DatacenterWorks 12/2016

datacenterworks december

OCP

MET DEZE VIER WEBSITES KUNT U SNEL AAN DE SLAG MET OPEN COMPUTE TECHNOLOGIE

FRANS DATACENTER REALISEERT ENERGIEOPSLAG VIA GEBRUIKTE ACCU’S

DUURZAAMHEID

UITDAGING VOOR MULTI-TENANT DATACENTERS

in samenwerking met

advancing information transport systems

2016

Specialist in paneelbouw en besturingstechniek

www.elektro-internationaal.nl

T +31 (0)348 748 855 E info@stbenelux.nl

Global Power Technologies levert oplossingen voor hedendaags energiebeheer Data Centers Industrie Ziekenhuizen Gebouwen

STBenelux is uw allround specialist in het - adviseren - leveren en - implementeren van maatwerk railkokersystemen in gebouwen en industriële locaties. Vraag naar de mogelijkheden!

Maatwerk Rapportage • Universiteiten, ziekenhuizen, warenhuizen, woontorens, grote kantoorgebouwen, etc • Volg maandverbruik per huurder, afdeling of gebruiker • Biedt webgebaseerde, direct opvraagbare data aan de eindgebruiker • Biedt maatwerk rapportage van energieverbruik en mogelijkheden tot verschuiven van energieverbruik • Generator testrapporten t.b.v. JCI compliance

Meer informatie en contact: www.stbenelux.nl

+31 (0)348 74 88 55 info@gptbv.nl

www.gptllc.com

jaargang 9, december 2016, nr. 12 colofon

dcw december redactioneel robbert hoeffnagel hoofdredacteur datacenterworks/uitgever

DatacenterWorks is hét vakblad over de technische infrastruc­tuur van datacenters.

DatacenterWorks verschijnt tienmaal per jaar. Toezending geschiedt op abonne­ment­basis en controlled circulation.

HOOFDREDACTEUR/UITGEVER Robbert Hoeffnagel +31 (6) 51 28 20 40 robbert@fenceworks.nl twitter.com/rhoeffnagel

IN 2017 GAAN WE BETER EN ANDERS KIJKEN

nl.linkedin.com/in/robberthoeffnagel

Jaren terug ging ik als jonge journalist op

Die houding kom ik veel minder tegen in de

facebook.com/robbert.hoeffnagel

bezoek bij HP in San Diego. Ik had daar een

datacenter-wereld. We ontwerpen en bouwen

afspraak met een product manager die een

serverruimtes en datacenters die allemaal

EINDREDACTIE/TRAFFIC

presentatie zou verzorgen over hun strate-

exact hetzelfde zijn. Zonder dat we kijken naar

Ab Muilwijk

gie en roadmap op het gebied van (jawel)

mogelijkheden om te optimaliseren op maat

inkjetprinters. Zelden heb ik iemand de markt

van de klant. Dat gaat verder dan een bestaand

POSTADRES REDACTIE

zo kundig uit elkaar zien rafelen in allemaal

ontwerp een beetje aanpassen op de ruimte

Beatrixstraat 2, 2712 CK Zoetermeer

specifieke doelgroepen, waar HP vervolgens

die de klant beschikbaar heeft. Ik bedoel voor-

administratie@fenceworks.nl

weer een op maat gemaakte printer voor had

al: in de huid van de klant kruipen en heel goed

+31 (0)79 500 05 59

ontwikkeld. Een aanpak die erg succesvol is

snappen waar nu net kleine aanpassingen

www.datacenterworks.nl

gebleken, want als HP ergens ontzettend veel

mogelijk zijn, zodat het eindresultaat de

geld aan heeft verdiend - en nog steeds doet -

opdrachtgever meerwaarde oplevert.

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE

dan zijn het wel inkjetters.

Jos Raaphorst | Directeur

Dat heeft mij verbaasd bij de webscale data-

+31 (0) 6 34 73 54 24

Wat mij zo aansprak in het verhaal van deze

centers. Vaak wordt gedacht dat die bedrijven

jos@fenceworks.nl

product manager was de manier waarop hij

volledig gestandaardiseerde dc’s bouwen.

naar de markt keek. Hij dacht volledig vanuit

Nee dus. Men heeft wel degelijk oog voor de

Eric van Wijk

zijn doelgroepen en hij wist alles over deze

specifieke kenmerken van de locatie waar men

+31 (0) 6 43 05 30 25

mensen. Het ging dan ook veel verder dat één

bouwt. Vaak is het design gebaseerd op Open

eric@fenceworks.nl

model voor zakelijke gebruikers, eentje voor

Compute-principes. Tegelijkertijd probeert men

consumenten en - vooruit - ook nog eentje

maximaal in te spelen op de omgeving. Alleen

VORMGEVING

voor grote formaten. Het exacte aantal speci-

dan levert een datacenter maximaal waarde

Laura willemsen | Grafisch Ontwerp

fieke doelgroepen weet ik niet meer, maar het

op. Bij webscale dc’s en colo’s is dat voordeel

waren er tientallen.

relatief makkelijk in geld uit te drukken. Bij

DRUK De 11e druk | NCS Repro DATACENTERWORKS WERKT SAMEN MET KENNISPARTNERS ALS BICSI, DATA CENTRE ALLIANCE, DDA, GREEN IT AMSTERDAM, IT ROOM INFRA EN NEN. KOPIJ KAN WORDEN INGEZONDEN IN OVERLEG MET DE REDACTIE. GEPLAATSTE ARTIKELEN VERTEGENWOORDIGEN NIET NOODZAKELIJK DE MENING VAN DE REDACTIE. DE REDACTIE NOCH DE UITGEVER AANVAARDEN ENIGE AANSPRAKELIJKHEID VOOR DE INHOUD VAN ARTIKELEN VAN DERDEN, INGEZONDEN MEDEDELINGEN, ADVERTENTIES EN DE JUISTHEID VAN GENOEMDE DATA EN PRIJZEN. FOTOKOPIE EN OVERNAME VAN ARTIKELEN, GEHEEL OF GEDEELTELIJK OP WELKE WIJZE DAN OOK, IS UITSLUITEND TOEGESTAAN NA SCHRIFTELIJKE TOESTEMMING VAN DE REDACTIE EN ONDER VERMELDING VAN: ‘OVERGENOMEN UIT DATACENTERWORKS, VAKBLAD OVER DE TECHNISCHE INFRASTRUCTUUR VAN DATACENTERS’, MET VERMELDING VAN DE JAARGANG EN HET NUMMER. DATACENTERWORKS IS EEN UITGAVE VAN FENCEWORKS BV.

in-house datacenters is dat lastiger. Daar Volledig in de huid van de doelgroep kruipen.

spelen vaak andere factoren dan alleen

Precies weten waar die behoefte aan heeft.

euro’s.

Maar ook volledig doorgronden hoe en waar-

fysieke beveiliging. Latency is ook een punt.

om bestaande producten tekort schieten. Ook

Een ontwerp dient daar op aangepast te zijn.

Beschikbaarheid

bijvoorbeeld.

Of

interessant: zijn product marketing-team ging continu bij potentiële doelgroepen op bezoek

Dat is een van mijn voornemens voor 2017:

en draaide dan liefst ook daadwerkelijk in hun

anders kijken naar datacenters. Want menig dc

werk of activiteit mee. Zodat zij aan den lijve

kan veel meer waarde toevoegen voor de ei-

ondervonden waarom het soms beter is als bij

genaar. En als er één land is waar we de kennis

het ene model inkjetprinter een bepaald knop-

hebben om dit te realiseren, dan is het

je links of rechts zit. En waarom voor sommige

Nederland wel. ■

kopers dat knopje rechts beter een centimeter hoger of lager is gepositioneerd.

3

4

dcw december inhoud

8

DUURZAAMHEID IN HET DATACENTER KRIJGT STEEDS MEER AANDACHT

12

16

technologie

ocp

FRANS DATACENTER REALISEERT ENERGIEOPSLAG VIA GEBRUIKTE ACCU’S

MET DEZE VIER WEBSITES KUNT U SNEL AAN DE SLAG MET OPEN COMPUTE

duurzaamheid

nieuws

CLOUD 13 KEER ENERGIEEFFICIËNTER DAN HOSTEN OP EIGEN SERVERS

INTRODUCTIE STULZ EXPLORER WSW WATERGEKOELDE CHILLER

duurzaamheid

18

23

TIJD VOOR GROTE STAPPEN!

29

dcw december inhoud

26 markt

ALL IT ROOMS BOUWT DATACENTER VOOR TREINVERKEERSLEIDINGSSYSTEMEN

20

15

duurzaamheid

nieuws

DUURZAAM DATACENTER UITDAGING VOOR MULTITENANT DATACENTERS

SUPERCOMPUTER DRAAIT DEELS OP GELIJKSTROOM VAN ZONNEPANELEN

30

NIEUWS

COVERFOTO

36

NIEUWS VAN DDA

38

AGENDA

40

NIEUWS VAN IT ROOM INFRA

42

BICSI-NIEUWS

Duurzaamheid in datacenters is hot. Maar dat is dan ook meteen het enige in datacenters dat hot zou mogen zijn. Want het hele idee achter de inzet van technologie voor duurzaamheid in datacenters is om maximaal in te zetten op ‘high performance’ en ‘high efficiency’. Immers, hoe efficiënter het datacenter kan omgaan met de ingezette middelen, hoe lager de impact op het milieu.

Denk hierbij aan het besparen van energie en de inzet van tools die ervoor zorgen dat de infrastructuur flexibeler, veiliger en efficiënter is. Efficiëntie moet worden gemaximaliseerd - niet alleen energie-efficiëntie, maar de algehele efficiëntie: worden alle middelen optimaal gebruikt? Dit plaatst vooral de steeds populairdere multi-tenant datacenters voor een uitdaging.

agenda

38

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS

LEES VERDER OP PAGINA

20

5

6

dcw december dutch datacenter index november 2016

peter vermeulen tekst directeur van pb7 research

DDI 55/60

VERDERE VERSCHUIVING NAAR MULTI-TENANT

In november is het sentiment bij datacenterbeslissers voor wat betreft de datacenter-activiteiten over het geheel vrij stabiel. Terugkijkend naar de groei die men de afgelopen drie maanden heeft gerealiseerd, zien we dat de groei is versterkt. Voor de komende drie maanden is men net iets minder positief dan een maand geleden. Voor de komende 12 maanden neemt het optimisme duidelijk af. Dat wordt vooral veroorzaakt doordat de groei van single tenant datacenters lijkt af te zwakken, waar multitenant datacenters van hopen te profiteren.

Hoewel de groei over de afgelopen drie maan-

ger verliep dan vorig jaar. In november zagen

VOORUITBLIK

den verbetert ten opzichte van de afgelopen

we de driemaandelijkse terugblik met 2 punten

Bij de korte termijn vooruitblik zien we deze

maanden, zien we dat 2016 als geheel gaat

stijgen, waarin we toch vooral een seizoens­

maand een korte daling, waarmee datacenter-

worden afgesloten als een jaar met matige

effect herkennen. Opvallend is dat de groei bij

beslissers anticiperen op wat rust in januari. Als

groei. Opvallend is dat de verschuiving van

single tenant datacenters stabiel bleef, terwijl

geheel zien we een daling van de index met één

in-huis datacenters naar externe datacenters

vooral multi-tenant datacenters de groei sterker

punt tot 60. Deze wordt volledig veroorzaakt

duidelijk doorzette, maar toch beduidend tra-

zagen worden.

door single tenant datacenters. Multi-tenant datacenters zijn juist zelfs wat positiever en kijken uit naar een kleine inhaalslag die in het begin van het nieuwe jaar moet doorzetten.

Aug-Okt NOv-Jan

12 mnd

Voor de lange termijn, de 12-maandse vooruit-

M in gebruik

52

56

60

blik, zien we dat multi-tenant datacenters grote

Vermogen

56

60

65

verwachtingen hebben. De index stijgt voor hen

Investeringen

55

63

68

tot maar liefst 80. Single tenant datacenters

Totaal

55

60

65

verwachten juist meer een stabilisatie en

Multi-tenant

58

66

80

denken dat de groei gaat terugvallen. Dat kan

Single tenant

52

56

54

duiden op een verdere verschuiving van in-

2

+

huis naar externe locaties voor bedrijven en instellingen in Nederland. Zal de Nederlandse colocatiemarkt in Nederland terugkeren naar sterke groei, of gaat de groei, in lijn met veel andere landen, naar een wat lager groeiniveau in 2017? We gaan het zien! ■ Dutch Datacenter Index November 2016

8

dcw december onderzoek

DUURZAAMHEID IN HET DATACENTER KRIJGT STEEDS MEER AANDACHT Hoe je het ook wendt of keert, datacenters zijn grootverbruikers op het gebied van energie. Dat hiermee ook een verantwoordelijkheid komt, is iets wat steeds meer datacenters goed begrijpen. Vooral datacenters van grote technologiebedrijven en de grotere multi-tenant datacenters lopen hierbij voorop.

Ze hebben belangrijke bedrijfseconomische redenen om energie-efficiĂŤnt te opereren, want energiekosten vormen een grote kostenpost die ze uiteindelijk door moeten berekenen aan hun klanten.

dcw december onderzoek

9

peter vermeulen directeur pb7 research

tekst

10

dcw december onderzoek

Een zuinig datacentrum is dus essentieel voor de concurren-

ken leeg. Maar ook multi-tenant leveranciers laten van zich horen. Zo

tiekracht.

di-

claimt Evoswitch al sinds 2007 CO2 neutraal te zijn en wordt met elke

verse aanbieders om in te zetten op duurzaamheid en ook in

nieuwbouw enthousiast gecommuniceerd dat de PUE (power usage ef-

bredere zin. Maar hoe dan ook is duurzaamheid een streven dat door veel

fectiviness), nu nog lager is. Dat laatste is toch nog wel een puntje. Het

datacenters stevig omarmd wordt.

gaat hierbij meestal om de PUE vanaf de tekentafel, terwijl men zeer

Ongetwijfeld

maakt

dat

het

eenvoudiger

voor

geheimzinnig blijft doen over de daadwerkelijke gerealiseerde waarden.

