རྩོམ་པ་པ ། ནི་རཱཇ་ཝ་ག ་ལི་ཀར། རི་མ ་བ། ནི་ལ ་ཧྥེར་ཝཱ་ཌི་ཡཱ། བ ད་སྒྱུར་བ། གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན། ༸ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྱོབ་པ།
Saving the Dalai Lama’s Cranes
English Edition published by Kalpavriksh with Support of Parag
Text: Neeraj Vagholikar
Illustrations: Niloufer Wadia
Editing Team: Sujatha Padmanabhan, Tanya Majmudar
Copy-editing: Tejaswini Apte-Rahm
Layout and Typesetting: Tanya Majmudar
Year of Publication: 2018
ISBN: 9788187945819
This work is licensed under CC-BY-NC-ND 4.0
Tibetan
Disclaimer: This Children’s story book translation is made possible by the support of the American people through the United States Agency for International Development (USAID). The contents of this book are the sole responsibility of Department of Education, Central Tibetan Administration and do not necessarily reflect the views of USAID or the United States Government.
edition first Published by Department of Education, CTA, Dharamshala in 2019 Printed by Tibetan Cultural & Religious Publication Centre, Delhi
སྤྱི་ཁྱབ་འགན་འཁུར། ཀུན་དགའ་རྒྱལ་མཚན། རྩོམ་སྒ ག་འགན་འཁུར། བསད་ནམས་བཟང་པ། བད་སྒྱུར། གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན། ཞུ་དག དགེ་འདུན་དན་ཡད།
༸ཏཱ་ལའི་བླ་མའི་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྱོབ་པ། རྩོམ་པ་པ ། ནི་རཱཇ་ཝ་ག ་ལི་ཀར། རི་མ ་བ། ནི་ལ ་ཧྥེར་ཝཱ་ཌི་ཡཱ། བ ད་སྒྱུར་བ། གྲགས་པ་རྒྱལ་མཚན། རང་བྱུང་ཁམས་དང་ང ་མཚར་བའི་ཤུལ་བཞག་རིག་གཞུང་སྲུང་སྐ བ་བ ད་མཁན་ ག ་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་ས འི་མི་མང་ལ་ཕུལ།
