DatacenterWorks 04/2019

DATACENTERWORKS JULI

2019

ENERGIE

HOE METEN WE DE DIC? DDA

‘NEDERLAND EUROPEES KOPLOPER DATACENTERS’

KLIMAAT

‘SCHAKEL STUDENTEN IN OM SECTOR TE VERDUURZAMEN’

Datacenter works IN SAMENWERKING MET

DATA CENTER POWER SHOP ALLES ONDER ÉÉN DAK VOOR MODULAIR BOUWEN EN GEGARANDEERDE UPTIME. MET LAGE STARTUP-KOSTEN EN OOG VOOR VLOEROPPERVLAKTE-BESPARING.

Hot-swappable spannend?

Met de hot-swappable EiPDU van Elektro Internationaal kunnen distributieracks onder spanning worden geplaatst naarmate de behoefte aan datacentercapaciteit groeit.

Volledig modulair bouwen, met lage startup-kosten, vloeroppervlaktebesparing en zonder enige downtime.

Hoe spannend wil je het hebben?

Elektro Internationaal levert hoogwaardige maatwerkoplossingen voor een betrouwbare en meetbare power distributie: • Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU) • Besturingstechniek • Railkokersystemen • Energy Management Solutions • Noodstroomsystemen Met doordachte engineering, specialistische Door integratie van techniek levert Elektro Internationaal vanuit haar one-stop-power-shop hoogwaardige warmteberekening, vakkundige montage en uitstekende 24/7een service bent u verzekerdpower van maatwerkoplossingen voor betrouwbare distributie: een continue elektriciteitsvoorziening.

Bezoek elektro-internationaal.com • Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU – hot swappable) • Besturingstechniek

• Railkokersystemen • Energy Management Solutions • Noodstroomsystemen

Bezoek elektrointernationaal.com of bel 0348 420 540

Hot-swappable spannend?

Elektro Internationaal Pompmolenlaan 17, Woerden The Netherlands t e

+31 (0)348 420 540 info@ei-woerden.nl

elektro-internationaal.com

DCW JULI REDACTIONEEL

JAARGANG 12, JULI 2019, NR. 4 COLOFON DatacenterWorks is hét vakblad over de technische infrastructuur van datacenters.

DatacenterWorks verschijnt achtmaal per jaar. Toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation.

UITGEVER Rik Stuivenberg HOOFDREDACTEUR Robbert Hoeffnagel +31 (0)6 51 28 20 40 robbert@alibi.nl REDACTIE-COÖRDINATIE Ab Muilwijk Postbus 19949 2500 CX Den Haag redactie@datacenterworks.nl www.datacenterworks.nl ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Jos Raaphorst +31 (0)6 34 73 54 24 j.raaphorst@archermedia.nl VORMGEVING Content Innovators, Den Haag ABONNEMENTEN abonnementen@vakbladen.com +31 (0)88 22 666 80 DRUK Veldhuis Media B.V., Raalte

ROBBERT HOEFFNAGEL HOOFDREDACTEUR DATACENTERWORKS

DIGITAL TWINS

In de industrie begint het idee al aan te slaan. Maar

zijnaanwezigheidv­ erdubbelt?Hoestaandeaccu’s

helaas nog niet in de datacenterindustrie. Ik heb het

er voor en wanneer waren die ook alweer toe aan

over het fenomeen ‘digital twins’. Kort gezegd gaat

­onderhoud? Loopt de temperatuur in die ruimte

het hier om.

niet te hoog op? Hoe zit het met de stroomafname vanklantXYZ?Enfactureertudiekosteninderdaad

Stel:ubenteigenaarofmanagervaneendatacenter.

met de afgesproken ­opslag door?

Eenaanzienlijkdeelvanuwzalenstaatvolmetapparatuur, eigendom van tal van klanten. Maar u bent er

Dit inzicht krijgt u alleen voor elkaar als u uw data-

wel verantwoordelijk voor. U koopt stroom in, heeft

centervoorzietvansensoren.Precies:IoTinhetda-

connectiviteit geregeld. Misschien heeft u zelfs wel

tacenter.Iksteldehetlaatstvooraaneendatacenter

timeservicesvooruwklantenbeschikbaargemaakt.

manager en hij begon vooral te zuchten. ‘Zoveel gedoe’, zei hij. Tot we aan de praat raakten over de

Hoebeheertudieuitgebreide-engeeftoe-bestwel

mogelijkheden.Wantukrijgtalsnooittevorengrip

complexe omgeving? Kans is groot dat u nu mom-

opuwd ­ atacenter,deapparatuurdieerstaatopge-

pelt: met spreadsheets natuurlijk. Maar heeft u wel

steld,deinfrastructuurdieuwklantenhebbenneer-

eens gedacht aan een andere aanpak? Die van een

gelegd en de voorzieningen die u hen aanbiedt.

digital twin?

Maar bovenal snapt u veel b ­ eter dan voorheen waaromuwfaciliteitzichfysiekgedraagtzoalsuda-

Datacenterworks werkt samen met kennispartners als BICSI, DDA, Green IT Amsterdam en IT Room Infra.

Kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. Geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. De redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. Foto-kopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: ‘overgenomen uit DatacenterWorks’, met vermelding van de jaargang en het nummer.

Abonnementen kunnen iedere maand ingaan en worden jaarlijks automatisch verlengd. Opzeggingen, uitsluitend schriftelijk, dienen uiterlijk twee maanden voor het einde van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

Eendigitaltwiniseenvolledigvirtueelmodelvanuw

gelijksmeemaakt.Endatgeeftugripopuwkosten.

omgeving.Eigenlijkmaakthetniet­zoveeluitomwat

En uw ­inkomsten.

voorinstallatiehetgaat.Eenmachine,eenchemische productiestraat,eendatacenter.Zo’nvirtueelmodel

Digitaltwinszienwenustap-voor-stapingevoerd

bouwtumetsoftwarevanbijvoorbeeldDassaultSys-

wordenindeindustrie.Maarookvoordedatacen-

tèmesofAltair.Hetiseenmodelwaarinuhetfysieke

terindustrie zijn de kansen zeer groot. Vooral voor

gebouwin3Dopneemt.Vervolgensplaatstualleap-

de early adopters die erin slagen hier een concur-

paratuur op precies de juiste locaties b ­ innen dit mo-

rentievoordeelvantemaken.Wiewordtdeeerste

del.Uvoegtdestroomvoorzieningentoe,dedatabe-

die een digital twin invoert en ook daadwerkelijk

kabeling, blusinstallaties en noem maar op. U legt

gaatg ­ ebruiken?Misschienietsomeenseens­ tudent

vasthoeveelstroomiederapparaatformeelgebruikt.

optezetten(ziepagina14-16)?Zijdenkenbijnaper

Enzovoorts.

definitie out-of-the-box. En niet zoals u (en ik) in vaste patronen. ■

KlinktalsBIM-toch?Klopt.Maarnugaanweeenstap verder.Wantwatzouhetinteressantzijnalsurealtime data over uw datacenter in dit virtuele model zou kunnenopnemen.Danheeftuimmerseen-zegmaar -livemodelvanuwomgeving.Uzietexactwatergebeurt-inrealtime.Maarnogmooier:ukuntooksimulatiesenwhat-ifanalysesgaandoen.Watgebeurter eigenlijk als een klant vertrekt of - beter natuurlijk -

3

4

DCW JULI INHOUD

08

ENERGIE

HOE METEN WE DE DIC? EVENT

12

VOLOP DISCUSSIES TIJDENS UPS-DAY 2019

NETWERKEN

29

SECURITY

24

TIEN MILJOEN VOOR VEILIG INTERNET OF THINGS UPS

26

HITEC’S DRUPS-AANPAK BIEDT KANSEN VOOR DC’S

GLASVEZELSECTOR WERKT SAMEN AAN TOEKOMSTBESTENDIGE NETWERKEN STRATEGIE

36

DCIM CRUCIAAL VOOR OPTIMALISEREN VAN DATACENTER

DCW JULI INHOUD

18 KLIMAAT

TREE TO BE VRAAGT DATACENTERS OM SAMENWERKING ROND BOMEN EN BOSSEN

14

30

STRATEGIE

ENERGIE

‘SCHAKEL STUDENTEN IN OM SECTOR TE VERDUURZAMEN’

5G EN ENERGIE-EFFICIËNTIE ­MOETEN HAND IN HAND GAAN

06

DUTCH DATACENTER INDEX

COVERFOTO Kunnen datacenters meer in de strijd tegen klimaatverandering dan het

33

NIEUWS VAN IT INFRA

eigen energieverbruik en de CO2-uitstoot verminderen? Tree to Be denkt van wel. Deze organisatie ziet veel heil in een aanpak die het ­Ecological Recovery as a Service noemt. Datacenters kunnen hierbij een sleutelrol

40

NIEUWS VAN DDA

42

BICSI-NIEUWS

spelen. Adit Ram van Tree to Be legt uit hoe.

AGENDA

39

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS

LEES VERDER OP PAGINA

18

5

6

DUTCH DATACENTER INDEX JUNI 2019

PETER VERMEULEN TEKST DIRECTEUR VAN PB7 RESEARCH

DDI 62/57

GROEI ZET DOOR, MAAR INVESTERINGSGROEI ZWAKT STERK AF

Macro-economische dossiers als de Brexit en de handelsrelatie met China zorgen voor steeds meer onrust in de markt. Dat heeft vooral impact op de geplande investeringen van multi-tenant datacenters voor de korte termijn. Voor de lange termijn gaan multi-tenant datacenters er vanuit dat de vraag naar hun diensten sterk zal blijven groeien.

In juni blikken de datacenterbeslissers terug op de

deindexvoorsingletenantdatacentersinevenwicht

periode van maart tot en met mei. In deze periode

De driemaandelijkse vooruitblik duikt in een opval-

is voor de zomermaanden, terwijl de trend krimp is

is de groei qua vermogen oppervlakte gelijk aan de

lendsterkebeweging5puntennaarb ­ eneden.Datis

en blijft.

ervaringen een maand terug. Wel zien we dat de in-

deelsteverklarendoorhetseizoen-dezomervakan-

vesteringsgroeiaanhetafzwakkenisenmeerachter-

tie staat immers voor de deur, maar dat heeft vooral

ZEER POSITIEF

blijft.Datgeldtvooralvoormulti-tenantdatacenters.

temakenmetdesterkgroeiendeterughoudendheid

Ondanks de onrust zijn datacenters zeer po-

Bijsingletenantdatacenterszienwedatdeindexop

omteinvesteren.Degroeiinoppervlakteengebruikt

sitief over de toekomst. De 12-maandelijkse

allevlakkeninhetroodgaat,alsgevolgvanhetgroei-

vermogenblijftstabiel,doordatdevraagnaarcoloca-

vooruitblik is nog verder verbeterd. Opvallend

ende gebruik van colocatie en cloud diensten.

tie ook stabiel blijft groeien. Opvallend is verder dat

is wel dat de groei in investeringen structureel blijft achterlopen op de groei in oppervlakte en vermogen. Veel multi-tenant datacenters hebben uitgebreid in 2018. Vaak met modulaire bouw waarbinnen nog veel groei realiseerbaar is en waarmee de marktvraag dus redelijk goed kan worden bijgehouden. Hoewel we toch nog steeds veel nieuwbouwplannen in de Nederlandse markt zien, lijkt het er op dat de bouwactiviteit ten opzichte van vorig jaar ­beduidend minder zou kunnen zijn.

Dutch Datacenter Index Juni 2019

■

DATACENTER INNOVATIONS DAY

19 september 2019

Meld u nu aan

Seminar voor de datacentermanager, floormanager en IT manager

10.30-17.30 uur

THEMA: EFFICIENCY DANKZIJ DUURZAAMHEID

CONCRETE INFORMATIE, KENNISUITWISSELING EN NETWERKMOGELIJKHEID

met bijdragen van onder andere:

Stadion Galgenwaard, Utrecht

· · ·

Delta Electronics Vertiv Open Compute Project

did.datacenterworks.nl

NIEUWSTE ONTWIKKELINGEN op het gebied van:

Korting voor abonnees en leden NLingenieurs, Dutch Data Center Association en ISP Connect

· · · · · · · · ·

open source-hardware connectiviteit cloud services circulariteit open source-software Green IT AI en machine learning koelconcepten DCIM en datacenter management

Bezoek de website did.datacenterworks.nl voor actuele informatie

8

DCW JULI ENERGIE

AAN DE SLAG MET DE DATACENTER IDLE COËFFICIËNT:

HOE METEN WE DE DIC? In de vorige editie van DatacenterWorks is de DIC geïntroduceerd. Deze meting heeft tot doel inzichtelijk te maken hoe efficiënt de IT met de ‘power’ omgaat in het datacenter.