Op dit moment zijn datacenters in Nederland verantwoordelijk voor zeker zo’n 3% van het totale Nederlandse energiegebruik. Volgens

OPTIMALISATIE

het rapport van CE Delft uit begin 2016 ‘Trends ICT en Energie 2013-

De meeste Nederlandse datacenters (multi- en single tenant bij elkaar)

2030’, waren multi-tenant datacenters in 2013 verantwoordelijk voor

zijn eigenlijk best tevreden over hun energiezuinigheid. In de eerste helft

ongeveer 1,2% van het totale energieverbruik in Nederland en werd

van dit jaar gaf bijna driekwart van de Nederlandse datacenterbeslissers

het verbruik door single tenant datacenters en serverruimten op nog

aan dat het datacenter voldeed aan hun huidige maatstaven op het ge-

eens 1,7% ingeschat. Bij elkaar gaat het dan al snel om 3%, waar-

bied van energiezuinigheid. Eén op de zes datacenters gaf daarentegen

bij vooral een sterke verdere toename vanuit multi-tenant datacen-

aan dat er nodig wat aan moest gebeuren. Ook op het gebied van duur-

ters wordt verwacht. In de tussentijd zijn Google en Microsoft neerge-

zaamheid - denk bijvoorbeeld aan duurzame energie, hergebruik van

streken, waardoor ook de groei van het energieverbruik door single

restwarmte en duurzame bouwmaterialen - zijn de meeste datacenters

tenant datacenters een stevige impuls krijgt.

tevreden. Daarmee kunnen we ook vaststellen dat energiezuinigheid nog altijd een wat breder gedragen thema is dan duurzaamheid.

ENERGIEVERBRUIK Hoewel lang niet ieder datacenter even groen en zuinig is, lopen grote

Dat datacenters tevreden zijn met de huidige energie-efficiëntie en duur-

technologiebedrijven voorop. De laatste jaren zijn Microsoft en Google

zaamheid, wil niet zeggen dat er op de duurzame lauweren gerust wordt.

in de lage landen neergestreken. De nieuwe datacenters die ze neerzet-

Als we beslissers naar de toekomst laten kijken, is meer dan de helft van

ten zijn zuinig: de computerapparatuur en vooral de randapparatuur als

de datacenters er zich van bewust dat er nog een schepje bovenop zal

UPS’en en koeling zijn geoptimaliseerd om zo min mogelijk energie te

moeten worden gedaan. Ook op het gebied van duurzaamheid, zien veel

gebruiken. De PUE in deze datacenters is dan ook aanzienlijk lager dan

organisaties deze noodzaak. Als we wat dieper in de data duiken, zien

bij het gemiddelde andere Nederlandse datacenter. Natuurlijk heeft een

we dat vooral multi-tenant datacenters zich dit bewustzijn hebben eigen-

laag energieverbruik voor datacenters een belangrijke bedrijfseconomi-

gemaakt, terwijl veel single tenant datacenters een meer afwachtende

sche waarde. Maar deze nieuwkomers gaan niet alleen maar efficiënter

houding laten zien.

om met energie: ze proberen ook proactief om de ‘carbon footprint’ te minimaliseren. Terwijl Microsoft Noord-Hollandse paprika’s helpt groeien

Op zich is dat begrijpelijk. Bij bijvoorbeeld een ziekenhuis of een fabrikant

met restwarmte uit het datacenter, slurpt Google Nederlandse windpar-

zal het stroomverbruik van het datacenter snel in het niet vallen bij de

dcw december onderzoek

rest van het stroomverbruik. En waar het gaat om serverruimtes, is lang

een CO2 neutrale operatie. De eerste CO2 negatieve datacenters zien we

niet altijd helder welk deel van het stroomverbruik aan deze ruimten toe

inmiddels ook al in de wereld verschijnen. Ook de locatie kan daarin een

te schrijven is. Toch zou meer aandacht voor duurzaamheid vanuit single

rol spelen, zeker als het om gebruik van restwarmte gaat. Dat hoeven

tenant datacenters op zijn plaats zijn. En niet alleen omdat het een re-

geen kassen te zijn, maar dat mogen natuurlijk ook bijvoorbeeld kanto-

ële kostenbesparing kan realiseren. Veel van deze organisaties omarmen

ren of woningen zijn. En in de zomer sla je de warmte in de grond op voor

Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen. En zij die het niet hebben

later gebruik. Het gebruik van groene energie (en dan kunnen we nog

gedaan, hebben steeds vaker te maken met klanten die MVO van hun le-

debatteren over welke vormen het meest duurzaam zijn) is tenslotte een

veranciers eisen. En als de MVO-paragraaf niet door een klimaatscepticus

belangrijke stap om richting CO2-neutraal te kunnen gaan. We zien vooral

is geschreven, zal een verlaging van de CO2 voetafdruk al snel zijn weg

steeds meer multi-tenant datacenters deze keuze maken, hoewel velen

hierin vinden.

de keuze aan de klant laten en de keuze voor duurzaamheid zo min of meer op hen afwentelen.

WAAR MOETEN WE OP LETTEN? Een duurzaam datacenter begint meestal met energie-efficiëntie, maar

KORTOM

zou daar niet moeten eindigen. Een duurzaam datacenter is meer dan

Veel Nederlandse datacenters zijn zich bewust van de noodzaak tot duur-

een datacenter dat met een lage PUE ontworpen is. Een energie-efficiënt

zaamheid, al was het maar uit het oogpunt van kostenbeheersing. Meer

datacenter meet nauwkeurig geregeld of liefst permanent wat het daad-

dan de helft gaat ervan uit dat er de komende 5 jaar nog wel een slag

werkelijke energieverbruik is en zoekt continu naar een optimalisering

moet worden gemaakt. Toch kost de stap tot een echt duurzaam data-

daarvan. Daarbij gaat het niet alleen om het investeren in apparatuur

center voor velen nog de nodige moeite. Single tenant datacenters en

met een lager energiegebruik, maar ook in de bereidheid om te breken

serverruimtes zouden meer uit de schaduw van de eigen organisatie mo-

met conventies op het gebied van bijvoorbeeld klimaatbeheersing.

gen stappen. En ook de nodige multi-tenant datacenters, vooral de wat

Een duurzaam datacenter is veel meer dan een energie-efficiënt data-

kleinere die zich meer op het MKB richten, zouden het voorbeeld mogen

center. Een duurzaam datacenter begint met een duurzaam bouwplan

volgen van de voorlopers. Duurzaamheid moet daarbij vaker van het pa-

en een duurzame inrichting. Dat kan je inmiddels ook laten certificeren

pier afkomen en ingebed worden in de mindset van IT en de facilitaire

(BREEAM). Het eindigt uiteindelijk - al is het een stip op de horizon - bij

medewerker. ■

IN WELKE MATE VOLDOET HET DATACENTER AAN DE BEHOEFTEN VAN UW ORGANISATIE OVER 5 JAAR? Energiezuinigheid

Duurzaamheid (anders dan energiezuinigheid)

11

12

dcw december technologie

FRANS DATACENTER REALISEERT ENERGIEOPSLAG VIA GEBRUIKTE ACCU’S OP BASIS VAN SAMENWERKING MET EATON EN NISSAN Powermanagementbedrijf Eaton meldt dat de energieopslagtechnologie die het in samenwerking met autofabrikant Nissan heeft ontwikkeld, met succes is toegepast in het recent geopende datacenter van Webaxys in Saint-Romain de Colboscin in de buurt van het Franse Le Havre. Doordat opslag van energie in accu’s wordt toegepast, kan op doeltreffende wijze duurzame energie worden geïntegreerd, aldus Eaton.

Het lijkt erop dat energieopslag een serieuze optie wordt voor datacen-

innovatie, vertelt CEO Emmanuel Assié. De uitgangspunten daarbij zijn

ters die gebruik willen maken van zonne- en windenergie. Steeds meer

een sterk gevoel van maatschappelijke betrokkenheid en respect voor

leveranciers brengen batterijtechnologie op de markt die een belang-

het milieu.

rijke rol kan spelen om de leveringsonzekerheid van duurzaam opge-

“Dat verklaart ook de keuze om alleen elektriciteit te gebruiken die is

wekte energie te compenseren. Tesla bracht de bal aan het rollen met

opgewekt met duurzame energiebronnen en de optimalisering van

zijn Powerwall, een thuisbatterij die wordt opgeladen via zonnepane-

energiezuinige technologieën die we al in ons eerste datacenter hadden

len of nachtstroom. De opgeslagen stroom wordt 's avonds afgegeven.

toegepast. Maar wij wilden nog een stap verder gaan en er alles aan

Andere bekende bedrijven, zoals Daimler, introduceerden ook al

doen om minder afhankelijk te worden van traditionele energiebronnen.

dergelijke producten. Tegelijkertijd sloeg Eaton met autofabrikant

Daarbij hebben we alle beschikbare innovaties ingezet om de gevolgen

Nissan de handen ineen om een energieopslagsysteem te ontwik-

voor het milieu tot een minimum te beperken”, aldus Assié.

kelen voor verschillende

“Daarnaast zijn we bezig met het uitwerken van een lokale strategie

applicaties in grootzake-

door de bouw te stimuleren van datacenters die op menselijke schaal zijn

lijke toepassingen, waaron-

ontworpen en die volledig in de lokale economie worden opgenomen.

der datacenters. Een goed

Ze staan - letterlijk - dicht bij de klanten die ons hun gegevens toever-

voorbeeld van een derge-

trouwen.”

lijke datacenterproject is PROEFLOCATIE

Webaxys.

Stéphane Egros, marketing directeur bij Eaton Industries France:

Cyrille Brisson

DUURZAME ENERGIE

“Webaxys is een soort proeflocatie in Europa en maakt duidelijk hoe

Sinds

deze

vider

en

telecompro-

belangrijk het opslaan van energie in accu’s is. Deze aanpak hebben wij

webhostingbe-

ontwikkeld in samenwerking met Nissan, een bedrijf dat wereldwijd

drijf in 2003 in Normandië

actief is op het gebied van elektrische auto’s. Het systeem combineert de

werd opgericht, heeft het

technologische kennis van Nissan, dat zelf accu’s produceert, met onze

altijd de nadruk gelegd op

elektriciteitsmanagementsystemen.”

dcw december technologie

13

van de redactie

tekst

Assié: “We maken in onze datacenters gebruik van duurzame energie-

70 PROCENT

bronnen. Denk aan zonne-energie dat van nature een niet-constante

Vanuit het oogpunt van Nissan biedt energieopslagtechnologie een

energiebron is. Bij datacenters zijn stroomonderbrekingen natuurlijk uit

goedkoop 'tweede leven' voor batterijen die na enkele jaren gebruik in

den boze en dus dienen we - als buffer - energie op te slaan. Eaton was in

een Nissan Leaf door veroudering een deel van hun capaciteit verloren

2013 een van de deelnemers in het door de Europese Unie gefinancierde

zijn. De Leaf is een van 's werelds best verkopende volledig elektrische

GreenDataNet-project. Dit door Eaton geleide project - waaraan overigens

auto’s. Leaf-batterijen behouden na de levensduur van de auto nog meer

ook ICTroom deelneemt - heeft tot doel om nieuwe technologieën te ont-

dan 70 procent van hun oorspronkelijke capaciteit. Aangezien er al meer

wikkelen waarmee slimmere, energiezuinigere datacenters in steden

dan 200.000 van dit soort elektrische auto's verkocht zijn, betekent dat

kunnen worden gebouwd.”

veel gigawattuur aan energieopslagcapaciteit.

GEBRUIKTE ACCU’S

ding (UPS) van Eaton waarop iedere willekeurige installatie voor zonne-

De installatie bij Webaxys is met name interessant omdat de batterijen

energie kan worden aangesloten. Hierdoor kunnen datacenters het ener-

van gebruikte elektrische auto's hiermee een tweede leven krijgen. Meer

gieverbruik en de toevoer van energie beter managen, terwijl zij op het

specifiek worden de lithium-ion-accu's uit de Nissan Leaf hergebruikt als

net aangesloten blijven of - als ze daar voor kiezen - zelfvoorzienend zijn.

De batterijtechnologie wordt gecombineerd met een noodstroomvoe-

energieopslagtechnologie. Dat biedt een aantal voordelen: zekerheid over de energiebevoorrading, integratie van hernieuwbare energiebronnen,

UPS ALS BREIN

het kunnen vermijden van piekstroomtarieven, deelnemen aan 'demand

De UPS werkt als brein van de installatie, terwijl de batterijen de elektri-

response'-programma's waarbij stroom wordt geleverd op basis van de

citeit opslaan. De energieopslagoplossing is ontworpen als een integraal

reële vraag, en minder moeten vertrouwen op dure brandstoffen als diesel.

systeem en dat is volgens Eaton een heel belangrijk punt. Andere syste-

"Energieopslagsystemen zijn van cruciaal belang in de ontwikkeling van intelligente elektriciteitsnetten of smarter grids", zegt Cyrille Brisson, Vice President Marketing, Eaton Electrical EMEA. "Deze technologieën dragen bij tot de bredere verspreiding van elektriciteit uit hernieuwbare bronnen en hebben het potentieel om mensen meer controle over hun energiebevoorrading en -verbruik te geven. Iedere energieopslagtechnologie is uniek, maar ze hebben wel gemeenschappelijke en verregaande voordelen, waaronder een constante stroomtoevoer, een hogere netwerkstabiliteit en -efficiëntie, het vermijden van piekstroomtarieven en de nood aan dure brandstoffen zoals diesel in situaties waar het elektriciteitsnetwerk het laat afweten. Energieopslag heeft duidelijk een zeer heldere toekomst.”

14

dcw december technologie

men voor energieopslag bestaan vaak uit verschillende losstaande technologieën die nog aan elkaar gekoppeld dienen te worden. Eaton sluit de zonnepanelen bijvoorbeeld niet gewoon op de standaard aansluiting van de UPS aan, maar direct op de DC-rail in de UPS, waardoor systeemverliezen geminimaliseerd kunnen worden. Deze geïntegreerde aanpak zorgt voor constante, plaatselijk opgewekte en opgeslagen elektriciteit. De UPS is geprogrammeerd om de optimale combinatie van energiebronnen te selecteren, op basis van belasting, netbeperkingen en de beschikbaarheid van hernieuwbare energie.

SCENARIO’S De oplossing van Eaton kan op meerdere manieren worden gebruikt. In de vroege ochtend bijvoorbeeld, als er geen hernieuwbare energie kan worden opgewekt en de batterijen niet volledig zijn opgeladen, zou het systeem netstroom kunnen gebruiken om aan de belasting te voldoen.

Als de zon begint te schijnen en hernieuwbare energie beschikbaar komt, kan het systeem worden gebruikt om aan de stroomvraag te voldoen of om de batterijen op te laden. Schijnt de zon eenmaal volop en zijn de batterijen opgeladen, dan kan het systeem rechtstreeks groene stroom leveren, om zo de kosten te verminderen. Tijdens de piekuren, wanneer zonnepanelen meer energie dan het gevraagde vermogen opwekken, zou het systeem de beschikbare energie terug aan het net kunnen leveren. Als de netvraag zeer hoog is, kan de energie in de batterijen ook worden vrijgegeven om de piekvereffening verder te helpen ondersteunen.

opslagsysteem van 1 MWh van Eaton beschikken, met 64 hergebruikte batterijen uit Nissan Leafs, gecombineerd met groene stroom van zon-

COP21

nepanelen.

