Nieuwkomers docAtlas dec. 2013

BelgiĂŤ - Belgique P.B. 2140 Borgerhout 1 8/6376

nieuwkomers nr. 5 | november - december 2013 | jaargang 13

Aanwinstenlijst Provinciaal Documentatiecentrum Atlas

Tijdschrijft verschijnt tweemaandelijks behalve in juli-augustus Carnotstraat 110 - 2060 Antwerpen | afgiftekantoor 2140 Borgerhout 1 erkenningsnummer P708641 V.U.: Isabelle Vandenbergen, Carnotstraat 110 - 2060 Antwerpen

Provinciaal Documentatiecentrum Atlas vzw is een documentatie- en leermiddelencentrum, gespecialiseerd in interculturaliteit, Nederlands voor anderstaligen, intercultureel onderwijs en mondiale vorming.

Het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas ... ... biedt een kwalitatieve collectie van zo’n 20000 publicaties ... adviseert je bij het gebruik van didactisch materiaal ... organiseert vormingen aan (aspirant-)leerkrachten en vormingswerkers

Provinciaal Documentatiecentrum Atlas vzw Carnotstraat 110 2060 Antwerpen T 03 338 71 60 info@docatlas.be www.docatlas.be www.facebook.com/docAtlas Openingsuren Dinsdag 9.00 – 19.00 u. (tijdens schoolvakanties tot 17.00u.)

Woensdag 9.00 – 17.00 u.

Donderdag 9.00 – 17.00 u.

Vrijdag 9.00 – 13.00 u.

Maandag, zaterdag en zondag: gesloten Voor sluitingsperiodes tijdens de schoolvakanties raadpleegt u best onze website.

Provinciaal Documentatiecentrum Atlas vzw - afdeling Turnhout Patersstraat 62 2300 Turnhout T 014 72 40 20 turnhout@docatlas.be www.docatlas.be www.facebook.com/docAtlas Nieuwe openingsuren Maandag op afspraak Dinsdag 9.00 – 17.00 u.

Woensdag 9.00 – 17.00 u.

Vrijdag 9.30 – 17.30 u.

Donderdag, zaterdag en zondag: gesloten Voor sluitingsperiodes tijdens de schoolvakanties raadpleegt u best onze website.

Je betaalt jaarlijks een inschrijvingsgeld van 5 euro.

Ontlenen kan voor een periode van vier weken.

Wie gericht advies wenst, maakt best op voorhand een afspraak.

NIEUWKOMERS WORDT NIEUWSBRIEF!

Dit is het laatste nummer van de Nieuwkomers op papier.

Ook docAtlas moet de komende jaren de uitgaven wat beperken. Geen gedrukt tijdschrift meer, maar als alternatief willen we jullie een tweemaandelijkse, digitale nieuwsbrief bezorgen. Met uiteraard nog een volledige aanwinstenlijst als bijlage.

Tegelijk met dit nummer verschijnt ook de eerste aflevering van onze digitale nieuwsbrief.

Vanaf 2014 zal er enkel een digitale nieuwsbrief zijn. We doen ons best om er iets moois van te maken en kijken uit naar de reacties op de vernieuwing.

Kreeg je de nieuwkomers via e-mail toegestuurd?

Dan krijg je automatisch de nieuwsbrief.

Ben je geabonneerd op de papieren versie van het tijdschrift?

Dan kun je inschrijven op de nieuwsbrief via onze website www.docatlas.be

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

3

Open aanbod Vormingen over leermiddelen en materialen Het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas biedt u de mogelijkheid individueel voor verschillende modules afzonderlijk in te schrijven.

Geeft u voor het eerst les aan anderstalige nieuwkomers? Bent u als zorgleerkracht op zoek naar meer aangepaste NT2-materialen? Hebt u belangstelling voor taalspelletjes? Of wilt u gewoon graag kennismaken met een aantal leermiddelen die de taalvaardigheid van taalzwakke of anderstalige leerlingen bevorderen? Dan helpen deze modules u op weg: • ‘Leermiddelen onderwijs Nederlands als tweede taal voor het basisonderwijs’ op woensdag 5 februari 2014 van 13.30 tot 16.30 uur.

• ‘Leermiddelen onderwijs Nederlands als tweede taal voor OKAN leerlingen in het secundair onderwijs’ op woensdag 19 februari 2014 van 13.30 tot 16.30 uur.

De vormingen gaan door vanaf 8 deelnemers. Het maximum aantal personen is beperkt tot 15.

Duur:

3 uur

Prijs:

15 euro per persoon, studenten: 7 euro

Plaats: Provinciaal Documentatiecentrum Atlas (vormingslokaal Kasjmier) Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen Meer info en inschrijving: Marie-Claude Gevaert e-mail: vormingen@docatlas.be T 03 338 71 67

4

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

• ‘Leermiddelen onderwijs Nederlands als tweede taal in het secundair onderwijs met aandacht voor taalgericht lesgeven en differentiatie’ op woensdag 12 maart 2014 van 13.30 tot 16.30 uur.

Bent u als OKAN leerkracht op zoek naar materialen die u helpen om de ontwikkelingsdoelen rond sociale vaardigheden, burgerzin en interculturaliteit te bereiken? Wenst u materialen in te zetten rond sociale of interculturele vaardigheden? Deze module helpt u verder: • ‘Leermiddelen sociale vaardigheden, burgerzin en interculturaliteit voor OKAN leerlingen in het secundair onderwijs’ op woensdag 26 maart 2014 van 13.30 tot 16.30 uur.

kerstvakantie

DocAtlas Antwerpen zal gesloten zijn van maandag 23 december tot en met donderdag 2 januari. Op vrijdag 3 januari is docAtlas Antwerpen open van 9.0013.00u.

Inhoud 1. Les- en vormingsmateriaal 1.1.

1.1.1.

1.1.2.

1.1.3.

Nederlands voor anderstaligen / taalvaardigheidsonderwijs ......................... 6 Basis- en secundair onderwijs ...................................................................... 6 Volwassenenonderwijs .................................................................................. 8 Hulpmiddelen bij het taalonderwijs ................................................................ 9

1.2.

Intercultureel onderwijs ................................................................................ 11

1.3.

Opvoeding en ouderbetrokkenheid .............................................................. 18

OPGELET!

1.4.

Ander didactisch materiaal .......................................................................... 19

DocAtlas Turnhout sluit uitzonderlijk een week langer zijn deuren: van vrijdag 13 december tot en met donderdag 2 januari. Op vrijdag 3 januari is docAtlas Turnhout open van 9.30-17.30u.

1.5.

Mondiale vorming (Kleur Bekennen) ........................................................... 19

2. Achtergrondliteratuur over onderwijs en didactiek 2.1.

2.2.

2.3.

Algemeen .................................................................................................... 22 Regulier onderwijs ....................................................................................... 23 Volwassenenonderwijs ................................................................................ 25

3. Achtergrondliteratuur over interculturaliteit 3.1.

3.2.

3.3.

3.4.

3.5.

3.6.

3.7.

3.8.

3.9.

3.10.

3.11.

3.12.

3.13.

3.14.

3.15.

Algemeen .................................................................................................... 26 Cultuur ........................................................................................................ 26 Migratie ....................................................................................................... 27 Jeugd .......................................................................................................... 27 Hulpverlening .............................................................................................. 29 Vrouwen ...................................................................................................... 30 Religie ......................................................................................................... 30 Gezondheidszorg ........................................................................................ 31 Racisme, discriminatie en beeldvorming .................................................... 32 Beleid ........................................................................................................... 32 Recht ........................................................................................................... 32 Arbeid en tewerkstelling .............................................................................. 32 Vluchtelingen en asielzoekers ..................................................................... 33 Statistieken .................................................................................................. 33 Jaarverslagen .............................................................................................. 33

Alfabetische index van de titels in deze uitgave ................................................ 35

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

5

1. LES- EN VORMINGSMATERIAAL

1.1. Nederlands voor anderstaligen / taalvaardigheidsonderwijs 1.1.1. Basis- en secundair onderwijs De wereld in mijn handen : beeldige hand- en vingerversjes / Dieltiens, Kristien; Praagman, Milja. - Wielsbeke: De Eenhoorn, 2013. - 103 p. - ISBN: 978-905838-894-0: 19,95 EUR Doelgroep: 0-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.3 were *****

Dit boek bevat oude en nieuwe vinger- en handversjes die volwassenen met kinderen thuis, in de kinderopvang, bij onthaalouders en op school samen kunnen doen. De versjes stimuleren de taalontwikkeling en de fijne motoriek. Er zijn versjes voor één of meerdere kinderen, vinger- en handspelletjes voor een kindje op schoot, spelletjes tijdens de verzorging van de baby, ... Op de bijhorende dvd tonen ouders en grootouders hoe de spelletjes worden uitgevoerd.

/////

Schrijfbeestje 1 : oefent en differentieert voorbereidend schrijven / Cleve, Dorien.

- Brugge: Die Keure, 2013. - ISBN: 978-90486-1729-6 Doelgroep: 3-6 jaar URL: http://www.imm.diekeure.be Vindplaats Antwerpen: or 4.1.5 schr *****

Dit spel focust op de fijne motoriek van kinderen en bereidt hen voor op het leren schrijven in het eerste leerjaar. De kinderen helpen de schrijfmonsters bij de voorbereiding van een groot feest. Ze versieren de schrijfmonsters en hun planeten met kleine vormen en voorbereidende schrijfpatronen.

Geschikt voor 4 tot 7 jaar, 2-4 spelers, duurt 15 min. Met 4 niveaus, op te bouwen in de loop van het schooljaar.

/////

Taal met Moffel en Piertje / Schooltv. - Hilversum: Teleac/NOT, 2013. - (Koekeloere): 34,50 euro Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.5 taal *****

Koekeloere is een Schooltv-programma voor kleuters. De hoofdpersonen Moffel, Piertje en Arie beleven veel avonturen. Taal met Moffel en Piertje is een schooltv-project dat zich richt op beginnende geletterdheid in groep 1,2 en 3 van het basisonderwijs (2de, 3de kleuterklas en 1ste leerjaar).

In vier avonturen wordt ingegaan op het ontwikkelen van taal- en woordbegrip en beginnend lezen. De dvd bevat de 4 afleveringen en een handleiding, lesbrieven, werkbladen en liedjes uit de afleveringen.

/////

6

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen : rups Roos en rups Rudi / Buggenhout, Els; Van Loo, Els. - Berchem: De Boeck, 2011. - twee handpoppen. ISBN: 978-90-455-3517-3: 27,50 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.5 vang *****

“Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen” is een methode voor de schrijfmotorische ontwikkeling in de hele kleuterschool. De poppen rups Roos en rups Rudi kunnen het lesmateriaal visueel ondersteunen en de situaties in het boek naspelen, zodat kleuters de verhaaltjes steeds aandachtig kunnen volgen.

/////

Peuterstappen : ...want jij kunt het beste bepalen wat jouw groep peuters nodig heeft! Een praktisch boek voor pedagogische medewerkers / Goudswaard, Marléone; Vergunst-Duijnhouwer, Vera. - Rotterdam: CED-groep, 2013. - 128 p. - ISBN: 978-90-5676-000-7: 22,50 EUR Vindplaats Antwerpen: or 4.1.7 peut *****

‘Peuterstappen’ laat zien hoe je kinderen doelgericht stappen laat nemen in hun ontwikkeling. Het boek biedt handvatten voor opbrengstgericht werken in de groep.

De term opbrengstgericht werken wordt in de Nederlandse onderwijswereld vaak gebruikt en betekent dat het resultaat van alle inspanningen om kinderen verder te helpen in hun ontwikkeling wordt bekeken en geëvalueerd. Het boek laat veel voorbeelden zien en bevat verschillende soorten oefeningen. Het is geen methode of programma, maar een manier van denken en werken die op verschillende manieren kan ingezet worden naargelang de visie en werkwijze van de locatie.

/////

Leesknuffel : voorleesreeks voor kleuters! / [s.n.]. - Averbode: Altiora, 2013.

- didactische suggesties (23 p.), cd, leesboek ‘Ik ben toch zo boos!’, leesboek ‘De kerstman heeft de hik hik hik’. - (Leesknuffel). - ISBN: 978-90-317-3723-9. - ISBN: 978-90-317-3725-3 Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.1.8 lees *****

Leesknuffel is een voorleesreeks voor de 2e en 3e kleuterklas. Bij de boeken hoort een luister-cd met alle ingesproken verhalen, zodat kleuters de boeken ook zelf kunnen “lezen”. Voor leerkrachten is er een handig boekje met pedagogische suggesties.

/////

Seizoenen / Blexbolex. - Hasselt: Clavis, 2011. - 208 p. - ISBN: 978-90-448-1290-9: 19,95 EUR Doelgroep: 5-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.11 seiz *****

Bij elk seizoen worden verschillende associaties gemaakt: van zwaluw, zaadje, scheut tot ijsje, ijscoman en zonnesteek.

Eenvoudige zaken, maar ook meer complexe, als allergie of somberheid. Het zijn niet enkel losse associaties: er kunnen

verbanden getrokken worden doorheen het boek, doorheen de seizoenen. Het boek bestaat uit telkens een woord en een afbeelding.

/////

Beste boekenjuf/meester 2013 / [s.n.].

- Brussel: Agentschap voor Onderwijscommunicatie, CANON Cultuurcel, 2012. - 48 p.

URL: http://www.boekenjuf.be Vindplaats Antwerpen: or 4.2.2 best *****

De prijs voor de Beste Boekenjuf of -meester wil nadrukkelijke aandacht en waardering schenken aan de concrete, dagelijkse inzet van leerkrachten voor leesbevordering en het werken met kinderboeken in de klas. In deze publicatie komen laureaten, genomineerden en mensen uit het vak aan het woord. Het middenkatern bevat leeskaarten met handleiding.

/////

Boeken maken in de klas / Dijkstra, Margriet; Pompert, Bea. - Assen: Van Gorcum, 2001. - 152 p. - ISBN: 90-232-3650-5: 15 EUR Doelgroep: 7-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.2 boek *****

Dit boek kadert in een reeks ‘Ontwikkelingsgericht Onderwijs’. Het bevat voorbeelden van ontwikkelingsgerichte activiteiten voor de lagere school (onder-, midden- en bovenbouw) en gaat volledig over het samen maken van een boek. In een eerste deel wordt ingezoomd op het schrijfproces, in een tweede deel op de vormgeving en het maken van illustraties en in het laatste deel komen een aantal concrete boeken aan bod.

/////

Horen, zien en schrijven : NT2-startprogramma voor kinderen die in het Nederlands niet aanspreekbaar zijn / Mulder-de Vree, Edith. - Rotterdam: Bazalt, 2013.

- veelv. gepag.: 498 EUR (complete set) Doelgroep: 6 -12 jaar URL: http://www.hco.nl/?id=959 Vindplaats Antwerpen: or 4.2.4 hore *****

Horen, Zien en Schrijven is een NT2-startprogramma voor kinderen die in het Nederlands niet aanspreekbaar zijn. Leerlingen tussen 6 en 12 jaar kunnen grotendeels zelfstandig met het oefenmateriaal aan de slag. De grootste veranderingen van deze herziene uitgave op een rijtje. Verouderde woorden zijn vervangen door nieuwe termen. Er is een startttoets voor neveninstromers opgenomen, waarmee het aanvangsniveau van een leerling bepaald kan worden. Er is een Startboekje ontwikkeld, om leerlingen vertrouwd te maken met de werkvormen. Hierna kunnen ze zelfstandiger werken in de werkboekjes. Om de uitspraak te oefenen, is er het boekje Zeg maar na! met bijbehorende cd. Ook zijn er (vanaf niveau 2) luisterwerkbladen gemaakt bij ieder werkboekje.

De nieuwe leerkracht-cd-rom bevat veel aanvullend materiaal, zoals toetsbladen, quizzen, kwartetten, certificaten, een voorbeeld-jaarrooster en alle praatplaten

digitaal. Scholen kunnen ervoor kiezen het volledige programma webbased aan te kopen waarmee de kinderen via internet kunnen oefenen.

/////

Mol en beer in letterpretland / Walleghem, Heidi; Roothooft, Daniëlle. - Brugge: Die Keure, 2013. - ISBN: 978-90-4860893-5 Doelgroep: 6 -8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.6 mole *****

Na 4 weken leesonderricht kan met dit spel gestart worden, met de letter- en woordkaarten van reeks 1. Naarmate de kinderen meer letters leren lezen kan reeks 1 aangevuld worden met reeks 2, 3, enz. tot 7. Als het spel vaak gespeeld wordt kunnen de uitbreidingswoordkaarten van pas komen! Dit gezelschapsspel kan bij het inoefenen van het lezen zowel thuis als in de klas gespeeld worden. Daarom zit het materiaal 2 x in de doos, zodat 2 groepjes tegelijkertijd het spel kunnen spelen.

/////

Mol en beer kwartetspel 1, 2 en 3 / [s.n.].

- Brugge: Die Keure, 2013. - 32 kwartetkaarten, 1 kaart met spelinstructies, 3 beloningskaarten Doelgroep: 6 -8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.6 mole *****

Kwartetspel dat aansluit bij de methode Mol en beer. Als er vier kaartjes verzameld zijn kan er met deze kaartjes een verhaaltje gemaakt worden.

/////

Articulatie: een beknopt theoretisch en praktisch overzicht voor de logopedische behandeling van kinderen met problemen in de spraakverstaanbaarheid / Dijkstra-Buitendijk , Willy; van den EngelHoek, Lenie. - [S.l.]: logopediemateriaal.nl, 2013. - 151 p. - ISBN: 978-94-6190-043-2 Doelgroep: 3-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 arti *****

Jonge kinderen leren verstaanbaar spreken in hun vroege ontwikkeling. Kinderen met problemen in deze ontwikkeling kunnen met behulp van logopedische begeleiding geholpen worden. Doel van dit boek met dvd is om een overzicht te geven van ideeën over articulatie, fonologie en logopedische therapie (deel 1). In deel 2 zijn ideeën voor speelse werkvormen bij elkaar gezet. Op de dvd zijn filmpjes te vinden die zowel als ondersteuning van de theorie als van de verschillende werkvormen gezien kunnen worden. Daarnaast staan verschillende oefenbladen op de dvd.

/////

Leeshulpje / Peper, Alfred.

Doelgroep: 7-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 4.2.9 lees *****

Het leeshulpje is een handig hulpmiddel voor iedereen die moeite heeft met lezen.

Alleen de leeslijn die gelezen moet worden wordt uitgefilterd en overbodige context valt weg. De concentratie vergroot.

/////

VLOT : Volgsysteem Lager Onderwijs: Taalvaardigheid / Colpin, Marleen ; et al.

- Deurne: Wolters Plantyn, 1999.

Doelgroep: 7-12 jaar URL: http://goo.gl/QbPnSF Vindplaats Antwerpen: url *****

VLOT is een geheel van toetsen dat toelaat de taalvaardigheid van leerlingen van het tweede tot en met het zesde leerjaar op de voet te volgen. Met de toetsen kan nagegaan worden of de leerlingen voldoende spreekvaardig, luistervaardig, leesvaardig en schrijfvaardig worden, zodat ze op het eind van de rit de eindtermen zullen bereiken. VLOT bevat ook richtlijnen voor wat er moet gebeuren bij tegenvallende toetsresultaten. De toetsen en de leidraad zijn volledig downloadbaar op de website van CTnO.

/////

Buitengewoon Talig : talensensibilisering voor het BUSO type 1 / Jonkheere, Sofie; Civetta, Patrizia. - Brussel: Foyer, 2013. - veelv. gepag.

Doelgroep: 12 -18 jaar URL: http://www.foyer.be/BuitengewoonTalig Vindplaats Antwerpen: or 4.3.2 buit *****

Buitengewoon Talig biedt leerkrachten in het Buitengewoon Secundair Onderwijs inspiratie en kant-en-klaar lesmateriaal om op een positieve manier om te gaan met taaldiversiteit in de klas. Op een speelse manier met talen in contact komen, laat toe basiscompetenties te ontwikkelen op zowel taalkundig als intercultureel niveau. Talensensibilisering is zowel voor taalhomogene als taalheterogene groepen verrijkend. In multiculturele klassen kan de aandacht voor elkaars taal bovendien een sterk bindmiddel zijn. Het pakket Buitengewoon Talig bevat achttien integrale lesfiches en vijf losse activiteiten. Bij de ontwikkeling ervan werden de doelstellingen van talensensibilisering gecombineerd met de ontwikkelingsdoelen van het BuSO en dit voor de verschillende opleidingen binnen type 1: grootkeukenmedewerker, bakkersgast, winkelhulp, logistiek assistent,... De losse activiteiten zijn geordend binnen drie thema’s: emoties, lichaamsversieringen en restaurant. Het materiaal laat leerlingen inductief, vanuit de praktijk, en zelfontdekkend werken, zowel individueel, als in duo’s en in groep en via allerlei verschillende werkvormen. De leerlingen komen op alle niveaus en binnen verschillende thema’s met diversiteit in contact. De materialen zijn gratis downloadbaar. Een paswoord kan aangevraagd worden op info.wgi@foyer. be met vermelding van naam, emailadres en de naam van de school.

/////

De leesrace : handleiding voor leerkrachten schooljaar 2012-2013 / Kuypers, Tine. - Antwerpen: Stichting Lezen, 2013. - 68 p.

Doelgroep: 11-14 jaar URL: http://www.deleesrace.be Vindplaats Antwerpen: or 4.3.2 lees *****

De Leesrace is een leesbevorderingsproject voor leerlingen van de 1ste graad A-stroom. Het project wil het leesplezier bij deze doelgroep aanwakkeren en hen kennis laten maken met het ruime boekenaanbod. Deze handleiding legt de opzet van dit project uit en bevat een heleboel inspirerende opdrachten, variërend in tijdsduur, moeilijkheidsgraad en inhoud.

/////

DISK: werkboek DISK-taken / [s.n.]. Amsterdam: BOOM, 2013. - 104 p. - ISBN: 978-94-6105-854-6: 56.32 EUR (5ex.)

Doelgroep: 13-18 jaar URL: http://www.diskmethode.nl Vindplaats Antwerpen: or 4.3.4 DISK *****

DISK is een digitale methode Nederlands voor anderstalige jongeren in de internationale schakelklas (ISK / Nederland) of onthaalklas anderstalige nieuwkomers (OKAN / Vlaanderen). DISK is een thematisch cursorische leermethode opgebouwd uit 20 thema’s, volgens de makers communicatief en taakgericht. Ieder thema kan op drie niveaus worden doorlopen.

De leerlingen werken binnen thema’s en in leerlijnen voor alle vaardigheden op verschillende manieren aan de vergroting van hun taalvaardigheid. Een groot aantal activiteiten doen de leerlingen in de klas, met elkaar en de leerkracht, bv. spreektaken. Een ander deel doen zij zelfstandig.

Zij werken dan vooral achter de computer, dat kan zijn op school of thuis. Het Werkboek DISK taken bevat alle taken die in DISK worden aangeboden, met de daarbij horende werkbladen. Het werken met het Werkboek DISK taken is optioneel: alle taken staan ook online. Scholen kunnen een licentie en een docentenaccount voor DISK aanvragen bij een bestelling vanaf tien leerlingaccounts per jaar.

/////

Het Oranje Kruis Jeugd werkboekje 10+ / van Ooijen, Marijke; Faessen, Sheila. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff, 2013. - 56 p. - ISBN: 978-90-06-92178-6: 5,19 EUR Doelgroep: 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.9 oran *****

Dit werkboekje hoort bij het Oranje Kruis Jeugdboekje. Daarmee kunnen kinderen van 8 tot 12 jaar EHBO leren. Met afwisselende vragen, leuke opdrachten en uitdagende puzzels oefenen kinderen de lesstof. Thuis, in de klas, bij scouting of sportvereniging. Voor kinderen in de leeftijd van 8 tot 10 jaar is er een apart werkboekje beschikbaar.

/////

Het Oranje Kruis Jeugd werkboekje 8-10 / van Ooijen, Marijke; Faessen, Sheila. Amersfoort: ThiemeMeulenhoff, 2013. - 56 p. - ISBN: 978-90-06-92177-9: 5,19 EUR Doelgroep: 9-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.9 oran *****

Dit werkboekje hoort bij het Oranje Kruis Jeugdboekje. Daarmee kunnen kinderen van 8 tot 12 jaar EHBO leren. Met afwisselende vragen, leuke opdrachten en

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

7

uitdagende puzzels oefenen kinderen de lesstof. Thuis, in de klas, bij scouting of sportvereniging. Voor kinderen ouder dan 10 jaar is er een apart werkboekje beschikbaar.

/////

Het Oranje Kruis Jeugdboekje : de officiële handleiding voor eerste hulp door jeugd / van Ooijen, Marijke; Faessen, Sheila. - Amersfoort: ThiemeMeulenhoff, 2013. - 93 p. - ISBN: 978-90-06-92176-2: 13,16 EUR Doelgroep: 9-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.9 oran *****

Met het Oranje Kruis Jeugdboekje leren kinderen van 8 tot 12 jaar EHBO. Thuis, in de klas, bij scouting of sportvereniging. Het boekje bevat alle officiële lesstof voor het diploma Jeugd Eerste Hulp van Het Oranje Kruis. De lesstof is overzichtelijk ingedeeld en verduidelijkt met veel tekeningen. Het boekje geeft antwoord op vragen als ‘wat moet je doen bij een bloedneus?’ en ‘plak je juist wel of niet een pleister op een schaafwond?’. Het eerste hoofdstuk gaat over de vijf belangrijke punten bij een ongeluk, daarna komen o.a. aan bod: kneuzingen, stoornissen in bewustzijn en ademhaling, onderkoeling. Bij Het Oranje Kruis Jeugdboekje zijn werkboekjes beschikbaar: een variant voor kinderen in de leeftijd 8-10 en een variant voor kinderen 10+. Met afwisselende vragen, leuke opdrachten en uitdagende puzzels oefenen kinderen de lesstof. Ook beschikbaar op daisy-rom.

/////

Werken aan vaktaal bij de exacte vakken / van Dijk, Gerald; Scharten, Roos; Hajer, Maaike; de Vos, Bert. - [S.l.]: SLO, 2013. 31 p.: 7,45 EUR Doelgroep: 13-18 jaar URL: http://goo.gl/xFBY3E Vindplaats Antwerpen: or 4.3.9 werk *****

In deze brochure worden handvatten aangereikt om de vaktaalontwikkeling van leerlingen te stimuleren. Hoe leerkrachten taalgericht binnen hun vakgebied kunnen werken, door lessen te herontwerpen en lesmateriaal op een andere manier in te zetten.

/////

Werken aan vaktaal bij de groene vakken / Kroon, Hella; Scharten, Roos; Hajer, Maaike; de Vos, Bert. - [S.l.]: SLO, 2013. - 32 p.: 7,50 EUR Doelgroep: 13-18 jaar URL: http://goo.gl/FHsISR Vindplaats Antwerpen: or 4.3.9 werk *****

Bespreking zie vorige titel.

/////

Werken aan vaktaal bij de talen / Punt, Laura; Scharten, Roos; Hajer, Maaike; Strating, Heleen. - [S.l.]: SLO, 2013. - 28 p.: 6,80 EUR Doelgroep: 13-18 jaar URL: http://goo.gl/AUMkQP Vindplaats Antwerpen: or 4.3.9 werk *****

Bespreking zie vorige titel.

///// 8

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Werken aan vaktaal bij mens- en maatschappijvakken / van der Leeuw, Bart; Scharten, Roos; Hajer, Maaike; de Vos, Bert. - [S.l.]: SLO, 2013. - 32 p.: 7,45 EUR Doelgroep: 13-18 jaar URL: http://goo.gl/kp1WCR Vindplaats Antwerpen: or 4.3.9 werk *****

Bespreking zie vorige titel.

/////

Toolkit breed evalueren / de Backer, Fauve; Philips, Iris. - Leuven: Centrum voor Taal en Onderwijs, 2013.

URL: http://goo.gl/w83Kx9 Vindplaats Antwerpen: url *****

De Toolkit Breed Evalueren (TBE) is ontwikkeld om leerkrachten te ondersteunen bij het breed in kaart brengen van de competenties Nederlands van leerlingen doorheen het secundair onderwijs. De TBE omvat scenario’s om mee aan de slag te gaan, beschrijvende fiches van evaluatieinstrumenten, een raamwerk met de eindtermen Nederlands, een kader waarin die eindtermen gelinkt worden aan bestaande evaluatie-instrumenten. De Toolkit kan eveneens als geheel gedownload worden.

/////

Ik zoek een woord : 167 gedichten over taal om van A tot Z te verslinden / Hagen, Monique; Hagen, Hans; van der Schaaf, Deborah. - Antwerpen: Querido, 2013. - 185 p. - ISBN: 978-90-451-1538-2: 19,95 EUR Doelgroep: 10 -18 jaar, volwassenen URL: http://goo.gl/EaP4Kv Vindplaats Antwerpen: or 4.3.12 ikzo *****

Een bloemlezing vol gedichten over taal: liefdesgedichten, boze brieven, zoete woorden, beeldtaal, klanktaal, kromtaal, wartaal. Gedichten over alles wat je met taal kan zeggen. Of niet.

/////

Vakantie in Samara : van sprookje naar nachtmerrie / Hoefnagel, Marian. - Amsterdam: Eenvoudig Communiceren, 2013.

- 125 p. - (Reality reeks). - ISBN: 978-908696-190-0: 12,50 EUR Doelgroep: 13-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 4.3.12 real *****

Deze uitgave maakt deel uit van de Reality Reeks, een boekenreeks voor jongeren die moeite hebben met lezen:. Het doel van deze reeks is jongeren laten lezen en meteen een maatschappelijk probleem bespreken. De boeken zijn in toegankelijke taal geschreven en speciaal ontwikkeld om in de klas te lezen. De Reality Reeks gaat over problemen waar tieners mee te maken krijgen, verpakt in een - voor hen interessant - liefdesverhaal. Bij elk deel uit de Reality Reeks hoort een lesbrief met opdrachten om het boek in de klas te bespreken. Door het voeren van een klassengesprek over het boek bevordert men tevens de mondelinge taalvaardigheid van de leerlingen. Dit verhaal gaat over uithuwelijking.

/////

1.1.2. Volwassenenonderwijs Je kan me wat / nt2taalmenu.nl.

Doelgroep: Volwassenen; 13-18 jaar URL: http://www.jekanmewat.nl Vindplaats Antwerpen: URL *****

15 modules NT2 voor beginners - 15 boekjes Nederlands voor beginners & oefeningen op de computer. De boekjes zijn downloadbaar, de oefeningen online. Bruikbaar voor klassikaal gebruik of zelfstudie.

/////

Nederlands voor Roemenen : basiscursus Nederlands tot en met niveau A1 / van der Knaap, Ria. - Leersum: VanDorp Educatief, 2013. - 208 p. - ISBN: 978-946185-057-7: 39,95 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 2 nede *****

Nederlands voor Roemenen is een NT2methode voor gealfabetiseerde anderstaligen die nog geen voorkennis van het Nederlands hebben, gebaseerd op ABC Doe je mee? Het leidt op tot en met niveau A1. Aan de hand van liedjes wordt de luistervaardigheid getraind. Ook zijn er diverse andere luisteroefeningen. Alle liedjes en geluidsbestanden kunnen gratis worden gedownload. Deze cursus bevat geen lastige grammaticale uitleg. De taalregels worden door middel van eenvoudige oefeningen getoond en stap voor stap aangeboden. Geschikt voor zelfstudie, voor volwassenen én kinderen.

/////

Werken met taaltaken in de lessen NT2 niveau A1 / Gesquière, Ilse; Devisch, Elisabeth; Dewil, Ester. - Gent: Academia Press, 2013. - docentenmap, studentenmap. - ISBN: 978-90-382-2140-3. - ISBN: 978-90-382-2139-7: 40 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 2 werk *****

In deze nieuwe methode Nederlands voor Anderstaligen (NT2) staat competentiegericht en behoeftegericht werken centraal. Het aanleren van een taal moet aansluiten bij wat de student in reële situaties zal nodig hebben. Het lesmateriaal is zinvol, herkenbaar en met taakverdelingen volgens rollen en talenten. De functionele taaltaken zijn gebaseerd op de taalprofielen van het Europees Referentiekader. Deze taken bevatten authentiek luister-, lees- en werkmateriaal. Het vertrekpunt is de context die aansluit bij reële taalgebruiksituaties van de student. Het zijn afzonderlijke pakketjes die de lesgever de mogelijkheid geven te differentiëren volgens de taal- of leerbehoeften van de student. Die heeft bovendien leerversterkers (een spiekkaart, vocabulaire- en grammaticafiches, ) om zo veel mogelijk zelfstandig te werk te gaan.

