Buletini Informativ nr. 4 - Tetor-Dhjetor 2015 by dldp albania

Buletin Informativ Dldp synon përmes këtij Buletini informativ të përcjellë tek lexuesi arritjet kryesore të çdo tremujori si dhe aktivitetet kryesore të planifikuara në tremujorin e ardhshëm. Ky format pasuron edhe më tej mënyrat e përcjelljes së informacionit përmes faqes sonë në internet.

PËRMBAJTJA 1 Përvoja zvicerane ndahet me autoritetet vendore në Shqipëri 1 Takim konsultativ mbi decentralizmin fiskal 2 Përfaqësues nga bashkitë e Kosovës vizitojnë Shqipërinë për të shkëmbyer përvojat me kolegët e tyre nga qeveria vendore 2 Takim konsultativ mbi Projekt-propozimet e NJQV-ve në kuadër të Fondit Grant të dldp 3 Arritjet kryesore të DLDP përgjatë vitit 2015

EDICIONI I KATËRT

TETOR-DHJETOR 2015

Përvoja zvicerane ndahet me autoritetet vendore në Shqipëri Konferenca Kombëtare për Qeverisjen Vendore, e organizuar nga Ministri i Shtetit për Çështjet Vendore në bashkëpunim të ngushtë me donatorët ndërkombëtarë, mbështetës të reformës administrativo-territoriale dhe reformës së decentralizimit në Shqipëri, u zhvillua në datën 30 tetor në Tiranë, në praninë e Kryetarëve të Bashkive të vendit, përfaqësuesve të ambasadave dhe organizmave ndër kombëtare, institucioneve shtetërore e ekspertëve vendas e ndërkombëtarë. Kjo konferencë shërbeu si një platformë për prezantimin e hapave që janë hedhur në drejtim të forcimit të qeverisjes vendore në Shqipëri, të ndërmarra nga qeveria shqiptare në kuadër të konsolidimit të Refor mës Administrative Territoriale si dhe në përpjekjet për thellimin e decentralizimit. Gjithashtu konferenca shërbeu si një forum debati mbi domosdoshmërinë e bashkëpunimit mes aktorëve të ndryshëm në nivel kombëtar e vendor, duke synuar institucionalizimin e këtij bashkëpunimi në përputhje me standartet më të mira

europiane. Ekspertë vendas e të huaj sollën eksperiencën e tyre lidhur me refor mën territoriale si dhe decentralizimin, duke i trajtuar këto dy çështje nga pikëpamja e vendeve të ndryshme, si dhe ndërthurjen e tyre me aspekte të ekonomisë, financave publike, shërbimeve, etj. Ko n f e r e n c a u o r ga n i z u a m e mbështetjen e programeve UNDP/STAR, PLGP/USAID, Këshilli i Europës dhe DLDP, të cilat kanë qenë dhe vazhdojnë të mbeten programet më aktive në çështje të qeverisjes vendore. DLDP i zbatuar nga Helvetas Swiss Intercooperation dhe i financuar nga Qeveria e Zvicrës, është prej pothuajse 10 vjetësh i angazhuar me qeverisjen vendore në Shqipëri, dhe ndër të tjera përcjellë përvojën zvicerane në Shqipëri, për të përmirësuar pozicionin e qeverisjes vendore si dhe ofrimin e shërbimeve ndaj qytetarëve.

Në shtator të këtij viti, DLDP organizoi një udhëtim studimor në Zvicër, me një grup të përbërë nga Kryetarë të 18 Bashkive partnere, si dhe përfaqësues të disa Ministrive të qeverisë qendrore. Në kuadër të intesifikimit të këtyre shkëmbimeve, Kryetari i Bashkisë së Val de Travers, z. Frederic Mairy, ishte i ftuar si një nga folësit kyç në Konferencën Kombëtare për Qeverisjen Vendore të mbajtur në Tiranë, në 30 tetor 2015. Miku nga Zvicra prezantoi eksperiencën e amalgamimit të Komunës Val de Travers, duke e sjellë atë si një përvojë të suksesshme. Prezantimi i z. Mairy u ndoq me mjaft interes nga të gjithë pjesëmarrësit, përfshi Ministrin e Çështjeve Vendore në Qeverinë e Shqipërisë, Kryetarin e Komisionit të Reformës Administrative Territoriale të Pa r l a m e n t i t S h q i p t a r, s i d h e pjesëmarrësit e tjerë.

