DatacenterWorks 04/2018 by Magenta Communicatie

DATACENTERWORKS JULI

2018

MARKTVERWACHTING

OMZET UIT OCP GROEIT NAAR 1,2 MILJARD DOLLAR

STRATEGIE

OPENTEXT BEHEERT EUROPESE DATACENTERS MET ‘2 PAAR OGEN’

STANDAARDISATIE

OSDA BIEDT NIEUWE AANPAK VOOR DUURZAME DATACENTERS

Datacenter works IN SAMENWERKING MET

DATA CENTER POWER SHOP ALLES ONDER ÉÉN DAK VOOR MODULAIR BOUWEN EN GEGARANDEERDE UPTIME. MET LAGE STARTUP-KOSTEN EN OOG VOOR VLOEROPPERVLAKTE-BESPARING.

Hot-swappable spannend? Met de hot-swappable EiPDU van Elektro Internationaal kunnen distributieracks onder spanning worden geplaatst naarmate de behoefte aan datacentercapaciteit groeit.

Hot-swappable spannend? Volledig modulair bouwen, met lage startup-kosten, vloeroppervlakte-

Met de hot-swappable EiPDU van Elektro en zonder enige downtime. Internationaal kunnenbesparing distributieracks Hoe spannend wil je het hebben? onder spanning worden geplaatst naarmate de behoefte aan datacentercapaciteit groeit. Volledig modulair bouwen, met lage startup-kosten, vloeroppervlakteElektro Internationaal levert hoogwaardige besparing en zonder enige downtime. maatwerkoplossingen voor een betrouwbare Hoe spannend wil je het hebben? en meetbare power distributie: • Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU) • Besturingstechniek Elektro Internationaal levert •hoogwaardige Railkokersystemen maatwerkoplossingen voor een betrouwbare • Energy Management Solutions en meetbare power distributie: • Noodstroomsystemen • Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU) Met doordachte engineering, specialistische • Besturingstechniek • Railkokersystemen warmteberekening, vakkundige montage en • Energy Management Solutions uitstekende 24/7 service bent u verzekerd van • Noodstroomsystemen

Door integratie van techniek levert Elektro Internationaal vanuit haar one-stop-power-shop hoogwaardige maatwerkoplossingen voor een betrouwbare power distributie: een continue elektriciteitsvoorziening. Met doordachte engineering, specialistische Bezoek elektro-internationaal.com warmteberekening, vakkundige montage en uitstekende 24/7 service bent u verzekerd van een continue elektriciteitsvoorziening.

• Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU – hot swappable) elektro-internationaal.com •BezoekBesturingstechniek

• Railkokersystemen • Energy Management Solutions • Noodstroomsystemen

Bezoek elektrointernationaal.com of bel 0348 420 540

Hot-swappable spannend?

Elektro Internationaal Elektro Internationaal Pompmolenlaan 17, Woerden The Netherlands t e

+31 (0)348 420 540 info@ei-woerden.nl

elektro-internationaal.com

Pompmolenlaan 17, Woerden The Netherlands t e

+31 (0)348 420 540 info@ei-woerden.nl

elektro-internationaal.com

DCW JULI REDACTIONEEL

JAARGANG 11, JULI 2018, NR. 4 COLOFON DatacenterWorks is hét vakblad

ROBBERT HOEFFNAGEL HOOFDREDACTEUR DATACENTERWORKS

over de technische infrastructuur van datacenters. DatacenterWorks verschijnt achtmaal per jaar. Toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation. UITGEVER Rik Stuivenberg HOOFDREDACTEUR

AI ZET DC OP Z’N KOP

Robbert Hoeffnagel +31 (0)6 51 28 20 40 robbert@alibi.nl Binnenkort gaat zich in het datacenter een

processing units) die het zware rekenwerk

REDACTIE-COÖRDINATIE

ware revolutie afspelen. Dat heeft alles te

voor hun rekening gingen nemen, inmiddels

Ab Muilwijk

maken met artificial intelligence. Wat ik

voldoen die ook al niet echt meer. Dus gaan

Postbus 19949

daarmee bedoel? Nee, AI gaat niet 90% van de

we over op een nieuwe generatie chips die

2500 CX Den Haag

medewerkers in het datacenter hun baan

specifiek voor AI-toepassingen zijn ontwik-

redactie@datacenterworks.nl

afpakken. Maar AI gaat wel een flinke impact

keld. Bij Google noemen ze dit TPU’s ofwel

www.datacenterworks.nl

hebben op wat ik maar even datacenter

Tensor Processing Units, een verwijzing naar

management zal noemen. Kijk naar Nlyte dat

Google’s TensorFlow open source framework

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE

zijn DCIM-pakket voorziet van IBM’s Watson

voor machine learning.

Jos Raaphorst

AI-technologie. Meer data verzamelen en in

+31 (0)6 34 73 54 24

die enorme berg aan gegevens op zoek gaan

Kenmerkend voor dit soort AI-chips is de

j.raaphorst@archermedia.nl

naar patronen en relaties. Daarmee kunnen we

enorme

de fysieke infra van een datacenter sterk

ontstaat. Bij veel AI-toepassingen zitten we

verbeteren.

nu rond 16 tot 18 kW per rack. Dat weg

VORMGEVING

power

densiteit

die

hierdoor

koelen lukt nog net met lucht. Maar bij de

Content Innovators, Den Haag Bovendien kunnen we nu ook een veel betere

webscale partijen zien we nu al 25-27 kW per

ABONNEMENTEN

integratie tot stand brengen tussen het beheer

rack ontstaan. En die groei zet zonder twijfel

abonnementen@vakbladen.com

van de infralaag en het management van de

sterk door. Het is dan ook niet verwonderlijk

+31 (0)88 22 666 80

IT-laag. Daarmee gaan we in het datacenter

dat deze partijen meer en meer kijken naar

een beheeraanpak volgen die veel weg heeft

vloeistofkoeling. De TPU 3.0 - de nieuwste

DRUK

van die van webscale partijen als Facebook en

AI-chip van Google - is dan ook voorzien van

Veldhuis Media B.V., Raalte

Google. Zij zagen al veel eerder dat de tradi

liquid cooling.

tionele scheiding tussen facilitair en IT erg onnatuurlijk is en bovendien sterk in het nadeel

Ook binnen Open Compute - het door de

Datacenterworks werkt samen met kennispartners als BICSI, DDA, Green IT Amsterdam en IT Room Infra.

van het business model van een datacenter

webscale partijen geïnitieerde open source

werkt. Let op mijn woorden: hier gaan we de

hardware-project - zien we steeds meer

Kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. Geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. De redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. Fotokopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: ‘overgenomen uit Datacenterworks, vakblad over de technische infrastructuur van datacenters’, met vermelding van de jaargang en het nummer.

komende jaren nog heel wat ontwikkelingen

aandacht voor met vloeistof gekoelde oplos-

zien.

singen. En zoals we allemaal weten, sijpelen dit soort ontwikkelingen na verloop van tijd

Wat ik echter eigenlijk bedoelde is dit: AI

door naar de markt voor meer - zeg maar -

vereist zeer krachtige IT-hardware. Vergeet het

‘gewone’ datacenters.

maar dat klassieke servers en blades de verwerkingscapaciteit kunnen bieden die voor

Maar met de massale doorbraak van AI-gere-

een flink AI-project nodig zijn. Het analyseren

lateerde technieken in vrijwel iedere markt

van de enorme hoeveelheden data die veel

en branche zou dit kleine stroompje wel eens

bedrijven verzamelen vereist een ongekende

heel snel kunnen uitgroeien tot een ware

rekenkracht. Die is te regelen, maar vereist wel

tsunami. Waarmee de technische infrastruc-

het gebruik van speciale hardware. Waren het

tuur van het datacenter al heel snel volledig

eerst min of meer klassieke GPU’s (graphical

op z’n kop komt te staan. n

DCW JULI INHOUD

STANDAARDISATIE

OSDA BIEDT NIEUWE AANPAK VOOR DUURZAME DATACENTERS STRATEGIE

OPENTEXT BEHEERT EUROPESE DATACENTERS MET ‘2 PAAR OGEN’

TECHNOLOGIE

NIEUWE GENERATIE SSD’S BETREEDT HET DATACENTER STRATEGIE

HERKEN EN MINIMALISEER DE UITVALSRISICO’S VAN EEN IT-INFRASTRUCTUUR

NIEUWE AI-CHIPS KUNNEN NIET ZONDER VLOEISTOFKOLELING MARKT

CONCURRENTIE VRAAGT OM BETROUWBARE STROOMVOORZIENING

DCW JULI INHOUD

MARKTVERWACHTING

OMZET UIT OCP GROEIT NAAR 1,2 MILJARD DOLLAR

PRAKTIJK

VEILIGHEID

SERVERRUIMTE SVRZ KLAAR VOOR TOEKOMSTIGE GROEI

DATACENTER VEREIST GOEDE ELEKTRONISCHE REGISTRATIE

NIEUWS

COVERFOTO De exponentiÃ«le groei van verzameling en verwerking van gegevens

NIEUWS VAN DDA

ging gepaard met een enorm energieverbruik. Lex Coors van Interxion beschrijft een nieuwe norm die datacenters helpt een balans te vinden tussen de principes van beschikbaarheid en duurzaamheid.

NIEUWS VAN IT ROOM INFRA

BICSI-NIEUWS

AGENDA

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS

LEES VERDER OP PAGINA

DCWJULI DECEMBER DCW DUTCH DATACENTERINDEX INDEXJUNI NOVEMBER DUTCH DATACENTER 2018 2017

PETER VERMEULEN PETER VERMEULEN TEKST DIRECTEUR PB7 RESEARCH TEKST DIRECTEURVAN VAN PB7 RESEARCH

DDI DDI KLEINE AFKOELING 64/63 MULTI-TENANT DATA65/67 IN HET VOORUITZICHT CENTERS STAMPEN DOOR De Dutch Datacenter Index is al enige maanden behoorlijk stabiel. Multi-tenant datacenters blijven stevig doorgroeien, single blijven in datacenterwereld. consolidatie en optimalisatie. Het laatste kwartaal terwijl van 2017 ziettenant er zeerdatacenters positief uit voor de investeren Nederlandse De groei zet Met zomervakantie de groeiverwachtingen voor de komende drie maanden op sterkde door en bevestigt in deaantocht, sterke rol nemen van de Amsterdam regio als toonaangevend datacenterknooppunt iets af, maar het optimisme de middellange termijn neemt het Europese vasteland. Voor voor de komende twaalf maanden lijkt dealleen sterke maar groei toe. wat af te gaan zwakken.

Met de Dutch Datacenter Index (DDI) brengen

Tot zover zitten de scores ruim boven de 50,

Eigenaren

Pb7 Research en DatacenterWorks de activitei-

het punt waarbij groeiers en krimpers elkaar in

blijven dataruimten consolideren, waardoor

ten binnen de Nederlandse datacenters kort

evenwicht houden.

steeds meer ‘bezemkasten’ weer met bezems

en krachtig in beeld. We meten iedere maand In ziendeweafgelopen dat de groei single of november de activiteit drie binnen maanden is tenant datacenters is stilgevallen. Over en de wat afgelotoegenomen dan wel is afgenomen de pen drie maanden er net zoveel datacenters verwachtingen zijnzijn voor de komende drie en met groeiende activiteiten als datacenters met aftwaalf maanden. Het theoretische minimum nemende activiteiten, volgens de ondervraagde davan de Index is ‘0’, het maximum ‘100’.

tacenterbeslissers. Multi-tenant datacenters daarenJUNI 2018 tegen laten ookop nu de weerlaatste een zeer sterke groei zien Terugkijkend drie maanden is overgroei de afgelopen drie maanden. Over het geheel de in vierkante meter datavloer en in zien we wel dat het nog investeringsniveau nog altijd gebruikt vermogen iets verder vertraagd, wat achterblijft. terwijl de investeringen blijven toenemen.

van

single-tenant

datacenters

gevuld kunnen worden, terwijl de apparatuur VOORUITBLIK verhuist naar centrale, professioneel ingerichVoor de drieEnmaanden november, en te locaties. aangezien ook het december gebruik van januari verwachten nog een profi kleine colocatie, cloud en datacenters hosting toeneemt, versnelling opzichte van de driemaandse teren daar ten multi-tenant datacenters weerterugvan. blik. Ook single tenant datacenters verwachten wat groei, maar multi-tenant datacenters gaan als een VOORUITBLIK speer.de Hetkomende optimismedrie zet voort als datacenterbeslisVoor maanden zien we dat sers naar 2018doorzetten. kijken. Ook de nodigezien single deze trends Daarbij wetenant dat datacenters verwachten weer groei. Maar men de index op het gebied van oppervlakte lijkt en

Mar-Mei

Juni-Aug

+ 12 mnd

Vierkante meters in gebruik

Vermogen

Investeringen

Totaal

Multi-tenant

Single tenant

wel te verwachten dat de groei wathet wordt afgetopt. vermogen twee punten en op gebied van investeringen met een punt is gedaald ten opIn 2018van zouden er wel eens veel Volgens vierkantede meters zichte de laatste meting. onbij kunnen komen op de Nederlandse multi-tenant dervraagde datacenterbeslissers is dat tijdelijk, datacentermarkt. Er zijn lokale spelers, ook nieuwe, want in de 12-maandelijkse vooruitblik zien locaties aan het ontwikkelen. Ook marktleiders, we het optimisme juist wat verder toenemen. bijvoorbeeld Digital investeren op uitHet vermogen en Realty, de datavloer blijftsterk bij single breiding.datacenters En de markt komt in een faseterwijl van volwastenant wat krimpen, men senheid dat grote in internationale spelers vinden dat blijft investeren de kwaliteit en duurzaamze hetvan zichcomputerruimten. niet meer kunnen veroorloven om in de heid In de multi-tenant Amsterdam zijn. Hoewel vraag wereld zienregio weaanwezig juist de teschaal steedsdemeer door de opkomst van colocatie en vooral hosting toenemen. n en clouddiensten sterk blijft groeien, is daarmee het

Dutch Datacenter Index, Mei 2018Datacenter Index, Juni 2018 Tabel: Dutch

risico van overaanbod in 2018 zeer reëel.

■

DCW JULI STRATEGIE

IN SAMENWERKING MET ROYAL HASKONINGDHV

OPENTEXT BEHEERT EUROPESE DATACENTERS MET ‘2 PAAR OGEN’ Steeds meer datacenter managers die werkzaam zijn bij enterprise-organisaties hebben te maken met een infrastructuur die continu in beweging is. Vaak is dat het gevolg van overnames die bedrijven doen. Een consolidatie waarbij alle faciliteiten worden geconcentreerd in enkele grote datacenter-faciliteiten is lang niet altijd mogelijk. Desondanks dienen alle belangrijke applicaties permanent beschikbaar te zijn en een goede prestatie aan de (interne) klanten te bieden. Hoe pakken we dat aan? Jan Huntelaar, Manager Data Centres Operations & Facilities EMEA bij OpenText, heeft hiervoor in samenwerking met Royal HaskoningDHV een interessante aanpak gecreëerd. Hij beheert zijn Europese datacenters nu met ‘2 paar ogen’.