Per taaltaak is er een evaluatiefiche die de student voor zichzelf moet invullen. Deze fiche wordt samen met de lesgever besproken op basis van gemaakte observaties.

Daarvoor zijn er per taaltaak observatiefiches voorzien waarin duidelijk beschreven

staat wat er geobserveerd moet worden (welke vaardigheid, welk leerdoel, welke attitude, welke strategie). De evolutie van het leerproces wordt weergegeven in een taalportfolio waarin men alle leerdoelen, attitudes, gebruik van leerversterkers en strategieën permanent evalueert. Deze portfolio is ook heel gebruiksvriendelijk in grote, heterogene klasgroepen.

/////

Taal werkt beter : werkboek Nederlands voor arbeidsmigranten / Adèr, Lieske; Verboog, Margreet. - Amsterdam: Boom, 2013. - 168 p. - ISBN: 978-94-6105-252-0: 29,90 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 3.1 taal *****

Deze praktijkgerichte taalmethode sluit nauw aan bij de situatie op de werkvloer.

Het bestaat uit 16 lessen waarin onderwerpen als hygiëne, opkomen voor jezelf, je ziek melden en veiligheid aan bod komen aan de hand van dialogen, teksten en taalriedels.

/////

Taalspelen voor de zorgsector / Huis van het Nederlands Brussel. - Brussel: Huis van het Nederlands Brussel, 2010.

Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 3.1 zorg *****

Doel van deze rollenspelen is een oefenmoment Nederlands creëren voor de anderstalige collega’s binnen het ziekenhuis. De oefeningen zijn geschikt voor mensen die bijna geen Nederlands kennen, ze lopen op in moeilijkheidsgraad.

De rollenspelen zijn steeds op dezelfde manier opgebouwd: begroeting, vraag of informatie, antwoord en afscheid. Huis van het Nederlands ontwikkelde in Brussel voor een aantal ziekenhuizen een elektronische leeromgeving: hopiTAAL.

/////

De holocaust : het verhaal van een overlevende / Philips, Dee. - Amsterdam: Eenvoudig Communiceren, 2013. - 47 p.

- (Heftige historie). - ISBN: 978-90-8696178-8: 10 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 heft *****

Dit boek maakt deel uit van de reeks ‘Heftige historie’. Polen, 1939. De Joodse Sara en haar familie worden tijdens een razzia opgepakt. Ze wordt van haar geliefde Jakob en haar familie gescheiden...

/////

De ontsnapping : het verhaal van een slaaf / Philips, Dee. - Amsterdam: Eenvoudig Communiceren, 2013. - 47 p. - (Heftige historie). - ISBN: 978-90-8696-179-5: 10 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 heft *****

Dit boek maakt deel uit van de reeks ‘Heftige historie’. Amerika, 1850. Een jonge vrouw ontsnapt aan haar meester. Hoogzwanger rent ze de nacht in...

/////

De Titanic : het verhaal van een ramp / Philips, Dee. - Amsterdam: Eenvoudig Communiceren, 2013. - 47 p. - (Heftige historie). - ISBN: 978-90-8696-180-1: 10 EUR Doelgroep: 12 -18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 heft *****

Dit boek maakt deel uit van de reeks ‘Heftige historie’. Dienstmeisje Anna raakt onbedoeld zwanger en moet van haar werkgever mee op de eerste reis van de Titanic. Haar broer Edward belooft voor haar te zorgen. Hij zoekt werk aan boord van het schip. Maar dan vaart de boot tegen een ijsberg...

in de dagelijkse communicatie, teksten voor correspondentie, teksten in het kader van het hulpverleningsproces, teksten voor PR en teksten die je gebruikt om een mondelinge presentatie te ondersteunen: vergaderverslagen, beleidsnota’s, antwoorden op hulpvragen via e-mail of chat, ... Het boek geeft advies voor het hele schrijfproces: van oriënteren over voorbereiden en uitvoeren tot reflecteren.

///// 1.1.3. Hulpmiddelen bij het taalonderwijs

/////

De uitverkorene / Oum’Hamed, Fayza; van Adrichem, Ria. - Amsterdam: Eenvoudig Communiceren, 2013. - 119 p. - (Leeslicht).

- ISBN: 978-90-8696-188-7: 12,00 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 lees *****

De Marokkaanse Fayza is 15 jaar als ze door haar ouders wordt weggegeven aan een negen jaar oudere onbekende man die in Nederland woont. Ze komt in een kleine flat in Amsterdam terecht, waar haar schoonfamilie haar vreselijk slecht behandelt. Als Fayza haar eerste kind krijgt, besluit ze het gevecht met Bilal en haar schoonfamilie aan te gaan. Stiekem kijkt ze naar soapseries om Nederlands te leren.

Dan vlucht ze het huis uit. Maar daarmee is haar verhaal nog niet afgelopen. Dit boek maakt deel uit van de Leeslicht-reeks: verhalen van bekende en minder bekende schrijvers in gewone taal.

/////

Lezen op B2 : examentraining leesvaardigheid voor het Staatsexamen II / Bakker, Freek; Schoordijk, Francien. Amsterdam: Boom, 2013. - 94 p. - ISBN: 978-94-6105-199-8: 19,90 EUR Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.2 leze *****

Lezen op B2 is een werkboek waarmee de cursist zijn leesvaardigheid in het Nederlands kan trainen. Het boek biedt praktische tips en leert verschillende leesstrategieën. Het boek is bedoeld als voorbereiding op het onderdeel “lezen” van het Staatsexamen Lezen NT2 programma II maar is ook geschikt voor anderen die hun leesvaardigheid op dit niveau willen oefenen en verbeteren.

/////

Horen, zien en schrijven : schrijfboek voor welzijnswerkers / van Coillie, Jan; Daenens, Katleen; Maton, Els; Pelemans, Annemie; Roofthooft, Tom; Van Bogaert, Mark. - Brugge: Die Keure, 2013. - 256 p. ISBN: 978-90-486-1440-0: 30 EUR Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 5.3 hore *****

Schrijven in de praktijk is het uitgangspunt van dit boek. De teksten die in het sociaalagogisch werkveld vaak voorkomen, vormen de basis van dit handboek. De opgenomen voorbeelden bevatten teksten

Van Dale. Groot beeldwoordenboek. Nederlands - Français - English - Deutsch / Archambault, Ariane; Corbeil, Jean-Claude.

- Utrecht: van Dale Lexicografie, 2010. - 657 p. - ISBN: 978-90-6648-973-8: 49,50 EUR Vindplaats Antwerpen: lg 1 beel *****

Ruim 3.500 afbeeldingen met het Nederlandse woord, aanduiding van het lidwoord, en de corresponderende woorden in het Engels, het Frans en het Duits. Door de thematische indeling kunt u snel en gericht uw woordenschat uitbreiden of bijspijkeren.

Een gedetailleerde inhoudsopgave en uitgebreide registers in de 4 talen maken dit boek compleet.

/////

Van Dale Miniwoordenboek. ChineesNederlands / Nederlands - Chinees / Jiang, Hui. - Utrecht: van Dale Lexicografie, 2010. - 459 p. - ISBN: 978-90-6648-390-3 Vindplaats Antwerpen: lg 1 chin *****

Nederlands-Chinees en Chinees-Nederlands in één band in zakformaat.

/////

Van Dale Miniwoordenboek. ItaliaansNederlands / Nederlands - Italiaans / [s.n.]. - Utrecht: van Dale Lexicografie, 2010. - 479 p. - ISBN: 978-90-6648-330-9 Vindplaats Antwerpen: lg 1 ital *****

Nederlands-Italiaans en Italiaans-Nederlands in één band in zakformaat.

/////

Als spelling een kwelling is: Boek 1 Spelend spellen / Cooreman, Anny; Bringmans, Marleen. - Antwerpen: De Boeck, 2013. - 161 p. - ISBN: 978-90-455-4233-1: 17,50 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 2 alss *****

Als spelling een kwelling is bestaat uit twee delen. Het eerste boek is bedoeld voor ouders, taakleerkrachten, remedial teachers, logopedisten enz. Ook oudere spellers die problemen hebben met de basisspelling kunnen met dit boek aan de slag. Spelend spellen, het eerste boek, is bedoeld voor taakleerkrachten, remedial teachers, logopedisten en ouders en behandelt de voornaamste spellingproblemen uit klas 1, 2 en 3. In deel 1 en 2 wordt de blokkenmethode gebruikt om de koppeling van auditieve en

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

9

visuele informatie te bevorderen. In deel 3 brengt de ‘dokola’regel een simpele oplossing voor problemen bij open en gesloten lettergrepen. Deel 4 geeft handvatten voor het aanleren van weetwoorden als AU en OU, EI en IJ, G en CH.

/////

Als spelling een kwelling is: Boek 2: Spellen met succes / Cooreman, Anny; Bringmans, Marleen. - Antwerpen: De Boeck, 2013. - 332 p. - ISBN: 978-90-4554234-8: 17,50 EUR Doelgroep: Volwassenen; 9-18 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 2 alss *****

Als spelling een kwelling is bestaat uit twee delen die met de leerling meegroeien. Boek 1 is gericht op de coach van kinderen met spellingproblemen en op de oudere speller die moeilijkheden heeft met de basisspelling. Boek 2 richt zich tegelijk op de coach en op de leerling zelf. Kinderen vanaf 10 jaar kunnen zelfstandig met boek 2 leren werken. De coach kan een leraar of logopedist zijn, maar ook ouders kunnen hun kinderen begeleiden dankzij de eenvoudige regels, tips en trucs. ‘Als spelling een kwelling is’ is geschikt voor kinderen vanaf het derde leerjaar maar ook voor volwassenen die hun spelling willen bijspijkeren.

/////

Bingo : geluiden van gevoelens / [s.n.]. Valencia: Interdidak S.I., [s.a.]. - 35,20 EUR Doelgroep: 3-12 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 bing *****

Een associatiespel om basisgevoelens te onderscheiden volgens het traditionele bingospel, geschikt voor kinderen vanaf 3 jaar.

De eerste 12 tracks op de cd bevatten één enkel geluid om met de gevoelens afzonderlijk aan het werk te gaan. Bij elk geluid hoort een foto (met rode rand). De kinderen leggen het verband tussen het geluid en de foto en leren het gevoel verwoorden. De 12 andere tracks op de cd bevatten elk de 12 geluiden van gevoelens in willekeurige volgorde. Samen met de fotokaarten met blauwe rand kan hiermee geluidenbingo worden gespeeld. De gebruiksaanwijzing bevat enkele suggesties voor aanvullende activiteiten.

/////

BlaBlaBla / Héliot, Eric. - Frankrijk: Djeco, [s.a.]. - 240 kaarten, 1 dobbelsteen, handleiding. - ISBN: 3070900084629: 14,90 EUR Doelgroep: Volwassenen; 5-18 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 blab

Om leerkrachten de kans te bieden hun lesmateriaal te illustreren met foto’s biedt IPV hen de mogelijkheid beroep te doen op een fototheek. In deze applicatie vinden zij foto’s terug rond werken in de voedingsindustrie, verschillende beroepen, beelden van in de fabriek. Er kan gezocht worden op thema (techniek, voedselveiligheid, arbeidsveiligheid,...) of subsector (bakkerij, vleesverwerking, zuivel,...) Wie dat wenst kan deze foto’s vrij gebruiken, mits copyrightvermelding.

/////

Oplossen van conflicten : op school / [s.n.]. - Valencia: Interdidak S.A., [s.a.]. - 30 kaarten; 2 cd’s; handleiding: 24,90 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 conf *****

Dit spel bestaat uit 7 eenvoudige verhalen over telkens twee manieren om verschillende conflicten op te lossen. De verhalen laten ook de gevolgen zien van “foute” of “juiste” beslissingen. Bij elk verhaal horen vier kaarten waarvan de laatste twee dubbelzijdig zijn om de twee mogelijkheden van het einde te laten zien. De cd’s bevatten de gesproken versie van de verhalen (in 14 talen) met twee verschillende mogelijkheden als einde. Aan de hand van dit spel kunnen kinderen leren dat genomen beslissingen gevolgen kunnen hebben en dat daardoor beslissingen verantwoordelijkheid met zich meebrengen. Het spel kan ook gebruikt worden voor het ontwikkelen van luistervaardigheid, het leren van tijdsbegrippen, het ontwikkelen van logische tijdsvolgorde, het verrijken van de basiswoordenschat en taalstimulering.

/////

Oplossen van conflicten : thuis / [s.n.].

- Valencia: Interdidak S.A., [s.a.]. - 30 kaarten met afbeeldingen; 2 cd’s; handleiding: 24,90 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 conf *****

Beschrijving: zie vorige titel.

/////

Gelaatsuitdrukkingen / [s.n.]. - Valencia: Interdidak S.I., [s.a.]. - 10 + 40 kaarten, handleiding: 19,20 EUR Doelgroep: 3-10 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 gela *****

Associaties maken, beelden met elkaar in verband brengen, verhalen vertellen... Een eenvoudig en leuk spel om discussies op gang te brengen. Geschikt vanaf 7 jaar, voor 3 tot 5 spelers.

Door middel van dit associatiespel leren kinderen tien verschillende gelaatsuitdrukkingen identificeren en in verband brengen met echte personen. Het spel kan gespeeld worden door groepen van 10 kinderen en is voorzien van een zelfcorrigerend systeem. Andere doelstellingen kunnen zijn: woordenschatverwerving i.v.m. emoties, imiteren van gelaatsuitdrukkingen, gebaren, gevoelens...

/////

/////

*****

Fototheek voeding / Initiatieven voor Professionele Vorming van de Voedingsnijverheid. - Anderlecht: IPV. Doelgroep: Volwassenen; 11-18 jaar URL: http://foto.ipvnews.be/ Vindplaats Antwerpen: URL *****

10

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Kaleidos / Albertarelli, Spartaco; Zucca, Angelo; Fulvi, Marianna; Prette, Elena. Versailles: Cocktail Games, [s.a.]: 35,00 EUR Doelgroep: 7-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 kale *****

Doel van het spel is om zoveel mogelijk woorden te zoeken in de afbeeldingen die beginnen met de letter die op de door de spelers getrokken letterkaart staat. Het spel kan met 2 tot 12 spelers gespeeld worden.

De spelregels zijn opgesteld in het Frans, Engels, Spaans, Italiaans en Portugees.

/////

Letter Cubes / [s.n.]. - London: Printing House Yard, [s.a.]. - 12 letterdobbelstenen, speluitleg. - ISBN: 1-84795-148-1: 14,90 EUR Doelgroep: 5-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 lett *****

Set van 12 dobbelstenen met letters om woorden mee te vormen. Elke letter heeft een andere score. Er zijn verschillende spelmogelijkheden.

/////

Speech : le jeu qui se la raconte / Hirschfeld, Yves; Bleuze, Fabien; Gourdet, Hervé.

- Versailles: Coctail Games, [s.a.]. - 60 afbeeldingskaarten, reglement: 10 EUR Doelgroep: 7-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 spee *****

Deze kaarten bieden verschillende spelmogelijkheden, van 3 tot 12 spelers. De in totaal 120 afbeeldingen kunnen gebruikt worden om verhalen te maken, dialogen op te bouwen, de verbeelding te voeden, discussies te voeren, ... De spelregels zijn opgesteld in het Frans.

/////

Het spel van de vijf zintuigen / [s.n.]. Paris: Nathan, 2010. - handleiding (20 p., meertalig), 35 A5 kleurfoto’s, 5 zintuigenkaartjes: 44,90 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: lg 3 spel *****

Aan de hand van dit spel komen kinderen na spontane zintuiglijke waarneming tot het integreren ervan in taal. De foto’s geven aanleiding tot gesprekken over de 5 zintuigen. Het is de bedoeling dat de kinderen zich bewust worden van hun eigen zintuiglijke ervaringen en deze leren omschrijven. De foto’s kunnen gegroepeerd worden volgens soort waarneming of op basis van individuele voorkeur. Geschikt vanaf drie jaar.

/////

Why? Because = Waarom / Omdat / [s.n.]. - Cambridge: LDA [Living and Learing Ltd], [s.a.]., bevat: 40 kaarten, handleiding: 20,90 EUR Doelgroep: 5-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: lg 3 whyb *****

20 paar kaartjes die in een oorzakelijk verband met elkaar staan. Om vragen te stellen, antwoorden te geven, conclusies te trekken. Bevordert de taalontwikkeling en het logisch denken.

/////

Woord-Transport : het spel voor woordenschat en grammatica met een draai / Bougie, Anke. - Bodegraven: Prolog K2, 2013: 64,90 EUR Vindplaats Antwerpen: lg 3 woor *****

Vandaag ga je met de auto kriskras door de stad om inkopen te doen. Met een spelsysteem worden hierbij de woordenschat en de grammatica bevorderd en wordt er met woorden en zinnen gespeeld. In de verschillende winkels, speelgoedwinkel, supermarkt, meubelzaak, kledingzaak, benoemen de spelers woorden met behulp van de beeldkaarten en delen ze in bij de bijbehorende winkels op het grote spelbord.

Met de daarbij behorende draaischijven wordt op speelse wijze de grammatica geoefend.

///// 1.2. Intercultureel onderwijs O Mundo: een kleine Wereldbibliotheek - algemene tips / Umans, Inge; Trioen, Marit. - Antwerpen: Stichting Lezen, 2013.

- 11 p. - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek) Doelgroep: 3-14 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

Deze bundel hoort bij de tien prentenboeken uit de wereldbibliotheek van O Mundo.

Er werd een uitgebreide lijst van boeken, materialen en websites in opgenomen om verder aan de slag te gaan rond talensensibilisering, de wereld en andere talen in je klas, werken met (prenten)boeken in de klas, ...

/////

O Mundo: een kleine Wereldbibliotheek - Filosofische gids / Moors, Silvie. - Antwerpen: Stichting Lezen, 2013. - 33 p. - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek) Doelgroep: 3-14 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

Deze filosofische gids hoort bij de tien prentenboeken uit de wereldbibliotheek van O Mundo. Hij bevat algemene tips over filosoferen en meer specifieke tips die aansluiten bij de thema’s in de boeken: filosoferen over reizen, over vriendschap, over gastvrijheid, over geheimen, ... Er werd ook een uitgebreide boekenlijst en een aantal websites over filosoferen in opgenomen.

/////

Ako iskash vyarvay / Panchev, Pancho.

- Boedapest: Izdatelstvo Janet 45, 2006. 28 p. (prentenboek), 14 p. (vertaling), 11 p. (lessuggesties). - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-954-491-3083: 225 EUR (pakket van 13 prentenboeken) Doelgroep: 5-12 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

In ‘Als je wilt, geloof het’ vertelt Opa Punch (zo noemt auteur Pancho Panchev zichzelf) korte, gevatte verhaaltjes vol knotsgekke vondsten. Bij elk verhaal hoort een grappig gedicht over hetzelfde thema. Het openingsgedicht van de bundel, Als je wilt, geloof het! leest als een motto: de ikfiguur vertelt in geuren en kleuren over de

grootste wonderen die hij met zijn eigen ogen zag. Alleen wie erin gelooft, zal erover horen. Op de website kan je het boek in de originele taal beluisteren.

/////

Davidam van Davidam / Mohammadi, M. H.; Amekan, Hassan. - Teheran: Cheesta Pub, 2005. - 18 p. (prentenboek), 10 p. (vertaling), 5 p. (lessuggesties). - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-964-7940-06-1: 225 EUR (pakket van 13 prentenboeken) Doelgroep: 3-12 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

‘Ik liep en ik liep’ is een aloud kinderrijmpje met een lange traditie in de Iraanse cultuur.

Een leuk stapelverhaal over een jongen die op weg gaat, en vertelt wat en wie hij allemaal tegenkomt, en wat hij krijgt en weer weggeeft. Op de website kan je het verhaal in de originele taal beluisteren.

/////

Halo, halo, pani Macka! / Luboslav, Palo. Bratislava: Artforum, 2006. - 26 p. (prentenboek), 5 p. (vertaling), 6p. (lessuggesties).

- (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek).

- ISBN: 978-80-969226-2-8: 225 EUR (pakket van 13 prentenboeken) Doelgroep: 3-10 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

De muizenbroertjes Tim en Pim stuiten op iets lang en harigs: de staart van een kat!

Ze vluchten weg en schuilen in het hol van hun vriend egel. Ze helpen hem, en even later helpt egel de muizenbroertjes. Het boek kan op de website beluisterd worden in de originele taal.

/////

Kirmizi elma / Oral, Feridun. - Istanbul: YKY, 2008. - 32 p. (prentenboek), 6 p. (vertaling), 3 p. (lessuggesties). - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-975-08-1354-2: 225 EUR (pakket van 13 prentenboeken) Doelgroep: 3-10 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

Op een koude winterdag gaat een konijn op zoek naar iets eetbaars. Het ziet een lekkere rode appel hangen aan een kale boomtak, maar kan er niet bij. Maar samen met zijn vrienden lukt het wel. Op de website kan je het boek in de originele taal beluisteren.

/////

La maison de Lalla Chama / Taieb el Alj, Ahmed. - Rabat: Marsam, 2007. - 28 p. (prentenboek), 6 p. (vertaling), 4 p. (lessuggesties). - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-9954-21110-6: 7 EUR Doelgroep: 3-10 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun

afwezigheid, want haar deur doet ze nooit op slot. De dieren (en een naald) bundelen hun krachten om een dief die het huis probeert binnen te dringen heel erg te laten schrikken. Op de website kan je het boek in de originele taal beluisteren.

/////

O mundo num segundo / Martins, Isabel Minhos; Carvalho, Bernardo. - Lissabon: Planeta Tangerina, 2013. - 48 p. (prentenboek), 14 p. (vertaling), 8 p. (lessuggesties).

- (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek): 225 EUR (pakket van 13 prentenboeken) Doelgroep: 7-16 jaar, volwassenen URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

In ‘De wereld in één seconde wordt de tijd stilgezet. Het concept is even eenvoudig als origineel: in woord, maar vooral in beeld toont het boek wat er in één enkele seconde op de hele wereld gebeurt. Kleine, uit het leven gegrepen gebeurtenissen, zoals een sinaasappel die uit een boom valt, een jongen die leert fietsen of een auto die in de file staat, worden afgewisseld met spannende, niet-alledaagse situaties: een lift blokkeert, een schip vecht tegen de storm, honden voelen een aardbeving. De gedetailleerde illustraties spreiden zich uit over de dubbele bladspiegel terwijl de tekst zich tot één zin beperkt. Achteraan het boek vind je een wereldkaart, waar per pagina de plaats en het tijdstip aangeduid staan. Op de website kan je het boek in de originele taal beluisteren.

/////

Pamietnik Blumki / Chmielewska, Iwona.

- Warschau: Media Rodzina, 2011. - 62 p. (prentenboek), 14 p. (vertaling), 8 p. (lessuggesties). - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-83-7278-572-5: 225 EUR (pakket van 13 prentenboeken) Doelgroep: 7-16 jaar, volwassenen URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

Warschau, eind de jaren dertig, begin de jaren veertig. In de Krochmalnastraat 92 staat het weeshuis van Dokter Korczak. Eén van de wel 200 kinderen in het weeshuis heet Blumka. Zij vertelt in haar dagboek in woord en in beeld over het leven en over de andere kinderen in het weeshuis. Over Zygmus die altijd honger heeft en zelfs levertraan lekker vindt en Pola die een erwt in haar oor stopte en Szymek die de meeste uien kan pellen. En natuurlijk vertelt ze ook over Onze Dokter die vindt dat je kinderen de waarheid moet vertellen, dat kinderen even belangrijk zijn als volwassenen, dat jongens af en toe als het echt niet anders kan mogen vechten en nog zoveel meer.

Tot de oorlog uitbreekt en Blumka niet langer in haar dagboek kan schrijven. Op de website kan je het boek in de originele taal beluisteren.

/////

*****

Verschillende dieren stellen voor het huis van Lalla Chama te bewaken tijdens haar

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

11

Povestea lui Harap-Alb / Creanga, Ion; Radu, Cristiana. - Boekarest: Vellant, 2011.

- 74 p. (prentenboek), 62 p. (vertaling), 5 p. (lessuggesties). - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-973-1984-728: 225 EUR (pakket van 13 prentenboeken) Doelgroep: 7-14 jaar, volwassenen URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

In Roemenië is Harap-Alb een echte klassieker. Het is een universeel sprookje waarin Blanke-Moor, een van de drie zonen van de koning, een avontuurlijke tocht beleeft op weg naar het rijk van zijn oom, de Groene Keizer. Op de website kan je het verhaal in de originele taal beluisteren.

/////

The canoe’s story / Asare, Meshak. - Accra: Sub Saharan Publishers, 2010. - 63 p. (prentenboek), 14 p. (vertaling), 7 p. (lessuggesties). - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-9988-64799-5: 225 EUR (pakket van 13 boeken) Doelgroep: 7-14 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

Een kano vertelt. Hoe hij eerst een boom was en alle dieren in het bos hielp. Hoe hij steeds vaker mensen in het bos zag die bomen omhakten. Hoe hij op een dag zelf aan de beurt was en na uren kappen languit op de grond lag, niet langer de trotse reus die hij ooit was geweest. Hij vertelt over zijn dagenlange reis: van het regenwoud in het noorden naar de kust in het zuiden. Over de andere kano’s die hem welkom heten en de mensen die hem goed verzorgen en met respect behandelen. Nooit is de kano boos of verbitterd over zijn lot: hij ziet het als een voorrecht om de mens te mogen helpen.

Het boek kan op de website beluisterd worden in de originele taal.

/////

Vorrei avere... / Zoboli, Giovanna; Mulazzani, Simona. - Milano: Topipittori, 2010.

- 28 p. (prentenboek), 2 p. (vertaling), 5 p. (lessuggesties). - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 978-88-8921047-5: 16 EUR Doelgroep: 3-10 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: or 2.1 omun *****

Een filosofisch prentenboek waarin een ik-figuur mijmert over een bijzondere eigenschap van telkens een ander dier. Het boek kan op de website beluisterd worden in de originele taal.

///// Kleuterdans met prentenboeken / Maes, An-Sofie. - Leuven: Acco, 2013. - 109 p. ISBN: 978-90-334-9340-9: 19,90 EUR Doelgroep: 3-6 jaar URL: http://www.uitgeverijacco.be/kleuterdansmetprentenboeken Vindplaats Antwerpen: or 3.1.3 kleu *****

In deze opvolger van ‘Aan de slag met kleuterdans’ wordt niet vertrokken vanuit

12

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

thema’s maar van 25 recente prentenboeken. De kant-en-klare dansactiviteiten die rond de prentenboeken ontwikkeld werden, sluiten aan bij de Vlaamse ontwikkelingsdoelen muzische en lichamelijke opvoeding. Het boek is ingedeeld volgens de leeftijd van de kinderen: deel één beschrijft dansactiviteiten op het niveau van de jongste kleuters, in deel twee wordt er gewerkt rond prentenboeken die aansluiten bij de leefwereld van de oudste kleuters met bijhorende dansactiviteiten op hun niveau.

De muziek die gebruikt kan worden bij elke dansoefening is te vinden op de cd bij het prentenboek of op youtube. Het materiaal dat gebruikt wordt om te dansen, is meestal beschikbaar op school of in de kinderopvang. Het boek bevat ook een stappenplan voor wie eigen dansactiviteiten wil maken rond een zelfgekozen prentenboek. Op de website van de uitgever kunnen kleurplaten bij het boek gedownload worden.

/////

Kijk mij eens! Bino spel / Heikens, Ellis; de Backer, Vera. - Amersfoort: Kwintessens, 2013. - handleiding (7 p.), 2 x 20 kaarten.

- ISBN: 978-90-5788-406-1: 35,00 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.7 kijk Vindplaats Turnhout: T 07.01.460 *****

‘Kijk mij eens!’ is een spel voor kinderen van 2 tot 7 jaar. Het ondersteunt de ontwikkeling van het lichaamsbewustzijn en het zelfbewustzijn. Concreet gaat het om ruimte innemen, in de belangstelling kunnen staan, omgaan met aandacht, gedetailleerd waarnemen, omgaan met feedback, concentratie, vergroten van de woordenschat, samen overleggen en het kinetisch geheugen. Het spel kan zowel verbaal als non-verbaal gebruikt worden, zowel in de grote kring als de kleine kring en als energizer in zelfstandige spelsituaties. In de handleiding worden 7 spelvarianten beschreven.

/////

Mies en Max en... hun sociale talenten : kinderen en... hun sociale talenten / van den Heuvel, Emmy; Wit, Joke. - Amersfoort: Kwintessens, 2009. - katern (71 p.) + 12 emotiekaarten. - ISBN: 978-90-5788-2517: 24,90 EUR Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.1.7 mies *****

Het katern ‘Mies en Max en... hun sociale talenten’ biedt een verrijking van de lessen in ‘Kinderen en... hun sociale talenten’. Het katern kan ook als inspiratiebron dienen om de acht gedragscategorieën van sociale competentie aan te kaarten bij jonge kinderen: ervaringen delen, aardig doen, samen spelen en werken, een taak uitvoeren, jezelf presenteren, een keuze maken, opkomen voor jezelf, omgaan met ruzie. Voor elke gedragscategorie is er een openingsverhaal en een verwerkingsvorm.

De verhaaltjes gaan over het meisje Mies en de jongen Max in alledaagse situaties thuis, op school, op straat, in de speeltuin, op de kinderboerderij. Ze zijn herkenbaar

en nodigen uit om er over (door) te praten.

De pedagogische boodschap is impliciet, de verhaaltjes hebben een ‘open einde’.

Ook bij de verwerkingsvormen spelen Mies en Max de hoofdrol: in een liedje, een dialoog, de poppenhoek... Twaalf emotiekaarten illustreren de gevoelens die horen bij de beleving van kinderen op het gebied van sociale competentie. Ze kunnen gebruikt worden om emoties te leren (her)kennen en/of als een soort klassenbarometer.

/////

Globo.mundo 1 / Studio Globo. - Brugge: Die Keure, 2012. - 9 lesbrieven, 113 bijlagefiches. - ISBN: 978-90-486-1528-5 Doelgroep: 5-7 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 glob *****

De pakketten Globo.mundo bevatten aanvullend materiaal voor de lessen wereldoriëntatie in de lagere school. Met Globo.mundo kan je alledaagse thema’s met een interculturele blik benaderen.

Voor elk leerjaar is er een box met negen uitgewerkte lessen. Deze box voor het eerste leerjaar bevat lessen rond de thema’s familie, school, seizoenen, spel, dieren, water, voeding, communicatiemiddelen,...

De leerlingen maken kennis met andere culturen en ze ontdekken de gelijkenissen en verschillen tussen hun eigen leefwereld en die van een kind in de Filipijnen.

/////

Globo.mundo 2 / Studio Globo. - Brugge: Die Keure, 2012. - 9 lesbrieven, 183 bijlagefiches. - ISBN: 978-90-486-1534-6: 125,00 EUR Doelgroep: 7-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 glob *****

Deze box voor het tweede leerjaar bevat lessen rond de thema’s school, voeding en eetgewoonten, feesten, spel, wonen, geboorte en gezinsvormen ... De leerlingen maken kennis met vier kinderen uit andere culturen en ze ontdekken de gelijkenissen en verschillen tussen hun eigen leefwereld en die van kinderen in Bolivia, Burundi, India en de Filipijnen.

