DatacenterWorks 08/2017

DATACENTERWORKS DECEMBER

EVENT

INNOVATIE BEPAALT DE TOEKOMST VAN HET DATACENTER

KOELING

OPLOSSINGEN VOOR SNEL GROEIENDE IT-OMGEVINGEN

ENERGIE

INNOVATIE GEEFT GRIP OP (KOSTEN) ENERGIEVERBRUIK

IN SAMENWERKING MET

2017

2

DCW DECEMBER INHOUD

JAARGANG 10, DECEMBER 2017, NR. 8 COLOFON

DCW DECEMBER REDACTIONEEL

Datacenterworks is hét vakblad

ROBBERT HOEFFNAGEL HOOFDREDACTEUR DATACENTERWORKS/UITGEVER

over de technische infrastruc tuur van datacenters.

Datacenterworks verschijnt achtmaal per jaar. Toezending geschiedt op abonne ment basis en controlled circulation.

HOOFDREDACTEUR/UITGEVER Robbert Hoeffnagel

DE EERSTE MAKELAAR IN RESTWARMTE?

+31 (6) 51 28 20 40 robbert@fenceworks.nl twitter.com/rhoeffnagel nl.linkedin.com/in/robberthoeffnagel

2017 zal de boeken in gaan als het jaar waarin

Het idee werd op de agenda gezet door Jaak

facebook.com/robbert.hoeffnagel

restwarmte van datacenters (eindelijk) hoog op de

Vlasveld van Green IT Amsterdam. Hij voorziet een

agenda kwam te staan. En dat is geen moment te

digitale marktplaats waar datacenters en ande-

vroeg, wat mij betreft.

re warmte producerende bedrijven hun warmte

EINDREDACTIE/TRAFFIC

Ik heb mij altijd verbaasd over de gemak - of

kunnen aanbieden. Net als we nu een oude fiets

Ab Muilwijk

moet ik zeggen: nonchalance? - waarmee met

op Marktplaats plaatsen. Compleet met een lijstje

POSTADRES REDACTIE

een kostbaar goed als ‘warmte’ wordt omgegaan

met specificaties als temperatuur, kwaliteit, hoe-

Beatrixstraat 2, 2712 CK Zoetermeer

in onze sector. Op deze plaats heb ik al vaker een

veelheid en dergelijke. Bedrijven of instellingen

administratie@fenceworks.nl

lans gebroken voor een beter rekenkundig model

die behoefte hebben aan warmte kunnen ver-

+31 (0)79 500 05 59

rond beheer en onderhoud van datacenters. Het

volgens via de marktplaats een bod doen op die

www.datacenterworks.nl

kon - en kan - er bij mij niet in dat we iets waar

warmte. Waarbij de makelaar bijvoorbeeld extra

we eerst geld aan uitgeven vervolgens zomaar

diensten kan aanbieden als het bundelen van de

ADVERTENTIE-EXPLOITATIE

weggooien.

restwarmte van kleinere producenten tot grotere

Jos Raaphorst | Directeur

En dat is wat er gebeurt met de restwarmte van

hoeveelheden.

+31 (0) 6 34 73 54 24

het datacenter. We kopen IT- en andere apparatuur

jos@fenceworks.nl

en schaffen vervolgens energie aan om die ap-

Het idee is gauw verteld, maar er zitten natuurlijk

Eric van Wijk

paraten naar behoren te laten functioneren. Niets

wel wat haken en ogen aan. De afstand tussen

+31 (0) 6 43 05 30 25

mis mee. Maar we hebben jarenlang een denk-

producent en afnemer bijvoorbeeld. Of de leve-

eric@fenceworks.nl

fout gemaakt. Het resultaat van die investeringen

ringszekerheid. Maar denk ook aan het feit dat

in hardware en elektriciteit is namelijk niet alleen

we nog geen mechanisme hebben om de finan-

VORMGEVING

IT-capaciteit of koelcapaciteit, maar ook warmte.

ciële waarde van een bepaalde soort en kwaliteit

Ron Rossen, MSU bv

De functionele capaciteit ofwel IT gebruiken we

warmte te bepalen.

op een redelijk efficiënte manier, al valt daar ook

Tijdens de Datacenter Innovations Day ontstond

DRUK

nog heel wat te verbeteren. Maar de warmte die

een stevige discussie over het onderwerp. Soms

CHAPO nv

we produceren gooien we zomaar weg. We zetten

lijkt men vooral in problemen te denken, maar an-

bij wijze van spreken het raam open en het waait

deren zien wel degelijk mogelijkheden. Daarom

weg. Terwijl warmte waarde heeft.

mijn voorspelling voor 2018: komend jaar gaan

DATACENTERWORKS WERKT SAMEN MET KENNISPARTNERS ALS BICSI, DATA CENTRE ALLIANCE, DDA, GREEN IT AMSTERDAM, IT ROOM INFRA EN NEN.

we de lancering zien van de eerste Nederlandse De vraag is alleen: hoe realiseren we die waarde?

marktplaats voor het verhandelen van warmte.

Daarom was het interessant dat tijdens de eerste

Tenslotte mijn persoonlijke voornemen voor 2018:

DELINGEN, ADVERTENTIES EN DE JUISTHEID VAN GENOEMDE DATA EN PRIJZEN.

Datacenter Innovations Day die DatacenterWorks

ik ga stoppen met het gebruik van de kreet ‘rest-

FOTOKOPIE EN OVERNAME VAN ARTIKELEN, GEHEEL OF GEDEELTELIJK OP WELKE

en zusterpublicatie CloudWorks eind november

warmte’. Het is vanaf nu: warmte. Warmte is geen

WIJZE DAN OOK, IS UITSLUITEND TOEGESTAAN NA SCHRIFTELIJKE TOESTEM-

organiseerden een nieuw idee werd gelanceerd.

restproduct. Het is een waardevol product dat een

Waarom creëren we niet een of meer makelaars

integraal onderdeel dient te zijn van zowel het

‘OVERGENOMEN UIT DATACENTERWORKS, VAKBLAD OVER DE TECHNISCHE

in warmte die de (rest)warmte van onder andere

business model als het duurzaamheidsbeleid van

INFRASTRUCTUUR VAN DATACENTERS’, MET VERMELDING VAN DE JAARGANG

datacenters inkopen en weer doorverkopen aan

ieder datacenter.

KOPIJ KAN WORDEN INGEZONDEN IN OVERLEG MET DE REDACTIE. GEPLAATSTE ARTIKELEN VERTEGENWOORDIGEN NIET NOODZAKELIJK DE MENING VAN DE REDACTIE. DE REDACTIE NOCH DE UITGEVER AANVAARDEN ENIGE AANSPRAKELIJKHEID VOOR DE INHOUD VAN ARTIKELEN VAN DERDEN, INGEZONDEN MEDE-

MING VAN DE REDACTIE EN ONDER VERMELDING VAN:

EN HET NUMMER. DATACENTERWORKS IS EEN UITGAVE VAN FENCEWORKS BV.

partijen die iets nuttigs met die warmte kunnen doen?

Ik wens u een aangenaam verwarmd 2018 toe. ■

3

4

DCW DECEMBER INHOUD

DCW DECEMBER INHOUD

12

16 PROJECT

NIEUW DATACENTER TEST COMPATIBILITEIT VAN ERTMS-SYSTEMEN

20

28 KOELING

TRENDS

VERTIV VERWACHT OPKOMST VAN GEN 4 DATACENTER

8

SDDC

BLOG

SDDC VEREIST INTEGRATIE VAN IT EN INFRA

IN 5 STAPPEN NAAR OPTIMAAL ENERGIEBEHEER

EVENT

22

INNOVATIE BEPAALT DE TOEKOMST VAN HET DATACENTER

39

KOELING

DE STROOMVERSLINDER DIE KOELTECHNIEK HEET

OPLOSSINGEN VOOR SNEL GROEIENDE IT-OMGEVINGEN

31

NIEUWS

COVERFOTO

36

NIEUWS VAN DDA

Veel enterprise datacenters zitten in een spagaat. Aan de ene kant neemt de vraag

40

NIEUWS VAN IT ROOM INFRA

42

BICSI-NIEUWS

naar IT-diensten enorm toe, met alle gevolgen van dien voor het energieverbruik.

Aan de andere kant heeft de business veelal ambitieuze doelstellingen op het gebied van duurzaamheid en het terugdringen van de milieubelasting. Beide doelen realiseren vereist een innovatieve aanpak die onder andere gebruik maakt van eigen energieopwekking, maar waarbij tevens een hoofdrol is weggelegd voor het continu en gedetailleerd meten en analyseren van het energieverbruik.

ENERGIE

24

INNOVATIE GEEFT GRIP OP (KOSTEN) ENERGIEVERBRUIK

AGENDA

38

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS

LEES VERDER 24 OP PAGINA

5

DCW DECEMBER DUTCH DATACENTER INDEX NOVEMBER 2017

6

TEKST

DCW DECEMBER INHOUD

PETER VERMEULEN DIRECTEUR VAN PB7 RESEARCH

Hot-swappable spannend?

DDI KLEINE AFKOELING 65/67 IN HET VOORUITZICHT

Met de hot-swappable EiPDU van Elektro Internationaal kunnen distributieracks onder spanning worden geplaatst naarmate de behoefte aan datacentercapaciteit groeit.

Volledig modulair bouwen, met lage startup-kosten, vloeroppervlaktebesparing en zonder enige downtime. Hoe spannend wil je het hebben? elektrointernationaal.com

Het laatste kwartaal van 2017 ziet er zeer positief uit voor de Nederlandse datacenterwereld. De groei zet sterk door en bevestigt de sterke rol van de Amsterdam regio als toonaangevend datacenterknooppunt op

Elektro Internationaal Pompmolenlaan 17, Woerden The Netherlands

het Europese vasteland. Voor de komende twaalf maanden lijkt de sterke groei wat af te gaan zwakken.

t e

In november zien we dat de groei binnen single

tacenterbeslissers. Multi-tenant datacenters daaren-

VOORUITBLIK

tenant datacenters is stilgevallen. Over de afgelo-

tegen laten ook nu weer een zeer sterke groei zien

Voor de drie maanden november, december en

pen drie maanden zijn er net zoveel datacenters

over de afgelopen drie maanden. Over het geheel

januari verwachten datacenters nog een kleine

met groeiende activiteiten als datacenters met af-

zien we wel dat het investeringsniveau nog altijd

versnelling ten opzichte van de driemaandse terug-

nemende activiteiten, volgens de ondervraagde da-

wat achterblijft.

blik. Ook single tenant datacenters verwachten wat

+31 (0)348 420 540 info@ei-woerden.nl

groei, maar multi-tenant datacenters gaan als een speer. Het optimisme zet voort als datacenterbeslissers naar 2018 kijken. Ook de nodige single tenant datacenters verwachten weer groei. Maar men lijkt

Aug – Okt Nov – Jan + 12 mnd

wel te verwachten dat de groei wat wordt afgetopt.

Vierkante meters in gebruik

63

65

60

Vermogen

68

69

68

In 2018 zouden er wel eens veel vierkante meters

Investeringen

63

66

68

bij kunnen komen op de Nederlandse multi-tenant

Totaal

65

67

66

datacentermarkt. Er zijn lokale spelers, ook nieuwe,

Multi-tenant

79

80

78

locaties aan het ontwikkelen. Ook marktleiders,

Single tenant

50

53

54

bijvoorbeeld Digital Realty, investeren sterk op uitbreiding. En de markt komt in een fase van volwassenheid dat grote internationale spelers vinden dat ze het zich niet meer kunnen veroorloven om in de Amsterdam regio aanwezig te zijn. Hoewel de vraag

STBenelux is uw allround specialist in het:

• adviseren • leveren • implementeren

van maatwerk railkokersystemen

System Technology Benelux in gebouwen en industriële locaties.

Vraag naar de mogelijkheden!

door de opkomst van colocatie en vooral hosting en clouddiensten sterk blijft groeien, is daarmee het Dutch Datacenter Index,

risico van overaanbod in 2018 zeer reëel.

Components for critical electrical processes

■

November 2017

System Technology Benelux

Components for critical electrical processes

T +31 (0)348 748 855

www.stbenelux.nl

E info@stbenelux.nl

7

8

DCW DECEMBER SDDC

DCW DECEMBER SDDC

9

ROBBERT HOEFFNAGEL HOOFDREDACTEUR DATACENTERWORKS

TEKST

ALLEEN GEAUTOMATISEERD BEHEER GEEFT BUSINESS DE GEWENSTE FLEXIBILITEIT

SDDC VEREIST INTEGRATIE VAN IT EN INFRA Op de IT-laag van het datacenter vinden grote veranderingen plaats. Ontwikkelingen die een duidelijke impact hebben op de technische infrastructuur van datacenters. Met name de opkomst van Software Defined Data Centers (SDDC) speelt hierbij een hoofdrol. Maar wat is dat? En wat zijn de gevolgen hiervan voor de infrastructuurlaag van het datacenter?

Een Software Defined Data Center wijkt op een aantal essentiële punten af van

en dergelijke is weer bedoeld om het ‘draaien’ van applicaties via de IT-hard-

fysieke verbindingen die we met kabels leggen tussen apparaten in klassieke

de traditionele manier van werken. Om dit duidelijk te maken is het verstandig

ware te ondersteunen.

datacenters gelijk staan aan de dataverbinding die van deze kabels gebruik

server nodig. Storage-apparaten kunnen wel gedeeld worden, maar daar zit-

maakt. Een kabel die van een poort op een switch naar een ethernet-poort op

ten behoorlijke beperkingen aan.

om even een stap terug te doen. Waar dient een datacenter nu eigenlijk voor?

geldt voor servers en storage. Voor iedere nieuwe applicatie is een nieuwe

We kunnen hiervoor een schema gebruiken dat een vergelijkbare opbouw

KLASSIEK DATACENTER

een server loopt, kan enkel data tussen die twee poorten transporteren. Wie

kent als het bekende OSI-model (zie figuur 1 op pagina 10).

In een klassiek opgezet datacenter installeert de IT-afdeling applicaties op ser-

de data niet naar die ene server wil hebben, maar naar - bijvoorbeeld - een

SOFTWAREMATIG INSTELLEN

vers, waarbij de data op storage-apparaten wordt vastgelegd. Via een netwerk-

storage-apparaat dient daar een nieuwe dedicated kabelverbinding voor aan

Dit kan beter. En wel door aan de slag te gaan met een concept genaamd:

We zijn gewend om zo’n model van onder naar boven te lezen, al is dat ei-

infrastructuur wordt deze data beschikbaar gemaakt voor andere applicaties

te leggen.

Software Defined Data Center ofwel SDDC. In feite is dit een aanpak waarbij de

genlijk een vreemde gewoonte. Het uiteindelijke doel is immers het mogelijk

en software, maar uiteraard ook voor de gebruikers in de business-organisatie.

maken van de bovenste laag. Het schema in figuur 1 is een aantal jaren gele-

Hetzelfde geldt voor de toegang tot applicaties. Die infrastructuur bestaat -

Die aanpak voldoet niet meer. De redenen daarvoor zijn ook meer dan overtui-

den gemaakt door Datacenterpulse, een organisatie die inmiddels niet meer

zoals we zien in figuur 1 - uit een IT-infrastructuur en een fysieke infralaag. En

gend. Zo’n klassieke aanpak is namelijk zeer star. Een kabel loopt van A naar B

bestaat. Eigenlijk dient er bovenop de bovenste laag nog een laag getekend

maakt - zoals de lagen daaronder aangeven - gebruik van een gebouw ofwel

en daarmee is dus ook een dataverbinding gecreëerd die van A naar B loopt.

