DATACENTERWORKS JULI
2019
ENERGIE
HOE METEN WE DE DIC? DDA
‘NEDERLAND EUROPEES KOPLOPER DATACENTERS’
KLIMAAT
‘SCHAKEL STUDENTEN IN OM SECTOR TE VERDUURZAMEN’
Datacenter works IN SAMENWERKING MET
DATA CENTER POWER SHOP ALLES ONDER ÉÉN DAK VOOR MODULAIR BOUWEN EN GEGARANDEERDE UPTIME. MET LAGE STARTUP-KOSTEN EN OOG VOOR VLOEROPPERVLAKTE-BESPARING.
Hot-swappable spannend? Met de hot-swappable EiPDU van Elektro Internationaal kunnen distributieracks onder spanning worden geplaatst naarmate de behoefte aan datacentercapaciteit groeit. Volledig modulair bouwen, met lage startup-kosten, vloeroppervlaktebesparing en zonder enige downtime. Hoe spannend wil je het hebben?
Elektro Internationaal levert hoogwaardige maatwerkoplossingen voor een betrouwbare en meetbare power distributie: • Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU) • Besturingstechniek • Railkokersystemen • Energy Management Solutions • Noodstroomsystemen Met doordachte engineering, specialistische Door integratie van techniek levert Elektro Internationaal vanuit haar one-stop-power-shop hoogwaardige warmteberekening, vakkundige montage en uitstekende 24/7een service bent u verzekerdpower van maatwerkoplossingen voor betrouwbare distributie: een continue elektriciteitsvoorziening.
Bezoek elektro-internationaal.com • Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU – hot swappable) • Besturingstechniek
• Railkokersystemen • Energy Management Solutions • Noodstroomsystemen
Bezoek elektrointernationaal.com of bel 0348 420 540
Hot-swappable spannend?
Elektro Internationaal Pompmolenlaan 17, Woerden The Netherlands t e
+31 (0)348 420 540 info@ei-woerden.nl
elektro-internationaal.com
DCW JULI REDACTIONEEL
JAARGANG 12, JULI 2019, NR. 4 COLOFON DatacenterWorks is hét vakblad over de technische infrastructuur van datacenters. DatacenterWorks verschijnt achtmaal per jaar. Toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation. UITGEVER Rik Stuivenberg HOOFDREDACTEUR Robbert Hoeffnagel +31 (0)6 51 28 20 40 robbert@alibi.nl REDACTIE-COÖRDINATIE Ab Muilwijk Postbus 19949 2500 CX Den Haag redactie@datacenterworks.nl www.datacenterworks.nl ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Jos Raaphorst +31 (0)6 34 73 54 24 j.raaphorst@archermedia.nl VORMGEVING Content Innovators, Den Haag ABONNEMENTEN abonnementen@vakbladen.com +31 (0)88 22 666 80 DRUK Veldhuis Media B.V., Raalte
ROBBERT HOEFFNAGEL HOOFDREDACTEUR DATACENTERWORKS
DIGITAL TWINS
In de industrie begint het idee al aan te slaan. Maar
zijnaanwezigheidv erdubbelt?Hoestaandeaccu’s
helaas nog niet in de datacenterindustrie. Ik heb het
er voor en wanneer waren die ook alweer toe aan
over het fenomeen ‘digital twins’. Kort gezegd gaat
onderhoud? Loopt de temperatuur in die ruimte
het hier om.
niet te hoog op? Hoe zit het met de stroomafname vanklantXYZ?Enfactureertudiekosteninderdaad
Stel:ubenteigenaarofmanagervaneendatacenter.
met de afgesproken opslag door?
Eenaanzienlijkdeelvanuwzalenstaatvolmetapparatuur, eigendom van tal van klanten. Maar u bent er
Dit inzicht krijgt u alleen voor elkaar als u uw data-
wel verantwoordelijk voor. U koopt stroom in, heeft
centervoorzietvansensoren.Precies:IoTinhetda-
connectiviteit geregeld. Misschien heeft u zelfs wel
tacenter.Iksteldehetlaatstvooraaneendatacenter
timeservicesvooruwklantenbeschikbaargemaakt.
manager en hij begon vooral te zuchten. ‘Zoveel gedoe’, zei hij. Tot we aan de praat raakten over de
Hoebeheertudieuitgebreide-engeeftoe-bestwel
mogelijkheden.Wantukrijgtalsnooittevorengrip
complexe omgeving? Kans is groot dat u nu mom-
opuwd atacenter,deapparatuurdieerstaatopge-
pelt: met spreadsheets natuurlijk. Maar heeft u wel
steld,deinfrastructuurdieuwklantenhebbenneer-
eens gedacht aan een andere aanpak? Die van een
gelegd en de voorzieningen die u hen aanbiedt.
digital twin?
Maar bovenal snapt u veel b eter dan voorheen waaromuwfaciliteitzichfysiekgedraagtzoalsuda-
Datacenterworks werkt samen met kennispartners als BICSI, DDA, Green IT Amsterdam en IT Room Infra. Kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. Geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. De redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. Foto-kopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: ‘overgenomen uit DatacenterWorks’, met vermelding van de jaargang en het nummer. Abonnementen kunnen iedere maand ingaan en worden jaarlijks automatisch verlengd. Opzeggingen, uitsluitend schriftelijk, dienen uiterlijk twee maanden voor het einde van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.
Eendigitaltwiniseenvolledigvirtueelmodelvanuw
gelijksmeemaakt.Endatgeeftugripopuwkosten.
omgeving.Eigenlijkmaakthetnietzoveeluitomwat
En uw inkomsten.
voorinstallatiehetgaat.Eenmachine,eenchemische productiestraat,eendatacenter.Zo’nvirtueelmodel
Digitaltwinszienwenustap-voor-stapingevoerd
bouwtumetsoftwarevanbijvoorbeeldDassaultSys-
wordenindeindustrie.Maarookvoordedatacen-
tèmesofAltair.Hetiseenmodelwaarinuhetfysieke
terindustrie zijn de kansen zeer groot. Vooral voor
gebouwin3Dopneemt.Vervolgensplaatstualleap-
de early adopters die erin slagen hier een concur-
paratuur op precies de juiste locaties b innen dit mo-
rentievoordeelvantemaken.Wiewordtdeeerste
del.Uvoegtdestroomvoorzieningentoe,dedatabe-
die een digital twin invoert en ook daadwerkelijk
kabeling, blusinstallaties en noem maar op. U legt
gaatg ebruiken?Misschienietsomeenseens tudent
vasthoeveelstroomiederapparaatformeelgebruikt.
optezetten(ziepagina14-16)?Zijdenkenbijnaper
Enzovoorts.
definitie out-of-the-box. En niet zoals u (en ik) in vaste patronen. ■
KlinktalsBIM-toch?Klopt.Maarnugaanweeenstap verder.Wantwatzouhetinteressantzijnalsurealtime data over uw datacenter in dit virtuele model zou kunnenopnemen.Danheeftuimmerseen-zegmaar -livemodelvanuwomgeving.Uzietexactwatergebeurt-inrealtime.Maarnogmooier:ukuntooksimulatiesenwhat-ifanalysesgaandoen.Watgebeurter eigenlijk als een klant vertrekt of - beter natuurlijk -
3
4
DCW JULI INHOUD
08
ENERGIE
HOE METEN WE DE DIC? EVENT
12
VOLOP DISCUSSIES TIJDENS UPS-DAY 2019
NETWERKEN
29
SECURITY
24
TIEN MILJOEN VOOR VEILIG INTERNET OF THINGS UPS
26
HITEC’S DRUPS-AANPAK BIEDT KANSEN VOOR DC’S
GLASVEZELSECTOR WERKT SAMEN AAN TOEKOMSTBESTENDIGE NETWERKEN STRATEGIE
36
DCIM CRUCIAAL VOOR OPTIMALISEREN VAN DATACENTER
DCW JULI INHOUD
18 KLIMAAT
TREE TO BE VRAAGT DATACENTERS OM SAMENWERKING ROND BOMEN EN BOSSEN
14
30
STRATEGIE
ENERGIE
‘SCHAKEL STUDENTEN IN OM SECTOR TE VERDUURZAMEN’
5G EN ENERGIE-EFFICIËNTIE MOETEN HAND IN HAND GAAN
06
DUTCH DATACENTER INDEX
COVERFOTO Kunnen datacenters meer in de strijd tegen klimaatverandering dan het
33
NIEUWS VAN IT INFRA
eigen energieverbruik en de CO2-uitstoot verminderen? Tree to Be denkt van wel. Deze organisatie ziet veel heil in een aanpak die het Ecological Recovery as a Service noemt. Datacenters kunnen hierbij een sleutelrol
40
NIEUWS VAN DDA
42
BICSI-NIEUWS
spelen. Adit Ram van Tree to Be legt uit hoe.
AGENDA
39
EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS
LEES VERDER OP PAGINA
18
5
6
DUTCH DATACENTER INDEX JUNI 2019
PETER VERMEULEN TEKST DIRECTEUR VAN PB7 RESEARCH
DDI 62/57
GROEI ZET DOOR, MAAR INVESTERINGSGROEI ZWAKT STERK AF
Macro-economische dossiers als de Brexit en de handelsrelatie met China zorgen voor steeds meer onrust in de markt. Dat heeft vooral impact op de geplande investeringen van multi-tenant datacenters voor de korte termijn. Voor de lange termijn gaan multi-tenant datacenters er vanuit dat de vraag naar hun diensten sterk zal blijven groeien.
In juni blikken de datacenterbeslissers terug op de
deindexvoorsingletenantdatacentersinevenwicht
periode van maart tot en met mei. In deze periode
De driemaandelijkse vooruitblik duikt in een opval-
is voor de zomermaanden, terwijl de trend krimp is
is de groei qua vermogen oppervlakte gelijk aan de
lendsterkebeweging5puntennaarb eneden.Datis
en blijft.
ervaringen een maand terug. Wel zien we dat de in-
deelsteverklarendoorhetseizoen-dezomervakan-
vesteringsgroeiaanhetafzwakkenisenmeerachter-
tie staat immers voor de deur, maar dat heeft vooral
ZEER POSITIEF
blijft.Datgeldtvooralvoormulti-tenantdatacenters.
temakenmetdesterkgroeiendeterughoudendheid
Ondanks de onrust zijn datacenters zeer po-
Bijsingletenantdatacenterszienwedatdeindexop
omteinvesteren.Degroeiinoppervlakteengebruikt
sitief over de toekomst. De 12-maandelijkse
allevlakkeninhetroodgaat,alsgevolgvanhetgroei-
vermogenblijftstabiel,doordatdevraagnaarcoloca-
vooruitblik is nog verder verbeterd. Opvallend
ende gebruik van colocatie en cloud diensten.
tie ook stabiel blijft groeien. Opvallend is verder dat
is wel dat de groei in investeringen structureel blijft achterlopen op de groei in oppervlakte en vermogen. Veel multi-tenant datacenters hebben uitgebreid in 2018. Vaak met modulaire bouw waarbinnen nog veel groei realiseerbaar is en waarmee de marktvraag dus redelijk goed kan worden bijgehouden. Hoewel we toch nog steeds veel nieuwbouwplannen in de Nederlandse markt zien, lijkt het er op dat de bouwactiviteit ten opzichte van vorig jaar beduidend minder zou kunnen zijn.
Dutch Datacenter Index Juni 2019
■
DATACENTER INNOVATIONS DAY
19 september 2019
Meld u nu aan
Seminar voor de datacentermanager, floormanager en IT manager
10.30-17.30 uur
THEMA: EFFICIENCY DANKZIJ DUURZAAMHEID
CONCRETE INFORMATIE, KENNISUITWISSELING EN NETWERKMOGELIJKHEID
met bijdragen van onder andere:
Stadion Galgenwaard, Utrecht
· · ·
Delta Electronics Vertiv Open Compute Project
did.datacenterworks.nl
NIEUWSTE ONTWIKKELINGEN op het gebied van:
Korting voor abonnees en leden NLingenieurs, Dutch Data Center Association en ISP Connect
· · · · · · · · ·
open source-hardware connectiviteit cloud services circulariteit open source-software Green IT AI en machine learning koelconcepten DCIM en datacenter management
Bezoek de website did.datacenterworks.nl voor actuele informatie
8
DCW JULI ENERGIE
AAN DE SLAG MET DE DATACENTER IDLE COËFFICIËNT:
HOE METEN WE DE DIC? In de vorige editie van DatacenterWorks is de DIC geïntroduceerd. Deze meting heeft tot doel inzichtelijk te maken hoe efficiënt de IT met de ‘power’ omgaat in het datacenter. Op dit moment is het weliswaar niet duidelijk wat de efficiëntie is, maar de schatting is dat 60 tot 80% van alle energie naar de datacenters verbruikt wordt zonder dat er een echte IT-prestatie wordt geleverd. Kortom, niets doen in IT kost veel energie.
