inter(net)werken via informatica
WINDOWS 10
Ook verkrijgbaar in de reeks
REKENBLAD via informatica
Hardware, gegevensbeheer, netwerken, internet
ALGORITMISCH DENKEN
Rekenblad
ALGORITMISCH DENKEN
via informatica
via informatica
via informatica
SCRATCH
STRUCTORIZER Ook verkrijgbaar in de reeks
EXCEL 2010
OpenOffice / LibreOffice
Ook verkrijgbaar in de reeks
CALC (versie 4.O verkrijgbaar en hoger) Ook in de reeks
versieOok 2.O verkrijgbaar in de reeks
gegevensbeheer via informatica
multimedia en presentatie via informatica
TEKSTVERWERKING
tekstverwerking via informatica
via informatica OpenOffice / LibreOffice
Ook verkrijgbaar in de reeks
ACCESS 2013 Ook verkrijgbaar in de reeks
POWERPOINT 2013 Ook verkrijgbaar in de reeks
ISBN: 978 90 4862 482 9 KB: D/2015/0147/043 Bestelnr: 90 809 0061 NUR: 124, 126, 128, 129
WORD 2013 Ook verkrijgbaar in de reeks
WRITER
versie 4.O
Die Keure wil het milieu beschermen. Daarom kiezen wij bewust voor papier dat afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen. Deze uitgave is dan ook gedrukt op papier dat het FSC®-label draagt. Dat is het keurmerk van de Forest Stewardship Council®.
Copyright bij die Keure Brugge Verantwoordelijke Uitgever: die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge, België RPR 0405 108 325
9 789048 624829
iSee-windows10_cover.indd 1
Niets uit deze uitgave mag verveelvuldigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. No part of this book may be reproduced in any form by print, photoprint, microfilm or any other means without written permission from the publisher.
3/05/16 10:48
Fiche 1
Op reis … doorheen de ICT-wereld In deze fiche leer je · de belangrijkste componenten in een computerconfiguratie kennen
· de belangrijkste onderdelen in · uit een aantal advertenties de een systeemeenheid aanduiden meest geschikte computerconfiguratie kiezen · een aantal sleutelbegrippen en daarbij horende eenheden kennen
Probleemstelling Je hebt je droomreis in gedachten? Heb je je bestemming al gekozen? Weet je hoe je op je bestemming geraakt? Ga je met het vliegtuig op reis, dan heb je meerdere opties: een chartermaatschappij, een lagekostenmaatschappij, een Boeing, een Airbus, een Fokker, een privéjet, een sportvliegtuig … Voor elk wat wils! In de computerwereld is het net zo: er zijn computers in soorten. Steeds opnieuw komen er nieuwe toestellen en configuraties op de markt. Het is dus niet zo eenvoudig de juiste keuze te maken! Koop vooral geen kat in een zak! Vroeger sleurde men stapels boeken mee op reis. Nu kies je voor een smartphone, een digitaal fototoestel, een laptop, een tablet-pc … Je zult je niet vervelen op reis en de communicatie met het thuisfront is verzekerd: twitteren, facebooken, chatten, skypen … Communicatiemogelijkheden bij de vleet. Gevraagd: kies de computer die het beste bij jouw wensen past.
Wat zit er in je ICT-bagage?
Welke computer heb jij nodig?
COMPUTERWIJZER
12
Een mix van hardware en software.
COMPUTERSYSTEMEN 2
6
De computer binnenstebuiten? Herken de verschillende onderdelen.
DE BINNENKANT
8 FICH E 1
Het intern of werkgeheugen. Hoe groot is het?
HET INTERN GEHEUGEN 10
Welke externe geheugens zijn er? Hoe groot zijn ze?
HET EXTERN GEHEUGEN 10
3
Fiche 1
Op reis … doorheen de ICT-wereld Verken de interface van Windows 10 Een overzicht van de belangrijkste verschillen tussen Windows 10 en de andere Windows-versies.
