DatacenterWorks 06/2019

DATACENTERWORKS NOVEMBER

2019

INNOVATIE

NAAR EEN INNOVATIEVE DATACENTER-STRATEGIE

BEKABELING

INSPELEN OP DE SNEL GROEIENDE BEHOEFTE AAN MEER SNELHEID

OCP

TESTOMGEVING VOOR OPEN SOURCE DATACENTER HARDWARE

Datacenter works IN SAMENWERKING MET

Open Source Hardware Project Dinsdag 3 december 2019 Meld u nu aan

Seminar voor de datacentermanager, floormanager of IT-manager

LAAT U DOOR SPECIALISTEN BIJPRATEN OVER DE NIEUWSTE ONTWIKKELINGEN OP HET GEBIED VAN OPEN SOURCE HARDWARE Voorlopig programma:

10.30-17.30 uur

路

Open Source Survey Peter Vermeulen

路

Open Source Overview John Laban

路

OCP in de Praktijk Joris te Lintelo

路

Moderator Robbert Hoeffnagel

maincubes B.V., Schiphol Rijk

Opensourcehardware.datacenterworks.nl

Korting voor betalende abonnees van DatacenterWorks, CloudWorks en Info Security Magazine en leden/partners van DHPA, Dutch Datacenter Association en ISPConnect

Check de website voor actueel programma

Voor meer informatie over deelname en sponsormogelijkheden neem contact op met Jos Raaphorst via j.raaphorst@archermedia.nl of 06 - 347 35 424

DCW NOVEMBER REDACTIONEEL

JAARGANG 12, NOVEMBER 2019, NR. 6 COLOFON DatacenterWorks is hét vakblad over de technische infrastructuur van datacenters.

DatacenterWorks verschijnt achtmaal per jaar. Toezending geschiedt op abonnement basis en controlled circulation.

UITGEVER Rik Stuivenberg HOOFDREDACTEUR Robbert Hoeffnagel +31 (0)6 51 28 20 40 r.hoeffnagel@vakbladen.com REDACTIE-COÖRDINATIE Ab Muilwijk Postbus 19949 2500 CX Den Haag redactie@datacenterworks.nl www.datacenterworks.nl ADVERTENTIE-EXPLOITATIE Jos Raaphorst +31 (0)6 34 73 54 24 j.raaphorst@archermedia.nl VORMGEVING Content Innovators, Den Haag ABONNEMENTEN abonnementen@vakbladen.com +31 (0)88 22 666 80

ROBBERT HOEFFNAGEL HOOFDREDACTEUR DATACENTERWORKS

PRIORISERING

Het is een vraag die ik altijd stel als ik in een

heid is deze: kunnen we prioriseren? ­Anders

datacenter ben: weet u welke applicaties of

gezegd: willen we simpelweg alle d ­ atacenters

welke workloads hier draaien? Het antwoord is

in ons land hebben die we ­binnen kunnen

ook altijd hetzelfde: ‘Geen idee eigenlijk’. Het is

­halen? Of vinden we het ene type ­datacenter

een gebrek aan inzicht dat weleens gevaarlijk

interessanter dan andere soorten en sma-

zou kunnen worden. Het lijkt mij dat iedereen

ken?

die zijn of haar geld verdient in de data­centerwereld inmiddels wel snapt dat de ongebrei-

Als ik het flink plat sla: vinden wij als land

delde groei zo niet langer voort kan gaan. Tot

­datacenters met klanten in de financiële of

voor kort was ieder datacenter welkom. Wat ze

medische sector interessanter dan een data-

precies deden was eigenlijk niet zo ­belangrijk.

center waar uw en mijn spreekwoordelijke

Het was vooral volume-draaien, zeg maar.

vakantiefoto’s worden gehost? Het antwoord op die vraag kan heel ingrijpend zijn. Het kan

DRUK Veldhuis Media B.V., Raalte

Inmiddels heeft de overheid de wereld van

bijvoorbeeld leiden tot een spreiding van

­datacenters ontdekt en begint vragen te stel-

­datacenters over ons land. Of het al of niet

len. Uiteraard gebeurt dat vooral uit oogpunt

bewust weren van datacenters met klanten

van energietransitie. En zoals dat vaker gebeurt

die relatief weinig toegevoegde waarde

als iemand nieuw is in een sector of branche,

­bieden.

kunnen daar hele opmerkelijke vragen tussen Datacenterworks werkt samen met kennispartners als BICSI, DDA, Green IT Amsterdam en IT Infra.

Kopij kan worden ingezonden in overleg met de redactie. Geplaatste artikelen vertegenwoordigen niet noodzakelijk de mening van de redactie. De redactie noch de uitgever aanvaarden enige aansprakelijkheid voor de inhoud van artikelen van derden, ingezonden mededelingen, advertenties en de juistheid van genoemde data en prijzen. Foto-kopie en overname van artikelen, geheel of gedeeltelijk op welke wijze dan ook, is uitsluitend toegestaan na schriftelijke toestemming van de redactie en onder vermelding van: ‘overgenomen uit DatacenterWorks’, met vermelding van de jaargang en het nummer.

Abonnementen kunnen iedere maand ingaan en worden jaarlijks automatisch verlengd. Opzeggingen, uitsluitend schriftelijk, dienen uiterlijk twee maanden voor het einde van de abonnementsperiode in ons bezit te zijn.

zitten. Zoals: waarom willen we eigenlijk al die

En dan zien we ineens die vraag weer: welke

datacenters hebben? Wat leveren die ons als

klanten draaien welk type applicaties of

Nederland nu eigenlijk op? In werkgelegen-

workloads in al die colo-faciliteiten? Speciali-

heid? Of economische activiteit? Ook een leuke

seren colo-dc’s zich eigenlijk op bepaalde

vraag: waarom staan wij eigenlijk toe dat data-

­typen klanten of workloads? Of maakt het

centers - die vooral niet-Nederlandse klanten

hen eigenlijk niet uit wat er in al die racks en

bedienen - ‘onze’ stroom gebruiken? Met als

gangen gebeurt? Niemand die hier een goed

achterliggende gedachte: als wij zelf proble-

overzicht van of inzicht in heeft.

men met onze energievoorziening hebben, kunnen we die stroom dan niet beter voor

Dat zou wel eens heel gevaarlijk voor de

­onszelf houden?

dc-sector kunnen blijken te zijn. Want de overheid staat voor een enorme uitdaging

Zelf praat ik regelmatig over dit soort onder-

die energie­transitie heet. En als de overheid

werpen - ook met mensen uit de dc-wereld

niet goed snapt wat al die ‘energieslurpende’

zelf. En iedere keer weer begint menigeen dan

datacenters nu precies doen, maar men zoekt

te roepen dat ‘ze’ er niets van snappen.

wel naar mogelijkheden om tot energie­

­Misschien is dat inderdaad zo. Maar wat heeft

besparing te komen, dan zou er zomaar eens

de dc-wereld er eigenlijk aan gedaan om te

nieuw ­beleid kunnen komen dat haaks staat

zorgen dat ‘ze’ het wel (kunnen) snappen? Een

op wat de sector zelf als nuttig of kansrijk

van de vragen die ik nu veel hoor bij de over-

­beschouwt. n

3

4

DCW NOVEMBER INHOUD

08

IINNOVATIE

NAAR EEN INNOVATIEVE DATACENTER-STRATEGIE EVENT

16

‘BUILDING SMARTER IT INFRASTRUCTURES’

MARKT

24

VISIE

18

OP WEG NAAR HET DATACENTER VAN 2025: 6 TRENDS KENNISSESSIE

22

B&A ‘ALTIJD STROOM’-EVENT

NIEUW DATACENTER EN ICT-CAMPUS OPENEN DEUREN IN ALMERE BEVEILIGING

30

WINKHAUS HOUDT FYSIEKE ­INDRINGERS BUITEN DE DEUR

DCW NOVEMBER INHOUD

12

OCP

TESTOMGEVING VOOR OPEN SOURCE DATACENTER HARDWARE

26

34

BEKABELING

TECHNOLOGIE

INSPELEN OP DE GROEIENDE ­BEHOEFTE AAN MEER SNELHEID

LOW LATENCY EN CONNECTI­ VITEIT IN ONLINE GAMING

06

DUTCH DATACENTER INDEX

COVERFOTO Om de Smart Economie werkelijkheid te laten worden, zijn Internet of

38

NIEUWS

Things-platformen en -ecosystemen nodig die voortbouwen op de krachtige basis van moderne colocatie-datacenters. Maar om ervoor te zorgen dat deze fundering van datacenters altijd voldoet aan de eisen

44

NIEUWS VAN DE DDA

die aan hen worden gesteld in hun ontwikkeling, richt het Open Compute Project zich op de continue verbetering van datacenter-hardware. Het eerste Europese OCP Experience Center in maincubes’ AMS01 Datacenter

46

BICSI-NIEUWS

biedt een demo- en testomgeving die zich op dit idee heeft toegelegd.

AGENDA

42

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS

LEES VERDER OP PAGINA

12

5

6

DUTCH DATACENTER INDEX OKTOBER 2019

PETER VERMEULEN TEKST DIRECTEUR VAN PB7 RESEARCH

DDI 56/56

ECONOMISCHE ­TEGENWIND RAAKT ­VOORAL SINGLE TENANT DATACENTERS

Economisch gaat het de komende tijd naar verwachting wat minder en dat heeft ook een impact op de datacenter markt. Intussen zitten we nog altijd met een bouwstop in Amsterdam en Haarlemmermeer en mogelijk een stikstofprobleem. Toch zakken de groeiverwachtingen bij multi-tenant datacenters niet door het ijs en zien we vooral een toenemende krimp bij single tenant datacenters.

In oktober blikken de datacenterbeslissers

wordt: de lichte krimp verandert in een matige

het vooruitzicht op een sterk vierde kwartaal.

­terug op de periode van juli tot en met sep-

krimp. Het aantal multi-tenant datacenters dat

Dat komt ook hier vooral door single tenant

tember. We zien hier net als in augustus dat

groei heeft ervaren is nog een heel klein

datacenters. Multi-tenant datacenters zijn wel

de zomerdip dit jaar relatief sterk is. De

­beetje teruggevallen, maar blijft desondanks

degelijk wat positiever. We zien vooral een

­macro-economische onrust heeft duidelijk zijn

stevig positief.

versnelling bij het ‘leeghalen’ van single ­tenant datacenters. Opvallend is dat de index

weerslag, terwijl een wereldwijde economische afkoeling inmiddels als een feit kan

De driemaandelijkse vooruitblik daalt in okto-

nu al enige maanden laat zien dat vooral de

­worden beschouwd. We zien dat de trend bij

ber met een punt tot 56. Normaal gesproken

hoogte van de investeringen minder hard

single tenant datacenters daardoor versterkt

verwachten we echter duidelijke groei door

doorgroeien, terwijl de hoeveelheid datavloer en gebruikt vermogen op een redelijk niveau doorgroeien. De vraag blijft dus redelijk op ­niveau, maar het vertrouwen of dat zo blijft, wordt voorlopig nog niet weggenomen.

De twaalfmaandelijkse vooruitblik bevestigt dat beeld. Er is wat minder vertrouwen in de groei en de index levert nog twee punten in ten opzichte van augustus. Wederom zien we dat dat vooral aan de verwachtingen van ­single tenant datacenters ligt: zij staan onder druk om versneld applicaties naar de cloud te brengen en krijgen weinig ruimte om te investeren in nieuwe of verbeterede faciliteiten, waar multi-tenant datacenters weer van profiteren. We blijven ons echter enige zorgen ­maken over de druk die op de investerings-

Dutch Datacenter Index Oktober 2019

groei staat en houden de ontwikkelingen in de gaten. n

— Slimme data vraagt om slim energiebeheer

De eisen die aan de datacenter branche gesteld worden ten aanzien van beschikbaarheid en efficiĂŤntie zijn van een ongekend hoog niveau.

Het vergaand digitaliseren van het energiebeheer met een diepgaand inzicht in de componenten, maakt het mogelijk om nieuwe doelen te bereiken. Door gebruik te maken van onze ervaringen en ontwerpfilosofie kan de eigenaar van een datacenter kosten, ruimte, tijd besparen en risico’s verkleinen. Meer informatie vindt u op www.abb.com/datacenters

8

DCW NOVEMBER INNOVATIE

OVERZICHT EN FOCUS ZIJN DE SLEUTELS

NAAR EEN INNOVATIEVE DATACENTER-STRATEGIE We weten het nu allemaal wel, de wereld verandert in rap tempo. Digitalisering doet haar intrede in alle geledingen en de technologische ontwikkelingen volgen elkaar in rap tempo op. Start-ups zorgen voor disruptieve businessmodellen en ondertussen is de klant niet meer gewoon een klant maar volgt een ‘customer journey’. Bedrijven als Tesla, Uber, AirBnB, HelloFresh en Spotify worden maar al te vaak aangehaald als voorbeeld van ‘hoe het zou moeten’. Ondertussen bent u verantwoordelijk voor een datacenter, een cloud provider of een technologiebedrijf met een mooie historie en een prachtig product. Althans, voor nu. Hoe houden we dat zo?

DCW NOVEMBER INNOVATIE

9

LINDA KESTER EN SONJA SCHASFOORT JIGSEYE TEKST

Onzeker is wat komen gaat. U weet nog niet uit welke hoek de (nieuwe) concurrent gaat komen, maar dat hij gaat komen is zo goed als zeker. Wat gaat u doen? Vindt u het bedrijf niet opnieuw uit, dan loopt u het risico ingehaald te worden door de (nieuwe) concurrentie. Kiest u ervoor om wél in te spelen op nieuwe ontwikkelingen, dan voelt het vaak als een pokerspel, waarbij de inzet de continuïteit van het bedrijf is.

Welke keuze u ook maakt, het start met het formuleren van een visie.

Deze visie schetst het beeld van uw organisatie in de toekomst en de manier waarop het waarde levert aan haar stakeholders in de (veranderende) marktomgeving. Met de nodige inspanning lukt dat meestal nog wel. Sterker nog, het enthousiasme groeit. Een strategie voor de huidige business en globale innovatierichtingen voor de toekomst worden geformuleerd. De weg voorwaarts is er. So far, so good.

Maar dan? Een strategie opschrijven is een stuk eenvoudiger dan ervoor zorgen dat het in alle geledingen van de organisatie wordt uitgevoerd.

Veel werknemers kijken met argusogen naar de voorliggende veranderingen die nog niet helemaal concreet zijn. Stakeholders verwachten ondertussen gewoon groei en verbetering van de resultaten. Kortom, hoe verbouwt u het schip, terwijl het vaart?