De eerste werkende versie van het systeem werd op het Nissan-paviljoen geïnstalleerd tijdens de VN-conferentie over klimaatverandering, de

LEVENSDUUR

COP21, eind 2015 in Parijs. Het systeem integreerde vermogenselektro-

Wat betreft de levensduur van het systeem: de batterijen van elektrische

nica, managementsoftware en stationaire opslag met de mogelijkheid

auto's verliezen na enkele jaren normaal gebruik ongeveer 25 procent

om tot maximaal vier hergebruikte batterijen te combineren, waarmee

van hun capaciteit. Op dit punt komen ze in aanmerking om te worden

een uitgangsvermogen tot 50 kW bij 230V/400V kon worden bereikt. De

hergebruikt voor energieopslag. Volgens Nissan gaan de batterijen in de

energietoevoer van het gebouw werd overgeschakeld van netstroom op

energieopslageenheid nog vijf tot tien jaar mee, afhankelijk van het ge-

batterijen om de verlichting en andere stroomkringen te voeden.

bruik.

Bovendien zal de nieuwe regionale vestiging van Nissan in Frankrijk de grootste energieopslageenheid uit gebruikte EV-batterijen krijgen die

Uiteindelijk zou de ontwikkeling van het energieopslagsysteem het eco-

ooit in een gebouw is geïnstalleerd. Het nieuwe gebouw zal over een

nomisch perspectief van een elektrische auto kunnen veranderen, de batterijen in de auto worden immers veel waardevoller. Terwijl de recycling van gebruikte batterijen altijd als een kostenpost werd gezien, zou de eigenaar van een elektrische auto erop kunnen rekenen dat de batterijen een meerwaarde zijn als hij of zij de wagen van de hand doet. Die verandering in het economische landschap zou van groot belang kunnen zijn in het transformeren van de markt voor elektrische auto’s. ■

lees ook Emmanuel Assié (l) en Fabrice Roudet

DATACENTER OP GROOTSTE RANGEERTERREIN VAN NEDERLAND OPGELEVERD

26

dcw december nieuws

SUPERCOMPUTER HIKARI DRAAIT DEELS OP GELIJKSTROOM VAN ZONNEPANELEN De supercomputer Hikari van het Texas Advanced Computing Center, onderdeel van de Universiteit van Texas, kan gedurende een deel van de dag voor 100% op zonne-energie draaien. De energie die de supercomputer gebruikt is hierdoor voor een flink deel gratis.

Dit meldt Hewlett Packard Enterprise (HPE). HPE

zonnepanelen niet permanent energie opleve-

APOLLO 8000 SERVERS

stelt dat supercomputers wetenschap kunnen

ren. In de praktijk is 30% van alle energie die

In het datacenter wordt gebruik gemaakt van

transformeren en innovatie mogelijk maken,

door Hikari wordt gebruikt afkomstig van zon-

de watergekoelde Apollo 8000 servers, in com-

maar dat hun enorme energieverbruik hun mo-

nepanelen. Op dit moment wordt berekend

binatie met een accusysteem, airconditioning

gelijkheden beperkt. Zo draait veel apparatuur

hoeveel energie wordt bespaard doordat wis-

en verlichting die alle op gelijkstroom werken.

in datacenters op gelijkstroom, terwijl door het

selstroom op deze momenten niet langer hoeft

In totaal verbruikt het datacenter zo’n 200.000

energienetwerk in de praktijk wisselstroom

worden omgezet in gelijkstroom.

watt aan gelijkstroom.

wordt aangeleverd. Bij het omzetten van wisselstroom in gelijkstroom treedt energieverlies op.

ZONNEPANELEN Het bedrijf experimenteert daarom samen met een de partners Texas Advanced Computing Center, NTT en de Japanse overheidsinstelling New Energy and Industrial Technology Development Organization (NEDO) met een supercomputer die volledig op gelijkstroom draait.

Door deze gelijkstroom zoveel mogelijk op te wekken met zonnepanelen hoeft minder wisselstroom van het traditionele energienetwerk omgezet te worden in gelijkstroom, waardoor minder energieverlies meer optreedt.

Het datacenter wordt sinds augustus 2016 in de praktijk getest. HPE meldt dat Hikari op sommige momenten van de dag voor 100% op de zonnepanelen en dus gelijkstroom draait. Dit is helaas niet 24 uur per dag nodig, aangezien

15

16

dcw december duurzaamheid

ONDERZOEK CLOUD STORAGE DIENST SURFDRIVE TOONT AAN:

CLOUD 13 KEER ENERGIEEFFICIËNTER DAN HOSTEN OP EIGEN SERVERS Instellingen die hun gegevens opslaan in de cloud in plaats van op een eigen server, besparen veel energie. Dat horen we wel vaker maar een rekenvoorbeeld met de cloud storage dienst SURFdrive laat zien dat de aangesloten instellingen, de gebruikers van de dienst, in potentie gezamenlijk 60.000W kunnen besparen. Of op een andere manier vergeleken: de geconsolideerde clouddienst is 13 keer energie-efficiënter dan hosten op eigen servers, zo blijkt voor deze dienst.

Het energieverbruik in de ICT-sector blijft ieder

zijn, maar het adoptiepercentage is nog steeds

SURFdrive is de cloudstorage-dienst van SURF

jaar stijgen. Enorme aantallen servers staan bij

verrassend laag.

voor de onderwijs- en wetenschapssector.

zowel grote als kleine bedrijven 365 dagen per

Diederik de Graaf, student aan de Hogeschool

jaar, 24 uur per dag te draaien. Wel wordt ICT-

Smart Sharing, het efficiënt delen van digitale

van Amsterdam, deed onderzoek naar het

apparatuur steeds energiezuiniger. Daarnaast

infrastructuur, is een van de thema’s binnen het

mogelijke effect van de clouddienst SURFdrive

wordt het gebruik ook efficiënter. Een bekende

SURF-innovatieprogramma voor duurzaamheid.

op het gebied van energiebesparing. Tijdens

techniek voor efficiënter gebruik van middelen

Gerard van Westrienen, projectmanager duur-

de onderzoeksperiode (tot de zomer van 2016)

is consolidatie, het bij elkaar zetten van ver-

zaamheid bij SURFsara: “SURF levert digitale in-

gebruikten 54 instellingen de dienst voor hun

spreide IT-middelen. De meest gebruikte me-

frastructuur en diensten voor alle onderwijs- en

werknemers. Wat zou het verschil zijn in ener-

thode voor consolidatie is servervirtualisatie.

onderzoeksinstellingen. Dat het delen van digi-

gieverbruik, als al deze instellingen hun storage

Met één fysieke server kan je meerdere kleinere

tale infrastructuur kan bijdragen aan duurzaam-

lokaal zouden hosten?

servers virtualiseren, om zo de resources van de

heid in onze sector, is dan ook een zeer goede

server efficiënter te benutten.

reden om hier verder naar te kijken.”

Op de website van het Global e-Sustainability

Een heldere rekensom laat zien dat gebruik maken van cloudopslag op een centrale plek 13

Initiative zie je hoe groot de energiebesparing

13 KEER ZUINIGER

keer zuiniger is dan als deze instellingen de op-

zou zijn als verschillende landen zouden over-

Hoe meer servers je bij elkaar zet, hoe efficiën-

slag in eigen huis hadden gehouden.

stappen van hun eigen servers naar een gecon-

ter je kan omgaan met je middelen. Het verschil

Ron Trompert van SURFsara over de ontwikke-

solideerde cloudomgeving. Helaas zit Nederland

in energieverbruik tussen een server die inactief

ling van SURFdrive: "SURFdrive als dienst groeit

hier niet bij. Volgens een rapport van Capgemini

(idle) is en een server die volledig wordt benut,

gestaag, we hebben recent de 20.000ste ge-

uit 2014 loopt Nederland wel voorop als het

is relatief klein. Want de disks blijven draaien,

bruiker mogen verwelkomen. Het mooie is dat

gaat om de cloud, met een adoptie van 28%. Ter

of ze nu gebruikt worden of niet. Je bent er dus

daarmee de energie-efficiëntie ook positief

vergelijking: het Europese gemiddelde is 19%.

bij gebaat om een server zo efficiënt mogelijk

ontwikkelt door toenemende benutting van de

Uiteraard zullen deze cijfers nu wel iets hoger

in te zetten.

infrastructuur."

dcw december duurzaamheid

17

diederik de graaf student hva

tekst

POWER MANAGEMENT ICT-apparatuur wordt dus steeds zuiniger. Dit impliceert dat een kortere aanschafperiode, waarbij een nieuwe generatie ICT-apparatuur in gebruik wordt genomen, ook bijdraagt aan de vermindering van het energieverbruik. De verschillende leveranciers van servers leveren met iedere nieuwe generatie ook nieuwe mogelijkheden om beter zicht en betere controle te hebben op de manier waarop stroom wordt verbruikt. Een van deze mogelijkheden is power management, dat bij SURFdrive ook wordt ingezet.

Power management is een verzameling technieken die het mogelijk maken om energie te besparen op servers. De processor verbruikt een groot deel van de energie. Door middel van Dynamic Frequency Scaling is het met power management mogelijk om de kloksnelheid van de CPU lager te zetten als deze niet volledig benut wordt. Deze techniek heeft bij SURFdrive een besparing van 20% opgeleverd.

Jaak Vlasveld, directeur Green IT Regio Amsterdam, over de uitkomst van deze rekensom bij SURFdrive: “Rationeel gezien weten we dat consolidatie van clouddiensten bij professionele en energie-efficiënte datacenters een duurzame stap is, en deze case laat dat nu concreet zien.

Nog mooier is het om nu ook te zien hoe kleine besparingen en duurzame keuzes in de dagelijkse praktijk bijdragen aan grotere besparingen over de hele keten.”

POWER USAGE EFFECTIVENESS

koeling, verlichting et cetera, is een klein da-

Zelfs die 13 keer is nog een bescheiden inschat-

tacenter minder energie-efficiënt. Een simpele

Het artikel is gebaseerd op een blog van

ting van de algehele energiezuinigheid. Neem

serverruimte van een onderwijsinstelling zal ge-

Diederik de Graaf. Diederik de Graaf studeert

bijvoorbeeld de PUE, Power Usage Effective­

middeld genomen een veel hogere PUE hebben.

System and Network Engineering aan de

ness. Dat is een getal dat de verhouding tussen

Hogeschool van Amsterdam. Eerder ontwierp

het totale stroomverbruik van een datacenter

Nederland loopt ook hier voorop, gezien het in-

hij voor het project Greening The Cloud met

en het stroomverbruik van de ICT-apparatuur

ternationale gemiddelde van 1,8. Dit is wel een

een team van medestudenten een virtualisa-

weergeeft. Het nieuwe datacenter van SURFsara

theoretische PUE. De daadwerkelijke PUE kan

tieplatform dat ook energieverbruik monitort.

heeft een zuinige PUE van 1,22. De gemiddelde

(bijvoorbeeld

Hij voerde bovenstaand onderzoek uit in het

gerapporteerde PUE voor colocatie datacenters

heel anders uitvallen, zowel hoger als lager. Uit

in Nederland is 1,31, blijkt uit een rapport van

de praktijk blijkt dat de daadwerkelijke PUE vaak

de Dutch Datacenter Association uit 2015. Maar

hoger is dan de PUE uit het ontwerp. Zelfs een

Meer informatie over deze case en de

de ervaring leert dat hoe kleiner het datacenter

klein verschil in PUE kan een groot verschil ma-

bijbehorende rekensom: https://blog.surf.nl/

is, hoe hoger de PUE zal zijn. Omdat je bij het

ken in hoeveel energiezuiniger een geconsoli-

energiewinst-voor-instellingen-die-cloudop-

beheren van een gebouw altijd kosten hebt voor

deerde omgeving is.

slag-delen/

door

temperatuurwisselingen)

kader van een stage bij SURFsara.

18

dcw december duurzaamheid

TIJD VOOR GROTE STAPPEN! Robbert Hoeffnagel publiceerde begin november een inspirerend betoog voor meer innovatie en kennisontwikkeling binnen de Nederlandse datacenter industrie. Met het oog op ontwikkelingen in het buitenland is dat volgens hem nodig om de concurrentiepositie te behouden of the versterken.

Een oproep die goed bij de missie van Green IT

de processen. Bijvoorbeeld in het proces van

management zouden worden gebruikt in een

Amsterdam en haar deelnemers past natuur-

ontwerp tot en met de constructie van een

datacenter dat zou zijn ontworpen voor dyna-

lijk. Ook wij zien meer dan ooit kansen en ont-

datacenter. De eisen aan de snelheid om groei

miek en flexibiliteit. Op dit moment ronden we

wikkelingen op het gebied van duurzaamheid

te kunnen faciliteren liggen erg hoog.

het GEYSER project af en zijn we al bezig met de opvolger. We zien namelijk veel interesse

en innovatie, er hangt eigenlijk een sfeer in de internationale industrie waar er ruimte lijkt te

Wanneer je er wel in slaagt om die ruimte te

zijn voor vernieuwing en nieuwe ideeën.

creëren kunnen er interessante ontwikkelin-

bij stakeholders op het gebied van flexibiliteit.

gen ontstaan, hebben we ook dit jaar kunnen

SURFsara heeft laten zien dat er ook binnen

We hebben de afgelopen jaren ook iets

zien. Een van de bevindingen uit de pilots van

clouddiensten die al draaien mogelijkheden

geleerd op het gebied van innovatie. Innovatie

het GEYSER project bijvoorbeeld was dat de

zijn om energie te besparen. Maar liefst 20%

heeft aandacht en tijd nodig. Dat klinkt simpel,

potentie voor energiebesparingen groter zou

bij de cloud storage dienst SURFdrive. Extreme

maar we hebben nog iets geleerd, namelijk

zijn als de door het GEYSER project ontwikkel-

innovatie was daar niet voor nodig. Wel had

dat het lastig is die tijd te creëren in lopen-

de tools voor flexibel energie en infrastructuur

het aandacht nodig, in dat geval door een externe jonge onderzoeker te betrekken en de ruimte te geven om de potentie in kaart te brengen en de verandering door te voeren.

