Buletin Informativ Dldp synon përmes këtij Buletini informativ të përcjellë tek lexuesi arritjet kryesore të çdo tremujori si dhe aktivitetet kryesore të planifikuara në tremujorin e ardhshëm. Ky format pasuron edhe më tej mënyrat e përcjelljes së informacionit përmes faqes sonë në internet. PËRMBAJTJA 1
Seminar ndërkombëtar për fuqizimin politik të grave
1 Profil i suksesshëm: Nga
angazhimet lokale në ato kombëtare - Senida Mesi
2 25 vjet ndihmë dhe
bashkëpunim me qeverinë e Zvicrës në Shqipëri
2 ZA Fest - Muzikë dhe histori nën hijen e malit
3 Udhëtim studimor në
Shqipëri i studentëve të Universitetit të Shkencave dhe Arteve të Aplikuara në Lucernë të Zvicrës
3 Ekspozita e Planit të
Përgjithshëm Vendor në Bashkinë Tropojë
4 Kurs i trajnimit të
praktikantëve Menaxhimi i Mbetjeve Bio në Austri
4 Platforma dixhitale në
ndihmë të administratës publike
EDICIONI XI-të KORRIK - SHTATOR 2017
Seminar ndërkombëtar për fuqizimin politik të grave Megjithëse shumica e grave në botë kanë të drejtë të votojnë dhe të konkurojnë për poste, ka mospërputhje të madhe mes numrit të grave dhe burrave që janë të përfshirë aktivisht në politikë dhe që kanë poste nga niveli vendor deri në atë kombëtar. Për më shumë, çështja shkon përtej shifrave, lidhet me ndikimin dhe impaktin e politikaneve gra si brenda partive të tyre ashtu edhe në trupin legjislativ ku mund të jenë, ose ku synojnë të bëhen pjesë. Në një përpjekje për të forcuar punën që po bën Helvetas në këtë fushë dhe për të ndërtuar mbi përvojat e tyre të mëparshme, ekipi GOP dhe koordinatori GSE bashkë-organizuan një seminar 5-ditor ndërkombëtar në Tiranë dhe Shkodër, mbajtur më 25-29 shtator 2017. Ekipi i Shqipërisë e organizoi aktivitetin dhe prezantoi përvojën e tij të pasur mbi këtë temë, bazuar, mes tjerash, edhe në përvojat e zbatimit të Programit për Zhvillimin dhe Decentralizimin Lokal (dldp). Seminari u ndoq nga ekipet e ardhura nga Shqipëria, Bangladeshi, Butani, Guatemala, Kosova, Kirgizstanu, Lao PDR, Nepali dhe Sri Lanka.
Seminari promovoi një qasje interaktive dhe praktike, përfshi një vizitë pune në Shkodër. Secila ditë u përqendrua në trajtimin e një dimensioni të veçantë të fuqizimit politik të grave. Mëngjeset kishin inpute më konceptuale nga moderatorët dhe pjesëmarrësit, ndërsa pasditeve u zhvillua punë grupore dhe shkëmbime. Dita e tretë e seminarit u zhvillua në Shkodër, qendra e dldp. Udhëtimi në Shkodër përfshinte një vizitë të shkurtë në kalanë e Rozafës dhe një ekspozitë interesante fotografike në muzeun Marubi, që tregonte ditët e hershme historike të fotografisë ku figura të ndryshme politike dhe fetare që ishin në fotot origjinale mungonin nga variantet e mëvonshme; kjo ishte bërë veçanërisht gjatë periudhave të trazirave dhe tranzicionit. Pas kësaj, grupi pati fatin e mirë të ishte në gjendje të vizitonte Zyrën me Një Ndalesë mbështetur nga dldp dhe patën një takim të vyer me kryebashkiaken e Shkodrës, znj. Voltana Ademi si dhe me ish-ministren e Zhvillimit Urban, znj. Gjermeni, si dhe me një antar të këshillit bashkiak, z. Galiqi. Shkëmbimi ngriti çështje rreth
balancimit të jetës personale dhe profesionale, kërkesat, sfidat dhe rastet e të qenit grua në politikë. Pati diskutime rreth strategjive për angazhimin e rinisë si brezi i ardhshëm i drejtuesve, si të angazhohen burrat, si dhe ndikimi i medias sociale në punën e tyre. Folësit dhanë rekomandime se si shoqëria civile dhe organizatat ndërkombëtare si Helvetas mund të mbështesin më mirë gratë në politikë. U theksuan nevoja e trajnimit, por edhe monitorimi dhe drejtimi. Iu kushtua vëmendje marrëdhënieve publike, vizibilitetit përfshi praninë në mediat sociale, mes të tjerave. Shkëmbimi ishte shumë i sinqertë dhe i thellë, nganjëherë edhe personal, ndërsa politikanët tanë diskutonin hapur sfidat dhe rastet e një jete në politikë. Në ditën e fundit të seminarit morën pjesë edhe kolegët e SDC që nga ana e tyre kontribuan aktivisht në një shkëmbim gjithëpërfshirës mbi angazhimin e burrave për fuqizimin politik të grave.
