Wereldoorlog I - selectielijst docAtlas

De Eerste Wereldoorlog Een selectie uit het aanbod van docAtlas Achtergrond

Vreemdelingen in de Westhoek tijdens de Grote Oorlog / Noppe, Geert. Kortrijk: Groeninghe, 2013. - 214 p. - ISBN: 978-94-6136-034-2.

Vindplaats Antwerpen: ge 01 vree De geallieerden zetten tijdens de Eerste Wereldoorlog massaal soldaten en arbeiders uit de hele koloniale wereld in. Ook in de Westhoek was er een grote diversiteit van verschillende etnieën: Canadese Indianen, Inuït, Chinezen, Algerijnen, Marokkanen, Senegalezen, Maoris, Gurkhas, Indiërs, Annamieten, Australische aboriginals, Fijiërs, Newfoundlanders, ZuidAfrikanen, Jamaïcanen, Madagassiërs, ... Geert Noppe brengt deze 'vreemde' strijders respectvol in herinnering. Het boek is overzichtelijk ingedeeld met een deeltje per bevolkingsgroep, en bevat vele getuigenissen en illustraties.

Wereldoorlog I : vijf continenten in Vlaanderen / Dendooven, Dominiek; Chielens, Piet. - Tielt: Lannoo, 2008. - 191 p. - ISBN: 978-90-209-8274-9.

Vindplaats Antwerpen: ge 01 were Publicatie n.a.v. de tentoonstelling Mens, Cultuur, Oorlog die in 2008 te zien was in het In Flanders Fields museum in Ieper en in het Belvue museum in Brussel. Dit boek biedt voor het eerst een overzicht van de meer dan 50 verschillende culturen die tijdens de Eerste Wereldoorlog in Vlaanderen aanwezig waren. Doordat Britten en Fransen hun koloniale rijken mobiliseerden kwamen de manschappen uit vijf continenten, tot Maori's en indianen toe. Via bijdragen van internationale experts en talrijke foto's wordt getoond hoe het deze soldaten en werklui (zoals de Chinese 'koelies') verging.

© Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

1

Loopgraven in Afrika 1914-1918 : de vergeten oorlog van de Congolezen tegen de Duitsers / Catherine, Lucas. - Berchem: EPO, 2013. - 111 p. - ISBN: 978-94-91297-55-7.

Vindplaats Antwerpen: ge 01 loop Tijdens de Eerste Wereldoorlog mobiliseerden landen met kolonies zoals Groot-Brittannië, Frankrijk en België ook de koloniale bevolking. Vele tienduizenden mensen uit kolonies van over de hele wereld werden ingezet aan het westelijk front. België zond echter geen zwarte troepen naar het front in Europa. De Force Publique of Kongolese Weermacht nam wel deel aan de gevechten tegen de Duitse troepen in Oost-Afrika. Als gevolg hiervan bezetten de Belgisch-Congolese troepen Ruanda en Urundi, gebieden die na de oorlog ook onder Belgisch mandaat kwamen. Catherine beschrijft deze onderbelichte kant van de Eerste Wereldoorlog niet vanuit het standpunt van de blanke officieren, maar met veel aandacht voor de Congolese soldaten en bevolking.

Verzet en eendracht : de Grote Oorlog 1914-1918 / Hochschild, Adam. Amsterdam: Meulenhoff, 2011. - 463 p., [16] p. pl. - ISBN: 978-90-2908781-0.

Vindplaats Antwerpen: ge 01 verz Historicus en journalist Hochschild (bekend van 'De Geest Van Koning Leopold II') schrijft de geschiedenis van de Eerste Wereldoorlog met veel aandacht voor de onschuldige slachtoffers en voor de pacifisten die zich verzetten tegen deze oorlog. Hochschild vertelt deze geschiedenis vanuit een aantal Britse dramatis personae. Zo beschrijft hij de rol van de bekende filosoof en pacifist Bertrand Russell, maar ook het verhaal van een redacteur die een krant op wc-papier uitgaf voor zijn medegevangenen die vanwege hun verzet achter de tralies zaten.

Gehalveerde mensen: het Belgenkamp in Harderwijk 1914-1918 / Reijngoudt, Anton. - ISBN 90-70150-65-4 - Barneveld : BDU, 2004. - 96 p.

