UNPLUGGED leerlingenboekje
1e graad
Naam, klas en schooljaar:
Hallo,
Elke dag maak je keuzes en elke keuze heeft gevolgen. Meestal verlopen die beslissingen bijna automatisch en probleemloos. Maar soms sta je voor moeilijker keuzes, keuzes die te maken hebben met je geluk en je gezondheid. Zeker als het gaat over tabak, alcohol, medicijnen, drugs en schermgebruik kunnen sommige beslissingen een grote impact hebben. De Unplugged-lessen helpen je om na te denken over en je voor te bereiden op die beslissingen. Unplugged is een preventieprogramma: iets doen voordat het misloopt.
Inhoud 2 Inleiding 3 LES 1: Beginnen met Unplugged 6 LES 2: Erbij horen 8 LES 3: Kiezen 10 LES 4: Wat je gelooft, is dat gebaseerd op feiten? 12 LES 5: Tabak: ook een drug 13 LES 6: Express yourself 15 LES 7: Opkomen voor je mening 17 LES 8: Contact leggen 18 LES 9: Drugs just say know 19 LES 10: Omgaan met moeilijkheden 21 LES 11: Problemen oplossen 22 LES 12: Toekomstmuziek
We wensen jullie, samen met je leerkracht boeiende Unplugged-lessen toe! Het preventieteam van
De Sleutel!
Boodschap van mijn ouders voor de Unplugged-lessen
2
LES 1
Beginnen met Unplugged
Naar school gaan is meer dan lessen volgen, lessen leren en taken maken. Het is ook samen leren leven met de meisjes en jongens van je klas, van je graad, van je school. Een fijne klasgroep maakt dit samen leren, werken en leven aangenaam. In de eerste les Unplugged sta je hier samen met je leerkracht even bij stil.
vingervlu geen Facebook k g a n s m s’en. Zoek iemand die ... account heeft. nog nooit eene. graag in de sigaret rookt kelijk een k a m e g regen loopt. n dagje kan leve een soap- of zonder gsm. tv-reeks volgt. lid is van een sportvereniging. et de fiets naar m komt. l o o ig h d c e s ll o v n e al e ft pintje bier hee een Wii-console heeft. gedronken. meer dan één taal spreekt. soms vitamines n a a k e o b n e e neemt om niet . is n uitslaapt op ze het le ziek te worden. zaterdag. minstens een per dag gametuur lid is van een met de bus . jeugdbeweging. school kom naar t. graag naar minstens vijf films kijkt. dagen per week vaak anderen helpt. tv-kijkt. mooi kan kan skateboarden. zingen. vaak WhatsApp gebruikt. met de wagen mt. een huisdier heeft. naar school ko ������������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
����������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������� �����������������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������
����������������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������
�������������������������������������������������������������������������������������������������
���������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������
��������������������������������������������������������������������������������������������������
�����������������������������������������������������������������������������������������������
3
LES 1
Beginnen met Unplugged Onze verwachtingen over Unplugged zijn: ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
Welke woorden schreven we op rond preventie? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
Woordzoeker
Zoek de woorden (van links naar rechts, boven naar onder en linksboven naar rechtsonder). Duid ze aan met fluostift. Sommige letters worden in meer dan één woord gebruikt. De overgebleven letters vormen een vraag. S A W A F H A N K E L IJ K T D
afhankelijk
ongeval
T L S
alcohol
ouders
O C A O N B E Z O R G D A E O
cannabis
pijnstillers
E O A A P R O R U Z
I
G A R E T K A N K E R
dronken
roes
R H M G P IJ T A B A K K A R K
gamen
Red Bull
O O E J R M N
I
geld
ruzie
V L O R O O
I
S S D E S N D N
gokken
sigaret
E C H R S
E D T R
groepsdruk
slaapmiddel
hersenen
stoer
illegaal
tabak
R M G T W O G E L D L L S L D
joint
teer
I
kanker
verdriet
kater
vrienden
T U A N P L U V R O L IJ K G S
leuk
vrolijk
G
nicotine
wijn
I
I
C O T
R G O K K E N P D
I
I
E C R N I
N E E
J A B V
O E B U O
D A N A R V N T S E L E
I
L U
E E E O IJ R D N E R N E A E
E N V R I
I
E N D E N A U M R R
L L E G A A L E D L E U K
onbezorgd
De vraag uit de woordzoeker: ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
Antwoord: ����������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� ��������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
4
LES 1
Beginnen met Unplugged
Bekijk de pictogrammen hieronder. Wat zouden deze willen zeggen? Zet het juiste cijfer bij de picto’s. Vind je nog andere afspraken belangrijk in onze klas, noteer die dan in de blanco vakken of maak een tekening.
