SHOQATA E KOMUNAVE TË SHQIPËRISË Mundësia më e mirë për Komunat dhe drejtuesit e tyre! Nr.3. Shtator 2007. Organ i Shoqatës së Komunave të Shqipërisë. Adresa: Rr. “Dervish Hima”, Kulla 2, Apt.33 (mbrapa stadiumit “Qemal Stafa”), Tirana - Albania. P.O. Box. 2377. Tel&Fax: +355 4 259 318. E-mail.aac@abcom.al. Webpage:www.aac-al.org.
REZOL UTË REZOLUTË
Dalë nga Asambleja e Përgjithshme e SHKSH-së , 6 Korrik 2007
A
sambleja e Përgjithëshme e Shoqatës së Komu nave të Shqipërisë zhvilloi punimet e saj më datë 06 Korrik 2007 në Hotel Sheraton me pjesëmarrjen e anëtarëve të saj, gjithsej 308 komunat e Shqipërisë. Kjo është Asambleja e pestë e ShKSh që nga themelimi i saj para 10 vitesh. Kjo Asamble organizohet pas 12 mbledhjeve të Forumeve të Qarqeve të mbajtura gjatë periudhës Maj Qershor 2007. Në këto mbledhje u bënë propozime për ndryshime në statut dhe u zgjodhën anëtarët e Komitetit Drejtues të Shoqatës për mandatin 2007-2011. (Vijon në faqen 2)
Asambleja e Përgjithshme e ShKSh Asambleja e Përgjithshme e Shoqatës së Komunave të Shqipërisë zhvilloi punimet e saj më datë 06 Korrik 2007. Kjo ishte Asambleja e pestë e ShKSh dhe përkon me 10 vjetorin e krijimit të saj.Në asamble morën pjesë mbi 2/ 3 e anëtarëve të Z.Sabri Sallaku, Kryetar të Shoqatës së Shoqatës. Në Asam- Komunave të Shqipërisë blenë e Përgjithshme të SHKSH mori pjesë Kryeministri i vendit Z. Sali Berisha i cili përshëndeti kryetarët e komunave dhe vlerësoi punën e tyre në zhvillimin e pushtetit vendor. Të ftuar ishin gjithashtu zotërinjtë, Ferdinand Poni, zëvendës ministër i Ministrisë së Brendshme, Z. Anders Knape, Kryetar i Shoqatës Suedeze të Autoriteteve Lokale dhe Rajoneve si dhe Z. Ralf Mono, përfaqësues i SIDA, donatori aktual i Shoqatës. Asambleja e Përgjithshme e ShKSH, diskutoi dhe miratoi Raportin e Aktiviteteve dhe Raportin Financiar të ShKSh, përgatitur dhe prezantuar nga Drejtori Ekzekutiv i Shoqatës, Z. Agron Haxhimali. (Vijon në faqen 2)
10 vjet ShKSh AGRON HAXHIMALI Drejtori SHKSH
S
hoqata e Komunave të Shqipërisë zhvilloi Asamblenë e saj të pestë më 6 korrik 2007.Në asamble u publikuan aktivitetet dhe rezultatet e punës për periudhën 2004 -2007, periudhë midis dy asambleve. Këto rezultate i dedikohen së pari vetë punës së SHKSH, anëtarëve të saj, mbështetësve të saj, ekspertëve dhe stafit ekzekutiv që punon për shoqatën. Por mbi të gjitha këto rezultate kanë ardhur si rrjedhojë e mbështetjes financiare që ShKSh ka marrë nga taksapaguesit Suedez nëpërmjet SIDA-s në kuadër të projektit “Zhvillimi i ShKSh” që zbatohet nga konsorciumi SALAR (Shoqata Suedeze e Autoriteteve Lokale dhe Rajonale), VNGInternational (Shoqata e Bashkive Holandeze) dhe FLAG (Fondacioni për Autonomi Vendore dhe Qeverisje). ShKSh erdhi në këtë asamble me një të shkuar modeste por mjaft domethënëse jo vetëm për anëtarët e saj por edhe për arenën ekonomike, sociale dhe politike në vend ku kontributi i saj ka qenë gjithmonë “energji pozitive”. ShKSh në këtë asamble jubilare festoi 10 vjetorin e krijimit të saj. 10 vjet SHKSH, 10 vjet punë dhe përpjekje në mbrojtje të interesave të kryetarëve dhe komunave. Tre gjenerata (tre mandate) kryetarësh kanë pranuar dhe kanë qenë anëtarë të SHKSH. Asambleja e sotme është e pesta nga rradha që nga krijimi i SHKSH. Kjo na bën krenar jo vetëm për historinë e saj por mbi të gjitha për punën dhe ndikimin që SHKSH ka pasur dhe të mirat që janë përfituar nga organizimi dhe funksionimi i saj. Gjatë këtyre 10 vite të aktiviteteve të saj SHKSH ka funksionuar bazuar në dhe parimet dhe rregullat e demokracisë, duke qenë e balancuar dhe gjithë-përfshirëse, e hapur dhe transparente në vendimmarrjen e saj. Ndjekja e këtyre parimeve kanë bërë që sot SHKSH të jetë e pranuar dhe adhuruar nga të gjithë anëtarët dhe e mbështetur nga partnerë të ndryshëm. Synimi dhe sfida jone është për tu gjendur pranë interesave të komunave dhe drejtuesve të tyre në vazhdimësi siç janë dhe vetë komunat institucione vazhdimësie. Duke përfituar nga kjo ngjarje jubilare do të dëshiroj të falenderoj dhe përshëndes të gjithë anëtarët dhe drejtuesit e SHKSH në vite, të gjithë organizatat, partnerët dhe institucionet shtetërore që e kanë mbështetur misionin, qëllimin dhe aktivitetet e saj. ShKSh vjen në këtë asamble me një të tashme tepër dinamike, tepër aktive, mjaft përfshirëse në aktivitete, forume, tryeza mendimi dhe debate në të cilat diskutohet dhe bëhen politika që kanë të bëjnë me organizimin dhe funksionimin e komunave.
