DIMENSION 36 - NL

VAKTIJDSCHRIFT VOOR ARCHITECTEN & CONSULTANCY

JAARGANG 9 APR-MEI-JUN 2015 - N36

DIMENSION

Afgiftekantoor 1099 Brussel X - P602602 - Driemaandelijks tijdschrift - Verantwoordelijke uitgever: Filip Cossement - Bld. des Canadiens 118 - B-7711 Dottignies

ARCHITECT@HOME CHRISTINE CONIX - CONIX RDBM ARCHITECTS • STAD IN DE KIJKER KORTRIJK • PROJECT WEEKENDHUIS WACHTEBEKE - GAFPA • RONDETAFEL KOMT DE VERPLICHTE VERZEKERING VOOR DE AANNEMER ER EINDELIJK? • EVENT DOSSIER ARCHITECT@WORK

Foto: Sociale woonwijk Venning - Kortrijk - BURO II & ARCHI+I © Gerald Van Rafelghem

04

ARCHITECT@HOME Christine Conix - CONIX RDBM Architects

06

REPORTAGES Binnenklimaatconcept op maat voor kantoren Televic 12 Energiezuinige convectoren in monoliet en strak design voor Sibelga 15 ITEC slijtvaste vinylvloeren fleuren studentenverblijven op 18 Minerale wol met beste isolatiewaarde voor spouwmuren BEN demo-woning 26 Is het nog mogelijk om de in-solidumgehoudenheid uit te sluiten in architectencontracten?

29 TRILUX Akademie opent deuren voor lichtprofessionals in de Benelux 32 Gevelband in Woodface® maakt eyecatcher van Decathlon Evere 36 Zorgarchitectuur baadt in het daglicht 45 ROCKWOOL steenwol isolatie voor paraboolgewelven Genkse sporthal 50 Bedrijfszekere verwarming voor nieuw waterpretpark 53 SpeedStiles filteren bezoekers KMSKB naar juiste tentoonstelling 58

STAD IN DE KIJKER: KORTRIJK

20

PROJECTEN Weekendhuis Wachtebeke - GAFPA Duurzame wijken: het nieuwe eldorado?

34 39

ACTUA

47

RONDETAFEL Komt de verplichte verzekering voor de aannemer er eindelijk?

55

EVENTS Dossier ARCHITECT@WORK Belgian Building Awards 2015

MEDIA PRODUCTSPOT NEW

61-78 80 82 85 & 86 89

DIMENSION

HELPDESK

Administratieve vereenvoudiging of simplificatie?

Het feit dat wij voortdurend kopje onder dreigen te gaan in een administratieve oceaan, blijft een van de dagelijkse preoccupaties van de beroepsverenigingen van architecten. Dat de Vlaamse regering aankondigt werk te zullen maken van één geïntegreerd attest voor al wie bouwt, renoveert of een woning verkoopt, kunnen we dan ook alleen maar toejuichen. Te meer daar de betrokken ministers de lat hoog leggen en vooropstellen dat het attest in kwestie een meerwaarde moet hebben en binnen een korte termijn van pakweg een maand uitgereikt moet kunnen worden. Onder het geïntegreerde attest zouden niet alleen de momenteel verplichte attesten vallen, zoals die voor de elektrische en verwarmingsinstallatie, de stookolietank, EPB of EPC, bodem en riolering, maar ook niet verplichte documenten zoals het conformiteitsattest. De bundeling en de tegelijkertijd geplande digitalisering tot een geïntegreerd attest moeten resulteren in een administratieve vereenvoudiging en minder kosten.

Een mooi initiatief, maar voor ik mij enthousiast in het diepe gooi, wil ik toch even mijn grote teen in het water steken om de temperatuur te meten. Een attest dat een groot deel van de bestaande attesten bundelt, lijkt mij niet echt een vereenvoudiging. Achter dat stukje papier gaan immers nog altijd evenveel inspanningen schuil die gehonoreerd moeten worden.

Veel zinvoller kan het worden als de Vlaamse regering van de gelegenheid gebruik maakt om alle bestaande verplichtingen kritisch onder de loep te nemen. Overleg met de andere overheden van ons land lijkt mij eveneens aan te raden. Zo kunnen bijvoorbeeld ook federale thema’s als de veiligheidscoördinatie en – waarom niet? - de controle op de sociale en fiscale situatie van aannemers mee in het debat worden betrokken. Want ook die verplichtingen hebben administratieve en financiële consequenties waar de bouwheer direct of zijdelings bij betrokken is.

Zeggen we daarmee voorbarig ‘neen’? Uiteraard niet. Elke stap om het bouwproces administratief te verlichten, kan rekenen op onze medewerking. Maar een echte administratieve vereenvoudiging moet die naam waardig zijn en verder reiken dan wat vrijgekomen ruimte in een (digitale) ringmap.

Architect Kati Lamens, nationaal voorzitter NAV www.nav.be/opinie @navarchitecten

VOORWOORD

HELPDESK 01 Een aannemer heeft bij zijn eerste vorderingsstaat de prijsherzieningsformule niet toegepast. Hij heeft ons meegedeeld dat hij pas

VAKTIJDSCHRIFT VOOR ARCHITECTEN & CONSULTANCY

DIMENSION

op het einde van de werf zal beslissen of hij al dan niet de herziening zal toepassen. Hij beweert dat hij hiervoor de tijd heeft tot 3 maand na de voorlopige oplevering. Klopt dit?

Periodiciteit Driemaandelijks Hoofdredactie Tilly Baekelandt T +32 (0)56 33 42 72 tilly.baekelandt@fcomedia.be Redactie Staf Bellens & Colette Demil, Koen Vandepopuliere, Philip Declercq Reclame-advies Katja Wijffels GSM +32 (0)473 86 59 70 katja.wijffels@fcomedia.be Vormgeving marieke.veys@fcomedia.be Verantwoordelijk uitgever FCO Media: Filip Cossement Boulevard des Canadiens 118, 7711 Dottignies - T 056 77 13 10

de associatie van interieurarchitecten association des architectes d’intérieur

de associatie van interieurarchitecten

In samenwerking met Communicatiecoördinator Pieter De Groote - T 02 212 26 99 Dimension wordt ook verstuurd naar interieurarchitecten - AiNB

Version française sur simple demande association des architectes d’intérieur

Niets uit deze uitgave mag worden verveelvoudigd en/of openbaar gemaakt worden door middel van druk, fotokopie, microfilm of op welke wijze ook, zonder voorafgaande schriftelijke toestemming van de uitgever. Voor ondertekende artikels zijn alleen de auteurs aansprakelijk. Voor de inhoud van de advertenties zijn enkel de adverteerders aansprakelijk. De uitgever erkent geen enkele verplichting tot opname van aangeboden advertenties.

DIMENSION

Lid van de Unie van de Uitgevers van de Periodieke Pers

04

De prijsherziening is een recht. Door het feit dat de aannemer de prijsherziening niet onmiddellijk toepast in zijn eerste vorderingsstaat, wordt hij m.i. niet geacht afstand te doen van zijn recht op prijsherziening.

Met betrekking tot de prijsherziening en de toepassing ervan zijn er geen bijzondere termijnen. Er lijkt te moeten worden teruggegrepen naar artikel 73 van de Algemene Uitvoeringsregels (KB 14 januari 2013) dat bepaalt dat iedere rechtsvordering met betrekking tot een opdracht kan worden ingesteld tot uiterlijk dertig maanden volgend op de datum van voorlopige oplevering. De aannemer lijkt derhalve nog over de nodige tijd te beschikken om de prijsherziening nog toe te passen.

Joris Wouters, GSJ Advocaten

02 De ruwbouwaannemer die op één van onze werven nog volop aan het werk was, is onverwacht overleden. Hij had het merendeel van de aandelen in handen. De overige aandelen zitten verspreid over verschillende aandeelhouders. De verdere opvolging van de werf verloopt moeizaam en niet volgens afspraken, daarom willen wij de samenwerking vroegtijdig beëindigen. We zullen dit doen a.d.h.v. een aangetekend schrijven naar de maatschappelijke zetel. Maar is dit ook mogelijk d.m.v. een onderling getekend akkoord met één van de andere aandeelhouders?

Uit de vraagstelling begrijp ik dat de bewuste ruwbouwaannemer een vennootschap is (er is sprake van aandelen). Het feit dat een aandeelhouder van een vennootschap is overleden, verandert m.i. niets aan het bestaan van de vennootschap dewelke een afzonderlijke rechtspersoon is.

De architecten wensen blijkbaar namens de bouwheer aan de aannemer mee te delen de samenwerking te beëindigen. Dit houdt m.i. ernstige risico’s in. Niettegenstaande de opdrachtgever het recht heeft om een aan-

»

HELPDESK

nemingsovereenkomst eenzijdig te beëindigen, is het gevolg hiervan wel dat hij de aannemer moet vergoeden voor al zijn kosten, al zijn verrichte arbeid en zijn gederfde winsten (zie artikel 1794 van het Burgerlijk Wetboek). Het zonder meer beëindigen van een aannemingsovereenkomst, brengt voor de aannemer derhalve een recht op schadevergoeding met zich mee. In die optiek is het aangewezen om tot een akkoord te komen met de vennootschap. In dit akkoord wordt dan gesteld dat partijen overeenkomen om de overeenkomst in wederzijds overleg te beëindigen zonder dat de aannemer voor deze beëindiging enig recht op schadevergoeding heeft. Uiteraard dient er namens de vennootschap geldig ondertekend te kunnen worden. Er zal derhalve moeten worden nagekeken wie bevoegd is om de vennootschap te verbinden. Indien het een BVBA betreft, is dit doorgaans één van de zaakvoerders of een ander persoon die daartoe volmacht heeft verkregen.

Joris Wouters, GSJ Advocaten

03 De aannemer is gestart met funderingswerken voor een halfopen nieuwbouwwoning. Bij het graven van de funderingssleuven trekt hij echter een kabel door.

Het blijkt dat de elektriciteitsaansluiting van het naburige gebouw niet via het eigen terrein loopt, maar via het perceel waarop de aannemer aan het werk is. Dit is informatie die noch de aannemer, noch de bouwheer kon weten. Eandis meldt dat de aannemer verplicht verzekerd is voor dergelijke gebeurtenissen. Is dit zo? Of doelt Eandis op een eventuele ABR-polis?

Ik moet melden dat mij ter zake geen verplichte verzekering gekend is.

Doorgaans kan de door de aannemer aangebrachte schade aan derden gedekt worden binnen zijn polis burgerlijke aansprakelijkheid (zover daartoe onder voorwaarden is voldaan). Eandis lijkt niet te doelen op een ABR-polis daar zulke polis geenszins verplicht is.

Tot slot deel ik u nog mee dat de aannemer in principe slechts aansprakelijk kan zijn voor de schade die is veroorzaakt wanneer de aannemer een fout heeft gemaakt die in oorzakelijk verband staat met de schade. Dit zal in concreto moeten worden beoordeeld. Bij het werken in de ondergrond rusten op de aannemer in principe een aantal verplichtingen. Zo is er de raadplegingsplicht dewelke er onder meer in bestaat dat de aannemer de liggings-

plannen moet opvragen bij de nutsmaatschappijen. Na ontvangst dient hij verder de in de ondergrond aanwezige leidingen te lokaliseren op basis van de plannen en op basis van peilingen. Indien hij deze verplichtingen niet heeft nagekomen, zou de aannemer aansprakelijk kunnen worden gesteld. Evenwel kan in dit geval discussie zijn nu er blijkbaar geen enkele aanwijzing was dat er zich op het bewuste perceel ondergrondse leidingen bevonden.

Joris Wouters, GSJ Advocaten

04 Wij dienen een contract op te maken met een aannemer (bouwheer = particulier) die niet geregistreerd is en waarvan geen erkenningsgegevens beschikbaar zijn. Wel staat vermeld dat er geen sociale en fiscale schulden zijn. Ik meen me te herinneren dat enkel de sociale en fiscale schulden van belang zijn en dat de erkenning en registratie niet meer hoeven voor een aannemer. Klopt dit?

De controle van het bestaan van sociale en fiscale schulden is belangrijk in het kader van de inhoudingsplicht en hoofdelijke aansprakelijkheid. De registratie (afgeschaft) en erkenning als aannemer hebben daar niets mee te maken. Een erkenning als aannemer is slechts relevant voor de uitvoering van overheidsopdrachten van een bepaalde aard en omvang.

De controle van sociale en fiscale schulden moet enkel gebeuren door niet-particuliere opdrachtgevers. Wie als particulier beroep doet op een aannemer moet bij het betalen van de factuur niet nagaan of er sociale of fiscale schulden zijn.

Indien er een schuld is dan moet de niet-particuliere opdrachtgever 15% (fiscale schulden) of 35% (sociale schulden) op de factuur (excl. btw) inhouden en doorstorten naar de fiscus of RSZ. Doet hij dit niet, dan riskeert hij hoofdelijk aansprakelijk gesteld te worden voor de schulden van zijn medecontractant.

Nathalie Put, SBB Accountants & Adviseurs

De NAV-helpdesk heeft als doel eerstelijnsvragen van zijn leden op te lossen binnen een redelijke termijn van enkele dagen. NAV doet in dit kader een beroep op een netwerk van adviseurs en specialisten: architecten, UNIZO/Federatie Vrije Beroepen, SBB Accountants & Adviseurs, het advocatenkantoor GSJ Advocaten en het adviesbureau VEKMO. NAV en de beantwoorders zijn niet verantwoordelijk voor de inhoud en interpretatie van de antwoorden.

DIMENSION

»

05

@HOME

Christine Conix – CONIX RDBM Architects

DIMENSION

© Studio Dann

“Ontwerpen is geen privilege van ego’s maar teamwerk”

06

@HOME

A

chter architectuurreizen gaat een boek vol verhalen schuil. De fundamenten voor CONIX RDBM werden gelegd tijdens een studiereis naar Singapore en ZuidOost-Azië. De architectuurmogelijkheden die zich daar ontvouwden, wakkerden de internationale ambities bij de reisgenoten aan. De ontdekking dat de respectieve partners zochten naar een mogelijkheid om de continuïteit van hun bureau te verzekeren, bracht het gesprek op gang. Christine Conix, die dit jaar 60 wordt, wou tijdig werk maken van die continuïteit en had daartoe enkele jaren voordien al een ingroeiscenario gevolgd dat echter nooit concreet werd. RDBM zocht een oplossing voor het overwicht aan zorgarchitectuur in de opdrachtenportefeuille.

De eerste gesprekken reveleerden een grote complementariteit en een sterk vergelijkbaar DNA. Complementair waren de sectoren en de werkregio’s. Vergelijkbaar waren onder andere de visie op architectuur, de aanpak in ontwerpteams en de professionele organisatie. Zo beschikten beide bureaus over een raad van advies, bemand met mensen uit de bedrijfswereld.

Het fusietraject werd zorgvuldig uitgestippeld. Eerst maakten de partners wederzijds kennis met elkaars raad van advies, wat een bundel aan pertinente vragen opleverde. Voor het verdere verloop lieten ze zich begeleiden door een bestuurder met ervaring in internationale fusies en overnames, en stelden ze samen een jurist aan om een neutrale waardebepaling te maken. Het resultaat was dat het bureau van Christine mee onder de gemeenschappelijke holding schoof en dat de drie vennoten samen aandeelhouder werden in die holding. Christine Conix voelt zich daarmee duidelijk goed in haar vel. “Ik kan me nu veroorloven om fulltime in plaats van double time te werken en hoef niet langer wakker te liggen van IT, HR of boekhouding.”

Cogels Osylei Hard werken heeft Christine Conix nooit afgeschrikt, integendeel. Het is de enige manier om je ambities waar te maken, om het even welke job je kiest, betoogt ze. Haar verhaal begint medio jaren 70 als ze de architectuuropleiding aanvat.

Vakantiejobs en haar stage brengen haar onder andere bij Léon Stynen en Paul De Meyer (“een fantastische ervaring”) en bij Eduard Van Steenbergen (“die leerde me tekenen en details maken”). In 1979 start ze een eigen bureau. Een duik in het diepe, want ze belandt meteen in de economische nasleep van de tweede oliecrisis. Dat ze niet wil buigen voor de allesoverheersende vraag naar fermettes, maakt het er niet gemakkelijker op. “Ik had mezelf vijf jaar de tijd gegeven. Elke opdracht vergde heel veel overredingskracht en tien tot vijftien ontwerpen.” Een belangrijk scharnierpunt is de woning op de Cogels-Osylei, waarvan de aanzet dateert van eind jaren 80. “Ook die bouwheren zwoeren aanvankelijk bij een vrij klassiek ontwerp voor hun braakliggend terrein, waarop vroeger de villa Mercurius van architect Bascourt had gestaan, een dubbelwoning die in 1933 was afgebroken. Het belendende perceel was intussen opnieuw bebouwd. Mijn ontwerp was afgestemd op de context. De aanpalende woning was architecturaal niet waardevol. Aan de andere kant stond een imposant pand dat niet te repliceren viel. Na een analyse van de woningen in de straat kwam ik tot een hedendaags ontwerp met referenties aan de aanwezige stijlkenmerken. Mijn maquette heb ik eerst apart besproken bij stedenbouw en monumentenzorg, waarna ik die diensten samen rond de tafel heb gebracht. De reacties waren enthousiast en de vergunning werd vlot uitgereikt. Achteraf is er in de straat nog protest gerezen, maar dat kwam dus te laat.”

Die aanpak is kenmerkend voor haar parcours. Weet waar je naartoe wil en verdedig en argumenteer dat met de nodige gedrevenheid, altijd in overleg en met oog voor participatie.

Die gedrevenheid heeft ze van haar vader, vertelt ze. Die was doctor in de scheikunde en in de economie, studies die hij parallel volgde en waarvoor hij jaarlijks de examens spreidde over twee zittijden. Van haar moeder kreeg ze dan weer zin voor creativiteit en humor mee.

Upstream De groei van het architectenbureau wordt weerspiegeld in de werkomgeving: “Je communiceert in belangrijke mate via de projecten die je voor jezelf realiseert.” Van het ontwerpen aan de keukentafel evolueert het bureau via de aanpalende woning naar een heus kantoorplateau, om in de tweede helft van de jaren 90 uit te komen bij een eigen project, het opmerke- » DIMENSION

Het in 2013 door een fusie tot stand gekomen CONIX RDBM Architects legt de lat hoog.

Op de agenda staan internationale groei en een herstel van de positie van de architect als bouwmeester. Dat alles wil het bureau mogelijk maken door een focus op architectuur, gebaseerd op multidisciplinair teamwerk dat voor elke opdracht op zoek gaat naar meerwaarde inzake context, duurzaamheid, maatschappij en kennis. Een gesprek met Christine Conix over gedrevenheid, durf, respect en het EQ van architectuur.

07

©CONIX RDBM Architects

@HOME

DIMENSION

01

08

“Voor architecten is het evenwicht tussen ratio en emotie cruciaal. Je moet continu de balans nastreven tussen randvoorwaarden en creatieve vrijheid en je ziel op de tafel leggen.”

echt zijn opgeleid om een bedrijf te leiden. Vandaar dat ik al snel een klankbord met mensen uit andere bedrijfssectoren heb samengesteld.”

lijke Upstream aan de Cockerillkaai. Dat gebouw zet mee de herwaardering van de Antwerpse kaaien in gang, een onderneming waar Christine Conix via meerdere opdrachten haar steentje toe bijdraagt.

In 2004 komt er een tweede vestiging in Brussel, dichtbij Thurn en Taxis. De schaal en complexiteit van de opdrachten schuiven mee op met het aantal medewerkers. “Los van onze groei hielden we toch altijd plaats vrij voor het ontwerpen van particuliere woningen, iets wat confraters soms met gefronste wenkbrauwen aanhoorden. Maar je bent pas een goede architect als je iemands vraag naar een beschutting, een habitat kunt oplossen. In dat perspectief is architect het oudste beroep van de samenleving. Vandaag springen we kritisch om met vragen naar een woning in een nieuwe verkaveling. Uit overwegingen van duurzaamheid streven we eerder naar renovaties, uitbreidingen en een optimalisatie van een al bebouwde site, met respect voor het bestaande patrimonium indien dat waardevol is.”

We vragen of particuliere woningen nog economisch verantwoord zijn voor een bureau met 70 medewerkers. “Neen, maar wedstrijden zijn dat ook niet. Vroeger waren wedstrijden erg belangrijk voor ons, maar vandaag wordt elke opdracht in competitie gegooid, zodat je uiterst selectief moet zijn. Voor wedstrijden hanteren we een selectiesysteem met een heleboel parameters, dat geregeld wordt aangepast.”

Groeien houdt voor elke organisatie het gevaar van groeipijnen in. “Je goed organiseren, delegeren wat kan, zelf de essentiële zaken blijven verrichten en dat alles bij elke groeischeut of krimp weer in evenwicht brengen, daar draait het allemaal om. Dat moet je ook doen als je een werkende vrouw met kinderen bent, zoals ik. Het is wel zo dat architecten niet

Naast gedrevenheid noemt Christine Conix een open geest essentieel voor wat ze heeft verwezenlijkt. “In Brussel klopten we op het juiste moment aan de deur. Iedereen had het gehad met de gebruikelijke architectuur voor grote projecten. Er was nood aan vernieuwing.” Vandaar het belang van een continue verjonging en een omgeving waarin jong en oud elkaar in evenwicht houden. Pas afgestudeerde ontwerpers durven routines en vanzelfsprekendheden in vraag stellen maar moeten ook zelf de kans krijgen om te groeien. Vandaar een oog voor de wereld. Je kan die wereld binnenhalen in de vorm van buitenlandse medewerkers die het vertrouwde referen-

©CONIX RDBM Architects

Atomium en Shanghai

02

@HOME

01. In Marokko werkt CONIX RDBM Architects aan de realisatie van een nieuwe stad, waarbij het stedelijk weefsel van de havenstad Nador wordt uitgebreid en verbonden met de lagune Marchica. Voor de ruimtelijke planning tekent JNC. Het masterplan voorziet in stadsdelen met telkens een eigen identiteit, specifieke aantrekkingspolen, een aangepast wegennet tussen het oude en het nieuwe Nador, rustige promenades langs de kustweg, en levendige boulevards in het centrum. Centraal staat de ontwikkeling van het economisch, ecologisch en sociaal potentieel van de lagune.

02. Op de campus van de Vrije Universiteit Brussel verrijst een uitgebreid complex met 650 studentenwoningen, onderzoekscentra, leslokalen, kantoren en faciliteiten voor cultuur en ontspanning. Twee iconische gebouwen aan beide uiteinden van de groene toegangslaan definiëren de relatie van de nieuwe (studenten)stad met de campus.

03. Oostende wil de verkrotte havenbuurt Oosteroever ontwikkelen tot een volwaardig stadsdeel met woon- werk- en ontspanningsmogelijkheden. De komende jaren worden er 1.200 appartementen gebouwd. CONIX RDBM Architects geeft de aftrap met Baelskaai 12, een woontoren met 49 appartementen, variërend van 88 tot 270 m². De openheid, dynamiek en transparantie van de bovenste verdiepingen contrasteren met de rustige en eerder gesloten gevelopbouw beneden.

04. Zicht op het ontwerp waarmee CONIX RDBM Architects deelnam aan de wedstrijd voor Up-site in Brussel. De dynamiek van de stad werd vertaald in de gevel. Door de kern iets hoger te plaatsen ontstaat er een

©CONIX RDBM Architects

relatie met het open publiek terrein en met de omgeving.

tiekader ondersteboven gooien en nieuwe vragen en inzichten opwerpen. Je kan die wereld ook ontdekken in eigen land. De naam Conix is bijvoorbeeld blijvend verbonden aan twee wereldpaviljoenen, het Belgisch-Europees paviljoen voor de wereldtentoonstelling in Shanghai 2010 en de renovatie van het Atomium. Je kan ook openstaan voor buitenlandse opdrachten. Een klant in België die met een project in Gdansk worstelde en daarvoor in eigen land een miniwedstrijd uitschreef, bracht Conix naar Polen. Via een kandidatuurstelling werd de weg naar een masterplan voor een nieuwe stad in Marokko geëffend. “De opdrachtgever kwam naar België om de kandidaten te leren kennen. De ontmoeting leidde tot een klik en hij vroeg ons om de week nadien de site te komen bekijken.

Ik heb meteen ja gezegd, zonder me verder zorgen te maken over contracten, financiële zekerheid en dergelijke meer. Als de trein passeert, moet je opstappen. Als je eerst alles tot in de puntjes wil plannen, kom je te laat.”

03

»

04 DIMENSION

Het ontwerpproces binnen CONIX RDBM Architects kunnen we omschrijven als een spiraal die wordt voortgestuwd door drie motoren: bepaal waar je naartoe wil, organiseer een brainstorm, onderzoek en ontwerp. Deze oefening wordt telkens weer hernomen tot er een antwoord op tafel ligt dat de meeste meerwaarde biedt wat context, duurzaamheid, maatschappij en kennis betreft. “Bepalen waar je naartoe wil is

©CONIX RDBM Architects

Het fragiele ontwerpproces

09

©CONIX RDBM Architects

@HOME

05

DIMENSION

10

©Serge Brison

Dat teamwerk moet leiden tot een architectuur die emoties opwekt en meer is dan een veruitwendigen van programma’s en vierkante meters, vervolgt Christine Conix. Naast IQ vergt een gebouw ook EQ. Daglichtinval, perspectief, tactiliteit, juiste combinaties, het ontwerpproces zit boordevol afwegingen en verkenningen om tot die emotie te komen. Het resultaat is

05

©CONIX RDBM Architects

het startpunt, anders verzand je in consensusarchitectuur die voor alle partijen alleen maar tijdverlies betekent. Het eigenlijke ontwerpen is een fragiel proces. Op basis van een gevarieerde verzameling puzzelstukken, afkomstig uit heel veel bronnen – programma, bewuste en onbewuste verlangens van de klant, budget, omgeving, samenleving, duurzaamheid, regelgeving – moet er een vonk tot stand komen. Dat eerste idee is als een bevruchting die geleidelijk moet uitgroeien tot een levensvatbaar embryo en moet uitmonden in een geboorte. Je mag je niet tevreden stellen met wat voorligt, maar je moet telkens weer de nodige positieve energie weten te mobiliseren om de spiraal opnieuw op gang te brengen en nog een stap verder te gaan. Het werk van onze ontwerpcellen wordt in gezamenlijke ontwerpmeetings door anderen bekeken en in vraag gesteld. In dat uiterst gevoelig traject stelt iedereen zich erg kwetsbaar op maar heeft ook iedereen een stem en verdient iedereen respect. Een stagiair kan even waardevolle opmerkingen aanbrengen als een lid van het ontwerpteam.

Ontwerpen is geen privilege van en voor ego’s, maar teamwerk. Essentieel is dat niemand zich laat ontmoedigen, dat niemand zich tevreden stelt met een suboptimaal resultaat.”

©CONIX RDBM Architects

“Je goed organiseren, delegeren wat kan, zelf de essentiële zaken blijven verrichten en dat alles bij elke groeischeut of krimp weer in evenwicht brengen, daar draait het allemaal om.”

06

07

01

@HOME

05. Medio 2016 moet in Herentals de nieuwe kOsh-school, bestemd voor in het kader van Scholen van Morgen, bestaat uit vier vleugels met twee bouwlagen rond een centrale speelplaats met podiumrefter. Het overvloedig gebruik van groen en glas zorgt voor sfeer en transparantie.

06. In opdracht van Guillaume Kervyn en Lucas Boels ontwierp CONIX RDBM Architects dit duurzaam en energiezuinig gebouw in hartje Brus-

©Studio Dann

1.000 leerlingen uit de eerste graad, klaar zijn. De campus, gerealiseerd

sel. Pépin Faubourg d’Egmont omvat veertien appartementen, een kunstgalerij op het gelijkvloerse niveau en een penthouse op de bovenste verdieping. Opvallend is de met ongepatineerde koperen cassettes beklede gevel.

07. Een belangrijk referentieproject blijft de facelift van de Umicore site met als blikvanger het nieuwe kantoorgebouw in glas en zink. Vloeiende zinkbanen versterken de vormgeving van de gestapelde volumes en lijken vanaf de straatzijde een doorlopend geheel te vormen.

een contextuele architectuur die een uniek antwoord geeft op de plek. “Wij zijn geen Zaha Hadid of Frank Gehry die overal ter wereld dezelfde - wel heel mooie - vormentaal neerpoten.

Uiteraard zijn er hier en daar eyecatchers en landmarks nodig die de vroegere rol van de kerktoren overnemen of een plek nieuw leven inblazen, zoals gebeurd is bij Umicore in Hoboken.”

De architect als spilfiguur “Frustrerend is dat je daar in heel wat steden niet de gelegenheid toe krijgt, tenzij het om grote publieke gebouwen gaat.

Maar private ontwikkelaars botsen al snel op een welstandscommissie of op harmonieregels die hen naar de prêt-à-porter dwingen. Er is nood aan meer durf.”

Het pleidooi daarvoor wordt extra aangewakkerd door haar geloof in de rol van de architect, een geloof dat ze deelt met de andere managing partners Frederik Jacobs en Jorden Goossenaerts. “Onze centrale rol in de conceptie vlak naast de opdrachtgever, de evolutie van de technologie met onder andere BIM, en de almaar toenemende uitdagingen op alle vlakken, bieden ons de kans om onze rol als bouwmeester weer op te nemen en een centrale schakel in de keten te vormen. Hoe complexer de context, hoe sterker de architectuuroplossingen die je kunt bedenken. Dat vergt wel een psychologische aanpassing vanwege de architect. Als bureau hebben we ons daar op georganiseerd, met een duidelijk afgelijnde missie, een sterke nadruk op technische kennis – zonder die knowhow produceer je boeken en lezingen maar geen gebouwen – en een grote nadruk op de menselijke factor, met aandacht voor de kwetsbaarheid en de mogelijke weerstanden.”

(Door Colette Demil & Staf Bellens)

Het geheim van een geslaagde fusie Zoals elke fusie ging ook het ontstaan van CONIX RDBM Architects gepaard met heel wat wijzigingen. De twee bureaus in Antwerpen werden samengebracht in de London Tower, een eigen mixed use project met een sterke uitstraling aan het Eilandje, waar voldoende ruimte was voor 40 van de huidige 70 medewerkers. Intussen zijn er alweer vijf medewerkers bijgekomen en wordt een schoenlepel noodzakelijk, zodat de partners stilaan uitkijken naar een nieuwe locatie in Antwerpen. De samensmelting van twee culturen was niet vanzelfsprekend.

Waar RDBM bijvoorbeeld bijna uitsluitend medewerkers in dienstverband telde, was dat bij Conix net omgekeerd.

Om de wederzijdse weerstand tegen een ander statuut te overwinnen, werd daar in eerste instantie niet aan getornd. Later kregen de medewerkers de kans om van statuut te veranderen, uiteraard met een bijhorende functieomschrijving die aan alle wettelijke bepalingen voldoet.

Momenteel werkt twee derde van de medewerkers in vast dienstverband.

“Noodzakelijk voor een geslaagde fusie is een eerlijke, open communicatie”, vertelt Frederik Jacobs. “Ook moet je voor iedereen duidelijk maken: what’s in it for me?

Een voorbeeld. Onze multidisciplinaire bestaffing telde naast de voor een architectenbureau gebruikelijke grafische en ontwerpberoepen ook technische mensen met werfervaring en kennis van vastgoed. Hun knowhow stelt ontwerpers in staat om tijdens de ontwerpfase de lat nog hoger te leggen. Zodra mensen die vormen van complementariteit ontdekken, ben je vertrokken.”

De drie managing partners delen dezelfde aandacht voor menselijke relaties. “Voor architecten is het evenwicht tussen ratio en emotie cruciaal. Je moet continu de balans nastreven tussen randvoorwaarden en creatieve vrijheid en je ziel op de tafel leggen. Als je dat bespreekbaar kunt maken, open je een gevelbreed window of opportunities.”

In het achterhoofd van Frederik Jacobs en Jorden Goossenaerts zit al een volgende stap in continuïteit. “Het leeftijdsverschil met Christine bedraagt circa 15 jaar. Het zou mooi zijn als we in een volgende stadium partners die 15 jaar jonger zijn dan Jorden en ik naast ons kunnen krijgen.”

DIMENSION

www.conixrdbm.com

11

REPORTAGE

Binnenklimaatconcept op maat voor kantoren Televic In het vernieuwde en uitgebreide kantoorgebouw van Televic leverde Duco Ventilation & Sun Control een staaltje van hightech ventilatie. Een combinatie van basisventilatie, buitenzonwering en ventilatieve koeling onder de vorm van intensieve ventilatie houden het binnenklimaat op een natuurlijke manier beheersbaar.

T

elevic, een hoogtechnologisch bedrijf dat communicatiesystemen ontwikkelt voor nichemarkten, heeft wereldwijd ongeveer 650 medewerkers. Het hoofdkantoor in Izegem telt circa 150 medewerkers. Een uitbreiding van het hoofdkwartier drong zich op. Op uitdrukkelijke vraag van de bouwheer schonk het Architectenbureau Naert & Declerck-Daels veel aandacht aan het binnenklimaat. “Een gebouw dat helemaal gesloten en luchtdicht is, lijkt mij niet realistisch. Een volledig mechanisch ventilatiesysteem was dan ook geen optie. Onze medewerkers moeten steeds de vrijheid hebben om in het tussenseizoen een raam te kunnen openen.