We lachen elkaar niet uit. Het blijft binnen de klas. We luisteren naar elkaar. We staan open voor nieuwe dingen. Iedereen is mee verantwoordelijk voor de sfeer in de groep. 6 We respecteren elkaars mening.
1 2 3 4 5
5
LES 2
Erbij horen
Jonge mensen zoals jij willen samen zijn. Wat zou jij doen om bij een groep te horen? Wat zou de groep verwachten van jou als nieuwkomer? Hoe zou de groep reageren op wat je doet of zegt? Deze vragen zijn het onderwerp van deze les.
Tot welke groepen behoor ik? Kleur de groepen waarvoor we kiezen in het groen, de groepen waar we hoe dan ook bij horen in het rood.
Groepen waarvoor we kiezen.
6
Groepen waar we hoe dan ook bij horen.
LES 2
Erbij horen
Tik de volgende woorden in bij Google afbeeldingen: onderscheidend, opvallen in groep, uniek zijn. Zoek de afbeelding die jou het meest aanspreekt. Print, knip en kleef de afbeelding hieronder, of teken ze over.
Ik hoor erbij, maar blijf toch mezelf! 7
LES 3
Kiezen
Tabak en alcohol zijn ook drugs. Medicijnen kun je verkeerd gebruiken. En we zitten vaak te lang voor onze schermen. Over al deze zaken krijgen jullie vaak duidelijke boodschappen. Rook niet, drink geen alcohol want het is niet gezond. Toch zie je mensen die roken en alcohol drinken. Waarom doen ze dat en welke risico’s lopen ze? En, nog belangrijker, hoe kun je je beschermen tegen de risico’s?
MENS Hoe jonger je bent, hoe groter het
risico.
Heb je familieleden die problemen met tabak, alcohol …?
hebben
MIDDEL Kun je het midde l op veel plaatsen in je omgeving kopen?
Blij? Goed Hoe voel je je? Ben je eenzaam? p? groe de in opgenomen
Zie je veel reclam e voor tabak, alco hol, games?
Neem je graag risico’s?
Weet je precies ho e en hoe vaak je het middel moet nem en?
Wil je graag alles uitproberen in het
leven?
PROBLEEM? MILIEU Roken je ouders veel of juist niet? Wordt er in jouw gezin veel alcohol gedronken? Zijn je vrienden allemaal sportief en leven ze gezond?
8
LES 3
Kiezen
Schrijf de nummers van de zinnen in het juiste vak van het 3M-model.