ShKSh erdhi në këtë asamble jubilare me mjaft arritje dhe rezultate ku kanë përfituar në mënyrë të drejtpërdrejtë vetë anëtarët e saj. Sot më shumë se kurrë ShKSh është e pranishme jo vetëm në përfaqësimin politik por edhe në ofrimin e shërbimeve në komuna dhe komunikimin me anëtarët. Sot ne i realizojmë këto të mira për anëtaret falë bashkëpunimit me donatorin SIDA i cili mbështet SHKSH në një projekt tre vjeçar që ka filluar më 2005. ShKSh ka pasur një mbështetje financiare për një fazë fillestare për organizimin e asamblesë së vitit 2004 nga VNG-Internacional. Më pas është realizuar një marrëveshje ndërmjet konsorciumit zbatues të projektit “Zhvillimi i SHKSH” dhe SHKSH më datën 6 dhjetor 2005. Konsorciumi është i përbërë nga SALAR, organizatë drejtuese e konsorciumit, VNG-Internacional, dhe organizata partnere lokale FLAG. Qëllimi i projektit është të forcojë SHKSH dhe strukturat e saj që të bëhen organ përfaqësues për komunat dhe të forcojë vetë komunat përmes forcimit të SHKSH. E ARDHMJA E SHKSH Shoqata e Komunave të Shqipërisë ka krijuar tashmë një profil të sajin,SHKSH ka krijuar tashmë identitetin e saj dhe gëzon një reputacion në rritje të një organizate kombëtare, bazuar në organizimin e saj të brendshëm dhe dokumentacionin e saj sipas standardeve dhe që funksionon sipas parimeve bazë. (Vijon në faqen 2)
FJALA PËRSHËNDETËSE E KRYEMINISTRIT, Z. SALI BERISHA NË ASAMBLENË E PËRGJITHSHME TË SHKSH Të nderuar miq të shoqatës së komunave të Shqipërisë Të dashur kryekomunar e kryekomunare. Të respektuar përfaqësues ndërkombëtarë. Jam sot mes jush në këtë dhjetëvjetor për t’ju falenderuar përzemërsisht për ftesën dhe njëkohësisht për t’ju përcjell solidaritetin, përshëndetjet dhe urimet më të sinqerta të Qeverisë Shqiptare. Përfitoj nga rasti t’ju falenderoj paraprakisht për kontributin që po jepni në përpjekjen shqiptare për zhvillim ekonomik, demokraci, shtet ligjor dhe një jetë më të mirë. Përshëndes punën fisnike të Kryetarit z. Ilmi Gjeci si të kryesisë suaj të nderuar. Nëpërmjet jush dëshiroj ti përcjell urime më të mira gjithë komunave , fsha-
trave dhe banorëve të tyre. Për mua është mjaft sinjifikativ fakti i datës së themelimit të shoqatës tuaj të nderuar. Ajo ka nisur aktivitetin e saj pikërisht në momentin kur shteti shqiptar po kalonte momente disekuilibri nga me dramatikët në historinë e tij të re. Demokracia e brishtë shqiptare po kalonte provën e
mbijetesës dhe kishte më shumë se kurrë nevojë për ndihmë prej vetë institucioneve shoqërore që ajo çliroi nga diktatura. Paraardhësit tuaj komunarë pa dallime partiake, të vetëdijshëm për obligimin para shoqërisë dhe atdheut flakën tej indiferentizmin u bashkuan dhe u para-
qitën në skenën shqiptare me mesazhin shpresëdhënës se Demokracia vazhdon të funksionojë. Mbi supet tuaja kanë kaluar reformat më madhore ekonomike, bujqësore, shoqërore e kulturore. Ju keni qenë mbartësit dinjitoz te transformimeve nga më të mëdhat që kanë ndodhur në fshatin shqiptar, në pronën, në tokën bujqësore, në pyjet, ujrat, arsimin, shëndetësinë etj. Para 15 vjetësh nisi rrugën një sistem organizimi i ri administrativ demokratik në Shqipëri. Shqiptarët i besuan këtij sistemi dhe megjithë vështirësitë e fillimit ata arritën që fidanët e këtij pushteti vendor ti rrisin dhe ti forcojnë në mënyrë të vazhdueshme. E vecanta për ju është se jeni përfaqësues të denjë dhe fisnik
të asaj pjese të shoqërisë shqiptare e cila e përballoi zvogëlimin dhe ndrydhjen e numrit të qytetarëve që përfaqësonit. Kështu nqs në 308 komuna të Shqipërisë së kaluar jetonte 70% e popullsisë shqiptare tashmë në komuna banojnë 55% gjithmonë me tendencë në ulje. Ky zhballancim demografik është një kontribut i madh i demokracisë në zhvillimin dhe prosperitetin e shoqërisë shqiptare. Ku padyshim roli i të zgjedhurve vendor ka qenë mjaft i spikatur. Të nderuar miq komunarë, Demokracia e çfaq vlerën e vërtetë kur ajo zbret në ç’do skaj të vendit , në ç’do fshat e në çdo vatër shqiptare. Kjo është dhe arsyeja që në axhendën time të përditëshme ndodhen përherë sugjerimet, projektet dhe kërkesat tuaja. (Vijon në faqen 2)
SHOQATA E KOMUNAVE TË SHQIPËRISË
REZOL UTË REZOLUTË (Vijon nga faqja 1) Të ndërgjegjshëm për misionin, rolin dhe përgjegjësitë që kryetaret e komunave kanë si të zgjedhur, dhe në funksion të përmirësimit të shërbimeve ndaj komuniteteve, u drejtohen të gjithë institucioneve vendore, në nivle qarku dhe atyre qendrore, si dhe të gjithë organizatave dhe donatorëve me opsionet dhe qëndrimet e përbashkëta lidhur me: I. DOMOSDOSHMËRINË E INSTITUCIONALIZIMIT TË BASHKËPUNIMIT. ShKSh është vlerësuar dhe konsideruar si një partnere e domosdoshme, dhe si e tillë ajo është ftuar të përfaqesohet në shumë fusha të politikë-bërjes dhe sot ka një pëfaqësim të lartë të interesave të anëtarëve. ShKSh po përpiqet të ndërtojë bashkëpunim më të institucionalizuar me partnerët dhe veçanërisht me të gjitha institucionet ekzekutive dhe ligjvënëse. Për të arritur një bashkëpunim të institucionalizuar ShKSh kërkon proçedura të fomalizuara që garantojnë përfshirjen e ShKSh në të gjitha proçeset që i ndikojnë komunave të Shqipërisë. II. DOMOSDOSHMËRIA PËR PËRMIRËSIM TË VAZHDUESHËM DHE PËRSHPEJTIM TË REFORMAVE. ShKSh vlerëson pozitivisht përpjekjet e Qeverisë së Shqipërisë për të vazhduar me proçesin e decentralizimit si dhe për përshpejtimin dhe thellimin e proçesit të forcimit të qeverisjes vendore, kjo e materializuar kryesisht në aprovimin së fundi të një sërë ligjesh të cilat kanë patur efekt pozitivë mbi qeveritë komunare. Ndërkohë, SHKSH vëren se përsëri ka mospërputhje mes kuadrit ligjor dhe mundësive që kanë komunat për të ndjekur proçesin e decentralizimit, për arsye psh. të mungesës së fondeve të mjaftueshme dhe akteve nënligjore të paplotësuar të cilat pëcaktojnë format e ushtrimit të funksioneve, duke patur si pasojë ngadalësimin e aftësimit të komunave për të realizuar me sukses reformat, e për rrjedhojë ngadalësimin e integrimit të Shqipërisë në Bashkimin Evropian. ShKSh kërkon një përshpejtimin në tërësi të reformave për qeverisjen vendore, veçanërisht në lidhje me kuadrin ligjor të qeverisjes vendore si dhe përfundimin e strategjisë së decentralizimit në përputhje me standartet e Kartës Evropiane të Vetë qeverisjes Vendore. SHKSH propozon hapat e mëposhtme si të dobishme për t’u ndërmarrë nga Qeveria Qëndrore për të mundësuar një qeverisje komunare efektive dhe një përmirësim të qëndrueshëm të kushteve të jetesës në zonat rurale: 1. Qeveria Qëndrore t’i kushtojë më shumë vëmendje komunave dhe zhvillimit ruralë, për arsye se pa një zhvillim rural të qëndrueshëm nuk do të ketë zhvillim urban të qëndrueshëm, duke ofruar mbështetje më të madhe me projekte për integrimin e zonave rurale. 