Alle apps Klik op in het Startmenu. Je kunt in de lijst scrollen of snel naar een bepaald deel van de lijst springen: Klik op een willekeurige Kies vervolgens de letter sectieafscheiding: waarmee de app of het voorbeeld: programma begint waarnaar je op zoek bent.
AANGEMELD Kies tussen je lokale account of een Microsoftaccount. Met de Microsoft account kun je gebruikmaken van verschillende diensten zoals de Store, OneDrive ...
Keer terug naar het Startmenu:
STARTKNOP en STARTMENU Klik op de startknop
op taakbalk.
HET STARTMENU Het bevat alle informatie en apps die je graag maken plaats voor dynamische tegels.
4
Sleep een tegel naar een andere plaats of een andere groep met apps.
APP-OPDRACHTEN Klik met de rechtermuisknop op een app. De app-opdrachten komen tevoorschijn. Hiermee kun je o.a. een app vast- en los maken van de taakbalk en het Startmenu. De app-opdrachten variëren naargelang de app waarop je klikt. FICH E 1
Snelle acties Open het Actiecentrum en je ziet alle beschikbare snelle acties. Snelle acties • brengen je direct naar de instellingen en instellingen die je veel gebruikt. • kun je hier inschakelen, uitschakelen of wijzigen. Vouw deze samen als je alleen de belangrijkste vier wilt zien.
Vouw deze uit als je alle snelle acties wil zien.
Actiecentrum In het Actiecentrum vind je belangrijke meldingen van Windows en van je apps.
g samen ziet. Ouderwetse pictogrammen
Klik op het pictogram van het Actiecentrum op de taakbalk om meldingen en snelle acties weer te geven. WISSELEN TUSSEN GEOPENDE APPS De geopende apps kun je snel herkennen aan de lijn onder de app in de taakbalk.
Zoek je een app? Klik op of . Typ de naam van de app. De zoekfunctie start automatisch.
5
Fiche 1
Op reis … doorheen de ICT-wereld
Nieuwe communicatiemogelijkheden De grens tussen computers en mobiele telefoons lijkt te vervagen. Een computersysteem is een mix van apparatuur (hardware) en programmatuur (software). Hiermee kun je informatie verwerken en communiceren (ICT).
computersysteem apparatuur: hardware al het tastbare en zichtbare materiaal
programmatuur: software
alle programma's en apps die de computer kan gebruiken
programma's en apps:
besturingssysteem:
tekstverwerking, fotobewerking, rekenblad …
Windows, Android, Mac OS …
De hardware
gsm
desktop
smartphone
Informatie & Communicatie laptop
tablet-pc convertible tablet/laptop
De software De software kun je verdelen in twee groepen: • toepassingssoftware en apps : programma’s die gebruikt worden om een bepaalde taak uit te voeren, bv. tekstverwerking, fotobewerking … • besturingsprogramma: de hersenen van je computer. Zonder besturingsprogramma werkt een computer niet. Het staat in voor het opstarten van je pc, het uitvoeren van programma’s, het beheren van de geheugens, het aansturen van de randapparaten …
Besturingssystemen
6
Windows
Mac
Andere
Windows 10
Mac OS X Yosemite
Linux
Windows Mobile – Windows Phone
iOS
Google Android
1
Ben jij een veilige computergebruiker? Het besturingssysteem is het belangrijkste programma van je computer. Werk je met de juiste software en op de goede manier? Gevraagd: doe onderstaande test en bepaal of je een veilige computergebruiker bent! Geef een antwoord op de onderstaande vragen: Ja
Nee
FICH E 1
Installeer je steeds de laatste updates? Besturingssysteem
Beschik je over een legale versie van het besturingssysteem? Heb je een goed, up-to-date antivirusprogramma? Maak je regelmatig een back-up van al je gegevens?
Het oordeel van de jury:
2
0 of 1 x ja
Dringend actie ondernemen. Je computer loopt gevaar!
2 of 3 x ja
Maak zo snel mogelijk je computer veilig!
4 x ja
Proficiat! Je ben een veilige en voorbeeldige computergebruiker.