Ik ben voorstander van een ‘intelligent’ ventilatiesysteem. De verwarming moet bijvoorbeeld automatisch uitgeschakeld worden van zodra de ramen open gaan”, aldus Thomas Verstraeten (CEO Televic). Duco hielp om een zo natuurlijk mogelijk concept uit te dokteren: een combinatie van natuurlijke basisventilatie, buitenzonwering en ventilatieve koeling.

Natuurlijke basisventilatie & buitenzonwering

DIMENSION

Het kantoorgebouw is opgedeeld in 22 zones, met een afzonderlijke mechanische afvoerventilator. De basisventilatie gebeurt op basis van manueel te bedienen DucoMax ZR geluiddempende ventilatieroosters. Gezien het drukke verkeer op het industrieterrein, werd er geopteerd voor akoestisch dempende roosters aan de straatkant. Grote glaspartijen bevorderen de lichtinval en het contact met de omgeving. Er was dan ook aandacht voor het voorkomen van oververhitting

12

De DucoGrille NightVent, een esthetisch ventilatieluik voor intensieve koeling, wordt van buitenaf afgeschermd door een vandalismeveilig muurrooster ‘DucoGrille Solid’.

De combinatie van windvaste screens en architecturale zonwering met aluminium lamellen van het type DucoSun Cubic voorkomt oververhitting.

en storende reflecties op zonnige dagen. Een combinatie van windvaste screens en architecturale zonwering met aluminium lamellen van het type DucoSun Cubic draagt hier toe bij.

Ventilatieve koeling Om het klimaatconcept helemaal af te maken, werd ventilatieve koeling (intensieve ventilatie) toegepast. Televic koos voor een doorgedreven isolatie van daken en gevels van het, bijna volledig uit beton opgetrokken, gebouw. De toepassing van de principes van ventilatieve koeling vraagt voldoende thermische massa om de frisse buitenlucht op te slaan en terug af te geven. De DucoGrille NightVent, een esthetisch ventilatieluik, wordt van buitenaf afgeschermd door een vandalismeveilig muurrooster (DucoGrille Solid). Hierachter bevindt zich een openvallend luik met actuatorsturing. Luik en verwarming werden in éénzelfde omkasting weggewerkt. De aansturing van de ventilatieve koeling gebeurt via het gebouwbeheerssysteem op basis van temperatuur en manuele bediening.

(Door Philip Declercq)

www.duco.eu

DucoTronic System

DUCO at HOME

De ultieme vorm van ventilatie

De standaard voor woningventilatie

HOME OF OXYGEN

Het DucoTronic System is een Vraaggestuurd Natuurlijk Ventilatiesysteem dat ventileert op basis van CO2-, vocht en temperatuurmetingen, ideale graadmeters voor een gezond en comfortabel binnenklimaat. De elektronisch gestuurde toevoerroosters garanderen dat er enkel geventileerd wordt waar en wanneer nodig én in de juiste hoeveelheid voor een optimale energiebesparing! freduc,vent tot

0,35

info@duco.eu - Handelsstraat 19 - 8630 Veurne - Belgium - tel +32 58 33 00 33 - fax +32 58 33 00 44

Uw garagepoort ... zichtbaar of onzichtbaar

U zoekt een garagepoort voor nieuwbouw of renovatie. Isolatie, veiligheid, comfort, ruimtebesparing en design zijn voor u belangrijk? Dan heeft L-DOOR ook voor uw woning de oplossing op maat. Of u nu kiest voor een garagepoort die zichtbaar aanwezig is in uw woning of voor een garagepoort die onzichtbaar is ingewerkt in de gevelbekleding, in het meest uitgebreide gamma op de markt vindt u zeker de sectionale poort van uw dromen. Bij uw keuze voor L-DOOR kiest u bovendien voor een 100% Belgisch en innovatief product, persoonlijk advies, service en een snelle levertermijn. Meer info op www.l-door.be

23 & 24 april / avril 2015 Kortrijk Xpo 10:00-20:00

ARCHITECT @WORK BELGIUM

28 & 29 mai / mei 2015 Liège Expo 13:00-20:00

Habito™, de nieuwe generatie Gyproc®-platen Ik? Ik hang van alles op aan een Gyproc-wand.

Steeds vaker worden Gyproc-platen toegepast in nieuwbouw en renovatie. Daarom ontwikkelde Gyproc de Habitoplaten, een nieuwe generatie Gyproc-platen speciaal aangepast aan de hedendaagse comfortbehoefte om jou toe te laten jouw woon- en leefruimten snel en functioneel te vullen.

Wanden bekleed met Habito-platen geven je alle flexibiliteit om nieuwe ruimtes in te richten of te verbouwen of zelfs je hele huis onder handen te nemen. Het bevestigen van gordijnroedes, flatscreens, wandrekken, ... wordt echt kinderspel.

Habito-platen zijn bovendien tot vijfmaal sterker dan gewone gipskartonplaten en beperken bovendien de geluidsoverdracht tussen aanpalende ruimtes.

SAINT-GOBAIN CONSTRUCTION PRODUCTS BELGIUM nv - Sint-Jansweg 9 - Haven 1602 - 9130 Kallo - Tel. +32 3 360 22 11 - www.gyproc.be

REPORTAGE

Energiezuinige convectoren in monoliet en strak design voor Sibelga De gebouwen van de Brusselse distributienetbeheerder Sibelga werden de voorbije jaren grondig gerenoveerd. Kers op de taart wordt ongetwijfeld het vernieuwde gebouw D dat dateert uit 1928, en voor de derde maal wordt gerenoveerd. De monumentale, industriële schouw kreeg een nieuwe, eigentijdse invulling, en het gebouw wordt nu energiezuinig verwarmd door middel van Zehnder Stana-convectoren.

Het ene gebouw is het andere niet Sinds 2005 werden de gebouwen A, B en C, volgens de regels van openbare aanbesteding, grondig gerenoveerd. Architect Philippe Julémont van Archi PJ uit Genval werd weerhouden: “De gebouwen werden volledig gestript tot op de betonstructuren en naar hedendaagse normen geïsoleerd, geventileerd en van nieuwe verlichting voorzien. Een drietal jaar geleden

Het gebouwencomplex van Sibelga aan de Werkhuizenkaai bestaat uit een zestal gebouwen. Typerend voor alle gebouwen zijn de betonstructuren en de dubbele beglazing van vloer tot plafond.

werden nieuwe verwarmingsketels in het gebouw D geïnstalleerd. Typerend voor alle gebouwen zijn de betonstructuren en de dubbele beglazing van vloer tot plafond. Nu is gebouw D nog aan de beurt.”

Derde renovatie voor gebouw D Gebouw D - het oudste achteraan de site - is inmiddels aan haar derde renovatie toe. Er werken een 150-tal mensen. Het onderscheidt zich van de andere gebouwen door de grote industriële schouw, die zich in het midden van het gebouw bevindt. “Deze werd omgevormd tot een cirkelvormige centrale cafetariaruimte en meetingpoint, dit op elke verdieping.

Deze ruimte, omgeven door een metalen rasterstructuur, gevuld met speciale witte keien, verbindt als het ware de diverse kleine en grotere vergaderzalen die er op aansluiten.

De renovatie wordt uitgevoerd in twee fases. De eerste fase bestond uit het gelijkvloers en de 2de verdieping, met telkens een oppervlakte van 1.600 m². In de tweede, latere fase zal nog de eerste verdieping worden aangepakt”, aldus Philippe Julémont. » DIMENSION

S

ibelga is de enige distributienetbeheerder voor elektriciteit en aardgas voor de 19 gemeenten van het Brussels Hoofdstedelijk Gewest. Tot het takenpakket behoren onder meer het bouwen, exploiteren en onderhouden van een netwerk van kabels en leidingen tot bij de eindgebruikers.

Daarnaast zijn haar door de gewestelijke overheid een aantal openbare dienst verplichtingen toevertrouwd. Met zowat 1.000 werknemers is Sibelga ook verantwoordelijk voor de meteropname, de validatie en het beheer van de verbruiksgegevens. “Het gebouwencomplex van Sibelga aan de Werkhuizenkaai bestaat uit een zestal gebouwen. Het oudste gebouw - met een monumentale, industriële schouw voor de productie van elektriciteit - dateert uit 1928, en is nu gebouw D. Andere gebouwen werden vroeger afgebroken en ruimden plaats voor nieuwe gebouwen (A, B en C) die dateren uit de periode 1968-1970”, aldus Stefaan Roelant van Sibelga.

15

REPORTAGE

01. De Zehnder Stana convectoren in gebouw D zijn voorzien van warmtewisselaars met aluminium convectielamellen die een groter

01

warmtevolume afgeven.

02. Verticale Zehnder Roda designradiator 03. Detail Zehnder Stana convector 04. In het verleden waren bij de renovatie van de gebouwen A en C reeds Zehnder Radiavektor designradiatoren geïnstalleerd.

Energievriendelijker verwarmen In het verleden waren bij de renovatie van de gebouwen A en C reeds Zehnder Radiavektor designradiatoren geïnstalleerd, in de inkomhal aangevuld met verticale Zehnder Roda designradiatoren. Christophe Thimmesch (Account Manager Heating Zehnder Group Belgium): “In de gebouwen A en C werd vroeger gewerkt met een warme lucht installatie, en werden bij renovatie plintradiatoren geïnstalleerd. Voor de herinrichting van gebouw D opteerden bouwheer en architect voor convectoren van de nieuwe generatie. Dit wijst op de technologische evolutie en innovatie die de Zehnder producten de laatste jaren hebben doorgemaakt. Terwijl in A en C met klassieke plintradiatoren werd gewerkt, zijn de Zehnder Stana convectoren die gebouw D zullen verwarmen, uitgerust met warmtewisselaars. De convectoren zijn voorzien van aluminium convectielamellen die een veel groter warmtevolume afgeven, een beter rendement hebben, en een maximaal vermogen van 4.138 Watt. Verder werden ook Zehnder Lateo wandmodellen geïnstalleerd. De kleur werd op maat gekozen, RAL 7044, om te matchen met de kleur van de vloeren.”

De installatiewerkzaamheden bij Sibelga werden uitgevoerd door IMTECH Projects.

02

03

04

Aansluitingen elegant verborgen Strak design en monoliet

DIMENSION

De Zehnder Stana convectoren kenmerken zich niet enkel door hun strak en vierkant design, maar ook door hun plaatsingsgemak. Christophe Thimmesch: “De meeste convectoren die momenteel op de markt gebracht worden, zijn in feite bouwkits. Deze bevatten diverse componenten (consoles, warmtewisselaar, dek- en hoekplaatjes…) die nog door de installateur moeten samengesteld worden. De Zehnder Stana is ontworpen uit slechts twee elementen om snel en efficiënt geplaatst te kunnen worden, een aanzienlijke tijdswinst bij projecten van deze omvang. Elke convector is bovendien voorzien van een automatische ontluchter op het toestel. Dit type convectoren leent zich perfect voor grote ruimtes met veel beglazing, zoals bijvoorbeeld dit kantoorgebouw. Maar ook in residentiële woningen, en bijvoorbeeld ruime veranda’s, kunnen deze convectoren een geschikte oplossing zijn.”

16

Dankzij Zehnder Stana kan de verwarmde lucht zich optimaal in de ruimte verspreiden. In de voet van de convector worden de aansluitingen onzichtbaar geïntegreerd. Door de grote verscheidenheid aan modellen en maatwerk past deze convector perfect in elke ruimte. Christophe Thimmesch lijst de voornaamste eigenschappen van de Zehnder Stana op: “Naast het gesloten design door de compacte constructie, is er ook de korte reactietijd, waardoor ruimtes snel opgewarmd worden.

Het hoog warmtevermogen maakt het opwarmen van grote ruimtes mogelijk en maakt het tot een ideale oplossing voor gebruik bij lagere warmteregimes. De Zehnder convectoren zijn beschikbaar in plintversie (Stana) en voor wandmontage (Lateo), al dan niet voorzien van NEO-technologie voor verhoogde vermogens.” (Door Philip Declercq - Foto’s: Zehnder) www.zehnder.be

PERFECT DESIGN VOOR MAXIMALE MOGELIJKHEDEN BEZOEK ONS OP ARCHITECT@WORK LUIK STAND 64 www.trilux.com/polaron-iq

REPORTAGE

ITEC slijtvaste vinylvloeren fleuren studentenverblijven op Brugge profileert zich alsmaar vaker als studentenstad. Een mooie kans, vonden ze bij Skyline Europe, om voormalige kantorencomplexen om te bouwen tot hedendaagse studentenverblijven. Voor de slijtvaste vinylvloeren deed de Brusselse projectontwikkelaar een beroep op ITEC Contract Floors, een merk van de IVC Group.

C

ampus Mater & Campus Amicorum zijn verdeeld over de Spanjaardstraat en de Werkhuisstraat. “Campus Amicorum is gevestigd in een historisch pand uit de vroege 18e eeuw, waarin ooit de dienst Ruimtelijke Ordening van de Vlaamse Gemeenschap zat”, zegt Philip Vanhoenacker (Projectmanager bij Skyline Europe). “De gebouwen stonden leeg. Maar je kon er weinig mee aanvangen. De enige rendabele bestemming die je ze kon geven, was om er studio’s en duplexen voor studenten van te maken.”

Moderne studentenverblijven lijken in niets nog op de kleine, groezelige kamertjes van weleer. In het vroegere kantorencomplex in de Werkhuisstraat staat alles in het teken gezelligheid en comfort. Er zijn 79 studentenflats, mooi verdeeld over twee verdiepingen en gegroepeerd rond een binnentuin. Elke flat heeft zijn eigen keuken en badkamer met douche, wastafel en toilet. Voorts zijn er 2 gemeenschappelijke ruimtes, een conciërgewoning, een overdekte fietsenberging en een voortuin met 18 parkeerplaatsen.

vernieuwd. Dé uitdaging hier betrof de technieken: riolering, elektriciteit, verwarming, sanitaire cellen en vooral de ventilatie. De draagvloer op de verdieping is een oude, houten roostering. Ondanks de versterkingen en de zwevende vloeropbouw, leek het ons best een soepele vloerbekleding te kiezen.”

In de gebouwen in de Werkhuisstraat hangt een huiselijke sfeer. Witte muren, plafonds en meubilair wisselen af met accenten in zwart aluminium en een caramelbruine vinylvloer met bamboemotief: “We hebben gekozen voor de ITEC Concept Bolivia 539. Dat vonden we de meest esthetische keuze”, zegt Philip Vanhoenacker: “Vooral omwille van het hedendaagse karakter. Het is een dankbaar patroon waarbij je geen lasnaden noch overgangen ziet. De vinylvloeren in de Werkhuisstraat zijn goed voor 95 procent van het totale vloeroppervlak.”

Verspreid over de beide locaties ligt er in Campus Amicorum & Campus Mater in totaal 3.800 m² vinylvloer, in banen van 2 meter. Van de ITEC Concept Bolivia 539 ligt er 2.500 m² in de Werkhuisstraat en 900 m² in de Spanjaardstraat. Daarnaast ligt er in de Spanjaardstraat ook 400 m² ITEC Isafe. “De ITEC Isafe heeft een zeer goede restindruk. Het is een permanent slipvaste vloer die makkelijk is in plaatsing en onderhoud”, zegt ITEC Product Manager Ortwin Top. “Ook de ITEC Concept heeft een zeer goede restindruk en is zeer onderhoudsvriendelijk door de versterkte toplaag in polyurethaan. Beide vloeren kun je naadloos verleggen tot 4 meter breed.” www.itecfloors.be

“Meest esthetische keuze”

DIMENSION

Philip Vanhoenacker: “We hebben een lange weg afgelegd. Alleen de buitenschil is blijven staan, behalve dan het schrijnwerk. Voor de rest is het gebouw volledig gestript en is alles

18

(Campus Amicorum – Architect: Salens Architecten, plaatsing: Slosse Vloerbekleding, afwerking: Matthijs en Co, opdrachtgever: Skyline Europe, ITEC Contract Floors: IVC België)

Perfect comfort het hele jaar door

met Daikin.

COP 5,23 tot

(7/35°)

Top rendement Daikin lucht/water warmtepomp Combinatie mogelijk met zonnecollectoren Samenwerking met andere energiebronnen is eenvoudig te realiseren (bivalentie).

Gegarandeerd vermogen tot -25°C Optimale hygiëne van het warm water Bediening via smartphone is mogelijk Compacte unit Garantie van 10 jaar op de thermische isolatie In meerdere capaciteiten beschikbaar

De nieuwste generatie warmtepompen van Daikin bieden comfortabele warmte in de winter en aangename verfrissing in de zomer (optie). Deze compacte lucht/water warmtepomp verlaagt de energiekost van het sanitair warm water dankzij zijn intuïtieve bediening.

De intelligente

opslag van het sanitair warm water en de verwarming zorgt voor nog meer energiebesparingen!

Meer info? www.daikin.be •  0800 840 22

STAD IN DE KIJKER

Burgemeester Vincent Van Quickenborne en schepen Wout Maddens - Kortrijk

DIMENSION

© Klaas Verdru

“Wij geven de binnenstad een compleet nieuw gezicht”

20

STAD IN DE KIJKER

Kortrijk verliest inwoners. Niet meteen het ideale scenario voor een ambitieuze stad.

Burgemeester Vincent Van Quickenborne: “Door hun perifere ligging verliezen bijna alle West-Vlaamse steden terrein.

Maar de bevolkingsprognoses gaan uit van een ongewijzigd beleid. We moeten van Kortrijk een interessante propositie maken. Uit een studie van vier jaar geleden bleek dat mensen uit Gent en Antwerpen Kortrijk percipieerden als vrij provincialistisch en een beetje blasé. Dat imago moeten we keren.

Vandaar dat we momenteel met heel wat knappe koppen een projectie maken van Kortrijk 2025. Waar wil de stad over tien jaar staan? Hoe brengen we dat aan de man?”

“We beschikken over sterke troeven. Binnen de Eurometropool zetten we, samen met Doornik en Lille, in op de NoordFranse markt van twee miljoen consumenten en tal van economische en culturele initiatieven. In Vlaanderen zijn we de enige stad met een rivier - de Leie, de golden River - pal in het centrum, waarlangs zich tal van ontwikkelingskansen aanbieden. Door de verhuizing van een politiecommissariaat, drie ziekenhuissites en meerdere oude bedrijventerreinen komen er langs het water de komende jaren een twaalftal sites voor ontwikkeling vrij. Daar ligt de toekomst van Kortrijk, want wonen aan het water is een wereldwijde tendens in de grotere steden.”

“De vergunningen en centen zijn er om de binnenstad een compleet nieuw gezicht te geven. Op Campus Kortrijk Weide, het voormalige NMBS-entrepot met douanegebouwen, bouwen we een nieuwe stadswijk met een stadspark, een hogeschoolcampus, een fuifzaal en een Olympisch zwembad. Het station en zijn omgeving worden de komende tien tot twaalf jaar fundamenteel gewijzigd, goed voor een investering van 150 miljoen euro. De verlaging van de Leieboorden aan de Broeltorens zal de aantrekkingskracht van ons historische stadscentrum verhogen. Op die belangrijke verkeersader voor de internationale distributie over water is er voortdurend beweging. Bovendien is de Leie relatief smal, wat de beleving van oever tot oever ten goede komt. Tegen 2018 zal ook de laatste nieuwe brug voor voetgangers, de Reepbrug,

afgewerkt zijn en is de Nieuwe Leie helemaal af. Eindelijk, want deze zomer vieren we met het evenement De Grote VerLeieding dat de Leiewerken 20 jaar geleden van start zijn gegaan.”

Waar haalt u het geld voor al die projecten, nu alle gemeenten met een financiële strop zitten?

Burgemeester Van Quickenborne: “We hanteren een strikt besparingsplan. Op de personeelsaantallen besparen we meer dan 10%. De werkingskosten mogen slechts met 1% per jaar stijgen, dus onder inflatie. Op een tweetal sectoren na zijn de dotaties bevroren. Daardoor is ons investeringsbudget groter dan dat van de vorige legislatuur en kunnen we geld vrijmaken voor projecten van de stad en van het OCMW, dat onder meer een nieuw woonzorgcentrum en een sociaal restaurant zal bouwen. We sluiten ook partnerships. Voor het station werken we onder andere samen met de NMBS en de Vlaamse overheid, voor de Leieboorden met Waterwegen en Zeekanaal, en voor het zwembad met een DBFMO-partner.

De vier nieuwe ondergrondse parkings van ons autonoom stedelijk parkeerbedrijf PARKO worden in PPS gerealiseerd, en de DBFM Scholen van Morgen heeft in onze stad maar liefst acht projecten.”

Met de wisseling van de meerderheid zijn er ook enkele initiatieven gesneuveld.

Burgemeester Van Quickenborne: “We hebben de geplande nieuwe bibliotheek naast het Conservatorium afgeblazen omdat dit project niet op het gepaste moment kwam. Eerst willen we de stationsomgeving aanpakken en op het Conservatoriumplein een muziekcentrum bouwen waar, een primeur voor Vlaanderen, alle genres en aspecten van muziek aan bod komen, opleidingen inbegrepen. Kortrijk is een echte kweekvijver voor jonge muziekgroepen. Voor dat muziekcentrum hebben we een budget van 4 miljoen euro uitgetrokken. De bestaande bibliotheek is intussen gerenoveerd en de werking gedigitaliseerd.”

Schepen Wout Maddens: “Op Campus Kortrijk Weide hebben we het geplande politiecommissariaat geschrapt en gekozen voor een stadsdeel met een grote belevingsfactor, waar plaats is voor economie, onderwijs, een zwembad en een stadspark van 2 hectare. Het huidige politiecommissariaat verhuist naar de gebouwen van de hogeschool HOWEST aan de Oudenaardsesteenweg, die leeg komen zodra de school naar haar nieuwe site bij Campus Kortrijk Weide verkast.”

Woontorens met hoge ambities Opmerkelijk is de keuze voor hoogbouw, vandaag een gevoelig thema.

Burgemeester Van Quickenborne: “We streven naar betaalbaar wonen, naar districts waar alle leeftijden een plek vin- » DIMENSION

De Stadsmonitor die de ontwikkeling, leefkwaliteit en gezinsvriendelijkheid van de 13 Vlaamse centrumsteden analyseert, legt voor Kortrijk enkele pijnpunten bloot. In een dubbelgesprek met burgemeester Vincent Van Quickenborne en schepen Wout Maddens, bevoegd voor alles wat met bouwen en wonen te maken heeft, gaan we dieper in op die zwakke punten en natuurlijk op de ambitieuze stadsvernieuwingsplannen van de beleidsploeg.

21

© Wienerberger

© BURO II & ARCHI +I

STAD REPORTAGE IN DE KIJKER

01

02

DIMENSION

den, en naar een heterogene mix van grondgebonden woningen, appartementen en inderdaad drie woontorens. Als stadsbestuur moet je risico’s durven te nemen. Omdat die nieuwe kathedralen sterk het beeld van onze stad zullen bepalen, eisten we duurzame toparchitectuur die we hebben ingebed in het groen en omgeven door een mix van andere woningtypes. Voor hun K-Tower, die ruim 66 meter hoog zal worden, nemen Koramic en Van Roey architect Philippe Samyn onder de arm. Voor de twee woontorens op de Blekerij werkt ontwikkelaar Ghelamco samen met Andrew Bromberg van Aedas, een mondiaal top 5-architectenbureau uit Hongkong. De stad heeft altijd aandacht gehad voor sterke architectuur op een openbare ruimte die mooi in evenwicht is met de omgeving. Denk maar aan de vernieuwing van de Tacktoren of aan de ingrepen van Bernardo Secchi op de Grote Markt en Hoog Kortrijk. Daar willen we verder op bouwen.”

Schepen Maddens: “Voor de hoogbouwprojecten zijn wij niet over een nacht ijs gegaan maar hebben we een dynamisch ontwikkelingskader opgesteld. Naarmate de Leiewerken vorderden en de mooie publieke ruimte zichtbaar werd, belandden er voorstellen voor de te ontwikkelen sites op mijn bureau. Daarin dook steevast een landmark op. Om alles in goede banen te leiden, hebben we samen met Bob Van Reeth bekeken hoe we dat konden aanpakken. Bob was verder niet bij de ontwikkeling betrokken en kon dus onbevangen zijn inbreng leveren. De stad en de intercommunale Leiedal hebben dan samen met het bureau HUB de visienota ‘De Leie maakt de stad’ opgemaakt, met uitspraken over wat op de drie kilometers kade kan worden gebouwd. Waar na onteigeningen woonblokken waren geamputeerd, hebben we die hersteld.

Aan de twee uiteinden hebben we geopteerd voor hoogbouw in een open landschap. Hoewel het RUP Kortrijk Weide ook drie torens bevat, hebben we besloten die deze legislatuur niet te bouwen maar de voorkeur te geven aan een stadspark.

22

Op alle andere plekken hebben we richtlijnen voor de gabarieten vastgelegd.”

“Uiteraard blijven we voor andere projecten in de stad onze ‘woningtypetoets’ hanteren, een lijst met concrete vragen om te bepalen waar grondgebonden woningen aangewezen en waar appartementen mogelijk zijn. Met dit instrument voorkomen we dat er appartementen verrijzen op plekken waar de korrel daar niet voor geschikt is. Deze ‘woningtypetoets’ werkt.”

Burgemeester Van Quickenborne: “Om de kwaliteit van de architectuur te bewaken, overwegen we nu de oprichting van een commissie die ons begeleidt bij de beoordeling van voorstellen en projecten.”

Schepen Maddens: “Een dergelijke commissie kan stedenbouwkundige afwegingen maken en tegelijkertijd nagaan hoe we het best omspringen met ons erfgoed en architectuur, gezien de interesse voor projecten op tal van beeldbepalende sites in ons historische centrum. Bedoeling is dat het een dynamische reflectiekamer wordt met een adviserende bevoegdheid, die zich niet tevreden stelt met compromissen maar zelf uitgesproken ideeën aanbrengt en het debat verrijkt. Zo voorkom je ook dat alle druk komt te liggen op onze stedenbouwkundige ambtenaren. Maar het debat over die commissie en haar eventuele samenstelling moet nog beginnen.”

Betaalbaar wonen voor iedereen De prijzen voor huizen en appartementen in Kortrijk zijn het laagst van alle centrumsteden, maar de kwaliteit van die woningen laat te wensen over.

Burgemeester Van Quickenborne: “Een groot deel van het patrimonium dateert van na de Tweede Wereldoorlog en is inderdaad verouderd. Maar de laatste drie jaar zijn we bezig aan een sterke inhaalbeweging.”

STAD IN DE KIJKER

Schepen Maddens: “We zetten sterk in op renovatie en streven naar ‘Iedereen renoveert’ als de Kortrijkse vertaling van het Vlaamse beleid. Jaarlijks trekken we een budget van 1,2 miljoen euro uit voor renovatiepremies. Momenteel praten we met plaatselijke bedrijven uit de bouwsector over samenwerkingsmogelijkheden. Een belangrijk instrument is onze renovatiebegeleiding. Zowel eigenaars als huurders kunnen bij ons aankloppen voor die dienstverlening. Onze renova-

© ABSCIS ARCHITECTEN

“We zetten sterk in op renovatie en streven naar ‘Iedereen renoveert’ als de Kortrijkse vertaling van het Vlaamse beleid. Jaarlijks trekken we een budget van 1,2 miljoen euro uit voor renovatiepremies.”

03

tiebegeleiders komen desgewenst aan huis, geven adviezen over veiligheid, energie en duurzaamheid en maken mensen wegwijs in de premies. Zo willen we inwoners bereiken die uit eigen beweging de stap naar renovatie niet zouden zetten, wat meteen ook goed is voor architecten, aannemers en leveranciers. We onderzoeken ook of we de private huurmarkt kunnen stimuleren door de oprichting van een marktverhuurkantoor, dat zich richt tot kandidaat-huurders die net uit de boot vallen voor een sociale woning.”

“Ook via ons autonoom stedelijk ontwikkelingsbedrijf SOK werken we aan betaalbaar wonen. SOK beschikt over een rollend grondfonds om leegstaande en te renoveren woningen te kopen, te renoveren en weer op de markt te brengen, en over een fonds voor langlopende erfpacht- en huurcontracten. Een ander initiatief is het kavelproject. In de eerste fase kocht SOK woningen in een verkommerde wijk aan de spoorweg. Die huizen werden voor een haalbaar bedrag doorverkocht aan jonge gezinnen, die zich engageerden om de woning te slopen en er een nieuwe te bouwen tegen 6% btw in samenwerking met een architect uit een op voorhand samengestelde pool.

Zo hebben we de bouw van woningen gestimuleerd die tonen hoe je kunt omspringen met ruimte in een stadswoning, en inspirerend kunnen zijn voor iedereen die de verhuizing naar Kortrijk en wonen in de stad overweegt, los van het kavelproject. Intussen hebben we het project uitgerold in een tweede wijk en willen we nog een derde gebied afbakenen.”

“Wat sociale huisvesting betreft, is er een ambitieus ‘reconversieprogramma’. Er is natuurlijk de CO2-neutrale wijk

»

01. Door de teloorgang van oude industrieën telt Kortrijk heel wat leegstaande industriële gebouwen die op herbestemming wachten. Een voorbeeldproject is de restauratie, renovatie en herbestemming van de oude droogloodsen Koramic tot kantoorgebouw voor de Wienerbergergroep. Bij de renovatie respecteerde Lens° Ass Architecten zoveel mogelijk het karakter van het oude gebouw.

02. Een belangrijk project is de duurzame renovatie van de wijk Drie Hofsteden door BURO II & ARCHI +I. Twee gebouwen met respectievelijk 102 en 108 sociale appartementen krijgen een nieuwe gevelarchitectuur en worden energetisch gerenoveerd om te voldoen aan de laagenergienorm.

Verder worden de appartementen ruimer door de aanpassing aan de huidige oppervlaktenormen in de sociale huisvesting.

03. Het DBFM-programma Scholen voor morgen (ver)bouwt niet minder dan 8 scholen in Kortrijk. De verbouwing van het Guldensporencollege (het vroe-

©Thomas Depaepe

gere Sint-Amandscollege) verloopt in samenwerking met Abscis Architecten.

Voor de 2e-graadschool komt er een nieuwbouw met speelplaats en fietsen-

04

spanning van 90 meter.

berging. De gebouwen voor de 3e-graad (zie beeld) worden gerenoveerd en uitgebreid met twee nieuwe vleugels en met een schoolrestaurant.

04. Zicht op de nieuwe Noordbrug, die de oude Gerechtshofbrug vervangt.

De door het studiebureau Greisch ontworpen 120 meter lange stalen

DIMENSION

tuikabelbrug heeft een pyloonhoogte van 26 meter en een middenover-

23

© Gerald Van Rafelghem

STAD REPORTAGE IN DE KIJKER

05

“Zonder te vervallen in extremen maken we de stad autoluw door te kiezen voor duurzaam parkeren ondergronds, voor autovrije pleinen, te beginnen met de Grote Markt, en voor een verlaging van de Leieboorden aan de Broeltorens.”

Venning, waar via nieuwbouw en renovatie 30 extra woongelegenheden tot stand kwamen. Momenteel worden de appartementen van de wijk De Drie Hofsteden gestript en energetisch gerenoveerd. In Bissegem wordt de wijk De Knok afgebroken en vervangen door gestapelde en in elkaar geschoven woningen. Om als stad de regiefunctie inzake wonen beter te kunnen invullen, gaan we na of we de vijf bestaande sociale-huisvestingsmaatschappijen kunnen fusioneren. Gemakkelijk zijn dergelijke besprekingen niet, maar als eerste tussenstap die de kandidaat-huurders meteen zullen ervaren, streven we nog dit jaar naar een enkel inschrijvingsloket voor alle maatschappijen.”

Werk en inspraak Met K kreeg Kortrijk een prestigieus shoppingcentrum in het hart van de stad, maar ook een groot aantal leegstaande commerciële panden.

DIMENSION

Burgemeester Van Quickenborne: “Daarvoor hebben we het project Kortrijk Zaait in de steigers gezet. We geven eigenaars de keuze: of een leegstandsheffing betalen, of hun pand voor drie, zes of twaalf maanden tegen een lage prijs verhuren aan ondernemers. Zo zijn intussen 13 panden ingepalmd door ondernemers die enkele maanden kunnen experimenteren en een markt opbouwen, om dan naar de reguliere huurmarkt te stappen. Samen met Immo Ceusters en de groep Quares maken we een studie over de commerciële cityplanning. Pleinen waar weinig activiteit is, trachten we zuurstof in te pompen door de aankoop van bepaalde panden. In bepaalde straten streven we naar een concentratie van een bepaalde activiteit

24

zoals food of fashion, met aandacht voor sfeer en beleving.