2. Qeveria Qëndrore të nxisë donatorët të rrisin investimet, kryesisht në infrastrukturë, e sidomos në komunat e varfëra dhe ato malore. 3. Për të patur një autonomi dhe decentralizim sa më real, bazuar në parimin e subsidiaritetit, komunat kërkojnë transferim të plotë të kompetencave, burimeve financiare dhe përgjegjësive për arsimin para-universitar, shërbimin parësor shëndetësor, shërbimin e kujdesit social, ujësjellësa. 4. T’i kushtohet vëmendje e veçantë rritjes së kapaciteteve dhe zhvillimit të burimeve njerëzore në zonat rurale, nepërmjet trajnimeve, shtrirjes së teknologjisë së komunikimit (aksesi në internet) dhe motivimit të rinisë për të mos u larguar nga zonat rurale. 5. Punonjësit në administratën e komunave të përfshihen në statusin e nënpunësit civil. Kryetarët e komunave të trajtohen me të njëjtin status si kryetarët e bashkive gjatë dhe pas mbarimit të mandatit. 6. Qeveria Qëndrore të rrisë buxhetin për investimet në infrastrukturën rrugore rurale si dhe të rrisë investimet në sektorë të tjerë dhe veçanërisht në atë të agrobiznesit. 7. Organet e dekoncentruara të jenë me bashkëpunuese dhe mbështetëse ndaj organeve të qeverisjes komunare. Kryetarët e komunave, si aktorë të rëndësishëm vendorë, angazhohen për të punuar me përkushtim për përmirësimin dhe thellimin e reformave në proçesin e decentralizimit dhe të integrimit të vendit. Kryetaret e komunave me kontributin e tyre dhe nëpërmjet Shoqatës, në bashkëpunimin me të gjithë institucionet dhe organizmat vendase dhe te huaja, do të përmirësojnë punën e tyre në drejtim të shërbimeve ndaj komunitetit për të mundësuar progres dhe zhvillim të qëndrueshëm.
Mbledhja e Parë e Komitetit të ri Drejtues të ShKSh Në datën 20 Korrik u zhvillua mbledhja e parë e komitetit të ri drejtues të ShKSh.. Anëtarët e Komitetit Drejtues u propozuan nga takimet në 12 qarqet e Shqipërisë dhe u miratuan në bllok në Asamblenë e Përgjithshme të ShKSh. Në këtë takim kryetari i ri i ShKSh, Z.Sabri Sallaku pasi i uroi kryetarët për detyrën e re, theksoi përgjegjësinë e komitetit drejtues në përmirësimin e imazhit të SHKSH, përmirësimin e kuadrit ligjor, do-
mosdoshmërinë e binjakëzimeve midis komunave, dhe ndërgjegjësimin e kryetarëve në pagimin e kuotës së anëtarësimit. Komiteti Drejtues miratoi Strategjinë e Qëndrueshmërisë Financiare dhe Qëllimet e Strategjisë së Komunikimit. KD zgjodhi dy nënkryetarët e Shoqatës, zotërinjtë Viktor Çervanaku, kryetar i komunës Frakull, Fier dhe Z.Ylli Kupi, kryetar i komunës Petrelë, Tiranë.
Nr.3. Shtator
EMRI Alfred Greca Ylli Kupi Kujtim Qefalia Përparim Caca Dashnor Aliko Lavdie Haderi Fran Frokaj Aleksandër Lala Broz Marku Gëzim Hardolli Dylejman Nela Vesel Shehu Bardhyl Agolli Dëfrim Fiku Ylli Meta
KOMUNA
QARKU
Gjepalaj Durrës Petrelë Tiranë Dajti Tiranë Synej Kav.Tiranë Lazarat Gjirokastër Q.Mema. Gjirokastër Shënkoll Lezhë Orosh Lezhë Guri zi Shkodër Rrethinat Shkodër Shishtavec Kukës Grykë Caje Kukës Maqellarë Dibër Zerqan Dibër Suç Dibër
/2
FJALA PËRSHËNDETËSE E KRYEMINISTRIT, Z. SALI BERISHA NË ASAMBLENË E PËRGJITHSHME TË SHKSH (Vijon nga faqja 1) Tashmë shoqëria shqiptare ka hyrë në një stad të ri e të qëndrueshëm zhvillimi ku decentralizimi përbën një nga parimet bazë të mirëqeverisjes. Ju jeni dëshmitar të tërheqjes së vazhdueshme të qeverisë nga shumë mandate dhe kompetenca në favor të kalimit të tyre në adresë të komunave dhe bashkive. Për qeverinë shqiptare synim madhor është krijimi i kushteve për vetgjenerim financiar dhe realizim të shërbimeve publike e sociale nga vetë njësitë e qeverisjes vendore. Ajo është e vendosur të vazhdojë liberalizimin e financave publike, rritjen e vazhdueshme të të ardhurave lokale, të përfundojë transferimin e pronave, ujësjellësave etj. Përkundrejt kësaj prirje ju Kryekomunarët duhet të jeni në lartësinë e përgjegjësisë së momentit. Kështu krahas inventarizimit të pasurive dhe pronave ju duhet të vini në funksion mbledhjen e të ardhurave nëpërmjet organizimit të thithjes së të gjithë taksave vendore. Ku padyshim taksa mbi tokën përbën një nga të ardhurat bazë për njësitë vendore në mbarë sistemin demokratik. Të nderuar miq komunarë. Do të kërkoja prej jush të jeni të vëmendshëm ndaj kërkesave të një realiteti të ri. Një realitet që imponohet tashmë nga një zhvillim i ri i agrobisnesit, nga transferimi i teknologjisë në zona të zhvillimit intesiv në shumë komuna, nga aktivizimi i burimeve energjetike e minerale, nga përsosja e infrastrukturës së përpunimit
bioteknologjik të mbeturinave dhe ujit të pijshëm. Të gjitha këto dhe të tjera do të jenë në të ardhmen e afërt pjesë e inventarit të komunave tuaja. Për këtë arësye rritja cilësisë së burimeve njerëzore të punonjësve tuaj si dhe garancia e statusit të nënpunësit civil do të përbëjnë një bazë të arësyeshme për absorbimin e politikave të mira në adresë të zhvillimit hapësinor, të politikave autonome fiskale, të huamarjes publike apo shoqërisë së re të internetit. Qeveria dhe opozita kanë pranuar se ka ardhur koha për një rikonceptim të ri të ndarjes në komuna e bashki. Prirja për bashkim të shumë komunave është tashmë një domosdoshmëri e imponuar nga zhvillimi dhe plotësimi i kërkesave për një jetë më të mirë të zgjedhësve tuaj. Kjo padyshim kërkon në bazë të Kushtetutës mirëkuptimin e qytetarëve që ju përfaqësoni. Për këtë arësye Ju së bashku me ne do të duhet të mendoni e studioni për një bashkim sa më efikas të shumë komunave me njëra tjetrën për të arritur një hartë të re administrative - territoriale të re të Republikës. Një hartë e cila synon një zhvillim sa më të pavarur e të suksesshëm të kolektivave komunare. Të dashur Komunarë Së bashku kemi realizuar shumë reforma por ende kemi shumë për të bërë. Le të na shërbejë ky takim si një moment mirëkuptimi si dhe për t’ju siguruar se dera e Kryeministrit do të jetë gjithmon e hapur për ju dhe zgjedhësit tuaj. Ju uroj dhe njëherë suksese shoqatës punë të mbarë në misionin tuaj fisnik.
