w eb ve rs
ie
VEROVER DE RUIMTE
5
w eb ve rs ie
5e leerjaar
box 3 3
Verover de ruimte
Doelen
Eindtermen en leerplandoelen
ET
3.1.2.1 3.1.2.2 3.1.2.5 3.1.2.14
OVSG
VVKBaO
WO-TIJD-41
8.7
WO-RUI-12
9.9
WO-MNS-SV-2.3.1 WO-MNS-SV-2.3.6 WO-MNS-SV-2.5 (1-5) WO-MNS-SV-2.6 (1-5) WO-MNS-SV-2.12 (1-11)
4.9 4.10
w eb ve rs
SV 1.2 SV 1.3 SV 1.5 SV 3
GO!
ie
1 De kinderen kunnen zich houden aan de vooraf opgestelde tijdspanne. 2 De kinderen kunnen de kortste en veiligste route uitstippelen tussen twee plaatsen. 3 De kinderen kunnen met hun medeleerlingen een gezelschapsspel spelen op een eerlijke en respectvolle manier.
Materiaal
-
Groeperingsvorm
Er zijn nodig: - minstens 3 leerlingen als veiligheidsagent - minstens 2 leerlingen als wetenschapper - de overige leerlingen als astronaut in verschillende spaceshuttles
Soort spel
Verover de ruimte is een coรถperatief spel.
Speldoel
Een grote ruimte: speelplaats of ruime speelzaal Acht niet ingevulde steekkaarten per spaceshuttle (bijlage 1) Acht volledig ingevulde steekkaarten (bijlage 2) Kopieerblad 1 en 2 Vier zandlopers van een halve minuut
Zoveel mogelijk planeten met je ploeg veroveren.
BOX 3 | VEROVER DE RUIMTE
1 Instap
box 3
De spelregels van dit spel zijn uitgebreid, maar relatief eenvoudig. Het is dan ook wenselijk dat je vooraf de regels doorneemt en de leerlingen in groepjes verdeelt. Vertel aan de hand van een eenvoudige schets op het bord hoe het spel gespeeld moet worden.
2 Spelverloop
Vooraf
Teken met krijt het bijgevoegde plannetje op de grond. Respecteer zo goed mogelijk de afmetingen. Elke leerling krijgt een functie en een locatie: - Drie leerlingen zijn veiligheidsagent. - Twee leerlingen zijn wetenschapper. - De overige leerlingen deel je op in vijf spaceshuttles. Alle leerlingen gaan naar de juiste locatie. De wetenschappers leggen in elke spaceshuttle acht niet ingevulde steekkaarten. Ze leggen in het ruimtecentrum acht volledig ingevulde steekkaarten.
w eb ve rs
Kopieerblad 1
4
Verover de ruimte
ie
5e leerjaar
Het spel
In dit spel heeft iedereen een welbepaalde taak.
Astronaut De astronauten proberen zo vlug mogelijk de onvolledige steekkaarten in te vullen. De ontbrekende informatie ligt in het ruimtecentrum, daar liggen de volledig ingevulde steekkaarten. Pas op: de veiligheidsagenten proberen de astronauten te hinderen tijdens hun opdracht. Zij zullen proberen hen te tikken. Slaagt de astronaut erin om het ruimtecentrum te bereiken, dan draait hij / zij één van de vier zandlopers om. Hij / zij leert zoveel mogelijk informatie van één of meerdere steekkaarten uit het hoofd. Als de tijd om is, gaat de astronaut naar de spaceshuttle om die informatie in te vullen. Wordt de astronaut getikt door een veiligheidsagent, dan krijgt die astronaut de rol van veiligheidsagent. Hij / zij moet dan proberen één astronaut van een andere spaceshuttle te tikken. Slaagt hij / zij in die opdracht, dan krijgt hij / zij weer de rol van astronaut. Rond elke spaceshuttle is er een strook ( = stippellijn ) getekend. In die zone moet voortdurend één astronaut patrouilleren. Hij / zij bewaakt de reeds verzamelde informatie. Pas op: er worden slechts vier astronauten tegelijkertijd in het ruimtecentrum toegelaten. Is er een spaceshuttle onbewaakt ( = er staat niemand in de zone rond de spaceshuttle), dan mag elke astronaut één fiche naar keuze uit die spaceshuttle wegnemen.