Op dit ­moment is het weliswaar niet duidelijk wat de efficiëntie is, maar de schatting is dat 60 tot 80% van alle energie naar de datacenters verbruikt wordt zonder dat er een echte IT-prestatie wordt geleverd. Kortom, niets doen in IT kost veel energie.

De DIC is door Dirk Harryvan en ondergetekende gedefinieerd als:

In figuur 2 zien we het effect op de DIC. De DIC is verbeterd van 5 naar 6 met het vorige voorbeeld als basis. Het zal ook duidelijk zijn dat het

DE ENERGIE DIE VERBRUIKT WORDT IN IDLE, GEDEELD DOOR HET TOTALE

stroomverbruik in idle nooit helemaal 0 zal worden. De CPU is immers

ENERGIEVERBRUIK VAN DE IT-HARDWARE

altijd actief voor de achtergrondtaken. Wel is onderaan zichtbaar dat de energiebesparing 18% bedraagt. En dat alleen maar omdat we minder

Idle is de toestand van de CPU dat deze ‘wacht’ op extern werk. In ‘idle

energie verbruiken in de idle state! 18% van de totale IT-load.

state’ is de CPU wel actief voor bijvoorbeeld het operating system en dergelijke, maar voert het geen extern werk uit. Idle kan heel kort zijn

IDLE NAAR 25% VERLAGEN

maar ook langer - van milliseconden tot lange periodes.

Laten we nu het idle-percentage verlagen van 50% naar 25%. Dit betekent dat de actieve toestand van de server van 50% naar 75% is

In figuur 1 leg ik de DIC-berekening uit. Wij nemen aan dat de verdeling

gegaan. Een DIC van 5 naar 8! Een enorme verbetering dus. Echter in

van de stroom voor de IT is: servers 70%, storage 20% en 10% voor het

figuur 3 staat vermeld: geen energiebesparing. Dat is waar, maar ook

netwerk. Zijn de servers actief, dan is dat nuttig en dus groen. Is de

weer niet. De server(s) gebruiken in actieve toestand en idle-toestand

server in idle state, dan rood. Rood omdat niets nuttigs wordt uitge-

de gelijke hoeveelheid energie. Daar is in dit voorbeeld niets in veran-

voerd. Daaronder staat de verdeling tussen actief en idle vermeld. In dit

derd, dus wordt er niet bespaard. Echter, daaronder staat vermeld dat

voorbeeld 50-50%. Wederom de gelijke kleurverdeling. In dit voorbeeld

om de IT-activiteiten te verwerken er nu maar 7 servers nodig zijn, ten

‘verbruikt’ de IT-hardware in idle state dus net zoveel energie (70%) als

opzichte van 10 daarvoor. Er is dus wél bespaard. Er zijn namelijk 3

in actieve toestand. Het oppervlak van stroomverbruik en actief/

­servers minder nodig, een hardware-besparing dus. Daarnaast is er ook

idle-verdeling is nu: 50% van het stroomverbruik wordt in idle toestand

energie bespaard, omdat er maar 7 servers ‘aan’ staan in plaats van 10.

verbruikt en 50% in actieve toestand. De DIC is gedefinieerd als een

Dus naast de hardware-besparing is er ook 30% bespaard op de

getal altijd tussen de 0 en 10. Hier dus 50%/100%; dat geeft dus een

stroom­rekening.

DIC van 5.

WAT IS DE DIC NU? Er zijn dus eigenlijk twee variabelen die de DIC bepalen: energieverbruik

Wij verwachten dat voor de meeste datacenters de DIC 2 of minder zal

in idle state en het percentage idle. Laten we deze nu apart bekijken,

bedragen. Dit door de combinatie van geen activatie van de stroom­

om via een voorbeeld de effecten op de DIC laten zien.

besparingsopties in idle state terwijl de servers maximaal 20% actief zijn, dus 80% idle ofwel inactief - zie figuur 4.

BESPARINGSKNOPPEN In de server-hardware zijn door Intel en consorten diverse mogelijk­ heden ‘ingebakken’ om energie te besparen als de server in idle state is. Het is onze ervaring dat deze mogelijkheden op dit moment door praktisch niemand worden ingezet. Laten we veronderstellen dat deze ‘energieknoppen’ een besparing kunnen realiseren van 25 tot 50% als de server idle is.

‘IDLE IS DE TOESTAND VAN DE CPU DAT DEZE ‘WACHT’ OP EXTERN WERK’

DCW JULI energie

9

MEES LODDER CEO VAN WCOOLIT TEKST

Figuur 1. De DIC-berekening.

Let wel, een DIC van 2 zegt dus eigenlijk dat 80% van de IT-energie voor NIETS wordt verbruikt.

In de vergelijking zie je dat er nu 25 servers nodig zijn.

Figuur 2. Het effect op de DIC als we de energiebesparingsknoppen van de server-hardware benutten.

DC PEOPLE VOORZIET UW DATACENTER VAN ERVAREN PROFESSIONALS

www.dc-people.nl

+31 20 82 03 018

10

DCW JULI energie

Figuur 3. Hoe kunnen we het idle-percentage van 50% naar 25% verlagen?

Figuur 4: Wat denken we dat de DIC nu is?

‘TOT NU TOE HEEFT NIEMAND ZICH ECHT ‘DIK’ GEMAAKT OVER DIT ONDERWERP’

DCW JULI energie

AANJAGER Het bovenstaande is geen gemakkelijke kost. Het lijkt allemaal niet logisch, het is ook ‘counter intuitive’. Het is echter wel de eerste poging om stroomverbruik van de IT-systemen te ‘koppelen’ aan het echte, gemeten stroomverbruik in elk datacenter. Wat het vooral laat zien, is de enorme ‘verspilling’ van energie. De DIC heeft een rol in bewustmaking van energieverbruik ofwel verspilling in het datacenter. Het is dus vooral een aanjager van verbetering, door een beter

‘LATEN WE NU HET IDLE-PERCENTAGE

rapportcijfer dan eerder.

VERLAGEN VAN 50% NAAR 25%. DIT

EEN EERSTE BEGIN

BETEKENT DAT DE ACTIEVE TOESTAND VAN

Zijn we er nu dan? Nee, helemaal niet. Het is echt pas een beginnetje. Ik heb even verkend hoeveel servers er in Nederland zijn. Tussen de 300.000 en 500.000. Gaan we daar allemaal het idle percentage van bepalen? Dat is nogal een klus. Ook stroommeting per rack per

DE SERVER VAN 50% NAAR 75% IS GEGAAN’

maand noteren en bijhouden is al een uitdaging. Dat zijn wellicht ook meer dan 50.000 metingen.

En dan ook de UPS-output stroommeting. Dat zijn er maar een paar ten opzichte van racks en servers. Echter, als ik dan de hoogste maximale waarde heb bepaald, is dat dan ook het maximum? Het kan toch zijn dat bepaalde servers dan juist in idle state zijn? Als die wel actief zouden zijn, dan wordt de UPS-load toch hoger? En dat geldt ook voor de minimale waarde. Wie zegt me dan dat alle servers idle zijn op dat moment en niet actief?

VRAGEN Stroommeting per rack betekent ook dat ik alle idle-percentages van de servers in dat rack moet middelen. Dat leidt op z’n minst tot ­vragen en in ieder geval tot een lagere nauwkeurigheid. Is al bekend hoe de servers veel actiever te maken zijn? Blijkbaar niet, want anders hadden we het wel gedaan. Virtualisatie is eigenlijk een ­eerste stap om van kleiner dan 10% bezetting naar wel 20% actief te gaan. Wat zijn de volgende stappen? Kent u ze al?

ROL OVERHEID En als u het voorgaande artikel heeft gelezen: waarom gaan ook alweer de datacenters en IT-klanten de DIC meten en verbeteren? Ik verwacht: dat gaan ze niet. Niet omdat ze niet willen, maar omdat ze niet hoeven en andere prioriteiten hebben. Energiekosten zijn geen prioriteit en dus is er nu en straks dus ook geen echte aandacht voor.

Dat gebeurt alleen als de overheid optreedt. En wie stuurt de overheid aan? Juist ja, u en ik. We zullen er aandacht voor moeten vragen.

Voor het enorme besparingspotentieel of zoals u wilt: door aandacht voor de enorme verspilling van energie bij onze IT. Het glas is minder dan half vol. Tot nu toe heeft niemand zich echt ‘dik’ gemaakt over

BEHOEFTE AAN TIJDELIJKE VERSTERKING IN UW DATACENTER?

dit onderwerp. Daarom zal het nog wel even duren voordat de datacenters zelf zich DIC gaan maken. Tenzij we er in slagen de overheid in beweging te krijgen. ■

www.dc-people.nl

+31 20 82 03 018

11

12

DCW JULI EVENT

13 JUNI IN VNAB IN ROTTERDAM

VOLOP DISCUSSIES TIJDENS UPS-DAY 2019 De UPS-Day 2019 leverde niet alleen veel bezoekers op, maar vooral ook heel veel discussies.

De gemeente Amsterdam zoekt volop samenwerking met de datacenterindustrie, zo bleek tijdens het event dat 13 juni in Rotterdam werd georganiseerd. De industrie lijkt daar - gezien de vele vragen uit de zaal - graag op in te gaan.

Ook volop aandacht voor de onlangs gelanceerde Datacenter Idle Coëfficiënt ofwel DIC. Dat veel servers meer energie verbruiken als zij ‘niets’ doen, dan wanneer zij volop nuttig werk ofwel workloads verwerken, biedt grote kansen voor energie­ besparing.

Bovendien werd tijdens de UPS-Day 2019 een interessante case gepresenteerd waarbij teveel aangeschafte UPS-capaciteit werd afgeschakeld. Dat dit afschakelen gerealiseerd kon worden met subsidie leverde eveneens volop discussie op.

De UPS-Day 2019 werd mede mogelijk gemaakt door Delta Electronics, Hitec Power Protection en Novoferm. ■

DCW JULI event

13

VAN DE REDACTIE TEKST

DATACENTER INNOVATIONS DAY 2019 Het zijn spannende tijden in de wereld van de datacenter! Nog nooit gingen de technologische ontwikkelingen zo snel.

Met name open source-hardware en open source-software spelen hierbij een hoofdrol. Maar natuurlijk ook Artificial Intelligence, Green IT en nog veel meer.

Daarom organiseren DatacenterWorks, CloudWorks en Infosecurity Magazine op donderdag 19 september de Datacenter Innovations Day 2019. Deze dag wordt mede mogelijk gemaakt door Delta Electronics en Vertiv.

De Datacenter Innovations Day 2019 wordt ondersteund door onder andere de Dutch Data Center Association, Koninklijke NLingenieurs, ISPConnect en Green IT Amsterdam.

Kijk voor meer informatie en aanmelding op: https://did.datacenterworks.nl/109217

14

DCW JULI STRATEGIE

OPROEP VAN STUDENTEN VOOR MORGEN:

‘SCHAKEL STUDENTEN IN OM DATACENTERSECTOR TE VERDUURZAMEN’ Britte Rijk is voorzitter van Studenten voor Morgen.

DCW JULI STRATEGIE

15

BRITTE RIJK VOORZITTER STUDENTEN VOOR MORGEN TEKST

Britte Rijk is voorzitter van Studenten voor Morgen. Dit is een studentennetwerk voor duurzaamheid in het hoger onderwijs. Studenten die lid zijn van dit netwerk, zijn actief op zoek naar mogelijkheden om een nuttige bijdrage te leveren aan de verduurzaming van maatschappij en economie. En dus ook de ­datacenterindustrie. Dat doen zij onder andere via stageplekken.