Takim konsultativ mbi decentralizmin fiskal Në kuadër të aktiviteteve në mbështetje të decentralizimit fiskal, dldp në bashkëpunim me Ministrinë e Financave dhe me PLGP/USAID organizuan të premten, datë 16 tetor 2015, në ambientet e Hotel Tirana International,takimin konsultativ mbi decentralizimin fiskal në praninë e pothuajse të gjithë kryetarëve të bashkive të vendit, të ekspertëve të financave vendore, përfaqësuesve të shoqërisë civile dhe përfaqësuesve të donatorëve. Takimi synonte promovimin e konsultimeve dhe dialogut mes qeverisë qendrore dhe njësive të qeverisjes vendore mbi reformat kryesore që prekin financat lokale; Prezantimin e ndryshimeve në formulën e alokimit të transfertës qeveritare të pakushtëzuar dhe masat e tjera për përmirësimin e situatës financiare të njësive të qeverisjes vendore, duke përfshirë këtu menaxhimin financiar dhe planifikimin strategjik; Dhënia e

inputeve mbi masat e nevojshme për të forcuar njësitë e qeverisjes vendore dhe për të siguruar zbatimin efektiv të r e fo r m ë s a d m i n i s t r a t i ve territoriale. Takimin e përshëndeti Ministri i Financave, z. Shkëlqim Cani, i cili konfirmoi vullnetin e qeverisë për të vazhduar më tej tek reformat e ndërmarra për modernizimin e qeverisjes në nivel vendor. Ekspertë të programit PLGP/USAID në bashkëpunim me ekspertë të Ministrisë së Financave, z. Fran Brahimi prezantuan draftin e dokumentit mbi formulën e alokimit të transfertës së pakushtëzuar nga Qeveria Shqiptare duke e shpjeguar në mënyrë krahasuese me formulën alokuese aktuale edhe risitë e këtij dokumenti të hartuar për dhe në bashkëpunim me Ministrinë e Financave. Gjithashtu nga ekspertë të Ministrit të Shtetit për Çështjet Vendore prezantuan

funksionet e reja që mendohet tu kalohen bashkive dhe mënyrën e financimit të tyre. Dldp në këtë takim, nëpërmjet znj. Valbona Karakaçi, menaxhere e programit, vuri theksin në nevojën e masave, që duhen marrë për të përmirësuar menaxhimin e financave në nivel lokal dhe prezantoi përvojën e dldp në matjen e përformancës në menaxhimin e financave vendore në nivel lokal duke përdorur draft raportin PEFA të hartuar nga dldp, si raporti i parë i hartuar në nivel lokal në Shqipëri.

Përfaqësues nga bashkitë e Kosovës vizitojnë Shqipërinë për të shkëmbyer përvojat me kolegët e tyre nga qeveria vendore Një delegacion me rreth 80 përfaqësues të qeverisjes lokale nga 17 bashki në Kosovë zhvilluan një takim zyrtar gjatë datave 17 – 18 nëntor në Shqipëri për të mbajtur një sesion planifikues dhe për të shkëmbyer me kolegë dhe partnerët këtu. Gjatë fjalës së tij të mirëseardhjes Ambasadori zviceran në Tiranë Christoph Graf, përmendi rëndësinë e përfshirjes në lidhje me qeverisjen duke iu referuar nevojës për konsensus dhe pjesëmarrje nga të gjitha institucionet dhe grupet e interesuara. Kryetarja e re e bashkisë së Shkodrës, znj. Voltana Ademi foli mbi çështjet e menaxhimit të mbetjeve në bashkinë e saj. Ajo për mendi shembuj të instrumenteve të reja që po përdoren për të menaxhuar mbetjet siç është skema ndër-bashkiake e prezantuar nga programi zviceran për decentralizim në Veri të Shqipërisë, e cila krijon lidhje