Zo willen we nieuwe zaken naar Kortrijk halen. We leggen de link tussen het historische Kortrijk en shopping door te investeren in nieuwe bewegwijzering en door de organisatie van koopweekends met een koopzondag elke eerste zondag van de maand, waarmee we ook op de Franse consument mikken.”

Ondanks haar status van West-Vlaamse studentenstad verliest Kortrijk jonge gezinnen. Ook inzake kennisintensieve en creatieve beroepen scoort de stad ondermaats, hoewel het ontwikkelen van games net een van de onderwijstroeven is.

Burgemeester Van Quickenborne: “Onze twee hogescholen en twee universiteiten - samen goed voor 10.000 studenten - moeten meer onderlinge bondgenootschappen sluiten, zodat ze minder afhankelijk worden, want dat laatste is het recept bij uitstek om mensen te verliezen. Momenteel worden ze door de verzuilde moederhuizen in Gent en Leuven nog te gemakkelijk beschouwd als een opstapje naar een andere universiteit. De stad doet inspanningen om die samenwerking te bevorderen. Enkele instellingen liggen aan de rand van de stad op campus Hoog Kortrijk, maar we trachten de studenten ook naar het centrum te halen. HOWEST komt in zijn totaliteit naar Campus Kortrijk Weide, en als het van mij afhangt wordt het huidige gerechtsgebouw in de toekomst een campus of uitvalsbasis voor een van de scholen. Steeds meer studenten zakken vandaag al naar het centrum af, wat de horeca en de handelszaken op die assen ten goede komt.”

“Daarnaast willen wij met bedrijven uit de streek zoals Van De Wiele, Barco, Van Marcke en LVD en met spelers als Telenet Idealab en KBC Start it een starterscultuur uitbouwen. We willen ons baseren op het model van EuraTechnologies in Lille, een van de economische groeipolen van Noord-Frankrijk. In een omgebouwde textielfabriek huizen daar momenteel 150 bedrijven, waaronder IBM met 1.000 medewerkers.”

“Met tewerkstelling in eigen streek en een aangenaam leefklimaat willen we jonge gezinnen hier houden of aantrekken.

Barco bouwt een nieuwe maatschappelijke zetel van 50 mil-

06

© Stad Kortrijk

joen euro. Van Marcke trekt een nieuw distributiecentrum van 60 miljoen euro op. We beschikken over bedrijventerreinen en over familiale en andere groeibedrijven. Aantrekkelijk zijn het water, de speelpleinen en de compacte stad waar je te voet van de ene kant naar de andere kunt. We maken de stad autoluw door te kiezen voor duurzaam parkeren ondergronds, voor autovrije pleinen, te beginnen met de Grote Markt, en voor een verlaging van de Leieboorden aan de Broeltorens.

Dat alles zonder te vervallen in extremen. De auto wordt niet geband uit het centrum. Zo voerden we het systeem Shop & Go in, goed voor 250 slimme parkeerplaatsen waar je een halfuur gratis mag parkeren zonder ticket of sms. De kleinhandelaars zijn absoluut pro. Kortrijk kan op die manier op elk moment van de dag de zekerheid geven dat er bovengrondse parkeerplaatsen vrij zijn in het hart van de stad.”

“We geven onze burgers ook inspraak, waarvoor we specifieke software ontwikkelen en uitstekend scoren in de Stadsmonitor. Veertig zondagen per jaar gaan we van deur tot deur. Kortrijkzanen krijgen een budget waarmee ze per wijk of buurt zelf keuzes kunnen maken via een budgetgame. We hebben een meldpunt plus app voor zaken als hondenpoep, sluikstorten of losliggende trottoirtegels. Zo proberen we het vertrouwen en de fierheid weer te herstellen, want daar schortte het toch aan. Er gebeurde hier in het verleden heel wat, zeker op het vlak van architectuur, maar dikwijls ging het over de hoofden van de mensen heen. Er was te weinig verbinding met de inwoners.” (Door Colette Demil & Staf Bellens)

© Jaspers-Eyers

STAD IN DE KIJKER

07

05. In opdracht van de sociale huisvestingsmaatschappij Goedkope Woning realiseren BURO II & ARCHI+I in samenwerking met UGent (monitoring), E-ster (energieprestaties), evr-Architecten (masterplanning), Ingenium (lokaal warmtenet) en Jos Dumoulin (omgeving en infrastructuur) de CO2-neutrale wijk Venning. De klemtonen liggen op het besparen van energie, een verantwoord materiaalgebruik, een groene omgeving en een hechte sociale cohesie. Zo heeft elk appartement een voordeur die uitgeeft op een open overdekte gaanderij, die als binnenstraat fungeert. De wijk krijgt een eigen warmtenetwerk dat werkt op biomassa (houtschilfers).

06. Vanaf volgend jaar concentreert Barco alle activiteiten in de nieuwe Barco-campus op het Kennedypark. Jaspers-Eyers Architecten opteerde voor een spectaculair cirkelvormig hoofdgebouw met daarnaast meerdere lagere strakke units, een grote waterpartij en groene assen.

07. Volgend jaar starten de werken voor de heraanleg en de verlaging van de Leieboorden. De verlaagde Leieboorden moeten de aantrekkingskracht van het historische stadscentrum verhogen en het contact met het water

Desvigne in samenwerking met Atelier JPLX en het studiebureau Arcadis.

08. Naadloos vloeit het door Souto de Moura en SumProject ontworpen crematorium over in de omgeving en in het landschap. Het ceremoniegebouw ligt verzonken in het glooiend terrein, is uitgevoerd in beton en kreeg een groen dak.

08 DIMENSION

Leie-arm werd uitgewerkt door de Franse landschapsarchitect Michel

© Stijn Bollaert

versterken. Het concept voor de heraanleg van de kades van de Oude

25

REPORTAGE

Minerale wol met beste isolatiewaarde voor spouwmuren BEN demo-woning Samen met de studiedienst van T.Palm ontwierp het architectenbureau Coppens & Coen een instapklare woning met een optimale verhouding tussen de extra investering en het lagere energieverbruik. De BEN-woning in Mere werd conform de BEN-eisen geïsoleerd met Multimax 30-platen, de meest geavanceerde glaswolplaat van ISOVER.

I

n een BEN-woning is de U-waarde van buitenmuren niet hoger dan 0.24 W/m²K. Om 0,24 W/m²K te halen, werd de spouw van de woning geïsoleerd met 12 cm glaswol, met name Multimax 30 van ISOVER. Er werd geopteerd voor glaswol omdat dit materiaal snel en gemakkelijk op de juiste manier kan worden geplaatst. De volledige spouwmuur werd ermee gevuld. Deze U-waarde is conform de huidige U-eis.

T.Palm kiest deze platen voor al haar woningen.

Extra hoge isolatiewaarde en handige afmetingen De Multimax 30-platen zijn de meest geavanceerde versie van de glaswolplaat van ISOVER. Ze worden gemaakt op basis van gerecycleerd glas en zijn waterafstotend. Verder zijn ze brandveilig, flexibel, ademend en uv-bestendig. Ook de handige afmetingen zijn een pluspunt, indien men de vergelijking maakt met pur. De plaat bestaat uit zeer fijne glasvezel, wat het tot een aangenaam te verwerken product maakt, dat geen irritatie oplevert. Door de extra hoge isolatiewaarde is de plaat vooral geschikt voor woningen die grondig worden geïsoleerd, zoals deze BEN demowoning in Mere. De lambdawaarde bedraagt 0,030 W/m.K, de beste isolatiewaarde ooit onder de minerale wol.

Ademend, brandveilig en uv-bestendig

DIMENSION

In tegenstelling tot een isolatieplaat in pur of pir ademt Multimax 30, wat impliceert dat de volledige spouw met de platen mag worden gevuld. Zo blijft de muur slank, moet de fundering niet breder of sterker worden gemaakt, en is er geen gevaar voor convectiestromen in de spouw aangezien de plaat goed aansluit tegen de basismuur/binnenspouwblad. Na het

26

optrekken van het binnenspouwblad kunnen mortelresten netjes afgeborsteld worden. Pas daarna wordt de isolatie geplaatst en het buitenspouwblad gemetst. Koudebruggen resulteren niet enkel in warmteverlies. Door de lagere oppervlaktetemperatuur kan op deze plaatsen vocht condenseren, wat tot vocht- en schimmelproblemen kan leiden.

Isolatieplaten sluiten goed aan met draagmuur De Multimax 30-platen worden over spouwhaken (minstens 4 per plaat) verankerd. De klemschotels, op de spouwhaken aangebracht, helpen de isolatieplaten goed aansluiten met de draagmuur. Vooral de plaat die nog enige flexibiliteit biedt, zorgt voor de goede aansluiting. De plaat verschilt hierin van een stijve pur plaat. Niet onbelangrijk is ook dat de plaat brandwerend is, wat implicaties heeft op de brandverzekering van de woning, en niet onderhevig aan krimp waardoor ze levenslang haar kwaliteiten bewaart. (Door Philip Declercq) www.isover.be

Samen met de studiedienst van T.Palm ontwierp het architectenbureau Coppens & Coen een instapklare BEN-woning, haalbaar voor jonge mensen met nieuwbouwplannen.

Om 0,24 W/m²K te halen, werd de spouw van de woning geïsoleerd met 12 cm dikke Multimax 30 glaswol van ISOVER. (Foto’s: ISOVER)

© 2015 VELUX GROUP ® VELUX, HET VELUX LOGO, CABRIO, INTEGRA, io-homecontrol EN Pick&Click! ZIJN GEREGISTREERDE HANDELSMERKEN GEBRUIKT ONDER LICENTIE DOOR DE VELUX GROEP.

Maak van het dak een balkon…

Balkonvenster CABRIO® › Nieuwe breedte: 114 cm

› Rijkelijke verlichting van de ruimte

Vergroot de leefruimte

Meer informatie op pro.velux.be

Reynaers Aluminium, uit respect voor uw creativiteit.

U hebt oog voor volumes, vormen en kleuren. De raam- en deurprofielen van Reynaers Aluminium vullen perfect uw plannen aan met esthetische en functionele oplossingen, waar u trots op kan zijn. Creatief passen ze door hun veelzijdigheid bij elk ontwerp: modern of klassiek, nieuwbouw of renovatie. Bovendien geven ze uw klanten ook nog jaren extra woonplezier door het beperkte onderhoud, de goede isolatie en het duurzame materiaal.

www.reynaers.be

Wie verder kijkt, kiest Reynaers Aluminium

REPORTAGE

Is het nog mogelijk om de in-solidumgehoudenheid uit te sluiten in architectencontracten?

Architect Jeroen De Smet: “Een bevriend advocaat meldde mij dat het Hof van Cassatie de contractuele uitsluiting van in-solidumgehoudenheid heeft verboden.

Klopt dit?”

Marijke Evens (Bedrijfsjuriste Protect): “Het Hof van Cassatie heeft inderdaad in een arrest, van op 5 september 2014, geantwoord op de vraag of een aannemer en een architect contractueel de in-solidum aansprakelijkheid onderling en met andere bouwpartners kunnen uitsluiten. Het Hof van Cassatie stelt in dit arrest “Het beding op grond waarvan de architect, in geval van een samenlopende fout met deze van de aannemer, enkel voor zijn aandeel in de tot standkoming van de schadevergoeding verschuldigd is aan de bouwheer, houdt een beperking in van de aansprakelijkheid van de architect jegens de bouwheer op grond van artikel 1792 Burgerlijke Wetboek en is in zoverre strijdig met de openbare orde.”

Architect Jeroen De Smet: “Wat houdt die uitspraak dan juist in?”

Nathalie Heymans (Juriste - Diensthoofd schade Protect): “De tienjarige aansprakelijkheid van de architect voorzien in de art. 1792 en 2270 van het BW is van openbare orde. Dit betekent dat hiervan niet mag worden afgeweken. Men mag met andere woorden die tienjarige aansprakelijkheid niet uitsluiten en ook niet inperken. Elke clausule die een uitsluiting of inperking inhoudt is strijdig met de openbare orde en dient

Rebecca Ramboer, Nathalie Heymans

dus nietig te worden beschouwd.

Het Hof van Cassatie heeft nu geoordeeld dat de contractuele uitsluiting van de in-solidumgehoudenheid als een beperking dient te worden aanzien van die tienjarige aansprakelijkheid.

De bouwheer, die schade heeft geleden door samenlopende fouten van aannemer en architect, kan met een dergelijke clausule de architect slechts aanspreken voor zijn aandeel en niet voor het geheel. Indien de mede-aansprakelijke aannemer niet solvabel zou zijn, dan zou de bouwheer maar een gedeelte van zijn schade kunnen recupereren. Het Hof meent dat dit niet kan.”

Architect Jeroen De Smet: “Nochtans is er heel wat rechtspraak die de geldigheid van de uitsluiting heeft aanvaard.”

Marijke Evens: “Inderdaad, maar deze rechtspraak volgde de strekking dat art. 1792 BW niet verbiedt dat de architect zijn aansprakelijkheid beperkt tot de door hem veroorzaakte schade. Zo kon een architect bedingen dat hij, in geval van samenlopende fouten met een aannemer, de bouwheer enkel voor zijn aandeel in de totstandkoming van de schade moest vergoeden. Deze clausule “uitsluiting in-solidumgehoudenheid” werd destijds door Test Aankoop voorgelegd aan de Commissie Onrechtmatige bedingen. De Commissie kwam tot het besluit dat de clausule niet ongeldig is en geenszins betekent dat de architect zijn aansprakelijkheid voor eigen fouten afwijst of beperkt. De commissie was wel van oordeel dat contractuele clausule geen afbreuk kon doen aan de soevereine beoordelingsbevoegdheid van de rechter, en dat in voorkomend geval de rechter ex aequo et bono ieders aandeel in het herstel van de schade mocht bepalen. De Commissie oordeelde dat de clausule niet ongeldig is, mits ze duidelijk en begrijpelijk is. Het standpunt van de Commissie en van voormelde rechtspraak is gebaseerd op de argumentatie dat de in-solidum aansprakelijkheid gesteund is op de equivalentietheorie binnen het algemene aansprakelijkheidsrecht, die niet van openbare orde is. De clausule exonereert de architect niet van zijn aansprakelijkheid voor eigen fouten maar houdt in dat de opdrachtgever afstand doet van zijn recht om de » DIMENSION

J

eroen De Smet is zelfstandig architect uit Overmere en werkt onder andere voor Architecten Achtergael. Tijdens een bezoekje bij een bevriend advocaat kwam een discussie op gang omtrent de aansprakelijkheid van de architect en het niet onbelangrijk risico op een in-solidumveroordeling met andere bouwpartners. De advocaat wees hem op een recent arrest van het Hof van Cassatie waarbij de uitsluiting van de in-solidumgehoudenheid in het architectencontract als ongeldig wordt aanzien wanneer het gaat om de aansprakelijkheid voor stabiliteitsbedreigende gebreken. Jeroen De Smet ging te rade bij zijn verzekeraar om antwoord te krijgen op enkele vragen.

Vlnr Marijke Evens,

29

REPORTAGE

architect aan te spreken voor het geheel (en dus voor het deel dat lastens de aannemer valt).

Deze strekking wordt door het recente arrest van het Hof van Cassatie van tafel geveegd, althans wat betreft de aansprakelijkheid geregeld door de art. 1792 en 2270 BW. Het Hof van Cassatie sluit zich aan bij de andere strekking die van oordeel was dat de uitsluiting van in-solidumgehoudenheid met betrekking tot de tienjarige aansprakelijkheid in strijd is met de openbare orde.”

Architect Jeroen De Smet: “Betekent dit dan dat de clausule uitsluiting in-solidumgehoudenheid systematisch door de rechtbanken als ongeldig zal worden verworpen?“ Nathalie Heymans: “Neen, het arrest van het Hof van Cassatie spreekt zich enkel uit over de tienjarige aansprakelijkheid (art. 1792 en 2270 BW), met andere woorden de stabiliteitsbedreigende gebreken. Uit de motivering van het Hof van Cassatie mag worden afgeleid dat de uitsluiting in-solidumgehoudenheid wel nog mogelijk moet zijn voor elke aansprakelijkheid die niet onder art.1792 en 2270 BW ressorteert.”

Architect Jeroen De Smet: “Een contractuele beperking van de aansprakelijkheid voor niet stabiliteitsbedreigende gebreken daarentegen wordt dus wel algemeen aanvaard door de rechtsleer en de rechtspraak?”

Nathalie Heymans: “Deze aansprakelijkheid raakt de openbare orde niet en partijen kunnen dus vrij deze aansprakelijkheid uitsluiten of inperken mits ze niet tot een uitholling van de te leveren prestaties leiden. Aldus is een contractuele uitsluiting in-solidumgehoudenheid met betrekking tot de aansprakelijkheid voor alles wat niet onder de tienjarige verantwoordelijkheid valt, zoals bepaald door de art. 1792-2270 BW, ons inziens nog steeds geldig. Het raakt immers een aansprakelijkheid die niet van openbare orde is zodat partijen vrij zijn om die aansprakelijkheid uit te sluiten of te beperken, in de tijd of naar omvang of in-solidumgehoudenheid. Zolang de contractuele clausules niet leiden tot een volledige uitholling van de prestaties zullen deze clausules, ons inziens, als geoorloofd aanvaard worden door de rechter. Heel wat rechtspraak aanvaardt nog steeds de geldigheid van de uitsluiting maar er is ook rechtspraak in de andere zin. De juristen van Protect hebben een aangepaste clausule die te vinden is op de website.”

Architect Jeroen De Smet: “Wat betekent insolidumgehoudenheid en wat zijn de voordelen van een uitsluiting in-solidumgehoudenheid?”

DIMENSION

Marijke Evens: ”Wanneer een opdrachtgever schade lijdt ingevolge samenlopende fouten van meerdere partijen die betrokken zijn bij de oprichting van zijn gebouw, en die schade, zoals ze zich in concreto voordoet, zich niet zou hebben

30

voorgedaan zonder de fout van elkéén van hen, dan kan die opdrachtgever iedere betrokkene aanspreken tot vergoeding van de volledige schade. Een rechter zal alle betrokkenen in-solidum veroordelen tot de totaliteit van de schade en de bouwheer mag kiezen welke betrokke(n) hij zal aanspreken om hem te vergoeden. Degene die dan betaalt boven zijn aandeel zal het meerbetaalde kunnen verhalen op de andere medeaansprakelijken, die in solidum met hem werden veroordeeld. In de praktijk komt het er vaak op neer dat een architect, gewaarborgd door zijn verplichte BA verzekering, wordt aangesproken voor de totaliteit en dan moet zien te recupereren van de andere mede-aansprakelijken. Met andere woorden dragen de architect en diens verzekeraar vaak het risico van de insolvabiliteit van de andere bouwpartners.

De contractuele uitsluiting in-solidumgehoudenheid brengt mee dat de opdrachtgever, die schade lijdt tengevolge van samenlopende fouten van bijvoorbeeld een aannemer en een architect, verzaakt aan zijn voordeel om elk van hen aan te spreken om de volledige schade te vergoeden, doch hen slechts kan aanspreken voor hun respectievelijk aandeel in de schade. De rechter zal, in geval van geldige contractuele uitsluiting van in-solidum, de aannemer en de architect, wiens samenlopende fouten de schade hebben veroorzaakt, elk individueel moeten veroordelen tot vergoeding van hun aandeel in de schade. Alzo draagt de architect niet meer het risico van een eventueel insolvabele aannemer.”

Architect Jeroen De Smet: “Kan ik nog de in-solidumgehoudenheid uitsluiten in mijn contract, rekening houdend met het Cassatie arrest van september 2014?”

Nathalie Heymans: “Zoals reeds gemeld heeft het Hof van Cassatie de ongeldigheid van de uitsluiting enkel weerhouden als strijdig met de openbare orde wanneer het gaat om de decenale aansprakelijkheid van de aannemers en ontwerpers zoals geregeld in de art. 1792 en 2270 BW. Aannemers en ontwerpers dragen echter een veel ruimere aansprakelijkheid dan deze voor stabiliteitsbedreigende gebreken. Het overgrote deel van de schades ressorteert niet onder de art. 1792 en 2270BW. Het is dus belangrijk om de in-solidumgehoudenheid nog steeds contractueel uit te sluiten doch enkel voor elke aansprakelijkheid die niet ressorteert onder voormelde art. 1792 en 2270 BW. Een algemene uitsluiting is ons inziens niet meer aangewezen omdat die desgevallend door een rechter als ongeldig zou kunnen verworpen worden. In dit geval zal u die clausule ook niet kunnen inroepen voor schadegevallen die niet onder art.

1792 en 2270 BW ressorteren. Het is dus beter om contractueel een specifieke uitsluiting in solidum-gehoudenheid te voorzien voor alle schade die niet onder de art. 1792-2270 BW ressorteert.

De juristen van Protect hebben een aangepaste clausule die te vinden is op de website.”

een so bescher EEN SO voor BESCHER stevig be VOOR REPORTAGE

een solide bescherming EEN SOLIDE STEVIG BE voor een BESCHERMING een solide stevig beroep VOOR EEN be bescherming EEN SOLIDE EEN SOLIDE EEN SOLIDE STEVIG BEROEP voor een BESCHERMING BE BESCHERMING BESCHERMING ste stevig beroep VOOR EEN Ainb wordt ondersteund door:

Architect Jeroen De Smet: “Voor de belangrijkste problemen, namelijk deze die ressorteren onder de tienjarige aansprakelijkheid, blijven wij dus toch het risico van een insolvabele aannemer dragen.”

Architect Jeroen De Smet: “Wat kan ik naast die clausule nog doen om mijn aandeel als architect in geval van schade www.interfaceflor.be www.gira.be www.aquaconcept.be concreter verdeeld te zien tussen de verantwoordelijke bouwpartners?”

Rebecca Ramboer (Gedelegeerd Bestuurder Protect): “De schadebeheerders van Protect bemerken socialiserende rechtspraak.

Een architect heeft de wettelijke verplichting om zich te verzekeren voor zijn burgerlijke aansprakelijkheid, inclusief de tienjarige. De aannemer nog niet. Zolang er voor de aannemers geen the future of Glass since 1665 www.sigma.be www.saint-gobain-glass.com verplichting tot verzekeren is, raden wij u aan om uw bouwheer te adviseren een ABR-verzekering en een tienjarige verzekering, ook wel decennale verzekering genoemd, af te sluiten. Twee verzekeringen die, in beperkte mate, kunnen bijdragen tot een beperking van de gevolgen van in-solidumgehoudenheid van de architect. Hoewel dit niet mogelijk is voor elk schadegeval is het anderzijds ook beter zelf het heft in handen te nemen en een www.formica.be www.abet.be minnelijke oplossing uit te werken buiten de rechtbank om dan een ellenlange procedure te voeren waarbij het risico op insolvabiliteit van de aannemer alleen maar toeneemt met de jaren.”

www.protect.be

AiNB wordt ondersteund www.argentalu.be door:

VOOR VOOR EEN EEN STE STEVIG BEROEP STEVIG STEVIG BEROEP BEROEP www.dedon.be

www.giroflex.be

www.desso.be www.glazz.eu

Ainb wordt ondersteund door:

Ainb wordt ondersteund door:

www.vescom.be AiNBwww.silestone.com wordt ondersteund www.argentalu.be door:

www.vola.beondersteu www.giroflex.be AiNB wordt

een so bescher EEN SO voor BESCHER stevig be VOOR

AiNB wordt

AiNB wordt ondersteund ondersteund door: door:www.bosspaints.be www.dedon.be

www.argentalu.be www.lambrechts.eu www.aro.be www.vescom.be

www.desso.be www.gira.be www.glazz.eu

www.dedon.be www.dedon.be www.silestone.com www.interfaceflor.be www.aquaconcept.be

www.hansgrohe.be www.vola.be www.hansgrohe.be www.sigma.be

the future of Glass since 1665 www.vescom.be www.vescom.be www.bosspaints.be www.saint-gobain-glass.com

STEVIG BE

Ainb wordt ondersteund door:

www.gira.be

www.interfaceflor.be www.aro.be www.formica.be www.gira.be www.formica.be www.abet.be www.argentalu.be AiNBwww.aquaconcept.be wordt ondersteundwww.lambrechts.eu door:

www.deltalight.be www.gira.be

partnerpagina ainb.indd 1 the future of Glass since 1665 www.nmc.be www.dedon.be www.saint-gobain-glass.com www.nmc.be

www.sv.be www.sigma.be www.giorgetti.eu www.giroflex.be

www.sigma.be www.desso.be www.deltalight.be www.sigma.be www.glazz.eu

www.ainb.be

partnerpagina ainb.indd 1

27/02/12 09:51

www.silentgliss.be www.formica.be

www.vispring.be www.vescom.be www.abet.be www.vispring.be

www.formica.be www.vola.be www.formica.be www.sv.be www.giorgetti.eu

DIMENSION

Marijke Evens: “Inderdaad. De in-solidumgehoudenheid kan volgens het Hof van Cassatie niet worden uitgesloten voor deze problemen. Juist dan is de kans veel groter dat de aannemer Ainb wordt niet meer kan aangesproken worden zodat het risico, bij samenondersteund lopende fouten, volledig op de schouders van de architect rust. door: Uitvoeringsfouten worden geregeld (hoewel niet altijd terecht) gekoppeld aan een gebrekkige controle van de architect waardoor een in-solidumveroordeling mogelijk wordt. De architect www.argentalu.be zal meestal aangesproken worden voorondersteund het geheel en draagt AiNB wordt door:aldus het risico niet meer te kunnen verhalen. Hoog tijd dus dat ook de aannemers een verplichte verzekering wordt opgelegd.

We kunnen ons de vraag stellen of de in-solidumgehoudenheid wel te verenigen valt met het onafhankelijkheidsprincipe van de architect zoals voorzien in de wet van 1939. Het is juist dit principe, dat de openbare orde raakt, dat de Raad van State ertoe www.dedon.be www.glazz.eu heeft aangezet, in haar arrest van 22 oktober 2013, omwww.desso.be art. 51 §2 van het KB plaatsing overheidsopdrachten van 15 juli 2011, gedeeltelijk te vernietigen. Voormeld artikel voorzag oorspronkelijk solidariteit tussen deelnemers aan een overheidsopdracht in samenwerkingsverband, dus ook solidariteit tussen architect en aannemer die in samenwerking deelnemen aan een overheidsopdracht. De Raad van State oordeelde in voormeld arrest www.vescom.be dat hierdoor de onafhankelijkheid van de architect in www.vola.be het gedrang kwam en het wetsartikel in kwestie werd aangepast. Kan niet hetzelfde gezegd worden in verband met de in-solidumgehoudenheid?”

31 www.ainb.be www.ainb.be www.ainb.be

REPORTAGE

TRILUX Akademie opent deuren voor lichtprofessionals in de Benelux Na het driejarig jubileum van afgelopen jaar, bereikt de TRILUX Akademie een nieuwe mijlpaal. In de drie vestigingen in de Benelux (Mechelen, Namen en het Nederlandse Amersfoort) kunnen Belgische lichtprofessionals nu ook terecht in de TRILUX Akademie dependances.

Jan van Riel wordt de Akademieleider van de drie Benelux-vestigingen.

V

olledig in de lijn van de praktische aanpak van de TRILUX Akademie in Arnsberg, opgericht in 2011, wil TRILUX lichtprofessionals ook in de Benelux een professioneel, breed en praktijkgericht opleidingsaanbod bieden.

Complexe vakkennis over verlichting begrijpbaar maken, het enthousiasmeren voor de technologische mogelijkheden en het vormen van de toekomst van het licht, is de missie van de TRILUX Akademie. Via een hoogpedagogische en methodische aanpak wordt uitgebreide kennis - bijvoorbeeld over LED-technologie, over de voordelen van Human Centric Lighting, of planningstechnieken – bijgebracht. Het gaat om opleidingsprogramma’s die in de praktijk reeds hun efficiëntie bewezen hebben. Lichtontwerpers, architecten, installateurs en facility managers uit de Benelux kunnen de opleidingen van de TRILUX Akademie nu dichter bij huis volgen om deze vakkennis te verwerven. Ook in de locaties Mechelen, Namen (cursussen in het Frans) en Amersfoort speelt de TRILUX Akademie nu in op de grote vraag naar kennis in de wereld van verlichting.

De L van Levenslang leren

DIMENSION

Na de opening van de TRILUX Akademie Benelux door Willem Dammers en Jan Van Riel, respectievelijk Managing Director en Akademieleider van TRILUX Benelux, was Catherine Lootens van KU Leuven, tevens gezicht van Groen Licht Vlaanderen, de key-note spreker. “In de verlichtingswereld draait alles rond de letter L. In het rijtje licht, lumen, LED… hoort ook ‘levenslang leren’ thuis. Er zijn tal van nieuwe issues aan

32

de orde. Denk aan kleurweergave-index, tolerantie… bij LED. Daarnaast is er het belang van onder meer visual lighting communication en the internet of things. Zowel top down opleiding - wat Groen Licht Vlaanderen doet -, als bottom up opleiding - de aanpak van de TRILUX Akademie - zijn noodzakelijk en wenselijk.” Jan van Riel kent de behoefte aan kennis van de verschillende doelgroepen en neemt dan ook de leiding over de nieuwe vestigingen: “Mijn doel is om het opleidingsaanbod van lichtprofessionals zodanig in te richten dat de opgedane kennis direct bijdraagt tot het vergemakkelijken van de dagelijkse werkzaamheden.” De TRILUX Akademie in de Benelux startte inmiddels met onder meer de seminars ‘basis cursus LED’,’ LED-technologie verkopen’ en ‘DIALux’.

Flexibele formules Bijscholen kan onder diverse vormen: themadagen, seminars en webinars. Een themadag is bedoeld voor wie een allesomvattend overzicht en waardevolle compacte kennis over één concreet vakgebied wil verwerven, dit via gerenommeerde experts. De seminars zijn gericht op optimale vaktechnische ondersteuning, waarbij uitwisseling en interactiviteit primeren. Dit in kleine groepen van 15 tot 20 deelnemers. Webinars zijn bedoeld voor wie vanaf zijn eigen werkplek een opleiding wil volgen, én dus tijd en kosten besparen. In minder dan 1 uur tijd doet men informatie op over actuele verlichtingsthema’s. (Door Philip Declercq - Foto’s: TRILUX) www.trilux-akademie.com

Meer info?

DESIGNING RESIDENTIAL COMFORT

Download onze brochure op:

www.renson.be

DESIGNING RESIDENTIAL COMFORT

Ontdek hoe u uw ontwerp esthetisch en functioneel nog verder kan optimaliseren. Dankzij een intelligente combinatie van ventilatie, zonwering en outdoor solutions zorgt RENSON ® voor een gezonde en comfortabele leefomgeving.

Bovendien wordt daarbij het energieverbruik tot een minimum beperkt.

23 - 24 april / avril 2015 architect ARCHITECT Kortrijk Xpo meets @WORK 10:00-20:00 innovations BELGIUM / KORTRIJK www.architectatwork.be

23-24/04/2015 Stand 130

28-29/05/2015 Stand 32

dimension_NL_205x132_0315.indd 1

16/03/15 11:58

NIEUWE VRF-BUITENUNITS

Energie-efficiënt het jaar rond De eerste aluminium warmtewisselaar ter wereld met vlakke buizen in een VRF-systeem Hoog verwarmingscomfort, ook tijdens het ontdooiingsproces

Efficiëntie kent geen seizoenen: voorbeeld.mitsubishi-les.com

De nieuwe VRF warmtepompen schijnen een nieuw licht op seizoensefficiënt koelen en verwarmen.

Ze vallen op door hun lage bedrijfskosten, langere leidinglengtes en verhoogd warmtecomfort tijdens het ontdooiingsproces. Bovendien voldoen ze nu al aan de toekomstige ErP-richtlijn. Een absolute primeur! City Multi is een lichtend voorbeeld voor een nieuwe generatie VRF-systemen.

PROJECT

Weekendhuis Wachtebeke - GAFPA

Verheven houtbouw als tijdelijk verblijf Wat maakt een weekendhuis? Wat onderscheidt het van elke andere woning? Het jonge architectenbureau GAFPA verbeeldde op een terrein in Wachtebeke wat een weekendhuis zou kunnen zijn. Het project leverde hen een speciale vermelding op tijdens de jongste Belgian Building Awards. Het weekendhuis is exemplarisch voor een eigenzinnig oeuvre dat varieert van ensceneringen van tentoonstellingen tot landschappelijke projecten.

De opdrachtgevers, die in de Gentse binnenstad wonen, zochten een toevluchtsoord weg van het jachtige leven. GAFPA distilleerde uit deze wens een – in een aantal opzichten – “tijdelijk verblijf” op een boogscheut van hun thuisstad.

Tijdelijk verblijf (1) Het weekendhuis geeft zijn bewoners de kans om te ontsnappen aan het dagelijkse leven. In die zin heeft het lak aan een representatieve zijde, gezien er geen bezoekers verwelkomd dienen te worden. Het weekendhuis keert zich af van de weg en richt zich resoluut op het aangrenzende landbouwgebied.