“Veel grote ondernemingen zijn continu in

en marktpositie goed past. Minder vaak wordt

voor een organisatie belangrijke content

beweging”, vertelt Jan Huntelaar op zijn kan-

hierbij onderzocht hoe de IT-aanpak van een

(documenten, bestanden en dergelijke). Dit

toor in Amstelveen. Hij is verantwoordelijk

over te nemen organisatie wel aansluit op de

concern is de afgelopen jaren snel gegroeid,

voor circa 35 datacenter-faciliteiten binnen de

eigen strategie.

juist door de hiervoor genoemde combinatie van autonome groei en het doen van overna-

regio EMEA. “Er worden overnames gedaan, bedrijfsonderdelen afgestoten, voor kortere of

“Als ik kijk naar OpenText, dan is dat natuurlijk

langere tijd samenwerkingsverbanden aange-

ook logisch. Uiteraard streven wij naar autono-

gaan, noem maar op. Hierdoor groeien veel

me groei. Maar we kijken ook nadrukkelijk

Hierdoor wordt met enige regelmaat een

bedrijven hard en krijgen zij bovendien steeds

naar mogelijkheden om interessante nieuwe

nieuw bedrijf aan OpenText toegevoegd. Deze

meer focus.”

producten of bedrijven met een interessant

onderneming beschikt over eigen software-

klantenbestand te acquireren.”

producten die aan klanten worden aangeboden

UITDAGINGEN

mes.

op basis van een door die firma ontwikkelde

Voor de afdelingen die verantwoordelijk zijn

SNEL GROEIEN

IT- en datacenter-strategie. Huntelaar: “Soms

voor datacenter operations levert dit natuurlijk

OpenText is een van oorsprong Canadees

gaat het om een bedrijf dat alles nog in eigen

wel de nodige uitdagingen op. Zo wordt bij het

bedrijf dat zich richt op wat wel genoemd

beheer doet. In andere gevallen heeft men

voorbereiden van een overname uiteraard een

wordt ‘Enterprise Information Management’.

veel software ondergebracht bij bijvoorbeeld

due

waarbij

Hieronder wordt een reeks aan softwarepro-

Amazon of is men in zee gegaan met een

bekeken wordt in hoeverre de over te nemen

ducten en -diensten verstaan voor het veilig

colocatie-aanbieder. En niet zelden hebben we

partij financieel en voor wat betreft producten

vastleggen, beheren en gebruiken van alle

te maken met een mix van strategieën.”

diligence-onderzoek

gedaan,

DCW JULI Strategie

ROBBERT HOEFFNAGEL TEKST

RATIONALISEREN

men firma normaal en tegen de afgesproken

niet zeggen dat er geen verbeteringen mogelijk

Al deze datacenter-strategieën moeten op een

vergoeding

blijven

zijn op de diverse locaties die samen de data-

of andere manier bij elkaar worden gebracht.

gebruiken. Een ingrijpende operatie waarbij we

center-infrastructuur van OpenText vormen.

Hoe gaat iemand als Huntelaar daar mee om?

al dit soort software overzetten naar één of

Met een baseline audit geven we antwoord op

meer gestandaardiseerde IT- en datacenter-

de vraag wat er ten aanzien van - met name -

In eerste instantie lijkt het wellicht het meest

omgevingen is dan erg riskant en kostbaar. Juist

het elektrisch en koelvermogen op een locatie

voor de hand te liggen om tot een rationalise-

ook omdat OpenText regelmatig overnames

kan worden verbeterd. En wat levert een derge-

ring van de IT- en datacenter-aanpak te komen

doet en onze datacenter-infrastructuur dus con-

lijke verbetering of uitbreiding op? Uitgedrukt in

door ‘alles’ zo snel mogelijk te migreren naar

tinu in beweging is. Daarom kiezen wij voor een

geld, maar natuurlijk ook in betrouwbaarheid en

één standaard softwareplatform en één gestan-

andere aanpak.”

beschikbaarheid. En heel belangrijk: toekomst-

hun

software

kunnen

daardiseerde datacenter-omgeving.

perspectief en flexibiliteit. De keuzes die vanDie manier van werken is ontwikkeld in samen-

daag de dag worden gemaakt mogen nooit een

NIET HAALBAAR

werking met de afdeling Brown Field Projects

beperking worden voor de toekomst.”

“In de praktijk lukt dat helaas vaak niet”, vertelt

van Royal HaskoningDHV. “We werken sinds

Huntelaar. “OpenText doet een overname

2016 met OpenText samen”, vertelt Marco

Omdat Brown Field-projecten een andere

natuurlijk om te kunnen groeien in omzet en

Wenzkowski van Royal HaskoningDHV. “Daarbij

manier van werken en andere competenties

winst en om bovendien nieuwe klanten en

draait het vooral om wat we wel noemen ‘base-

van medewerkers vragen, heeft Royal Hasko-

nieuwe producten te verwerven. Cruciaal hierbij

line audits’. Dat migreren naar een nieuwe

ningDHV er bewust voor gekomen om voor

is dat de bestaande klanten van de overgeno-

omgeving niet goed haalbaar is, wil natuurlijk

deze projecten een apart team in te stellen.

DCW JULI Strategie

De kennis van de interne organisatie, de operatie, werkprocessen en dergelijke van opdrachtgevers is meestal niet voorhanden in de teams die werken aan Green Field-projecten. GOED INZICHT Cruciaal in een dergelijk onderzoek is het verkrijgen van een goed inzicht in de datacenter-infrastructuur zoals deze op het moment van onderzoek in gebruik is. Huntelaar: “Het woord ‘datacenter-infrastructuur’ moet ik hier wel even toelichten. Soms - zoals hier in Amstelveen bijvoorbeeld - gaat het inderdaad om een ‘full-blown’ datacenter met een aantal zalen. Maar het kan ook gaan om kleinere faciliteiten waarin slechts één of een handvol racks staat.” Is een goede beschrijving van de technische omgeving van zo’n faciliteit wel altijd voorhanden? Wenzkowski: “Ik was er in eerste instantie eerlijk gezegd bang voor dat er maar weinig informatie beschikbaar zou zijn. Dat blijkt tot nu toe gelukkig mee te vallen. Er vallen echter wel een paar dingen op. Zo zijn er weliswaar vaak behoorlijk wat gegevens aanwezig, maar deze zijn lang niet altijd up-to-date. Ook het format waarin deze info beschikbaar is varieert sterk van spreadsheets tot databases en van tekst documenten tot pdf-tekeningen. Desondanks is er vrijwel altijd een basis aanwezig, die wij vervolgens met een site survey controleren en verder aanvullen of aanpassen.” ‘LIVING DOCUMENT’ Het resultaat van een baseline audit is wat

OpenText goed wordt voorbereid op nieuwe

natuurlijk ook op voorbereiden. Bijvoorbeeld

Huntelaar en Wenzkowski noemen een ‘levend

acquisities en overnames.

door scenario’s op te stellen waarin we kijken naar - zeg - het elektrisch vermogen dat we op

document’. “Zeg maar een tekstuele beschrijving met veel schema’s”, licht Wenzkowski toe.

SCENARIO’S

een bepaalde zaal binnen een datacenter nodig

Huntelaar vult aan: “Heel belangrijk is dat het

“Daarom werken we met scenario’s. Deze

hebben. Op dit moment, maar ook als er weer

tevens ’financial forecasting’ omvat op basis van

geven allereerst aan wat er technisch moet

een overname wordt gedaan. Hoeveel kunnen

scenario’s.”

gebeuren, zodat een faciliteit kan blijven vol-

we dan nog aan extra IT-apparatuur plaatsen?

doen aan de eisen en wensen van OpenText ten

En dan kunnen we tevens inschatten hoeveel

Dit is belangrijk omdat de samenwerking die

aanzien van beschikbaarheid, kosten en presta-

we zouden moeten investeren en welke andere

OpenText en RoyalHaskoningDHV zijn aange-

ties. Dat vereist overigens nogal wat van onze

technische maatregelen we zouden moeten

gaan twee doelstellingen heeft. Dat is allereerst

medewerkers die vaak zelf een faciliteit hebben

nemen als we bepaalde groeistappen doorma-

zorgdragen dat de technische infrastructuur van

ontwikkeld. En van wie nu gevraagd wordt mee

ken.” Deze manier van werken biedt grote voor-

de bestaande activiteiten van OpenText 24/7

te werken aan het veranderen van hun werk.”

delen. Soms is het - ook financieel - handiger

beschikbaar zijn en de prestaties bieden die het

om een bepaalde uitbreiding ten aanzien van

concern met zijn klanten heeft afgesproken.

“Als we daarnaast weten dat OpenText met

bijvoorbeeld power boards naar voren te halen

Daarnaast willen de partijen bewerkstelligen

regelmaat nieuwe loten aan de stam toevoegt,

in de tijd. “Zodat een overname die over enige

dat de gehele datacenter-infrastructuur van

dan kunnen we ons daar als datacenter-mensen

tijd wordt afgerond in de datacenter-infrastruc-

DCW JULI Strategie

tuur veel makkelijker kan worden opgevangen. Juist doordat we ons daar met de groei van de beschikbare capaciteit op hebben voorbereid.” FACILITAIR ÉN IT Huntelaar: “Waar we van af wilden - en dat lukt ook steeds beter - is een situatie waarin we veel moeten improviseren. Als ik weet hoeveel ruimte we wat betreft elektrisch vermogen op een bepaalde locatie, zaal of desnoods in bepaalde racks nog over hebben, dan kan ik veel beter inschatten wat de impact van een nieuwe overname op de beschikbare capaciteit zal zijn. Ik kan dan dus redelijk goed inschatten wanneer ik power tekort ga komen en waar. Als ik dan met scenario’s kan werken die goed inzicht geven in de uitbreidingen die ik zou moeten doen om dit soort acquisities en het plaatsen van de daarbij behorende nieuwe IT-apparatuur te kunnen opvangen, dan kan ik veel beter kosten en baten tegen elkaar afwegen. Anders gezegd: ik kan dankzij deze manier van werken zeer

dus met een vorm van datacenter management

verdieping van de samenwerking nagestreefd.

realistische investeringsplannen opstellen.”

bezig waarbij we niet alleen de facilitaire kant

Huntelaar: “We kijken ook naar de manier waar-

van de faciliteit beheren, maar daarin ook een

op we toeleveranciers en bijvoorbeeld installa-

Interessant aan deze aanpak is dat er niet enkel

stuk van de IT-laag meenemen. Die twee zijn

teurs inschakelen. Het levende document dat

en alleen naar de technische infrastructuur van

immers onlosmakelijk met elkaar verbonden.”

een

datacenter-faciliteit

beschrijft,

vormt

natuurlijk tevens een prima basis voor technisch

een faciliteit of een serie locaties wordt gekeken. Een site survey brengt de aanpak en de

MAINTENANCE MANAGEMENT

onderhoud en beheer. We willen dit document

staat van de - zeg maar - power en koeling van

Royal HaskoningDHV heeft nu de eerste facilitei-

daar nadrukkelijk voor gebruiken.”

een voorziening in kaart. Maar de resultaten

ten van OpenText aan een baseline audit onder-

hiervan dienen meteen gekoppeld te worden

worpen - zowel in Nederland als in Duitsland.

Huntelaar zou het beheer en onderhoud graag

aan de verwachte bezetting van racks en zalen

Stap voor stap zal dit de komende tijd verder

laten aansturen door bijvoorbeeld één hoofd-

met IT-apparatuur. Wenzkowski: “In feite zijn we

uitgebreid worden. Maar er wordt ook een

aannemer die op basis van een - zeg maar ‘facilitair maintenance management systeem’ zijn activiteiten plant en uitvoert. Wenzkowski: “Deze manier van werken zien we veel terug in de industrie. Royal HaskoningDHV ondersteunt zo’n 200 industriële partijen en overheids organisaties met deze manier van organiseren en uitvoeren van onderhoud en beheer. Waarbij de hoofdaannemer verantwoordelijk is voor het realiseren van een aantal met de klant afgesproken doelstellingen (KPI’s) en op zijn beurt weer afspraken maakt met een of meer onderaannemers. De handelingen van de hoofdaannemer worden dan door een interne of externe partij - zeg maar: de maintenance manager - bewaakt.” n

DCW JULI MARKTVERWACHTING

ONDERZOEK VAN IHS MARKIT GEEFT AAN:

OMZET UIT OCP GROEIT NAAR 1,2 MILJARD DOLLAR De Open Compute Project Foundation (OCP) heeft de resultaten bekendgemaakt van een studie naar de wereldwijde omzet die met OCP-projecten is behaald. OCP schakelde IHS Markit in om de toepassing van OCP-apparatuur in de datacenterindustrie te helpen valideren. De verkoop van - zeg maar OCP-apparatuur bereikte in 2017 een omvang van 1,2 miljard dollar.

Deze omzet is gerealiseerd bij bedrijven die

center-industrie. Hiertoe heeft het open source

De omzet uit OCP-apparatuur bereikte in 2017

gĂŠĂŠn lid zijn van het bestuur van OCP. Met

hardware-project inmiddels een groep van bij-

1,2 miljard dollar. Het is natuurlijk duidelijk

andere woorden, het gaat hier om verkopen

na tweehonderd leden bij elkaar gebracht en

bekend dat de bedrijven die lid zijn van de raad

aan andere bedrijven en organisaties dan de

meer dan 4.000 engineers. De eisen aan het

van bestuur van OCP - waaronder de oorspron-

bekende hyperscale-partijen.

moderne datacenter blijven toenemen met de

kelijke oprichters van de organisatie - de

groei van bijvoorbeeld IoT, beveiliging en edge

OCP-beginselen op grote schaal en met groot

INNOVATIE

computing. Ook de toenemende behoefte aan

succes hebben toegepast. Maar tot nu toe was

Sinds de oprichting heeft OCP gewerkt aan het

duurzaamheid speelt hierbij een belangrijke

het duidelijk hoe ver buiten deze partijen het

stimuleren van innovatie in en rond de data-

rol.

gedachtegoed van OCP inmiddels reikt. Tot de bedrijven die lid zijn van de raad van bestuur van OCP behoren Facebook, Goldman Sachs, Intel, Microsoft en Rackspace. VOORSPELLINGEN Nog belangrijker zijn de voorspellingen uit de IHS Markit-studie. De onderzoekers verwachten dat de adoptie van OCP de komende jaren sterk zal groeien. De verkopen aan niet-

DCW JULI marktverwachting

VAN DE REDACTIE TEKST

bestuursleden zal volgens het bureau in 2021

• EMEA kent een gemiddelde jaarlijkse groei

BELEMMERINGEN

van 70%, dat voornamelijk door telecom-

De IHS Markit-studie heeft ook belemmerin-

municatiebedrijven wordt gegenereerd

gen aan het licht gebracht voor de invoering

IHS Markit interviewde OCP-leden, leveran-

• Naar verwachting zullen de verkopen in

van OCP. Belangrijke punten zijn het feit dat

ciers en dienstverleners. Ook organiseerde het

EMEA in 2021 meer dan 1 miljard dollar

OCP-apparatuur vaak niet kant-en-klaar aan-

een eigen onderzoek in de sector om de ver-

bedragen

geschaft kan worden, maar eerst nog moet

zijn gegroeid naar meer dan 6 miljard dollar.

worden getest. Ook kan de integratie van

kopen van niet-boardleden te bepalen - per regio en per vertical. Ook heeft men een prog-

AANSCHAFREDENEN

hardware en software nog als een uitdaging

nose willen geven voor de periode tot 2021. In

Volgens IHS Markit zijn de drie belangrijkste

worden gezien.

deze studie werden onder meer servers,

redenen waarom bedrijven en organisaties

opslag, netwerk, racks, energiegebruik en

OCP-apparatuur aanschaffen:

randapparatuur onderzocht. Een aantal bevindingen: • 2017 OCP YoY groei van ondernemingen

Via de OCP Marketplace hoopt de OCP-organisatie het vinden van OCP-producten makkelij-

• Duurzaamheid

ker te maken. Deze marketplace heeft onlangs

• Lagere kosten

informatie over meer dan 100 producten op

• Standaardisatie en snelle inzetbaarheid

de website geplaatst en breidt zich verder uit

die geen lid zijn van de raden van bestuur

door middel van de bijdragen van OCP Solution

bedroeg 103%

Providers. n

• De gemiddelde groei per jaar over een periode van 5 jaar bedraagt 59%, terwijl de totale marktgroei naar verwachting slechts

OCP SUMMIT KOMT DIT

enkele procenten zal bedragen

NAJAAR NAAR AMSTERDAM

• Servers zijn in 2017 goed voor bijna 75% van de OCP-verkopen aan niet-boardleden,

Op 1 en 2 oktober organiseert de Open Compute

waarbij rack, randapparatuur en netwerken

Project een regionale summit in Amsterdam. De

(voornamelijk WiFi en PON) en passieve

keynote presentaties zullen met name gericht

optische netwerken de hoogste groeicijfers verwachten • De Verenigde Staten vertegenwoordigden

zijn op thema’s die in Europa spelen. Daarnaast wordt een programma ontwikkeld dat bestaat uit veel technische sessies en workshops. Ook zal een beurs worden georganiseerd waar internationale en lokale aanbieders aanwezig zijn.

in 2017 het grootste deel van de OCPomzet. Die verkopen komen met name voor rekening van hyperscalers, telco’s en de financiële sector

Kijk voor meer informatie op: http://opencompute.org/events/regional-summit/

DCW JULI TECHNOLOGIE

MET PCIE EN NVME VEEL HOGERE SNELHEDEN HAALBAAR

NIEUWE GENERATIE SSD’S BETREEDT HET DATACENTER SSD’s hebben in no-time de consumentenmarkt veroverd. Steeds meer mensen gebruiken een SSD in plaats van mechanische harde schijven. Hoewel aan de ene kant de technologie nog steeds duurder is per gigabyte, zijn consumenten zich steeds meer bewust van de voordelen van SSD’s: ze zijn sneller, stiller en energiezuiniger dan hun mechanische voorgangers. Ook veel datacenters gaan de komende tijd met deze nieuwe opslagsystemen te maken krijgen.