Want, zo stelt zij, studenten denken per definitie out-of-the-box. Daardoor komen zij op verrassende en tegendraadse ideeën die vaak uitstekende resultaten opleveren. Maak daar gebruik van, zegt zij in deze oproep aan de datacenter­industrie om meer stageplekken te creëren.

Het bewustzijn dat we met onze welvarende,

data, die steeds maar blijft groeien, en alle

andering binnen een datacenter- of IT-bedrijf,

maar vervuilende maatschappij een duurzame

hardware en software die wij gebruiken, ‘vre-

zonder de kern van het bedrijf te ondermijnen?

transitie moeten realiseren, groeit steeds meer.

ten’ enorm veel energie. Het is dan ook meer

Er is wetenschappelijke consensus over het

dan logisch dat de IT-sector in deze moderne

Belangrijk is dat elke werknemer in het bedrijf

bestaan van klimaatverandering en de cata­

tijd een snelgroeiende ecologische voetafdruk

wordt meegenomen in de beleidsvorming,

strofes die het tot gevolg heeft. Er is consensus

kent.

zodat iedereen ook betrokken zal zijn. Het

over afname van biodiversiteit en over andere

moet voor iedereen duidelijk zijn, waarom

schadelijke activiteiten voor de planeet. En er is

Toch moeten we niet weemoedig worden.

duurzaamheid op de agenda komt te staan en

consensus over waar dit probleem moet

Technologie is juíst een van de belangrijke

hoe iedereen hier zelf met zijn of haar werk-

­worden aangepakt: niet op een enkel terrein,

componenten voor een duurzame toekomst. Er

zaamheden aan kan bijdragen. Een handige

speciaal gericht op duurzaamheid, en ook niet

zijn technische innovaties nodig om bestaande

tool hiervoor is het opstellen van een route-

in alléén de energiesector. Een duurzame

technologieën te verduurzamen, met het oog

kaart - hoe bereik je het doel dat in het beleid

­transitie moet integraal worden aangepakt en

op een klimaatneutrale samenleving. IT’ers -

gesteld is?

moet in alle sectoren en lagen van de maat-

wees trots op dit feit en omarm de verant-

schappij een belangrijke plaats innemen.

woordelijkheid die hiermee gepaard gaat!

WEEMOEDIG

NOODZAKELIJKE TRANSITIE

de eigen bedrijfsvoering. Er moet met name

Dit betekent dat ook de nodige veranderingen

Het punt is duidelijk. De vraag is: hoe? Hoe

een focus liggen op het verduurzamen van de

moeten worden doorgevoerd in de IT- en data-

organiseer je zo’n grote, toekomstgerichte ver-

diensten en activiteiten zelf. Om dat te kunnen

DRIE COMPONENTEN Hierbij moet niet alleen gekeken worden naar

centersector. De laatste jaren is de ecologische voetafdruk van de IT-sector steeds vaker een nieuwsitem geweest. Hoewel het lijkt alsof IT-diensten ten goede komen aan het milieu, omdat ze bepaalde fysieke activiteiten vervangen, blijkt de IT-sector vaak toch een enorm vervuilende industrie. Die grote hoeveelheid

‘CREËER EEN STAGEPLEK, SPECIAAL GERICHT OP HET ­VERDUURZAMEN VAN HET BEDRIJF’

DC PEOPLE DETACHEERT ERVAREN PROFESSIONALS VAN ÉÉN DAG TOT ÉÉN JAAR

www.dc-people.nl

+31 20 82 03 018

16

DCW JULI STRATEGIE

realiseren, moet er worden geïnvesteerd in

gericht op het verduurzamen van het bedrijf. Je

kunnen gaan regelen. Nee - het is aan het

onderzoek. Hoe kunnen nieuwe technologieën

haalt hiermee verse kennis en creativiteit in

bedrijf om alvast stappen te zetten en studen-

worden ontwikkeld of resultaten van R&D wor-

huis. Een frisse blik en out-of-the-box thinking

ten mogelijkheden te bieden.

den toegepast die bijdragen aan een duurzame

van een student zou de juiste snaar kunnen

samenleving en tegelijkertijd het belang van

raken, waardoor langzaam maar zeker een

STEEDS MEER WAARDE

de datacentersector niet ondermijnen?

transitie naar een duurzaam bedrijf in gang zal

Bovendien kijken de studenten van nu neer op

Er zijn dus drie componenten van het bedrijf

worden gezet.

vervuilende

waarvoor concrete actieplannen niet kunnen

bedrijven.

Jongeren

hechten

steeds meer waarde aan het klimaat, te zien

uit­blijven:

WEDERZIJDSE BELANGEN

aan alle stakingen en demonstraties. En dit

• onderzoek naar nieuwe, duurzame

Nu enkele handvatten zijn gegeven om een

geldt niet alleen voor jongeren. Mensen van

begin te maken aan verduurzaming binnen de

alle leeftijden zijn meer dan ooit bezig met het

• de kerndiensten van het bedrijf

IT-sector, moet er nog een belangrijke vraag

maken van weloverwogen keuzes die ten goe-

• de bedrijfsvoering van de onderneming

beantwoord worden. Wat voor voordelen

de komen aan het klimaat. Het belang voor

levert dit de sector zelf op? Waarom is verduur-

een bedrijf om daadwerkelijk te verduurzamen

zaming ook voor het bedrijf zelf lucratief?

ligt dan ook niet in de laatste plaats in het

technologieën

KOPLOPERS

­creëren van een goed imago. Dit zal zich uiter-

Gelukkig wordt er al genoeg ondernomen en zijn er al enkele koplopers op het gebied van

Naast het feit dat verduurzaming steeds finan-

duurzaamheid. Voor een duurzame transitie is

cieel aantrekkelijker zal worden, vanwege de

het belangrijk om van elkaar te leren en voor-

vele subsidies en financiële prikkels, is het van

Een schone datacenterindustrie is voordelig

beelden van elkaar over te nemen. Niet twee

belang om in het achterhoofd te houden dat de

voor iedereen. Voor de aarde, de mensen die

keer het wiel uitvinden en: ‘beter goed gejat

duurzame transitie hoe dan ook zal plaats­

daarop leven, de studenten, haar klanten en de

dan slecht bedacht’. Zoek deze koplopers daar-

vinden. De datacentersector kan hierbij niet

gehele sector zelf. Maar dat is niet het enige.

om op, ga met ze in gesprek, lees beleidsstuk-

achterblijven. Studenten worden binnen de

Voor een duurzame transitie is de kennis en de

ken en jaarverslagen. Neem het heft in handen

kortste keren opgeleid met een duurzame bril.

innovatiekracht van de IT- en de datacenter­

en geniet ervan: het vraagt misschien verant-

Het is belangrijk dat bedrijven hierop aanslui-

sector heel hard nodig! Er is technische inno­

woordelijkheid, maar het is ook een leuke,

ten. Geen student wil werken bij een bedrijf

vatie nodig om bestaande technologieën en

inspirerende uitdaging.

dat niet meegaat met de moderne, maat-

activiteiten te verduurzamen. Dat geeft de IT-

aard uitbetalen in andere voordelen.

schappelijke en bovenal noodzakelijke trends.

en datacentersector een sleutelpositie in de

Een praktische tip om mee te beginnen zou

Het is overigens niet de bedoeling om te wach-

duurzame transitie.

zijn: creëer een passende stageplek, speciaal

ten op die studenten, die het dan zelf maar

Waar wachten we nog op? ■

Maak kennis met CloudWorks en vraag uw gratis proefabonnement aan!*

{

GRATIS 2 nummers CloudWorks

*U ontvangt 2 gratis nummers en de gratis nieuwsbrief.

Ga naar cloudworks.nu/proefabonnement Volg CloudWorks:

18

DCW JULI KLIMAAT

PROJECT MIKT OP ECOLOGICAL RECOVERY AS A SERVICE (ERAAS)

TREE TO BE VRAAGT DC’S OM SAMENWERKING ROND BOMEN EN BOSSEN Kunnen datacenters meer in de strijd tegen klimaatverandering dan het eigen energieverbruik en de CO2-uitstoot verminderen? Tree to Be denkt van wel. Deze organisatie ziet veel heil in een aanpak die het Ecological Recovery as a Service noemt. Datacenters kunnen hierbij een sleutelrol spelen. Adit Ram van Tree to Be legt uit hoe.

‘HET BESCHIKBAAR STELLEN DOOR DATACENTERS VAN RUIMTE, REKENKRACHT OF OPSLAGCAPACITEIT ZOU AL HEEL NUTTIG ZIJN’

DCW JULI Klimaat

19

ADIT RAM EEN VAN DE OPRICHTERS VAN TREE TO BE TEKST

Vrijwel iedereen voelt de urgentie van de ­klimaatverandering en het feit dat we samen iets moeten doen. Een van de dingen die ons

‘DATACENTERS KUNNEN RESTWARMTE-INITIATIEVEN VERRIJKEN DOOR DE KOPPELING TE MAKEN MET BOMEN’

direct raakt is het feit dat de biodiversiteit aan het verdwijnen is: voor iedere boom die geplant wordt, verdwijnen er weer twee. En hierin zijn alle mooie, grootschalige initiatieven

Wereldwijd hebben we te maken met circa

TRIAS ENERGETICA

om bomen te planten in meegenomen.

twee miljard hectare aan gedegradeerd land.

Het welbekende principe van de Trias Energeti-

Dat twee maal het oppervlak van Europa.

ca is na ruim 40 jaar toe aan vernieuwing waar-

GEEN DRUK OP DE KNOP

Onder gedegradeerd land verstaan we extreem

bij naast vermijden, besparen en duurzaam

Helaas is klimaatverandering niet met een druk

droge gebieden, uitgeputte bodems en bescha-

opwekken, ruimte is voor een vierde pijler,

op de knop op te lossen. Dit komt omdat

digd land als gevolg van onder andere

namelijk: herstellen: Om echt klimaatneutraal

klimaatverandering een samenkomst van ­

niet-duurzaam landgebruik, grondstofwinning

te zijn, is het terugdringen van broeikasgassen

omstandigheden is. Naast de natuurlijke cycli

en ontbossing. Deze gronden vinden we niet

niet het enige dat we kunnen doen. Dit is

zijn er ook effecten die het resultaat zijn van de

alleen in verre tropische gebieden, maar ook

slechts een eerste stap. Samen dienen we te

moderne samenleving die altijd zwaar heeft

dichterbij huis. Denk aan Portugal, Spanje - en

zorgen dat de ecosystemen optimaal kunnen

geleund op (over-)exploitatie van natuurlijke

ook Nederland.

blijven functioneren.

ken dat door het verdwijnen van bomen de

Ondanks de vele initiatieven en het wel dege-

Als we in staat zijn de hiervoor genoemde

temperatuur hoger wordt. Dit noemen we ook

lijk groter wordende draagvlak moet nog veel

gedegradeerde gebieden te herstellen én

wel het hitte-eiland effect. Hogere temperatu-

werk verzet worden om mensen bewust te

tegelijkertijd nog niet gedrogeerde gebieden in

ren zorgen ook voor het feit dat we meer ener-

maken van de gevolgen van het verlies aan

stand weten te houden, dan geeft dit de

gie gaan gebruiken om te koelen. Bomen zijn

biodiversiteit. Dit moet bovendien gebeuren op

mogelijkheid om onze leefomgeving klimaat-

ook natuurlijke buffers voor wateropvang. We

een manier zonder dat men enkel en alleen op

bestendig te maken en te behouden.

zien dat door een gebrek aan bomen er een

angst inspeelt of juist weerstand oproept. Hier-

‘peak load’ ontstaat bij de bodem, rivieren en

bij speelt als extra probleem dat veel mensen

Vanuit Tree to Be zien wij tal van mogelijk­

zeeën waarvan we steeds meer de gevolgen

en organisaties door de bomen het bos niet

heden:

merken.

meer zien. Dit is een gevolg aan de veelheid

bronnen. In steden is het bijvoorbeeld te mer-

aan meningen, visies, richtingen en oplossin-

• Bosherstel en – uitbreiding

Bomen zijn een bewezen ‘technologie’ en zijn

gen die worden aangereikt. Feit is echter wel

• Beschermen en versterken van mangrove-

bovendien de enige écht duurzame technolo-

dat natuurlijke ecosystemen de basis van ons

gie om veel problemen als gevolg van onze

bestaan zijn en dat biodiversiteit daarin een

klimaatuitdagingen te helpen oplossen. Ze

sleutelrol speelt.

geven ons lucht, water en voeding. Ze vermin-

bossen (natuurlijke storm-barrières) • Duurzame

landbouwsystemen

bouw)

deren fijnstof, voorkomen erosie, gebruiken CO2 voor hun groei en koelen de omgeving en daarmee de planeet. Geen wonder dat klimaatwetenschappers meer en meer het ­ belang zijn gaan inzien van bomen en bossen.