Vindplaats Antwerpen: ge 15 geha De "Groote Oorlog" begon in België op 4 augustus 1914 toen Duitse troepen dit land binnentrokken. Naar schatting één miljoen Belgen sloegen op de vlucht voor het oorlogsgeweld en zochten een veilig heenkomen in het buurland Nederland. Onder hen waren ook 40.000 Belgische militairen die gevlucht waren na de val van de onneembaar geachte vesting Antwerpen. Deze militaire vluchtelingen werden in Nederland ondergebracht in interneringskampen. 'Gehalveerde mensen' beschrijft de levensomstandigheden van de Belgische militairen achter het prikkeldraad.

© Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

2

Antwerpen bouwt bruggen 1914-2014 / Vermeulen, Stefaan. Antwerpen: Vredescentrum, [s.a.]. - 18 + 14 p.

Doelgroep: 15-18 jaar, volwassenen URL: http://goo.gl/XDAAAC Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 antw 100 jaar geleden legde het Belgische leger bij het uitbreken van de Eerste Wereldoorlog een pontonbrug over de Schelde. Via deze brug kon de Versterkte Stelling Antwerpen voldoende worden bevoorraad en kon de stad ook snel worden ontruimd. In 2014 wordt de 'Groote Oorlog' herdacht en wordt een 'Vredesbrug' over de Schelde gebouwd, die van 3 tot 5 oktober de linker- en rechteroever zal verbinden. Deze brochure vertelt het verhaal van de Pontonbrug uit 1914 en geeft historische achtergrond bij de Eerste Wereldoorlog en de gevolgen ervan voor Antwerpen.

14-18 van dichtbij : inspiratiegids voor lokale projecten over de Grote Oorlog / Nath, Giselle; Van Alstein, Maarten. - Leuven: Acco, 2012. - 235 p. - ISBN: 97890-334-8974-7.

Vindplaats Antwerpen: ge 01 1418 Dit boek is een leidraad om op lokaal vlak een project rond de Eerste Wereldoorlog op te zetten. Het nodigt de lezer uit om zelf creatief aan de slag te gaan met het lokale oorlogsverleden. Leerkrachten, erfgoedwerkers, cultuurbeleidscoördinatoren en andere geïnteresseerden kunnen zelfstandig het traject afleggen van idee naar tentoonstelling, van archiefvondst naar toeristische wandelroute. De inspiratiegids bestaat uit drie delen. Er worden enkele relevante invalshoeken beschreven om het dagelijks leven tijdens de eerste wereldoorlog te doorgronden. Dit maakt de kleine oorlog van verschillende groepen in eigen stad of dorp zichtbaar en biedt een staalkaart van de meest recente geschiedschrijving. Daarnaast worden de bronnen aan het woord gelaten (foto's, dagboekfragmenten, verzetskrantjes...). Een laatste deel gaat in op de omgang met het oorlogsverleden vandaag. Hoe zet je een project op met het oorlogs- en bezettingsverleden van je gemeente als startpunt? Welke vormen van publieksgeschiedenis bestaan er? Met welke aandachtspunten hou je best rekening?

Toetssteen ’14-’18 / Netwerk Oorlog en Vrede in de Westhoek. - [s.l.] : Provincie West-Vlaanderen, 2013. – 88 p.

URL: http://goo.gl/XDRDwv Dit instrument kan gebruikt worden als voorbereiding voor een nieuw project of als instrument voor reflectie en zelfevaluatie bij een lopend project. Iedereen die een project rond de Groote Oorlog uitwerkt (schoolteams, individuele leerkrachten, docenten in de lerarenopleidingen, gidsen, begeleiders of educatieve medewerkers in organisaties, ...) kan hiermee aan de slag.

Uitgangspunt is de definitie van herinneringseducatie van het Bijzonder Comité voor Herinneringseducatie: “Herinneringseducatie is werken aan een houding van actief respect in de huidige maatschappij vanuit de collectieve herinnering aan menselijk leed dat veroorzaakt is door menselijke gedragingen als oorlog, intolerantie of uitbuiting en dat niet vergeten mag worden”. Via herinneringseducatie willen men aanzetten tot een respectvolle houding ten opzichte van elke persoon, van welke afkomst, seksuele geaardheid of levensbeschouwing dan ook.

© Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

3

Leermiddelen Buzzerspel : educatief spel over oorlog en vrede / Jeugd en Vrede. - Brussel: Jeugd En Vrede, 2004. - speldoos met spelbord, alle spelbenodigdheden, 100 vraagkaarten, 50 doekaarten.

Doelgroep: 10-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 05.007 Vindplaats Turnhout: T 05.01.76 Een spannend en leerrijk gezelschapsspel dat de spelers meetroont op ontdekkingstocht doorheen de, niet altijd even vreedzame, geschiedenis van de mensheid. Honderd vragen stellen de kennis van de deelnemers op de proef. Hoe groot (of klein) was Napoleon? Wie was Mata Hari? Hoe brak de eerste Wereldoorlog uit? Voor de spelers die het in Keulen horen donderen, kunnen de doekaarten nog redding bieden. Gooi met de buzzersteen, verhandel de buzzerfiches en verzamel zoveel mogelijk hartjes! Spelplezier voor zes (groepjes)spelers.

De Groote Oorlog her-denken / Van Caesbroeck, Marc. - Brussel: Jeugd En Vrede, 1998. - infoboekje 20 p., didactische handleiding 12 p., hoort bij fototentoonstelling Doelgroep: 12-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 05.025 Vindplaats Turnhout: T 05.01.64 Er zijn weinig mensen meer die anno 2000 nog uit eerste hand kunnen getuigen over 'De Groote Oorlog'. Het blijven herdenken van de Wapenstilstand en de gruwelen van de Eerste (en elke) Wereldoorlog mag echter niet verloren gaan. Vooral niet omdat de basisgegevens van toen in wezen niet veranderd zijn, alleen hebben ze soms andere verschijningsvormen aangenomen. Met tien foto's wil Jeugd en Vrede deze 'Groote Oorlog' her-denken, de link met de actualiteit is nooit veraf. Het infoboekje van de fototentoonstelling bevat het verhaal achter de foto's en wat achtergrondinformatie. Een bijhorende handleiding biedt een aantal suggesties om in vormingsmomenten en in klasverband met de fotoset aan het werk te gaan.

Eén dag Eerste Wereldoorlog : op vredesreis / Van Caesbroeck, Marc. - Brussel: Jeugd En Vrede, 1998. - handleiding 60 p., werkmap 20 p., hoort bij vredesreis, info Jeugd en Vrede Doelgroep: 10-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 05.026 Vindplaats Turnhout: T 05.01.22 Met dit project wil 'Jeugd en Vrede' het verschrikkelijke van de oorlog accentueren zodat het motto 'nooit meer oorlog' méér wordt en blijft dan een makkelijk uitgesproken slogan. Via een bezoek maken de deelnemers binnen het bestek van één dag kennis met de frontstreek in de Westhoek en plaatsen zich in de schoenen van een gewone soldaat. Er kan gekozen worden uit acht modules waaruit een vredesreis kan samengesteld worden. De deelnemers kunnen beschikken over een werkmap als leidraad voor de reis. De uitgebreide infomap bevat achtergrondinformatie over de verschillende locaties, een discoforum met populaire songs over 'oorlog en vrede' en de oplossingen

© Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

4

van de vragen in de werkmap. Een gids/begeleider van Jeugd en Vrede verzorgt de volledige reis: discoforum op de bus, reisroutes en uitleg op de verschillende locaties.

Vrede kan je leren : praktijkboek voor vredeseducatie / Boonen, Heide. Mechelen: Jeugd En Vrede, 2005. - boek (112 p.). - ISBN: 90-75640-03-X Doelgroep: 6-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 05.035 ; A 05.035 a Vindplaats Turnhout: T 05.01.26 ; T 05.01.26 A 'Vrede is de weg', zei Mahatma Gandhi. Maar kan je het ook leren? Werken met kinderen en jongeren aan vrede, verdraagzaamheid, conflictbeheersing en zoveel andere sociale vaardigheden lijkt vanzelfsprekend, maar hoe pak je dat aan? Welke bouwstenen bestaan er om vredeseducatie in je praktijk te integreren? In 'Vrede kan je leren, praktijkboek voor vredeseducatie' vind je praktische informatie en concrete ervaringen. Je krijgt een theoretische en praktische invulling van het begrip 'vredeseducatie'.

Grenzen aan oorlog / Rode Kruis Vlaanderen. - Mechelen: Rode Kruis Vlaanderen, 2005. - losbladige map + dvd (33 min.)