De IT-afdeling heeft nieuwe servercapaciteit nodig. Waar we voorheen in zo’n

te worden waarin de business processen van de klant van het datacenter een

real estate.

B door C vervangen kan natuurlijk wel, maar dan dient er een nieuwe kabel

geval een nieuw apparaat in een rack dienden te plaatsen en aan te sluiten,

getrokken te worden. Een verandering doorvoeren kost dus tijd. Met andere

geven we bij een SDDC in een managementconsole aan dat we een server no-

plaats hebben. Want daar gaat het uiteindelijk allemaal om. Die klant verkoopt

functionaliteit die het datacenter aan zijn afnemers biedt softwarematig kan worden ingesteld. Als dat te abstract klinkt, kijk dan eens naar dit voorbeeld.

bier of verzekeringen of auto’s en dat is de kern van de organisatie. Applicaties,

Hoe vreemd het wellicht ook klinkt, maar in veel datacenters is de infrastruc-

woorden, we kunnen op deze manier niet of nauwelijks voldoen aan de veel

dig hebben en aan welke specificaties deze moet voldoen. Vervolgens wordt

servers, switches zijn enkel en alleen bedoeld om deze business processen te

tuur in redelijke mate bepalend. Denk maar eens aan het bekende feit dat op

gehoorde wens van de business dat IT sneller en flexibeler moet reageren op

softwarematig extra servercapaciteit beschikbaar gesteld.

faciliteren. En de technische of fysieke infralaag met zijn racks, power, koeling

iedere Windows-server slechts één applicatie is geïnstalleerd. En net als de

veranderingen in de zakelijke markt waarin de business actief is. Hetzelfde

10

DCW DECEMBER SDDC

DCW DECEMBER SDDC

Op een vergelijkbare manier werkt virtualisatie ten aanzien van storage en

perscalers zagen we al dat de scheiding tussen facilitair en IT-personeel vrijwel

prijs winnen, maar dan moet men wel - bijvoorbeeld - een leuke foto of video

networking.

volledig is verdwenen. Bij iedere beslissing die men neemt, kijkt men naar de

uploaden naar de website van dit bedrijf. Hoe succesvoller die campagne,

impact op het gehele datacenter. Netwerk engineers hebben daardoor ineens

hoe meer datacentercapaciteit men dus nodig heeft. Maar is die marketing-

Stel nu dat de IT-afdeling de virtuele server wat te klein heeft gemaakt. Er

belangstelling voor power en koelspecialisten denken mee hoe een aanpas-

campagne eenmaal weer voorbij, dan wordt de voor dit project benodigde

is bijvoorbeeld meer werkgeheugen nodig om de applicatie sneller te laten

sing in hun installatie de beschikbaarheid van een applicatie kan verbeteren.

hoeveelheid datacentercapaciteit weer fors teruggebracht.

mentconsole aanpassen. De virtualisatiesoftware voert de wijziging door en

GEÏNTEGREERD DATACENTERBEHEER

In andere situaties zal de business regelmatig kleine aanpassingen nodig heb-

past de virtual machine aan. De gebruiker hoeft niets te doen, maar merkt wel

De scheiding tussen de IT-laag en de infralaag valt dus weg. Ook als het om

ben. Die kunnen we prima langs geautomatiseerde weg realiseren op basis

dat zijn applicatie ineens veel sneller is geworden.

het beheer van het datacenter gaat. De scheiding tussen IT asset management

van regels, zoals genoemd in het eenvoudige voorbeeld dat hiervoor is be-

en DCIM (datacenter infrastructure management) verdwijnt daarmee dus ook.

handeld. Maar dat betekent wel dat het beheer van het gehele datacenter

POEL VAN CAPACITEIT

Het datacenter dient als één geheel te worden beheerd. Het is immers niets

ook geautomatiseerd dient te zijn. Want als de business aanpassingen nodig

Dit beperkt zich niet tot één server. We kunnen op deze manier een poel van

meer - maar zeker ook niets minder - dan de leverancier van een enorme

heeft op het gebied van bijvoorbeeld connectiviteit, dan dient ook de hoe-

serverhardware creëren die bestaat uit tientallen of desnoods honderden ser-

poel aan IT-capaciteit: compute, storage en networking. Daarmee ondersteunt

veelheid energie die de daarvoor benodigde extra Cisco- of Juniper-switches

verapparaten. De visualisatiesoftware schermt de feitelijke hardware geheel af

de IT-afdeling de applicaties die de business nodig heeft voor zijn dagelijkse

nodig hebben naar de juiste zalen en de juiste racks gebracht te worden. Ook

en heeft de beschikking over de optelsom van al die servercapaciteit. De vir-

operatie en processen.

de capaciteit om de geproduceerde warmte af te voeren, dient automatisch

functioneren. Dan kan men dit simpelweg via de eerder genoemde manage-

aangepast te kunnen worden.

tualisatiesoftware kan deze vervolgens op basis van vrijwel iedere gewenste specificatie toewijzen aan virtual machine en daarmee aan applicaties.

Vanuit de business komen continu verzoeken voor aanpassingen in de beschikbaar gestelde datacentercapaciteit. Vaak wil men meer, maar soms ook

Met andere woorden: een geautomatiseerde virtualisatie van compute, stora-

Zo werkt het ook met storage en networking. We creëren een enorme hoe-

minder. Denk maar eens aan een bedrijf dat rond de Olympische Spelen een

ge en networking vereist ook een geautomatiseerd beheer van de IT-laag én

veelheid opslagcapaciteit door honderden of duizenden hard disks software-

grote marketingcampagne gericht op consumenten doet. Iedereen kan een

de fysieke infrastructuur in het datacenter. ■

Figuur 1

matig aan elkaar te koppelen. Hierdoor ontstaat een poel aan opslagcapaciteit.

Als dit als een bekend concept klinkt, dan heeft u gelijk. Dit is immers het idee

heden aan applicaties of servers beschikbaar worden gesteld. Dreigt de hoe-

achter servervirtualisatie. Anders gezegd: virtual machines. Virtualisatie maakt

veelheid virtuele storage vol te raken, dan kunnen we de aan een applicatie

dan ook deel uit van het concept SDDC. Deze kent namelijk drie hoofdcom-

toegewezen hoeveelheid simpelweg softwarematig vergroten.

Deze capaciteit kan vervolgens in door de IT-afdeling vast te stellen hoeveel-

ponenten: compute, storage en networking. Compute ofwel servercapaciteit is hierbij een functie en niet een apparaat. Hetzelfde geldt voor storage en

Hetzelfde fenomeen kunnen we toepassen op networking. Eenvoudig gesteld:

networking. Apparaten en functies worden hierbij dus compleet van elkaar

de fysieke kabel is niet langer bepalend voor de dataverbinding. De beschik-

gescheiden.

bare bandbreedte wordt in een softwarematige poel gebundeld en kan afhan-

Samen met Conpro de toekomSt tegemoet

kelijk van de eisen en wensen van de IT-afdeling in op maat gemaakte stukjes SERVERVIRTUALISATIE

connectiviteit beschikbaar worden gesteld aan servers, storage of applicaties.

Hoe dit gerealiseerd wordt, kunnen we het beste uitleggen aan de hand van het bekende fenomeen van servervirtualisatie. De IT-afdeling schaft hierbij

GEVRAAGD: AUTOMATISERING

een grote server aan. Hoe meer processor- en geheugencapaciteit hoe beter.

Dit toewijzen kan handmatig gebeuren, maar in de praktijk is dit veel te om-

Op deze server wordt software geïnstalleerd die de hardware van de server

slachtig. Aan de hand van duidelijke afspraken kan dit echter prima geauto-

afschermt van de applicaties. De applicatie ‘praat’ dus niet rechtstreeks met

matiseerd worden. Denk hierbij bijvoorbeeld aan zogeheten ‘regels’ (rules) die

de hardware zoals het geval is bij klassieke servers, maar tegen software die

stellen dat een specifieke applicatie altijd een bepaalde responsietijd dient te

zich voordoet als server. Een virtuele server dus.

kennen. Of dat nooit meer dan een bepaald percentage van de toegewezen storagecapaciteit daadwerkelijk in gebruik mag zijn. Wordt dat percentage sto-

Heeft de IT-afdeling nu een server nodig voor een bepaalde applicatie, dan

rage overschreden, dan wordt automatisch extra opslagcapaciteit beschikbaar

creëert de virtualisatiesoftware een softwarematige ofwel virtuele server met

gesteld. Dit wordt dan tevens in de administratie van de IT-afdeling bijgewerkt,

de specificaties die de IT-afdeling opgeeft. Welk type processor is nodig, hoe-

zodat men precies weet welke applicatie welke hoeveelheid storage in ge-

veel werkgeheugen, welke netwerkverbindingen, noem maar op. Vervolgens

bruik heeft. Op die manier kan bijvoorbeeld ook het gebruik van IT altijd op

kan de IT-afdeling de applicaties op deze (virtuele) server installeren. Voor de

een correcte wijze financieel aan de gebruikers binnen de business-organisatie

applicatie ziet die softwarematige server er exact hetzelfde uit als een hard-

worden doorbelast.

opgelucht presteren Door chemisch technische reiniging worden aangezogen vervuilingen en (atmosferische) aanslagen verwijderd!

Omdat uw klimaat technische installaties hierdoor weer opnieuw opgelucht adem kan halen, dalen uw energiekosten en gelijktijdig wordt de technische levensduur verlengd.

warematige server. De applicatiesoftware hoeft dus niet aangepast te worden.

Alles werkt alsof het om echte hardware gaat. In werkelijkheid worden echter

Een SDDC is niet nieuw. De technologie is al geruime tijd beschikbaar. De grote

alle taken en commando’s - bijvoorbeeld om data naar een storage-apparaat

hyperscale datacenters en bijvoorbeeld grote banken passen deze aanpak al

te schrijven of het printen van een bestand te regelen - door de virtualisa-

langer toe. In de meeste middelgrote en kleinere datacenters zien we echter

Bunsenstraat 90 • 3316 GC Dordrecht • T +31 (0)78 - 621 38 51 • www.conpro.nl

tiesoftware opgevangen en vertaalt naar functies waar de fysieke hardware

dat men pas sinds kort met SDDC aan de slag is.

Luchtzijdig reinigen

iets mee kan.

Dit heeft een behoorlijke impact op de infralaag van het datacenter. Bij de hy-

•

Coil coating

•

Luchtbehandeling

•

Kanaal reinigen

11

DCW DECEMBER TRENDS

12

DCW DECEMBER TRENDS

13

VAN DE REDACTIE

TEKST

VOORUITBLIK OP TRENDS VAN 2018:

VERTIV VERWACHT OPKOMST VAN GEN 4 DATACENTER Het moderne datacenter zal kernfaciliteiten naadloos integreren met een intelligentere, bedrijfskritische rand van het netwerk. Deze Gen 4 datacenters komen steeds meer op en zijn tegen 2020 de standaard voor IT-netwerken. De opkomst van dit edge-afhankelijke datacenter is een van de vijf datacentertrends van 2018 die door een internationaal panel van Vertiv-experts zijn vastgesteld.

“Toenemende datavolumes, voornamelijk veroorzaakt door verbonden appa-

1. OPKOMST VAN HET GEN 4 DATACENTER

2. CLOUDAANBIEDERS STAPPEN OVER OP CO-LOCATIE

raten, hebben ervoor gezorgd dat bedrijven opnieuw naar hun IT-infrastructu-

Of het nu gaat om traditionele IT-kasten of een microdatacenter van 1.500

De cloud is inmiddels zo populair geworden dat cloudaanbieders in veel ge-

Het is geen geheim dat de grootste groei op de datacentermarkt te zien is bij

ren zijn gaan kijken om te kunnen voldoen aan de steeds hogere eisen van

vierkante meter, organisaties maken steeds meer gebruik van de rand van het

vallen de vraag naar capaciteit niet kunnen bijbenen. In werkelijkheid zouden

locaties van grote omvang (voornamelijk cloud- of co-locatieaanbieders) en

klanten”, zegt Giordano Albertazzi, president van Vertiv in Europa, het Mid-

netwerk. Het Gen 4 datacenter integreert de rand en de kern op holistische en

sommigen van hen dit liever niet eens proberen. Ze focussen zich liever op het

aan de rand van het netwerk. Door deze groei in co-locatie- en cloudresources

den-Oosten en Afrika. “Hoewel bedrijven verschillende kanten op kunnen om

harmonieuze wijze door deze nieuwe architecturen achter simpele, gedistribu-

verlenen van een goede service en op andere prioriteiten dan op het bouwen

hebben traditionele datacenteraanbieders nu de mogelijkheid om hun facili-

hierop in te spelen, kiezen veel toonaangevende IT-bedrijven ervoor om hun

eerde netwerken te plaatsen.

van nieuwe datacenters en richten zich vervolgens tot co-locatieaanbieders

teiten en resources, die essentieel blijven voor lokale activiteiten, opnieuw

faciliteiten dichter naar de eindgebruiker, of naar de rand van het netwerk, te

om aan de vraag naar capaciteit te kunnen voldoen.

vorm te geven.

3. HET MIDDELGROTE DATACENTER OPNIEUW VORMGEVEN

verplaatsen. Welke benadering bedrijven ook kiezen, snelheid en consistente

Dit gebeurt met innovatieve architecturen die nagenoeg in realtime capaciteit

dienstverlening tijdens deze fase zullen voor de consument de meest aantrek-

leveren in schaalbare, economische modules die gebruikmaken van geoptima-

Met hun focus op efficiëntie en schaalbaarheid kunnen co-locatieaanbieders

Organisaties met meerdere datacenters zullen hun interne IT-resources blijven

kelijke oplossing vormen.”

liseerde koeloplossingen, voedingen met hoge dichtheid, lithium-ionbatterijen

snel tegemoet komen aan de vraag, terwijl de kosten omlaag gaan. De op-

consolideren, waarschijnlijk door zo veel mogelijk over te zetten naar de cloud

en geavanceerde PDU’s. Geavanceerde monitoring- en beheertechnologieën

komst van co-locatiefaciliteiten stelt cloudaanbieders ook in staat om co-loca-

of naar een co-locatiefaciliteit en tevens in te krimpen en te kiezen voor confi-

Eerdere voorspellingen van Vertiv stelden onder andere trends vast op het

brengen alles samen, waardoor honderden of zelfs duizenden gedistribueerde

tiepartners te kiezen op locaties die passen bij de eisen van de eindgebruiker,

guraties die snel geïmplementeerd en aangepast kunnen worden. Deze nieu-

gebied van de cloud, geïntegreerde systemen en infrastructuurbeveiliging. Vijf

IT-knooppunten tegelijkertijd kunnen werken om de latency en kosten vooraf

waarbij ze dienst doen als faciliteiten aan de rand van het netwerk. Co-loca-

we locaties zullen kleiner, maar ook efficiënter en veiliger zijn en gekenmerkt

trends waarvan wordt verwacht dat deze in 2018 van invloed zullen zijn op

te verminderen, de bezettingsgraad te verhogen, de complexiteit te vermin-

tieaanbieders spelen hierop in door delen van hun datacenters beschikbaar te

worden door een hoge beschikbaarheid - in lijn met de bedrijfskritische aard

het datacenter-ecosysteem:

deren en organisaties in staat te stellen om met het netwerk verbonden IT-

stellen voor clouddiensten of door complete ‘build-to-suit’-faciliteiten aan te

van de gegevens die deze organisaties moeten beschermen.

capaciteit toe te voegen waar en wanneer dat nodig is.

bieden.