De DIC is door Dirk Harryvan en ondergetekende gedefinieerd als:
In figuur 2 zien we het effect op de DIC. De DIC is verbeterd van 5 naar 6 met het vorige voorbeeld als basis. Het zal ook duidelijk zijn dat het
DE ENERGIE DIE VERBRUIKT WORDT IN IDLE, GEDEELD DOOR HET TOTALE
stroomverbruik in idle nooit helemaal 0 zal worden. De CPU is immers
ENERGIEVERBRUIK VAN DE IT-HARDWARE
altijd actief voor de achtergrondtaken. Wel is onderaan zichtbaar dat de energiebesparing 18% bedraagt. En dat alleen maar omdat we minder
Idle is de toestand van de CPU dat deze ‘wacht’ op extern werk. In ‘idle
energie verbruiken in de idle state! 18% van de totale IT-load.
state’ is de CPU wel actief voor bijvoorbeeld het operating system en dergelijke, maar voert het geen extern werk uit. Idle kan heel kort zijn
IDLE NAAR 25% VERLAGEN
maar ook langer - van milliseconden tot lange periodes.
Laten we nu het idle-percentage verlagen van 50% naar 25%. Dit betekent dat de actieve toestand van de server van 50% naar 75% is
In figuur 1 leg ik de DIC-berekening uit. Wij nemen aan dat de verdeling
gegaan. Een DIC van 5 naar 8! Een enorme verbetering dus. Echter in
van de stroom voor de IT is: servers 70%, storage 20% en 10% voor het
figuur 3 staat vermeld: geen energiebesparing. Dat is waar, maar ook
netwerk. Zijn de servers actief, dan is dat nuttig en dus groen. Is de
weer niet. De server(s) gebruiken in actieve toestand en idle-toestand
server in idle state, dan rood. Rood omdat niets nuttigs wordt uitge-
de gelijke hoeveelheid energie. Daar is in dit voorbeeld niets in veran-
voerd. Daaronder staat de verdeling tussen actief en idle vermeld. In dit
derd, dus wordt er niet bespaard. Echter, daaronder staat vermeld dat
voorbeeld 50-50%. Wederom de gelijke kleurverdeling. In dit voorbeeld
om de IT-activiteiten te verwerken er nu maar 7 servers nodig zijn, ten
‘verbruikt’ de IT-hardware in idle state dus net zoveel energie (70%) als
opzichte van 10 daarvoor. Er is dus wél bespaard. Er zijn namelijk 3
in actieve toestand. Het oppervlak van stroomverbruik en actief/
servers minder nodig, een hardware-besparing dus. Daarnaast is er ook
idle-verdeling is nu: 50% van het stroomverbruik wordt in idle toestand
energie bespaard, omdat er maar 7 servers ‘aan’ staan in plaats van 10.
verbruikt en 50% in actieve toestand. De DIC is gedefinieerd als een
Dus naast de hardware-besparing is er ook 30% bespaard op de
getal altijd tussen de 0 en 10. Hier dus 50%/100%; dat geeft dus een
stroomrekening.
DIC van 5. WAT IS DE DIC NU? Er zijn dus eigenlijk twee variabelen die de DIC bepalen: energieverbruik
Wij verwachten dat voor de meeste datacenters de DIC 2 of minder zal
in idle state en het percentage idle. Laten we deze nu apart bekijken,
bedragen. Dit door de combinatie van geen activatie van de stroom
om via een voorbeeld de effecten op de DIC laten zien.
besparingsopties in idle state terwijl de servers maximaal 20% actief zijn, dus 80% idle ofwel inactief - zie figuur 4.
BESPARINGSKNOPPEN In de server-hardware zijn door Intel en consorten diverse mogelijk heden ‘ingebakken’ om energie te besparen als de server in idle state is. Het is onze ervaring dat deze mogelijkheden op dit moment door praktisch niemand worden ingezet. Laten we veronderstellen dat deze ‘energieknoppen’ een besparing kunnen realiseren van 25 tot 50% als de server idle is.
‘IDLE IS DE TOESTAND VAN DE CPU DAT DEZE ‘WACHT’ OP EXTERN WERK’
DCW JULI energie
9
MEES LODDER CEO VAN WCOOLIT TEKST
Figuur 1. De DIC-berekening.
Let wel, een DIC van 2 zegt dus eigenlijk dat 80% van de IT-energie voor NIETS wordt verbruikt. In de vergelijking zie je dat er nu 25 servers nodig zijn. Figuur 2. Het effect op de DIC als we de energiebesparingsknoppen van de server-hardware benutten.
DC PEOPLE VOORZIET UW DATACENTER VAN ERVAREN PROFESSIONALS
www.dc-people.nl
+31 20 82 03 018
10
DCW JULI energie
Figuur 3. Hoe kunnen we het idle-percentage van 50% naar 25% verlagen?
Figuur 4: Wat denken we dat de DIC nu is?
‘TOT NU TOE HEEFT NIEMAND ZICH ECHT ‘DIK’ GEMAAKT OVER DIT ONDERWERP’
DCW JULI energie
AANJAGER Het bovenstaande is geen gemakkelijke kost. Het lijkt allemaal niet logisch, het is ook ‘counter intuitive’. Het is echter wel de eerste poging om stroomverbruik van de IT-systemen te ‘koppelen’ aan het echte, gemeten stroomverbruik in elk datacenter. Wat het vooral laat zien, is de enorme ‘verspilling’ van energie. De DIC heeft een rol in bewustmaking van energieverbruik ofwel verspilling in het datacenter. Het is dus vooral een aanjager van verbetering, door een beter
‘LATEN WE NU HET IDLE-PERCENTAGE
rapportcijfer dan eerder.
VERLAGEN VAN 50% NAAR 25%. DIT
EEN EERSTE BEGIN
BETEKENT DAT DE ACTIEVE TOESTAND VAN
Zijn we er nu dan? Nee, helemaal niet. Het is echt pas een beginnetje. Ik heb even verkend hoeveel servers er in Nederland zijn. Tussen de 300.000 en 500.000. Gaan we daar allemaal het idle percentage van bepalen? Dat is nogal een klus. Ook stroommeting per rack per
DE SERVER VAN 50% NAAR 75% IS GEGAAN’
maand noteren en bijhouden is al een uitdaging. Dat zijn wellicht ook meer dan 50.000 metingen. En dan ook de UPS-output stroommeting. Dat zijn er maar een paar ten opzichte van racks en servers. Echter, als ik dan de hoogste maximale waarde heb bepaald, is dat dan ook het maximum? Het kan toch zijn dat bepaalde servers dan juist in idle state zijn? Als die wel actief zouden zijn, dan wordt de UPS-load toch hoger? En dat geldt ook voor de minimale waarde. Wie zegt me dan dat alle servers idle zijn op dat moment en niet actief? VRAGEN Stroommeting per rack betekent ook dat ik alle idle-percentages van de servers in dat rack moet middelen. Dat leidt op z’n minst tot vragen en in ieder geval tot een lagere nauwkeurigheid. Is al bekend hoe de servers veel actiever te maken zijn? Blijkbaar niet, want anders hadden we het wel gedaan. Virtualisatie is eigenlijk een eerste stap om van kleiner dan 10% bezetting naar wel 20% actief te gaan. Wat zijn de volgende stappen? Kent u ze al? ROL OVERHEID En als u het voorgaande artikel heeft gelezen: waarom gaan ook alweer de datacenters en IT-klanten de DIC meten en verbeteren? Ik verwacht: dat gaan ze niet. Niet omdat ze niet willen, maar omdat ze niet hoeven en andere prioriteiten hebben. Energiekosten zijn geen prioriteit en dus is er nu en straks dus ook geen echte aandacht voor. Dat gebeurt alleen als de overheid optreedt. En wie stuurt de overheid aan? Juist ja, u en ik. We zullen er aandacht voor moeten vragen. Voor het enorme besparingspotentieel of zoals u wilt: door aandacht voor de enorme verspilling van energie bij onze IT. Het glas is minder dan half vol. Tot nu toe heeft niemand zich echt ‘dik’ gemaakt over
BEHOEFTE AAN TIJDELIJKE VERSTERKING IN UW DATACENTER?
dit onderwerp. Daarom zal het nog wel even duren voordat de datacenters zelf zich DIC gaan maken. Tenzij we er in slagen de overheid in beweging te krijgen. ■
www.dc-people.nl
+31 20 82 03 018
11
12
DCW JULI EVENT
13 JUNI IN VNAB IN ROTTERDAM
VOLOP DISCUSSIES TIJDENS UPS-DAY 2019 De UPS-Day 2019 leverde niet alleen veel bezoekers op, maar vooral ook heel veel discussies. De gemeente Amsterdam zoekt volop samenwerking met de datacenterindustrie, zo bleek tijdens het event dat 13 juni in Rotterdam werd georganiseerd. De industrie lijkt daar - gezien de vele vragen uit de zaal - graag op in te gaan. Ook volop aandacht voor de onlangs gelanceerde Datacenter Idle Coëfficiënt ofwel DIC. Dat veel servers meer energie verbruiken als zij ‘niets’ doen, dan wanneer zij volop nuttig werk ofwel workloads verwerken, biedt grote kansen voor energie besparing. Bovendien werd tijdens de UPS-Day 2019 een interessante case gepresenteerd waarbij teveel aangeschafte UPS-capaciteit werd afgeschakeld. Dat dit afschakelen gerealiseerd kon worden met subsidie leverde eveneens volop discussie op. De UPS-Day 2019 werd mede mogelijk gemaakt door Delta Electronics, Hitec Power Protection en Novoferm. ■
DCW JULI event
13
VAN DE REDACTIE TEKST
DATACENTER INNOVATIONS DAY 2019 Het zijn spannende tijden in de wereld van de datacenter! Nog nooit gingen de technologische ontwikkelingen zo snel. Met name open source-hardware en open source-software spelen hierbij een hoofdrol. Maar natuurlijk ook Artificial Intelligence, Green IT en nog veel meer. Daarom organiseren DatacenterWorks, CloudWorks en Infosecurity Magazine op donderdag 19 september de Datacenter Innovations Day 2019. Deze dag wordt mede mogelijk gemaakt door Delta Electronics en Vertiv. De Datacenter Innovations Day 2019 wordt ondersteund door onder andere de Dutch Data Center Association, Koninklijke NLingenieurs, ISPConnect en Green IT Amsterdam. Kijk voor meer informatie en aanmelding op: https://did.datacenterworks.nl/109217
14
DCW JULI STRATEGIE
OPROEP VAN STUDENTEN VOOR MORGEN:
‘SCHAKEL STUDENTEN IN OM DATACENTERSECTOR TE VERDUURZAMEN’ Britte Rijk is voorzitter van Studenten voor Morgen.
DCW JULI STRATEGIE
15
BRITTE RIJK VOORZITTER STUDENTEN VOOR MORGEN TEKST
Britte Rijk is voorzitter van Studenten voor Morgen. Dit is een studentennetwerk voor duurzaamheid in het hoger onderwijs. Studenten die lid zijn van dit netwerk, zijn actief op zoek naar mogelijkheden om een nuttige bijdrage te leveren aan de verduurzaming van maatschappij en economie. En dus ook de datacenterindustrie. Dat doen zij onder andere via stageplekken. Want, zo stelt zij, studenten denken per definitie out-of-the-box. Daardoor komen zij op verrassende en tegendraadse ideeën die vaak uitstekende resultaten opleveren. Maak daar gebruik van, zegt zij in deze oproep aan de datacenterindustrie om meer stageplekken te creëren.