10 vjet ShKSh
(Vijon nga faqja 1) Si e tillë SHKSH është dhe do të jetë vërtetë aktor dhe faktor jo vetëm për anëtaret e saj por do të luaje rol përcaktues në hartimin e politikave me ndikim ekonomik, social dhe politik në vend duke ndikuar vetë dhe nëpërmjet anëtarëve të saj në përshpejtimin e reformave në të gjitha sektorët jetik në vend dhe duke nxitur dhe përshpejtuar kështu integrimin e vendit në BE. SHKSH në mënyrë që të adresojë ndryshimet, sfidat dhe përvojë të re, vendosi të zhvillojë për herë të parë një plan strategjik, si mjet për të mirë-organizuar përpjekjet, përdorimin e burimeve, përcaktimin e prioriteteve dhe partneriteteve. SHKSH të unifikojmë “zërin” dhe veprimin e Qeverive Komunare dhe t’i prezantojë ato në nivel qendror, vendor dhe ndërkombëtar duke: Mbrojtur interesat e komunave, ofruar shërbimet ndaj anëtarësisë, komunikuar vazhdimisht me anëtarësinë, ndërtuar partneritete dhe bashkëpunime, me synimin për t’i mundësuar Komunave të Shqipërisë një zhvillim të qëndrueshëm dhe sipas standarteve të BE. SHKSH synon forcimin dhe institucionalizimin e rolit lobues të saj për të garantuar të drejtat dhe mirëqeverisje për komunat. Forcimi i rolit lobues të SHKSH mbështetet në ngritjen e një sistemi funksional të strukturave përfaqësuese lobimi të ShKSh pranë qeverisë dhe institucioneve të tjera qëndore në mënyrë
LISTA E ANTAREVE TE KOMITETIT DREJTUES TE SHOQATES EMRI KOMUNA QARKU Sabri Sallaku BradasheshElbasan Kristaq Andoni Qendër Ersekë Korçë Fredi Xhemo Mollaj Korçë Nexhmi Dakollari Hudënisht Korçë Qani Sherja Funarë Elbasan Shefqet Bullari Papër Elbasan Qamil Boja Gostimë Elbasan Firdus Kurti Qendër Lib. Elbasan Agrim Redhi Rremas Fier Viktor Çervanaku Frakull Fier Sabrie Hoxhaj Fratar Fier Ramiz Oboni Perondi Berat Flamur Balliu Vertop Berat Fatbardha Kapo Hore Vran. Vlorë Rait Llanaj Novoselë Vlorë Dashamir Osmani Maminas Durrës
2007
(Vijon nga faqja 1)
që të realizoje garantimin e statusit të të zgjedhurve komunarë në të njëjtin nivel të zgjedhurve bashkiakë të shtojë kompetencat e të zgjedhurve komunarë në fushën e arsimit para universitar, shërbimit parësor shëndetësor dhe shërbimeve të furnizimit nëpërmjet thellimit të decentralizimit. Forca lobuese e SHKSH do të forcohet duke institucionalizuar bashkëpunimin me shoqatat homologe brenda dhe jashtë Shqipërisë. SHKSH synon të ofrojë ekspertizën e saj në mënyrë që qeverisja vendore të ngrejë cilësinë e shërbimeve ndaj komunitetit në nivele të përafërta me vendet e BE duke shfrytëzuar eksperiencat më të mira vendase dhe të huaja. Shoqata do të jete përçuese e modeleve të suksesshme punës për qeverisjen vendore. Ajo do të ofrojë një sërë trajnimesh sipas nevojave të anëtarësisë ku të prezantohen modelet e standartet e qeverisjes vendore në disa vende të BE-së. Modelet e suksesshme të punës do të përçohen tek anëtarësia edhe nëpërmjet nxitjes e bashkëpunimit institucional mes komunave homologe brenda dhe jashtë Shqipërisë. SHKSH do të garantojë një bilanc financiar të qëndrueshëm që mundëson një funksionim të pavarur të Shoqatës. Për këtë arsye është ndërmarrë hartimi i Strategjisë për Qëndrueshmërinë Financiare i cili synon funksionimin e SHKSH me të ardhurat nga kuotat e anëtarësisë.
Asambleja e Përgjithshme e ShKSh
Gjithashtu në Asamble u miratuan ndryshimet në Statutin e ShKSh sipas propozimeve të dala nga takimet në 12 qarqet e Shqipërisë, u miratua mënyra e llogaritjes dhe masa e kuotës së anëtarësisë, u miratun drejtimet strategjike të ShKSh si dhe komisionet e përherëshme: Komisioni i Statutit, Mandateve dhe Rregullores dhe Komisioni i Revizionit. Asambleja miratoi në bllok Komitetin i Ri drejtues i ShKSH, përbërë nga 30 kryetarë të propozuar nga takimet në qarqe dhe zgjodhi Kryetar të Shoqatës së Komunave të Shqipërisë Z.Sabri Sallaku, kryetar i Komunës Bradashesh, Elbasan. Asambleja doli me një Projekt Rezolutë e cila vë theksin në domosdoshmërinë e institucionalizimit të bashkëpunimit, domosdoshmërinë për përmirësim të vazhdueshëm dhe përshpejtim të reformave që lidhen me pushtetin vendor dhe një sërë kërkesash të tjera drejtuar Qeverisë Qëndrore.