/////

Globo.mundo 3 / Studio Globo. - Brugge : Die Keure, 2012. - 9 lesbrieven, 95 bijlagefiches. - ISBN13 978-90-486-1540-7: 125,00 EUR Doelgroep: 9-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 glob

*****

Deze box voor het derde leerjaar bevat lessen rond de thema’s familie, onderwijs, fruit en groenten, sport, cultuur, windrichtingen, dieren, voeding, vrije tijd. De leerlingen maken kennis met kinderen uit de hele wereld en ze ontdekken de gelijkenissen en verschillen tussen hun eigen leefwereld en die van kinderen in Burkina Faso, Bolivia, Congo, India, Japan, Guatemala, de Filipijnen, de Verenigde Staten, Australië, Zuid-Afrika, Mexico...

/////

MuZignaal 1A : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het eerste leerjaar / Leicher, Bernard; Coeck, Jan; Naulaerts, Lieve. - Mechelen: Plantyn, 2009. - 212 p. - ISBN: 978-90-3012353-8: 69,95 EUR Doelgroep: 5-6 jaar URL: http://www.woltersplantyn.be/muzignaal Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 muzi

MuZignaal 3A : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het derde leerjaar / Leicher, Bernard; Coeck, Jan; Naulaerts, Lieve. - Mechelen: Plantyn, 2010. - 197 p. - ISBN: 978-90-3012357-6: 69,95 EUR Doelgroep: 9-10 jaar URL: http://www.woltersplantyn.be/muzignaal Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 muzi

MuZignaal is een reeks bronnenboeken die ondersteuning bieden bij het werken met muzische vorming in het lager onderwijs.

Voor elk leerjaar zijn er twee bronnenboeken met 85 thematisch gegroepeerde activiteiten waarbij de domeinen muziek, beeld, drama, beweging en media evenwichtig aan bod komen. De activiteiten zijn stap voor stap uitgeschreven. De audio-cd in elk boek bevat een mix van nieuwe liedjes en bestaande muziekfragmenten.

Om zo actueel mogelijk te blijven, biedt de website extra invulling bij sommige thema’s en stelt links voor naar het internet.

Verschillende muzische activiteiten van Muzignaal sluiten aan bij de thema’s van de taalmethode Taalsignaal, maar Muzignaal kan bij elke taalmethode gebruikt worden.

Bespreking: zie vorige titel

*****

/////

MuZignaal 1B : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het eerste leerjaar / Leicher, Bernard; Coeck, Jan; Naulaerts, Lieve. - Mechelen: Plantyn, 2009. - 185 p. - ISBN: 978-90-3012354-5: 69,95 EUR Doelgroep: 5-6 jaar URL: http://www.woltersplantyn.be/muzignaal Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 muzi *****

Bespreking: zie vorige titel

/////

MuZignaal 2A : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het tweede leerjaar / Leicher, Bernard; Coeck, Jan; Naulaerts, Lieve. - Mechelen: Plantyn, 2009. - 212 p. - ISBN: 978-90-3012355-2: 69,95 EUR Doelgroep: 7-8 jaar URL: http://www.woltersplantyn.be/muzignaal Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 muzi *****

Bespreking: zie vorige titel

/////

MuZignaal 2B : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het tweede leerjaar / Leicher, Bernard; Coeck, Jan; Naulaerts, Lieve. - Mechelen: Plantyn, 2009. - 207 p. - ISBN: 978-90-3012356-9: 69,95 EUR Doelgroep: 7-8 jaar URL: http://www.woltersplantyn.be/muzignaal Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 muzi *****

Bespreking: zie vorige titel

/////

*****

/////

MuZignaal 3B : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het derde leerjaar / Leicher, Bernard; Coeck, Jan; Naulaerts, Lieve. - Mechelen: Plantyn, 2010. - 185 p. - ISBN: 978-90-3012358-3: 69,95 EUR Doelgroep: 9-10 jaar URL: http://www.woltersplantyn.be/muzignaal Vindplaats Antwerpen: or 3.2.1 muzi *****

Bespreking: zie vorige titel

/////

104 leerzame apps & sites voor kinderen van 2-8 jaar / Borgdorff, Martine; Pijpers, Remco. - [S.l.]: Kennisnet, 2013. - 32 p.

Doelgroep: 0-8 jaar URL: http://kn.nu/leerzame-apps-sites Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 104L *****

Deze brochure zet de beste leerzame apps en sites voor kinderen op een rij.

Voor baby’s en peuters, en voor kinderen tot 8 jaar. Met tips voor ouders en leerkrachten. Leerkrachten vinden achteraan ook een overzicht van apps en websites die kwaliteitsvolle informatie en inspiratie bieden rond het educatief gebruik van digitale media.

/////

86 creatieve apps & sites voor kinderen van 7-12 jaar / Borgdorff, Martine; Pijpers, Remco. - [S.l.]: Kennisnet, 2013. - 32 p.

Doelgroep: 7-12 jaar URL: http://kn.nu/creatieve-apps-sites Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 86cr *****

Deze brochure biedt een selectie van apps en sites waarmee kinderen van 7 tot 12 jaar vaardigheden als creativiteit, probleemoplossend vermogen en logisch denken kunnen oefenen en verbeteren.

Deze competenties zijn van belang in de samenleving in de 21e eeuw. Om kinderen goed voor te bereiden op een digitale toekomst is het ook belangrijk dat ze leren om alle mogelijkheden en kansen van media te benutten. De apps en sites in de brochure zijn uitgekozen om hun originaliteit, uitdagendheid, kwaliteit en het pretgehalte.

/////

Halt! Even ademen : yoga- en meditatieoefeningen in en buiten de school / Hillebrandt, Ginny; Maes, Sabine. - SintNiklaas: Abimo Uitgeverij, 2013. - 153 p.

- ISBN: 978-94-6234-033-6: 29,50 EUR Doelgroep: 5-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 halt *****

Dit boek reikt concrete handvatten aan om kinderen te stimuleren spontaan in het leven te staan, gevoelsmatig te leven en contact te leggen met hun natuurlijke instincten. Daarbij is de eerste stap dat je als volwassene/leerkracht zelf bewust wordt van je eigen innerlijke ‘kompas’. Een tweede stap is kinderen stimuleren om zelf op zoek te gaan naar hun spontane ik. Het eerste hoofdstuk van ‘Halt! Even ademen’ geeft het theoretisch kader weer. Dit kader biedt ondersteuning in het toepassen van de oefeningen voor volwassenen en bij kinderen. Hoofdstuk twee bevat concrete tips, adviezen en veel voorbeelden voor de leerkracht om mee aan de slag te gaan.

Hoofdstuk drie bevat een stapsgewijze handleiding om kinderen de ruimte te bieden zichzelf te leren kennen. Met tips, korte verwerkingsideeën, crea- en meditatieoefeningen, yoga- en visualisatieoefeningen.

/////

Jeugdbeweging in de klas : lespakket naar aanleiding van de dag van de jeugdbeweging / [s.n.]. - Antwerpen: Spoor Zes, 2013. - [21] p.

Doelgroep: 5-12 jaar URL: http://www.spoorzesindeklas. be/?page_id=602 Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 jeug *****

De jeugdbeweging is een methodiek die kinderen heel wat ontwikkelingskansen kan geven. Om àlle kinderen te laten kennismaken met deze vorm van vrijetijdsbesteding werkten de jeugdbewegingen naar aanleiding van de dag van de jeugdbeweging een lespakket uit voor het basisonderwijs. Aan de hand van de lessen ontdekken leerlingen dat in de jeugdbeweging verschillende talenten worden aangesproken. Ze leren de kenmerken en de meerwaarde kennen van de jeugdbeweging en maken kennis met de jeugdbewegingen in hun buurt.

De handleiding, bijlagen en bijbehorende geluidsfragmenten kunnen gedownload worden van de website van Spoor Zes.

/////

KlasseKids : verbindt leerlingen door groei, succes en plezier! / Donker-van der Meer, Aukje; Tempert, Ben. - Huizen: Pica, 2013. - 130 p. - ISBN: 978-94-91806-03-2: 16,95 EUR Doelgroep: 5-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 klas *****

KlasseKids is een praktisch handboek dat leerkrachten in het lager onderwijs handvatten biedt om op een speelse wijze sociale en emotionele vaardigheden aan te leren en daarmee te komen tot een positieve sfeer in de groep. Er wordt gewerkt vanuit een kader met duidelijke normen (KlasseKidsafspraken). Door het toepassen van de KlasseKidsAfspraken

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

13

en oefeningen passend bij de groep, zet je een geleidelijk en gestaag proces van positieve ondersteuning en/of verandering van gedrag in gang. Aan het begin van elk hoofdstuk wordt achtergrondinformatie gegeven over verschillende aspecten van positieve groepsvorming. Er wordt onder meer ingegaan op de verschillende rollen in de groep, voor jezelf opkomen, je mening geven, vertrouwen, pesten en vriendschap.

/////

Pakaan : aan de slag met je idee : lespakket lager onderwijs / UNIZO Stichting Onderwijs & Ondernemen. - [S.l.]: Flanders DC, 2013. - 30 p.

Doelgroep: 5-12 jaar URL: http://www.pakaan.be/ Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 paka *****

Pakaan is een wedstrijd die klassen uitdaagt om hun creativiteit en ondernemingszin te tonen. Dit kan door een vernieuwend idee, product, dienst of project te bedenken, uit te werken en in te sturen.

Dit lespakket voor het lager onderwijs werd ontwikkeld om de wedstrijd gemakkelijker te integreren in de les. Het lespakket brengt leerlingen spelenderwijs de basisbeginselen van creativiteit en ondernemingszin bij.

Aan de hand van oefeningen en opdrachten bedenken ze een idee en gaan ze er mee aan de slag.

/////

Slimmer zoeken : informatievaardigheden op de basisschool / Borgdorff, Martine; Pijpers, Remco; Algra, Margreet. - Den Haag: Stichting MKO - SIOB - Kennisnet, 2013. - 24 p.

Doelgroep: 9-12 jaar URL: http://goo.gl/oyHl9w Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 slim *****

Het doel van deze brochure is leerkrachten van de tweede en derde graad lager onderwijs te inspireren en te helpen om informatievaardigheden een eigen plek in het onderwijsaanbod te geven. Zoeken en kunnen vinden zijn in onze informatiesamenleving onmisbare vaardigheden.

Kinderen moeten dit leren, op school en thuis. Informatievaardigheden gaan over het zoeken, vinden, kritisch analyseren en verwerken van verschillende on- en offline informatiebronnen.

/////

Werkboek ontspanning voor kinderen : 55 oefeningen om stress te verminderen / Shapiro, Lawrence E.; Sprague, Robin. Amsterdam: Hogrefe, 2011. - 144 p. - ISBN: 978-90-79729-34-0: 19,95 EUR Doelgroep: 5-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.2 werk *****

Werkboek Ontspanning voor kinderen bevat 55 activiteiten om te leren ontspannen.

Aan de hand van eenvoudige oefeningen leren kinderen verschillende manieren om stress te reduceren: van ademhalen, geleide fantasie, visualiseren, mindfulness en yoga tot het gebruik van humor, spel en creativiteit. De oefeningen kunnen alleen of

14

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

met het hele gezin worden gedaan. Ook geschikt voor gebruik door professionals in therapie.

/////

Durf je dans! Bewegingsexpressie met kinderen / Bombeke, Luc. - Mechelen: Plantyn, 2013. - 212 p. - ISBN: 978-90-3014014-6: 42,40 EUR Doelgroep: 3-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.3 durf *****

‘Durf je dans!’ is een bronnenboek en handleiding voor wie met kinderen wil werken aan bewegingsexpressie. Het eerste deel schetst enkele theoretische achtergronden over muzische vorming in het algemeen en over het ontstaan, het wezen en de betekenis van bewegingsexpressie. Het tweede deel beschrijft wat bewegingsexpressie in de praktijk kan betekenen: werken vanuit een bewegingskader als basis, de opbouw van de methode en van de afzonderlijke lessen, het uitschrijven van de lessen, de didactische aanpak en de evaluatiewijzen.

Het derde deel bevat eenentwintig gedetailleerd uitgeschreven lessen bewegingsexpressie voor verschillende leeftijdsgroepen.

‘Durf je dans!’ is in de eerste plaats bedoeld voor lesgevers in de kleuter- en lagere school en voor docenten en studenten in de lerarenopleiding. Het beantwoordt aan de leerplannen muzische opvoeding voor de verschillende onderwijsnetten. Daarnaast is het boek ook bruikbaar voor mensen die een creatieve dansopleiding volgen en voor begeleiders die muzisch werken met kinderen.

/////

Slim zoeken op internet : voor thuis, op school en waar je ook bent / Sprenger, Maarten; Van Hamel, Sonja. - Amsterdam: De Wereld van Bovenaf, 2013. - 109 p. ISBN: 978-90-820833-0-9: 17,50 EUR Doelgroep: 7-18 jaar, volwassenen URL: http://www.slimzoeken.nl Vindplaats Antwerpen: or 3.2.3 slim *****

In ‘Slim zoeken’ leer je hoe je informatie zoekt op het internet. Natuurlijk komt het bedienen van de zoekmachine Google aan bod, maar het is meer dan dat. Je leert ook hoe je vanuit een bepaalde vraagstelling de goede zoektermen bedenkt én hoe je kritisch omgaat met de zoekresultaten en met internetinformatie in het algemeen.

Geschikt voor kinderen en jongeren vanaf 8 jaar. Het boek kan ook handig zijn voor leraren als onderdeel van studievaardigheden of informatievaardigheden.

/////

Spelend leren : actief en kindgericht basisonderwijs / Castermans, Jos. - SintNiklaas: Abimo, 2013. - 218 p. - ISBN: 97894-6234-034-3: 29,95 EUR Doelgroep: 3-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.3 spel *****

Dit praktijkboek behandelt de methode spelend leren en het pedagogische project dat erachter zit. De opgenomen lesfiches kunnen meteen ingezet worden in de klas

of gebruikt worden als leidraad om zelf met de methodiek aan de slag te gaan.

Daarnaast bevat het boek een uitgebreide bespreking van alle mogelijke speelleerhoeken, met tips om ze op te starten of verder uit te diepen. Er zijn ook vele suggesties rond contractwerk, de kinderraad, activiteiten om de overgang naar de lagere school eenvoudiger te maken, poppenspel, kindvriendelijke evaluatie,...

/////

Als de geit leert zwemmen / Moost, Nele; Kunstreich, Pieter. - De Meern: Levendig Uitgever, 2013. - prentenboek [26] p. met lessuggesties (3 p.). - ISBN: 978-94-9174000-8 Doelgroep: 5-8 jaar URL: http://goo.gl/0o7n1U Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 alsd *****

Er was eens een tijd dat alle dieren naar school gingen. Allemaal moesten ze leren zwemmen, vliegen, rennen en klimmen.

Dat lukt hen niet helemaal en ze gaan aan zichzelf twijfelen of komen in opstand.

Aan het eind van het schooljaar besluiten de meesters dat hun leerlingen te weinig talent hebben en ze vertrekken. De moraal van deze grappige dierenfabel is dat het belangrijk is om aandacht te hebben voor verschillen tussen leerlingen en om aan te sluiten bij hun ontwikkelingsniveau en specifieke vaardigheden of talenten. De lessuggesties bij het boek kunnen gedownload worden.

/////

Allemaal snoep : help je kind gezond te eten en meer te bewegen / Heim, Irene; De Wolf, Alex. - Alkmaar: Kluitman, 2013. - 32 p. - ISBN: 978-90-206-3843-1: 12,50 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 alle *****

De fantasieverhalen in dit boekje zijn bedoeld om kinderen te helpen die soms onzeker zijn, niet buiten spelen, niet bewegen en iets te zwaar zijn. Kinderen die zich laten verleiden door zoetigheden, die moeilijk nee kunnen zeggen, die gevoelig zijn voor kritiek, maar die emotioneel en lichamelijk sterker willen worden. Aan de verhalen zijn vragen en tips toegevoegd, zodat een kind op een speelse, actieve wijze geholpen wordt met zijn of haar probleem om te gaan. Ze kunnen zelf gelezen worden of voorgelezen door ouders, leerkrachten, therapeuten... Vanaf 8 jaar.

/////

Sociale media ... voor kids / Cleijn, César; Lee, Linda. - Culemborg: Van Duuren Media, 2011. - 160 p.. - ISBN: 978-90-5940501-1: 14,95 EUR Doelgroep: 8-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.5 soci *****

Dit praktische werkboek is bedoeld voor kinderen in de leeftijdsgroep van 8 tot 14 jaar én hun ouders. Aan de hand van veel voorbeelden en illustraties leer je de beginselen van populaire sociale media

als Hyves, Twitter, Facebook, Youtube en leer je waar je op moet letten om veilig te internetten. Ouders krijgen tips aangereikt om hun kind(eren) op een betrokken manier te begeleiden.

/////

Ik voel me zo : gesprekken met kinderen over hun stemmingen / Lasès, Frans; Jutte, Jan. - Wielsbeke: De Eenhoorn, 2012. - 191 p. - ISBN: 978-90-5838-794-3: 21,95 EUR Doelgroep: 9-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.6 ikvo *****

‘Ik voel me zo...’ is een boek over humeuren. Vijfentwintig Vlaamse en Nederlandse kinderen vertelden in individuele gesprekken met de auteur hoe zij aankijken tegen verschillende stemmingen en emoties. De voorbeelden die zij geven zijn dikwijls herkenbaar, soms grappig, soms ontroerend en altijd waar gebeurd. Het boek kan aanzetten geven tot gesprekken over emoties met kinderen van 8 tot 14 jaar.

/////

Word je nog beter? Help je kind bij het omgaan met een zieke ouder / Heim, Irene; De Wolf, Alex. - Alkmaar: Kluitman, 2013. - 32 p. - ISBN: 978-90-206-3841-7: 12,50 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.6 word *****

Kinderen kunnen om allerlei redenen tijdelijk uit balans zijn, bijvoorbeeld als één van hun ouders ziek is. De fantasieverhalen in dit boekje kunnen kinderen helpen. Ze kunnen zelf gelezen worden of voorgelezen door ouders, leerkrachten, therapeuten...

Aan de verhalen zijn vragen en tips toegevoegd, zodat een kind op een speelse, actieve wijze geholpen wordt met zijn of haar probleem om te gaan. Vanaf 8 jaar.

/////

Bang voor fouten : help je kind om te gaan met fouten / Heim, Irene; De Wolf, Alex. - Alkmaar: Kluitman, 2013. - 34 p. ISBN: 978-90-206-3846-2: 12,50 EUR Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 bang *****

Kinderen kunnen leren met prestatiestress en faalangst om te gaan. Daarvoor zijn een paar trucs, verpakt in de verhaaltjes in dit boek, meestal genoeg. De verhalen in de serie Kidspower zijn geschreven met fantasie en humor, op maat van kinderen. Ze kunnen zelf gelezen worden of voorgelezen door ouders, leerkrachten, therapeuten...

Vanaf 8 jaar.

/////

Brugklas Bikkels : relaxed en zelfverzekerd naar de middelbare school / Brugman, Inke; Swinkels, Bregje. - AntwerpenApeldoorn: Garant, 2013. - 81 p. - ISBN: 978-90-441-3075-1: 14,90 EUR Doelgroep: 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 brug *****

‘Brugklas Bikkels’ is een boek voor aankomende brugklassers (Nederland) of eer-

stejaars middelbaar (België). Ze vinden in het boek handige tips en trucs om relaxed en zelfverzekerd met de grootste veranderingen om te gaan en kunnen ook lezen wat ze beter niet (meer) doen op de middelbare school. Met behulp van principes uit de cognitieve gedragstherapie worden de veranderingen behandeld en worden duidelijke tools gegeven hoe hiermee om te gaan. De eerste dag en omgaan met nieuwe leraren, vrienden maken, chillen in de pauze, omgaan met pesters, sociale media en meer.

/////

Pesten aanpakken : lessenserie voor groep 4-8 van het regulier en speciaal basisonderwijs / Barkmijer, Kirsten; Brokken, Johan. - Assen: Van Gorcum, 2013. - 84 p. - ISBN: 978-90-232-5152-1: 19,95 EUR Doelgroep: 9-14 jaar URL: http://www.veruslutum.nl Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 pest *****

De lessenserie ‘Pesten aanpakken’ is bedoeld voor jongeren in groep 4 (tweede leerjaar) tot en met groep 8 (zesde leerjaar) binnen het regulier of het buitengewoon basisonderwijs. Het uitgangspunt van de lessenserie is de cruciale rol die omstanders innemen in een pestsituatie. De lessenserie maakt leerlingen bewuster van hun invloed op het pestgedrag. Gedurende vijf lesdagen van elk drie kwartier wordt aandacht besteed aan zeven verschillende rollen van het pesten. Het leidend lesmateriaal hierin is een poster waarin deze rollen worden uitgebeeld. Het is de bedoeling dat leerlingen leren om het pestgedrag aan te pakken in de rol van helper en zich zelfverzekerd en weerbaar op te stellen.

Iedere lesdag staan er verschillende leerdoelen centraal die door middel van actieve werkvormen behandeld worden. Hierbij is uitgegaan van de leercyclus van Kolb waarbij de volgende fasen worden doorlopen: ervaren, reflecteren, conceptualiseren en toepassen. Het boek is ingedeeld in drie delen: een lessenserie voor de middenbouw, een lessenserie voor de bovenbouw en een deel over de drama-inzet bij pesten.

In dat derde deel worden korte dramalessen beschreven ter voorbereiding van een voorstelling over pesten.

/////

Verre vrienden : nieuwe pennen en penselen in de jeugdliteratuur / De Cock, Michael; Dendooven, Gerda. - Leuven: Davidsfonds-Infodok, 2013. - 116 p. - ISBN: 978-90-5908-500-8: 19,95 EUR Doelgroep: 7-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.7 verr *****

De samenstellers van dit boek zochten tien nieuwe pennen en penselen om de kinder- en jeugdliteratuur te kruiden. In totaal 20 auteurs & illustratoren met uiteenlopende roots schreven en tekenden bij het universele thema vriendschap hun verhaal. Amigos verzorgde de luistercd bij het boek, waarop enkele van de verhalen muzikaal gekruid te horen zijn.

/////

Handboek Goed Doen 2.0 : sociale media in het voortgezet onderwijs / Pijpers, Remco; Theewes, Brigitte; van den Bosch, Nicole. - Den Haag: MKO & Kennisnet, 2013. - 87 p. - ISBN: 978-90-819324-1-7: 17,45 EUR Doelgroep: 11-18 jaar URL: http://www.sociaalmetmedia.nl Vindplaats Antwerpen: or 3.3.2 goed *****

In dit handboek vinden middelbare scholen praktische suggesties om positief met sociale media om te gaan. De projecten in het boek laten zien hoe leerlingen enorm gemotiveerd raken om zich voor een ander in te zetten. Gezamenlijk leren jongeren hoe ze sociale media verstandig, positief en innovatief kunnen gebruiken zoals bijvoorbeeld geld inzamelen voor goede doelen.

Aan de hand van het stappenplan in het handboek kunnen de leerlingen mediavaardigheden opdoen en een concreet projectresultaat bereiken. De stappen dienen niet letterlijk gevolgd te worden, leerkrachten kunnen gebruiken wat ze handig of zinvol vinden voor hun lessen. Het ‘Handboek Goed Doen 2.0’ bevat ook interviews met vijf tieners waarin ze vertellen over hun ervaringen met sociale media en hoe ze - ieder op hun manier - iets doen voor de maatschappij. Verder geeft het handboek heel wat tips en praktische uitleg over het gebruik van een aantal online tools.

/////

Pakaan : aan de slag met je idee : lespakket secundair onderwijs / Stichting Onderwijs & Ondernemen.

Doelgroep: 11-18 jaar URL: http://www.pakaan.be Vindplaats Antwerpen: or 3.3.2 paka *****

Pakaan is een wedstrijd die klassen uitdaagt om hun creativiteit en ondernemingszin te tonen. Dit kan door een vernieuwend idee, product, dienst of project te bedenken, uit te werken en in te sturen.

Dit lespakket voor het secundair onderwijs werd ontwikkeld om de wedstrijd gemakkelijker te integreren in de les. Het pakket biedt leerkrachten tips om samen met de leerlingen een idee te ontwikkelen tot een knap project. Door de oefeningen en deelname aan de wedstrijd leren de leerlingen creatief denken, brainstormen, uit alle ideeën het beste kiezen en daar voluit voor gaan. Ze tonen zin voor initiatief en waarderen elkaars sterktes. Ook jongeren die zwakker scoren op de klassieke vakken, kunnen vaak hun verborgen talenten tonen.

/////

Together to get there : methodiekbeschrijving / Hammida, Nora; Gerritsma, Eke. - Utrecht: Forum, 2013. - 4 brochures (45, 31, 39 en 49 p.)

Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen URL: http://www.to-get-there.nl Vindplaats Antwerpen: or 3.3.4 toge *****

‘Together to get there’ traint studenten en jongvolwassenen om twee huiskamerbijeenkomsten te organiseren voor hun omgeving zoals ouders, familieleden, vrienden, of buurtgenoten. Samen met hen spreken

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

15

ze over beeldvorming of stimuleren ze hen tot meer participatie in de maatschappij.

Thema’s als discriminatie, vrijwilligerswerk, meer sporten of onderwijs kunnen aan de orde komen. Tijdens de eerste bijeenkomst praat de groep met elkaar over hun wensen en behoeften met betrekking tot een zelfgekozen thema. Daarnaast denken ze na over vragen als: waar komen onze eigen vooroordelen vandaan? Wat kunnen wij zélf doen om dingen te verbeteren?

En: waarbij hebben we hulp van anderen nodig? Voor de tweede bijeenkomst wordt een professional of ambtenaar uitgenodigd.

Met hem of haar bespreekt de groep de punten uit de eerste bijeenkomst en worden mogelijke oplossingen tegen het licht gehouden. Tijdens het traject wordt ook aandacht besteed aan culturele diversiteit en communicatie. De studenten worden hierin getraind, doen nieuwe kennis op en zetten deze kennis direct in tijdens het organiseren van de huiskamerbijeenkomsten.

/////

Puber tijd! Hoe kom je er zonder kleerscheuren doorheen? / Koyen, Ellen.

- Wielsbeke: De Eenhoorn, 2013. - 128 p. - ISBN: 978-90-5838-905-3: 18,95 EUR Doelgroep: 11-14 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.7 pube *****

Een omkeerboek voor jongens en meisjes over de vreemde ontwikkelingen die hun lichamen tijdens de pubertijd doormaken.

Met grappige illustraties en praktische tips over hoe je je het beste scheert, of hoe je de juiste bh uitkiest. Ook onderwerpen als zelfbevrediging en anticonceptie worden op een heldere manier behandeld. Vanaf 11 jaar.

/////

De roze wolk / Fara. - Heverlee: Fara, 2013.: 55,00 EUR (incl. lespakket) Doelgroep: 13-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.7 roze *****

Het Roze Wolk spel biedt aan de hand van kennisvragen en doe-opdrachten de mogelijkheid om jongeren van het secundair onderwijs te sensibiliseren over de impact van een zwangerschap of een kind op hun jonge leven. Het is de bedoeling dat ze een realistisch en vooral genuanceerd beeld krijgen met zowel de fraaie als de minder fraaie kanten van het jonge ouderschap, zonder daarbij tienerzwangerschap te promoten of te ontraden. Daarnaast is het spel een ondersteuningsinstrument voor wanneer leerkrachten geconfronteerd worden met een tienerzwangerschap in de klas of op school. Het spel maakt die zwangerschap op een neutrale manier bespreekbaar en kan de eventuele vrees voor een sneeuwbaleffect indijken. Tegelijk kan het spel ondersteuning bieden aan de eventueel reeds aanwezige zwangere leerlingen of leerlingen die mama of papa zijn. De focus van het spel ligt op tienerzwangerschap en jong ouderschap.

Wanneer men ook wil werken rond de oorzaken van ongeplande zwangerschap, het beslissingsproces en abortus is het Faralespakket hiervoor beter geschikt. Het spel

16

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

richt zich tot jongeren van de 2de en de 3de graad van het ASO, TSO en BSO, maar kan ook gespeeld worden in leefgroepen van voorzieningen voor bijzondere jeugdzorg of in het kader van vormingsactiviteiten voor jongeren.

/////

Tienerzwangerschap : lespakket voor de 2de en 3de graad van het secundair onderwijs / Fara. - Heverlee: Fara, 2013.

- 149 p.: 55,00 EUR (inclusief spel De Roze Wolk) Doelgroep: 13-18 jaar URL: http://www.faranet.be Vindplaats Antwerpen: or 3.3.7 tien *****

Dit lespakket ondersteunt leerkrachten in de 2de en 3de graad van het secundair onderwijs die het thema tienerzwangerschap bespreekbaar willen maken in hun klas of op hun school. Door onderwerpen als kinderwens, (ongeplande) zwangerschap, abortus en ouderschap ter sprake te brengen, worden de leerlingen en hun bredere, relationele omgeving gesensibiliseerd. Daarnaast worden leerlingen en leerkracht op de hoogte gebracht van de mogelijkheden wanneer ze geconfronteerd worden met een (ongeplande) zwangerschap. De lesmap bestaat uit een inleidend gedeelte, een deel infoblokken, een deel werkvormen en een bijlage met alle benodigde documenten om met de werkvormen aan de slag te gaan. De infoblokken zijn in de eerste plaats bedoeld om de leerkracht de nodige achtergrondinformatie mee te geven, maar de korte stukken thematische informatie kunnen ook aangeboden worden aan de leerlingen, mits eventueel kleine aanpassingen afhankelijk van het niveau van de klas. Het deel werkvormen bevat 16 gebruiksklare methodieken rond verschillende onderwerpen. De werkvormen zijn geschikt voor zowel jongens als meisjes in alle studierichtingen. Op de pagina’s xtra voor jongeren op www.faranet.be vinden jongeren met vragen over (ongeplande) zwangerschap informatie, tips, adressen en teksten die hen kunnen helpen nadenken als ze voor een moeilijke keuze staan.

/////

Leren door dieren : ontdek hun verhaal / Waaijers, Agnes; van Soest, Hens. - [S.l.]: Fotomissie, 2013. - 139 p. - ISBN: 978-90808981-0-3: 21,48 EUR Doelgroep: 5-18 jaar, volwassenen URL: http://www.lerendoordieren.nl Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 lere *****

In dit boek vertellen 62 verschillende dieren hun verhaal. Wat doen ze om zichzelf te beschermen, hoe komen ze aan voedsel, hoe reizen ze en hoe houden ze zichzelf warm? Ze hebben uiteenlopende kwaliteiten ontwikkeld, kwaliteiten waar de mens zich aan kan spiegelen en van leren. De verhalen zijn een aanzet om anders te kijken naar onszelf, naar elkaar en naar de dieren die ons omringen. Om de kwaliteiten van elk dier te benadrukken en eventueel te vertalen naar teamrollen, zijn ze onderverdeeld in tien categorieën, zoals de

verzorgenden, de artistieken, de communicatieven, enz. Het boek is een aanvulling bij de kaartenset ‘Leren door dieren, ontdek je kracht’, maar beide kunnen afzonderlijk van elkaar gebruikt worden.

/////

Rond je seksualiteit : praten over waarden en normen rond relaties en seksualiteit / [s.n.]. - Utrecht: RutgersWPF, 2013. handleiding, 150 vraagkaarten: 19,95 EUR Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 rond *****

‘Rond je seksualiteit’ is een carrouselspel over seksualiteit en relaties voor jongeren vanaf 15 jaar. Met dit spel leren jongeren op een veilige manier in een groep te praten over relaties en seks. Op 180 kaarten staan uiteenlopende vragen, onderverdeeld in de volgende thema’s: communicatie (praten over, hulp vragen), J/M (man-/vrouwrollen, seksuele moraal...), relaties (verkering, maagdelijkheid, verschillen in cultuur en religie), seksualiteit (gedrag, plezier), seksuele oriëntatie (holebi, diversiteit), toekomst (relatievormen, trouw), veilig vrijen (condooms, soa...), voortplanting (zwangerschap, abortus, kinderwens), weerbaarheid (wensen, grenzen, internet) en zelfbeeld (mediawijs, lichaamsbeeld).

Het spel wordt in 50 minuten gespeeld. In de bijgesloten handleiding staan verschillende spelvariaties en tips voor aanvullende werkvormen.