3 བསྟན་འཛིན་ཁང་པའི་ཕ ་ལ གས་སུ་དགུན་ཁའི་ཉི་འ ད་ལ ངས་སུ་སྤ ད་ ཀ ན་བསད་ཡ ད། ཁ ་ནི་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་ས ར་ཡ ད་པའི་རང་གི་གྲྩོང་ རྡལ་དུ་ལ ་གསར་གཏྩོང་བར་ས བས་ཡ ད། ཁང་པའི་རྒྱབ་ལ གས་ན་ བཞུར་བའི་ཆུ་བ འི་བཞུར་སྒྲ་དང་ལྷན་དུ་ཁ ས་རྟ་དབང་དག ན་པ་ནས་ སྦྱངས་པའི་གཞུང་ཚིག་ཅིག་སྐ ར་བཞིན་ཡ ད། ད ་ནི། གལ་ཏ ་བཅ ས་སུ་ཡ ད་ན་ནི། ། ད ་ལ་མི་དགའ་ཅི་ཞིག་ཡ ད། ། གལ་ཏ ་བཅ ས་སུ་མ ད་ན་ནི། ། ད ་ལ་མི་དགའ་བས་ཅི་ཕན། ། ཞ ས་པ་ད ་ར ད། དུས་རབས་བརྒྱད་པའི་ནང་གི་རྒྱ་གར་ག ་ས བ་དཔ ན་ཆ ན་པ ་ཞི་བ་ལྷ་ ཡིས་གསུངས་པའི་ལ གས་བཤད་འདི་ལ་ཁ ་དགའ་འཛུམ་ཞིག་ཤ ར། ཚིགས་བཅད་ར ས་མ་ད ་མ་སྐྩོར་ག ང་ཁ་པར་ག ་ད ལ་བརྡ་གྲགས་པ་ར ད། ད ་ནི་ཁ འི་གྲྩོགས་པ ་རྡྩོ་ར ་ར ད། རྡྩོ་ར ས། ཁ ་ཚོ་ས བས་ས ང་། གནས་ཚུལ་འདུག མགྩོགས་པ ་ཤ ག་ དང་། ཅ ས་བཤད། བསྟན་འཛིན་ག ས་གནས་ཚུལ་ཞིབ་ཕྲ་འད ་ཁ མ་མ་ བྱུང་གྩོང་རྡྩོ་ར ས་ཁ་པར་བཞག་པ་ར ད།
བསྟན་འཛིན་ད ་མ་ཐག་ལམ་ལ་ཆས་པ་དང་། ཁ ་རྒྱུགས་མ་འདུར་ག ས་ འགྲྩོ་སྐབས། གཟན་ཤམ་དམར་སྨུག་རླུང་གིས་བསྐ ད་ཅིང་། སྐམ་ཧྩོག་ ཧ ག་གི་རི་རྒྱུད་ཀ ་རླུང་བུས་རང་གི་ང ་གདྩོང་སྦ ད། ཉ་བཤང་གཙང་པ ་ བརྒྱུད་ནས་ཡར་འགྲྩོ་སྐབས། ག ན་ལ་བལྟས་ན་ནགས་ཚལ་སྟུག་པ ས་ བཀབ་པའི་རི་གཟར་རྣམས་མཐ ང་ཐུབ།
6 བསྟན་འཛིན་ག ་ཆ ས་དགའ་བའི་ཕ ར་དན་ནི། བརྡར་ཤུད་ཡང་ཡང་ གཏྩོང་བའི་སྨྱུག་མའི་ནགས་ཚལ་ཁྩོད་ཀ ་འགྲུལ་བཞུད་ད ་ཡིན། ཐ ངས་ ཤིག་ཁ ས་མཐ ང་དཀ ན་པའི་དྩོམ་དམར་ཁ་ཞིག་ལཱ་ལྩོའི་ས ང་པ འི་སྟྥེང་ལ་ ཡ ད་པ་མཐ ང་བས། འགྲུལ་བཞུད་ད ་ནམ་ཡང་བར ད་དཀའ་བར་གྱུར།