HET SCHIP ZEILT, MAAR DE VERBOUWING STAGNEERT Op basis van de strategie is het evident dat er een verandering moet komen in gedrag en werkwijze. Met een onzekere toekomst in het verschiet is vaak nog niet duidelijk wat dit betekent voor ieder product, project of onderdeel van de organisatie. In een poging de organisatie klaar te maken voor de beoogde transitie, worden er met de beste ­intenties vaak tal van initiatieven opgestart. Alles wordt in het werk gesteld om draagvlak te realiseren bij de werknemers en hen klaar te stomen voor de tijd die komen gaat: business principles zien het licht, er worden leiderschapscoaches aangesteld, cross-functioneel samenwerken wordt gestimuleerd, het ‘nieuwe werken’ wordt geïntroduceerd, de organisatie wordt uitgenodigd deel te nemen aan innovatieprogramma’s, de ‘customer journey’ wordt in beeld gebracht en er wordt gepoogd in ‘agile’, dan wel zelfsturende teams te werken.

Alle programma’s ten spijt moet enige tijd later vaak geconstateerd worden dat op deelgebieden weliswaar veranderingen worden bereikt, maar dat het beoogde effect voor de organisatie als geheel niet is ­bereikt. De executie van de strategie verzandt. Ondertussen neemt de druk toe door bijvoorbeeld een onverwachte tegenvaller in het bedrijfs-

10

DCW NOVEMBER INNOVATIE

lio overzicht creëren betere strategische alignement in de organisatie.

Op het moment dat er overzicht is, kan bepaald worden waar de focus moet liggen. Vanuit overzicht en focus bepaal je wat er nodig is om de doelen van dit jaar te realiseren én de strategische visie voor de toekomst. Je bepaalt vooral ook wat je niet gaat doen. Oftewel, je vertaalt de strategie naar een heldere en concrete resource allocatie. Focus zorgt ervoor dat de ratio tussen beschikbare resources en de hoeveelheid projecten in evenwicht komt en dat tevens balans komt in het behalen van korte termijn doelen en het realiseren van lange termijn transformatie.

Overzicht en focus zorgen tezamen voor de helderheid die nodig is om vaart te kunnen maken. Het biedt een kader waarbinnen snel beslissinFiguur 1. Relatie tussen effectief strategisch portfolio management en markt

gen worden genomen. Een wendbare organisatie is in staat proactief

performance

resources te (her)verdelen, zodat de strategische doelen met maximaal resultaat behaald worden. Essentieel is dat men tijdens de executie van de strategie continu het overzicht behoudt en dat de focus waar nodig

‘WELKE KEUZE U OOK MAAKT, HET START

wordt bijgestuurd.

MET HET FORMULEREN VAN EEN VISIE’

MAAK DUIDELIJKE KEUZES Hoe brengt u in de praktijk overzicht en focus aan? Start met het ­creëren van een ijkpunt dat de strategie letterlijk vertaalt naar huidige en toe-

resultaat. Er ontstaat een stapeling van nog meer korte termijn, dage-

komstige producten en projecten. Alleen op die manier krijgt de organi-

lijkse werkzaamheden en nieuwe projecten. Resources en aandacht

satie inzicht in de prioriteiten. Welke projecten moeten we wel/niet

worden opgeslokt door het blussen van korte termijn-brandjes. Voor

doen? Welke projecten moeten we stopzetten? Waar liggen de kansen

innovatie lijkt eerder minder dan meer tijd te zijn. Werknemers begin-

voor innovatie? Zo’n visueel vormgegeven ijkpunt is het wetenschappe-

nen naar eigen inzicht prioriteiten te stellen en hebben de neiging zich

lijk onderbouwde Strategisch Portfolio Framework.

terug te trekken op hun (huidige) werkzaamheden. De verschillen tussen afdelingen nemen toe. Het bedrijf wordt steeds minder wendbaar.

Een foto zegt meer dan 100 woorden. Dit is precies de reden waarom

En dat allemaal, terwijl de druk om te veranderen toeneemt.

het Strategisch Portfolio Framework bestaat uit een visuele blauwdruk, waarmee in een oogopslag duidelijk wordt wat de strategische transitie

NOODZAAK VAN OVERZICHT EN FOCUS

behelst en hoe dit relateert aan een veranderende marktomgeving. Het

De sleutel tot het effectief implementeren van de strategie ligt niet in

vormt de basis waarmee de organisatie direct ziet: welke activiteiten

het implementeren van nog meer programma’s, projecten en initiatie-

(niet) bijdragen aan de strategische transitie en een (veranderende)

ven, maar in het bieden van overzicht en focus, zodat er een wend­bare

klantbehoefte, waar je je focus moet leggen om te kunnen ­versnellen

organisatie wordt gevormd (zie figuur 1). Wetenschappelijk onderzoek

in de executie van de strategie, en wat je moet doen om je voor te

onder meer dan 200 grote bedrijven toont aan dat overzicht, focus en

bereiden op een (snel) veranderende toekomst.

wendbaarheid cruciaal zijn bij het effectief nemen en implementeren van strategische beslissingen.

HET RESULTAAT: WE VERBOUWEN HET SCHIP TERWIJL HET VAART! Op deze manier wordt glashelder welke producten en projecten een

Het portfolio aan producten, diensten en projecten (datgene wat het

antwoord bieden op ontwikkelingen in de markt én bijdragen aan de

bedrijf doet) reflecteert de strategie, terwijl het in balans is en maxima-

huidige resultaten of strategie. Op basis hiervan kan worden besloten;

le waarde levert in relatie tot de korte en lange termijn doelen.

met welke activiteiten door te gaan, welke aan te passen en vooral ook welke te stoppen. Prioriteiten zijn in kaart. Stapelen behoort hiermee

Er is overzicht nodig om te begrijpen hoe de activiteiten van het bedrijf

tot de verleden tijd.

zich verhouden tot ontwikkelingen in de markt en de (veranderende)

Het Strategisch Portfolio Framework maakt bovendien (visueel) inzich-

behoeften van klanten, leveranciers en partners. Hoe sluiten de huidige

telijk op welke combinatie van strategische doelstellingen en marktont-

producten en diensten aan op ontwikkelingen in de markt? Hoe zijn de

wikkelingen de organisatie nu geen aanbod heeft. Daarmee kan zeer

resources verdeeld over de verschillende (innovatie) projecten? Hoe

gericht aan innovatie gewerkt gaan worden. Onlosmakelijk verbonden

verhoudt dit zich tot onze korte termijn business en lange termijnvisie?

aan de gemaakte keuzes is de inzet van resources. Het Strategisch Port-

Bedrijven die beslissingen nemen en implementeren vanuit een portfo-

folio Framework maakt een weloverwogen keuze en eventuele heral-

DCW NOVEMBER INNOVATIE

locatie van resources mogelijk zodat strategische doelstellingen sneller bereikt kunnen worden. Het biedt een uitstekende basis voor strategische personeelsplanning.

Voor de medewerkers wordt ondertussen klip en klaar duidelijk hoe hun werkzaamheden bijdragen aan de huidige resultaten én de nieuwe koers. Het ‘waarom’ achter beslissingen is niet langer een vraag. Politiek schuift naar de achtergrond, innovatie wordt concreet, samenwerking krijgt richting en een nieuwe manier van werken context. De organisatie raakt verbonden en de wendbaarheid neemt toe. Met name dit laatste is cruciaal om een innovatieve organisatie te zijn die ondertussen optimaal resultaat levert.

Kortom, we versnellen de executie van de strategie, terwijl de resultaten van vandaag op peil blijven. Ideaal voor ieder datacenter of technologiebedrijf. ■ Linda Kester is wetenschappelijk expert in strategisch portfolio management en grondlegger van de portfolio methodiek. Sonja Schasfoort heeft jarenlange ervaring als CEO en een bewezen trackrecord in het transformeren van complexe organisaties in dynamische markten.

Ik lever na schouwing binnen 24 uur advies op maat voor de gele goten van Warren & Brown en ons voorstel ingetekend in uw bouwtekening. Ik borg de levering en installatie op tijd en binnen budget.

Deskundig advies?

Martijn Bouwmeester 085 800 3700 martijn.bouwmeester@m-h.biz

11

1212

DCW NOVEMBER OCP

EUROPEES OCP EXPERIENCE CENTER

TESTOMGEVING VOOR OPEN SOURCE DATACENTER HARDWARE Om de Smart Economie werkelijkheid te laten worden, zijn Internet of Things-platformen en -ecosystemen nodig die voortbouwen op de krachtige basis van moderne colocatie-datacenters.

Maar om ervoor te zorgen dat deze fundering van datacenters altijd voldoet aan de eisen die aan hen worden gesteld in hun ontwikkeling, richt het Open Compute Project (OCP) zich op de continue verbetering van datacenter-hardware. Het eerste Europese OCP Experience Center in maincubes’ AMS01 datacenter biedt een demo- en testomgeving die zich op dit idee heeft toegelegd. Geïnteresseerden kunnen hier de hardware van morgen voor datacenters testen en ontwikkelen.

DCW NOVEMBER OCP

13

ANTJE TAUCHMANN EN JORIS TE LINTELO MAINCUBES TEKST

Digitale platforms en ecosystemen zijn alleen

wordt onder andere gekenmerkt door presta-

tatietests kunnen immers alleen realistische

optimaal als de leden actief in de ontwikkeling

tieverhoudingen tot 2,0 kW per vierkante

gegevens opleveren in combinatie met andere

ervan deelnemen en elkaar ondersteunen.

meter, maximale betrouwbaarheid en meer-

componenten.

Datacenterexploitanten en -ontwerpers kun-

dere certificeringen zoals ISO 27001:2013 en

nen in onderzoek en ontwikkeling volgens

ISAE 3402 (Q3-2019). Terwijl maincubes de

Hoewel het idee achter OCP in 2009 in de VS

vergelijkbare principes handelen en doen dat

colocatie-omgeving biedt voor het Europese

begon met de bouw van een nieuw Face-

in toenemende mate dankzij het in 2011

OCP Experience Center, biedt Circle B kant-en-

book-datacenter in Prineville, Oregon, met de

gelanceerde Open Compute Project. Wat twee

klare systemen en omgevingen op basis van

opening van het Experience Center in Amster-

jaar geleden begon als initiatief van enkele

het OCP-ontwerp. Rittal ontwikkelt racks en

dam werd Europa een pionier in de implemen-

Facebook-ingenieurs, is inmiddels uitgegroeid

koeloplossingen op basis van OCP-ontwerpen.

tatie van publiek toegankelijke laboratoria. Pas

tot de non-profit OCP Foundation. Sindsdien

in 2019 volgden de VS met een eigen test­

zijn talloze projecten gerealiseerd, variërend

EUROPESE HOTSPOT

omgeving in San José, Californië. Een van de

van nieuwe serverontwerpen die speciaal

Een van de belangrijkste principes van de OCP

voordelen van de Amsterdamse locatie is de

voor Intel- en AMD-processoren zijn ontwor-

Foundation is de open uitwisseling van ideeën

centrale ligging. Het maincubes datacenter,

pen, tot rack designs met hogere capaciteiten

en dus van ontwikkelingsgegevens, ontwer-

waarin het OCP Experience Center is geves-

en betere ventilatie tot oplossingen voor een

pen en technische achtergronden. Onder dit

tigd, is gelegen in de directe omgeving van

efficiëntere stroomvoorziening.

motto staat het European OCP Experience

Schiphol. Geïnteresseerden uit heel Europa

­Center ook open voor bezoekers en geïnteres-

kunnen op afspraak binnen enkele uren het

Onder de leden van de OCP Foundation bevin-

seerden - als democentrum, maar ook als

lab bereiken. Exploitanten en aanbieders hoe-

den zich ook verschillende Europese bedrijven,

testomgeving.

ven geen middelen aan hun eigen centrum uit

waaronder de Duitse fabrikant Rittal en de

Europese datacenter operators niet alleen ­

Nederlandse OCP Solutions Provider Circle B. In

kennismaken

juli 2019 verhuisden de twee IT-specialisten

ontwikkelingen, maar ook direct deelnemen ­

WENDBAARDERE PRESTATIES

het eerste Europese OCP Experience Center -

en hun eigen ideeën naar voren brengen.

OCP-datacenters zijn efficiënter en duurzamer

dat voorheen in een ander datacenter geves-

maincubes biedt hiervoor een volledig functio-

dan traditionele datacenters. Ze vertegen-

tigd was - naar het AMS01-datacenter van

nele OCP-omgeving. Dit betekent dat er niet

woordigen dus als het ware een slankere

maincubes in Amsterdam. De huidige locatie

alleen individuele, afzonderlijke componenten

­versie van eerdere concepten. Als in eerdere

beschikt over de infrastructuur voor het testen

beschikbaar zijn, maar ook een complete

datacenters bijvoorbeeld veel ruimte moest

van OCP-technologieën en het demonstreren

infrastructuur inclusief servers, racks, proces-

worden gebruikt voor het koelen van het

van OCP-hardwareconcepten. Het datacenter

soren, koeling en stroomvoorziening. De pres-

­systeem met water of lucht, dan is dit niet

Hierdoor met

de

kunnen laatste

andere

te geven.

hardware

14

DCW NOVEMBER OCP

vooral op verdere verbetering van de koeling.

De reden hiervoor is de steeds hogere prestatie-eisen, bijvoorbeeld voor het hosten van online games of virtuele en augmented reality (VR/AR)

applicaties.

Drie

varianten

zijn

momenteel in ontwikkeling: 1. directe waterkoeling van de processoren 2. geïntegreerde warmtewisselaars aan de

voor- en achterzijde van een rek

3. immersion-koeling, waarbij de server-hard

ware direct omgeven is door een koelvloei

stof TOENEMENDE POPULARITEIT Hyperscalers

vertrouwen

OCP-technologieën

om

met hun

name

op

datacenters

up-to-date te houden. Dit is niet verrassend.