OVER TREE TO BE Tree to Be ontwikkelt concepten en programma’s waarmee bewustwording in het kader van bomen en bossen wordt gecreëerd. Samen met het bedrijfsleven co-creëren we concep-

DC PEOPLE LEVERT ÉÉN PROFESSIONAL OF EEN HEEL TEAM

ten waarin de verbinding wordt gelegd tussen herstelactiviteiten voor het ecosysteem en bedrijfsvraagstukken. Bij alle concepten gaat Tree to Be uit van het integreren van drie ­elementen: kennis, inspiratie en actie.

zoals

­agroforestry (combinatie van bos- en land-

www.dc-people.nl

+31 20 82 03 018

20

DCW JULI Klimaat

systemen gestart. Sommige zijn klein,

Of deel als datacenter zaailingen of ‘seed

­andere juist groot, soms zitten ze bij u en

bombs’ uit aan buurtbewoners en maak

• Voedselbossen (veelal in lokale gebieden

mij om de hoek, in andere gevallen juist ver

hier een publiekscampagne van.

met eetbare soorten, zoals diverse fruit-

weg. Al deze projecten hebben veel baat bij

soorten en kruiden)

kennis, bewustwording en middelen. Het

TALLOZE VOORDELEN

zou geweldig zijn als een of meer datacen-

De voordelen voor datacenters en hun klanten

DATACENTERS EN ERAAS

ters - bijvoorbeeld - een herstelproject rond

en toeleveranciers is eigenlijk te groot om hier

De impact die datacenters kunnen hebben is

mangrovebossen zou omarmen. Of een

allemaal te noemen. Een paar punten wil ik er

enorm aangezien de thema’s rondom energie,

project voor bosbescherming of duurzame

desondanks uitpikken:

warmte, CO2 en verstoorde weerspatronen

landbouw, zodat deze zich structureel kun-

• Veel meer groen in de steden (minibossen en parken)

belangrijke gespreksonderwerpen zijn. Wij wil-

nen blijven ontwikkelen.

• Door bomen en andere natuurlijke syste-

len samen met de datacentersector kijken hoe

• Maak bestaande duurzaamheidsinitiatieven

men als bron voor oplossingen te zien in

deze op een positieve manier een sleutelrol

zichtbaar - Het thema ‘restwarmte’ krijgt in

plaats van iets vanzelfsprekends, kunnen

kan spelen bij ERaaS, ofwel Ecological Recovery

de datacentersector terecht veel aandacht.

veel kansen worden gecreëerd.

as a Service.

Zo lopen er diverse onderzoeksprojecten

• Met ERaaS kan de datacentersector op een

om deze restwarmte nuttig in te zetten

positieve en inhoudelijke manier veel

Vanuit ERaaS zijn er diverse mogelijkheden

voor onder andere gebouwen en de glas-

­impact hebben op de maatschappij en de

waaraan datacenters (en hun toeleveranciers

tuinbouw. Voor het grote publiek is dit nog

uitdagingen die we hebben in het kader van

en klanten) kunnen bijdragen. Ter inspiratie

redelijk onzichtbaar en dit zal waarschijnlijk

noem ik hier een aantal richtingen:

ook zo blijven. De reden is dat het veelal om

• ERaaS ondersteunt de sector doordat er

ecosysteemherstel.

systemen gaat die zich in controlekamers

mooie samenwerkingen kunnen ontstaan.

• Meten is weten - Er is nog veel wat we niet

en dergelijke bevinden. Door deze initiatie-

Dit kan zelfs de werkgelegenheid bevorde-

weten. Op allerlei gebieden is er nog veel

ven op een inspirerende manier te commu-

behoefte aan het beter in kaart brengen

niceren aan het grote publiek, kunnen we

• Er ontstaat meer bewustwording over het

van onder andere weerspatronen, water–

meer bewustwording creëren, wat uitein-

belang van ecosystemen voor onze activi-

en bodemkwaliteit, maar ook de mate van

delijk zal helpen bij het vergroten van het

teiten in de maatschappij: van voedsel­

CO2-afvang door ecosystemen. Datacenters

vertrouwen van het grote publiek dat we op

productie tot bescherming van kwetsbare

kunnen samen met hun eigen ecosysteem

een positieve manier met het klimaat bezig

actief bijdragen aan dergelijke data-driven

zijn en dat deze maatregelen ook nuttig en

• Met de nieuwe pijler bij het principe van

projecten door een faciliterende rol te

zinvol zijn. Datacenters kunnen restwarmte-­

Trias Energetica kunnen datacenters een ­

­spelen. Het beschikbaar stellen van ruimte,

initiatieven verrijken door de koppeling te

­leiderschapsrol nemen in een sector waar

rekenkracht of opslagcapaciteit zou al heel

maken met bomen. Dit zijn immers natuur-

innovatie altijd al een kernbegrip is ge-

nuttig zijn.

lijke warmtewisselaars. We kunnen dan

weest. ■

• Actief ecosysteemherstel - Wereldwijd zijn

­bijvoorbeeld denken aan het planten van

al honderden herstelprojecten rond eco­

bomen in de buurt van het datacenter.

‘HELAAS IS KLIMAATVERANDERING NIET MET EEN DRUK OP DE KNOP OP TE LOSSEN’

ren.

leefgebieden voor mens en dier.

DCW JULI Klimaat

OVEREENKOMSTEN TUSSEN BOMEN EN ICT In plaats van de nadruk te leggen op de negatieve impact op ons klimaat en op onze maatschappij, vinden wij het juist interessant om te kijken hoe bepaalde sectoren een sleutelrol kunnen spelen bij het vinden van oplossingen. We hebben hierbij gekeken naar sectoren die middenin de maatschappij staan. Al snel kwamen we uit bij datacenters en ICT. Met name vanwege grote trends als de opkomst van cloud, het verband tussen digitalisering en (duurzame) energiebehoefte en de groter wordende rol van datacenters als onderdeel van stedelijke gebieden.

De discussie omtrent restwarmte, die we dankzij gesprekken met insiders op het spoor zijn gekomen, konden wij vrijwel meteen plaatsen, omdat warmte een grote rol speelt bij klimaatverandering. Ook de activiteiten van Microsoft waren voor ons een inspirerend voorbeeld. Het bedrijf is al jaren bezig met initiatieven die bijdragen aan ecosysteemherstel.

Men ziet ook kansen om AI in te zetten bij het aanpakken van klimaatverandering.

Het verhaal werd voor ons compleet toen wij ontdekten hoeveel overeenkomsten bomen hebben met diverse ICTthema’s, wat we bovendien op een leuke manier in de vorm van story-telling kunnen gebruiken: • Resource sharing - bomen delen via een complex systeem van wortels en schimmels vitale voedingsstoffen, water en mineralen. Dit kunnen ze doen over grote afstanden.

• Connectivity - bomen communiceren met elkaar en de omgeving waarin ze elkaar kunnen waarschuwen. Dit doen ze onder andere door middel van elektrische signalen.

• Cooling – bomen zijn een natuurlijke warmtewisselaar.

Ze koelen de omgeving door middelen van onder andere waterverdamping op het bladerdek, schaduwvorming en reductie van zonnestraling door het katalyseren van wolkenformaties.

BINNEN TWEE UUR DUIDELIJKHEID OVER INVULLING BENODIGDE SPECIALISTEN

www.dc-people.nl

+31 20 82 03 018

21

22

DCW JULI RAPPORT

NIEUW RAPPORT DDA:

‘NEDERLAND EUROPEES KOPLOPER DATACENTERS’ Nederland heeft met Amsterdam de grootste datacenter hub in Europa in handen.

De Amsterdamse markt groeide in 2018 met 20% in aantal MW. Daarmee schiet Amsterdam voormalig koploper Londen voorbij. Dat blijkt uit het rapport ‘State of the Dutch Data Centers 2019’ dat de Nederlandse brancheorganisatie Dutch Data Center Association (DDA) onlangs presenteerde in het datacenter van Systemec in Venlo. Ger Koopmans, plaatsvervangend Gouverneur van de Koning in Limburg, nam de eerste versie van het rapport in ontvangst.

Dit onderzoek naar de Nederlandse datacentermarkt werd dit jaar voor

“Vergeleken met de andere Europese koplopers Londen, Frankfurt en

de vijfde maal uitgevoerd. Net als in voorgaande jaren groeide de

Parijs heeft Amsterdam een unieke combinatie van colocatie en hyper-

Nederlandse markt ook in 2018 weer met dubbele cijfers: het totale

scale datacenters”, zegt Stijn Grove, algemeen directeur van de DDA. Hij

vermogen in MW nam 18% toe. De 189 Nederlandse colocatie-data-

is dan ook niet verbaasd over de nummer 1-positie: “Nederland, en in

centers beslaan gezamenlijk inmiddels 369.000 m2 datavloer. Het

het bijzonder Amsterdam, wordt door de uitstekende connectiviteit en

zwaartepunt hiervan ligt in de regio Amsterdam: zo’n 72% van alle

het volwaardige ecosysteem gezien als Digital Gateway to Europe. Met

datacenters is hier te vinden. De afgelopen 8 jaar kende deze regio een

de jarenlange dubbele groeicijfers was het een kwestie van tijd dat

gemiddelde jaarlijkse groei van 18,5% in capaciteit.

Amsterdam de andere hubs zou inhalen.”

DCW JULI Rapport

23

VAN DE REDACTIE TEKST

DIGITAL AWARENESS Het ‘State of the Dutch Data Centers’-rapport werd uitgereikt tijdens de Nationale Datacenter Dag, die de DDA voor de vijfde keer organiseerde. “We worden elke dag meer en meer afhankelijk van data”, zegt Grove, “maar de meeste mensen zijn zich niet bewust van wat er gebeurt ‘behind the screens’.”

Op de Nederlandse Nationale Datacenter Dag openen datacenters die bij de DDA zijn aangesloten hun deuren voor het publiek, dat zo een kijkje achter de schermen van het internet krijgt. Een van de deelnemende datacenters is Systemec in Venlo, waar Jos Derkx algemeen directeur is. “Wij merken dat bewustwording rondom data in de samenleving toeneemt”, aldus Derkx. “Traditionele bedrijven zijn steeds actiever bezig met hun digitale transformatie, en kunnen daarvoor overal in Nederland terecht bij datacenters om hun bedrijfskritische infrastructuur professioneel te laten huisvesten.”

Het rapport laat zien dat de vraag naar datacenter diensten overal toeneemt: landelijk groeide het totale datavloer oppervlakte met zo’n 20%. Het belang van de digitale wereld wordt dan ook steeds duidelijker: onze economie is een digitale economie geworden. Ontwikkelingen zoals AI, 5G en quantum computing zullen zorgen voor nog veel meer data dan we tot nu toe gezien hebben. Deze technische innovaties zijn alleen mogelijk mits er een sterke, efficiënte en

‘VERGELEKEN MET DE ANDERE EUROPESE KOPLOPERS HEEFT AMSTERDAM EEN ­UNIEKE COMBINATIE VAN COLOCATIE EN HYPERSCALE DATACENTERS’

veilige digitale fundering is. Datacenters zijn daar een essentieel onderdeel van en hun bijdrage aan die digitale wereld wordt steeds zichtbaarder.

JUISTE RICHTING De groei van de markt brengt naast kansen ook uitdagingen met zich mee, bijvoorbeeld op het gebied van energiedistributie en beschikbaarheid van groene stroom. Het stroomverbruik van datacenters is een veelbesproken onderwerp. Datacenters hebben in de afgelopen jaren dan ook vele acties ondernomen door te investeren in duurzame energieoplossingen en het gebruik van groene stroom: inmiddels gebruikt 80% van de DDA-deelnemers uitsluitend groene stroom.