Profil i suksesshëm: Nga angazhimet lokale në ato kombëtare - Senida Mesi Ju prezantojmë Zëvëndës Kryeministren tonë të re të Shqipërisë, znj. Senida Mesi. Pasi u zgjodh si anëtare e Kuvendit këtë verë, më 25 qershor 2017, ajo u emërua si numri dy i qeverisë shqiptare. Urime për ju znj. Senida Mesi, një nga anëtarët më aktive të Rrjetit të Grave në Politikë, një rrjet ky i mbështetur nga programi zviceran dldp. Më poshtë ju paraqesim një profil të përmbledhur, pjesë e katalogut të Rrjetit të Grave në Politikë, botuar nga dldp në Shtator 2017. Senida Mesi ka lindur në Shkodër, më 16 dhjetor 1977. Mbaroi studimet universitare në Universitetin e Tiranës në degën Administrim-Biznes. Në vitin 2009 diplomohet edhe në Frankfurt të Gjermanisë pranë Akademisë
“Procredit Banker's”, ndërsa në vitin 2013 merr titullin “Kontabël i miratuar” nga Autoriteti Çertifikues i Ministrisë së Financave. Aktualisht është konsulente e pavarur, profesionaliste e sistemit bankar, financës dhe ekonomisë, si dhe pedagoge me mbi 15 vite përvojë. Pa u shkëputur nga mësimdhënia universitare i është përkushtuar sistemit bankar, duke nisur punë në Procredit Bank. Më 2003 emërohet drejtore e bankës për degën e Shkodrës, ndërsa më 2011 merr rolin e drejtores rajonale për Veriun. Gjatë këtij aktiviteti ka marrë pjesë në shumë trajnime profesionale për menaxhimin, financën, komunikimin, etj. Senida Mesi: “Çfarë kemi arritur deri tani mund të duket e thjeshtë, për ju që po dëgjoni, por nuk është aspak e tillë. Ajo kërkon punë, lexim,
lobim, komunikim dhe mbi të gjitha të jesh i vëmendshëm ndaj hollësive dhe të këmbëngulësh për diçka. Vetëm këmbëngulja dhe përkushtimi bënë të mundur realizimin e tri projekteve të vogla, nëse mund t'i quaj të tilla. Nuk e di sa të tjera na presin, por përfundimisht besoj se me këmbëngulje dhe përkushtim mund të arrihet çdo gjë.”