Doelgroep: 12-18 jaar URL: http://www.rodekruis.be Vindplaats Antwerpen: A 05.036 ; A 05.036 a Vindplaats Turnhout: T 05.01.91 Educatief pakket rond de vraag of in een oorlog en andere gewapende conflicten alles toegestaan is. Bij het antwoord wordt uitgegaan van het internationaal humanitair recht. Het pakket is opgebouwd uit een inleiding (mensen en oorlog), 4 themalessen (regels in oorlog; wapens in oorlog; gerechtigheid na oorlog; vermist in oorlog) en een besluit. Elk deel bevat een leidraad voor de leerkracht, achtergrondinfo en lesmateriaal. Het volledig pakket neemt minstens 4 lesuren in.

Doelgroep is tweede graad secundair onderwijs. Het pakket vermeldt ook aansluiting bij de (vakoverschrijdende) eindterm "opvoeden tot burgerzin" en bevat linken met vakgebonden eindtermen geschiedenis, Nederlands, godsdienst of moraal.

Messengers of peace : posterset over vredesbrengers / Jeugd en Vrede vzw. - Mechelen: Jeugd En Vrede, 2006. - 10 kleurenaffiches, werkmap Doelgroep: 10-16 jaar Vindplaats Antwerpen: A 05.046 Vindplaats Turnhout: T 05.01.07 ; T 05.01.07a Tien aparte affiches over tien aparte manieren om vrede waar te maken. Elke affiche staat op kleurrijke wijze stil bij enkele vredesbrengers. Dat kan gaan om mensen die hun talent benutten om de vredesboodschap te brengen. Via muziek bijvoorbeeld. Denk daarbij aan Bob Marley die met zijn One Love Peace Concert verzoening verkondigde. Of Khaled die via feestmuziek een boodschap van hoop wil overbrengen. Ook voor Belgische vredesbrengers is er een affiche voorzien. Pater Damiaan kennen we allemaal. Maar wie is bijvoorbeeld Pat Patfoort en op welke manier zet zij zich in voor vrede? Daarnaast worden o a. een aantal gekende organisaties in de kijker gezet. Organisaties die zich al jarenlang wereldwijd inzetten om mensen in nood te helpen. 'Symbolen' leert meer over Š Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

5

waarom de ginkgo-boom als symbool van vrede wordt beschouwd. Kortom, dit is een affichereeks die aanzet om na te denken over vrede. Met behulp van de pedagogische brochure met verwerkingssuggesties en uitvoerige achtergrondinformatie kan je de affichereeks projectmatig kaderen.

Nooit meer oorlog : een vredesreis op maat / Boonen, Heidi. - Brussel: Jeugd En Vrede, 2004. Infomap, 44 p.

Doelgroep: 11-16 jaar URL: http://www.jeugdenvrede.be Vindplaats Antwerpen: A 05.053 Deze educatieve map biedt zeer ruime achtergrondinformatie over de tien modules van de vredesreis 'Nooit meer oorlog'. De onafhankelijkheid van België wordt geschetst, de Eerste Wereldoorlog die uitdraaide op een stellingenoorlog, de opkomst van Hitler in Nazi-Duitsland, het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog, de holocaust, de collaboratie en de repressie. Er wordt ingezoomd op het ontstaan en de werking van de Verenigde Naties. Aanvullend is er een tijdsbalk en worden de sites uitgebreid voorgesteld. Achteraan zijn de antwoorden terug te vinden op de vragen die gesteld worden in de werkmap voor jongeren.

Wapens laten schieten / Centrum informatieve spelen. - Leuven: CIS, 2011. - 67 pionnen, 74 kaarten, 24 personagekaarten, 15 opdrachten, 2 verdragen, 7 overzichtsdocumenten, 1 voorbeeld, 6 landeninformatiefiches.

Doelgroep: 17-18 jaar, volwassenen Vindplaats Antwerpen: A 05.073 Vindplaats Turnhout: T 05.01.130 Wapens laten schieten is een actief en informatief spel. Het spel geeft jongeren inzicht in de wapenwedloop en maakt hen bewust van de moeilijkheden om in tijden van bewapening te kiezen voor ontwikkeling. Het spel is bedoeld voor een groep van 6 tot 24 spelers vanaf 16 jaar en duurt van 90 tot 240 minuten. De spelers worden in verschillende teams verdeeld die het tegen elkaar opnemen in 3 rondes. De winnaar van het spel is het team met de meeste ontwikkelingspunten.