Na de consument krijgt nu ook de zakelijke markt te maken met een

2. De verbinding van digitale apparaten: in 2025 zullen we gemiddeld

nieuwe generatie SSD’s. In dit marktsegment hebben SSD’s niet dezelfde

zo’n 4.800 keer per dag in aanraking komen met verbonden appara-

revolutie doorgemaakt als bij consumentenproducten. Dat komt voor een deel doordat bedrijven hoge eisen stellen aan opslagapparatuur,

ten (Internet of Things). 3. Beschikbaarheid van gegevens: steeds meer data

waar consumenten-SSD’s niet aan kunnen voldoen. Dat zal gaan veran-

wordt mobiel gegenereerd en realtime

deren nu een nieuwe generatie SSD’s wordt ontwikkeld met superieure

verwerkt.

prestaties en betaalbare prijzen, speciaal voor serveromgevingen. Sterker nog: deze nieuwe generatie SSD’s heeft de potentie in zich om de groei van datacenters te ondersteunen. Nu bedrijven steeds meer inzetten op technologieën als kunstmatige intelligentie (AI) en Internet of Things (IoT), is het belangrijk dat grote hoeveelheden data realtime beschikbaar zijn en kunnen worden verwerkt. SSD’s kunnen daar een belangrijke rol in spelen. DATATRENDS Volgens een recent IDC-rapport (Data Age 2025) zal de hoeveelheid data die wereldwijd gegenereerd wordt de komende zeven jaar toenemen tot 163 zettabytes; dat is ongeveer tien keer de hoeveelheid data die werd gegenereerd in 2016. Het onderzoek benadrukt niet alleen de enorme groei van de hoeveelheid data, maar ook de veranderende rol die data speelt in ons leven. De volgende vijf trends zijn volgens IDC van invloed op de ontwikkeling van de kwaliteit van data: 1. We kunnen steeds minder goed zonder data: IDC voorspelt dat twintig procent van de gegenereerde gegevens in 2025 cruciaal is voor ons dagelijks leven, tien procent zelfs ‘hypercritical’.

DCW JULI TECHNOLOGIE

VAN DE REDACTIE TEKST

4. Revolutionaire AI: de hoeveelheid gegenereerde gegevens vereist

omdat ze, om in computers te kunnen werken, aangesloten moesten

niet alleen nieuwe technologieën, maar maakt ook weer nieuwe

worden en eruit moesten zien en voelen als conventionele harde

technologieën mogelijk. Een voorbeeld is cognitieve systemen, zoals

schijven. De SATA-interface die wordt gebruikt om apparaten voor

taalverwerking of machinaal leren. Deze systemen zelf zullen enor-

massaopslag op een computer aan te sluiten, is echter een beperken-

me hoeveelheden nieuwe gegevens produceren terwijl ze zelf ook

de prestatiefactor voor SSD’s, aangezien deze slechts maximaal 600

gebruikmaken van bestaande gegevens.

MB/s (SATA 3) kunnen overdragen. Om de voordelen van NAND-flash

5. Beveiliging: de hoeveelheid gevoelige, particuliere of vertrouwelijke

chips (zoals de superieure snelheid) volledig te kunnen benutten,

gegevens zal tegen 2025 zijn toegenomen tot ongeveer 90 procent,

moest een nieuwe interface worden gemaakt. De NVMe-standaard

maar slechts 50 procent daarvan zal worden beveiligd.

maakt gebruik van de PCI Express-technologie en haalde daarmee al sinds de introductie prestaties die beter waren dan die van de traditi-

De veranderingen hierboven vereisen flinke ontwikkelingen in gege-

onele SATA-interface. De PCIe Gen 4 kan gegevens overdragen met

vensverwerking en de opslag van data. Deze technologische vooruit-

een snelheid van 32.000 MB/s.

gang stimuleert vervolgens de ontwikkeling van nieuwe toepassingen,

PCIe en NVMe kunnen data dus 25 keer sneller overzetten dan SATA.

technologieën en diensten. De ontwikkeling van NAND-flashtechnolo-

Daarnaast verzendt de NVMe-driver opdrachten veel sneller dan de

gie en vervolgens van SSD’s kunnen beide worden beschouwd als een

AHCI-driver die door SATA wordt gebruikt. Bovendien communiceert

essentiële vereiste voor de verwerking en opslag van grote hoeveel

de driver rechtstreeks met de CPU van het systeem (in plaats van via

heden data.

een SATA-controller). Dit betekent dat PCIe en NVMe organisaties in staat stellen om met grote hoeveelheden gegevens om te gaan en de

PCIE EN NVME

gegevens ook zinvoller en nuttiger te maken.

Oorspronkelijk werden SSD’s gebouwd met harde schijf-interfaces, Naast snelheid en prestaties zijn er ook nog andere voordelen van het gebruik van NVMe-configuraties in een datacenteromgeving. De NVMe-configuratie van één enkele SSD kan wel tien tot twaalf SATA SSD’s plus de bijbehorende controllerkaarten vervangen. Op deze manier worden er 80 procent minder onderdelen gebruikt waardoor er minder hardware geïmplementeerd hoeft te worden in een server omgeving. In een serverpak met honderdduizend rekken maakt een reductie van deze omvang een enorm verschil. Bovendien gaat het lage aantal onderdelen gepaard met minder administratieve inspanningen, een (70 procent) lager stroomverbruik in vergelijking met SATA SSD’s evenals minder benodigde koeling, dat beide bijdraagt aan een vermindering van de Total Cost of Ownership (TCO). NVME-OPLOSSING Kingston Technology investeerde flink in productontwikkeling en innovatie om de groei op dit gebied te ondersteunen en ging een samenwerking aan met Liqid, een start-up in de datacenterindustrie. Door gebruik te maken van Liqid’s expertise op het gebied van PCIe en Kingston’s ervaring in de NAND-technologie, ontwikkelden ze samen de DCP1000, een van de snelste NVMe datacenter SSD-oplossingen in de markt. De DCP1000 is een oplossing met een hoge capaciteit en hoge prestaties die datacenters in staat stelt de eerder beschreven prestaties op een h oger niveau te bereiken die nodig zijn voor toepassingen zoals AI, V irtual Reality of IoT. Voor datacenters betekent dit dat ze meer kunnen doen met minder, door gebruik te maken van de NVMe-oplossing DCP1000 van Kingston en Liqid.

DCW JULI TECHNOLOGIE

FERDI VAN DER ZWAAG, BUSINESS DEVELOPMENT MANAGER BIJ KINGSTON TECHNOLOGY, OVER DCP1000 • WAT HEB JE NODIG OM EEN DCP1000 TE GEBRUIKEN? Om de optimale prestaties te behalen, heeft de DCP1000 een interface nodig die minimaal Gen 3 bij acht banen is; maar de schijf is ook backward compatible met Gen 2 en Gen 1 (alleen zal de schijf in dat geval niet op volle capaciteit draaien). Het is een plug-and-play-apparaat dat werkt met de modernste besturingssystemen en compatibel is met de vooraf geïnstalleerde Linux- en Windows NVMe-schijven. • WAT ZIJN DE VOORDELEN VAN EEN DCP1000? Met de DCP1000 kun je ‘meer doen met minder’ - omdat het de prestaties aanzienlijk verhoogt, maar met minder hardware. Daarnaast kan de schijf helpen om het ontwerp van QoS-omgevingen te vereenvoudigen. Veel bedrijven maken gebruik van complexe QoS-software op systeemniveau om ervoor te zorgen dat de prestaties van de toepassing te allen tijde voldoende is. • WELKE BEDRIJVEN HEBBEN HET MEESTE BAAT BIJ HET GEBRUIK VAN EEN DCP1000? De DCP1000 is ideaal voor het verbeteren van de toepassings prestaties en het reactievermogen. Het geeft systeem- en opslagverkopers de mogelijkheid om een gedifferentieerd product aan te bieden. Met de DCP1000 kunnen de systeemleveranciers een betere, snellere en goedkopere eindoplossing aanbieden. SSD’s zijn veelvoorkomend in datacenters en bedrijfsomgevingen, omdat ze in veel gevallen een aanzienlijk voordeel bieden. Ze zijn te vinden in veel implementaties, waaronder Front End Web, Media Streaming, E-mail/ Collaboration, Data Warehousing, AI/Data Mining, Virtualization/VDI, OLTP Acceleration, Caching Layer en HPC. Ferdi van der Zwaag

• WAT ZIJN DE VEREISTEN OM ER HET MEESTE UIT TE HALEN? De belangrijkste vereiste voor High Performance Computing (HPC) omgevingen is prestatie. HPC-workloads zijn data-intensief; bij een

groter aantal streams worden ondersteund door slechts één enkele

snellere opslag zijn de prestaties dus ook beter. HPC-oplossingen

SSD. De DCP1000 heeft een sequentiële prestatie die twee tot drie

profiteren van een hoge Input/Output per second (IOPS) en verwer-

keer hoger is dan andere oplossingen (zoals de Intel P3600) en

kingssnelheid met een lage latentie. De DCP1000 is een van de best

kan daarom twee tot drie keer het aantal streams per apparaat

presterende oplossingen in de markt voor HPC-workloads. In 2018

ondersteunen. De DCP1000 is concurrerend geprijsd in vergelijking

zal naar verwachting 60 procent van de bedrijven HPC-omgevingen

met andere oplossingen met vergelijkbare prestaties, waardoor het

nodig hebben voor bedrijfskritische activiteiten.

aantrekkelijk is om de DCP1000 te verkopen/integreren ten opzichte van andere oplossingen. n

• HOE VERHOUDT DCP1000 VAN KINGSTON ZICH TOT ANDERE SSD’S OP DE MARKT? Het streamen van grote hoeveelheden data vereist een hogere sequentiële prestatie, en met behulp van een DCP1000 kan een

server 2 rent Server Rental Solutions

TIJDELIJK SERVER EN STORAGE HUREN?

Levertijd overbrugging Migratie Hard- & software matig Investeringsuitsel

Technische ondersteuning

Levering binnen 24 uur

Verhuizing zonder risico Kortstondige projecten Applicatie testen Gaat de voorgestelde

nieuwe configuratie wel werken? Test d.m.v huren.

Maatwerk

24/7 bereikbaar

Vraag nu uw offerte aan via:

www.server2rent.nl of bel naar +31 (0) 318 495 300

Server2Rent

Plesmanstraat 52 3905KZ Veenendaal

DCW JULI STRATEGIE

VEILIG VORMGEVEN VAN DIGITALE TRANSFORMATIE

HERKEN EN MINIMALISEER DE UITVALSRISICO’S VAN EEN IT-INFRASTRUCTUUR Om economische redenen is het voor veel middelgrote bedrijven moeilijk de eigen IT-experts alleen in te zetten voor de monitoring van IT-systemen. De oplossing? Een slim monitoring-softwareprogramma dat de grotendeels geautomatiseerde infrastructuur rondom de computerruimte bewaakt.

Steeds meer bedrijven zijn tegenwoordig aan-

beschikbare functies van de DCIM-software

moeten bijvoorbeeld niet alleen bij een uitval

gewezen op continu beschikbare IT-systemen.

te gebruiken, adviseren wij een focus op de

bijspringen, maar ook het primaire circuit van

Een uitval van de IT kost tenslotte veel geld en

centrale kengetallen rondom het energiema-

het secundaire scheiden en op die manier alle

vertrouwen. Zo toonde het Availability Report

nagement, de beschikbaarheid en de veilig-

netstoringen uitfilteren. Het bewaken van de

2017 van Veeam aan dat de IT-systemen bij

heidsrelevante parameters. Een uitbreiding

UPS-systemen is daarom beslist noodzakelijk.

een storing gemiddeld 45 minuten platliggen.

van de DCIM-ondersteuning richting het moni-

Ook dient de koeling, van de opwekking en

De gemiddelde kosten van een uitval liggen

toren van ITIL-georiënteerde processen (IT

verdeling tot het afvoeren van de warmte,

rond de 20,4 miljoen euro per bedrijf. Hier

Infrastructure Library) zal voor elke op het

continu

komt het verlies aan vertrouwen bij klanten

middensegment gerichte IT een uitdaging

zonder een functionerende koeling vindt er

en partners nog bij. Dit zijn indrukwekkende getallen die het belang van een permanente en preventieve controle van het eigen IT-landschap benadrukken. Softwaretools voor het Datacenter Infrastructure Management (DCIM) vormen daarom een belangrijk onderdeel van elke IT-omgeving. Juist voor kleine en middelgrote bedrijven is DCIM de ideale tool om

worden

gecontroleerd.

Want

oververhitting van de apparaten plaats.

‘DE GEMIDDELDE KOSTEN VAN EEN UITVAL LIGGEN ROND DE 20,4 MILJOEN EURO PER BEDRIJF‘

de bedrijfszekerheid van de IT-omgeving te

Software alleen is echter niet voldoende: bedrijven hebben een omvangrijk concept nodig dat alle voor een onderbrekingsvrije werking van de IT benodigde afdelingen en medewerkers bij de bewaking betrekt. Dat is behalve de IT-afdeling onder andere het facility management, eventueel de gebouwen

verbeteren. Een monitoringsysteem zou de

vormen. Daarom zou het project in meerdere

beveiliging en afhankelijk van de beschikbaar-

serverracks, de voeding en de klimatisering

afgeronde deelprojecten moeten worden

heidswens en de branche ook technici bij de

continu scannen op eventuele problemen en

verdeeld om de DCIM-software stapsgewijs

online-verkoop en de productie.

het technische personeel alsmede de gebou-

via diverse infrastructuurcomponenten te

wenbeveiliging vroegtijdig informeren.

implementeren.