1 Door mijn geloof drink ik geen alcohol. 2 Ik wil in mijn leven alles eens geprobeerd hebben. 3 Van tabak word je heel snel afhankelijk. 4 Ik was 18 jaar toen ik mijn eerste glas wijn dronk. 5 Mijn papa is alcoholverslaafd, net zoals mijn grootvader. 6 Jouw oudere broer vertelt stoere verhalen over zijn drinkgedrag. 7 Bij gamen neem je niets in dat je lichaam schade zou kunnen toebrengen. 8 Er rookt niemand in mijn gezin. 9 Het is niet omdat mijn vrienden roken, dat ik dat moet doen. Ik kom op voor mezelf. 10 Ik kijk heel erg op naar mijn oom. Hij is heel sportief. Hij rookt en drinkt niet. 11 Ik ben nogal verlegen. Een glaasje alcohol helpt me om iemand aan te spreken. 12 Elke avond zie je alcoholreclame op tv. 13 Alcohol kun je overal kopen. 14 De bijsluiter geeft duidelijk weer hoeveel ik mag innemen. 15 Je kunt geen sigaretten kopen onder de 16 jaar. 16 Je hoort er maar bij als je rookt. 17 Ik ben sportief, sigaretten horen daar niet bij. 18 De game is zo opgebouwd dat je onmogelijk na een uur kunt stoppen met spelen.
MENS
persoonlijke factoren
MIDDEL
fysieke factoren
MILIEU
sociale factoren
RISICO
BESCHERMEND
9
LES 4
Wat je gelooft, is dat gebaseerd op feiten? Thomas draagt roze kleren omdat hij ervan overtuigd is dat de meeste mensen naar wie hij opkijkt roze dragen. Lisa eet soms speciaal eten terwijl ze het niet lekker vindt, omdat ze ervan overtuigd is dat de meeste mensen die ze bewondert dat ook eten. In deze les zoeken we uit of zulke overtuigingen invloed hebben op wat we doen. En we kijken extra scherp naar roken, alcohol drinken en gamen.
GESCHAT aantal Hoeveel leerlingen hebben een huisdier? Hoeveel leerlingen zijn bang voor spinnen? Hoeveel leerlingen kijken graag naar films? Hoeveel leerlingen gaan graag bij hun grootouders op bezoek? Hoeveel leerlingen kijken bijna elke dag naar het nieuws? Hoeveel leerlingen vinden zichzelf hip? Hoeveel leerlingen zijn lid van een sportclub? Hoeveel leerlingen hebben minstens ĂŠĂŠn broer en geen zussen? Hoeveel leerlingen hebben een Facebook-account?
10
EFFECTIEF aantal
PERCENTAGE in de klas
LES 4
Wat je gelooft, is dat gebaseerd op feiten?
TABAK - Hoeveel procent van de jongeren van 15-16 jaar heeft ... SCHATTING
EFFECTIEF
ooit gerookt? het laatste jaar gerookt? de laatste maand gerookt?
ALCOHOL - Hoeveel procent van de jongeren van 15-16 jaar heeft ... SCHATTING
EFFECTIEF
ooit alcohol gedronken? het laatste jaar alcohol gedronken? de laatste maand alcohol gedronken?
DRONKEN - Hoeveel procent van de jongeren van 15-16 jaar was / is ... SCHATTING
EFFECTIEF
ooit dronken? het laatste jaar dronken? wekelijks dronken?
CANNABIS - Hoeveel procent van de jongeren van 15-16 jaar heeft ... SCHATTING
EFFECTIEF
ooit cannabis gebruikt? het laatste jaar cannabis gebruikt? de laatste maand cannabis gebruikt?
GAMEN - Hoeveel procent van de jongeren van 15-16 jaar heeft ... SCHATTING
EFFECTIEF
de laatste week 1 minuut tot 7 uur gegamed? de laatste week 7 tot 14 uur gegamed? de laatste week meer dan 14 uur gegamed?
11
LES 5
Tabak: ook een drug
Sommige dingen zijn goed om in te ademen. Frisse lucht bijvoorbeeld. Andere dingen zijn slecht, sigarettenrook bijvoorbeeld. Bijna iedereen weet dat en toch zijn er veel mensen die roken. En ... de mensen rond hen roken ook mee! Waarom laten jongeren zich verleiden tot roken?
Hoe is het zover kunnen komen?
Roken? Ik zal dat nooit doen, hoor! Het stinkt en kost veel te veel geld ...