7 རྡྩོ་ར ས་བཤད་པའི་གནས་ཚུལ་ད འི་སྐྩོར་བསམ་བ ་གཏ ང་ཞིང་། མགྲྩོན་པ ་ད ་ ཚོར་དཀའ་ངལ་ག་ར ་འཕྲད་ཡ ད་དམ་སྙམ། ཁ ་འགྲྩོ་བའི་མུར་ཡུལ་ལ ངས་ ཀ ་རྣམ་པ་ལ་འགྱུར་ལ ག་སྣ་ཚོགས་བྱུང་། འགག་ད ག་པའི་གཅ ང་ར ང་དང་། ད ར་དག་ཏུ་འབབ་པའི་གཙང་པ ་ནི་རྒྱ་ཆ ་བའི་ལུང་གཤྩོང་ཞིག་ལ་སྦ ལ་ཡ ད། ལུང་གཤ ང་ད ་ནས་གཙང་པ འི་འབབ་རྒྱུན་ཇ ་དལ་དུ་ཕ ན་ཡ ད་ལ། གཙང་པ འི་ བར་ལ་ག ང་ལག་དང་། སྤང་། བ ་མའི་ཕུང་གས ག་བཅས་ཡ ད། རྡྩོ་ར ་བྲག་རྡྩོ་ ཆ ན་པ ་ཞིག་གི་སྟྥེང་ལ་བསད་ཡ ད་པ་བསྟན་འཛིན་ག ས་མཐ ང་བས་འཛུམ་ ཙམ་བས། རྡྩོ་ར འི་འཁ ས་ལ་བསད་ཡ ད་པ་ནི་གྲྩོགས་མ ་སྒྲྩོལ་མ་ར ད། མ ་ནི་ ས ག་ཆགས་རིག་པ་བ་ཞིག་ར ད། བསྟན་འཛིན་ཁ ང་གཉིས་སར་ས བས་ནས་གཙང་པ འི་ཕ གས་ལ་བལྟས། གཟུགས་སྟྩོབས་ཆ ་བའི་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག་གཉིས་གཙང་འགྲམ་ག ་བ ་མའི་སྟྥེང་ དུ་དགུན་ཁའི་ཉི་འ ད་ས ་བཞིན་ཡ ད། ཁྲུང་ཁྲུང་གཅིག་ནི་བག་ལྷྩོད་པ འི་ངང་ བསད་ཡ ད་པ་དང་། གཞན་ད ས་སྐྥེ་དང་གཤ ག་པའི་ཉམས་འགྱུར་ང མ་བཞིན་ ཞབས་བྲྩོ་འཁབ་ཀ ་ཡ ད། ད ་ནི་ལ ་འདིའི་ནང་ཁ ས་ཐྩོག་མར་མཐ ང་བའི་དམིགས་བསལ་མགྲྩོན་པ ་དག་ ཡིན། ཁ ས་བསམ་བ ་བཏང་དུས་ད་ལ འི་དགུན་ཁར་ཁྲུང་ཁྲུང་བཅུ་གཉིས་ ས བས་པ་དན། བསྟན་འཛིན་རྟ་དབང་དག ན་པར་ཡ ད་དུས་རྡྩོ་ར ས་ནམ་རྒྱུན་ ཁྲུང་ཁྲུང་ས བས་པའི་སྐྩོར་ག ་གནས་ཚུལ་རྣམས་ཁ ་ལ་ཤྩོད་ཀ ་ཡ ད།
བསྟན་འཛིན་ག ས་ཡུད་ཙམ་རིང་དད་པའི་མིག་ཟུང་བཙུམས། དགུན་ཁ་ ཁྲུང་ཁྲུང་ས བས་པ་ནི་བཀྲ་ཤིས་པའི་རྟགས་མཚན་ལ་ང ས་འཛིན་བ ད་ཀ ་ ཡ ད། བསྟན་འཛིན་ནི་གྲྩོང་མི་ཚོའི་ངག་ནས་བ་འདིའི་སྐྩོར་ག ་དམངས་ གཞས་ཉན་ནས་འཚར་ལ ངས་བྱུང་བ་ར ད།
རྡྩོ་ར ས་བསྟན་འཛིན་ལ། རིན་པ ་ཆ ། ཁ ད་ཀ ་ཐུགས་འད ད་ལྟར་ས ན་ལམ་ ཡ ད་ཚད་གསུང་ར གས། འདི་ནི་ཁ ད་ཀ ས་ཁྲུང་ཁྲུང་མཐ ང་བ་མཐའ་མ་ ད འང་ཡིན་ས ད། ཅ ས་བཤད། བསྟན་འཛིན་རྟ་དབང་དག ན་པར་གྲྭ་པ་ བས་པ་ནས་བཟུང་། རྡྩོ་ར ས་ཁ ་ལ་རིན་པ ་ཆ ་ཟ ར་ནས་སྙད་བརྩོ་ཡི་ཡྩོད།