Deze kan je behalen door ontwikkelingskaarten te kopen of door landen aan te vallen en hun kaarten te veroveren.

Geen oorlog in de klas! / De Weerd, Gio. - Antwerpen: Pax Christi Vlaanderen, 2011. - 15 p. - ISBN: 978-94-6137-016-7.

Doelgroep: 6-12 jaar URL: http://www.paxchristi.be/vredeswinkel/geen-oorlog-in-de-klas/ Vindplaats Antwerpen: A 05.075 Geen oorlog in de klas! is een map met leerrijke en verrassende lesmomenten en tips. Zij bevat 2 voorbereidingen van werkwinkels voor kleuters en telkens twee praktische lessen voor de eerste, tweede en derde graad basisonderwijs.

De informatie gebruikt in deze brochure komt uit het UNESCO-rapport 2011 Hidden Crisis: armed conflict and education. In totaal dus 8 lesideeën om met het thema van de Vredesweek aan de slag te gaan.

© Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

6

Het droommuseum van Dre : een tocht door de Eerste Wereldoorlog / Chielens, Wim; Sinaeve, Wouter; Deheegher, Filip; Vandemeulebroecke, Robrecht. - Brugge: Kannibaal, 2012. - 108 p. - ISBN: 978-94-91376-28-3.

Doelgroep: 10-14 jaar Vindplaats Antwerpen: A 05.082 Dit boek behandelt een brede keuze aan thema's uit de oorlog en legt ze op een heldere manier uit. Tientallen voorwerpen uit het In Flanders Fields Museum zijn in het boek afgebeeld. Daarnaast is er ruimte voor getuigenissen van mensen die het allemaal zelf meemaakten. Er is ook aandacht voor oorlogstoestanden nu en elders in de wereld.

De vijand / Cali, Davide; Bloch, Serge; Opbrouck, Wim. - Leuven: Davidsfonds /Infodok, 2012. - 60 p. - ISBN: 978-90-5908-455-1.

Doelgroep: 7-10 jaar Vindplaats Antwerpen: A 05.084 Oorlog. Twee putten. Twee soldaten. Elke dag één schot. De ander is de vijand, het monster dat vrouwen en kinderen vermoordt zonder reden. De Vijand is een poëtisch prentenboek over de zinloosheid van oorlog en geweld.

Een brug naar morgen : een onderwijsproject voor 4- tot 8-jarigen / Tuinier, Jan Durk; Visser, Geu. - [S.l.]: R.P.C.Z., 2000. - veelv. gepag. - ISBN: 90-75104-08-1.

Doelgroep: 3-8 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 brug Vindplaats Turnhout: T 07.01.014 ; T 07.01.014 A 'Een brug naar morgen' is een onderwijsproject voor jonge kinderen over vrede en vrijheid. Kinderen in Roodland en Geelland kennen elkaar niet omdat ze door een rivier gescheiden zijn. Ze hebben over elkaar de gekste ideeën. Op een dag lukt het hen om over de stenen, die hun ouders naar elkaar gegooid hebben, bij elkaar te komen. Daar blijken ze meer met elkaar overeen te hebben dan ze dachten. Vooroordelen blijken niet waar. Letterlijk en figuurlijk wordt een brug geslagen voor een betere toekomst: een brug naar morgen. Voor dit onderwijsproject is speciaal een lied gemaakt op een voor iedereen herkenbare melodie. Het is afgestemd op het niveau van de kinderen. Net als het lied is het verhaal opgebouwd in fasen. Bij elke fase zijn verwerkingsvormen beschreven en worden twee bladzijden toegevoegd aan het boekje dat ieder kind maakt (d.m.v. kopieerbare werkbladen).

Het lied ondersteunt regelmatig de activiteiten. Gedurende een week kan aan dit project gewerkt worden, Roodland en Geelland kunnen echt in de klas ontstaan zoals proeflessen in een aantal basisscholen aangetoond hebben.

Kinderen voor Vrede : werken aan vooroordelen en verdraagzaamheid : educatief pakket / Jeugd & Vrede. - Brussel: Jeugd & Vrede, 2002. - vormingsmap 92 p.; dvd 15 min. met werkblad; doe-krant.