Hun business is gebaseerd op het feit dat ze elkaar ondersteunen door hun servers horizontaal in een netwerk op te nemen om zo een betere schaalbaarheid en hogere rekennodig in het OCP-concept. Nieuwe, luchtge-

noch de server noch het geheugen een eigen

kracht te bereiken. Tegelijkertijd zijn het ener-

koelde units met een bovengemiddelde PUE

voeding hebben. In plaats daarvan worden de

gieverbruik en de kosten lager en zijn de

van 1,02 en betere en geoptimaliseerde maat-

componenten rechtstreeks gevoed via in de

gebruikers flexibeler. OCP-servers verbruiken

regelen, zoals efficiënte warm/koude-gangen-

kasten geïntegreerde busbars. Hierdoor kan

bijvoorbeeld tot 50 procent minder energie

installaties, maken het niet langer nodig om

het totale stroomverbruik met ongeveer vijf

dan eigen servers. Dit wordt ook onderstreept

ruimte-intensieve koelers of koeltorens te

procent worden verminderd. De benodigde

door praktische voorbeelden uit de dagelijkse

installeren. Bovendien is dankzij de open

ruimte is ook aanzienlijk kleiner. Met een

praktijk van maincubes. Een OCP-gebruiker in

source-software die in de OCP-datacenters

buitenafmeting van 600 millimeter en een ­

het datacenter in Amsterdam was in staat om

wordt

minder

binnenafmeting van 21 inch kunnen de OCP-

zijn energieverbruik met 40 procent te ver-

­server-hardware nodig om dezelfde workloads

racks tot drie componenten (zeven inch elk)

minderen ten opzichte van klassieke blade

te kunnen ‘draaien’. Dit heeft uiteraard een

naast elkaar worden geplaatst. De klassieke

servers. Opmerkelijk is ook dat de kapitaaluit-

zeer positieve impact op zowel ruimtebeslag

kasten bieden slechts 19 inch interne ruimte

gaven (CAPEX) bij een OCP-gebied met maxi-

als energiegebruik.

met dezelfde buitenafmetingen.

maal 75 procent kunnen worden verminderd.

gebruikt,

tot

80

procent

De noodstroomvoorziening wordt bij OCP-­ Doordat de componenten relatief dicht bij

Steeds meer Europese bedrijven en zelfs over-

datacenters eveneens anders aangepakt. Er

elkaar liggen, ontstaat er meer restwarmte die

heden erkennen de bovengenoemde voorde-

wordt volop gebruikgemaakt van gedistri­

nog beter moet worden afgevoerd. Ook hier is

len van samenwerking - duurzaamheid, het

bueerde UPS-systemen die gemakkelijker zijn

de oplossing de modulaire gelijkstroomrails,

vermogen om gezamenlijk ideeën te ontwik-

te transporteren, te installeren en te verplaat-

die in plaats van een bedradingsbundel voor

kelen en zo wederzijds voordeel te halen uit

sen dan centraal opgestelde UPS’en. Hun ruim-

de stroomvoorziening zorgt. Hierdoor kan de

elkaar. Als gevolg daarvan neemt ook de

tebehoefte is ook veel kleiner. Intelligent

uitlaatlucht

achteren

vraag naar OCP-technologieën toe. Volgens

beheer zorgt er echter voor, dat ze net zo

­stromen. Bovendien kunnen dankzij de een-

een marktvoorspelling van de analisten van

betrouwbaar, schaalbaar en stabiel zijn als

voudige stekkerverbindingen systemen min of

IHS zal hun verkoopvolume in 2022 naar

centrale UPS’en.

meer letterlijk blindelings worden toegevoegd

verwachting ongeveer 10,7 miljard dollar ­

of verwijderd - de zogeheten ‘blind mate

bedragen. Het Europees OCP Experience Cen-

­connection’).

ter creëert hierbij transparantie door niet

OCP-RACKS

ongehinderd

naar

alleen ruimte, instrumenten en infrastructuur

In het lab van het AMS01 datacenter van maincubes bevinden zich momenteel racks

Versie 3 van de OCP-specificatie voor racks

te bieden, maar ook de kennis en ervaring

volgens de OCP-specificatie versie 2, waarin

wordt momenteel ontwikkeld en richt zich

met connectiviteit. ■

DCW NOVEMBER 15

16

DCW NOVEMBER MARKT

REICHLE & DEMASSARI ORGANISEERT TWEETAL EVENTS:

‘BUILDING SMARTER IT IN De Zwitserse fabrikant van Cabling & Connectivity oplossingen, Reichle & de-Massari, heeft onlangs twee events georganiseerd onder het thema ‘Building Smarter IT Infrastructures’ in de Johan Cruijff Arena in Amsterdam.

In de ochtend hebben verschillende marktexperts een lezing gegeven

makkelijker te maken, beter rentmeesterschap van onze aarde moge-

voor eindgebruikers en consultants over de trends en ontwikkelingen

lijk te maken en - last but not least - de mensheid vooruit te helpen.

op het gebied van Smart Cities, Smart Buildings, de veranderende rol van datacenters en het belang van het managen en monitoren van de

Datacenters, netwerken, mobiele techniek en het internet van mensen

fysieke infrastructuur.

en dingen zijn de fysieke representanten van die virtuele wereld die nog altijd door mensen moet worden bedacht, ontworpen, gemaakt

In de middag zijn alle R&M Qualified Partners uitgenodigd voor het

en geïnstalleerd voordat ze überhaupt bruikbaar zijn. En zelfs dan zal

R&M partner event waar dezelfde thema’s besproken zijn en waar

techniek nog altijd om een ‘smart’ samenspel met de mens blijven

R&M als Connecting Partner uitleg heeft gegeven over de impact op

vragen.

de fysieke netwerken, de rol die hierin genomen wordt en het belang van samenwerking en informatie-uitwisseling omtrent dit thema.

VERBINDENDE FACTOR Tijdens het door R&M georganiseerde event Building Smarter IT Infra-

ONDERSTEUNENDE TECHNIEK

structures kregen deelnemers een blik op wat deze trends betekenen

In de huidige maatschappij lijkt alles slimmer, sneller en intelligenter te

voor de maatschappij, organisaties en de mens en de impact op de

worden. De virtuele wereld maakt het mogelijk dat we een digital

IT-infrastructuren welke altijd de verbindende factor zullen zijn voor

twin bouwen van onze fysieke wereld waarin we bijna alles (ook)

Smart omgevingen. Dat betekent dat netwerken niet alleen gaan

­digitaal kunnen beleven en besturen. Maar het blijft uiteindelijk onder-

samenkomen op technisch vlak maar ook dat de netwerken daar

steunende techniek om ons als mens te ondersteunen, ons leven

omheen ook gaan samenwerken.

DCW NOVEMBER markt

17

REICHLE & DEMASSARI TEKST

FRASTRUCTURES’

Aan de R&M Partners is tevens het vernieuwde R&M Qualified Partner programma gepresenteerd wat volledig in lijn ligt met de besproken thema’s en volledig gericht is op een nog betere samenwerking met onze partners.

‘TOUCH THE GRASS’ Tijdens de events was naast een interessant lezingenprogramma vol informatie uiteraard ook volop gelegenheid tot netwerken. Tijdens de lunch werd een ‘Touch the Grass’ sessie georganiseerd en aan het einde van de dag werd besloten met een netwerkborrel waar nagepraat kon worden over de thema’s van de dag en waar gezelligheid uiteraard voorop stond.

Beide events zijn mede mogelijk gemaakt door founding partners Nokia, Rittal, Lennox, Panasonic, Genetec en PerfIT en werden gehouden in een van de hotspots van Nederland op het gebied van allerlei SMART technieken, de Johan Cruijff Arena in Amsterdam. ■

18

DCW NOVEMBER VISIE

OP WEG NAAR HET ­DATACENTER VAN 2025:

6

TRENDS

Hoe ziet het datacenter er in 2025 uit? Dat was de centrale vraag van de presentatie van Bart Nieuwenhuis – accountmanager bij Vertiv – tijdens de Datacenter Innovations Day. Voor Vertiv was deze vraag ook de aanleiding voor een onderzoek naar trends in de datacenterbranche. Het bedrijf vroeg datacenterprofessionals over de hele wereld om een blik in de toekomst te werpen en aan te geven hoe zij denken dat de markt en technologie veranderen. In 2014 vond dit onderzoek voor het eerst plaats. Dit jaar werd het herhaald om te zien welke ontwikkelingen zich hebben doorgezet en welke niet en ook om te ontdekken of er misschien nieuwe trends zichtbaar zijn. Waar staat de datacentersector nu? Zes trends.

1

5G EN EDGE COMPUTING Volgens onderzoeksbureau 451 Research wordt 5G ‘de lastigste netwerkupgrade met de meeste impact die de telecomsector ooit heeft gezien’. Maar het bureau benadrukt ook dat telecomoperators die deze transitie s­uccesvol ondergaan, enorme kansen creëren voor henzelf en hun klanten. Uit hun onderzoek blijkt dat 98 procent van de beslissers in de wereldwijde telecomsector verwacht dat zijn organisatie in 2021 5G ondersteunt. 5G heeft grote bandbreedtes en zeer lage latency’s. Dat kan een versnelling betekenen voor de ontwikkeling van een overvloed van digitale innovaties die de vraag naar edge computing vergroot en de voordelen ervan verder versterkt.

DCW NOVEMBER Visie

19

VAN DE REDACTIE TEKST

2 3

MODULAIRE PREFAB-DATACENTERS

KOELING VAN DE

Sterk geïntegreerde en vooraf gefabriceerde datacentersystemen

‘ACTIVE REAR DOOR’

worden al lange tijd gebruikt om implementatie te versnellen en het

Koeling

beheer van kleine datacenters en remote datacenters te verbeteren.

’active rear door’ is

De laatste jaren werd deze aanpak ook gehanteerd voor grote, op

een zeer effectieve

zichzelf staande datacenters. Door alle componenten - ook de data-

oplossing geworden

centershell - in de fabriek te ontwerpen en te integreren en ze vervol-

voor racks tot 50

gens in modules te vervoeren naar de locatie waar ze samengevoegd

kW.

worden, is het traditionele stick-build-proces enorm verbeterd. Hier-

gebruikgemaakt van

door kunnen operators voldoen aan de toenemende eisen op het

het apparatuurrack

gebied van capaciteit en tegelijkertijd schaalbaarder en efficiënter te

als

werk gaan.

waarbij achter­deur­

van

Hierbij

de

4

wordt

insluitsysteem,

systemen met gekoeld water de warmte afvoeren voordat de lucht LITHIUM-ION-BATTERIJEN

het rack verlaat. Hierdoor ontstaat een ruimteneutraal ontwerp waar-

AC UPS-systemen blijven in de nabije toekomst waarschijnlijk wel de

bij geen hot-aisle/cold-aisle-­configuratie meer nodig is. Deze syste-

voornaamste manier van stroomback-up. In 2014 gaf 30 procent van

men zijn niet alleen heel efficiënt, maar ook gemakkelijk te installeren

de respondenten in het Vertiv-­ onderzoek de voorkeur aan deze

en te onderhouden en ze nemen heel weinig ruimte in beslag: slechts

stroomvoorziening, in 2019 was dat al 47 procent. Maar de batterijen

vijftien centimeter extra.

waarvan deze systemen afhankelijk zijn om stroomstoringen te overleven, ondergaan een grote verandering. Steeds vaker stappen

EDGE-INFRASTRUCTUUR MET APPLICATIES ALS UITGANGSPUNT

gebruikers over van traditionele VRLA-batterijen op industriële

Nu er steeds meer goede use cases komen, werken infrastructuur­

lithium-ion-­ batterijen, die langer meegaan en zorgen voor lagere

leveranciers samen met andere technologiebedrijven om met brede

koelingskosten. Uitgaande van deze voordelen en de steeds hogere

edge-classificaties een basis te leggen voor volledig geïntegreerde,

prijzen in de markt, is de kans groot dat de lithium-ion-batterij de

doelgerichte infrastructuursystemen. Deze zijn vervolgens ­eenvoudig

VRLA-batterij in de meeste datacenters in 2025 heeft vervangen.

te configureren voor de specifieke eisen van een applicatie. Deze zogenoemde off-the-shelf-infrastructuuroplossingen worden voor gro-

5

te ondernemingen en telecomproviders erg belangrijk om te kunnen voldoen aan de eisen voor edge-diensten.

AI EN MACHINE LEARNING Door data-analytics gaat de vraag naar computing bij datacenterfaciliteiten omhoog. En daarnaast is data-analytics ook een nieuwe tool waarmee storingen te voorspellen zijn en performance te verbeteren is. Uit onderzoek van Vertiv kwam naar voren dat machine learning toepassen op grote hoeveelheden historische batterijdata mogelijk is om te zien welke batterijreeksen en -units gevaar lopen, maar nog niet de alarmfase hebben bereikt als het gaat om verschillende normen. De resultaten laten het potentieel zien van het gebruik van machine learning om de betrouwbaarheid van batterijen te vergroten en de levensduur te verlengen.

OP NAAR 2025

De veranderende aard van elk van deze typen faciliteiten is misschien

Nu het ‘datacenter 2025’-onderzoek is afgerond, wordt het beeld van

niet zo drastisch als in 2014 werd geschetst, maar dat er continu ver-

het datacenter van de toekomst iets duidelijker. Allereerst zal het er

andering gaande is, is zeker. Daarnaast is duidelijk geworden dat er

niet in elk type faciliteit hetzelfde uitzien. Enterprise-, HPC-, edge-,

niet zozeer wordt afgestapt van gecentraliseerde computing, maar dat

hyperscale- en ­colocatiefaciliteiten hebben elk zo hun eigen kenmer-

we meer richting edge-computing gaan. Naar verwachting is het in

ken. Deze worden bepaald door hun rol in een dynamisch, onderling

goede banen leiden van de groei van edge-computinglocaties tussen

verbonden netwerk dat in staat is controle te houden over de enorme

nu en 2025 dan ook de allergrootste uitdaging - en kans - voor data-

hoeveelheden data, die gebruikt en gegenereerd worden.

professionals. ■

6

20

DCW NOVEMBER SECURITY

BEVEILIGING VAN DATACENTERS

NIEUW BEVEILIGINGSSYSTEEM VERBETERT TOEGANGS­ CONTROLE TOT KASTEN Ongeplande downtime van een datacenter kan een bedrijf duizenden euro’s per minuut kosten. Terwijl stroomuitval en netwerkstoringen een van de meest voorkomende oorzaken zijn, blijkt uit onderzoek dat uitval van datacenters ook vaak veroorzaakt wordt door menselijke fouten. In een colocatie datacenter kunnen menselijke fouten - zoals per ongeluk toegang krijgen tot een verkeerde kast voor herstel- en onderhoudswerkzaamheden - al tot grote problemen leiden.

Met V-Lock introduceert Siemon een nieuw beveiligingssysteem voor

systeem vereenvoudigt ook de naleving van privacyregels zoals de

rackdeuren. Het biedt superieure toegangscontrole voor cabinets en

algemene voorschriften voor gegevensbescherming (GDPR), Sarba-

maakt een betere beveiliging en een beter beheer van en controle in

nes-Oxley voor de financiële sector en de Payment Card Industry Data

bedrijfskritische colocatie- en bedrijfsdatacenters mogelijk. Het nieuwe

Security Standard (PCI-DSS).