Een ander belangrijk onderwerp omtrent energie is datacenter restwarmte. De DDA is actief betrokken bij het versnellen van restwarmte projecten waarin datacenters een rol spelen. Inmiddels hergebruikt 46% van de DDA-deelnemers hun restwarmte, 13% is betrokken bij de uitrol van een warmtenetwerk, en meer dan 33% van de deelnemers heeft restwarmte hergebruik plannen voor de nabije toekomst. Het is dus absoluut een hot topic voor de Nederlandse datacenters. Maar, er is werk aan de winkel volgens Stijn ­Grove. “Zowel voor de datacenters als voor netbeheerders, energie-

GROEI JIJ MET ONS MEE ALS DATACENTER PROFESSIONAL?

leveranciers en regionale overheden, is het echt tijd om restwarmte van datacenters in te zetten, en daarmee een bijdrage te leveren aan de energietransitie. Als grootste datacenterhub van Europa is het tijd voor Nederland om ook hierin voorop te gaan lopen.” ■

www.dc-people.nl

+31 20 82 03 018

24

DCW JULI SECURITY

BELANGRIJKE ROL VOOR DATACENTERS IN NIEUW ONDERZOEKSPROGRAMMA

TIEN MILJOEN VOOR VEILIG INTERNET OF THINGS Apparaten die zijn verbonden met internet, zoals zelfrijdende auto’s en intelligente thermostaten, vormen een steeds grotere bedreiging voor onze privacy en veiligheid. Het beschermen hiertegen vereist een fundamentele aanpak die dringend nodig is. Een nationaal onderzoeksproject met ruim 45 partijen – universiteiten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheid – geleid door TU Eindhoven gaat de komende jaren onderzoek doen naar deze aanpak, door technisch onderzoek te combineren met juridische en criminologische benaderingen. Het project wordt voor bijna tien miljoen euro gesubsidieerd door NWO in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda.

Van een internet dat puur bestaat uit met

tische aanpak is nodig, met bijvoorbeeld regels

elkaar verbonden computers ontstaat in snel-

voor het ontwerp en beheer van IoT-systemen,

treinvaart een internet waaraan apparaten ver-

om grip te krijgen op dit probleem.”

bonden zijn, zoals auto’s, boeken of koelkasten, maar ook sensoren, slimme huissystemen en

Etalle leidt het onderzoeksproject ‘An Internet

complete energiecentrales. Dit Internet of

of Secure Things – INTERSECT’ met ruim 45

Things bevat naar verwachting in 2030 wereld-

­aangesloten instellingen en bedrijven dat de

wijd 75 miljard gekoppelde apparaten. Gege-

eerste aanzet moet geven tot ‘een blauwdruk’

ven het feit dat er weinig controle is op de ont-

voor het ontwerp, beveiliging en beheer van

wikkeling ervan, brengt de omvang van de

IoT-systemen. Doordat in het project zowel

technologie een groot veiligheidsrisico met

­universiteiten, overheid, bedrijfsleven en maat-

zich mee.

schappelijke organisaties bij elkaar komen, kan de aanpak zowel technisch, als juridisch en

KEERPUNT

­criminologisch benaderd worden. Ook kan hier-

Volgens Sandro Etalle, hoogleraar cybersecurity

door een breed toepassingsgebied onderzocht

aan de TU Eindhoven, zijn we op een keerpunt

worden, met bijvoorbeeld gezondheid, ener-

in de geschiedenis aanbeland. “Als we nu niets

gie, mobiliteit en slimme steden.

doen, lopen we het risico overrompeld te worden door een technologie die we niet overzien of controleren en onze privacy en cyberveiligheid geheel ondermijnt.”

‘ALS WE NU NIETS DOEN, LOPEN WE HET RISICO

Als oplossing voldoen huidige ad hoc veilig-

OVERROMPELD TE WORDEN DOOR EEN TECHNOLOGIE

heidsmethodes als virusscanners of firewalls niet meer, aldus Sandro Etalle. “Een systema­

DIE WE NIET OVERZIEN OF CONTROLEREN’

DCW JULI security

25

VAN DE REDACTIE TEKST

DEELNEMERS

Security, Secura, Siemens, Signify, Simac

men op te lossen door wetenschappers, bedrij-

Het project INTERSECT ontvangt bijna tien

Techniek, SURFnet, Synopsys, Technolution,

ven en maatschappelijke organisaties bij elkaar

­miljoen euro binnen het programma van de

Verum Software Tools.

te brengen. De onderwerpen zijn aangedragen

Nationale Wetenschapsagenda: Onderzoek op

door de Nederlandse bevolking. Gezamenlijk

Routes door Consortia (NWA-ORC). Behalve de

WETENSCHAPSAGENDA

ontvangen de 17 NWA-projecten dit jaar 61

TU/e zijn de volgende instellingen en bedrijven

De Nationale Wetenschapsagenda (NWA) is

miljoen euro. ■

betrokken:

bedoeld om urgente maatschappelijke proble-

• Universiteiten, onderzoeksinstellingen en hogescholen: Vrije Universiteit Amsterdam, Radboud Universiteit Nijmegen, Technische Universiteit Delft, Universiteit Twente, Tilburg University, Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving, Fontys Hogeschool, Hogeschool Leiden, Hogeschool van Amsterdam, TNO. • Overheid:

Ministerie

van

Binnenlandse

­Zaken.

• Organisaties: Consumentenbond, Stichting Internet

Domeinregistratie

Nederland

(SDIN)

TOE AAN EEN NIEUWE STAP IN JE DATACENTER CARRIERE?

• Bedrijven: BDO Advisory, Brainport Development, Bosch Security Systems, Centric, Compumatica secure networks, Fourtress, ICT

Automatisering,

Océ-Technologies,

Omron Europe, Oracle, Philips, Qbit Cyber ­

www.dc-people.nl

+31 20 82 03 018

26

DCW JULI UPS

DYNAMISCHE UPS OP BASIS VAN VLIEGWIELTECHNOLOGIE

HITEC’S DRUPS-AANPAK BIEDT KANSEN VOOR DC’S Het elektriciteitsnet zoals we dat kennen, is ooit ontworpen voor twee toepassingen: licht en kracht.

Anders gezegd: voor de gloeilamp en de elektrische motor. Tegenwoordig blijkt dat deze infrastructuur niet erg geschikt is voor de nieuwe digitale economie, waar we compleet afhankelijk zijn van data. Het net heeft een lagere betrouwbaarheid dan wat noodzakelijk is voor de kritische infrastructuur.

Om datacenters en andere kritische toepassin-

middel van vliegwielen. HITEC Power Protec­

MAGNETISCH KOPPELEN

gen te voorzien van een continue netspanning,

tion heeft een andere aanpak bedacht, het

Dit wordt ook mogelijk gemaakt door de

worden UPS-systemen gebruikt ofwel Uninter-

zogenaamde DRUPS-systeem.

generator magnetisch te koppelen met een vliegwiel. Zo kan de energie die het vliegwiel

ruptible Power Supplies, ook wel ‘no-breaks’ genoemd. Deze systemen zorgen ervoor dat

De letters DRUPS staan voor Diesel Roterende

bezit over worden gedragen aan de generator.

wanneer het net (plotseling) niet meer

UPS. In een DRUPS fungeert een synchrone

Voordat de energie van het vliegwiel ‘op’ is,

beschikbaar is er toch een continue stroom-

motor cq. generator samen met een smoor-

wordt er een dieselmotor gestart. Deze wordt

voorziening is.

spoel als een netfilter. Het voorkomt dat har-

mechanisch gekoppeld aan de generator. Is

monische vervorming in de belastingstroom

deze koppeling eenmaal tot stand gebracht,

DRUPS

wordt terug gevoed naar het net. Ook wordt

dan wordt de generator dus aangedreven door

Een UPS heeft een energiebron waarin tijdelijk

de netspanning gestabiliseerd en wordt de

de dieselmotor. Het datacenter ondervindt

energie wordt opgeslagen, die meteen kan

power factor verbeterd. Bij onderbrekingen in

geen enkele onderbreking tijdens dit proces. In

worden gebruikt als het net uitvalt. Als ener-

het net zal de synchrone motor meteen als

feite vormt een DRUPS-systeem een naadloze

giebron kunnen verschillende technologieën

generator

integratie van een stand-by diesel generator

worden ingezet. Vaak zijn dat batterijen of

­belasting van een continue spanning te blijven

accu’s. Het is ook mogelijk om gebruik te

voorzien.

functioneren

om

de

maken van mechanische energieopslag door

kritische

en een UPS-systeem.

GEEN BATTERIJEN Wat hierbij opvalt, is dat het DRUPS-systeem geen batterijen gebruikt. Met als gevolg dat

‘HET DRUPS-SYSTEEM HEEFT EEN RENDEMENT DAT GELIJKWAARDIG IS AAN DE ZOGENAAMDE STATISCHE UPS-SYSTEMEN, ZO’N 96 TOT 97%’

het gehele systeem zo’n 40 tot 50% minder vloeroppervlak in beslag neemt dan een UPS die wél is voorzien van batterijen.

Het DRUPS-systeem heeft een rendement dat gelijkwaardig is aan de zogenaamde statische

DCW JULI ups

27

VAN DE REDACTIE TEKST

hoger. Hierdoor zullen fouten (kortsluitingen) in de distributie minder problemen opleveren.

HITEC Power Protection voorziet ook in DRUPS-systemen op middenspanningsniveau (10kV of 22kV). Op die manier kan bijvoorbeeld ook een complete middenspanningsring worden beschermd tegen verstoring vanaf het net.

Een goede oplossing voor faciliteiten met meerdere gebouwen (denk aan ziekenhuizen, of fabrieken) of bijvoorbeeld verkeerstunnels.

65 JAAR Alhoewel HITEC al heel lang dit soort systemen bouwt, is een aantal jaren geleden een nieuwe product range geïntroduceerd: de PowerPRO2700. Deze unit is in feite een opsomming

Principe van het DRUPS-systeem van HITEC Power Protection.

van alle kennis en kunde die bij HITEC in de laatste 65 jaar is opgebouwd. Dat levert een UPS-systemen, zo’n 96 tot 97%. Tijdens het

KORTSLUITSTROOM

gebruik hoeven er geen batterijen uitgewis-

Een

zeer betrouwbaar mechanisch ontwerp op, het

waarbij lagerproblemen tot het verleden beho-

seld te worden, iets wat bij statische UPS-­ DRUPS-systeem is de beschikbare kortsluit-

ren. Zo behoeft het systeem pas een revisie na

systemen iedere 5 à 8 jaar noodzakelijk is.

10 jaar continu gebruik. Dat reduceert de onder­

ander

belangrijk

voordeel

van

stroom aan de uitgang. Die is zo’n 10 tot 15

Overigens is de levensduur van het DRUPS-­ keer de nominale stroom. Bij statische UPS-­ houdskosten significant. Ook het na-smeren systeem 25 tot 30 jaar, een stuk hoger dan dat

systemen is dat 2,2 keer nominaal. Bij het

van lagers is geautomatiseerd, waardoor de

van statische UPS-systemen.

DRUPS-systeem ligt dat dus een factor 5 tot 7

kans op fouten wordt geminimaliseerd.

28

DCW JULI ups

Verder heeft de unit veel ingebouwde senso-

sië, China, en Taiwan alsmede een uitgebreid

duurzame energiebronnen veranderen de

ren om temperatuur, trillingen en de conditie

netwerk van distributeurs.

manier waarop energie wordt gedistribueerd en verbruikt. De toenemende wereldwijde

van de lagers te meten. Hiermee kan een omschakeling worden gemaakt van ‘time

HITEC Power Protection heeft wereldwijd meer

energievraag zal tot 2040 toenemen met 37%

based’ onderhoud naar ‘condition based’

dan 2.000 systemen geïnstalleerd in meer dan

en deze zal zich na 2040 stabiliseren. De

onderhoud.