midis bashkive fqinje në trajtimin e mbetjeve. Në emër të bashkisë së Tiranës, zv. Kryetarja e Bashkisë, znj. Brunilda Paskali prezantoi përvojën se si këshillat bashkiake bashkëveprojnë me ekzekutivin në rastin e Tiranës. Rreth 19 përfaqësues nga komunat e drejtuara nga serbët në Kosovë ishin gjithashtu pjesë e vizitës. Z. Stanko Trajković, zv. Kryetar i komunës së Parteshit, thotë se njësia e tij ka një bashkëpunim shumë të mirë me programin zviceran për qeverisjen vendore DEMOS që vepron në Kosovë. Si Kosova ashtu edhe Shqipëria janë përfshirë në reformimin e strukturave të qeverisjes vendore megjithëse proçesi i decentralizimit në Kosovë ka filluar më herët. Dy sfida të përbashkëta lidhen me

qartësinë e kompetencave dhe decentralizimin e financave në nivelin vendor. Në anën tjetër, bashkëpunimi rajonal në Ballkan është nën fokusin e politikave të Zvicrës për rajonin. Ambasadat zvicerane në të dy vendet janë aktive në mbështetjen e forcimit të qeverisjes vendore dhe shpejtimit të decentralizimit.

Takim konsultativ mbi Projekt-propozimet e NJQV-ve në kuadër të Fondit Grant të dldp Programi dldp me mbështetjen e Kooperacionit Zviceran në Shqipëri ka akorduar një fond prej rreth 700,000 Euro për identifikimin, zhvillimin, zbatimin dhe monitorimin e projekteve të zgjedhura nga bashkitë e të tre qarqeve Kukës, Dibër dhe Durrës. Më 23 tetor 2015, u zhvillua në Tiranë një takim konsultues, ku 7 bashki nga këto 3 qarqe, që do të përfitojnë nga instrumenti i fondit “Grant” të dldp-së, prezantuan ecurinë e deritanishme të punës për shkrimin e projekt propozimeve, gjetjet, sfidat dhe qasjet e propozuara. Në takim morën pjesë përfaqësues të stafeve teknike të bashkive përfituese: Durrës, Shijak, Tropojë, Dibër, Mat dhe Klos. Përfaqësues nga organizatat partnere të dldp-së që po mbështesin bashkitë në shkrimin e projekt p ro p o z i m e ve, p ë r f a q ë s u e s t ë Ambasadës së Zvicrës, ekspertë të Ministrisë së Mjedisit dhe Ministrisë së Zhvillimit Urban. Projekt propozimet e prezantuara gjatë workshopit teknik nga secila bashki, janë identifikuar gjatë një procesi të

ndarë në disa faza. Fillimisht është bërë identifikimi i tyre në kuadër të Programeve të Zonave Funksionale (PZF), ku janë radhitur 5 projektet më të mira nga publiku, ekspertët dhe të zgjedhurit vendorë. Pas këtij hapi është bërë rivalidimi nga kryetarët e rinj të dalë nga zgjedhjet lokale të 21 qershorit. Më pas është zhvilluar një vlerësim i para-fizibilitetit dhe janë hartuar skenarët e bazuar në projekt ide, të cilët po zhvillohen më tej në projekt propozime të plota në sajë të asistencës teknike që po ofron dldp . Ekspertët e njësive vendore të mbështetur nga ofruesit e shërbimeve

përkatës prezantuan përqasjen e zgjedhur, skenarët teknikë dhe financiarë të kombinuar me elementë të përfshirjes sociale, identifikimin e rreziqeve që mund të mbart projekti gjatë zbatimit dhe mënyrën e tejkalimit të tyre, pa lënë mënjanë edhe nevojën e asistencës teknike për vijimësinë e zbatimit. Sugjerime të vlefshme u dhanë edhe nga ekspertët e ministrive duke shërbyer për përmirësimin teknik të projekt propozimeve në mënyrë, që projektet të zbatohen me ritme më të shpejta. Zbatimi i këtyre projekteve do të fillojë të realizohet gjatë vitit 2016.