TRANSFORMATIE VAN START

Een belangrijke factor voor het verhogen van

tegenwoordig te overzien. Aanbieders leve-

In de eerste plaats is het van belang dat

de bedrijfszekerheid is het monitoren van de

ren universeel toe te passen drivers voor de

IT-managers al in het voortraject van de plan-

complete voedingsstroom naar de server. Valt

integratie van externe apparaten, bijvoor-

ning met betrekking tot monitoring ervoor

één van de componenten in de voedingsketen

beeld uit de gebouwentechniek. Flexibel

zorgen de complexiteit van de bewakings

uit, dan zitten de servers zonder stroom.

configureerbare protocolconverters dragen de

oplossing te verminderen. In plaats van alle

Onderbrekingsvrije voedingssystemen (UPS)

gewenste meetwaarden vervolgens over aan

De kosten voor de installatie van een structuur overkoepelend DCIM-monitoringsysteem zijn

DCW JULI STRATEGIE

ANDRÉ HIDDINK PRODUCT MANAGER IT INFRASTRUCTUUR RITTAL TEKST

De hoofdtaak van een DCIM-softwareprogramma is het realtime bewaken van de fysieke infrastructuur van een computerruimte met behulp van geschikte sensoren. De berekende gegevens zijn in gebundelde vorm beschikbaar voor de beheerder.

de IT-besturing, waar de monitoring op ge-

KLEINE OPLOSSING TESTEN

BEPALEN VAN VEILIGHEIDSBEHOEFTE

standaardiseerde wijze wordt gepresenteerd.

DCIM-systemen zijn ontworpen voor de

Een eerste inventarisatie helpt bij het bepalen

bewaking van complete computerruimten en

van de eigen IT-veiligheidsbehoefte. Belangrij-

NIEUWE ORGANISATIESTRUCTUREN

bieden daarom een breed palet aan functies.

ke vragen zijn bijvoorbeeld: Welke IT-syste-

Bedrijfsconcepten en verantwoordelijkheden

Wie slechts enkele serverracks exploiteert,

men zijn bedrijfskritisch en daarom van

zijn vaak historisch gegroeid. Met de introduc-

heeft vaak voldoende aan de software die

wezenlijk

tie van een nieuw DCIM-systeem zouden

door de betreffende rack-fabrikant wordt

taken dienen permanent door de IT-systemen

IT-managers vraagtekens moeten plaatsen bij

aangeboden. Bedrijven zoals Rittal leveren

te worden uitgevoerd? Zijn er continu IT-des-

de bestaande structuren. Door de verant-

bijvoorbeeld met het systeem RiZone een

kundigen beschikbaar? Is er sprake van slechts

woordelijkheden te herorganiseren, kunnen

modulair opgebouwde DCIM-toepassing, die

één IT-standplaats of meerdere? Aan de hand

kostenplaatsen zinvoller worden toegewezen

ook in kleine ruimten zinvol en snel kan

van deze en andere vragen kunnen technici al

of kan een alarm praktischer worden gereali-

worden geïmplementeerd. Indien gewenst

tijdens de eerste stap de veiligheidsbehoefte

seerd, bijvoorbeeld wanneer de beveiliging

kan dit systeem tevens voor de bewaking van

inschatten en van daaruit een concept voor

direct in de alarmketen is opgenomen.

complexe infrastructuren worden gebruikt.

monitoring opstellen. De systemen dienen ten

belang?

Welke

administratieve

DCW JULI STRATEGIE

minste te worden bewaakt op temperatuur,

kosten in de computerruimte te optimaliseren

ke personen op welk moment toegang tot de

voeding, toegangsbeveiliging en brandbeveili-

en transparanter te verdelen. Dit is nuttig

IT-systemen hebben. Hiervoor dient het moni-

ging. Lopen in oudere gebouwen de water

wanneer de IT en het facility management

toringsysteem te registreren wanneer de deur

leidingen en verwarmingsbuizen door dezelf-

in dezelfde mate gebruikmaken van de IT-

van een serverrack wordt geopend. Dit is

de ruimte waarin ook de serverracks staan,

omgeving. Duidelijke kengetallen, trends en

vooral van belang wanneer de IT-racks uitslui-

dan is een waterdetectiemelder een zinvolle

verbruikersgerichte facturatie helpen de IT-

tend in een eenvoudig beveiligde technische

investering.

organisatie zichzelf economisch rendabel te

ruimte of zelfs in een printerruimte staan. Een

positioneren en de kosten in alle vakgebieden

elektrische handgreep in combinatie met een

te differentiëren.

lezer biedt meer zekerheid: hiermee kan ook

De componenten voor klimatisering, stroom-

de toegang van meerdere personen gedetail-

beveiliging en -verdeling communiceren via de

Wie de IT-bedrijfskosten wil optimaliseren,

managementsoftware. Aanvullend kunnen

dient daarvoor eerst het exacte stroomver-

sensoren voor talrijke bedrijfsparameters zo-

bruik te bepalen. Een effectief energiema-

MEER DAN MONITORING

als vocht, stroomopname, openingsstatus van

nagement is gebaseerd op de hoeveelheid

Met DCIM ondersteunen IT-managers de

de rack-deuren en temperatuur aan de conso-

stroom die servers en netwerkcomponenten

transformatie van de computerruimte naar

le worden gekoppeld. Via gestandaardiseerde

verbruiken. Power Distribution Units (PDU’s)

een soort van IT-fabriek met volledig geauto-

interfaces, zoals bijvoorbeeld voor BACnet,

met meetfunctie geven gedetailleerde infor-

matiseerde processen. Daar waar de IT-

een netwerkprotocol voor de gebouwen

matie over het stroomverbruik binnen het

componenten vroeger nog handmatig werden

beveiliging, kan de software ook een koppe-

IT-rack. Wie slechts enkele serverracks exploi-

onderhouden, geconfigureerd en bewaakt,

ling met het facility management tot stand

teert, kan deze waarden natuurlijk ook door

dient de ideale computerruimte nu groten-

brengen. Vanuit dit totaal aan data kan een

het facility management laten bepalen. Bij-

deels autonoom te functioneren. De IT-

zeer nauwkeurig beeld met betrekking tot de

voorbeeld met een traditionele kWh-meter.

infrastructuur stelt de voor verschillende

gangbare

netwerkprotocollen

met

actuele status van de IT-systemen alsmede de

leerd en automatisch worden vastgelegd.

workloads benodigde IT-resources afhankelijk VEILIG AFSLUITEN

van de behoefte ter beschikking en berekent

Voorschriften zoals Basel II verplichten bedrij-

het verbruikte vermogen volgens het principe

KOSTENTRANSPARANTIE VERHOGEN

ven om aan bepaalde IT-beveiligingsnormen

‘de vervuiler betaalt’. Zo worden de kosten

Met een DCIM-toepassing is het mogelijk de

te voldoen. Hieronder valt het vastleggen wel-

over alle bij de IT-activiteiten betrokkenen

bijbehorende infrastructuur worden geschetst.

verdeeld en kent elke eenheid haar verantwoordelijkheden. DCIM draagt met name bij aan de continuïteit van de energievoorziening en de klimaatregeling aan de infrastructuur zijde, de fysieke beveiliging rond de IT-racks en het bouwen van een brug tussen de infrastructuur en de actieve IT-componenten. De hoge mate van automatisering die hiermee kan worden bereikt geeft IT-experts meer vrijheid voor de strategische verdere ontwikkeling van de computerruimte. DCIM is echter geen allesomvattend instrument voor alle aspecten van de IT-activiteiten. In de praktijk werkt DCIM parallel aan zeer gespecialiseerde monitoringtools die bijvoorbeeld netwerken, databanken of applicatieservers bewaken. Aan de andere kant van het spectrum is in een heterogeen en complex IT-landschap nog steeds een overkoepelend controle-instrument op de IT-besturing nodig Temperatuurbewaking is een minimumvereiste voor een efficiënte en veilige werking van de IT.

om het geheel voor mensen overzichtelijk te

Monitoringsystemen - zoals het modulair opgebouwde Computer Multi Control (CMC) III-systeem van

houden. n

Rittal - maken het mogelijk om IT-omgevingen efficiënt te bewaken.

HEt keNNiseveNt Over COMputerruiMtes, DataCeNters eN ClOuD COMputiNg

iT ROOM iNfRA 2018 13 NOveMBer 1931 CONgresCeNtruM DeN BOsCh

• AlwaYs ON! • COst CONtrOl • Risk & SECurity • SustaiNaBility • TreNDs

Registreer u online voor een bezoek aan het event Bekijk de deelnamevoorwaarden op de website

www.itrOOMiNfra.Nl

DCW JULI ENERGIE

START-UP KOPPELT ENERGIEVOORZIENING LOS VAN IT-SYSTEMEN

VPS VIRTUALISEERT POWER-INFRASTRUCTUUR VAN DATACENTERS Een datacenter dat met het concept van software-defined power aan de slag wil, zal in feite binnen zijn faciliteit een smart grid moeten implementeren. Compleet met sensoren, strategisch geplaatste batterijen voor energieopslag en -distributie en uiteraard software die gebruik en aanbod meet en analyseert, zodat vraag en aanbod op elkaar afgestemd kunnen worden. Precies dat is de ambitie van Virtual Power Systems, een Californische start-up.

Het is interessant om te zien dat de CEO van

tussen. Net als gebeurde toen VMware en

dan verplaatst de software deze naar een loca-

VPS - Steve Houck - niet zozeer een achter-

andere partijen met servervirtualisatie begon-

tie waar te weinig beschikbaar is. Of zorgt het

grond heeft in de wereld van energiesystemen

nen. In dat geval ‘draait’ een applicatie in een

ervoor dat de op strategische posities binnen

of elektrotechniek, maar juist afkomstig is uit

gevirtualiseerde server, die op zijn beurt weer

het datacenter geplaatste lithium-ion batterij-

de IT-wereld. Hij heeft gewerkt voor onder an-

gebruikmaakt van de verwerkingscapaciteit

en worden geladen. Is ergens een gebrek aan

dere storage-gigant EMC, virtualisatiespecialist

van een hardwarematige computer. Waarbij de

energie, dan kan vanuit de batterijen extra

VMware en Datacore, een speler in de wereld

applicatie echter wel degelijk ‘denkt’ dat hij

energie worden betrokken. De letters ICE staan

van data storage.

met een hardwarematige server te maken

overigens voor ‘Intelligent Control of Energy’.

heeft. Zo kan de beschikbare hardwareBEKENDE CONCEPTEN

capaciteit veel beter benut worden en kunnen

Is dit concept klaar en al te koop? Nee, zover is

In feite combineert Virtual Power Systems een

virtuele servers makkelijk worden verplaatst.

het nog niet. Het bedrijf zegt echter wel aan proof of concept-opstellingen te werken, waar-

aantal bekende concepten. Dat is allereerst het idee van een hybride auto. Die kent een speci-

ICE-SOFTWARE

bij - niet geheel onverwacht natuurlijk - vooral

aal pakket aan batterijen die twee functies

Verplaats dit idee nu eens naar de energievoor-

hyperscalers zijn betrokken en partijen als SAP

kennen. Waar nuttig en nodig stroom leveren

ziening binnen een datacenter en we hebben

die grote software-installaties hosten voor hun

zodat de auto kan rijden. En zodra de auto in

het idee van VPS kort en bondig uitgelegd.

klanten. Daarnaast werkt het bedrijf naar eigen

staat is om zelf stroom op te wekken, wordt de

Hierbij wordt tussen de klassieke power-infra-

zeggen samen met onder andere fabrikanten

batterij gebruikt om energie in op te slaan.

structuur van het datacenter en de IT-appara-

van UPS-systemen, zodat ook deze componen-

Zodra die energie weer nuttig gebruikt kan

tuur een speciale softwarelaag gelegd. Deze

ten in een gevirtualiseerde power-infrastruc-

worden, kan uit deze voorraad worden geput.

meet enerzijds de vraag naar energie en krijgt

tuur kunnen worden opgenomen. ■

En zo is de cirkel rond.

anderzijds vanuit de power-laag info over de beschikbaarheid van energie. Deze vraag en

Meer weten? Kijk op:

De tweede trend is virtualisatie en orkestratie.

aanbod brengt het bij elkaar. Hierbij probeert

http://virtualpowersystems.com

Het bedrijf heeft een aanpak ontwikkeld waar-

deze ICE geheten software de juiste hoeveel-

bij IT-hardware niet langer 1-op-1 is gekoppeld

heid energie naar het juiste IT-rack te sturen.

aan het energienetwerk. Hier zit nu een laag

Ontstaat ergens een overschot aan energie,

DCW JULI TECHNOLOGIE

DATACENTERS VAN GOOGLE STAPPEN OVER OP LIQUID COOLING

VAN DE REDACTIE TEKST

NIEUWE AI-CHIPS KUNNEN NIET ZONDER VLOEISTOFKOELING Onlangs organiseerde Google weer zijn zogeheten I/O Conference. Hier kondigt het bedrijf steevast veel nieuwe ontwikkelingen aan. Voor de datacenterwereld waren dit keer met name de nieuwe TPU 3.0-chips interessant. Deze voor machine learning en artificial intelligence bedoelde processoren produceren namelijk zoveel warmte dat deze alleen nog met vloeistof kunnen worden gekoeld.

De Tensor Processing Unit is

hiermee zijn eigen super-

inmiddels toe aan zijn der-

computers. De TPU’s worden

de generatie.

opgesteld in pods die ieder

Google gebruikt veel ma-

bestaan uit acht racks. Deze

chine learning- en andere

pods werken als één sys-

AI-technieken. Bijvoorbeeld

teem en kennen dan een

voor spraakherkenning of

verwerkingscapaciteit

voor het vinden van patro-

11,5 Petaflop. Dat zijn aan-

nen in grote hoeveelheden

tallen

gebruikersdata. Dat zoeken

voorheen nauwelijks wer-

naar

den gehaald door supercom-

verbanden

gebeurt

binnen zogeheten ‘modellen’. Het concern heeft

verwerkingen

van die

puters die voor wetenschapMoederboard met 4 TPU’s met direct-to-chip vloeistofkoeling.

eigen software ontwikkeld

pelijke

doeleinden

zijn

bedoeld.

waarmee deze modellen kunnen worden ontwikkeld en - zoals dat heet - getraind. Hierbij

TPODS VAN 8 RACKS

wordt het model gevoed met grote hoeveelheden data, waardoor het

Het nadeel is alleen wel dat hierbij zeer veel warmte vrijkomt. Wat

steeds beter wordt in het herkennen van patronen in die gegevens.

betekent dat deze pods van acht kabinetten speciale koeling nodig

Mooi voorbeeld: foto’s. Door enorme hoeveelheden foto’s aan zijn

hebben. Google past daarbij nu liquid cooling toe. Aangezien die soort

AI-modellen aan te bieden, wordt Google steeds beter in het herken-

AI-voorzieningen in principe in ieder datacenter van Google aanwezig

nen van het beeld dat te zien is in foto’s.

is, stapt het concern dus in al zijn datacenters over op vloeistofkoeling.