DCW NOVEMBER Security

21

VAN DE REDACTIE TEKST

V-Lock bestaat uit een uitgebreid en eenvoudig op te zetten hard- en

seerde toegang tot datacenterkasten te voorkomen. Maar een

softwaresysteem. Het omvat tevens een breed scala aan veilige hand-

­kwalitatief hoogwaardig systeem voor fysieke toegangscontrole kan

grepen die het risico uitsluiten dat universele sleutels kunnen worden

ook het risico van downtime in datacenters beperken”, zegt Alberto

gebruikt om een cabinet te openen. V-Lock beveiligingshandgrepen

Zucchinali, Manager Datacenter Solutions and Services bij Siemon. “Ons

bieden de flexibiliteit om te voldoen aan specifieke behoeften ten

nieuwe V-Lock systeem elimineert het gebruik van universele sleutels

aanzien van de veiligheid van de cabinet. Denk onder andere aan elek-

die elke kast kunnen openen. Het beperkt de toegang tot bedrijfskriti-

tronische laagfrequente kaarten, hoogfrequente kaarten, biometrische

sche apparatuur door slechts toegang te bieden tot specifieke kasten,

vingerafdrukken en PIN-toegang.

aan de hand van rollen en tijdsperioden. V-Lock kan op deze manier een waardevolle bijdrage leveren aan de fysieke veiligheid in het

Om gebruikers, kaarten en biometrische gegevens evenals gebruikers-

datacenter.”

en groepstoestemmingen te beheren, biedt V-Lock tevens een softwareplatform dat ook realtime monitoring mogelijk maakt. Ook wor-

V-Lock is geschikt voor alle Siemon standalone cabinets. Het kan

den uitgebreide logs bijgehouden van activiteiten. Deze gegevens

­achteraf worden gemonteerd op eenzijdige scharnierende deuren. Het

kunnen vervolgens worden gebruikt voor onder andere audits en com-

systeem is beschikbaar in een gecentraliseerd Bus- en Node-systeem

pliance-doeleinden.

dat authenticatie op kastniveau of op het einde van een rij kasten biedt. Ook is een gedecentraliseerd Sentry System voor vrijstaande

UNIVERSELE SLEUTELS

kasten leverbaar. V-Lock kan ook geïntegreerd geleverd worden op

“Fysieke toegangscontrole en -beheer zijn een cruciale maatregel om

maatwerk en vooraf geconfigureerde kasten, zoals Siemon’s V-Built,

de veiligheid in datacenteromgevingen te waarborgen en ongeautori

samen met connectiviteit, PDU’s en accessoires. ■

Het Warren & Brown kabelgootsysteem is prima te combineren met andere merken en systemen.

T/m 20 december as. krijgt u op uw project 25% korting. * Niet i.c.m. andere geldende prijsafspraken.

Profiteer nu!

Martijn Bouwmeester 085 800 3700 martijn.bouwmeester@m-h.biz

22

DCW NOVEMBER KENNISSESSIE

EXPERTS OP HET GEBIED VAN NOODSTROOM AAN HET WOORD:

B&A ‘ALTIJD STROOM’-EVENT

Wat kan je het beste doen wanneer je als bedrijf noodstroomoplossingen als expertise hoog in je vaandel hebt staan en dat graag wilt delen? Dan organiseer je een netwerkevent voor relaties, leveranciers en klanten waarin door experts uit de markt wordt ingegaan op de recente noodstroomontwikkelingen.

B&A in Houten is zo’n bedrijf. Op 15 oktober organiseerde zij het B&A ‘Altijd Stroom’ event, waar ruim 200 geïnteresseerden op afkwamen.

Onder toeziend oog van oud-directeur en

zorgt voor veranderingen in de IT-architectuur

we ook in de nabije toekomst aan de vraag

medeoprichter Bert van Iperen werden de gas-

en in de infrastructuur van datacenters. Nu al

naar dataopslag en dataverwerking blijven vol-

ten door diverse sprekers uit de praktijk mee-

worden er wereldwijd per minuut zo’n 42

doen, dan is een enorme verlaging in het

genomen in de laatste ontwikkelingen, uitda-

­miljoen WhatsApps en andere tekstberichten

stroomverbruik van IT-apparatuur en datacen-

gingen en trends. De logische rode draad door

verstuurd. De gevolgen van de enorme groei

ter infra noodzakelijk.

alle acht presentaties was duurzaamheid in

van digitalisering voor de datacentermarkt en

een markt waarin de vraag naar en het aanbod

de druk om zo energie-efficiënt als mogelijk te

PRAKTIJK

van data alsmaar blijft groeien.

opereren, laten zich raden. Niek van der Pas

Inmiddels was de toeloop van geïnteresseerde

van Legrand ging hier in zijn sessie inhoudelijk

gasten zo groot geworden, dat de organisatie

DUURZAAMHEID

dieper op in. De potentiële groei van de data-

besloot om de seminars in een grotere ruimte

Zo liet Darren Cater van Delta Electronics

centermarkt zal afnemen en het gebruik van

voort te zetten. Een ruimte waar de geur van

­duidelijk zien dat de snelle groei van het IoT

renewable energiebronnen is een must. Willen

diesel vermengd werd met die van hambur-

DCW NOVEMBER kennissessie

23

VAN DE REDACTIE TEKST

gers en patat. B&A zorgde niet alleen voor

­dieper ingaan op zijn prestatie over de nut en

de bres klimt voor de datacentersector die

inhoudelijke lezingen maar zeker ook voor de

vooral noodzaak van de implementatie van

alleen maar in belang toeneemt. De presenta-

inwendige mens. De grotere seminarruimte

NEN2767.

tie van Stijn sloot naadloos aan op de lezing van

grensde aan een forse partytent waar leveranciers

de

theorie

van

hun

Martijn Imming van Eaton over energy storage

PowerPoint-­ OP DE BRES KLIMMEN

en Jeffrey Bartels van E.d.mij die zijn toehoor-

presentaties in praktijk konden laten zien. Zo

Veel inhoudelijke informatie dus in een relatief

ders prikkelde met de niet onbelangrijke vraag

konden de bezoekers op de stand van Hydac

korte tijd. Logisch dan ook dat Leon Verbeek,

hoe je met noodstroom installaties geld kan

en ­Reehorst met eigen ogen zien hoe het nu

de managing director van B&A met een zekere

verdienen.

precies zit met de filtratie van biodiesel en ­

trots de bezoekers een blik gunde in het port-

Voldoende stof om na te praten met collega’s

krijgt zoiets als het block diagram modulaire

folio van B&A. De dag werd in stijl afgesloten

en specialisten. Zo bleef het nog lang onrustig

gelijkrichters toch een andere dimensie. Maar

door Stijn Grove die op zijn bekende manier

in de partytent van B&A aan de Vleugelboot in

ook Ko Nieuwenhuijse van Helix kon hier

duidelijk maakte dat de DDA bij de overheid op

Houten. ■

24

DCW NOVEMBER MARKT

NIEUW DATACENTER EN ICT-CAMPUS OPENEN DEUREN IN ALMERE Op donderdag 3 oktober 2019 opende het jongste datacenter van Nederland, Datacenter Almere, zijn deuren. Wethouder Maaike Veeningen van Ruimtelijke & Economische Ontwikkeling, Onderwijs-­Arbeidsmarkt van de gemeente Almere verrichtte de openingshandeling.

Datacenter Almere is neergestreken in een pand met geschiedenis.

Andrew van der Haar, ondernemer en tevens directeur van Datacenter

Maar dat staat een moderne manier van werken, inclusief een ICT

Groningen. De aankomende tijd wordt een start gemaakt met een

Campus als broedplaats, niet in de weg. Datacenter Almere is niet het

grondige modernisering. Maar nu al is het Almeerse datacenter klaar

eerste datacenter dat zich huisvest in het pand aan De Randstad 22,

om nieuwe huurders te accommoderen.

dichtbij het centrum van Almere. Vanaf de bouw in 2001 was het datacenter volledig gewijd aan dienstverlening voor onderwijs en onder-

“Flexibiliteit en betrouwbaarheid staan bij ons hoog in het vaandel”,

zoek. Eerst in handen van SARA, vanaf 2008 onder de vleugels van

aldus Van der Haar.

Vancis, digitaal dienstverlener voor het hoger onderwijs. In 2018 kwam

Het nieuwe Datacenter Almere is volledig cloud- en carrier neutraal.

een einde aan de onderwijsrol van het datacenter. Het pand kwam in

“Dat betekent meer vrijheid voor klanten. Die ­hebben meestal zelf al

bezit van Interxion als onderdeel van de aankoop van de datacenters

goede ervaringen met een bepaalde carrier of willen een eigen net-

van Vancis in 2016. Het datacenter in Almere is nu overgenomen door

werk opbouwen met partners.”

DCW NOVEMBER Markt

25

VAN DE REDACTIE TEKST

METROPOOLREGIO Een voordeel daarbij is dat het datacenter zich in de metropoolregio Amsterdam bevindt, waardoor het eenvoudig is om toegang te krijgen tot bijvoorbeeld de Amsterdam Internet Exchange en de vele online dienstverleners die in die regio aanwezig zijn. Dankzij de samenwerking met Datacenter Groningen is het ook mogelijk om Twin Datacenter oplossingen te bieden.

Flexibiliteit en keuzevrijheid zijn echter maar één kant van de medaille.

Alle voorzieningen die van een modern datacenter mogen worden verwacht, zijn aanwezig. Van der Haar: “Klanten moeten kunnen ver-

“Een goede relatie met onze klanten vind ik erg belangrijk. Daarom

trouwen op Datacenter Almere. Daarom zijn onze energietoevoer,

stellen we ruimtes in het datacenter ter beschikking aan onze gebrui-

dataverbindingen en koelingsinstallaties volledig redundant.” De aan-

kers. Voor vergaderingen en bijeenkomsten, als rustige werkplek én

dacht voor betrouwbaarheid uit zich ook in uitgekiende voorzorgs-

als broedplaats voor digitale innovatie.”

maatregelen tegen calamiteiten en onbevoegden.

Ook wethouder Veeningen ziet de meerwaarde van de ICT Campus en ICT CAMPUS ALMERE

Datacenter Almere: “Innovaties en voorzieningen waar Almeerse

Volgens Van der Haar wil het datacenter een bredere rol spelen dan

bedrijven en start-ups baat bij hebben, zoals de ICT Campus gekoppeld

alleen het bieden van een onderkomen voor de IT-apparatuur van

aan deze nieuwe aanwinst voor de stad, zijn natuurlijk van harte wel-

klanten. Net als Datacenter Groningen draait Datacenter Almere op

kom.” Naast vloerruimte wil Datacenter Almere klanten ook bijstaan

groene stroom en is nagenoeg CO2-neutraal. Dat bespaart niet alleen

als kennispartner. “Ons team heeft veel expertise aan boord, van

energie, maar ook kosten.

­specifieke IT-vraagstukken tot security en groene energie. Dat delen

Een bijzonder aspect van het datacenter is de ICT Campus, waarmee

we graag met onze klanten. Zo halen zij het meeste uit hun IT-­

wordt voortgebouwd op het innovatieve verleden van het datacenter.

infrastructuur”, aldus Van der Haar. ■

De gele goten van Warren & Brown zijn als enige 100% halogeen vrij en hebben een uniek gepatenteerd klik-systeem dat besparingen tot 30% op installatietijd kan realiseren

Benieuwd wat je bespaart?

Martijn Bouwmeester 085 800 3700 martijn.bouwmeester@m-h.biz

26

DCW NOVEMBER BEKABELING

KIES EEN TOEKOMSTBESTENDIGE BEKABELINGSINFRASTRUCTUUR

INSPELEN OP DE SNEL GROEIENDE BEHOEFTE AAN MEER SNELHEID Lee Funnell van Siemon onderzoekt in dit artikel hoe ethernet-applicaties zich in het datacenter ontwikkelen. Ook vraagt hij zich af welke bekabelingsinfrastructuur nodig is om aan de behoefte aan hogere snelheden te kunnen voldoen.

DCW NOVEMBER Bekabeling

27

LEE FUNNELL TECHNICAL MANAGER EMEA VAN SIEMON TEKST

Het Internet of Things (IoT) produceert iedere dag nieuwe apparaten die verbinding maken met en communiceren via het netwerk. Volgens schattingen van Gartner zijn er dit jaar maar liefst 14,2 miljard aangesloten apparaten in gebruik. Al deze apparaten produceren

‘WELKE DATACENTERBEKABELINGSTECHNOLOGIE KAN DE MIGRATIE NAAR DEZE TOEKOMSTIGE TOEPASSINGEN EFFICIËNT ONDERSTEUNEN?’

enorme hoeveelheden gegevens die met steeds hogere snelheden moeten worden ver-

servers en switches worden gemaakt. Ont-

te sluiten. Deze point-to-point-kabels zijn

zonden, verwerkt en opgeslagen. Daarmee

werpers van datacenters die hun rack- en

bedoeld voor zowel switch-to-switch-, switch-

neemt de druk op de IT om aan deze netwer-

­kastindelingen zodanig kunnen kiezen dat zij

to-server- of switch-to-storage-toepassingen.

keisen te voldoen steeds verder toe.

met maximaal 30-meter kanaalverbindingen

Deze kabels ondersteunen verschillende snel-

kunnen werken, zullen in de toekomst een-

heden, van 10Gb/s tot 100Gb/s. Datacenter

voudig kunnen migreren naar 25G/40GBASE-T.

managers doen er goed aan op zoek te gaan

In het datacenter - zowel aan de randen

naar

(beter bekend als ‘edge’) als in de backbone -

leveranciers

die

deze

kabels

in

zien we dat de toepassingssnelheden snel

In de afgelopen maanden is de industrie

verschillende kleuren aanbieden om bijvoor-

moeten toenemen om deze IoT-ontwikkeling

begonnen met het op de markt brengen van

beeld A- en B-routes te onderscheiden en het

te kunnen ondersteunen. Maar wat betekent

Categorie 8-technologie. Categorie 8.2 wint

kabelbeheer te vereenvoudigen. HSI’s die

dit voor de bekabelingsinfrastructuur? Hoe kan

aan kracht, waarbij de Siemon TERA-connector

beschikbaar zijn in stappen van 1 meter zullen

de bekabelingsinfrastructuur aan deze almaar

(zonder enige vorm van herontwerp sinds de

het kabelbeheer en de luchtstroom verbete-

toenemende eisen en wensen tegemoet

release in 1989) het eerste commercieel uit-

ren. Ze zorgen bovendien voor een netter

komen? En wat moet er worden geïnstalleerd?

gebrachte Categorie 8.2-systeem is.

uiterlijk in tegenstelling tot de kabels die nor-

Aan de rand (edge)

maal gesproken in lengtes van 5 of 7 meter

Aan de rand van het datacenter worden nu

RECHTSTREEKSE AANSLUITINGEN VOOR

switch-naar-server-snelheden van meer dan

TOR-TOEPASSINGEN

10 Gb/s bereikt. Deze snelheden groeien de

Voor datacenters die gebruikmaken van een

komende tijd naar 40 Gb/s en hoger om aan

top of rack (ToR) architectuur, bieden HST-­ In de backbone zien we nu snelheden van 200

de almaar groeiende behoefte aan connec­

oplossingen (High Speed Interconnect) een

Gb/s en binnenkort zelfs 400 Gb/s ether-

tiviteit tegemoet te kunnen komen. Dit heeft

effectieve manier om actieve apparatuur aan

net-snelheden om toepassingen in dit deel

geresulteerd in de ontwikkeling van 25GBASE-T en 40GBASE-T ethernet-toepassingen voor dit deel van het datacenter.