BOX 3 | VEROVER DE RUIMTE
5e leerjaar
box 3 5
Verover de ruimte
Is er één steekkaart volledig ingevuld? Ren dan naar het ruimtecentrum. Een wetenschapper zal de informatie controleren.
ie
Is de informatie correct? Dan krijgt de astronaut de steekkaart terug, alsook de ingevulde steekkaart uit het ruimtecentrum. Dat wil zeggen dat vanaf dan geen enkele andere astronaut die steekkaart nog kan raadplegen. Vanaf dan is de astronaut de trotse veroveraar van de planeet die op de steekkaart vermeld staat. Is de informatie niet juist? Dan neemt de wetenschapper die steekkaart in beslag.
w eb ve rs
De ploeg die op het einde van het spel het meest aantal planeten veroverd heeft, is de winnaar.
Wetenschapper De wetenschappers zorgen ervoor dat - er nooit meer dan vier astronauten in het ruimtecentrum aanwezig zijn. - de astronauten bij hun aankomst één van de zandlopers omdraaien. - de astronauten het ruimtecentrum verlaten als de zandloper doorgelopen is. - de acht steekkaarten steeds netjes naast elkaar liggen. De wetenschappers moeten ook de ingevulde steekkaarten nauwkeurig controleren. Is de fiche volledig correct ingevuld, dan geven de wetenschappers die fiche en de fiche van het ruimtecentrum mee. Is de fiche niet correct, dan nemen de wetenschappers de fiche van de astronaut in beslag. Veiligheidsagent De veiligheidsagenten zorgen ervoor dat zo weinig mogelijk astronauten het ruimtecentrum bereiken. Zij mogen de astronauten alleen maar tikken als ze naar het ruimtecentrum lopen. Komen de astronauten van het ruimtecentrum, dan mogen de veiligheidsagenten hen niet tikken.
3 Evaluatie
Laat de leerlingen de evaluatiefiche invullen.
Kopieerblad 2
BOX 3 | VEROVER DE RUIMTE
KOPIEERBLAD 1 - PLANNETJE
w eb ve rs
SPACE SHUTTLE 1
ie
5e leerjaar
8m
SPACE SHUTTLE 4
8m
RUIMTE CENTRUM
8m
SPACE SHUTTLE 3
8m
SPACE SHUTTLE 2
❏ Ik houd me aan de regels, afspraken en taakverdeling. ❏ Ik kan vlot met medeleerlingen overleggen. ❏ Ik geef medeleerlingen aanmoedigingen.
❏ Ik heb de leiding. ❏ Ik vind groepsspelen leuker dan individuele spelen. ❏ Ik ben zenuwachtig tijdens het spel.
❏ Ik ben een echte doorzetter. ❏ Ik hou niet van oneerlijke spelers. ❏ Ik wil dit gezelschapsspel ook met mijn ouders spelen.
❏ Ik heb geen problemen om een stappenplan uit te voeren. ❏ Mijn gezelschapsspel is mooi van vorm en netjes afgewerkt. ❏ Ik ga dit gezelschapsspel nog dikwijls spelen.
❏ Ik kan een leerling die zich niet aan de regels houdt, terechtwijzen. ❏ Ik wil altijd winnen! ❏ Een gezelschapsspel spelen is toffer dan televisie kijken.
Team Spirit
Velasquez
Biotopia
Solitaire
Kassa … kassa
= heel tof
❏ Ik vraag vaak om hulp. ❏ Ik speel het spel eerlijk. ❏ Van spelen kun je heel wat leren.
De Voedseldriehoek
= leuk
❏ Via het spel leer je het karakter van de medeleerlingen beter kennen. ❏ Ik kan het leiderschap van een medeleerling aanvaarden. ❏ Ik geef kritiek op leerlingen die het spel met weinig inzet spelen.
Verover de ruimte
= saai
❏ Ik hou ervan om tegen medeleerlingen te spelen. ❏ Deelnemen is belangrijker dan winnen. ❏ Ik help bij het opruimen.