Het bewustzijn dat we met onze welvarende,
data, die steeds maar blijft groeien, en alle
andering binnen een datacenter- of IT-bedrijf,
maar vervuilende maatschappij een duurzame
hardware en software die wij gebruiken, ‘vre-
zonder de kern van het bedrijf te ondermijnen?
transitie moeten realiseren, groeit steeds meer.
ten’ enorm veel energie. Het is dan ook meer
Er is wetenschappelijke consensus over het
dan logisch dat de IT-sector in deze moderne
Belangrijk is dat elke werknemer in het bedrijf
bestaan van klimaatverandering en de cata
tijd een snelgroeiende ecologische voetafdruk
wordt meegenomen in de beleidsvorming,
strofes die het tot gevolg heeft. Er is consensus
kent.
zodat iedereen ook betrokken zal zijn. Het
over afname van biodiversiteit en over andere
moet voor iedereen duidelijk zijn, waarom
schadelijke activiteiten voor de planeet. En er is
Toch moeten we niet weemoedig worden.
duurzaamheid op de agenda komt te staan en
consensus over waar dit probleem moet
Technologie is juíst een van de belangrijke
hoe iedereen hier zelf met zijn of haar werk-
worden aangepakt: niet op een enkel terrein,
componenten voor een duurzame toekomst. Er
zaamheden aan kan bijdragen. Een handige
speciaal gericht op duurzaamheid, en ook niet
zijn technische innovaties nodig om bestaande
tool hiervoor is het opstellen van een route-
in alléén de energiesector. Een duurzame
technologieën te verduurzamen, met het oog
kaart - hoe bereik je het doel dat in het beleid
transitie moet integraal worden aangepakt en
op een klimaatneutrale samenleving. IT’ers -
gesteld is?
moet in alle sectoren en lagen van de maat-
wees trots op dit feit en omarm de verant-
schappij een belangrijke plaats innemen.
woordelijkheid die hiermee gepaard gaat!
WEEMOEDIG
NOODZAKELIJKE TRANSITIE
de eigen bedrijfsvoering. Er moet met name
Dit betekent dat ook de nodige veranderingen
Het punt is duidelijk. De vraag is: hoe? Hoe
een focus liggen op het verduurzamen van de
moeten worden doorgevoerd in de IT- en data-
organiseer je zo’n grote, toekomstgerichte ver-
diensten en activiteiten zelf. Om dat te kunnen
DRIE COMPONENTEN Hierbij moet niet alleen gekeken worden naar
centersector. De laatste jaren is de ecologische voetafdruk van de IT-sector steeds vaker een nieuwsitem geweest. Hoewel het lijkt alsof IT-diensten ten goede komen aan het milieu, omdat ze bepaalde fysieke activiteiten vervangen, blijkt de IT-sector vaak toch een enorm vervuilende industrie. Die grote hoeveelheid
‘CREËER EEN STAGEPLEK, SPECIAAL GERICHT OP HET VERDUURZAMEN VAN HET BEDRIJF’
DC PEOPLE DETACHEERT ERVAREN PROFESSIONALS VAN ÉÉN DAG TOT ÉÉN JAAR
www.dc-people.nl
+31 20 82 03 018
16
DCW JULI STRATEGIE
realiseren, moet er worden geïnvesteerd in
gericht op het verduurzamen van het bedrijf. Je
kunnen gaan regelen. Nee - het is aan het
onderzoek. Hoe kunnen nieuwe technologieën
haalt hiermee verse kennis en creativiteit in
bedrijf om alvast stappen te zetten en studen-
worden ontwikkeld of resultaten van R&D wor-
huis. Een frisse blik en out-of-the-box thinking
ten mogelijkheden te bieden.
den toegepast die bijdragen aan een duurzame
van een student zou de juiste snaar kunnen
samenleving en tegelijkertijd het belang van
raken, waardoor langzaam maar zeker een
STEEDS MEER WAARDE
de datacentersector niet ondermijnen?
transitie naar een duurzaam bedrijf in gang zal
Bovendien kijken de studenten van nu neer op
Er zijn dus drie componenten van het bedrijf
worden gezet.
vervuilende
waarvoor concrete actieplannen niet kunnen
bedrijven.
Jongeren
hechten
steeds meer waarde aan het klimaat, te zien
uitblijven:
WEDERZIJDSE BELANGEN
aan alle stakingen en demonstraties. En dit
• onderzoek naar nieuwe, duurzame
Nu enkele handvatten zijn gegeven om een
geldt niet alleen voor jongeren. Mensen van
begin te maken aan verduurzaming binnen de
alle leeftijden zijn meer dan ooit bezig met het
• de kerndiensten van het bedrijf
IT-sector, moet er nog een belangrijke vraag
maken van weloverwogen keuzes die ten goe-
• de bedrijfsvoering van de onderneming
beantwoord worden. Wat voor voordelen
de komen aan het klimaat. Het belang voor
levert dit de sector zelf op? Waarom is verduur-
een bedrijf om daadwerkelijk te verduurzamen
zaming ook voor het bedrijf zelf lucratief?
ligt dan ook niet in de laatste plaats in het
technologieën
KOPLOPERS
creëren van een goed imago. Dit zal zich uiter-
Gelukkig wordt er al genoeg ondernomen en zijn er al enkele koplopers op het gebied van
Naast het feit dat verduurzaming steeds finan-
duurzaamheid. Voor een duurzame transitie is
cieel aantrekkelijker zal worden, vanwege de
het belangrijk om van elkaar te leren en voor-
vele subsidies en financiële prikkels, is het van
Een schone datacenterindustrie is voordelig
beelden van elkaar over te nemen. Niet twee
belang om in het achterhoofd te houden dat de
voor iedereen. Voor de aarde, de mensen die
keer het wiel uitvinden en: ‘beter goed gejat
duurzame transitie hoe dan ook zal plaats
daarop leven, de studenten, haar klanten en de
dan slecht bedacht’. Zoek deze koplopers daar-
vinden. De datacentersector kan hierbij niet
gehele sector zelf. Maar dat is niet het enige.
om op, ga met ze in gesprek, lees beleidsstuk-
achterblijven. Studenten worden binnen de
Voor een duurzame transitie is de kennis en de
ken en jaarverslagen. Neem het heft in handen
kortste keren opgeleid met een duurzame bril.
innovatiekracht van de IT- en de datacenter
en geniet ervan: het vraagt misschien verant-
Het is belangrijk dat bedrijven hierop aanslui-
sector heel hard nodig! Er is technische inno
woordelijkheid, maar het is ook een leuke,
ten. Geen student wil werken bij een bedrijf
vatie nodig om bestaande technologieën en
inspirerende uitdaging.
dat niet meegaat met de moderne, maat-
activiteiten te verduurzamen. Dat geeft de IT-
aard uitbetalen in andere voordelen.
schappelijke en bovenal noodzakelijke trends.
en datacentersector een sleutelpositie in de
Een praktische tip om mee te beginnen zou
Het is overigens niet de bedoeling om te wach-
duurzame transitie.
zijn: creëer een passende stageplek, speciaal
ten op die studenten, die het dan zelf maar
Waar wachten we nog op? ■
Maak kennis met CloudWorks en vraag uw gratis proefabonnement aan!*
{
GRATIS 2 nummers CloudWorks
*U ontvangt 2 gratis nummers en de gratis nieuwsbrief.
Ga naar cloudworks.nu/proefabonnement Volg CloudWorks:
18
DCW JULI KLIMAAT
PROJECT MIKT OP ECOLOGICAL RECOVERY AS A SERVICE (ERAAS)
TREE TO BE VRAAGT DC’S OM SAMENWERKING ROND BOMEN EN BOSSEN Kunnen datacenters meer in de strijd tegen klimaatverandering dan het eigen energieverbruik en de CO2-uitstoot verminderen? Tree to Be denkt van wel. Deze organisatie ziet veel heil in een aanpak die het Ecological Recovery as a Service noemt. Datacenters kunnen hierbij een sleutelrol spelen. Adit Ram van Tree to Be legt uit hoe.
‘HET BESCHIKBAAR STELLEN DOOR DATACENTERS VAN RUIMTE, REKENKRACHT OF OPSLAGCAPACITEIT ZOU AL HEEL NUTTIG ZIJN’
DCW JULI Klimaat
19
ADIT RAM EEN VAN DE OPRICHTERS VAN TREE TO BE TEKST
Vrijwel iedereen voelt de urgentie van de klimaatverandering en het feit dat we samen iets moeten doen. Een van de dingen die ons
‘DATACENTERS KUNNEN RESTWARMTE-INITIATIEVEN VERRIJKEN DOOR DE KOPPELING TE MAKEN MET BOMEN’
direct raakt is het feit dat de biodiversiteit aan het verdwijnen is: voor iedere boom die geplant wordt, verdwijnen er weer twee. En hierin zijn alle mooie, grootschalige initiatieven
Wereldwijd hebben we te maken met circa
TRIAS ENERGETICA
om bomen te planten in meegenomen.
twee miljard hectare aan gedegradeerd land.
Het welbekende principe van de Trias Energeti-
Dat twee maal het oppervlak van Europa.
ca is na ruim 40 jaar toe aan vernieuwing waar-
GEEN DRUK OP DE KNOP
Onder gedegradeerd land verstaan we extreem
bij naast vermijden, besparen en duurzaam
Helaas is klimaatverandering niet met een druk
droge gebieden, uitgeputte bodems en bescha-
opwekken, ruimte is voor een vierde pijler,
op de knop op te lossen. Dit komt omdat
digd land als gevolg van onder andere
namelijk: herstellen: Om echt klimaatneutraal
klimaatverandering een samenkomst van
niet-duurzaam landgebruik, grondstofwinning
te zijn, is het terugdringen van broeikasgassen
omstandigheden is. Naast de natuurlijke cycli
en ontbossing. Deze gronden vinden we niet
niet het enige dat we kunnen doen. Dit is
zijn er ook effecten die het resultaat zijn van de
alleen in verre tropische gebieden, maar ook
slechts een eerste stap. Samen dienen we te
moderne samenleving die altijd zwaar heeft
dichterbij huis. Denk aan Portugal, Spanje - en
zorgen dat de ecosystemen optimaal kunnen
geleund op (over-)exploitatie van natuurlijke
ook Nederland.
blijven functioneren.
ken dat door het verdwijnen van bomen de
Ondanks de vele initiatieven en het wel dege-
Als we in staat zijn de hiervoor genoemde
temperatuur hoger wordt. Dit noemen we ook
lijk groter wordende draagvlak moet nog veel
gedegradeerde gebieden te herstellen én
wel het hitte-eiland effect. Hogere temperatu-
werk verzet worden om mensen bewust te
tegelijkertijd nog niet gedrogeerde gebieden in
ren zorgen ook voor het feit dat we meer ener-
maken van de gevolgen van het verlies aan
stand weten te houden, dan geeft dit de
gie gaan gebruiken om te koelen. Bomen zijn
biodiversiteit. Dit moet bovendien gebeuren op
mogelijkheid om onze leefomgeving klimaat-
ook natuurlijke buffers voor wateropvang. We
een manier zonder dat men enkel en alleen op
bestendig te maken en te behouden.
zien dat door een gebrek aan bomen er een
angst inspeelt of juist weerstand oproept. Hier-
‘peak load’ ontstaat bij de bodem, rivieren en
bij speelt als extra probleem dat veel mensen
Vanuit Tree to Be zien wij tal van mogelijk
zeeën waarvan we steeds meer de gevolgen
en organisaties door de bomen het bos niet
heden:
merken.
meer zien. Dit is een gevolg aan de veelheid
bronnen. In steden is het bijvoorbeeld te mer-
aan meningen, visies, richtingen en oplossin-
• Bosherstel en – uitbreiding
Bomen zijn een bewezen ‘technologie’ en zijn
gen die worden aangereikt. Feit is echter wel
• Beschermen en versterken van mangrove-
bovendien de enige écht duurzame technolo-
dat natuurlijke ecosystemen de basis van ons
gie om veel problemen als gevolg van onze
bestaan zijn en dat biodiversiteit daarin een
klimaatuitdagingen te helpen oplossen. Ze
sleutelrol speelt.