De toegang zit verscholen achter een haag. De voordeur onderscheidt zichzelf enkel door een deurknop van de ramen aan de buitenzijde van het gebouw. Strekmetalen luiken zorgen ervoor dat deze ramen volledig kunnen gesloten worden in de periodes dat het huis niet bewoond wordt. Aan de kant van de buren vormen de luiken als ze geopend zijn vinnen die de slaapkamers privacy geven tegenover de straat.

zen wig tussen de leefruimtes verbindt, maar zorgt ook voor afscheiding. In deze nauwe patio is een open betonnen waterput half onder het volume geschoven, een struik kronkelt zich een weg naar de open ruimte. De tuin gaat over in het landschap. Een speciaal uitgezochte boom werd zo ingeplant dat zijn kruin schaduwen werpt op de glazen gevel tijdens de zomermaanden. Onderaan de stam ligt een rotsblok. Tegen de woning aan dienen andere forse exemplaren als stapstenen om op het niveau van de woning of het terras te geraken.

Verhouding tot natuur

DIMENSION

Het gebouw is opgetild ten opzichte van het maaiveld. Vanuit de verheven positie kijk je over de gele bremstruiken heen naar de Moervaart. De binnenruimtes zijn geordend volgens een ongelijkbenige U-vorm. Aan elk uiteinde van die U-vorm bevindt zich een leefruimte met een overdekte buitenruimte.

De binnenzijde van de U-vorm is volledig beglaasd. Deze gla-

34

Tijdelijk verblijf (2) Bij een weekendhuis dienen de slaapkamers niet zo groot te zijn. Ze zijn hier dan ook bewust compact bemeten. Veel meer dan een enkel bed past er niet in. De kast maakt deel uit van de wand die de kamers scheidt van de gang. Als de schuifdeuren openstaan, nemen de kamers meteen de ruimte

PROJECT

van de gang erbij. Dichtgeschoven worden de kasten aan de binnenzijde toegankelijk. De leefruimtes zijn groter, de eetruimte is met haar dubbele hoogte zelfs royaal te noemen.

Tussen kookgedeelte en eetruimte staat een stalen wenteltrap die toegang geeft tot de mezzanine met de slaapplek voor de ouders. Op plan lijkt de tussenafstand tot het aanrecht eerder krap, in werkelijkheid zorgt dit voor de nodige buffer tussen koken en eten. De frictie vergroot de belevingswaarde van de ruimte.

Tijdelijk verblijf (3) De woning staat als een moderne paalwoning bovenop Tvormige keermuurelementen. In zijn lichtheid lijkt het slechts tijdelijk neergepoot. Het houten volume kan er zo weer af, de betonnen sokkels kunnen uitgegraven worden, waarna het helmachtige gras de plek kan heroveren.

De constructie is opgebouwd volgens een travee van 1,20 meter, in de gevel zichtbaar door aluminium profielen. Net zoals de strekmetalen luiken en binnentrap zijn deze donkergroen gelakt. De invulling tussen de profielen bestaat uit houten plaatmateriaal, met een subtiele groene waas door hun impregnatie, onderbroken door de strekmetalen luiken voor de ramen. Ter hoogte van de leefruimtes gaat dit over in een vliesgevel waar de aluminium profielen het glas op zijn plaats houden. De overkapping van de terrassen lijkt ondersteund te worden door dezelfde fragiele structuur. In werkelijkheid vormt de dakopstand een constructief element waaraan deze daken opgehangen zijn.

De in onze contreien nog vrij nieuwe technieken van houtskeletbouw werden bij deze lage energiewoning doordacht toegepast. Zowel binnen- als buitenkant van de wanden zijn bekleed met houten plaatmateriaal. De isolatie is met ingeblazen papiervlokken in de wanden en 3-dubbelglas geoptimaliseerd. De vloer in gepolijste chape oogt niet alleen mooi bij het hout, maar zorgt ook voor de nodige massa (samen met het groendak) om de thermische inertie van het gebouw te verhogen.

Algemene aanneming: VH-bouw Timmerwerken: Lab-15 Buitenschrijnwerk: Woodframes Metaalwerken: Tinel Interieurs Buitenaanleg: Patrick ‘t Hooft Ingenieur: Arthur De Roover

Verhouding tot architectuur

DIMENSION

De manier waarop deze houten woning vrij rust op de betonnen vlakken doet denken aan de traditionele Japanse architectuur. Dit wordt nog versterkt door de stapstenen die toegang geven tot de verheven terrassen, op zichzelf bijna een allusie op de engawa, de overdekte Japanse veranda. Het ontwerp van het weekendhuis richt zijn blik echter duidelijk op Westerse experimenten met lichte constructies uit standaardelementen zoals de eigen woningen van Jean Prouvé en het echtpaar Eames. Los van mogelijke referenties is deze woning een geslaagde oefening in het gevoelig omgaan met programma en omgeving. (Door Arnaud Tandt)

35

REPORTAGE

Gevelband in Woodface® maakt eyecatcher van Decathlon Evere De nieuwe Decathlon vestiging op de Da Vinci site, op de grens van Evere en Brussel, is een eyecatcher voor wie vanuit de Zaventemse luchthaven onze hoofdstad binnenrijdt. De betonnen gevels van het gigantische winkelcomplex worden op een architecturaal fraaie manier gemilderd door Woodface® van Outdoor Wood Concepts. Een combinatie van massief houten latten met custom made aluminium profielen.

N

a een opmerkelijke innovatie begin jaren 2000 met het ‘Free Willy®’ profiel voor gevelbekleding pakt Outdoor Wood Concepts opnieuw verrassend uit.

“Samen met beeldend kunstenaar en designer Roel Vandebeek, die vanuit familiale hoek affiniteit heeft met hout, én deel uitmaakt van een Limburgs architectenbureau, zochten we nieuwe synergiën die konden resulteren in een innovatief en commercialiseerbaar gevelconcept. Cruciaal hierbij was dat het profiel op geen enkele manier een beperking mocht vormen”, aldus Stephan Rogge van het Avelgemse bedrijf Outdoor Wood Concepts.

Massief houten verticaal gevelconcept De zoektocht resulteerde in Woodface®, een massief houten verticaal gevelconcept. Dit biedt keuze uit drie verschillende breedtes en diktes. De massief houten latten worden gecombineerd met aluminium profielen op maat van de klant, standaard beschikbaar in geanodiseerde of gepoederlakte (alle RAL-kleuren) uitvoering. LED-strips kunnen geïntegreerd worden en voor extra sfeer zorgen. In 2013 werd Woodface® door Designregio Kortrijk geselecteerd als één van de meest innovatieve regioproducten. Het concept werd ook onder meer bekroond met het prestigieuze Henry van de Veldelabel 2014.

Thermowood gemodificeerd vuren

DIMENSION

Bij het Decathlon-project in Evere opteerden de bouwheer en architect Damien Van Oost van het architectenbureau AAVO uit Moeskroen voor Woodface® in het PEFC-gelabelde

36

Woodface® is een combinatie van massief houten latten met custom made aluminium profielen. De uitvoering in Thermowood® gemodificeerd vuren was, zowel naar stabiliteit, vergrijzing, als prijstechnisch, de aangewezen oplossing.

Thermowood® gemodificeerd vuren, afgewisseld met geanodiseerde aluminiumprofielen. De plaatsing gebeurde door De Keyser Construct uit Hoogstraten. “Voor de technische uitvoering was er een zeer hechte samenwerking met dit plaatsingsbedrijf en werden alle mogelijke technische details grondig doorgesproken”, aldus Stephan Rogge. “Bedoeling is om dit Woodface® concept in de toekomst in drie houtsoorten (Thermowood® vuren, Western Red ceder en Afrikaans padoek) aan te bieden. Bij dit project was de keuze voor Thermowood® gemodificeerd vuren, zowel naar stabiliteit, vergrijzing, als prijstechnisch, de aangewezen oplossing.”

Personaliseerbaar Met de Woodface® internettool kan men de gewenste gevelbekleding personaliseren. “Bedoeling is om het werk van de architect naar ontwerp- en plaatsingsmodaliteiten te verlichten. Hij of zij kan eigen simulaties maken: een gevel met variabele breedte en vaste dikte, of met variabele breedte en dito dikte. Bij dit project werd van deze tweede mogelijkheid gebruikgemaakt. De tool geeft onmiddellijk twee gevelaanzichten, een montagevolgorde en een materiaalstaat weer”, besluit Rogge. (Door Philip Declercq) www.outdoorwoodconcepts.be

OB62044

PROOF PDF

Hoe uw energie-investeringen beter laten renderen?

Z-energy helpt u op weg op het vlak van intelligent energiegebruik, duurzame energieproductie, hernieuwbare energiebronnen en groene mobiliteit.

Z-energy, iedere dinsdag op Kanaal Z vanaf 19.50 uur.

Ook te bekijken op www.kanaalz.be In samenwerking met

OB62044_ZENERGY.indd 1

03/03/15 16:37

Meer informatie ?  03 360 79 96  www.isotec.be

Isotec levert nu ook PUR-isolatie van 140mm en 160mm Door de steeds scherper wordende isolatie-eisen is ISOTEC® er in geslaagd om nu ook isolatiepanelen van 140mm en 160mm te produceren.

Het ISOTEC®-systeem is een composietpaneel in hard polyurethaan bedekt met gewafeld zuiver aluminium. De standaard uitvoering werd inmiddels doorontwikkeld tot de ISOTEC® XL (dak), de ISOTEC® LInEa (dak en gevel) en de ISOTEC® PaRETE(gevel).

Met meer dan 30 jaar ervaring volgt ISOTEC® de evoluties op de markt en de veranderende vereisten op het vlak van dak- en gevelisolatie op de voet.

Het onderscheid met andere systemen zit vooral in de geïntegreerde metalen panlat en de volledig op maat gemaakte panelen. De ISOTEC® panelen worden bij daktoepassingen bovendaks geplaatst, op een keperof spantenstructuur, en vormen zo een ononderbroken isolatieschild zonder koudebruggen gaande van 80mm dikte tot 160mm. Met de ISOTEC® LInEa en PaRETE kan ook de gevel zeer sterk thermisch worden geïsoleerd zonder koudebruggen tot een dikte van 160mm.

PROJECT

Beton wordt plaatselijk in België geproduceerd, dit maakt het mogelijk om te bouwen tegen een betaalbare prijs.

Dankzij zijn natuurlijke luchtdichtheid en zijn vermogen om warmte op te slaan in de winter en koude vast te houden in de zomer, is beton de ideale bondgenoot voor wie duurzaam wil bouwen en energie wil besparen. Dus, twijfel niet langer! Bouwen met beton, is toekomstgericht bouwen.

www.holcim.be

Sinds jaren neemt Holcim zijn verantwoordelijkheid op. Op het vlak van milieu maar ook als werkgever en belangrijke economische speler voor de regio’s waar het bedrijf actief is.

ACT for the future

by Holcim

Kracht. Prestatie. Passie.

PROJECT

Duurzame wijken: het nieuwe eldorado?

H

et rijtje duurzame wijken zwelt razendsnel aan. Denk aan de Cadixwijk en het Groen Kwartier in Antwerpen, Tweewaters te Leuven, de Clementwijk in SintNiklaas…. Meer over zo’n wijken weet architect-stedenbouwkundige Stijn Saelens. Hij is expert duurzame ontwikkeling bij de Vlaamse overheid.

Multidisciplinair team Ontwerpers van wijken mag je niet meer zien als mensen die aan de tekentafel beslissen over straten, kaveltjes en woningen, stelt Saelens. Het is beter ze te zien als een belangrijke speler in een team waarin verschillende disciplines een plaats hebben. Enkele voorbeelden? Wel, om te beginnen: een bioloog. Die zal, zelfs midden in een stad, anders naar een projectsite kijken dan een geschiedkundige of een archeoloog die bijvoorbeeld een rol speelt wat erfgoed betreft. Een geoloog kan dan weer info geven over ondergrond, infiltratiecapaci-

teit en natuurlijke afwatering: gegevens die van goudwaarde zijn voor een landschapsarchitect. En die kan op zijn beurt een voorzet geven aan de mobiliteitsdeskundige. Want die komt zo te weten of hij in het straatprofiel bergingscapaciteit voor regenwater moet voorzien.

Zo’n werken met een multidisciplinair team helpt onder meer om overbodige kosten te vermijden. Saelens: “Als je bijvoorbeeld in een vroeg stadium nadenkt over het bovengronds vasthouden, hergebruiken en infiltreren van regenwater, is minder ondergrondse riolering nodig. Dat is goedkoper én duurzamer.”

“Breng verschillende mensen en hun kennis vroeg samen. En voorzie voldoende tijd voor het overleg.”

Aan tafel De bewoners moet je eveneens als een kennispartij zien, gaat Saelens verder: “Dit zowel vroeg in het proces – wat leeft in de buurt, wat werkt, wat niet – als op het einde. Zo hebben ze een rol in het beheer van de wijk achteraf.”

En dan zijn er nog specialisten van buiten het team die mee aan tafel moeten. Saelens: “Neem bijvoorbeeld een warmtenet. Dat is een aanrader voor duurzame wijken. Het is een optie als er restwarmte voorhanden is van bijvoorbeeld een bedrijf in de buurt. Maar om zo’n net interessant te maken, moet de energiedeskundige aan tafel zitten met de stedenbouwkundige planner. Want als wordt gekozen voor een villawijk, is zo’n net niet rendabel. Wordt het daarentegen een gevarieerde en compacte wijk met een school erin? Dan mis- » DIMENSION

Duurzame wijken spreken tot de verbeelding.

Ze kunnen bijvoorbeeld meer groen bevatten, meer speelruimte voor kinderen, minder auto’s.

Woongelegenheden zijn er zeer energiezuinig en hebben een opvallend gezond binnenklimaat.

De woningen zijn er gemaakt van duurzame materialen, en weinig waterverbruik is er een troef. De tendens biedt architecten nieuwe mogelijkheden. Maar ze stelt hen ook voor nieuwe uitdagingen.

39

ARCHITECTURAL “VERTICAL” ALUMINIUM FACADE SYSTEM nano en r2 nano De iDeale oplossing bij kouDebruggen!

conn insulaetcting ions

Beste λ -waarde, hoogste druksterkte en waterdicht!

Marmox THErMOBLOCK® r2 nano/100 is bij uitstek geschikt om warmte­ verliezen aan de muurvoet van een gevel te vermijden. Vermits de vloer­ en spouwmuurisolatie niet rechtstreeks op elkaar aansluiten biedt tussen­ voeging van Marmox THErMOBLOCK® r2 nano/100 de perfecte oplossing voor deze bouwknoop.

Het combineert immers alle noodzakelijke eigenschappen: • Thermische isolatie met λ’ = 0,047 W/m²K • Druksterkte = 10 N/mm² • Nominale dikte = 10 cm waardoor de overgang MT® ­ metselwerk zich steeds onder en niet boven het latere vloerniveau bevindt, wat mogelijke scheurvorming (bij de overgang van 2 verschillende materialen) in het pleisterwerk vermijdt.

• Uitstekend gedrag bij excentrische belastingen • Waterdicht • Voldoet, bij gebruik in de muurvoet in Optie B ­ Basisregel 2, steeds aan én de λ­waarde­eis, én de r­waarde­eis, én de Contactlengte­eis.

De ALINEL systeembenadering werd ontwikkeld met uitdrukkelijk oog voor details, zoals hoeken en raamaansluitingen. ALINEL is een totaalsysteem, een volledig uitgewerkte samenstelling voor de bekleding van zowat elk denkbaar oppervlak.

Per type, ALINEL omvat een reeks van 8-10 profielen. Samen vormen ze een uniek en gepatenteerd systeem. Een slimme manier waarmee de profielen onzichtbaar bevestigd zijn en op een inwendige manier in elkaar schuiven, waardoor ze zich aanpassen aan elk oppervlak. Design: Dit is Belgisch!

ALINEL Type C: unieke verticale symmetrische en blokvormige lijnen, variatie en diepte.

ALINEL Type D: koelribachtige vinnen.

ALINEL Type A: unieke verticale symmetrische en blokvormige lijnen.

(nano)polymeer cementmortel dubbel glasvezelnet (nano)polymeerbeton geëxtrudeerd polystyreenschuim dubbel glasvezelnet (nano)polymeer cementmortel

ALINEL NV www.albintra.be www.marmoxthermoblock.be

T:+32 9 250 03 06

Industriepark 14/106 www.alinel.be

B-9031 DRONGEN info@alinel.be

PROJECT

In Den Draad bestaan de nieuwe constructies uitsluitend uit bewezen duurzame materialen.

STAP VOOR STAP Den Draad, de eerste duurzame wijk van Re-Vive, kwam tot stand in drie bouwfasen.

Bouwfase 1 is gestart in het voorjaar van 2011. Ze omvat 5 woningen, een markant hoekgebouw aan de ingang van de nieuwe wijk en twee woongebouwen met 29 appartementen gelegen aan het nieuwe park. Er zijn tevens enkele kantoorruimtes voorzien onderaan de woongebouwen.

Fase 2 omvatte 28 eengezinswoningen gaande van energiezuinig tot volledig passief. Ze zijn allemaal gelegen rond een centraal plein.

Fase 3 zorgde voor nog 25 woningen die passief of laagenergetisch waren.

BURO II & ARCHI+I ontwierp de eerste 5 woningen in Fase 1 en de 15 passiefhuizen in Fase 2. HUB stond in voor de appartementen in Fase 1. CAAN ontwierp de energiezuinige woningen in Fase 2. Weysen & De Baere creëerden de energiezuinige woningen in fase 3, en Denc!-Studio, tenslotte, de passieve huizen in deze laatste fase.

schien wel... Zorg voor een goede communicatie met overheden en nutsmaatschappijen. Zo maakt het veel uit of er al dan niet een gasnet komt. Als wel, dan komen er gasketels en worden warmtepompen minder rendabel.”

Het samenbrengen van verschillende mensen en hun kennis is verrijkend, verklaart Saelens. Maar, waarschuwt hij, “het is ook nodig er voldoende tijd voor te voorzien, en dat vóór je keuzes vastzet in een bestemmings- of masterplan.”

eerste duurzame wijk, ‘Den Draad,’ in Gentbrugge. Om tot ondubbelzinnige duurzaamheid te komen, baseerde ze zich op de duurzaamheidsmeter van stad Gent.

Openbare ruimte Zaakvoerder Nicolas Bearelle zegt te beginnen bij het openbaar domein. “Dat moet zoveel mogelijk bijdragen tot de beleveniswaarde van de wijk”, stelt hij. “We gaan na welke soorten we hebben, en welke rollen ze kunnen spelen: dat stuk straat, dit stukje plein, die tuin, dat park; wat is verhard, wat niet. In die context is een goed overleg tussen de planners -ambtelijke en private- van groot belang. Hoe flexibeler een bestemmingsplan is, hoe meer we kunnen doen.”

Als een bestemmingsplan flexibel is, is het mogelijk een deel van het openbaar domein dienst te laten doen voor fietsenstallingen, en een ander deel om aan buurtcomposteren te doen, klinkt het. Een warmtenet aanleggen wordt dan sneller mogelijk, want tenslotte loopt dat onder het openbaar domein door. Dan wordt het ook makkelijker plekken te voorzien voor autodelen en voor laadpalen voor elektrische voertuigen.

Bearelle: “We willen bankjes waar mensen zitten en mekaar ontmoeten. We willen speelvelden, buurtmoestuinen, plekken waar markten kunnen plaatsvinden, waar bewoners een buurtfeest kunnen houden...”

Groen karakter Saelens stelt dat de regisseur in het proces soms de ontwikkelaar zelf is, en soms de overheid: “Maar in veel gevallen is het uiteindelijk de ontwerper die de go-between wordt en de pen vasthoudt. Hij, of zij, is het ook die de uiteindelijke synthese van al die gegevens moet opbouwen, en die ze met autoriteit moet kunnen doorgeven aan uitvoerders.”

Case Re-Vive Re-Vive nv, opgericht in 2009, is een projectontwikkelaar. De firma specialiseert zich in brownfieldsites. Na een bodemsanering vindt een herbestemming plaats. Re-Vive gaat daarbij voor duurzame wijken. In 2010 begon de onderneming haar

Op de site te Gentbrugge wordt intussen een buurtpark van 1,5 hectare aangelegd. Verschillende soorten planten worden toegevoegd om de biodiversiteit te beschermen.

Voor ontwerp van het nieuwe stadspark is beroep gedaan op landschapsarchitect Benoit Fondu, van F-la landschapsarchitecten. Of Stad Gent, die het park zal aanleggen, al zijn principes zal overnemen, valt nog af te wachten. Maar bekend is dat Fondu wil zorgen voor groene recreatiepaden, zodat het park zich vervlecht met omringende woongebieden.

Zo wordt het een polyvalente ruimte. Het park moet zorgen voor een intragenerationele netwerksamenleving en mensen in beweging brengen. Er zijn ook speeltuinen en skatezones gepland. En kinderen zijn er veilig: auto’s en honden zouden » DIMENSION

Regisseursrol

41

PROJECT

niet toegelaten zijn. De omwonenden, tenslotte, zouden via een tuinclub participeren in het management en onderhoud van het geheel.

Participatie “We organiseerden workshops met de kopers en toekomstige bewoners en vroegen hen wat ze nog hadden willen toegevoegd zien,” legt Bearelle uit. “Daar is het idee van de YAW uit gegroeid. Dat staat voor You Are Welcome. Het is een multifunctionele, en vooral sociale ruimte, die de bewoners met mekaar delen. Ze gebruiken de ruimte voor een persoonlijke of gemeenschappelijke activiteit.”

En Re-Vive heeft nog andere participatietrajecten lopen. Zelfs met kinderen uit de buurt, die mee een nieuw speelveld ontwerpen.

Mobiliteit Den Draad ligt op twee kilometer van het Gentse centrum en op wandel- of fietsafstand van allerlei voorzieningen: scholen, kinderopvang, winkels, ziekenhuis, en nog veel meer.

De woonwijk is ook verkeersluw. Er geldt een maximumsnelheid van 30 km/u. De meeste tuinen van de woningen achteraan zijn voorzien van een fietspoortje. En via kruiwagenpaden is de hele wijk doorkruisbaar, te voet of met de fiets.

De nieuwe straat wordt omzoomd met bomen. Het parkeren gebeurt er in een voortuinstrook of ondergronds. Twee bezoekersparkings in de wijk groeperen de overige wagens.

Groene gebouwen Er zijn enkel gecertificeerde laag-energie tot passiefwoningen, en zelfs nul-energiewoningen. Het reduceren van de energievraag is er vooral te danken aan de goede isolatie.

Ook zijn de woningen zodanig ontworpen dat de warmte van de zon optimaal wordt gebruikt. En er is gekozen voor balansventilatie (ventilatiesysteem met warmteterugwinning).

Het kantoorgebouw op de site, tenslotte, wordt verwarmd en gekoeld via geothermie.

DUURZAAMHEIDSMETERS

DIMENSION

Om duurzame wijken te creëren, zijn duurzaamheidsmeters heel nuttig. Ze behandelen telkens een tiental thema’s. Voorbeelden zijn participatie, en de rol van groen en water in een project. De Vlaamse overheid heeft ze opgelijst op haar site: http://do.vlaanderen.be/meetinstrumenten-0. Bijzondere aandacht verdient haar eigen beta-versie voor duurzame wijken (http://duurzaamheidsmeter-wijken.be/, nvdr). Bekend is ook die van stad Gent (https://stad.gent/zoeken?zoekterm=duurzaamheid smeter, nvdr).

42

EERSTE HULP BIJ DUURZAAMHEID Duurzaamheid is in. Maar niet alle architecten zijn wat dat betreft specialist. Om hen te helpen, heeft de Vlaamse overheid een thematische leergemeenschap opgezet: het ‘lerend netwerk duurzame wijken’.

In het kader van dat netwerk krijgen op dit moment acht sites in Vlaanderen ondersteuning en begeleiding van een team experten. Dat denkt mee met de ontwikkelaars en zoekt oplossingen op maat van elk project.

Voorganger van het netwerk was het Ecopolis-project.

Zijn ‘doe-wijzer’ is nog steeds een handig instrument (http://www.ecopolisvlaanderen.be/doewijzer/, nvdr).

Daar is ook een uitgebreide lijst technische tips te vinden.

Daarnaast zijn er de Steunpunten Duurzaam Wonen en Bouwen. Elke provincie heeft er een. Bouwers, ontwikkelaars en gemeentebesturen kunnen er raad vragen. De Steunpunten maken deel uit van DUWOBO, het transitienetwerk Duurzaam Wonen en Bouwen.

Goed voor het milieu is ook dat verschillende afbraakmaterialen zijn herbruikt op de site. En de nieuwe constructies bestaan uitsluitend uit bewezen duurzame materialen: volgens Bearelle behoort 80% van de materialen tot de milieuclassificatie voor bouwmaterialen NIBE 2B. Ten slotte werd de aannemer verplicht vijf procent van de werken in onderaanneming uit te besteden aan sociale economie. Op die manier werd het sociale luik van duurzaamheid verder versterkt.

(Door Koen Vandepopuliere)

Links: Stijn Saelens (Expert duurzame ontwikkeling bij de Vlaamse overheid): “De bewoners moet je eveneens als een kennispartij zien.”

Rechts: Nicolas Bearelle (Zaakvoerder Re-Vive nv): “Het openbaar domein moet zoveel mogelijk bijdragen tot de beleveniswaarde van de wijk.”

PLS Lambda

De grote omwenteling

nieuw

Porotherm Lijm-Systeem

1. Sterk & isolerend De perfecte combinatie

λui = 0,185 W/mK fmean≥ 10 N/mm²

2. De ‘rode’ bouwknopenoplossing

90°

Het verlijmd metselwerk behoort tot de isolatieschil De budgetvriendelijke oplossing

3. Hoger rendement Sneller, eenvoudiger, goedkoper

‘Een budgetvriendelijke oplossing voor de meeste bouwknopen’ Voor het optrekken van binnenmuren vormt verlijmen een volmaakt alternatief voor metselen.

Wielfaert architecten kiest al sinds lang voor het Porotherm Lijm-Systeem.

Geen tussengevoegde isolerende delen nodig: “Met zijn lambdawaarde kleiner dan 0,20 W/mK biedt deze binnenmuursteen een budgetvriendelijke oplossing voor de meeste bouwknopen. Ter hoogte van de funderingsaanzet kunnen tussen-

www.porotherm.be

gevoegde isolerende delen vermeden worden, wat zowel het ontwerpen als de werfcontrole vergemakkelijkt. Ook de EPB-aangifte verloopt een stuk eenvoudiger.

Het is dus uitkijken naar PLS Lambda.”

Tim Wielfaert Wielfaert architecten

EEN PROFESSIONEEL EN GEPASSIONEERD TEAM, DAT ELKE DAG DE UITDAGING AANGAAT ...

... VOOR U !!

Who else ?

HEATING WATER NEW-ENERGY SERVICE Riello N.V. - Waverstraat 15 - 9310 Moorsel - www.riello.be - 053/769 030

REPORTAGE

Zorgarchitectuur baadt in het daglicht

D

e assistentiewoningen Ter Bleuk zijn afgestemd op actieve senioren op zoek naar een alternatieve woonvorm met residentieel karakter, weg van de traditionele rusthuisomgeving, in een rustige, groene omgeving. De vier clusters met assistentiewoningen staan met elkaar in verbinding langs een open trap, de vide en een lift. Iedere flat is een autonome woning, uitkijkend op het bos of de weide. Om de ruimtelijke beleving in elke woning maximaal te maken zijn dag- en nachtgedeelte geschrankt. Hierdoor wordt het terras omsloten als een extra privéruimte tussen zitten en slapen.

Volg het pad Het concept van de Mechelse architecten Elisabeth Elegeert en Hilde De Ruysscher biedt de bewoners ruimte om tussen verschillende routes te kiezen. Zowel voor het oog als voor het lichaam, geen gangen tussen woningen, maar paden. Ar-

chitect Hilde De Ruysscher: “De middengang in elk paviljoen is een pad dat uit het bos komt geslingerd en even in het gebouw is binnengelopen. Onopvallend want het daglicht is overal aanwezig. Hetzelfde pad loopt ook naar het tuinpaviljoen. Bij regen kunnen bewoners de lift nemen naar de ondergrondse verdieping, waar er een verbinding is. Hier zijn er onder meer een brasserie met een terras dat opglooit naar het bos, een kapper, wellness… ”

Modulaire lichtstraten Om het daglicht maximaal te benutten opteerde architect Hilde De Ruysscher voor VELUX modulaire lichtstraten. Bij dit volledig geprefabriceerd ontwerp, voorzien van een enkelvoudig modulesysteem, zijn alle onderdelen exact in overeenstemming met het volledige systeem ontwikkeld. Frédéric Devos van VELUX Belgium: “Er zijn niet enkel de hoge functionaliteit, de perfecte pasvorm van het systeem, en de eenvoudige installatie. Een pluspunt is ook dat de modulaire lichtstraten geen aanpassingen ter plaatse vergen. Het concept laat de architect toe een zeer minimalistisch concept te creëren zonder uitstekende onderdelen. Door het volledig geïntegreerd modulair design zijn de aandrijvingen in het kozijn vervat en werd de zonnebescherming vereenvoudigd. Ventilatie en zonnebeschermings-onderdelen zijn subtiel geïntegreerd in het ontwerp van de modulaire lichtstraat. De aandrijvingen van de ventilatiemodules en rolgordijnen zitten verborgen in de slanke profielen. Het framemateriaal van de VELUX modulaire lichtstraten is vervaardigd uit 80% ononderbroken glasvezel en 20% tweecomponenten polyurethaanhars. Dit composiet verzekert een grote profielsterkte en sterke isolatieprestaties. Met energie-efficiënte beglazingen bieden deze modulaire lichtstraten één van de laagste globale U-waarden voor geassembleerde frames en beglazingen op de markt.”

(Door Philip Declercq)

www.velux.be/modulairelichtstraten

Ter Bleuk omvat vier compacte clusters met 6 of 8 assistentiewoningen per verdieping. Het framemateriaal van de VELUX modulaire lichtstraten, vervaardigd uit glasvezel en polyurethaan, zorgt voor een energieefficiënte beglazing.

DIMENSION

Het inmiddels gesloopte rusthuis Ter Bleuk in Bonheiden ruimde plaats voor vier compacte clusters met 6 of 8 assistentiewoningen per verdieping. Zorgarchitectuur, waarbij het aspect ‘zorg’ in alle betekenissen van het woord aan bod komt. VELUX modulaire lichtstraten laten het daglicht in Ter Bleuk overvloedig maar onopvallend binnen.

45

Ir.-architect ALLARD SCHWENKE – NAV-lid - © Jelle Vermeersch

verenigt architecten met karakter

partners 2015

www.daikin.be

www.frisomat.be

www.belgaclima.be

www.promat.be

www.fingo.be

www.euromaf.be

www.gyproc.be

www.eurodal.be

www.renson.be

www.reynaers.be

www.xella.be

www.kubusinfo.be

www.rockfon.be

www.saint-gobain-glass.com

www.derbigum.be

www.gira.be

www.pro.pergo.be

www.protect.be

www.cea-belgium.be

www.l-door.be

www.velux.be

www.wienerberger.be

www.ar-co.be

www.holcim.com

www.nav.be • www.meeroverepb.be • www.zoekeenarchitect.be

REPORTAGE ACTUA

01

650 architecten voor NAV-infosessie ‘Het hedendaagse platte dak’

Door nieuwe energie-eisen en nieuwe functies is het platte dak enorm geëvolueerd. Voeg daarbij een rist nieuwe innovatieve materialen en technieken en je hebt genoeg stof voor een grondige opfrisbeurt. In maart doorkruiste NAV daarom Vlaanderen met een intensieve opleidingsavond. Ingenieur Marcus Peeters lichtte er eerst de basisregels toe voor de goede opbouw van het hedendaagse platte dak. Aansluitend nam hij drie types multifunctionele platte daken onder de loep: parkeer-, groen-, en energiedaken. Als afsluiter gaf ir.-arch. Koen Willem een overzicht van de praktijkoplossingen van Zoontjens, Xella, Derbigum, Rockwool, Recticel Insulation, VELUX en Ubbink. Het programma mocht op flink wat belangstelling rekenen: in totaal kwamen ruim 650 architecten over de vloer in Kortrijk, Antwerpen, Nazareth en Leuven.

02

Infosessie omgevingsvergunning veegt veel vraagtekens weg, maar ongerustheid blijft

Wie alle wijzigingen aan de regelgeving rond stedenbouw en ruimtelijke ordening wil bijhouden, kan maar beter bij de pinken zijn.

Zo staat met de omgevingsvergunning een fikse hervorming op til. Hoog tijd voor een verhelderende informatieboost, vond NAV. Op grond van het decreet zullen de gekende stedenbouwkundige vergunning, verkavelingsvergunning en melding verdwijnen en plaats maken voor de omgevingsvergunning en –melding. Tijdens een doelgerichte sessie werden alvast 650 architecten klaargestoomd voor de omgevingsvergunning. Flink wat vraagtekens werden zo weggeveegd. “Toch zorgt de omgevingsvergunning nog voor ongerustheid”, meldt NAV-directeur Kris Baetens. “Want ook het handhavingsbeleid wordt overgelaten aan de gemeentelijke autonomie.” De infosessies vonden plaats op 28 januari in Leuven, op 4 februari in Heusden-Zolder, op 11 februari in Nazareth, op 14 februari in Roeselare en op 25 februari in Antwerpen.