Dwars door België
ie
❏ Ik houd me aan de regels, afspraken en taakverdeling. ❏ Ik help spontaan leerlingen die het spel niet begrijpen. ❏ Ik draag zorg voor het spelmateriaal.
Kruis de uitspraak/uitspraken aan die bij je passen
w eb ve rs
Ik vond het spel …
De Piramidebouwers Het Piramidepad
Gezelschapsspel
KOPIEERBLAD 2 - EVALUATIEFICHE GEZELSCHAPSSPELEN MUNDO 5e leerjaar
BIJLAGE 1A - WERKKAARTEN NIET INGEVULD
Vul de tekeningen aan.
w eb ve rs
ie
VENUS
5e leerjaar
JUPITER
Vul in elk vakje de juiste naam van het sterrenbeeld in.
21 januari - 19 februari
20 februari - 20 maart
21 maart - 20 april
21 april - 21 mei
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
22 mei - 21 juni
22 juni - 23 juli
24 juli - 23 augustus
24 augustus - 23 september
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
24 september - 23 oktober
24 oktober - 22 november
23 november - 21 december
22 december- 20 januari
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
BIJLAGE 1B - WERKKAARTEN NIET INGEVULD
MERCURIUS Planeet
5e leerjaar
Vul de ontbrekende getallen in.
Afstand tot de zon
Mercurius
_____________________________________________ miljoen
Venus
_____________________________________________ miljoen
km
Aarde
_____________________________________________ miljoen
km
Mars
_____________________________________________ miljoen
km
Jupiter
_____________________________________________ miljoen
km
Saturnus
_____________________________________________ miljard
km
Uranus
_____________________________________________ miljard
km
Neptunus
_____________________________________________ miljard
km
w eb ve rs
ie
km
URANUS
Schrijf bij elke planeet de juiste naam.
BIJLAGE 1C - WERKKAARTEN NIET INGEVULD
NEPTUNUS
5e leerjaar
Hieronder staan twaalf woorden die te maken hebben met de ruimte. De letters staan door elkaar. Vind jij de woorden?
MOEETK
ONZ
ANAM
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
TERS
LKEMGEW
POSCTELEO
PSCALEU
w eb ve rs
ie
KERTA
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
MPKRNGIDA
LLTSAEIET
TAUTASORN
USNPUTEN
____________________________
____________________________
____________________________
____________________________
AARDE
Vul de ontbrekende woorden of getallen in.
Planeet
Mercurius
Mars
Jupiter
Saturnus
Neptunus
De temperatuur bedraagt er overdag 400 °C, ’s nachts _____________________________________ .
Mars kleurt rood door het vele _____________________________________ in de bodem. Bij de Romeinen was Mars de _____________________________________ .
Jupiter is _____________________________________ dan alle andere planeten en manen samen.
Rond Saturnus zweven duizenden _____________________________________ , die bestaan uit
stukken _____________________________________ en _____________________________________ . Neptunus heeft een _____________________________________ kleur.
Bij de Romeinen was Neptunus de god van de _____________________________________ .
BIJLAGE 1D - WERKKAARTEN NIET INGEVULD
SATURNUS
Vul de ontbrekende getallen in.
Lengte van een jaar _____________________________________________ dagen
Venus
_____________________________________________ dagen
Aarde
_____________________________________________ dagen
Mars
_____________________________________________ dagen
w eb ve rs
Mercurius
ie
Planeet
5e leerjaar
Jupiter
_____________________________________________ jaar
Saturnus
_____________________________________________ jaar
Uranus
_____________________________________________ jaar
Neptunus
_____________________________________________ jaar
MARS
Vul de tekeningen aan.
BIJLAGE 2A - WERKKAARTEN INGEVULD
VENUS
5e leerjaar
w eb ve rs
ie
Vul de tekeningen aan.
JUPITER
Vul in elk vakje de juiste naam van het sterrenbeeld in.