25 vjet ndihmë dhe bashkëpunim me qeverinë e Zvicrës në Shqipëri Ky vit shënoi 25 vjet që nga hapja e Ambasadës së Zvicrës në shtator 1992 në Tiranë. Në kuadër të këtij përvjetori, në Qendra për Hapje dhe Dialog në Kryeministri u zhvillua një veprimtari me diskutime dhe përshëndetje nga diplomatë dhe qeveritarë nga të dy vendet. Veprimtaria u përqendrua në 25 vjet të pranisë zvicerane dhe bashkëpunimit për zhvillim në Shqipëri dhe u vlerësuan marrëdhëniet zvicerane-shqiptare. Ambasadori zviceran, z. Graf theksoi lidhjet e forta midis Zvicrës dhe Shqipërisë dhe progresin e Shqipërisë gjatë këtyre viteve. Veprimtaria vazhdoi me diskutimet e panelit mbi arritjet dhe sfidat e Bashkëpunimit Zviceran gjatë këtyre viteve. Paneli përfshinte ish-ministren për
Zhvillim Urban, znj. Eglantina Gjermeni, Kryetaren e Bashkisë Shkodër, znj. Voltana Ademi dhe Koordinatorin e Përhershëm të OKB-së Brian Williams. Në fjalën e saj, znj. Ademi theksoi se programi i mbështetjes së zhvillimit të Zvicrës në mënyrë të veçantë ka ofruar një mundësi për të investuar në pushtetin lokal si dhe mbështesin bashkëpunimin e qytetarëve me autoritetet lokale. Duke punuar direkt me bashkitë programet e financuara nga Zvicra po fuqizojnë pushtetin lokal në: -hartimin e politikave dhe strategjive të zhvillimit; - në menaxhimin e brendshëm dhe në pjesëmarrjen qytetare;
- në ofrimin e shërbimeve dhe menaxhimin financiar; si dhe në zgjidhje te reja teknike dhe të mençura për identifikimin e problemeve. Prej më shumë se tetë vitesh Bashkia e Shkodrës ka paturn një bashkëpunim shumë të ngushtë dhe për këtë Kryetarja falenderoi Ambasadën e Zvicrës në Shqipëri, Agjencinë Zvicerane për Zhvillim dhe Bashkëpunim (SDC), Programin për Decentralizimin dhe Zhvillimin Lokal (dldp) si dhe fondacioni Helvetas Swiss Intercooperation.
ZA Fest - Muzikë dhe histori nën hijen e malit Në ditët më të nxehta të vitit, kurora më e lartë e natyrës shqiptare gjëmon nga muzika dhe historitë nën hijen e malit! Të shtunën, më 26 gusht, edicioni i parë i Zâ Festival bashkoi në Theth kompozitorët më të mirë të muzikës shqiptare. Elina Duni, Shpat Deda dhe Vlashent Sata performuan në festivalin e parë kushtuar trashëgimisë natyrore të Alpeve Shqiptare. Në skenën e festivalit, aktori i mirënjohur ndërkombëtar Arben Bajraktaraj i tregoi publikut histori, legjenda dhe përralla nga e kaluara, si trashëgimia më e vlefshme e paraardhësve tanë në këto zona. Ky festival krijoi atmosferën e duhur për të shijuar traditën dhe natyrën e rrallë të Thethit. Një ngjarje që iu bashkua bukurisë së pashoqe të Alpeve. Kjo ngjarje e rëndësishme u organizua me kujdesin e veçantë të Bashkisë Shkodër dhe falë mbështetjes së shumë donatorëve si edhe nga Ambasada Zvicerane në Shqipëri përmes programit dldp. Intervistë me një nga organizatorët e festivalit, këngëtarin e mirënjohur Vlashent Sata. “Muzika është magjia që mund ta ndryshojë jetën.” – Vlashent Sata
DLDP: Ishit njëri nga ata që bëtë më shumë për organizimin e kësaj ngjarjeje. Çfarë e bëri këtë festival kaq të veçantë? Vlashent Sata: Publiku ishte komponenti më i veçantë i ZA Fest. Magjia e ngjarjes ku njerëzit që e duan këtë festival dhe në fund të festivalit mund ta shihje që njerëzit u shndërruan në njerëz më të mirë. DLDP: Cili ishte impakti i artit dhe në këtë rast i muzikës që ka në zhvillimin e shoqërisë veçanërisht në këtë zonë? Vlashent Sata: Kalova shumë vështirësi për ta organizuar një aktivitet të tillë në këtë zonë të largët dhe të izoluar, por shumë të mrekullueshme, sepse njerëzit janë më të ndrojtur dhe skeptikë dhe nuk i duan ndryshimet e menjëhershme. Muzika mund të ndikojë shumë tek njerëzit dhe jetët e tyre dhe në fund të festivalit e shihja që ata ndryshuan dhe ishin më me vetëbesim dhe të lumtur që ishin bërë pjesë e festivalit. DLDP: Si mund ta vlerësoni përvojën tuaj në ZA Fest? Vlashent Sata: Ideja ime ishte të krijohej diçka e veçantë dhe e mrekullueshme në Theth që gjithkush të mund ta lakmonte, dhe ia dola. Për mua ishte përvoja më e mirë, por gjithashtu edhe më e vështira dhe më sfiduesja. Kur i pyeta
artistët e tjerë që ishin pjesë e aktivitetit mbi për këtë përvojë, të gjithë kishin të njëjtin perceptim: përvoja më e mirë e jetës tonë. DLDP: A mendoni se një ngjarje e tillë sjell ndyshime pozitive dhe si? Vlashent Sata: Theth rrezaton energji pozitive dhe sigurisht që organizimi i festivaleve dhe ngjarjeve të tjera do të shkaktojë ndryshime pozitive nga brenda jashtë në mënyrën se si njerëzit duhet të mendojnë dhe të sillen në jetën e tyre. Ata duhet të përqendrohen më shumë se si të përmirësohen dhe të jetojnë më mirë në këtë zonë të mrekullueshme. Në fund të festivalit, të gjithë njerëzit ishin të interesuar të merrnin pjesë në edicionin e ardhshëm dhe shpresoj që mund të kemi mbështetjen e dldp-së për këtë që ta kthejmë në traditë.