Onlangs nog was het interessant om meer inzicht te krijgen in de samenwerking tussen PON Power en het KPN datacenter. Daar werd zichtbaar dat er door een nauwe samen­werking tussen klant en leverancier en de ambities van de klant er mooie nieuwe oplossingen kunnen ontstaan. In dit geval een cradle-to-cradle concept en waarbij er gebruik wordt gemaakt van de restwarmte in het datacenter om de generatoren continu op temperatuur te houden. Eerder dit jaar werd het Greening the Cloud project afgerond, een initiatief van de

dcw december duurzaamheid

19

maikel bouricius manager marketing communication & collaboration stichting green it amsterdam

tekst

vorig jaar bij het Green IT Amsterdam consortium met een concept waar we al snel enthousiast over waren, Immersed Computing. We hebben kunnen meemaken hoe dit concept stap voor stap verder is ontwikkeld met verschillende partners, en dat het dus echt wat vraagt om iets heel vernieuwends te doen. Tijdens IT Room Infra is het Immersed Computing concept voor het eerst publiek gepresenteerd. Bij andere start-ups zagen we eerder vergelijkbare ontwikkeltrajecten en bijbehorend tijdspad.

Sinds kort zijn wij door Stichting Kien betrokken bij een andere mogelijke technologische revolutie. Die van fotonica, en dan met name voor toepassing binnen digitale infrastructuur als netwerken en datacenters. In Eindhoven wordt hier veel onderzoek naar gedaan en we zullen ondersteuning verlenen om roadmaps Hogeschool van Amsterdam met MKB cloud

passen bij de duurzaamheid ambities en de

te ontwikkelen voor toepassing binnen de

bedrijven. Binnen het project werden cases

unieke kenmerken van het gebied. We merken

datacenter industrie, samen met onze deelne-

onderzocht uit de praktijk, op het gebied van

veel enthousiasme bij veel partijen. Juist om-

mers. Deze veelbelovende ontwikkeling, met

energie-efficiĂŤntie en besparing. Het project

dat deze partijen relatief vroeg betrokken zijn

een mogelijk zeer positieve impact op energie-

heeft interessante resultaten opgeleverd,

is er eigenlijk tijd gewonnen om nieuwe din-

verbruik en latency, zal nog heel wat stappen

gebundeld in een publicatie. Ook bij dit initi-

gen te doen en oplossingen te bedenken om

moeten nemen voor we het in de praktijk zul-

atief zagen we dat een apart project, samen-

de duurzaamheid ambities van de campus op

len zien.

werking tussen bedrijven en onderzoekers de

termijn te kunnen realiseren.

ruimte maakte om kansen te onderzoeken die

Bij de afgelopen editie van het IT Room In-

normaal gesproken niet zoveel aandacht zou-

Green IT Amsterdam is ook betrokken bij een

fra event viel op dat partijen nu concreet

den hebben gekregen.

Europees project met als missie om duurzaam-

bezig zijn met de ontwikkeling die het Open

heid als onderwerp bij het aanbesteden van

Compute Project met zich meebrengt, zoals

Sinds 2015 zijn we actief betrokken bij de

datacenter diensten en producten, bij publie-

Rittal, om nog maar een innovatie beweging

ontwikkeling van het Green Datacenter Cam-

ke organisaties, bewust mee te nemen. Het

te identificeren.

pus project van SADC. Een project waar het

EURECA project deelt kennis over dit onder-

ambitieniveau op het gebied van duurzaam-

werp met Europese publieke organisaties en

Zo zien wij wel degelijk veel en brede inno-

heid hoog ligt. Zo zijn er een aantal partijen

ontwikkelt tools om kansen in kaart te bren-

vatie op het gebied van duurzaamheid in de

bezig met de uitwerking van een businesscase

gen. Eigenlijk wordt er dus een brug geslagen

Nederlandse datacenter industrie. Veel van

voor grootschalige restwarmte uitwisseling

tussen de huidige dagelijkse praktijk en de

de innovatie zou je kunnen zien als voorbe-

tussen de geplande campus en nabijgelegen

situatie waarbij duurzaamheid bij inkopers

reidend werk op grote veranderingen. De

tuinbouw. Ook wordt er gekeken naar de kop-

hoog op de agenda staat. Dit ontstaat dus

schaal is nog beperkt, het zit nog in een vroeg

peling met een grootschalig zonnepark. Nog

deels vanzelf maar kan versneld worden door

stadium of vindt plaats bij enkele koplopers.

interessanter is dat er datacenter ontwerpers,

de ondersteuning van een bredere organisatie.

Deze koplopers, of Green IT Leaders zoals wij ze graag noemen, zullen ook de grote stappen

ontwikkelaars en bouwers al in een vroeg stadium betrokken zijn en worden uitgedaagd

Bij start-ups is het meest zichtbaar dat innova-

van vernieuwing maken. Deze tijd vraagt er

om met innovatieve concepten te komen die

tie tijd en aandacht kost. Zo kwam Asperitas

om en lijkt er ideaal voor. â–

20

dcw december duurzaamheid

DUURZAAM DATACENTER UITDAGING VOOR MULTI-TENANT DATACENTERS

dcw december duurzaamheid

21

dick philips dcim sales director europe, commscope dick.philips@commscope.com

tekst

Duurzaamheid in datacenters is hot. Maar dat is dan ook meteen het enige in datacenters dat hot zou mogen zijn. Want het hele idee achter de inzet van technologie voor duurzaamheid in datacenters is om maximaal in te zetten op ‘high performance’ en ‘high efficiency’. Immers, hoe efficiënter het datacenter kan omgaan met de ingezette middelen, hoe lager de impact op het milieu. Denk hierbij aan het besparen van energie en de inzet van tools die ervoor zorgen dat de infrastructuur flexibeler, veiliger en efficiënter is. Efficiëntie moet worden gemaximaliseerd - niet alleen energie-efficiëntie, maar de algehele efficiëntie: worden alle middelen optimaal gebruikt? Dit plaatst vooral de steeds populairdere multi-tenant datacenters voor een uitdaging.

WAT IS DUURZAAMHEID IN HET DATACENTER?

om de CO2-uitstoot te beperken of energie uit

van het datacenter te voldoen. Nu én in de toe-

Duurzame systemen zijn beter voor onze pla-

hernieuwbare bronnen te betrekken. Welke

komst. Aangezien de bekabeling van een da-

neet door het vermijden van afval en het beper-

middelen er ook gebruikt worden, een duur-

tacenter in de toekomst meerdere generaties

ken van de productie van broeikasgassen en gif-

zaam datacenter moet vooral energie-efficiënt

apparatuur en snelheden zal moeten onder-

tige stoffen. Een duurzaam datacenter gebruikt

zijn. Verbetering van de energie-efficiëntie ver-

steunen, is zaak te kiezen voor toekomstvaste

materialen en processen, gericht op het mini-

laagt één van de grootste kostenposten en één

oplossingen waarmee alle opties open blijven.

maliseren van de impact op mens en milieu. Dit

van de grootste emissiebronnen tegelijk.

Bij CommScope spreken we dan over Agile Con-

geldt voor alle aspecten van het ontwerp, de

nectivity.

bouw en de exploitatie van datacenters. Vanaf

VERMINDER DATACENTER-AFVAL

het ontwerp en de selectie van de locatie tot

Een datacenter bestaat uit veel componenten:

MEER INZICHT IN DE PERFORMANCE

en met de hardware en de processen rond koe-

van kabels en sensoren tot IT-hardware en koel-

DANKZIJ SOFTWARE

ling en energieverbruik. Een echt duurzaam

eenheden die regelmatig moeten worden ver-

Vervolgens is de inzet van DCIM essentieel om

datacenter gebruikt infrastructuurproducten die

vangen. Recyclebare componenten zijn hierbij

alle belangrijke gegevens met betrekking tot

duurzaam zijn binnen hun gehele levenscyclus.

belangrijk maar even belangrijk is de keuze

capaciteit, verbruik en workflow te volgen en

Vanaf de grondstoffen tot productie, gebruik en

voor componenten die de hoogst mogelijke

de prestaties van het datacenter te optimali-

verwijdering.

performance bieden en toekomstvast zijn. Niet

seren. Met het door DCIM verkregen inzicht in

Hoewel duurzaamheid een waardevol doel op

alleen ten aanzien van mogelijke slijtage maar

deze parameters, zijn organisaties in staat om

zich is, levert het bouwen van een duurzaam

vooral ook met het oog op de snel verder evo-

een hogere efficiëntie te bereiken, hun midde-

datacenter ook concrete en belangrijke zakelijke

luerende technologie. Infrastructuur die klaar is

len optimaal te gebruiken en zo dus energie- en

voordelen, zoals financiële besparingen en een

voor de toekomst kan langer mee en verhoogt

kostenbesparingen te realiseren.

betere reputatie.

de duurzaamheid.

HET BEGINT BIJ HET PLATFORM

AGILE CONNECTIVITY

tie nog steeds de belangrijkste aandachtspun-

Een

duurzaamheidsstrategie

Voor het plannen en ontwerpen van datacenters

ten voor datacentermanagers zijn, ontbreekt

begint bij de basis, bij het platform. Hoe is het

zijn er nog nooit zo veel opties geweest als nu.

het hen vaak aan gecentraliseerde controle over

datacenter ontworpen, gebouwd en hoe wordt

En aangezien alle bovenste lagen in de ’stack‘

de kerninfrastructuur - assets, ruimte, power -

het geëxploiteerd. Sommige datacenters maken

- van het netwerk tot de applicaties - gebruik-

die nodig is om deze doelstellingen te berei-

gebruik van modulaire technologie om efficien-

maken van de fysieke laag is het essentieel dat

ken. Bovendien zijn IT en Facility Management

cy te verhogen. Anderen kijken naar manieren

juist deze ontworpen is om aan alle behoeften

vaak organisatorisch gescheiden, waardoor het

Hoewel capaciteit, beschikbaarheid en efficiënlevensvatbare

22

dcw december duurzaamheid

moeilijk is om de infrastructuurmanagement tools en informatie goed te

voor efficiëntie relevante, gegevens wil delen met de exploitant. Om hier

delen.

ook echt een win-win situatie van te maken moet de exploitant zorgen voor bepaalde incentives. De vergroening van de datacenter-activiteiten

DCIM

van een klant kunnen zo’n incentive zijn, maar ook financieel zal een

Ondanks deze organisatorische scheiding kan DCIM er toch voor zorgen

deel van het te behalen voordeel verdeeld moeten worden tussen beide

dat alle belanghebbenden in het datacenter met dezelfde bril naar hun

partijen.

(deel van) de infrastructuur kijken en die infrastructuur op een eenduidige manier beheren en plannen. Simpel gesteld kan een goed ingerichte

FLAT RATE HELPT DUURZAAMHEID NIET

en juist gebruikte DICM oplossing ervoor zorgdragen dat de datacenter-

Een van de omstandigheden die op dit moment de introductie van een

manager en -planners beter voorbereid te zijn op de te verwachten capa-

op DCIM gebaseerd beheer van het MTDC remt, is het feit dat veel van

citeitsvraag en op die manier hun middelen zoals ruimte, stroom, koeling

de contracten gebaseerd zijn op een flat rate. Een bedrag gebaseerd op

maar ook connectiviteit efficiënter kunnen inzetten en gebruiken.

de beschikbaar gestelde ruimte of capaciteit, maar zelden op het daadwerkelijke verbruik. Een datacenter die een bepaalde capaciteit aan

MULTI-TENANT DATACENTERS

klanten verkocht heeft kan dan theoretisch vol zitten terwijl hij dit in

Steeds meer ondernemingen en serviceproviders kiezen ervoor hun data-

werkelijkheid niet is. De beschikbare capaciteit van het datacenter wordt

center-activiteiten onder te brengen in multi-tenant datacenters (MTDC).

zo onvoldoende benut, ten koste van de efficiency. Ook de inrichting van

Dit is momenteel een van de snelst groeiende segmenten in deze sector.

de specifieke klantruimtes kan zo niet worden geoptimaliseerd omdat

MTDC’s bieden aanmerkelijke voordelen op het gebied van flexibiliteit,

gegevens over hotspots en capaciteitsknelpunten niet beschikbaar zijn

betrouwbaarheid, latency, beveiliging en - last but not least - efficiency.

voor de tenant.

Hierbij lopen we echter tegen het probleem aan dat de fysieke infrastructuur, het Facility Management, in beheer is bij de exploitant van het

PAY PER USE

MTDC, terwijl alle IT in beheer is bij de diverse huurders (tenants) van het

Het uiteindelijk gewenste model - ook uit oogpunt van duurzaamheid - is

datacenter. De geïntegreerde benadering van DCIM, met de nauwe ver-

wel degelijk gebaseerd op pay per use, in plaats van flat fee. Niet al-

wevenheid van IT - en Facility Management, kan alleen effectief zijn als

leen ruimtes en stroom worden daarbij verrekend, maar ook connectivity.

beide onderdelen de informatie met elkaar delen. Ofschoon het nog erg

Waar u nog standaardconnectiviteit wordt geleverd, binnen de flat fee, is

weinig gebeurt in de praktijk, is dit onderwerp nu toch op de kaart gezet,

deze vaak overgedimensioneerd, met alle gevolgen voor de kosten, de

juist met het oog op verhoging van de duurzaamheid van het datacenter,

efficiency en de duurzaamheid. MTDC’s zullen daar meer en meer vanaf

betere efficiency en uiteindelijk ook lagere kosten.

stappen om de performance te kunnen verbeteren maar ook om onderscheidend te zijn op het gebied van duurzaamheid en zo een aantrekke-

De oplossing zou kunnen liggen in het aanbieden van bijvoorbeeld ‘DCIM-

lijker aanbieder te zijn. CommScope schreef het e-Book The Connected &

as-a-Service’, een dienst geleverd door de exploitant, waar beide partijen

Efficient Datacenter. Dit is hier te lezen:

wijzer van worden. Belangrijke voorwaarde hierbij is dat de klant enige,

http://www.commscope.com/CandE-Data-Center-eBook/■

dcw december ocp

23

robbert hoeffnagel hoofdredacteur

tekst

DATACENTERS ONTWERPEN EN BOUWEN OP BASIS VAN OCP

MET DEZE VIER WEBSITES KUNT U SNEL AAN DE SLAG MET OPEN COMPUTE

24

dcw december ocp

De aanpak van Open Compute Project staat de laatste tijd flink in de belangstelling. Bij meer en meer colo’s wordt gekeken naar de voordelen van een eventuele overstap naar een op OCP-principes gebaseerde aanpak. En ook grote banken zien de voordelen. Voor de Nederlandse aanbieders van datacenterexpertise ontstaan hierdoor nieuwe kansen. Voorwaarde is dan wel dat men zich goed voorbereid op een toch wezenlijk andere manier van datacenters ontwerpen en bouwen. Hoe komt u aan alle relevante informatie? Start dan met deze vier websites.