60 landen welke een gezamenlijk vermogen

wereldwijd toenemende vraag naar energie

leveren van ruim 3100 Megawatt aan continue

stijgt ieder jaar enkele procenten en belast de

HITEC Power Protection kan ook voorzien in

energie. Hiermee is HITEC een van de belang-

bestaande energienetwerken zwaar waarbij

turn-key oplossingen waarbij meegedacht

rijkste aanbieders op het gebied van dynami-

de betrouwbaarheid terugloopt. Een gevolg

wordt in de ontwerpfase, installatie, inbedrijf-

sche UPS-oplossingen die kritische processen

hiervan is een toenemende vraag naar

stelling en onderhoud. Voor maximale flexibili-

van geconditioneerde en continue energie

continue, kwalitatief hoogwaardige energie­ ­

teit kunnen de units ook in containers worden

voorzien. Of het nu gaat om de continue ener-

oplossingen.

opgesteld voor tijdelijke opstellingen of loca-

gievoorziening van de langste treintunnel ter

ties waar geen gebouw beschikbaar is.

wereld door de Zwitserse Alpen, om betrouw-

Een probleem van het gebruik van duurzame

bare energievoorziening van een zeer modern

energie is, dat deze energie niet altijd geleverd

NEDERLAND

datacenter in Singapore of om kwalitatief

kan worden. Schijnt de zon bijvoorbeeld nau-

Het hoofdkantoor en de productielocatie van

hoogwaardige

welijks, dan wordt er minder zonne-energie

HITEC Power Protection zijn gevestigd in Alme-

werelds grootste halfgeleiderfabriek in China.

energievoorziening

van

’s

opgewekt en daardoor minder opgeslagen. Dit probleem wordt opgelost door de mogelijk-

lo. Klanten worden wereldwijd bediend door dochterondernemingen in de Verenigde Sta-

TOEKOMSTVISIE

heid

ten, Groot-Brittannië, Rusland, Spanje, Malei-

Elektrificatie en het groeiende aandeel van

gewonnen stroom slim opgeslagen wordt. Als

van

energieopslag,

waarbij

eerder

kennisintensieve aanbieder van oplossingen

‘HITEC POWER PROTECTION KAN OOK VOORZIEN IN TURN-KEY OPLOSSINGEN WAARBIJ MEEGEDACHT WORDT IN DE ONTWERPFASE, INSTALLATIE, INBEDRIJFSTELLING EN ONDERHOUD’

op het gebeid van kinetische energieopslag heeft HITEC de intentie nieuwe en innovatieve producten te ontwikkelen die passen bij de veranderende energiemarkt en de behoefte van grootzakelijke afnemers. ■ Meer info: www.hitec-ups.com.

DCW JULI NETWERKEN

29

VAN DE REDACTIE TEKST

GLASVEZELSECTOR WERKT SAMEN AAN TOEKOMST­ BESTENDIGE NETWERKEN De Nederlandse glasvezelsector kwam op 18 juni samen in Zwolle tijdens de Fiber Vakdag.

Onderwerp van gesprek: toekomstbestendige glasvezelinfrastructuren. Deze dag werd voor het tweede jaar op rij georganiseerd om alle stakeholders van de sector bij elkaar te brengen.

Dat is hard nodig, stelt de sector zelf, want de

bestendige glasvezelnetwerken werd in twee

Vakdag een zogeheten ‘glasvezel-helpdesk’

komende jaren zal de vraag naar datanetwer-

paneldiscussies belicht. Deze panels werden

beschikbaar. Deze helpdesk was speciaal

ken met zeer hoge capaciteiten snel groeien.

begeleid door Jaap van Till, die tijdens zijn car­

bedoeld voor glasvezelinitiatieven die op zoek

De verwachting is dat in ieder geval tot 2026

rière als netwerkexpert onder ander het SURF-

zijn naar advies van experts, bijvoorbeeld over

de behoefte aan zogenaamde downstream-­ net 4-netwerk en het Netherlands Armed For-

de aanleg van een netwerk, juridische kwes-

capaciteit op netwerken jaarlijks met 40% of

ces Integrated Network (NAFIN) ontwierp. Aan

ties of het ontwerp van het netwerk.

meer zal toenemen. Die behoefte wordt

de panels nam een aantal stakeholders deel.

gevoed door nieuwe diensten voor consumen-

Tot slot staat tijdens de Fiber Vakdag niet alleen

ten en de groei van bestaande diensten zoals

REGIONALE EN LOKALE INITIATIEVEN

de inhoud centraal, maar ook het leggen van

4K streaming video. Ook de steeds bredere

Tijdens de Fiber Vakdag is ook aandacht

onderlinge verbindingen. De gehele dag is een

adoptie van cloud en andere zakelijke digitale

besteed aan de vele regionale en lokale initia-

uitgebreide meeting place geopend, waar

diensten draagt bij aan deze groei.

tieven die zijn opgezet door bewoners van

allerlei partijen uit de sector en stakeholders de

gebieden waar geen FTTH-glasvezelnetwerk

gelegenheid hebben om elkaar te ontmoeten.

SLEUTELROL

beschikbaar is. Deze initiatieven hebben wisse-

Ook kunnen bezoekers van de Fiber Vakdag

Glasvezelnetwerken spelen een sleutelrol in

lend succes en kunnen een steun in de rug

makkelijk met elkaar kennismaken tijdens

deze ontwikkelingen. De Fiber Vakdag bood

goed gebruiken. Daarom was tijdens de Fiber

speeddate sessies. ■

daarom ook dit jaar weer een platform om alle relevante economische en maatschappelijke effecten van glasvezelnetwerken te belichten.

Zo sprak Vincent Locht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat over de voortgang van het vorig jaar door het kabinet-Rutte III gelanceerde Actieplan digitale connectiviteit.

FCA-voorzitter Lex Wils benadrukte op zijn beurt de noodzaak van onderlinge samenwerking tussen glasvezelnetwerken en welke stappen daartoe al zijn gezet.

ECONOMISCHE BETEKENIS De economische betekenis van glasvezel en de noodzaak voor meer kwalitatieve, toekomst-

DC PEOPLE VOORZIET UW DATACENTER VAN ERVAREN PROFESSIONALS

www.dc-people.nl

+31 20 82 03 018

30

DCW JULI ENERGIE

5G EN ENERGIE-­ EFFICIËNTIE MOETEN HAND IN HAND GAAN

DCW JULI energie

31

ERIC LECALVEZ VICEPRESIDENT TELECOM SEGMENT EN STRATEGIC GLOBAL TELECOM CLIENTS BIJ VERTIV TEKST

In 1995 verhuisde ik van Parijs naar Londen. Ik wilde graag bijhouden wat er in Frankrijk gebeurde, maar dat viel nog niet mee. Het internet stond nog in de kinderschoenen. Ik was dus aangewezen op de Franse kranten, maar dat vereiste wel een trip naar een gespecialiseerde krantenkiosk in een ander deel van Londen om een exemplaar van Le Figaro of Le Monde te bemachtigen. Nu, twintig jaar later, lees ik desgewenst alle Franse kranten en ontvang ik alle Franse zenders op mijn smartphone in kleur.

Er is in die ruim twee decennia dus veel bereikt. En met de 5G-netwer-

beveiligd zijn en veel kwetsbaarder voor externe krachten. Streaming

ken voor de deur begint de telco-industrie aan een volgende grote en

van HD-video is een van de meest zichtbare toepassingen hiervan –

veelbelovende investering. Daarbij is er niet altijd een scherp oog voor

hierbij tolereert de eindgebruiker geen latency-problemen, dus zowel

een bepaald aspect: het energieverbruik. Als we dat niet goed regelen,

om redenen van de gebruikerservaring als vanwege de kosten voor de

lopen we de kans dat de we financiële voordelen van 5G helemaal niet

provider moet de content dichter bij de gebruiker gebracht worden.

halen.

2. Minder CO2-uitstoot - Energieverbruik komt steeds minder voor rekeIn de nabije toekomst gaat het om twee dingen: energie in de vorm van

ning van de fysieke wereld en steeds meer van de digitale omgeving.

elektriciteit en connectiviteit. Het internet of things gaat de vierde

Het positieve hiervan is dat het nieuwe telecomnetwerk de ecologi-

industriële revolutie teweegbrengen en energie zal daarvan de motor

sche footprint van de eindgebruiker zal verminderen, bijvoorbeeld

zijn. En net als met de meeste technologische trends hangt er een prijs-

omdat hij minder hoeft te reizen. Omdat het netwerk echter meer

kaartje aan. Connectiviteit heeft een grote behoefte aan energie. En

plaatsen moet bereiken en meer kracht moet hebben om dat bereik te

naarmate de connectiviteit toeneemt, neemt ook het energieverbruik

bieden, zal dit een aanzienlijke toename van het energieverbruik ver-

toe. De businesscase voor de operator is het vinden van de balans

oorzaken.

­tussen de idyllische wereld van grootschalige, draadloze connectiviteit en de enorme hoeveelheid energie die nodig is om dit te realiseren.

Het recente SMARTer 2030-rapport van Accenture voor GeSI voorspelde dat, ondanks de verwachte groei van de ICT-sector, inclusief mobiele

DRIE UITDAGINGEN

operators, de relatieve CO2-uitstoot naar verwachting in 2030 rond de

De infrastructuur van nieuwe telecomnetwerken kent in dit verband

twee procent van de totale mondiale emissie zal liggen. Nog belang­

een drietal uitdagingen:

rijker is dat het toekomstige emissiereductiepotentieel voor CO2-­ uitstoot van de ICT-sector als geheel, inclusief mobiel, in 2030 geschat

1. Decentralisatie - Het behoud van betrouwbaarheid van telecomnet-

wordt op 20 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot.

werken wordt lastiger nu cruciale functies dichter naar de eindgebruiker worden gebracht. Netwerkfuncties worden verplaatst van de gecentra-

Terwijl ik dit schrijf, staken er elke week tot wel 700.000 schoolkinderen

liseerde locaties naar de service-community, waar ze minder fysiek

in vijfhonderd steden over de hele wereld vanwege de klimaat­

Contain cost at the infrastructure layer Power Cooling

Lighting

Telco/ICT Equipment

32

DCW JULI energie

verandering. De ironie is volgens mij dat deze generatie de meeste

Het beheersen en verminderen van kosten op de infrastructuurlaag is

behoefte heeft aan digitale informatie, maar dat niet inziet. Wat dit

op meerdere manieren aan te pakken. Onze ervaring met het werken

echter aantoont, is dat de druk om de afhankelijkheid van traditionele

met operators is dat vanaf het moment dat ze weten hoe een best

energiebronnen te verminderen en schonere, duurzamere energie te

practice er feitelijk uitziet, het van fundamenteel belang is om te begrij-

gebruiken, niet alleen zal toenemen maar ook in veel van de MVO-ver-

pen hoe deze kan worden geïmplementeerd. Het uitwisselen van fysie-

klaringen van de operators aanwezig zal zijn. Hoe de operator daarin

ke componenten zal zeker helpen, maar zal waarschijnlijk een meer

presteert, zal waarschijnlijk een sterke factor worden in de merkkeuze

incrementele en stapsgewijze route vereisen.

voor deze generatie.

Als iets niet kan worden gemeten, kan het ook niet worden verbeterd.

3. Digitalisering - Door digitalisering kan de energie-infrastructuur

Site auditing en -meting bieden in dat verband mogelijkheden voor een

­profiteren van het nieuwe netwerk op het gebied van efficiëntie en is

holistische benadering. Prestatie-visualisatiehulpmiddelen analyseren

energie niet een noodzakelijk kwaad om functies te ondersteunen,

de gegevens en presenteren een nuttige realtime analyse van verbruik

maar een functie zelf.

en prestaties. Het correct interpreteren van de bevindingen is daarom de sleutel tot een positief resultaat. Dit vereist de steun van bedrijven

SAMENWERKEN MET PARTNERS

die begrijpen hoe ze acties moeten interpreteren en aanbevelen. Als de

Als we de kosten van operators eenvoudig zien als een sinaasappel met

capex-budgetten beperkt zijn, zijn er ook andere opties. Van disruptieve

vier segmenten, dan is de verdeling als volgt:

bedrijfsmodellen zoals ESaaS - energiebesparing als service die door

Segment 1: Verlaag de energiekosten van nutsvoorzieningen - afsluiten

Vertiv is ontwikkeld - is bewezen, dat ze de verwachte infrastructuur­

van nieuw Power Purchase Agreements (PPA).

behoeften bestrijden. 5G biedt enorme kansen, maar het is vooral zaak

Segment 2: Beheers de kosten in servicetoepassingen - efficiënte radio-

om tijdig voorbereid te zijn op de bijbehorende energievraag. Wie daar

en kern­applicaties.

nu mee begint, plukt straks de vruchten. ■

De resterende twee segmenten zijn de kosten die betrekking hebben op het verbruik achter de energiemeter. Dit is vooral een uitdaging, omdat het telecomnetwerk evolueert en tegelijkertijd efficiëntie­ verbeteringen worden gerealiseerd.

