Enter - Spelen met cijfers

SPELEN MET CIJFERS

We leven in een wereld met overal getallen om ons heen. Voortdurend worden er bewerkingen gemaakt met getallen: optellen, aftrekken, vermenigvuldigen en delen. Vroeger werd alles uit het hoofd gerekend. Dan kwam de rekenmachine en nu zijn er rekenbladprogramma’s zoals Excel, Numbers, Calc … voor meer complexe berekeningen.

WAT JE LEERT IN DEZE MODULE

Wat een rekenblad is

• De functie van een rekenblad

• De verschillende onderdelen van een rekenblad

De verschillende gegevens in een rekenblad invoeren

Een formule invoeren

• Een formule snel kopiëren of doortrekken in aanliggende cellen

Een rekenblad opmaken

Een grafiek maken

MEDIAWIJSHEID

Ben jij datawijs?

Data is een verzameling van gegevens. In onze maatschappij wordt veel data verzameld en bewaard om later te gebruiken. Je hebt misschien al gehoord van de term big data: een grote hoeveelheid data die wordt verzameld en opgeslagen om dan te analyseren.

INFORMATICATAAL

Rekenblad

• Werkmap

• Cel

Actieve cel

Rij

• Kolom

• Bereik

Celadres

Formulebalk

• Vulgreep

• Formule

Operator

Uitlijning

• Tekstkleur

• Opvulkleur

Meer en minder decimalen

Grafiektitel

• Horizontale en verticale astitel

• Legende

Kolomdiagram

Cirkeldiagram

OVERAL GETALLEN EN REKENWERK

Overal om ons heen vind je getallen.

Wat valt op aan de bovenstaande afbeeldingen? Noteer.

Al deze getallen en berekeningen worden vaak voorgesteld in een grafiek. Een goede grafiek zegt soms meer dan duizend woorden.

Heb je al eens Zeeslag gespeeld? Dat bordspel bestaat uit twee velden die verdeeld zijn in vakken. In totaal zijn er tien bij tien speelvakjes. Aan de zijkanten van het speelveld staan er letters en nummers. Elke speler beschikt over een aantal boten dat op het speelveld worden geplaatst. Het is de bedoeling dat je de boten van de tegenspeler laat zinken. Dit doe je door de kolomletter en het rijnummer van een vakje te noemen waar je een bom wilt laten vallen. Je kunt dit speelveld vergelijken met een Excel-werkblad dat ook onverdeeld is in vakjes. Deze vakken worden ook met een kolomletter en rijnummer aangeduid.

Hieronder zie je een leeg werkblad. Kleur met blauw een cel, met rood een rij en met groen een kolom.

Een kruiswoordraadsel heeft ook rijen en kolommen. Zoek op het internet de Franse benaming voor elk dier dat je hier ziet. De beginletter van elk dier staat al ingevuld in het kruiswoordraadsel. Vul het verder aan.

Rijen = horizontaal Kolommen = verticaal

1 HOE MAAK IK BEREKENINGEN?

In een rekenblad wordt alles netjes genoteerd in rijen en kolommen. Een rekenblad is handig voor: - een sporter die zijn trainingsschema wil bijhouden; - een gezin of vereniging die zijn budget wil bijhouden;

- een wetenschapper die zijn onderzoeksresultaten wil verwerken; - iemand die zijn energieverbruik maandelijks wil bijhouden; - iemand die een spaarschema of -plan wil bijhouden.

Cellen

Cellen zijn alle vakjes op een werkblad.

Formulebalk

In de formulebalk worden waarden en formules ingevoegd.

Actieve cel

De actieve cel is de cel waarop de cursor staat. Het celadres is een combinatie van een letter en een getal. De actieve cel is hier F4.

Rijen

De rijkop is een getal.

Druk op End + en je gaat direct naar de laatste ingevulde rij. Keer terug met End +

Actieve cel

Grafiek

Vaak worden getallen weergegeven in een grafiek. Je kunt dan in één oogopslag een analyse maken.

-

: Wat is grootste uitgave in april? Vul in.

Cirkeldiagram

Excel

Met een rekenblad kun je snel berekeningen maken en de resultaten weergeven in een grafiek.

Je kunt eenvoudig getallen en formules invoeren.

- Je beschikt over verschillende ingebouwde functies.

- Je kunt snel een grafiek maken.

Je kunt een werkblad opmaken.

Titelbalk

Hier staat de naam van je werkmap. Elk bestand in Excel is een werkmap. Bewaar regelmatig je werk.

Bereik

Het bereik is een selectie van enkele vakjes. Hieronder is het bereik: B3:C6.

Kolommen

De kolomkoppen zijn letters. Wat komt er na de letter Z? Vul in.

Druk op End + en je komt direct in de laatste ingevulde kolom.

- Kolomdiagram:

In welke maand werd het minst uitgegeven aan ‘niet-voeding’? Vul in.

2 PLAATS DE SPELERS OP HET VELD

Een rekenblad bevat verschillende gegevens. Alles wordt netjes weergegeven in rijen en kolommen.

Ben jij energiebewust? Energie is nodig om ons huis te verwarmen maar we moeten spaarzaam zijn want ze is beperkt. Door minder te verbruiken, besparen we centen en zijn we milieubewust.

Hoeveel energie en water gebruik jij thuis? Noteer gedurende een week de cijfers van elektriciteit, gas en water. Nadien kun je dit vergelijken met je klasgenoten.

Sluit af met Enter .

Is een kolom te smal en wil je die breder maken? Wijs naar de scheidingslijn tussen de twee kolomletters.