SUPERCOMPUTERS

Hoe deze koeling-met-vloeistof precies in zijn werk gaat, laat Google

De software waarmee Google deze modellen bouwt, heet TensorFlow.

in het midden. Op foto’s van TPU-moederborden (zie illustratie) is te

Zo’n model vereist zeer snelle hardware, die het bedrijf eveneens in

zien dat het gaat om een zogeheten direct-to-chip aanpak waarbij de

eigen beheer ontwikkelt. Dit zijn de eerder genoemde Tensor Proces-

koelvloeistof via koperplaatjes naar de chips wordt geleid. Er is dus

sing Units of TPU’s. Deze chips zijn geoptimaliseerd voor machine

geen sprake van oudere technieken als warmtewisselaars die in racks

learning en AI. In tegenstelling tot bij Intel-processoren die bedoeld

zijn opgenomen, maar ook niet van nieuwe en meer geavanceerde

zijn voor een hele brede reeks van taken en activiteiten.

vormen van liquid cooling zoals immersion cooling. ■

Door allerlei niet voor AI noodzakelijke functies weg te laten, kunnen deze TPU’s zeer snel patronen achterhalen. In feite bouwt Google

DCW JULI PRAKTIJK

ELEKTROTECHNISCHE VOORZIENINGEN IN DATACENTER VOLLEDIG VERNIEUWD

SERVERRUIMTE SVRZ KLAAR VOOR TOEKOMSTIGE GROEI De serverruimte van Stichting Voor Regionale Zorgverlening (SVRZ) is onlangs vernieuwd, waarbij onder andere de elektrotechnische voorzieningen volledig op de schop zijn gegaan. Datacenterspecialist All IT Rooms nam het ontwerp van het datacenter en de projectcoördinatie voor zijn rekening, terwijl de technische werkzaamheden zijn uitgevoerd door lokale partners van SVRZ uit Zeeland. “Onze nieuwe serverruimte is nu volledig voorbereid op de toekomst”, zegt Adrie Joosse, IT-manager bij SVRZ.

SVRZ is een specialist in ouderenzorg in de provincie Zeeland en biedt

hun werk niet efficiënt uitvoeren. Denk hierbij aan informatie over

een totaalpakket van zorgdiensten waarbij wonen, welzijn en zorg op

medicatie en het zorgplan van cliënten, maar ook aan contactgegevens

elkaar afgestemd zijn. De organisatie kent vijftig tot zestig verschillende

van familieleden”, aldus Joosse. “Indien deze informatie niet beschik

vestigingen, die in omvang variëren. Er zijn ruim 3.000 werknemers

baar is, ondervinden onze medewerkers hier veel hinder van.”

actief voor de zorgorganisatie. “Vanuit het datacenter in Middelburg verzorgen wij het centrale service

“Sinds enige tijd bieden wij daarnaast ook telefonie en zorgalarmering

platform voor de volledige organisatie”, legt Joosse uit. “Dit betekent in

aan vanuit ons datacenter. We beschikken weliswaar over een back-up

de praktijk dat vanuit de serverruimte applicaties, telefonie en zorg

voorziening op locatie die indien nodig deze functies in beperkte mate

alarmering worden aangeboden aan eindgebruikers, waarbij met name

kan overnemen, maar downtime zorgt er bijvoorbeeld wel voor dat we

het Elektronisch Cliëntendossier (ECD) van cruciaal belang is voor onze

geen directe spreek-/luisterverbindingen meer kunnen opzetten met

medewerkers.”

vestigingen”, legt Rocco Rentmeester, hoofd huisvesting en onderhoud bij SVRZ, uit.

STEEDS BELANGRIJKER “De factor ‘informatie’ wordt ook binnen onze organisatie van steeds

Joosse voegt toe: “De introductie van telefonie en zorgalarmering heeft

groter belang. Zonder de juiste informatie kunnen onze medewerkers

voor een belangrijke omslag gezorgd. Het gaat niet langer uitsluitend over zorgapplicaties, maar nu ook over cliëntveiligheid. Dit heeft onze focus op de serverruimte versterkt en onze afhankelijkheid van dit datacenter nog duidelijker gemaakt.” PROBLEMEN “We hebben in het verleden een aantal keren problemen ervaren met de noodstroomvoorziening voor ons datacenter. Bepaalde dienstverle ning kon hierdoor bij een stroomstoring niet langer worden aangebo den”, zegt Joosse. “Deze problemen waren telkens terug te leiden naar de elektravoorzieningen in het hoofdkantoor, die niet langer berekend waren op de IT-vraag vanuit SVRZ.” Rentmeester voegt toe: “Enige tijd geleden is het hoofdkantoor van SVRZ in Middelburg gerenoveerd. In navolging van deze renovatie wil den we in kaart brengen hoe kwetsbaar onze IT-voorzieningen in de

DCW JULI PRAKTIJK

WOUTER HOEFFNAGEL JOURNALIST TEKST

In de toekomst wil SVRZ iedere drie jaar een nieuwe quickscan van de serverruimte laten uitvoeren om te controleren of alle zaken nog op orde zijn. V.l.n.r.: Rocco Rentmeester (SVRZ), Adrie Joosse (SVRZ), Robert Wisseloo (All IT Rooms) en Ronald Kok (All IT Rooms). Fotografie Paul Kampman. praktijk zijn. Om de huidige staat van onze serverruimte in beeld te

van onze medewerkers toch niet konden doorwerken. Bij het vernieu

brengen, hebben we All IT Rooms gevraagd een quick scan uit te voe

wen van onze serverruimte is er daarom voor gekozen nagenoeg het

ren. Op basis van deze analyse kregen we vanuit het management van

volledige hoofdkantoor in Middelburg achter het noodstroomaggregaat

SVRZ de middelen om de serverruimte en de elektrotechnische voor

te plaatsen, zodat alle medewerkers kunnen doorwerken.”

zieningen volledig op orde te brengen.” NIET MEEGEGROEID SINGLE POINTS OF FAILURE

“Deze keuze zorgt ervoor dat de capaciteit van de UPS en het

De quickscan is uitgevoerd door Robert Wisseloo, consultant, project

noodstroomaggregaat ruim berekend moet zijn. Iemand kan immers

leider en Accredited Tier Designer bij All IT Rooms. Wisseloo: “De scan

allerlei extra apparatuur aansluiten op het stopcontact bij zijn werkplek,

bevestigde het vermoeden dat de elektrotechnische voorzieningen in

waardoor de noodstroomvoorziening ook deze apparaten zal moeten

het datacenter niet op orde waren. De ruimte was uiteraard voorzien

voeden”, aldus Wisseloo.

van een UPS en een noodstroomaggregaat, maar alle verbindingen tussen de verschillende componenten waren enkelvoudig uitgevoerd.

Joosse voegt toe: “Zowel een serverruimte als een organisatie is continu

Dit betekent in de praktijk dat meerdere single points of failure aanwe

in ontwikkeling, wat ook invloed heeft op de gebruikte apparatuur en

zig waren in de infrastructuur. Daarnaast was bekend dat het nood

de energie die deze apparatuur verbruikt. Ons oude noodstroomaggre

stroomaggregaat onvoldoende capaciteit had om de energievoor

gaat was rond 2005 geplaatst, terwijl de IT-belasting sindsdien continu

ziening van het hele kantoor te kunnen overnemen.”

istoegenomen. Het is dan ook niet verwonderlijk dat dit noodstroom aggregaat niet langer aan onze behoeften voldeed.”

Niet alleen de IT-voorzieningen, maar ook verschillende werkplekken waren achter de UPS en het noodstroomaggregaat geplaatst. “Dit was

“Om een dergelijke mismatch te voorkomen, is het cruciaal het energie

een bewuste keuze die ervoor zorgt dat een aantal medewerkers ook

verbruik continu te meten, zodat inzichtelijk is hoe dit verbruik zich

gedurende een stroomstoring kan doorwerken”, legt Rentmeester uit.

ontwikkelt en of de huidige elektrische voorzieningen nog voldoen. Dit

“Tegelijkertijd was slechts een beperkt aantal werkplekken achter het

is helaas iets wat veel partijen vergeten, terwijl dit in het ergste geval

noodstroomaggregaat geplaatst, waardoor bij een stroomstoring veel

kan leiden tot uitval van de IT-voorzieningen”, aldus Wisseloo.

DCW JULI PRAKTIJK

het datacenter en hoeveel energie verbruiken de koelen IT-systemen? Ook wordt via dit monitoringsysteem automatisch alarm geslagen indien afwijkingen worden gedetecteerd, waardoor wij direct kunnen ingrijpen en kunnen voorkomen dat deze afwijkingen tot problemen leiden.” NAUWE SAMENWERKING All IT Rooms is gedurende het project opgetreden als adviseur en projectcoördinator, terwijl de uitvoerende werkzaamheden grotendeels zijn uitgevoerd door lokale partners van SVRZ uit Zeeland. Wisseloo: “Opvallend hierbij was de mate van samenwerking met de IT-afdeling en het projectteam van SVRZ. Het projectteam is nauw betrokken Ronald Kok, directeur van All IT Rooms, legt uit: “Een datacenter kan

geweest bij zowel het ontwerp als de uitvoering van het project. Zo ben

prima vijftien jaar mee, maar het is in de meeste gevallen wel nood

ik gevraagd mee te gaan naar de vergadering van de stuurgroep om

zakelijk in deze periode enkele aanpassingen te doen aan de elektro

het projectplan voor het optimaliseren van het datacenter te presente

technische en de klimaatvoorzieningen. Een datacenter is immers geen

ren. Door de nauwe samenwerking is het project soepel verlopen.”

statisch geheel. Niets is veranderlijker dan een ICT-omgeving.” Het datacenter is in maart opgeleverd. “We hebben de nieuwe server EXTRA RUIMTE

ruimte geopend door simpelweg de hoofdschakelaar om te zetten en

Op basis van de uitgevoerde quickscan is een plan gemaakt om het

de ruimte dus af te sluiten van het reguliere energienetwerk. De nood

bestaande datacenter te optimaliseren. Hierbij is niet alleen gekeken

stroomvoorzieningen zijn hiermee dus direct aan een vuurproef onder

naar de energievoorziening, maar ook naar de koeling en de blusgas

worpen”, aldus Wisseloo. Het systeem heeft zich daarnaast inmiddels

installatie. Daarnaast is het datacenter nu direct bemeten op eventuele

bewezen tijdens een recente stroomstoring waar SVRZ mee is gecon

toekomstige groei, aangezien SVRZ verwacht langere tijd in haar

fronteerd. De serverruimte en alle werkplekken op het hoofdkantoor

huidige pand gevestigd te blijven.

van de zorgorganisatie bleven tijdens deze storing probleemloos functioneren.

Wisseloo: “Op basis van de vereisten ben ik gaan passen en meten om de bestaande serverruimte efficiënter in te delen, zodat meer ruimte

IEDERE DRIE JAAR

ontstond voor eventuele toekomstige uitbreidingen. Uiteindelijk heb

In de toekomst wil SVRZ iedere drie jaar een nieuwe quickscan van de

ben we door een slimme indeling te maken drie extra racks en twee

serverruimte laten uitvoeren om te controleren of alle zaken nog op

UPS-systemen aan de bestaande ruimte weten toe te voegen.”

orde zijn. Ook wordt hierbij gekeken naar de IT-belasting in het data

Joosse vult aan: “Ook is de keuze gemaakt meer IT-apparatuur aan ons

center om zeker te stellen dat de UPS en het noodstroomaggregaat nog

monitoring-systeem te koppelen, waardoor we ons datacenter veel

over voldoende capaciteit beschikken. Joosse: “Dit geeft een stukje

nauwkeuriger in de gaten kunnen houden. Zo kunnen we precies

extra zekerheid en zorgt dat ons datacenter in de pas blijft lopen met de

nagaan hoe de koeling presteert. Wat is bijvoorbeeld de temperatuur in

ontwikkelingen binnen SVRZ.” ■

DCW JULI BLOG PETRUS POSTMA BLOC

LEF

Mijn dochter vroeg me laatst wat zure regen is. Bijzonder toch, dat

UITDAGING

een meid van 10 niks weet over één van onze grootste klimatologische

Wat ik met deze voorbeelden uit de bouw duidelijk wil maken, is het

uitdagingen van de vorige eeuw. Dat probleem hebben we als maat-

volgende.

schappij opgelost omdat we ons beseften dat de wereld onleefbaar zou

• Er is een maatschappelijke uitdaging waar we niet aan ontkomen.

worden als we niks zouden doen. En dus hebben we het probleem aan-

• Er is een ontwikkelaar, architect of opdrachtgever die hier werk van

gepakt.

wil maken. • Het wordt de nieuwe standaard.

RWANDA

Hier moeten we de parallel trekken met de wereld van datacenters. We

Het nieuws gevolgd over plastics de laatste tijd? Omdat we als maat-

hebben mannen en vrouwen met lef nodig die de nieuwe standaard

schappij ervaren dat de gevolgen van afvalplastics de wereld onleef-

zetten!

baar maken is het gebruik ervan verboden (Rwanda als eerste land !), neemt de EU de eerste stappen in het verbod op gebruik, wil China onze

MENSEN MET LEF

troep niet meer verwerken en maken we in Nederland olie uit plastics.

En vergeet niet welke rol datacenters in een veranderende maatschappij hebben. Bijna iedere sector in onze economie maakt op dit moment

Over impact gesproken. Elon Musk komt met de Tesla op de markt, een

een data-driven transitie door. De dragende kracht onder die transitie is

moddervette bak die ook nog eens hartstikke duurzaam is. Zonder

data. De core business van datacenters. Simpel gezegd, het is heel

CO2-emissie. Echte disruptie die leidt tot een ongekende shift in hoe

onverstandig te denken dat, nu onze consumptiemaatschappij als een

wij tegen mobiliteit aan kijken. Zowel in de ontwikkeling van nieuwe

malle aan het verduurzamen slaat, de ruggengraat van de nieuwe

modellen door alle concurrenten als in ons belastingbeleid. Het loont

economie achter kan blijven. Sterker nog, ze zou voorop moeten lopen!

gewoon om elektrisch te rijden als je naar de total cost of ownership kijkt. En steden als Madrid en Parijs laten jouw fossiele auto straks

Daarvoor hebben we mensen nodig. Met lef. Met zicht op de onvermij-

gewoon niet meer binnen.

delijkheid van de energietransitie en het lef om daar nu op te investeren. Zodat datacenters in Nederland binnen 3 jaar wereldwijd de

EINDBAAS

benchmark zijn.

Natuurlijk, ons klimaatprobleem is veel ingewikkelder en groter. Maar het maatschappelijk besef dat CO2-emissies een mega-

De onvermijdelijkheid en de urgentie zijn er. De technologie en de

probleem zijn en dat we er alles aan moeten doen om daarmee op te

techniek is er. Nu alleen nog even doen. n

houden, staat wereldwijd als een paal boven water. Oké, de eindbaas van Amerika vindt het een slechte grap, maar alle grote Amerikaanse techbedrijven zijn al lang om. Zo ook in de wereld van het vastgoed. Kijk naar The Edge in Amsterdam, Circl op de Zuidas en het circulaire

Petrus Postma is mede oprichter van het bureau BLOC in Rotterdam. BLOC ont-

paviljoen The Green House in Utrecht en onze eigen projecten The

wikkelt next generation gebouwen, gebieden en concepten, altijd vanuit een

Dutch Windwheel en Dutch Mountains. Dit is de nieuwe standaard in

maatschappelijk transitieperspectief. Duurzaamheid, inclusiviteit en circulariteit

het ontwikkelen van vastgoed. Duurzaam en circulair. De nieuwe stan-

zijn daarbij de kernbegrippen. Petrus werkt als manager aan de circulaire

daard in de bouw is er één van tenminste energieneutraal en als het

transitie van de Westas, van de Greenports en de Nederlandse industrie. Voor

even kan energieleverend.

meer informatie, check www.bloc.nl

DCW JULI STANDAARDISATIE

OPEN STANDARD FOR DATA CENTER AVAILABILITY

OSDA BIEDT NIEUWE AANPAK VOOR DUURZAME DATACENTERS De exponentiële groei van verzameling en verwerking van gegevens ging gepaard met een enorm energieverbruik. Lex Coors van Interxion beschrijft een nieuwe norm die datacenters helpt een balans te vinden tussen de principes van beschikbaarheid en duurzaamheid. Efficiënt energiegebruik van datacenters in combinatie met duurzame

De Green Grid heeft zich als organisatie gerealiseerd dat het tijd was om

energiebronnen is een van de belangrijkste onderwerpen van deze tijd.

aanvullende maatregelen te introduceren en in te voeren om de nood-

Voor de IT-industrie heeft dit zich vertaald in de ‘Groene IT’-trend die

zaak voor alle soorten beschikbaarheidsontwerpen voor datacenters

enkele jaren terug inzette.

weer te geven in combinatie met de mogelijkheid om deze te combineren met duurzaamheid als prioriteit voor datacenterontwerp.