De 2 GHz bandbreedte die nodig is om 25 Gb/s en 40 Gb/s doorvoer te ondersteunen, heeft geleid tot een nieuwe generatie bekabeling. Het gaat om Categorie 8 klasse I (opgebouwd uit categorie 8.1, met gebruikmaking van RJ45-componenten) en klasse II (opgebouwd uit categorie 8.2 met gebruik­ making van niet-RJ45-componenten) met afgeschermde bekabeling van categorie 8 (opgebouwd uit categorie 8-componenten).

Deze ondersteunen bandbreedtes tot 2 GHz en channel-afstanden van 30 meter waarbij in het channel niet meer dan 2 connectoren zijn opgenomen.

Deze kanalen en de nieuwe 25G/40GBASE-T-toepassingen die zij ondersteunen zijn specifiek gericht op de inzet aan de ‘rand’ van het datacenter waar de verbindingen tussen

worden geleverd.

IN DE BACKBONE

28

DCW NOVEMBER Bekabeling

van het datacenter die veel bandbreedte

toekomstige toepassingen efficiënt onder-

taties. De reden is dat 8-vezelige MTP-backbo-

vereisen te ondersteunen. Het IEEE 802.3bs-­ steunen? ­

nebekabeling en 8-vezelige MTP-jumpers een

amendement specificeert de eerste generatie

100 procent benutting van de beschikbare

400 Gb/s-glasvezeltoepassingen voor gebruik

Zowel 200 als 400 Gb/s toepassingen zullen

vezelcapaciteit opleveren. Ze bieden niet

via single-mode (400GBASE-DR4, 400GBA-

data verzenden over aantallen vezels die deel-

alleen de meest efficiënte, kosteneffectieve

SE-FR8 en 400GBASE-LR8) en multimode

baar zijn door 2 of 8. In bestaande installaties

en best presterende optie voor de huidige

(400GBASE-SR16)

Ondertussen

vinden we echter vaak 12-vezelige MTP-con-

8-vezelige 40 en 100 Gigabit toepassingen

ontwikkelen de IEEE P802.3cm 400 Gb/s over

nectiviteit. Als 12-vezelige MTP-connectiviteit

zoals 40GBASE-SR4 en 100GBASE-SR4. Ze

Multimode Fibre, IEEE P802.3ct 100 Gb/s en

wordt gebruikt om huidige en toekomstige

­bieden bovendien ook een zeer belangrijk en

400 Gb/s over DWDM-systemen, en IEEE

8-vezelige toepassingen te ondersteunen,

eenvoudig migratiepad naar de volgende

P802.3cu 100 Gb/s en 400 Gb/s over SMF bij

­zullen slechts 8 van de 12 vezels in gebruik

generatie 200 Gb/s en 400 Gb/s toepassin-

100 Gb/s. De Wavelength Task Forces werken

worden genomen. Vier vezels ofwel 33% van

gen.

aan efficiëntere implementaties van 400 Gb/s

de vezels worden dan niet gebruikt, wat leidt

single-mode en multimode.

tot een aanzienlijke verspilling van de aanwe-

Voor datacenterfaciliteiten die al 12-vezel

zige vezelcapaciteit.

MTP-oplossingen hebben geïnstalleerd en die

bekabeling.

In het licht van deze ontwikkelingen dienen

op zoek zijn naar ondersteuning voor huidige

datacenter managers zich nu een belangrijke

8-vezel/MTP-oplossingen kunnen dit probleem

en toekomstige 8-vezelige toepassingen, kun-

vraag te stellen: welke datacenterbekabe-

oplossen en worden ten zeerste aanbevolen

nen conversiekabels of -modules toepassen.

lingstechnologie kan de migratie naar deze

voor gebruik in nieuwe datacenter-implemen-

Deze moeten de overgang van twee 12-vezelige MTP’s naar drie 8-vezelige MTP’s mogelijk maken, zodat 100 procent van de vezels kan worden gebruikt. Het is echter belangrijk erop te wijzen dat conversiekabels en -modules een complexere manier zijn om 100 procent vezelbenutting te bereiken in vergelijking met het gebruik van 8-vezel MTP-oplossingen. Het inzetten van conversiekabels betekent dat 3 poorten offline moeten worden gehaald in het geval van een beschadigde kabel, terwijl conversiemodules extra verliezen (‘insertion loss’) in het kanaal introduceren. Dit beïnvloedt in de regel de algehele prestaties op een negatieve manier - een nadeel dat vaak over het hoofd wordt gezien of niet in overweging wordt genomen.

Bovendien wordt de speelruimte om insertion loss op te lossen steeds kleiner. Zeker nu datacenters naar hogere snelheden migreren. Om een goede ondersteuning van applicaties te waarborgen, is mijn advies dan ook om glasvezeloplossingen met een laag verlies in te zetten.

Het lijdt geen twijfel dat het Internet of Things om steeds hogere snelheden vraagt. Deze trend zal zich in de nabije toekomst voortzetten. Datacenter managers doen er goed aan een bekabelingsinfrastructuur te kiezen die kan voldoen aan zowel de huidige behoefte als aan de vraag naar toekomstige functies. ■

DCW NOVEMBER 29

30

DCW NOVEMBER BEVEILIGING

DUITSE SPECIALIST COMBINEERT ELEKTRONISCHE EN MECHANISCHE SLUITSYSTEMEN

WINKHAUS HOUDT FYSIEKE INDRINGERS BUITEN DE DEUR Toegang door onbevoegden is voor ieder datacenter een bron van zorgen. Vaak wordt hierbij gekeken naar digitale aanvallers, maar fysieke indringers mogen niet worden vergeten. De sluitsystemen van Winkhaus helpen onbevoegden buiten de deur te houden, terwijl bevoegde medewerkers juist eenvoudig en snel de benodigde toegang kan worden gegeven. Op het kennisevent IT Infra presenteert Winkhaus zijn portfolio.

“Winkhaus is een Duits familiebedrijf dat in 1854 is opgericht. Wij leve-

zers, elektronische deurkrukken en elektronische cilinders beschik-

ren uiteenlopende sluitsystemen, variërend van meerpuntssluitingen

baar. Deze componenten kunnen worden gecombineerd tot één sluit-

en draaikiepbeslagen voor de industrie tot toegangscontrole, zowel

systeem.”

mechanisch als elektronisch. Onze toegangscontrolesystemen worden onder meer toegepast in datacenters”, legt Dennis Sevat directeur van

“Het gaat om een online toegangscontrolesysteem, met offline com-

Winkhaus uit. De systemen van Winkhaus worden geproduceerd in

ponenten zonder bekabeling die autonoom opereren”, legt Arno

Münster, net over de Duitse grens. De producten worden volledig in

Eibrink, Leider Techniek bij Winkhaus, uit. Dit betekent in de praktijk

eigen beheer ontwikkeld.

dat de systemen niet rechtstreeks met een centraal beheersysteem communiceren. “Deze mutaties worden op de sleutel geladen zodra

VLAKLIGGENDE CILINDER

deze bij een opwaardeerpunt wordt gehouden. Zo’n opwaardeerpunt

Het gebruik van een vlakliggende cilinder is een onderscheidend ken-

kan bijvoorbeeld in de wandlezer van een tussendeur worden

merk aan de systemen van Winkhaus. “Bij veel andere sluitsystemen

­verwerkt. Zodra de sleutel vervolgens in een blueSmart slot wordt

wordt gebruikgemaakt van een relatief grote knop, die op de kast

gestoken, worden de mutaties doorgegeven.”

wordt gemonteerd. Deze knop is een kwetsbare plek, die door een vlakliggende cilinder te gebruiken wordt vermeden.”

INFORMATIE VAN HET SLOT UITLEZEN Deze werkwijze maakt het ook mogelijk informatie van het slot uit te

“De racks waarop wij deze sluitsystemen veel plaatsen staan door-

lezen. “Indien de sleutel en het slot interactie hebben, worden gege-

gaans in relatief krappe ruimtes. Het gebruik van een vlakliggende

vens van het slot op de sleutel geladen. Denk hierbij aan gegevens

cilinder neemt onder meer het risico weg in botsing te komen met

over het gebruik van het slot, bijvoorbeeld hoe vaak het slot is

deze knop”, vult Frank Siemons, projectadviseur bij Winkhaus, aan.

­geopend.”

Een belangrijk voordeel is dat de elektronische cilinder dezelfde afmetingen heeft als een traditionele mechanische europrofielcilin-

De communicatie tussen sleutels, sloten en de centrale opwaardeer-

der in datacenterkasten. “De cilinders zijn één-op-één uitwissel-

punten vindt plaats via een virtueel private network (VPN). Eibrink:

baar.”

“Op deze verbinding wordt 128-bit AES-encryptie toegepast, wat voorkomt dat kwaadwillenden de communicatie kunnen inzien.”

VAN WANDLEZERS TOT ELEKTRONISCHE CILINDERS De systemen zijn niet alleen toepasbaar op racks, maar ook op ande-

BATTERIJ

re locaties in een datacenter. “Denk hierbij aan de buitendeur, maar

De systemen maken gebruik van een batterij, waardoor datacenter-

ook aan tussendeuren en technische ruimtes. Hiervoor zijn wandle-

kasten zelfs bij volledig stroomuitval geopend kunnen worden. Eibrink:

DCW NOVEMBER Beveiliging

31

WOUTER HOEFFNAGEL JOURNALIST TEKST

“Het energieverbruik van de sluitsystemen is geoptimaliseerd, waar-

Indien een sleutel onverhoopt kwijtraakt

door de verwachte levensduur van batterijen meerdere jaren

of wordt meegenomen, is het mogelijk

bedraagt. De beheerder kan de status van de batterij uitlezen via de

deze actief te blokkeren. Deze blokkade

software.”

wordt via de sleutels verspreid naar de sluitsystemen. “Zodra een sleutel wordt

Een belangrijk voordeel aan de elektronische sluitsystemen van

aangeboden bij een opwaardeerpunt,

­Winkhaus is de mogelijkheid rechten toe te kennen aan sleutels. “Zo

wordt deze blokkade automatisch op de

kan bijvoorbeeld worden ingesteld dat een sleutel tot een specifiek

sleutel geladen. Indien deze sleutel ver-

tijdstip en datum toegang geeft tot een bepaalde ruimte. Zodra dit

volgens communiceert met een sluitsys-

moment is gepasseerd, wordt de sleutel automatisch geblokkeerd.”

teem, wordt de mutatie doorgegeven.

Het sluit­systeem verspreidt de blokkade

BEWEZEN PRODUCT

naar iedere andere sleutel waarmee het

Het gaat om een bewezen product. “De basis van ons product is niet

in contact komt. Hierdoor ontstaat een

nieuw; wij brengen dit soort sluitsystemen al achttien jaar op de

soort olievlek, waarmee een blokkade in

markt. Door de jaren heen zijn de systemen continu geïnnoveerd. De

korte tijd door het hele pand kan worden verspreid.”

uitval van elektronische componenten is hierdoor teruggedrongen tot een extreem laag niveau.”

GEBRUIKSPROFIELEN Het blueSmart systeem wordt geleverd inclusief gebruiksprofielen, die

Sluitsystemen van Winkhaus worden gebruikt door uiteenlopende

in samenspraak met de klant worden opgesteld. Deze profielen maken

klanten, variërend van overheden, musea en zelfs paleizen tot grote

het toewijzen van de juiste toegangsrechten aan een gebruiker snel

bedrijven en woningbouworganisaties. Ook verschillende datacenters

en eenvoudig.

vertrouwen op de sluitsystemen van Winkhaus. “Zo hebben wij bij een grote klant in de regio Amsterdam meer dan duizend blueSmart com-

“Deze profielen zijn gebaseerd op allerlei parameters. Denk hierbij aan

ponenten geplaatst. Dit is een elektronisch gecontroleerde vlakliggen-

het tijdstip waarop datazalen toegankelijk zijn, hoe lang iemand in een

de SKG 3 cilinder”, aldus Sevat. Ook andere datacenters maken gebruik

bepaalde ruimte mag verblijven en rechten die gekoppeld zijn aan

van sluitsystemen van Winkhaus. “We kunnen ook mechanische sluit-

bepaalde functies.” De profielen maken het ook mogelijk in één keer

systemen leveren, bijvoorbeeld als back-up voor elektronische sluitin-

wijzigingen door te voeren in de rechten van een groep gebruikers,

gen. Inmiddels maken zes verschillende datacenters in Nederland

zonder dat individuele rechten hoeven worden aangepast.

gebruik van onze mechanische sluitsystemen.”

SLUITSYSTEEM NAAR WENS VORMGEVEN VOLLEDIG LOGBOEK OP DE SLEUTEL

Met de componenten die onderdeel uitmaken van het blueSmart sys-

Onder meer voor colocatieproviders biedt het systeem interessante

teem kunnen klanten hun sluitsysteem naar eigen wens vormgeven.

mogelijkheden. “Zo kunnen colo’s klanten tijdelijk toegang geven tot

“Online en offline componenten kunnen naar believen worden gecom-

hun ruimte, waarna de toegang automatisch weer wordt ingetrokken.

bineerd, evenals mechanische en elektronische sluitsystemen. De bes-

Wil de klant weten wanneer zijn kasten zijn geopend of nagaan of

te keuze is afhankelijk van de specifieke behoeften en situatie van de

iemand in zijn suite is geweest? Dan kan deze informatie met behulp

klant.”

van de sleutel worden uitgelezen”, aldus Siemons. Zo kan onder meer worden uitgelezen hoe laat een suite is betreden en welke specifieke

Winkhaus levert zijn producten via resellers. “Wij schuiven vaak aan

datacenterkasten zijn geopend. “Je hebt in feite een volledig logboek

om advies te leveren. Door de wensen van de klant in kaart te bren-

beschikbaar op de sleutel. Zo’n logboek helpt onder meer om compli-

gen, helpen we de juiste componenten te kiezen om het gewenste

ance met wetgeving als de Algemene Verordening Gegevensbescher-

sluitsysteem te realiseren. Geautoriseerde dealers implementeren

ming (AVG) aan te tonen.”

deze systemen vervolgens bij de klant.” ■

32

TEKST

DCW NOVEMBER CONNECTIVITEIT VAN DE REDACTIE

VOLDOET AAN UL 2900-2-2 STANDAARD

UPS NETWERKKAART VERNIEUWD Eaton kondigt nieuwe mogelijkheden aan voor zijn bestaande Gigabit-netwerkkaart. De Uninterruptible Power Supply (UPS) netwerkkaart voldoet aan de cyber beveiligingsnorm UL 2900-2-2. Hij maakt cyberbeveiliging van op het netwerk aangesloten UPS-systemen mogelijk.