Udhëtim studimor në Shqipëri i studentëve të Universitetit të Shkencave dhe Arteve të Aplikuara në Lucernë të Zvicrës Programi zviceran dldp mirëpriti 25 studentë të nivelit Master në Administrim Biznes për të informuar dhe shkëmbyer përvoja mbi decentralizimin e qeverisjes vendore në Shqipëri. Në kornizën e udhëtimit studimor mbi “Perspektivat për Biznesin dhe Shoqërinë në Europën Lindore”, organizuar nga Universiteti i Lucernës i Shkencave dhe Arteve të Aplikuara, një grup prej 25 vetash, nga të cilët shumica ishin studentë të masterit të administrim biznesit me diplomë në menaxhimin publik dhe jopërfitues, kishin rastin të studionin zhvillimet aktuale ekonomike dhe sociale në një vend të Europës Lindore si Shqipëria. Në vizitën e tyre katër-ditore në Shqipëri, grupi vizitoi Bashkinë e Shkodrës. Dita u hap me një takim me zv/ministren e Punëve të Jashtme, znj. Odeta Barbullushi, e cila prezantoi dhe i informoi pjesëmarrësit mbi historinë e transformimit të Shqipërisë fokusuar mbi zhvillimin e veçantë dhe në
sfidat politike, ekonomike dhe shoqërore. Ajo gjithashtu i informoi ata mbi procesin e integrimit në BE dhe sfidat për diskutim mbi temat. Vizita në Bashkinë e Shkodrës synonte dy gjëra: ndërtimin e kapaciteteve në planifikimin dhe buxhetimin strategjik në kornizën e përmirësimit të menaxhimit financiar dhe fiskal, transparencën dhe aksesin e lehtë ndaj informacionit cilësor dhe shërbimeve përmes përdorimit të mekanizmave novatorë të komunikimit dhe informimit. Programi zviceran dldp që vepron në Veri të Shqipërisë që prej vitit 2006 i priti pjesëmarrësit në zyrat e tij për t'iu prezantuar qëllimet e projektit për mbështetjen e bashkive dhe komunave në Shqipëri për zbatimin e qeverisjes lokale, duke mbështetur kështu procesin e decentralizimit dhe tranzicionit në vend. Menaxherja e programit dldp, znj. Valbona Karakaçi paraqiti një përmbledhje të
reformës administrative dhe zbatimit të saj, zonat kryesore të ndërhyrjeve të dldp-së në nivel lokal dhe kombëtar si dhe sfidat e lidhura me zbatimin. Një temë tjetër me interes të madh prezantuar nga oficeri i programit të dldp-së, z. Elvin Hoxha, mbi “Menaxhimin e financave publike” paraqiti pamjen e plotë të procesit dhe zhvillimin e kapaciteteve në thithjen e fondeve të mundshme. Grupi e vazhdoi vizitën e tij në një qendër rinore dhe pati mundësinë të fliste me shqiptarët dhe të shkëmbente opinione me ta.