MEER DAN VLIEGVELD De hoeveelheid gegevens die wordt verzameld en verwerkt, is in de loop

OPEN WERKGROEP

der tijd exponentieel toegenomen. Hetzelfde geldt voor de energiebe-

OSDA (Open Standard for Data Center Availability) is een open werk-

hoefte van datacenters waar alle gegevens worden bewaard en verwerkt.

groep, die wordt geleid door experts uit de industrie. De OSDA heeft tot

Het energiegebruik van alle commerciële datacenters in Frankfurt heeft

doel een open kader voor de industrie te vormen, waardoor rekening

onlangs het energiegebruik van de luchthaven van Frankfurt ingehaald.

kan worden gehouden met alternatieve en duurzame energiebronnen

Alle West-Europese datacenters samen gebruikten in 2014 ongeveer net

en tevens de datacenterbeschikbaarheid van deze ontwerpen kan

zo veel energie als twaalf grote energiecentrales. Tegelijkertijd zijn data-

worden bepaald. OSDA bestaat in grote mate uit drie belangrijke

centers blijven groeien door de bloeiende digitale industrie en daardoor is

onderdelen: energiebron, ontwerpconcepten voor faciliteiten en archi-

ook het probleem van het verminderen van de koolstofuitstoot toegeno-

tectuur concepten voor IT.

men. Opinievormers binnen deze industrie hebben op dit probleem gerea-

OSDA houdt rekening met de verschillende elementen van deze drie

geerd en hebben verschillende technische innovaties ontwikkeld om de

onderdelen door elk element punten toe te kennen en een puntentotaal

duurzaamheid

verbeteren.

te berekenen waaruit een score ontstaat voor de architectuur van het

Zonne-energie, brandstofcellen, zeewaterkoeling, gebruik van grond

afzonderlijke datacenter. Door dit totaal kan het resultaat worden verge-

waterlagen, vloeistofkoeling en andere voortdurende ontwikkelingen

leken met de traditionele vier categorieën (basic non-redundant, basic

ondersteunen de groene datacenterbeweging.

redundant, concurrent maintainable en fault tolerant), waarvan OSDA de

efficiëntie

van

datacenters

beschikbaarheid ook heeft aangegeven. Deze norm biedt de vrijheid om CLASSIFICATIESYSTEMEN

bij ontwerpen rekening te houden met duurzaamheidseisen, terwijl

Huidige datacenterclassificatiesystemen zoals BICSI 002, de Tier-

tegelijkertijd de beschikbaarheid niet in het geding komt.

classificatie van het Uptime Institute en TIA 942, die in een vorig tijdperk zijn ontwikkeld, hebben een stevige basis gevormd als indicatie voor

SUPERNETWERK

beschikbaarheid van datacenters. Al deze systemen, inclusief het

Europa werkt bijvoorbeeld hard aan het supernetwerk dat verbonden is

nieuwere EN50600, beschrijven de architectuur- en ontwerpprincipes

met veel verschillende duurzame energiebronnen, en datacenters

op basis van vier niveaus: basic non-redundant, basic redundant, concur-

vertrouwen op het gebruik van dergelijke elektriciteitsbronnen. Het

rently maintainable en fault-tolerant datacenterontwerpen. De belang-

grootste deel van dit netwerk wordt gebouwd in ringen die, in grote

rijkste principes van deze systemen zijn gericht op beschikbaarheid, maar

mate, fouttolerant zijn. Het 110kV-net is bijvoorbeeld gebouwd als

niet standaard op duurzaamheid. BICSI, TIA 942 en Uptime Institute

netwerk. Als een elektrisch ontwerp van een datacenter profiteert van

beschrijven bijvoorbeeld het gebruik van UPS’en en dieselgeneratoren als

een dergelijke netwerkverbinding met goede beschikbaarheid, kan dit

basis voor de ontwerpen.

resulteren in een operationele beschikbaarheid van 99,999%, terwijl een

DCW JULI standaardisatie

LEX COORS CHIEF DATACENTER TECHNOLOGY AND ENGINEERING OFFICER BIJ INTERXION TEKST

dergelijke site op grond van de huidige normen onder het ‘basic non-

zijn vanaf nu beschikbaar. De Green Grid werkt met experts uit de

redundant’-niveau terecht zou komen.

industrie om OSDA verder te verfijnen en het te vestigen als aanvullende methode voor de classificatie van datacenterarchitecturen.

De berekening waarop OSDA gebaseerd is, is gemaakt op basis van

Juli 2018 zal de test tool om de verschillende ontwerp beschikbaarheid

waarschijnlijkheidsberekeningen

opties te berekenen worden vrijgegeven op de TGG website.

van

series/parallelle

component

configuraties om de ‘vier niveaus’ te bepalen. Hieronder vallen ook

Bijdragen zijn welkom! ■

methoden die rekening houden met toekomstige ontwerpen die nog niet ontwikkeld zijn. De IEEE is gebruikt als referentie om de afzonderlijke

Kijk voor meer informatie op www.thegreengrid.org

componenten te waarderen. Er wordt altijd uitgegaan van de slechtste beschikbaarheid van een component, omdat het hele systeem en niet één component de beschikbaarheid bepaalt. OVER DE AUTEUR WAARDERINGSSYSTEEM

Lex Coors is Chief Datacenter Technology and Engineering Officer

Het OSDA-kader en waarderingssysteem is conceptueel bedoeld voor

bij Interxion. Hij is een van de oprichters van het Uptime Institute

gebruik in de vroege stadia van datacenterontwerp en, als zodanig, om

EMEA. Ook is hij lid van de adviesraad van de Green Grid en is hij

het managementteam, de operators en ontwerpers te helpen sociale,

actief als voorzitter van het Governmental Engagement Commit-

bedrijfsgerichte, zakelijke en technische keuzes te maken voor een

tee van de Green Grid. Verder werkt hij als belanghebbende voor

ontwerp dat voldoet aan de zakelijke eisen en gebaseerd is op energie-

het Gemeenschappelijk Centrum voor Onderzoek op het gebied

zuinigheid en duurzaamheid.

van duurzaamheid van de Europese Commissie en de European Data Centre Code van Conduct Metrics Group. Samen met Rob

Een gedetailleerde TGG whitepaper #71 uit december 2016 over de eer-

Bunger van Schneider Electric is hij de belangrijkste redacteur van

ste release van het kader en een basisrekentool om de verschillende

de OSDA-whitepaper.

ontwerpcomponenten te berekenen en tot een totaalscore te komen

DCW JULI VEILIGHEID

DIGITALE REGISTRATIE VERBETERT VEILIGHEID, PRIVACY EN GASTVRIJHEID

DATACENTER VEREIST GOEDE ELEKTRONISCHE REGISTRATIE De veiligheid en bescherming van een datacenter met zijn fysieke infrastructuur én de IT-systemen die hierin zijn ondergebracht, is in de huidige wereld van groot belang. Maar wie heeft realtime inzicht en overzicht van alle aanwezigen op en rond een faciliteit? Is in het geval van een calamiteit of noodsituatie wel bekend wie er aanwezig is? Een elektronische aanwezigheidsregistratie kan hierbij helpen.

Aanwezigheidsbeheer is het registreren en verzamelen van gegevens

systeem geïntegreerd worden, waarbij wordt gebruikgemaakt van de

van de aanwezigen. Het voornaamste doel van een aanwezigen

herkenning van vingerafdrukken. Ook wordt er een foto gemaakt en

registratiesysteem is het correct en effectief verwerken en bijhouden

een handtekening gezet. De gegevens van de bezoeker kunnen aanvul

van de gegevens van medewerkers, bezoekers, contractanten en der

lend geprint en om de pas heen gevouwen worden.

gelijke. Door middel van aanwezigheidsregistratie weet een datacenter manager wie zich in de faciliteit bevindt, welke bezoekers aanwezig zijn

ONLEESBARE LOGBOEKEN

en hoeveel tijd zij in het gebouw hebben doorgebracht.

Er zijn twee manieren om een bezoekersregistratie bij te houden: hand matig in een papieren logboek of via een elektronisch aanwezigenregi

HOE WERKT HET?

stratiesysteem. Een elektronisch aanwezigenregistratiesysteem kent

Het aanwezigenregistratiesysteem wordt gevoed met de informatie uit

voordelen ten opzichte van een papieren logboek. Papieren bezoekers

de toegangscontrole van het datacenter, het ERP- en/of CRM-systeem

logboeken zijn omvangrijk en bieden geen inzicht in bezoekerstrends.

en voor bezoekers door aanmeldingen van de eigen medewerkers. Zij

Daarnaast zijn ze ook niet per se betrouwbaar, kost het veel tijd ze bij te

geven aan dat er een bepaald persoon langskomt. De lobbymedewer

houden en bieden ze bovenal geen bescherming tegen ongewenste

ker kan zodoende direct beoordelen of de bezoeker die zich bij hen

bezoekers.

meldt toegang moet krijgen. De verstrekte toegang is daarbij beperkt tot specifiek aangewezen ruimtes. De medewerkers geven tijdens het

Hoeveel bezoekers waren er vorige week dinsdag op uw locatie? En nu

aanmelden van hun bezoeker namelijk aan tot welke ruimtes deze toe

de intekenlijst toch tevoorschijn wordt gehaald: hoeveel van de ingevul

gang dienen te verkrijgen. De lobbymedewerker kan extra toegang

de gegevens kunt u daadwerkelijk lezen? Het meest voor de hand

verlenen, maar alleen met goedkeuring van de aanmelder.

liggende nadeel van bezoekersregistratie middels pen en papier is dat de ingevulde gegevens soms onduidelijk zijn. Wanneer bezoekers inlog

Nadat de lobbymedewerker heeft geconstateerd dat de persoon gere

gen op papier, wordt het tijdstip van aankomst vaak geschat. Daarbij

gistreerd staat, volgt de inschrijfprocedure waarbij het toegangscontrole

kunnen ook andere bezoekers het logboek lezen en vertrouwelijke

systeem een pas programmeert. In deze applicatie kan een biometrie

informatie over het datacenter verkrijgen. Met een elektronisch

DCW JULI VEILIGHEID

VAN DE REDACTIE TEKST

aanwezigenregistratiesysteem beschikt het datacenter over goed lees

Belangrijke vraag is wel: is het datacenter in geval van nood of bijvoor

bare gegevens, waarbij de privacy bovendien gegarandeerd is.

beeld een brandoefening in staat om alle bezoekers op de locatie te identificeren en te vinden? Binnen het registratiesysteem is een over

Daarnaast biedt een elektronisch aanwezigenregistratiesysteem de

zicht beschikbaar van alle aanwezigen. Deze lijst kan bij noodgevallen

mogelijkheid om eenvoudig bezoekersgegevens op te halen en te

automatisch uitgeprint en/of verstuurd (bijvoorbeeld per e-mail)

analyseren. Deze rapporten kunnen worden gebruikt om aan te geven

worden.

hoe vaak een bezoeker is aangemeld en wie hij bezocht heeft. Die informatie is cruciaal bij veiligheidsonderzoeken of om facturen van

POSITIEVE EERSTE INDRUK

leveranciers en aannemers te controleren. Ook kunnen de gegevens

Wat vertelt de lobby een bezoeker over een datacenter? ‘Een eerste

een organisatie h elpen om te voldoen aan overheidsvoorschriften of

indruk maakt u maar één keer’, luidt het gezegde, dus laat die eerste

organisatiestandaarden.

indruk dan in ieder geval positief zijn. Een systeem met pen en papier oogt niet bepaald hip in een digitale wereld. Een elektronisch aanwezi

VEILIGHEID CRUCIAAL

genregistratiesysteem voegt een modern en betrouwbaar gevoel toe

De exacte drijfveer achter de keuze voor een elektronisch aanwezigen

aan het datacenter en zorgt ervoor dat elke bezoeker op professionele

registratiesysteem kan per faciliteit verschillen, maar over het alge

wijze wordt behandeld. Met een dergelijk systeem laat men bezoekers

meen willen organisaties hun mensen en pand beveiligen. Het regelen

zien dat men zowel hun veiligheid als de veiligheid van de werknemers

en controleren van toegang is een belangrijke stap om dit te bereiken.

serieus neemt.

De wereld is veranderd. Geweld, spionage en terrorisme bedreigen de

VOORDELEN VOOR BEZOEKERS

veiligheid van werknemers en eigendommen. De lobby van een data

In een bezoekerslogboek staan de namen van mensen die de locatie

center is in dit opzicht de eerste verdedigingslinie. Wanneer deze ingang

bezocht hebben. Dit kan gevoelige informatie zijn, waarbij het in veel

niet veilig is, is de faciliteit kwetsbaar. Een elektronisch aanwezigen

gevallen niet wenselijk is dat deze met andere bezoekers wordt

registratiesysteem kan de verkeerde mensen buiten houden en de juis

gedeeld. Met een elektronisch aanwezigenregistratiesysteem wordt

te mensen snel en efficiënt binnenlaten. Het systeem is daarnaast bij

bezoekersinformatie privé en vertrouwelijk behandeld. Een elektronisch

voorbaat al afschrikwekkend. Als een kwaadwillend persoon bij een

registratiesysteem onderstreept de inzet van het datacenter voor de

faciliteit aankomt, is het laatste wat hij of zij wil zien een bemande

veiligheid en privacy van de bezoekers. En omdat ze vooraf geregis

receptie met een computer en een bord met de boodschap dat alle

treerd zijn of snel geregistreerd kunnen worden, voelen bezoekers zich

bezoekers zich moeten melden. Met een elektronisch registratie

bovendien welkom. n

systeem laat het datacenter zien dat men veiligheid serieus neemt.

DCW JULI MARKT

BELANGRIJKE TELECOMPROVIDER IN NEDERLAND KIEST VOOR DELTA UPS

CONCURRENTIE VRAAGT OM BETROUWBARE STROOMVOORZIENING In de telecommunicatiesector kan downtime het verschil betekenen tussen groei en het verlies van klanten. Daarom is het essentieel voor telecomoperators om een partner voor hun vermogenssystemen te hebben waarop ze kunnen vertrouwen. Delta Electronics heeft een overeenkomst getekend met een belangrijke telecomprovider op de Nederlandse markt om alle UPS-systemen van de operator te leveren en te onderhouden.

Nederland heeft een van de meest ontwikkel

ting in 1971 toe op efficiëntie. De consensus

verliezen, schade aan het milieu of zelfs veilig

de breedbandmarkten ter wereld. De platform

dat elke toename in efficiëntie bijdraagt om

heidsrisico’s.

overschrijdende concurrentie is enorm. Onder

het broeikaseffect tegen te gaan, speelt een

de aangeboden producten vinden we hybride

belangrijke rol binnen de identiteit van Delta.