DCW DECEMBER TRENDS

14

DCW DECEMBER ONDERZOEK

2018 DATA CENTER

TRENDS

EMERGENCE OF THE GEN 4 DATA CENTER

THE WORLD REACTS TO THE EDGE

WERELDWIJD TEKORT AAN GEKWALIFICEERD DATACENTERPERSONEEL Bijna 60% van de bedrijven wereldwijd zegt over voldoende on-premise datacentercapaciteit en -ruimte te beschikken om de behoeften voor tenminste de komende vijf jaar op te vangen. Tegelijkertijd geeft 73,3% van de bedrijven aan moeite te hebben voldoende gekwalificeerd datacenterpersoneel te vinden.

CLOUD PROVIDERS GO COLO

HIGH-DENSITY (FINALLY) ARRIVES

RECONFIGURING THE DATA CENTER’S MIDDLE CLASS

Dit blijkt uit het onderzoek ‘Voice of the Enterprise:

te hoog salaris verwachten of dat er simpelweg

Datacenter Transformation’ van onderzoeksbureau

te weinig kandidaten beschikbaar zijn in de regio

ranciers kansen liggen in het assisteren van klanten

451 Research. Ondanks de migratie naar de cloud

waarin de organisatie actief is. “Het goede nieuws

bij het trainen van personeel. Als voorbeeld noemt

blijven bedrijven de komende jaren inzetten op

is dat veel organisaties op dit moment nog niet

het onderzoeksbureau het leveren van trainingen

managed service providers en infrastructuurleve-

on-premise datacenters. Organisaties geven over

met een tekort aan datacenterpersoneel en facili-

op het gebied van milieuvriendelijke verwarmings-,

het algemeen aan te verwachten dat het totaal

taire managers te maken hebben”, zegt Christian

ventilatie- en airconditioningtechnologieën. 20,5%

aantal ICT-medewerkers zal afnemen, maar dat

Perry, die als analist betrokken was bij het onder-

van de organisaties die met personeelstekorten te

In delen van de wereld waar nog niet zo veel gebruik wordt gemaakt van de

nier waarop organisaties omgevingen met hogere dichtheden koelen. Hoge

het aantal professionals dat specifiek is toegespitst

zoek. “Bedrijven die wel recruitmentproblemen

maken hebben geven aan workloads te willen ver-

cloud en van co-locatie, zijn naar verwachting hybride cloudarchitecturen de

dichtheden komen op, maar waarschijnlijk pas vanaf eind 2018.

op datacenter en facilitaire taken gelijk zal blijven.

hebben, geven aan het tekort aan beschikbaar ta-

plaatsen naar de public cloud. 42% geeft echter aan

volgende stap. Deze combineren veiligere eigen IT-resources met een parti-

63% van de respondenten geeft aan dat dit vooral

lent vooral op te lossen door nieuwe vaardigheden

dat hun investeringen in de public cloud niet wor-

culiere of openbare cloud om zo kosten te besparen en risico’s te beheersen.

5. DE WERELD REAGEERT OP DE EDGE

te danken is aan de groei van hun totale business,

aan te leren aan bestaand personeel.”

den beïnvloed door het tekort aan personeel. 32,1%

Naarmate steeds meer bedrijven hun computersystemen naar de rand van

terwijl meer dan een derde aangeeft dit personeel

4. (EINDELIJK) HOGERE DICHTHEID

hun netwerken verplaatsen, is een kritische evaluatie nodig van de faciliteiten

nodig te hebben om te voldoen aan de groei van

GEEN REDEN OM OVER TE STAPPEN OP

De datacentercommunity voorspelde de afgelopen tien jaar al een piek in de

die deze resources aan de rand van het netwerk huisvesten en van de be-

specifieke projecten binnen hun bedrijf.

MANAGED SERVICES

vermogensdichtheid van racks, maar deze toename was slechts marginaal.

veiliging en het eigendom van de daar opgeslagen gegevens. Dit omvat het

73,3% van de bedrijven noemt het vinden van

Slechts 19,2% van de ondervraagde organisaties

“Indien een IT-team primair bestaat uit generalisten,

Daar komt nu verandering in. Hoewel dichtheden onder de 10 kW per rack de

ontwerp, de constructie en de beveiliging, zowel fysiek als mechanisch, van

datacenter- en facilitairpersoneel moeilijk. De drie

geeft aan dat het tekort aan gekwalificeerd datacen-

zijn bedrijven eerder geneigd te investeren in het

norm blijven, zijn installaties van 15 kW niet ongewoon in locaties van grote

faciliteiten aan de rand van het netwerk en complexe vraagstukken over het

belangrijkste redenen hiervoor zijn dat huidige

terpersoneel reden is om over te stappen op mana-

veilig stellen van talent ten opzichte van bedrijven

omvang, en sommige gaan al langzaam richting de 25 kW.

eigendom van de gegevens. Overheden en regelgevende instanties over de

kandidaten vaardigheden en ervaring missen, een

ged service providers. 451 Research stelt dat er voor

waar veel specialisten actief zijn”, aldus Perry. 451

hele wereld zullen steeds meer te maken krijgen met deze uitdagingen en

Waarom nu? De invoering en het wijdverbreide gebruik van in hoge mate

zullen hierop moeten inspelen.

geconvergeerde computersystemen is de voornaamste reden. Voor co-lo-

catieaanbieders is ruimte in hun faciliteiten een belangrijke factor en hoge

Gegevens over de wereld verplaatsen naar de cloud of een kernfaciliteit en

rackdichtheden kunnen meer opleveren. Bovendien kunnen de energiebespa-

weer terug voor analyse is te langzaam en omslachtig. Daarom bevinden

ringsmogelijkheden in server- en chiptechnologieën de onvermijdelijke intro-

steeds meer dataclusters en analysefuncties zich aan de rand van het netwerk

ductie van hoge dichtheden slechts voor bepaalde tijd uitstellen. Er zijn echter

- een rand die in andere plaatsen of landen is gevestigd dan het eigenlijke be-

redenen om aan te nemen dat een grootschalige verschuiving richting hogere

drijf. Wie is de eigenaar van die gegevens en wat mag de eigenaar met deze

dichtheden meer op een langzame mars dan op een snelle sprint zal lijken.

gegevens doen? Hierover wordt al uitvoerig gesproken, maar in 2018 zullen

Aanzienlijk hogere dichtheden kunnen de vormfactor van een datacenter in

deze discussies resulteren in antwoorden en maatregelen. ■

hoge mate veranderen - van de stroomvoorzieningsinfrastructuur tot de ma-

wil meer investeren in het aantrekken van talent.

‘ONTBREKEN VAN SPECIALISTEN LEVERT RISICO’S OP’

Research stelt dat organisaties met silo’s niet snel

Impact of Datacenter Personnel Skills Shortage on Future Spending

geneigd zijn hun IT-team significant om te vormen,

Q. How will this shortage impact your future spending on datacenters and facilities?

terwijl bedrijven met veel generalisten geneigd zijn

Our spending will not be impacted

42% 32%

Spend more to obtain the talent we need 20.5%

Spend less on datacenter/facilities and more on public cloud Spend less on datacenter/facilities and more on colocation

5.4%

nog meer generalisten aan te nemen. Het onderzoeksbureau waarschuwt dat dit risicovol is en het moeilijk maakt het vertrek van gespecialiseerd personeel op te vangen. ■

15

16

DCW DECEMBER PROJECT

DCW DECEMBER PROJECT

17

WOUTER HOEFFNAGEL JOURNALIST

TEKST

RAILCENTER NEEMT DATACENTER IN GEBRUIK

NIEUW DATACENTER TEST COMPATIBILITEIT VAN ERTMS-SYSTEMEN Railcenter, het opleidingsinstituut, kenniscentrum en test- en simulatiecentrum van de railinfra, heeft in opdracht van ProRail een nieuw datacenter in gebruik genomen. Het datacenter wordt gebruikt om testen en simulaties uit te voeren voor het European Rail Traffic Management System (ERTMS), een nieuw Europees veiligheidssysteem voor het spoor. Het datacenter is gebouwd en ontworpen door All IT Rooms, Tribase is verantwoordelijk voor de inrichting van de ruimte en migratie van systemen naar de nieuwe faciliteit.

ERTMS is een systeem ontwikkeld door de Europese Unie (EU) waarmee treinen van land naar land kunnen rijden zonder van veiligheidssysteem te hoeven wisselen. Het systeem zorgt er onder meer voor dat machinisten altijd weten hoe hard zij op een bepaald traject mogen rijden, treinen niet harder kunnen rijden dan de toegestane maximumsnelheid en indien nodig automatisch afremmen. Ook verkleint het systeem de kans dat een trein door een rood sein rijdt. “Systemen voor ERTMS moeten aan bepaalde eisen voldoen en worden door verschillende fabrikanten zoals Alstom en Bombardier ontwikkeld. Om zeker te stellen dat deze systemen probleemloos met de systemen van de railverkeersleiding kunnen communiceren voert Railcenter in haar nieuwe datacenter simulaties en testen uit”, legt Albert Holtrust, Manager bij Railcenter, uit.

UNIEK KAST-IN-KAST SYSTEEM De ERTMS-systemen die in het datacenter worden getest, worden door fabrikanten aangeleverd in dezelfde kasten die uiteindelijk ook in treinen zullen worden gebruikt. “Een belangrijke eis van fabrikanten die ERTMS-systemen aanleveren is dat deze apparatuur niet uit de bestaande kasten wordt verwijderd, zodat het systeem getest wordt in de opstelling en configuratie die ook in de praktijk zal worden ingezet. In het datacenter wordt daarom gebruik gemaakt van 19” racks die groter zijn dan gebruikelijk, waarin de kasten die wij aangeleverd krijgen in zijn geheel geplaatst kunnen worden”, aldus Holtrust.

Ronald Kok, directeur van All IT Rooms, vult aan: “Dit noemen wij ook wel een kast-in-kastsysteem. Deze kasten staan in een koudestraat. Op dit moment is het datacenter voorzien van één koudestraat die bestaat uit 16 racks en is het datacenter voorbereid op de komst van een tweede koudestraat. Alle apparatuur wordt gekoeld met downflow airconditioners.”

Railcenter beschikt naast het ERTMS-testlab over onder meer een ander test-

manier om zeker te stellen dat de noodstroomvoorziening goed functioneert.

datacenter en afstandsstuursystemen voor de bediening en bewaking van de

Zo hebben we bij een ander bedrijf wel eens meegemaakt dat op het eerste

voeding voor de bovenleiding. Deze systemen waren al verbonden met een

oog het gehele gebouw adequaat van noodstroom leek te worden voorzien,

800kVA UPS-systeem, dat in een apart gebouw op het terrein van Railcenter is

maar communicatie in het pand plotseling niet meer mogelijk was. Uiteindelijk

geplaatst. Het nieuwe datacenter voor het testen van ERTMS is aangesloten op

bleek de telefooncentrale verkeerd te zijn aangesloten en niet door het nood-

dit bestaande UPS-systeem, evenals een bestaand noodstroomaggregaat die de faciliteiten ten tijde van een stroomstoring van energie kan voorzien. “Ter illustratie: wat betreft noodstroomvoorziening hebben we meer capaciteit tot onze beschikking dan bijvoorbeeld het St. Antonius Ziekenhuis in Nieuwegein”, aldus Holtrust. De noodstroomaggregaten zijn aangesloten op een brandstoftank waar voldoende diesel in kan worden opgeslagen om alle kritieke voorzieningen van Railcenter gedurende een periode van 11 uur te laten draaien.

Daarnaast is een contract gesloten met een lokale dieselleverancier, waardoor de dieseltank continu bijgevuld kan worden en het datacenter indien nodig onafgebroken op het noodstroomaggregaat kan draaien.

NOODSTROOMVOORZIENING TESTEN Binnenkort wordt een geplande test uitgevoerd, waarbij de energievoorziening van het pand bewust wordt onderbroken. Kok vult aan: “We merken dat veel klanten de noodstroomvoorziening niet in de praktijk durven te testen, aangezien ze bang zijn dat hierbij dingen fout gaan en de bedrijfsvoering wordt onderbroken. Dergelijke testen zijn echter de beste en eigenlijk de enige

18

DCW DECEMBER PROJECT

DCW DECEMBER INHOUD

stroomaggregaat van energie te worden voorzien. Dit terwijl communicatie in

zelverbindingen. We verwachten hiermee voorbereid te zijn op de behoeften

een noodsituatie juist van cruciaal belang is. Dergelijke problemen ontdek je

van minimaal de komende tien jaar”, aldus Holtrust.

alleen door de noodstroomvoorziening in de praktijk te testen.”

IN KORTE TIJD GEREALISEERD “Een dergelijke test willen wij met enige regelmaat - jaarlijks of wellicht zelfs

Het project is in korte tijd gerealiseerd. All IT Rooms kreeg in april 2017 op-

halfjaarlijks - gaan uitvoeren. Om de eerste keer de mogelijke impact te be-

dracht voor de bouw van het nieuwe datacenter, waarna in slechts enkele

perken indien tijdens de test onverhoopt iets fout gaat, voeren we deze test op

weken tijd een ontwerp is opgesteld. De werkzaamheden gingen in mei van

zaterdag uit. De daaropvolgende testen worden tijdens de normale bedrijfs-

start en werden in juni afgerond. Het datacenter is opgeleverd in september.

voering uitgevoerd. Daarnaast gaan we maandelijks het noodstroomaggregaat

Het ontwerp van het datacenter is gebaseerd op de ontwerpvoorschriften die

testen, waarbij we deze starten en parallel aan het reguliere energienetwerk

All IT Rooms eerder heeft opgesteld voor datacenters van ProRail.

laten lopen”, zegt Holtrust. Rob van Vugt, projectmanager bij Tribase, benadrukt het belang dergelijke testen met regelmaat uit te voeren: “Zeker bij

Deze snelle realisatie was onder meer mogelijk door een nauwe samenwer-

groei en uitbreiding zie je wel eens dat apparatuur verkeerd wordt aangeslo-

king met Tribase. De twee bedrijven werkten eerder samen aan de realisatie

ten, waardoor kritieke apparatuur onbedoeld niet aan het UPS-systeem wordt

van datacenters voor verkeersleidingsystemen van ProRail. Van Vugt: “Bij het

gekoppeld. Dergelijke foutjes zitten in een klein hoekje. Je komt hier eigenlijk

project voor Railcenter heeft All IT Rooms de realisatie van het datacenter voor

alleen achter door de noodstroomvoorziening structureel in de praktijk te tes-

zijn rekening genomen. Tribase was verantwoordelijk voor de inrichting van

ten.”

het datacenter, waaronder de migratie van testsystemen uit een oud datacenter van Railcenter naar deze nieuwe locatie. Daarnaast hebben we de connec-

REDUNDANTIE VAN HET DATACENTER

tiviteit in het datacenter verzorgd, waarbij alle bekabeling op maat is ingeme-

Het datacenter is momenteel N+1 uitgevoerd. “Bij N+1 zijn de actieve com-

ten. Hierbij lopen alle verbindingen vanuit de koude straat naar een centrale

ponenten van het datacenter redundant uitgevoerd, terwijl dit bij 2N voor

patchkast, die buiten de koude straat staat opgesteld. Vanuit deze centrale

zowel de actieve als passieve componenten geldt. N+1 is heel gebruikelijk in

patchkast lopen alle verbindingen naar de testfaciliteiten buiten het datacen-

datacenters. 2N zie je eigenlijk alleen bij de echt grote datacenters waarbij uit-

ter. Ook heeft Tribase de demo- en testplekken ingericht. De systemen zijn

val van het datacenter de dienstverlening van een organisatie direct volledig

hierbij gescheiden van de monitoren; alle systemen staan in het datacenter.”