Arritjet kryesore të DLDP përgjatë vitit 2015 Menaxhimi i mbetjeve 1. Gjatë vitit 2015 dldp-ja ka arritur të përmirësojë dhënien e shërbimeve dhe të rrisë kënaqjen e qytetarëve për shërbimin e mbetjeve në njësitë e mbështetura kryesisht për shkak të optimizimit të shërbimit në bashkitë e Shkodrës dhe Lezhës. Disa prej arritjeve më të rëndësishme janë: Mbledhja e taksave në 10 njësi është rritur mesatarisht me 2%. Modeli i përmirësimit të menaxhimit të mbetjeve do të zbatohet në 4 bashki të reja. Janë përgatitur dy plane të integruar mbetjesh përmes Programeve të Zonave Funksionale në njësitë e vjetra partnere (Lezhë dhe Malësi e Madhe); 2. Produktet kyç të dldp-së si paketat e mbështetjes, kurrikula, standardet, etj, zotërohen nga aktorë vendorë dhe aftësia e tyre institucionale për menaxhim njohurish dhe shpërndarje në nivel vendor është përmirësuar. Si dëshmi të këtyre përmirësimeve shërben: Planifikimi i menaxhimit të mbetjeve brenda programit të Universitetit Polis; paketat teknike të dldp-së janë përdorur në shkallë kombëtare jashtë zonës së dldp-së po ashtu edhe ndërkombëtarisht, si për shembull modeli i kostove dhe tarifave është përdorur në Kosovë dhe Peru. Dldp-ja ia ka dalë të validojë dhe ankorojë 3 praktika të mira në menaxhim mbetjesh (skema ndër-njësi në MM, skema kompostimi në nivel komunitar; modele riciklimi mbështetur në praktika). U mbajt një konferencë kombëtare në menaxhimin e mbetjeve në bashkëpunim me Delegacionin e KB dhe Ministrisë së Mjedisit që i shërbeu ndarjes së përvojave, pikëpamjeve dhe produkteve të dldp-së dhe aktorëve të tjerë në sektor.

Menaxhimi i Financave Publike 1. Dldp-ja ka vazhduar gjatë vitit 2015 të kontribuojë drejt një menaxhimi më të fortë financiar të njësive duke mbështetur aksesin ndaj burimeve të tjera të financimit, gjenerimit të të ardhurave dhe lobimin për decentralizim të mëtejshëm financiar në linjë me planet e reja qeveritare. Në nivel vendor dhe kombëtar, arritjet për t’u nënvizuar janë: 16 njësi të vjetra dhe 15 të reja zbatuan paketën e pilotuar Instrumentin e Planifikimit Financiar (IPF) si udhëzim I ri. Mjetet dhe kurrikula e dldp-së në Planet e Zhvillimit Strategjik dhe në Planet Buxhetore Afat-mesëm e MFP janë shpërndarë në nivel kombëtar në njësitë jashtë fushës së dldp. 2 praktika të mira në MFP (IPF- vlerësim i buxhetit, analizë PEFA) janë zhvilluar dhe përçuar pjesërisht. Një Konferencë Kombëtare mbi Formulën e Grantit në bashkëpunim me MF dhe PLGP shërbeu për të prezantuar pozitën e dldp-së kundrejt MFP në nivel vendor, si dhe për të ndarë përvojën me analizën PEFA në nivel vendor. 2. Produktet kyç të dldp-së zotërohen nga aktorë vendorë dhe kapaciteti i tyre institucional për menaxhim të njohurive dhe shpërndarje në nivel vendor është përmirësuar: ka dëshmi për të paktën 2 produkte që janë brenda planeve të biznesit/vjetore të institucioneve të identifikuara, si Instrumenti Planifikimit Financiar (IPF) brenda paketës së mbështetjes STAR dhe kurrikula Menaxhim i Financave Publike (MFP) me programin vjetor të ASPA-s për trajnimin e punonjësve publikë.