Ekspozita e Planit të Përgjithshëm Vendor në Bashkinë Tropojë Në kuadër të punës disa vjeçare të programit dldp në fushën e zhvillimit vendor vjen dhe mbështetja për hartimin e Planit të Përgjithshëm Vendor (PPV) të bashkisë Tropojë dhe katër bashkive të tjera që janë Malësia e Madhe, Mati, Klosi dhe Vau i Dejës. Për të siguruar kohezionin socialekonomik të bashkive të reja të krijuara nga reforma administrative territoriale (TAR), qeveria shqiptare filloi në vitin 2015 mbështetjen e hartimit të PPV për 26 nga bashkitë kryesore të vendit. Pas miratimit të Reformës Administrative, një nga sfidat kryesore të bashkive të reja, është zhvillimi i qëndrueshëm i një territori të ri, i krijuar nga njësi që më parë ishin të ndara dhe në këtë kontekst PPV është një ndër instrumentet strategjike dhe territoriale, që kontribuon në konsolidimin e kësaj reforme. Kuadri ligjor për planifikimin e territorit,
përmes udhëzimeve që jep, për hartimin e Planeve të Përgjithshëm Vendore (PPV) siguron që në fund të procesit, Plani të jetë një dokument orientues strategjik për zhvillimin e bashkisë në tërësi. Synimet dhe objektivat e PPV sigurojnë një zhvillim të qëndrueshëm të bashkisë në aspektin urban, infrastrukturor, bujqësor, mjedisor dhe çdo element tjetër të rëndësishëm për 10-15 vitet e ardhshëm. Gjithashtu ndër objektivat kryesorë të këtij dokumenti është edhe sigurimi i një kohezioni social dhe ekonomik mes Njësive Administrative, pjesë përbërëse e bashkive pas Reformës Territoriale Administrative. Në procesin e hartimit të Planit të Përgjithshëm Vendor, transparenca me komunitetin dhe konsultimi me gjithë grupet e interesit, përveçse një kërkesë ligjore, ka qenë në mënyrë të vazhdueshme në fokusin e dldp. Në këtë kuadër, programi dldp në bashkëpunim me bashkinë Tropojë
organizoi ekspozitën për Planin e Përgjithshëm Vendor e cila qëndroi e hapur nga data 19 deri me 26 korrik në sheshet kryesore të qytetit të Bajram Currit. Elementi bazë i komunikimit në këtë ekspozitë ishin hartat e ndryshme të PPV. Përmbajtja e ekspozitës, ka një përshkallëzim informacioni nga një shikim në shkallë të gjerë (rajonal) deri në detaje të propozimeve zhvillimore në nivel parcele (përdorim i tokës). Në formë të përmbledhur hartat paraqesin: Pozicionin e bashkisë në nivel rajonal; Vizioni i zhvillimit të bashkisë Tropojë; Prioritetet dhe Objektivat kryesore; Projektet strategjike të propozuara dhe fazimi i tyre; Përdorimi i tokës ku jepen sqarohen dhe kategoritë dhe nënkategoritë e përdorimit të tokës për gjithë territorin e bashkisë.
Kurs i trajnimit të praktikantëve Menaxhimi i Mbetjeve Bio në Austri
ISWA pati rastin të bashkëpunonte me Florian Amlinger të NGO100 për udhëtimin studimor të Menaxhimit të Mbetjeve Bio më 11-14 shtator 2017 në Austri. Grupi i larmishëm prej 14 pjesëmarrësish përfshinte delegacionin më të madh deri atëherë nga Shqipëria (mbështetur nga organizata gjermane e zhvillimit GIZ dhe Helvetas nga Zvicra) si dhe pjesëmarrës të rinj në këtë sektor nga India, Omani, Tailanda, Malajzia dhe Polonia. Kursi katër-ditor i trajnimit është tejet i përshtatshëm për sistemet e reja dhe aktuale të
sistemeve të menaxhimit me theks mbi zgjidhjet për situatat lokale në mjediset rurale e po ashtu edhe në zonat e dendura urbane. Vizita ditore (p.sh. Qendra e Menaxhimit të Mbetjeve në Vjenë, Parku Energjetik Bruck an der Leitha, Sonnenerde) bashkë me seminaret mbuluan instrumentet financiare, praktikat e mira për mbledhjen dhe trajtimin, si dhe politikat dhe tarifat e energjisë së gjelbër. Pjesëmarrësive u bënë veçanërisht përshtypje qasjet holistike për menaxhimin e mbetjeve organike, si për mbetjet urbane, p.sh. zvogëlimin e mbetjeve ushqimore dhe shërbimet e kateringut, integrimi i skemave të mbledhjes derë më derë, deri tek kompozimi cilësor dhe gjenerimi i energjisë, psh digjestioni anaerobik – piroliza (qymyri) e burimeve bujqësore, bashkiake, industriale si dhe mbetjet organike njerëzore nga rrjeti i kanalizimeve. Vëmendje e veçantë iu kushtua modelit të suksesshëm, fleksibël dhe ekonomik, të decentralizuar, të kompostimit në bashkëpunim mes qyteteve të vogla e të mëdha dhe kompostimit bujqësor në ferma. Programi përfshinte edhe një vizitë ditore të
plotë në Ekspozitën e 5-të Ndërkombëtare të Praktikantëve mbi teknikat dhe teknologjitë e kompostimit (organizuar nga Shoqata e Kompostimit dhe Biogazit austriake), në mënyrë që pjesëmarrësit të lidheshin drejtpërdrejtë me furnizuesit, të diskutonin novacionet dhe kërkesat e tjera. Me shumë tema të tjera interesante, simulimin e shkëmbimeve dhe programin e mirë social (ku ka më mirë se të flesh në një kështjellë mesjetare?) - të gjithë pjesëmarrësit do të kenë dëshiruar që vizita studimore të kishte qenë më e gjatë!