DCW JULI IT INFRA

33

JACQUELINE LYCKLEMA FHI TEKST

IMPACT 5G EN DUURZAME ENERGIE OP DATACENTERS EN COMPUTERRUIMTES

IT INFRA-EVENT VERNIEUWD De opkomst van 5G, het toepassen van duurzame energie in datacenters, de komst van steeds meer elektrische auto’s en een immer groeiende databehoefte bij internetondernemers en -gebruikers zorgen voor nieuwe uitdagingen in de datacentermarkt. Op dinsdag 12 november 2019 vindt het vernieuwde IT Infra event plaats in De Kromhouthal in Amsterdam, tevens een nieuwe locatie. Het IT Infra event is binnen de branche Industriële Elektronica het kennisplatform voor het bouwen, inrichten en onderhouden van computerruimtes en/of datacenters.

Wat kunt u verwachten? Het programma is nog

Bovendien biedt de ­aanwezige netwerkkennis

Noteer 12 november in uw agenda. Het pro-

niet helemaal rond maar we kunnen al melden

u de mogelijkheid uw horizon verder te verbre-

gramma is te vinden op https://fhi.nl/itinfra/.

dat er vier plenaire lezingen zijn gepland. De

den en nieuwe contacten te leggen of juist aan

U kunt zich hier tevens gratis aanmelden om

dag start met een voordracht van Cas König

te halen.

het IT Infra event te bezoeken. n

van Groningen Seaports over duurzame energie in datacenters. Direct daarna volgt de presentatie van Leo Kusters van AutomotiveNL. Hij gaat in op elektrisch vervoer en de impact hiervan op data. De derde plenaire presentatie gaat over 5G en wordt gegeven door René Vroom van Agentschap Telecom.

DRIE TRACKS De programmacommissie en de betrokken exposanten hebben actuele technologische ­ ontwikkelingen vertaald in een divers en uitgebalanceerd lezingenprogramma. De presentaties zijn verdeeld over drie tracks: ‘toekomst’, ‘5G en mobility’, en tenslotte ‘continuïteit, ­koeling en energie’.

34

DCW JULI NIEUWS

ATOS MAAKT ENERGIEVERBRUIK ’S WERELDS MEEST POPULAIRE APPS BEKEND

MOBIELE APPS JAGEN ­ENERGIEVERBRUIK VAN­ DATACENTERS OP

Atos heeft onlangs de resultaten bekendgemaakt van een onderzoek naar de vraag hoeveel energie de dertig meest populaire apps ter wereld verbruiken. Deze resultaten komen voort uit onderzoek dat Atos samen met haar partner Greenspector heeft verricht. Hieruit blijkt dat mobiele apps - wereldwijd in gebruik bij ruim vijf miljard consumenten - een enorme milieu-impact hebben.

‘HET GEBRUIK VAN SMARTPHONES VERTEGENWOORDIGT 11 PROCENT VAN DE WERELDWIJDE DIGITALE ENERGIECONSUMPTIE’

DCW JULI nieuws

35

VAN DE REDACTIE TEKST

Zo komt de jaarlijkse energieconsumptie van

derd. Als de gemiddelde app zou worden geba-

en binnenkort ook IoT-toepassingen te meten.

deze apps (exclusief het gebruik van netwer-

seerd op de app die in het onderzoek in zijn

“Als resultaat van dit partnership beschikt Atos

ken en servers van datacenters) overeen met

categorie het beste scoort, kan het energie­

over een industriële oplossing die een meet­

20 terawatt per uur. Dit is bijna net zo veel als

verbruik met maar liefst 6 TWh - het equivalent

instrument integreert met haar ontwerp­

het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van Ierland.

van een kerncentrale - worden teruggebracht.

platform met als doel het energieverbruik te

De apps Tik Tok, Opera Mini en Twitter verbrui-

En als gebruikers zuiniger zouden omgaan met

reduceren. Dit stelt ons ook in staat eindgebrui-

ken de meeste energie, zo blijkt uit het onder-

applicaties, kan dat een energiebesparing van

kers betere prestaties en kortere reactietijden

zoek.

een derde opleveren.

te bieden”, vertelt Steve Péguet, Innovation

ZEVEN CATEGORIEËN

TOOL MEET ENERGIEGEBRUIK

Het onderzoek richt zich op zeven categorieën,

Atos en Greenspector maken zich samen sterk

“Het gebruik van smartphones - inclusief de

die elk vijf apps tellen. Hiervan is onder iden­

voor een beter en meer duurzaam ontwerp

gebruiks- en productiefase - vertegenwoordigt

tieke omstandigheden het energieverbruik

van software-oplossingen. Met hun onderzoek

elf procent van de wereldwijde digitale ener-

gemeten. Hieruit blijkt onder meer dat het

laten zij zien dat het cruciaal is dat de milieu-

gieconsumptie. Het zijn echter vooral de apps

gemiddelde energieverbruik van browsers en

impact van mobiele apps vanaf het begin van

die op smartphones zijn geïnstalleerd die veel

sociale netwerken tot vier keer zo hoog is als

het ontwerpproces wordt meegenomen.

energie verbruiken, waardoor de capaciteit van

Director van Atos Frankrijk.

games of multimediatoepassingen.

batterijen binnen korte tijd volledig is benut”, De twee partners presenteerden onlangs de

aldus Thierry Leboucq, bestuursvoorzitter van

Door mobiele apps eenvoudiger te maken, kan

eerste tool waarmee het via de cloud mogelijk

Greenspector. ■

hun ecologische impact sterk worden vermin-

is om het energieverbruik van apps, websites

OP ZOEK NAAR VERSTERKING VOOR UW DATACENTER? DC People recruiteert en detacheert datacenter professionals. Detacheren doen we al voor een periode van een dag tot een jaar, één persoon of een team. Specialisten met ervaring in diverse datacenters. +31 20 820 30 18

www.dc-people.nl

DC People werkt onder andere voor:

36

DCW JULI STRATEGIE

DCIM CRUCIAAL VOOR ­OPTIMALISEREN VAN ­DATACENTER Bij veel ondernemingen is het datacenter al lang het meest waardevolle bezit van de organisatie. De vraag naar computer- en opslagmiddelen neemt toe, maar dat geldt ook voor de kosten voor het energieverbruik van het datacenter. Daarmee is het voordeel van het optimaliseren van de infrastructuur van het datacenter evident - het is immers een belangrijke manier om de kosten te verlagen. Naast het verminderen van de operationele kosten van datacenters, ligt de impact van DCIM in het vermogen om een organisatie te helpen zijn operationele doelstellingen en strategische plannen voor de toekomst te realiseren.

‘DAAROM IS EEN CENTRALE OPSLAGPLAATS VAN ASSET-DATA EN UITGEBREIDE REALTIME DASHBOARDS VOOR HET MONITOREN VAN DE ENERGIEVOORZIENINGEN IN DE DATACENTERS VAN CRUCIAAL BELANG’

DCW JULI strategie

37

DARREN CATER SALES MANAGER BIJ DELTA ELECTRONICS IN HOOFDDORP TEKST

Aan redenen om DCIM in een datacenter te implementeren geen gebrek. Wat te denken van: beter capaciteitsbeheer, het opsporen van problemen die de beschikbaarheid kunnen beperken, het verminderen van het energieverbruik, het verhogen van het gebruik van middelen en het verminderen van de personeelsbehoefte. Het zijn allemaal voordelen die kunnen worden behaald met een succesvolle DCIM-­ ­ implementatie.

HINDERNISSEN EN ERVARINGEN Geconfronteerd met verschillende soorten hindernissen is het echter vaak wel zinvol om bij DCIM-projecten eerst te beginnen met de aspecten die de hoogste prioriteit hebben en dan van daaruit verder te gaan.

Deze prioriteit kan het meest kritieke pijnpunt zijn, maar natuurlijk ook de meest waardevolle kans die een DCIM-oplossing in een specifiek geval te bieden heeft. Modulaire DCIM-oplossingen maken dit soort gefaseerde implementatietrajecten ook goed mogelijk. Nadat de eerste module is uitgerold, kunnen volgende modules op een nader te bepalen tijdstip stap voor stap worden ingevoerd.

In de markt worden talloze voordelen van DCIM geclaimd. Hierdoor kan het gebeuren dat datacenters door de bomen het bos niet meer zien, juist omdat het dan een uitdaging wordt om de juistheid en de relevantie van de beweringen van de diverse softwareleveranciers te beoordelen. Met zo’n cruciaal element dat het succes van een bedrijf bepaalt, moet de keuze van de leverancier zorgvuldig worden overwogen. Kies daarom bij voorkeur een leverancier die een solide financiële basis heeft en die bovendien een lange staat van dienst heeft op het gebied van ondersteuning van zijn producten.

CASESTUDIES Minstens zo belangrijk zijn referenties. Als Delta Electronics zijn wij er uiteraard van overtuigd dat onze oplossing Delta InfraSuite Manager behoort tot de meest uitgebreide DCIM-producten. Het is ontwikkeld om organisaties op een zo breed mogelijk terrein te helpen bij het beheren van hun datacenterinfrastructuur. Het kent een modulaire structuur. Deze zeven modules helpen, - zoals hiervoor aangegeven om de implementatie te vergemakkelijken en latere upgrades te vereenvoudigen.

Maar hoe zit het nu met die referenties? Ik noem er graag twee: • Fabless Semiconductor Company - optimaliseren van de werking van het datacenter - Het gaat hier om een veelvoorkomende toepassing voor een volwaardige DCIM-oplossing. Het gaat hier om een halfgeleiderfabrikant in Taiwan die system-on-a-chip producten voor draadloze communicatie, HDTV, DVD-apparaten en Blu-ray produceert. Deze middelgrote onderneming had een oplossing nodig die het mogelijk maakt om alle activa in een nieuw datacenter te bewaken. Het gaat hierbij om stroom, koeling, toegangsbewaking, milieumetingen, logical controllers en IT-apparatuur. De PUE van het datacenter werd ook geïdentificeerd als een kritische meetwaarde die

38

DCW JULI strategie

het bedrijf graag wilde monitoren. Naast deze energie- en milieu­

Het van oorsprong Indiase concern besloot de modules Operation Plat-

aspecten was er binnen het bedrijf ook behoefte aan informatie

form, PUE Energy en Asset van Delta InfraSuite Manager te installeren in

over de in gebruik zijnde assets. Om in deze behoeften te kunnen

zijn datacenters. Hiermee is Tata in staat om het energieverbruik te

voorzien werden de modules Operation Platform, PUE Energy en

berekenen op basis van de vraag welke racks klanten huren of plaatsen.