21 januari - 19 februari
20 februari - 20 maart
21 maart - 20 april
21 april - 21 mei
____________________________
waterman
____________________________
vissen
____________________________
ram
____________________________
22 mei - 21 juni
22 juni - 23 juli
24 juli - 23 augustus
24 augustus - 23 september
____________________________
tweelingen
____________________________
kreeft
____________________________
leeuw
____________________________
24 september - 23 oktober
24 oktober - 22 november
23 november - 21 december
22 december- 20 januari
weegschaal
____________________________
schorpioen
____________________________
boogschutter
____________________________
____________________________
stier
maagd
steenbok
BIJLAGE 2B - WERKKAARTEN INGEVULD
MERCURIUS Planeet
5e leerjaar
Vul de ontbrekende getallen in.
Afstand tot de zon
58
_____________________________________________ miljoen
Venus
_____________________________________________ miljoen
Aarde
_____________________________________________ miljoen
Mars
_____________________________________________ miljoen
Jupiter
_____________________________________________ miljoen
Saturnus
_____________________________________________ miljard
Uranus
_____________________________________________ miljard
Neptunus
_____________________________________________ miljard
108 150
km km km
w eb ve rs
228
km
ie
Mercurius
779
km
1,43
km
2,86
km
4,5
km
URANUS
Schrijf bij elke planeet de juiste naam.
Mars
Saturnus
Venus
Mercurius
Jupiter
Aarde
Uranus
Neptunus
BIJLAGE 2C - WERKKAARTEN INGEVULD
NEPTUNUS
5e leerjaar
Hieronder staan twaalf woorden die te maken hebben met de ruimte. De letters staan door elkaar. Vind jij de woorden?
KERTA
MOEETK
ONZ
ANAM
____________________________
raket
____________________________
komeet
____________________________
zon
____________________________
TERS
LKEMGEW
POSCTELEO
PSCALEU
w eb ve rs
ie
maan
____________________________
ster
____________________________
melkweg
____________________________
telescoop
____________________________
MPKRNGIDA
LLTSAEIET
TAUTASORN
USNPUTEN
dampkring
____________________________
satelliet
____________________________
astronaut
____________________________
____________________________
AARDE
capsule
Neptunus
Vul de ontbrekende woorden of getallen in.
Planeet
Mercurius
Mars
Jupiter
Saturnus
Neptunus
. De temperatuur bedraagt er overdag 400 °C, ’s nachts _____________________________________ -185 °C
ijzer Mars kleurt rood door het vele _____________________________________ in de bodem. oorlogsgod Bij de Romeinen was Mars de _____________________________________ .
groter dan alle andere planeten en manen samen. Jupiter is _____________________________________ ringen Rond Saturnus zweven duizenden _____________________________________ , die bestaan uit
steen ijs stukken _____________________________________ en _____________________________________ . Neptunus heeft een _____________________________________ kleur. blauwgroene
Bij de Romeinen was Neptunus de god van de _____________________________________ . zee
BIJLAGE 2D - WERKKAARTEN INGEVULD
SATURNUS
Vul de ontbrekende getallen in.
Lengte van een jaar
88
Mercurius
_____________________________________________ dagen
Venus
_____________________________________________ dagen
Aarde
_____________________________________________ dagen
Mars
_____________________________________________ dagen
225
365,25
w eb ve rs
687
ie
Planeet
5e leerjaar
12
Jupiter
_____________________________________________ jaar
Saturnus
_____________________________________________ jaar
Uranus
_____________________________________________ jaar
Neptunus
_____________________________________________ jaar
29 84
MARS
164
Vul de tekeningen aan.
5e leerjaar
box 3 spelregels Verover de ruimte
Aantal spelers
Alle leerlingen van de klas
Wat heb je nodig?
Een grote ruimte: speelplaats of ruime speelzaal Acht niet ingevulde steekkaarten per spaceshuttle (bijlage 1) Acht volledig ingevulde steekkaarten (bijlage 2) Kopieerblad 1 en 2 Vier zandlopers van een halve minuut
eb ve rs
-
Jullie zorgen zelf voor: - Krijt - balpen of potlood - Enkele latten van 1 m
Doel van het spel
Doel van het spel: zoveel mogelijk planeten met je ploeg veroveren.