Eindelijk 18 ja Dit wordt een ar! superdag! Eerst vlug een steken en dan sigaretje opgaan feesten! Kijk enkele jaren in de toekomst. Welke redenen zouden mij kunnen overhalen om toch te roken? ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
Schrijf je bedenkingen bij deze redenen. ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
Neem ook eens een kijkje op www.teeronderwerp.be.
12
LES 6
Express yourself
Communiceren doe je door woorden uit te spreken en ernaar te luisteren. Maar communiceren doe je niet alleen met je mond en oren. Schrijven, chatten, sms’en, whatsappen, uitbeelden, spelen, een gezicht trekken zijn ook manieren om je uit te drukken. Zeker als je een gevoel duidelijk wilt maken, heb je meer nodig dan woorden.
Goed gevoel
n Na ee et m ruzie rs wil oude mijn gen dat g ik ze gelijk ik on . had
Ik was bijna betrokken in een gevecht en ik wil duidelijk maken dat ik het bij het rechte eind had.
Ik ben d en verlief gen et te ik wil h soon r die pe n. zegge
Mijn zus is verdrietig en ik wil haar helpen.
Mijn vriend(in) heeft zopas mijn geheim verklapt, ik spreek haar hierover aan.
Mijn erloor team v trijd ds een we it en ik z in. ermee
Ik h mijn eb gekr rapport ege mijn n en wil o verte uders llen h oe tevre den ik be n.
Jouw duo ontvangt één van de bovenstaande zinnen. Bereid met je partner voor wat je gaat zeggen. (max. 4 zinnen) ������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������
Probeer jullie reactie voor te lezen met het gevoel dat je zonet getrokken hebt.
13
LES 6
Express yourself Het is 23 augustus en Mieke is net terug van vakantie.
Unlike · Comment Tom and 24 other friends like this Sofie Waaw, schoon ventje. Fatima Is dat jouw nieuwe vriend? Elise
YOLO!!!!
Niels
Wie is dat?
Mieke Gaat jou niets aan
Dagboek:
14
Gisteren heb ik het haar eens goed gezegd. Nee mama, ik luister niet meer naar jouw gezaag over papa. Leg je er bij neer en ‘get a life’. Voor mij is het al moeilijk genoeg. Papa maar om de veertien dagen een weekend zien sucks. Maar telkens mijn koffer moeten pakken, in een oncomfortabel logeerbedje slapen, te ver weg zijn van huis om met mijn vrienden af te spreken, is al even erg. Thuis loopt mama altijd mijn dag te verpesten maar bij papa is mijn sociaal leven om zeep. En je zou kunnen zeggen dat het fijn is dat ik nu twee keer op reis kan, maar scheiden kost geld dus verder dan de stomme kust ben ik niet geraakt. Was ik maar achttien, dan moet ik niet meer mee … Of beter nog, was het maar een jaar geleden. Toen waren ze nog bij elkaar. Ok, ze ruzieden constant, maar daardoor kon ik ongemerkt mijn ding doen. En toen had ik ook nog Niels … Wat een rotzak om me zomaar, na een jaar samen, te bedriegen met die blonde trut die hij op reis in Tunesië leerde kennen. ‘Het stelde niets voor’, zegt hij. Hij miste me en ze leek zo erg op mij. OMG! Vandaar die foto op Facebook. Hij was meteen jaloers. Net goed. Hij moet niet weten dat dat mijn neef is. Aan mijn zogenaamde vriendinnen heb ik ook al niks. Al dagen niets van gehoord. Tenzij wat berichtjes op Facebook en vakantiefoto’s op Instagram. Stoefers. Er is niemand die écht om me geeft … Liefde bestaat niet. Soms wou ik dat ik geen pijn meer moest voelen. Gewoon in mijn knusse bed gaan liggen en voor altijd vluchten in mijn dromen.