CORRECTE STATISTIEKEN

glasvezel-coax, DSL en een snelgroeiende glas

Telecomproviders houden hun oog op tal van

vezelsector. Sommige telecomproviders heb

metingen die verder gaan dan de gebruikelijke

ben plannen om in de toekomst snelheden tot 1 GB/s aan te bieden. De mobiele sector wordt ook gekenmerkt door sterke concurrentie, vooral wat de prijs betreft. Hier zorgt LTE voor groei in een markt waar smartphones goed ingeburgerd zijn. M2M STIMULEERT GROEI Een belangrijke telecomoperator, actief op de

‘DELTA BIEDT EEN BREED ASSORTIMENT VERMOGENSPRODUCTEN VOOR DE TELECOMINDUSTRIE’

criteria, zoals de gemiddelde tijd tussen storin gen (MTBF), om ervoor te zorgen dat gebrui kers positieve ervaringen hebben met hun services. Deze omvatten de gemiddelde repa ratietijd (MTTR) en statistieken die een meer directe weergave zijn van de gebruikerserva ring. Denk aan de impact van de gebruikers minuten (IUM). De gemiddelde beschikbare uptime en operationele beschikbaarheid, met inbegrip

Nederlandse markt met 1.900 medewerkers en meer dan 17 miljoen klanten, heeft onlangs

van

alle

verwachte

downtime-

oorzaken, waaronder o nderhoud en reparaties,

Delta Electronics uitgekozen voor een uitge

Vooral in Nederland bestaat een aanzienlijk

breide service- en onderhoudsovereenkomst

deel van de groei in mobiele communicatie uit

voor zijn installaties in Nederland. Delta is al

machine-to-machine (M2M) toepassingen. In

PERCEPTIE IS ALLES

sinds 1995 actief in Europa vanuit het hoofd

bepaalde sectoren, zoals de olie- en gasindus

Gebruikers van telecomdiensten zijn echter

kantoor in Hoofddorp.

trie, is de bewaking van mobiele apparatuur

niet bijzonder geïnteresseerd in hoe lang hun

De wereldwijde leverancier van thermisch en

bedrijfskritisch. Als het mobiele netwerk

provider erover doet om een gateway te repa

vermogensbeheer spitst zich al sinds de oprich

tijdelijk uitvalt, kan dit leiden tot economische

reren die is uitgevallen als gevolg van een pro

is eveneens van cruciaal belang.

DCW JULI MARKT

VAN DE REDACTIE TEKST

bleem met de stroomvoorziening. Voor hen is

grip van vermogenssystemen voor binnen en

ratuur maakte het voor Delta mogelijk om

het belangrijk hoe ze de service ervaren, iets

buiten, gelijkrichters, omvormers en laders.

samen met partner, B&A Services, de overeen

waar de industrie naar verwijst met de toepas

Datacenters kunnen kiezen uit UPS-modellen

komst te sluiten. Delta’s jarenlange ervaring als

selijke term quality of experience of QoE. QoE is

van 1-kVA Amplon tot UPS-systemen van 500-

UPS- fabrikant en aandacht voor duurzame

een zeer subjectieve evaluatie, in tegenstelling

kVA Ultron. Met de Modulon-serie van modulai

oplossingen speelde ook een belangrijke rol in

tot de harde feiten waarop de quality of service

re UPS-producten, biedt Delta zijn klanten een

het besluitvormingsproces.

(QoS) statistieken zijn gebaseerd.

onbeperkte schaalbaarheid. De telecomprovider kan nu vertrouwen op

Systeemupgrades die op de lange termijn de

Om alles aan elkaar te koppelen, maximale

D elta’s uitgebreide portfolio van vermogens

QoS-statistieken verbeteren, kunnen leiden tot

efficiëntie en betrouwbaarheid van het data

producten voor telecommunicatie en datacen

onderbrekingen in de dienstverlening en

center te waarborgen, bewaakt de Delta Infra

ters, evenals zijn betrouwbare lokale service

ervoor zorgen dat de QoE op korte termijn

Suite Device Manager-oplossing alle aspecten

die wordt verzorgd door B&A Services. De nieu

afneemt. De relatie tussen QoS en QoE is

van het datacenter. Daarnaast kent Delta ook

we samenwerking zorgt nu al voor een aantal

bijzonder complex tussen bijvoorbeeld 5G-

lokale partnerschappen in de sector voor alle

voorgestelde verbeteringen in de infrastructuur

mobiele netwerken en videostreaming.

reparaties en onderhoud van hardware voor

van de operator. Met een betrouwbare hard

datacenters.

ware- en serviceprovider van UPS-systemen,

CONCURRERENDE OPLOSSINGEN

houdt niets deze operator tegen om nóg bete

In een zeer concurrerende markt, zoals

DE PERFECTE MATCH

re gebruikerservaringen te creëren in de zeer

Nederland, is het belangrijk dat elk aspect van

Als fabrikant die bekend is met de geïnstalleer

concurrerende Nederlandse markt.

de telecomservice voorspelbaar, betrouwbaar

de apparatuur van zijn nieuwe klant, was Delta

en tegen de laagst mogelijke kosten verloopt.

een voor de hand liggende keuze om de tele

Delta, van zijn kant, is verheugd om als klant

comprovider te voorzien van alle ononderbro

zijn eerste grote telecomprovider in Nederland

Delta biedt een breed assortiment vermogens

ken stroomtoevoer (UPS)-systemen in heel

te verwelkomen - en is er ook zeker van dat dit

producten voor de telecomindustrie, met inbe

Nederland. De kennis van de bestaande appa

niet de laatste zal zijn. n

DCW JULI NIEUWS

INITIATIEF VAN EUROPESE CATALYST-PROJECT

GREEN DATACENTER STAKEHOLDER GROUP VAN START Het Europese Catalyst-consortium heeft de zogeheten Green Datacenter Stakeholder Group opgericht. Deze groep verenigt bedrijven die actief zijn in de energie-, datacenter- en Smart City-sectoren. Doel is te komen tot de integratie van datacenters in de smart energie-grids.

Het Catalyst-consortium brengt met de oprichting van de Green

zowel ontworpen worden om duurzaam met grondstoffen om te gaan

Datacenter - Stakeholder Group (GDC-SG) onder andere de eigenaren

als een naadloze integratie in de smart city waarborgen. In deze context

en beheerders van datacenters, beheerders van elektriciteitsnetwerken

is een focus op energiebesparing en efficiëntie binnen de grenzen van

en warmtenetwerken, energiebedrijven, beleidsmakers en vertegen-

het datacenter niet langer afdoende voor diegenen met de ambitie om

woordigers van smart cities bij elkaar.

de ‘green data centers’ van de toekomst te bezitten en te exploiteren. Het is dan belangrijk dat silo’s worden doorbroken om datacenters hun

ENERGIETRANSITIE

volledige potentieel te laten benutten, waarbij zij kapitaliseren op hun

De missie van GDC-SG is bij te dragen aan de visie dat groene data

positie op het kruispunt van netwerken: IT, elektriciteit en warmte.

centers een grote rol kunnen spoelen als actieve partijen in de energietransitie en de decarbonisatie van de samenleving. Meer specifiek is het doel om technologische, zakelijke en bestuurlijke uitdagingen te

NIEUWE ENERGIEDIENSTEN

bespreken en op te lossen die voortvloeien uit de integratie van

Het consortium streeft ernaar dat datacenters flexibele energiehubs

datacenters als kernonderdeel van het energiedomein en van slimme

worden die investeringen in hernieuwbare energiebronnen en energie-

infrastructuren van de toekomst.

efficiëntie kunnen ondersteunen. Catalyst maakt gebruik van de resul taten van eerdere onderzoeksprojecten en wil een innovatief

‘DATACENTERS KUNNEN EN MOETEN DIENSTEN VOOR ENERGIE-FLEXIBILITEIT AANBIEDEN AAN HUN SMART GRID EN WARMTENETTEN’

business-framework leveren op basis van nieuwe technologie. Het zal dit testen, aanpassen, opschalen en valideren. Hiermee maken datacenters een scala aan nieuwe energiediensten mogelijk op warmte- en elektriciteitsnetten, terwijl ze hun eigen infrastructuur nog robuuster maken. Het innemen van een centrale rol binnen de energietransitie biedt kansen voor energiebewuste datacenters om niet alleen hun kosten te verlagen en hun energie- en grondstoffengebruik te optimaliseren, maar ook om nieuwe inkomstenstromen te laten ontstaan via diensten voor hergebruik van energie

De leden van de stakeholder-groep zullen nieuwe initiatieven koppelen, deze nadrukkelijk ondersteunen en bovendien regelmatig richting de industrie, de autoriteiten en de standaardisatieorganisaties communi ceren om de technische en andere uitgangspunten zoals gedefinieerd binnen de groep te delen, te verdedigen en te bevorderen. DUURZAME GROEI Het Catalyst-project voorziet een toekomst van duurzame groei van de datacenterindustrie in Europa. De volgende generatie datacenters moet

en het ontsluiten van energieflexibiliteit. n

DCW JULI NIEUWS

NIEUWE KOELAANPAK SIEMENS GEBRUIKT AI Siemens lanceert in Europa een koelaanpak die nadrukkelijk gebruikmaakt van kunstmatige intelligentie.

AI-component

vooral

bedoeld om te zorgen dat de manier waarop koellucht wordt aangevoerd en op zaal wordt gedistribueerd verder wordt verbeterd. Het Duitse concern maakt hierbij gebruik van AI-technologie die is ontwikkeld door Vigilent. Deze oplossing wordt geĂŻntegreerd met het MindSphere geheten Internet of Things (IoT) platform van Siemens. MindSphere wordt tot nu toe al gebruikt voor bij-

het optimaliseren van bijvoorbeeld hoeveelhe-

Deze relatie tussen vraag en aanbod is uiteraard

voorbeeld het optimaliseren van het functione-

den koellucht die naar de diverse IT-apparaten in

afhankelijk van de systeemcapaciteit die IT

ren van chillers. Door nu tevens sensoren in racks

deze kabinetten worden gestuurd.

workloads vragen. Deze kan variĂŤren, waardoor

te plaatsen en deze data te analyseren met de

In feite wil Siemens hiermee een duidelijke link

ook de behoefte aan koeling in de tijd verschilt.

nu beschikbare AI-engine, betekent dat tal van

gaan leggen tussen de vraag naar koeling en de

Door vraag en aanbod goed op elkaar af te stem-

meetgegevens kunnen worden gebruikt voor

daadwerkelijk aangevoerde hoeveelheid lucht.

men zijn uiteraard ook besparingen mogelijk. n

GENERATORSETS 24/7 SERVICE

Wij staan altijd voor u klaar! ABATO voert ook SCIOS keuringen uit

WWW.AGGREGAATCALCULEREN.NL WWW.ONDERHOUDCALCULEREN.NL

DCW JULI NIEUWS

NLYTE IN ZEE MET IBM WATSON

MACHINE LEARNING VERSTERKT DCIM Nlyte maakt gebruik van het IBM Watson IoT-platform om een zogeheten cognitieve DCIM-oplossing op de markt te kunnen brengen. Hiermee kunnen de enorme hoeveelheden data die monitoring in een datacenter oplevert, worden geanalyseerd op patronen en onderlinge relaties. Het doel daarvan is het verder optimaliseren van de operatie van het datacenter.

last draait”, zegt Enzo Greco, Chief Strategy Officer van Nlyte Software. “Nlyte heeft zich altijd al gericht op het bij elkaar brengen van facilitair beheer en IT-operaties. De volgende stap in deze evolutie is het toepassen van IBM Watson IoT. Dit platform biedt machine learningtechnologie om potentiële problemen in de infrastructuur op te lossen. Daarbij kunnen we de impact van IT workloads op de facilitaire laag verbeteren door de posities die deze workloads op zaal en in de racks krijgen te optimaliseren.” DATA STREAMEN Nlyte Machine Learning is dus gebaseerd op IBM Watson IoT. Het richt zich op het vraagstuk van het verzamelen, normaliseren en creëren van patronen van monitoring- en andere data over zowel de fysieke infrastructuur als de IT-systemen. Deze data wordt hiertoe gestreamd naar IBM Watson IoT. Deze software gebruikt vervolgens technologie voor Datacenters worden steeds complexer, doordat zij steeds vaker hele

machine learning om voorspellende modellen te ontwikkelen.

specifieke rollen krijgen. Denk aan edge computing, gecontaineriseerde

De resultaten van deze analyses wordt vervolgens weer teruggestuurd

implementaties, hybride IT- en multicloud-omgevingen. Tegelijkertijd

naar Nlyte. Hier wordt deze info in een visueel dashboard weergege-

dienen zij onderling verbonden te zijn om IT-diensten aan de gebruikers

ven. In dit dashboard zijn potentiële problemen zichtbaar, zoals rijen

te kunnen leveren. Om de operatie van het datacenter te optimaliseren

met servers die in de (nabije) toekomst meer koeling nodig hebben dan

en de prestaties van de diverse IT-toepassingen te garanderen, verza-

nu op die posities beschikbaar is.

melen datacenter operators grote hoeveelheden monitoring- en andere gegevens. Dit verzamelen is vaak nog wel te doen, al is het nog niet zo

WORKLOAD-INFRASTRUCTUUR

eenvoudig om alle data op een centrale plek vast te leggen. Een groter

Met dit soort informatie kunnen datacenterbeheerders eventuele toe-

probleem is het begrijpen van al deze data. Laat staan dat een data

komstige problemen proactief identificeren en IT workloads preventief

center manager op basis van deze gegevens snel tot actie kan overgaan.

verplaatsen. Het nettoresultaat is meer controle over de infrastructuur met meer flexibiliteit en een grotere betrouwbaarheid.

INTUÏTIEVE TOOLS

“De workload-infrastructuur wordt steeds belangrijker en de manier

Er is duidelijk behoefte aan intuïtieve tools om al deze informatie snel te

waarop een organisatie deze beheert, is rechtstreeks van invloed op de

kunnen verzamelen en te analyseren. Zodat eigenaren van datacenters

prestaties en de beschikbaarheid van applicaties”, aldus Doug Sabella,

een beter inzicht krijgen in de IT-workloads en de impact daarvan op de

CEO & President van Nlyte Software. “Nlyte Machine Learning stelt

fysieke infrastructuur van hun faciliteit.

organisaties in staat om informatie over de bedrijfskritische infra

“Ongeacht het type datacenter of het toegepaste bedrijfsmodel moe-

structuur te gebruiken, zodat zij beslissingen kunnen nemen die helpen

ten operators gebruikmaken van analyses om de operationele kosten

de kosten te verlagen en de prestaties rond het leveren van applicaties

te minimaliseren en inzicht te krijgen in de infrastructuur waar de werk

te verbeteren.” ■

DCW JULI NIEUWS

MICROSOFT START TWEEDE FASE VAN ONDERWATERDATACENTER PROJECT NATICK Microsoft kondigt de start aan van de tweede fase van Project Natick, een onderzoeksproject dat als doel heeft een onderwaterdatacenter te bouwen. De vraag naar datacenters neemt exponentieel

regio’s kunnen verhogen. Meer

toe. Technologiebedrijven zijn op zoek naar

dan de helft van de wereldbevolking woont bin-

In de komende twaalf maanden zal het team van

oplossingen voor dataopslag die snelheid bieden

nen een straal van ongeveer 190 kilometer van

Project Natick de prestaties van het datacenter

voor hun klanten en tegelijkertijd milieuvriende-

de kust. Door de datacenters in het water aan de

monitoren en bijhouden. De eerste fase van

lijker zijn. Project Natick heeft de potentie om

kust te plaatsen, wordt de afstand van de da-

Project Natick toonde aan dat het concept van

een nieuwe golf van datacenters in het leven te

taoverdracht korter. Dit kan leiden tot snellere

onderwaterdatacenters haalbaar is. In de tweede

roepen die snel en goedkoop kunnen worden

verbindingen ten behoeve van videostreaming,

fase wordt onderzocht of het concept logistiek,

ingezet, en de datasnelheden langs de kust

gaming en AI-gedreven technologieën.

ecologisch en economisch werkbaar is. n

APC LANCEERT NIEUWE SMART-UPS’EN

• De UPS gebruiksklaar aan te bieden, zonder dat configuratie vereist is, voor makkelijke installatie, zelfs voor minder technische gebruikers. De SmartConnect-technologie maakt het ook

Schneider Electric introduceert APC Smart-UPS

SmartConnect maakt gebruik van Schneider

mogelijk voor Managed Service Providers

met SmartConnect. Bedrijven kunnen nu pro

Electric´s cloud-enabled EcoStruxure IT-archi-

(MSP’ers) om hun aanbod uit te breiden met

actief en effectief de toestand van hun Uninter-

tectuur om:

het op afstand monitoren van de UPS van

ruptible Power Supplies (UPS)-systemen behe-

klanten. Zo kunnen MSP’ers zonder additionele

ren. Smart-UPS met APC SmartConnect is de

• Een veilig, cloud-enabled webportaal te

kosten en met minimale inspanning een waar-

eerste en enige cloud-enabled UPS voor distri-

bieden, waar klanten vanaf elk apparaat

devolle power infrastructure service bieden,

buted IT-omgevingen. De oplossing is met

met internettoegang de status van hun UPS

beter voldoen aan de behoeften van klanten

kunnen zien.

name interessant voor het midden- en klein bedrijf (MKB).