Aksesim Fondesh Qasja e dldp-së në 2015 ishte të krijohet një skemë grant bazuar në performancë me qëllim që NjQV-të e reja të mund të përfitojnë nga grantet tradicionale (skemë e validuar në dldp 2) bashkë me elementet e performancës. Projekti mbështeti NjQV-të e përzgjedhura me grante sipas buxhetit për të forcuar reagueshmërinë e tyre dhe nga kjo dhënien e shërbimit në katër zonat e përzgjedhura të dldp-së (menaxhim i financave publike, menaxhim i mbetjeve, qeverisje elektronike, akses ndaj fondeve/ndër-NjQV). Këto grante do të disbursohen sipas buxhetit me kushtin e vetëm që të financohen vetëm veprimtaritë e përmendura sipas planit strategjik të zhvillimit. Arritjet kryesore të linjës së aksesit të fondeve janë: Të paktën 7 projekte të fondit grant janë zhvilluar plotësisht me mbështetjen e dldp-së. U zhvillua Metodologjia mbi Programin e Zonës Funksionale (PZF) dhe u zbatua PZF si instrument për të përmirësuar zhvillimin ekonomik, për të përmirësuar dhënien e shërbimeve publike dhe strukturimin organizativ në 7 zona funksionale. U identifikuan paketat e projekteve për 6 zona në 3 qarqet e reja dhe 2 zona në qarqet e vjetra. Programi i Zonës Funksionale u zhvillua më tej në Strategjinë Territoriale dhe u lidh me buxhetin vjetor. Projektet e identifikuara do të trajtohen në buxhetet e reja. Një veprimtari sektoriale kombëtare është organizuar lidhur me paketat kryesore të dldp-së, si: një panair i projekteve të identifikuara përmes PZF në bashkëpunim me MSHÇV, MIAP, MZHU (dhe organizata të tjera) shërbeu për të ndarë metodologjinë e Programit të Zonave Funksionale si dhe paketat e projekteve të identifikuar. 2. Dldp dha rreth 700,000 Euro për të mbështetur skemën tradicionale të fondit grant: 100,000 për njësi. Njësitë pranuan të bashkëfinancojnë të paktën 20 % buxhetit të projektit/eve.

Titulli i Projektit

Programi për Decentralizim dhe Zhvillim Lokal (dldp) në Veri të Shqipërisë Financues: Qeveria e Zvicrës përmes SDC Zyra e Koperacionit Zviceran

Partnerët në nivel lokal: Bashkitë dhe Komunat në Shkodër, Lezhë, Dibër, Kukës, Durrës

Kohështrirja (Faza III) 01.01.2014 -31.12.2017

Partnerët në nivel kombëtar: Ministria e Shtetit dhe Çështjeve lokale, Ministria e Financës, Ministria e Shtetit për Inovacion dhe Administratën Publike, Ministria e Mjedisit, Ministria e Integrimit Europian, Ministria e Turizimit dhe Zhvillimit Urban, Ministria e Transportit dhe Infrastrukturës dhe Agjenci të tjera kombëtare

Vendi: Shqipëri Zona e ndërhyrjes: • Veriu i Shqipërisë (lokale) • Niveli kombëtar Personeli: Manaxher programi (Valbona Karakaçi) dhe 11 anëtarë stafi

Programe/organizata të tjera partnere: KE, USAID/PLGP, UNDP/STAR

S Z1N

SISTEMI I ntegruar I ZYRËS ME 1 NDALESË

Adresa: Rr. "Ibrahim Rugova", Ndërtesa e PLUS-it, Kati i 2-të/ Nr. 3. 1001 | Tirana | Shqipëri Tel fiks +355 (42) 269225 Rr. Oso Kuka, Nr. 11 4001 | Shkodër | Shqipëri Tel fiks +355 (222) 50 247 Websites: dldp.al km.dldp.al youtube.com/dldpalbania facebook.com/dldp.al twitter.com/dldpalbania