geven ons lucht, water en voeding. Ze vermin-
bossen (natuurlijke storm-barrières) • Duurzame
landbouwsystemen
bouw)
deren fijnstof, voorkomen erosie, gebruiken CO2 voor hun groei en koelen de omgeving en daarmee de planeet. Geen wonder dat klimaatwetenschappers meer en meer het belang zijn gaan inzien van bomen en bossen. OVER TREE TO BE Tree to Be ontwikkelt concepten en programma’s waarmee bewustwording in het kader van bomen en bossen wordt gecreëerd. Samen met het bedrijfsleven co-creëren we concep-
DC PEOPLE LEVERT ÉÉN PROFESSIONAL OF EEN HEEL TEAM
ten waarin de verbinding wordt gelegd tussen herstelactiviteiten voor het ecosysteem en bedrijfsvraagstukken. Bij alle concepten gaat Tree to Be uit van het integreren van drie elementen: kennis, inspiratie en actie.
zoals
agroforestry (combinatie van bos- en land-
www.dc-people.nl
+31 20 82 03 018
20
DCW JULI Klimaat
systemen gestart. Sommige zijn klein,
Of deel als datacenter zaailingen of ‘seed
andere juist groot, soms zitten ze bij u en
bombs’ uit aan buurtbewoners en maak
• Voedselbossen (veelal in lokale gebieden
mij om de hoek, in andere gevallen juist ver
hier een publiekscampagne van.
met eetbare soorten, zoals diverse fruit-
weg. Al deze projecten hebben veel baat bij
soorten en kruiden)
kennis, bewustwording en middelen. Het
TALLOZE VOORDELEN
zou geweldig zijn als een of meer datacen-
De voordelen voor datacenters en hun klanten
DATACENTERS EN ERAAS
ters - bijvoorbeeld - een herstelproject rond
en toeleveranciers is eigenlijk te groot om hier
De impact die datacenters kunnen hebben is
mangrovebossen zou omarmen. Of een
allemaal te noemen. Een paar punten wil ik er
enorm aangezien de thema’s rondom energie,
project voor bosbescherming of duurzame
desondanks uitpikken:
warmte, CO2 en verstoorde weerspatronen
landbouw, zodat deze zich structureel kun-
• Veel meer groen in de steden (minibossen en parken)
belangrijke gespreksonderwerpen zijn. Wij wil-
nen blijven ontwikkelen.
• Door bomen en andere natuurlijke syste-
len samen met de datacentersector kijken hoe
• Maak bestaande duurzaamheidsinitiatieven
men als bron voor oplossingen te zien in
deze op een positieve manier een sleutelrol
zichtbaar - Het thema ‘restwarmte’ krijgt in
plaats van iets vanzelfsprekends, kunnen
kan spelen bij ERaaS, ofwel Ecological Recovery
de datacentersector terecht veel aandacht.
veel kansen worden gecreëerd.
as a Service.
Zo lopen er diverse onderzoeksprojecten
• Met ERaaS kan de datacentersector op een
om deze restwarmte nuttig in te zetten
positieve en inhoudelijke manier veel
Vanuit ERaaS zijn er diverse mogelijkheden
voor onder andere gebouwen en de glas-
impact hebben op de maatschappij en de
waaraan datacenters (en hun toeleveranciers
tuinbouw. Voor het grote publiek is dit nog
uitdagingen die we hebben in het kader van
en klanten) kunnen bijdragen. Ter inspiratie
redelijk onzichtbaar en dit zal waarschijnlijk
noem ik hier een aantal richtingen:
ook zo blijven. De reden is dat het veelal om
• ERaaS ondersteunt de sector doordat er
ecosysteemherstel.
systemen gaat die zich in controlekamers
mooie samenwerkingen kunnen ontstaan.
• Meten is weten - Er is nog veel wat we niet
en dergelijke bevinden. Door deze initiatie-
Dit kan zelfs de werkgelegenheid bevorde-
weten. Op allerlei gebieden is er nog veel
ven op een inspirerende manier te commu-
behoefte aan het beter in kaart brengen
niceren aan het grote publiek, kunnen we
• Er ontstaat meer bewustwording over het
van onder andere weerspatronen, water–
meer bewustwording creëren, wat uitein-
belang van ecosystemen voor onze activi-
en bodemkwaliteit, maar ook de mate van
delijk zal helpen bij het vergroten van het
teiten in de maatschappij: van voedsel
CO2-afvang door ecosystemen. Datacenters
vertrouwen van het grote publiek dat we op
productie tot bescherming van kwetsbare
kunnen samen met hun eigen ecosysteem
een positieve manier met het klimaat bezig
actief bijdragen aan dergelijke data-driven
zijn en dat deze maatregelen ook nuttig en
• Met de nieuwe pijler bij het principe van
projecten door een faciliterende rol te
zinvol zijn. Datacenters kunnen restwarmte-
Trias Energetica kunnen datacenters een
spelen. Het beschikbaar stellen van ruimte,
initiatieven verrijken door de koppeling te
leiderschapsrol nemen in een sector waar
rekenkracht of opslagcapaciteit zou al heel
maken met bomen. Dit zijn immers natuur-
innovatie altijd al een kernbegrip is ge-
nuttig zijn.
lijke warmtewisselaars. We kunnen dan
weest. ■
• Actief ecosysteemherstel - Wereldwijd zijn
bijvoorbeeld denken aan het planten van
al honderden herstelprojecten rond eco
bomen in de buurt van het datacenter.
‘HELAAS IS KLIMAATVERANDERING NIET MET EEN DRUK OP DE KNOP OP TE LOSSEN’
ren.
leefgebieden voor mens en dier.
DCW JULI Klimaat
OVEREENKOMSTEN TUSSEN BOMEN EN ICT In plaats van de nadruk te leggen op de negatieve impact op ons klimaat en op onze maatschappij, vinden wij het juist interessant om te kijken hoe bepaalde sectoren een sleutelrol kunnen spelen bij het vinden van oplossingen. We hebben hierbij gekeken naar sectoren die middenin de maatschappij staan. Al snel kwamen we uit bij datacenters en ICT. Met name vanwege grote trends als de opkomst van cloud, het verband tussen digitalisering en (duurzame) energiebehoefte en de groter wordende rol van datacenters als onderdeel van stedelijke gebieden. De discussie omtrent restwarmte, die we dankzij gesprekken met insiders op het spoor zijn gekomen, konden wij vrijwel meteen plaatsen, omdat warmte een grote rol speelt bij klimaatverandering. Ook de activiteiten van Microsoft waren voor ons een inspirerend voorbeeld. Het bedrijf is al jaren bezig met initiatieven die bijdragen aan ecosysteemherstel. Men ziet ook kansen om AI in te zetten bij het aanpakken van klimaatverandering. Het verhaal werd voor ons compleet toen wij ontdekten hoeveel overeenkomsten bomen hebben met diverse ICTthema’s, wat we bovendien op een leuke manier in de vorm van story-telling kunnen gebruiken: • Resource sharing - bomen delen via een complex systeem van wortels en schimmels vitale voedingsstoffen, water en mineralen. Dit kunnen ze doen over grote afstanden. • Connectivity - bomen communiceren met elkaar en de omgeving waarin ze elkaar kunnen waarschuwen. Dit doen ze onder andere door middel van elektrische signalen. • Cooling – bomen zijn een natuurlijke warmtewisselaar. Ze koelen de omgeving door middelen van onder andere waterverdamping op het bladerdek, schaduwvorming en reductie van zonnestraling door het katalyseren van wolkenformaties.
BINNEN TWEE UUR DUIDELIJKHEID OVER INVULLING BENODIGDE SPECIALISTEN
www.dc-people.nl
+31 20 82 03 018
21
22
DCW JULI RAPPORT
NIEUW RAPPORT DDA:
‘NEDERLAND EUROPEES KOPLOPER DATACENTERS’ Nederland heeft met Amsterdam de grootste datacenter hub in Europa in handen. De Amsterdamse markt groeide in 2018 met 20% in aantal MW. Daarmee schiet Amsterdam voormalig koploper Londen voorbij. Dat blijkt uit het rapport ‘State of the Dutch Data Centers 2019’ dat de Nederlandse brancheorganisatie Dutch Data Center Association (DDA) onlangs presenteerde in het datacenter van Systemec in Venlo. Ger Koopmans, plaatsvervangend Gouverneur van de Koning in Limburg, nam de eerste versie van het rapport in ontvangst.
Dit onderzoek naar de Nederlandse datacentermarkt werd dit jaar voor
“Vergeleken met de andere Europese koplopers Londen, Frankfurt en
de vijfde maal uitgevoerd. Net als in voorgaande jaren groeide de
Parijs heeft Amsterdam een unieke combinatie van colocatie en hyper-
Nederlandse markt ook in 2018 weer met dubbele cijfers: het totale
scale datacenters”, zegt Stijn Grove, algemeen directeur van de DDA. Hij
vermogen in MW nam 18% toe. De 189 Nederlandse colocatie-data-
is dan ook niet verbaasd over de nummer 1-positie: “Nederland, en in
centers beslaan gezamenlijk inmiddels 369.000 m2 datavloer. Het
het bijzonder Amsterdam, wordt door de uitstekende connectiviteit en
zwaartepunt hiervan ligt in de regio Amsterdam: zo’n 72% van alle
het volwaardige ecosysteem gezien als Digital Gateway to Europe. Met
datacenters is hier te vinden. De afgelopen 8 jaar kende deze regio een
de jarenlange dubbele groeicijfers was het een kwestie van tijd dat
gemiddelde jaarlijkse groei van 18,5% in capaciteit.
Amsterdam de andere hubs zou inhalen.”
DCW JULI Rapport
23
VAN DE REDACTIE TEKST
DIGITAL AWARENESS Het ‘State of the Dutch Data Centers’-rapport werd uitgereikt tijdens de Nationale Datacenter Dag, die de DDA voor de vijfde keer organiseerde. “We worden elke dag meer en meer afhankelijk van data”, zegt Grove, “maar de meeste mensen zijn zich niet bewust van wat er gebeurt ‘behind the screens’.” Op de Nederlandse Nationale Datacenter Dag openen datacenters die bij de DDA zijn aangesloten hun deuren voor het publiek, dat zo een kijkje achter de schermen van het internet krijgt. Een van de deelnemende datacenters is Systemec in Venlo, waar Jos Derkx algemeen directeur is. “Wij merken dat bewustwording rondom data in de samenleving toeneemt”, aldus Derkx. “Traditionele bedrijven zijn steeds actiever bezig met hun digitale transformatie, en kunnen daarvoor overal in Nederland terecht bij datacenters om hun bedrijfskritische infrastructuur professioneel te laten huisvesten.” Het rapport laat zien dat de vraag naar datacenter diensten overal toeneemt: landelijk groeide het totale datavloer oppervlakte met zo’n 20%. Het belang van de digitale wereld wordt dan ook steeds duidelijker: onze economie is een digitale economie geworden. Ontwikkelingen zoals AI, 5G en quantum computing zullen zorgen voor nog veel meer data dan we tot nu toe gezien hebben. Deze technische innovaties zijn alleen mogelijk mits er een sterke, efficiënte en
‘VERGELEKEN MET DE ANDERE EUROPESE KOPLOPERS HEEFT AMSTERDAM EEN UNIEKE COMBINATIE VAN COLOCATIE EN HYPERSCALE DATACENTERS’
veilige digitale fundering is. Datacenters zijn daar een essentieel onderdeel van en hun bijdrage aan die digitale wereld wordt steeds zichtbaarder. JUISTE RICHTING De groei van de markt brengt naast kansen ook uitdagingen met zich mee, bijvoorbeeld op het gebied van energiedistributie en beschikbaarheid van groene stroom. Het stroomverbruik van datacenters is een veelbesproken onderwerp. Datacenters hebben in de afgelopen jaren dan ook vele acties ondernomen door te investeren in duurzame energieoplossingen en het gebruik van groene stroom: inmiddels gebruikt 80% van de DDA-deelnemers uitsluitend groene stroom. Een ander belangrijk onderwerp omtrent energie is datacenter restwarmte. De DDA is actief betrokken bij het versnellen van restwarmte projecten waarin datacenters een rol spelen. Inmiddels hergebruikt 46% van de DDA-deelnemers hun restwarmte, 13% is betrokken bij de uitrol van een warmtenetwerk, en meer dan 33% van de deelnemers heeft restwarmte hergebruik plannen voor de nabije toekomst. Het is dus absoluut een hot topic voor de Nederlandse datacenters. Maar, er is werk aan de winkel volgens Stijn Grove. “Zowel voor de datacenters als voor netbeheerders, energie-
GROEI JIJ MET ONS MEE ALS DATACENTER PROFESSIONAL?