Een paar jaar geleden sloeg het idee dat Open

ternet veel informatie te vinden, maar dit zijn

al gauw een aantal partijen bij aan die eveneens

Compute Project wel eens erg relevant zou kun-

wellicht de vier eerste bronnen die als startpunt

werken met wat we wel noemen hyperscale of

nen worden voor Nederlandse datacenters nog

kunnen dienen. Dat geldt overigens zowel voor

internet-scale datacenters. Denk aan Nasa en

niet erg aan. Inmiddels is daar flink verandering

datacenter managers en datacenter eigenaren,

Rackspace. Daarmee was een breder gedragen

in gekomen. In DatacenterWorks hebben we

als voor IT-managers en beheerders van inhouse

project in het leven geroepen, compleet met

regelmatig geschreven over Open Compute, ter-

datacenters:

een eigen website. Het aantal deelnemers is inmiddels enorm gegroeid. En daarmee ook de

wijl OCP’s EMEA-vertegenwoordiger John Laban ook nog eens een presentatie verzorgde tijdens

1. OCP-website - algemene introductie

informatie die op de website van OCP beschik-

het internationale congres dat we begin okto-

2. OCP Ready - welke hardware is geschikt voor

baar is. De site beschrijft de activiteiten van de

ber samen met BICSI Mainland Europe hebben georganiseerd.

een OCP-dc?

3. CircleB - een Nederlandse leverancier van OCP-hardware

VIER INFORMATIEBRONNEN

werkgroepen, al zijn veel documenten waarmee deze commissies werken alleen beschikbaar voor leden. Het is mogelijk om als bedrijf lid

4. Hyperscale-IT - Engelse aanbieder die al OCP-

te worden, maar ook individuen kunnen zich

De belangstelling voor OCP neemt duidelijk toe.

datacenters heeft gebouwd en onder andere

als lid inschrijven. Op de website wordt in feite

Daarmee groeit ook de behoefte aan informatie:

een vergelijkingstool heeft ontwikkeld

een compleet datacenter in deelgebieden opge-

waar zitten nu precies de essentiële verschillen

deeld. Belangrijk hierbij is dat OCP géén onder-

als we een datacenter dat is ontworpen op een

OCP-WEBSITE

scheid maakt tussen de IT-kant van een data-

meer traditionele wijze vergelijken met een op

Zoals bekend is het Open Compute Project een

center en de facilitaire infrastructuur. Zoals we

OCP-principes gebaseerde faciliteit? Er is op in-

project dat gestart is door Facebook. Daar sloten

dat wel vaker zien op congressen van webscale

dcw december ocp

datacenter-aanbieders kan het zomaar gebeuren

ders die werkzaam zijn bij meer bescheiden faci-

signs. Minstens zo interessant is dat het bedrijf

dat een netwerk engineer een presentatie ver-

liteiten niet altijd mee om te achterhalen welke

inmiddels ook ervaring heeft met het ontwerpen

zorgt waarin zeer veel aandacht aan - bijvoor-

leveranciers nu OCP-producten leveren. Zeker

van datacenterfaciliteiten voor bijvoorbeeld tel-

beeld - koeling wordt gegeven. IT en infra zijn

de eerste jaren bestond deze groep aanbieders

co’s waarbij de opdrachtgever maximaal gebruik

volledig met elkaar verweven. Dat was ook een

vooral uit Taiwanese en Chinese fabrikanten die

wil maken van OCP-principes. Het gaat hier dus

van de uitgangspunten van de oprichters van

in OCP een mooie aanvulling zagen op hun be-

om meer dan enkel het leveren van IT-hardware

Open Compute: juist de hardnekkige scheiding

staande en veelal op OEM-productie gerichte ac-

en infrastructuurproducten.

tussen IT en infra is een belangrijke oorzaak van

tiviteiten. Juist het feit dat zij vooral actief zijn als

het feit dat veel klassieke datacenters niet opti-

fabrikant die de servers of switches van bekende

HYPERSCALE-IT COMPARISON TOOL

maal functioneren en meer mankracht en geld

IT-aanbieders bouwen, betekent dat zij bij ‘het

Een van de eerste colo’s in Europa die facilitei-

vereisen dan nodig. Per deelgebied delen de le-

grote publiek’ nauwelijks bekend zijn. Daar be-

ten op basis van Open Compute-principes in

den veel informatie. Zodat zij gezamenlijk tot een

gint nu verandering in te komen. Denk dan aan

gebruik nam, is Aegis. Deze firma beschikt over

zogeheten ‘reference design’ kunnen komen. Dat

firma’s als Quanta of Wywinn. Een document dat

twee datacenters, waarvan er eentje volgens

is de manier waarop de betreffende werkgroep

weliswaar geheel redeneert vanuit de IT-kant

OCP-principes is ingericht. Dat heeft men ge-

denkt dat het beste - bijvoorbeeld - racks of mo-

van het datacenter, maar dat desondanks een

daan in samenwerking met Hyperscale-IT, een

nitoring kan worden aangepakt. OCP levert deze

goed beeld geeft van de manier waarop door

firma die is opgezet door de voormalige (Britse)

racks of software vervolgens niet zelf, maar stelt

OCP naar datacenters wordt gekeken, is OCP Rea-

Chief Technology Officer van Booking.com, een

dit referentie-ontwerp beschikbaar aan iedereen

dy. Officieel luistert dit document naar de naam

van oorsprong Nederlandse reissite. Deze Britse

die daar belangstelling voor heeft. Zo’n design

‘Physical Compliance and Interoperability Test

aanbieder van OCP-producten en -diensten is

biedt dus de basis om als fabrikant producten te

Plan’. Het beschrijft de manier waarop fabrikan-

enigszins vergelijkbaar met CircleB. Beide zijn

ontwerpen en op de markt te brengen. Hetzelf-

ten kunnen vaststellen in hoeverre hun appara-

bovendien in geheel Europa actief. Hyperscale-

de geldt bijvoorbeeld voor DCIM. Inmiddels zien

tuur aansluit op de afspraken die binnen OCP zijn

IT heeft op de website een zogeheten Compari-

we dat niet alleen Aziatische fabrikanten zich

gemaakt. Dat geldt voor bijvoorbeeld energiege-

son Tool geplaatst. Daarmee kan een bezoeker

hier op richten, maar ook bekende spelers als

bruik, maar ook voor de fysieke afmetingen.

op eenvoudige wijze inzicht krijgen in de vraag wat de financiële voordelen van OCP versus een

Schneider Electric. Dit concern verkoopt inmiddels een op het Open Rack reference design

CIRCLEB

meer klassieke aanpak zijn. Interessant daarbij

gebaseerde reeks kabinetten.

Verstopt op een industrieterrein in Amsterdam

is dat het verschil vaak in kleine dingen zit. Wie

zit een van de eerste Nederlandse aanbieders

een klassieke server koopt, bemerkt dat daar

OCP READY

van OCP-hardware. Het gaat om CircleB, dat

bijvoorbeeld graphics in zit. Of een VGA-poort.

Hoewel Facebook, Google en al die andere web-

nauw samenwerkt met het Taiwanese Wywinn.

Maar hebben we die eigenlijk wel nodig in een

scale datacenters massaal datacenters bouwen,

Het bedrijf levert racks, servers, storage en net-

datacenter?

valt het voor IT-managers en datacenterbeheer-

working - alles gebaseerd op Open Compute-de-

25

26

dcw december markt

DATACENTER OP GROOTSTE RANGEERTERREIN VAN NEDERLAND OPGELEVERD

ALL IT ROOMS BOUWT DATACENTER VOOR TREINVERKEERSLEIDINGSSYSTEMEN Een nieuw datacenter voor ProRail op rangeerterrein Kijfhoek tussen Barendrecht en Zwijndrecht, het grootste rangeerterrein van Nederland, is onlangs door All IT Rooms opgeleverd. Gezien de grote hoeveelheid goederentreinen en -wagons die dagelijks op het rangeerterrein te vinden zijn, is continuïteit van cruciaal belang. Op Kijfhoek regelt ProRail het treinverkeer voor zijn klanten tussen de Rotterdamse haven en Zevenaar. Als er problemen met ICT zijn, valt het treinverkeer op de Betuweroute stil. “Downtime is geen optie”, zegt Ronald Kok, directeur van All IT Rooms.

dcw december markt

27

wouter hoeffnagel freelance journalist

tekst

LANGDURIGE SAMENWERKING All IT Rooms en ProRail werken al langer samen. ProRail gunde in 2008 via een aanbesteding de bouw van twaalf datacenters aan All IT Rooms. Van de Langkruis legt uit: “Deze eerdere samenwerking is altijd zeer prettig verlopen en is voor ons een belangrijke reden geweest ook de bouw van “ProRail is in 2015 geconfronteerd met een aantal ICT-storingen. Naar

dit datacenter aan All IT Rooms uit te besteden. All IT Rooms begrijpt dat

aanleiding van deze problemen heeft onderzoeksbureau Gartner in

onze bedrijfsvoering onder geen beding kan worden onderbroken en de

opdracht van ProRail een onderzoek uitgevoerd naar de betrouwbaarheid

aard van ons werk allerlei onverwachte obstakels kan opleveren. Het is

van onze ICT-voorzieningen. Alle datacenters kwamen probleemloos door

prettig om te werken met een partij die is ingespeeld op deze uitdagin-

dit onderzoek heen, maar het datacenter op Kijfhoek net niet”, aldus John

gen. De samenwerking met All IT Rooms is dan ook soepel verlopen en

van de Langkruis, Ketenbeheerder Housing bij ProRail. “Dit datacenter

het datacenter is conform planning opgeleverd.”

wordt gebruikt voor de besturing van treinen.”

“Het nieuwe datacenter in Kijfhoek is gebouwd volgens onze ontwerpRENOVATIE

voorschriften. Deze voorschriften zijn ook bij de bouw van de overige

“Deze conclusie is niet verwonderlijk, aangezien met uitzondering van

twaalf datacenters van ProRail gehanteerd. In de voorschriften zijn zoveel

Kijfhoek alle overige datacenters van ProRail sinds 2008 zijn gerenoveerd.

mogelijk onderdelen van de datacenters gestandaardiseerd. Denk hierbij

De ICT-apparatuur op Kijfhoek voldeed aan alle eisen, maar het data­

aan de racks, koeling, energievoorziening, bekabeling en labeling. Hier-

center waarin deze apparatuur is gehuisvest bleek aan vernieuwing toe.

door wordt in principe in ieder datacenter dezelfde apparatuur gebruikt

Dit was aanleiding het datacenter op Kijfhoek te renoveren. Hiervoor heb-

en staat deze overal op dezelfde plaats. Dit maakt het voor onze ICT-

ben we All IT Rooms ingeschakeld.”

professionals eenvoudiger de verschillende datacenters te beheren en hierin werkzaamheden uit te voeren”, aldus John van de Langkruis.

Ronald Kok, directeur van All IT Rooms, voegt toe: “Bij partijen als ProRail moet de winkel altijd open blijven. Het is simpelweg geen optie de be-

‘IEDERE RUIMTE HEEFT ANDERE BEPERKINGEN’

drijfsvoering van ProRail en zijn klanten te onderbreken. Hier zal tijdens

Ronald Kok voegt toe: “All IT Rooms heeft op basis van deze ontwerp-

de bouw van een datacenter dan ook continu rekening mee moeten wor-

voorschriften een detailontwerp gemaakt voor het datacenter op Kijf-

den gehouden. Zo moet de overlast die werkzaamheden oplevert tot een

hoek. Hierbij hebben we nauw contact gehad met IT-specialisten binnen

minimum worden beperkt, kan vaak alleen op zeer onregelmatige tijd-

ProRail, waarmee wij de specificaties hebben afgestemd. Dit detail­

stippen worden gewerkt en moet er altijd toezicht aanwezig zijn vanuit zowel de klant als All IT Rooms.”

‘FLEXIBILITEIT IS NOODZAKELIJK’ “Flexibiliteit staat in dit soort projecten centraal. Bij complexe organisaties als ProRail is het onmogelijk in de planningsfase alles wat tijdens het project op je pad komt in beeld te brengen. Dit betekent dat we tijdens het project allerlei nieuwe uitdagingen tegenkomen. Flexibiliteit is noodzakelijk om deze het hoofd te kunnen bieden”, aldus Kok. “Zo kan de planning van goederentreinen worden verstoord. Dit kan weer betekenen dat bepaalde werkzaamheden voor de bouw van het nieuwe datacenter onverwachts niet kunnen worden uitgevoerd en de planning zal moeten worden aangepast. Het vergt de nodige creativiteit en flexibiliteit om te voorkomen dat dit soort uitdagingen ertoe leiden dat de projectplanning wordt overschreden. Dat geldt niet alleen voor ons, maar uiteraard ook voor onze partners en toeleveranciers.”

28

dcw december markt

ontwerp is voor ieder datacenter van ProRail overigens anders. Dat is noodzakelijk, aangezien datacenterapparatuur continu wordt doorontwikkeld en wij het ontwerp afstemmen op de laatste ontwikkelingen.

Daarnaast levert iedere ruimte andere beperkingen op. Zo kan de ingang van een datacenter in sommige gevallen simpelweg te klein zijn voor bijvoorbeeld een grote koelinstallatie. In dit geval bepaalt dus de omvang van de toegangsdeur dat een andere koelinstallatie wordt gekozen dan wellicht in de ontwerpvoorschriften is vastgelegd.”

Problemen met de ICT-systemen kan het nationale en internationale goederenvervoer ernstig verstoren. Van de Langkruis: “Wij kiezen daarom bij voorkeur voor ‘proven technology’. Daarnaast beschikt ProRail over een eigen testdatacenter in Amersfoort. Willen we toch een gloednieuwe oplossing gebruiken die nog weinig in de praktijk is getest? Dan wordt deze oplossing eerst uitvoerig getest in dit testcentrum. Daarnaast worden alle nieuwe updates en software die wij willen implementeren vooraf doorgelicht. Levert bijvoorbeeld een update onverwachts problemen op? Dan ontdekken wij deze problemen voordat de update in onze datacenters is uitgerold.”