SPELREGELS Vooraf
- teken met krijt het bijgevoegde plannetje op de grond. Respecteer zo goed mogelijk de afmetingen. - Elke leerling krijgt van de leerkracht een functie en een locatie. Functie astronaut (minstens 2 per spaceshuttle, maar bij voorkeur 3 of 4 ) wetenschapper (minstens 2 leerlingen ) veiligheidsagent (minstens 3 leerlingen )
Locatie spaceshuttle 1, 2, 3, 4 of 5
ruimtecentrum ruimte tussen de verschillende spaceshuttles en het ruimtecentrum
- Alle leerlingen gaan naar de juiste locatie. - De wetenschappers leggen in elke spaceshuttle acht niet ingevulde steekkaarten. - De wetenschappers leggen in het ruimtecentrum acht volledig ingevulde steekkaarten.
Het spel
In dit spel heeft iedereen een welbepaalde taak.
box 3 | VERoVER DE RuImtE
1
Astronaut De astronauten proberen zo vlug mogelijk de onvolledige steekkaarten in te vullen. De ontbrekende informatie ligt in het ruimtecentrum, daar liggen de volledig ingevulde steekkaarten. Pas op: de veiligheidsagenten proberen de astronauten te hinderen tijdens hun opdracht. Zij zullen proberen hen te tikken.
eb ve rs
Slaagt de astronaut erin om het ruimtecentrum te bereiken, dan draait hij / zij één van de vier zandlopers om. Hij / zij leert zoveel mogelijk informatie van één of meerdere steekkaarten uit het hoofd. Als de tijd om is, gaat de astronaut naar de spaceshuttle om die informatie in te vullen. Wordt de astronaut getikt door een veiligheidsagent, dan krijgt die astronaut de rol van veiligheidsagent. Hij / zij moet dan proberen één astronaut van een andere spaceshuttle te tikken. Slaagt hij / zij in die opdracht, dan krijgt hij / zij weer de rol van astronaut. Rond elke spaceshuttle is er een strook (stippellijn) getekend. In die zone moet voortdurend één astronaut patrouilleren. Hij / zij bewaakt de reeds verzamelde informatie.
Pas op: - Er worden slechts vier astronauten tegelijkertijd in het ruimtecentrum toegelaten. - Is er een spaceshuttle onbewaakt (= er staat niemand in de zone rond de spaceshuttle), dan mag elke astronaut één fiche naar keuze uit die spaceshuttle wegnemen.
Is er één steekkaart volledig ingevuld? Ren dan naar het ruimtecentrum. Een wetenschapper zal de informatie controleren. Is de informatie correct? Dan krijgt de astronaut de steekkaart terug, alsook de ingevulde steekkaart uit het ruimtecentrum. Dat wil zeggen dat vanaf dat moment geen enkele andere astronaut die steekkaart nog kan raadplegen. Vanaf dat moment is de astronaut de trotse veroveraar van de planeet die op de steekkaart vermeld staat. Is de informatie niet juist? Dan neemt de wetenschapper die steekkaart in beslag. De ploeg die op het einde van het spel, het meest aantal planeten veroverd heeft, is de winnaar.
Wetenschapper De wetenschappers zorgen ervoor dat - er nooit meer dan vier astronauten in het ruimtecentrum aanwezig zijn. - de astronauten bij hun aankomst één van de zandlopers omdraaien. - de astronauten het ruimtecentrum verlaten als de zandloper doorgelopen is. - de acht steekkaarten steeds netjes naast elkaar liggen. De wetenschappers moeten ook de ingevulde steekkaarten nauwkeurig controleren. Is de fiche volledig correct ingevuld, dan geven de wetenschappers die fiche en de fiche van het ruimtecentrum mee. Is de fiche niet correct, dan nemen de wetenschappers de fiche van de astronaut in beslag.
Veiligheidsagent De veiligheidsagenten zorgen ervoor dat zo weinig mogelijk astronauten het ruimtecentrum bereiken. Zij mogen de astronauten alleen maar tikken als ze naar het ruimtecentrum lopen. Komen de astronauten van het ruimtecentrum, dan mogen de veiligheidsagenten hen niet tikken.
box 3 | verover de ruimte
2