Tot nu toe ondersteunde de Gigabit netwerkkaart alleen enkelfasige UPS-systemen.

Dankzij de nieuwste updates biedt de kaart nu

werkkaarten zijn onder meer externe en

gewaarschuwd voor mogelijke bedreigingen

dezelfde voordelen van cyberbeveiliging aan

gecentraliseerde verificatie via LDAP/Active

voor het systeem.

de driefasige UPS-systemen 93PM, 93PS, 91PS

Directory en Radius.

De Gigabit netwerkkaarten en industriële

en 9PHD. Tevens biedt de kaart nieuwe func-

Gateway kaarten hebben een toekomstbe-

ties en connectiviteitsprotocollen voor onder-

CYBERBEVEILIGING

stendig ontwerp dat functie- en beveiligings-

steuning van grote datacenters en industriële

“De netwerkkaarten vervullen een sterke

updates mogelijk maakt. Bovendien zijn ze

toepassingen.

behoefte aan geavanceerde beveiliging van

voorzien van meer geheugen en externe

de aangesloten UPS-netwerken. Dankzij de

componenten die tijdens het gebruik kunnen

MONITORING EN BEHEER

nieuwste toevoegingen kunnen IT- en facility

worden verwisseld. Beide kaarten zijn com-

De UPS Gigabit-netwerkkaart maakt het een-

managers nu dezelfde netwerkkaarten gebrui-

patibel met de nieuwe omgevingssensoren

voudig om een UPS aan te sluiten op een net-

ken voor zowel enkelfasige als driefasige

van Eaton voor het detecteren van vocht,

werk, waardoor een effectievere monitoring

UPS-systemen. Zo wordt het beheer en de

temperatuur en ingangssignalen en zorgen

en beheer van de energie-infrastructuur en

bewaking van deze systemen eenvoudiger en

voor een effectieve bewaking van de rack-

gevirtualiseerde

gerealiseerd

dat vergroot uiteindelijk de effectiviteit van de

omgeving. De kaarten hebben extra functio-

wordt. Hierdoor kan de betrouwbaarheid van

cyberbeveiliging”, aldus Ingmar de Winter,

naliteiten waarmee maximaal drie omge-

energiesystemen worden verbeterd. De kaar-

Product Manager bij Eaton.

vingssensoren van de nieuwste generatie per

netwerken

kaart

ten voldoen aan de norm UL 2900-2-2, die het

kunnen

worden

doorgelust

garandeert

Eaton introduceert ook de industriële Gate-

(daisy-chained) en op grotere afstanden van

tegen opkomende cyberdreigingen. De verbe-

way-kaart, die compatibel is met het MOD-

elkaar geplaatst kunnen worden. Dit is

teringen op het gebied van cyberbeveiliging

BUS-communicatieprotocol. Deze kaart biedt

belangrijk voor de bewaking van toepassin-

omvatten sterkere encryptie, configureerbaar

dezelfde cyberbeveiliging als de netwerkkaart

gen zoals vrije koeling.

wachtwoordbeleid, ondertekende firmware-

en is ontworpen voor gebouwbeheer, indus­

pakketten en het gebruik van ondertekende

triële faciliteiten en grote datacenters. De

Bij gebruik in combinatie met Eaton Intelligent

digitale certificaten. Door gebruik te maken

kaart verbetert de bescherming die de UPS

Power Manager (IPM) verbeteren de kaarten

van de syslog-functionaliteit van de kaart,

biedt

de

kunnen IT-managers meldingen over de aan-

UPS-systeem en de systeemomgeving via een

soorten protocollen te activeren die zijn

meldingsactiviteiten op elke kaart ontvangen

Building Management System (BMS) of Indus-

geconfigureerd om bedrijfskritieke toepassin-

en deze activiteiten centraal bewaken. Op

trial Automation System (IAS). Met de kaart

gen draaiende te houden. Bovendien zijn de

deze manier kunnen verdachte activiteiten

kunnen facility managers de status van de

kaarten compatibel met de huidige wijdver-

vroegtijdig worden gedetecteerd, wat een

UPS, de netvoedingskwaliteit, de temperatuur

breide Gigabit netwerkswitches en kunnen ze

extra laag van cyberbeveiliging biedt. Nieuwe

en de vochtigheid binnen het UPS-netwerk

worden geïnstalleerd in datacenternetwerken

functies die beschikbaar zijn op de Gigabit net-

monitoren,

die alleen Gigabit ondersteunen. ■

hoogste

beschermingsniveau

door

realtime

zodat

ze

bewaking

vroegtijdig

van

het

worden

bedrijfscontinuïteit,

door

verschillende

DATA CENTER POWER SHOP ALLES ONDER ÉÉN DAK VOOR MODULAIR BOUWEN EN GEGARANDEERDE UPTIME. MET LAGE STARTUP-KOSTEN EN OOG VOOR VLOEROPPERVLAKTE-BESPARING.

Hot-swappable spannend?

Met de hot-swappable EiPDU van Elektro Internationaal kunnen distributieracks onder spanning worden geplaatst naarmate de behoefte aan datacentercapaciteit groeit.

Volledig modulair bouwen, met lage startup-kosten, vloeroppervlaktebesparing en zonder enige downtime.

Hoe spannend wil je het hebben?

Elektro Internationaal levert hoogwaardige maatwerkoplossingen voor een betrouwbare en meetbare power distributie: • Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU) • Besturingstechniek • Railkokersystemen • Energy Management Solutions • Noodstroomsystemen Met doordachte engineering, specialistische Door integratie van techniek levert Elektro Internationaal vanuit haar one-stop-power-shop hoogwaardige warmteberekening, vakkundige montage en uitstekende 24/7een service bent u verzekerdpower van maatwerkoplossingen voor betrouwbare distributie: een continue elektriciteitsvoorziening.

Bezoek elektro-internationaal.com • Schakel- en verdeelsystemen • Economical & Intelligent PDU (EiPDU – hot swappable) • Besturingstechniek

• Railkokersystemen • Energy Management Solutions • Noodstroomsystemen

Bezoek elektrointernationaal.com of bel 0348 420 540

Hot-swappable spannend?

Elektro Internationaal Pompmolenlaan 17, Woerden The Netherlands t e

+31 (0)348 420 540 info@ei-woerden.nl

elektro-internationaal.com

34

DCW NOVEMBER TECHNOLOGIE

SMARTDC EN I3D.NET:

LOW LATENCY EN CONNECTIVITEIT IN ONLINE GAMING Achter het robuuste uiterlijk van de iconische Van Nelle Fabriek in Rotterdam gaat een bijzondere wereld schuil. In de fabriek zelf zijn talloze bedrijven gehuisvest die een breed scala aan producten en diensten leveren. Een deel van die bedrijven doet ‘iets’ met internet. Een van die bedrijven is Smartdc, een modern datacenter wat zich bevindt in het voormalig distributiecentrum van de Van Nelle Fabriek.

In dit datacenter worden onder andere gameservers gehost door zusterbedrijf i3D.net. Via deze servers kunnen dagelijks miljoenen gamers de grootste game-titels zoals FIFA, The Division en Rocket League met elkaar online spelen. i3D.net heeft wereldwijd duizenden servers staan, verdeeld over bijna 40 locaties. De miljoenen gamers in West-Europa komen virtueel tezamen in het datacenter van Smartdc.

DCW NOVEMBER TECHNOLOGIE

35

VAN DE REDACTIE TEKST

Het is 2008 als de eigenaar van i3D.net, Stijn Koster, samen met Richard Boogaard het plan opstelt om in Rotterdam een eigen datacenter te bouwen gericht op gamehosting en low latency. Tot nog toe werd er ruimte gehuurd bij andere datacenters voor de duizenden gameservers in Nederland. Na veel gesprekken, verbouwingen en onderhandelingen is het dan op 27 oktober 2009 zover, Smartdc opent zijn deuren. In de jaren die volgen breidt het datacenter zich uit op basis van vraag. In 2013 volgt ISO- en NEN-certificering en in 2016 wordt een tweede powerhouse ingericht vanuit het uitgangsprincipe dat alle hardware een keer stuk kan gaan en dus redundant uitgevoerd moet worden. 2018 staat in het teken van een grote esthetische verbouwing.

Nieuwe vergaderruimtes, nieuwe breakroom voor klanten en een nieuwe entree voorzien van de laatste technische snufjes. De beloning voor Managing Director Richard Boogaard en CEO Stijn Koster volgt in 2019, als Smartdc en i3D.net worden overgenomen door de Franse speluitgever Ubisoft.

INGERICHT VOOR GAMEHOSTING Een veelgehoorde term in het datacenter van Smartdc is low latency. Een absolute noodzaak voor het hosten van videogames. Latency kan

WAAROM DRAAIT EEN GAME IN EEN DATACENTER?

ze hebben altijd een betrouwbare, wereldwij-

omschreven worden als de vertraging tussen

Game-publishers en game-ontwikkelaars hos-

de, snelle infrastructuur met een hoge

het invoeren van een actie tijdens het gamen

ten hun videogames op dedicated servers. Dit

beschikbaarheid nodig. Downtime in een data-

en de actie die op het scherm wordt weerge-

zijn servers die maar één taak hebben: het

center betekent ‘game over’ en is catastrofaal

geven. Als een speler in FIFA via zijn toetsen-

hosten van die ene videogame. Zo’n server is

voor zowel de gamer als het datacenter.

bord een bal over het veld schiet, dan is dat

dus 100% dedicated (ingezet) voor dat betref-

Voor de gamer is het spel afgelopen en de

een signaal dat van het toetsenbord, via de

fende spel. Bij gamehosting worden gameser-

reputatie van het datacenter wordt geschaad,

computer

datacenter

vers op verschillende locaties via een netwerk

wat uiteindelijk kan leiden tot verlies aan

terechtkomt, waar die betreffende game

uiteindelijk

in

het

met elkaar verbonden, zodat spelers vanaf

inkomsten.

draait. Daar wordt de actie uitgevoerd waarna

verschillende locaties online videogames met

de gameserver een signaal terugstuurt naar

elkaar kunnen spelen. Een datacenter is er op

Voor gamehosting is een oplossing die hoge

de pc van de gamer. Dat signaal wordt ver-

ingericht om dataverkeer met elkaar te ver-

performance, low latency en optimale uptime

taald naar beeld zodat de gamer kan zien dat

binden. Daarom is een datacenter bij uitstek

combineert daarom essentieel. Geen enkele

de bal ook echt geschoten wordt en aankomt

geschikt voor het hosten van een videogame.

gamer wil vertraging in het spel. Het is een

bij een andere speler. Zo’n signaal gaat via

Helemaal als dat datacenter is ingericht op low

van de grootste frustraties van gamers. Die

routers, kabels, verbindingskastjes, switches,

latency, zoals Smartdc.

latency wordt beïnvloed door verschillende aspecten. De eerste twee zijn al kort aan bod

hubs, poorten, knooppunten en datacenters heen en weer. Ondanks dat het signaal met

ALWAYS UP, NEVER DOWN

gekomen:

de snelheid van het licht heen en weer gaat,

Naast latency is downtime een belangrijke

• Snelheid van de bekabeling.

neemt het tijd in beslag. Tijd, vertaald naar

­pijler voor een datacenter. Of nog beter, het

• De route waarover signalen heen en weer

latency in milliseconden, die voor een optima-

voorkomen van downtime. Of klanten van

le game-ervaring zo laag mogelijk moet zijn:

Smartdc nu een online gaming-platform bou-

• Het type server en de hardware in de ­server.

low latency.

wen, games ontwikkelen of games publiceren,

• Softwareperikelen in de game zelf.

worden verstuurd.

36

DCW NOVEMBER TECHNOLOGIE

SNELHEID VAN DE BEKABELING De eerste latency-factor heeft te maken met de snelheid van het dataverkeer via het internet. Dit wordt beperkt door de snelheid van het licht. De bekabeling van het internet bestaat uit glasvezel. De data wordt omgezet

‘VOOR GAMEHOSTING IS EEN OPLOSSING DIE HOGE PERFORMANCE, LOW LATENCY EN OPTIMALE UPTIME COMBINEERT DAAROM ESSENTIEEL’

in een lichtsignaal dat door de glasvezelkabels wordt geschoten. Het laatste stukje naar

ACCEPTABEL PRESTATIENIVEAU

om te leiden via een snellere route. Dat is een

woningen van mensen of bedrijven kan ook

De uitdaging voor gamehosting-partijen is,

van de grote voordelen van een specialisatie

glasvezel zijn, maar ook nog kabelinternet of

om alle spelers een acceptabel prestatieni-

in de gamehosting. Het is een servicelaag,

telefoonlijn. Dit is in wezen de bovengrens van

veau te bieden. Dit prestatieniveau moet

richting de klanten, die voor een datacenter

hoe snel data verstuurd kan worden.

worden gehandhaafd, ongeacht de locatie

ongekend is.

van de s­peler. Onderzoek heeft aangetoond NETWERKCONGESTIE

dat vertragingen van slechts 100 ms de

TYPE SERVER EN HARDWARE

De tweede factor die invloed heeft op latency

gameplay zodanig kunnen verslechteren dat

Vaak wordt door de game-ontwikkelaar aan-

is netwerkcongestie. Het internet is een

deze niet speelbaar is (Claypool, 2007*). Alles

gegeven welk type server er gebruikt moet

enorm netwerk van onderling verbonden net-

op 100 ms of minder wordt acceptabel

worden en welke hardware daar in moet zit-

werken. Er zijn meerdere manieren om van

geacht voor gaming. 20 tot 40 ms is echter

ten, zodat de game goed draait. Vanuit de

het ene punt naar het andere op het netwerk

optimaal.

invalshoek van i3D.net wordt er dan ook nog

te komen. Het Border Gateway-protocol

eens gekeken naar de performance. Zo wor-

(BGP), dat een beetje lijkt op de verkeersrege-

Het netwerkteam van Smartdc (en i3D.net)

den er aanbevelingen gedaan om de server

laar van het internet, neemt deze beslissin-

heeft een dagtaak aan het zoveel mogelijk

verder te optimaliseren, zodat dit uiteindelijk

gen. Het BGP stuurt het overgrote deel van

beperken van netwerkcongestie. Zodra er

de prestaties van de server ten goede komt.

het internetverkeer over het kortste pad. Maar

klachten worden geconstateerd van gamers

Dit levert weer een verbetering op voor de

omdat al het verkeer over het kortste pad

(bijvoorbeeld via sociale media) wordt er

gamers.

gaat, kan dit leiden tot congestie. Dit resul-

meteen actie ondernomen om het verkeer

teert in verkeersknelpunten en frequente ­vertragingen van internetverkeer AFSTAND Latency komt nog scherper in beeld wanneer spelers op verschillende afstanden van een bepaalde gameserver in een datacenter tegen elkaar spelen. Spelers die dichter bij een gameserver-locatie zijn, ervaren een lagere latency en hogere responsiviteit met de server tijdens het spelen, omdat er een kortere afstand overbrugd moet worden. Terwijl degenen die verder weg zijn, hogere latency en lagere responsiviteit zullen ervaren. Als zodanig hebben spelers dichter bij een gameserver een duidelijk voordeel ten opzichte van spelers die verder weg zijn. Dit wil echter niet zeggen dat een server in de buurt van de gamer gegarandeerd een betere spelervaring biedt. Spelservers kunnen overbelast en verstopt raken tijdens verkeerspieken. Dit leidt tot een verslechterde spelervaring. Een van de redenen waarom netwerkcongestie ontstaat, is het routeringsbeleid van internet. Wat op zijn beurt tot langzamere gameplay leidt.