DOWNFLOW KOELING “In het datacenter wordt gebruik gemaakt van downflow koeling met een afgesloten koude straat. Dit sluit goed aan bij de voorkeur van ProRail voor het toepassen van ‘proven technology’. Downflow koel­ systemen zijn de meest breed beschikbare koelsystemen en zijn met het oog op energie-efficiëntie interessant”, aldus Kok. “Deze vorm van koeling werd ook in het oude datacenter gebruikt. Eén van de bestaande koelunits in dit datacenter bleek nauwelijks gebruikt en daarnaast relatief nieuw te zijn. Deze installatie is hergebruikt in het nieuwe datacenter.”

datacenter zijn redundant uitgevoerd. Eigenlijk is alles wat redundant kan

“Daarnaast staat redundantie in het datacenter centraal. Zowel de

zijn ook daadwerkelijk redundant”, aldus Van de Langkruis. “Mocht er

koeling, energievoorziening, het netwerk als de ICT-systemen in het

desondanks een storing optreden waardoor de treinen niet meer kunnen worden bestuurd en bijgestuurd, dan wordt deze functie overgenomen vanuit een uitwijkdatacenter.”

CONTINU BLIJVEN VERNIEUWEN Het datacenter in Kijfhoek wordt net als de overige twaalf datacenters van ProRail continu vernieuwd en up-to-date gehouden. “Wij vinden het belangrijk onze datacenters te blijven vernieuwen. Via een Life Cycle Management programma houden wij nauwlettend de levensduur van onze IT-apparatuur in de gaten, zodat we hardware tijdig kunnen vervangen. Hierdoor wordt bijna nooit met verouderde apparatuur gewerkt”, legt John van de Langkruis uit. “Onze datacenters zijn dus altijd upto-date.” ■

lees ook DUURZAAMHEID IN HET DATACENTER KRIJGT STEEDS MEER AANDACHT

8

dcw december nieuws

INTRODUCTIE

STULZ EXPLORER WSW WATERGEKOELDE CHILLER STULZ introduceert de STULZ Explorer WSW watergekoelde chiller. De chiller is specifiek gericht op bedrijfskritische omgevingen, waaronder datacenters. Het systeem is ontworpen met flexibiliteit in het achterhoofd, waardoor het systeem eenvoudig geïntegreerd kan worden in serverruimten.

De Explorer WSW chillers kunnen worden voor-

voering die is voorzien van extra geluidsisolatie

opleveren. De chillers zijn onder andere voor-

zien van één compressor die een koelcapaciteit

om aan de geluidseisen van ISO 3744 te voldoen

zien van een energiemeter om het totale ener-

van 230-430kW levert of twee compressoren

en de geluidsproductie met 10dB terugdringt

gieverbruik in kaart te brengen, een soft start

die samen 460-1530kW leveren. Het systeem

ten opzichte van overige modellen.

functie en bevestigingspunten die trillingen

is voorzien van twee circuits voor koudemid-

tegengaan. ■

del met semi-hermetische schroefcompressors

HOGE EFFICIËNTIE ONDER DEELLAST

en variabele output regelaars, waardoor het

De chillers leveren een hoge efficiënte onder

systeem eenvoudig aangepast kan worden aan

deellast. Afhankelijk van de omstandigheden

uiteenlopende warmtebelasting.

waarin de chillers worden gebruikt kunnen de Explorer WSW chillers een European Seasonal

GESTANDAARDISEERDE COMPONENTEN De chillers zijn voorzien van gestandaardiseerde componenten, waaronder buizenwarmtewisselaars die kunnen worden ingesteld om te werken bij verschillende temperatuurniveau’s voor bijvoorbeeld bronwater, koeltorens en externe warmtewisselaars. Het verdampingsproces in het koudemiddelcircuit wordt geregeld via elektronische expansieventielen, die gebruik maken van druksensoren, temperatuursensoren en de STULZ C2020 controller om de warmteuitwisseling tussen het koudemiddel en het gekoelde water in de verdamper te optimaliseren.

STULZ concludeert op basis van rondvraag onder klanten dat er behoefte is aan een compact koelsysteem dat bestand is tegen corrosie en weinig geluid produceert. Met de Explorer WSW chillers speelt het bedrijf hierop in. De chillers zijn onder andere leverbaar in een speciale uit-

Energy Efficiency Ratio (ESEER) van vijf of hoger

29

dcw december nieuws

ZWEDEN VERLAAGT ENERGIEBELASTING VOOR DATACENTERS MET 97% De Zweedse overheid reduceert de energie-

het energienetwerk. Een datacenter met

belasting voor datacenters met maar liefst

een capaciteit van 10 MW kan dankzij de

97%. Hiermee wil het land zijn land een

energieverlaging zijn energiekosten met 30

interessantere vestigingsplaats voor data-

tot 50% verlagen, afhankelijk van de locatie

centers maken. Dit meldt The Node Pole,

in Zweden waar het datacenter is gevestigd.

een organisatie die Zweden promoot als vestigingslocatie voor datacenters. Door

“De Zweedse overheid geeft de duidelijke

de belastingverlaging betalen datacenters

boodschap dat Zweden serieus is over zijn

voortaan 0.005 SEK, omgerekend 0,00051

ambitie de ‘groene thuishaven’ van het

euro, per kWh. De belastingverlaging geldt

internet te worden en leidend te zijn met

voor zowel bestaande als nieuwe datacenters

wereldwijde cloud diensten op de korte en

in Zweden met een capaciteit van tenminste

lange termijn”, zegt Peter Ericsson, bestuurs-

0,5 MW. De belastingverlaging treedt op

voorzitter van de The Node Pole. “De com-

1 januari 2017 in werking.

binatie van lage energieprijzen, een concur-

Ongeveer de helft van de energiekosten in

rerend belastingtarief en de overvloed aan

Zweden bestaat op dit moment uit energie-

duurzame energie zorgt voor een extreem

belasting en kosten voor het gebruik van

concurrerend investeringsklimaat.” ■

‘DATACENTERS MOETEN RESTWARMTE VERKOPEN AAN ENERGIEMAATSCHAPPIJEN’ Datacenters zouden nauwer moeten samenwerken met energiemaat-

Het bedrijf koopt onder andere restwarmte op van datacenters in Zweden.

schappijen. Niet alleen kunnen de partijen gezamenlijk projecten

Hier wordt gebruik gemaakt van stadsverwarming. Datacenters leveren

uitvoeren op het gebied van onder andere load balancing, ook kunnen

hun restwarmte aan deze stadsverwarming en ontvangen hiervoor een

datacenters extra winst genereren door hun restwarmte te verkopen aan

financiële compensatie van Fortum. Daarnaast kan Fortum duurzame

energiemaatschappijen.

energie leveren aan de datacenters. Deze energie kan worden aangeleverd via het elektriciteitsnetwerk, maar ook lokaal worden opgewekt

Dit stelt Saara Rantanen, oprichter van energiemaatschappij Fortum, in een interview met DatacenterDynamics. Fortum richt zich in belangrijke mate op duurzame energie en stelt dat momenteel 64% van alle energie die het bedrijf levert duurzaam is. Het bedrijf is actief in Finland, Zweden, Polen, de Baltische Staten, Rusland en India.

Energie

30

bij klanten. ■

dcw december nieuws

SURFSARA SLAAT WARMTE VAN NIEUW DATACENTER OP IN GRONDWATERLAGEN data binnen uit bevolkings-, gezondheids- en

SURFsara opent een nieuw datacenter voor

“Het is een race tussen verschillende landen

wetenschappelijk onderzoek in Nederland. Het

waarbij het uiteindelijk gaat om toponderzoek,

andere onderzoeken en uit apparaten en sen-

datacenter wordt gekoeld met behulp van een

publicaties, Nobelprijzen en de concurrentie-

soren gelinkt aan het Internet of Things (IoT).

koeltechniek waarbij warmte wordt opgeslagen

kracht van je economie. Dit gaat straks het

Die data vereisen een enorme opslagcapaciteit

in grondwaterlagen.

verschil maken”, stellen CEO prof. dr. Anwar

en een hightech ICT-infrastructuur, waardoor

Osseyran en de CTO dr. Axel Berg van SURFsara.

wetenschappers en onderzoekers via de cloud kunnen werken.

Het nieuwe datacenter is gevestigd in het Amsterdam Data Tower. Het datacenter biedt

Om wetenschappelijk te concurreren willen

groeimogelijkheden voor rekenkracht en data

onderzoekers steeds nauwkeurigere en waar-

Het nieuwe datacenter, met daarin ook de na-

opslagcapaciteit, en moet ervoor zorgen dat

heidsgetrouwere simulaties uitvoeren. Dat

tionale supercomputer Cartesius, heeft een op-

wetenschappelijk onderzoek in Nederland zich

onderzoek vergt steeds meer rekenkracht, bij-

slagcapaciteit en rekenkracht die vergelijkbaar

kan blijven meten met de wereldtop. Het data-

voorbeeld voor het simuleren van klimaatver-

is met die van zo’n 10.000 moderne pc’s. Het

center biedt een toekomstige opslagcapaciteit

andering of duurzame energieopwekking, het

slaat momenteel zo’n 100 petabyte – 1 miljoen

van één exabyte, wat gelijk staat aan één mil-

meten van zeestromen of het in kaart brengen

gigabyte – aan data op, maar de ambitie is om

joen terabytes.

van het heelal. Ook komen er steeds meer big

die capaciteit de komende tijd fors uit te breiden. “De dataopslag in Nederland wordt elk jaar anderhalf keer zo groot. Daar is dit datacenter op berekend”, aldus Osseyran en Berg. “Hierdoor zijn wij klaar voor het Nederlands wetenschappelijk onderzoek van de toekomst.”

De servers in het datacenter produceren veel warmte. Deze warmte wordt op duurzame wijze afgevoerd naar grondwaterlagen. Deze lagen kunnen in de zomermaanden worden ingezet voor het koelen van het datacenter, terwijl zij in de wintermaanden kunnen worden gebruikt voor verwarming. De milieubelasting van het datacenter is hierdoor volgens SURFsara minimaal. ■

Buiten beginnen is binnen winnen HERAS ADVAT Afschrikken • Detecteren • VertrAgen • Actie onDernemen • toegAng VerschAffen

www.heras.nl

31

32

december nieuws

GARTNER: ’WEST-EUROPESE INVESTERINGEN IN DATACENTERSYSTEMEN GROEIEN’ West-Europese bedrijven investeren in 2016

Gartner merkt op dat traditioneel de investerin-

2016 met 0,2% groeien tot 790,7 miljard dollar.

naar verwachting 42,3 miljard dollar in data-

gen in datacentersystemen stijgen naarmate de

In 2017 stijgen de IT-investeringen opnieuw, dit-

centersystemen. Dit is 1,8% meer dan in 2015.

investeringen in software toenemen. De groei-

maal met 1,6% tot 803,5 miljard dollar.

In 2017 stijgen de investeringen in datacenter-

ende omarming van software as a service (SaaS)

systemen opnieuw. De investeringen nemen in

en andere cloudmodellen zorgt er echter voor

Ook in de EMEA-regio groeien de IT-investe-

dit jaar naar verwachting met 1% toe tot 42,7

dat de investeringen in datacentersystemen

ringen. In 2016 groeien de investeringen naar

miljard dollar.

achterblijven op de investeringen in software.

verwachting met 0,6% tot 1,23 biljoen dollar. In

Dit voorspelt Gartner. Ook in de EMEA-regio stij-

Het onderzoeksbureau voorspelt daarnaast dat

wachting investeren bedrijven in de EMEA-regio

gen de investeringen in datacentersystemen.

de totale IT-investeringen in West-Europa in

in 2017 zo’n 1,25 biljoen dollar in IT. ■

2017 is deze groei met 1,9% groter. Naar ver-

Bedrijven in de EMEA-regio investeren in 2017 naar verwachting 58,9 miljard dollar in datacentersystemen. Dit is 1,4% meer dan in 2016.

Dit jaar komt de omzet uit datacentersystemen naar verwachting uit op 58,2 miljard dollar.

Gartner meldt ook dat de investeringen in software in de EMEA-regio naar verwachting in 2016 met 6% stijgen tot 112,2 miljard dollar. In 2017 groeien de investeringen naar verwachting met 6,8% tot 119,8 miljard dollar. Als we kijken naar West-Europa groeien de investeringen in software in 2016 met 5,3% tot iets minder dan 92 miljard dollar. In 2017 komt de groei naar verwachting uit op 6,2% en wordt zo’n 97,6 miljard dollar in software geïnvesteerd door West-Europese bedrijven.

MICROSOFT STELT NOODSTROOMGENERATOREN BESCHIKBAAR AAN ENERGIENETWERK IN VS Microsoft maakt bekend de noodstroomgeneratoren van zijn datacenter

energie komt uit op ongeveer 500 MW. De windenergie die bij Black Hills

in het Amerikaanse Cheyenne, Wyoming beschikbaar te stellen aan het

Energy en Allianz Risk Transfer wordt afgenomen zet Microsoft in om zijn

reguliere energienetwerk in de stad. Hiermee wil Microsoft de betrouw-

datacenter in Cheyenne voortaan volledig met windenergie aan te kunnen

baarheid van het energienetwerk vergroten, zonder dat de energiekosten

drijven.

hiervoor hoeven te worden verhoogd.

Dit maakt Microsoft bekend in een blogpost. De aankondiging komt ge-

Microsoft meldt daarnaast dat Black Hills Energy op het punt stond een

lijktijdig met de aankondiging dat Microsoft de totale hoeveelheid wind-

nieuwe energiecentrale te bouwen om de betrouwbaarheid van het ener-

energie die het bedrijf in de Verenigde Staten afneemt nagenoeg heeft

gienetwerk in Cheyenne te kunnen garanderen. Door de noodstroomge-

verdubbeld. In totaal neemt het bedrijf 237 MW aan windenergie af van

neratoren van zijn datacenter in Cheyenne beschikbaar te stellen hoeft

windmolenparken van de bedrijven Black Hills Energy (de Happy Jack en

deze energiecentrale nu niet gebouwd te worden. De noodstroomgenera-

Silver Sage windmolenparken) en Allianz Risk Transfer (het Bloom Wind

toren van Microsoft draaien op aardgas, wat een efficiënter alternatief is

Project). De totale hoeveelheid door Microsoft in de VS afgenomen wind-

dan dieselgeneratoren. ■

‘TOENAME IN AD-HOC REINIGING VAN DATACENTERS’ Datacenters lopen het risico op

Stof en andere verontreinigingen

stroomonderbrekingen en het ver-

die net zo schadelijk zijn, kun-

lies van belangrijke data doordat

nen van uiteenlopende bronnen

zij geen schema van geplande rei-

afkomstig zijn. Dode huidcellen

nigingsbeurten hanteren. De vraag

of textieldeeltjes van kleding zijn

naar ad-hoc reinigingsdiensten is

de meest voor de hand liggende

recentelijk fors gestegen, wat kan

voorbeelden. Volgens Mike is het

duiden op een zorgwekkend ge-

daarom cruciaal dat FM’s zich be-

brek aan gepland onderhoud.

wust zijn van de omgeving waarin zij werken.