• Data over de toestand en status van

daarnaast

nieuwe

inkomstenbronnen

genereren.

UPS-apparaten van klanten te verzamelen

MSPs

SmartConnect is een standaardfunctie bij een

en te versturen, zoals batterijvervanging,

integreren met gangbare remote monitoring

aantal modellen in APC´s Smart-UPS-portfolio

garantieverlenging en UPS-prestatiemel

en zorgt voor stroomgarantie, veiligheid en

dingen.

ConnectWise Automate en Kaseya. Daarnaast

kunnen

SmartConnect

management

gemakkelijk

(RMM)-systemen

zoals

zekerheid. Het is belangrijk voor midden- en

• Aanpasbare automatische notificaties te

is het via een mobiel webportaal ook mogelijk

kleine bedrijven (MKBs) om verbinding te hou-

sturen, firmware notificatie updates te

op een single platform klantportfolio’s te behe-

den met de technologieën en informatie die

geven en geavanceerde ondersteuning bij

ren. Programmeren, Simple Network Manage-

hun bedrijf draaiende houden. Elk verlies van

probleemoplossingen te bieden, via een

ment Protocol (SNMP) trap-commando’s of

beschikbaarheid kan grote gevolgen hebben

gebruiksvriendelijke

software agents zijn niet nodig, dus MSP’ers

voor de bedrijfsvoering.

interface.

remote

monitoring

kunnen gemakkelijk hun service bieden. n

DCW JULI DDA STIJN GROVE DIRECTEUR DUTCH DATA CENTER ASSOCIATION

SECTOR GROEIT GESTAAG DOOR Voor het vierde jaar op rij presenteren we als

jaarlijkse groei van 18% over de afgelopen 7

Ook op internationaal vlak blijven we een van

brancheorganisatie met trots ons rapport ‘State

jaar zien en landelijk zijn we gegroeid naar een

de belangrijkste spelers. De regio Amsterdam

of the Dutch Data Centers 2018’. Het rapport

totaal netto datacenter oppervlak van 308.000

neemt een unieke positie in omdat het zowel

beschrijft de groei en ontwikkelingen die heb

m2. Hierbij zien we dat de ambitie om te groei

een colocatie hub als hyperscale cluster is. Die

ben plaatsgevonden in de datacenter sector de

en zich voorlopig blijft voortzetten: voor de

combinatie maakt Amsterdam de op een na

afgelopen 12 maanden. De titel is dit keer ‘Al

komende jaren is zo’n 184.000 m² aan vloer

grootste FLAP (Frankfurt, Amsterdam, Londen

ways On’.

oppervlak in nieuw te bouwen multi-tenant

en Parijs) markt in datacenter oppervlakte, met

datacenters gepland.

een marktaandeel van 32%. Gezien de sterke groei van de hyperscalers is het slechts een

Net als voorgaande jaren groeit de sector ge staag door. De Amsterdamse markt laat een

Hoewel deze groei nog altijd voornamelijk

kwestie van tijd voordat Amsterdam zich de

plaatsvindt in Amsterdam, zien we dat de

grootste datahub van Europa mag noemen.

vraag naar regionale datacenterdiensten rela

Al met al kunnen we dan ook niet genoeg

tief toeneemt. Die vraag komt met name van

onderstrepen hoe trots we zijn om ook dit jaar

lokale overheden, onderwijs- en zorginstellin

de Nederlandse datacenters, het fundament

gen en techbedrijven. Al deze datacenters ver

van onze digitale economie, te mogen repre

spreid over Nederland zorgen ervoor dat be

senteren.

drijven en instellingen, die steeds meer afhankelijk zijn van IT-diensten, zorgeloos en

Met vriendelijke groeten,

continu kunnen draaien en innoveren.

Stijn Grove

STATE OF DUTCH DATA CENTERS

Op 12 juni jl. presenteerden wij ons rapport

het CDA, met in zijn portefeuille Economie -

tie ter ere van de Nationale Datacenter Dag,

‘State of the Dutch Data Centers 2018’, het

mocht het eerste exemplaar in ontvangst ne

waarop dit jaar 15 bij de DDA aangesloten da

grootste onderzoek naar de Nederlandse data

men in het datacenter van Previder, de groot

tacenters hun deuren openden voor het grote

center sector. De heer Eddy van Hijum - Gede

ste datacenter provider in de oostelijke regio.

publiek. De publicatie is vrij te downloaden via

puteerde voor de provincie Overijssel namens

De uitreiking is een jaarlijks terugkerende tradi

www.dutchdatacenters.nl/publicaties. n

DCW JULI DDA

NATIONALE DATACENTER DAG DATACENTER EN RECHT De uitreiking van het rapport vormde tevens de

belang van (regionale) datacenters, voor de

aftrap van de Nationale Datacenter Dag. Dit

continuïteit van digitale diensten en voor de

jaar deden maar liefst 15 datacenters mee aan

economie. We leven immers in een tijdperk

de open dag, waar zij geïnteresseerden intro

waarin het internet onmisbaar is geworden in

Naar aanleiding van de grote interesse

duceerden in de wondere wereld van datacen

het dagelijks leven en waar een minuut zonder

in het Datacenter & Recht rapport vorig

ters door middel van een presentatie en een

internet al kan leiden tot een verlies dat kan

jaar, publiceerden wij samen met kennis

rondleiding. Centraal thema dit jaar was het

oplopen in de miljoenen of zelfs miljarden. n

partner ICTRecht een vernieuwde editie. De Algemene Verordening Gegevens

DDA PUBLICATIES

bescherming (AVG) neemt hier gezien de invoering eind mei een belangrijke plaats in, maar ook onderwerpen zoals veiligheidsmaatregelen omtrent IoT en

• State of the Dutch Data Centers 2018

cryptocurrency komen aan bod. Zeker

• Het Datacenter & Recht rapport behandelt de belang

een aanrader voor iedereen die direct of

rijkste juridische aspecten rondom datacenters • De factsheet ‘GDPR in the Digital Industry’ is een

indirect te maken heeft met juridische kwesties rondom het gebruik van data

must voor elk bedrijf dat een veilig beheer van rela

centerdiensten.

tiegegevens wil waarborgen

Ook deze publicatie is kosteloos te

• Benieuwd naar de mogelijkheden van datacenter restwarmte in uw regio? Het Datacenter & Rest warmte Rapport laat met behulp van warmtekaarten zien waar de kansen liggen Een volledig overzicht van onze publicaties vindt u op www.dutchdatacenters.nl/publicaties n

AGENDA 6 juli DDA Zomerborrel (besloten event voor DDA deelnemers en partners) 13 september DDA Q3: Marketing & Sales meeting (besloten event voor DDA deelnemers en partners) 13 & 14 september Neutral Peering Days 27 september Holland Strikes Back 10 oktober Datacenter & Restwarmte conferentie 2018

downloaden via onze website. n

DCW JULI AGENDA

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS Blijf op de hoogte van de evenementen op datacenter-gebied. Kijk ook op de website www.datacenterworks.nl onder ‘agenda’. Zelf een evenement aankondigen? Stuur een mailtje naar info@datacenterworks.nl

evenement

datum

plaats

land

BICSI Fall Conference & Exhibition

9 - 13 september 2018

San Antonio

Verenigde Staten

Neem een kijkje onder de motorkap van het internet

18 september 2018

Ede

Nederland

OCP Summit

1 - 2 oktober 2018

Amsterdam

Nederland

DID 2018

4 oktober 2018

Nootdorp

Nederland

Industrial Heat & Power

9 - 11 oktober 2018

Den Bosch

Nederland

Datacenter & Restwarmte Conferentie

10 oktober 2018

Almere

Nederland

BICSI Mainland Europe Conference

8 november 2018

Milaan

Italië

IT Room Infra

13 november 2018

Den Bosch

Nederland

DCW JULI IT ROOM INFRA

PAUL PETERSEN FHI TEKST

SUSTAINABILITY

CRUCIALE THEMA’S INGEVULD OP VERNIEUWD IT ROOM INFRA-EVENT Duurzaamheid komt als thema sterk aan de orde in 2018. Het is daarom goed om eens terug in de tijd te gaan. In 2015 sprak Richard Kaak van Zentrys voor een groot publiek op het door FHI georganiseerde event Energy & Automation. De missie die hij met veel inspiratie verkondigde, was ‘closing the cycle of energy’ in datacenters.

Voor het publiek was het duidelijk, dat wij in de

Inmiddels is het 2018 en hebben we heel veel

beeld, hoe het wel zou kunnen. Door een

toekomst steeds meer data gaan gebruiken,

innovaties ingevoerd, zijn er voortdurende ont-

aangrenzend kantoor te verbinden met het

dat we 24/7 connected zullen zijn en daardoor

wikkelingen, maar zijn we ook nog steeds op

datacenter van Previder. Waar zat het grote

met elkaar als samenleving en als industrie ook

zoek naar goedkopere, betrouwbaardere en

voordeel? De betrokkene was eigenaar van

steeds meer energie gaan gebruiken.

groene stroom.

beide panden.

METAFOOR

RESTWARMTE

KAMERVRAGEN

Richard Kaak illustreerde op een prachtige

Tijdens een recentelijke bijeenkomst van de FHI

De Dutch Data Center Association heeft

manier de kansen die we hebben door een

branche Gebouw Automatisering begin 2018

bewerkstelligd dat er kamervragen worden

metafoor over rijtjeshuizen te laten zien.

kwam de discussie op het gebruik van rest-

gesteld over de beschikbaarheid van stroom.

De kosten die bespaard kunnen worden op

warmte. De aanwezigen kwamen al snel tot de

Door de energietransitie en daarin de omslag

energieverbruik, zijn zo om te zetten in steen.

conclusie, dat het onverwachts complex is om

naar duurzame energiebronnen moet er ook

daar de gewenste infrastructuur voor op te zet-

goed geïnvesteerd worden in de infrastructuur.

Richard Kaak zag de oplossingen concreet voor

ten. Ideeën uit 2015 blijken niet eenvoudig om

zich:

te zetten naar de praktijk, echter de visionaire

Duurzaamheid, beschikbaarheid en beheers-

noodzaak om te reduceren blijkt hoger dan

baarheid van kosten zijn direct met elkaar

verwacht.

verbonden. Samen met presentaties over ICT

• Verlaag het energieverbruik voor koeling, transport en no-breaks

Trends en security komen zodoende vijf

• Koop groene energie in

Tijdens het IT Room Infra event 2017 gaven

belangrijke thema’s op 13 november 2018

• Sluit groene energie direct aan

Martijn Kolk van APAC en André Zweverink van

tijdens het vernieuwde IT Room Infra event aan

• Verzorg het hergebruik van warmte

DE WIT datacenterkoeling een concreet voor-

de orde. n

DCW JULI BICSI

advancing information technology systems

INTERNET OF THINGS EN IT INTEGREREN IN SLIMME GEBOUWEN De mei/juni editie van BICSI’s ICT Today magazine kopt met een artikel over de botsing tussen IT en IoT in slimme gebouwen. Omdat niemand meer om de IoT-ontwikkeling heen kan dat steeds meer systemen worden uitgerust met sensoren die data verzamelen en communiceren, wordt het integreren daarvan met de IT-infrastructuur een grotere uitdaging. Het coverartikel belicht de belangrijkste aandachtspunten. Verderop ook nog een interessant artikel over hoe IoT en EDGE-technologie het datacenterlandschap in Australië veranderen. IOT-APPARATUUR INTEGREREN MET DE IT-

digde infrastructuurschaalbaarheid voor IoT- VERANDEREND DATACENTERLANDSCHAP

INFRASTRUCTUUR

apparaten. Ook het cybersecurity aspect

De IT-infrastructuur vormt al decennialang het

De komende decennia worden steeds meer

komt aan bod. Om het integreren van alle

bloedvatenstelsel voor alle digitale services

gebouwsystemen en slimme apparaten op

nieuwe type apparaten en systemen in

van bedrijven, met het datacenter als hart

de IT-infrastructuur van kantoren, winkel

goede banen te leiden, pleit de auteur voor

daarvan. Deze situatie is jarenlang constant

centra en woningen aangesloten.

meer samenwerking tussen de IT-adviseur en

gebleven. Door de opkomst en te verwachten

Het coverartikel van ICT Today belicht aller-

-manager en de facility manager. Samen

exponentiële groei van IoT-toepassingen in

eerst de verschillen tussen IT en IoT en gaat

staan zij sterker om oplossingen te bedenken

gebouwen en creatie van slimme steden gaat

vervolgens dieper in op het toekennen van

en te implementeren voor de toekomstige

die status quo ingrijpend veranderen.

IP-adressen, onderhoudsaspecten en beno-

uitdagingen op integratiegebied.

Mede mogelijk gemaakt door edge computing en modulaire micro datacenters. In ICT Today kunt u lezen hoe het datacenterlandschap in Australië aan het veranderen is en energie- efficiency een steeds grotere rol gaat spelen. De techniek ontwikkelt zich steeds sneller, waardoor datacenterontwerpers en -managers moeten proberen een zo flexibel schaalbaar mogelijke IT-infrastructuur te creëren. Wie wil kennismaken met de BICSI-vereniging, of meer kennis vergaren op één van de vele internationale conferenties, kan daarover alle benodigde informatie vinden op www.bicsi.org. Komend najaar is dat nog mogelijk in Australië, India, Japan, Korea, Puerto Rico en Singapore. Tevens staat op die website informatie over de manuals die BICSI publiceert en het complete opleidingsprogramma.

BICSI’s

Nederlandse

contactpersoon is Robbert Hoeffnagel. n

BESCHERM UW DATA AAN DE EDGE. HEEL EENVOUDIG. Wij combineren alle aspecten van een complete bedrijfskritische infrastructuur onder één merk om uw edge-applicaties te ondersteunen. Vertiv leverde aan een wereldwijd vooroplopende leider in de autobranche energiezuinige en schaalbare IT-racks die betrouwbare machine-to-machine communicatie tussen hun dealers en leveranciers over de hele wereld veiligstelde. Uw business is onze business. Zo creëren wij waarde voor onze klanten.

IT Management Power Management Racks & Integrated Solutions

Chloride® Liebert® NetSure™ Trellis™

Services

Meer weten : VertivCo.com/Edge-NL

Software & Controls Thermal Management

10 JAAR ALL IT ROOMS

ALLROUND DATACENTER SPECIALIST

ONTDEK DE KRACHT VAN ALL IT ROOMS WWW.ALLITROOMS.COM

ALL IT ROOMS STERK IN DATACENTERS VOOR DE ZORG Advies en audit

Realisatie & Optimalisatie

Service en onderhoud

DÃ&#x2030; ALLROUND DATACENTER SPECIALIST

Beheer en management

DatacenterWorks 04/2018

Articles inside

NIEUWS VAN DDA