DCW NOVEMBER TECHNOLOGIE

SOFTWAREPERIKELEN Dit is een factor waar de engineers van Smartdc en i3D.net geen rol in kunnen hebben. De programmatuur van het spel. Tenminste, als het aankomt op de software van het spel zelf.

Zodra er een component in zit waar connectiviteit een rol in speelt, dan kunnen de engineers meekijken en wellicht verbeteringen adviseren.

HET NETWERK VAN I3D.NET Een goed netwerk is dus ook van essentieel belang voor de beste spelervaring. i3D.net beheert een eigen 1 TB+ wereldwijd netwerk (AS49544). Het netwerk gaat over meerdere

intercontinentale

verbindingen;

trans-Atlantisch, trans-Pacific en naar het Midden-Oosten. Het netwerk staat in de top 10 van beste ­ netwerken ter wereld. Low

ZAKELIJKE MARKT

grootst connectiviteitshub in de regio is. Hier

latency en beschikbaarheid zijn de essentie

Die focus op low latency binnen het datacen-

komen verbindingen met alle belangrijke

van

ter van Smartdc en het netwerk van i3D.net is

­carriers, transit-providers en exchanges, inclu-

het

i3D.net-netwerk.

Het

netwerk

bestaat uit meerdere Tier-1 providers en

niet alleen aantrekkelijk voor de game-­ sief het netwerk van i3D.net, voor de beste

connecties met de grootste Internet Exchan-

industrie. Andere industrieën hebben hier ook

connectiviteit samen. De gameservers binnen

ges ter wereld.

behoefte aan zoals Voice-over-IP-dienstverle-

Smartdc zijn rechtstreeks verbonden met het

ners. Het is dan ook geen verrassing dat

i3D.net netwerk. Smartdc ligt centraal in de

i3D.net is fysiek aanwezig op bijna 40 data-

Smartdc

VoIP-aanbieders

FLAP-regio (Frankfurt – London – Amsterdam –

center-locaties verdeeld over 6 continenten.

bedient, waaronder grote, wereldwijde spe-

Parijs) en kan daarom snel verbinden met de

Door aanwezig te zijn op locaties die zo dicht

lers zoals Discord en Teamspeak. Deze twee

grote Europese Internet Exchanges met low

mogelijk bij de spelers zijn, wordt de latency

zijn weliswaar direct verbonden aan gaming,

latency.

geminimaliseerd omdat het verkeer over zo

maar zijn ‘slechts’ twee VoIP-bedrijven in een

kort mogelijke afstanden verstuurd wordt.

mix van tientallen aanbieders zoals Damecon,

Het Rotterdamse datacenter heeft een histori-

i3D.net heeft daarnaast ook veel peering-ver-

Kwebbl, Sona Business, Eylo Telcom en ga zo

sche uptime van 99,9999%. De enige manier

bindingen met internet providers over de hele

maar door. Hosted VoIP is dus een belangrijke

om een uitstekende uptime te kunnen realise-

wereld, om ervoor te zorgen dat verkeer op

pijler voor de prestaties op latency-gebied

ren, is door alle systemen redundant uit te

de snelst mogelijke manier wordt gerouteerd

binnen het datacenter. Via i3D.net wordt in ­

voeren.

om optimale gaming-prestaties te garanderen.

Smartdc datacenter een servicelaag aangebo-

powerhouses met ieder een eigen redundant

Doordat i3D.net een eigen netwerk bezit, heb-

den voor de zakelijke markt. Zo biedt i3D.net

UPS-cluster. Deze setup zorgt ervoor dat het

ben de engineers zelf de controle over het

ook beheer en onderhoud aan op de high-end

datacenter nooit zonder stroom komt te

verkeer binnen het netwerk.

infrastructuur voor bedrijfskritische applicaties

zitten. Elk rack heeft daarom een volledig ­

Door deze verbindingen kan i3D.net netwerk-

en databases. i3D.net bezit en exploiteert ook

gescheiden A- en B-feed.

congestie voorkomen, door het verkeer over

de volledige IT-stack voor het netwerk van

Dit betekent dat alle apparatuur toegang tot

andere routes te versturen. Verkeer wordt

bedrijven: datacenter, netwerk, hardware,

twee verschillende stroompaden heeft en dat

gerouteerd op basis van de vertraging die

beveiliging, software, back-up en opslag. Alles

het gehele datacenter als geheel op een van

wordt ondervonden via elke netwerkroute in

wordt beheerd door een eigen team van spe-

die paden kan worden uitgevoerd. Zo komen

plaats van de afstand. Beslissingen over net-

cialisten.

de servers in het datacenter nooit zonder

een

scala

aan

netwerkroutes. Deze mix van verschillende

ROL VAN HET DATACENTER

transit-aanbieders

Internet

Rotterdam

heeft

twee

stroom te zitten. ■

werkrouting zijn gebaseerd op de latency van en

Smartdc

Exchanges

Gelegen in het hart van Rotterdam kan Smart-

*) Claypool, M, (2007). Network Characteris-

garandeert maximale game-prestaties met

dc zich met recht het hart van de Europese

tics for Server Selection in Online Games.

low latency.

game-markt noemen. Het 3.500 m2 grote

Gehaald van: https://digitalcommons.wpi.edu/

datacenter kent een meet-me-room dat de

computerscience-pubs/166

37

38

TEKST

DCW NOVEMBER NIEUWS VAN DE REDACTIE

NIEUW WERELDRECORD BIJ DE-CIX IN FRANKFURT Nog nooit eerder is er zoveel data per seconde uitgewisseld in een Internet Exchange. Het dataverkeer bij DE-CIX (German Commercial Internet Exchange) in Frankfurt ging donderdagavond 19 september 2019 ‘door het dak’ en vestigde met meer dan 7,1 Terabits per seconde een nieuw wereldrecord.

De grootste hoeveelheid gegevens die in DE-CIX tijdens piekuren werd

ook worden geregistreerd. DE-CIX is een wereldwijd toonaangevende

uitgewisseld, was voorheen 6,8 Terabits per seconde. Pas in december

aanbieder van Internet Exchanges. DE-CIX werd opgericht in 1995 en

2017 werd de barrière van 6 Terabits per seconde doorbroken.

beheert wereldwijd 18 internet exchanges, met vestigingen in Europa, India, het Midden-Oosten en de VS.

VERDUBBELD “De datadoorvoer bij DE-CIX in Frankfurt is sinds 2014 veel meer dan

Op de afzonderlijke locaties wisselen internet service providers, net-

verdubbeld en zal zich in de toekomst snel blijven ontwikkelen. Alleen

werkexploitanten, content delivery netwerken en ondernemingen op

al in het afgelopen jaar is de aangesloten capaciteit met meer dan 35

kostenneutrale basis dataverkeer uit via zogenaamde ‘peering’, zodat

procent toegenomen tot meer dan 45 terabit (Tbit) in vergelijking met

de datapakketten via de snelste en goedkoopste weg naar de ontvan-

2017. Het voortdurend groeiende aantal aangesloten apparaten en

ger komen. ■

technologieën en de toenemende digitalisering fungeren als verdere groeiaandrijvers”, zegt Harald A. Summa, CEO van DE-CIX. Over het algemeen beweegt het dataverkeer op Internet Exchanges zich in golven en weerspiegelt het dagelijkse ritme van het internet­ gebruik, beginnend om 6 uur ‘s morgens en met een piek rond 9 uur ‘s avonds. Seizoensgebonden veranderingen - in de zomer zijn mensen meestal minder online dan in de herfst- en wintermaanden - kunnen

HOEVEEL IS EEN TERABIT AAN DATA PER SECONDE? • Een Terabit per seconde komt overeen met de gelijktijdige

overdracht van maximaal 230.000 video’s in HD-kwaliteit.

• Een Terabit komt overeen met circa 230 miljoen A4-pagina’s

tekst, een stapel papier van bijna 25 kilometer hoog.

OP ZOEK NAAR VERSTERKING VOOR UW DATACENTER? DC People recruiteert en detacheert datacenter professionals. Detacheren doen we al voor een periode van een dag tot een jaar, één persoon of een team. Specialisten met ervaring in diverse datacenters. +31 20 820 30 18

www.dc-people.nl

DC People werkt onder andere voor:

Virtueel netwerk voor meer comfort!

winkhaus.nl

WH-19-11-0661_AZ_blueSmart_Virtuell_236x156mm_NL.indd 1

23.10.19 10:22

40

DCW NOVEMBER NIEUWS

ASSEMBLAGELIJN VOOR KLEINE SERIES RACK-PDU’S Onlangs heeft Schleifenbauer - producent van

krijgen.” Managing director Alain Schuermans

rack-PDU’s en energiemeters - een nieuwe

vult aan: “Ons reguliere assemblageproces is

­assemblagelijn opgestart in ‘s-Hertogenbosch.

steeds verder ingericht op efficiency en de

De nieuwe assemblagelijn is specifiek bedoeld

productie van grotere batches PDU’s, om onze

voor kleine series rack-PDU’s, demo’s en proto-

productietijden en leveringen waar te maken

types. Deze uitbreiding zorgt samen met de

richting onze klanten. Door vanaf heden te

huidige assemblagelijn bij partner HARTING

kunnen werken vanuit twee assemblage loca-

Benelux voor een vergroting van de totale

ties, elk met een eigen werkproces en eigen

productiecapaciteit en het efficiënter maken

doelstelling, geeft ons meerdere voordelen.

van het productieproces.

Enerzijds zijn we in staat om nog meer efficiency en snelheid te creëren in de productie

Hans Kik, sales director: “Steeds vaker krijgen

van grote series en anderzijds om snel en

we vanuit klanten de vraag naar een kleine

­adequaat te reageren op een klantvraag met

serie PDU’s, een demo of prototype. Daarnaast

beperkte omvang.”

signaleren we zelf ook regelmatig kansen in de markt, waarop we met innovatie en pro-

De nieuwe assemblageruimte is gerealiseerd

ductontwikkeling willen inzetten. Dit, gecom-

op de eigen productielocatie van Schleifen-

bineerd met onze groei en de toenemende

bauer in ’s-Hertogenbosch en wordt in eigen

vraag naar onze producten, maakt het steeds

beheer gehouden, zodat er snel en ‘hands-on’

uitdagender om dergelijke kleine productie-

geschakeld kan worden met de teams

aantallen snel te produceren en bij de klant te

­engineering, productie en sales. n

NIEUWE P31+ KABELGOOT In 2010 introduceerde Legrand Nederland de

De tweede variant is de P31+ type ST. Deze ka-

minder door onder hogere kabellast. Boven-

Van Geel P31 kabelgoot. Om kabeldraagsyste-

belgoot met koppelplaat heeft een vernieuwd

dien verlaagt het bodempatroon het risico op

men nog montagevriendelijker te maken,

design.

beschadiging van de kabels. n

­lanceert het bedrijf nu P31+. Het P31+ kabelgootsysteem kent diverse vernieuwingen,

Door de meerdere types kabelgoten is er een

waardoor de kabelgoten voortaan sneller en

ruimere keuze, die ervoor zorgt dat er een

makkelijker geïnstalleerd kunnen worden. Het

passende oplossing voor tal van toepassingen

nieuwe systeem is uitwisselbaar met de

en omgevingen mogelijk is. Zo zijn er twee

­bestaande P31.

varianten met een geïntegreerde koppeling. ­ De P31+ MF auto wordt bevestigd met een

Een geïntegreerde verbinding en een automa-

automatische klikkoppeling en de P31+ MF ­

tisch veermechanisme zijn de twee elemen-

met schroeven. Daarnaast zijn er de klassieke

ten van het nieuwe klikkoppelingssysteem

uitvoeringen met koppelplaten. De P31+ ST is

waarmee de kabelgoot P31+, type MF Auto, is

hierin de standaard kabelgoot. Maar voor zwa-

uitgerust. Schroefloos monteren zorgt overal

re tot extra zware kabellast zijn er de nieuwe

en in alle omstandigheden voor een snelle en

uitvoeringen P31+ ZW en EZW. Deze hebben

veilige verbinding. Ook horizontaal, zijwaarts

een industrieel design uitgevoerd in hoogtes

vastklikken is mogelijk en is een goede optie

25, 60 en 100 mm.

wanneer bijvoorbeeld gewerkt moet worden in een beperkte ruimte onder het plafond. Een

De nieuwe doordrukking in de bodem draagt

extra pluspunt is de mogelijkheid om - wan-

bij aan het robuuste ontwerp van de P31+

neer nodig - de kabelgoten te demonteren.

kabelgoten. De goot buigt volgens Legrand ­

DCW NOVEMBER NIEUWS

LENNOX KOELMACHINES ONDERSTEUNEN AFSCHAFFING F-GAS Lennox heeft zijn programma koelers uitge-

van 170 tot 400 kW. De eComfort scroll inver-

breid met nieuwe opties voor bedrijven die

ter koeler met variabele snelheid levert even-

willen overstappen van R410A op alternatie-

eens een aanzienlijk verbeterde seizoens­

gevolg van de geleidelijke afschaffing - duur-

ven met een laag GWP - inclusief ‘s werelds

gebonden efficiëntie, die de EcoDesign 2021-

der en moeilijker verkrijgbaar zijn. Hoewel

eerste frequentiegeregelde scroll koeler voor

normen overtreft.