leveranciers en regionale overheden, is het echt tijd om restwarmte van datacenters in te zetten, en daarmee een bijdrage te leveren aan de energietransitie. Als grootste datacenterhub van Europa is het tijd voor Nederland om ook hierin voorop te gaan lopen.” ■
www.dc-people.nl
+31 20 82 03 018
24
DCW JULI SECURITY
BELANGRIJKE ROL VOOR DATACENTERS IN NIEUW ONDERZOEKSPROGRAMMA
TIEN MILJOEN VOOR VEILIG INTERNET OF THINGS Apparaten die zijn verbonden met internet, zoals zelfrijdende auto’s en intelligente thermostaten, vormen een steeds grotere bedreiging voor onze privacy en veiligheid. Het beschermen hiertegen vereist een fundamentele aanpak die dringend nodig is. Een nationaal onderzoeksproject met ruim 45 partijen – universiteiten, bedrijven, maatschappelijke organisaties en overheid – geleid door TU Eindhoven gaat de komende jaren onderzoek doen naar deze aanpak, door technisch onderzoek te combineren met juridische en criminologische benaderingen. Het project wordt voor bijna tien miljoen euro gesubsidieerd door NWO in het kader van de Nationale Wetenschapsagenda.
Van een internet dat puur bestaat uit met
tische aanpak is nodig, met bijvoorbeeld regels
elkaar verbonden computers ontstaat in snel-
voor het ontwerp en beheer van IoT-systemen,
treinvaart een internet waaraan apparaten ver-
om grip te krijgen op dit probleem.”
bonden zijn, zoals auto’s, boeken of koelkasten, maar ook sensoren, slimme huissystemen en
Etalle leidt het onderzoeksproject ‘An Internet
complete energiecentrales. Dit Internet of
of Secure Things – INTERSECT’ met ruim 45
Things bevat naar verwachting in 2030 wereld-
aangesloten instellingen en bedrijven dat de
wijd 75 miljard gekoppelde apparaten. Gege-
eerste aanzet moet geven tot ‘een blauwdruk’
ven het feit dat er weinig controle is op de ont-
voor het ontwerp, beveiliging en beheer van
wikkeling ervan, brengt de omvang van de
IoT-systemen. Doordat in het project zowel
technologie een groot veiligheidsrisico met
universiteiten, overheid, bedrijfsleven en maat-
zich mee.
schappelijke organisaties bij elkaar komen, kan de aanpak zowel technisch, als juridisch en
KEERPUNT
criminologisch benaderd worden. Ook kan hier-
Volgens Sandro Etalle, hoogleraar cybersecurity
door een breed toepassingsgebied onderzocht
aan de TU Eindhoven, zijn we op een keerpunt
worden, met bijvoorbeeld gezondheid, ener-
in de geschiedenis aanbeland. “Als we nu niets
gie, mobiliteit en slimme steden.
doen, lopen we het risico overrompeld te worden door een technologie die we niet overzien of controleren en onze privacy en cyberveiligheid geheel ondermijnt.”
‘ALS WE NU NIETS DOEN, LOPEN WE HET RISICO
Als oplossing voldoen huidige ad hoc veilig-
OVERROMPELD TE WORDEN DOOR EEN TECHNOLOGIE
heidsmethodes als virusscanners of firewalls niet meer, aldus Sandro Etalle. “Een systema
DIE WE NIET OVERZIEN OF CONTROLEREN’
DCW JULI security
25
VAN DE REDACTIE TEKST
DEELNEMERS
Security, Secura, Siemens, Signify, Simac
men op te lossen door wetenschappers, bedrij-
Het project INTERSECT ontvangt bijna tien
Techniek, SURFnet, Synopsys, Technolution,
ven en maatschappelijke organisaties bij elkaar
miljoen euro binnen het programma van de
Verum Software Tools.
te brengen. De onderwerpen zijn aangedragen
Nationale Wetenschapsagenda: Onderzoek op
door de Nederlandse bevolking. Gezamenlijk
Routes door Consortia (NWA-ORC). Behalve de
WETENSCHAPSAGENDA
ontvangen de 17 NWA-projecten dit jaar 61
TU/e zijn de volgende instellingen en bedrijven
De Nationale Wetenschapsagenda (NWA) is
miljoen euro. ■
betrokken:
bedoeld om urgente maatschappelijke proble-
• Universiteiten, onderzoeksinstellingen en hogescholen: Vrije Universiteit Amsterdam, Radboud Universiteit Nijmegen, Technische Universiteit Delft, Universiteit Twente, Tilburg University, Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving, Fontys Hogeschool, Hogeschool Leiden, Hogeschool van Amsterdam, TNO. • Overheid:
Ministerie
van
Binnenlandse
Zaken. • Organisaties: Consumentenbond, Stichting Internet
Domeinregistratie
Nederland
(SDIN)
TOE AAN EEN NIEUWE STAP IN JE DATACENTER CARRIERE?
• Bedrijven: BDO Advisory, Brainport Development, Bosch Security Systems, Centric, Compumatica secure networks, Fourtress, ICT
Automatisering,
Océ-Technologies,
Omron Europe, Oracle, Philips, Qbit Cyber
www.dc-people.nl
+31 20 82 03 018
26
DCW JULI UPS
DYNAMISCHE UPS OP BASIS VAN VLIEGWIELTECHNOLOGIE
HITEC’S DRUPS-AANPAK BIEDT KANSEN VOOR DC’S Het elektriciteitsnet zoals we dat kennen, is ooit ontworpen voor twee toepassingen: licht en kracht. Anders gezegd: voor de gloeilamp en de elektrische motor. Tegenwoordig blijkt dat deze infrastructuur niet erg geschikt is voor de nieuwe digitale economie, waar we compleet afhankelijk zijn van data. Het net heeft een lagere betrouwbaarheid dan wat noodzakelijk is voor de kritische infrastructuur.
Om datacenters en andere kritische toepassin-
middel van vliegwielen. HITEC Power Protec
MAGNETISCH KOPPELEN
gen te voorzien van een continue netspanning,
tion heeft een andere aanpak bedacht, het
Dit wordt ook mogelijk gemaakt door de
worden UPS-systemen gebruikt ofwel Uninter-
zogenaamde DRUPS-systeem.
generator magnetisch te koppelen met een vliegwiel. Zo kan de energie die het vliegwiel
ruptible Power Supplies, ook wel ‘no-breaks’ genoemd. Deze systemen zorgen ervoor dat
De letters DRUPS staan voor Diesel Roterende
bezit over worden gedragen aan de generator.
wanneer het net (plotseling) niet meer
UPS. In een DRUPS fungeert een synchrone
Voordat de energie van het vliegwiel ‘op’ is,
beschikbaar is er toch een continue stroom-
motor cq. generator samen met een smoor-
wordt er een dieselmotor gestart. Deze wordt
voorziening is.
spoel als een netfilter. Het voorkomt dat har-
mechanisch gekoppeld aan de generator. Is
monische vervorming in de belastingstroom
deze koppeling eenmaal tot stand gebracht,
DRUPS
wordt terug gevoed naar het net. Ook wordt
dan wordt de generator dus aangedreven door
Een UPS heeft een energiebron waarin tijdelijk
de netspanning gestabiliseerd en wordt de
de dieselmotor. Het datacenter ondervindt
energie wordt opgeslagen, die meteen kan
power factor verbeterd. Bij onderbrekingen in
geen enkele onderbreking tijdens dit proces. In
worden gebruikt als het net uitvalt. Als ener-
het net zal de synchrone motor meteen als
feite vormt een DRUPS-systeem een naadloze
giebron kunnen verschillende technologieën
generator
integratie van een stand-by diesel generator
worden ingezet. Vaak zijn dat batterijen of
belasting van een continue spanning te blijven
accu’s. Het is ook mogelijk om gebruik te
voorzien.
functioneren
om
de
maken van mechanische energieopslag door
kritische
en een UPS-systeem. GEEN BATTERIJEN Wat hierbij opvalt, is dat het DRUPS-systeem geen batterijen gebruikt. Met als gevolg dat
‘HET DRUPS-SYSTEEM HEEFT EEN RENDEMENT DAT GELIJKWAARDIG IS AAN DE ZOGENAAMDE STATISCHE UPS-SYSTEMEN, ZO’N 96 TOT 97%’
het gehele systeem zo’n 40 tot 50% minder vloeroppervlak in beslag neemt dan een UPS die wél is voorzien van batterijen. Het DRUPS-systeem heeft een rendement dat gelijkwaardig is aan de zogenaamde statische
DCW JULI ups
27
VAN DE REDACTIE TEKST
hoger. Hierdoor zullen fouten (kortsluitingen) in de distributie minder problemen opleveren. HITEC Power Protection voorziet ook in DRUPS-systemen op middenspanningsniveau (10kV of 22kV). Op die manier kan bijvoorbeeld ook een complete middenspanningsring worden beschermd tegen verstoring vanaf het net. Een goede oplossing voor faciliteiten met meerdere gebouwen (denk aan ziekenhuizen, of fabrieken) of bijvoorbeeld verkeerstunnels. 65 JAAR Alhoewel HITEC al heel lang dit soort systemen bouwt, is een aantal jaren geleden een nieuwe product range geïntroduceerd: de PowerPRO2700. Deze unit is in feite een opsomming
Principe van het DRUPS-systeem van HITEC Power Protection.
van alle kennis en kunde die bij HITEC in de laatste 65 jaar is opgebouwd. Dat levert een UPS-systemen, zo’n 96 tot 97%. Tijdens het
KORTSLUITSTROOM
gebruik hoeven er geen batterijen uitgewis-
Een
zeer betrouwbaar mechanisch ontwerp op, het
waarbij lagerproblemen tot het verleden beho-
seld te worden, iets wat bij statische UPS- DRUPS-systeem is de beschikbare kortsluit-
ren. Zo behoeft het systeem pas een revisie na
systemen iedere 5 à 8 jaar noodzakelijk is.
10 jaar continu gebruik. Dat reduceert de onder
ander
belangrijk
voordeel
van
stroom aan de uitgang. Die is zo’n 10 tot 15
Overigens is de levensduur van het DRUPS- keer de nominale stroom. Bij statische UPS- houdskosten significant. Ook het na-smeren systeem 25 tot 30 jaar, een stuk hoger dan dat
systemen is dat 2,2 keer nominaal. Bij het
van lagers is geautomatiseerd, waardoor de
van statische UPS-systemen.
DRUPS-systeem ligt dat dus een factor 5 tot 7
kans op fouten wordt geminimaliseerd.
28
DCW JULI ups
Verder heeft de unit veel ingebouwde senso-
sië, China, en Taiwan alsmede een uitgebreid
duurzame energiebronnen veranderen de
ren om temperatuur, trillingen en de conditie
netwerk van distributeurs.
manier waarop energie wordt gedistribueerd en verbruikt. De toenemende wereldwijde
van de lagers te meten. Hiermee kan een omschakeling worden gemaakt van ‘time
HITEC Power Protection heeft wereldwijd meer
energievraag zal tot 2040 toenemen met 37%
based’ onderhoud naar ‘condition based’
dan 2.000 systemen geïnstalleerd in meer dan
en deze zal zich na 2040 stabiliseren. De
onderhoud.
