2B
MODULE 7
Temperatuur
MODULE 7
Temperatuur 1 2 3 4
Temperatuur........................................................................................................................................... 3 Referentiematen............................................................................................................................... 4 Meten................................................................................................................................................................. 4 Oefeningen................................................................................................................................................. 5
Temperatuur
Wat wordt er op beide afbeeldingen gemeten? De grootheid is en de eenheid die we in België gebruiken is
.
Welk meettoestel gebruiken we om de temperatuur te meten?
WIST JE DAT … boter smelt bij een temperatuur van 30,6 °C? 37,8 °C de ideale temperatuur is voor een babybad? op warme zomerdagen het temperatuurverschil tussen stad en platteland wel 7 °C kan zijn? Ook in de stad zijn er flinke temperatuurverschillen. de larven van een Afrikaanse mug temperaturen van -270 °C tot 100 °C kunnen overleven? ning teken actief worden zodra de temperatuur boven de 7 °C komt? De meeste mensen worden gebeten in de periode van maart tot en met oktober.
©
1
i ixM KP
een bliksemflits een temperatuur van ongeveer 30 000 °C heeft? de zon vlammen uitstoot van 20 tot 50 miljoen °C? er in sommige landen zoals in Amerika de temperatuur niet in °C (Celsius) maar in °F (Fahrenheit) wordt gemeten?
Temperatuur
3
2
3
Referentiematen
0 °C
21 °C
100 °C
ijs verandert langzaam in water
aangename kamertemperatuur
temperatuur van kokend water
Meten Schrijf de temperatuur onder elke thermometer.
4
40
40
40
40
40
30
30
30
30
30
20
20
20
20
20
10
10
10
10
10
0
0
0
0
0
-10
-10
-10
-10
-10
-20
-20
-20
-20
-20
Temperatuur
4
Oefeningen 1
Vul de juiste temperatuur in. Kies uit: 0 °C 170 °C 37 °C
20 °C
4 °C
39 °C
100 °C
-18 °C
temperatuur De kamertemperatuur is … De temperatuur van de koelkast is … De temperatuur in de diepvriezer is … Water kookt bij … Water bevriest bij … Als je niet ziek bent, is je lichaamstemperatuur ongeveer ... Frieten bak je op … Ik heb koorts. Mijn temperatuur is …
2
Lees de temperatuur af.
Rangschik deze temperaturen van warm naar koud.
>
>
Temperatuur
5
3
Lichaamstemperatuur
Als je niet ziek bent, is je lichaamstemperatuur ongeveer 37 °C. Vanaf 38 °C heb je koorts. Je lichaamstemperatuur gaat zelden boven 41 °C en kan nooit 32 °C of 45 °C zijn! Wat is de lichaamstemperatuur? Hebben ze koorts of geen koorts?
temperatuur:
temperatuur: koorts
ja
koorts
nee
nee
temperatuur:
temperatuur: koorts
ja
koorts
nee
ja nee
6
Temperatuur
ja nee
temperatuur:
temperatuur: koorts
ja
koorts
ja nee
4
A
B
C
D
6 °C
15 °C
-6 °C
-3 °C
Duid de temperatuur aan op de thermometers. Kleur in. Welke thermometer geeft de koudste temperatuur aan? thermometer Welke thermometer geeft de warmste temperatuur aan? thermometer Rangschik de temperaturen van koud naar warm. Op thermometer
<
<
is het 12 °C kouder dan op thermometer
< .
Op thermometer B is het
°C warmer dan op thermometer D.
Op thermometer D is het
°C kouder dan op thermometer A.
Het verschil in temperatuur tussen thermometer A en B is
.
thermometer B en C is
.
thermometer C en D is
.
5 In mijn diepvriezer is het -18 °C. In de koelkast bewaar ik het eten en drinken op 4 °C. In mijn diepvriezer is het dan in mijn koelkast.
kouder
Temperatuur
7
6
Lees de temperatuur af op de thermometer en los de vragen op. Kijk goed naar de verdeling op de thermometer.
Het is
.
dalen = gaat naar beneden
De temperatuur daalt 14 graden. Wat is de nieuwe temperatuur?
Het is
.
stijgen = gaat naar boven
De temperatuur stijgt 8 graden. Wat is de nieuwe temperatuur?
Het is
.