Laat u ‘s nachts rustiger slapen.

onderbreekt”, legt Kok uit. Railcenter wil het datacenter op termijn naar 2N brengen. Holtrust: “Dit biedt toch een extra niveau van zekerheid, terwijl de

UNIEK IN EUROPA

kosten van een dergelijke upgrade eigenlijk heel gering zijn.”

“Het testlab is uniek in Europa en vormt voor ProRail dan ook een showcase.

We hebben inmiddels partijen uit geheel Europa op bezoek gehad die het

Kenmerkend voor een testcentrum als het ERTMS-testlab is dat je nooit weet

testcentrum hebben bekeken. Dit terwijl de opening van het datacenter en

wat de nabije toekomst gaat brengen. “Het kan zijn dat we vanmiddag een

testlab nog moet plaatsvinden; deze staat voor januari 2018 op de planning”,

telefoontje krijgen en volgende week nieuwe systemen voor simulaties gaan

besluit Holtrust. “All IT Rooms ,Tribase en Railcenter hebben binnen het pro-

plaatsen. Het datacenter is daarom bewust overbemeten om snel te kunnen

ject flexibel en in goede sfeer samengewerkt, waardoor het project soepel is

inspelen op dergelijke verzoeken. Dit geldt voor het UPS-systeem, het nood-

verlopen. We hebben de samenwerking dan ook als erg prettig ervaren en zijn

stroomaggregaat en de koeling van het datacenter, maar ook voor de glasve-

erg tevreden over de kwaliteit van het eindresultaat.” ■

Zorg voor een veilig datacenter met BlueNet. De intelligente PDU zorgt voor maximale beschikbaarheid en continue veiligheid met behulp van de aardlekbewaking (RCM) type B die de installatie en de apparaten permanent bewaakt. Gevaarlijke lekstroom wordt hierdoor meteen herkend.

Voor meer veiligheid in uw datacenter.

Vind de juiste stekkerdoos op www.bachmann.com

19

20

DCW DECEMBER KOELING

DCW DECEMBER KOELING

21

JENS GROENENDIJK ACCOUNTMANAGER BIJ CONPRO CONDENSOR BESCHERMING

TEKST

DE STROOMVERSLINDER DIE KOELTECHNIEK HEET De klimaatexperts van de VN maakten onlangs bekend dat conform de gegevens van de wereldmeteorologische dienst de gemiddelde temperatuur in de eerste negen maanden van 2017 1,1 graad boven het pre-industriële peil lag. De afgelopen vijf jaar (2013-2017) vormde de warmste vijfjaarsperiode ooit. Dit zijn zomaar een paar feiten over de klimaatverandering. Een toename met 1,1 graad klinkt wellicht minimaal, maar is een enorme temperatuurstijging voor het milieu. De gevolgen zijn alom zichtbaar, zie de recente orkanen die zelfs tot aan Ierland waaiden of de recordtemperaturen in Azië van 50 graden Celsius.

afhankelijk van de opstelling van de installatie. Het scheelt aanzienlijk of de

van een specifiek hiervoor ontwikkelde beschermende coating. Deze laag is

installatie opgesteld staat nabij de kust, in een industrieel gebied of juist ver

bedoeld als bescherming tegen agressieve atmosferen om verslechtering van

het binnenland in.

de luchtwarmtewisselaars tegen te gaan.

RETURN ON INVESTMENT

De gemiddelde fabrikant voorziet het aluminium - vaak voordat het gesneden

Aangezien de eerste prioriteit ligt bij de prestaties van de installatie kunnen

wordt tot lamellen en gestanst is - van een zogeheten pre-paint coating. Deze

De mensheid zit echter niet stil. Overal is de inzet voor verbetering noodza-

de nadeel genaamd: corrosie.

wij concluderen dat de economische aspecten het winnen van de degelijk-

is uitgebreid getest, maar daarbij is wel uitgegaan van goede en ‘normale’

kelijk en inmiddels ook merkbaar. Installaties worden energiezuiniger en er

Want dat is een gegeven: door elektrochemische reactie zal het materiaal

heid. Dit staat haaks op het verwachtingspatroon met betrekking tot de tech-

omstandigheden. Daaronder vallen niet meer hemelwater met een toene-

wordt met regelmaat verwezen naar termen als Cradle to Cradle, het herge-

vroeg of laat gaan corroderen. Met name aluminium. Naarmate het mate-

nische levensduur van de installatie, die in veel gevallen (nog steeds) oploopt

mende zuurgraad noch de zilte lucht van ons land dat een zeeklimaat geniet.

bruik van materialen en een No Waste Design. Alle fabrieken, leveranciers en

riaal dunner wordt, neemt de kans op corrosie toe, evenals de mate waarin

tot 15 jaar.

Installaties die bijvoorbeeld opgesteld staan langs drukke snelwegen of in een

ontwerpers buigen zich over deze uitdaging. Het gaat immers om een situatie

het materiaal wordt aangetast. De duur van degradatie totdat de installatie

die volgens sommige deskundigen zelfs kan uitmonden in een onomkeerbaar

niet meer aan de gewenste warmteafdracht kan voldoen, is uiteraard mede

industrieel gebied zoals de Maasvlakte of Moerdijk kunnen wij hier ook niet In deze levenscyclus is echter wederom gesteld dat er geen verslechterende

onder categoriseren.

probleem met alle gevolgen van dien voor mensen, economieën en het leven

factoren van invloed zijn. Maar een levensduur van slechts 7 jaar op een coil

op aarde zelf.

door agressieve atmosferen is geen uitzondering. Het vervangen van een coil

Condensorcoatings zijn er ook in vele maten en kleuren. Een goede conden-

is een kostbare operatie. En waar een mes soms aan twee kanten snijdt, is in

sorcoating kenmerkt zich door een niet-waarneembare reductie in warmte-

Als we kijken naar moderne koelinstallaties, dan zien we dat deze inmiddels

deze case het mes aan beide zijden bot. Want de aangetaste coil heeft capa-

overdracht en een frisse contrasterende kleur om zodoende visuele controle

ook zijn ontwikkeld volgens de laatste wensen en eisen op milieutechnisch

citeitsverlies, wat resulteert in een daling van de COP-waarde. Dit capaciteits-

eenvoudig te maken.

gebied. Zo zijn er installaties die hernieuwbare energiebronnen gebruiken en

verlies vergroot de energieconsumptie, met als direct gevolg een verhoging

die door warmtepomp- en invertertechnologie de systeemprestaties optimali-

in elektriciteitsverbruik.

HOUTEN KOZIJNEN Om tot de verbeelding te spreken is het zo eenvoudig als een houten kozijn.

seren en zodoende de uitstoot van CO2-verlagen.

Daarnaast moeten door de vervanging extra kosten worden gemaakt en is

Want iedereen met houten kozijnen investeert in een schilder. Of geeft op een

CORROSIE

de praktische haalbaarheid een groot issue. De machine moet langdurig uit,

andere manier geld uit aan onderhoud van deze ramen. Ook kan iedereen zich

Maar we constateren ook dat er - juist om aan deze steeds strengere eisen te

diverse vakspecialisten komen ter plaatse, aan- en afvoer van componenten

voorstellen dat het achterwege blijven van onderhoud drastische gevolgen

kunnen voldoen - concessies worden gedaan in materiaalkeuze en opbouw

en grondstoffen zijn zomaar enkele aspecten die in dat geval om tijd, aandacht

heeft voor de staat van houten kozijnen.

van de installaties. Een goed voorbeeld hiervan zijn luchtwarmtewisselaars

en dus geld vragen.

Vertaal deze beeldvorming naar de coils en aanvullende toelichting is over-

van koelmachines en drycoolers. Het gebruikte (edel)metaalsoort is vaak een combinatie van koper en aluminium en wordt gereduceerd in dikte. Dat re-

DE TOEKOMST TEGEMOET

bodig. De enige vraag die wij eigenlijk nog moeten stellen is: Investeert u ter

sulteert in een versnelling van warmteafdracht. Ideaal met betrekking tot de

Om de term ‘milieubewust’ niet enkel te noemen, maar ook daadwerkelijk te

bescherming van uw eigendom liever in een huismerk of in een gerenom-

prestaties van de installatie, maar we dienen ook stil te staan bij het bijkomen-

kunnen toepassen, is het van belang om luchtwarmtewisselaars te voorzien

meerd A-merk? ■

22

DCW DECEMBER EVENT

DCW DECEMBER EVENT

23

VAN DE REDACTIE

TEKST

EERSTE DATACENTER INNOVATIONS DAY:

INNOVATIE BEPAALT DE TOEKOMST VAN HET DATACENTER Gaan datacenters komend jaar daadwerkelijk restwarmte leveren aan andere marktpartijen? Hoe krijgen we de hiervoor benodigde warmte-infrastructuur beschikbaar? Speelt Immersed Computing hierbij straks een hoofdrol? Hoe kunnen we innovatie gebruiken om de elektrische installaties in een datacenter nog veiliger te maken? Wordt de impact van Open Compute op het datacenter inderdaad zo groot als OCP-evangelist John Laban verwacht? En hoe zit het eigenlijk met het idee voor een klimaatstresstest voor datacenters?

gebruik door een andere partij te komen. Zou een online marktplaats wellicht

WARMTE-INFRASTRUCTUUR

vraag en aanbod op dit gebied bij elkaar kunnen brengen? De deelnemers aan

In samenwerking met Beveco verzorgde Petrus Postma van Bloc een pre-

deze innovatiedag zagen wel iets in dit idee.

sentatie over een van de aandachtspunten die al bij de discussie over het hergebruik van restwarmte naar voren kwam: hoe brengen we warmte van de

IMMERSED COMPUTING

plaats waar het geproduceerd wordt naar de locatie van de afnemer? Hiervoor

Een van de punten die in de discussie over warmte-brokers naar voren kwam

zijn warmtenetten nodig en die vereisen forse investeringen. Bloc doet studies

is de vraag of de restwarmte van een datacenter wel de juiste temperatuur

naar dit onderwerp en ging uitgebreid de discussie aan met de zaal. Is de

heeft. Rolf Brink van Asperitas liet in zijn presentatie zien hoe Immersed Com-

datacenterindustrie bereid om mee te investeren in hergebruik? Een discussie

puting - ofwel IT-capaciteit die functioneert in een module met niet-gelei-

die de komende jaren ongetwijfeld een vervolg gaat krijgen. Ook via Datacen-

dende olie - een rol kan spelen in het naar een goed bruikbare temperatuur

terWorks en CloudWorks.

opwaarderen van de warmte? Brink denkt van wel. En liet in zijn presentatie zien hoe Immersed Computing werkt en hoe we (rest)warmte naar gewenste

OPEN COMPUTE PROJECT

temperaturen kunnen opwerken.

De laatste spreker tijdens de Datacenter Innovations Day was John Laban,

Brink verzorgde een duo-presentatie met Willem Jan Withagen, CTO van Eco-

evangelist van Open Compute Project. Dit door Facebook en andere hyperscale

Racks in Eindhoven. Dit datacenter heeft onlangs een contract met Asperitas

datacenters opgezette project voorziet een drastische vereenvoudiging van zo-

Aan discussie geen gebrek tijdens de eerste Datacenter Innovations Day die

MEER AANDACHT VOOR ELEKTRA

afgesloten voor de levering van een aantal Immersed Computing-modules

wel de technische infrastructuur als de IT-voorzieningen van datacenters. Met

DatacenterWorks en zusterpublicatie CloudWorks eind november organiseer-

Tilo Pueschel van Bachmann zorgde voor een discussie over de veiligheid van

voor het op duurzame wijze realiseren van IT-capaciteit.

typisch Britse humor zwengelde Laban een uitgebreide discussie aan waarbij

den. Het programma nodigde daar dan ook volop voor uit.

de elektrische installaties in datacenters. Bijvoorbeeld onder invloed van blik-

hij keer op keer terug kwam op dit punt: denk goed na over datacenters, want

seminslagen. Hoe kunnen we die opvangen? Daarnaast gaf hij een inhoudelijk

KLIMAATSTRESSTEST

zoals we het tot nu toe doen is zeker niet altijd de beste aanpak. Het kan veel

2018 IN TRENDS

sterke uitleg over de mogelijkheden die PDU’s bieden zodra deze van sensoren

Hoofdredacteur Robbert Hoeffnagel van CloudWorks en DatacenterWorks ver-

efficiënter, vindt hij, ook als je niet Facebook bent of een andere hyperscaler.

De dag werd geopend door Gregory Gerot van techwatcher BroadGroup. Hij

zijn voorzien. Bijvoorbeeld om lekstromen te meten en de effecten daarvan

zorgde een presentatie over een onlangs gelanceerd idee: een klimaatstres-

Ook kleinere service providers en enterprise datacenters kunnen grote voorde-

schetste de ontwikkelingen rond datacenters voor de komende jaren. Hij keek

op te vangen.

stest voor datacenters. Op dit gebied gebeurt al het een en ander in ons land,

len behalen door eens goed te kijken naar de ideeën van OCP.

daarbij niet alleen naar de trends bij de hyperscale datacenters, maar ook naar

maar er is meer nodig om de digitale infrastructuur van ons land - waaronder

edge-voorzieningen waarmee IT-capaciteit zo dicht mogelijk bij de gebruikers

WARMTE-MARKTPLAATSEN

dus ook datacenters - goed voor te bereiden op klimaatverandering. Uit de

DID 2018

kan worden gebracht. Interessant hierbij is dat hij niet alleen aandacht be-

Jaak Vlasveld van Green IT Amsterdam lanceerde tijdens de Datacenter Inno-

discussie over dit onderwerp werd duidelijk dat aan dit idee zowel een de-

In 2018 organiseren DatacenterWorks en CloudWorks opnieuw een Data-

steedde aan klassieke IT-voorzieningen, maar zijn licht ook liet schijnen op een

vations Day het idee van een makelaar in restwarmte. Datacenters produceren

fensieve als een offensieve kant zit. Defensief, want we willen ook bij veel

center Innovations Day. Meer informatie krijgt u zodra de datum van dit DID

ontwikkeling als zelfrijdende auto’s en de IT-voorzieningen die deze nodig heb-

nu eenmaal warmte. Kunnen we op een of andere manier nuttig gebruik

meer regenval als maatschappij en economie normaal functioneren. Maar ook

2018-event bekend is.

ben. Denk hierbij dan onder andere aan cloud-faciliteiten en 5G-voorzieningen.

maken van die zogeheten restwarmte? En zo ja, hoe? Zelf zal een datacenter

offensief, want klimaatstresstesten leveren ook een positieve bijdrage aan de

het lastig vinden om tot bedrijfseconomisch verantwoorde afspraken over her-

aantrekkelijkheid van ons land als vestigingsplaats voor datacenters.