/////

Spiegeltje, spiegeltje aan de wand... : methodieken voor jongeren rond beeldvorming en identiteit / Miri, Amal; Arikoglu, Fatma; Spaas, Nele. - Brussel: Ella vzw, 2012. - methodiekenbundel (39 p. ) met dvd (50 min.): 10,00 EUR Doelgroep: 13-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 spie *****

Deze methodiekenmap reikt jongerenwerkers, leerkrachten en begeleiders die werken met jongeren van diverse etnische origines concrete tools aan voor de ondersteuning van deze jongeren in hun zoektocht naar een meer evenwichtige identiteit(svorming) en een betere beeldvorming. Het eerste deel wil vooral informeren over de complexiteit van identiteitsontwikkeling, sensibiliseren om deze te erkennen en er op een nuchtere en positieve manier mee om te gaan. De map biedt een aantal verhelderende inzichten m.b.t. het thema identiteitsconstructie waarbij etniciteit betrokken wordt in het ontwikkelen van een persoonlijke identiteit. De bundel is doorspekt met uitspraken, quotes en getuigenissen van jongeren. Ze kunnen dienst doen als discussiemateriaal in de klas of groep. Het tweede gedeelte bevat enkele kant-en-klare methodieken om bij groepen jongeren in te zetten, zoals bijvoorbeeld het Pettenspel of het Kruispuntspel of het theaterstuk ‘De gemeenschappelijke ruimte’ bekijken en bespreken (hiervan werd de opname op dvd achterin de map toegevoegd).

/////

Think before you post! Lespakket voor de eerste graad van het secundair onderwijs dat leerkrachten toelaat om met hun leerlingen te werken rond het thema privacy / Broodthaers, Nel. - Brussel: Child Focus, Houba, 2010. - 48 p.

Doelgroep: 11-14 jaar URL: http://goo.gl/ArrvFL Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 thin *****

Aan de hand van dit lespakket kan u met leerlingen van de eerste graad s.o. werken rond online privacy, het beschermen van je persoonlijke gegevens en het voorkomen van cyberpesten. De nadruk ligt op de actieve inbreng van de jongeren. Uw rol als leerkracht is ondersteunend: een kader bieden om samen te reflecteren, thema’s en denkpistes aanreiken en hen stimuleren om de juiste vragen te stellen. Het pakket bevat tien methodieken waarbij het gesprek en de uitwisseling centraal staan. De methodieken zijn complementair te gebruiken.

U kunt die methodieken uitkiezen die u en de klas het beste liggen. De methodieken zijn ingedeeld in drie thema’s: ‘anoniem, persoonlijk, privé, publiek’, ‘identiteiten online’ en ‘het kan ook fout gaan...’. Als afsluiter van de les of lessenreeks kan een samenvattende brainstormoefening gedaan worden.

/////

Anne Frank in de klas / TinQwise. - [S.l.]: Anne Frank Stichting, 2013.

Doelgroep: 9-16 jaar URL: http://edu.annefrank.org/annefrankindeklas Vindplaats Antwerpen: URL *****

‘Anne Frank in de klas’ is een online training waarmee je kunt leren over het leven en de tijd van Anne Frank en lessen samenstellen over Anne Frank. De training bestaat uit drie onderdelen: Het verhaal van Anne Frank, Toolkit en Mijn lessen. Het verhaal Anne Frank wordt verteld aan de hand van de acht belangrijkste momenten uit haar geschiedenis. Door het verhaal heen staan vragen die helpen de opgedane kennis te verwerken. Het verhaal is geschreven om voor te lezen aan schoolkinderen en kan gedownload worden als pdf. In de Toolkit kun je lessen samenstellen over Anne Frank. Met verschillende lesonderdelen kun je een afwisselende les maken. De toolkit heeft een filter waarmee je lesonderdelen kunt kiezen. Ieder lesonderdeel heeft een preview van de inhoud. De les die je samenstelt kun je bewaren als je bent geregistreerd en ingelogd. In Mijn lessen staan alle lessen die je hebt gemaakt. Je kunt de lessen voorbereiden door op je beeldscherm de informatie over de lesonderdelen door te nemen. Je kunt deze informatie ook printen. Je kunt de les afspelen op een beamer of een digibord.

/////

Anne’s wereld / van Ledden, Piet; Metselaar, Menno. - Amsterdam: Anne Frank Stichting, 2010. - 15 p.: 4,50 EUR Doelgroep: 9-16 jaar URL: http://www.annefrank.org Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 anne *****

Dit magazine met uitklapbare tijdslijn geeft een beeld van hoe Anne Frank leefde en waar ze van droomde in de periode dat ze ondergedoken zat in het achterhuis. Ook de arrestatie en het lot van de onderduikers wordt behandeld. Het magazine is geschikt als bron voor spreekbeurt en werkstuk.

De schuilplaats van Anne Frank tijdens de onderduik kan ook virtueel bekeken worden op de website van de Anne Frank Stichting.

/////

Antwerpen bouwt bruggen 1914-2014 / Vermeulen, Stefaan. - Antwerpen: Vredescentrum, [s.a.]. - 18 + 14 p.

Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen URL: http://goo.gl/XDAAAC Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 antw *****

100 jaar geleden legde het Belgische leger bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog een pontonbrug over de Schelde. Via deze brug kon de Versterkte Stelling Antwerpen voldoende worden bevoorraad en kon de stad ook snel worden ontruimd. In 2014 wordt de ‘Groote Oorlog’ herdacht en wordt een ‘Vredesbrug’ over de Schelde gebouwd, die van 3 tot 5 oktober de linker- en rechteroever zal verbinden. Deze brochure vertelt het verhaal van de Pontonbrug uit 1914 en geeft historische achtergrond bij de Eerste Wereldoorlog en de gevolgen ervan voor Antwerpen.

/////

Duizend bommen en granaten / Dendoncker, Thomas. - Diksmuide: De Ijzertoren, [s.a.]. - 46 p.

Doelgroep: 15-18 jaar URL: http://goo.gl/r6IcqC Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 duiz *****

Deze cursus voor leerlingen van de tweede en derde graad van het secundair onderwijs behandelt de Eerste Wereldoorlog en de Westhoek. Aan de hand van teksten, artikels, verhalen, foto’s en websites komen de oorzaken, het verloop en de gevolgen van WOI in België en over de hele wereld aan bod. De bundel bevat ook informatie over onderwerpen als DOVO (Dienst voor de opruiming en vernietiging van ontploffingstuigen), de ijzertoren, de dodengang in Diksmuide, Bayernwald in Wijtschate en Wapenstilstand. De leerlingen verwerven aan de hand van deze bundel met bijhorende vragen en oefeningen niet alleen kennis over het thema, maar trainen ook verschillende vaardigheden zoals lezen, schrijven, rekenen en ICT.

/////

The Great Dictator [film met lesbrief] / Chaplin, Charlie; Dryden, Wheeler. - Amsterdam: A-Film Distribution, 2010. - dvd (120 min.), lesbrief (2 x 7 p.). - ISBN: 8716777933350: 12,99 EUR (dvd) Doelgroep: 13-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 grea *****

De film The Great Dictator uit 1940 geeft een parodiërende en satirische kijk op de toenmalige dictator Adolf Hitler. De uitgebreide werkbundel met antwoordsleutels kan gebruikt worden ter bespreking van de film in het secundair onderwijs. In de werk-

bundel komt de hele geschiedenis achter het verhaal aan bod maar ook typische woordenschat rond het begrip film.

/////

Het korte leven van Anne Frank / Anne Frank Stichting. - Amsterdam: Anne Frank Stichting, 2009. - dvd (28 min., 7 taalversies): 10,95 EUR Doelgroep: 9-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 kort *****

Deze documentaire film vertelt het verhaal van het leven van Anne Frank aan de hand van fragmenten uit haar dagboek, foto’s uit albums van de familie Frank en historische filmfragmenten. Naast Anne’s levensverhaal vertelt de film het verhaal van de Tweede Wereldoorlog en de jodenvervolging in Europa. De film is geschikt om de holocaust te behandelen in de les, zowel in het lager als in het secundair onderwijs.

/////

Het leven van Anne Frank : de grafische biografie / Anne Frank Stichting. - Amsterdam: Anne Frank Stichting, 2010. - 159 p. - ISBN: 978-90-245-3243-8: 17,95 EUR Doelgroep: 13-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 leve *****

Deze grafische biografie vertelt het complete verhaal van Anne Frank op een heldere en toegankelijke manier. Naast haar levensverhaal wordt er ook veel aandacht besteed aan belangrijke historische gebeurtenissen. De grafische biografie bestaat uit 10 hoofdstukken. Achteraan het boek werd een chronologisch overzicht van 1925-1945 toegevoegd. Voor ieder jaartal is er een afbeelding uit het leven van Anne Frank en de historische context.

/////

La Raffle / Bosch, Roselyne Rose. - [S.l.]: Gaumont Video, 2010. - 2 dvd’s (125 min.): 11,00 EUR Doelgroep: 11-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 raff *****

De film ‘La Raffle’ gaat over één van de grootste Franse holocaust-tragedies, de deportatie van joodse mensen, bevolen door het Vichy regime. In de nacht van 16 juli 1942 hield de Franse politie, 9.000 man sterk, een razzia waarbij 13.000 Joden, voornamelijk ouderen, vrouwen en kinderen bijeen werden gedreven. De meesten van hen werden in het Vélodrome dHiver sportstadion in Parijs vastgehouden; velen werden naar Auschwitz gestuurd. We volgen deze tragedie door de ogen van de 11-jarige Joseph Weismann. De film klaagt de houding en acties van de Franse politie aan, maar toont ook mensen die wel probeerden te helpen, meestal met enorme risico’s voor zichzelf. Aan de film werd Engelstalige documentatie toegevoegd die leraren kan ondersteunen bij de verwerking ervan in de klas.

/////

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

17

De schuilhoek / Heuvel, Eric. - Aalten: Markt 12 Museum, [s.a.]. - 9 + 9 p. - ISBN: 90-809145-1-7: 9,25 EUR (incl. verzendkost) Doelgroep: 12-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 verz

neuropsychologie kunt toepassen bij het opvoeden. De focus ligt op kinderen van nul tot twaalf jaar. De heldere uitleg, leeftijdsgerichte strategieën en illustraties helpen om de opgedane kennis gemakkelijker te implementeren.

Dit tweetalige stripverhaal (Duits-Nederlands) gaat over Wim van Dort, een verzetspersonage die in 1943 om dwangarbeid (de ‘Arbeitseinsatz’) te ontlopen, onderduikt in Aalten, een grensplaats in de Achterhoek. Het stripverhaal is verzonnen, maar wel gebaseerd op gebeurtenissen die tijdens de Tweede Wereldoorlog in Aalten hebben plaatsgevonden. De strip is bedoeld ter ondersteuning van lessen geschiedenis/PAV in het secundair onderwijs. Kan ook interessant lesmateriaal zijn voor het vak Duits.

/////

*****

///// 1.3. Opvoeding en ouderbetrokkenheid Gezond eten en bewegen / Kind & Gezin. - Brussel: Kind & Gezin, 2013. - 38 p. + uitneembare voedingswijzer Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 gezo *****

Deze brochure bevat informatie over wat gezonde voeding tijdens die eerste jaren inhoudt. De uitneembare voedingswijzer is een handige hulp. Ouders krijgen bovendien heel wat tips over het opvoeden van hun kindje op het vlak van voeding en beweging.

/////

Groei! / [s.n.]. - Brussel: T.V. Klasse, 2011.

- dvd Doelgroep: volwassenen URL: http://www.klasse.be/tvklasse/reeksen/groei Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 groe *****

Groei! is een reeks over de ontwikkeling van kinderen. De vier filmpjes op deze dvd volgen de groei van kleuters (4 jaar), lagere schoolkinderen (6 jaar en 9 jaar) en jongeren (12 jaar), thuis en op school.

Waar staan ze in hun ontwikkeling? En hoe stimuleer je die als ouder en leerkracht het best? Opvoedingsspecialist en kinderpsychiater Peter Adriaenssens geeft leerrijke duiding en commentaar. De filmpjes kunnen ook online bekeken worden.

/////

Het hele brein, het hele kind : twaalf revolutionaire strategieën om de ontwikkeling van je kind te stimuleren / Siegel, Daniel J.; Bryson, Tina Payne. - Schiedam: Scriptum, 2013. - 208 p. - ISBN: 978-905594-228-2: 19,95 EUR Doelgroep: volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 hele *****

Dit boek is bedoeld voor ouders en andere opvoeders die kinderen willen helpen hun emotionele intelligentie te ontwikkelen.

De auteurs laten zien hoe het kinderbrein zich ontwikkelt en hoe je inzichten uit de

18

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

De kleine opvoedtips voor dummies / Atkins, Sue. - Amsterdam: Pearson Benelux, 2013. - 160 p. - ISBN: 978-90-430-3080-9: 8,95 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 klei *****

Dit boekje uit de serie ‘Voor Dummies’ werd geschreven door een oudercoach en oprichter van een website over het positief opvoeden van kinderen. ‘De kleine opvoedgids voor dummies’ geeft ouders/opvoeders praktische adviezen om de relatie met hun kind(eren) te verbeteren en sterker te maken. Het boekje is overzichtelijk ingedeeld in 10 hoofdstukken die je in willekeurige volgorde kunt lezen, al naargelang je behoefte of situatie. Pictogrammen geven aan over welke informatie het gaat: geheugensteuntjes, praktische suggesties, waar gebeurde anekdotes, positieve gedachten en te vermijden gedrag in de omgang met kinderen.

/////

Sociale media?! / Borgdorff, Martine; Pardoen, Justine. - Amsterdam: UPC, 2011.

- veelv. gepag.

Doelgroep: 11-18 jaar, volwassenen URL: http://goo.gl/6TCsev Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 soci *****

Dit boekje over sociale media richt zich zowel tot tieners als tot hun ouders en leerkrachten. Het biedt een aanleiding om het vertrouwen en de samenwerking uit te bouwen tussen kinderen en jongeren enerzijds en hun gezin en de school anderzijds.

Voor ouders en leraren maakt het boekje duidelijk wat er eigenlijk gebeurt, in al die uren dat jongeren online zijn. Jongeren kunnen er de meest voorkomende valkuilen uithalen en daar van leren. Achteraan zijn handige websites opgenomen voor tieners en voor ouders.

/////

Veilig internet gezinspakket / Insafe. België: Clicksafe, 2008. - handleiding voor ouders (39 p.), familie-fun-boekje (35 p.).

- ISBN: 978-90-78209-60-7 Doelgroep: 5-10 jaar, volwassenen URL: http://goo.gl/eSRso5 Vindplaats Antwerpen: pa 8.1.1 veil *****

Dit gezinspakket is een instrument om ouders en kinderen te helpen een veilig gebruik van het internet onder de knie te krijgen. Het zet ouders en kinderen samen aan het werk en stimuleert de communicatie tussen beiden. Het ‘Familie-fun-boekje’ vertelt het verhaal van Emma en Alex die leren hoe ze veilig kunnen internetten. Ouders en kinderen kunnen dit verhaal sámen lezen. Door samen aan de opdrachten te werken, leren ze spelenderwijs veel bij. In de handleiding vinden ouders achtergrondinformatie, tips om hun kind te begeleiden

en de juiste antwoorden op de vragen en opdrachten. Er komt een brede waaier van thema’s aan bod, zoals: spam, communicatie, privacy, cyberpesten, commerciële misbruiken en games.

/////

De meester is net zo trots als wij : ouders, kinderen en leerkrachten werken samen / Zaat, Myriam. - Amsterdam: Stichting Taalvorming, 2013. - 30 p.

URL: http://www.taalvorming.nl Vindplaats Antwerpen: pa 8.2.1 mees *****

Deze brochure beschrijft een aantal kunsteducatieve activiteiten waarin leerkrachten, kinderen en ouders elkaar door middel van literaire, beeldende en/of drama werkvormen echt ontmoeten en samenwerken. Het zijn praktische manieren om meer begrip tussen leerkrachten en ouders te ontwikkelen, om met elkaar plezier te hebben en trots te zijn op de kinderen. De voorbeelden kunnen kleuter- en lagere scholen inspireren om op deze manier aan de slag te gaan.

/////

Thuis op School : ouderbetrokkenheid in het kleuteronderwijs / ODiCe vzw.

- Gent: ODiCe - Oost-Vlaams Diversiteitscentrum vzw, 2012.

URL: http://www.odice.be Vindplaats Antwerpen: pa 8.2.1 thui *****

Het project ‘Thuis op School’ tracht de betrokkenheid tussen “thuis” en “school” te stimuleren. ‘Thuis op School’ richt zich op alle ouders van de eerste en de derde kleuterklas, maar met specifieke aandacht voor ouders uit maatschappelijk kwetsbare gezinnen en de etnisch-culturele minderheden. Idealiter bestrijkt het project twee schooljaren en bestaat het uit 5 tot 6 ouderbijeenkomsten per schooljaar. Voor de bijeenkomsten kan gekozen worden uit verschillende thema’s: Wegwijs in de school, Opvoeding thuis en op school, Ik leer taal, Ik leer meerdere talen, Kleuters in Beweging, Ik voel me goed!, Feesten met vrienden, De wereld van getallen, Schoolrijpheid. De projectmap bevat beschrijvingen van de bijeenkomsten en achtergrondinformatie over het werkkader ouderbetrokkenheid, taalverwerving, tolkendiensten, outreachend werken, etnischculturele minderheden, enz. Door middel van het instrument “analyse van de ouders” kan de school een goed zicht krijgen op het profiel van de ouders van de kleuterafdeling. De map bevat ook checklists voor o.a. het plannen van de bijeenkomsten, het maken van taakverdelingen; hand-outs en evaluatieformulieren. Verder bestaat het projectmateriaal uit vertelplaten met daarop verschillende kamers van een huis (oudere kleuters) of één kamer van een huis (jongste kleuters) en bijbehorende spelkaarten.

De deelnemende ouders krijgen een kleine versie van de vertelplaten, kaarten en gevoelsmeter mee naar huis. Deze zijn verkrijgbaar bij ODiCe. Het Oost-Vlaams Diversiteitscentrum biedt scholen ondersteuning tijdens de looptijd van het project.

/////

1.4. Ander didactisch materiaal De KR8/ONAUTEN : lespakket talentontwikkeling / Vanderhaegen, Caroline; Beyaert, Delfiene. - Antwerpen: Provincie Antwerpen, 2013. - 279 p.

Doelgroep: 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: or 5.1.1 kr8/ Vindplaats Turnhout: T 07.01.457 *****

Met deze map kan je met je leerlingen in de derde graad basisonderwijs talentvol aan de slag gaan. De focus ligt op het opsporen van talenten die door een juiste studiekeuze ontwikkeld kunnen worden tot competenties.

/////

Lessenpakket : werken aan beroepskeuze : SID IN 2013 / CLB’s en beroepssectoren. - Brussel: Agentschap voor Onderwijscommunicatie, 2013.

Doelgroep: 17-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 5.2.1 less *****

Dit lespakket is bedoeld om leerlingen van het laatste jaar secundair onderwijs voor te bereiden op een bezoek aan de studie- en informatiedagen (SID-in) die jaarlijks in elke Vlaamse provincie worden georganiseerd. Op de SID-in kunnen leerlingen zich informeren over de mogelijkheden op de arbeidsmarkt met het getuigschrift of diploma dat zij (bijna) bezitten en/of ontdekken welke beroepen je met een bepaalde opleiding kunt uitvoeren. Naast voorbereidende lessen bevat het pakket een vragenlijst als houvast voor de leerlingen tijdens het bezoek en tips voor de leerkracht voor de nabespreking van het bezoek.

/////

Money, money, money! Project Algemene Vakken / Onsea, Sanne. - [S.l.]: KlasCement, 2013. - handleiding en leerlingenbundel (2 x 59 p.)

Doelgroep: 13-16 jaar U R L : h tt p : / / w w w. k l a s c e m e n t . b e / docs/39478 Vindplaats Antwerpen: or 5.2.3 mone *****

Deze PAV-bundel voor de tweede graad van het BSO behandelt het thema geld.

De bundel bevat de volgende onderdelen: korte geschiedenis; luister- en kijkoefening; interestberekening; eigen budget beheren; Europa: landen, soorten euro’s, ...; omrekenen van geld; spreekwoorden en gezegden; geld ontwerpen; banken: soorten; rekeningen, soorten betaalmiddelen. De leerkrachtenversie en de werkbundel voor leerlingen kunnen gedownload worden via de website van KlasCement.

///// 1.5. Mondiale vorming Curaçao voor kinderen met lef : een bijzonder vreemd spelletjesboek boordevol activiteiten en rare weetjes / Doornhein, Charlotte; Boter, Iris; Hammerstein, Mariska. - Naarden: B for Books, 2013. - 120 p. - ISBN: 978-94-91740-03-9: 15.95 EUR Doelgroep: 5-14 jaar Vindplaats Antwerpen: A 02.01.200

Het spelletjesboek is gevuld met activiteiten, rare weetjes en vooral spelletjes uit Curaçao. In het boek komen tal van spelletjes aan bod die kinderen zelf hebben verzonnen in de loop der jaren.

Wat te denken van een jongen die oude muggenrackets en wekkers sloopt en er zijn eigen robot van bouwt? Of een broer en zus die in een geknalde speakerbox een grote magneet ontdekken en deze achter zich aan slepen op het strand en als schattenvanger gebruiken? In Curaçao leven ook al lange tijd verschillende culturele gemeenschappen. Zo zijn er Chinese spellen zoals ‘begraafplaatsen bezoeken’, uit Suriname komt het spel ‘djoel’. En een feestmaaltijd zal nooit meer hetzelfde zijn als je eenmaal het joodse spel ‘stelen van het brood’ hebt gespeeld.

/////

Chansons du Monde : 22 chansons du Brésil au Vietnam / Hoarau, JeanChristophe; EA, Catherine. - Paris: Didier Jeunesse, 2012. - 57 p., cd. - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek): 23,80 EUR Doelgroep: 5-8 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: A 02.01.201 *****

In dit boek vind je een selectie van de mooiste liedjes van Brazilië tot Vietnam via Afrika en India. De muziek wordt gespeeld op traditionele muziekinstrumenten, de gezongen liederen boeien door hun authenticiteit en de emotie die ze vertolken.

In het totaal zijn er 22 liedjes.

/////

Mirror / Baker, Jeannie. - Somerville, Mass: Candlewick Press, 2010. - 1 v. (unpaged). (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek).

- ISBN: 2009050391. - ISBN: 978-0-76364848-0 Doelgroep: 3-8 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: A 02.01.202 *****

Dit Engelstalig en Arabisch prentenboek vertelt ons het verhaal van twee jongens uit een familie in een Australische en Marokkaanse stad. Het leven lijkt heel verschillend en ze zijn verschillend. Maar toch hebben ze zaken gemeen, zaken die voor alle families over de wereld gelijk zijn.

/////

De oosterse bruid / OpenDoors. - Nederland: Sabra, 2009. – dvd, 68 min.: 14,95 EUR Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 02.02.107 *****

Op zijn trouwdag wordt Masoed, een christen, gearresteerd op grond van de twijfelachtige beschuldiging dat hij de profeet Mohammed beledigd heeft. Zijn vriend Pete, een Zuid-Afrikaan met christenvrienden in het Midden-Oosten, ontdekt hoe de christenen gediscrimineerd worden. Intussen ontdekt zijn vriendin dat het moderne China twee heel verschillende gezichten heeft. Ook hier worden christenen gearresteerd tijdens een bijeenkomst.

Millenniumbal / Via Don Bosco. - Brussel: Via Don Bosco, 2012. - 90 blz.: 10 EUR Doelgroep: 13-18 jaar Vindplaats Antwerpen: A 03.01.086 *****

De Millenniumbal is een leuk en informatief spel voor het secundair onderwijs om actief te werken rond de Millenniumdoelstellingen. Al spelend leren jongeren de acht millenniumdoelen kennen, benoemen en kritisch benaderen. Het spel past prima op een mondiale dag maar kan net zo goed worden gespreid over enkele lessen tijdens het schooljaar. Het aantal deelnemers zit tussen 10 en 80. Het spel sluit aan bij de VOET- en vakgebonden eindtermen.

/////

Ballon du millénaire / Via Don Bosco. Brussel: Via Don Bosco, 2012. - 95 blz.: 10,00 EUR Doelgroep: 13-18 jaar Vindplaats Antwerpen: A 03.01.087 *****

Bespreking: zie vorige titel.

/////

Saved by the bell : onderwijs overal en voor iedereen! (2013) / Schockaert, Jos. Brussel: Studio Globo, 2013. - 30 p.

Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: A 03.03.095 *****

Leerlingen en leerkrachten zijn wel eens opgelucht als ze ‘s avonds de schoolbel horen. Maar miljoenen kinderen en jongeren op aarde horen de schoolbel zelden of nooit rinkelen. Nochtans is onderwijs de hefboom voor ontwikkeling. Onderwijs maakt werk van gelijke kansen. Daarom zet Studio Globo op de Internationale dag van de leerkracht (4 oktober) niet alleen de eigen leerkrachten in de schijnwerper.

Deze lesbrief wil met de leerlingen het recht op onderwijs in de kijker zetten. De lessuggesties willen kinderen in de eerste plaats laten meevoelen en openstaan voor andere kinderen die ook naar school gaan.

/////

In bed met wetenschap / Blondeel, Karel; De Meyer, Sara. - Gent: International Centre for Reproductive Health, 2013. brochure (25 p.)

Doelgroep: 15-18 jaar Vindplaats Antwerpen: A 03.06.039 *****

Film en lespakket over wetenschappelijk onderzoek naar seksuele en reproductieve gezondheid bij jongeren hier en in het Zuiden. Doelstelling is jongeren te sensibiliseren en enthousiasmeren over het belang van wetenschap en de maatschappelijke dienstverlening die ermee gepaard kan gaan. Een tweede doelstelling is kennisverhoging en opinievorming van adolescenten over seksualiteit en seksuele voorlichting van jongeren hier en in het Zuiden. De les neemt minimum 2 lestijden in en is bedoeld voor de derde graad ASO.

/////

/////

*****

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

19

Het droommuseum van Dre : een tocht door de Eerste Wereldoorlog / Chielens, Wim; Sinaeve, Wouter; Deheegher, Filip; Vandemeulebroecke, Robrecht. - Brugge: Kannibaal, 2012. - 108 p. - ISBN: 978-9491376-28-3: 14,95 EUR Doelgroep: 9-14 jaar Vindplaats Antwerpen: A 05.082

Educatie voor duurzame ontwikkeling (EDO): competenties / Frantzen, Delphine. - Brussel: Departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE), 2013. - 17 p.

Doelgroep: volwassenen URL: http://goo.gl/hWoD9u Vindplaats Antwerpen: A 09.02.034 *****

Dit boek behandelt een brede keuze aan thema’s uit de oorlog en legt ze op een heldere manier uit. Tientallen voorwerpen uit het In Flanders Fields Museum zijn in het boek afgebeeld. Daarnaast is er ruimte voor getuigenissen van mensen die het allemaal zelf meemaakten. Er is ook aandacht voor oorlogstoestanden nu en elders in de wereld.

Het lerend netwerk Duurzame ontwikkeling in de lerarenopleiding werkte aan een EDO-competentieprofiel, gelinkt aan de EDO-principes. Het is een mogelijke leidraad om aspirant-leerkrachten handelingsbekwaam te maken om EDO in de scholen/klassen te introduceren. De EDOcompetenties zijn hierbij richtinggevende competenties waarover een toekomstige leerkracht moet beschikken.

/////

/////

*****

De vijand / Cali, Davide; Bloch, Serge; Opbrouck, Wim. - Leuven: Davidsfonds / Infodok, 2012. - 60 p. - ISBN: 978-90-5908455-1: 17,50 EUR Doelgroep: 5-10 jaar Vindplaats Antwerpen: A 05.084 *****

Oorlog. Twee putten. Twee soldaten. Elke dag één schot. De ander is de vijand, het monster dat vrouwen en kinderen vermoordt zonder reden. De Vijand is een poëtisch prentenboek over de zinloosheid van oorlog en geweld.

/////

Valentijn en de zeemeermin : het kinderrechtenboekje van Unicef / Mélon, Delphine; Kempeneers, Nicolas; Ijzerman, Elke; van Muylem, Evelien. - -Brussel: -Unicef, 2009. - 51 p.

Doelgroep: 9-14 jaar URL: http://goo.gl/aUhPIK URL: http://goo.gl/40rjFy Vindplaats Antwerpen: A 06.02.069 *****

Met dit boekje wil UNICEF België je kennis laten maken met je rechten, zodat je ze later kunt verdedigen in naam van alle kinderen ter wereld. Het boekje begint met een stripverhaal over enkele heel bijzondere kinderen in een heel speciale wereld. Het verhaal van deze kinderen zal je ontroeren en misschien ook een beetje boos maken.

/////

More than honey / Imhoof, Markus. Nederland: IDFA, 2012. – dvd (91 min.).

- ISBN: 978-94-6187-223-4: 14,95 EUR Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 09.01.063 *****

Al vijftien jaar doet zich over de hele wereld een raadselachtig fenomeen voor: honderdduizenden kolonies van honingbijen dreigen van de aardbodem te verdwijnen.

Een virus? De grote hoeveelheden pesticiden? De industrialisering van de honingsector? Niemand weet het zeker. Maar één ding staat als een paal boven water: het lot van de natuur en van de mens is nauw verbonden met dat van de bijen. Op zoek naar antwoorden en verklaringen neemt regisseur Markus Imhoof ons mee op een fascinerende reis naar de betoverende wereld van de bijen.

///// 20

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Voedselkwartet / 11.11.11. - Brussel: 11.11.11, 2013. - speluitleg + 32 kaarten Doelgroep: 7-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A 09.03.106

*****

De spelers ontdekken via dit kwartetspel verhalen van 4 kinderen die te maken hebben met voedsel, van het produceren tot het opeten ervan. Het zijn Chico uit Guatemala, Branca uit Brazilië, Betty uit België en Kagunda uit Kenia. Of over bananen, appels, boontjes en soja. In dit spel proberen we beetje bij beetje te achterhalen waar ons voedsel vandaan komt en waar het naartoe gaat. We gaan kijken wie het produceert en waarvoor het gebruikt kan worden. Onderweg ontdekken we wat er fout gaat met het voedselsysteem en wat we er zelf aan kunnen doen.

/////

De scharlaken pompelmoes: educatief pakket voor de 1ste graad lager onderwijs / Djapo vzw. - Leuven: Djapo vzw, 2013. - prentenboek 32 p. met cd 66 min., handleiding 54 p., dvd. - (De scharlaken pompelmoes: educatief pakket). - ISBN: 978-94-014-0959-9: 195,00 EUR voor het pakket voor de 3 graden Doelgroep: 7-8 jaar Vindplaats Antwerpen: A 09.03.107 Vindplaats Turnhout: T 09.02.139 *****

Met dit educatief pakket bij het luisterverhaal “de scharlaken pompelmoes” vertaalt Djapo het 11.11.11-campagnethema “recht op voedsel” op maat van leerlingen uit de 1ste graad lager onderwijs. De handleiding biedt leerkrachten 4 lessen om met de leerlingen stil te staan bij de onrechtvaardige verdeling van voedsel wereldwijd en maakt daarbij onder meer gebruik van een filosofisch gesprek. Het pakket voor de 1ste graad legt de focus op honger in de wereld en voedselverspilling. Op de bijhorende dvd vind je digitale prenten van het luisterverhaal en downloadbare werk- en spelbladen.

/////

De scharlaken pompelmoes : educatief pakket voor de 2de graad lager onderwijs / Djapo vzw. - Leuven: Djapo vzw, 2013. - prentenboek 32 p. met cd 66 min., handleiding 54 p., dvd. - (De scharlaken pompelmoes: educatief pakket). - ISBN: 978-94-014-0959-9: 195,00 EUR voor het pakket voor de 3 graden Doelgroep: 9-10 jaar Vindplaats Antwerpen: A 09.03.108 Vindplaats Turnhout: T 09.02.139 *****

Bespreking: zie vorige titel. Het pakket voor de 2de graad legt de focus op honger en klimaatverandering.