Hiervoor waarschuwt 8 Solutions op basis van eigen cijfers. 8 So-

“Het ontdekken en herkennen van

lutions richt zich op gezondheids-

verontreinigende bronnen is een

beheer voor datacenters en heeft

uitdaging. Het komt bijvoorbeeld

onlangs een nieuwe vestiging in

regelmatig voor dat een datacen-

directeur van 8 Solutions, zegt

van de verontreiniging aanwijst,

dat ad-hoc reiniging alleen al in

om er vervolgens (na tests) ach-

de afgelopen 12 maanden met

ter te komen dat de verontreini-

300% is toegenomen ten opzichte

ging van een volkomen andere

van 2014: “Schema’s voor gepland

bron afkomstig is, eentje waar het

reinigen zijn essentieel om een

management van het datacenter

datacenter gezond te houden. Zo

nooit aan had gedacht.”

SPIE MISSION CRITICAL - DATACENTERS Nederland geopend. Mike Meyer, ter één bepaalde bron als oorzaak

WERKEN IN EEN KRITISCHE OMGEVING IS ONZE EXPERTISE. kunnen problemen worden ge-

SPIE MISSION CRITICAL - DATACENTERS SPIE SPIE MISSION MISSION CRITICAL CRITICAL - DATACENTE - DATACEN

WERKEN IN EEN WERKEN WERKENININEEN EEN KRITISCHE OMGEVING KRITISCHE OMGEV OMGEV ISKRITISCHE ONZE EXPERTISE.

ISISONZE ONZEEXPERTISE EXPERTIS

Wie klaar wil zijn voor de toekomst bouwt vandaag al aan de wereld van morg In die klaar overtuiging ontwerpt, implementeert Wie wil zijn voor realiseert, de toekomst bouwt en beheert SPIE datac ICT-ruimten & communicatie infrastructuren.

vandaag al aan de wereld van morgen. In de WieWie klaar klaar wil wil zijnzijn voor voor de de toekomst toekomst bouwt bouwt vandaag vandaag al aan al overtuiging ontwerpt, realiseert, implementeert In die In die overtuiging overtuiging ontwerpt, ontwerpt, realiseert, realiseert, implementeert en en beheert SPIE datacenters, ICT-ruimten &implementeer SPIE, een gezamenlijke ambitie ICT-ruimten ICT-ruimten &infrastructuren. communicatie & communicatie infrastructuren. infrastructuren. communicatie

ïdentificeerd vóór ze zich manifes-

De zogenaamde ‘onverklaarbare

teren”, legt hij uit.

verontreiniging’ vraagt om een

“Wanneer wij voor noodsituaties

beter begrip van de omgeving en

worden opgeroepen, kan dat een

een intelligente analyse van de

De Brauwweg 74 - 82 NL-3125 AE Schiedam Tel 010 - 409 04 00

aanwijzing zijn dat de reinigings-

gepresenteerde data: “Door mon-

www.spie-nl.com

nagers (FM’s) moeten begrijpen

en kan de impact van de verontrei-

hoe snel een locatie verontreinigd

niging correct worden gemeten”,

kan raken, vooral tijdens bouw- of

stelt Mike.

NL-3125 NL-3125 AEAE Schiedam Schiedam TelTel 010010 - 409 - 409 04 04 00 00 www.spie-nl.com www.spie-nl.com

Wie klaar wil zijn voor toekomst vandaag aldoor aan schema’s nietde worden gevolgd, ofbouwt sters te nemen en ze eende on-wereld van morgen.

SPIE, SPIE, een een gezamenlijke gezamenlijke ambitie ambitie erger, dat er geen reinigingssche- afhankelijk laboratorium te laten n die overtuiging ontwerpt, realiseert, implementeert en beheert SPIE datacenters, ma wordt gehanteerd. Dat is een testen, kan het ‘onverklaarbare’ CT-ruimten &zorgwekkende communicatie infrastructuren.

DeDe Brauwweg Brauwweg 74 74 - 82 - 82 trend. Facilitair ma- mysterie altijd worden verklaard

onderhoudswerkzaamheden.”

SPIE, eenIronisch gezamenlijke genoeg kan teveel rei- ambitie aard nut. Maar technisch reinigen “Technische reiniging heeft uiter-

nigen ook een probleem zijn, zo

De Brauwweglegt 74Mike - 82 uit: “Onjuist uitgevoerde reiniging kan NL-3125 AE Schiedam juist meer verontreiniging veroorzaken. Daarom moet Tel 010 - 409 04 00 alles heel zorgvuldig worden gewww.spie-nl.com pland en gecoördineerd.”

zonder de bron van de verontreiniging te benoemen en te begrijpen, is in feite geld over de balk gooien.”■

34

dcw december nieuws

SCHNEIDER ELECTRIC LANCEERT

GALAXY VX 3-FASE UPS IN EUROPA Schneider Electric lanceert zijn Galaxy VX 3-fase UPS in Europa. Het

derhalf- tot tweemaal duurder is dan traditionele UPS’en, maar ook

systeem is gebaseerd op lithium ion (Li-Ion) accu’s en is leverbaar met

tegelijkertijd een twee tot drie keer langere levensduur biedt. De TCO van

een capaciteit van 750 kW tot 1,5 MW. Het is mogelijk meerdere UPS’en

de Li-Ion gebaseerde UPS is hierdoor beter dan die van een traditionele

parallel te schakelen om de capaciteit verder te vergroten. De Galaxy VX

UPS, stelt Souchet. De nieuwe UPS is voorzien van de ECOnversion modus.

3-fase UPS is door Schneider Electric

Schneider Electric stelt dat deze modus een efficiëntie kan op­leveren van

gelanceerd

Data­centerDynamics’

99%. De ECOnversion modus is een compromis tussen de eco modus en

Zettastructure event, dat onlangs in

de dual-conversion modus. De eco modus is gericht op het realiseren van

de Britse hoofdstad Londen is ge-

maximale efficiëntie, en voldoet hierdoor aan klasse 3 voor betrouwbaar-

organiseerd.

senior

heid van de UPS standaard EN 62040. De dual-conversion modus is be-

Schneider

doeld voor het behalen van een maximale betrouwbaarheid en voldoet

op

Gael

product

manager

Electric,

legt

Souchet, bij

Datacen-

hierdoor aan klasse 1. De ECOnversion modus combineert de voordelen

terDynamics uit dat het Li-Ion ge-

tegenover

van de eco modus en dual-conversion modus en voldoet net als de dual-

baseerde

conversion modus aan klasse 1. ■

systeem

weliswaar

an-

ASETEK INRACKCDU TECHNOLOGIE KOELT ÉÉN VAN DE EERSTE INTEL XEON PHI HPC CLUSTERS IN EUROPA De Duitse Universiteit van Regensburg kiest voor de Asetek InRackCDU

door Fujitsu is InRackCDU in de bovenste 3U van een server rack geplaatst

technologie om één van de eerste Intel Xeon Phi gebaseerde HPC clusters

en voert warmte van servers in dit rack af.

in Europa te koelen. Dit project wordt gerealiseerd in een gezamenlijk pro-

“Onze eerste installatie met Asetek InRackCDU demonstreert de flexibili-

ject (SFB/TRR-55) door Fujitsu in samenwerking met de Duitse Universiteit

teit van de Asetek technologie om te voldoen aan specifieke behoeften

van Wuppertal en het eveneens Duitse Jülich Supercomputing Center.

van datacenters wereldwijd”, zegt John Hamill, Vice President Sales en

In het datacenter is de RackCDU D2C geïmplementeerd, een vloeistofkoel-

Marketing bij Asetek. Ook Eric Schnepf, Senior Sales Specialist bij Fujitsu, is

systeem dat gebruik maakt van warm water. Het systeem vangt 60% tot

positief over de oplossing. “Met Asetek vloeistofkoeling kunnen we klan-

80% van de warmte van servers af, waardoor de koelkosten van een da-

ten gerichte oplossingen leveren voor hun koelproblemen”, aldus Schnepf.

tacenter volgens Asetek met 50% kunnen worden teruggedrongen en de

“InRackCDU levert de dichtheid en energiebesparingen die de Universiteit

serverdichtheid met 2,5x-5x kan worden vergroot. In de implementatie

van Regensburg nodig heeft op een kosteffectieve manier.” ■

ICTROOM LANCEERT MONITORINGS-, ONDERHOUDS- EN BEHEERDIENSTEN VOOR DATACENTERS ICTroom lanceert een reeks datacenter ondersteunende diensten. Het

beveiliging en lagere operationele kosten van deze infrastructuren.”

uitgebreide portfolio omvat onder meer mogelijkheden voor monitoring,

Het vernieuwde dienstenpakket bestaat uit drie ‘service packs’ die in el-

onderhoud en beheer en kan worden afgestemd op de zakelijke en ope-

kaar kunnen worden geschoven, maar ook los van elkaar kunnen worden

rationele behoeften van elk datacenter of computerruimte. Jeroen van

afgenomen. Afhankelijk van het pakket neemt de verantwoordelijkheid

der Reijken, Sales Director bij ICTroom, legt uit: ”Conservatieve schattin-

van ICTroom toe en neemt de inspanning van de klant af. In het hart van

gen van de markt brengen het aantal computerruimtes en datacenters in

het nieuwe diensten portfolio is een 24/7 helpdesk en monitoring faciliteit

West-Europa op meer dan 40.000. Veel van deze infrastructuren opereren

gepositioneerd in het ICTroom hoofdkantoor. Een selectie van off-the-shelf

inefficiënt en staan zelfs bloot aan ernstige risico van uitval. ICTroom‘s

en op maat ontwikkelde DCIM-instrumenten zijn ingezet om de controle

datacenter diensten leiden tot verhoogde betrouwbaarheid, verbeterde

op vrijwel elke datacenter-infrastructuur mogelijk te maken. ■

dcw december nieuws

AI-GEBASEERDE SOFTWARE VERGROOT ENERGIE-EFFICIËNTIE VAN DATACENTERS De Lancaster University werkt aan software op

gaan, zoals memory caches, zoekalgoritmes en

basis van kunstmatige intelligentie (AI) die de

sorteeralgoritmes.

energie-efficiëntie van datacenters kan vergro-

software worden gebouwd te beheren. Het is overigens niet de eerste keer dat AI wordt ingezet om de energie-efficiëntie van datacenters

ten. De software past automatisch zijn eigen

Porter wijst erop dat datacenters zeer dynami-

te verbeteren. Google maakte eerder bekend AI

gedrag en prestaties aan op basis van de taken

sche omgevingen zijn, waarin grote fluctuaties

van het bedrijfsonderdeel Google DeepMind in

die de server op dat moment uitvoert. Hierdoor

optreden in workloads. Door deze datacenters

te zetten om het energieverbruik van zijn data-

werkt de software altijd op optimale efficiën-

aan te drijven met slimme software die in staat

centers terug te dringen. ■

tie, zonder dat mensen zich hiermee hoeven te

is zijn eigen gedrag te analyseren en op basis

bemoeien.

hiervan zichzelf kan aanpassen om de efficiëntie te vergroten kan het energieverbruik van da-

Het nieuwe softwaresysteem heet ‘REx’ en

tacenters worden teruggedrongen.

bestaat uit een reeks softwarecomponenten die zichzelf razendsnel kunnen herassemble-

Daarnaast kan REx worden ingezet om onder-

ren in de meest efficiënte vorm. Dit stelt de

houdskosten van software terug te dringen.

software in staat zich continu aan te passen

Doordat de software zichzelf kan monitoren en

aan de workload die een server uitvoert. Het

indien nodig aanpassen zijn minder ontwikke-

kan hierbij om allerlei softwarecomponenten

laars nodig om systemen die op basis van deze

35

36

dcw december dda stijn grove directeur dutch datacenter association

GOED JAAR 2016 was een goed jaar voor de Dutch Datacen-

mooie reeks rapporten, onder meer over Data-

hebben. Onze stem wordt gehoord en de sec-

ter Association. We zijn gegroeid naar 30 deel-

centers en recht met onze partner ICTRecht en

tor krijgt steeds meer bekendheid. Het is ech-

nemers en hebben veelvuldig de publiciteit ge-

een actuele stand van zaken van de branche

ter nog lang geen tijd om op onze lauweren te

zocht én gekregen. Dat is niet alleen belangrijk

met het Dutch Datacenter Report 2016. Deze

rusten: de lat mag nog hoger en er is nog veel

om de sector goed te kunnen profileren, maar

laatste publicatie zal ieder jaar een vervolg

te doen. We zullen die ambities in het eerste

ook om bij een breder publiek duidelijk te ma-

krijgen, want de Nederlandse datacenterbran-

nummer van DatacenterWorks van 2017 verder

ken hoe datacenters nieuwe economische kan-

che groeit hard en verandert snel.

toelichten.

sen creëren voor Nederland.

Volgend jaar zal de DDA alweer haar derde ver-

Rest mij nog u alvast een goede jaarwisseling

Het afgelopen jaar hebben we sterk ingezet

jaardag vieren. Het bij elkaar brengen van de

en een succesvol 2017 te wensen! ■

op kennisdeling. Dat heeft geresulteerd in een

branche blijkt een duidelijke meerwaarde te

‘GROEIKANSEN DIGITALE MAINPORT SNEL BENUTTEN’ Als Nederland niet binnen afzienbare tijd de digitale sector nog meer

door de eeuwen heen uitstekend in staat geweest om zich gunstig te

omarmt als economische kans, zullen andere landen in staat zijn om snel

positioneren ten aanzien van veranderingen in de wereldeconomie.

een voorsprong te nemen als enabler van de wereldwijde digitale eco-

Maar daar zijn altijd gemeenschappelijke inspanningen voor nodig

nomie. Dat blijkt uit nieuw onderzoek van Deloitte, dat op initiatief van

geweest. Dat is ook nu het geval.”

de Dutch Datacenter Association en andere partijen uitgevoerd is. Het rapport is op 17 november jl. gepresenteerd.

Datacenters en de digitale infrastructuur zijn het fundament waar onze samenleving en economie op functioneert. Het meest opvallend aan het rapport is dat de Nederlandse digitale mainport sinds haar ontstaan twintig jaar geleden inmiddels in meer banen voorziet dan de haven van Rotterdam en luchthaven Schiphol. Die groei moet echter ondersteund worden om de wereldwijde koploperspositie die Nederland heeft vast te houden.