■

24

DCW DECEMBER ENERGIE

CASE STUDY - ACCOUNTANCY-KANTOOR BOEKT DUURZAAM RESULTAAT

INNOVATIE GEEFT GRIP OP (KOSTEN) ENERGIEGEBRUIK

DCW DECEMBER ENERGIE

25

VAN DE REDACTIE

TEKST

Dit artikel is gebaseerd op de situatie binnen een groot Amerikaans enterprise datacenter. De eigenaar is een grote accountancy-firma die nadrukkelijk te maken heeft met de hiervoor genoemde tegenstelling. Er dient steeds meer data te worden verwerkt, terwijl de firma een reputatie hoog heeft te houden als het gaat om duurzaamheid en vergroening.

Gebruik maken van traditionele technische oplossingen om het energieverbruik in goede banen te leiden bleek duidelijke grenzen te kennen. Met als gevolg dat - als men niet zou ingrijpen - het bedrijf ofwel een sterk toenemende milieubelasting zou laten zien ofwel de hoeveelheid IT-capaciteit die vanuit het datacenter werd aangeboden zou moeten beperken. Beide opties waren voor deze onder-

Veel enterprise datacenters zitten in een spagaat. Aan de ene kant neemt de vraag naar IT-diensten enorm

neming niet acceptabel.

toe, met alle gevolgen van dien voor het energieverbruik. Aan de andere kant heeft de business veelal

Het moest dus anders. Maar hoe?

net als een aantal hotspots. Dankzij het gebruik van

STANDAARDISEREN

geperforeerde tegels en blindplaten om racks af te

Een belangrijke stap op weg naar het oplossen van

GASMOTOREN EN ZONNEPANELEN

sluiten, is de luchtstroming door gangen en kabinet-

deze puzzel bestond uit standaardiseren. Men be-

Deze vraag werd acuut toen het bestaande data-

ten sterk verbeterd, waarbij warme en koude lucht

sloot voor IT-toepassingen standaard rackconfigu-

Beide doelen realiseren vereist een innovatieve aanpak die onder andere gebruik maakt van eigen ener-

center het niveau van volledige belasting dreigde

optimaal van elkaar gescheiden blijven.

raties samen te stellen die zijn gevuld met Cisco’s

te bereiken. Dit was het gevolg van organische

`

UCS-chassis, flash-geheugen en back-up storage.

gieopwekking, maar waarbij tevens een hoofdrol is weggelegd voor het continu en gedetailleerd meten en

groei van de activiteiten, maar ook doordat enkele

UITDAGINGEN NIEUW DATACENTER

Hierbij kan worden gevarieerd met het aantal Cis-

overnames waren gedaan. Hierop werd besloten

Het nieuwe datacenter van het bedrijf dient twee

co-chassis: afhankelijk van de toepassing kan geko-

analyseren van het energieverbruik.

een nieuw datacenter te bouwen, van waaruit het

doelen: het aanbieden van IT-diensten én disas-

zen worden uit racks met 3 dan wel 6 Cisco UCS’en

bedrijf zowel eigen applicaties als colocatiediensten

ter recovery voor het geval het andere datacenter

aan boord. Een bijkomend voordeel van deze stan-

aan klanten zou aanbieden.

storingen kent. In eerste instantie zal in dit nieuwe

daardisatie is dat nieuwe IT-capaciteit veel sneller

datacenter sprake zijn van het repliceren van appli-

kan worden uitgerold dan voorheen.

ambitieuze doelstellingen op het gebied van duurzaamheid en het terugdringen van de milieubelasting.

Nu was deze firma in het verleden al redelijk ge-

caties die op de andere site draaien (schaduw-draai-

avanceerd bezig. Zo heeft men al eerder gekozen

en), maar uiteindelijk is het de bedoeling dat beide

Een tweede beslissing die de betrokken datacen-

voor het deels in eigen beheer opwekken van de

datacenters volwaardige productie draaien.

ter managers namen, heeft te maken met beheer.

energie die datacenters verbruiken. Dit gebeurt via

Men koos voor één centrale ‘view’ op de gehele

een combinatie van zonnepanelen en gasmotoren.

Een andere ontwikkeling binnen het bedrijf was de

infrastructuur. Bovendien wilde men af van de si-

De uitlaatgassen van deze motoren worden boven-

migratie naar blade servers. Hierdoor neemt de be-

tuatie waarbij pas na het ontstaan van downtime

dien hergebruikt door deze naar chillers te leiden,

hoefte aan fysieke ruimte weliswaar af, maar groeit

kan worden ingegrepen. De keuze viel duidelijk op

waar deze warmte wordt benut voor airconditio-

tegelijkertijd de power density sterk. Werd in het

een overstap naar proactief beheer. Uiteraard biedt

ning.

verleden gewerkt met racks die 4 tot 8 kW afne-

een integrale managementaanpak ook belangrijke

men, in de nieuwe situatie rekent men met 11 tot

voordelen als het gaat om planning.

Ook op andere punten heeft men in het verle-

22 kW per kabinet.

den al flinke stappen gezet. Om de benutting van

Het vraagstuk waar de datacenter managers van

Voorheen werkte het bedrijf met een redelijk een-

IT-hardware te maximaliseren, wordt volop gebruik

deze firma dus voor stonden, verandert hierdoor

voudige infrastructuur om de beschikbare hoeveel-

gemaakt van virtualisatie. Servers worden hierdoor

van een gebrek aan ruimte in een kwestie waarbij

heid energie beschikbaar te stellen aan de IT-ap-

belast met grotere aantallen virtual machines, zodat

met name het beschikbaar maken van voldoende

paratuur. In de racks werden basic PDU’s en tap-off

goed gebruik gemaakt wordt van de beschikbare

energie centraal staat. Per datacenter is een mega-

kasten toegepast. Hoewel deze aanpak lange tijd

hardwarecapaciteit. Verder is hard gewerkt aan het

watt aan energie beschikbaar, maar hoe kan die het

voldeed, geeft het uiteraard weinig gedetailleerde

zo efficiënt mogelijk inrichten van de koeling. Loca-

beste verdeeld worden - of beter gezegd: toebe-

info over het energiegebruik per outlet of IT-ap-

ties waar ‘over-cooling’ plaats vond zijn opgelost,

deeld worden - aan individuele racks?

paraat. Informatie die enerzijds belangrijk is om

26

Data Center Management Systeem

DCW DECEMBER ENERGIE

DCW DECEMBER INHOUD

beter grip te krijgen op het energieverbruik maar eveneens relevant is als een datacenter tevens colo-diensten wil aanbieden.

MEER GRANULARITEIT Op de nieuwe site wilde men daarom meer grip hebben op de manier waarop de energie wordt geleid. Ook zocht men een goede methode om het energieverbruik te meten. Met name keek men daarbij naar het begrip ‘granulariteit’. Dit betekent: hoe gedetailleerder de meetinfo, hoe beter. Hierbij keek men overigens niet alleen naar het energieverbruik per IT-apparaat, maar wilde men ook gedetailleerde gegevens krijgen over het verbruik per rack of groep van racks.

Cruciaal voor deze aanpak is uiteraard dat de ge-

kunnen worden gemaakt, kosten kunnen worden

afname van energie kan ook dan grote verschillen

bruikte PDU’s in staat moeten zijn om met een grote

doorbelast en dergelijke. Het verzamelen van data

vertonen. Dit heeft alles te maken met de applica-

mate van nauwkeurigheid het energieverbruik per

gebeurt hierbij in realtime.

ties en de virtual machines die gebruik maken van

outlet vast te leggen. Daarom selecteerden de be-

• • • • • •

Merkonafhankelijk Uniforme alarm afhandeling Webbased bediening en beheer Centraal overzicht alle technieken 24/7 service Sterk project management

de hardware in de racks. Ook het gebruik per ap-

trokken datacenter managers een aantal leveran-

Deze oplossing kan gebruikt worden voor het mo-

plicatie speelt een grote rol. In het geval van deze

ciers van zogeheten intelligente PDU’s, zodat men

nitoren van de beschikbare energiecapaciteit en

firma bleek bijvoorbeeld dat sommige racks met

tot een goede vergelijking van onder andere func-

uiteraard de daadwerkelijke energieafname, maar

opslagapparatuur voor 1 kW energieverbruik in de

tionaliteit, betrouwbaarheid en prijs kon komen. Dit

brengt tevens een aantal andere relevante ge-

boeken stonden, terwijl de daadwerkelijke energie-

selectietraject leidde uiteindelijk tot de beslissing

gevens in kaart. Zo biedt deze DCIM software de

afname tot wel 3 kW kon oplopen.

om te standaardiseren op intelligente PDU’s van

mogelijkheid om ‘heat maps’ (CFD’s) te genereren

Door al dit soort informatie in kaart te brengen,

Raritan.

en grafieken te maken van bijvoorbeeld de daad-

ontstaan tal van mogelijkheden om tot een betere

werkelijk afgenomen koelcapaciteit. Hierbij wordt

planning te komen. Voorbeeld: uit historische data

Het gaat hierbij om 32 Ampere 3-fasen gekleurde

uiteraard gebruik gemaakt van de sensoren die via

over rackconfiguraties en de toegepaste applicaties

PDU’s (de kleur is hierbij uiterst nuttig om onder-

de hiervoor ontworpen poorten op de PDU’s op tal

kan nu bijvoorbeeld goed worden voorspeld hoe-

scheid te kunnen maken tussen A- en B-feeds).

van locaties kunnen worden aangebracht.

veel energie een standaardrack met - zeg - zes Cis-

Door gebruik te maken van 3-fasen was men bo-

Brand Cracs

Camera

Generatoren

Inbraak

UPS

Intercom

co UCS-chassis aan boord zal verbruiken.

vendien in staat om tot een veel hogere power

Steeds meer datacenter managers zijn tot de con-

density per rack te komen. Ook koos men er voor

clusie gekomen dat het bij gebruik van moderne

De datacenters van deze firma produceren nu weke-

om de op de PDU’s beschikbare RJ45 poorten te be-

IT-hardware niet langer voldoende is om plannin-

lijks rapporten over het energieverbruik. Hierdoor is

nutten voor het aansluiten van sensoren die gege-

gen en doorberekeningen te maken op basis van

een optimalisatie mogelijk die inmiddels heeft ge-

vens vastleggen over onder andere temperatuur en

enkel en alleen de gegevens die de hardwarefabri-

leid tot een daadwerkelijke daling van het energie-

luchtvochtigheid.

kant opgeeft. Het gebruik van servers met grotere

verbruik per datacenter. Dit is dan ook een van de

aantallen processor cores kan dan tot grote verras-

belangrijkste voordelen die een datacenter mana-

HOOFDROL VOOR ANALYTICS

singen leiden als het gaat om het daadwerkelijke

ger kan realiseren als wordt gekozen voor een ‘sin-

Op deze manier kan het nieuwe datacenter nauw-

gebruik van energie. Hetzelfde geldt voor zalen

gle pane of glass’. Ofwel: één beheersysteem dat

keurig cijfers vastleggen over het verbruik per rack,

waarin meer en meer traditionele op schijf geba-

alle relevante parameters in kaart brengt en hier-

groep en per IT-apparaat. Om de gegevens vervol-

seerde storage wordt vervangen door flash- ofwel

over gedetailleerde informatie vastlegt. Hierdoor

gens nauwkeurig te kunnen vastleggen en analy-

SSD-geheugen. Het kunnen meten per individuele

ontstaat al snel een grote database met meetge-

seren, kozen de datacenter managers er bovendien

outlet is dan van cruciaal belang.

gevens, waarin een schat aan kennis en informatie

voor om managementsoftware in gebruik te nemen.

aanwezig is. Door al deze gegevens te analyseren,

Men koos hierbij voor Power IQ DCIM-software. Alle

ZELF BENCHMARKEN

ontstaan tal van mogelijkheden om tot een verdere

meetdata wordt in deze software verzameld. Een

In de praktijk blijkt dat er grote voordelen zitten

optimalisatie van het datacenter te komen. Met als

uitgebreide set aan analytics-functies maakt het

aan het werken met een beperkt aantal gestan-

gevolg een verdere toename van de beschikbaar-

mogelijk deze data te analyseren en trends in ge-

daardiseerde rackconfiguraties. Toch blijven er ook

heid van de aanwezige IT-capaciteit, maar bovenal:

bruik te ontdekken, zodat vervolgens planningen

dan soms verrassingen komen. De daadwerkelijke

lagere (energie)kosten. ■

Toegang

IoT Gateway Klimaat/ ATES/ Koeltorens

Bemetering

www.beveco.nl

27

28

DCW DECEMBER KOELING

MODULAIRE KOELSYSTEMEN VOOR DYNAMISCH GROEIENDE IT-LANDSCHAPPEN

OPLOSSINGEN VOOR SNEL GROEIENDE IT-OMGEVINGEN

DCW DECEMBER KOELING

29

ELBERT RABEN PRODUCT MANAGER IT-INFRASTRUCTUUR, RITTAL B.V.

TEKST

Modulaire koelsystemen bieden een oplossing: ze zijn zeer efficiënt en geschikt voor het koelen van afzonderlijke racks, voor de opbouw van rijen met racks door middel van een Cold- of Hot Cube systeem en zelfs voor High Performance Computing-systemen, waarbij tot wel 50 kW vermogen per rack moet worden gekoeld.

Voor IT-managers in een dynamisch groeiende IT-omgeving zijn er diverse opties. Een efficiënte oplossing zou een op koudemiddel gebaseerd koelunit kunnen zijn. Bij DX-koeling (DX staat voor Direct Expansie) wordt de koude via een gesloten koudemiddelcircuit met verdamper, compressor, condensor en expansieventiel gegenereerd. Het principe is eenvoudig: via de verdamper wordt koudemiddel verdampt dat hiervoor de door de IT-apparatuur gegenereerde warmte opneemt. De compressor zuigt het ‘warme’ koudemiddel aan en comprimeert het tot heetgas naar een hogere druk. In de condensor wordt het hete gas weer gecondenseerd, waardoor de warmte aan de buitenlucht wordt afgegeven. Via een capillaire leiding of (elektronisch) expansieventiel

Rack-koeling met split-systeem LCU DX: het split-koelaggregaat op koudemiddelba-

wordt de (vloeistof) koudemiddeldruk hierdoor verlaagd en begint de circulatie

sis, bestaande uit een interne unit (verdamper) en een externe unit met inverter-

weer van voren af aan. Het principe is vergelijkbaar met dat van een koelkast.

geregelde compressor, zorgt voor een efficiënte koeling zonder verlies aan ruimte.

In de IT-klimaattechniek passen veel fabrikanten R-410A, R-407C of R134A als koudemiddel toe, omdat deze middelen een hoog volumetrisch koelvermogen

Wie een kleine computerruimte met slechts enkele servers exploiteert, zal in eerste instantie kunnen denken om een directe koeling van de IT-racks achterwege te kunnen laten en in plaats daarvan de complete computerruimte te klimatiseren. Hierbij zuigen de in de IT-apparatuur aanwezige ventilatoren de gekoelde lucht aan en wordt deze apparatuur voldoende gekoeld. Is er echter een uitbreiding van een dergelijke

hebben. Daardoor wordt ook met kleine compressoren een hoog vermogen

Een bijzonderheid zijn de compacte IT-dakmontage-koelaggregaten die direct

bereikt, waardoor de ontwikkeling van zeer compacte klimaatmodulen moge-

op het dak van een IT-rack worden gemonteerd. Dergelijke standalone sys-

lijk is. Bij de toepassing dienen klanten de koudemiddelverordening in acht te

temen zijn uitgerust met een warmtewisselaar en een compressor. Ook hier

nemen die in Europa per land kan verschillen. De verordening definieert onder

wordt de gekoelde lucht voor het 19”-niveau geblazen en daar door de IT-ap-

andere welke hoeveelheden van welk koudemiddel onder welke omstandig-

paratuur aangezogen. Hierdoor is koeling van vermogens tot 3kW mogelijk.

heden op welke locaties mogen worden gebruikt. Details betreffende het type

Deze aggregaten blazen de warme lucht echter rechtstreeks naar buiten waar-

en de hoeveelheid koudemiddel zijn te vinden in de veiligheidsbladen die

door de technische ruimte of productiehal worden opgewarmd. Deze oplos-

iedere fabrikant voor zijn producten beschikbaar dient te stellen.

sing kan zinvol zijn, als er al een ventilatiesysteem in de ruimte aanwezig is.

