lievelingsijs
lievelingsijs
6 5 4 3 2 1 0
• cirkeldiagram:
aardbei
chocolade
mango smaak
vanille
yoghurt
lievelingssport 3 6
1
2
8
geen sport zwemmen voetbal dans basketbal
• lijndiagram of lijngrafiek:
temperatuur
25 graden Celcius
aantal tieners
• staafdiagram:
20 15 10 5
yoghurt
aantal tieners met hun lievelingsijs
COLOFON Auteurs Kim Pelkmans en Lief Verbeek – Design & Lay-out die Keure Herdruk 2020/1219 ISBN-nummer 978 90 4863 666 2 – KB D/2020/0147/28 Bestelnummer 90 850 0020 – NUR 126 Verantwoordelijke uitgever die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge RPR 0405 108 325 - © Copyright die Keure, Brugge Die Keure wil het milieu beschermen. Daarom kiezen wij bewust voor papier dat afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen. Deze uitgave is dan ook gedrukt op papier dat het FSC®-label draagt. Dat is het keurmerk van de Forest Stewardship Council®.
24
Grafieken
nd zo
te za
• beelddiagram of beeldgrafiek:
ag
g rd a
vr
do
nd
sd en wo
ns
ijd
er da
ag
g
ag
g
vanille
da
aardbei chocolade mango
di
m
aa
nd
ag
0
dag