SHOQATA E KOMUNAVE TË SHQIPËRISË
Nr.3. Shtator
2007
/3
Synimet kryesore të Strategjisë së Decentralizimit Q
everia, në projektin e saj të ndryshimit, do të zba toje, në përputhje me kartën europiane të autonomisë lokale dhe rajonale, me ritme të përshpejtuara dhe të qëndrueshme, dhe në konsultim të vazhdueshëm me qeverisjen vendore e aktorët e tjerë të interesit, reformën e decentralizimit të pushtetit ekzekutiv pasi vlerëson se decentralizimi përmirëson cilësitë qeverisëse qoftë në drejtim të eficiencës dhe efektivitetit po aq edhe në drejtim të forcimit të përgjegjshmërisë, rritjes së transparencës si dhe rritjes së përfshirjes së qytetarëve dhe komuniteteve e grupeve të ndryshme shoqërore në qeverisje. Nën qeverisjen e re do të marrin fund diskriminimi i njësive të qeverisjes vendore për shkak të përkatësisë politike dhe zvarritja e tejskajshme e zbatimit të strategjisë kombëtare të decentralizimit e të ligjit organik të qeverisjes vendore. Deri në fund të periudhës 4 vjeçare: y do të dyfishohet pesha aktuale e shpenzimeve au-
tonome të pushtetit vendor në buxhetin e shtetit dhe në PBB të lidhura me funksionet e veta të qeverisjes vendore dhe do të zgjerohet autonomia fiskale e bashkive dhe komunave, të cilat do të vendosin dhe mbledhin vetë taksat dhe tarifat vendore. Ndërkaq, transfertat nga buxheti i shtetit drejt autoriteteve lokale do të rriten me 3-4 herë krahasuar me nivelin e soteë duke u kryer në mënyrë transparentë e objektive bazuar në formulë analitike. y Brenda dy vitesh do të përfundojë proçesi i transferimit të pronave në njësitë e qeverisjes vendore, me përparësi ujësjellësat, rrugët, trojet, shoqëritë publike me karakter vendor, objektet social-kulturore. y do të vihet në zbatim koncepti i funksioneve të përbashkëta në arsim, shëndetësi, mjedis, strehim, shërbime sociale, rend dhe qarkullim rrugor, për të cilat njësitë e qeverisjes vendore do të marrin ven-
dime autonome brenda sferës së juridiksionit të tyre dhe do të bashkëpunojnë, bazuar në principin e autonomisë, subsidiaritetit dhe të partneritetit, me qeverisjen qëndrore si dhe mes vetë njësive të qeverisjes vendore, për arritjen e objektivave kombëtare në këto fusha, sipas prioriteteve vendore për secilën prej këtyre njësive. Alokimi i fondeve për qeveritë vendore në këta sektorë publikë do të kryhet në mënyrë objektive dhe transparente, duke synuar ngushtimin e disbalancave rajonale të derisotme. y Kufijtë e njësive të qeverisjes vendore janë të garantuara me ligj. Çdo ndryshim i mundshëm i tyre do të bëhet në favor të progresit të mirëqeverisjes dhe sipas proçesit të hapur e përfshirës bazuar në parimet e Kushtetutës dhe të ligjit organik të qeverisjes vendore Shkëputur nga: www.moi.gov.al-faqe e internetit të Ministrisë së Brendëshme
PËRMBLEDHJE E RAPORTIT FINANCIAR TË SHOQATËS SË KOMUNAVE PËR PERIUDHËN JANAR 2006-QERSHOR 2007
S
hoqata e Komunave të Shqipërisë është një organizatë jo fitimprurëse , e organizuar në bazë të legjislacionit Shqiptar për Organizimin e OJF. SHKSH është regjistruar në: Gjykatën e Tiranës me Numër Vendimi 172. Degën e tatimeve dhe ka numrin e saj te NIPT-it . Që nga fillimi i aktivitetit te saj SHKSH ka shlyer të gjitha detyrimet ligjore dhe ka paguar rregullisht taksat e sigurimeve shoqërore, tatimin e të ardhurave nga punësimi, dhe tatimin në burim. Pasqyrat Financiare të SHKSH-së (për të gjitha shpenzimet e bëra dhe fondet e marra) për herë të parë që nga krijimi i saj u audituan nga KPMG Albania në vitin 2006. Konkluzioni i KPMG-së ishte pozitiv dhe citon : Pasqyra e Burimeve dhe Përdorimit të fondeve të SHKSH-së japin një paraqitje të drejtë dhe të sinqertë të fondeve Gjithashtu KPMG konkludoi se ana ligjore e administrimit dhe menaxhimit të Shoqatës është konform ligjeve, rregullave dhe standardeve në fuqi Shoqata e Komunave të Shqipërisë ka një Total Vjetor Shpenzimesh për 2006 rreth 7.5 milion LEK, i cili mbulon të gjitha kostot operacionale të Shoqatës duke përfshirë këtu punësimin me kohë të plotë të tre anëtarëve të stafit, kostot operacionale për operimin e zyrave duke përfshirë këtu edhe materialet përkatëse të nevojshme, përmbushjen e aktiviteteve që janë detyrime statutore të SHKSH siç janë organizimi i mbledhjeve të Asamblesë së Përgjithëshme, të mbledhjeve të Komitetit Drejtues dhe Forumeve të tjera statutore të Shoqatës. Një pjesë e madhe e veprimtarive të SHKSH janë financuar dhe mbështetur përmes financimit tre-vjeçar të SIDA-s përmes projektit ‘Zhvillimi i Shoqatës së Komunave të Shqipërisë’. Ky projekt është zhvilluar ne bashkëpunim me Shoqatën Suedeze të Autoriteteve Lokale dhe Rajonale në consortium me Shoqatën e Bashkive Holandeze dhe me FLAG. Aktualisht dy janë burimet e vetme të të ardhurave për SHKSH, pesha specifike e të cilave paraqitet si vijon: 93 % e të ardhurave sigurohen nga mbështetja financiare që ofron SIDA nëpërmjet Projektit DAAC. 7% nga kontributi i anëtarëve të shoqatës. Asambleja vitit 2004 vendosi aplikimin e një kuote fikse për
të gjithë anëtarët në shumën 10.000 lekë/vit. Duhet përmendur se vendosja e kuotës fikse u realizua pa ndonjë studim të mirëfilltë, por kishte për qëllim që të hidhte hapat e parë për të siguruar një kontribut modest për ekzistencën e SHKSH. Fondi i akumuluar nga kuota e anëtarësisë nga 2004 deri më 30 qershor 2007 është 695,000 lekë. Kjo është shumë e mbledhur dhe fondi është ruajtur i pa prekur në llogarinë bankare të SHKSH. Rritja e të ardhurave të veta të Shoqatës është një problem i rëndësishëm. Sipas marrëveshjes midis SHKSH-së dhe Konsorciumit projekti i DAAC do të mbulonte 100% e shpenzimeve të SHKSH gjatë vitit të parë, 90% te shpenzimeve gjatë vitit të dytë të projektit, dhe 80% te shpenzimeve gjatë vitit të 3-të mbulohen nga projekti. Rënia graduale e mbulimit të shpenzimeve nga ana e projektit synon kompensimin e tyre nga të ardhurat e veta të Shoqatës. Kuotat e anëtarësimit janë parashikuar të jenë burimi kryesor i të ardhurave të veta të SHKSH. Situata e sotme kur: Në tre vitet e mëparshme të ardhurat nga kuotat e anëtarësimit nuk zënë më shumë se 7 % të të gjithë të ardhurave të SHKSH (për tre vitet e para të kontributit).... Sasia e fondeve të grumbulluara në këto 3 vite nuk mund të mbulojë më shumë se 10% të totalit të shpenzimeve që nevojiten për të siguruar veprimtarinë normale të SHKSH... Po të kemi parasysh që pjesa e mbetur 10% e vitit të dytë dhe 20% e vitit të 3-të duhet të mbulohet nga të ardhurat e SHKSH-së duke përfshirë të ardhurat nga kuotat e anëtarësimit dhe realizimi i shërbimeve, ndërsa ne vitin 2009 Shoqata duhet të mbulojë 85% të shpenzimeve të saj nga të ardhurat e veta.... Kjo na ka bërë të punojmë për të përpunuar strategjinë që ne duhet të ndjekim për të siguruar që Shoqata jonë të mund të vazhdojë veprimtarinë e saj në mënyrën më efiçente dhe gradualisht të sigurojë një pavarësi financiare e cila do ta lejojë atë të jetë tërësisht e pavarur nga ndihma e jashtme, si dhe nga ana tjetër të jetë në gjendje të ofrojë shërbimet e saj anëtarëve në po të njëjtën cilësi dhe vijimësi siç po e realizon edhe sot. ENKELEJDA ORMENAJ Financiere e SHKSH.