IT-omgeving gepland, dan loopt dit koelconcept al snel tegen zijn grenzen of is het niet langer rendabel omdat er te veel gekoelde lucht verloren gaat.

Wie bijvoorbeeld op de 15e etage van een gebouw een snelle koeloplossing WELKE SYSTEMEN ZIJN ER?

nodig heeft en geen structurele veranderingen aan de ruimte mag aanbren-

Een DX-koelaggregaat is de snelste en eenvoudigst te realiseren oplossing

gen, is met dit concept het best geholpen.

voor een rack gebaseerde koeling: het koelaggregaat wordt simpelweg aan één van de wanden van het IT-rack gemonteerd. Er bestaan systemen voor

WATER ALS ALTERNATIEF?

zijwanden, achterwanden of voor montage aan de deur. Hierbij is het van be-

Een belangrijke parameter bij het kiezen van het juiste koelsysteem is het

lang om te zorgen dat de gekoelde lucht horizontaal in het rack kan circuleren,

vermogensverlies van de IT-infrastructuur, de IT-load. De DX-gebaseerde koe-

waardoor de klassieke ‘front to back’-luchtgeleiding van 19”-componenten

ling is geschikt voor kleine tot middelgrote vermogens tot ongeveer 60kW, bij

wordt ondersteund. Bij dit concept wordt gekoelde lucht voor de geïnstalleer-

homogeen over de IT-racks verdeelde warmteontwikkeling. Vanaf een IT-load

de IT-apparatuur geblazen. De door de servers verwarmde lucht wordt dan in

van ongeveer 50 tot 60kW is de installatie van een watergebaseerde koeling

Afhankelijk van de toepassing kan het voordeliger

het achterste rackbereik weer aangezogen, door de warmtewisselaar geleid

zinvoller (Chilled Water, CW systeem).

zijn om afzonderlijke racks gericht te koelen, in

en aldaar gekoeld. Bij dit concept dient het IT-rack goed te zijn afgedicht, om-

Vanzelfsprekend is ook in kleinere IT-omgevingen een CW koelsysteem toe te

plaats van een complete ruimte te klimatiseren.

dat er anders koude lucht ontsnapt en het complete systeem aan efficiëntie

passen. Hiervoor is echter een geschikt koud waternet nodig. Die is vaak wel

Het koelsysteem LCP DX werd speciaal ontwikkeld

verliest. Verder komt de vrijgekomen warmte niet rechtstreeks in de opstel-

aanwezig in ziekenhuizen en fabriekshallen, maar niet in kantoorgebouwen.

voor het koelen van kleine IT-ruimten en voert de

lingsruimte terecht, maar ontvangt de omgeving deze via een condensor en

Daarom dient bij de investeringskosten rekening te worden gehouden met de

gekoelde lucht direct met de juiste temperatuur

kan het rack tot onder de omgevingstemperatuur worden gekoeld.

aanschaf van een koudwaterset (leidingen, pompen, Free Cooling modulen en

naar de IT-apparatuur.

Een alternatief vormen de DX-koelaggregaten die zijdelings aan het IT-rack ge-

chillers). Tegenover deze investering staan echter wel lagere bedrijfskosten,

koppeld kunnen worden. Hierdoor kan één koelaggregaat meerdere racks koe-

omdat het water gedurende een groot deel van het jaar via de vrije koeler

len. Dergelijke aggregaten zijn ook leverbaar in uitvoeringen die de gekoelde

door koude buitenlucht kan worden gekoeld.

lucht naar voren uitblazen. Daarmee realiseren bedrijven een zeer energie-ef-

Daarentegen zijn de kosten voor aanschaf van een op koudemiddel gebaseerd

ficiënt koelsysteem met een Cold- of HotCube oplossing waarin meerdere IT-

DX systeem meestal lager. Reden daarvoor: omdat de installatiekosten voor

racks worden gekoeld. De warmte komt niet vrij rondom de racks, maar via de

dunne koperen leidingen voordeliger zijn te realiseren dan voor de grotere

extern geplaatste condensor.

waterleidingen, vallen de montagekosten lager uit. Bij vermogensverliezen

DCW DECEMBER KOELING

DCW DECEMBER NIEUWS

OP MAAT GEMAAKTE BEKABELING VANUIT NIEUWE SCHOTSE FABRIEK

Het koelsysteem LCU DX van Rittal biedt als split-koelaggregaat een koudemiddelgebaseerde rack-koeling en is leverbaar in de vermogensklassen tot 3 en tot 6,5 kW.

Bekabelingsspecialist Brand-Rex, onderdeel van Le-

maat gemaakte producten relatief snel bij klanten

viton, opent zijn nieuwe Data Centre Factory in

worden afgeleverd.

de kabel, kabeltype, breakout-lengte en het aantal vezels voor hun netwerk kunnen specificeren, kun-

Glenrothes, Scotland. In de Data Centre Factory gaat

nen zij de installatietijd tot 80% terugdringen.” ■

Leviton onder meer gepretermineerde bekabeling

“Kabels termineren kan het meest tijdrovende en

en cassette oplossingen ontwikkelen.

arbeidsintensieve proces van kabelinstallatie in een datacenternetwerk zijn”, legt Ian Wilkie, Managing

‘ BIJ DE SYSTEEMKEUZE DIENT REKENING TE WORDEN GEHOUDEN MET DE OMGEVINGSTEMPERATUUR OP DE LOCATIE

Met de Data Centre Factory in Glenrothes richt Le-

Director van Brand-Rex, uit. “Naarmate datacenter-

viton zich op klanten in de EMEA-regio. Het bedrijf

systemen complexer worden kan het gebruik van

gaat met behulp van de fabriek op maat gemaak-

gepretermineerde infrastructuur downtime, ar-

te producten fabriceren voor klanten. Doordat de

beidskosten, verspilling en onderhoud verminderen.

fabriek in Schotland is gevestigd, kunnen deze op

Indien datacenterbeheerders de exacte lengte van

‘

30

Samen met Conpro de toekomSt tegemoet groter dan 60kW zijn de lopende bedrijfskosten vergeleken met een water

LET OP EXTREME TEMPERATUREN

gebaseerde koeling echter hoger, omdat het DX systeem continu stroom voor

Bij de systeemkeuze dient rekening te worden gehouden met de omgevings-

de compressor nodig heeft. Het is daarom aan te raden een volledige kosten-

temperatuur op de locatie. Bij extreem lage temperaturen, die in Noord- of

berekening (CAPEX en OPEX) te maken, die naast de investeringskosten ook

Oost-Europa kunnen optreden, is een winterset voor de externe unit vereist.

rekening houdt met de bedrijfskosten.

Hetzelfde geldt voor locaties met zeer hoge omgevingstemperaturen, waarvoor eveneens een geschikte externe unit nodig is. Verder dient rekening te

AANDACHT VOOR ENERGIE-EFFICIËNTE PRODUCTEN

worden gehouden met de maximaal mogelijke afstand tussen externe unit en

Wie voor een modulaire koeling kiest, dient bij het maken van de keuze en-

serverruimte alsmede een eventueel hoogteverschil. Want hiervan hangen de

kele belangrijke details in overweging te nemen. Alleen moderne aggregaten

hoeveelheid koudemiddel, de capaciteit en de keuze van het koelsysteem af.

zijn in staat om continu door middel van het compressorvermogen de gewenste serverintredelucht te regelen. Deze systemen werken met een energie

CONCLUSIE

efficiënte toerengeregelde compressor, waarmee het koelaggregaat de ge-

Modulaire DX en CW koelsystemen kunnen zeer flexibel in alle vermogens-

koelde lucht constant op de gewenste serverintrede temperatuur houdt. Zo

klassen worden toegepast. Uiteindelijk dient de keuze van het klimaatcon-

wordt ook het inblazen van te sterk gekoelde lucht - wat tot condensvorming

cept te worden gemaakt op basis van de bestaande gebouweninfrastructuur

zou kunnen leiden - voorkomen. Verder is de toepassing van toerentalgere-

waarbij rekening dient te worden gehouden met het geplande gebruik van

gelde EC-ventilatoren (borstelloze gelijkstroommotor) zinvol, omdat deze het

de IT-infrastructuur. Daarnaast is een investeringsberekening nodig. De groot-

luchtvolume zeer gericht kunnen regelen. Bovendien zijn deze ventilatoren

ste onzekere factor hierbij is: hoe schat ik de toekomstige ontwikkeling van

uiterst zuinig door het lage energieverbruik. Doordat veel bedrijfsmodellen

mijn IT-omgeving in? Er zijn op dit moment veel bedrijven met een overgedi-

afhankelijk zijn van failsafe IT-systemen, dienen bedrijven rekening te hou-

mensioneerde klimaatoplossing, omdat de interne IT-behoefte te hoog werd

den met volledig redundante oplossingen. Hierbij zijn alle componenten, zoals

ingeschat - hierdoor gaat veel geld verloren. Wie op rack- en rijniveau met

Bunsenstraat 90 • 3316 GC Dordrecht • T +31 (0)78 - 621 38 51 • www.conpro.nl

compressoren, warmtewisselaars en zelfs de stroomtoevoer dubbel uitge-

modulaire klimaatsystemen werkt, behoudt op lange termijn de benodigde

Luchtzijdig reinigen

voerd.

flexibiliteit om op veranderende eisen aan de IT te reageren.

■

Superheld onder de coatings PROGREEN® H2O oppervlaktebehandeling is dé coilprotection voor uw lucht/warmtewisselaars.

Beschermd tegen de agressieve omgevingsinvloeden en zilte lucht zonder dat de warmteoverdracht negatief wordt beïnvloed. Door het watergedragen karakter is deze coating milieuvriendelijk en uniek in zijn vakgebied.

• milieuvriendelijk • oplosmiddelvrij • niet isolerend

•

Coil coating

•

Luchtbehandeling

•

Kanaal reinigen

31

32

DCW DECEMBER INHOUD

DCW DECEMBER INHOUD

RUIMTEBESPARENDE EN KOSTENEFFICIËNTE UPS Vertiv introduceert de Liebert EXS UPS, een extreem compacte, monolitische, transformatorloze UPS met een zeer hoge dichtheid en een maximaal actief vermogen tot 40 °C. Het rendement in dubbele conversiemodus - tot wel 96,2% - verlaagt daarnaast de gebruikskosten en de impact op het milieu aanzienlijk.

33

MICROSOFT NEEMT ALLE ENERGIE AF UIT NIEUW NEDERLANDS WINDMOLENPARK Nuon en het Zweedse moederbedrijf Vattenfall ontwikkelen in de Wieringermeerpolder een windmolenpark om het datacenter van Microsoft in de polder te voorzien van energie. Microsoft neemt voor een periode van tien jaar alle energie af die wordt opgewerkt met dit nieuwe windmolenpark.

De bouw zal in 2018 beginnen en dit windpark zal vanaf 2019 elektriciteit produceren.

“We willen graag hernieuwbare energie afnemen voor ons datacenter in Middenmeer”, aldus Ernst-Jan Stigter, algemeen directeur van Microsoft Nederland. “Deze investering in Nederland toont het potentieel aan van Ne-

De Liebert EXS is aanvankelijk verkrijgbaar in het

en niet te vergeten transport-, gezondheidszorg-,

derland als icoon op het gebied van digitale transformatie en helpt bij het

bereik van 10-20 kVa. De UPS heeft binnen zijn

retail- en overheidsfaciliteiten.

creëren van een virtuele cyclus waarmee de partners van Microsoft Cloud hun

segment de kleinste voetafdruk op de markt en is

Net als alle Vertiv UPS-systemen kan de Liebert EXS

impact op het milieu verminderen.”

daarmee tot wel 50% kleiner in vergelijking met

worden uitgebreid met de geavanceerde Vertiv LIFE

“Nederland is een aantrekkelijke vestigingsplaats voor grote technologie-

concurrerende producten. Het compacte ontwerp

Services voor diagnose en preventieve bewaking op

bedrijven, zoals Microsoft, omdat de energievoorziening betrouwbaar is en

biedt een geoptimaliseerde batterijconfiguratie,

afstand. Deze waarschuwt in een vroeg stadium als

Nederland een belangrijke hub is in het internetverkeer. We maken klimaat

aangezien het plaats biedt aan maximaal vier

er problemen zijn met de staat of toleranties van de

slimmer leven mogelijk en leveren datacenters lokaal geproduceerde her-

batterijketens. De externe batterijkast is daarmee

UPS, waardoor effectief proactief onderhoud, snelle

nieuwbare energie”, zegt Peter Smink, CEO van Nuon. “Daarom was onze

overbodig, waardoor de installatiekosten en het

reactie op incidenten en probleemoplossing op af-

investeringsbeslissing om dit windpark te bouwen in samenwerking met een

benodigde vloeroppervlak afnemen. Het systeem is

stand te allen tijde mogelijk zijn. Verder maakt het

datacenter operator ook zo belangrijk. Het is niet alleen een investering in

daarom ideaal voor IT-toepassingen. De Liebert EXS

Trellis-platform voor datacenterinfrastructuurbeheer

Nederlandse duurzame energie, maar ook een nieuwe stap in het vergroe-

kan tevens diverse veiligheidssystemen van stroom

(DCIM) realtime uniforme optimalisatie van de IT-

nen van IT in Nederland.”

voorzien, zoals gedefinieerd in de norm EN 50171,

en facilitaire infrastructuur van datacenters moge-

Vattenfall heeft als ambitie binnen één generatie vrij van fossiele brandstof-

waaronder noodverlichting en brandblusinstallaties,

lijk. ■

fen te zijn. Windenergie is één van de middelen waarmee het bedrijf dit

SPIE MISSION CRITICAL - DATACENTERS

WERKEN IN EEN WERKEN IN EEN SPIE MISSION CRITICAL - DATACENTERS OMGEVING KRITISCHE KRITISCHE OMGEVING WERKEN IN EEN ONZE EXPERTISE. ISISONZE EXPERTISE. KRITISCHE OMGEVING IS ONZE EXPERTISE. SPIE MISSION CRITICAL - DATACENTERS

wil realiseren. Vattenfall kondigt aan in de komende vijf jaar ongeveer vijf

DATACENTER GIDS 2017 HELPT BEDRIJVEN BIJ KEUZE DATACENTER Met het toenemend belang om digitaal te trans-

name regionale datacenters er de afgelopen jaren

Toch bestaan er wezenlijke verschillen tussen da-

formeren is het essentieel om een stevig digitaal

in zijn geslaagd om goed op de toenemende vraag

tacenters, ook al zijn deze op het eerste oog niet

fundament te hebben. Dat brengt steeds meer be-

naar IT-outsourcing in te spelen. Dat is ontzettend

zichtbaar. Want hoewel datacenters vanaf de bui-

drijven en organisaties ertoe hun IT-infrastructuur

belangrijk voor de regionale economie, want IT

tenkant generiek ogen, bestaat er veel variatie in

onder te brengen in een datacenter. Zij behouden

zorgt voor groei en innovatie.”

de digitale ecosystemen die zich aan de binnenkant

op deze manier de controle over hun IT,

Dit zien we duidelijk terug in de jaarlijk-

bevinden. Zo’n ecosysteem is een verzameling van

terwijl ze zich tegelijkertijd volledig kun-

se datacenter groei van 15% die gestaag

onder andere content delivery networks, cloud con-

nen focussen op het verwezenlijken van

doorgaat. Voor Amsterdam was dit zelfs

nectors en de verschillende exchanges. Afhankelijk

hun zakelijke doelstellingen. Om bedrijven

30% in 2016. De reden voor deze groei

van de behoeften van een organisatie kan het eco-

te ondersteunen in de keuze voor een da-

is simpel: met de rap toenemende di-

systeem van het ene datacenter meer voordelen

tacenter, publiceert Dutch Data Center As-

gitalisering wordt het voor organisaties

bieden dan de ander.

sociation (DDA) de vernieuwde Datacenter

steeds moeilijker en risicovoller om zelf

Met de Datacenter Gids 2017 wil de Dutch Data

Gids 2017.

hun IT te beheren. Zij kiezen er daarom

Center Association partijen ondersteunen in de keu-

Nederland is het meest verbonden land ter wereld.

steeds vaker voor om dit uit te besteden aan een

ze voor een datacenter. Deze tweede editie biedt

Stijn Grove, directeur Dutch Data Center Association:

datacenter, een faciliteit die speciaal is ontworpen

een up-to-date overzicht van de Nederlandse data-

“Internationaal gezien staat Amsterdam al decen-

voor optimale koeling, connectiviteit en beveiliging

centers. Ook biedt de gids een handboek en naslag-

nia lang bekend als digitaal knooppunt, maar een

om zo een veilig en goed werkend IT beheer te ga-

werk voor nadere informatie rond datacenters. ■

interessante ontwikkeling die we nu zien is dat met

randeren.

miljard euro te investeren in windenergie in verschillende delen van Europa.