fap functional area programme

Qeverisja elektronike dhe Komunkimi Instrumenti i Zyrave me Një Ndalesë (Z1N) është një mjet kryesor për realizimin e procesit të decentralizimit dhe mbështetet fort në dy strategji ndërsektoriale të miratuara nga qeveria, përkatësisht “Axhenda Dixhitale Europiane e Shqipërisë” dhe “Reforma e Administratës Publike”. Objektivat primarë të qeverisë shqiptare për zbatimin e reformave janë zvogëlimi i korrupsionit, nxitja e një kulture të përqendruar tek qytetari për shërbimet publike, dhe zvogëlimi i kohës dhe kostos së dhënies së shërbimit si për qytetarët ashtu edhe për qeverinë. Meqë dldp ka punuar me modelin e Z1N për një periudhë të gjatë, ai shihet nga qeveria e vendit si një partner i rëndësishëm që mund të ndihmojë qeveritë vendore në fuqizimin e dispozitës së tyre për shërbimin publik. Pas pilotimeve të suksesshme në Lezhë dhe Kallmet, modeli po konsolidohet në Lezhë, duke shtuar një njësi të re administrative (Shëngjin). Procesi i konsolidimit përfshin integrimin e Z1N të vjetër, në përputhje me funksionimin e ri të NjQV-ve. Aktualisht, modeli po zbatohet në bashkinë e Shkodrës dhe njësitë administrative të Velipojës dhe Dajç, Bregu i Bunës dhe do të përfundohet me Vaun e Dejës dhe Bushatin. Përveç kësaj, 2 NjQV të tjera (Klosi dhe Mati) do të mbështeten nga dldp përmes skemës së fondit grant me projektet e Z1N të integruar. Arritjet kryesore në qeverisjen elektronike dhe linjën tematike të komunikimit janë: Përmirësimi i sasisë dhe cilësisë së dhënies së informacionit. Përmirësimi i perceptimit të qytetarëve në aksesimin dhe dhënien e shërbimit, krahasuar me verën e 2014. Modeli i Z1N të integruar i zhvilluar dhe pilotuar, si dhe krijuar 2 zyra të Integruara me një Ndalesë me akses të përmirësuar në informacionin e bashkisë. Përvojat e dldp në Z1N të integruar janë përfshirë në diskutimet e Grupit Sektorial të Punës dhe qëndrimet e donatorëve kundrejt qeverisë. Një përvojë e tillë është pranuar gjerësisht nga parti të ndryshme politike. Janë 67 shërbime të dixhitalizuara në Z1N të integruar Lezhë dhe 26 në Z1N të integruar Shkodër. 1 praktikë e mirë në Z1N të integruara është zhvilluar dhe është pjesë e strategjive kombëtare.

Influenca e Politikave dhe Menaxhimi i Njohurive 1. Strategjia e Decentralizimit i dha shtysë të fortë decentralizimit, duke synuar që nivelit vendor t'i jepen më shumë funksione. Edhe strategji të tjera, si strategjia e reformës së administratës publike, axhenda dixhitale, strategjia mbi menaxhimin e financave publike, po japin ndikim të madh në nivel vendor. Korniza sektoriale po i nënshtrohet rishikimit dhe kjo ka pasur ndikimin e vet në qasjen e dldp-së, brenda paketave kryesore të mbështetjes që kanë një orientim të fortë sektorial. Dldp dhe partnerët e tij kryesorë kontribuan për një politikë dhe kornizë ligjore kombëtare më ndikuese duke ndihmuar me përvoja sistemore dhe të strukturuara. 2. Dldp-ja ka mbështetur institucionet në dhënien e mjeteve dhe kurrikulave në shkallë kombëtare në bashkëpunim me aktorët e kërkimit (akademia, institucionet e pavarura). Në këtë drejtim, mund të listojmë disa nga këto arritje: Janë pranuar 5 kurrikula nga ASPA dhe ministritë e linjës (MF, ME, MIAP/AKSHI, MSHÇV) dhe janë integruar në planet e tyre. Një studim mbi rastet e Menaxhimit të Njohurive (MN) u zhvillua dhe u shpërnda përmes procesit të Strategjisë së Decentralizimit. Dldp-ja ka mbledhur të dhëna në lidhje me “produktet e mundshme për edukim të vazhdueshëm të ekspertëve vendorë” dhe ka botuar me një katalog të produkteve të tilla në bashkëpunim me ASPA dhe me mbështetjen e MSHÇV dhe MIAP. Katalogu i referohet 105 produkteve nga 13 programe. 3. Dldp-ja ka punuar fort të validojë dhe ankorojë standardet e qeverisjes vendore në agjencitë përkatëse.