/////

De scharlaken pompelmoes : educatief pakket voor de 3de graad lager onderwijs / Djapo vzw. - Leuven: Djapo vzw, 2013. - prentenboek 32 p. met cd 66 min., handleiding 54 p., dvd. - (De scharlaken pompelmoes: educatief pakket). - ISBN: 978-94-014-0959-9: 195,00 EUR voor het pakket voor de 3 graden Doelgroep: 11-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A 09.03.109 Vindplaats Turnhout: T 09.02.139 *****

Bespreking: zie vorige titel. Het pakket voor de 3de graad legt de focus op een waargebeurd voorbeeld van hoe honger kan ontstaan.

/////

Het touwtjes-vleesspel : een instrument over de impact van onze vleesconsumptie / Dierenartsen zonder Grenzen. - België: Dierenartsen zonder grenzen, 2013. - 58 p.

Doelgroep: 11-18 jaar URL: http://goo.gl/qGfSXW Vindplaats Antwerpen: A 09.03.111 Vindplaats Turnhout: T 09.02.140 *****

Dit spel visualiseert het verband tussen voedselconsumptie, de elementen die ons consumptiepatroon bepalen en de gevolgen van het model. Deze relaties worden uitgebeeld met een touwtje dat de verschillende actoren met elkaar verbindt.

Het model bestaat uit drie cirkels. Tijdens het spel worden de verschillende elementen van de drie cirkels beetje bij beetje aan elkaar gelinkt met een touw. Het spel kan gespeeld worden door 15 tot 30 spelers en duurt zowat 2 à 3 uur, afhankelijk van de stappen 3 en 4 (analyse en werken aan alternatieven).

/////

Kook het voort : educatief materiaal over duurzame voeding voor het secundair onderwijs / EVA. - Gent: EVA, 2013. - 103 p.

Doelgroep: 13-18 jaar URL: http://goo.gl/xOiVB4 Vindplaats Antwerpen: A 09.03.112 *****

De handleiding is opgesteld ter voorbereiding van de workshop ‘Kook het voort’ maar de oefeningen kunnen ook gebruikt worden voor een naverwerking. Het pakket biedt achtergrondinformatie, leerlingenblaadjes, opdrachten en links naar filmpjes over verschillende onderwerpen (vegetarische maaltijden, afval, seizoensgebonden voeding, ...) en voor verschillende niveaus en onderwijsvormen.

/////

Watergids voor waterwandeling / Broeckx, Marijntje; De Gryse, Els; Van Havere, Nele. - Sint-Niklaas: Bevrijde Wereld, 2012. - 36 p.

Doelgroep: 7-12 jaar URL: http://goo.gl/JpqkCd Vindplaats Antwerpen: A 09.04.255

De grote reis van kleine schildpad / Bergh, Inge; Misschaert, Inge; Ruell, Kristina. - Wielsbeke: De Eenhoorn, 2012. - 24 p. - ISBN: 978-90-5838-787-5: 12,95 EUR Doelgroep: 3-6 jaar Vindplaats Antwerpen: A AFR/AFR.075 Vindplaats Turnhout: T AFR/AFR.84

Creatief, muzikaal, speels,... werken rond Peru : deel 1, deel 2 en deel 3 / [s.n.]. - België: Viva Casa Cosma, 2013.

- veelv. pag.

Doelgroep: 5-18 jaar URL: http://goo.gl/ceB4S1 Vindplaats Antwerpen: A AME/PER.016

Met behulp van deze brochure ga je met je klas op wateronderzoek in Sint-Niklaas en maak je van de stad een waterbewuste stad. Deze watergids vormt de leidraad van de waterwandeling. In het boekje vind je onder meer een overzicht van de verschillende waterknooppunten en inspiratie voor de nabespreking. Het online gedeelte biedt extra tips en ideeën. Het boekje kan ook inspiratie bieden voor een waterwandeling in andere steden.

De kleine Yomi is erg ziek. Zijn moeder draagt hem over het Afrikaanse platteland naar een dokter in de stad. Onderweg vertelt ze hem een verhaal over een schildpad die ervan droomt te vliegen.

In het kader van Zuidactie 2013 Peru werd deze bundel samengesteld. De bundel biedt een waaier aan activiteiten: knutselactiviteiten, muziek, film, taaloefeningen.

De activiteiten zijn geschikt voor lager onderwijs, de films zijn eerder voor het secundair onderwijs.

*****

/////

Sharing Nature : spelvormen voor natuurbewustzijn / Cornell, Joseph. - Geesteren: A3 boeken, [s.a.]. - 207 p. - ISBN: 978-94-91557-04-0: 32,50 EUR Doelgroep: 5-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 09.04.261 *****

Wanneer kinderen persoonlijk ervaring opdoen met de natuur ontstaat er meer individuele waardering voor de natuur. Ze ontdekken wat de natuur hen te bieden heeft en zullen er dan ook beter voor zorgen. De basis voor Sharing Nature vormt de leermethode Flow Learning. Cornell deelde zijn methode in vier fasen in: stimuleer enthousiasme, concentreer de aandacht, direct ervaren, deel inspiratie.

In de eerste fase gaat het om speelsheid en alertheid, in de tweede om ontvankelijkheid, in de derde om opgaan in de ervaring en in de vierde om verheldering en verdieping van de ervaring. Naast een uitgebreide uitleg van deze leermethode bevat dit boek per fase spelvormen voor zowel kleine als grotere groepen. Door de spelvormen leren de kinderen op een creatieve manier van de natuur. Ze krijgen het gevoel deel uit te maken van de natuur, hebben plezier en ervaren innerlijke kalmte. Dit boek is een inspirerend en praktisch handboek voor onder meer ouders, leerkrachten, natuurliefhebbers, natuurorganisaties en begeleiders. De 77 spelvormen zijn geschikt voor kinderen van 4 tot 100 jaar.

/////

Atlas : een fantastische ontdekkingsreis langs de schatten van de wereld / Machowiak, Aleksandra; Mizielinski, Daniel.

- Tielt: Lannoo, 2013. - 108 p. - (O Mundo, een kleine wereldbibliotheek). - ISBN: 97894-014-0928-5: 19,99 EUR Doelgroep: 3-10 jaar URL: http://omundo.be/ Vindplaats Antwerpen: A 10.041 *****

Atlas met per werelddeel een overzichtskaart met alle landen en hun hoofdsteden.

Daarnaast biedt het boek van een aantal landen ook een detailkaart met een aantal illustraties van zaken die dat land typeren, bv. beroemdheden, dieren, sporten, gerechten etc. Het boek sluit af met een alfabetische opsomming van de vlaggen van bijna 200 landen van de wereld.

*****

/////

Leren OVERleven : Burundi / Van Kelecom, Anneleen; Recht, Pascale. - Brussel: Unicef, 2013. - 74 p. + dvd 12 min. + 2 posters + 3 brochures + werkbladen Doelgroep: 9-14 jaar Vindplaats Antwerpen: A AFR/BUR.007 *****

Het eerste deel van de lesmap biedt een inleiding, gevolgd door concrete achtergrondinformatie over het recht op onderwijs voor kinderen in conflictgebieden. In het derde deel vind je activiteitenfiches voor in de klas. Elke activiteit is gelinkt aan een uitdaging voor onderwijs in het kader van een conflict of een oorlog, specifiek voor kinderen in Burundi. Elke activiteit wordt ook gelinkt aan een fragment uit de dvd.

Met werkbladen.

/////

Ethiopië : onderweg / Vande Voorde, Helga. - Brussel: Studio Globo, 2013. - 18 p. + kalenderfoto. - (Wereldreis) Doelgroep: 7-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A AFR/ETH.004 *****

Wereldreis brengt de realiteit achter de foto’s van de wereldkalender van 11.11.11.

Een verhaal brengt de foto tot leven, het tijdschrift brengt ook informatie over het land en duiding bij het centrale thema. De rubriek ‘heb je al gehoord’ stelt elke maand een belangrijk figuur of een element uit de actualiteit voor. Per graad vind je praktische lessuggesties die te gebruiken zijn in verschillende vakken. Deze aflevering gaat over Ethiopië. Het thema is ‘onderweg’. Je leest meer over maraboes, hardlopen en opvang in een vluchtelingenkamp.

/////

Cuba : thema stad / Debonnet, Jan; Vandevoorde, Helga. - Brussel: Studio Globo, 2013. - 18 p.+ kalenderfoto. - (Wereldreis) Doelgroep: 5-12 jaar Vindplaats Antwerpen: A AME/CUB.008 *****

Wereldreis brengt de realiteit achter de foto’s van de wereldkalender van 11.11.11.

Een verhaal brengt de foto tot leven, het tijdschrift brengt ook informatie over het land en duiding bij het centrale thema. Per graad vind je praktische lessuggesties die te gebruiken zijn in verschillende vakken.

Deze aflevering gaat over Cuba en heeft als thema’s ‘de stad’ en ‘leven en spelen op straat’.

*****

/////

Cambodja : groene energie (Samsam) / Bonting, Mirjam. - Amsterdam: NCDO, 2013. - 23 p. + 5 p. - (Samsam) Doelgroep: 7-14 jaar URL: http://goo.gl/HPA3kc Vindplaats Antwerpen: A AZI/CAM.007 *****

Het is voor ons heel gewoon dat we altijd en overal elektriciteit hebben. In Cambodja is dat anders. Op het platteland is geen elektriciteitsnet. Veel Cambodjanen gebruiken daarom andere energiebronnen: de zon, maar ook rijstvliesjes en zelfs poep! Met extra beeldmateriaal en opdrachtenbladen te vinden op de website.

/////

Radio Cordillera : hoe ver reikt de stem van de Filippijnse boer? / [s.n.]. - SintNiklaas: Bevrijde Wereld, 2013. - 60 p.+ 19 stellingen Doelgroep: 15-18 jaar URL: http://goo.gl/HO2BkW Vindplaats Antwerpen: A AZI/FIL.017 *****

De Filippijnse Cordillera is een afgelegen bergstreek in het noorden van de Filippijnen. Boeren worden er van hun land verjaagd vanwege de mijnbouw, bedreigd door militairen, in de tang genomen door meststoffenproducenten en tussenhandelaren, kampen dagelijks met de negatieve gevolgen van klimaatverandering... Dit dossier voor de 3de graad secundair onderwijs laat leerlingen kennismaken met de situatie van deze Filippijnse boeren. In het digitaal document kan je doorklikken naar verschillende filmpjes en relevante websites. Verder krijgt de leerkracht verschillende werkvormen aangeboden om het thema te verdiepen: een dilemmaspel, een stellingenspel, een kookactiviteit en een filosofieoefening.

/////

/////

///// NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

21

Indonesië / van Kaathoven, Henk. - Nijmegen: C.M.O., 2013. - 27 p. - (Scriptiepakket) Doelgroep: 9-16 jaar Vindplaats Antwerpen: A AZI/INDO.003 *****

De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school.

Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema’s. Dit scriptiepakket gaat over Indonesië en bevat o.a. de hoofdstukken ‘Geschiedenis’, ‘Politiek en mensenrechten’, ‘Economie’, ‘Samenleving’, ‘Natuur en Milieu’, ‘Cultuur en toerisme’.

/////

Kiribati : een eilandengroep in de Stille Oceaan / Boer, Bert-Jan; de Ridder, Harry.

- Nijmegen: C.M.O., 2009. - 25 p. - (Scriptiepakket): 6,50 EUR Doelgroep: 9-18 jaar, volwassenen URL: htpp://www.cmo.nl Vindplaats Antwerpen: A OCE/KIR.001 *****

De scriptiepakketten van het Centrum voor Mondiaal Onderwijs zijn in de eerste plaats bedoeld als hulp voor leerlingen bij het maken van een werkstuk voor school.

Ze zijn echter ook uitstekend geschikt als achtergrondinformatie bij bepaalde landen of thema’s. In de reeks zijn een honderdtal onderwerpen opgenomen over Derde Wereld, vrede, milieu en mensenrechten. Elk pakket bestaat uit ongeveer 25 pagina’s tekst, foto’s, tekeningen, strips en/of cartoons en een handleiding voor het maken van een scriptie/werkstuk.

/////

1,2,3 Piano : een superwereldtijdschrift / Dewyn, Barbara; Eerdekens, Leen; Devynck, Lotte. - Gent: Studio Globo, 2013.

- 32 p.

Doelgroep: 7-10 jaar URL: http://www.studioglobo.be/nl/123_piano Vindplaats Turnhout: T 10.99 *****

1,2,3 Piano is een breed uitgewerkt vakoverschrijdend pakket voor de 2de graad basisonderwijs. Je maakt kennis met 3 wereldreporters: Ogo uit Senegal, Maria uit Guatemala en Samiksha uit India. Rijd mee met de camioneta naar Guatemalastad, proef de heerlijke aloo tikki burgers uit Mumbai en leer Awa kennen, Ogo’s lieve oma. Met dit SuperWereldTijdschrift maak je verschillende thema’s mondiaal rijker. Bij verschillende thema’s hoort een lesblaadje, waarmee je telkens een lesuur aan de slag kan. Bij het SuperWereldTijdschrift hoort ook een dvd met beelden uit het dagelijks leven van de drie kinderen en een webpagina waar je de lesblaadjes, een digitale handleiding en meer kan downloaden.

/////

2. Achtergrondliteratuur over onderwijs en didactiek 2.1. Algemeen Communicatie op school : haalbare ideeën voor een sterk verhaal / Van Driessche, Ann. - Brussel: Politeia, 2011.

- 152 p. - ISBN: 978-2-509-01118-3: 29,00 EUR URL: http://goo.gl/jrDAVs Vindplaats Antwerpen: dg 1 comm *****

Dit handboek helpt scholen op weg om hun eigen communicatiebeleid te ontwikkelen en is tegelijkertijd een praktische handleiding bij de communicatie met verschillende doelgroepen en in verschillende situaties.

Alles is immers communicatie: van de aankleding van de speelplaats over het taalgebruik in brieven tot de manier waarop de secretariaatsmedewerker de telefoon opneemt. ‘Communicatie op school’ is laagdrempelig geschreven en bevat concrete informatie om meteen mee aan de slag te gaan. Het boek is zowel gericht naar leidinggevenden als naar alle andere betrokkenen bij schoolmaken. Bij het boek hoort een blog waar de auteur in dialoog gaat met de lezers en waar meer hands-on informatie te vinden is. Er kan ook meegetwitterd worden via #cos12.

/////

ERK / Beeker, Anne. - Enschede: Nationaal Expertisecentrum leerplanontwikkeling (SLO), [s.a.].

URL: http://www.erk.nl Vindplaats Antwerpen: URL *****

Hoe kun je taalniveaus met elkaar vergelijken? Dat kan met het Europees Referentiekader. Het Europees Referentiekader is een vastgesteld Europees raamwerk van niveauomschrijvingen voor moderne vreemde talen. Wat betekent de komst van het Europees Referentiekader voor u als talendocent, als leerling, als schoolleider, als ouder of als werkgever? Deze website biedt informatie en ondersteuning bij de implementatie van het ERK voor al deze betrokkenen.

/////

ERK Nederlands / taalunie. - [S.l.]: taalunie, 2013.

Doelgroep: 17-18 jaar URL: http://www.erknederlands.org Vindplaats Antwerpen: URL *****

Om een meer eenduidige interpretatie van het ERK te krijgen werd, op advies van het Platform Volwassenenonderwijs Nt2 in opdracht van de Taalunie de website www.erknederlands.org ontwikkeld. De site bevat naast informatie over het ERK ook geijkte voorbeelden van leerdersprestaties die de niveauomschrijvingen illustreren.

De niveauomschrijvingen in het Europees Referentiekader (ERK) worden niet door iedereen op dezelfde manier geïnterpreteerd.

De site biedt voorbeelden van taken en uitwerkingen van cursisten op de niveaus A1, A2, B1, B2. De door ERK-specialisten beoordeelde voorbeelden zijn afkomstig uit het NT2-onderwijs in Vlaanderen en in Nederland en uit het onderwijs Nederlands als Vreemde Taal (NVT). U vindt naast de voorbeelden een oefenbank, met kant-enklare taken, ook een aantal specifiek voor werkgevers (Nederlands op de werkvloer).

/////

FREPA : a Framework of Reference for Pluralistic Approaches to Languages and Cultures : competences and resources [Referentiekader voor pluralistische benaderingen van talen en culturen] / Candelier, Michel. - Strasbourg: Council of Europe, 2012. - 104 p. - ISBN: 978-92-8717173-3: 17,17 EUR URL: http://carap.ecml.at/ Vindplaats Antwerpen: dg 3 frep *****

FREPA biedt leraren, lerarenopleiders, leidinggevenden in het onderwijs en ontwikkelaars van leermiddelen een referentiekader voor het bepalen en positioneren van culturele en talige competenties. Een belangrijk uitgangspunt is een pluralistische benadering van talen en culturen.

Dit veronderstelt een didactische aanpak waarbij er tijdens het leerproces meerdere talen en culturen aan bod komen.

De publicatie en de bijbehorende website presenteren een uitgebreide lijst van beschrijvingen oftewel descriptoren (kennis, vaardigheden, attitudes) die binnen het kader van meertalig en intercultureel leren als essentieel beschouwd worden. Zowel de descriptoren als het ondersteunende lesmateriaal zijn online beschikbaar. Leraren kunnen in de database activiteiten selecteren die aansluiten bij het culturele en talige competentieniveau dat bepaald werd op basis van het referentiekader.

/////

Een klas vol jongens en meisjes / Knobbe, Linda. - Amersfoort: Kwintessens, 2012. - 122 p. - ISBN: 978-90-5788-374-3: 45,00 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: dg 5 klas *****

Dit boek is bestemd voor (toekomstige) leraren in het basisonderwijs die willen meewerken aan het creëren van kansengelijkheid voor meisjes en jongens. Het biedt een overzicht van de uiteenlopende onderzoeken over verschillen tussen jongens en meisjes, over welke factoren in elk geval een rol spelen bij het creëren van kansengelijkheid of -ongelijkheid en over welke aanpakken effectief kunnen zijn. Het boek hangt geen bepaalde theorie aan, het wil leraren vooral helpen sensitiviteit te ontwikkelen ten aanzien van de jongens en meisjes in hun klas. Daarnaast wil het helpen een breed repertoire aan ‘tips en trucs’ te ontwikkelen om met deze jongens en meisjes om te gaan op een manier die hun recht doet. Daartoe zijn in elk hoofdstuk diverse opdrachten en praktijkvoorbeelden opgenomen.

///// 22

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Opvoeden als netwerken in de multietnische wijk / De Haan, Mariëtte; de Winter, Micha; Koeman, Marije; Hofland, Alieke; van Verseveld, Marloes. - Utrecht: Universiteit Utrecht, [2013]. - 53 p. - ISBN: 978-90-810978-0-2 URL: http://goo.gl/N1CiDs Vindplaats Antwerpen: dg 6 opvo *****

Als resultaat van het onderzoeksproject ‘De pedagogische gemeenschap in de multi-etnische wijk’ is de publicatie ‘Opvoeden als netwerken in de multi-etnische wijk’ verschenen. Er werd een antwoord gezocht op vragen als: Hoe ontwikkelt opvoedkapitaal van migrantenouders zich?

Welke contacten helpen migrantenopvoeders bij hun opvoeding in de Nederlandse context? Hoe zetten deze opvoeders hun opvoednetwerk in? Deze publicatie licht de bevindingen toe en geeft aanbevelingen voor opvoeders, migrantenzelforganisaties en professionele organisaties.

/////

Samen scholen : ouders en scholen over samenwerking in basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs / Herwijer, Lex; Vogels, Ria; Andriessen, Iris. - Den Haag: Sociaal en Cultureel Planbureau, 2013. - 170 p. ISBN: 978-90-377-0671-0: 31,00 EUR Vindplaats Antwerpen: dg 6 same *****

Dit rapport gaat over de samenwerking tussen school en ouders, waarbij de aandacht in de eerste plaats uitgaat naar de kant van de ouders. Verschillende elementen van samenwerking komen aan bod: steun van ouders thuis, activiteiten die zij doen op school, opvattingen over afbakening van verantwoordelijkheden en afspraken over rechten en plichten, en communicatie tussen ouders en school. Omdat de opvattingen van ouders over de doelen van opvoeding en onderwijs mee bepalend zijn voor hoe zij de samenwerking met de school invullen, bespreekt het rapport ook deze opvattingen. Er wordt ook nagegaan of er onder ouders draagvlak is voor onderwijsdoelstellingen als verhoging van het prestatieniveau en het terugdringen van het voortijdig schoolverlaten. Leraren en schoolleiders zijn gevraagd te reflecteren op de opvattingen van ouders en in te gaan op hun eigen ervaringen met betrekking tot de samenwerking.

///// 2.2. Regulier onderwijs Een andere kijk op diversiteit / AntropGonzàles, René; Kavadias, Dimokritos ; Cetin, Özkan. - Leuven: Acco, 2013. - 114 p. - ISBN: 978-90-334-9196-2: 20,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 ande *****

Tussen maart en december 2012 organiseerde de commissie Diversiteit en Gelijke Onderwijskansen van de Vlor een seminariereeks over diversiteit en/in onderwijs. Verschillende sprekers, vanuit verschillende achtergronden en invalshoeken, presenteerden minder evidente en

soms controversiële visies en methodes om de kansen op een succesvolle schoolloopbaan van leerlingen van diverse achtergronden te verbeteren. Deze publicatie bundelt al deze bijdragen: verhalen over scholen, leraren, ouders en leerlingen, cijfers en reflecties over afkomst en herkomst, over taal en identiteit en wat dat doet met iemands schoolloopbaan en hoe we er vanuit onderwijs kunnen op inspelen.

/////

Etnische verschillen op school en in eerste arbeidsmarktuitkomsten : wat drijft ze? / Baert, Stijn; Cockx, Bart. - Gent: UGent, 2013. - 12 p.

Vindplaats Antwerpen: ro 1 etni *****

In Vlaanderen blijken allochtone jongeren na het schoolverlaten veel minder succesvol in het vinden van een baan dan autochtone jongeren. Niet verrassend zijn allochtone jongeren ook minder hoog geschoold. In het onderzoek dat in dit artikel besproken wordt, gaan de onderzoekers na in welke mate sociaal-economische achtergrondkenmerken deze verschillen kunnen verklaren dan wel zuiver etnische factoren aan de grondslag liggen. Dit is een samenvatting van het doctoraal proefschrift ‘Pure ethnic gaps in educational attainment and school to work transitions: When do they arise?’.

/////

De evolutie van schoolse segregatie in Vlaanderen:Een analyse voor de schooljaren 2001-2002 tot 2011-2012 / Wouters, Thomas; Groenez, Steven. - Leuven: Steunpunt studie- en schoolloopbanen, 2013.

URL: http://goo.gl/BRdTV7 Vindplaats Antwerpen: ro 1 evol *****

Dit rapport bespreekt de mate waarin leerlingen ongelijk verdeeld zijn over Vlaamse scholen (i.e. schoolse segregatie), en hoe dit fenomeen evolueert doorheen de tijd.

Meer bepaald wordt de spreiding van twee sociaal-economische groepen bekeken.

Indicatorleerlingen vormen de ene sociaaleconomische groep (geconstrueerd op basis van drie individuele leerlingenkenmerken: het opleidingsniveau van de moeder, de thuistaal en het krijgen van een schooltoelage), terwijl niet-indicatorleerlingen de andere categorie uitmaken. In het algemeen kan een stijgende trend in segregatie volgens deze sociaal-economische lijnen ontwaard worden; de twee groepen waren tien jaar geleden gelijker verspreid over de scholen dan vandaag. Er zijn twee belangrijke uitzonderingen op deze trend.

Ten eerste is de segregatie in het kleuteronderwijs in Brussel volgens alle drie de individuele leerlingenkenmerken gedaald over de voorbije tien jaar. Daarnaast komt op het kenmerk thuistaal, waarvoor de segregatie in absolute termen weliswaar het hoogst is, ook in de andere gebieden een dalende trend naar voor.

/////

Kids online : kansen en risico’s van kinderen en jongeren op het internet / d’Haenens, Leen; Vandoninck, Sofie; Bauwens, Joke; Bosman, Jan; Mertens, Stefan.

- Gent: Academia Press, 2012. - XI, 198 p. - ISBN: 978-90-382-1901-1: 21,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 kids *****

Dit boek presenteert resultaten van het EU Kids Online-onderzoek (2010) naar de online activiteiten en online risico’s waarmee kinderen zich geconfronteerd zien.

De kijk van de kinderen werd vergeleken met de visie van de ouders. In dit boek ligt de nadruk op Belgische en Vlaamse kinderen o.m. in vergelijking met Franstalige Belgische kinderen en hun Nederlandse leeftijdsgenoten. Kids online richt zich tot beleidsmakers, leraren, opvoeders, onderzoekers en ouders die begaan zijn met kinderen en hun omgang met het internet.

/////

Motivational developments in primary school : group-specific differences in varying learning contexts / Hornstra, Lisette. - Amsterdam: UvA, 2013. - 273 p. ISBN: 978-94-6142-011-4 URL: http://dare.uva.nl/record/447631 Vindplaats Antwerpen: URL *****

Motivatie voor school is belangrijk voor de schoolcarrière van leerlingen. Dit onderzoek focust op het basisonderwijs. Wat blijkt? Hier gaat het voor sommige groepen leerlingen ook al mis. Vooral bij allochtone kinderen en kinderen van ouders met een laag opleidingsniveau ontwikkelt de werkhouding zich minder gunstig. Daarnaast is het probleem groter bij jongens dan bij meisjes. Hornstra onderzocht ook de relatie tussen motivatieproblemen en de manier van lesgeven. Vaak blijkt dat de leerlingen met motivatieproblemen meer behoefte hebben aan sturing en dus gebaat zijn bij een traditionelere manier van lesgeven.

/////

STerK! Welbevinden en sociaal-emotioneel leren binnen jouw school, team en klas / De Ruyck, Lien. - Sint Niklaas: Abimo, 2013. - 264 p. - ISBN: 978-94-6234-035-0: 29,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 1 ster *****

STerK, de titel van deze publicatie, vat de kerngedachte ervan samen: het stimuleren van een nauwe interactie tussen de drie belangrijkste interne ‘schoolgroepen’ School, Team, Klas - ter bevordering van het leef- en leerklimaat en ter verankering van het welbevinden van elk schoollid.

Het eerste deel beschrijft het algemeen, theoretisch kader. Als kader hanteert men Drie Pijlers (het groepsklimaat in de klas, het actief leren van leerlingen, de begeleidershouding van de leerkrachten) en de Preventiepiramide van prof. Deklerck.

De theorie wordt aangevuld met concrete tips, praktijkvoorbeelden en open reflectievragen, die uitnodigen om de vertaalslag te maken naar de praktijk in de eigen school. Het tweede deel zoomt in op het leerkrachtenteam dat nauw samenwerkt om kinderen en jongeren te helpen opvoe-

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

23

den tot sociaal vaardige, evenwichtige en veerkrachtige volwassenen. Een stappenplan ondersteunt bij het uitwerken van een concrete en correcte aanpak. Deel drie is heel actiegericht binnen de klas. Het stappenplan en de werkvormen uit deel twee zijn meteen inzetbaar.

/////

De zin en onzin van gaming in het onderwijs : literatuurstudie naar het gebruik van computergames in het onderwijs / Coppes, Wies; Fisser, Petra; Smit, Marloes.

- Enschede: Stichting Leerplanontwikkeling (SLO), 2009. - 59 p.

URL: http://goo.gl/N1tp77 Vindplaats Antwerpen: ro 1 zine *****

Deze studie biedt een overzicht van wat er in de wetenschappelijke literatuur bekend is over het gebruik van games in het onderwijs. Naast uitleg over begripsvorming, over wat er verstaan wordt onder games, wordt er aandacht besteed aan de effecten in het leerproces en leerplankundige vraagstukken. De literatuurstudie gaat vooral over games speciaal ontwikkeld voor het onderwijs. Er wordt minder aandacht besteed aan het gebruik van commerciële, niet-educatieve games en aan het zelf ontwikkelen van games door leerlingen.

/////

Met immersie aan de slag / Beheydt, Ludo; Hiligsmann, Philippe. - Louvain: UCL Presses Universitaires de Louvain, 2011. 125p. - ISBN: 9782874632624: 13,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 2 imme *****

Deze publicatie is de neerslag van de studiedag ‘Met immersie aan de slag’.

De studiedag had tot doel inzicht te verschaffen in achtergrond en praktijk van het immersieonderwijs in zowel lager als secundair onderwijs. Onderwerpen die in de publicatie aan bod komen zijn o.a.: best practices, taalgericht vakonderwijs in de context van immersie en spelend leren in immersieonderwijs.

/////

Instrument voor het in kaart brengen van de beginsituatie van de school m.b.t. mondelinge vaardigheden Kleuteronderwijs / Centrum voor Taal en Onderwijs. - Leuven: Centrum voor Taal en Onderwijs, 2013. - 46 p.

URL: http://goo.gl/ieZilp Vindplaats Antwerpen: ro 2 inst *****

Dit instrument vertrekt van 12 cruciale vragen in verband met taalbeleid. De bundel geeft tips en handvatten om met deze vragen aan de slag te gaan. Maak samen met de andere leden van het taalkernteam deze grondige analyse en stippel een taalbeleidsplan uit op maat van jouw kleuterschool.

/////

24

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Instrument voor het in kaart brengen van de beginsituatie van de school m.b.t. mondelinge vaardigheden Lager Onderwijs / Centrum voor Taal en Onderwijs. - Leuven: Centrum voor Taal en Onderwijs, 2013. - 47 p.

URL: http://goo.gl/VSukyM Vindplaats Antwerpen: ro 2 inst *****

Bespreking: zie vorige titel.

/////

Kinderen met specifieke taalstoornissen : (Be)handelen en begeleiden in zorg en onderwijs / Burger, Ellen; van de Wetering, Marcia; van Weerdenburg, Marjolijn. - Leuven: Acco, 2012. - 223 p. - ISBN: 9789033488160: 30,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 5 kind *****

Dit boek richt zich tot professionals in zorg en onderwijs die werken met kinderen en jongeren tussen twee en achttien jaar oud met taalstoornissen. In het klinische veld wordt de term ESM (Ernstige Spraak- en taalMoeilijkheden) gebruikt. Deze kinderen hebben zowel problemen in de communicatie als op andere ontwikkelingsgebieden.

Het bestaat uit twee delen: een theoretisch kader, met o. a. een apart hoofdstuk over meertalige taalontwikkeling en in het tweede deel praktische handvatten waarin beschreven wordt hoe de ontwikkeling van taal, sociaal-communicatieve vaardigheden en lezen gestimuleerd kan worden en wat het belang is van ondersteunde communicatie.

/////

Docentengids Sociale Media - BcPL / Schoffelen, Tom. - Limburg: Tom Schoffelen, 2012. - 24 p.

URL: http://www.media.tomttb.com/bcpl Vindplaats Antwerpen: ro 6 doce *****

Deze gids is bedoeld om docenten die geen ervaring hebben met sociale media een handvat aan te reiken om te starten met het gebruik van sociale media om hun lessen interactiever te maken en ook buiten het klaslokaal in contact te blijven met hun leerlingen. De gids bevat een lijst met de belangrijkste termen per sociaal netwerk en een aantal voorbeelden die laten zien hoe de specifieke mogelijkheden van bepaalde sociale netwerken kunnen worden gebruikt in onderwijssituaties. De auteur probeert de gids regelmatig bij te werken omdat sociale netwerken online staan en dus snel kunnen veranderen.