Doelgroep: 10-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.4 kind ; or 3.2.4 kind Vindplaats Turnhout: T 05.01.133

© Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

7

De interactieve film "Kinderen voor Vrede" laat kinderen nadenken over vooroordelen, pesten en verdraagzaamheid. Het werken aan actuele verdraagzaamheid wordt gekoppeld aan verregaande onverdraagzaamheid tijdens Wereldoorlog I en II. De kinderen worden aan het werk gezet: ze moeten op een (inter)actieve manier hun mening te kennen geven. Het ingesloten werkblad is voor de kinderen de leidraad bij de dvd, en kan door hen tijdens het kijken ingevuld worden. De bijbehorende vormingsmap biedt kant en klare, op maat gemaakte werkmodellen aan begeleiders van kinderen en jongeren van 9 tot 15 jaar. Via multiculturele spelen, kringgesprekken, het ontleden van verhalen, toneelopdrachten enz. leren de kinderen stap voor stap het begrip vooroordelen tot in de kleinste finesses kennen. Dit gebeurt nu eens speels, dan weer ernstig. Per opdracht wordt er een indicatie van de meest geschikte leeftijd gegeven. Bij het pakket horen ook 10 affiches en een doekrantje over vooroordelen en pesten met puzzels, raadsels, moppen, een test, een strip.

De oorlog / Vaugelade, Anaïs. - Mechelen: Bakermat, 2001. - [36 p.],ill. ISBN: 90-5893-002-5.

Doelgroep: 6-10 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.2.8 oorl Vindplaats Turnhout: T 05.01.80 Een opvallend boek over een helaas nog altijd voorkomend kwaad: oorlog. Het Rode en het Blauwe land zijn al zo lang in oorlog verwikkeld, dat het voor de soldaten een vaste baan is geworden. Elke morgen gaan ze naar het slagveld en elke avond komen ze vermoeid terug. Op een dag blijkt dat allebei de landen nog maar tachtig soldaten hebben. Voor allebei de landen niet genoeg om de oorlog mee te winnen.

Gelukkig heeft de koning van het Blauwe land een heel slimme zoon, Joris, die niet van oorlog houdt.

Hij kan de oorlog uiteindelijk op een merkwaardige manier te stoppen.

De kleine vrede : spelend leren samenleven / Jeugd & Vrede. - Mechelen: Jeugd & Vrede, 2013. - handleiding met bijlagen (11 p.), dvd met 4 filmfragmenten.

Doelgroep: 11-16 jaar URL: http://www.jeugdenvrede.be/de-kleine-vrede Vindplaats Antwerpen: or 3.3.8 klei De Kleine Vrede is een actieve werkvorm voor jongeren van 10 tot 16 jaar met als doel te spelen en werken rond het soort vrede dat iedereen én in de eigen omgeving in de hand kan werken: conflicten op een constructieve manier aanpakken, vooroordelen tegenover anderen loslaten, pestgedrag afstraffen en weten dat niet alles wat men zegt daarom ook de waarheid is. De Kleine Vrede bestaat uit een groepsspel voor ca. 20 leerlingen en de nabespreking ervan, eventueel gevolgd door een creatieve opdracht. De totale duurtijd is ongeveer 2 uren. De handleiding, de spelbijlagen en het introductiefilmpje kunnen gedownload worden op de website van Jeugd & Vrede. De dvd met filmfragmenten is bij Jeugd & Vrede te koop.

© Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

8

Duizend bommen en granaten / Dendoncker, Thomas. - Diksmuide: De Ijzertoren, [s.a.]. - 46 p.

Doelgroep: 15-18 jaar URL: http://goo.gl/r6IcqC Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 duiz Deze cursus voor leerlingen van de tweede en derde graad buitengewoon secundair onderwijs behandelt de Eerste Wereldoorlog en de Westhoek. Aan de hand van teksten, artikels, verhalen, foto's en websites komen de oorzaken, het verloop en de gevolgen van WOI in België en over de hele wereld aan bod. De bundel bevat ook informatie over onderwerpen als DOVO (Dienst voor de opruiming en vernietiging van ontploffingstuigen), de ijzertoren, de dodengang in Diksmuide, Bayernwald in Wijtschate en Wapenstilstand. De leerlingen verwerven aan de hand van deze bundel met bijhorende vragen en oefeningen niet alleen kennis over het thema, maar trainen ook verschillende vaardigheden zoals lezen, schrijven, rekenen en ICT.