Nederland is een belangrijke markt voor het bedrijf. “Dit is een belangrijke stap in onze strategie om te investeren in de productie van hernieuwbare

Wie klaar wil zijn voor de toekomst bouwt Wie klaar wil zijn voor de toekomst bouwt vandaag al aan de wereld v vandaag al aan de wereld van morgen. In die Het Windpark Wieringermeer zal uiteindelijk 100 windmolens omvatten. SaIn die overtuiging ontwerpt, realiseert, implementeert en beheert SP men produceren zij ongeveer 1,3 miljard kWh duurzame elektriciteit, vergeovertuiging ontwerpt, realiseert, implementeert ICT-ruimten & communicatie infrastructuren. lijkbaar met het gebruik van ongeveer 370.000 huishoudens. ■ en beheert SPIE datacenters, ICT-ruimten & communicatie infrastructuren.

Wie klaar wil zijn voor de toekomst bouwt vandaag al aan de wereld van morgen.

In die overtuiging ontwerpt, realiseert, implementeert en beheert SPIE datacenters, energie”, aldus Smink.

ICT-ruimten & communicatieSPIE, infrastructuren. een gezamenlijke

SPIE, een

De Brauwweg 74 - 82 NL-3125 AE Schiedam Tel 010 - 409 04 00 gezamenlijke ambitie www.spie-nl.com

De Brauwweg 74 - 82 NL-3125 AE Schiedam 010 - 409 04 00 Nuon en het Zweedse moederbedrijf Vattenfall ontwikkelenTel in de Wieringermeerwww.spie-nl.com polder een windmolenpark (bron: Nuon/Vattenfall)

ambitie

34

DCW DECEMBER INHOUD

DCW DECEMBER INHOUD

MODULAIR ALL-IN MOBIEL DATACENTER ENGIE en Legrand lanceren het all-in mobiel datacenter ENGIE Mobile Data Center powered by Legrand. Deze oplossing kan worden ingezet als edge datacenter voor het Internet of Things, als alterna-

35

GE Industrial Solutions

SUNBIRD SOFTWARE VOEGT BUSINESS INTELLIGENCE EN ANALYTISCHE FUNCTIES TOE

tief voor een traditioneel datacenter of als tweede (redundante) datacenter om de beschikbaarheid te

Sunbird Software vernieuwt zijn datacenter infrastructure management

verhogen. Het modulaire datacenter is door ENGIE

(DCIM) oplossing dcTrack DCIM Operations. In versie 6.0.2 zijn nieuwe busi-

in samenwerking met Legrand ontwikkeld.

ness intelligence- en analytische functies beschikbaar die datacenterbeheer-

“Organisaties genereren steeds sneller en meer

ders helpen beter geïnformeerde beslissingen te nemen.

De nieuwe GE TLE Modular 3-fasen UPS 30-540kVA

data waarvan een gedeelte ook lokaal wordt opgeslagen. Juist daarvoor willen wij een flexibele

Versie 6.0.2 bevat meer dan 75 voorgeconfigureerde rapporten voor uiteen-

en betaalbare oplossing bieden”, aldus Elmer Bos,

lopende Key Performance Indicators (KPI’s) voor datacenterbeheer. Ieder rap-

Manager datacenters bij ENGIE Services. “Door de

port bevat analytische functies die gebruikers in staat stellen deze data te

krachtenbundeling met Legrand bieden we een energie-efficiënte en duurzame oplossing voor da-

analyseren. Zo kunnen samenvattingen en visuele analytische grafieken van van vooraf gedefinieerde datacenter-modules. Denk

rect inzetbaar is.”

data worden gemaakt om trends in kaart te brengen. Ook is het mogelijk data

taopslag met optioneel aanvullende diensten als

aan het formaat, aantal racks, redundantie en be-

Het ENGIE Mobile Data Center is zowel tijdelijk als

te filteren, sorteren of juist verbergen om de voor de datacenterbeheerder

toegangscontrole en een monitoringplatform. Het

veiliging. Zo ontstaat er een besparing in de lever-

permanent inzetbaar. Bijvoorbeeld voor extra ca-

meest belangrijke data in beeld te brengen. Daarnaast bevatten de rapporten

nieuwe concept levert bovendien tot 40% tijdbe-

tijd alsook in de total cost of ownership (TCO)”, aldus

paciteit, als back-up faciliteit of voor lokale opslag

functies om onder meer minimale en maximale waarden inzichtelijk te ma-

sparing op in de realisatie ten opzichte van tradi-

Erwin Bel verkoopleider national accounts Legrand

van privacygevoelige informatie. ENGIE en Legrand

ken of bijvoorbeeld gemiddelde waarden te berekenen.

tionele bouw.” “Uniek aan het ENGIE Mobile Data

Nederland. “De geprefabriceerde oplossing wordt

verwachten komend voorjaar de eerste mobiele da-

Center is dat het een maatwerkoplossing is op basis

vooraf uitgebreid getest, zodat deze op locatie di-

tacenters af te leveren. ■

GE’s TLE Modular Series UPS is een van de meest betrouwbare 3-fase UPS-systemen, ontworpen voor N+X redundantie, on-line en hot-swappable. De TLE Modular Series biedt een kleine footprint en een hoog vermogen tot 540kVA: maximale flexibiliteit voor elke toepassing.

!

NIEUW

“DCIM data kan een enorme waarde leveren voor IT, facilitaire en business teams voor het verbeteren van de efficiëntie, verlagen van risico’s en mogelijk maken van effectief capaciteitsbeheer”, aldus Rhonda Ascierto, Research

• Gebruikersvriendelijk 10.4 inch touch screen

Director Datacenters & Critical Infrastructure bij 451 Research. “Interactieve DCIM rapporten kunnen helpen deze doelstelling te realiseren door de analy-

ECORACKS GAAT KOELEN MET COMBINATIE VAN VLOEISTOF EN NATUURLIJKE CONVECTIE

se van data op een voor datacenterbeheerders intuïtieve manier te vereen-

• N+X redundantie tot 540kVA, 3 systemen in parallel

voudigen en versnellen.” ■

• On-line rendement tot 95,5%, in ECO-mode tot 99% • Schoon ingangsvermogen: PF >0.99, THDi <3%

Het Eindhovense EcoRacks gaat als eerste datacenter in Nederland gebruik maken van Immersed Computing van Asperi-

• Geringe vervorming uitgangsspanning: THDu <1%

tas. In eerste instantie betreft het een omgeving van 300 kW. Bij deze koeltechniek wordt gebruik gemaakt van een combi-

• 30kVA modules, hot-swappable

natie van vloeistof en natuurlijke convectie om systemen te koelen. Dit maakt het mogelijk het aantal koelinstallaties in een datacenter terug te draaien, waardoor ook het energie-

• Zeer kleine footprint: tot 180kVA op <2m²

verbruik van het datacenter wordt teruggedrongen. Daarnaast wijst Asperitas erop dat Immersed Computing ervoor zorgt dat IT-apparatuur en -infrastructuur efficiënter werken. Het bedrijf stelt dat het gebruik van de koeltechnologie de energie footprint met 50% kan terugdringen. Daarnaast kan in een beperkte ruim een hoge dichtheid aan IT worden gefaciliteerd.

EcoRacks implementeert Immersed Computing in een nieuwe datahal, die eind 2017 in gebruik zal worden genomen. ■

Nederlands GE serviceteam voor de beste support

GE imagination at work nl.geindustrial.com

|

TLE-Modular-UPS-Ad-2-NL-y17m03d16.indd 1

sales-ups.nl@ge.com

|

Tel. 033 254 12 80

16-3-2017 17:28:26

36

DCW DECEMBER DDA

DCW DECEMBER DDA STIJN GROVE DIRECTEUR DUTCH DATA CENTER ASSOCIATION

JAARRAPPORT

AANDACHT VOOR GROENE INITIATIEVEN

DE VERNIEUWDE DDA DATACENTER GIDS IS UIT

Het afgelopen jaar hebben we met veel overheids-

gelanceerd. Dit kennisnetwerk is bedoeld om men-

Met het toenemend belang om digitaal

partijen en bedrijven gesproken over het bevorde-

sen en organisaties het hele jaar door te inspireren

te transformeren is het essentieel om een

Het einde van het jaar nadert en dan is er (heel

ren van de verduurzaming in Nederland, en over de

en stimuleren. Met als doel het tempo van verduur-

stevig digitaal fundament te hebben. Dat

even) tijd om terug te kijken. Met name omdat we

potentie van datacenters hierbij als warmteleveran-

zaming binnen én buiten de Nederlandse grenzen

brengt steeds meer bedrijven en organi-

het initiatief genomen hebben om ons eerste jaar-

ciers. Het is mooi om te zien dat vrijwel iedereen

te versnellen. Iedereen die een actieve rol heeft

saties ertoe hun IT-infrastructuur onder te

rapport uit te brengen. Met dit jaarrapport willen

de noodzaak van de energietransitie naar duurzame

in duurzame projecten in de datacenter industrie,

brengen in een datacenter. Zij behouden

we onze deelnemers, partners en geïnteresseerden

energie erkent en ook nog aangeeft een actieve rol

of dit in de nabije toekomst gaat doen, kan haar

op deze manier de controle over hun IT,

een overzicht geven van waar we in 2017 mee

te willen spelen in groene initiatieven. Mede om

project op het platform presenteren. Ook u bent

terwijl ze zich tegelijkertijd volledig kun-

bezig zijn geweest en de voortgang die het heeft

deze reden hebben wij in oktober het Green Data

natuurlijk van harte uitgenodigd om uw kennis te

nen focussen op het verwezenlijken van

gebracht.

Center Platform (www.greendatacenterplatform.nl)

delen. ■

hun zakelijke doelstellingen. Afhankelijk van de behoeften van een organisatie kan

Als je alles op een rijtje zet, zien we mooie cijfers.

het ecosysteem van het ene datacenter

gen events georganiseerd en hebben we vrijwel

DUTCH TECH SECTOR GAAT DOWN UNDER

alle grote nationale kranten gehaald. Als kers op de

In onze digitale economie is afstand bijna irrele-

Australië en omgekeerd. Met twee missie-rappor-

datacenters. Tevens biedt de gids een

Zo zijn we gegroeid naar een totaal van 34 deelnemers en bijna 30 partners. Daarnaast hebben we een geheel vernieuwde website met een speciaal ledenportaal, hebben we 17 rapporten gepubliceerd, meer dan 20 persberichten verstuurd, 7 ei-

meer voordelen bieden dan het andere.

Om bedrijven te ondersteunen in de keuze voor een datacenter, bracht de DDA afgelopen november de vernieuwde Datacenter Gids uit. Deze tweede editie biedt een up-to-date overzicht van de Nederlandse

taart hebben we op meer dan 10 events gesproken

reren met duurzaamheidsinitiatieven.

We zijn als DDA trots op het behaalde resultaat het

vant: het kan worden teruggebracht tot enkele

ten, die afgelopen november zijn gepubliceerd, wil-

handboek en naslagwerk voor nadere in-

en waren we te horen op RTL-Z en BNR.

De groei en voortgang van onze projecten gaan

afgelopen jaar en gaan met veel enthousiasme aan

milliseconden. In de fysieke wereld is vliegen naar

len we een ​​beter inzicht geven in de handelskansen

formatie rond datacenters. De Datacenter

gepaard met de groei van ons kantoor. We zetten

de slag met de vele actiepunten die we voor nu en

Australië en Nieuw-Zeeland een tijdrovende onder-

tussen Nieuw-Zeeland, Australië en Nederland in de

Gids is te downloaden via:

Belangrijke focuspunten in 2017 zijn onder andere

inmiddels met zijn drieën onze schouders eronder.

2018 op de agenda hebben staan.

neming. Toch is een bezoek de moeite waard, want

tech en online industrie. De rapporten zijn te down-

www.dutchdatacenters.nl/publicaties.

de wet- en regelgeving, energie en duurzaamheid

Samen zijn we dagelijks bezig om de datacenter

er zijn veel mogelijkheden voor Nederlandse tech-

loaden op www.digitalgateway.eu/knowledge-db.

binnen de digitale sector. Met dit in gedachten heb-

sector te vertegenwoordigen, te profileren en te

Met vriendelijke groeten,

bedrijven die willen investeren in Nieuw-Zeeland en

■

ben we in 2017 veel overleg gehad met alle lagen

zorgen dat we als sector kunnen blijven groeien.

Stijn Grove

van de overheid, zowel op regionaal, provinciaal als

Want de positie die we hebben als Nederland is

nationaal niveau. Een van de mijlpalen was onze

een bijzondere. Een professionele vertegenwoordi-

PS: Om het jaar goed te beginnen nemen we deel

Datacenter en Restwarmte conferentie in oktober,

ging voor de datacenters alsook de toeleveranciers,

in de organisatie van KickStart Europe 2018. De eer-

die ver voor aanvang uitverkocht was. Op dezelfde

cloud partijen en directe en indirecte werkgelegen-

ste echte Nederlandse internationale digitale infra-

dag lanceerden wij het Green Data Center Platform

heid die deze sector aantrekt is dan ook meer dan

structuur conferentie. Zie www.kickstartconf.eu voor

om onze sector nationaal en internationaal te inspi-

nodig.

meer informatie.