De temperatuur stijgt 4 graden. Wat is de nieuwe temperatuur?
Het is
.
De temperatuur daalt 6 graden. Wat is de nieuwe temperatuur?
Het is
.
De temperatuur daalt 5 graden. Wat is de nieuwe temperatuur?
8
Temperatuur
ag
dagen
zo nd
g za
te
rd a
g
do
nd
wo en
vr ijd a
sd
er da
ag
g da di ns
nd aa m
g
temperatuur van 4/10 tot en met 10/10
20 18 16 14 12 10 8 6 4 2 0
ag
temperatuur in °C
7
Vul de tabel in.
dag datum temperatuur
ma
di
wo
do
vr
za
zo
Deze temperaturen werden gemeten in de maand
.
Vul de juiste dagen in. Op
is het dubbel zo warm dan op
Op
is het even warm als op
Op
is het 5 °C kouder dan op
. . .
Bereken de gemiddelde temperatuur van deze week. Rond je getal af tot op één cijfer na de komma.
.
De gemiddelde temperatuur is Bepaal de mediaan van deze temperaturen.
De mediaan is
.
Temperatuur
9
8
Olivia is in augustus 5 dagen op vakantie naar IJsland geweest. In de tabel kan je de temperaturen zien.
dagen temperatuur
zondag
maandag
dinsdag
woensdag
donderdag
15 °C
14 °C
14 °C
13 °C
13 °C
Stel deze gegevens voor in een lijngrafiek. Schrijf bij de assen ook waar het over gaat. Noteer ook een titel.
Bereken de gemiddelde temperatuur.
De gemiddelde temperatuur tijdens haar vakantie was
10
Temperatuur
.
9
Laat je hond nooit in de auto achter. Elk jaar sterven er honden door hen achter te laten in een geparkeerde auto. Zelfs met de ramen gedeeltelijk open, wordt je auto nog te heet.
Hoe snel wordt het te warm in een geparkeerde auto? temperatuur buiten
21 °C 24 °C 27 °C 30 °C 32 °C 35 °C
temperatuur in de auto na 10 min
31 °C 34 °C 37 °C 40 °C 43 °C 45 °C
temperatuur in de auto na 30 min
40 °C 43 °C 45 °C 48 °C 51 °C 54 °C
Soms is de temperatuur van het asfalt op de weg veel te heet voor een hond om op te lopen. Hondenpootjes kunnen dan verbranden op het asfalt.
temperatuur van het asfalt op de weg temperatuur buiten temperatuur van het asfalt
25 °C
30 °C
30,5 °C
51,6 °C
57,2 °C
61,7 °C
Hoe warm is het in de auto na 10 minuten als het buiten 32 °C is? Hoe warm wordt het in de auto op na een halfuur als het buiten 24 °C is? Wat is het verschil in temperatuur tussen de buitentemperatuur en de temperatuur van het asfalt op de weg … • bij 25 °C? • bij 30 °C? • bij 30,5 °C?
WIST JE DAT … je bij een temperatuur van 55 °C een eitje kan bakken in 5 minuten?
Temperatuur
11
10
Afbakbroodjes
In de oven bak ik broodjes af op 220 °C. De broodjes moeten 8 minuten in de oven. De temperatuur van de oven is 175 °C. Hoeveel graden moet de temperatuur nog stijgen? Hoe laat moet ik de broodjes uit de oven halen als ik ze om 17.58 uur in de oven zet? Hoe laat moet ik de broodjes uit de oven halen als ik ze om kwart voor zes in de oven zet? Hoe laat moet ik de broodjes in de oven zetten als ik om 18.30 uur wil eten?
11 Vandaag wijst de thermometer 2 °C aan. Gisteren was het 6 °C kouder. Gisteren was het
°C.
Vandaag wijst de thermometer 5 °C aan. Morgen wordt het 11 °C. Morgen is het
°C warmer dan vandaag.
Vandaag is het -4 °C. Morgen wordt het 7 °C warmer. Morgen wordt het Gisteren was het -5 °C. Vandaag is het 3 °C kouder. Vandaag is het
°C.
Toen Joppe wakker werd, was het -2 °C. Om 2 uur na de middag was het warmer. De temperatuur steeg 5 graden. Hoe warm was het om 2 uur na de middag?