Een blik onder de motorkap Wat zit er onder de motorkap van jouw computer? Gevraagd: noteer de standaarduitrusting van je computer. Noteer op de afbeelding hieronder de gegevens van jouw computer: 1 Welk besturingssysteem gebruik je? 2 W elke processor zit op het moederbord? 3 Aan welke kloksnelheid werkt hij? 4 Hoeveel intern geheugen heeft je pc?
• Typ Info in het Startmenu of Zoeken in Windows .
• Klik op de app
Je ziet het dialoogvenster Systeem. 1
2 3 4
7
Fiche 1
Op reis … doorheen de ICT-wereld
De computer binnenstebuiten? Wil je als een chirurg een kijkje nemen onder de hersenpan van een computer? Herken jij de verschillende onderdelen binnenin een pc? Stel een technische fiche op van jouw pc.
POORTEN
MOEDERBORD OF -KAART
Een hardwarepoort is de in- en/of uitgang van een computer, waar een randapparaat op kan worden aangesloten. Bijvoorbeeld: USB, firewire, HDMI … Ook de video- en de netwerkkaart hebben een poort of uitgang.
MICROPROCESSOR Dit is het hart van de computer, de hoofdrolspeler. De processor voert namelijk de opdrachten één voor één uit. De snelheid en de prestaties van de pc hangen grotendeels af van deze processor. Kloksnelheid: de snelheid van de processor. Deze wordt uitgedrukt in Gigahertz (Ghz). Bij 1 Ghz worden er één miljard instructies per seconde verwerkt. Waarschijnlijk plakt er een klein label op je pc waarop vermeld staat welke processor je hebt. Regelmatig komen er nieuwe processoren op de markt. Bekende merken zijn Intel en AMD.
UITBREIDINGSPOORTEN
NETWERKKAART
8
De netwerkkaart maakt de verbinding met het netwerk of internet. Soms is dit een kaart, maar meestal zit deze techniek geïntegreerd in het moederbord. Deze kaarten passen in de uitbreidingsslots.
VIDEOKAART (OF GRAFISCHE KAART) De verbinding tussen de computer en het beeldscherm. Geavanceerde videokaarten hebben een eigen geheugen en een eigen processor. Dit is nodig voor grafische toepassingen en bepaalde games.
EXTERN GEHEUGEN Gegevens en programma’s bewaar je niet op het intern geheugen, maar op het extern geheugen. De toegangstijd van een harde schijf wordt uitgedrukt in milliseconden. Het is 100 000 keer trager dan het intern geheugen.
FICH E 1
INTERN GEHEUGEN Op het moederbord bevinden zich de geheugenchips. Deze zijn gegroepeerd op kleine kaartjes die passen in daartoe voorziene gleuven. Ze vormen samen het werkgeheugen van je computer. Het intern geheugen van een computer varieert ongeveer van 1 GB tot meer dan 8 GB. Nieuwe toestellen bevatten steeds meer intern geheugen. De toegangstijd van het intern geheugen wordt uitgedrukt in nanoseconden (één miljardste van een seconde). Toegangstijd: de tijd die verstrijkt tussen het moment dat de computer om informatie vraagt en het moment waarop deze informatie verzonden wordt.
VOEDING MET VENTILATOR
9
Fiche 1
Op reis … doorheen de ICT-wereld
Het intern geheugen Een computer heeft een intern geheugen of werkgeheugen. Dit is zijn kortetermijngeheugen. Met welke eenheid wordt uitgedrukt hoe groot het geheugen is?