03

Roadshow ‘Stortklaar beton voor de toekomst’ gesmaakt door architecten

Het project ‘Stortklaar beton voor de toekomst’ begeleidt architecten bij hun zoektocht naar de implementatie van zelfverdichtend, vezelversterkt en groen beton. Binnen dit drie jaar durende project kunnen 45 werven van deze kosteloze ondersteuning gebruikmaken. Voor de tweede keer werd een roadshow georganiseerd op drie locaties in Vlaanderen. We mochten in totaal 350 architecten, aannemers en betonleveranciers verwelkomen. Tijdens deze roadshow werden de belangrijkste vragen én antwoorden die opdoken tijdens de begeleiding van de verschillende werven uit de doeken gedaan. Per betontype kwam ook steeds een concrete werf in de schijnwerper.

De weg werd vrijgemaakt om zelf van start te gaan met deze innovatieve betontypes.

04

NAV laat 500 architecten spelen met licht en kleur

» DIMENSION

Steeds vaker krijgen architecten de vraag om de lijn van de architectuur door te trekken tot in het interieur. Getuige hiervan de grote belangstelling voor de infoavond ‘Spelen met Licht en Kleur’ van NAV. De sessie belichtte niet alleen de technische aandachtspunten, maar wakkerde ook volop de creativiteit van de deelnemers aan. Het juiste kleurgebruik zorgt immers voor de finishing touch van het ontwerp. Architect Nathalie Verdonck stak van wal met een analyse van de ruimte en de gebruiker om zo de effecten van kleur te bepalen. Vervolgens lichtte ingenieur Wim Van de Sande de Technische Voorlichting 249 toe voor een goede uitvoering van schilderwerken. Tot slot stelde architect Peter Vermeulen de praktijkoplossingen van de partners Sto, Boss Paints, Saint-Gobain, Delta Light, Sikkens en Gyproc voor. De infoavond vond plaats op 27 januari in Antwerpen, op 3 februari in Wevelgem, op 5 februari in Nazareth en op 12 februari in Heusden-Zolder. Ruim 500 geïnteresseerden kwamen er hun licht opsteken.

47

REPORTAGE ACTUA

» 05

BEN-architect.be brengt bijna-energieneutrale ontwerpen en realisaties in beeld

Bouwheren die tuk zijn op een bijna-energieneutrale woning of BEN-woning, kunnen vanaf nu makkelijk een geschikte architect vinden. Daar zorgt www.

BEN-architect.be voor, een website ontworpen door NAV met steun van Vlaams minister van Energie Annemie Turtelboom. Architecten kunnen er gratis ontwerpen en foto’s van realisaties opladen. “Architecten vervullen al jaren een voortrekkersrol op het vlak van energiezuinigheid’, zegt NAV-voorzitter Kati Lamens. “We zagen dan ook snel in welke kansen zo’n website biedt om bouwheren dichter te brengen bij architecten die vandaag al volgens de BEN-normen ontwerpen.”

Eén op de 25 - of circa 500 woningen - waarvoor in 2012 een bouwvergunning werd ingediend was al bijna-energieneutraal (BEN). Nochtans wordt dit voor nieuwbouwwoningen pas in 2021 de norm. www.BEN-architect.be

06

Tijd dringt voor nieuw wetsvoorstel hervorming Orde van architecten

N-VA Kamerleden Peter Luykx en Inez De Coninck hebben opnieuw een wetsvoorstel ingediend voor een hervorming van de Orde van architecten. “De tijd dringt”, aldus NAV-voorzitter Kati Lamens. “De communautaire discussies slepen al een tiental jaar aan, en ook tijdens Di Rupo I haalde geen enkel voorstel de finish. Nochtans bleek drie jaar geleden al uit een enquête dat 9 op de 10 Vlaamse architecten de verplichte bijdrage van de Orde te hoog vinden in verhouding tot de geleverde prestatie. Dit voorstel komt tegemoet aan onze voornaamste bekommernissen: een efficiëntere structuur, een modernere tuchtspraak en een transparantere werking.”

De Vlaamse architecten vragen al een eindje om een modernisering van de Orde van architecten. In 2012 onderschreven meer dan 1.400 architecten een actieplan van NAV. Daarin staan tien concrete werkingspunten om tot een betere Orde te komen. Zo stellen we o.a. een rationalisering van de zitpenningen voor, een professionelere stage, openbaarheid van bestuur,…. Het volledige actieplan vindt u op: www.wijwilleneenbetereorde.be.

07

NAV zoekt samen met architecten naar acties rond energiezuinig renoveren

Voor alle actuele NAV-initiatieven, bekijk de kalender op www.nav.be

DIMENSION

Voor Vitruviuscursussen kun je terecht op www.vitruviusacademy.be

48

In december 2014 ondertekenden 32 organisaties, waaronder ook NAV, het Renovatiepact. Minister van Energie Turtelboom wil met dit Renovatiepact snel werk maken van het verhogen van de renovatiegraad en de verhoging van de energieprestatie van de bestaande woningen.

Tegen eind juni 2015 wordt het pact met duidelijke actiepunten verder uitgewerkt a.d.h.v. zes werkgroepen in zes verschillende domeinen. Ook NAV neemt actief deel aan deze werkgroepen. Naar aanleiding van deze werkgroepen organiseerde NAV een rondetafelgesprek met een aantal architecten waarin we peilden naar de mening van onze leden. De deelnemende architecten zijn actief op de renovatiemarkt. Niet onbelangrijk: ze profileren zich niet als specialist energiezuinig renoveren. Op deze manier kregen we een duidelijk en objectief beeld van wat er leeft binnen de doelgroep.

11 juni 2015 Rondleidingen in Park Spoor Noord van 13u tot 15u I Am Architect doorlopend toegang van 15u30 tot 23u

www.IAmArchitect.be I Am Architect is een topevenement voor architecten, studiebureaus en

I Am Architect goes Practical

cases licht op de hedendaagse uitda-

I Am Architect 2015 legt de focus op inspiratie en op inzicht. Praktijkgerichte en actuele voorbeeldcases tonen grensverleggende realisaties op verschillende domeinen die de architect aanbelangen. Onderwerpen als comfortabele scholen, toegankelijkheid, energiezuinige renovaties, luchtdichtheid, duurzame projectbouw, 3D meten, ontwerpen en printing worden aan de hand van concrete projecten geïllustreerd.

gingen waarmee architecten gecon-

Wat staat er zoal op het menu?

voorschrijvers. Het werpt aan de hand van aansprekende praktijk-

fronteerd worden. Laat u inspireren!

■ Architectura ■ At Home Publisher ■ 3E Solutions ■ Deceuninck ■ Foamglas ■ Goethart Repro ■ Isoproc ■ Izen ■ Prefa ■ Renson Ventilation ■ SIKA ■ Soprema ■ Soudal ■ Vasco ■ Ventilair ■ Velux

LOFT MM, elke cm² een verhaal C.T. Architects Hoe de provincie Antwerpen een duurzaam patrimonium realiseert Architecten Elke Steens en Katrien Meyns provincie Antwerpen Het voormalige krijgsgasthuis in Berchem omgetoverd tot wooneenheid Architect Pieter Decorte Duurzaamheid van gebouwen: EPD als basis voor berekeningen van de milieu-impact Anita Ory BMP Woudlucht (Scholen van Morgen) Gert Cuypers en Ilze Quaeyhaegens Cuypers & Q architecten Dehullu Architecten: lezing over eigen werk met o.a. het Auditorium AZ Groeninge Bert Dehullu Architecten Sportzaal Kon. Atheneum Ukkel Architecten Yves Malysse en Kiki Verbeeck URA NAC Zwevegem: een energiezuinige renovatie. Van kantoorgebouw tot administratief centrum Claude Labeeuw BURO II & ARCHIi+I Comptoir Sucrier Carl Verdickt Verdickt & Verdickt ARCHITECTEN 1-3 Hewer street: de bewuste inzet van duurzaamheid in de bouwvergunningsproces Architect Lieve Smout Robert Dye Architects Uitreiking fotografiewedstrijd Archifocus (www.archifocus.be). Uitreiking van de award ‘Buitengewoon Belgisch Bouwen’ door At Home Publishers.

En zoveel meer …

Rondleiding in Park Spoor Noord door Antwerpen Averechts Rondleiding in de AP Hogeschool door architectenbureau Stramien

I Am Architect is een GRATIS evenement. De ideale plek om je te laten inspireren, te netwerken.

Ontmoet topbedrijven uit de sector. Vanaf 27 april kunnen architecten, voorschrijvers en studiebureaus zich inschrijven op www.iamarchitect.be.

■ XatraX

Praktisch

■ Xella

Plaats Plantijn Noord Campus, Ellermanstraat 33, 2060 Antwerpen Datum Donderdag 11 juni van 15 u tot 23u Deelname Doorlopende vrije toegang mits voorinschrijving via www.cedubo.be/go/inschrijven vanaf 27 april Website www.iamarchitect.be

BLIJF OP DE HOOGTE VIA: www.iamarchitect.be/facebook www.iamarchitect.be/twitter

www.iamarchitect.be/linkedin

REPORTAGE

ROCKWOOL steenwol isolatie voor paraboolgewelven Genkse sporthal Op het terrein van het Genkse sportcentrum wordt een dubbele hal met een oppervlakte van 4.800 m² gebouwd. BEL! Architecten en NEY & Partners tekenden voor het speciale ontwerp dat bestaat uit drie paraboolgewelven waarin vorm, stabiliteit, akoestiek en lichtbeheersing worden opgelost. ROCKWOOL Caproxx Energy isolatie van 60 mm dik, in drie lagen geplaatst, voor het gebogen dak van de sporthal was een weloverwogen keuze.

V

ermits het bestaande stedelijk sportcentrum een beschermd gebouw is, wou opdrachtgever Stad Genk de nieuwe sporthal een even sterke uitstraling geven.

Het gebouw, met zijn 18 meter even hoog als het dak van het zwembad ernaast, wordt een dubbele sporthal met centraal er tussenin de inkomhal, met cafetaria en kleedruimtes.

Isolatie gebogen dak niet evident John Pipeleers, projectarchitect van Bureau Bouwtechniek uit Antwerpen: “Het ontwerp stelde een aantal specifieke eisen op vlak van akoestiek, thermische weerstand, manipulatie en vormvastheid, uitvoeringsmethode, drukvastheid en kostprijs aan de dakisolatie. Tijdens het vooronderzoek werden verschillende isolatiematerialen aan deze eisen getoetst. Zowel als op zichzelf staand materiaal, als in combinatie met andere isolatiematerialen. In de gesprekken met de fabrikanten werden de limieten van de verschillende producten onderzocht.

Daarbij werden ook enkele mock-ups gebouwd om het geheel te visualiseren en beoordelen. Uiteindelijk viel de keuze op de plaatsing van een 3-laagse opbouw van minerale vezelplaten met een dikte van 60 mm op de Steeldeck laag van het gebogen dak. Voor de betonnen zijwand werd gekozen voor een 4-laagse opbouw, uit drie minerale vezelplaten met een dikte van 60 mm en 1 laag geëxtrudeerd polystyreen van 100 mm.”

Brandveilig en akoestisch comfort

DIMENSION

Op het gebogen dak werd om en bij de 18.000 m² Caproxx Energy van 60 mm dik, in 3 lagen, geplaatst, en mechanisch bevestigd. Deze ROCKWOOL steenwol isolatie voor gebogen

50

(en platte) daken is brandveilig, duurzaam en biedt akoestisch comfort. Daarnaast werd er ook zo’n 6.500 m² vliesgevelisolatie van ROCKWOOL toegepast. Account Manager Peter De Zutter van ROCKWOOL BELUX legt uit: “De keuze voor onze dakisolatie heeft onder meer te maken met de akoestiek en brandveiligheid in deze sportzaal. ROCKWOOL steenwol isolatie zorgt voor een betere akoestiek in de ruimte en vermindert het nagalmen. Bovendien is dit materiaal, anders dan bijvoorbeeld pir, buigzaam en dus zeer geschikt voor de isolatie van gebogen daken.” Bij mechanische bevestiging wordt de bovenste isolatieplaat steeds met minstens 4 schroeven geplaatst, één op ongeveer 100 mm van elk hoekpunt. Dit in tegenstelling tot de verlijmingstechniek, waarbij de platen gedurende langere tijd op hun plaats gehouden moeten worden om een goede hechting te garanderen. De isolatiewerkzaamheden in de nieuwe Sporthal Genk werden uitgevoerd door de firma Tectum uit Genk, een bedrijf gespecialiseerd in waterdichting. (Door Philip Declercq - Foto: ROCKWOOL) www.rockwool.be

Bezoek ons op Architect@Work in Kortrijk, stand 96 of in Luik, stand 40!

StoVentec Onbeperkte ontwerpvrijheid

De geventileerde gevelsystemen van Sto brengen het unieke ontwerp van de architect tot leven.

• •

Vrijheid in vormgeving: lijnenspel of voegloos, uitspringende delen, gebogen oppervlakken...

Een waaier aan afwerkingsmogelijkheden: sierpleister, steenstrippen, glasmozaïek, keramische tegels, natuursteen of glaspanelen

www.sto.be

minimum size, maximum power

Al kennis gemaakt met ? De enige draagmuur van 12 cm.

• Minstens 2 cm plaatswinst per muur • Superieure druksterkte > 30 N/mm² • Zeer hoge massadichtheid • Totaalconcept: SB-bloc , Lambdabloc en Stalton lateien Meer info op www.xswall.com

SA Briqueteries de / Steenbakkerijen van Ploegsteert nv ∙ Rue du Touquetstraat 228 ∙ 7782 Ploegsteert ∙ T. +32 56 56 56 56 ∙ F. +32 56 56 55 01 ∙ info@ploegsteert.com

br IQ ∙ F. +32 56 56 55 08 ∙ briq@ploegsteert.com

Verwezenlijk uw visie met onze technologie

Innovatieve gevelsystemen Laat u niet in uw ontwerp beperken en ontdek de vele creatieve mogelijkheden van ROCKWOOL gevelsystemen. Bekijk onze innovatieve buitengevelisolatiesystemen en geventileerde gevelsystemen op www.rockwool.be/gevelsystemen

REPORTAGE

Bedrijfszekere verwarming voor nieuw waterpretpark

Cascade-installatie onder ketelmantel Er werd geopteerd voor twee Remeha 610 Eco Pro condenserende gasketels van elk 1.150 kW. Deze toestellen bestaan uit twee volledig onafhankelijke ketellichamen, met gemeenschappelijke rookgasafvoer en afzonderlijke gasstraat. Dit biedt flexibiliteit voor de modulerende werking ervan: elk ketellichaam kan nog eens afzonderlijk tot 20 procent van het vermogen moduleren. Het betreft met andere woorden een cascade-installatie onder een behuizing. De verwarmingsketels zorgen vooreerst voor het opwarmen van het zwembadwater en het SWW. Dit gebeurt via een aantal platenwisselaars in de kelderverdieping, die afzonderlijke circuits bevoorraden.

Voor de SWW-installaties werden ook strenge antilegionellamaatregelen getroffen. Zo is er onder meer voorzien in een bewaking van de retourtemperaturen, regelmatige thermische desinfectie en automatische spoelsystemen in de douches.

Vijf luchtbehandelingsgroepen De verwarming gebeurt in hoofdzaak via vijf luchtbehandelingsgroepen, op het dak opgesteld: drie van 35.000 m³/h

Flexibele en bedrijfszekere regeling De totale installatie wordt geregeld door een Priva-systeem, ontwikkeld door de firma Six uit Izegem. Als Priva-partner kan dit installatiebedrijf de volledige programmering van de regeling bepalen. Dit resulteert in een regeling op maat, waarvan het bedrijf alle details en modificaties kent. Een flexibele en bedrijfszekere oplossing op maat van Plopsaqua.

Het betreft een volledig eigen ontwikkeling van de firma Six, waarmee de volledige installatie vanop afstand kan worden gemonitord. (Door Philip Declercq) www.remeha.be

De twee Remeha 610Eco condenserende gasketels van 1.150 kW elk.

DIMENSION

P

lopsaland werkte vroeger reeds samen met Remeha voor de uitrusting van haar pretparken. Zo bevinden zich op de site in De Panne al diverse ketels van de fabrikant, onder meer voor de verwarming van het theater.

Ook werden reeds huishoudelijke gaswandketels voor de administratieve ruimtes geplaatst. Het nieuwe waterpretpark Plopsaqua omvat onder meer een golfbad, een wildwaterbaan en verschillende glijbanen, en vraagt een verwarmingsoplossing op maat.

voor het zwembad, en twee met een kleinere capaciteit (15000 m³/h) voor respectievelijk de kleedkamers en de toren van de glijbanen. In principe volstaat dit voor het ganse zwembad. Niettemin werd er 1.200 m² vloerverwarming bijgelegd, dit om de bezoekers meer comfort te bieden. De verdeling gebeurt aan de hand van toerentalgeregelde pompen die het debiet sturen in functie van de vraag. Toepassingen van hernieuwbare energie waren niet evident, omdat Plopsaland terugverdientijden van maximum 7 jaar hanteert. Er werd voor vertrouwde modulerende condensatiegasketels, in combi met toerentalgeregelde pompen en luchtbehandelingskasten met warmteterugwinning, gekozen.

© Remeha

Zwemparadijs Plopsaqua is het nieuwe paradepaardje van Plopsaland in De Panne. Voor de verwarming van dit nieuwe waterpretpark deed Plopsaland een beroep op ketelfabrikant Remeha en installateur Six, die instonden voor respectievelijk de levering en de installatie van de ketels.

53

Ambachtstraat 5 I B-9700 Oudenaarde I t 055/ 33 10 90 I www.desloover.be I info@desloover.be

Komt de verplichte verzekering voor de aannemer er eindelijk?

DIMENSION bracht vier experts rond de tafel voor een gesprek over de verzekering van de architect, met vooraan de uitbreiding van de wettelijke verzekeringsplicht beroepsaansprakelijkheid naar andere bouwpartners. Iedereen is het alvast over één zaak eens: de tijd en de geesten zijn rijp voor een dergelijke uitbreiding, nu die idee opduikt in een beleidsnota en een recent wetsvoorstel. Graag uw aandacht voor Steven Daelman (AR-CO), Michel Van Droogenbroek (CEA Belgium), Rebecca Ramboer (Protect) en Tancha ter Braake (Euromaf).

D

e uitgangssituatie wat de wettelijk verplichte verzekering beroepsaansprakelijkheid betreft, is gekend. In tegenstelling tot de architect moet een aantal bouwpartners, onder meer aannemers en ingenieurs, niet voldoen aan die eis. Dat kan tot problemen leiden wanneer de aannemer uitvoeringsfouten maakt en een correct toezicht door de architect de schade had kunnen vermijden of beperken.

Als de rechter in dergelijke gevallen beide partijen in solidum veroordeelt en de aannemer failliet gaat, draait de verzekering van de architect op voor de volledige schade en is er geen verhaal mogelijk bij de aannemer, aangezien die verdwenen is. Bovendien kijken deskundigen bij een expertise gemakkelijker in de richting van de architect, omdat die altijd verzekerd is. Die scheefgetrokken situatie leidde in 2007 tot een arrest van het Grondwettelijk Hof dat de mogelijke gevolgen van een veroordeling in solidum discriminerend voor de architect noemde en de wetgever sommeerde een einde te maken aan die ongelijke behandeling. Vier jaar later dienden Peter Van Rompuy en Wouter Beke (CD&V) een wetsvoorstel in, dat de drempel van de verkiezingen echter niet overleefde. Verzekeraars trachtten intussen het tij te keren door onder andere in de architectuurcontracten die ze hun architecten aanbieden een clausule op te nemen die een in solidum aansprakelijkheid uitsluit. Maar de rechters weerhielden die clausule niet altijd, en een uitspraak van het Hof van Cassatie van 5 sep-

tember 2014 verklaart de clausule nietig als ze betrekking heeft op de tienjarige aansprakelijkheid. Wat nu?

Het moment is rijp voor een uitbreiding van de verzekeringsplicht Rebecca Ramboer: “Relatief recente bouwberoepen zoals de veiligheidscoördinator, de EPB-verslaggever/adviseur/ verantwoordelijke en de energiedeskundige, hebben wel een verzekeringsplicht voor hun beroepsaansprakelijkheid.

Voor de aannemer, toch de partij die het meest actief is in de uitvoeringsfase, geldt die plicht niet. Daar moet verandering in komen. Naast de al geschetste problematiek van de in-solidumveroordelingen is een verzekeringsplicht voor de aannemer vooral noodzakelijk om de bouwheer-consument beter te beschermen. Die denkt vandaag ten onrechte dat de aannemer wel verzekerd is omdat hij een tienjarige aansprakelijkheid heeft, maar dat klopt natuurlijk niet. Als er achteraf schade optreedt aan het gebouw ten gevolge van een slechte uitvoering en de aannemer failliet is, dan riskeert de bouwheer hiervoor zelf te moeten opdraaien. Hij zal dan alles in werking stellen om de financiële gevolgen van die aansprakelijkheid van de aannemer maximaal te recupereren bij de architect en zijn verzekeraar. Vandaar dat enkele verzekeraars, de beroepsverenigingen en een aantal individuele architecten » DIMENSION

© Studio Dann

RONDETAFEL

55

RONDETAFEL

Tancha ter Braake

“Architecten beseffen niet altijd hoe ver hun informatie- en adviesplicht reikt, en riskeren al snel een veroordeling als het tot een gerechtelijke procedure komt.”

de bevoegde minister in gebreke hebben gesteld met de bedoeling de dialoog opnieuw te openen, en als stok achter de deur dreigen met een dagvaarding van de overheid.”

De gevraagde dialoog is intussen van start gegaan, aldus Michel Van Droogenbroek. “In zijn beleidsbrief kondigt minister van Werk, Economie en Consumentenzaken Kris Peeters aan dat hij de verzekering beroepsaansprakelijkheid verplicht wil maken voor alle bouwpartners, en CD&V heeft het wetsvoorstel uit 2011 weer opgepikt. Het thema ligt dus pertinent op tafel. Wij moeten de overheid er nu eerst en vooral bewust van maken dat de consument in de kou dreigt komen te staan met de huidige regeling. Het is aan de overheid om, in overleg met alle partijen, te bekijken welke oplossing haalbaar, betaalbaar en voor iedereen aanvaardbaar is. Het feit dat sommige partijen minder geporteerd zijn voor de uitbreiding van de verzekeringsplicht, hoeft daarbij geen obstakel te zijn, maar maakt net een afgewogen vergelijk mogelijk.”

Meerdere scenario’s voor een uitbreiding?

DIMENSION

Bedoeling is dat de verzekeraars op het geschikte moment een voorstel met de voor hen minimale modaliteiten op tafel zullen leggen. Wat dat precies zal inhouden, ligt nog niet vast.

Steven Daelman zou het liefst een zo breed mogelijke oplossing tot stand zien komen. “Het huidige wetsvoorstel gewaagt van een uitbreiding naar aannemers van werken in onroerende staat, waardoor heel wat partijen buiten schot blijven.

Wij pleiten voor een totaaloplossing waarbij alle partijen zijn betrokken die schade kunnen veroorzaken en na de werken kunnen verdwijnen, zoals ingenieursbureaus, landmeters en zelfs fabrikanten. Om de kostprijs voor de consument – een

56

grote bekommernis voor de politiek - te beperken, kunnen we eventueel een selectie doorvoeren in de doelgroep. Je zou de dekking bijvoorbeeld kunnen limiteren tot de woningbouw of tot bepaalde particuliere projecten. Naast de tienjarige aansprakelijkheid zou ik ook een oplossing zoeken voor problemen die rijzen tijdens de werffase, bijvoorbeeld als een aannemer failliet gaat. De consument-bouwheer moet dan dikwijls twee keer betalen, onder meer als bepaalde werken slecht zijn uitgevoerd en de tweede aannemer opnieuw aan de slag moet. Daarvoor biedt een decennale verzekering geen uitkomst. Een mogelijk alternatief is een zelfregulerend systeem met een waarborgfonds, opgezet door de aannemers. Al die problemen moeten eerst grondig worden geanalyseerd, om dan over te kunnen gaan tot een goede synthese.”

Tancha ter Braake: “Ik denk dat we beter kiezen voor een geleidelijke aanpak. Nodig is in eerste instantie een oplossing voor de tienjarige aansprakelijkheid die aanvaardbaar is voor alle betrokken partijen, die zover mogelijk reikt en die de bouwheer zo weinig mogelijk op kosten jaagt. Alles in een keer trachten op te lossen leidt niet altijd tot geslaagde oplossingen, zoals blijkt in Frankrijk. De verplichte verzekering die de wet-Spinetta alle bouwpartners daar oplegt, gaat gepaard met een hoog oplopende kostprijs voor de consument.”

Michel Van Droogenbroek: “Het gevaar bestaat dat, als iedereen verzekerd is, iedereen zich wat minder verantwoordelijk voelt en de kwaliteit er niet altijd op vooruit gaat. We mogen ook niet naïef zijn en denken dat met een uitbreiding van de verzekeringsplicht alle problemen in een oogwenk opgelost zullen zijn, zonder verdere discussies.”

Belangrijke aandachtspunten Tot zover de wettelijke verzekeringsplicht, tijd voor een ander onderwerp. Welke zijn volgens onze experts de belangrijkste zaken waar de architect extra voorzichtig moet mee omspringen om problemen te vermijden? “Een blijvend aandachtspunt is de informatie- en adviesplicht, waar wij dan ook geregeld op wijzen in onze communicatie”, aldus Rebecca Ramboer.

Tancha ter Braake treedt haar bij: “Architecten beseffen niet altijd hoe ver die plicht reikt, en riskeren al snel een veroordeling als het tot een gerechtelijke procedure komt. Rechters stellen zich soepel en soms zelfs subjectief op, en gaan almaar verder. Precies daarom zijn de architectuurcontracten die de verzekeraars de architecten aanbevelen, zo stevig gestoffeerd. Bedoeling is dat de architect alle clausules samen met de bouwheer leest en hem vraagt om ze af te tekenen. Geen eenvoudige opgave, want bouwheren dreigen wel eens af te haken als ze met een te dik contract worden geconfronteerd.”

Steven Daelman: “Een ander probleem blijven de deelopdrachten. Wie zijn opdracht beperkt tot een winddichte ruwbouw, moet niet alleen naar zijn verzekering kijken, maar ook

RONDETAFEL

Bouwteam: nog veel werk aan de winkel

cussie een benadeelde partij de rechter vraagt om de aangegane verbintenissen nietig te verklaren, aangezien ze niet conform de huidige deontologie en regelgeving zijn?”

Tancha ter Braake: “Sommige architecten denken dat het vertrouwen, gecreëerd door een langdurige samenwerking met een aannemer en promotor, sterk genoeg is om in geval van schade tot een gezamenlijke oplossing te komen. Maar als het om aanzienlijke schade gaat, lukt dat niet. Met een aannemer in het bouwteam is het ook onmogelijk om, bij problemen op de werf, een onafhankelijke discussie op te zetten over een schaderegeling.”

Rebecca Ramboer: “Om maar te zwijgen van een eventuele maintenancepartner. Hoe ga je die voor 20 jaar verzekeren?”

Steven Daelman: “Er is nog veel nodig: een aanpassing van de deontologie, nieuwe wetteksten. Vandaar dat de uitbreiding van de verzekeringsplicht, in welke vorm dan ook, tot nader order onze prioriteit geniet.”

(Door Staf Bellens - Foto’s Studio Dann)

Hoe kijken de verzekeraars vanuit hun perspectief aan tegen de samenwerking in bouwteam? De reacties spreken boekdelen: er is nog veel werk aan de winkel. Dat is meteen de reden waarom NAV deelneemt aan een project dat de mogelijkheden van en noodzakelijke aanpassingen voor werken in bouwteam exploreert.

Michel Van Droogenbroek: “De deontologie noch de wetgeving zijn vandaag afgestemd op dergelijke nieuwe vormen van samenwerking, waarin de aannemer betrokken is. De constructie blijft dan ook problematisch. Wat als bij een dis-

7000 m² meubeldes ign

7000 M² ME UB E L DE S IG N

“Naast de problematiek van de in-solidumveroordelingen is een wettelijke verzekeringsplicht voor de aannemer vooral noodzakelijk om de bouwheer-consument beter te beschermen.”

AC E R B IS ALIAS AMAT ANTA AR C O AR P E R

NU Rebecca Ramboer

MOLTE NI MONTIS MOOOI MOR OS O MUUTO NANIMAR QUINA NE MO INTE R LUB K E NIMB US JAB NYA NOR DIS K A J OR I OLUC E J OV O P INIO N C IAT T I K AR TE LL PAO L A L E NT I K AS THALL PAS T O E K INNAS AND P OR R O K NOLL P O L IF O R M K R IS TALIA P O LT R O NA F R AU K UNDALINI P R ANDINA K VADR AT Q U INZE & MIL AN LAB E L R E X IT E LAG O LANGE PR ODUCTION R IMADE S IO R IVA 1920 LA PALMA R O L F B E NZ LE OLUX S . HE S S L E IN LIB E C O S C HÖ NB U C H LIG NE R OS E T S E R R AL U NG A LINTE LOO S IL E NT G L IS S LIVING DIVANI S UR & P LUS LUC E P LAN S W IS S F L E X LUMINA T E C NO MAG IS MAR TINE LLI LUC I T HO NE T VAN R O S S U M MAXALTO V IT R A M. G R AS S I WALT E R K NO L L MDF ITALIA W IT T MANN ME TAF OR M XO MINOTTI ZANOT TA MIS S ONI ZIMME R + R O HDE MOLINAR I

MA S T E R

AR TE K AR TE MIDE AR TIF OR T AUP ING B ALE R I ITALIA BAUMANN CR E ATION BE KA B E LUX B & B ITALIA B ONALDO B ONTE MP I B R OK IS

MAG A ZINE :

DR IADE E 15 E DR A E XTR E MIS FATB OY FS M F IAM C AP P E LLINI F IS C HB AC HE R C AR L HANS E N F LE XF OR M C AR LUC C I F LOS C AR P E T S IG N F ONTANA AR TE C AS ALIS F OS C AR INI C AS AMILANO F R ITZ HANS E N C AS S INA C ATTE LAN ITALIA G AL. & R ADIC E G E LDE R LAND CATTE LANI & S MITH G E R VAS ONI C LAS S IC ON G IOR G E TTI C LE I G LAS S C OR G UB I DANS K INA DAVIDE G R OP P I G UF R AM G UTZZ DE PADOVA HAY DE S E DE H. MILLE R DE S ALTO DE S IGN ON S TOCK INDE R A ING O MAUR E R DR AE NE R T

A B ONNE E R

U

V IA

WWW.MA S T E R ME UB E L .B E

S TE E NWE G OP DIE S T 111 • TUR NHOUT • OP E N VAN 11 TOT 18U • ZON. OP E N • VR IJ. G E S L. W W W. MAS T E R ME U B E L . B E

•

MAS T E R @ MAS T E R ME U B E L . B E DIMENSION

naar artikel 21 van het reglement van beroepsplichten. Dat stelt dat hij de Orde en de diensten van Ruimtelijke Ordening moet meedelen welke confrater hem zal opvolgen voor de rest van zijn controletaak.”

Tancha ter Braake: “Wat architecten zeker moeten vermijden, is een contract voor een volledige opdracht ondertekenen maar zich om een of andere reden beperken tot een winddichte ruwbouw. Als er dan schadegevallen zijn die te maken hebben met de afwerkingsfase, zijn zij de pineut. Ook de EPB-regelgeving maakt het er voor deelopdrachten niet eenvoudiger op.”

Michel Van Droogenbroek: “Het is ook opletten geblazen als je met een confrater een vennootschap opricht, de samenwerking te wensen overlaat en je dan maar de vennootschap opdoekt en een nieuwe opricht. In dat geval zit je voor de eerste vennootschap met een posterioriteitdekking die moet worden afgekocht. Architecten verliezen dat soms uit het oog.”

57

REPORTAGE

SpeedStiles filteren bezoekers KMSKB naar juiste tentoonstelling Wereldwijd zijn tal van architecturale parels van gebouwen, ontworpen door vermaarde architectenbureaus, uitgerust met de ‘SpeedStile’ zeer snelle design toegangspoortjes van de Zweedse security-specialist Gunnebo. Referentie bij uitstek zijn evenwel de Koninklijke Musea voor Schone Kunsten van België (KMSKB) in Brussel. Discreet in het interieur geïntegreerde, en in inox afgewerkte, toegangspoortjes loodsen de bezoekers naar één of meerdere lopende tentoonstellingen, en terug.