12
12
Rekenen met negatieve getallen
-9 + 7 =
-24 + 6 =
-8 + 5 =
-4 – 8 =
13 – 20 =
9 – 12 =
14 – 5 =
-7 – 6 =
-6 – 4 =
-5 + 11 =
32 – 5 =
-2 + 7 =
23 – 15 =
-3 + 4 =
11 – 15 =
Temperatuur
°C.
temperatuur in Mechelen
8 7 6 5 4 3 2 1 0 -1 -2 -3 8 -4 7 6-5
legende: minimumt maximum
nd zo
te ag
g
nd zo
te
za
dagen van de week
.
rd a
ag
ijd
g
nd
do
wo
di
ag
g rd a
ag ijd
do vr
en
sd
er da
ag
g
da
ns
ag
nd
Bepaal de mediaan van de minimumtemperatuur. aa
dagen
legende: minimumtemperatuur maximumtemperatuur
de gemiddelde maximumtemperatuur.
De gemiddelde maximumtemperatuur is m
za
nd
en wo
di
vr
sd
er da
ag
g da ns
nd
aa
m
temperatuur in °C
5 4 3 2 1 0 Bereken -1 -2 -3 -4 -5
g
temperatuur in Mechelen
ag
temperatuur in °C
13
De mediaan van de minimumtemperatuur is
.
Op welke dag was de temperatuur het hoogst? Op
was de maximumtemperatuur even hoog als op vrijdag.
Bereken het temperatuurverschil op woensdag. Bereken het temperatuurverschil op donderdag. Op welke dag was het temperatuurverschil het grootst? Op welke dag was het temperatuurverschil het kleinst?
Temperatuur
13
14
Temperatuur en neerslag 18 16
120
14
100
12 10
80
8 60 6 40
temperatuur in °C
neerslag in mm
140
4
20
2
0
0 J
F
M A M
J
J
A
S
O N
D
N in mm 55 44 90 40 50 60 74 60 80 100 76 71 T in °C
3
3
6
8 13 15 17 17 16 11 7
4
maanden van het jaar
Met welke kleur wordt de temperatuur aangegeven in de grafiek? Met welke kleur wordt de neerslag aangegeven in de grafiek? In welke maand viel de minste neerslag? In welke maand viel de meeste neerslag? Hoeveel neerslag viel er in de maand augustus? Wat was de gemiddelde temperatuur in de maand mei? In welke maanden was het het warmst? In welke maanden was het het koudst? In welke maand was de gemiddelde temperatuur 7 °C? In welke maand viel er dubbel zoveel neerslag als in april? In welke maand was het eens zo warm als in januari? eens zo warm = dubbel zo warm
14
Temperatuur
15
Een grafiek maken op de computer
Op vakantie meten we de volgende temperaturen:
dag temperatuur
maandag
dinsdag
woensdag
donderdag
vrijdag
22 °C
21 °C
24 °C
26 °C
27 °C
Maak met deze gegevens een grafiek. 1
Een grafiek maken met www.mijngrafiek.nl
Bij ‘Soort grafiek’ kies je voor ‘lijn’. Bij ‘Kop boven de grafiek’ vul je de titel van de grafiek in: temperatuur op vakantie. Bij ‘Bijschrift x-as’ (horizontale as) noteer je waar de x-as over gaat: dagen. Bij ‘Bijschrift y-as’ (verticale as) noteer je waar de y-as over gaat: temperatuur in °C. Bij ‘Data’ vul je de gegevens in: maandag: 22 dinsdag: 21 … Klik op ‘Maak grafiek’. Kies nu bij 'Soort grafiek' voor 'balken' in plaats van ‘lijn’ en maak de grafiek opnieuw. Je hebt nu een staafdiagram. Bij ‘Kleur lijnen/balken’ kun je de lijn of de balken in de grafiek een andere kleur geven. Welke grafiek vind je het best voor deze gegevens?
een lijndiagram een staafdiagram
Temperatuur
15
2
Een grafiek maken met Excel Open Excel. Typ de gegevens in de cellen.
Selecteer deze gegevens.
Kies bij ‘Invoegen’ een lijngrafiek.
Probeer de kleur van de lijngrafiek te veranderen. Geef de grafiek een titel. Pas de titel boven de grafiek aan. Geef ook de assen een titel. Maak nu een staafdiagram met deze gegevens.