/////

Doktertje spelen...? Over lichamelijkheid en seksualiteit bij jonge kinderen / Detavernier, Bieke; De Beuckelaer, Marina; De Sterck, Stein. - Leuven: Acco, 2013. - 109 p. - ISBN: 978-90-334-9318-8: 22,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 dokt *****

Ook jonge kinderen maken een ontwikkeling door op het vlak van seksualiteit. Ze ontdekken hun eigen lichaam en dat van anderen. Spelen vadertje en moedertje of doktertje. De auteurs van ‘Doktertje spelen...’ willen tegemoetkomen aan de vele

vragen bij kleuterscholen over het thema seksualiteit bij jonge kinderen en staan stil bij verschillende thema’s. In het eerste hoofdstuk gaan ze in op hoe de maatschappij vandaag kijkt naar en oordeelt over seksueel getint gedrag. De psychoseksuele ontwikkeling van kleuters wordt in hoofdstuk twee toegelicht. Mogelijke oorzaken van seksueel ongepast gedrag zoals contextfactoren, ontwikkelingsfactoren, trauma... worden belicht in hoofdstuk drie. In hoofdstuk vier wordt gekeken naar de kwetsbaarheid van ouders bij dergelijke voorvallen omdat die mee bepaalt hoe een ouder reageert. In het vijfde hoofdstuk delen de auteurs hun ervaringen met scholen en staan ze stil bij de impact van seksueel ongepast of grensoverschrijdend gedrag. Ook buitenschoolse voorzieningen, ouders en hulpverleners kunnen in het boek antwoorden vinden over het thema seksualiteit bij kleuters.

/////

Eerst bewegen, dan leren : neuromotorisch ontwikkelingsprogramma voor scholen (INPP) / Goddard Blythe, Sally.

- Brugge: Die Keure, 2013. - 128 p. - ISBN: 978-90-486-1710-4: 27,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 eers *****

Kinderen die motorisch zwak zijn, kunnen problemen ondervinden met cognitieve vaardigheden, gedrag, schrijven en concentratie, dyslexie of dyspraxie. Ook kijk(zien) en hoor- (luister) problemen kunnen daar een onderdeel van zijn. Dit boek voorziet je van alle middelen en begeleiding die nodig zijn om kinderen met zulke onrijpheid te herkennen, indien nodig lichamelijke oefeningen te geven en de gevolgen ervan te evalueren. Het boek beschrijft het motorische oefenprogramma INPP en bestaat uit drie delen. Het eerste deel bestaat uit een reeks screeningstesten voor kinderen van vier tot zeven jaar. Het tweede deel bevat een gelijkaardige reeks screeningstesten voor kinderen van zeven jaar en ouder. Het derde deel biedt een compleet bewegingsprogramma dat speciaal ontwikkeld werd voor gebruik in klassen of kleine groepen kinderen. Het programma loopt over een heel schooljaar. Het boek wordt aangevuld met videomateriaal en scorelijsten van het INPP. ‘Eerst bewegen, dan leren’ is geschreven voor (zorg)leerkrachten, fysiotherapeuten, ergotherapeuten,... en alle mensen die met kinderen werken, ook ouders. In de begrippenlijst achteraan worden wetenschappelijke en ingewikkelde begrippen verklaard.

/////

Ik hoor er ook bij! Hoe omgaan met ontwikkelings- en gedragsstoornissen bij kinderen en jongeren / Baert, Karl; Desoete, Annemie. - Brugge: Die Keure, 2012. - 100 p. - ISBN: 978-90-486-1588-9: 27,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 ikho *****

Dit boekje wil een houvast bieden voor al wie in contact komt met kinderen en jongeren met leer- en ontwikkelingsstoornissen zoals dyslexie, dyscalculie, dysorthografie,

ASS, ADHD,... In begrijpelijke, heldere taal wordt beschreven wat de meest voorkomende ontwikkelingsstoornissen zijn, hoe vaak ze voorkomen, welke problemen ermee kunnen samengaan en wat eraan kan worden gedaan. Er worden concrete en werkbare tips aangereikt voor ouders en leerkrachten om in de dagelijkse (klas-) praktijk met kinderen en jongeren met ontwikkelingsstoornissen aan de slag te gaan en om hen te helpen te bereiken waartoe ze intrinsiek in staat zijn. De woordenlijst met wetenschappelijke termen en ingewikkelde begrippen zorgt ervoor dat verslagen vol vakterminologie leesbaar worden.

/////

Levende talen magazine : themanummer tweetalig onderwijs / [s.n.]. - Amsterdam: Vereniging van Leraren in Levende Talen, 2013. - (Levende talen magazine). - ISSN: 1566-2705: 15,00 EUR URL: http://www.levendetalen.nl/ Vindplaats Antwerpen: ro 6 leve *****

De term ‘tweetalig onderwijs’ (tto) roept verschillende associaties: versterkt talenonderwijs, vroeg vreemdetalenonderwijs, immersie-onderwijs, Content and Language Integrated Learning (CLIL). Dit nummer heeft tot doel om de lezer wegwijs te maken in deze zich snel ontwikkelende materie.

/////

O21 spel : hoe zie jij het onderwijs in de 21e eeuw ? / Meens, Aukje. - Helmond: Onderwijs Maak Je Samen, 2012. - handleiding, 47 kaarten: 19,95 EUR URL: http://www.omjs.nl/021/spel Vindplaats Antwerpen: ro 6 O21 *****

Met het O21 spel kan je met elkaar van gedachten wisselen over het onderwijs van de 21e eeuw. Zeven vaardigheden staan centraal: samenwerken, probleemoplossend vermogen, ICT-geletterdheid, creativiteit, kritisch denken, communiceren, sociale en culturele vaardigheden. Door middel van verschillende spelvormen kan er gediscussieerd worden over en kritisch gekeken worden naar het onderwijs in de eigen school. Het spel kan gespeeld worden door alle geïnteresseerden in het onderwijs en is expliciet bedoeld voor leerkrachten en/of leidinggevenden in het basis- en secundair onderwijs. Het kan ook interessant zijn om het spel samen met leerlingen en/of ouders te spelen en zo verschillende perspectieven bij elkaar te brengen. Op de website vindt de spelleider meer starttips, spelvormen en verwerkingsideeën.

/////

Plan B : een vernieuwende handreiking voor autisme & communicatie / Kuipers, Marjon; Horvers, Hemken; Horvers, Gijs. Amsterdam: SWP, 2013. - 165 p. - ISBN: 978-90-8850-440-2: 29,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 plan *****

De auteurs van dit boek, iemand mét en iemand zonder autisme, zetten helder uiteen hoe je met autisme om kan gaan.

Op basis van hun kennis en ervaringen schreven ze een praktische handreiking voor mensen met autisme, partners, ou-

ders, leerkrachten, hulpverleners en ieder ander die op welke manier dan ook met autisme in contact is. Ze pareren de vele generalisaties over autisme en gaan uit van de mogelijkheden van, voor en door de individuele mens met autisme. Ze laten zien dat er veel praktische manieren zijn om de kwaliteit van leven van mensen met autisme te verbeteren.

/////

Schrijven van 1F naar 4F : de doorlopende leerlijn schrijven in het voortgezet onderwijs / [et al.]; Bootsma, Geppie; Kroon, Hella; Pronk, Marieken. - Utrecht: APS, 2013. - 90 p.: 9,43 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 schr *****

SLO heeft, in samenwerking met de vmboscholen van de roc’s van Amsterdam een leerlijn schrijfvaardigheid uitgezet. Deze publicatie bevat een voorbeeld van een opdrachtenlijn voor schrijven van niveau 1F naar niveau 2F van het Referentiekader taal en rekenen. Dit voorbeeld is tot stand gekomen door vier schrijfopdrachten van verschillende leerlingen te analyseren.

Deze analyse geeft belangrijke informatie over wat er aan de schrijfproducten verbeterd kan worden. Hulpmiddel hierbij is een checklist die de docent kan gebruiken bij het optimaliseren van het didactische proces.

/////

MESO focus 88 : over schoolorganisatie en onderwijsmanagement : social media in het onderwijs / Van den Beemt, Antoine; Hofman, Bob; Mijland, Erno; Goes-Daniels, Miriam. - Deventer: Kluwer, 2013. - 82 p. ISBN: 978-90-13-11669-4: 37,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 6 soci *****

Deze Meso focus richt zich tot schoolleiders en -bestuurders die zich afvragen hoe je als school op een verantwoorde wijze kunt gebruikmaken van de mogelijkheden die social media bieden. De publicatie reikt basiskennis aan over social media en hoopt de lezers te inspireren door middel van intermezzo’s en praktijkvoorbeelden.

De nadruk ligt op het gebruik van social media door leraren in de klas. Hoofdstuk 1 en 2 bieden samen een beeld van de (on) mogelijkheden van het gebruik van social media in het primaire proces. Schoolleiders die het gebruik van social media in de klas willen stimuleren, kunnen vervolgens terecht bij hoofdstuk 3 voor mogelijke strategieën. In het slothoofdstuk wordt kort aandacht besteed aan de mogelijkheden voor gebruik van social media in de in- en externe communicatie.

/////

Afscheid voor altijd : keuzelijst : een selectie boeken rond rouwen, verdriet en omgaan met verlieservaringen / Cammaert, Martine; Marissen, Marina. - Antwerpen: Leesweb, 2013. - 96 p.: 13,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ro 8 afsc

ook enkele informatieve boeken. Apart werden enkele informatieve boeken voor volwassen rouwbegeleiders opgenomen.

///// 2.3. Volwassenenonderwijs OBIN: Onderzoek behoeftegerichte intensieve trajecten NT2 / Bockstael, Ilse. - Antwerpen: Huis van het Nederlands, 2011. - 64 p.

Vindplaats Antwerpen: bl 1 obin *****

Sinds de goedkeuring in 2009 van het nieuwe afsprakenkader NT2 (Nederlands voor anderstaligen) treden zowel het Onthaalbureau Inburgering als VDAB op als regisseurs van het NT2-traject in het respectievelijk primaire en secundaire inburgeringtraject. Vanuit hun regisseursrol dringen zij erg aan op intensieve NT2-trajecten in de hoop dat cursisten op deze manier sneller en efficiënter een (basis)niveau Nederlands bereiken. Ook de Vlaamse overheid en het OCMW pleiten voor een hogere intensiteit. De druk op de centra om intensieve trajecten in te richten, is op korte termijn dan ook enorm toegenomen.

Nochtans heeft onderzoek tot nog toe niet eenduidig vastgesteld of een intensieve cursus Nederlands voor elke NT2-cursist wel de beste oplossing is om zo snel en zo goed mogelijk Nederlands te leren of om een basisniveau Nederlands te verwerven. Evenmin is duidelijk hoe intensiteit best ingevuld wordt, voor welke cursisten intensieve trajecten wel of niet haalbaar zijn, welke variabelen en randvoorwaarden meespelen of welke consequenties er uit volgen. Om daar klaarheid in te brengen heeft het samenwerkingsverband van NT2-aanbodverstrekkers in de stad Antwerpen een onderzoek naar (haalbaarheid van) behoeftegerichte intensieve trajecten (OBIN1) opgestart.

/////

Het NT2-aanbod in Vlaanderen : passend voor inburgeraars? / De Cuyper, Peter; Jacobs, Laura; Gonzalez Garibay, Montserrat. - Antwerpen: Steunpunt Inburgering en Integratie, 2013. - 110 p.

URL: http://goo.gl/n87NUa Vindplaats Antwerpen: bl 2 nt2a *****

Het Steunpunt Inburgering en Integratie gaat in deze studie na of het NT2-aanbod in Vlaanderen passend is voor inburgeraars.

De spreiding en intensiteit van het aanbod wordt geanalyseerd en dit voor zowel het dag- als het avondaanbod. Daarnaast worden de kenmerken van het aanbod richtgraad 1.2 in kaart gebracht.

/////

*****

Keuzelijst boeken voor peuters, kleuters, kinderen en jongeren rond het thema rouwen, verdriet en omgaan met verlieservaringen. Grotendeels fictieboeken maar

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

25

3. Achtergrondliteratuur over interculturaliteit

3.1. Algemeen De Holocaust en andere genociden : een inleiding / Boender, Barbara; ten Have, Wichert. - Amsterdam: Amsterdam University Press, 2012. - 176 p. - ISBN: 978-90-8964-380-3 Vindplaats Antwerpen: ge 01 holo *****

Om de Holocaust en andere genociden in het voortgezet onderwijs te kunnen behandelen is een behoorlijke dosis feitenkennis nodig. Deze bundel beschrijft kort en overzichtelijk vijf gevallen van genocide uit de 20e eeuw, en de rechtsgang die daarop volgde. De auteurs hebben zich hierbij gebaseerd op de meest recente wetenschappelijke literatuur. Door illustraties, verwijzingen en het gebruik van puntsgewijze overzichten, wordt inzicht gegeven in processen van genocide.

/////

Loopgraven in Afrika 1914-1918 : de vergeten oorlog van de Congolezen tegen de Duitsers / Catherine, Lucas. - Berchem: EPO, 2013. - 111 p. - ISBN: 978-94-9129755-7: 15,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 01 loop *****

Tijdens de Eerste Wereldoorlog mobiliseerden landen met kolonies zoals Groot-Brittannië, Frankrijk en België ook de koloniale bevolking. Vele tienduizenden mensen uit kolonies van over de hele wereld werden ingezet aan het westelijk front. België zond echter geen zwarte troepen naar het front in Europa. De Force Publique of Kongolese Weermacht nam wel deel aan de gevechten tegen de Duitse troepen in Oost-Afrika. Als gevolg hiervan bezetten de Belgisch-Congolese troepen Ruanda en Urundi, gebieden die na de oorlog ook onder Belgisch mandaat kwamen. Catherine beschrijft deze onderbelichte kant van de Eerste Wereldoorlog niet vanuit het standpunt van de blanke officieren, maar met veel aandacht voor de Congolese soldaten en bevolking.

/////

Verzet en eendracht : de Grote Oorlog 1914-1918 / Hochschild, Adam. - Amsterdam: Meulenhoff, 2011. - 463 p., [16] p. pl. - ISBN: 978-90-290-8781-0: 35,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 01 verz *****

Historicus en journalist Hochschild (bekend van ‘De Geest Van Koning Leopold II’) schrijft de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog met veel aandacht voor de onschuldige slachtoffers en voor de pacifisten die zich verzetten tegen deze oorlog.

Hochschild vertelt deze geschiedenis vanuit een aantal Britse dramatis personae. Zo beschrijft hij de rol van de bekende filosoof en pacifist Bertrand Russell, maar ook het

26

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

verhaal van een redacteur die een krant op wc-papier uitgaf voor zijn medegevangenen die vanwege hun verzet achter de tralies zaten.

/////

Vreemdelingen in de Westhoek tijdens de Grote Oorlog / Noppe, Geert. - Kortrijk: Groeninghe, 2013. - 214 p. - ISBN: 978-946136-034-2: 29,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 01 vree *****

De ­geallieerden zetten tijdens de Eerste Wereldoorlog massaal soldaten en arbeiders uit de hele koloniale wereld in. Ook in de Westhoek was er een grote diversiteit van verschillende etnieën: Canadese Indianen, Inuït, Chinezen, Algerijnen, Marokkanen, Senegalezen, Maoris, Gurkhas, Indiërs, Annamieten, Australische aboriginals, Fijiërs, Newfoundlanders, Zuid-Afrikanen, Jamaïcanen, Madagassiërs,... Geert Noppe brengt deze ‘vreemde’ strijders respectvol in herinnering. Het boek is overzichtelijk ingedeeld met een deeltje per bevolkingsgroep, en bevat vele getuigenissen en illustraties.

///// 3.2. Cultuur Buitenbenen : naar een lokaal en sociaal vrijetijdsbeleid / Van de Walle, Inge.

- Brussel: Demos, 2013. - 184 p. - ISBN: 978-90-814339-7-6: 20,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 buit *****

‘Buitenbenen: naar een lokaal en sociaal vrijetijdsbeleid’ zoomt in op innovatieve sociale vrijetijdsinitiatieven. Het bundelt inzichten uit vier praktijken, vier plekken, vier netwerken en vier interviews met brugfiguren. Stuk voor stuk kaderen ze hun participatiebeleid in een streven naar sociale inclusie. Je leest een pleidooi voor een flexibele lokale overheid die vanuit een engagement samenwerking faciliteert tussen tal van actoren. De praktijkgids is geschreven voor zowel lokale bestuurders, ambtenaren als praktijkwerkers uit jeugdwerk, cultuur, sport, welzijn of integratie.

/////

Culturele diversiteit : essays over cultuurverschillen en de gevolgen / Hagendoorn, Louk. - Assen: Koninklijke Van Gorcum, 2013. - 264 p. - ISBN: 97890-232-5028-9: 39,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 cult *****

In dit boek laat Louk Hagendoorn zien in welke opzichten culturen en groepen kunnen verschillen en overeenkomen en wat de consequenties daarvan kunnen zijn voor de verhoudingen met andere groepen. Het betreft ratio, emotie, agressie, persoonlijkheid, relaties, familiebanden, liefde, communicatie, eer, macht en loyaliteit, maar ook de gevolgen van verschillende opvattingen hierover in een samenleving die divers is en waarin misverstanden kunnen leiden tot achterdocht en conflicten. Naast gedrag en beleving,

wordt ingegaan op groepsvorming, status, tegenstellingen en wederzijdse aanpassing. Elk onderwerp wordt behandeld aan de hand van een klassiek onderzoek of enkele typerende studies. Het boek is bedoeld voor studenten in het universitaire en hoger beroepsonderwijs en iedereen die te maken heeft met verschillen tussen etnische groepen en culturen.

/////

Interact cahier 1 : actie en reactie rond diversiteit en interculturaliteit in de Brusselse kunstensector / Gadeyne, Jolien. - Brussel: BKO, 2013. - 28 p. - (Interact; 1) URL: http://goo.gl/5wQ5Pl Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 inte *****

Heel wat Brusselse kunstenorganisaties beschouwen de diversiteit en hoe daarmee wordt omgegaan als een prioritair thema, zowel voor de eigen werking als voor het geheel van de sector. Met de actielijn ‘Interact’ willen ze aandacht besteden aan interculturaliseringsprocessen in de culturele sector, zowel voor publiekswerking, personeelsbeleid als programmatie. Uit deze actielijn ontstond een reeks cahiers waarmee BKO/RAB de reflecties en acties van de Brusselse kunstensector onder de aandacht willen brengen, en nieuwe pistes willen aanreiken voor de toekomst. In dit eerste Cahier wordt het proces geschetst dat de Werkgroep Interculturaliteit van BKO/RAB in het kader van het Cultuurplan voor Brussel heeft afgelegd (2010-2012).

/////

Interact cahier 2 : until I find you / Michils, Charlotte; Ska, Laurent; Vandecandelaere, Hans; Wille, Brecht. - Brussel: BKO, 2013.

- 24 p. - (Interact; 2) URL: http://goo.gl/5wQ5Pl Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 inte *****

Algemene beschrijving: zie hierboven Cahier 1. Dit tweede Cahier gaat over de manier waarop kunst en cultuur worden ingezet bij de integratie van nieuwkomers in Brussel.

/////

Interact cahier 3 : bemiddeling, plaats voor cultuur / De Ville, Sabine. - Brussel: BKO, 2013. - 21 p. - (Interact; 3) URL: http://goo.gl/5wQ5Pl Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 inte *****

Algemene beschrijving: zie hierboven Cahier 1. Dit derde Cahier is gewijd aan cultuurbemiddeling, en daarbij wordt specifiek gekeken naar de visie op cultuurbemiddeling zoals die in Franstalig België heerst.

/////

Interact cahier 4 : diversiteit werkt : over initiatieven die meer diversiteit brengen in de Brusselse culturele sector / Wille, Brecht; Trullemans, Mark. - Brussel: BKO, 2013. - 30 p. - (Interact; 4) URL: http://goo.gl/5wQ5Pl Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 inte *****

Algemene beschrijving: zie hierboven Cahier 1. Dit vierde Cahier is gewijd aan de

linken tussen tewerkstelling, diversiteit en de culturele sector. Tien Brusselse culturele organisaties hebben in samenwerking met Actiris een diversiteitsplan opgesteld: een stappenplan om meer diversiteit te brengen in de organisatie. In dit Cahier worden vier organisaties onder de loep genomen: het opleidingscentrum van de Pianofabriek, de Régie Mobile pour la Culture, Recyclart en ART2WORK.

/////

Interculturele gespreksvoering : theorie en praktijk van het TOPOI-model / Hoffman, Edwin. - Houten: Bohn Stafleu Van Loghum, 2013. - 329 p.: 45,99 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 inte *****

TOPOI staat voor Taal, Ordening, Personen, Organisatie, en Inzet. Het zijn de vijf gebieden waar zich in de communicatie cultuurverschillen en misverstanden kunnen voordoen. Het TOPOI-model omvat een praktisch analyse- en interventiekader om deze cultuurverschillen en misverstanden in de gespreksvoering op te sporen en aan te pakken. Het boek bevat naast theorie tal van voorbeelden en verwerkingsopdrachten. Deze derde gewijzigde druk komt tegemoet aan vragen van deelnemers aan trainingen en lezingen. De vragen betreffen de omgang met botsende waarden en hiermee samenhangend, de wilsvrijheid van de persoon ten opzichte van zijn culturele bepaaldheid. Voor de verdergaande theoretische onderbouwing van het TOPOI-model is geput uit Duitstalige vakliteratuur. Hoewel het accent in deze editie nog steeds sterk ligt op de multiculturele samenleving, zijn ook meer internationale praktijkvoorbeelden opgenomen, onder andere met betrekking tot het onderwijs aan internationale studenten.

/////

De staat van integratie in Amsterdam en Rotterdam / Scheffer, Paul; Entzinger, Han. - Rotterdam: Gemeente Rotterdam, 2012. - 67 p.

URL: http://goo.gl/zNNkct Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 staa *****

Hoe gaat het met de verschillende migrantengroepen in Rotterdam en Amsterdam?

Paul Scheffer en Han Entzinger, beide hoogleraar, bogen zich over deze vraag en geven elk hun visie. Zij schetsen hoe de verschillende migrantengemeenschappen zich ontwikkelen, getalsmatig en op het punt van onder meer opleidingsniveau, arbeidsparticipatie, gezondheid en betrokkenheid bij de samenleving. Elk wijzen zij op verworvenheden en belangrijke verschuivingen, maar ook op knelpunten die naar hun inzicht speciale aandacht verdienen.

/////

Superdiversiteit als onverwerkte realiteit : een uitdaging voor het sociaal werk / Geldof, Dirk. - Berchem: Pluralistisch Overleg Welzijnswerk, 2013. - 13 p.

URL: http://goo.gl/MebFPv Vindplaats Antwerpen: URL *****

Steeds meer leven we in een wereld van superdiversiteit, zeker in onze steden. In Brussel en Antwerpen evolueren we naar een meerderheid van bewoners met een migratieachtergrond. Maar superdiversiteit is meer dan een kwantitatief verschil, het gaat ook over veranderde migratiepatronen en vooral over de groeiende diversiteit binnen de diversiteit. Welke uitdagingen stelt deze superdiversiteit aan de samenleving en meer specifiek het sociaal werk?

En waarom kunnen we niet anders dan vanuit een eigentijds actief pluralisme als grondhouding met die superdiversiteit aan de slag gaan?

/////

Turks-Nederlandse betrekkingen in de liefde / Gülen, Sevgi. - Schiedam: Fonds Historische Publicaties Schiedam, 2012. 120 p. - ISBN: 978-90-70450-35-9: 12,79 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 02.4 turk *****

Sevgi Gülen heeft in het kader van 400 jaar Turks-Nederlandse diplomatieke betrekkingen een tweetalig boekje geschreven over liefde tussen Nederlanders en Turken.

Hiervoor heeft ze vier Turks-Nederlandse koppels geïnterviewd over de wijze waarop ze omgaan met vooroordelen, misverstanden en culturele verschillen.

///// 3.3. Migratie Red Star Line Antwerpen 1873-1934 / Beelaert, Bram; Caremans, Clement; Claerhout, Griet; Verheyen, Luc. - Leuven: Davidsfonds, 2013. - 237 p. - ISBN: 978-906306-644-4: 29,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 04 reds *****

Dit boek vertelt de geschiedenis van Red Star Line aan de hand van 14 essays, geïllustreerd met boeiende archiefstukken en foto’s. Onder meer cultuurjournalist Eric Rinckhout en professor geschiedenis Eric Vanhaute leveren hun bijdrage aan de fascinerende geschiedenis van de legendarische rederij met de rode ster in de vlag, die meer dan twee miljoen landverhuizers, avonturiers en gelukszoekers vanuit Antwerpen naar Amerika bracht.

/////

Tranzyt Antwerpia : reis in het spoor van de Red Star Line / Verbeken, Pascal; Selleslaghs, Herman. - Antwerpen: De Bezige Bij, 2013. - 278 p. - ISBN: 978-908542-476-5: 24,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 04 tran *****

Op zoek naar een betere toekomst trokken miljoenen Oost-Europeanen naar Antwerpen, waar ze met een schip van de Red Star Line doorreisden naar Amerika. Een van de gelukszoekers was de joodse tienerjongen Benjamin Kopp. In 1912 vertrok hij met paardenkar en trein helemaal alleen vanuit Nowe Miasto nad Pilica, een dorp bij Warschau. Op de vlucht voor uitzichtloosheid en dreigende pogroms. Honderd jaar later doen Pascal Verbeken en Herman Selleslags de reis naar Antwerpen over,

met de nooit gepubliceerde memoires van Benjamin Kopp als gids. In ‘Tranzyt Antwerpia’ wekken ze het oude Europa van de landverhuizers weer tot leven en portretteren ze onderweg het nieuwe Europa, dat radicaal verandert door massale migratie. Op de route liggen onder meer Warschau, Krakau, Auschwitz en Berlijn.

De reis eindigt in de Antwerpse havenwijk.

In de nachtasiels en hotels slapen vandaag nieuwe landverhuizers. Ze reizen niet meer door naar Amerika, maar blijven. Transitstad Antwerpen is voor tienduizenden Oost-Europeanen een terminus geworden.

/////

World migration report 2013 : how migrants rate their well-being / International Organisation for Migration. - Geneva: IOM, 2013. - 290 p.

URL: http://www.iom.int/cms/wmr2013 Vindplaats Antwerpen: URL *****

Dit is het zevende rapport binnen de reeks ‘Wereld Migratie Rapport’ (WMR) van het IOM. In deze editie staan de migrant en de positieve en negatieve effecten van migratie op zijn persoonlijk welzijn centraal.

///// 3.4. Jeugd Brieven uit Brussel : jongeren aan het woord / Lleshi, Bleri. - Berchem: EPO, 2013. - 72 + 72 p. - ISBN: 978-94-9129753-3: 15,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.1 brie *****

Brieven uit Brussel brengt, in het Nederlands en in het Frans, de ervaringen en de verhalen van de Brusselse jongeren naar buiten. Veertien jongeren schreven een brief over wat hun op de lever ligt. Ze hebben het over vooroordelen, stereotypes, identiteit, taal, onderwijs, engagement en solidariteit. Ze vertellen over hun realiteit, hun leefwereld, hun stad. Brusselaar, jongerenwerker en politiek filosoof Bleri Lleshi startte Brieven uit Brussel op zijn blog. Er kwam ook een samenwerking met De Morgen, die tien van de brieven publiceerde.

/////

Marokkaans-Nederlandse jongeren met een beperking : kansen en drempels van een (on)zichtbare groep / van de Maat, Jan Willem; van der Vinne, Anne; Achahchah, Jamila; Hofman, Els; Damiaans, Laura. - Utrecht: Movisie, 2013. - 31 p.

URL: http://goo.gl/DfzFt9 Vindplaats Antwerpen: ge 05.1 maro *****

De centrale vraag in dit onderzoek was: Wat ervaren jongeren met een fysieke beperking van Marokkaans-Nederlandse afkomst zelf als belemmerende en bevorderende factoren voor hun maatschappelijke participatie in het algemeen en bij hun arbeidsparticipatie in het bijzonder.

De onderzoekers brengen de situatie in beeld en doen structurele voorstellen hoe Marokkaanse jongeren met een beperking volwaardig kunnen gaan participeren in de samenleving.

///// NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

27

Meisjes kijken, of Meisjescultuur in de spiegel / Duits, Linda; De Bruyckere, Pedro. - Leuven: LannooCampus, 2013. - 168 p. - ISBN: 978-90-820337-0-0: 24,99 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.1 meis *****

Wat houdt pubermeisjes echt bezig?

‘Meisjes kijken’ laat zien wat er klopt van het beeld dat media over meisjes schetsen en laat de lezer kijken vanuit het perspectief van de meisjes zelf. Niet alleen blanke middenklassemeisjes komen daarbij aan bod.

Het boek is geschreven met aandacht voor de grote diversiteit onder meisjes vandaag.

/////

Het kind centraal in de kinderopvang : opvoeden vanuit respect en contact / Haze, Manja. - Amsterdam: SWP, 2012. 223 p. - ISBN: 978-90-8850-288-0: 28,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 kind *****

Het boek ‘Het kind centraal in de kinderopvang’ nodigt pedagogisch medewerkers uit om bewuster en anders naar het kind, de pedagogische voorbereide omgeving én zichzelf te kijken. Naast de houding en attitude van de pedagogisch medewerker wordt er in het boek aandacht besteed aan een taalrijke omgeving en het belang van zelfstandigheid en vrijheid binnen grenzen voor jonge kinderen. Tevens komt de kracht van een uitdagende en uitnodigende voorbereide omgeving aan bod. Het boek geeft naast theoretische informatie, veel concrete voorbeelden, suggesties en opdrachten.

/////

Op maat van de straat : naar een integrale kijk op graffiti en street art / Vanhoenacker, Bart; Bosschaert, Peter. - Gent: Graffiti Jeugddienst, 2011. - 121 p. - ISBN: 978-90-818497-0-8: 25,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 opma *****

Graffiti en street art duiken al jaren op in het straatbeeld, met uiteenlopende reacties tot gevolg. Maar wat ondernemen steden en gemeenten op dat vlak? Zien ze graffiti als een brok jeugdcultuur of als een overlastfenomeen? Op basis van een literatuurstudie, eigen expertise, een online bevraging bij 251 gemeenten en steden in Vlaanderen en Brussel en 42 interviews met lokale actoren biedt deze publicatie een integrale kijk op graffiti en het omgaan ermee. Op die manier zorgt dit boek voor inzicht, tips en good practices. Van kleinschalige initiatieven tot een uitgebouwd integraal en geïntegreerd graffitibeleid op maat van de straat. Van repressie en verwijdering tot legalisering en artistieke creaties in het straatbeeld.

/////

Over vandaag en morgen : jeugdhuizen voor en door etnisch-culturele minderheden / Vanmeenen, Gerd. - Berchem: Formaat Jeugdhuiswerk Vlaanderen, 2013. - 14 p.

Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 over *****

De diverse en multiculturele samenleving is een feit. Dat weerspiegelt zich ook in het

28

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

jeugdwerk. De laatste decennia ontstonden heel wat jeugdhuizen voor en door jongeren uit etnisch-culturele minderheden.

Formaat ondersteunt sinds 2008 vijftig van die werkingen. Bij 23 van hen voerde de federatie in 2012 een bevraging uit. In deze brochure vind je de belangrijkste resultaten en de ambities, uitdagingen en noden die eruit voortvloeien. Formaat formuleert eveneens een aantal aanbevelingen voor de verdere ondersteuning en erkenning van deze jeugdhuizen.

/////

Perspectieven op talentontwikkeling in het jongerenwerk : succeservaringen, rolmodellen en het rechte pad / Abdallah, Sebastian; Kooijmans, Maike; Raven, Timon. - Amsterdam: Hogeschool van Amsterdam, 2013. - 43 p.

URL: http://goo.gl/u6dcF5 Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 pers *****

In deze publicatie worden de relevante inzichten uit drie promotieonderzoeken met elkaar in verband gebracht en vervolgens toegankelijk en overdraagbaar gemaakt: 1) Criminaliteit weerstaan: resistance to crime.

Maike Kooijmans richt zich in dit onderzoek op de werking van talentprojecten bij jongens die een verhoogde kans hebben om in de criminaliteit terecht te komen. In dit onderzoek wordt de vraag gesteld of en hoe sportieve en artistieke talentprojecten in het jongerenwerk preventief werken om risicojongeren op het rechte pad te houden en hoe jongeren gemotiveerd raken criminaliteit te weerstaan. 2) Succeservaringen en emotionele energie. Het onderzoek van Sebastian Abdallah biedt inzicht in de wijze waarop jongeren met een objectieve achterstand hun activiteiten als succesvol typeren en welk effect dat heeft op leeftijds-, groeps- en buurtgenoten die in eerste instantie gelijkwaardige trajecten en ervaringen sneller als negatief typeren. 3) Rolmodelwerking: van volger tot voorbeeld. In dit onderzoek wordt door Timon Raven een manier beschreven om rolmodelschap in het jongerenwerk toe te passen, die jongeren kan helpen in hun persoonlijke en sociale ontwikkeling, maar ook bij de ontwikkeling van hun talenten.