R410A niet verboden is, willen veel installa-

gebruik met R32.

teurs graag overstappen om te kunnen profiNaast de lage GWP opties blijft de eComfort

teren van lagere heffingen en lektest-vereis-

Nieuwe aanvullingen op Lennox’s serie eCom-

reek ondersteuning bieden voor R410A.

ten. R32 is daarbij de beste keuze, en de

fort scroll inverter koelers - die in het vierde

­Florian Beduchaud, Product Manager Koelma-

introductie van deze optie in een vroeg stadi-

kwartaal van 2019 zal worden uitgebracht -

chines bij Lennox EMEA, vertelt: “Vandaag de

um biedt onze klanten de beste gelegenheid

bieden HVAC professionals de gelegenheid om

dag willen de adviseurs en installatiebedrijven

om in hun eigen tempo hun overgang te plan-

R32 te gebruiken voor kleinere toepassingen,

duidelijke alternatieven voor R410A, die - als

nen.” n

STROOMUITVAL MAG BIJ ONS NOOIT SPANNING OPLEVEREN BETROUWBARE STROOMVOORZIENING WAAR ELKE SECONDE TELT Wij begrijpen uw uitdagingen en weten wat nodig is daar waar machines en computersystemen in de lucht moeten blijven en elke seconde telt.

Pon Power zorgt voor complete, geïntegreerde en betrouwbare noodstroomoplossingen. En uiteraard altijd met een betrouwbare Cat® als energiebron. Meer weten? Ga naar: pon-cat.com/noodstroom

WE TAKE CARE OF IT.

41

42

DCW NOVEMBER AGENDA

EVENEMENTENKALENDER DATACENTERWORKS Blijf op de hoogte van de evenementen op datacenter-gebied. Kijk ook op de website www.datacenterworks.nl onder ‘agenda’. Zelf een evenement aankondigen?

Stuur een mailtje naar info@datacenterworks.nl

evenement

datum

plaats

land

Datacenter Innovations Day

19 september 2019

Utrecht

Nederland

IT Infra

12 november 2019

Amsterdam

Nederland

DCW - Data Centre World

13 november 2019

Frankfurt

Duitsland

DCW - Data Centre World

27 november 2019

Parijs

Frankrijk

Open Source Hardware

3 december 2019

Schiphol-Rijk

Nederland

KickStart Europe 2020

28 januari 2020

Amssterdam

Nederland

Ingenieurs in Energietransitie Op weg naar een duurzaam energielandschap 19 november 2019

Op 19 november organiseert TW (Technisch Weekblad) voor de tweede keer het congres Ingenieurs in Energietransitie. Tijdens dit event staan we stil bij de rol van ingenieurs en wetenschappers in de energietransitie. Welke technologie gaat echt het verschil maken? Wat kun je als bedrijf doen om jouw business duurzamer te laten verlopen? Hoe sluiten we de gebouwde omgeving aan op een ideale energiemix?

Daarnaast gaan we in op de vraag hoe overheden, burgers en bedrijven mee kunnen krijgen om in baanbrekende haalbare technische oplossingen te investeren.

Stadion Galgenwaard, Utrecht

THEMA’S • Het klimaatakkoord: Kansen voor Ingenieurs

• Hoe initiëren we de waterstofeconomie?

Kosten: € 175,(inclusief lunch en borrel) Abonnees van DatacenterWorks en leden van Koninklijke NLingenieurs ontvangen € 50,- korting

• Smart grids: hoe maken we slimmer gebruik van duurzaam energie-aanbod?

energietransitie.tw.nl

• Hoe sluiten we 10 GW aan opgesteld offshore wind vermogen aan op het grid?

• Maakt kernenergie deel uit van een duurzame energiemix?

SPREKERS Jasper Vis, North Sea Wind Power Hub, TenneT Ad Louter, Nucleair Nederland & Urenco Nederland Olof van der Gaag, NVDE Han Slootweg, Enexis Groep Ballard Asare-Bediako, Hogeschool van Arnhem en Nijmegen Rik Luiten, Smart Energy NL Eveline Buter, Witteveen+Bos Aart Kooiman, Berenschot Robert de Kler, H-Vision TNO

voor meer informatie over sprekers, programma en aanmelden

44

DCW NOVEMBER DDA STIJN GROVE DIRECTEUR DUTCH DATA CENTER ASSOCIATION

INNOVATIE We kijken terug op een zeer geslaagde, uitverkochte derde editie van het Datacenter Restwarmte & Innovatie congres. Ook dit jaar stond het programma bomvol interessante lezingen en projectpresentaties. Vanuit verschillende oogpunten keken we naar innovatie en het ­actief inzetten van datacenter restwarmte. Zo keken we bijvoorbeeld naar het initiatief van MeerEnergie over de realisatie van een warmtenet voor bestaande bouw en het Amstel III project van Gemeente Amsterdam waar twee datacenters worden gekoppeld aan kantoren en bouwprojecten. Tot slot organiseerde het Ministerie van Binnenlandse Zaken en Konink-

­relevante organisaties van overheid en indus-

de aangesloten datacenters, hebben we eind

rijksrelaties haar eigen intieme brainstorm over

trie deel aan de eerste Nationale Datacenter

september een deelnemersvergadering ge-

het optimaliseren van het datacenterbeleid

Tafel die DDA begin september organiseerde.

houden.We willen onze deelnemers bedanken

met betrekking tot de REOS. Opvallend was dat

Doel van de Tafel was om een gezamenlijke

voor alle input en gaan ons er hard voor maken

één conclusie keer op keer terugkwam in de

toekomstvisie en bijbehorend werkproces te

om de industrie ook in 2020 weer optimaal te

verschillende sessies: als we de doelen van het

creëren, zodat we structureel kunnen toewer-

vertegenwoordigen. Uiteraard hopen we het

klimaatakkoord willen halen en de energie-

ken naar een landelijke, integrale strategie. Het

nieuwe jaar met u te mogen aftrappen tijdens

transitie willen laten slagen, dan moeten we

initiatief van de Tafel werd als zeer positief

de alweer derde editie van KickStart Europe op

verschillende

technieken

ervaren en verwacht wordt dat op korte ­

27 en 28 januari. Daarover hiernaast meer.

combineren. Goede samenwerking is hierbij ­

termijn een vervolgbijeenkomst gepland zal ­

bovendien fundamenteel.

worden.

Met vriendelijke groeten,

Het hergebruik van restwarmte sluit aan op de

Met dit in het achterhoofd zijn we alweer druk

Stijn Grove

bredere toekomststrategie van datacenters in

bezig met het creëren van onze planning voor

Dutch Data Center Association

Nederland. Om de groei van datacenters op

volgend jaar. Om te agenderen welke thema’s

landelijk niveau vorm te geven, namen alle

en acties op dit moment belangrijk zijn onder

oplossingen

en

HOLLAND HOUSE DCW FRANKFURT Op 13 en 14 november staan wij namens de Nederlandse datacenter industrie op Data Center World Frankfurt. Bezoekers van het ­ event kunnen hier een bezoek brengen aan ons Holland House, uiteraard rijk aan de kleur oranje en stroopwafels, waar zij een beeld krijgen van het digitale ecosysteem in Nederland.

Daarnaast is het natuurlijk een ontmoetingsplaats voor alle deelnemers en partners van de DDA. Ook u bent uiteraard van harte welkom om langs te komen tijdens het congres. n

DCW NOVEMBER DDA

EERSTE 300 AANMELDINGEN VOOR KICKSTART EUROPE 2020 ZIJN BINNEN!

UPDATE DATACENTER OPLEIDINGEN

Begin het nieuwe jaar goed met de KickStart

In september brachten we een bezoek

Europe Conferentie op 27 en 28 januari in de

aan de Finse school Ekami in Hamina. Op

Amsterdam RAI. Ontmoet nieuwe en bestaan-

deze school, gericht op technische prak-

de business partners aan het begin van het jaar

tijkopleidingen, zijn ze begonnen met

en krijg de laatste inzichten op het gebied van

een programma gericht op datacenters.

datacenters, cloud en connectivity. KickStart Europe is inmiddels uitgegroeid tot de meeting-

Er heerst een echte ‘learning by doing’

place van de industrie, gelijk aan de start van

mentaliteit en ook interessant is dat do-

het nieuwe jaar. De eerste 300 registraties zijn

centen en studenten samen werken aan

inmiddels binnen - op naar de 1.000! Bezoe-

het bouwen van een mini-datacenter op

kers zijn onder andere internationale ontwik-

en bouwers. DDA-deelnemers en -partners

kelaars, datacenter- en cloud operators, analis-

hebben recht op drie vrijkaartjes; de kaart­

ten, toeleveranciers, financierders, ontwerpers,

verkoop loopt via www.kickstartconf.eu. n

de zolder van de faciliteit.

De flexibele insteek van de school is een inspiratie voor onze eigen initiatieven om

DDA PUBLICATIES - Ecosystem Guide Een volledig overzicht van onze publicaties vindt u op www.dutchdatacenters.nl/publicaties. n

AGENDA 13 NOVEMBER 2019 DCW - Data Centre World Frankfurt 27 NOVEMBER 2019 DCW - Data Centre World Paris 28 JANUARI 2020 KickStart Europe 2020 Een volledig overzicht van onze events vindt u op www.dutchdatacenters.nl/agenda.

een mbo-erkend datacenter-­programma op te zetten. In nauwe samenwerking met een aantal scholen maken wij hier mooie slagen in. n

45

46

DCW NOVEMBER BICSI

advancing information technology systems

ICT-INFRASTRUCTUUR EN SECURITY BICSI’s tweemaandelijkse ICT Today magazine staat dit najaar bijna volledig in het teken van (cyber)security. Enerzijds krijgt de securitymarkt een boost door nieuwe ontwikkelingen als artificial intelligence en smart cities, terwijl anderzijds securitytoepassingen natuurlijk ook een invloed hebben op de aanwezige ICT-infrastructuur. Lees meer over de 5D-methode, access control systemen en de toekomst van publieke veiligheid in ICT Today.

SECURITY EN ICT-INNOVATIES

van ICT en security wordt het steeds belangrij-

mogelijke

De security- en ICT-wereld groeien steeds

ker dat ICT-professionals zich ook verdiepen in

beheersystemen en het beveiligen van 5G-­

dichter naar elkaar toe, door innovaties in

de basisprincipes van securitysystemen en

installaties.

beide ­

13-pagina’s

hoe deze effectief te beschermen zijn. Na een

­coverartikel van de najaarseditie van ICT Today

toelichting over de 5D’s belicht de auteur nog

Geïnteresseerden die een keer willen kennis-

belicht de ontwikkelingen van IP-video, het

een toepassing van deze methodiek voor het

maken met BICSI en haar leden kunnen van­

IoT, 5G, cloud- en edge-computing, LiDAR

datacenter van een luchthaven. Een belangrijk

9 tot en met 13 februari 2020 deelnemen aan

­lasertechnologie, videodrones en gerelateerde

onderdeel daarvan is het ontwerpen van een

de jaarlijkse winterconferentie in het zonnige

artificial intelligence voor slimme gebouwen,

perimeter intrusion detection system (PIDS)

Tampa in Florida, of van 13 tot 15 april 2020

smart cities en transporttoepassingen. Voor

met allerlei sensoren voor de bewaking van

aan de EMEA District Conference & Exhibition

­BICSI RCDD’s en andere netwerkprofessionals

het terrein, vanwege de impact daarvan op de

in Dubai. Meer informatie over alle evene-

die datacenters en computerruimtes voor

benodigde connectiviteit. Tevens is het aan te

menten en technische trainingen is uiteraard

­bedrijven ontwerpen, worden deze ontwikke-

bevelen om bij het implementeren van elke

te vinden op www.bicsi.org. Via de menu­

lingen steeds invloedrijker. Behalve de impact

oplossing voor de fysieke security ook goed te

keuze Membership & Global Community is

op benodigde bandbreedte, ook vanwege het

letten op mogelijke kwetsbaarheden op het

daar ook een speciaal gedeelte over het BICSI

feit dat er al meerdere incidenten zijn voorge-

gebied van cybersecurity.

Mainland Europe District te vinden, inclusief de

marktsegmenten.

Het

BICSI, de Security Industry Association (SIA) en Telecommunications Industry Association (TIA) hebben alledrie als doelstellingen om de systeemrisico’s te verkleinen en moedigen hun leden aan om meer met elkaar te gaan ­samenwerken.

5D-METHODE VOOR SECURITYSTRATEGIE In het tweede artikel van ICT Today wordt de 5D-methode voor het bedenken en ontwikkelen

van

een

effectieve

securitystrategie

belicht. Die 5 D’s staan respectievelijk voor ­ ­Deter, Detect, Deny, Delay en Defend. Gezien de eerder genoemde toenemende integratie

van

gebouw­

contactgegevens van regionale BICSI-verte-

vallen dat IP-camera’s zijn misbruikt voor DDoS-aanvallen en bedrijfsspionage.

kwetsbaarheden

BICSI’s ICT Today najaarseditie bevat verder

genwoordigers. Menno van de Veen RCDD en

nog artikelen over het implementeren en

werkzaam bij Amgen in Breda is de Benelux

testen van systemen voor toegangscontrole, ­

Country Chair. n

Stalen loopdeuren spe c i ali st voor datacenters conform EN 1634

Stalen loopdeuren • Wij adviseren produceren en monteren • Zeer ruim geattesteerd assortiment conform EN 1634 • Compleet element (kozijn en deurblad)

Kijk voor meer informatie op

www.novoferm.nl*

ROOKDICHT

BRANDWEREND

GELUIDDEMPEND

KOGELWEREND

INBRAAKWEREND

* [www.novoferm.nl/producten/stalen-loopdeuren]

WANT TO GET A GRIP ON MORE EFFICIENT MPO INSPECTION? ?

DO

Wondering if it’s truly as good as is being claimed?

Microlease and ask for an

CALL Easy2Source FI-3000 deal

For only €239 a month*) receive the FI-3000 at your place and start enjoying it

Instant LiveView from full trunk to individual end-face Rugged, ergonomic design with convenient holster Automated pass/fail in seconds

+31 (0) 318 588 688 http://bit.do/FI-3000

*) Price per month based on 12 month rental plan

www.flukenetworks.com ©2019 Fluke Corporation. All rights reserved. 7/2019