16
Temperatuur
16
Logigram
4 jongeren gaan op reis. Ze hebben allemaal een verschillende leeftijd en de temperatuur op hun reisbestemming verschilt. Zoek van elke persoon de leeftijd en de temperatuur van hun vakantieplaats. Zet een plusteken in het hokje als je zeker weet dat het waar is. Zet een minteken in het hokje als je zeker weet dat het niet waar is. Zet niets als je nog twijfelt. Aanwijzingen:
De 21-jarige gaat op vakantie naar de warmste plaats. Bij de oudste persoon, een meisje, vriest het. De jongste persoon is een jongen. Op de reisbestemming van Lowie is het 6 °C warmer dan bij Emma. Emma is 1 jaar ouder dan Tuur.
32 °C
30 °C
24 °C
-5 °C
temperatuur 26 jaar
22 jaar
21 jaar
18 jaar
leeftijd
naam
Anna Emma Lowie
temperatuur
Tuur -5 °C 24 °C waar niet waar ik twijfel nog
30 °C 32 °C
Oplossing
naam
leeftijd
+ leeg
temperatuur
Anna Emma Lowie Tuur
Temperatuur
17
17
Sam wil op vakantie gaan. Ze zoekt de temperaturen op van 5 landen..
IJsland Polen Estland
Ierland
… is kouder dan …
Griekenland
Rangschik de landen van koud naar warm.
18
Logigram
4 vrienden zijn ziek. Ze hebben allemaal een verschillende leeftijd. Hun lichaamstemperatuur en ziekte zijn ook verschillend. Zoek van elke persoon de leeftijd, de lichaamstemperatuur en de ziekte. Aanwijzingen:
Het meisje met griep is ouder dan de jongen met een tekenbeet. Lisa is niet de jongste. Liam, de oudste, heeft geen koorts. De jongen die 40 °C koorts heeft, is 16 jaar oud. De persoon met een verkoudheid is de jongste. De jongen met een tekenbeet heeft de hoogste koorts. De oudste persoon heeft een keelontsteking maar heeft geen koorts. Lisa heeft meer koorts dan Olivia. De persoon die 38 °C koorts heeft, heeft een verkoudheid.
18
Temperatuur
tekenbeet
keelontsteking
griep
ziekte verkoudheid
40 °C
39 °C
38 °C
37 °C
temperatuur
21 jaar
20 jaar
16 jaar
14 jaar
leeftijd
naam
Lisa Arthur Liam Olivia
ziekte
verkoudheid griep keelontsteking
temperatuur
tekenbeet 37 °C 38 °C 39 °C 40 °C
waar niet waar ik twijfel nog
+ leeg
Oplossing
naam
leeftijd
temperatuur
ziekte
Lisa Arthur Liam Olivia
Temperatuur
19
Ik kan • een temperatuur aflezen. • een temperatuur op een thermometer aanduiden. • een verschil in temperatuur berekenen. • temperaturen rangschikken van koud naar warm of omgekeerd. • met negatieve getallen rekenen. • een grafiek aflezen. • een grafiek tekenen.
Woordenlijst • dalen: gaat naar beneden • stijgen: gaat naar boven • gemiddelde: de som van een aantal getallen gedeeld door het aantal getallen • mediaan: het middelste getal van een reeks oneven getallen (gerangschikt van klein naar groot) OF het gemiddelde van de twee middelste getallen van een reeks even aantal getallen (gerangschikt van klein naar groot) • temperatuurverschil: het verschil tussen de hoogste en laagste temperatuur • eens zo warm: dubbel zo warm
COLOFON Auteurs Kim Pelkmans en Lief Verbeek - Design & Lay-out die Keure Eerste druk 2021 - SO 2020/1203 ISBN-nummer 978 90 4864 008 9 - KB D/2021/0147/8 Bestelnummer 90 850 0030 - NUR 127 - Thema YPMF Verantwoordelijke uitgever die Keure, Kleine Pathoekeweg 3, 8000 Brugge RPR 0405 108 325 - © Copyright die Keure, Brugge Die Keure wil het milieu beschermen. Daarom kiezen wij bewust voor papier dat afkomstig is uit verantwoord beheerde bossen. Deze uitgave is dan ook gedrukt op papier dat het FSC®-label draagt. Dat is het keurmerk van de Forest Stewardship Council®.
20
Temperatuur