11 བསྟན་འཛིན་ག ས་མིག་གདངས་ནས། ག་ར ། ཞ ས་ད ས། རྡྩོ་ར ས། ཁ ད་ཀ ས་ཆུ་མཛོད་ཀ ་སྐྩོར་མཁ ན་གསལ་ར ད། ཅ ས་བཤད། རྡྩོ་ར ་ནི་བསྟན་འཛིན་ག ་ཆུང་འད ས་གྲྩོགས་པ ་ཡིན་ལ། བསྟན་འཛིན་རྟ་ དབང་དག ན་པར་ཕ ན་པའི་ར ས་ནས་ཀང་། ཁ ང་གཉིས་ཀ ས་ནམ་རྒྱུན་ འབྲྥེལ་བ་བ ད་ཀ ་ཡ ད། བཟ ་གྲྭ་ཞིག་གིས་གཙང་པྩོ་འདི་ལ་ཆུ་མཛོད་ བརྒྱབ་ནས། དགུན་ཁར་ཁྲུང་ཁྲུང་འཁ ར་ས་ར་བརླག་གཏ ང་རྒྱུ་ཡིན་པའི་ སྐྩོར་སྔར་ནས་བཤད་ཡ ད། འ ན་ཀང་། རྡྩོ་ར ་དང་བསྟན་འཛིན་གཉིས་ཀ ས་ད ་ལ་ས མས་ཁལ་ད ་ཙམ་ བས་མ གང་ལྟར།ད། བཟ ་གྲྭ་ད འི་ང ས་ནས་ས་ཁུལ་ད ར་ཆུ་མཛོད་བརྒྱབ་ན་ད འི་ ཁུལ་ག ་རི་སྐ ས་ས ག་ཆགས་ས གས་ལ་གན ད་འཚེ་ཕ ག་མིན་སྔྩོན་ཚུད་ ནས་ཞིབ་འཇུག་བ ད་དག ས། གལ་ས ད་ཞིབ་འཇུག་གི་སྙན་ཐ འི་ནང་ཆུ་ མཛོད་ད ས་རང་བྱུང་ཁ ར་ཡུག་ལ་གན ད་འཚེ་བ ད་ཀ ་ཡ ད་ན། གཞུང་ གིས་ལས་འཆར་ད ་བཀག་ས མ་བ ད་ང ས་ར ད། བསྟན་འཛིན་དང་རྡྩོ་ར ་གཉིས་ཀ ས་གལ་ས ད་གཙང་པ ་འདི་ལ་ཆུ་མཛོད་ ཅིག་བརྒྱབ་ན། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག་གཙོ་བ ར་གྱུར་པའི་ནགས་བ ་དང་།
ས ་མ ང་། ར་རྒྱ། སམ་བཅས་ས ག་ ཆགས་མང་པ ་ཞིག་གི་ཁ མ་གཞིས་ གཏ ར་བརླག་ཐ བས་རྒྱུ་ཡིན་པ་ཤ ས་ ཡ ད། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག་ནི་སྟྩོང་ལ་ཉ ་ བའི་ས ག་ཆགས་ཤིག་ཡིན་པ་དང་།
གལ་ཏ གཅིག་ནག་འཁགར་ནང་དགུན་དུས་ཁྲུང་ཁྲུང་་ཆུ་མཛོད་འདི་བརྒྱབ་ཚེ་རྒྱ་སྐྥེ་ར་ས་གཉིས་ཡད་པ་ལས།ར་གཏར་འགྲྩོ་ཡི་ཡད།
བསྟན་འཛིན་ག ས་ཐ ་ཚོམ་ངང་། ཕལ་ཆ ར་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་མད ག་ཁ་པ ་ མ་ར ད། ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐ འི་ནང་རྒྱག་མི་ཆ ག་ཅ ས་བཀ ད་ཡ ད་པ་མིན་ ནམ། ཞ ས་བཤད། སྒྲྩོལ་མས། སྙན་ཐ ་ང ་མར་རྒྱག་མི་ཆ ག་ཅ ས་བཀ ད་ཡ ད་ཀང་། བཟ ་གྲྭ་ ད ས་སྙན་ཐ ་ལ་བཟ ་བཅ ས་བཏང་འདུག ཅ ས་བཤད།