LES 7
Opkomen voor je mening
Assertief zijn is duidelijk zeggen wat je voelt of wat je denkt. Soms probeer je je standpunt duidelijk te maken door hard te roepen. Dat werkt niet erg goed. Op een andere keer laat je je mening maar voor wat ze is en hou je je mond. Dat is niet erg, maar het is ook niet effectief. Hoe kun je opkomen voor je mening zodat het effect heeft?
bij Ik ben assertief deze mensen ... onbekenden ouders leerkrachten zussen en broers
Ik ben asse rtief als ik zo'n gevoel heb ... zelfvertrouw
en
vrienden
rustig
de trainer anderen ‌
zenuwachti
g
moe een ander g
evoel
Ik ben assertief als ik in deze situaties ben ... tijdens het sporten thuis op school op een feestje in de winkel ergens anders
15
LES 7
Opkomen voor je mening
Weigervoorbeelden Als je een sigaret of een alcoholisch drankje wilt afslaan, hoef je je niet verdedigend op te stellen. Je hebt je eigen mening. Als je die krachtig en duidelijk wilt maken, denk dan aan de redenen en argumenten achter je antwoord. Vorm zelf je weigertechniek waarin je je eigen stijl gebruikt.
te roken want ... Nee, ik hoef niet en waarel stoffen in sigarett
o er zitten veel te ve wat het precies is. van niemand weet mond stinken. o ik wil niet uit mijn . or wat je eraan hebt o het kost te veel vo n met een zie ge dere vrienden o ik heb al te veel ou slechte conditie. lse inforven gewoon altijd va o de fabrikanten ge en. matie over sigarett m. sto t o ik vind he in. o ik heb er geen zin n. va er nk ka er jgt kri o je t zo. kopen, dus ik laat he t nie o ik mag het toch fd raken. o ik wil niet verslaa uden. l mijn stem goed ho wi en o ik zing veel de huid. o het is slecht voor n ook niet. ke ro n de en o mijn vri o Punt uit. o …
Nee, ik ho
ef niet te o ik kan o drinken w ok plezie rm ant ... o sommig e mensen aken zonder. die ik ken serieuze hebben e p cht o ik wil m roblemen met alc ohol. ijn lichaa m en mijn controle hoofd ze houden. lf onder o ik vind frisdrank net zo lek o dan do ker. e ik miss chie o sommig e mensen n belachelijk. zijn niet m gedronke eer tof als n hebben o er gebe ze . uren vee l ongeluk alcohol. ken onde r invloed o ik heb van mo o Punt uit rgen training. . o …
de tips: denk ik aan volgen . n da , en do il w et ud m’n hoofd omhoog ni ho , ts jn rug Als ik ie n ik het niet. Ik recht mi ook al be o Ik kom zelfzeker over, je wel. Voor mij niet. weigering: Neen, dank jn mi in lijk ide du n be o Ik den. o Ik zoek steun bij vrien o Humor werkt. vermijd ze. af van het onderwerp. vraag gesteld wordt, of o Ik leid de aandacht de r lee ora vo tie ua sit kkelijke o Ik verlaat de ongema sief. Ik blijf vriendelijk. res ag t nie is f o Assertie
16
LES 8
Contact leggen
Soms wil je jezelf van je beste kant laten zien zonder fake over te komen. Zeker als je contact wilt maken met iemand die je nog niet zo goed kent. In deze les oefen je de ‘relationele vaardigheden’.
Do's - and - don'ts bij het leggen van nieuwe contacten Do
Ik schreef volgende complimenten voor mijn klasgenoten ...
Don'ts
Deze complimenten heb ik gekregen ...
............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. : Naam ............. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. Ik vind ................... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. .... ............... .. .. .. .. .. .. .. .. .. .. ........