Sleep tot je de gewenste breedte hebt.

1 Open Excel .

2 Kies voor een lege werkmap. 3 op een cel en de getallen en tekst in een afzonderlijke cel.

Soorten gegevens

Een rekenblad is een programma dat je gebruikt om allerlei berekeningen te maken. Je beschikt over een beperkt aantal types van gegevens.

Tekst Getallen

Tekst wordt automatisch links uitgelijnd. Getallen worden automatisch rechts uitgelijnd. Een datum en een percentage zijn ook getallen.

Voorbeeld: maandag elektriciteit

Is een datum een getal?

Voorbeeld: 2022-11-15 32777

Omdat een datum een getal is, kun je ermee rekenen. Bij een datum kun je een getal optellen, bv. + 7 om de datum van volgende week te krijgen. Je kunt ook je leeftijd in dagen berekenen. Hoeveel dagen oud ben jij?

3 GEEN LEVEN ZONDER FUNCTIES

Het energielabel laat je op een schaal van A tot G zien hoe hoog het energieverbruik is van een apparaat. Door een oud toestel te vervangen door een nieuw toestel kan je veel energie sparen. Wij doen de test!

Tekst wordt automatisch links uitgelijnd in een cel. Getallen staan automatisch rechts in een cel. Lukt het niet om alle tekst in één cel te krijgen? Geen probleem, de tekst zal vanzelf doorlopen in de volgende cel. Je kunt ook de tip gebruiken op pagina 10 om een kolom te verbreden.

We zoeken het antwoord op enkele vragen.

Hoeveel kWh bespaar je bij de vervanging van de oude koelkast?

Neem het verbruik van het oude toestel min het verbruik van het nieuwe toestel.

Volg de instructies:

STAP 1 Open Excel . STAP 2 Typ de gegevens.

STAP 3 Maak de berekeningen.

Je krijgt het onderstaande resultaat in Excel.

Je zult 220 kWh besparen wanneer je de koelkast vervangt door een nieuwe koelkast.

Wijzig je de getallen in cellen B3 en C3, dan zal het resultaat in cel E3 automatisch mee veranderen.

Hoeveel procent zuiniger is de nieuwe koelkast?

Volg de instructies:

Je krijgt het volgende resultaat: 0,785714. In stap 4 worden de gegevens opgemaakt en wordt dit getal omgezet in een percentage.

Hoeveel euro kun je jaarlijks besparen? 1 kWh kost ongeveer € 0,22.

Volg de instructies:

Je krijgt het volgende resultaat: 48,4.

op cel F3. 2 = 3 op cel E3. 4 / 5 op cel B3. 6

op cel H3. 2 = 3 op cel E3. 4 * 5 op cel G3. 6

Hoe bouw je een formule op?

1 op een cel waar de formule moet komen.

2 =

3 op de cel van het eerste getal.

4 een operator: + ,, / ,of *

5 op de cel van het tweede getal.

STAP 4 Maak de gegevens op.

We kunnen verschillende soorten gegevens opmaken, bijvoorbeeld: - resultaten in procenten, - geldbedragen in euro.

Hoeveel procent zuiniger is de nieuwe koelkast?

We maken het vorige resultaat: 0,785714 op als een percentage.

Volg de instructies:

1 op cel F3. 2 op

Je krijgt het volgende resultaat: 79%.

De nieuwe koelkast zal 79% zuiniger zijn dan de oude koelkast.

Hoeveel euro kun je jaarlijks besparen?

1 kWh kost ongeveer € 0,22.

We maken de waarden 0,22 en 48,4 op als een eurobedrag.

Volg de instructies:

1 op cel G3. 2 op

Je krijgt het volgende resultaat: € 0,22. Het euroteken staat voor het bedrag.

Herhaal dit ook voor cel H3.

Je kunt jaarlijks € 48,40 besparen.

STAP 5 Voer formules door naar andere cellen.

Je hoeft niet steeds elke formule opnieuw in te geven. Je kunt een formule doortrekken naar de volgende cellen.

Volg de instructies:

Doe dit nu ook voor de kolommen F, G en H. Je krijgt de volgende resultaten.

1 op cel E3. 2 Plaats de cursor op de vulgreep. 3 tot cel E7.

STAP 6 Bereken het totaal en maak andere berekeningen.

We kunnen ons nog de volgende vragen stellen.

Hoeveel kWh kun je in totaal besparen?

Volg de instructies:

Je krijgt het volgende resultaat: 1159.

Je kunt jaarlijks in totaal 1159 kWh besparen.

Doe dit nu ook voor kolom H.

Hoeveel euro kun je sparen als je alle oude toestellen vervangt?

Je kunt € 254,98 besparen als je alle oude toestellen vervangt.

Wat is de gemiddelde besparing van de vijf toestellen tezamen?

Volg de instructies:

1 op cel H9.

2 op

Selecteer alleen de totalen van de toestellen. Het totaalbedrag selecteer je niet.

3 van cel H3 tot H7.

Je krijgt het volgende resultaat: € 51,00.

Het gemiddelde is € 51,00.

Je kunt nu gelijkaardige formules maken voor de kleinste en de grootste besparing.

Wat is de kleinste besparing?

Wat is de grootste besparing?

Volg de instructies: Volg de instructies:

4 Enter .

1 op cel H10.

2 op

3 van cel H3 tot H7.

4 Enter .

1 op cel H11.

2 op

3 van cel H3 tot H7.

De kleinste besparing bedraagt € 38,50.

De grootste besparing bedraagt € 66,66.