60 landen welke een gezamenlijk vermogen
wereldwijd toenemende vraag naar energie
leveren van ruim 3100 Megawatt aan continue
stijgt ieder jaar enkele procenten en belast de
HITEC Power Protection kan ook voorzien in
energie. Hiermee is HITEC een van de belang-
bestaande energienetwerken zwaar waarbij
turn-key oplossingen waarbij meegedacht
rijkste aanbieders op het gebied van dynami-
de betrouwbaarheid terugloopt. Een gevolg
wordt in de ontwerpfase, installatie, inbedrijf-
sche UPS-oplossingen die kritische processen
hiervan is een toenemende vraag naar
stelling en onderhoud. Voor maximale flexibili-
van geconditioneerde en continue energie
continue, kwalitatief hoogwaardige energie
teit kunnen de units ook in containers worden
voorzien. Of het nu gaat om de continue ener-
oplossingen.
opgesteld voor tijdelijke opstellingen of loca-
gievoorziening van de langste treintunnel ter
ties waar geen gebouw beschikbaar is.
wereld door de Zwitserse Alpen, om betrouw-
Een probleem van het gebruik van duurzame
bare energievoorziening van een zeer modern
energie is, dat deze energie niet altijd geleverd
NEDERLAND
datacenter in Singapore of om kwalitatief
kan worden. Schijnt de zon bijvoorbeeld nau-
Het hoofdkantoor en de productielocatie van
hoogwaardige
welijks, dan wordt er minder zonne-energie
HITEC Power Protection zijn gevestigd in Alme-
werelds grootste halfgeleiderfabriek in China.
energievoorziening
van
’s
opgewekt en daardoor minder opgeslagen. Dit probleem wordt opgelost door de mogelijk-
lo. Klanten worden wereldwijd bediend door dochterondernemingen in de Verenigde Sta-
TOEKOMSTVISIE
heid
ten, Groot-Brittannië, Rusland, Spanje, Malei-
Elektrificatie en het groeiende aandeel van
gewonnen stroom slim opgeslagen wordt. Als
van
energieopslag,
waarbij
eerder
kennisintensieve aanbieder van oplossingen
‘HITEC POWER PROTECTION KAN OOK VOORZIEN IN TURN-KEY OPLOSSINGEN WAARBIJ MEEGEDACHT WORDT IN DE ONTWERPFASE, INSTALLATIE, INBEDRIJFSTELLING EN ONDERHOUD’
op het gebeid van kinetische energieopslag heeft HITEC de intentie nieuwe en innovatieve producten te ontwikkelen die passen bij de veranderende energiemarkt en de behoefte van grootzakelijke afnemers. ■ Meer info: www.hitec-ups.com.
DCW JULI NETWERKEN
29
VAN DE REDACTIE TEKST
GLASVEZELSECTOR WERKT SAMEN AAN TOEKOMST BESTENDIGE NETWERKEN De Nederlandse glasvezelsector kwam op 18 juni samen in Zwolle tijdens de Fiber Vakdag. Onderwerp van gesprek: toekomstbestendige glasvezelinfrastructuren. Deze dag werd voor het tweede jaar op rij georganiseerd om alle stakeholders van de sector bij elkaar te brengen.
Dat is hard nodig, stelt de sector zelf, want de
bestendige glasvezelnetwerken werd in twee
Vakdag een zogeheten ‘glasvezel-helpdesk’
komende jaren zal de vraag naar datanetwer-
paneldiscussies belicht. Deze panels werden
beschikbaar. Deze helpdesk was speciaal
ken met zeer hoge capaciteiten snel groeien.
begeleid door Jaap van Till, die tijdens zijn car
bedoeld voor glasvezelinitiatieven die op zoek
De verwachting is dat in ieder geval tot 2026
rière als netwerkexpert onder ander het SURF-
zijn naar advies van experts, bijvoorbeeld over
de behoefte aan zogenaamde downstream- net 4-netwerk en het Netherlands Armed For-
de aanleg van een netwerk, juridische kwes-
capaciteit op netwerken jaarlijks met 40% of
ces Integrated Network (NAFIN) ontwierp. Aan
ties of het ontwerp van het netwerk.
meer zal toenemen. Die behoefte wordt
de panels nam een aantal stakeholders deel.
gevoed door nieuwe diensten voor consumen-
Tot slot staat tijdens de Fiber Vakdag niet alleen
ten en de groei van bestaande diensten zoals
REGIONALE EN LOKALE INITIATIEVEN
de inhoud centraal, maar ook het leggen van
4K streaming video. Ook de steeds bredere
Tijdens de Fiber Vakdag is ook aandacht
onderlinge verbindingen. De gehele dag is een
adoptie van cloud en andere zakelijke digitale
besteed aan de vele regionale en lokale initia-
uitgebreide meeting place geopend, waar
diensten draagt bij aan deze groei.
tieven die zijn opgezet door bewoners van
allerlei partijen uit de sector en stakeholders de
gebieden waar geen FTTH-glasvezelnetwerk
gelegenheid hebben om elkaar te ontmoeten.
SLEUTELROL
beschikbaar is. Deze initiatieven hebben wisse-
Ook kunnen bezoekers van de Fiber Vakdag
Glasvezelnetwerken spelen een sleutelrol in
lend succes en kunnen een steun in de rug
makkelijk met elkaar kennismaken tijdens
deze ontwikkelingen. De Fiber Vakdag bood
goed gebruiken. Daarom was tijdens de Fiber
speeddate sessies. ■
daarom ook dit jaar weer een platform om alle relevante economische en maatschappelijke effecten van glasvezelnetwerken te belichten. Zo sprak Vincent Locht van het ministerie van Economische Zaken en Klimaat over de voortgang van het vorig jaar door het kabinet-Rutte III gelanceerde Actieplan digitale connectiviteit. FCA-voorzitter Lex Wils benadrukte op zijn beurt de noodzaak van onderlinge samenwerking tussen glasvezelnetwerken en welke stappen daartoe al zijn gezet. ECONOMISCHE BETEKENIS De economische betekenis van glasvezel en de noodzaak voor meer kwalitatieve, toekomst-
DC PEOPLE VOORZIET UW DATACENTER VAN ERVAREN PROFESSIONALS
www.dc-people.nl
+31 20 82 03 018
30
DCW JULI ENERGIE
5G EN ENERGIE- EFFICIËNTIE MOETEN HAND IN HAND GAAN
DCW JULI energie
31
ERIC LECALVEZ VICEPRESIDENT TELECOM SEGMENT EN STRATEGIC GLOBAL TELECOM CLIENTS BIJ VERTIV TEKST
In 1995 verhuisde ik van Parijs naar Londen. Ik wilde graag bijhouden wat er in Frankrijk gebeurde, maar dat viel nog niet mee. Het internet stond nog in de kinderschoenen. Ik was dus aangewezen op de Franse kranten, maar dat vereiste wel een trip naar een gespecialiseerde krantenkiosk in een ander deel van Londen om een exemplaar van Le Figaro of Le Monde te bemachtigen. Nu, twintig jaar later, lees ik desgewenst alle Franse kranten en ontvang ik alle Franse zenders op mijn smartphone in kleur.
Er is in die ruim twee decennia dus veel bereikt. En met de 5G-netwer-
beveiligd zijn en veel kwetsbaarder voor externe krachten. Streaming
ken voor de deur begint de telco-industrie aan een volgende grote en
van HD-video is een van de meest zichtbare toepassingen hiervan –
veelbelovende investering. Daarbij is er niet altijd een scherp oog voor
hierbij tolereert de eindgebruiker geen latency-problemen, dus zowel
een bepaald aspect: het energieverbruik. Als we dat niet goed regelen,
om redenen van de gebruikerservaring als vanwege de kosten voor de
lopen we de kans dat de we financiële voordelen van 5G helemaal niet
provider moet de content dichter bij de gebruiker gebracht worden.
halen. 2. Minder CO2-uitstoot - Energieverbruik komt steeds minder voor rekeIn de nabije toekomst gaat het om twee dingen: energie in de vorm van
ning van de fysieke wereld en steeds meer van de digitale omgeving.
elektriciteit en connectiviteit. Het internet of things gaat de vierde
Het positieve hiervan is dat het nieuwe telecomnetwerk de ecologi-
industriële revolutie teweegbrengen en energie zal daarvan de motor
sche footprint van de eindgebruiker zal verminderen, bijvoorbeeld
zijn. En net als met de meeste technologische trends hangt er een prijs-
omdat hij minder hoeft te reizen. Omdat het netwerk echter meer
kaartje aan. Connectiviteit heeft een grote behoefte aan energie. En
plaatsen moet bereiken en meer kracht moet hebben om dat bereik te
naarmate de connectiviteit toeneemt, neemt ook het energieverbruik
bieden, zal dit een aanzienlijke toename van het energieverbruik ver-
toe. De businesscase voor de operator is het vinden van de balans
oorzaken.
tussen de idyllische wereld van grootschalige, draadloze connectiviteit en de enorme hoeveelheid energie die nodig is om dit te realiseren.
Het recente SMARTer 2030-rapport van Accenture voor GeSI voorspelde dat, ondanks de verwachte groei van de ICT-sector, inclusief mobiele
DRIE UITDAGINGEN
operators, de relatieve CO2-uitstoot naar verwachting in 2030 rond de
De infrastructuur van nieuwe telecomnetwerken kent in dit verband
twee procent van de totale mondiale emissie zal liggen. Nog belang
een drietal uitdagingen:
rijker is dat het toekomstige emissiereductiepotentieel voor CO2- uitstoot van de ICT-sector als geheel, inclusief mobiel, in 2030 geschat
1. Decentralisatie - Het behoud van betrouwbaarheid van telecomnet-
wordt op 20 procent van de wereldwijde CO2-uitstoot.
werken wordt lastiger nu cruciale functies dichter naar de eindgebruiker worden gebracht. Netwerkfuncties worden verplaatst van de gecentra-
Terwijl ik dit schrijf, staken er elke week tot wel 700.000 schoolkinderen
liseerde locaties naar de service-community, waar ze minder fysiek
in vijfhonderd steden over de hele wereld vanwege de klimaat
Contain cost at the infrastructure layer Power Cooling
Lighting
Telco/ICT Equipment
32
DCW JULI energie
verandering. De ironie is volgens mij dat deze generatie de meeste
Het beheersen en verminderen van kosten op de infrastructuurlaag is
behoefte heeft aan digitale informatie, maar dat niet inziet. Wat dit
op meerdere manieren aan te pakken. Onze ervaring met het werken
echter aantoont, is dat de druk om de afhankelijkheid van traditionele
met operators is dat vanaf het moment dat ze weten hoe een best
energiebronnen te verminderen en schonere, duurzamere energie te
practice er feitelijk uitziet, het van fundamenteel belang is om te begrij-
gebruiken, niet alleen zal toenemen maar ook in veel van de MVO-ver-
pen hoe deze kan worden geïmplementeerd. Het uitwisselen van fysie-
klaringen van de operators aanwezig zal zijn. Hoe de operator daarin
ke componenten zal zeker helpen, maar zal waarschijnlijk een meer
presteert, zal waarschijnlijk een sterke factor worden in de merkkeuze
incrementele en stapsgewijze route vereisen.
voor deze generatie. Als iets niet kan worden gemeten, kan het ook niet worden verbeterd. 3. Digitalisering - Door digitalisering kan de energie-infrastructuur
Site auditing en -meting bieden in dat verband mogelijkheden voor een
profiteren van het nieuwe netwerk op het gebied van efficiëntie en is
holistische benadering. Prestatie-visualisatiehulpmiddelen analyseren
energie niet een noodzakelijk kwaad om functies te ondersteunen,
de gegevens en presenteren een nuttige realtime analyse van verbruik
maar een functie zelf.
en prestaties. Het correct interpreteren van de bevindingen is daarom de sleutel tot een positief resultaat. Dit vereist de steun van bedrijven
SAMENWERKEN MET PARTNERS
die begrijpen hoe ze acties moeten interpreteren en aanbevelen. Als de
Als we de kosten van operators eenvoudig zien als een sinaasappel met
capex-budgetten beperkt zijn, zijn er ook andere opties. Van disruptieve
vier segmenten, dan is de verdeling als volgt:
bedrijfsmodellen zoals ESaaS - energiebesparing als service die door
Segment 1: Verlaag de energiekosten van nutsvoorzieningen - afsluiten
Vertiv is ontwikkeld - is bewezen, dat ze de verwachte infrastructuur
van nieuw Power Purchase Agreements (PPA).
behoeften bestrijden. 5G biedt enorme kansen, maar het is vooral zaak
Segment 2: Beheers de kosten in servicetoepassingen - efficiënte radio-
om tijdig voorbereid te zijn op de bijbehorende energievraag. Wie daar
en kernapplicaties.
nu mee begint, plukt straks de vruchten. ■
De resterende twee segmenten zijn de kosten die betrekking hebben op het verbruik achter de energiemeter. Dit is vooral een uitdaging, omdat het telecomnetwerk evolueert en tegelijkertijd efficiëntie verbeteringen worden gerealiseerd.