Het werkgeheugen van je computer. Je kunt er zowel in lezen als schrijven. Hierin wordt het programma dat je op dat moment gebruikt (bv. Office Word) en je werkstuk (bv. je tekst) tijdelijk gestockeerd. Maar, als de stroom uitvalt, zal je werk – indien dit nog niet was bewaard – verloren zijn. Daarom noemt men dit een vluchtig geheugen. Het programma zelf staat op de harde schijf (extern geheugen). Dat kun je nadien terug starten. Processor
Intern geheugen
Besturingssysteem
32-bitprocessor
Maximaal 4 GB geheugen
Windows 32-bit
64-bitprocessor
Meer dan 4 GB geheugen is mogelijk
Windows 64-bit
Het extern geheugen De externe geheugenmedia zijn het langetermijngeheugen waarop de gegevens en de programma’s bewaard worden. Welke zijn de gangbare opslagmedia? Hoeveel gegevens kunnen ze bewaren? De capaciteit van de externe geheugens neemt een hoge vlucht! Soorten en opslagcapaciteit
Opslagcapaciteit: wat moet je je daarbij voorstellen?
•U SB-sleutels: tot (meer dan) 64 GB
•G eheugenkaarten of flashgeheugen: tot (meer dan) 128 GB
• ( externe) harde schijven: tot (meer dan) 6 TB
tot 1 000 uur video tot 320 000 foto's tot 16 600 uur muziek
tot 40 uur video tot 10 700 foto's tot 650 uur muziek
• Speciale multimedia harde schijven: tot (meer dan) 6 TB tot 1 uur video tot 312 foto's tot 16 uur muziek
10
3
Zoek het juiste evenwicht Wie met het vliegtuig reist, mag meestal maar een beperkt aantal kilo bagage meenemen. Hoeveel digitale bagage kun je meenemen op je externe opslagmedia? Gegeven: in de rechterkolom staan tal van gegevens. We plaatsen deze op externe geheugenmedia. Gevraagd: schik de gegevens op de balans. Zorg ervoor dat deze in evenwicht blijft.
FICH E 1
• Een mp3-speler met een 1 000-tal liedjes. Ieder liedje is ongeveer 4 MB groot. 10 GB
10 GB
• Een geheugenkaart met 4 100 foto’s van goede kwaliteit. Iedere foto is ongeveer 1,5 MB groot. • De installatie van Microsoft Office is ongeveer 1 536 MB groot. • Een uitzending van Thuis: ongeveer 2,5 GB. • Een dvd met de drukproef van dit katern. Iedere fiche is ongeveer 0,5 GB. De kaft neemt 1 GB in. • Een multimediavoorstelling van 10 minuten over een uitstap kan net niet op een cd-rom, maar wel op een USB-sleutel van 1 GB.
4
Hoe groot is het intern geheugen? Gegeven: elk type computer heeft een verschillende geheugencapaciteit. Gevraagd: zoek op internet naar het interne geheugen van volgende toestellen. Noteer telkens de waarde.
5
Convertible tablet/laptop
Laptop
Desktop computer
................................................................
................................................................
................................................................
Is er nog een plaatsje vrij? Ga op zoek naar de grootte van je harde schijf. Gevraagd: noteer de totale grootte, hoeveel ruimte reeds gebruikt wordt en hoeveel nog beschikbaar is.
Noteer • de totale grootte: ...................................................... • de reeds gebruikte ruimte: .................................... • de nog beschikbare ruimte: ...................................
11
Fiche 1
Op reis … doorheen de ICT-wereld
Welke ICT-oplossing past bij jou? Wat is een “goede” computer? Dat is een moeilijke vraag. Met een computerwijzer vind je het juiste antwoord. Net zoals bij een auto heb je een basisuitrusting en extra opties.
Je wenst je computer vooral te gebruiken voor …
Waarvoor?
e-mail, internet, instant messaging, tekstverwerking en eenvoudige basistoepassingen.
multimedia: foto- en videobewerking.
games, het bekijken van films in een hoge resolutie.
Instapmodel pc Basisuitrusting (Convertable) laptop
Middelgrote pc Laptop
Topklasse pc Laptop
Opties
- 64-bitprocessor. - Extra geheugen.
- 64-bitprocessor. - Extra geheugen. - Goede grafische kaart.
Conclusie
- Geen.
Hoe meer je ermee wilt aanvangen, hoe hoger de eisen die je aan je computer moet stellen.