De Eerste Wereldoorlog / Hamley, Dennis. - Harmelen: Ars Scribendi, 2002. - 48 p. - ISBN: 90-5495-659-3.

Doelgroep: 11-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 eers In dit boek wordt het verhaal van de Eerste Wereldoorlog (1914-1918) verteld en geïllustreerd met dagboekfragmenten, gedichten, brieven en foto's. Er wordt stilgestaan bij de vele oorzaken, het gewelddadige verloop en de tragische nasleep van deze verschrikkelijke oorlog. Met achteraan in het boek een chronologisch overzicht van de gebeurtenissen en een verklarende woordenlijst.

De Groote Oorlog : de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek : beleef het verhaal van 15 oorlogsgetuigen / Chaerle, Dries; Chielens, Piet; Maes, Steven ; et al. Tielt: Lannoo, 2008. - 95 p., cd-rom. - ISBN: 978-90-209-7537-6: 19,95 EUR Doelgroep: 15-18 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 grot Dit boek met interactieve cd-rom neemt ons mee naar de Eerste Wereldoorlog in de Westhoek van Vlaanderen. In die oorlog ontmoeten we 15 verschillende personages. Aan de hand van getuigenissen, beelden van toen en nu, historische voorwerpen en sporen in het landschap, krijgen we een helder beeld van de geschiedenis. Met de interactieve cdrom bezoeken we een virtueel oorlogsmuseum, bekijken we foto's en filmpjes en beluisteren we persoonlijke getuigenissen. In de WO I - encyclopedie kunnen we informatie opzoeken en tenslotte voorziet de cd-rom ook 15 opdrachten.

© Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

9

Te jong... : een pedagogisch project rond de Eerste Wereldoorlog / Brosens, Griet; Van Wymelbeke, Hannes. - Brussel: IV-NIOOO, 2009. - overzichtsboek (115 p.), pedagogisch dossier (13 p.): 10,00 EUR (overzichtsboek) Doelgroep: 9-18 jaar URL: http://goo.gl/w0zy1X Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 tejo Te jong is een pedagogisch project rond Belgische militaire begraafplaatsen uit de Eerste Wereldoorlog. Met dit project wil men jongeren doen stilstaan bij oorlog en hen meer actief betrekken bij de Herinnering. Via een biografisch onderzoekje, een tekening, een opstel, een gedicht, een filmpje, foto's, enz. denken de jongeren na over het verleden, oorlog, de samenleving, over hun aandeel in de toekomst. Door hen op die manier met hun opdracht te confronteren, hoopt het Instituut voor veteranen (IV-NIOOO) termen als democratie, solidariteit en tolerantie een meer concrete inhoud te geven. In het overzichtsboek met cd-rom vindt u de inzendingen van twintig lagere en secundaire scholen die deelnamen aan de wedstrijd die in 2008 verbonden was aan het project. Het pedagogisch dossier begeleidt u stap voor stap doorheen het project. Via de website kan het pedagogisch dossier ook gedownload worden.

Vrijheid : zeven liedjes over herdenken en vrijheid vieren / Tuinier, Jan Durk; Visser, Geu. - Utrecht: Stichting Vredeseducatie, 2004. - werkboek (87 p.), cd. ISBN: 90-75104-12-X. Doelgroep: 11-16 jaar Vindplaats Antwerpen: or 3.3.9 vrij Het werkboek en de cd Vrijheid, willen het verleden met het heden verbinden.

De muziek en teksten van de liedjes zijn sprankelend en eigentijds. Ze brengen de thema's vrede maken, herdenken, pesten, verdraagzaamheid, verzet en vrijheid vieren op een aansprekende manier onder woorden. Het werkboek biedt tientallen suggesties om met de liederen en rond de thema's te werken. De liederen en suggesties kunnen in willekeurige volgorde worden gebruikt op school, in het jeugdwerk, door jongerenkoren en tijdens herdenkingen en bevrijdingsactiviteiten. De activiteiten zijn geschikt voor jongeren van 12 t/m 16 jaar. Met enige aanpassing kunnen de suggesties ook verwerkt worden voor jongere kinderen.

Š Provinciaal Documentatiecentrum Atlas, Carnotstraat 110, 2060 Antwerpen www.docatlas.be

dec-13

10