R

ecent lanceerde Gunnebo Belgium de SpeedStile toegangspoortjes, vervaardigd uit kunststof, uitgerust met geruisloze motoren en modulair. Ze kunnen bekleed worden met diverse materialen (trespa, corian, inox...) en afgewerkt in alle mogelijke RAL-kleuren van 3M. Aldus sieren ze de inkom en liftfaciliteiten van tal van architecturaal hoogstaande gebouwen. Aan de productontwikkeling ging een bevraging van een 1.000-tal architecten uit het UK en Frankrijk vooraf. Dit om alle eventuele fouten inzake materiaalgebruik of bouwtechnische aspecten uit te sluiten. Dit mondde uit in een architectenwedstrijd, waarbij een architectenbureau werd geselecteerd dat – samen met de R&Dafdeling van Gunnebo – de SpeedStile ontwikkelde. Naast een slank en gesofistikeerd design heeft de toegangspoort een intuïtieve gebruikersinterface. Ze is flexibel te integreren en te connecteren, beschikt over schaalbare bewegingsdetectie, kan veelzijdig ingezet worden en heeft een helder lichteffect.

SpeedStiles voor KMSKB

DIMENSION

Innoveren is voor Gunnebo op zoek gaan naar partnerships.

Enkel indien het high risk administratieve gebouwen en tophotels betreft plaatst Gunnebo Belgium de SpeedStile toegangspoortjes zelf. Voor toepassingen in onder meer musea en dierenparken wordt nauw samengewerkt met de Ieperse partner Syx Automations. Zo voorzag Syx Automations naast de plaatsing van de speedstiles ook extra barcodelezers in de KMSKB in hartje Brussel. Deze werden geïntegreerd en geprogrammeerd door de afdeling ICT en de technische dienst

58

De SpeedStiles van Gunnebo op verdieping -5 van de KMSKB in Brussel.

van de musea. Andere componenten zoals scanners, badgelezers, drukknoppen, contactsleutels en signalitiek waren voorzien in het lastenboek.

Brandveilig “Naargelang het aan de ingang van het museum aangekochte ticket kan de persoon in kwestie enkel de tijdelijke tentoonstellingen bezoeken, of een gecombineerd bezoek aan alle musea en tijdelijke tentoonstellingen brengen. Eenmaal binnen het museum kan per ticket telkens één bezoeker via één van de twee SpeedStiles passeren. Tot oktober 2014 werd deze controletaak nog manueel door museumwachters verricht”, aldus Michel Posthumus (Key Account Manager Gunnebo Belgium): “Bij het integreren van deze nieuwe vorm van toegangscontrole in het museum dienden ook de voorschriften inzake brandveiligheid, voorgeschreven in het lastenboek, nageleefd te worden. Bij eventueel brandgevaar valt de voeding van de toegangspoortjes automatisch uit, wat impliceert dat ze allemaal manueel kunnen geopend worden, en de mogelijkheid tot een snelle evacuatie van de aanwezigen verzekerd is.” (Door Philip Declercq) www.gunnebo.be www.speedstile.com www.fine-arts-museum.be/nl

The High Line New York

Life on Roofs

Life on Roofs Groendaken, tuindaken en rijverhardingen op daken. Benut het daklandschap en breng met ZinCo leven op het dak! De bewezen hoogwaardige systeemoplossingen van ZinCo bieden u de zekerheid die u als opdrachtgever, architect, dakdekker of daktuinhovenier vraagt.

ZinCo Benelux b.v. - Postbus 9092, NL

- 1006 AB Amsterdam - Tel. +32 473 575 324 - info@zinco.be - www.zinco.be

architect meets innovations

TOTAALEVENEMENT MET FOCUS OP PRODUCTINNOVATIES VOOR A RC H ITE CTEN , INTERIEURARCHITECTEN EN VOORSCHRIJVERS

architect @work belgium

Liège Expo 28 - 29 mei 2015 4° editie - 13:00-20:00 thema: architectuur & water < seminars - Rudy Ricciotti: 28 mei - 16:00 - Koen Olthuis / Waterstudio.NL: 29 mei - 16:00 < exhibit Wonders of Water

by MATERIA < images by DAPh < exPo Photo RE•ARCHITECTURE, re•cycler, ré•utiliser, ré•investir, re•construire by le Pavillon de l’Arsenal (Paris)

Organisatie

< art ‘Arbre à parapluies’

by PACO

T +32 (0)56 24 11 11 belgium@architectatwork.eu

@atw_intl #atwbe www.architectatwork.be

belgium

architect @work

the netherlands

architect @work

architect @work

architect @work

architect @work

architect @work

germany

austria

luxembourg

switzerland

Media

In samenwerking met

ER TRE E S I G D RE T CO ME 200 19

architect @work

architect @work

architect @work

architect @work

france

italy

united kingdom

denmark

© Photojoost.com

EVENT

De formule van ARCHITECT@WORK blijft bekoren. Het tweejaarlijks totaalevent met focus op productinnovaties, exclusief voor architecten, interieurarchitecten en voorschrijvers, vond op 23 en 24 april voor de zevende keer plaats in Kortrijk XPO. Ook nu weer werd het innovatief, trendy en exclusief concept gesmaakt. Het vakevenement, met als thema “Architectuur en Water” klokte af op 5.350 bezoekers en evenaart daarmee de vorige editie.

N

athalie Sandra (Group Exhibition Manager) blikt tevreden terug: “We kiezen er bewust voor om niet groter te worden en beperken het aantal stands tot 324.

We hoorden van architecten dat het comité voor deze editie nog strenger was inzake de selectie van standhouders en innovaties, waardoor er heel wat te ontdekken viel. We zijn fier over de kwaliteit van de standen. Het valt op dat men echt nadenkt over de productpresentatie. Het aantal bezoekers is stabiel gebleven ten opzichte van 2013 en dat stemt ons tevreden. Traditiegetrouw komen 35% van de bezoekers op donderdag en 65% op vrijdag.”

Grote belangstelling voor thema Water Het thema Water krijgt duidelijk alsmaar meer aandacht. NAV en AiNB telden circa 250 inschrijvingen voor hun infosessie over waterrobuust bouwen en het infiltreren van hemelwater.

NAV-waterconsulent Julie Alboort stelde de infiltratiewaaier voor en Omgeving, Denc!-Studio en B-Bis Architecten toonden hoe architecten en landschapsarchitecten hun projecten niet alleen kunnen beschermen tegen water, maar ze daarmee ook een meerwaarde kunnen geven.

Het thema werd tevens vertaald in de expositie met nieuwe materialen van Materia, op de centrale tafels in de loungezones (Wienerberger) en in de ’Images’ architectuurfototentoonstelling van DAPh. In het oog sprongen ook de fototentoonstelling Re-Architecture over het nieuwe bouwen in Europese steden en de kunstbijdrage ‘Mindscape’ met werk van Yoshin Ogata. (Door Tilly Baekelandt)

Succesformule ARCHITECT@WORK opnieuw bewezen ARCHITECT@WORK LIEGE Op donderdag 28 en vrijdag 29 mei vindt ARCHITECT@ WORK LIEGE plaats. Het event gaat gelijktijdig door met Métamorphoses, wat versterkend kan werken.

- De Franse architect en ingenieur Rudy Ricciotti geeft op donderdag om 16u een lezing. Als lid van l’Académie des technologies behoort hij tot een generatie van architecten die buitengewone creativiteit verenigen met een bijzondere focus op constructie. Als pionier en vertegenwoordiger van beton laat hij de wereld in zijn opmerkelijke verwezenlijkingen kennismaken met innovatieve betonsoorten.

- Op vrijdag (16u) is het woord aan de Nederlandse architect Koen Olthuis (Waterstudio). Onder de noemer “FLOAT!” Flexible Land On Aquatic Territory zal hij een uiteenzetting geven omtrent zijn overtuiging inzake de toekomst van wonen op het water.

- Een aanrader is de kunstinstallatie van PACO “Arbre à parapluies”.

PRAKTISCH: Liège Expo (Avenue Maurice Denis 4 Luik), van 13u tot 20u, toegang: online voorregistratie met unieke code.

DIMENSION

www.architect@work.be

61

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

HunterDouglas® Baffle Ceiling

ALINEL doorbreekt eentonigheid

Het HunterDouglas® verticale baffle plafondsysteem levert een perfect lineaire look en uitstekende akoestische prestaties. Het baffle plafond is met name geschikt voor toepassing in ruimtes met een hoog geluidsniveau, of waar hoge eisen gelden voor een goede akoestiek, zoals in scholen, bibliotheken en lounges.

Als zijnde een open plafond, met meer dan 70% openheid, biedt het baffle plafond veelzijdige gebruiksmogelijkheden, zoals in betonkerngeactiveerde gebouwen. Het verticale baffle systeem biedt een grote ontwerpvrijheid voor het plafond. Er is een variëteit aan bafflebreedtes, -hoogtes en –lengtes beschikbaar die flexibel met elkaar kunnen worden gecombineerd. Daarnaast kunnen de baffles in iedere gewenste RAL-kleur worden gepoedercoat, maar er kan ook voor geopteerd worden om deze te laten bedrukken met een tekst of motief naar keuze, zoals een houten of betonnen structuur. Dankzij het lineaire karakter van het baffle systeem, leent het zich ook perfect voor integratie met ledinbouwmodules, die direct in de baffles worden ingebouwd. Hiermee kunnen er extra architectonische accenten worden gelegd die de lineaire look van de baffles versterken.

ALINEL is met haar langverwachte type D toe aan de afwerking van de geplande profiellijnen. De aluminium gevelbekleding heeft met haar strakke vinstructuur een hoge aaibaarheidsfactor in de wereld van de architectuur. Net zoals bij de reeksen A en C, zorgt ALINEL opnieuw voor tal van uitgewerkte details. Men krijgt geen profiel, maar een volledig uitgewerkt en doordacht systeem. Daarnaast zijn esthetiek, de schaalbaarheid en de onzichtbare bevestiging, uitzonderlijke eigenschappen van dit systeem.

Aluminium is daarenboven recycleerbaar en in alle kleuren te verkrijgen.

ALINEL, opgericht in 2013, heeft intussen ongeveer 100 referenties in binnenen buitenland: “Wij zien onze bekleding als een accent op de gevel. Een manier om de eentonigheid te doorbreken en een derde dimensie toe te voegen. Voor particuliere woningen gaat dit meestal over een gevel met geïntegreerde poort, ongeacht of het over nieuwbouw of renovatie gaat. Voor kantoren en commerciële gebouwen kiest men eveneens voor accenten die ofwel louter esthetisch zijn dan wel een gebouwfunctie in de verf zetten.”

DIMENSION

www.hunterdouglas.be

62

Eurothane® Bi-4 universele PIRisolatie voor platte daken met lambda 26 Recticel Insulation blijft haar isolatieoplossingen grondig verbeteren. De opvolger van Eurothane® Bi-3 is Eurothane® Bi-4 PIR-isolatie voor platte daken met een verbeterde isolatiewaarde (λd = 0,026 W/mK). Nieuw is ook de unieke bekleding van zandvrij gebitumineerd glasvlies. Zoals Eurothane® Bi-3 is ook Eurothane® Bi-4 minder kritisch bij de verwerking in ons regenlandje. Deze Recticel® isolatie wordt al ruim 40 jaar gebruikt en blijft de standaard voor het isoleren van platte daken in België, voor zowel nieuwbouw als renovatie. Eurothane® Bi-4 isolatie is universeel inzetbaar voor platte daken met de meeste kunststof- of bitumineuze dichtingslagen. Eurothane® Bi-4 isolatie bestaat uit PIR-schuim met een verbeterde, hoge isolatiewaarde: lambda 26. Hierdoor kan met dunnere isolatieplaten al snel voldaan worden aan de huidige isolatieeisen. In vele gevallen kunnen zo aanpassingen vermeden worden aan de dakrand in geval van renovatie. De isolatieplaten hebben een heel goede drukvastheid. Zowel voor renovatie als voor nieuwbouw is Eurothane® Bi-4 platdakisolatie een ideale oplossing. www.recticelinsulation.com

www.alinel.be

REPORTAGE ARCHITECT @WORK

BELGIUM

Panovista® - Nieuwe screen voor hoekramen glas op glas

www.renson.be

SMARTHOMES – SMARTBUILDINGS – SMARTLIVING IPBuilding ziet zijn smarthome oplossingen liever niet vergeleken met de gekende domotica die gebruikers volledig afhankelijk maakt van een bepaald merk.

‘The Internet of things’ (waarin tal van toestellen IP-geconnecteerd en dus instelbaar zijn) is voor de onderneming uit Wetteren the next big thing, dat even snel zal doorbreken als de smartphone.

Een betaalbaar systeem dat uitblinkt door zijn gebruiksgemak, modulariteit, open protocol (TCP/IP) en merkonafhankelijkheid. Reeds meer dan 1.000 intelligente systemen operationeel in woningen, appartementen, assistentiewoningen, kantoren, winkels….

Gebruikerservaring (user experience) is alles: in het smarthomeverhaal van IPBuilding zet een hoogbejaarde even gemakkelijk de verwarming een graadje hoger als een twintiger. Doordat alles over het IP-protocol verloopt, kunnen gebruikers kiezen uit tal van producten, merken voor schakelaars, schermen, modules enzoverder en zijn ze zeker dat hun toepassing ook in de verre toekomst nog zal worden ondersteund. Het systeem draait op het afgesloten LANnetwerk van de gebruiker en is onbereikbaar voor personen met slechte bedoelingen.

L-DOOR - Sectionale garagepoort met verticale gevelbekleding L-DOOR, producent en plaatser van sectionale poorten, stelt de sectionale garagepoort voor met verticale gevelbekleding. De business unit CRE-8-IVE by L-DOOR gaat hiervoor het partnership aan met RENSON® en Alinel wat betreft de verticale gevelbekleding in aluminium. De kleur kan door de klant gekozen worden. Ook bekleding met hout behoort tot de mogelijkheden. Hier heeft de klant de keuze uit Woodface of Thermo Essen.

De bekleding kan op vraag van architect of bouwheer doorgetrokken worden op een deel of op de volledige gevel, waaronder de vaste zijpanelen en de voordeur. Op die manier verdwijnt de sectionale garagepoort in de gevelbekleding.

Ook het bekleden van een raam behoort tot de uitgebreide mogelijkheden. www.l-door.be

www.ipbuilding.com DIMENSION

RENSON® stelt met de Panovista® een screen voor hoekramen glas op glas voor. In tegenstelling tot conventionele screens blijven bij deze oplossing geen hinderlijke aluminium profielen of kabels permanent in de hoek zichtbaar. De beide zijden van het systeem worden tegelijk af-op opgerold en zorgen zo voor de gewenste beschaduwing van een leefof werkruimte, zonder daarbij het zicht op het panorama rond het gebouw te verliezen. Bij de ontwikkeling van deze Panovista® werd veel aandacht besteed aan het esthetische aspect en de vlotte integratie. De kast en zijgeleiders kunnen esthetisch weggewerkt worden en zelfs de onderlat verdwijnt in de kast als de screen volledig opgerold is. Het systeem wordt geleverd met glasvezeldoeken met een zeer hoge zonweringcoëfficiënt. Profielen en doeken zijn in verschillende kleuren beschikbaar.

Deze Panovista® is ideaal voor hoekramen glas op glas, met een maximale breedte van 4.000 mm aan elke zijde en aan maximale hoogte van 2.700 mm.

Deze oplossing is dan ook geschikt voor nieuwbouw en renovatie, voor particuliere woningen en projecten.

63

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

Effectieve, duurzame warmteuitwisseling met Samsung DVM S-systeem

MOSO Bamboo X-treme -Thermische behandelde bamboe gevelbekleding en vlonderplanken

De Samsung DVM S warmtepomp is een energiezuinige totaaloplossing voor verwarmen en koelen tijdens alle seizoenen.

Zelfs bij extreem lage buitentemperaturen worden de hoogste verwarmingscapaciteiten en rendementen behaald.

Met de DVM S kunnen meerdere ruimten gelijktijdig, onafhankelijk van elkaar gekoeld en/of verwarmd worden. Iedere ruimte heeft zijn eigen regeling, waarmee het systeem eenvoudig beantwoordt aan de wens van de individuele gebruiker. Hiervoor maakt DVM S gebruik van warmteterugwinning. Warmte die in de ene ruimte wordt onttrokken (daar waar gekoeld wordt), wordt in een andere ruimte als nuttige warmte gebruikt (waar verwarming gevraagd wordt). In basis wordt een gebouw zo energetisch gebalanceerd. Bij een overschot aan warmte staat de DVM S de overtollige warmte af aan de buitenlucht, bij een tekort wordt deze warmte juist aan de buitenlucht onttrokken. De DVM S maakt gebruik van door Samsung zelf ontwikkelde compressoren: inverter tweetraps tussengasinjectie compressoren. Deze Vapor Injectie technologie is standaard voorzien en zorgt bovendien voor een extra boost op het rendement van het systeem.

Met de introductie van Bamboo X-treme biedt MOSO een ecologisch en duurzaam alternatief voor steeds schaarser wordend tropisch hardhout voor buitentoepassingen. Bamboo X-treme bestaat uit massieve bamboeplanken gemaakt van gecomprimeerde en thermisch gemodificeerde bamboevezels. Dankzij dit unieke gepatenteerde proces behaalt het product de hoogste duurzaamheidsklasse (klasse 1 conform EN 350), en neemt de stabiliteit en de hardheid sterk toe.

Daarnaast bereikt dit product - in tegenstelling tot andere houtproducten - een hoge brandveiligheidsklasse (Euroklasse B conform EN 13501-1) zonder impregnatie met brandvertragers.

Ook milieutechnisch scoort het goed: MOSO Bamboo X-treme is gemaakt van de snelst groeiende plant ter wereld, is aangetoond CO2-neutraal over de hele levenscylus (LCA rapport TU Delft 2014) en is beschikbaar met FSC-certificering.

Ook hierdoor draagt toepassing van Bamboo X-treme bij aan een hogere BREEAM- en LEED-certificering.

Het product is geschikt voor verschillende buitentoepassingen en wordt op dit moment gebruikt voor gevelbekleding en terrassen, om zo een totaal exterieur oplossing in bamboe te bieden.

DIMENSION

www.samsung-klimaat.nl

64

Licht dat inspireert Michael Sieger toonde op de schoolbanken al een absolute passie voor het beroep van designer. Zijn missie: producten ontwikkelen met een uniek klantenvoordeel, significant en op succes gericht. Het design van het nieuwste bekroonde TRILUX product, de Polaron IQ, komt van zijn hand.

“De inspiratie voor de Polaron IQ is het Pantheon in Rome. Daglicht valt door een ronde opening naar binnen en vult daarmee de ronde ruimte met licht. Het beperken tot de essentie is hét kenmerk van het concept. Sierlijkheid speelt een centrale rol. Met de modernste ledtechniek is de armatuur beperkt tot het minimum. Het leven wordt flexibeler ingevuld, structuren verdwijnen. Ons welbehagen staat centraal. Licht speelt hierin een belangrijke rol. Het moet nauwgezet op individuele behoeften af te stemmen zijn of zich automatisch aanpassen. Door nieuwe technieken als led krijgt het licht meer vrijheid en krijg ik meer ruimte voor het design. Licht ontwikkelt zich tot een dynamische, integrale beleving. Samen met mijn team geef ik die toekomst vorm”, aldus Sieger.

www.trilux.com/polaron-iq

www.bamboo-xtreme.eu

REPORTAGE ARCHITECT @WORK

BELGIUM

PrimoFiore, natuurgetrouwe lederlook

Bellus: slank van silhouet, licht in gewicht, kleurvast

www.decolegno.be

Met de Bellus presenteert Wienerberger de lichtste en dunste keramische lei die momenteel op de markt te vinden is. Het ideale Koramic product om oude leien en dakpannen te vervangen. Maar ook voor een nieuwbouw hebben deze keramische leien een onmiskenbare meerwaarde. Dankzij hun slanke, hedendaagse lijn en de bijhorende hulpstukken oogt een dak met deze keramische leien uiterst strak en hedendaags. Bovendien voldoet de Bellus aan de strenge eisen van het milieulabel natureplus. Wienerberger is de enige producent die in België dit milieucertificaat kreeg uitgereikt voor dakbedekkingsmaterialen.

Sika ComfortFloor en SikaProof A

www.koramic.com

WINSTA® Verlichtingskit van WAGO

Sika ComfortFloor duurzame stijlvolle PU-gietvloeren voor residentiële, publieke en commerciële gebouwen zijn stijlvol, voelen zacht aan, zijn soepel, en geven een comfortabel en aangenaam gevoel. Kenmerken: onderhoudsvriendelijk, kleurvast, absorberen schokken.

SikaProof A is een uniek en duurzaam waterdichtingssysteem met volledig aanhechtend FPO-membraan voor ondergrondse constructies, met CE volgens EN 13967. Kenmerken: geen zijdelingse of parallelle watermigratie, bestand tegen veroudering en agressieve stoffen, scheuroverbruggend en hoge flexibiliteit.

De WINSTA® verlichtingskit bevat alle essentiële onderdelen om zonder programmatie een energiebesparende verlichtingskring te realiseren. Dankzij het “plug and play” principe is de goede werking gegarandeerd en wordt de installatietijd geminimaliseerd. Alle componenten worden aangesloten met een eenvoudige klik en zijn 100% beveiligd tegen fout aansluiten.

Met een druk op de knop gaat de verlichting aan. Wanneer er geen aanwezigheid meer gedetecteerd wordt, dooft de verlichting automatisch. Uit onderzoek van onder andere het WTCB is gebleken dat dit de meest energie-efficiënte manier is om de verlichting aan- en uit te schakelen. Zo kan tot 30% energie bespaard worden. Deze energiebesparing kan ook in de EPB-aangifte in rekening worden gebracht.

Door de instellingen van de aanwezigheidssensor eenvoudig aan te passen kunnen ook andere functies worden gerealiseerd, zoals automatisch aan- en uitschakelen in gangen en wc’s. De kit is geschikt voor het grootste deel van de verlichtingstoepassingen in een gebouw.

De kit kan zo worden gebruikt voor ruimtes met een oppervlakte tot 30 m².

Ook de planning van de installatie wordt hierdoor vergemakkelijkt. Per ruimte of zone van maximaal 30 m² kan een kit voorzien worden.

www.sika.be

www.wago.be DIMENSION

Het natuurproduct leer ademt, is warm en heeft natuurlijke kenmerken die de charme en schoonheid ervan bevestigen. De PrimoFiore van Cleaf (gemelamineerde spaanplaat en laminaat (HPL) heeft de uitstraling en het gevoel van echt leer. De textuur is innovatief en uniek in haar soort. PrimoFiore heeft karakter, attractieve kleurvariaties, natuurlijke uitstraling met elegantie en het fascinerend, blijvend gevoel van echt leer. Zinnelijke schoonheid wordt gecombineerd met de tijdloze elegantie van een nobel natuurproduct, waardoor een natuurgetrouwe lederlook in alle mogelijke interieurbetimmeringen kan worden verwerkt.

65

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

invisidoor® SD(X): Unieke onzichtbare aluminium kaders voor schuif-in-de-wand deuren Naast het assortiment aluminium kaders voor de onzichtbare en esthetische integratie van draai- en pivoterende binnendeuren stelt Argent Alu nieuwe deursystemen voor de onopvallende integratie van schuifdeuren in de strakke architectuur van moderne woningen voor. De invisidoor® SD en SDX zijn onzichtbare aluminium kaders voor schuifin-de-wand deuren. De argenta® invisidoor® SD is een basispakket waarbij de interieurbouwer zelf nog de omkadering voorziet, terwijl de argenta® invisidoor® SDX een unieke complete oplossing voor schuif-in-de-wand deuren is. Zo worden schuifdeuren esthetisch in het interieur geïntegreerd, zonder storende omlijstingen. De argenta® invisidoor® SD en SDX zijn standaard uitgerust met het argenta® proslide deurbeslag, een uitneembare, akoestische TPE-afdichting en het magnotica® slot. Deze nieuwe systemen voor onzichtbare integratie van schuifdeuren zijn toepasbaar voor alle standaard en niet-standaard deuropeningen en dit zowel in nieuwbouw als renovatie.

Berker by Hager Het materiaal Berker by Hager onderscheidt zich door een onberispelijke productie en steeds evoluerende reeksen. Nieuwe innovatieve afwerkingen verrijken regelmatig het aanbod van de voorgestelde apparatuur: natuurlijke leisteen, beton, eik, leer en acryl zijn enkele materialen die onlangs toegevoegd werden aan het gamma van afwerkingen.

De afdeling Berker Manufactuur maakt het mogelijk om alle producten van de verschillende schakelaarprogramma’s te personaliseren. Deze kunnen voorzien worden van speciale markeringen (belettering, symbolen), speciale oppervlakbehandelingen krijgen of vervaardigd worden in hoogwaardig materiaal…. Het resultaat: een slimme mix van hightech en handwerk die een exclusief karakter verlenen aan realisaties. Hager werkt regelmatig samen met architecten en designers voor projecten waar zeer specifieke behoeften aan te pas komen.

Ursus, gespecialiseerd in de toelevering van aluminium oplossingen voor de ramen- en deurensector, bevestigt met het nieuwste dagkantenbekledingssysteem haar rol als expert in de afwerking om en rond de gevel. Deze gepatenteerde innovatie speelt in op de trend van alternatieve materialen in de gebouwschil en de dikker wordende isolatie. Hoe overbrug je op een esthetische en duurzame manier het gat tussen de gevelbekleding en het schrijnwerk? Wat vandaag vaak voor kopzorgen zorgt, wordt bij Ursus een opportuniteit: maak van de dagkant een gevelaccent. Ursus speelt in op de toenemende eisen inzake luchtdicht- en waterdichtheid door een systeem op te bouwen dat veel vrijheidsgraden geeft aan de architect, snel plaatst en waterdicht is.

www.hager.be

www.ursus.be

NMC introduceert Arstyl Wall Panels NMC stelt zijn nieuw product Arstyl Wall Panels voor. De zes driedimensionale modellen van wandpanelen uit polyurethaan verschaffen een nieuwe, uiterst moderne vorm van wanddecoratie.

DIMENSION

www.argentalu.com

66

http://wallpanels.arstyl.com - www.nmc.eu

Ursus bekleedt dagkanten

REPORTAGE ARCHITECT @WORK

BELGIUM

Zehnder lanceert intelligent ventilatiesysteem ComfoAir Q

DAUBY introduceert luxe lijn van metalen tegels

De perfecte combinatie van innovatie en superieure technologie voor een comfortabel, gezond en energie-efficiënt binnenklimaat.

Het Zehnder ComfoAir Q balansventilatiesysteem verenigt de nieuwste inzichten en technologieën op het vlak van ventilatie. De ComfoAir Q bewaakt en stuurt de luchtkwaliteit in de woning nog nauwkeuriger om zo het comfort te verbeteren. De diamant-warmtewisselaar levert een hoger rendement op en nieuwe ventilatortechnologie reduceert het elektriciteitsverbruik. Ingebouwde sensoren sturen de modulerende bypass, de vochtigheidsgraad en balans tussen de luchtstromen en garanderen een volautomatische werking. De ‘slimme’ voorverwarmer zorgt in winterperiodes voor een optimale werking van het toestel, zonder buitensporig elektriciteitsverbruik. Hygiënische ventilatie is verzekerd door een tijd- en volume gerelateerd filteralarm. Wegens zijn vernieuwende technologie, ingebouwde intelligentie en superieure prestaties is de nieuwe Zehnder ComfoAir Q de ideale keuze om probleemloos te voldoen aan de normen van de toekomst. Het systeem is klaar om de nodige certificaten - PHI, EPBD, Energy label – te halen.

Dauby, gespecialiseerd in kwaliteitsvol raam- en deurbeslag, werkt uitsluitend met natuurlijke materialen zoals brons, wit brons, verzilverd wit brons, britannium metaal en gietijzer. Alle producten worden op authentieke wijze gegoten in zandmallen en daarna verder met de hand afgewerkt. Pure Tiles of de nieuwe metalen tegels vullen het gamma aan, met dezelfde luxueuze tijdloze kwaliteit.

De tegels geven het interieur een extra waarde. Ze zijn verkrijgbaar in vierkante (10 x 10 cm) of rechthoekige (10 x 20 cm) afmeting en in twee uitvoeringen, verouderd ijzer look of wit brons. De tegels kunnen ook een persoonlijke afwerking krijgen op het vlak van kleur en tekening. Ze kunnen voorzien worden van een tekening, beeld of logo die de eigenaar gekozen heeft. Deze wordt in reliëf aangebracht en geeft de hele wand meteen een persoonlijke toets. Deze tegels worden tevens volgens het ambachtelijk proces vervaardigd in een zandmal en daarna verfijnd met de hand. Kleine imperfecties benadrukken de karakteristieke uitstraling. Het onderhoud van de tegels is extreem eenvoudig en kan best met een zachte, vochtige doek.

Het wereldwijd gebrevetteerde EESsysteem bevrijdt de plaatsing van een gashaard van alle klassieke installatieregels. Het systeem laat een buislengte tot 50 meter toe, zij het horizontaal, afdalend of in alle andere richtingen. Het EES-systeem is gemakkelijk te plaatsen, onderhouden en gebruiken. Naast de standaardversie zijn er twee andere uitvoeringen beschikbaar: Met het EES BI-FLUX-systeem kan een Bodart & Gonay gashaard geïnstalleerd worden met een gescheiden luchttoevoer en rookafvoer. Dit heeft volgende voordelen: - Mogelijkheid om de luchttoevoer aan te sluiten met een plastiek pijp, met een kostenvermindering als gevolg.

- Beperking van de diameter van de rookafvoerkanalen tot 80mm, met een kostenvermindering en een vereenvoudigde installatie als gevolg, waardoor het systeem in heel smalle rookkanalen kan geplaatst worden.

Met het collectieve EES-systeem kunnen vijftien toestellen op eenzelfde afvoerbuis worden aangesloten, in plaats van vijftien aparte afvoeren te voorzien.

De kosten zijn veel lager en het installeren gaat een stuk makkelijker en sneller. www.bgfires.com

www.dauby.be DIMENSION

www.zehnder.be

EES-systeem van Bodart & Gonay

67

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

Nieuwe Evola-collectie van UNILIN

VIA-DOT - Verlijmbare podotactiele waarschuwingsnoppen

Evola ziet er mooi uit, voelt authentiek aan en is verbazingwekkend levensecht.

Consumenten hechten steeds meer belang aan authenticiteit. UNILIN, division panels, speelt hier met deze collectie op in. De decoratieve panelen vatten interieurtrends tot in de kleinste details. De designs bootsen originele materialen na met aandacht voor elke karaktertrek.

Het oorspronkelijke aanbod van houtdecors werd niet alleen uitgebreid, maar ook aangevuld met acht verschillende unikleuren, bovenop een reeks uiterst realistische metaal- en betondesigns.

Met innovatieve technologieën zorgt UNILIN, division panels, ervoor dat elk visueel accent, hoe subtiel ook, perfect overeenstemt met het reliëf. Dat laat toe om levensechte structuren te persen op gemelamineerde panelen of laminaat, met een uiterst stevige spaanplaat als drager. Het resultaat is een duurzaam, krasbestendig en onderhoudsvriendelijk product dat snel en eenvoudig verwerkt kan worden in diverse interieur- en meubeltoepassingen. De nieuwe collectie is vanaf juni 2015 beschikbaar bij de betere houthandel. Vraag een gratis staal aan via de website.

Door de vergrijzing in onze samenleving worden steeds meer eisen gesteld op het gebied van de toegankelijkheid van de bebouwde omgeving, zowel op straat als in publiek toegankelijke gebouwen.

Met VIA-DOT, een gepatenteerd systeem van verlijmbare podotactiele waarschuwingsnoppen, heeft VIAKAN functionaliteit, veiligheid, duurzaamheid, esthetiek, gemak van plaatsing en aanpasbaarheid aan de bestaande omgevingseisen weten te combineren. De noppen zijn vervaardigd in glasvezelversterkte nylon of recent ook in RVS, messing of aluminium.

Ze worden in kit geleverd, voorzien van een voorgemonteerde zelfklevende ring, samen met de benodigde reactieve lijm, herbruikbare sjablonen en doseerpistool. Een gelijkaardig systeem bestaat onder de vorm van tactiele geleidelijnen, specifiek ontworpen ten behoeve van mensen met een visuele functiebeperking, en als vluchtroutes in geval van brand. Honderden realisaties, waaronder druk bezochte gebouwen (stations, musea, cultuurcentra, zorginstellingen, gemeentehuizen, …) werden al gerealiseerd in zes landen in Europa.

DIMENSION

www.unilinpanels.com

68

Dornbracht CL.1 Sharpen your senses Dynamisch, elegant, progressief, sportief. CL.1 kenmerkt zich door een filigrane vormgeving. Een design dat consequent harde en zachte contouren combineert en daarbij elegant in de hoogte reikt. Rechte lijnen en vlakken, gedefinieerde rondingen, een gouden snit. Alles is perfect op elkaar afgestemd en harmonisch geproportioneerd. Karakteristiek voor CL.1 zijn de conische, zich naar boven uitstrekkende uitloop en de precieze uitsparing tussen kraanhuis en uitloop. De nieuwe driedimensionale greepstructuren verlenen het design een onmiskenbaar karakter. Ze zijn - naast de klassieke gladde greep - in de oppervlakken chroom en platina mat verkrijgbaar en geven een haptisch gevoel van de precisie van de verwerking ervan.