Om de voorlopige bevindingen toegankelijk en op praktische wijze uiteen te zetten is er een casus ontwikkeld: het verhaal van Hicham. Zijn verhaal is in relatie gebracht met de gecombineerde gegevens uit de drie onderzoeken.

/////

Speels, liefdevol en vakkundig : theorie over ontwikkeling, opvoeding en educatie van jonge kinderen / Singer, Elly; de Haan, Dorian. - Amsterdam: SWP, 2013. - 272 p. - ISBN: 978-90-8850-441-9: 29,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.2 speel *****

Dit boek is gebaseerd op onderzoek naar jonge kinderen en geeft professionals nieuwe inzichten. Aan de orde komen vragen als: Hoe kunnen we jonge kinderen veiligheid bieden? Waarom is spelen voor hen zo belangrijk? Hebben peuters al

vrienden? Wat leren kinderen van elkaar?

Hoe kunnen professionals spelenderwijs de taal van baby’s, peuters en kleuters stimuleren? ‘Speels, liefdevol en vakkundig’ biedt een theorie over ontwikkeling, opvoeding en educatie van jonge kinderen in de 21ste eeuw.

/////

Helpende Handen in de kinderopvang : gehechtheid bij kwetsbare kinderen, ouders en kindbegeleiders / Daniëls, Karen; Geenen, Greet. - Leuven: Buurtwerk ‘t Lampeke, 2013. - 84 p.: 24,00 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: ge 05.4 help *****

In dit boek wordt stilgestaan bij het werken aan een veilige gehechtheid in de kinderopvang, met specifieke aandacht voor kinderen uit maatschappelijk kwetsbare gezinnen. Er wordt uitgelegd hoe gehechtheid tot stand komt en wat het belang ervan is in de verdere levensloop. Er wordt geschetst welke signalen kinderen en ouders in de opvang geven rond gehechtheid zodat kinderverzorgsters en andere begeleiders van kinderen tussen 0 en 3 jaar een veilige/ onveilige gehechtheid kunnen herkennen.

Bovendien worden kapstokken aangereikt om rond het thema gehechtheid aan de slag te gaan in de kinderopvang. Daarbij focussen de auteurs op de drie eerste invalshoeken uit het boek ‘Helpende handen: gehechtheid bij kwetsbare ouders en kinderen’ om veilige gehechtheid te bevorderen (een relatie opbouwen, mentaliseren, sensitiviteit & emotionele beschikbaarheid).

De talrijke voorbeelden dragen bij tot een vertaling naar de dagelijkse opvangpraktijk.

De vierde invalshoek, de stem van kwetsbare ouders, komt in een apart hoofdstuk aan bod. Tenslotte wordt een leidraad geboden aan leidinggevenden in de opvang om werken rond gehechtheid mogelijk te maken en te optimaliseren.

/////

Het mooie is dat je er niet alleen voor staat : individuele begeleiding van jongeren / Metz, Judith; Sonneveld, Jolanda.

- Amsterdam: SWP, 2013. - 125 p. - ISBN: 978-90-8850-427-3: 18,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 05.4 mooi *****

Er is een groeiende behoefte aan individuele begeleiding van jongeren. Projecten voor individuele begeleiding schieten als paddenstoelen uit de grond. Systematische methodiekontwikkeling van individuele begeleiding bestaat echter nog niet. Dit boek wil daartoe een aanzet geven. Het brengt overzichtelijk in beeld wat de afgelopen decennia in de wetenschappelijke en vakliteratuur, projectbeschrijvingen en evaluaties is geschreven over de betekenis en uitvoering van individuele begeleiding in het jongerenwerk.

/////

Met vereende kracht naar een nieuwe jeugdhulp in Vlaanderen : brochure over het Decreet integrale jeugdhulp / Vermeulen, Stefaan. - Brussel: Departement Welzijn, Volksgezondheid en Gezin, 2013. - 16 p.

URL: http://goo.gl/LzBJ8B Vindplaats Antwerpen: ge 05.4 vere *****

Deze brochure beschrijft de nieuwe plattegrond van de jeugdhulp in Vlaanderen.

Ze is bedoeld voor alle hulpverleners en volwassenen die met minderjarigen in problemen te maken krijgen en geeft antwoord op de volgende vragen: wat zijn de krachtlijnen van het nieuwe Decreet integrale jeugdhulp? Waar kunnen jongeren met een probleem terecht? Wat gebeurt er in crisissituaties? Hoe wordt de continuïteit in de jeugdhulp gewaarborgd? Wat houdt participatie in de hulpverlening in?

///// 3.5. Hulpverlening Conflicthantering en mediation / Apol, Govert; Kalff, Simone; Reijerkerk, Linda; Uitslag, Marion. - Bussum: Coutinho, 2010. - 218 p. - ISBN: 978-90-469-0191-5: 21,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 conf *****

In ‘Conflicthantering en mediation’ wordt in de eerste plaats besproken hoe je de aard en de ernst van een conflict moet inschatten. Wat kun je doen om een conflict te herkennen, erkennen en vervolgens hanteerbaar te maken en te houden? Wanneer moet je doorverwijzen en naar wie? En is een juridische procedure onvermijdelijk of is mediation de aangewezen weg om het conflict op te lossen? In dit boek wordt ook een aantal technieken besproken om escalatie van een conflict te voorkomen.

Met behulp van specifieke opdrachten per hoofdstuk kunnen studenten zich de stof goed eigen maken. Op de website van Coutinho is aanvullend materiaal te downloaden.

/////

Onderzoek naar de inzet en effecten van sociaal tolken en vertalen / Roels, Britt; Seghers, Marie; De Bisschop, Bert; Slembrouck, Stef; Van Avermaet, Piet; Van Herreweghe, Mieke. - Gent: Universiteit Gent, 2013. - 282 p.

URL: http://goo.gl/rS4JcU Vindplaats Antwerpen: URL *****

Hoe en waarom schakelen dienst- en hulpverleningen sociaal tolken en vertalers in? Heeft de inzet van sociaal tolken en vertalen effect op de toegankelijkheid van de dienst- en hulpverlening, en op de integratie van anderstaligen? De Vakgroep Taalkunde en het Steunpunt Diversiteit & Leren van de Universiteit Gent publiceren nieuwe onderzoeksresultaten over de inzet en de effecten van het sociaal tolken en vertalen. Ze ondervroegen organisaties in de sectoren onderwijs, gezondheid, tewerkstelling en openbare dienstverlening

in Vlaams-Brabant, stad Gent en WestVlaanderen. Ze ondervroegen daarnaast ook anderstaligen. Het eindrapport sluit af met aanbevelingen voor het beleid.

/////

Recht op liefde : handleiding : seksuele diversiteit bespreekbaar maken binnen etnisch-culturele minderheden / Aftab, Shaireen; Mouissat, Sam; Bracke, Sarah; Longman, Chia; Scheepers, Sarah. - Brussel: Ella vzw, 2013. - 69 p.: 20,00 EUR Doelgroep: Volwassenen; 15-18 jaar Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 rech *****

Ella vzw en Merhaba vzw hebben een jaar geleden het project Recht op liefde opgestart. In het kader van dit project is deze handleiding ontwikkeld voor begeleiders, opvoeders, leerkrachten en trainers die seksuele en genderdiversiteit bespreekbaar willen maken bij jongeren (vanaf 15 jaar) en vrouwen die tot etnisch-culturele minderheden behoren. De handleiding is opgebouwd via een modulair trajectsysteem waarbij er flexibel kan omgegaan worden met de modules, waardoor een vorming op maat van de doelgroep uitgewerkt kan worden. De handleiding bevat: referentiekaders seksuele en genderdiversiteit; de vijf modules van het traject; leestips.

/////

Van gedachten wisselen : filosofie en ethiek voor zorg en welzijn / de Brabander, Richard. - Bussum: Coutinho, 2013. - 315 p. - ISBN: 978-90-469-0361-2: 27,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 vang *****

Als werker in een sociaal beroep word je bijna dagelijks geconfronteerd met vragen die een filosofisch karakter hebben: zijn drugsgebruikers verantwoordelijk voor hun verslaving? Is een gedwongen opname menswaardiger dan het respecteren van de zelfbeschikking van een psychiatrisch patiënt? Moeten hangjongeren keihard worden aangepakt? In de antwoorden op deze vragen gaan opvattingen schuil over verantwoordelijkheid, menswaardigheid, macht, vrijheid en rechtvaardigheid. Deze opvattingen werken door in de manier waarop professionals handelen. Daarom mag van hen worden verwacht dat zij stilstaan bij de vraag hoe er gedacht kan worden over dit soort thema’s. In ‘Van gedachten wisselen’ worden deze thema’s uitgewerkt vanuit verschillende disciplines van de filosofie, zoals politieke filosofie, sociale filosofie en wetenschapsfilosofie.

In ieder hoofdstuk staat een discipline centraal, waarbij de auteur ingaat op het gedachtegoed van filosofen én dit betrekt op thema’s uit de praktijk van sociale beroepen. Hij biedt daarbij een kritische blik op vanzelfsprekende opvattingen en trends in sociale beroepen. Ieder hoofdstuk sluit af met denkoefeningen, wat (aankomende) professionals ertoe aanzet te reflecteren op hun eigen handelen.

/////

Zorg voor onszelf? Eigen kracht van jeugdigen, opvoeders en omgeving, grenzen en mogelijkheden voor beleid en praktijk / Jumelet, Heleen; Wenink, Jolien. - Amsterdam: SWP, 2012. - 285 p. - ISBN: 978-90-8850-329-0: 27,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.1 zorg *****

Aan het begin van deze eeuw lijken de eigen kracht van jeugdigen en ouders en de kracht van hun omgeving zowel uitgangspunt als doel van het jeugdbeleid en de praktijk. Welke theoretische en ideële concepten liggen hieraan ten grondslag?

Is Nederland over-geprofessionaliseerd als het gaat om opvoeden en opgroeien? Kan je simpelweg een deel van de professionals door vrijwilligers vervangen? Zijn we op zoek naar (nieuwe) opvoedingsidealen: van actief burgerschap tot alles eruit halen wat er in het individuele zelf zit? Of is het een vertaling van een steeds dominantere maatschappij- en mensvisie: iedereen kan alles, en wanneer dat niet lukt ben je zelf verantwoordelijk? Of is de roep om zorg voor onszelf toch niet meer dan een dekmantel voor bezuinigingen? En biedt jeugdbeleid en praktijk gericht op eigen kracht en zorg vanuit de directe omgeving, meer of juist minder kansen voor jeugdigen en de samenleving? Deze vragen hebben Jumelet & Wenink voorgelegd aan een keur aan schrijvers, onderzoekers en professionals die in de dagelijkse opgroei- en opvoedpraktijk werkzaam zijn. Met ‘Het meisje en het konijn’ en 24 andere essays krijgt u een kleurrijk palet van analyses, overdenkingen en overtuigingen.

/////

Birsen / Kuiper, Karen; van Tuyll, Pauline.

- Wageningen: Fairbeeld producties, 2013.

- 2 dvd’s (2 x 49 min.): 15,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.2 birs Vindplaats Turnhout: T 07.01.459 *****

Deze documentaire portretteert Birsen Basar, een jonge Nederlands-Turkse vrouw met autisme. Na jarenlange gesprekken met verschillende hulpverleners krijgt ze, op haar 21e, de diagnose autisme.

Sindsdien probeert zij autisme, en dan met name autisme in een andere cultuur, onder de aandacht te brengen. Ze geeft presentaties over autisme, treedt op in praatprogramma’s en heeft twee boeken geschreven: Ik wil niet meer onzichtbaar zijn, en De jungle van autisme. Bevat een Nederlandse en een Turkse versie.

/////

Drempels die allochtone holebi’s ervaren bij coming-in, met specifieke aandacht voor het genderperspectief: een explorerend kwalitatief onderzoek / Poelman, Marcia. - Antwerpen: Steunpunt Gelijkekansenbeleid, 2011. - 61 p. - ISBN: 978-90-77271-64-3 URL: http://goo.gl/YeBi8f Vindplaats Antwerpen: ge 06.2 drem *****

Binnen Vlaanderen is onderzoek op het snijpunt van seksuele oriëntatie, etniciteit en gender schaars. Specifieke literatuur rond coming-out en coming-in bij holebi’s

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

29

van niet-Belgische origine is beperkt. Het Steunpunt Gelijke Kansenbeleid voerde een verkennend onderzoek naar de behoeften en drempels met betrekking tot coming-in/out, die allochtone holebi’s ervaren. Dit gebeurde met specifieke aandacht voor genderaspecten. Het onderzoek werd uitgevoerd in Antwerpen als stad met het hoogste aantal vreemde nationaliteiten van alle Vlaamse steden en tegelijk een sterke uitstraling als gay capital.

richte visie en methode van werken.

/////

In deze VLAS-Studie gaan Katrien Steenssens en Tine Van Regenmortel (KU Leuven) dieper in op het concept empowerment en doen een literatuurstudie rond de grondslagen, basisuitgangspunten en -inzichten die het meten van empowerment kunnen voeden en aansturen.

Kleurrijke eigen kracht : onderzoek onder eigen kracht-coördinatoren naar de successen en knelpunten bij conferenties met migrantengezinnen / Rodenburg, Janet; Abouri, Naïma. - Utrecht: Pharos, 2013. - 27 p.

URL: http://goo.gl/iW4knX Vindplaats Antwerpen: ge 06.2 kleu *****

Eigen Kracht is een benaderingswijze, waarbij mensen zelf beslissen over wat zij nodig hebben aan hulp en steun om problemen op te lossen. Tijdens een Eigen Kracht conferentie worden mensen gestimuleerd om hun eigen omgeving te activeren bij uit de hand gelopen sociale problemen. Eigen Kracht conferenties blijken aantrekkelijk te zijn voor gezinnen met diverse etnische achtergronden. 44 procent van alle conferenties betreft hoofdpersonen van niet-Nederlandse afkomst. Niet alleen krijgt het gezin de regie over hulpverlening in handen, ook wordt veel meer ingezet op het benutten en versterken van de krachten van de familie, vrienden en anderen uit het netwerk. Maar wat zijn nu precies de succesfactoren die dit model voor migrantengezinnen attractief maken, en wat zijn de knelpunten?

/////

Oplossingsgerichte hulp- en dienstverlening / Joosen, Wim; van der Vaart, Wilma. - Antwerpen: Garant, 2012. - 200 p. - ISBN: 978-90-441-2945-8: 23,20 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 06.2 oplo *****

De termen oplossingsgericht werken of -hulpverlenen kunnen verwarrend overkomen, alsof de professionals de oplossing voor het probleem van de cliënt in huis hebben. In tegendeel, de cliënten zijn zelf verantwoordelijk voor hun eigen ervaringen, problemen en perspectieven. Hulpen dienstverleners zijn wel deskundig in het begeleiden van dit proces. Deze visie bepaalt steeds meer het maatschappelijk werk en de sociale dienstverlening, het welzijnswerk, de geestelijke gezondheidszorg, het onderwijs en het bedrijfsleven. Oplossingsgerichte hulp- en dienstverlening is een overzichtelijke, praktische, vraaggerichte manier van werken, waarbij de relatie tussen cliënt en werker weer centraal staat. Het boek geeft ook de theoretische verdieping tot één methodisch geheel weer: Cirkels van empowerment. Deze uitgave is bestemd voor uitvoerenden in de hulp- en dienstverlening, werkbegeleiders, praktijk- en teamleiders, studenten, docenten, en andere (aanstaande) professionals die belangstelling hebben voor een krachtge-

30

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

/////

Grondslagen en uitdagingen voor het meten van empowerment / Steenssens, K.; Van Regenmortel, T. - Antwerpen: Vlaams Armoedesteunpunt, 2013. - 25 p. - (VLAS-Studies; 6) URL: http://www.vlaamsarmoedesteunpunt.be Vindplaats Antwerpen: ge 06.2 vlas *****

///// 3.6. Vrouwen Ik kom van ver : verhalen van 43 vrouwen van over de hele wereld / Huet, Leen; Grieten, Jan. - Leuven: Davidsfonds, 2013. - 217 p. - ISBN: 978-90-6306-660-4: 27,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 07.1 ikko *****

‘Ik kom van ver’ is een boek en een project van en door vrouwen. Een samenwerking tussen fotografen, schrijvers en vertellers.

Vrouwen van hier en vrouwen van ver. Het boek brengt positieve, sterke verhalen van vierenveertig vrouwen met verschillende roots. Telkens anders maar toch weer gelijk. De verhalen krijgen een gezicht, de gezichten krijgen een verhaal. De nadruk ligt op verscheidenheid met als rode draad de kracht, de sterkte, het talent van deze vrouwen. Met het boek wil de Integratiedienst van de stad Leuven discriminatie en negatieve beeldvorming rond migratie structureel aanpakken. Bij het boek hoort ook een expo in Museum M van 14 november 2013 tot 16 februari 2014.

/////

Eer : leven met eergedrag en eerverlies : exploratief onderzoek naar de invloed van eergedrag en eerverlies in het leven van seksueel, lichamelijk en geestelijk mishandelde hindoe- en islamitische meisjes en vrouwen in Nederland / Lalmahomed, Bea. - Utrecht: Van Arkel, 2012. - 496 p. - ISBN: 978-90-6224-520-8: 37,50 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 07.3 eerl *****

Het boek ‘Eer’ heeft een theoretisch deel met probleemstelling en literatuurstudie, en een deel met tien verhalen van slachtoffers.

Die zijn zo gekozen dat de verschillende aspecten van eergerelateerd geweld aan bod komen. Niet alleen doen de vrouwen en meisjes zelf hun verhaal over de moeilijke onderwerpen verkrachting en incest, elk verhaal wordt vervolgens door de auteur geanalyseerd volgens het door haar ontwikkelde agencybegrip en emotieanalyse-model. Het boek is geschreven voor slachtoffers, hun familie en vrienden,

voor opvang, politie, justitie, buurtwerkers, (huis)artsen, decanen en wetenschappers.

/////

Handleiding besneden vrouw en vluchtelinge - mijn manier van overleven : expertise en aanpak van de consultatie / D’Aguanno, Annalisa; Koletsis, Catarina. Brussel: GAMS België, 2012. - 53 p.

URL: http://goo.gl/ddpSDD Vindplaats Antwerpen: ge 07.3 hand *****

De medewerkers van GAMS België vzw worden ingezet bij de begeleiding van vrouwen die het slachtoffer werden van genitale verminking of van een gedwongen huwelijk. Ook geven ze vaak opleidingen over de psychologische aspecten verbonden aan de opvang van deze vrouwen. De deelnemers aan deze opleidingen hebben vaak heel wat vragen, en worden geconfronteerd met gevoelens van bezorgdheid en onmacht tijdens hun contacten met slachtoffers van deze praktijken. Met deze handleiding wil GAMS België hierop een antwoord bieden, door werkwijzen/bronnen beschikbaar te stellen die zowel de vrouwen als de psychologische, sociale, medische of juridische medewerkers helpen om te gaan met hun gevoel van onmacht.

///// 3.7. Religie Geloof in mij : over geloof en levensbeschouwing vroeger en vandaag / van Dijck, René; Vossestein, Jacob; Jacobs, Johan. - Antwerpen: Atlas, 2013. - 36 p.

Vindplaats Antwerpen: ge 08.1 gelo *****

De fototentoonstelling Geloof in mij van Johan Jacobs was in 2013 te zien in het Atlasgebouw in Antwerpen. Een selectie van 81 zwart-witfoto’s geeft een inkijk in 32 geloofsgemeenschappen en geeft zo een idee van de grote verscheidenheid aan spirituele activiteiten in de grootstad.

De tentoonstelling wil de bezoeker iets leren over het universele in beleving en rituele behoeftes. Deze brochure hoort bij de tentoonstelling en geeft informatie over de invloed van levensbeschouwelijke overtuigingen op het individu en over de verschillen en overeenkomsten tussen religies.

/////

Hoofddoek, hoofdzonde? Pluralisme en neutraliteit in de seculiere samenleving / Abicht, Ludo; Van den Bossche, Marc; Gescinska, Alicja. - Kalmthout: Pelckmans, 2013. - 170 p. - ISBN: 978-90-289-7434-0: 14,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 08.1 hoof *****

De dialoog rond de uitbouw van een seculiere samenleving wordt vandaag wereldwijd gevoerd. Ze staat ook in Vlaanderen, Nederland, West-Europa op de agenda.

Daarbij wordt vaak gefocust op de commotie rond het hoofddoekenverbod. Maar het gekrakeel rond het dragen van de hoofddoek is slechts een symptoom van een

dieper liggende discussie. Wat verstaan we onder een seculiere samenleving? Hoe kunnen we samenleven in het besef dat er een diversiteit is van opvattingen en dat we die diversiteit als uitgangspunt moeten leren aanvaarden? Hoe daarin een positie innemen die rekening houdt met de complexiteit van deze problematiek? Steevast loert het gevaar om de hoek dat genuanceerde posities worden uitgevlakt en zelfs prijsgegeven aan mediatieke en politieke profileringsdrang. De auteurs willen in dit boek een bijdrage leveren tot een conceptuele verheldering en een genuanceerde en doordachte aanpak.

/////

Beheersen van moslimradicalisering : handreiking voor beleid en praktijk / [s.n.]. - Antwerpen: Stad Antwerpen, 2013. - 42 p.

URL: http://goo.gl/tAfQtq Vindplaats Antwerpen: ge 08.2 behe *****

In het voorjaar van 2013 werden een aantal steden geconfronteerd met het vertrek van jongeren en jongvolwassenen om te gaan strijden in Syrië. De burgemeesters van Antwerpen, Vilvoorde, Mechelen en later ook Maaseik besloten samen een aantal concrete acties uit te werken, waaronder de uitgave en verspreiding van deze brochure rond preventie van radicalisering. Ze is bedoeld voor schooldirecteurs, leerkrachten, politiediensten, middenveldorganisaties, arbeidsbemiddelaars, sportclubs, jeugdverenigingen en welzijnsinstanties om hen te ondersteunen in de aanpak van moslimradicalisering bij jongeren.

/////

Europa : een nieuwe bodem voor jihadisme? Conferentieverslag 27 mei 2013 / Nickolson, Lars; El Madkouri, Halim. Utrecht: Forum, 2013. - 39 p.

URL: http://goo.gl/Z6G8NG Vindplaats Antwerpen: ge 08.2 euro *****

Het nieuws over de deelname van jonge moslims uit Europa aan oorlogen en aanslagen in het Midden-Oosten en Afrika kwam voor velen als een schok. Wie zijn deze jongeren? Wat drijft hen, en hoe raken zij betrokken bij de jihad? Welke gevaren brengt dit met zich mee voor de samenleving als zij terugkeren? Om een antwoord te vinden op deze vragen organiseerde FORUM samen met stichting Argan een internationale conferentie waarvan de uitkomsten te lezen zijn in dit verslag. Aan de conferentie nam een groot aantal vooraanstaande internationale deskundigen deel. Zij gingen onder meer in op de actuele bestemmingen voor de jihad, de kanalen en netwerken om de jihadisten te rekruteren, het profiel van deze hedendaagse jihadisten, en de latente dreiging die zij vormen voor Europa.

/////

3.8. Gezondheidszorg Diversiteit in de verpleegkundige zorg : handreiking voor wijkverpleegkundigen bij de zorg voor migranten / Pool, Aart; Werner, Aenne. - Den Haag: Boom Lemma, 2013. - 225 p. - ISBN: 978-90-5931-966-0: 25,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 09 dive *****

Het doel van dit boek is om een bijdrage te leveren aan het cultuurgevoeliger maken van de wijkverpleging. Het stelt de migrant als cliënt/patiënt centraal, omdat juist bij migranten cultuurkenmerken zo duidelijk een rol spelen tijdens het ziekteverloop en omdat het zorgverloop en vaak ook nog de effecten van het migratieverloop om aandacht vragen. Er wordt stil gestaan bij de relatie tussen cultuur, ziekte, dood en alledaagse rollen en patronen in gezinnen.

Daarnaast wordt informatie gegeven over de plaats die religie en levensbeschouwing kunnen innemen. Een groot deel van het boek bevat getuigenissen van mensen uit verschillende etnisch-culturele minderheden die hun eigen visie geven op de culturele gebruiken, waarden en normen binnen hun gemeenschap.

/////

Een kei in evalueren : werkboek evalueren in de gezondheidspromotie / Schutters, Kim; Stevens, Veerle. - Antwerpen: Garant, 2012. - 63 p. - ISBN: 978-90-4412728-7: 14,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 09 keii *****

Evalueren van gezondheidsbevordering is geen passief gebeuren: het doel is een nieuwe impuls voor een project. Bij een degelijke evaluatie gaan evalueren en actie nemen hand in hand. Daarover gaat dit werkboek. Het doet het evaluatieproces van a tot z uit de doeken en biedt een denkkader dat helpt om het overzicht te houden op alle beslissingen die een evaluatie vereist.

/////

Linguistic and cultural diversity in the consultation room : a tango between physicians and their ethnic minority patients / De Maesschalck, Stéphanie. Gent: Universiteit Gent, 2012. - 208 p.

Vindplaats Antwerpen: ge 09 ling *****

In haar proefschrift onderzocht Stéphanie de Maesschalck de arts-patiënt communicatie op het gebied van emoties. Hiervoor analyseerde zij 191 video opnames van consultaties van huisartsen met migranten patiënten. Van de Nederlandse organisatie Pharos ontving zij hiervoor de Proefschriftprijs 2012.

/////

Medische kosten van vreemdelingen, wie betaalt? Verblijfsstatuten en gezondheidszorg / Druyts, Ellen. - Politeia: Brussel, 2013. - 63 + 29 p. - ISBN: 978-2509-01713-0: 29,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 09 medi *****

Deze brochure licht de zeven belangrijkste en meest voorkomende (terug)betalingsregelingen in detail toe: Belgische verzekering; verzekering van het EU herkomstland; Fedasil; OCMW; privé ziekteverzekering; derde verantwoordelijke - garant - onderhoudsplichtige; de betrokkene zelf.

/////

Tools gezondheidsvaardigheden : overzicht van tools om in te zetten in de zorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden / Wijenberg, Evianne. - Utrecht: Vilans, 2013. - 45 p.

URL: http://goo.gl/rc59MI URL: http://goo.gl/W6Zj86 Vindplaats Antwerpen: URL *****

Dit document geeft een overzicht van tools die je als zorgverlener kunt inzetten bij patiënten met beperkte gezondheidsvaardigheden. Dit overzicht is het resultaat van een inventarisatie die Vilans samen met zorgverleners, patiënten en experts heeft gedaan in de periode september 2012-juli 2013. De focus ligt op Nederlandse tools maar er zijn ook enkele buitenlandse tools opgenomen.

/////

Zorgverwachtingen en zorgpatronen in Vlaanderen naar herkomst / Vanderleyden, Lieve; Moons, Dirk. - Brussel: Studiedienst van de Vlaamse Regering, 2013. - 16 p. - (SVR - Webartikel; 2013/ 6) URL: http://goo.gl/445OxM Vindplaats Antwerpen: ge 09 svr*****

De studie gaat dieper in op twee aspecten van solidariteit in een familie, namelijk zorgverwachtingen en zorgpatronen, en belicht daarbij vooral het aspect herkomst.

Het eerste deel over de zorgverwachtingen behandelt stellingen over familiale verantwoordelijkheid en verwachtingen die mensen hebben in verband met hulp en ondersteuning in bijzondere situaties zoals een kortstondige of langdurige ziekte of beperking, een depressieve toestand, eenzaamheid. In het tweede deel komt het zorggedrag aan bod. Daarbij is het de vraag of personen die van oorsprong uit een ander land afkomstig zijn, effectief meer zorg dragen voor een zieke, gehandicapte of oudere persoon dan degenen met een exclusief Belgische herkomst.

/////

Wat maakt het verschil? Diversiteit in de seksuele gezondheid van LHBT’S : een verkenning / [s.n.]. - Utrecht: Rutgers WPF, 2013. - 62 p.

URL: http://goo.gl/osKzZ8 Vindplaats Antwerpen: ge 09 watm *****

Het rapport biedt een overzicht van de huidige kennis van en inzichten in de seksuele gezondheidssituatie van lesbische vrouwen, homoseksuele mannen, biseksuelen en transgenders (LHBT). Op verschillende terreinen zijn er bij LHBT’s seksuele en psychosociale gezondheidsachterstanden ten opzichte van de heteroseksuele bevolking in Nederland. Zo beleven zij hun seksualiteit gemiddeld minder positief, zijn ze vaker ontevreden of hebben vaker

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

31

schuldgevoelens. Ook komen seksueel grensoverschrijdend gedrag en seksuele problemen beduidend vaker voor. In het rapport staan aanbevelingen voor toekomstig beleid en programmering van de gezondheidsbevordering voor LHBT’s in Nederland.

/////

3.9. Racisme, discriminatie en beeldvorming 20 jaar actie standpunten : reflecties over de eerste opdrachten van het Centrum / CGKR. - Brussel: Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding, 2013. - 71 p.

URL: http://goo.gl/RSLQWk Vindplaats Antwerpen: ge 10 20ja *****

Op welke fronten voert het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding vandaag actie? Waar draait het bij racismebestrijding precies om? Is de definitie van dat begrip zelf niet aan herziening toe? Hoe kan het Centrum zijn ervaring beter inzetten, leren uit zijn fouten, zijn deskundigheid ten dienste stellen van het algemeen belang? Heeft het Centrum naast het verdedigen van individuele rechten niet meer dan ooit als taak de oogkleppen te doen vallen? In deze publicatie geven twintig getuigen van de acties die het Centrum in de loop der tijd heeft gevoerd, hun kijk op deze kwesties.

Het gaat om juristen, kunstenaars, sociologen, filosofen, (voormalige) mandatarissen van het Centrum en gewone burgers die hun bezorgde of optimistische, maar altijd uiterst genuanceerde visie geven op de uitdagingen die zich aftekenen.

///// 3.10. Beleid Advies Gelijke kansen en diversiteit - plan 2013. Vlaamse overheid / [s.n.]. Brussel: SERV, 2012. - 21 p.

URL: http://goo.gl/C45qyb Vindplaats Antwerpen: ge 11 advi *****

Met 2,8% allochtone werknemers en 1,2% werknemers met een arbeidshandicap zit de Vlaamse overheid nog ver onder de streefcijfers uit haar plan Gelijke kansen en diversiteit. Daarom vragen de SociaalEconomische Raad van Vlaanderen (SERV) en de Commissie Diversiteit de overheid leidinggevende ambtenaren meer warm te maken voor diversiteit, meer duurzame tewerkstelling te voorzien voor kansengroepen en het beleid rond erkenning van verworven competenties verder uit te werken. De adviezen van de SEV zijn digitaal beschikbaar op http://www.serv.be.

/////

32

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Beleidsbrief Inburgering en Integratie : beleidsprioriteiten 2013-2014 / Bourgeois, Geert. - Brussel: Vlaams Parlement, 2013. - 36 p.

URL: http://goo.gl/stWwNR Vindplaats Antwerpen: ge 11 bele *****

De uitgangspunten van het Vlaamse inburgerings- en integratiebeleid zijn vertaald in vier strategische doelstellingen voor de komende jaren: meer nieuwe Vlamingen vinden hun plaats in onze samenleving; de doelmatigheid van het aanbod is verder verbeterd; de efficiëntie en effectiviteit van het beleid zijn verhoogd; systematische opvolging en evaluatie zijn een feit. In deze beleidsbrief worden de beleidsplannen voor 2013-2014 toegelicht.