DCW JULI IT INFRA
33
JACQUELINE LYCKLEMA FHI TEKST
IMPACT 5G EN DUURZAME ENERGIE OP DATACENTERS EN COMPUTERRUIMTES
IT INFRA-EVENT VERNIEUWD De opkomst van 5G, het toepassen van duurzame energie in datacenters, de komst van steeds meer elektrische auto’s en een immer groeiende databehoefte bij internetondernemers en -gebruikers zorgen voor nieuwe uitdagingen in de datacentermarkt. Op dinsdag 12 november 2019 vindt het vernieuwde IT Infra event plaats in De Kromhouthal in Amsterdam, tevens een nieuwe locatie. Het IT Infra event is binnen de branche Industriële Elektronica het kennisplatform voor het bouwen, inrichten en onderhouden van computerruimtes en/of datacenters.
Wat kunt u verwachten? Het programma is nog
Bovendien biedt de aanwezige netwerkkennis
Noteer 12 november in uw agenda. Het pro-
niet helemaal rond maar we kunnen al melden
u de mogelijkheid uw horizon verder te verbre-
gramma is te vinden op https://fhi.nl/itinfra/.
dat er vier plenaire lezingen zijn gepland. De
den en nieuwe contacten te leggen of juist aan
U kunt zich hier tevens gratis aanmelden om
dag start met een voordracht van Cas König
te halen.
het IT Infra event te bezoeken. n
van Groningen Seaports over duurzame energie in datacenters. Direct daarna volgt de presentatie van Leo Kusters van AutomotiveNL. Hij gaat in op elektrisch vervoer en de impact hiervan op data. De derde plenaire presentatie gaat over 5G en wordt gegeven door René Vroom van Agentschap Telecom. DRIE TRACKS De programmacommissie en de betrokken exposanten hebben actuele technologische ontwikkelingen vertaald in een divers en uitgebalanceerd lezingenprogramma. De presentaties zijn verdeeld over drie tracks: ‘toekomst’, ‘5G en mobility’, en tenslotte ‘continuïteit, koeling en energie’.
34
DCW JULI NIEUWS
ATOS MAAKT ENERGIEVERBRUIK ’S WERELDS MEEST POPULAIRE APPS BEKEND
MOBIELE APPS JAGEN ENERGIEVERBRUIK VAN DATACENTERS OP
Atos heeft onlangs de resultaten bekendgemaakt van een onderzoek naar de vraag hoeveel energie de dertig meest populaire apps ter wereld verbruiken. Deze resultaten komen voort uit onderzoek dat Atos samen met haar partner Greenspector heeft verricht. Hieruit blijkt dat mobiele apps - wereldwijd in gebruik bij ruim vijf miljard consumenten - een enorme milieu-impact hebben.
‘HET GEBRUIK VAN SMARTPHONES VERTEGENWOORDIGT 11 PROCENT VAN DE WERELDWIJDE DIGITALE ENERGIECONSUMPTIE’
DCW JULI nieuws
35
VAN DE REDACTIE TEKST
Zo komt de jaarlijkse energieconsumptie van
derd. Als de gemiddelde app zou worden geba-
en binnenkort ook IoT-toepassingen te meten.
deze apps (exclusief het gebruik van netwer-
seerd op de app die in het onderzoek in zijn
“Als resultaat van dit partnership beschikt Atos
ken en servers van datacenters) overeen met
categorie het beste scoort, kan het energie
over een industriële oplossing die een meet
20 terawatt per uur. Dit is bijna net zo veel als
verbruik met maar liefst 6 TWh - het equivalent
instrument integreert met haar ontwerp
het jaarlijkse elektriciteitsverbruik van Ierland.
van een kerncentrale - worden teruggebracht.
platform met als doel het energieverbruik te
De apps Tik Tok, Opera Mini en Twitter verbrui-
En als gebruikers zuiniger zouden omgaan met
reduceren. Dit stelt ons ook in staat eindgebrui-
ken de meeste energie, zo blijkt uit het onder-
applicaties, kan dat een energiebesparing van
kers betere prestaties en kortere reactietijden
zoek.
een derde opleveren.
te bieden”, vertelt Steve Péguet, Innovation
ZEVEN CATEGORIEËN
TOOL MEET ENERGIEGEBRUIK
Het onderzoek richt zich op zeven categorieën,
Atos en Greenspector maken zich samen sterk
“Het gebruik van smartphones - inclusief de
die elk vijf apps tellen. Hiervan is onder iden
voor een beter en meer duurzaam ontwerp
gebruiks- en productiefase - vertegenwoordigt
tieke omstandigheden het energieverbruik
van software-oplossingen. Met hun onderzoek
elf procent van de wereldwijde digitale ener-
gemeten. Hieruit blijkt onder meer dat het
laten zij zien dat het cruciaal is dat de milieu-
gieconsumptie. Het zijn echter vooral de apps
gemiddelde energieverbruik van browsers en
impact van mobiele apps vanaf het begin van
die op smartphones zijn geïnstalleerd die veel
sociale netwerken tot vier keer zo hoog is als
het ontwerpproces wordt meegenomen.
energie verbruiken, waardoor de capaciteit van
Director van Atos Frankrijk.
games of multimediatoepassingen.
batterijen binnen korte tijd volledig is benut”, De twee partners presenteerden onlangs de
aldus Thierry Leboucq, bestuursvoorzitter van
Door mobiele apps eenvoudiger te maken, kan
eerste tool waarmee het via de cloud mogelijk
Greenspector. ■
hun ecologische impact sterk worden vermin-
is om het energieverbruik van apps, websites
OP ZOEK NAAR VERSTERKING VOOR UW DATACENTER? DC People recruiteert en detacheert datacenter professionals. Detacheren doen we al voor een periode van een dag tot een jaar, één persoon of een team. Specialisten met ervaring in diverse datacenters. +31 20 820 30 18
www.dc-people.nl
DC People werkt onder andere voor:
36
DCW JULI STRATEGIE
DCIM CRUCIAAL VOOR OPTIMALISEREN VAN DATACENTER Bij veel ondernemingen is het datacenter al lang het meest waardevolle bezit van de organisatie. De vraag naar computer- en opslagmiddelen neemt toe, maar dat geldt ook voor de kosten voor het energieverbruik van het datacenter. Daarmee is het voordeel van het optimaliseren van de infrastructuur van het datacenter evident - het is immers een belangrijke manier om de kosten te verlagen. Naast het verminderen van de operationele kosten van datacenters, ligt de impact van DCIM in het vermogen om een organisatie te helpen zijn operationele doelstellingen en strategische plannen voor de toekomst te realiseren.
‘DAAROM IS EEN CENTRALE OPSLAGPLAATS VAN ASSET-DATA EN UITGEBREIDE REALTIME DASHBOARDS VOOR HET MONITOREN VAN DE ENERGIEVOORZIENINGEN IN DE DATACENTERS VAN CRUCIAAL BELANG’
DCW JULI strategie
37
DARREN CATER SALES MANAGER BIJ DELTA ELECTRONICS IN HOOFDDORP TEKST
Aan redenen om DCIM in een datacenter te implementeren geen gebrek. Wat te denken van: beter capaciteitsbeheer, het opsporen van problemen die de beschikbaarheid kunnen beperken, het verminderen van het energieverbruik, het verhogen van het gebruik van middelen en het verminderen van de personeelsbehoefte. Het zijn allemaal voordelen die kunnen worden behaald met een succesvolle DCIM- implementatie. HINDERNISSEN EN ERVARINGEN Geconfronteerd met verschillende soorten hindernissen is het echter vaak wel zinvol om bij DCIM-projecten eerst te beginnen met de aspecten die de hoogste prioriteit hebben en dan van daaruit verder te gaan. Deze prioriteit kan het meest kritieke pijnpunt zijn, maar natuurlijk ook de meest waardevolle kans die een DCIM-oplossing in een specifiek geval te bieden heeft. Modulaire DCIM-oplossingen maken dit soort gefaseerde implementatietrajecten ook goed mogelijk. Nadat de eerste module is uitgerold, kunnen volgende modules op een nader te bepalen tijdstip stap voor stap worden ingevoerd. In de markt worden talloze voordelen van DCIM geclaimd. Hierdoor kan het gebeuren dat datacenters door de bomen het bos niet meer zien, juist omdat het dan een uitdaging wordt om de juistheid en de relevantie van de beweringen van de diverse softwareleveranciers te beoordelen. Met zo’n cruciaal element dat het succes van een bedrijf bepaalt, moet de keuze van de leverancier zorgvuldig worden overwogen. Kies daarom bij voorkeur een leverancier die een solide financiële basis heeft en die bovendien een lange staat van dienst heeft op het gebied van ondersteuning van zijn producten. CASESTUDIES Minstens zo belangrijk zijn referenties. Als Delta Electronics zijn wij er uiteraard van overtuigd dat onze oplossing Delta InfraSuite Manager behoort tot de meest uitgebreide DCIM-producten. Het is ontwikkeld om organisaties op een zo breed mogelijk terrein te helpen bij het beheren van hun datacenterinfrastructuur. Het kent een modulaire structuur. Deze zeven modules helpen, - zoals hiervoor aangegeven om de implementatie te vergemakkelijken en latere upgrades te vereenvoudigen. Maar hoe zit het nu met die referenties? Ik noem er graag twee: • Fabless Semiconductor Company - optimaliseren van de werking van het datacenter - Het gaat hier om een veelvoorkomende toepassing voor een volwaardige DCIM-oplossing. Het gaat hier om een halfgeleiderfabrikant in Taiwan die system-on-a-chip producten voor draadloze communicatie, HDTV, DVD-apparaten en Blu-ray produceert. Deze middelgrote onderneming had een oplossing nodig die het mogelijk maakt om alle activa in een nieuw datacenter te bewaken. Het gaat hierbij om stroom, koeling, toegangsbewaking, milieumetingen, logical controllers en IT-apparatuur. De PUE van het datacenter werd ook geïdentificeerd als een kritische meetwaarde die
38
DCW JULI strategie
het bedrijf graag wilde monitoren. Naast deze energie- en milieu
Het van oorsprong Indiase concern besloot de modules Operation Plat-
aspecten was er binnen het bedrijf ook behoefte aan informatie
form, PUE Energy en Asset van Delta InfraSuite Manager te installeren in
over de in gebruik zijnde assets. Om in deze behoeften te kunnen
zijn datacenters. Hiermee is Tata in staat om het energieverbruik te
voorzien werden de modules Operation Platform, PUE Energy en
berekenen op basis van de vraag welke racks klanten huren of plaatsen.