Stijn Grove, directeur van de Dutch Datacenter Association daarover: “We staan wereldwijd aan de vooravond van een nieuwe productiviteitsrevolutie die gedragen wordt door data en digitale diensten. Nederland is

U kunt het rapport downloaden via www.dutchdatacenters.nl/deloitte ■

dcw december dda

GEÏNFORMEERD KIEZEN VOOR EEN DATACENTER We hebben dit jaar hard gewerkt om het Nederlandse datacenterland-

colocatie/migratie, het kiezen van een datacenter dat bij een organisa-

schap inzichtelijk te maken. Uitgangspunten daarbij waren zowel infor-

tie past en het live gaan na de migratie.

meren als het bieden van een gebruiksvriendelijk overzicht. Dit heeft geresulteerd in drie publicaties: het Dutch Datacenter handboek, de

Dat er behoefte is aan ‘guidance’ bij de keuze voor een datacenter en

online Dutch Datacentermap en een handige guide voor de migratie

het migratietraject, bleek onder meer tijdens de afgelopen edities van

naar een datacenter.

Storage Expo en IT Room Infra. Tijdens beide evenementen is de handleiding voor migratie nader toegelicht, wat op veel positieve reacties

Organisaties die colocatie overwegen, kunnen op deze manier alvast

mocht rekenen.

de informatie inwinnen die zij nodig hebben om weloverwogen een datacenter te kiezen. Op de datacentermap kan bekeken worden wel-

Deze publicaties zijn voor alle geïnteresseerden gratis beschikbaar. De

ke datacenters in de buurt staan en in de gids kan meer informatie

datacentermap is te raadplegen via www.dutchdatacenters.nl/map en

over die datacenters gevonden worden. De handleiding voor migratie

het handboek en de gids via www.dutchdatacenters.nl/publicaties ■

biedt vervolgens vijf korte hoofdstukken waarin wordt uitgelegd waar allemaal op gelet moet worden in een migratietraject. Daarbij gaat het niet alleen om de verhuizing op zichzelf, maar ook de initiële keuze voor

DATACENTER- EN CLOUDPAVILJOEN DRUKBEZOCHT Tijdens Infosecurity.nl en Storage Expo stond

Het waren een drukke twee dagen, waarbij

waaier aan andere partijen uit onder meer de

de Dutch Datacenter Association op het Data-

we op veel belangstelling van de beursbezoe-

hosting- en cloudsector. ■

center- en Cloudpaviljoen, waarvan de DDA de

kers mochten rekenen. Het Paviljoen was een

initiatiefnemer was.

flinke eyecatcher, met naast de DDA een brede

AGENDA 12 januari 2017

ISOC: A very Internet New Year 2017

27 februari 2017

Mobile World Congress, Barcelona, Spanje

23 maart 2017

DDA Q1 meeting

37

38

dcw december agenda

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS Blijf op de hoogte van de evenementen op datacenter-gebied. Kijk ook op de website www.datacenterworks.nl onder ‘agenda’. Zelf een evenement aankondigen? Stuur een mailtje naar info@datacenterworks.nl.

EVENEMENT

DATUM

PLAATS

LAND

BICSI Winter Conference & Exhibition

22 - 26 januari 2017

Tampa

Verenigde Staten

Green Data Center Conference

21 - 23 februari 2017

San Diego

Verenigde Staten

Cable Congress

8 - 9 maart 2017

Brussel

België

Data Centre World

15 - 16 maart 2017

Londen

Verenigd Koninkrijk

World Hosting Days

27 - 31 maart 2017

Rust

Duitsland

Data Center World Global

3 - 6 april 2017

Los Angeles

Verenigde Staten

BICSI Fall Conference & Exhibition

24 - 28 september 2017

Las Vegas

Verenigde Staten

dcw december nieuws

ELINEX POWER SOLUTIONS BRENGT HUAWEI 5000-E SERIES INTEGRATED UPS OP NEDERLANDSE MARKT Huawei introduceert de Huawei 5000-E Series

van een vermogen van 75KW en één extra mo-

Net als de andere 5000-E series zijn de UPS

integrated UPS, een nieuw type UPS met een

dule ten behoeve van N+1 redundantie. Dit mo-

powermodules en de bypass modules ‘hot-

vermogen van 25 tot 75kW. Het gaat om een

del is inzetbaar bij een vraag van ≤ 25KW (N+1),

swappable’ in online bedrijf ten behoeve van

modulaire UPS die is voorzien van uiteenlo-

≤ 50KW (N+1) en ≤ 75KW (N+1).

service & onderhoud. Het UPS model is open source zonder codes in de systeemsoftware,

pende sectoren en wordt geleverd met monitoringssoftware. De UPS wordt in Nederland

De 2U UPS modules met een vermogen van

wat inhoudt dat niet alleen de fabrikant hier

geleverd door ELINEX.

25KW zijn 200 cm hoog, 60 centimeter breed en

onderhoud op kan uitvoeren maar iedere partij

110 centimeter diep. Alles binnen het frame is

die u wenst. ■

De UPS biedt N+1 redundantie met een efficiën-

modulair uitgevoerd zo ook de statische bypass,

tie van 96,5%. Dit UPS model is gebaseerd op

interne en externe communicatie en batterijla-

de bestaande 5000-E series, welke voorheen

des. Het frame kan worden uitgebreid met in

beschikbaar was vanaf een 120KW frame met

totaal vier frames met modulaire batterijlades

40KW modules. Deze nieuwe Huawei 5000-E

om tot de gewenste autonomietijd te komen.

Series integrated UPS is gericht op kleinere ser-

De 5000-E Series integrated UPS heeft een groot

verruimten met 5 tot 25 racks. Binnen het frame

ingangsspanningsbereik tussen de 138VAC en

kunnen in totaal maximaal 4 powermodules ge-

485VAC.

plaatst worden, 3 powermodules ten behoeve

GE Industrial Solutions Compleet producten- en dienstenpakket • • • •

Midden- en laagspanningsenergiedistributie Energie management en automatisering UPS systemen van 400VA–4800kW TLE Series UPS specifiek ontworpen voor datacenters 30–4800kW met een rendement tot 96,6% in on-line bedrijf en tot 98,9% in e-Boost bedrijf GE imagination at work

Power monitoring for datacenters made easy!

Packet Power maakt het mogelijk om draadloos elektriciteit en envoriment binnen het datacenter te monitoren.

Draadloos verbonden

Speciaal draadloos protocol dat alleen kan worden gebruikt voor monitoring (geen WiFi of ZigBee)

Open Werkt met elk hardware of DCIM / BMS-systeem

Minder kosten Geen dure IT-middelen die nodig zijn voor de installatie of ondersteuning

Veilig Bewezen betrouwbaarheid met tienduizenden stuks wereldwijd geïnstalleerd nl.geindustrial.com sales-ups.nl@ge.com Tel. 0900-0401216 (lokaal tarief)

925_125_Advert GE-IS UPS - NLNL - 90x125.indd 1

Nederlands GE service team voor de beste support

Berve.nl

25/02/16 12:31

+31 (0)186 603 921

39

IT ROOM INFRA: DE VERENIGING VOOR DE TECHNISCHE INFRASTRUCTUUR VAN COMPUTERRUIMTES EN DATACENTERS.

SUCCESVOLLE 10 EDITIE IT ROOM INFRA E

15 november is de datacenter industrie bij elkaar gekomen in Den Bosch bij IT Room Infra. De bezoekers zijn in een dag bijgepraat over de laatste technieken om op een zo’n efficiënt mogelijke manier data­ centers te bouwen en te managen. Naast de nieuwe technieken kwamen een aantal trends naar voren waar datacenters en eigenaren van computerruimtes zich van bewust moeten zijn.

INTERNET OF THINGS (IOT)

CLOUD

De nieuwe wetgeving (meldplicht datalekken,

Een trend waar volgens Hans Timmerman ie-

Steeds meer bedrijven maken gebruik van

AVG en Wet van Dam) heeft zowel invloed op

der datacenter rekening mee moet houden is

clouddiensten. Ook hier is uitgebreid stilge-

de datacenters als de bedrijven zelf.

Internet of Things. De ontwikkelingen gaan

staan bij de verschillende vormen en de ty-

Wat betreft de exit regeling. Volgens Hans

snel en de verwachting is dat de komende

pische gebruikers. Cloud is inmiddels steeds

Timmerman is dit iets waar bedrijven op dit

jaren IoT echt doorbreekt. De uitdaging is

meer geaccepteerd en bekend maar hierdoor

moment nog te weinig bij nadenken. Met de

niet alleen het opslaan van alle (sensor) data

ontstaan nieuwe uitdagingen. Itte Overing

enorme groei van data wordt het steeds moei-

maar ook het verwerken van deze informa-

van ICTRecht heeft de bezoekers gewezen op

lijker om data (lakes) te verplaatsen, zeker als

tie en realtime terugkoppeling geven. Hans

SLA’s en wetgeving. Welke afspraken moet je

het staat op externe servers. Als alle CRM ge-

Timmerman sprak zijn verwachting uit en

vooraf maken om achteraf geen discussies te

gevens op bijvoorbeeld een cloud platform als

gaf aan welke manieren er zijn om deze data

krijgen? Itte noemde dit de huwelijkse voor-

Salesforce staan, is het dan nog ooit mogelijk

te verwerken en wanneer deze toegepast

waarden (bijvoorbeeld continuïteit, exit rege-

om het er weg te krijgen?

worden. Dit zijn: Embedded, Edge DC, Core DC

ling en privacy). Met name op het gebied van

off-prem en Core DC on-prem.

privacy wordt de wetgeving steeds strenger.

SMART CITIES Datacenters worden groter en groter. De stroomvoorziening en installaties om te koelen groeien mee. Veel datacenters kijken op welke manier ze efficiënter met energie om kunnen gaan. Dit wordt ook gestimuleerd door de overheid en in enkele gevallen zijn er al afspraken vastgelegd. Steeds vaker kijken datacenters ook op welke manier ze de directe omgeving kunnen helpen met de installaties en faciliteiten.

Stijn de Kruijf van Royal HaskoningDHV heeft zijn visie op de circulaire economie gegeven en heeft laten zien op welke manier een datacenter hier invulling aan kan geven.

Alle presentaties zijn te downloaden via www.itroominfra.nl

■

dcw december it room infra

41

42

dcw december bicsi

BICSI GROEIDE OOK IN 2016 GESTAAG VERDER De vereniging voor ruim 23.000 professionals op het gebied van communicatie-infrastructuren blijft wereldwijd groeien, waarvoor BICSI in verschillende regio’s personele versterking zoekt.

Verder in deze BICSI-bijdrage een vooruitblik op het programma van de aankomende Winterconferentie en informatie over een aantal opleidingen en webinars over datacenters.

INTERNATIONALE CARRIÈREMOGELIJKHEDEN

netwerkinfrastructuren. Zoals de nieuwe vijf-

ICT-infrastructuurexperts met internationale

daagse opleiding DC102 Applied Data Center

ambities kunnen via het volgen van BICSI-

Design & Best Practices. Voor adviseurs die

opleidingen hun persoonlijke carrièrekansen

hun kennis willen verdiepen of updaten zijn

vergroten. De RCDD-titel en andere BICSI-

ook de webinars Data Center Security Design

kwalificaties worden wereldwijd erkend,

en Does Your Data Center Have Class aanra-

terwijl de conferenties een ideale gelegen-

ders. Voor medewerkers van installateurs

heid zijn om internationale relaties aan te

verzorgt BICSI de opleidingen IN250: BICSI

knopen en te onderhouden. Gezien de groei

ITS Installer 2 Optical Fiber Training en IN225:

van BICSI zijn er bij de vereniging zelf diverse

BICSI ITS Installer 2, Copper training. Alle ac-

vacatures, waarover op www.bicsi.org meer

tuele data waarop de hier vermelde oplei-

informatie te vinden is. Voor experts die

dingen en webinars worden gegeven zijn te

naast hun baan aan de groei van BICSI willen

werken, oplossingen voor zonebekabeling,

bijdragen, zijn er momenteel vrijwilligers­

de laatste ontwikkelingen op het gebeid van

posities beschikbaar voor country chairs in

koper- en glasvezelbekabeling, digitale vi-

BICSI neemt op 8 februari 2017 deel aan de

Denemarken en Duitsland.

deo, de gevolgen van IoT voor communicatie-

Data Centre Summit 2017 conferentie in Lon-

infrastructuren et cetera. Verder worden er

den. Verder is de vereniging te volgen via de

2017 BICSI WINTER CONFERENCE & EXHIBITION

tijdens dit event een aantal BICSI-opleidin-

officiële wereldwijde en regionale LinkedIn

22 tot en met 26 januari wordt zoals ge-

gen en -examens afgenomen en de jaarlijkse

groepen, of de Facebook en Twitter accounts.

bruikelijk de wereldwijde 2017 BICSI Winter

cabling skills challenge. Meer informatie over

Meer informatie over lokale activiteiten en

Conference & Exhibition in het zonnige

deze conferentie is te vinden op:

leden, kunt u ook verkrijgen door contact op

Tampa in Florida georganiseerd. Tijdens deze

www.bicsi.org/winter/2017

te nemen met Robbert Hoeffnagel.

internationale conferentie worden een groot aantal technische presentaties gegeven

TRAININGEN EN WEBINARS

over onder andere de luchtdoorstroming en

BICSI verzorgt zowel opleidingen als we-

koeling van datacenters, 5G draadloze net-

binars voor adviseurs en installateurs van

vinden via www.bicsi.org.

Kant-en-klare, kostenefficiënte professionele IT-infrastructuur

De MatrixCube Power distribution rack

DX-koeler

Serverrack

Serverrack

Voorzijde MatrixCube

Een betrouwbare IT-omgeving is steeds belangrijker geworden.

Het is uitgegroeid tot een bedrijfskritisch gegeven en draagt bij aan het bestaansrecht van een onderneming. Nog lang niet alle bedrijven zijn toe aan outsourcen en houden de ITinfrastructuur liever binnen de eigen organisatiemuren. Om die reden hebben Minkels en Legrand de MatrixCube ontwikkeld - een voorgeconfigureerde, kant-en-klare IT-infrastructuuroplossing specifiek voor het midden- en kleinbedrijf en bedoeld om de ITmanager volledig te ontzorgen.

Wilt u weten hoe het werkt? Bekijk onze MatrixCube animatie: youtube.com/minkels_hq

VOORDELEN Betrouwbare en kostenefficiënte oplossing voor serverruimten.

Gebouwonafhankelijk, dus eenvoudig te implementeren.

Energie-efficiënte huisvesting voor uw IT-infrastructuur.

Gebruik van bewezen technologieën.

Kant-en-klare oplossing, inclusief installatie en inbedrijfstelling.

Mogelijkheid tot klantspecifieke aanpassingen.

Meer informatie? minkels.com/matrixcube