Platforma dixhitale në ndihmë të administratës publike
Projekti e-Library për administratën publike ka hyrë në fazën e konsolidimit të platformës dixhitale, e cila vijon paralelisht me procesin e vlerësimit të cilësisë së kurrikulave (SVC). Me mbështetjen teknike dhe financiare të dldp, ASPA ka zhvilluar një proces informimi mbi rezultatet e vlerësimit të cilësisë me të gjitha organizatat, programet partnere dhe donatorët që kanë pranuar të jenë pjesë e këtij procesi. Organizatat dhe donatorët që kanë shprehur interesin më të
madh për të qenë pjesë e kësaj platforme janë REC, GIZ, Sh.B.Sh, CoE, Partners, EMA, UND, USAID-PLGP, CoPlan, IDM). Nisur nga ky fakt, më 5 korrik 2017, ASPA organizoi “Një ditë të hapur informimi” mbi këtë proces, ku u ftuan të gjithë organizatat që kanë bashkëpunuar dhe janë bërë pjesë e këtij projekti. Ky aktivitet gjeti në veçanti interesin e Ministres së Shtetit për Invovacion dhe Administratën publike, Znj. Milena Harito dhe të Ambasadorit të Zvicrës në Tiranë, Amb. Christoph Graf. Përveç procesit vlerësues dhe aplikativ, dldp ka prezantuar rendësinë dhe strukturën e aktit ligjor, i cili do të shërbejë si instrument rregullues dhe detyrues për të gjithë ofruesit e trajnimeve për administratën publike vendore e qendrore. Nisur nga qëllimi që ka procesi i vlerësimit të kurrikulave, ASPA dhe dldp kanë identifikuar si aktorë në këtë proces edhe sektorin privat, i cili është mjaft aktiv në formimin profesional të administratës publike. Nga 145 Qendra të Formimit Profesional (QFP) që janë aktive (databazë e MMRs deri në vitin 2016), janë identifikuar 8 QFP të cilat ofrojnë trajnime profesionale për administratën publike. Gjatë muajit gusht dhe shtator është zhvilluar një axhendë prezantimi dhe konsultimi me
përfaqësuesit e këtyre qendrave dhe një pjesë e tyre ka vënë në dispozicion edhe materialet e para kurrikulare, me qëllim aplikimin e sistemit të vlerësimit të cilësisë. Ndërkohë, duke qenë se deri në këtë moment janë publikuar online në platformën e-Library mbi 50 materiale kurrikulare, nga të cilat 25 kanë kaluar SVC (sistemin e vlerësimit të kurrikulave) dhe Platforma dixhitale ka rreth 328 përdorues të saj, ASPA dhe dldp kanë filluar ndërtimin e kapaciteteve administruese brenda stafit të ASPA, të cilët do jenë dhe moderatorët e procesit të vlerësimit të cilësisë dhe përdorimit të vet platformës. Trajnimi i parë i stafit të ASPA është zhvilluar për Menaxherët e trajnimeve të ASPA, ndërsa një proces asistues do të vijojë gjatë fazës përmbyllëse të këtij projekti.