15 བསྟན་འཛིན་ག ས། སྙན་ཐ ་ལ་བཟ ་བཅ ས་བཏང་འདུག་ཟ ར་ན་ག་ར ་ལབ་ ཀ ་ཡ ད། ཅ ས་ད ས། སྒྲྩོལ་མས། སྙན་ཐ ་ང ་མར་གཙང་པ ་ལ་ཆུ་མཛོད་ བརྒྱབ་ན་ཁྲུང་ཁྲུང་གི་གནས་ཡུལ་ལ་གཏ ར་བརླག་ཐ བས་རྒྱུ་ཡིན་པས། ད ར་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་མི་ཆ ག་པ་གསལ་ཡ ད། ཨ་ཅང་ཅང་། ད ་ལ་བཟ ་ གྲྭ་ད ་འཐད་པ ་བྱུང་མ ད། བས་ཙང་ཁ ་ཚོས་སྙན་ཐ ་གཞན་ཞིག་བཟ ས་ པ་ར ད། ད ་ཡང་སྙན་ཐ ་ང ་མ་ད ་བཟ ་མཁན་ག ་ཁ ར་ཡུག་མཁས་དབང་ རྣམས་ཀ ས་ས ་ས འི་ལྟ་ཚུལ་བསྒྱུར་ནས། ད་ལྟ་འདིར་ཆུ་མཛོད་བརྒྱབ་ན་ སྐ ན་གང་ཡང་མ ད་ཚུལ་ཤྩོད་པ་ལས། ཁྲུང་ཁྲུང་ཡ ད་མ ད་ཅི་ཡང་ཤ ད་ཀ ་ བསྟན་འཛིན་ཧང་སངས་ནས།མི་འདུག ཁ ་ཚོས་ད ་འད་བ ད་ད ན་གང་ཡིན་ནམ། ཞ ས་ལབ། རྡྩོ་ར ས། དངུལ། དངུལ། ཚང་མ་དངུལ་ར ད། ཅ ས་ཤ ག་ལ ཞགསར་པ་ཞིག་འདས་རཐཞིག་རང་གི་ཨམ་ཕྲག་ལ་འཇུག་བཞིན་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་ཏར་ཆག་པ་།སྙན་་ལ་བཟ་བཅས་གཏང་ཆད་མི་ད་ཚོར་དངུལ་འབར་ཆན་ཞིག་སྤྲད་ཡད་ད།བཟ་གྲྭ་དས་ད་ལྟ་སྙན་ཐ་ང་མ་ད་སད་ཐབས་བས་ནས།སྙན་ཐ་ན་རས་བད་ཀ་འདུགད་འདའི་གཡ་སྒྱུ་ཚ་བ་ལ་ཨང་།ས་ལབ།
16 བསྟན་འཛིན་ག ས། ཁ ད་ཀ ས་འདིའི་སྐྩོར་གང་འད་བས་ནས་ཤ ས་ས ང་། ཞ ས་ད ས། སྒྲྩོལ་མས། ད ་རིང་ཞ གས་པར་ང་རླངས་འཁ ར་ནང་སྤང་ཆ ན་ ལུང་གཤ ང་ལ་ཡྩོང་སྐབས། ལུམ་ལ་ས་གནས་ཀ ་ལས་ཁུངས་ལ་ལས་ ཞུགས་ཆ ག་མཆན་བསྐར་ཞུ་བ ད་པར་ཕ ན་པ་ཡིན། སྐབས་ད ར་ཆུ་ མཛོད་ལས་ཁུངས་ཀ ་སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ཡང་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཐུག་པར་ ས བས་འདུག ཅ ས་ཟ ར་ཞྩོར་ཇ་དམ་ནང་ནས་ཇ་ཕ ར་པ་གསུམ་བླུགས། སྒྲྩོལ་མས་གྲྩོགས་པ ་གཉིས་ལ་ཇ་འད ན་ཞྩོར་དུ། ང་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ ཀ ་ལས་ཁུངས་ནང་ཡ ད་དུས། ཁ ་དང་སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ག ་བུར་དུ་ཕ ་ལ་ ཐ ན་ས