Forumet e Qarqeve S
hoqata e Komunave orga nizoi dymbëdhjetë takime në të gjitha qarqet e Shqipërisë, duke filluar nga data 15 maj deri më 16 qershor 2007. Në këto takime, u diskutuan dhe u morën vendime për çështje kyçe të funksionimit të ShKSh, me rëndësi të veçantë për forcimin institucional të ShKSh si një institucion me të vërtetë përfaqësues të interesave të komunave. Prezantimet dhe diskutimet gjatë mbledhjeve të Forumeve në Qarqe u përqendruan në këto çështje: Përshkrim i veprimtarisë të Shoqatës së Komunave gjatë mandatit të kaluar, Prezantimi i përmirësimeve të sugjeruara për statutin e shoqatës, Prezantim i propozimeve për mënyrën e përllogaritjes dhe masën e kuotës së anëtarësisë së SHKSH, Diskutime rreth përmirësimeve të sugjeruara të statutit dhe propozimeve; Zgjedhja e kandidatëve të qarkut përkatës për Komitetin Drejtues të Shoqatës së Komunave të Shqipërisë, si dhe propozime nga Forumi i Qarkut për kandidatë për kryetarë të SHKSH. Pikësëpari vlen të theksohet se kryetarët e rimandatuar ashtu edhe kryetaret e sapozgjedhur shprehën vlerësim pozitiv për shoqatën, rolin dhe shërbimet që ajo ofron, nevojën për ta forcuar më tej atë, si dhe shprehën angazhimin e tyre të plotë për të mbështetur financiarisht SHKSH. y Anëtarët në të gjitha Forumet diskutuan rreth kuotës së anëtarësisë. Propozimi për diferencimin e kontributit të komunave në bazë të popullsisë u mirëprit dhe u rikonfirmua vullneti i komunave me
popullsi më të madhe për të kontribuar më shumë financiarisht për SHKSH. Masa e kuotës u diskutua gjerësisht nga këndvështrimi i komunave te vogla. Forumet vendosën që masa e kuotës e propozuar është e përballueshme nga buxheti i komunave të vogla ndërsa masa e kuotës për kategoritë ku përfshihen komunat e mëdha duhet të jetë e tillë që arrin të mbulojë shpenzimet e parashikuara vjetore të Shoqatës. y Çështjet statutore që përbënë pjesën më të madhe të diskutimit të projekt-amendimet e Statutit në Forume u përqendruan në Mbledhjen e Asamblesë së Përgjithshme dy herë gjatë mandatit katër vjeçar; Futjen në statut të sanksioneve për anëtarët të cilët nuk kanë dhënë kontributin e tyre financiar; Përcaktimi i përbërjes së Komisioneve të përhershme të Shoqatës. Anëtarët vlerësuan nevojën e Asamblesë se përvitshme po gjithashtu edhe barrën financiare të organizimit te Asamblesë çdo vit. Ata vendosën që detyrimi statusor për organizimin e Asamblesë të vendoset dy herë brenda mandatit (çdo dy vjet) sidoqoftë duke mos e penguar mbledhjen e asamblesë me shpesh nëse nevojitet. Qarku i Tiranës dhe Durrësit kanë propozuar që të zgjerohet përfaqësim i tyre në Komitetin Drejtues, propozim i cili në amendimet e propozuara të statutit është prezantuar si një nga alternativat për të cilën do të votojë Asambleja e Përgjithshme e SHKSH. y Futja e sanksioneve për anëtarët që nuk kanë dhënë kontributin e tyre u mirëprit nga
të gjithë kryetarët në Forume, duke theksuar se kontributi është detyrimi më parësor i të qenit anëtar i SHKSH. y Përcaktimi i përbërjes së komisioneve të përhershme u gjykua nga forumet se është procedurë që kërkon shumë kohë të Asamblesë Organizative të SHKSH dhe për këtë arsye u sugjerua që kompetenca e krijimit të komisioneve të përhershme t’i kalohet Komitetit Drejtues të Shoqatës. Mbledhjet organizative të Forumeve të Qarqeve zgjodhën përfaqësuesit e qarkut përkatës në Komitetin Drejtues të SHKSH dhe propozuan kandidatura për Kryetar të SHKSH (shih listën e mëposhtme). Propozimet e Forumeve të Qarkut janë marrë në konsideratë dhe janë përfshirë si alternativa të propozuara në dokumentet që do të trajtohen nga organet drejtuese të SHKSH. Takimet e Forumeve në Qarqe mundësuan që kryetarët të njihen me njëri tjetrin, sidomos kryetarët e sapozgjedhur për herë të parë, të shkëmbenin eksperienca ndërkomunale, si dhe të njiheshin me stafin e ShKSh dhe aktorët e përfshirë në projektin që mbështet zhvillimin e SHKSH. Gjatë takimeve, me anë të formularëve të përpiluar nga SHKSH, u morën mendimet e Kryetarëve rreth Shërbimeve që duhet të ofrojë shoqata, mendime që do të reflektohen në Strategjinë e Ofrimit të Shërbimeve e cila është në përpilim e sipër. Gjithashtu u grumbullua informacioni që lehtëson ngritjen e Komisioneve të Përhershme të SHKSH. AGRON HAXHIMALI Drejtori Ekzekutiv
SHOQATA E KOMUNAVE TË SHQIPËRISË
Nr.3. Shtator
2007
/4
BASHKËPUNIM I MIRË I SUEDISË ME SHKSH S
uedia ka shumëçka që mund ti ofrojë Shqipërisë në fushë të forcimit dhe zhvillimit të strukturave dhe kapaciteteve lokale. Një mbështetje e tillë mbase është e domosdoshme në mënyrë që niveli lokal politik të mund të merr përgjegjësinë e vet në procesin vazhdues të demokratizimit në radhë të parë por edhe për ta përgatitur Shqipërinë në drejtim të anëtarsimit në UE. Për më shumë se dy vite zhvillohet në këtë frymë një bashkëpunim ndërmjet Shoqatës Suedeze të komunave dhe rajoneve me Shoqatën e Komunave të Shqipërisë. Me qëllim që mbështetja e Suedisë për vendet në zhvillim dhe tranzicion të jetë më e koordinuar është formuar ndërmarrja SALA IDA, e cila posedon një rrjet të fortë me ekspert nga 290 komuna e 20 rajone të vendit. Paul Dixelius, është drejtues i këtij projekti për Ballkanin në shoqërinë suedeze SALA IDA - Shqipëria së paku në teori ka punuar shumë në