AGENDA

MASTERCLASS VOOR BELEIDSMAKERS

MEER LEESVOER DEZE MAAND: •

Het langverwachte rapport over connectiviteit en de betekenis daarvan voor Nederland is officieel gepubli-

Om een klimaat te waarborgen waarin de da-

van de vestiging van een datacenter in de regio

ceerd. Het rapport is in samenwer-

tacenter sector kan blijven groeien, is een goed

en de benodigde voorbereiding hiervoor. Daarbij

king met DHPA, ISPConnect en de

doordachte regioplanning onmisbaar. Het is hierbij

gingen de aanwezigen ook zelf aan de slag met

belangrijk dat datacenters en gemeenten samen-

een concrete casus van een overheidsorganisatie

FCA tot stand gekomen.

•

Het Data Hub rapport van Digital

werken en vooruitkijken. Om beleidsmakers van

die met de vestiging van een datacenter te maken

Gateway is nu te downloaden via

24 januari 2018

de juiste kennis en handvatten over datacenters te

heeft gehad.

digitalgateway.eu

2018 Annual Kickstart Europe Conference

voorzien, werd speciaal voor deze doelgroep op 30

in Amsterdam

november een Masterclass georganiseerd met als

Mede door de positieve reacties die we achteraf

Een volledig overzicht van onze publica-

thema: ‘Datacenters: Digitaal fundament van elke

hebben ontvangen, hebben we besloten een ver-

ties vindt u op www.dutchdatacenters.nl/

stad’. In deze Masterclass kwam onder andere het

diepingssessie te organiseren in 2018. De datum

publicaties

hoe en wat van datacenters naar voren, het belang

van deze sessie wordt nog bekend gemaakt. ■

37

38

DCW DECEMBER AGENDA

DCW DECEMBER BLOG NIEK VAN DOORN EATON

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS Blijf op de hoogte van de evenementen op datacenter-gebied. Kijk ook op de website

IN 5 STAPPEN NAAR OPTIMAAL ENERGIEBEHEER Door toenemende concurrentiedruk en een snel ontwikkelende markt moe-

3. ORGANISEREN

ten bedrijven steeds sneller én beter kunnen reageren op ontwikkelingen in

Het is van belang dat IT-apparatuur in een datacenter op de juiste, efficiën-

hun vakgebied. Bij deze veranderingen is een stabiele IT-infrastructuur on-

te manier in racks en behuizingen wordt geplaatst. Goed kabelbeheer en

misbaar. Deze moet niet alleen kostenefficiënt zijn, ook aan de continuïteit

slimme opslagaccessoires zijn onmisbaar voor nette, georganiseerde racks.

en operationele efficiëntie worden steeds hogere eisen gesteld. Hoe geavan-

Luchtbeheersingsconfiguraties zorgen vervolgens voor optimale koeling in

ceerd zo’n infrastructuur ook is, bij plotselinge stroomuitval heeft vrijwel ieder

uw datacenter. Let er dus goed op dat uw IT-apparatuur op de juiste manier

bedrijf het nakijken. Investeren in geoptimaliseerd energiebeheer is dan ook

in een rack is ondergebracht. Door gebruik te maken van racks die geschikt

essentieel voor de IT van uw organisatie. Door vijf simpele stappen te door-

zijn voor verschillende behoeften en luchtbeheersingsconfiguraties, kunt u

lopen benut u de voordelen van geoptimaliseerd energiebeheer ten volle en

de kosten verlagen en de veiligheid verbeteren. Samen met de rack-PDU’s

voorkomt u risico’s voor de bedrijfscontinuïteit.

en UPS-systemen vormen de racks de juiste stroombeheeroplossing die een hoge IT-efficiëntie mogelijk maakt tegen lagere kosten en een verbeterde

1. BESCHERMEN

bedrijfscontinuïteit.

Een eerste belangrijke stap in geoptimaliseerd energiebeheer is het gebruik van de juiste Uninterruptible Power Supply (UPS). Deze noodstroomvoorzie-

4. BEHEREN

ning beschermt uw bedrijf tegen onverwachte downtime. Houd er daarbij

Powermanagement software geeft duidelijk inzicht in het volledige eco-

rekening mee dat een toenemend aantal bedrijfstoepassingen op gevirtuali-

systeem van uw energiestromen. Bovendien kunt u uw volledige energie-

seerde platformen draait: het is cruciaal dat de stroombescherming zich ook

beheerinfrastructuur integreren in uw virtuele omgeving, zodat u alles via

uitstrekt tot uw gevirtualiseerde servers.

één enkel scherm kunt beheren.

2. VERDELEN

5. ONDERHOUDEN

De UPS beschermt uw IT-toepassing. Vervolgens is het belangrijk dat de ener-

De geïnstalleerde UPS-systemen en rack-PDU’s beschermen uw IT-omgeving,

gie van de UPS verdeeld wordt tussen de IT-apparatuur in uw rack. Moderne

maar zijn niet onfeilbaar: ook zij kunnen defect raken. Hoe beschermt u de

stroomverdelingseenheden helpen bij de optimalisatie van de IT-efficiëntie,

bescherming? Onderhoud is cruciaal om risico’s en mogelijke extra kosten

www.datacenterworks.nl onder ‘agenda’. Zelf een evenement aankondigen?

Stuur een mailtje naar info@datacenterworks.nl

verlagen de kosten en verbeteren de bedrijfscontinuïteit. De nieuwste ge-

te beperken. Door UPS-en en rack-PDU’s goed te onderhouden, blijven ze

evenement

datum

plaats

land

avanceerde rack-PDU’s integreren monitorings- en beheermogelijkheden. Zo

optimaal presteren en wordt het risico op downtime beperkt. Een effectieve

KickStart Europe Conference

24 januari 2018

Amsterdam

Nederland

verdeelt u niet alleen de stroom van de UPS naar de IT-apparatuur op een

preventieve onderhoudsstrategie kan één van de meest effectieve maatregelen zijn voor uw datacenter of serverruimte!

Hydrogen & Fuel Cells Energy Summit

24 - 25 januari 2018

Brussel

België

veilige en efficiënte manier, maar kunt u ook het stroomverbruik in een IT-

Vakbeurs Facilitair & Gebouwbeheer

24 - 26 januari 2018

Utrecht

Nederland

rack meten en controleren. Daarnaast is het mogelijk de stroom op afstand

Om bedrijven te helpen bij de optimalisatie van het energiebeheer, heeft

uit te schakelen (bijvoorbeeld bij een storing) en kunt u in geval nood tijdig

Eaton de Online Power Management Assessment tool ontwikkeld. Aan de

uw maatregelen nemen.

hand van diverse vragen wordt duidelijk in hoeverre uw huidige powerma-

Green IT Leaders Live event

1 februari 2018

Amsterdam

Nederland

BICSI Winter Conference & Exhibition

4 - 8 februari 2018

Orlando

Verenigde Staten

Cable Congress

8 - 9 maart 2018

Dublin

Ierland

World Hosting Days

10 - 16 maart 2018

Rust

Duitsland

Data Center World Global

12 - 15 maart 2018

San Antonio

Verenigde Staten

Data Centre World

21 - 22 maart 2018

Londen

Verenigd Koninkrijk

BICSI Fall Conference & Exhibition

9 - 13 september 2018

San Antonio

Verenigde Staten

nagementoplossing in staat is de bedrijfscontinuïteit te garanderen, hoe efficiënt uw oplossing is en welke stappen u nog kunt nemen om de kosten van uw IT-infrastructuur te verlagen. Zo neemt u continuïteitsrisico’s weg en worden de voordelen van geoptimaliseerd energiebeheer ten volle benut! ■

39

40

DCW DECEMBER IT ROOM INFRA

41

PAUL PETERSEN FHI

TEKST

IT ROOM INFRA

INNOVATIEVE BLIK OP DATACENTERS Het IT Room Infra event biedt traditiegetrouw een sterk programma om datacenters en computerruimtes efficiënt en effectief te bouwen en te managen. Tijdens de elfde editie op 14 november 2017 gaven de plenaire sprekers een stevige kijk op de toekomst: we gaan vernieuwen. De explosie aan data vraagt om fotonische chips, open compute hardware en extra energie.

FOTONISCHE CHIPS

waardoor er steeds meer van datacenters wordt

Things zorgt eveneens voor een sterke groei van het

verlaging van de kosten bij het bouwen van een da-

omgebouwd worden, om de transitie aan te gaan.

datacenters. De toenemende vraag naar energie

Ewit Roos is directeur van PhotonDelta en hij open-

gevraagd. Meer mensen, meer draadloze gebrui-

datagebruik. De uitdagingen liggen in connectiviteit

tacenter en de servers gebruiken 30% minder ener-

Ad van Wijk liet in duidelijke beelden en films zien,

kan met waterstof worden beantwoord.

de het event met een aantal voorspellingen. We-

kers, meer connecties, meer high resolution video’s

en capaciteit.

gie. Doordat er minder hardware gebruikt wordt,

dat de waterstof technologie een grote diversiteit

Alle presentaties zijn te downloaden op de website

reldwijd komt er duidelijk meer op allerlei fronten,

en hogere snelheden. De toename door Internet of

Zijn voorspelling is dat deze groei alleen mogelijk

zijn er ook minder onderhoudstechnici nodig. De

aan toepassingen kent, maar dus zeker ook binnen

www.itroominfra.nl

gemaakt kan worden met geïntegreerde fotonica.

presentatie toont in duidelijke beelden wat anders

Het is dan weer goed te weten, dat er in Neder-

kan in een datacenter.

land een mooi ecosysteem is met TU/e, Universiteit Twente, TNO, Saxion en de nodige bedrijven zoals

DE GROENE WATERSTOFECONOMIE

Philips en ASML. Zij ontwikkelen nu de technologie

De laatste spreker van de dag was Professor Ad van

om de snelheden drastisch te verhogen, de elektro-

Wijk van de TU Delft. Hij gaf een inspirerende pre-

nica goed te blijven koppelen, de precisie te vergro-

sentatie over de nieuwe golf van duurzame energie.

ten en het energieverbruik sterk te verlagen.

De mogelijkheden om zonne-energie, bijvoorbeeld uit de Sahara, of windenergie toegankelijk te maken

OPEN COMPUTE HARDWARE COMMUNITY

voor de wereldmarkt, liggen volgens de spreker in

De Europese vertegenwoordiger van het Open Com-

het gebruik van waterstof. Juist nu is de technologie

pute Project, John Laban, presenteerde een disrup-

zo ver, om die kansen te benutten.

tief beeld voor de organisatie van datacenters. De basis werd in de vierde sheet getoond: ‘Open Sour-

Door een vermindering van de gasproductie in

ce: it’s not just for software anymore’.

Nederland kan ook nog eens de bestaande infra-

Deze visie zorgt volgens de spreker voor een sterke

structuur voor de distributie van gas relatief efficiënt

■

42

DCW DECEMBER BICSI

DCW DECEMBER INHOUD

advancing information technology systems

DATACENTER- EN PROJECTMANAGEMENTOPLEIDINGEN BICSI organiseert vanaf eind december tot en met eind januari in het Verenigd Koninkrijk een opleiding voor de internationaal erkende Data Center Design Consultant certificering, waar ook Nederlandse leden en overige geïnte-

Van complexiteit naar resultaat

resseerden aan kunnen deelnemen. Verder is de projectmanagementopleiding uitgebreid en komt de winterconferentie in Orlando er weer aan.

DCDC-PROGRAMMA Vanaf 20 december tot eind januari wordt in het Verenigd Koninkrijk het volledige opleidingsprogramma voor de Data Center Design Consultant certificering verzorgd, gebaseerd op de ANSI/ BICSI 002-2014 Data Center Design & Best Practices standaard. Dit programma bestaat uit het online DC101-gedeelte: Introduction to Data Center Design, de DC102 5-daagse klassikale opleiding Applied Data Centre Design & Best Practices en ter afsluiting nog de online DCDC Test Preparation en bijbehorende certificeringstest. Ook BICSI-leden en andere geïnteresseerden in het ontwerpen en installeren van datacenters uit de Benelux kunnen daar uiteraard aan deelnemen. Meer informatie over de inhoud en locaties van dit opleidingsprogramma is te lezen op www.bicsi.org.

teurs en technici die aan ICT-projecten werken. Erva-

dag start het officiële conferentieprogramma met

ren projectmanagers die met deze certificering hun

dit keer onderwerpen als: het samenvoegen van AV

RTPM-PROGRAMMA

kennis willen verdiepen, of internationale ambities

en ICT-netwerken, nieuwe generatie draadloze net-

Een ander opleidingsprogramma is gericht op

hebben, kunnen ook het BICSI-manual aanschaffen

werken, hoe het IoT gebouwen gaat veranderen en

BICSI’s wereldwijd erkende projectmanagementcer-

voor zelfstudie.

het reduceren van de OPEX van ICT-infrastructuren.

Flexibel personeel

Specialisten in regelgeving

Ierse bedrijven bieden innovatieve oplossingen, werken flexibel en bouwen een hechte samenwerking.

De vereisten van hun klanten staan voorop en ze voltooien veeleisende projecten sneller, efficiënter en volgens de hoogste technologische normen.

In Orlando wordt tevens de jaarlijkse cabling skills

tificering. Deze bestaat uit de online cursus PM101: Introduction to Project Management, de 5-daagse

2018 WINTERCONFERENTIE IN ORLANDO

challenge gehouden voor technici van installateurs.

klassikale opleiding PM102: Applied Telecommu-

4-8 februari wordt weer de jaarlijks drukbezoch-

Het volledige programma is al op www.bicsi.org te

nications Project Management en de aanvullende

te winterconferentie in het behaaglijke Orlando,

raadplegen.

online cursus PM103: Advanced tools for ICT Project

Florida georganiseerd. Een evenement waar veel

Management. Dit RTPM-opleidingsprogramma en

RCDD’s hun kennis actualiseren en verdiepen voor

Wie meer wil weten over de BICSI-opleidingen,

afsluitende certificeringsexamen is gebaseerd op

het verlengen van de persoonlijke internationale

manuals en standaarden, kan op bicsi.org terecht,

BICSI’s Telecommunications Project Management

certificering. ‘s Zondags worden er al een aantal pre-

contact opnemen met Robbert Hoeffnagel, of deel-

Manual (TPMM). Met als doel projectmanagers de

conferentie seminars verzorgd over onder andere

nemen aan een BICSI-evenement, zoals de aanko-

benodigde kennis en het inzicht te bieden voor het

glasvezels inspecteren en testen, passieve optische

mende winterconferentie. ■

managen van alle ontwerpers, engineers, installa-

LAN’s en diverse nieuwe standaarden. Vanaf maan-

Ierse bouwbedrijven behoren tot de toonaangevende dienstverleners voor de meest complexe bouwprojecten voor datacenters, de farmaceutische industrie en biotechnologie in Europa.

Bewezen staat van dienst

Toonaangevende innovatie

Voor deskundige ondersteuning bij het vinden van uw ideale bouwpartner bezoekt u onze website irishadvantage.nl/construction

43

DATA CENTER

SOLUTIONS

Betrouwbare datacenter omgevingen is wat wij creëren.

De innovatieve technologieën van Raritan en Minkels staan garant voor efficiëntie en uptime van bedrijfskritische infrastructuren. Of het nu gaat om serverkasten, koeling, UPS, intelligente PDUs of het monitoren van rack-omgevingen.

Samen met de specialisten van Legrand Data Center Solutions bent u verzekerd van de juiste oplossing.

POWERED BY EXPERTS Bel ons: +31 (0)413 311 100

www.raritan.nl

www.minkels.nl