/////

Les entités fédérées belges et l’intégration des immigrés : politiques publiques comparées / Adam, Ilke. - Bruxelles: Editions de l’Université de Bruxelles, 2013. - 204 p. - ISBN: 978-2-8004-1539-0: 20,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 11 enti *****

In ‘Les entités fédérées belges et l’intégration des immigrés’ maakt Ilke Adam, politicologe verbonden aan de VUB en de ULB, een historische en vergelijkende analyse van het integratiebeleid van de Belgische deelstaten sinds 1980. De auteur argumenteert dat het belangrijkste verschil tussen het Vlaamse en Franstalige integratiebeleid niet kan geportretteerd worden volgens de tegenstelling multiculturalistisch versus assimilationnistisch, maar dat dit verschil eerder moet gezocht worden in de graad van overheidstussenkomst in de culturele dimensie van integratie. Vlaanderen is interventionistisch met culturele integratie, zowel in multiculturalistische als in assimilationnistische zin, Franstalig België is dat veel minder. In haar boek zoekt Adam een antwoord op vragen als: Waarom wordt er nu pas werk gemaakt van een inburgeringtraject in Wallonië en Brussel, terwijl dit in Vlaanderen al verplicht is sinds 2003? En waarom zijn deze trajecten verplicht in Vlaanderen en zullen ze dat niet zijn in Franstalig België? Hoe komt het dat Vlaanderen actiever investeert in een diversiteitsbeleid op de arbeidsmarkt, in de media en in andere sectoren? En waarom zijn migrantenorganisaties taboe in Franstalig België en worden ze actief gesubsidieerd in Vlaanderen?

/////

3.11. Recht Arbeidsongeval? Dubbele pech voor werknemers zonder wettig verblijf : een handleiding uit de praktijk / Denolf, Iris; Knockaert, Jan. - Brussel: OR.C.A., 2012.

- 62 p.: 10,00 EUR URL: http://goo.gl/LQOm8v Vindplaats Antwerpen: ge 12 arbe *****

Deze brochure richt zich tot wie in zijn/ haar beroepspraktijk te maken krijgt met mensen zonder wettig verblijf die het slachtoffer zijn van een arbeidsongeval. Ook beleidsverantwoordelijken kunnen via deze weg kennis maken met de problemen die mensen zonder wettig verblijf ervaren om hun sociale grondrechten bij een arbeidsongeval in de praktijk af te dwingen. Aan de hand van enkele concrete casussen zetten de auteurs de knelpunten op een rijtje om de rechten van clandestiene werknemers te verdedigen bij een arbeidsongeval.

Welke hindernissen ervaart OR.C.A. in de praktijk? Wat zegt de rechtspraak over dit thema? Meteen krijgt de lezer een handreiking om zelf aan de slag te gaan met werknemers zonder wettig verblijf.

/////

De vreemdelingenwet : een praktische handleiding / Rissland, Sisca; Janssen, Indra. - Brussel: Foyer, 2013. - 102 p.

Vindplaats Antwerpen: ge 12 vree *****

Deze brochure is een praktische handleiding van de vreemdelingenwet en biedt een overzicht van de belangrijkste hervormingen sinds 2006. De brochure is bijgewerkt tot september 2013.

///// 3.12. Arbeid en tewerkstelling Hoe coach ik mijn team en het team zichzelf! / Crasborn, Joost. - Zaltbommel: Thema, 2013. - 200 p. - ISBN: 978-90-5871637-8: 34,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 hoec *****

De belangrijkste vraag in dit boek is: Hoe kan ik de resultaten van mijn team optimaliseren door het zelfaccepterend, zelflerend, zelfsturend en zelfoplossend vermogen van mijn team te vergroten? Het boek daagt jou en je team in 29 HOE’s uit tot acties in denken en doen; acties die voortkomen uit stevige eigen waarden en een sterke gezamenlijke visie en ambitie.

Het reikt werkwijzen aan om die eigen visie te ontwikkelen. Het boek is bedoeld voor leidinggevenden die hun team willen versterken, of voor teamleden die hun zelflerend en zelfsturend vermogen willen versterken.

/////

Intercultureel coachen : nieuwe inzichten voor het ten volle benutten van verschillen / Rosinski, Philippe. - Amsterdam: Pearson, 2013. - 336 p. - ISBN: 978-90-2652240-6: 35,00 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 inte *****

Dit methodisch gefundeerde handboek gaat over het ontdekken, erkennen en ten volle benutten van culturele verschillen. In de systematische uitwerking van zijn Cultural Orientations Framework biedt Philippe Rosinski de lezer volop praktische handvatten voor het vergroten van de interculturele gevoeligheid, dé voorwaarde voor het beter functioneren van samenwerkende personen, teams en organisaties. Intercultureel coachen is een uiterst praktisch handboek voor de coach, counselor, maatschappelijk werker en hen die daarvoor in opleiding zijn. Het is de vertaling van “Coaching across cultures” (2003).

/////

Kus de visie wakker : organisaties energiek en effectief maken / van der Loo, Hans; Geelhoed, Jeroen; Samhoud, Salem.

- Den Haag: Academic Service, 2007. - 315 p. - ISBN: 978-90-5261-582-0: 29,95 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 kusd *****

Wat houdt visie precies in? Hoe ontwikkelt u een visie? En vooral: hoe brengt u een visie tot leven? ‘Kus de visie wakker’ geeft concrete antwoorden op deze vragen. De auteurs reiken een systematische methodiek aan voor het ontwikkelen en realiseren van visie die als echt wordt ervaren en door alle organisatieleden wordt gedragen. ‘Kus de visie wakker’ biedt naast inspirerende praktijkvoorbeelden ook een overzicht van relevante literatuur en van recente onderzoeksgegevens.

/////

Systemisch transitiemanagement : neem voor de verandering de makkelijke weg! / Thiecke, Maaike; Van der Zeeuw, Bianca. - Amsterdam: Boom/Nelissen, 2013. - 188 p. - ISBN: 978-90-244-0233-5: 24,90 EUR Vindplaats Antwerpen: ge 14 syst *****

3.13. Vluchtelingen en asielzoekers

3.15. Jaarverslagen

Make it work! Prevention of sexual and gender-based violence in the European reception and asylum sector / Frans, Erika; Keygnaert, Ines. - Gent: Academia Press, 2010. - map (149 p.) + cd-rom. ISBN: 978-90-382-1575-4: 19,00 EUR Doelgroep: Volwassenen Vindplaats Antwerpen: ge 15 senp

Mensenhandel en mensensmokkel : bouwen aan vertrouwen : jaarverslag 2012 / Centrum voor Gelijkheid van Kansen en voor Racismebestrijding. - Brussel: CGKR, 2013. - 112 p.

URL: http://goo.gl/yUvY94 Vindplaats Antwerpen: ge 17 cgkr

*****

Deze handleiding is ontwikkeld voor professionals en/of bewoners die een preventie-activiteit rond seksueel en gender-gerelateerd geweld (SGGG) of een preventiebeleid hieromtrent wensen te ontwikkelen in een asiel- of opvangcentrum.

Doel is om een betere kennis te krijgen van de factoren die invloed hebben op SGGG, het verbeteren van de communicatieve vaardigheden over seksuele gezondheid en SGGG, en het stimuleren van de groepscohesie binnen de werkgroep van professionals en bewoners. De bijgevoegde cd-rom bevat een verklaring van de organisatie IPPF betreffende seksuele rechten, de handleiding zelf en extra illustraties.

/////

Toekomstoriëntering aan mensen zonder wettig verblijf: een traject voor groepswerk en individuele begeleiding / Arredondo, Maria; Mampaey, Sam. - Antwerpen: Antwerps integratiecentrum de8, 2013. - 60 p.

URL: http://goo.gl/EU53j0 Vindplaats Antwerpen: ge 15 toek

*****

Dit is het zestiende Jaarverslag Mensenhandel en Mensensmokkel dat het Centrum voor gelijkheid van kansen en voor racismebestrijding publiceert. Het Centrum vervult de rol van onafhankelijk rapporteur zowel op nationaal als op internationaal vlak, naast de Dienst Strafrechtelijk Beleid, die de rol van overheidsrapporteur vervult.

De EU-strategie 2012-2016 voor de uitroeiing van mensenhandel heeft als eerste prioriteit: Slachtoffers van mensenhandel herkennen, beschermen en bijstaan.

Daarom wijdt het Centrum de Focus van dit jaarverslag aan die slachtoffers. Mensenhandel is een schending van de mensenrechten, en daarom verdienen slachtoffers in de eerste plaats bescherming en bijstand. Op grond van de beleidsanalyse, van de lectuur van tal van mensenhandeldossiers en van de rechtspraak, maar ook van de vele gesprekken die het met tal van actoren heeft gevoerd, formuleert het Centrum op het einde van dit verslag een reeks aanbevelingen.

/////

*****

Sinds 2010 geven medewerkers van Integratiecentrum de8 cursussen toekomstoriëntering aan mensen zonder papieren.

De methodiek die zij uitwerkten heet de ‘Toekomstlijn’: een vierdaagse infocursus die mensen zonder wettig verblijf bewust en in groep wil doen nadenken over hun eigen leven, toekomst en doelen. In deze brochure wordt drie jaar ervaring en expertise gebundeld.

/////

Voor een verandering van betekenis is een nieuwe structuur, een ander proces of een gewijzigd IT-systeem niet voldoende.

Medewerkers en teams moeten een psychologische transitie doormaken om zich ook werkelijk anders te gaan gedragen.

Veranderen wordt makkelijker als je regie voert op die psychologische transitie. Om dit te kunnen verwezenlijken ontwikkelden de auteurs van dit boek een aanpak die ze Systemisch Transitiemanagement noemden. In het eerste deel van het boek beschrijven ze de bril waarmee ze naar organisatieverandering kijken. Bestaande theoretische kaders worden aan elkaar en aan de ervaring van de auteurs gekoppeld.

Deel II is meer gericht op de praktische toepassing: hoe kun je interveniëren in organisaties in verandering?

3.14. Statistieken

/////

/////

Cijfers / Kruispunt Migratie-Integratie.

- Brussel: Kruispunt Migratie-Integratie, 2013. http://goo.gl/4cfO4i Vindplaats Antwerpen: URL *****

Wie cijfermateriaal zoekt over etnischculturele minderheden in België vindt op deze webpagina een overzicht van beschikbare bronnen. Je vindt er verwijzingen naar websites met o.a. demografische gegevens, cijfers per gemeente, cijfers over armoede, arbeidsmarkt, asiel, regularisatie en vrijwillige terugkeer, nieuwkomers en inburgering, woonwagenbewoners. Tot slot ook een paar links naar internationaal cijfermateriaal.

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

33

34

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Alfabetische index van de titels in deze uitgave

1,2,3 Piano : een superwereldtijdschrift ..........................................22 104 leerzame apps & sites voor kinderen van 2-8 jaar ................... 13 20 jaar actie standpunten : reflecties over de eerste opdrachten van het Centrum .............................................................................32 86 creatieve apps & sites voor kinderen van 7-12 jaar .................... 13 Advies Gelijke kansen en diversiteit - plan 2013. Vlaamse overheid ..........................................................................................32 Afscheid voor altijd : keuzelijst : een selectie boeken rond rouwen, verdriet en omgaan met verlieservaringen ........................25 Ako iskash vyarvay ......................................................................... 11 Allemaal snoep : help je kind gezond te eten en meer te bewegen ......................................................................................... 14 Als de geit leert zwemmen ............................................................. 14 Als spelling een kwelling is: Boek 1 Spelend spellen .......................9 Als spelling een kwelling is: Boek 2: Spellen met succes ............... 10 Een andere kijk op diversiteit ..........................................................23 Anne Frank in de klas...................................................................... 17 Anne’s wereld ................................................................................. 17 Antwerpen bouwt bruggen 1914-2014 ............................................ 17 Arbeidsongeval? Dubbele pech voor werknemers zonder wettig verblijf : een handleiding uit de praktijk ...........................................32 Articulatie: een beknopt theoretisch en praktisch overzicht voor de logopedische behandeling van kinderen met problemen in de spraakverstaanbaarheid ..........................................................7 Atlas : een fantastische ontdekkingsreis langs de schatten van de wereld .................................................................................21 Ballon du millénaire ........................................................................ 19 Bang voor fouten : help je kind om te gaan met fouten ................... 15 Beheersen van moslimradicalisering : handreiking voor beleid en praktijk .............................................................................31 Beleidsbrief Inburgering en Integratie : beleidsprioriteiten 2013-2014 .......................................................................................32 Beste boekenjuf/meester 2013 .........................................................6 Bingo : Geluiden van gevoelens ..................................................... 10 Birsen .............................................................................................29 BlaBlaBla ........................................................................................ 10 Boeken maken in de klas .................................................................6 Brieven uit Brussel : jongeren aan het woord .................................27 Brugklas Bikkels : relaxed en zelfverzekerd naar de middelbare school .......................................................................... 15 Buitenbenen : naar een lokaal en sociaal vrijetijdsbeleid ...............26 Buitengewoon Talig : talensensibilisering voor het BUSO type 1 ......7 Cambodja : groene energie (Samsam) ...........................................21 The canoe’s story ........................................................................... 12 Chansons du Monde : 22 chansons du Brésil au Vietnam ............. 19 Cijfers..............................................................................................33 Communicatie op school : haalbare ideeën voor een sterk verhaal ............................................................................................22 Conflicthantering en mediation .......................................................29 Creatief, muzikaal, speels,... werken rond Peru : deel 1, deel 2 en deel 3 .........................................................................................21

Cuba : thema stad ..........................................................................21 Culturele diversiteit : essays over cultuurverschillen en de gevolgen .........................................................................................26 Curaçao voor kinderen met lef : een bijzonder vreemd spelletjesboek boordevol activiteiten en rare weetjes ..................... 19 Davidam van Davidam .................................................................... 11 DISK: werkboek DISK-taken .............................................................7 Diversiteit in de verpleegkundige zorg : handreiking voor wijkverpleegkundigen bij de zorg voor migranten ...........................31 Docentengids Sociale Media - BcPL ..............................................24 Doktertje spelen...? : over lichamelijkheid en seksualiteit bij jonge kinderen ...........................................................................24 Drempels die allochtone holebi’s ervaren bij coming-in, met specifieke aandacht voor het genderperspectief: een explorerend kwalitatief onderzoek .......................................................................................29 Het droommuseum van Dre : een tocht door de Eerste Wereldoorlog ..................................................................................20 Duizend bommen en granaten ....................................................... 17 Durf je dans! Bewegingsexpressie met kinderen ............................ 14 Educatie voor duurzame ontwikkeling (EDO): competenties ..........20 Eer : leven met eergedrag en eerverlies : exploratief onderzoek naar de invloed van eergedrag en eerverlies in het leven van seksueel, lichamelijk en geestelijk mishandelde hindoe- en islamitische meisjes en vrouwen in Nederland ................................................................30 Eerst bewegen, dan leren : neuromotorisch ontwikkelingsprogramma voor scholen (INPP) ....................................................24 Les entités fédérées belges et l’intégration des immigrés : politiques publiques comparées .....................................................32 ERK.................................................................................................22 ERK Nederlands..............................................................................22 Ethiopië : onderweg ........................................................................21 Etnische verschillen op school en in eerste arbeidsmarktuitkomsten : wat drijft ze? ....................................................................................23 Europa : een nieuwe bodem voor jihadisme?

Conferentieverslag 27 mei 2013 .....................................................31 De evolutie van schoolse segregatie in Vlaanderen: Een analyse voor de schooljaren 2001-2002 tot 2011-2012 ............23 Fototheek voeding........................................................................... 10 FREPA : a Framework of Reference for Pluralistic Approaches to Languages and Cultures : competences and resources [Referentiekader voor pluralistische benaderingen van talen en culturen] ..........................................................................................22 Gelaatsuitdrukkingen ...................................................................... 10 Geloof in mij : over geloof en levensbeschouwing vroeger en vandaag ..........................................................................................30 Gezond eten en bewegen ............................................................... 18 Globo.mundo 1 ............................................................................... 12 Globo.mundo 2 ............................................................................... 12 Globo.mundo 3 ............................................................................... 12 The Great Dictator [film met lesbrief] .............................................. 17 Groei! .............................................................................................. 18

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

35

Grondslagen en uitdagingen voor het meten van empowerment ...30 De grote reis van kleine schildpad ..................................................21 Halo, halo, pani Macka! .................................................................. 11 Halt! Even ademen : yoga- en meditatieoefeningen in en buiten de school ........................................................................................ 13 Handboek Goed Doen 2.0 : sociale media in het voortgezet onderwijs ........................................................................................ 15 Handleiding besneden vrouw en vluchtelinge - mijn manier van overleven : expertise en aanpak van de consultatie .......................30 Het hele brein, het hele kind : twaalf revolutionaire strategieën om de ontwikkeling van je kind te stimuleren ................................. 18 Helpende Handen in de kinderopvang : gehechtheid bij kwetsbare kinderen, ouders en kindbegeleiders ............................28 Hoe coach ik mijn team en het team zichzelf! ................................32 De holocaust : het verhaal van een overlevende ..............................9 De Holocaust en andere genociden : een inleiding ........................26 Hoofddoek, hoofdzonde? Pluralisme en neutraliteit in de seculiere samenleving ....................................................................30 Horen, zien en schrijven : schrijfboek voor welzijnswerkers .............9 Horen, zien en schrijven: NT2-startprogramma voor kinderen die in het Nederlands niet aanspreekbaar zijn .................................6 Ik hoor er ook bij! Hoe omgaan met ontwikkelings- en gedragsstoornissen bij kinderen en jongeren .................................24 Ik kom van ver : verhalen van 43 vrouwen van over de hele wereld .............................................................................................30 Ik voel me zo : gesprekken met kinderen over hun stemmingen .... 15 Ik zoek een woord : 167 gedichten over taal om van A tot Z te verslinden .........................................................................................8 In bed met wetenschap .................................................................. 19 Indonesië ........................................................................................22 Instrument voor het in kaart brengen van de beginsituatie van de school m.b.t. mondelinge vaardigheden kleuteronderwijs ..............24 Instrument voor het in kaart brengen van de beginsituatie van de school m.b.t. mondelinge vaardigheden lager onderwijs ................24 Interact cahier 1 : actie en reactie rond diversiteit en interculturaliteit in de Brusselse kunstensector ...............................26 Interact cahier 2 : until I find you .....................................................26 Interact cahier 3 : bemiddeling, plaats voor cultuur ........................26 Interact cahier 4 : diversiteit werkt : over initiatieven die meer diversiteit brengen in de Brusselse culturele sector ........................26 Intercultureel coachen : nieuwe inzichten voor het ten volle benutten van verschillen .................................................................33 Interculturele gespreksvoering : theorie en praktijk van het TOPOI-model .................................................................................27 Je kan me wat...................................................................................8 Jeugdbeweging in de klas : lespakket naar aanleiding van de dag van de jeugdbeweging ............................................................. 13 Kaleidos .......................................................................................... 10 Een kei in evalueren : werkboek evalueren in de gezondheidspromotie ..........................................................................................31 Kids online : kansen en risico’s van kinderen en jongeren op het internet ...........................................................................................23 Kijk mij eens! Bino spel ................................................................... 12 Het kind centraal in de kinderopvang : opvoeden vanuit respect en contact .......................................................................................28 Kinderen met specifieke taalstoornissen : (Be)handelen en begeleiden in zorg en onderwijs .....................................................24 Kiribati : een eilandengroep in de Stille Oceaan .............................22

36

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Kirmizi elma .................................................................................... 11 Een klas vol jongens en meisjes ....................................................22 KlasseKids : verbindt leerlingen door groei, succes en plezier! ...... 13 De kleine opvoedtips voor dummies ............................................... 18 Kleurrijke eigen kracht : onderzoek onder eigen krachtcoördinatoren naar de successen en knelpunten bij conferenties met migrantengezinnen ..................................................................30 Kleuterdans met prentenboeken ..................................................... 12 Kook het voort : educatief materiaal over duurzame voeding voor het secundair onderwijs ..........................................................20 Het korte leven van Anne Frank ...................................................... 17 De KR8/ONAUTEN : lespakket talentontwikkeling ......................... 19 Kus de visie wakker : organisaties energiek en effectief maken .....33 Leeshulpje ........................................................................................7 Leesknuffel : voorleesreeks voor kleuters! ........................................6 De leesrace : handleiding voor leerkrachten schooljaar 2012-2013 .........................................................................................7 Leren door dieren : ontdek hun verhaal .......................................... 16 Leren OVERleven : Burundi ............................................................21 Lessenpakket : werken aan beroepskeuze : SID IN 2013 ............... 19 Letter cubes .................................................................................... 10 Het leven van Anne Frank : de grafische biografie .......................... 17 Levende talen magazine : themanummer tweetalig onderwijs .......25 Lezen op B2 : examentraining leesvaardigheid voot het Staatsexamen II ................................................................................9 Linguistic and cultural diversity in the consultation room : a tango between physicians and their ethnic minority patients .........31 Loopgraven in Afrika 1914-1918 : de vergeten oorlog van de Congolezen tegen de Duitsers .......................................................26 La maison de Lalla Chama ............................................................. 11 Make it work! Prevention of sexual and gender-based violence in the European reception and asylum sector ................................33 Marokkaans-Nederlandse jongeren met een beperking : kansen en drempels van een (on)zichtbare groep ..........................27 Medische kosten van vreemdelingen, wie betaalt?

Verblijfsstatuten en gezondheidszorg .............................................31 De meester is net zo trots als wij : ouders, kinderen en leerkrachten werken samen ........................................................... 18 Meisjes kijken, of Meisjescultuur in de spiegel ...............................28 Mensenhandel en mensensmokkel : bouwen aan vertrouwen : jaarverslag 2012 .............................................................................33 MESO focus 88 : over schoolorganisatie en onderwijsmanagement : social media in het onderwijs ..................................25 Met immersie aan de slag ..............................................................24 Met vereende kracht naar een nieuwe jeugdhulp in Vlaanderen : brochure over het Decreet integrale jeugdhulp ..........29 Mies en Max en... hun sociale talenten : kinderen en... hun sociale talenten ............................................................................... 12 Millenniumbal .................................................................................. 19 Mirror .............................................................................................. 19 Mol en beer in letterpretland .............................................................7 Mol en beer kwartetspel 1, 2 en 3 ....................................................7 Money, money, money! Project Algemene Vakken .......................... 19 Het mooie is dat je er niet alleen voor staat : individuele begeleiding van jongeren ...............................................................28 More than honey .............................................................................20 Motivational developments in primary school : group-specific differences in varying learning contexts...........................................23

MuZignaal 1A : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het eerste leerjaar ................................................................................. 13 MuZignaal 1B : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het eerste leerjaar ................................................................................. 13 MuZignaal 2A : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het tweede leerjaar ............................................................................... 13 MuZignaal 2B : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het tweede leerjaar ............................................................................... 13 MuZignaal 3A : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het derde leerjaar ................................................................................. 13 MuZignaal 3B : bronnenboek voor muzische vorming : activiteiten muziek, beeld, drama, beweging en media voor het derde leerjaar ................................................................................. 13 Nederlands voor Roemenen : basiscursus Nederlands tot en met niveau A1 ...................................................................................8 Het NT2-aanbod in Vlaanderen : passend voor inburgeraars? .......25 O mundo num segundo .................................................................. 11 O Mundo: een kleine Wereldbibliotheek - algemene tips ................ 11 O Mundo: een kleine Wereldbibliotheek - Filosofische gids ............ 11 O21 spel : hoe zie jij het onderwijs in de 21e eeuw ? .....................25 OBIN : onderzoek behoeftegerichte intensieve trajecten NT2 ........25 Onderzoek naar de inzet en effecten van sociaal tolken en vertalen............................................................................................29 De ontsnapping : het verhaal van een slaaf .....................................9 De oosterse bruid ........................................................................... 19 Op maat van de straat : naar een integrale kijk op graffiti en street art .........................................................................................28 Oplossen van conflicten : op school ............................................... 10 Oplossen van conflicten : thuis ....................................................... 10 Oplossingsgerichte hulp- en dienstverlening ..................................30 Opvoeden als netwerken in de multi-etnische wijk .........................23 Het Oranje Kruis Jeugd werkboekje 10+ ..........................................7 Het Oranje Kruis Jeugd werkboekje 8-10 .........................................7 Het Oranje Kruis Jeugdboekje : de officiële handleiding voor eerste hulp door jeugd ......................................................................8 Over vandaag en morgen : jeugdhuizen voor en door etnischculturele minderheden ....................................................................28 Pakaan : aan de slag met je idee : lespakket lager onderwijs ........ 14 Pakaan : aan de slag met je idee : lespakket secundair onderwijs ........ 15 Pamietnik Blumki ............................................................................ 11 Perspectieven op talentontwikkeling in het jongerenwerk : succeservaringen, rolmodellen en het rechte pad ..........................28 Pesten aanpakken : lessenserie voor groep 4-8 van het regulier en speciaal basisonderwijs ............................................................. 15 Peuterstappen : ...want jij kunt het beste bepalen wat jouw groep peuters nodig heeft! : een praktisch boek voor pedagogische medewerkers .............................................................6 Plan B : een vernieuwende handreiking voor autisme & communicatie .................................................................................25 Povestea lui Harap-Alb ................................................................... 12 Puber tijd! Hoe kom je er zonder kleerscheuren doorheen? ........... 16 Radio Cordillera : hoe ver reikt de stem van de Filippijnse boer? ..........21 La Raffle ......................................................................................... 17

Recht op liefde : handleiding : seksuele diversiteit bespreekbaar maken binnen etnisch-culturele minderheden ................................29 Red Star Line Antwerpen 1873-1934 .............................................27 Rond je seksualiteit : praten over waarden en normen rond relaties en seksualiteit .................................................................... 16 De Roze Wolk ................................................................................. 16 Samen scholen : ouders en scholen over samenwerking in basisonderwijs, voortgezet onderwijs en middelbaar beroepsonderwijs .....23 Saved by the bell : onderwijs overal en voor iedereen! (2013) ........ 19 De scharlaken pompelmoes : educatief pakket voor de 2de graad lager onderwijs ...............................................................................20 De scharlaken pompelmoes : educatief pakket voor de 3de graad lager onderwijs ...............................................................................20 De scharlaken pompelmoes: educatief pakket voor de 1ste graad lager onderwijs ...............................................................................20 Schrijfbeestje 1 : oefent en differentieert voorbereidend schrijven ........6 Schrijven van 1F naar 4F : de doorlopende leerlijn lezen in het voortgezet onderwijs .......................................................................25 De schuilhoek ................................................................................. 18 Seizoenen .........................................................................................6 Sharing nature : spelvormen voor natuurbewustzijn .......................21 Slim zoeken op internet : voor thuis, op school en waar je ook bent ................................................................................................ 14 Slimmer zoeken : informatievaardigheden op de basisschool ........ 14 Sociale media ... voor kids .............................................................. 14 Sociale media?! .............................................................................. 18 Speech : le jeu qui se la raconte ..................................................... 10 Speels, liefdevol en vakkundig : theorie over ontwikkeling, opvoeding en educatie van jonge kinderen ......................................................28 Het spel van de vijf zintuigen .......................................................... 10 Spelend leren : actief en kindgericht basisonderwijs ...................... 14 Spiegeltje, spiegeltje aan de wand... : methodieken voor jongeren rond beeldvorming en identiteit ...................................................... 16 De staat van integratie in Amsterdam en Rotterdam.......................27 STerK! Welbevinden en sociaal-emotioneel leren binnen jouw school, team en klas .......................................................................23 Superdiversiteit als onverwerkte realiteit : een uitdaging voor het sociaal werk.....................................................................................27 Systemisch transitiemanagement : neem voor de verandering de makkelijke weg! ..............................................................................33 Taal met Moffel en Piertje .................................................................6 Taal werkt beter : werkboek Nederlands voor arbeidsmigranten ......9 Taalspelen voor de zorgsector ..........................................................9 Think before you post! Lespakket voor de eerste graad van het secundair onderwijs dat leerkrachten toelaat om met hun leerlingen te werken rond het thema privacy .................................. 17 Thuis op School : ouderbetrokkenheid in het kleuteronderwijs ....... 18 Tienerzwangerschap : lespakket voor de 2de en 3de graad van het secundair onderwijs .................................................................. 16 De Titanic : het verhaal van een ramp ..............................................9 Toekomstoriëntering aan mensen zonder wettig verblijf: een traject voor groepswerk en individuele begeleiding ........................33 Together to get there : methodiekbeschrijving ................................ 15 Toolkit breed evalueren .....................................................................8 Tools gezondheidsvaardigheden : overzicht van tools om in te zetten in de zorg voor mensen met beperkte gezondheidsvaardigheden...................................................................................31

NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

37

Het touwtjes-vleesspel : een instrument over de impact van onze vleesconsumptie ....................................................................20 Tranzyt Antwerpia : reis in het spoor van de Red Star Line ............27 Turks-Nederlandse betrekkingen in de liefde .................................27 De uitverkorene ................................................................................9 Vakantie in Samara : van sprookje naar nachtmerrie .......................8 Valentijn en de zeemeermin : het kinderrechtenboekje van Unicef .............................................................................................20 Van Dale Miniwoordenboek. Chinees- Nederlands / Nederlands Chinees ............................................................................................9 Van Dale Miniwoordenboek. Italiaans- Nederlands / Nederlands Italiaans ............................................................................................9 Van Dale. Groot beeldwoordenboek. Nederlands - Français English - Deutsch .............................................................................9 Van gedachten wisselen : filosofie en ethiek voor zorg en welzijn .........29 Van gymmen en klussen naar boogjes en lussen : rups Roos en rups Rudi ....................................................................6 Veilig internet gezinspakket ............................................................ 18 Verre vrienden : nieuwe pennen en penselen in de jeugdliteratuur ................................................................................. 15 Verzet en eendracht : de Grote Oorlog 1914-1918 .........................26 De vijand .........................................................................................20 VLOT : Volgsysteem Lager Onderwijs Taalvaardigheid......................7 Voedselkwartet ...............................................................................20 Vorrei avere... .................................................................................. 12

38

• NIEUWKOMERS • n°5 • november - december 2013

Vreemdelingen in de Westhoek tijdens de Grote Oorlog ................26 De vreemdelingenwet : een praktische handleiding .......................32 Wat maakt het verschil? Diversiteit in de seksuele gezondheid van LHBT’S : een verkenning .........................................................31 Watergids voor waterwandeling ......................................................21 De wereld in mijn handen : beeldige hand- en vingerversjes ...........6 Werkboek ontspanning voor kinderen : 55 oefeningen om stress te verminderen ..................................................................... 14 Werken aan vaktaal bij de exacte vakken .........................................8 Werken aan vaktaal bij de groene vakken ........................................8 Werken aan vaktaal bij de talen ........................................................8 Werken aan vaktaal bij mens- en maatschappijvakken ....................8 Werken met taaltaken in de lessen NT2 niveau A1 ..........................8 Why? Because = Waarom / Omdat ................................................ 10 Woord-Transport : het spel voor woordenschat en grammatica met een draai .................................................................................. 10 Word je nog beter? Help je kind bij het omgaan met een zieke ouder .............................................................................................. 15 World migration report 2013 : how migrants rate their well-being......27 De zin en onzin van gaming in het onderwijs : literatuurstudie naar het gebruik van computergames in het onderwijs ..........................24 Zorg voor onszelf? Eigen kracht van jeugdigen, opvoeders en omgeving, grenzen en mogelijkheden voor beleid en praktijk ........29 Zorgverwachtingen en zorgpatronen in Vlaanderen naar herkomst .........................................................................................31

Colofon Nieuwkomers is de aanwinstenlijst van het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas. Hij bevat een overzicht van de nieuw aangekochte publicaties die in het Provinciaal Documentatiecentrum Atlas geraadpleegd of ontleend kunnen worden.

Nieuwkomers verschijnt tweemaandelijks, behalve in juli en augustus.

U kan zich gratis schriftelijk of via e-mail abonneren op volgend adres: Provinciaal Documentatiecentrum Atlas Carnotstraat 110 2060 Antwerpen info@docatlas.be NIEUWKOMERS

• n°5 • november - december 2013 •

39

Departement Welzijn, Economie en Plattelandsbeleid Provinciaal Documentatiecentrum Atlas Carnotstraat 110 | 2060 Antwerpen T 03 338 71 60 | F 03 338 71 68