­Asset van Delta’s InfraSuite Manager geïnstalleerd, waarbij de van

Het systeem is nu in staat om voor elke klant individuele verbruiks­

oudsher gescheiden domeinen van Facilities en IT werden samen­

rapporten te genereren per rack en per stroombron. Tata beschikt nu

gevoegd tot een centrale opslagplaats van informatie voor een

over de fijnmazige rapportage- en bewakingsmogelijkheden die het

­holistisch overzicht van het volledige datacenter. Er is tevens een

nodig heeft.

virtuele energiemeter gecreëerd. Als gevolg van deze DCIM-­ implementatie kon de gemiddelde reparatietijd (MTTR) aanzienlijk

VOORDELEN VAN DCIM

worden verkort, terwijl de beschikbaarheid en duurzaamheid van

Datacenters die DCIM gebruiken om inzicht te krijgen in hun werkelijke

het datacenter werd verhoogd.

capaciteitsbehoeften kunnen daarmee kostbare downtime aanzienlijk

• Tata Communications - monitoring van het energieverbruik - Tata is

beperken. DCIM kan ook een bedrijf helpen dat de grenzen van de

een wereldwijde operator van colocatie-datacenters met acht loca-

capaciteit van zijn datacenter nadert. Dankzij DCIM kan het meeste uit

ties. Iedere locatie bestaat uit vier verdiepingen met elk twee server

de beschikbare stroom worden gehaald en is het wellicht zelfs mogelijk

rooms en 200 rekken per zaal. Daarom is een centrale opslagplaats

om investeringen in nieuwe faciliteiten uit te stellen.

van asset-data en uitgebreide realtime dashboards voor het moni­ toren van de energievoorzieningen in de datacenters van cruciaal

VOORUITZICHTEN

belang voor het bedrijf. Het is voor Tata ook belangrijk om het ener-

De synergie van een DCIM-implementatie kan alleen worden bereikt als

gieverbruik (kWh) en het realtime vermogen (kW) voor ieder rack te

er een holistisch beeld van het gehele datacenter, inclusief milieu-,

berekenen.

energie- en capaciteitsinformatie, beschikbaar is. Op dat moment ­krijgen bedrijven de mogelijkheid om hun capaciteit te plannen. Dat is cruciaal voor het succes van elk bedrijf. Tegelijkertijd vormen onnodige kapitaalinvesteringen in nieuwe datacenters een financieel risico. Zoals de meerderheid van de datacenterbeheerders heeft ontdekt, zijn de redenen om een DCIM-oplossing in te zetten al te talrijk geworden om

‘IN DE MARKT WORDEN TALLOZE

te negeren.

VOORDELEN VAN DCIM GECLAIMD,

Als dat nog niet het geval is, is het tijd om te beginnen met het identi-

WAARDOOR DATACENTERS SOMS DOOR

versnellen met een modulaire maar uitgebreide DCIM-suite. Neem

DE BOMEN HET BOS NIET MEER ZIEN’

stap voor stap en modulair op weg te gaan naar strategisch datacenter-

ficeren van de quick wins van uw organisatie en vervolgens de ROI te ­vandaag nog contact op met Delta voor een gratis adviesgesprek om management. ■

DCW JULI AGENDA

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS Blijf op de hoogte van de evenementen op datacenter-gebied. Kijk ook op de website www.datacenterworks.nl onder ‘agenda’. Zelf een evenement aankondigen?

Stuur een mailtje naar info@datacenterworks.nl

evenement

datum

plaats

land

Datacenter Innovations Day

19 september 2019

Utrecht

Nederland

BICSI Fall Conference & Exhibition

29 september-3 oktober 2019

Las Vegas

Verenigde Staten

Datacenter Restwarmte & Innovatie

10 oktober 2019

locatie nog niet bekend

Nederland

IT Infra

12 november 2019

Amsterdam

Nederland

Open Source Hardware

21 november 2019

Utrecht

Nederland

39

40

DCW JULI DDA STIJN GROVE DIRECTEUR DUTCH DATA CENTER ASSOCIATION

DATACENTER-SECTOR WEER FLINK GEGROEID We kijken terug op een zeer geslaagde vijfde

De groei van de markt brengt naast kansen ook

groot genoegen om te werken in

editie van de Nationale Datacenter Dag, die

uitdagingen met zich mee, zoals het vinden

een sector die innovatie zo hoog in

plaatsvond op dinsdag 11 juni. Er was meer

van

personeel,

het vaandel heeft staan. We blijven

aandacht dan ooit voor de 14 bij de DDA aan-

effectieve inzet van datacenter-restwarmte, ­

ons dan ook met veel plezier inzet-

gesloten datacenters die hun deuren openden

energiedistributie en de beschikbaarheid van

ten om uitdagingen verder om te

voor het grote publiek. Het startschot werd dit

groene stroom. Met name het stroomverbruik

buigen tot kansen.

jaar gegeven bij datacenter Systemec in Venlo.

van datacenters is een veelbesproken onder-

Ger Koopmans, de plaatsvervangend Gouver-

werp. Datacenters hebben in de afgelopen

neur van Limburg (die in andere provincies

­jaren veel actie ondernomen om besparingen

Commissaris van de Koning wordt genoemd)

te realiseren en te verduurzamen, onder ande-

nam daar het eerste exemplaar van het ‘State

re door te investeren in duurzame energie­

Stijn Grove

of the Dutch Data Centers 2019’ rapport in ont-

oplossingen en groene stroom. Het blijft een

Dutch Data Center Association

gekwalificeerd

technisch

Met vriendelijke groeten,

vangst.

Het rapport laat zien dat ook in 2018 de Nederlandse datacenter-sector weer flink gegroeid is, met dubbele cijfers: het totale opgestelde vermogen in MW nam met 18% toe. De 189 Nederlandse

colocatie-datacenters

beslaan

­gezamenlijk inmiddels 369.000 m2 datavloer.

Het zwaartepunt hiervan ligt in de regio Amsterdam: zo’n 72% van alle datacenters is hier te vinden. De afgelopen 8 jaar kende deze ­regio een gemiddelde jaarlijkse groei van maar liefst 18,5% in capaciteit. Inmiddels is Amsterdam de grootste datahub van Europa.

Van links naar rechts: Stijn Grove (DDA), Ger Koopmans (plv. Gouverneur Limburg) en Jos Derkx (Systemec).

STATE OF THE DUTCH DATACENTER 2019 Het rapport ‘State of the Dutch Data Centers 2019 -

de grootste datacenter hub in E­ uropa in handen

Digital Awareness Is Near’ is het meest uitgebreide

heeft. De Amsterdamse markt groeide in 2018 met

Hetvolledigerapportisvrijtedownloadenviadutch-

jaarlijkseonderzoeknaardeN ­ ederlandsedatacenter

maarliefst20%inaantalMW,endaarmeeschietAm-

datacenters.nl/publicaties n

sector. Het onderzoek beschrijft de groei en ontwik-

sterdamvoormaligkoploperLondenvoorbij.Ookde

kelingendieh ­ ebbenplaatsgevondenindedatacen-

­Nederlandsemarktgroeidein2018weermetdubbe-

ter ­sector in de afgelopen twaalf maanden.

lec­ ijfers:hettotaleopgesteldevermogeninMWnam

UithetrapportblijktdatNederlandmetA ­ msterdam

18% toe.

DCW JULI DDA

DATACENTER GIDS 2019 RESTWARMTE Meer

publicaties

deze

een datacenter overwegen. Onder meer de

maand! Naast de publicatie

keuze voor een datacenter en de voorberei-

van het DDA marktrapport

ding van de migratie komen aan bod. De publi-

CONGRES 2019

is namelijk ook de ver-

catie geeft dan ook een gedetailleerd overzicht

Inmiddels zijn de voorbereidingen voor

nieuwde Datacenter Gids

van alle datacenters aangesloten bij de Dutch

ons derde Restwarmte Congres op 10

uitgebracht.

Data Center ­Association.

oktober aanstaande weer in volle gang.

Het

herclassificeren

van

datacenter

In deze up-to-date versie

Naast de Datacenter Gids zal er later dit jaar

restwarmte als ‘hernieuwbare warmte’

van de Datacenter Gids

ook een supplier gids worden uitgebracht, met

getuigt van de brede steun van de over-

wordt besproken waar

daarin een overzicht van toonaangevende

heid en vormt een stimulans voor het

bedrijven op moeten let-

leveranciers ten behoeve van de datacenter ­

inzetten van deze restwarmte voor het

ten als zij migratie naar

sector. n

verwarmen van nieuwbouw.

Een logische volgende stap - en tevens het focuspunt van aankomend congres

DDA PUBLICATIES

- is het definiëren van handvatten om ideeën en intenties te vertalen naar concrete business cases. Meer informatie over het programma en de locatie vol-

- State of the Dutch Datacenter 2019

gen spoedig. Houd onze website in de

- Datacenter Gids 2019

gaten! n

Een volledig overzicht van onze publicaties vindt u op www.dutchdatacenters.nl/publicaties n

AGENDA 3 SEPTEMBER 2019 Re-Connect 17 SEPTEMBER 2019 Metro Connect 24 SEPTEMBER 2019 TSI.PROFESSIONAL training by TÜViT in ­Amsterdam 10 OKTOBER 2019 Datacenter Restwarmte & Innovatie 2019 15 OKTOBER 2019 Broadband World Forum

41

42

DCW JULI BICSI

advancing information technology systems

KENNIS ONDERHOUDEN EN VERDIEPEN BIJ BICSI De zomermaanden is voor veel mensen een rustigere periode om vooruit te kijken en plannen te maken voor het onderhouden en verdiepen van de steeds belangrijkere vakkennis. Als wereldwijd opererende vereniging voor en door professionals op het gebied van communicatie-infrastructuren is BICSI daarvoor al ruim 30 jaar een erkende organisatie. Hieronder een overzicht van de mogelijke evenementen en opleidingen die nog op de agenda staan.

DATA CENTER DESIGN CONSULTANT

dereaspectenvanhetontwerpprocesendeinternati-

karestophetprogrammastaat,overhetimplemente-

Als uitbreiding en verdieping van de wereld-

onaleregelgevingvoordatacenters,eveneenstevin-

ren en managen van ICT in campusnetwerken. The-

wijd erkende BICSI Registered Communications

denopdewebpagina’sovereducation&certification.

ma’s die ­tijdens dit event aan bod komen zijn:

BICSI aan consultants de mogelijkheid zich

BICSI MAINLAND EUROPE DISTRICT

• managing multi-site, multi-technology

meer te specialiseren in het ontwerpen van

De Benelux-regio maakt onderdeel uit van

­datacenters. Vanaf 1 augustus is de opleiding

­BICSI’s Mainland Europe District, waarvan RCDD

• campus fiber infrastructure

daarvoor gebaseerd op de onlangs gepubli-

Gautier Humbert, werkzaam bij Legrand de

• ICT-infrastructures smart buildings

ceerde nieuwe ANSI/BICSI 002-2019 Data Cen-

­districtsvoorzitter is. Benelux Country Chair is

• cabling hot topics: PoE & CPR

ter Design & Implementation Best Practices.

tegenwoordig Menno van de Veen, RCDD en

Degenen die nog geen RCDD zijn, kunnen op

werkzaam bij Amgen. Regionale activiteiten

Tenslotte wordt er op 30 oktober de BICSI Mainland

basis van minimaal twee jaar aantoonbare

worden zowel gecommuniceerd via een speci-

EuropeConference&Exhibition2019georganiseerd,

­ervaring in het ontwerpen van datacenters en

ale BICSI Global Region Connection e-mail-

waaroverindevolgendeeditievanDatacenterWorks

een andere BICSI-certificering, of minimaal drie

nieuwsbrief,opdewebsitealsonderdeelvandeGlo-

opdezeBICSI-paginameerinformatievolgtenuiter-

jaar ervaring ook in aanmerking komen voor

balCommunitypagina’seninhettweemaandelijkse

aard ook op www.bicsi.org.

deze certificering. Meer informatie daarover is

BICSI ICT Today magazine.

Distribution Designer (RCDD) certificering, biedt

uiteraardtevindenopBICSI’swebsiteopde ­pagina’s over education & certification.

Begin juni heeft BICSI deelgenomen aan het Datacloud Global Congress 2019 in Monaco, terwijl op 3 juli

BICSI-OPLEIDINGEN BICSI biedt een breed scala aan opleidingen om de kennis te onderhouden en te verdiepen, zowel klassikaal als online. Online zijn regelmatig live webinars te volgen en workshops die door een virtuele instructeur worden ondersteund.

Verder zijn er online cursussen die op een eigen tempo te volgen zijn onder de noemer BICSI Connect, zoals de DC101 - introduction to data center design als eerste stap richting de Data Center Design Consultant-certificering. Maar ookdedatacenterphysicalsecurityopleidingenan-

nogeenTechBreakfasteventinhetRoemeenseBoe-

connectivity

Solutions have a platform Discover ground-breaking IT security trends and innovative solutions at the leading international trade fair for IT security.

Get your free ticket for it-sa 2019!

Nuremberg, Germany it-sa.de/it-security4U

8 -10 October 2019