çështjet e decentralizimit duke bërë projektligje me të cilat komunave urbane dhe rurale u garanton kompetenca bukur të mëdha. Mirëpo problemi qëndron në implementimin e ligjeve dhe ky problem është i vështirë, thot Dixelius. - Patsaj një problem tjetër klasik që ekziston në Shqipëri ka të bëjë me nxjerrjen e disa ligjeve vetëm sa për të përmbushur kërkesat e UE. Ndaj këtu, problemet ashpërsohen, sepse duhet ndarë para për sferat e përgjegjësisë duke ditur se ato as që mund të implementohen pa financim të punësimit të personelit në kryerjen e detyrave përkatëse. Ndër vështirësitë tjera, Paul Dixelius thekson edhe faktin e izolimit të Shqipërisë për një kohë të gjatë duke nënvizuar se në këtë kontekst komunat rurale kanë qenë edhe më të izoluara dhe kur i sheh ato zona sot të duket se atje s´ka lëvizur gjë për një kohë të gjatë dhe të duket se këto rajone janë më të prapambeturat në Europë. Pa vëmendjen e qeverisë qendrore Më tutje Paul Dixelius nënvizon se problemet e ko-
munave rurale ashpërsohen edhe nga mungesa e vëmendjes nga qeveria qendrore. - Është e kuptueshme mungesa e kapaciteteve të nevojshme për implementimin e decentralizimit në komunat rurale. Por do theksuar se as qeveria qendrore nuk bën sa duhet për ngritjen e standardit atje. Të krijohet përshtypja se vëmendje i kushtohet vetëm komunave urbane puna e të cilave kuptohet si nxitëse e zhvillimit ekonomik të vendit, thot Paul Dixelius. - Por ne, ashtu si dhe SIDA mendojmë se ka rëndësi që të mbështesim komunat rurale sepse ato përfaqësojnë gjysmën e popullësisë në Shqipëri dhe se atje ekzistojnë burime të mëdha natyrore dhe se këtyre zonave duhet dhënë prioritet, mendon ai. Intervista e Z. Paul Dixelius, përgjegjës i projekteve për Ballkanin në shoqërinë Suedeze SALA IDA dhene per kanalin SR International, seksioni shqip i Radio Suedisë. Intervistoi: Shuquri Sejdijaj SR International, Stockholm shuquri.sejdijaj@sr.se
PROFIL KOMUNE
Komuna Drenovë
Komuna Drenovë ndodhet në juglindje të qytetit të Korçës, në rrëzë të faqes perëndimore të malit të Moravës Sipërfaqja: 93.4 km2 Lartësia mbi nivelin e detit: fillon nga 850 m mbi nivelin e detit në fushë ,deri në 1340 m mbi nivelin e detit në fshatin Dardhë. Në këtë komunë ndodhen 9 fshatra: Mborje, Drenovë, Moravë, Boboshticë, Zapet, Qatrom. Ravonik,Turan dhe fshati Dardhë. Popullsia: 10926 banorë (deri më 30 Prill 2007) Komuna ka resurse natyrore si: Miniera e qymyrit të MborjeDrenovës nga më të vjetrat e vendit . Në fshatin Mborje është një kishë shumë interesante, Kisha e Shën Ristozit e ndërtuar në vitin 1390 mbi rrënojat e një kishe tjetër të shekullit të IV.Fatmirësisht kjo kishë është ruajtur deri në ditët tona sepse në vitet e socializmit ruhej si monument kulture. Në këtë komunë ndodhet fshati Dardhë, një vendbanim piktoresk, tashmë qendër turistike. Këtë vit do investohet për të përfunduar asfaltimin e rrugës automobilistike, ndërtimin e teleferikut i cili do ti shërbejë pistës së sive me synim kryesor zhvillimin e mëtejshëm të turizmit në këtë zonë. Ka 2 hotele dhe është duke përfunduar hoteli i tretë 5-katësh Me emrin e këtij fshati njihet kostumi i grave dhe i vajzave të Devollit të sipërm . DARDHË Është një pikë turistike e cila ofron vende të bukura të natyrës, hotele, restorante dhe gatime tradicionale. Ky fshat gjendet në një lartësi prej 1344 m mbi nivelin e detit dhe rreth 20 km larg qytetit të Korçës në pjesën juglindore. Është i vendosur në një gropë ndërmjet kodrave të Shën Pjetrit dhe shkëmbit të Vjeshtës. Ky fshat është krijuar rreth viteve 1600 dhe e gjejmë të kompaktësuar me 1768 kur u çel shkolla e parë shqipe. Në dhjetëvjeçarin e fundit të shekullit XIX filloi të funksiononte dhe shkolla e vajzave. Kulmin e zhvillimit Dardha e mori me 1913 ku në këtë fshat numëroheshin rreth 500 shtëpi. Në këtë fshat gjenden shkolla dhe kisha e Shën Gjergjit me ikonat e saj të famshme. Në këtë fshat ka dhe dy kisha si ajo e Shën Pjetrit dhe Shën Thanasit, të cilat janë të vendosura në dy pika dominuese të Dardhës. Ky fshat ka shumë burime, po midis tyre gjende dhe një që quhet “Uji i qelbur”, që shërben si ujë kurativ për stomak dhe
TË DHËNA PËR PUNËSIMIN Fshati
Popullsia
Drenovë Mborje Moravë Boboshticë Zapet Qatrom Ravonik Turan Dardhë Komuna
2601 3052 1461 1441 858 1036 331 146 10926
Të aftë Në emi Të vetpunësuar + për punë -gracion të papunë
1971 2162 1038 1013 628 718 273 101 7904
925 559 440 674 118 117 90 29 2952
1046 1603 598 339 510 601 183 72 4952
Nga tabela e mësipërme rezulton se rreth 38 % moshës së aftë për punë është në emigracion kryesisht në Greqi. Pjesa tjetër është e punësuar në pronën private si bujqësi, biznes një pjesë në Firma private, ka edhe të papunë.