Asset van Delta’s InfraSuite Manager geïnstalleerd, waarbij de van
Het systeem is nu in staat om voor elke klant individuele verbruiks
oudsher gescheiden domeinen van Facilities en IT werden samen
rapporten te genereren per rack en per stroombron. Tata beschikt nu
gevoegd tot een centrale opslagplaats van informatie voor een
over de fijnmazige rapportage- en bewakingsmogelijkheden die het
holistisch overzicht van het volledige datacenter. Er is tevens een
nodig heeft.
virtuele energiemeter gecreëerd. Als gevolg van deze DCIM- implementatie kon de gemiddelde reparatietijd (MTTR) aanzienlijk
VOORDELEN VAN DCIM
worden verkort, terwijl de beschikbaarheid en duurzaamheid van
Datacenters die DCIM gebruiken om inzicht te krijgen in hun werkelijke
het datacenter werd verhoogd.
capaciteitsbehoeften kunnen daarmee kostbare downtime aanzienlijk
• Tata Communications - monitoring van het energieverbruik - Tata is
beperken. DCIM kan ook een bedrijf helpen dat de grenzen van de
een wereldwijde operator van colocatie-datacenters met acht loca-
capaciteit van zijn datacenter nadert. Dankzij DCIM kan het meeste uit
ties. Iedere locatie bestaat uit vier verdiepingen met elk twee server
de beschikbare stroom worden gehaald en is het wellicht zelfs mogelijk
rooms en 200 rekken per zaal. Daarom is een centrale opslagplaats
om investeringen in nieuwe faciliteiten uit te stellen.
van asset-data en uitgebreide realtime dashboards voor het moni toren van de energievoorzieningen in de datacenters van cruciaal
VOORUITZICHTEN
belang voor het bedrijf. Het is voor Tata ook belangrijk om het ener-
De synergie van een DCIM-implementatie kan alleen worden bereikt als
gieverbruik (kWh) en het realtime vermogen (kW) voor ieder rack te
er een holistisch beeld van het gehele datacenter, inclusief milieu-,
berekenen.
energie- en capaciteitsinformatie, beschikbaar is. Op dat moment krijgen bedrijven de mogelijkheid om hun capaciteit te plannen. Dat is cruciaal voor het succes van elk bedrijf. Tegelijkertijd vormen onnodige kapitaalinvesteringen in nieuwe datacenters een financieel risico. Zoals de meerderheid van de datacenterbeheerders heeft ontdekt, zijn de redenen om een DCIM-oplossing in te zetten al te talrijk geworden om
‘IN DE MARKT WORDEN TALLOZE
te negeren.
VOORDELEN VAN DCIM GECLAIMD,
Als dat nog niet het geval is, is het tijd om te beginnen met het identi-
WAARDOOR DATACENTERS SOMS DOOR
versnellen met een modulaire maar uitgebreide DCIM-suite. Neem
DE BOMEN HET BOS NIET MEER ZIEN’
stap voor stap en modulair op weg te gaan naar strategisch datacenter-
ficeren van de quick wins van uw organisatie en vervolgens de ROI te vandaag nog contact op met Delta voor een gratis adviesgesprek om management. ■
DCW JULI AGENDA
EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS Blijf op de hoogte van de evenementen op datacenter-gebied. Kijk ook op de website www.datacenterworks.nl onder ‘agenda’. Zelf een evenement aankondigen? Stuur een mailtje naar info@datacenterworks.nl
evenement
datum
plaats
land
Datacenter Innovations Day
19 september 2019
Utrecht
Nederland
BICSI Fall Conference & Exhibition
29 september-3 oktober 2019
Las Vegas
Verenigde Staten
Datacenter Restwarmte & Innovatie
10 oktober 2019
locatie nog niet bekend
Nederland
IT Infra
12 november 2019
Amsterdam
Nederland
Open Source Hardware
21 november 2019
Utrecht
Nederland
39
40
DCW JULI DDA STIJN GROVE DIRECTEUR DUTCH DATA CENTER ASSOCIATION
DATACENTER-SECTOR WEER FLINK GEGROEID We kijken terug op een zeer geslaagde vijfde
De groei van de markt brengt naast kansen ook
groot genoegen om te werken in
editie van de Nationale Datacenter Dag, die
uitdagingen met zich mee, zoals het vinden
een sector die innovatie zo hoog in
plaatsvond op dinsdag 11 juni. Er was meer
van
personeel,
het vaandel heeft staan. We blijven
aandacht dan ooit voor de 14 bij de DDA aan-
effectieve inzet van datacenter-restwarmte,
ons dan ook met veel plezier inzet-
gesloten datacenters die hun deuren openden
energiedistributie en de beschikbaarheid van
ten om uitdagingen verder om te
voor het grote publiek. Het startschot werd dit
groene stroom. Met name het stroomverbruik
buigen tot kansen.
jaar gegeven bij datacenter Systemec in Venlo.
van datacenters is een veelbesproken onder-
Ger Koopmans, de plaatsvervangend Gouver-
werp. Datacenters hebben in de afgelopen
neur van Limburg (die in andere provincies
jaren veel actie ondernomen om besparingen
Commissaris van de Koning wordt genoemd)
te realiseren en te verduurzamen, onder ande-
nam daar het eerste exemplaar van het ‘State
re door te investeren in duurzame energie
Stijn Grove
of the Dutch Data Centers 2019’ rapport in ont-
oplossingen en groene stroom. Het blijft een
Dutch Data Center Association
gekwalificeerd
technisch
Met vriendelijke groeten,
vangst. Het rapport laat zien dat ook in 2018 de Nederlandse datacenter-sector weer flink gegroeid is, met dubbele cijfers: het totale opgestelde vermogen in MW nam met 18% toe. De 189 Nederlandse
colocatie-datacenters
beslaan
gezamenlijk inmiddels 369.000 m2 datavloer. Het zwaartepunt hiervan ligt in de regio Amsterdam: zo’n 72% van alle datacenters is hier te vinden. De afgelopen 8 jaar kende deze regio een gemiddelde jaarlijkse groei van maar liefst 18,5% in capaciteit. Inmiddels is Amsterdam de grootste datahub van Europa.
Van links naar rechts: Stijn Grove (DDA), Ger Koopmans (plv. Gouverneur Limburg) en Jos Derkx (Systemec).
STATE OF THE DUTCH DATACENTER 2019 Het rapport ‘State of the Dutch Data Centers 2019 -
de grootste datacenter hub in E uropa in handen
Digital Awareness Is Near’ is het meest uitgebreide
heeft. De Amsterdamse markt groeide in 2018 met
Hetvolledigerapportisvrijtedownloadenviadutch-
jaarlijkseonderzoeknaardeN ederlandsedatacenter
maarliefst20%inaantalMW,endaarmeeschietAm-
datacenters.nl/publicaties n
sector. Het onderzoek beschrijft de groei en ontwik-
sterdamvoormaligkoploperLondenvoorbij.Ookde
kelingendieh ebbenplaatsgevondenindedatacen-
Nederlandsemarktgroeidein2018weermetdubbe-
ter sector in de afgelopen twaalf maanden.
lec ijfers:hettotaleopgesteldevermogeninMWnam
UithetrapportblijktdatNederlandmetA msterdam
18% toe.
DCW JULI DDA
DATACENTER GIDS 2019 RESTWARMTE Meer
publicaties
deze
een datacenter overwegen. Onder meer de
maand! Naast de publicatie
keuze voor een datacenter en de voorberei-
van het DDA marktrapport
ding van de migratie komen aan bod. De publi-
CONGRES 2019
is namelijk ook de ver-
catie geeft dan ook een gedetailleerd overzicht
Inmiddels zijn de voorbereidingen voor
nieuwde Datacenter Gids
van alle datacenters aangesloten bij de Dutch
ons derde Restwarmte Congres op 10
uitgebracht.
Data Center Association.
oktober aanstaande weer in volle gang. Het
herclassificeren
van
datacenter
In deze up-to-date versie
Naast de Datacenter Gids zal er later dit jaar
restwarmte als ‘hernieuwbare warmte’
van de Datacenter Gids
ook een supplier gids worden uitgebracht, met
getuigt van de brede steun van de over-
wordt besproken waar
daarin een overzicht van toonaangevende
heid en vormt een stimulans voor het
bedrijven op moeten let-
leveranciers ten behoeve van de datacenter
inzetten van deze restwarmte voor het
ten als zij migratie naar
sector. n
verwarmen van nieuwbouw. Een logische volgende stap - en tevens het focuspunt van aankomend congres
DDA PUBLICATIES
- is het definiëren van handvatten om ideeën en intenties te vertalen naar concrete business cases. Meer informatie over het programma en de locatie vol-
- State of the Dutch Datacenter 2019
gen spoedig. Houd onze website in de
- Datacenter Gids 2019
gaten! n
Een volledig overzicht van onze publicaties vindt u op www.dutchdatacenters.nl/publicaties n
AGENDA 3 SEPTEMBER 2019 Re-Connect 17 SEPTEMBER 2019 Metro Connect 24 SEPTEMBER 2019 TSI.PROFESSIONAL training by TÜViT in Amsterdam 10 OKTOBER 2019 Datacenter Restwarmte & Innovatie 2019 15 OKTOBER 2019 Broadband World Forum
41
42
DCW JULI BICSI
advancing information technology systems
KENNIS ONDERHOUDEN EN VERDIEPEN BIJ BICSI De zomermaanden is voor veel mensen een rustigere periode om vooruit te kijken en plannen te maken voor het onderhouden en verdiepen van de steeds belangrijkere vakkennis. Als wereldwijd opererende vereniging voor en door professionals op het gebied van communicatie-infrastructuren is BICSI daarvoor al ruim 30 jaar een erkende organisatie. Hieronder een overzicht van de mogelijke evenementen en opleidingen die nog op de agenda staan.
DATA CENTER DESIGN CONSULTANT
dereaspectenvanhetontwerpprocesendeinternati-
karestophetprogrammastaat,overhetimplemente-
Als uitbreiding en verdieping van de wereld-
onaleregelgevingvoordatacenters,eveneenstevin-
ren en managen van ICT in campusnetwerken. The-
wijd erkende BICSI Registered Communications
denopdewebpagina’sovereducation&certification.
ma’s die tijdens dit event aan bod komen zijn:
BICSI aan consultants de mogelijkheid zich
BICSI MAINLAND EUROPE DISTRICT
• managing multi-site, multi-technology
meer te specialiseren in het ontwerpen van
De Benelux-regio maakt onderdeel uit van
datacenters. Vanaf 1 augustus is de opleiding
BICSI’s Mainland Europe District, waarvan RCDD
• campus fiber infrastructure
daarvoor gebaseerd op de onlangs gepubli-
Gautier Humbert, werkzaam bij Legrand de
• ICT-infrastructures smart buildings
ceerde nieuwe ANSI/BICSI 002-2019 Data Cen-
districtsvoorzitter is. Benelux Country Chair is
• cabling hot topics: PoE & CPR
ter Design & Implementation Best Practices.
tegenwoordig Menno van de Veen, RCDD en
Degenen die nog geen RCDD zijn, kunnen op
werkzaam bij Amgen. Regionale activiteiten
Tenslotte wordt er op 30 oktober de BICSI Mainland
basis van minimaal twee jaar aantoonbare
worden zowel gecommuniceerd via een speci-
EuropeConference&Exhibition2019georganiseerd,
ervaring in het ontwerpen van datacenters en
ale BICSI Global Region Connection e-mail-
waaroverindevolgendeeditievanDatacenterWorks
een andere BICSI-certificering, of minimaal drie
nieuwsbrief,opdewebsitealsonderdeelvandeGlo-
opdezeBICSI-paginameerinformatievolgtenuiter-
jaar ervaring ook in aanmerking komen voor
balCommunitypagina’seninhettweemaandelijkse
aard ook op www.bicsi.org.
deze certificering. Meer informatie daarover is
BICSI ICT Today magazine.
Distribution Designer (RCDD) certificering, biedt
uiteraardtevindenopBICSI’swebsiteopde pagina’s over education & certification.
Begin juni heeft BICSI deelgenomen aan het Datacloud Global Congress 2019 in Monaco, terwijl op 3 juli
BICSI-OPLEIDINGEN BICSI biedt een breed scala aan opleidingen om de kennis te onderhouden en te verdiepen, zowel klassikaal als online. Online zijn regelmatig live webinars te volgen en workshops die door een virtuele instructeur worden ondersteund. Verder zijn er online cursussen die op een eigen tempo te volgen zijn onder de noemer BICSI Connect, zoals de DC101 - introduction to data center design als eerste stap richting de Data Center Design Consultant-certificering. Maar ookdedatacenterphysicalsecurityopleidingenan-
nogeenTechBreakfasteventinhetRoemeenseBoe-
connectivity
Solutions have a platform Discover ground-breaking IT security trends and innovative solutions at the leading international trade fair for IT security. Get your free ticket for it-sa 2019! Nuremberg, Germany it-sa.de/it-security4U
8 -10 October 2019