Waar wil je deze gebruiken? Af en toe wil ik hem meenemen, maar ik wil vooral dezelfde functies als met een desktop.
Ik wil hem overal meenemen en gebruiken voor basistoepassingen.
Desktop Basisuitrusting
Laptop
Convertible tablet/laptop Tablet-pc
Opties
- Groot scherm, 15" of 17” is hier zeker geen luxe. - Draadloze netwerkkaart. - Geïntegreerde webcam. - SSD-schijf. - Kaartlezer.
- Grotere autonomie van de batterij. - Nog minder gewicht. - Klein scherm. - Draadloze netwerkkaart. - Mobiel internet. - USB-poort.
Type?
Ik gebruik de computer op een vaste plaats.
12
Conclusie
- Weinig plaats? Een all-in-one systeem. - Torenmodel voor onder je bureau. - Groot scherm: handig voor grafische programma’s en om films te bekijken.
Hoe kleiner het toestel, hoe mobieler.
Je beschikt over veel gegevens? Ik beschik vooral over documenten, werkbladen … Interne harde schijf (HDD) Basisuitrusting of Solid State Drive (SSD).
Ik heb veel fotomateriaal.
Ik heb veel muziek, video- en fotomateriaal.
Grote interne of externe harde schijf met een snelle toegangstijd.
Grote interne of externe harde schijf met een snelle toegangstijd geschikt voor multimedia.
Gegevens?
FICH E 1
Opties
Conclusie
- Een externe harde schijf kan handig zijn voor een backup.
- Een bijkomende externe harde schijf is geen luxe. Handig voor back-up. Je kunt dan je materiaal overal meenemen.
- Ben je een echte filmf anaat? Dan is een blu-rayspeler een optie.
Breid je externe geheugen uit met een externe harde schijf.
Je wenst nog … je digitale beelden …
gegevens over te brengen …
met beeld: Basisuitrusting webcam
te tonen op je tv: een HDMI-aansluiting is dan onmisbaar. HDMI is de nieuwe interface voor audiovisueel materiaal zoals HD-televisie en thuisbioscoop.
naar je gsm: dit kan met een Bluetoothverbinding. Ook je gsm moet hiermee uitgerust zijn.
opties
te kopiëren naar je pc: een kaartlezer is hier de beste oplossing.
naar een andere computer: zorg dat de pc’s zijn uitgerust met een (draadloze) netwerkkaart.
Extra
te communiceren …
Conclusie
met geluid: headset
Maak van je computer een echte multimedia-pc.
13
Op reis … doorheen de ICT-wereld
Fiche 1
6
Ideale maten? Folders en advertenties voor pc’s bevatten vaak veel cijfergegevens en specifieke termen. Gegeven: twee computeradvertenties. Gevraagd: noteer de waarden voor de onderdelen uit de laptops. Vink in de onderste rij aan welke configuratie de sterkste is voor beeldbewerking en gaming.