Naam: ............................... Ik vind................................. ........................................... ........................................... Naam: ........................... .... Ik vind........................... ...... ....................................... .... ....................................... .... 17
LES 9
Drugs just say know
In de media, bij vrienden en misschien zelfs bij je thuis valt wel eens het woordje ‘drugs’. Tijdens de lessen Unplugged praten we natuurlijk ook over drugs. We praten over drugs in deze les omdat het nodig is dat je de risico’s kent van druggebruik. In LES 3 en 5 hebben we het al gehad over alcohol, tabak, medicatie en schermgebruik. Tabak, alcohol en andere drugs worden op verschillende manieren gebruikt. Soms gerookt, soms gedronken, soms gesnoven, soms ingespoten … maar uiteindelijk komen deze producten via het bloed in onze hersenen terecht. Daar zorgen ze voor een rustig, verdoofd gevoel of juist een opgepepte stemming. Maar tegelijk kunnen ze iemand bang, suf of duizelig maken. Er zijn ook sociale risico’s verbonden aan het gebruik van drugs. Zo kan iemand zelf de indruk hebben dat hij cool of rebels is door tabak, alcohol of drugs te gebruiken. Terwijl hij in werkelijkheid de controle over zichzelf verliest, het contact met zijn vrienden verwaarloost en zich bij zijn vrienden hopeloos belachelijk maakt. Over dergelijke effecten en risico’s gaat deze les.
Quiz: voor deze quiz werkte ik samen met �������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������������� Mijn scoreblad – kijk goed naar het thema en het nummer van de vraag – schrijf 1 als je het antwoord correct hebt, schrijf 0 als het fout was. Luister en bespreek telkens de uitleg over het juiste antwoord. 1
2
3
4
5
6
7
8
9
10
11
12
Alcohol
Tabak
Gokken en gamen Medicatie en energiedranken
Dit heb ik vandaag geleerd: 1
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...........................................................................................................................................
2
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...........................................................................................................................................
3
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
...........................................................................................................................................
18
LES 10
Omgaan met moeilijkheden
De ene dag voel je je goed en vol vertrouwen omdat alles perfect lijkt te gaan! Gemakkelijke dagen. Maar de andere dag voel je je slecht of onzeker. De moeilijke dagen. Het is ook moeilijk om dan met iemand anders te praten. Maar je kunt de dagen zelf niet veranderen. Je moet dus een manier vinden om met zulke dagen om te gaan. Door erover te praten. Of op een andere manier ...
Robin heeft een probleem:
Ik verhuis! Er staan dozen in heel ons huis en de gordijnen zijn van de rails afgenomen. Het is onmogelijk om tegen te houden wat er gaat gebeuren. Ik verhuis met mijn moeder, vader en zus naar een andere stad. Ik begrijp nog niet helemaal waarom eigenlijk, iets met mijn vaders carrière. Maar dat maakt ook niets uit. De stad waar we naartoe gaan is meer dan 50 kilometer ver. We hebben mijn nieuwe school al gezien, het huis en een paar sportterreinen in de buurt. Het is allemaal wel oké, maar ik denk dat ik nooit zo happy zal zijn als hier. Hier heb ik alles: mijn vrienden, mijn voetbal, mijn jeugdbeweging! Ga ik wel nieuwe vrienden krijgen? Ik wil de vrienden en vriendinnen die ik nu heb niet kwijtraken! Ik weet het allemaal niet zo goed. Meestal ben ik ‘nen positieven’ maar nu is het moeilijk om iets goeds te zien in die hele verhuis. Hoe kan ik hier overheen raken? Please, geef me goede raad! Robin
Dit is ons advies: ...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
...................................................................................................................................
19
LES 10
Omgaan met moeilijkheden
Mijn sterktes .......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
.......................................................................................................................
Mijn zwaktes ..................................................................................................................
..........................................................................................................
Goed omgaan met tegenslag VRAAG HULP.
PRAAT erover met iemand.
ZORG VOOR JEZELF door voldoende te slapen, te bewegen en gezond te eten. LEE
R IETS NIEUWS. ZOEK NAAR DE OORZAA BLIJF ACTIEF. K, waar SCHRIJF HET NEER en bekijk het komt mijn ge voel vandaan? wat later nog eens. TRAIN of oefen EEN TALENT dat MAAK PLEZIER. je wilt verbeteren en dat niets met BEKIJK HET POSITIEF. jouw prob leem te maken heeft. WEEG AF, maak een balans LUISTER naar mensen die je vertrouwt. van plusjes en minnetjes.