Aan de wastafel spoelen 40 zachte, individuele stralen de handen op een milde wijze. De speciaal daarvoor ontwikkelde nieuwe schuimstraler kenmerkt zich door een gering spuitproces en een gering waterverbruik. Productiekwaliteit en precisie tot in het kleinste detail. Zoals alle kranen van Dornbracht wordt ook CL.1 voor 100% in Duitsland vervaardigd. Hoogwaardige galvanische oppervlakken als chroom en platina mat zijn het resultaat van de hoogste kwaliteitsnormen en jarenlange ervaring. www.dornbracht.com

www.viakan.be

REPORTAGE ARCHITECT @WORK

BELGIUM

Hi-Finity nu ook beschikbaar als indrukwekkende hoekoplossing

http://reynaers.be/nl-BE/products/hi-finity

Creatieve vrijheid met Marmoleum Modular Deze nieuwe collectie laat het oude, vertrouwde linoleum ver achter zich.

Met Marmoleum Modular kan men experimenteren met kleuren en motieven.

Subtiele nuances of sterke contrasten?

Op zoek naar een industriële betonlook of marmermotief? Spelen met subtiele ton sur ton kleurverschillen voor een vloer die niet langer moet onderdoen voor natuursteen of beton? Of toch liever een hippe, kleurrijke vloer? De collectie Marmoleum Modular, een volledig nieuw vloerconcept, nodigt uit om naar hartenlust te spelen met tegels in verschillende combinaties, vormen, formaten en kleuren. www.forbo-flooring.be

Onbeperkte ontwerpvrijheid met de geventileerde gevelsystemen van Sto Optimaal isolerende eigenschappen en systeemzekerheid zijn basisvereisten van een geventileerde voorhanggevel.

StoVentec gaat een stap verder. Het systeem staat voor vrijheid in vormgeving en onbeperkte afwerkingsmogelijkheden. Qua vormgeving kan zowat alles: gebogen oppervlakken, uitspringende delen, spel met lijnen of voegloos…. Ook voor de afwerking van de gevelvlakken is de keuze quasi onbeperkt: glaspanelen, keramische tegels, steenstrippen, glasmozaïek, natuursteen, sierpleister…

De permanente natuurlijke ventilatie langs de achterzijde van de StoVentecplaat creëert samen met de eigenschappen van deze plaat een systeem dat zelfs de donkerste kleuren aankan.

De zon warmt de gevel op, de ventilatiespouw voert het teveel aan warmte af, voorkomt zo thermische spanningen en bouwt daardoor mee aan een aangenaam binnenklimaat.

De efficiënte onderconstructie maakt het StoVentec-systeem tot de perfecte oplossing voor zelfs de meest oneffen gevels.

Daarbij is het uiterst licht, duurzaam en biedt het, door het gebruik van hoogwaardige materialen, een uitstekende bescherming tegen externe invloeden, van welke aard ook. www.sto.be DIMENSION

Vorig jaar lanceerde Reynaers Aluminium Hi-Finity, het design schuifraam met ultraslanke profielen. Vandaag brengt Reynaers Aluminium de volgende innovatie op de markt: het Hi-Finity schuifraam als hoekoplossing.

De grens tussen binnen en buiten vervaagt nog meer met dit functionele en esthetische hoogstandje. De openschuivende hoek van de Hi-Finity hoekoplossing zorgt voor een optimale buitenbeleving, eens te meer omdat er geen hoekprofiel is dat het zicht of de doorgang belemmert. Het systeem is beschikbaar met dubbele of driedubbele beglazing. Beide varianten voldoen aan strenge veiligheidseisen en kunnen het gewicht van grote glasafmetingen aan.

Ook op vlak van energie haalt het systeem indrukwekkende prestaties. HiFinity werd voor zijn ultra-isolerende en duurzame karakter beloond met het prestigieuze Zwitserse MINERGIE® kwaliteitslabel. Dat vergroot het comfort van de architect, de bouwheer en de constructeur. Zij kunnen vertrouwen op de kwaliteit van het gecertificeerde systeem, wat hen tijd en geld bespaart.

69

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

ProScreen ZIP Recess 95 zonwering van Helioscreen® Met de nieuwste ProScreen ZIP Recess 95 zonwering van Helioscreen® kunt u eenvoudig een zeer efficiënte zonwering integreren in vrijwel iedere gevel.

Dit windvaste en oprolbare buitenzonweringsysteem combineert met gemak kwaliteit, esthetiek, efficiëntie en duurzaamheid. Hiermee biedt het ProScreen ZIP systeem een oplossing voor zowel de architect als de eindgebruiker.

De Helioscreen® ProScreen ZIP Recess 95 is uiterst geschikt om in te bouwen in een spouw of in een nis. Dankzij de strakke vormgeving en de onopvallende bevestiging wordt het aanzicht van het gebouw niet aangetast. Door gebruik te maken van extra brede geleiders (95mm breed) wordt de spouw ook zijdelings gedicht. Over de volledige hoogte van het doek is een rits bevestigd die in de geleiders schuift. Met dit systeem wordt een hoge windbelasting (Winklasse 3) volgens de EN-norm 13561 gegarandeerd. De bediening wordt elektrisch geregeld via het gebouwbeheersysteem, of via een regelsysteem met zon- en windsensoren.

Helioscreen® verticale screens worden al 50 jaar succesvol in de utiliteitsbouw toegepast.

DIMENSION

www.hunterdouglas.be

70

DucoBox Silent & Focus/ DucoSun Cubic Wood

Nieuwe Manufactuur oppervlakken voor Siedle binnenstations De Raad voor Vormgeving (German Design Council) heeft Siedle onderscheiden met de gerenommeerde “Interior Innovation Award 2015”. Geprezen werden de nieuwe Manufaktur oppervlakken voor de Siedle binnenstations. Innovatief is het Manufaktur programma zonder twijfel: exclusieve materialen zoals carbon, hout en leer verlenen de binnenstations voor de gebouwencommunicatie nu een bijzondere haptiek. Waar het technisch aandoende carbon met accenten uit de automobielindustrie speelt, contrasteren de warme materialen hout en leer met het hightech karakter van de binnenapparaten. De bijzondere materiaaleigenschappen, bijvoorbeeld de natuurlijke tekening van het hout, maken ieder binnenstation tot een uniek stuk.

Het Manufaktur programma staat letterlijk voor handwerk. Het vereist kunde en de hoogste precisie. Zo wordt bijvoorbeeld het leer extreem dun gespleten, met de hand op het paneel getrokken en aan de achterzijde gelijmd. De Manufaktur oppervlakken zijn voor alle binnenstations van Siedle verkrijgbaar. www.siedle.be

Duco Ventilation & Sun Control brengt opnieuw het beste van twee werelden naar voor.

Met de DucoBox Silent & Focus richt de specialist op het vlak van natuurlijke ventilatie- en zonweringssystemen zijn pijlers op de woningbouw. Met dit systeem wordt vervuilde en vochtige lucht mechanisch afgevoerd, waardoor een perfecte luchtkwaliteit in elke ruimte gegarandeerd wordt. De twee speerpunten zijn enerzijds de zeer eenvoudig en snel te installeren boxsensoren, en anderzijds is er het fluisterstille karakter van de afvoerbox. Wat de DucoBox Focus betreft, garanderen de gepatenteerde regelkleppen, op basis van CO2- en vochtsturing, een slimme en efficiënte afvoer, enkel waar en wanneer nodig, en in de juiste hoeveelheid.

Voor de utiliteitsbouw werd de DucoSun Cubic Wood ontwikkeld. Er werd voor dit zonweringsysteem bewust voor Western Red Cedar (duurzaamheidsklasse 2) geopteerd. Dit in combinatie met de rechthoekige lamellen, die zorgen voor een esthetisch gevelbeeld, maakt van de DucoSun Cubic Wood een architecturaal hoogstandje.

www.duco.eu

REPORTAGE ARCHITECT @WORK

BELGIUM

Decospan: update Querkus-collectie

Deze onzichtbare akoestiek voor akoestische wand- of kastdeurtoepassingen is nieuw op de markt/patent pending Type I. Een doorboorde MDF-kern wordt bekleefd met een Ntgrate® toplaag van geweven vinyl. Een glasvezel wordt geco-extrudeerd met een tweekleurige PVC-mantel. Daarmee wordt via screenweeftechnologie een textiel geweven.

Dit doek is zeer dicht geweven, maar toch luchtdoorlatend. Dit wordt als toplaag gebruikt op de akoestische kern: de Helmholtzresonantie gebeurt hier door frictie van de geluidsmoleculen in de dichtgeweven toplaag en de ontspanning in de geboorde holtes van de MDFkern. Het product is 3D-aanraakbaar, gemakkelijk te onderhouden, slijt- en stootvast, akoestisch onzichtbaar en heeft een hoge alpha w-waarde van 0.9.

In muuropbouw 70 mm met 50 mm minerale wol. www.triplaco.be

www.decospan.com - www.querkus.com

ErgoSystem® A100 ALU van FSB Met het nieuwe ErgoSystem® A100 in aluminium presenteert FSB het budgetvriendelijke alternatief voor het ErgoSystem® E300 in inox. Ook budgetgevoelige projecten profiteren zo van FSB-kwaliteit.

Het kenmerk van beide systemen is het basisidee van de unieke diagonale oriëntatie van een ovale greepdoorsnede.

Dit is gebaseerd op de ergonomie van het grijpen en staat voor ongeëvenaard comfort en stevige grip.

Het ErgoSystem® A100 omvat een assortiment dat voor vrijwel elke toepassing perfect kan worden geïntegreerd: handgreepcombinaties naar keuze uitgevoerd met individuele profielen maken planning en montage eenvoudiger. Dankzij toepassingsmogelijkheden zowel links als rechts is deze steunklapgreep, al of niet met led-oproepknop, bijzonder veelzijdig inzetbaar. Wandgrepen, een hoekzeepschaal, douchekophouder, opbergplankjes en diverse accessoires maken het systeem compleet. Dankzij variabele kleurdesigns zijn de producten individueel af te stemmen op interieur en omgeving. Steunen en grepen zijn in hun kleurstelling vrij te combineren.

Zo kunnen voldoende contrasten in de ruimte worden gecreëerd voor optimale zicht- en leesbaarheid. www.fsb.de DIMENSION

PRINT ACOUSTICS® Akoestische panelen

Querkus betreft een innovatief gamma gefineerde platen van topkwaliteit met uitsluitend eikenfineer. Met Querkus wordt een antwoord geboden op de hedendaagse interieurtrend in Noord-Europa. Het combineren van authentieke materialen met moderne, strakke elementen getuigt van vernieuwing zonder afbreuk te doen aan onze rijke geschiedenis. Decospan speelt hierop in door eikenhout in verschillende varianten te brengen. “Oak Natural” straalt puurheid uit. Voor “Oak Vintage” worden oude balken tot fineer gesneden. “Oak Smoked” weerspiegelt tot slot de viriele, mannelijke plaat. De beschikbare diktes verschillen afhankelijk van de look tussen 0,6mm, 1,0mm, 1,5mm en 2,0mm.

Bovendien is het mogelijk om het fineeroppervlak te voorzien van 3D-effecten, waardoor het hout verfijnd of net ruw aanvoelt. Enerzijds kunnen de platen geborsteld worden om de natuurlijke structuur te accentueren. Anderzijds kunnen ze ook van een lintzaageffect voorzien worden door middel van een gepatenteerd procedé. Voor elke look werden bijpassende kantenbanden ontwikkeld. Naast een update van de Querkus-collectie werd ook aandacht besteed aan ondersteunende tools voor distributie en architect: een duidelijke website, overzichtelijke fotobrochure, de stalenmap voor architecten en de display voor de verkooppunten.

71

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

Umbris - Wood edition Het Umbris lamellendak biedt oneindig veel mogelijkheden om te personaliseren. Dit wordt ook duidelijk met de Umbris wood edition. De combinatie van aluminium en hout zorgt ervoor dat de constructie een sfeervol en warm karakter krijgt en naadloos aansluit bij elke bouwstijl. Zo kan de klant kiezen voor een wandpaneel uit een aluminium frame met houten balkjes. Deze wand kan dienen als steunelement, ter vervanging van de palen, die vaak als optisch storend ervaren worden of kan ook louter als decoratief element geplaatst worden, vast of schuifbaar. Ook kantelbare houten of aluminium lamellen zijn mogelijk: ideaal voor extra privacy of om de wind buitenspel te zetten.

Naast de wood edition wordt ook het perfecte maatwerk uitgelicht, waarbij het Umbris dak in driehoeksvorm wordt voorgesteld. Deze uitvoering benadrukt de expertise in maatwerk en toont aan dat Umbris, als spin-off van metaalconstructiebedrijf Mebo, een technisch uitgekiend en solide systeem is.

DIMENSION

www.umbris.be

72

SLV presenteert STRUCTEC LED en PLASTRA CUBE De STRUCTEC LED is een discreet armatuur voor gebruik op een 3-fase rail systeem in winkels en tentoonstellingsruimten. Dankzij de geïntegreerde koelribben wordt het strakke design benadrukt. De STRUCTEC LED is voorzien van een COB (Chip On Board) LED met een lichtstroom van 2300lm of 3400lm afhankelijk van het gekozen model. Beide modellen zijn verkrijgbaar met een lichtbundel van 38° of 60° in de kleuren zwart, wit of zilvergrijs.

De PLASTRA CUBE is een gips armatuur voorzien van een G9 fitting en kan worden uitgerust met een halogeen- of LED-lamp. Het armatuur kan na het aanbrengen van een grondlaag worden geschilderd in een kleur naar keuze om het interieur te complementeren. www.slvbelgium.be

Innovatieve switchTec®-producten Sigan® Elements en Sigan® Elements Plus Het steeds groeiende veelvoud aan PVCdesignvloerbedekkingen stelt hoge eisen aan de lijm en plaatsingsmiddelen. Wanneer er bij renovatie bijvoorbeeld op een bestaande elastische vloerbedekking zou verder gewerkt worden, kunnen de lijm en plaatsingsmiddelen op verschillende manieren reageren met de bestaande vloerbedekking. Mogelijks met negatieve esthetische gevolgen als resultaat.

Met de nieuwe, innovatieve switchTec®producten Sigan® Elements en Sigan® Elements Plus biedt UZIN de perfecte oplossing.

PVC-designvloerbedekking wordt absoluut maatstabiel gelegd. De renovatie van de vloerbedekking gebeurt snel en clean en zonder overlast. Er is geen sprake van wacht- of droogtijden, en de nieuwe vloer kan onmiddellijk in gebruik genomen worden. De nieuwe PVC-designvloerbedekking of PVC-tegels kunnen zowel op bestaande elastische vloerbedekking geplaatst worden (Sigan® Elements) als op een egalisatie, spaanplaat, of metaal (Sigan® Elements Plus + Planus). Sigan® Elements en Sigan® Elements Plus zijn betrouwbaar, duurzaam en zelfs na jaren zonder lijmresten verwijderbaar. www.unipro.be

REPORTAGE ARCHITECT @WORK

BELGIUM

Viva Made maakt reeds zes jaar deel uit van de groep Emil Ceramica en staat synoniem voor innovatie en de creatie van trends die vervolgens door de rest van de markt opgepikt worden. Nieuw dit jaar is de terugkeer naar het ruwere materiaal, onder meer bij tegels in terracotta met moderne formaten van 80*80 en 60*120 in warme kleuren. De serie kreeg de naam Acustica 12 en is gebaseerd op ruw aardwerk (ook wel ‘banco’ of ‘adobe’ genoemd) dat gemengd, gekneed en gemixt wordt en waaraan texturen toegevoegd worden van het type linnen stof. Een andere serie is 99 Volte. Deze is verkrijgbaar in zeven verschillende kleuren in zowel het formaat 80*80 als in alle andere klassieke afmetingen. De kleuren die het dichtst aansluiten bij ruw aardwerk zijn Terra opaca en Fango, wat dezelfde aardkleur is maar dan vochtig en doet denken aan het materiaal dat in pottenbakkerijen gebruikt wordt. Dankzij de digitale technologie die tijdens het productieproces ingezet wordt, kan er binnen eenzelfde serie ook voor uiteenlopende grafische effecten gezorgd worden. Zo zijn in alle 60*120 en 80*80 formaten minstens 30 verschillende tekeningen te vinden.

www.cerviva.it

Akoestiek & design-symbiose van akoestisch comfort in 3D

Litefront - De perfecte glazen balustrade Het Litefront systeem met zijn geraffineerd bevestigingssysteem dat in de hoogte regelbaar is, opent nieuwe perspectieven voor moderne glazen balustrades. De hedendaagse architectuur geeft de voorkeur aan eenvoudige vormen en strakke lijnen. Litefront beantwoordt perfect aan deze trend en zorgt tegelijkertijd voor een veilig en toch ongehinderd uitzicht op de omgeving. Dit resulteert in een grotere inval van het daglicht en meer transparantie. Hoewel polyvalent en eenvoudig te plaatsen beantwoordt het toch aan de hoogste architectonische eisen. www.dejond.com

Het innovatief akoestisch systeem PRESIDENT biedt de eindgebruiker de grootst mogelijke creatieve en expressieve vrijheid. Het vormt een flexibel, modulair, gemakkelijk te configureren en aanpasbaar systeem en kan een breed scala van composities creëren met ontwerpen die vernieuwend zijn.

PRESIDENT is een bijzondere combinatie van architectuur en technologie en biedt de gebruiker de mogelijkheid om driedimensionaal te werken. Dit nieuw akoestisch systeem bestaat uit in profielen glijdende geluidsabsorberende panelen, is in verschillende formaten en kleuren verkrijgbaar, en kan naar keuze overlappen.

Gebruikmakend van de CE-gemarkeerde Snowsound® technologie, worden deze panelen tweezijdig bekleed met 100% gerecycleerd materiaal en zijn ze uiterst geschikt voor de absorptie van geluidfrequenties tussen 500 Hz - 2000 Hz. Het ontbreken van kaders en naden, alsook de ongewone karakteristieken van het gebruikte materiaal, maakt deze panelen enorm licht, bescheiden van uiterlijk en integreerbaar in elke omgeving en interieur.

www.doxacoustics.be DIMENSION

Nieuw bij Viva Made

73

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

Outdoor Wood Concepts: een nieuwe kijk op duurzame en natuurlijke gevelbekledingen

StoTherm FoamLime: een duurzaam, waterdicht en natuurlijk gevelisolatiesysteem

Outdoor Wood Concepts, een afdeling van Houtmagazijn Verdonckt uit Avelgem, ontwikkelt reeds enkele jaren houten gevelbekledingssystemen met zowel horizontale als verticale belijning. Deze systemen, bekend onder de merknamen Free Willy®, Woodface® en h(Age)® laten de architect toe om in te spelen op de stijgende vraag naar meer uniformiteit in de gevel, waarbij raam- en deuropeningen of garagepoorten naadloos opgaan in één geheel. Het Woodface® gevelbekledingssysteem is een antwoord op de wens tot authenticiteit en personalisatie. Het concept laat toe om eenheid, ritme, diepte en verticale belijningen aan te brengen in de gevel. Hierbij kan men hout laten contrasteren met aluminium, de passende led-verlichting integreren, spelen met RAL-kleuren en experimenteren met diverse houtdiktes.

Met als eindresultaat een authentieke, natuurlijke en duurzame gevelbekleding die past bij uiteenlopende architectuurstijlen. Er wordt ook ruimschoots aandacht besteed aan de technische aspecten, zoals binnen- en buitenhoeken, aansluitingen op het raam, dagkant uitwerkingen in hout en aluminium.

Het gevelisolatiesysteem StoTherm FoamLime is een duurzame oplossing voor thermische gevelisolatie: het combineert alle eigenschappen van cellenglasisolatie van FOAMGLAS® met die van pleister op basis van natuurlijke kalk. Het nieuwe systeem is het eerste resultaat van een krachtenbundeling van FoamLime, FOAMGLAS® en Sto. StoTherm FoamLime behoudt zijn eigenschappen meer dan 50 jaar. Door de ononderbroken plaatsing van het systeem op de volledige gevel worden koudebruggen en bouwknopen volledig vermeden. FOAMGLAS® is het enige isolatiemateriaal dat totaal ongevoelig is voor water en waterdamp, wat zorgt voor een goede en blijvende thermische isolatiewaarde. Ook de kalkmortel en de silicaatverf als afwerking zijn waterafstotend. Verder is StoTherm FoamLime onbrandbaar (Eurobrandklasse A1) en uitermate weerbestendig. De hoofdcomponenten zijn gecertificeerd met het natureplus®-label, het internationale kwaliteitslabel voor duurzame en milieubewuste woon- en bouwproducten.

Nelissen Steenfabrieken introduceert de N70 Met dit nieuw en exclusief formaat van gevelsteen toont Nelissen aan hoe slechts 3 cm een wereld van verschil maakt. De N70 is niet enkel 3 cm dunner, maar ook 3 cm langer dan de traditionele gevelsteen. De steen is minder dik, waardoor hij minder ruimte inneemt in de buitenmuur. Extra woonruimte creëren, of 3 cm extra isolatie, aan u de keuze. Door zijn lichter gewicht is de steen makkelijker te verwerken op de werf en het transport is energiezuiniger en minder vervuilend. De N70 doet ook op visueel vlak niet onder. De 3 cm die de steen wint in lengte zet hij om in een weergaloze uitstraling. Zijn lange en slanke uitzicht leent zich uitstekend voor verlijming waarmee een klasse gevel gerealiseerd wordt. De steen is verkrijgbaar in vijf tinten.

© Outdoor Wood Concepts® - Woodface® Padoek, Architectuur Depot

www.nelisssen.be/N70

DIMENSION

www.outdoorwoodconcepts.be

74

www.foamglas.com

REPORTAGE ARCHITECT @WORK

BELGIUM

Eco Solutions - Een functionele en esthetische verharding

www.ebema.be

Methermo®XL schuiframen van Metaglas

“Innovatief Koppelstuk” voor ronde houten kolommen In de schrijnwerkerij van Jef Peeters worden duurzame ronde houten kolommen op maat gemaakt. Dankzij het innovatief koppelstuk, ontwikkeld door de zaakvoerder, kunnen zeer lange lengtes bereikt worden met behoud van de draagkracht. Het is opmerkelijk hoe snel dit de verticale plaatsing en de verbinding tussen de verschillende onderdelen mogelijk maakt. Dankzij dit innovatief koppelstuk kunnen de kolommen gemakkelijk getransporteerd worden.

Houten kolommen zijn een stevig en esthetisch alternatief voor traditionele betonnen of stalen steunpilaren. We vinden ze in industriële en openbare gebouwen. Omdat ze mooi en warm ogen, zijn ze ook bijzonder geschikt voor een particuliere woning. De holle constructie houdt de kolommen vrij van inwendige spanning en barsten, waardoor ze kaarsrecht blijven. Ze zijn onbeperkt in lengte of diameter verkrijgbaar.

Vakman Jef Peeters ontwikkelde 18 jaar geleden de houten kolommen. Dit topproduct is door het succes van duurzaam bouwen ondertussen goed bekend in de bouwwereld. De vraag naar steeds langere lengtes, bracht Jef Peeters op het idee om dit koppelstuk te ontwikkelen. www.peetersjef.be

Metaglas presenteert haar innovatieve Methermo®XL schuiframen met een hoekopstelling waarbij ook de hoek volledig geopend kan worden. Met de hoekopstelling is het contact tussen binnen en buiten optimaal en zijn er nog meer ontwerpmogelijkheden. De vaste en schuivende elementen zijn onbeperkt aan elkaar te koppelen, zodat bijzondere glasgevels kunnen worden gerealiseerd. Dankzij de lichte bediening zijn de grote glaspanelen eenvoudig en goed te openen. Methermo schuiframen zijn zeer slank gedetailleerd en de aluminium profielen kunnen volledig worden ingebouwd in wanden, vloeren en plafonds. Alleen de slanke overlap van de schuifelementen van 48 mm breed is zichtbaar. Hierdoor is het systeem geheel drempelloos en is alleen het glasvlak zichtbaar. Van vloer tot plafond, van muur tot muur. Slank, esthetisch en praktisch. Door de minimale profilering is de toetreding van daglicht maximaal en het uitzicht onbeperkt.

www.metaglas.nl DIMENSION

Wateroverlast in steden is een groeiend probleem. Door steeds extremere regenbuien kunnen de rioleringen de piekmomenten niet verwerken. Het water kan niet infiltreren in de bodem en riolen raken overbelast met als gevolg dat straten, beken en rivieren overstromen.

Eco Solutions van Ebema biedt een uitweg bij deze waterproblematiek. Een uitgebreid gamma van waterdoorlatende of –passerende bestratingsmogelijkheden die het regenwater laat infiltreren, bufferen of trager naar de riolering laat stromen vormen een functionele oplossing. Waterdoorlatende bestratingen kunnen in principe op dezelfde plaatsen toegepast worden als bestrating met klassieke straatstenen.

Samen met Ebema heeft architect Maxime Saïsse gezocht naar een naadloze integratie tussen een functionele waterdoorlatende verharding en de natuurlijke omgeving. Het resultaat van deze cocreatie is de Aviena Circle die zorgt voor een esthetisch groen uitzicht met de gewenste stevigheid voor licht verkeer.

Een unieke combinatie tussen hoogwaardig beton, natuurlijke elegantie en milieuvriendelijkheid in één product.

75

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

E-Board: isoleren, renoveren en creatief met baksteen

Cassia: gevelsteen met twee verrassende gezichten Wienerberger introduceert binnen haar serie Terca gevelstenen de Cassia, een bijna 50 centimeter lange gevelsteen die aan de ene zijde geschaafd is en aan de andere zijde een gebroken uiterlijk heeft. Door die zijden afwisselend zichtbaar te verwerken, krijgt de gevel een ongekende diepte, levendigheid, schaduwwerking en kleurennuance.

De Cassia gevelsteen is een buitenbeentje waarmee gevels een hyperindividuele identiteit aangemeten krijgen. Dat is in eerste instantie te danken aan het aparte formaat. De gevelsteen meet 495 x 95 x 48 mm en is dus bijna een halve meter lang. Een tweede exclusief kenmerk is de afwerking van de zijden. Waar de ene zijde ruw geschaafd is, heeft de andere een gebroken structuur.

Door de twee zichtzijden te combineren in het gevelvlak, bekom je een gevel die elke monotonie schuwt. De reliëfverschillen gaan hand in hand met een boeiende, voortdurend wisselende dans van licht en schaduw. Dat effect wordt nog eens extra in de hand gewerkt door de kleurnuances. De Cassia is verkrijgbaar in diverse kleurvarianten.

DIMENSION

www.wienerberger.be

76

KWC ZOE touch light PRO KWC ZOE touch light PRO is de eerste elektronisch aangestuurde mengkraan met uittrekbare vaatdouche ter wereld.

De elektronische bedieningseenheid is onopvallend aan de zijkant van de mengkraan aangebracht en geeft het sculpturale design van de mengkraan nog meer karakter. De wijze van functioneren is direct duidelijk en symboliseert tegelijkertijd een nieuwe technologisch-digitale waarde. De technologie is getest en het bedieningsprincipe is zeer intuïtief. Ook met vieze handen of wanneer men de handen niet vrij heeft: even aantippen volstaat om de kraan in te schakelen. De bedieningsknop is gebaseerd op fingerspitzengefühl: deze biedt een ideale aanrakingsoppervlakte, waardoor hoeveelheid en temperatuur perfect te doseren zijn.

Met één vingertip starten de vooraf ingestelde programma’s. Watertemperatuur en waterhoeveelheid kunnen telkens individueel op persoonlijke voorkeuren worden geprogrammeerd.

De geïntegreerde uittrekbare vaatdouche ligt ergonomisch in de hand en laat zich met een druk op de knop van straal Neoperl® omschakelen naar zeefstraal. www.franke.be

Vandersanden Group toont een aantal vernieuwende en creatieve toepassingen met het gevelsysteem E-Board. In eerste instantie is dit isolatiesysteem ontworpen om buitenmuren optimaal te isoleren en met baksteen te renoveren.

Maar E-Board is meer dan dat. Het systeem staat open voor creativiteit met reliëf, metselverbanden, overkragingen,… met of zonder voeg. Het project in Genk van architecte Sabine Palumbo is hier een mooi voorbeeld van. De baksteenstrips kunnen in een reliëf geplaatst worden op E-Board. In alle mogelijke patronen, met dikteverschillen tussen de steenstrips. Zo koos architecte Sabine Palumbo van woningbouw Marchetta voor een zeer geslaagde toepassing van het E-Boardsysteem. Zij combineerde een wildverband met reliëf. In het wildverband werkt men met diverse lengtes in baksteen. Heel bijzonder is het voegloze wildverband in combinatie met de dikteverschillen tussen de steenstrips.

Dit versterkt nogmaals het ‘wilde’ karakter van het metselwerk en het natuurlijke karakter van baksteen.

(Projectgegevens: Kleur steenstrips: Vandersanden Kolding Wasserstrich, Toepassing E-Board: in wildverband, reliëf en voegloos, Architect: Sabine Palumbo, Woningbouw Marchetta, Aannemer: Kris Vanbilsen, I&C)

www.e-board.be

REPORTAGE ARCHITECT @WORK

BELGIUM

Armstrong presenteert Effects on Metal

Inloopdouches zijn helemaal in. Om op deze markttrend in te spelen heeft Geberit de nieuwe CleanLine douchegoten ontworpen. De doeltreffende, hygiënische en elegante doucheafvoer biedt tal van troeven. De nieuwe CleanLine douchegoten van geborsteld roestvrij staal zijn op verschillende punten vernieuwend. Elk detail voldoet aan de technische sanitaire normen: van het grote afvoerdebiet van de platte reukafsluiter tot het installatieconcept en de afdichting die onder alle voorwaarden getest is. De douchegoten bieden verschillende installatiemogelijkheden. Hoewel douchegoten vaak geplaatst worden bij de ingang van de douche, kan de CleanLine ook probleemloos langs de muur of in het midden van de douche geïnstalleerd worden. Geberit stelt twee versies van de afvoergoot ter beschikking, CleanLine60 en CleanLine20 elk met een lengte van 0,9 m of 1,3 m. Voor nog meer flexibiliteit kunnen ze tijdens de installatie ingekort worden op maat van de douche. De douchegoot werkt na installatie zoals een traditionele afvoer, die het water opvangt en naar de afvoerleidingen doorstuurt. www.geberit.be

Ntgrate®, the “new-look” floor in geweven vinyl Ntgrate® staat bekend om zijn unieke collectie vloerbekleding met geweven karakter. Met Ntgrate® Klic wordt het onderscheid gemaakt dankzij een revolutionaire technologie, door simpelweg de panelen in elkaar te klikken. Kenmerken: innovatief tand- en groefsysteem om twee panelen te verbinden (zonder gebruik te maken van gereedschappen, vijzen of lijm), kan volledig zwevend gelegd worden, vereist geen geheel vlakke ondervloer, volledig verhuisbaar, geschikt voor plaatsing op vloerverwarming, snel en eenvoudig, gebruiksniveau klasse 33 (zwaar commercieel gebruik). www.ntgrate.eu

www.armstrong-plafonds.be DIMENSION

Geberit douchegoten CleanLine

Armstrong plafonds presenteert een nieuwe collectie: Effects on Metal. Hiermee krijgen metalen plafonds eenvoudig een bijzondere uitstraling. De beschikbare effecten zijn Wood, Chroom en Brons. Om verschillende redenen kan een metalen plafond de voorkeur hebben. Een houten plafond is bijvoorbeeld niet geschikt in een ruimte met een hoge luchtvochtigheid. Een metalen plafond heeft naast een hogere relatieve vochtbestendigheid van 95% ook een langere levensduur en is makkelijker te reinigen.

Armstrong heeft Effects on Metal ontwikkeld om een interieur de juiste sfeer te geven met de voordelen van een metalen plafond. De warme, natuurlijke en elegante uitstraling van hout creëren?

Dan is het effect ‘Wood’ - verkrijgbaar in de tinten Es, Eik, Rood Eik, US Kersen en US Walnoot – de ideale oplossing.

Liever een industriële look voor kantoor, winkel of hotel? Kies dan voor de effecten ‘Chroom’ of ‘Brons’.