17.3" FHD LED (1 920 x 1 080) niet spiegelend
Wireless 802.11 b/g/n numeric keypad
VGA: 1 GB DDR3 nVidia® Optimus GT 650M
reclame 1
Reclame 1
• Processor: Intel Core i7 Processor 3630QM (2.40 Ghz) • Scherm: 17.3" FHD LED (1920 x 1080) niet spiegelend • Optical drive: DVD-RW +/- Dual layer • Geheugen: 8 Gb DDR3 • Harde schijf: 240 Gb Solid State Drive Exclusief • VGA: 1 Gb DDR3 nVidia Optimusaanbod GT 650M 8 GB DDR3 DVD-RW +/- Dual • Audio: High Definition, 2 speakers & mic layer 240 GB Solid • LAN: Gigabit 10/100/1000 RJ-45 2 speakers & mic State Drive • Wireless: Intel 802.11 b/g/n ingebouwd • Card reader: 10-in-1 MMC / MS (Pro) / SD(HC) Card reader • Webcam: 1.3 MP1.3 ingebouwd Webcam MP • Connectivity: 1x USB 2.0, 2x USB 3.0, 1x eSATA (USB combo), 1x Bluetooth, 1x HDMI, 1x 2de sleuf HD Headphone (SPDIF) out, 1x Mic in, 1x LAN RJ-45 ® 1x USBdrive 2.0 sleuf beschikbaar Windows 10 • 2de HDD/SSD 3.0 Stand-alone numeric keypad, Touchpad 2-button + scroll, • Azerty 2x BE USB keyboard, 64-bit / Touchpad • AC/DC Adapter 90W, Li-Ion Battery 62.16HhReclame (9 cell) 2 Li-Ion Battery 1x Bluetooth • Windows 8, 64 bit
reclame 2
NVIDIA® GeForce DVD-RW +/- Dual • Processor: Intel Core i5 Processor 3210M (2.50 Ghz, 3 Mb cache) 3de generatie grafische kaart layer • Scherm: 17.3" HD+ LED (1600 x 900) • Optical drive: DVD-RW +/- Dual layer 2 speakers & mic GT635M
l d v e r we r
• Windows 8, 64 bit
k g e n g a mi
ng
nn
in
aa r voor b
ee
• Geheugen: 4 Gb DDR3 15,6"breedMultikaartlezer • Harde schijf: 500 Gb HHD • VGA: Intel UMA HD graphics 4000 beeld. 1 366 x Ingebouwde wifi • Audio: High Definition, 2 speakers & mic 768 pixels b/g/n • LAN: Gigabit 10/100/1000 RJ-45 • Wireless: 802.11 b/g/n ingebouwd 4 GB DD3 SDRAM 2 x USB 3.0 en • Card reader: 10-in-1 MMC / MS (Pro) / SD (HC) werkgeheugen bluetooth • Webcam: 1.3 MP ingebouwd HD 1 000 GB HDMI • Connectivity: 2x USB 3.0, 1x Bluetooth, 1x HDMI, 1x Headphone out, 1x Mic in, 1x LAN RJ-45 • Azerty BE keyboard, Touchpad 2-button + scroll, • AC/DC Adapter 90W, Li-Ion Battery 48.84Wh
reclame 1
De w
i
Processor Kloksnelheid 32-bit/64-bit Intern geheugen Extern geheugen (draadloze) netwerkkaart Grootte scherm Extra accessoires 14
Mijn oordeel
reclame 2
AC/DC Adapter 90W, Touchpad 2 button+scroll
Uitgebreid softwarepakket Windows® 10
Super voordelig
7
Gezond computeren Beoordeel met een checklist of je gezond computert. Gegeven: een checklist over gezond computerwerk. Gevraagd: bepaal voor jezelf of je dit doet of niet! Het aantal groene of rode scores zal weergeven of je goed bezig bent. Hoe meer je blad rood kleurt, hoe sneller je maatregelen moet nemen. Een klein gewetensonderzoek: ja / nee ■ • Ik zit maximaal 1 uur per dag achter de computer. • Mijn stoel is verstelbaar in de hoogte. • Ik heb voldoende ruimte op mijn bureau. • Mijn voeten staan plat op de grond als ik werk. • Het daglicht valt zijwaarts op mijn computerscherm. • Ik kan het beeldscherm in de hoogte verstellen. • Ik zit met een rechte rug te werken. • Mijn armen steunen op het werkblad. • Ik laat de muis los als ik ze niet nodig heb. • De bovenkant van mijn beeldscherm staat op ooghoogte.
FICH E 1
■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■ ■
Zoek op wat “RSI” betekent:
RSI 8
De tablet-pc: een hype of een onmisbare computer? Op de trein, aan het zwembad … overal zie je tablet-pc’s. Is dit een “gewone” computer? Beschikken deze systemen ook over een processor, een intern en extern geheugen? Gevraagd: maak een vergelijking van 3 tablet-pc's met een verschillend besturingssysteem.
Besturingssysteem Processor Extern geheugen Grootte scherm Uitbreidingsmogelijkheden USB-poort Batterijduur
15