20
LES 11
Problemen oplossen
Een probleem kan als een grote blok beton voor je staan, onwrikbaar. Het verlamt je en belemmert je om te denken, te werken of op een andere wijze verder te gaan. Het vijf stappen model in deze les is een strategie om dergelijke bevroren situaties te vermijden.
een doel. Waar wil obleem. Stap 1: Beschrijf het pr urt er? Wat voel ik daarbij? Wat is de oorzaak? Formuleer Wat is mijn probleem? ik naartoe?
Wat gebe
t over de oplossingen.creatief en denk out of the box. Praat erover aa pr en na nk De 2: ap St n rij: wees de oplossingen op ee rschillen Zet zo veel mogelijk ve je je voelt. uwt. Beschrijf ook hoe met iemand die je vertro
n. en lange mogelijke oplossinge Stap 3: Beoordeel de mogelijke oplossing af. Kijk ook naar de gevolgen op korte van elke Weeg voor- en nadelen n. nst haalbare oplossinge termijn. Schrap de mi
ing. Stap 4: Kies één oploss overblijven kies je er één uit en die realiseer je ook. eden die
Van de keuzemogelijkh
t e. Stap 5: Leer uit je keuz t leerde je eruit? Wat heb je veranderd? Wat zorgt ervoor da
?
je je wel of niet
keuze. Wa Denk even na over je beter voelt?
Het probleem: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Stap 1: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.................................................................................................
Stap 2: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.................................................................................................
Stap 3: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
.................................................................................................
Stap 4: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................................................................................................
Stap 5: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .................................................................................................
21
LES 12
Toekomstmuziek
Dromen over je toekomst gaan vaak over WAT je later wilt doen of WAT je wilt worden. Het is net zo belangrijk om te dromen over HOE je wilt worden. Je toekomst bestaat niet alleen uit een beroep, ook uit je gezondheid en je relaties met de mensen om je heen. In deze laatste les geven we je een eenvoudig instrument waarmee je langetermijndoelen in kortetermijndoelen kunt opsplitsen.
Mijn droom ... ..........................
..........................
..........................
..........................
...........
..........................
...........
..........................
...........
..........................
...........
..........................
..........................
..........................
..........................
..........................
De tussendoelen om ..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
mijn droom te realiser en ...
..................
..................
.................
..................
.................
..................
.................
..................
.................
..................
..................
..................
at ...
oel in de weg sta
of d Wat mijn droom ...........
............ .............
...........
............ .............
..........
............ .............
..........
22
.............
.............
............ .............
.............
.............
........
.............
........
.............
.........
.............
.............
.............
.............
.............
.............
.........
LES 12
Toekomstmuziek Wat heb ik geleerd in de Unplugged-lessen. - Wat ik kan gebruiken voor mezelf: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Wat ik thuis of ergens anders kan gebruiken:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Wat ik voor mezelf zou willen verbeteren: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Wat ik boeiend vond: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Wat ik niet zo boeiend of moeilijk vond: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
- Tips om de lessen te verbeteren:
. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .
..............................................................................................................................
Afscheid van een vrie
nd ...
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
..................
................
................
................
................
................
................
................
..
23
UNPLUGGED
1e graad
Bestelnummer: 90 115 0202 • NUR: 130 ISBN: 978 90 4862 412 6 • K.B.: D/2016/0147/16
9 789048 624126 Bij dit leerlingenboekje hoort ook een handleiding.
www.desleutel.be, preventie@desleutel.be © De Sleutel, team Preventie Niets uit deze uitgave mag verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Verhuur van dit boek is niet toegelaten zonder de uitdrukkelijke toestemming van de uitgever.