TË DHËNA PËR ARSIMIN Në komunën Drenovë ka 4 shkolla 9- vjeçare në fshatrat:Mborje, Drenovë, Ravonik, Qatrom. Ka gjithashtu 2 shkolla fillore në fshatrat Boboshticë dhe Turan. Nga 9 fshatra që ka komuna në 6 fshatra ka kopësht fëmijësh, konkretisht në fshatrat: Mborje, Drenovë, Boboshticë Qatrom, Ravonik,Turan. Në të gjithë fshatrat e komunës ka qendër shëndetsore e cila është e kompletuar me personel dhe mjek. TË DHËNA PËR EKONOMINË (bizneset taksat dhe tarifat vendore) Në territorin e komunës ushtrojnë veprimtarinë e tyre 89 biznese (biznes i vogël) kryesisht në këto fusha: y Tregëti 46 biznese y Prodhim 27 biznese y Shërbime 4 biznese y Transport 12 biznese Në komunë këtë vit u krijua Drejtoria e Tatim-taksave e cila bëri rregjistrimin e biznesit të vogël që ushtron veprimtarinë në territorin e komunës, dhe pajisjen me çertifikatë regjistrimi të tyre. Kjo drejtori bën njëkohësisht edhe mbledhjen e taksave dhe të tarifave vendore. TË DHËNA PËR BUJQËSINË Toke bujqësore gjithsej 2467.11 Ha . Nga kjo për vitin 2007: y Është mbjellë 1748 ha ose rreth 70% e sipërfaqes. y Pa mbjellë 719 ha “ 30% e sipërfaqes Kulturat kryesore bujqësore që janë mbjellë për këtë vit bujqësor: Kultura Sip.ha Kultura Sip.ha Të lashta 664 Patate, Fasule 62 Perime 30 Foragjere 940 Pemë 50.5 Vresht 1.5 Totali 1748 TË DHËNA PËR BLEKTORINË Lista e gjësë së gjallë për vitin 2007. Nr Lloji i gjësë së gjallë 1 Njëthundrakë 2 Gjedh 3 Të leshta 4 Të dhirta 5 Bletë 6 Pula
veshka. Reshjet e shumta të borës dhe pistat natyrore të skive, bëjnë që vizitorë të shumtë të ushtrojnë sporte dimërore. Ky fshat ka qenë destinacion turistik prej kohësh. Bukuria e ngjyrave të natyrës dhe shtëpitë karakteristike ndërtuar me gur, folklori, gatimet tradicionale, kostumet popullore tërheqin vizitorë vendas dhe të huaj. Nuk mund të largohesh nga Dardha
Komuna gjithsej 423 861 4380 322 301 14728
pa shikuar lakrorin e famshëm me dy petë të pjekur në saç, si dhe gatimet me kërminj (ligavec) dhe kërpudha. Pija që përdoret më shumë në këtë zonë është rakia e dardhës. Ka disa festa tradicionale, të cilat e pasurojnë ofertën turistike të zonës, të tilla si: festa e Shën Mërisë, që ndryshe nga motrat e saj festohet në 16 gusht, pasi kjo ditë përkon dhe me atë të sho-
Parku kombëtar “Bredhi i Drenovës” qatës dardhare “Shpresa”. Gjatë festimeve krahas riteve fetare kërcehet dhe vallja dardhare. Drenova eshte vendlindja e Aleksander Drenoves. Monumentet natyrore: - Parku Kombëtar “Bredhi i Drenovës” - Manat e zeza (pemë shekullore nga e cila nxirret rakia e Manit. Kryesisht në fshatrat Drenovë dhe Boboshticë shumë e preferuar) Në Parkun Kombëtar të Drenovës gjendet “Guri i capit” Përbën një monument të rrallë të natyrës. Është i vendosur në lartësinë 1573 m., në një shkemb konglomerat 30-50 m i lartë, në njërën anë, thikë dhe i pjerrët. Ka një formë mjaft interesante dhe dëshmi e qartë e ndikimit të faktorëve natyrorë në formën aktuale interesantë të tij. Parku Kombëtar i Drenovës ndodhet në vargmalin e Moravës dhe ka disa pika mjaft tërheqëse si Bosdovecin, Guri i Capit Parku kombëtar “Bredhi i Drenovës” Ndodhet 10 km larg qytetit të Korçës dhe shtrihet në kurrizin e malit të Moravës. Parku ka një sip. Prej 1380 ha, nga e cila 750 ha pyje, 240 ha kullota dhe pjesa tjetër joprodhuese. Ky është mjaft i frekuentuar nga banorët e qytetit të Korçës dhe fshatrave përreth. Vlerat atraktive të këtij parku ia shton edhe prezenca e shumë burimeve, të cilat kanë ujë të pijshëm gjatë gjithë vitit si ai i Shën Gjergjit, Plakës, Pllicës. Parku Kombëtar i Drenovës është i njohur si Bredhi i Drenovës dhe është i pajisur me dru bredhi, ahu dhe pisha e zezë. Pjesa e poshtme e parkut është e mbuluar me dru lajthie. Fauna është shumë e pasur dhe përfshin të famshmin Ariun e Bozdovecit që është shpallur monument kulture. SHËRBIMET QË OFRON KOMUNA. y Kryen shërbime rikonstruksioni dhe mirëmbajtje të K.U.Z-ve nëpër fshatra. y Kujdeset për ujësjellësin nëpër fshatra , mirëmban depot e ujit,
ndjek problemet e klorinimit të ujit të pijshëm, dhe marrjen e analizave të ujit me persona përgjegjës të caktuar nga vetë komuna. Kryen periodikisht rikonstruksione të ujësjellësit nëpër fshatra. Në proçes është vendosja e sahateve për matjen e ujit nëpër fshatra. y Mirëmban ndriçimin rrugor të rrugëve kryesore nëpër fshatra. y Brenda mundësive financiare që ka kryen asfaltime të rrugëve kryesore që ka, kryen dhe punime mirëmbajtjeje në to. y Mirëmban dhe administron varrezat dhe shërbimin e varrimit. y Sipas një plani të miratuar bën grumbullimin dhe largimin e plehrave dhe mbeturinave nga mjedisi i jashtëm i fshatrave. y Ofron shërbime sociale si:dhënie çertifikatash ose vërtetime të ndryshme dhënien e ndihmës ekonomike familjeve në nevojë duke i evidentuar më parë ato. y Me specialistë përkatës u jep ndihmë fermereve rreth shërbimit veteriner dhe bujqësor, dhe i orienton ata për marjen e masave për luftimin në kohë të dëmtuesve në kulturat bujqësore dhe parandalimin e sëmundjeve y Kujdeset për ruajtjen e qetësisë së rendit publik në territorin e komunës. y Shqyrton kërkesat e banorëve për leje ndërtimi në përputhje me planin e përgjithshëm rregullues të komunës. y Sipas mundësive financiare që ka ndërhyn me shërbime mirëmbajtjeje në shkolla dhe kopshte, siguron furnizimin me dru zjarri dhe zgjidhjen e problemeve emergjente që dalin. y Brenda mundësive që i jep ligji ndërhyn për zgjidhjen e konflikteve të ndryshme brenda komunitetit. y Evidenton dhe pajis me çertifikatë rregjistrimi biznesin e vogël që ushtron veprimtari në territorin e komunës. y Mbledh dhe administron taksat dhe tarifat vendore.