77

ARCHITECT @WORK

REPORTAGE

BELGIUM

BIOSSUN bio-klimatologische architectuur

ZinCo lanceert Natureline Leverancier van daktuinsystemen ZinCo lanceert Natureline, een nieuw dakopbouwsysteem dat is samengesteld uit volledig hernieuwbare bioplastics. Natureline is een verdere uitbreiding van het duurzame ZinCo-assortiment dat bestaat uit recyclebare en/of gerecyclede en/of biologisch afbreekbare grondstoffen. ZinCo werkte het idee voor een dakopbouwsysteem bestaande uit volledig hernieuwbare materialen uit in samenwerking met Tecnaro GmbH. Dit Duitse bedrijf produceert al sinds 1998 met veel succes bioplastics en is hiervoor onder meer bekroond met de Green Blend Germany. Een van de Tecnaro-materialen is speciaal ontwikkeld voor thermogevormde toepassingen zoals drainageelementen en bevat eigenschappen die vergelijkbaar zijn met die van conventionele polyethyleen. De bescherm- en filtermat in de serie bestaan voor het grootste deel uit door bacteriën gefermenteerd maïszetmeel. Dit materiaal is niet alleen sterk en eenvoudig te verwerken op bestaande machines, maar is ook goed biologisch afbreekbaar.

DIMENSION

www.zinco.be

78

Samensmelting van technologie en design: door de BIOSSUN bio-klimatologische architectuur kan de perfecte balans bekomen worden tussen de behoefte aan warmte en ventilatie, aangepast aan de wensen van de bewoners, het huis en de klimatologische omstandigheden. Een BIOSSUN bio-klimatologische terrasoverkapping is een constructie waarin verwarming en ventilatie worden verkregen door middel van zonnestraling en de natuurlijke beweging van de lucht. Door dit type architectuur is er minder energie nodig om een aangename temperatuur te creëren en te behouden, de luchtvochtigheid te beheersen en natuurlijk daglicht te behouden. Gemaakt van herbruikbare materialen, is de BIOSSUN bio-klimatologische oplossing prima in te passen in de modernste eisen die gesteld worden aan de bouw van gebouwen op het gebied van milieuvriendelijke materialen en energieverbruik.

www.biossun.be

XS wall De enige draagmuur van 12 cm De slanke XS wall staat voor een doordacht muurconcept, afgestemd op de wensen van de hedendaagse bouwheer die ‘compact’ wil wonen. De geoptimaliseerde bouwmaat doet geen enkele toegeving op druksterkte (30 N/mm²) en isolatie.

De slanke SB-bloc heeft hetzelfde gewicht of een hoger gewicht dan de standaard snelbouwstenen van 14 cm. Hij garandeert een superieure druksterkte, hoger dan de standaard snelbouwsteen met een gemiddelde drukweerstand > 30 N/mm² (even dragend als een klassieke snelbouwmuur van 14 cm dikte).

Een muur in 12 cm opgetrokken met SBbloc kan 40,8 ton per meter opnemen.

De SB-bloc met geringe breedte garandeert een plaatswinst van minimum 2 cm per muurpakket. Dit betekent: winst voor wooncomfort in kleinere huizen, of winst voor extra isolatie.

De smallere Wall vereist minder zware funderingen en staat niettemin garant voor de bouwtechnische kwaliteitsnormen van een zwaardere steen.

De SB-bloc verzekert een fluisterstil en behaaglijk wooncomfort. Dankzij zijn hoge massadichtheid behoudt de SBbloc hetzelfde gewicht per m² muur als een klassieke snelbouwsteen van 14 cm.

Hierdoor draagt hij bij tot een aangename omgevingstemperatuur en dempt hij storend omgevingslawaai, zoals luchten contactgeluiden. www.xswall.com

ww w.ifire. be

BELGIUM’S MOST ADVANCED FIREPLACE

EVENT

Belgian Building Awards 2015 01

Op 4 maart werden op Batibouw in aanwezigheid van eerste minister Charles Michel de Belgian Building Awards uitgereikt. Met dit evenement bekroont organisator Batibouw in samenwerking met diverse partners realisaties van architecten, bouwheren, studiebureaus en aannemingsbedrijven.

Architectuur Awards 2015 Ik ga Bouwen & Renoveren verkoos het Gebouw van het Jaar.

Bouwheren konden bij deze wedstrijd projecten indienen in de categorieën Niet-Residentieel en Residentieel Gebouw – nieuw of gerenoveerd, alleen of gegroepeerd. De jury bestond uit Henk De Smet (De Smet Vermeulen architecten) en Tom Vanhee (Atelier Tom Vanhee), beiden winnaars van de vorige editie van de Belgian Building Awards, evenals Robert Treselj (Atelier d’Architecture Robert Treselj en Voorzitter Union wallonne des architectes) en Paul Delaby (winnaar Prix Horta 2014).

Niet-residentieel gebouw van het jaar

DIMENSION

In deze categorie selecteerde de jury vijf projecten: • Buurtsporthal Kiel, UR architects, Regis Verplaetse en Nikolaas Vande Keere, Antwerpen • De Hoorn, 360architecten bvba, Jan Mannaerts, Gent • Dungelhoeffsite Lier, Architecten Achtergael, Jeffrey Berghman, Gent • Strategische zoutloods in Grobbendonk, Goossens & Bauwens ir.‐architecten bvba, Sint Niklaas • Gymnasium Kau Ukkel, URA, Yves Malysse en Kiki Verbeeck, Brussel (foto 01) De sportzaal van het Atheneum van Ukkel werd als winnaar aangeduid. In plaats van eenvoudigweg een uitbreiding van de bestaande gebouwen te ontwerpen, kozen de architecten

80

ervoor de nieuwe turnzaal te integreren in de bosrijke en glooiende omgeving. Hierdoor bereiken de leerlingen het gebouw via een pad tussen de bomen en leidt een steile trap hen naar de ingang die zich verrassend op de eerste verdieping bevindt. Door die ingreep kon onder meer een permanente tribune in het gebouw worden geïntegreerd. Om binnen het budget te blijven, kozen de architecten voor zichtbare, onbewerkte materialen als beton, staal, hout en glas. De originaliteit van het project ligt in het verbazend sobere en eenvoudige ontwerp. Ondanks de gedeeltelijke ingraving in de heuvel, komt het geheel toch licht en verfijnd over. De jury waardeerde vooral de durf om het gebouw van zijn franjes te ontdoen, wat resulteerde in een uiterst strakke vormgeving.

Residentieel gebouw van het jaar De jury nomineerde voor deze categorie vier projecten: • Het Gielsbos, Dierendonckblancke architecten, Gent • Loft for, ADN architectures, Bruxelles • Weekendhuis Wachtebeke, GAFPA bureau voor architectuur en steden, Gent • PIB Sint Amandsberg, URA, Yves Malysse en Kiki Verbeeck, Brussel • Haringrode straat, Vermeiren De Coster architecten, Antwerpen (foto 02) Het winnend project, een verbouwing van de hand van Lieve Vermeiren, betreft een hoekwoning in Antwerpen. De woning is een ode aan de 19e-eeuwse stad, een compact plan op een minuscuul hoekperceel (amper 50 m² grondoppervlakte) met grote, goed bedachte raamopeningen die uitkijken over de stad en de boomkruinen van de stadsboulevard. Een vleugje minimalisme misschien, maar ook warm, huiselijk en knus.

De architecten tonen hoe er op een intelligente manier kan worden omgegaan met een beperkte stedelijke ruimte en hoe de bestaande bebouwde context versterkt kan worden.

De jury kende eveneens een speciale vermelding toe aan de vakantiewoning te Wachtebeke van het jonge bureau GAFPAarchitecten. Alle modernistische stijlkenmerken manifesteren

EVENT

zich ongedwongen in dit project: vloeren en muren in zichtbare gelijmde houtpanelen, gevels uit gestandaardiseerde multiplex panelen, alles gevat in een ragfijn stalen frame.

BouwGazellen In de categorie gevestigde waarde ging GeoSea met de prijs aan de haal, in de categorie ‘starters’ werd de BouwGazelle uitgereikt aan Les Entreprises Esmer.

International Award Met deze prijs wordt benadrukt dat onze kennis van zaken in de bouw- en designsector niet beperkt blijft tot de Belgische grenzen. In België werden al tal van magnifieke werken door buitenlandse architecten en bouwmeesters neergezet, maar evenzeer hebben Belgische architecten en architectenbureaus

02

03

met hun projecten in het buitenland wereldfaam vergaard.

Paola Viganò stond samen met de vorig jaar overleden Bernardo Secchi aan het hoofd van de Studio Associato Bernardo Secchi Paola Viganò. Het bureau is wereldwijd actief en gooide in ons land hoge ogen met onder meer Park Spoor Noord, het Theaterplein in Antwerpen (foto 03), de begraafplaats van Kortrijk en de Grote Markt van Mechelen. Studio Associato Bernardo Secchi Paola Viganò is daarnaast ook betrokken bij de ontwikkeling van Nieuw Zuid in Antwerpen, waarvoor het samenwerkt met landschapsarchitect Bas Smets. www.belgianbuildingawards.com DIMENSION

De Design Award bekroont het bedrijf dat op de beurs de nieuwigheid met het meest vooruitstrevende design op de markt heeft gebracht. Vertegenwoordigers van de Orde van Architecten en AiNB (Associatie van Interieurarchitecten) vormden hierbij de juryleden.

De jury selecteerde dit jaar: • Xinnix Door Systems: “Onzichtbare” akoestische deur • Hansgrohe - Axor: Transparante kraan door Philippe Starck • Barrisol: Sculptuurlampen door Ross Lovegrove Barrisol werd beloond met de Design Award voor hun unieke sculptuurlampen ontworpen door de Engelse topdesigner Ross Lovegrove. De jury prees voornamelijk het perfecte evenwicht tussen de organische vorm van het lichtobject, de techniek om de akoestiek in de ruimtes te verbeteren en de integratie van de ledverlichting in het buisvormig kaderwerk.

©Lieve Vermeiren

Design Award

©Lieve Vermeiren

De Innovation Award beloont het bedrijf met het meest innoverende product of concept in de bouwsector van het afgelopen jaar en werd door de Confederatie Bouw uitgereikt.

Dit jaar waren de genomineerden: • Cit BLATON • ETIB • Hooyberghs Bouwonderneming Cit BLATON kwam als winnaar uit de bus.

Het bedrijf krijgt de prijs voor de innovatieve technieken die werden toegepast bij de bouw van het nieuwe congrescentrum in Bergen. Het ontwerp voor het gebouw is van de hand van Daniël Liebeskind. De draagstructuur bestaat uit geprefabriceerde gekromde en hellende muren, een technisch hoogstandje dat de doorslag gaf bij de toewijzing van de Award.

Naast de Innovation Award werd dit jaar met de Safe4Zero ook de focus gelegd op het belang van veiligheid in de bouw.

Het bedrijf Altrad ProFix Services mocht deze prijs mee naar huis nemen.

©Lieve Vermeiren

Innovation Award & Safe4Zero Award

81

MEDIA

Lost in space - Architecture and Dementia Wie van nabij geconfronteerd wordt met dementie, vergeet het woord nooit meer.

De herinnering aan de dementerende (groot)ouder, partner of vriend blijft in het geheugen gegrift. Wereldwijd zijn er vandaag 35 miljoen mensen met dementie en dat aantal neemt razendsnel toe. Die evolutie verscherpt en versnelt een aantal maatschappelijke uitdagingen waaronder de acute nood aan dementievriendelijke huisvesting. De problematiek van (ver)bouwen voor dementerenden stelt zich niet meer in de toekomst, maar vandaag.

In ‘Lost in space – Architecture and dementia’ delen gerontologen, architecten, ruimtelijke planners en onderzoekers uit verschillende disciplines hun expertise en visie met het oog op een betere benadering van de noden voor dementerenden. Dementie grijpt diep in op het zelfstandig kunnen functioneren van mensen, op hun gedrag, herinneringspatroon, ruimtelijk inzicht, het ervaren van ruimte. Daarbij rijst de vraag hoe woningen, woonzorgcentra, publieke gebouwen, buitenruimten en buurten zodanig kunnen worden ontworpen dat dementerenden er zich goed, veilig en geborgen voelen.

Sleutelwoorden voor het ontwerp en de binneninrichting van woonentiteiten zijn kleinschaligheid, huiselijkheid, geborgenheid, veiligheid, rust, geluidbeheersing, voldoende daglicht en verse lucht, een doordachte kleur- en materiaalkeuze, veilige buitenruimten. Belangrijk is de integratie van herkenningspunten via kleur, materialen, specifieke objecten. Paviljoenen, ruimten, gangen en deuren in verschillende kleuren vergemakkelijken bijvoorbeeld de herkenbaarheid. Idem dito voor memory tools in de tuin, in de gang of in de eigen kamer.

Inspirerende voorbeelden in het boek tonen creatieve woonoplossingen of individuele ruimten waarin dementerenden zichzelf kunnen zijn. Een innovatief project is Hogeweyk in Amsterdam waar 152 dementerende ouderen verblijven in een speciaal voor hen ontworpen woonwijk met 23 woningen. Dankzij de verpleegthuiszorg en een aantal faciliteiten in de buurt kunnen de dementerende bewoners zelfstandig blijven wonen. Andere projecten zijn opgevat als interessante variaties op kleinschalige woonconcepten rond een atrium en met afgebakende buitenruimten, met uitzicht op het groenSteeds meer ouderen zijn hoogbejaard én dementerend als ze naar het woonzorgcentrum verhuizen.

Slimme ontwerpen en technologieën kunnen er voor zorgen dat woonzorgcentra niet hoeven te evolueren naar pseudo-gevangenissen waar dementerenden veroordeeld worden tot een levenslang verblijf, beperkt tot alleen hun kamer en de aanpalende gang.

‘Architecture and dementia’ nodigt ruimtelijke planners, architecten en vormgevers uit om na te denken over kwaliteitsvolle menswaardige oplossingen. De maatschappij, wij allen, zijn vragende partij.

DIMENSION

‘Architecture and Dementia - Lost in Space - ’ - Eckhard Feddersen/ Insa Lüdtke - 224 pagina’s - Engels - Birkhaüser - ISBN 978-3-03821-500-4.

82

Architectuur België In 1968 riep architect Renaat Braem België nog uit tot het lelijkste land ter wereld.

Vooral het gebrek aan stedenbouwkundige visie stoorde hem. Intussen is er een lange weg afgelegd en is er flink wat kwaliteitsarchitectuur gerealiseerd, blijkt uit de projecten in ‘Architectuur België’. Christophe Van Gerrewey neemt 1989 als startjaar voor zijn zoektocht en selectie. Aan de hand van 75 iconische en bijzondere gebouwen, aangevuld met een reeks interviews, schetst hij 25 jaar architectuurgeschiedenis in België.

Op de lijst prijkt een heterogeen gezelschap van musea, scholen, woningen, openbare gebouwen met onder andere de uitgeverij en bibliotheek Averbode, de Vlaamse Milieumaatschappij in Aalst, Le Manège in Bergen, het Jeugdtheater Bronks in Brussel, het Theaterplein in Antwerpen, C-mine in Genk, het MAS in Antwerpen, bibliotheek De Krook in Gent, de Dossinkazerne in Mechelen. Het boek sluit af met een hoofdstuk over Belgische architecten in het buitenland en met zes interviews met gerenommeerde architecten. Enkele quotes stemmen tot reflectie en dialoog: “Een architect zou ook altijd een stedenbouwkundige moeten zijn” (Paul Vermeulen), “Je kan de kwaliteit van architectuur niet in neutrale cijfers omzetten” (Willem Jan Neutelings) en “Een Bouwmeester stimuleert de ontwikkeling van de architectuur van bij het begin” (Olivier Bastin). Afwachten of die laatste een plek krijgt in het (politiek) Bouwmeesterdebat.

(Door Colette Demil)

‘Architectuur België - 25 jaar in 75 projecten’ - Christophe Van Gerrewey - 304 pagina’s - Nederlands - Uitgeverij Lannoo - ISBN 97894011420389.

Fabrikant van gevelbekleding & terrassen

Brandweerkazerne (Lanaken) Arch. Sofie Merckx

Bankproject Crelan (Lo) iXtra interieurarchitectuur – Vanryckeghem Filip

vraag online uw

inspiratiebox

www.outdoorwoodconcepts.be

Take Off Brantsandpatents Bontinck architecture

Doorniksesteenweg 202 8580 Avelgem, België

Tel.: +32 (0)56 64 40 42 Fax: +32 (0)56 64 58 82

www.outdoorwoodconcepts.be info@outdoorwoodconcepts.be

23 - 24 april / avril 2015 Kortrijk Xpo 10:00-20:00

28 - 29 mai / mei 2015 Liège Expo 13:00-20:00

Comfortabele, mooie en duurzame vloerbekleding

De perfecte combinatie van de hoge slijtlaag (0,70 mm), de compacte opbouwhoogte (2 mm) met harde rug, dus minimale restindruk en de goede slipvastheid (R10), garanderen een maximale levensduur. Bovendien zijn vloeren uit de Itec collectie zeer gemakkelijk te reinigen dankzij de revolutionaire PUR HyperGuard+ slijtlaag.

MADE IN BELGIUM

T +32 (0)499 64 11 61 projectsbelux@ivcgroup.com www.itecfloors.be

Dessin BOLIVIA met naadloos effect, uit de nieuwe ITEC CONCEPT ULTIMATE reeks.

Dit dessin werd reeds toegepast op 3 studentenflatcomplexen: Campus Amicorum, Campus Mater en Campus Studiorum; allen te Brugge.

GRADA INTERNATIONAL NV BELGISCHE HVAC FABRIKANT VOOR ROOSTERS & TOEBEHOREN BEZOEK ONZE NIEUWE WEBSITE

• Eenvoudige productselectie • Referenties

• Voorbeelden maatwerk

Grada International staat voor nieuwe innovatieve producten en produceert deze op een bijzonder efficiënte nte en milieuvriendelijke manier met een modern machinepark.

Grada International kan, buiten dit gamma van standaard producten, oplossingen aanbieden op maat voor een specifiek project. Door het “in huis” ontwerpen met de ondersteuning van ons eigen labo kunnen wij bijna aan elke vraag voldoen in een beperkt tijdsbestek.

ONZE HVAC-PRODUCTEN EN TOEBEHOREN DIRECT Toekomstlaan 18 - 9160 Lokeren - België

Voor meer informatie, surf naar www.grada.be

UIT VOORRAAD LEVERBAAR MET

GRADA EXPRESS

Advertentie 205x132.indd 2

17/04/15 15:07

VOOR 10.00u BESTELD = DE DAG NADIEN GELEVERD

in uw magazijn of op de werf

HVACR

HVACR

HVACR HVACR

HVACR

HVACR

Afhalingen zijn mogelijk tussen 8.00u en 16.00 u; op vrijdag tot 14.30u. Mocht u om één of andere reden toch uw keuze niet HVACR vinden in ons GRADA EXPRESS gamma dan kan u ook nog steeds bij ons terecht voor alle op maat gemaakte producten.

Maandag - Donderdag 8.00u - 12.00u 13.00u - 17.00u Afhalen Materiaal: ten laatste aanmelden 16.00u

VrijdagHVACR 8.00u - 12.00u 13.00u - 15.30u

Bel ons op 09 340 40 55 of contacteer ons via mail express@grada.be

HVACR

HVACR

Afhalen Materiaal: ten laatste aanmelden 14.30u

14+15 OKTOBER 2015

• BRABANTHAL LEUVEN •

Toekomstlaan 18 - 9160 Lokeren - België

Voor meer informatie en voorwaarden, surf naar www.grada.be

HVACR

HVACR

www.climatechno.be

PRODUCTSPOT

Foto boven: Advantix Vario wandafvoer

Advantix Vario wandafvoer

Foto’s onder: In hoogte verstelbaar Eco Plus-element nu ook voor was-

Extreem smal, bekroond design en traploos inkortbaar: daarmee weet de douchegoot “Advantix Vario” van Viega reeds sinds de marktintroductie te overtuigen. Met een nieuw model worden alle voordelen nu ook in de wand gebracht. Met de “Advantix Vario wandafvoer” stroomt het water over de volledige breedte van de douche weg. Met een inbouwdiepte van slechts 25 mm kan de nieuwe afvoer zelfs voor een bestaande massieve muur worden geplaatst. Daarmee is hij ook ideaal voor kleine badkamers. De geslaagde symbiose van minimalistisch design en functie overtuigde dit jaar ook de jury van de wedstrijd “Design Plus powered by ISH”.

tafels en de inbouw-aansluitdoos: orde op zaken onder de wastafel

In de hoogte verstelbaar Eco Plus-element nu ook voor wastafels Viega breidt zijn productoplossingen uit voor meer-generatiewoningen en de zorgsector: naast het bekende element voor de individuele hoogteverstelling van wc’s is er nu ook een in de hoogte verstelbare versie leverbaar voor wastafels. Net als bij de beproefde wc-elementen wordt er gewerkt met een betrouwbare, puur mechanische activering: met een druk op de knop en zonder elektronica kan de wastafel op elk moment traploos worden versteld binnen een bereik van 20 cm.

Inbouw-aansluitdoos: orde op zaken onder de wastafel De installaties onder een wastafel zien er doorgaans visueel weinig aantrekkelijk uit. Met de nieuwe Viega inbouw-aansluitdoos verdwijnen de sifon en de hoekventielen volledig in de wand, terwijl ze door een verchroomde afdekplaat gemakkelijk toegankelijk blijven. (Foto’s: Viega) www.viega.be DIMENSION

Nieuw bij Viega

Viega stelde op ISH 2015 diverse nieuwigheden voor, waaronder de Advantix Vario wandafvoer, het in de hoogte verstelbaar Eco Plus-element voor wastafels en de inbouw-aansluitdoos om orde op zaken te stellen onder de wastafel.

85

PRODUCTSPOT

Betrouwbare geavanceerde branddetectie met stijl De ‘onzichtbare’, vlakke brandmelder van Bosch wordt in het plafond ingebouwd, waardoor geen afbreuk wordt gedaan aan het architectonisch ontwerp van de ruimte.

Krachtige technologie De vlakke brandmelder is zeer betrouwbaar en voorkomt valse meldingen. Hij maakt gebruik van een virtuele optische meetkamer voor het detecteren van brand, een geavanceerde technologie ontwikkeld door Bosch. Hierdoor steekt de melder niet uit ten opzichte van het plafond. Het gladde oppervlak voorkomt dat de melder in stoffige ruimten vuil verzamelt. Hierdoor biedt hij een hoge betrouwbaarheid en kan hij eenvoudig worden gereinigd. Dit bespaart onderhoudstijd en -kosten. De stofophoping op de melder wordt continu gemeten. Als de melder moet worden gereinigd, wordt er een storingssignaal weergegeven. Bij de sensor van de 500-serie vormen ontvlambare materialen en stof niet langer een probleem. Geen ongewenst alarm meer door aantrekking van vezels, de werking is nu gegarandeerd storingsvrij. De 500-serie is een branddetectiesysteem op strooilichtbasis met twee detectiezones. Omdat de sensoren twee onafhankelijke lichtzones in de open ruimte controleren, is de melder zeer betrouwbaar.

D

DIMENSION

e vlakke brandmelder uit de 500-serie is zeer dun en wordt in het plafond ingebouwd. De architect kan eventueel kiezen voor het plaatsen van gekleurde ringen in de melder, waarmee de kleur op het omliggende plafond kan worden afgestemd. Dankzij het lage montageprofiel zijn de melders van de 500-serie onzichtbaar in elk plafond.

Door hun unieke bevestigingsmethode kunnen ze eenvoudig in elke inrichting worden weggewerkt, waardoor architecten meer vrijheid hebben en zich nog meer op het ontwerp en visueel aspect kunnen concentreren.

86

Multi-sensormelder De vlakke melder is ook leverbaar als een multi-sensormelder met een detector voor koolmonoxidegas (CO). Bij deze combinatie van een strooilichtsensor en CO-gassensor kunnen alarmen met behulp van intelligente signaalverwerkingsmethoden worden geëvalueerd. Dit verkleint de kans op ongewenste alarmen nog verder en vergroot het aantal mogelijke toepassingen. Deze melder functioneert uitstekend in omgevingen die ongeschikt zijn voor standaard optische melders. www.boschsecurity.be

vuur voor iedereen

www.vuren.be

Showroom Eke-Nazareth: Nieuwe Steenweg 12b, 09 384.85.98 Showroom W a a s m u n s t e r : P a t r i j z e n l a a n 2 A , 0 3 2 1 9 2 8 2 8

THE LEADING SOLUTION PROVIDER OF A SAFER FUTURE

Als het snel en design moet zijn !

Wereldwijd zijn tal van architecturale parels van gebouwen, ontworpen door vermaarde architectenbureaus, uitgerust met de « SpeedStile »zeer snelle design toegangspoortjes van Gunnebo. De inkom en liftfaciliteiten van heel wat tophotels, high risk administratieve gebouwen en hoofdzetels van banken worden met de oplossingen van dit Zweedse, innovatie gedreven security bedrijf uitgerust.

Een elegant en verfijnd design, gecombineerd met de best beschikbare technologie maakt de « SpeedStile » geschikt voor alle gebieden waar esthetische waarden, een hoge toevloed van personen, maximale betrouwbaarheid en compromisloze veiligheid belangrijk zijn.

www.Gunnebo.be Door de integratie van toegangscontrole systemen, bieden deze « SpeedStile » de voetgangers een hoge veiligheid en capaciteit in één oplossing. Bovendien voorkomt men zo dat ongeautoriseerde personen effectief toegang krijgen tot uw gebouw.

De « SpeedStiles » zijn ook verkrijgbaar in extra brede versies die rolstoelvriendelijk zijn.

www.Speedstiles.com Gunnebo Belgium Amadeus Square Mozartlaan 6 1620 Drogenbos Belgium Tel : + 32 2 464 19 11 Fax : + 32 2 464 19 30 Email : info.be@gunnebo.com

NEW

Basalte introduceert table base voor iPad Air en iPad mini

Bulex vivAIR-reeks airconditioning

Basalte introduceerde recent een elegante voet als ondersteuning voor iPad Air en iPad mini. De voet ondersteunt Eve Air en Eve mini en kan worden gebruikt in zowel residentiële als publieke toepassingen. Hij kan ook handig zijn als extra scherm in de keuken of living en is beschikbaar in hoogkwalitatief geborsteld of gepolierd aluminium. De voet voor Eve Air is verkrijgbaar in een horizontale en een verticale versie. www.basalte.be

De reeks vivAIR bestaat uit monosplit toestellen van 2,5 kW tot 5 kW en 2x1, 3x1 en 4x1 multisplit toestellen met een vermogen van 2,2 tot 11 kW. Ze kunnen eenvoudig geïnstalleerd worden in privéwoningen, kleine bedrijven en kantoren. vivAIR airconditioningunits bieden een hoge energie-efficiëntie, tot energieklasse A + +. Ze voldoen aan de eisen van de Europese richtlijn 2014 ecodesign (ErP -richtlijn). Dankzij de nieuwste modulatietechnologie van de inverter kunnen gebruikers de gewenste temperatuur snel en energiezuinig bereiken en handhaven. De diepe modulatie voorkomt onnodige energieverspilling. www.bulex.be

Eurodal • Regenwaterbeheersing met infiltratie en berging Ongeveer een jaar geleden werd een nieuwe verordening hemelwater goedgekeurd. Het is van maatschappelijk belang ervoor te zorgen dat zoveel mogelijk regenwater kan infiltreren. De huidige verharding is echter nog vaak te weinig waterdoorlatend. Grote verharde oppervlakten moeten bepaalde bergingseisen vervullen, gecombineerd met beperkte lozingsdebieten. Eurodal ontwikkelde het systeem Hydrops®, een revolutionair concept om efficiënt regenwater te beheersen. www.eurodal.be

HANSAMURANO X Designer Bruno Sacco heeft in de HANSAMURANO X een hightech naderingssensor met opvallend lichtconcept gecombineerd met een strak, geometrisch en futuristisch ontwerp waaruit voorzichtig een brede, ragfijne waterstraal als uit een natuurlijke bron ontspringt. De bediening gebeurt handenvrij via een infraroodsensor in het glazen oppervlak. Een led-lichtband geeft de gebruiker visueel informatie over de instelling. www.hansa-belgium.be

Deceuninck • Zendow#neo-deuren met Linktrusion De nieuwe Deceuninck Zendow#neo-deurprofielen met Linktrusion maken voor het eerst gebruik van schuim en staaldraad. Dit zorgt voor ongeëvenaarde thermische isolatieprestaties (tot 30% beter) enerzijds en voor superieure rigiditeit anderzijds. Door gebruik te maken van continue structurele glasvezels kunnen ook gemakkelijk grotere deuren gefabriceerd worden. www.deceuninck.com

Separat breidt gamma uit met vouwpoorten

DIMENSION

SEPARAT architectural garage doors lanceerde recent architecturale vouwpoorten als aanvulling op haar assortiment. Een vouwpoort opent in twee panelen buiten de gevel, waardoor er nauwelijks ruimte verloren gaat in de garage. De vouwpoorten worden bekleed met een materiaal naar keuze, waarbij ze in gesloten positie naadloos overlopen in boven- of opzij-liggende gevelelementen. www.separat.be

89

REPORTAGE NEW

Grundfos • Reuzensprong voor inline pompen met nieuwe Grundfos pomp

Stiebel Eltron • inverter lucht | waterwarmtepomp WPL trend

De nieuwe TPE3 pomp van Grundfos betekent een reuzensprong voor inline pompen in de utiliteit. Het gaat hier niet alleen om een moderne pomp met eersteklas pomp- en motorrendement. De pomp beschikt ook over veel geavanceerde functionaliteiten die van invloed zijn op het rendement van het hele systeem waarvan de pomp onderdeel is. be.grundfos.com

Deze lucht | water-warmtepomp met inverter compressor is een gemakkelijk te installeren instapmodel. Voor meer installatiegemak en een hogere efficiëntie wordt deze warmtepomp aangeboden in sets, met perfect op elkaar afgestemde componenten. (Kenmerken: 5 vermogens, van 5 tot 12 kW (A-7/W35); voor nieuwbouw en renovatie; max. aanvoertemperatuur 62 °C, COP tot 4,2 bij A2/W35 (EN 14511), zeer stille werking met Silent mode voor ’s nachts). www.stiebel-eltron.be

Blyweert aluminium stelt OCULTO voor Door gebruik te maken van de beproefde ABS isolatietechnologie in combinatie met de voorgemonteerde rubbers worden extra lage Ufwaarden bereikt tot 0,89W/m²K. Hierdoor is b-Quick hyperisolerend en voldoet het aan de Europese normen en eisen van de lage energie en passieve woningbouw. Voor een slanker uitzicht, is b-Quick ontwikkeld met een design dat zowel binnen als buiten vlak is. Het waterkapje is volledig vlak. Nieuw binnen het gamma is OCULTO, met verdoken vleugel, inbouwdiepte kader: 82mm, inbouwdiepte vleugel: 91mm, sponningshoogte: 14mm, Uf-waarden vanaf 1,22 W/ m²K. www.blyweertaluminium.com

Vink • Steni Nature voor gevel Bank van Breda te Kapellen De gevel van het kantoorgebouw van Bank van Breda te Kapellen werd onlangs bekleed met Steni Nature SN305. Architectenbureau de MeesterSchrijvers-Speybrouck stond in voor het opmerkelijk design. In dit project werd uitzonderlijk veel aandacht besteed aan de fijne afwerking en de hoekdetails. 160 m² Steni Nature werd onzichtbaar verlijmd. De panelen werden met een zaagsnede van 45° verzaagd. www.vink.be

ISOBOUW • SlimFort De gepatenteerde SlimFort is een nieuw isolatiesysteem voor gevels met een esthetische beplating. De constructie wordt opmerkelijk dunner, het plaatsen van de isolatie en het stellen van het houten regelwerk wordt eenvoudig. Het aaneengesloten isolatiesysteem met extreem hoge isolatiewaarden voorkomt koudebruggen. www.isobouw.be/SlimFort

Moduleo® stelt designcollecties Select en Transform voor

DIMENSION

De vernieuwde collecties Select en Transform staan voor een nieuwe generatie modulaire vinylplanken en –tegels, van een fascinerende houtnerf met gedetailleerde textuur tot een koele betonlook met een glimp van glitter. De vlotte plaatsing typeert deze nieuwe generatie.

Het geëvolueerde kliksysteem LockXpress [LXP] laat een snelle zwevende installatie toe, met een tweemaal sterkere verticale vergrendeling. Ideaal voor renovatieprojecten. Daarnaast zijn de vloeren ook verkrijgbaar in een te verlijmen versie (dryback). www.moduleo.com

90

VOLA Round shower Uniquely refreshing. Visibly VOLA.

VOLA Studio Tour & Taxis Havenlaan 86C 1000-Bruxelles Tel.: 02 465 96 00 sales@vola.be www.vola.be

I

Cielle (BE) - Ph. Bosquée (Marche-en-Famenne)

I

Barvaux (BE) - LRARCHITECTES (Tourinnes-Saint-Lambert)

INSPIRERENDE VEZELCEMENTLEIEN Motieven en kleuren voor gevel en dak

I

Kermt (BE) - Claes - Vanoppen (Kermt)

Ontvang ons boek met de meest inspirerende — Ga naar: www.eternit.be/nl/dak/best-of-slates/ referenties: Best of Slates 4

Eternit NV - Kuiermansstraat 1 - 1880 Kapelle-op-den-Bos - België - Tel. +32 (0)15 71 73 54 - Fax +32 (0)15 71 71 79 - info@eternit.be - www.eternit.be