ང་། ཕལ་ཆ ར་ཁ ་གཉིས་ཀ ས་གསང་གཏམ་ཞིག་ཤ ད་ཀ ་ཡ ད་པ་ འད། ངས་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཀ ་ཅ ག་ཙེའི་སྟྥེང་ནས་སྙན་ཐ ་གཉིས་ མཐ ང་ས ང་། ད ་གཉིས་ཆུ་མཛོད་ཀ ་སྐྩོར་ཡིན་པ་མཐ ང་སྐབས། རང་ བཞིན་ག ས་ཤ ས་འད ད་ཆ ན་པ ་སྐ ས་ཏ ། ངས་ཤ ག་ང ས་ཁ་ཤས་ལ་མིག་ བཤ ར་བས་པ་ཡིན། ཞ ས་བཤད། སྒྲྩོལ་མས་ཇ་ཧུབ་གང་འཐུང་ནས། ངས་སྙན་ཐ ་མི་འད་བ་གཉིས་ཡ ད་ པ་མཐ ང་ས ང་། སྙན་ཐྩོ་གཅིག་ལ་དམར་རྟགས་བརྒྱབ་འདུག གཞན་ ད ་ལ་་་ ཞ ས་ལབ་ཏ ་སྐད་ཆའི་མཇུག་མ་ར གས་གྩོང་། རྡྩོ་ར ས་ཁ ང་ཁ ་ དང་བཅས། གཞན་ད ་ལ་རྟགས་ལང་ཁུ་བརྒྱབ་ཡ ད་ཀ ་ར ད་ཅ ས་བར་དུ་ འཚང་ཡ ང་།
ཁ ས་མུ་མཐུད་ད ། སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ཡི་སྐུ་སྲུང་བ་གཉིས་ཀ ས་སྒྲྩོལ་མ་ཁ ད་ རང་མ་མཐ ང་བས་རླུང་རྟ་རྒྱུགས་པ་ར ད། གལ་ས ད་སྙན་ཐྩོ་ལ་ལག་པ་ འཆང་བ་མཐ ང་ན་ཁ ་ཚོས་བརྡུང་ང ས་ར ད། ཅ ས་བཤད།
18 སྒྲྩོལ་མས། ད ་ནི་ངའི་རང་སྲུང་དག་རལ་ལ་ཉམས་ཚོད་ལ ན་པའི་ག ་ སྐབས་ལ གས་པྩོ་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་ར ད། ཅ ས་གད་མ ་དག ད་བཞིན་བཤད། གྲྩོགས་པ ་གསུམ་པ ་ཇ་འཐུང་བཞིན་གཙང་འགྲམ་ལ་ས ད་སྐབས། སྒྲྩོལ་ མས་ཁ ་གཉིས་ལ། སྐུ་ཞབས་རཱཇ་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཀ ་ལས་ཁུངས་ ནང་ཚུར་ས བས་སྐབས། ངས་སྙན་ཐ ་ད ་དག་ལ་བལྟས་པ་ཤ ས་ནས། གཤ ་གཤ ་གཏྩོང་བཞིན་ངའི་ལག་ནས་སྙན་ཐྩོ་འཕྲྩོགས་ས ང་། ངས་སྙན་ ཐ ་གསར་པ་ད འི་ཐག་གཅ ད་ལ་དགག་པ་རྒྱག་སྐབས། ཁ ་ཁ ང་ཁ ་ལངས་ ནས་སྙན་ཐ ་ར ང་པ་ད ་ན ར་བ་ར ད་ལབ་ནས། སྙན་ཐ ་གཉིས་ཀ་འཁ ར་ཏ ་ ཕ ་ལ་ཐ ན་ས ང་། ཞ ས་བཤད། བསྟན་འཛིན་ག ས་སྐད་ཆ་ད ་ག ་བ་དང་རང་གིས་རང་ལ་ཡིད་མི་ཆ ས་ པར་གྱུར་ཏ ། ཁ ་ཚོས་འདི་འད་བ ད་ཕྩོད་པ་དཔ ་ར ད། ད་ལྟ་སྙན་ཐ ་ད ་ གཉིས་ག་པར་ཡ ད་ན། ཞ ས་ཡ་མཚན་པའི་ངང་ནས་ད ས། སྒྲྩོལ་མས། ངས་སྙན་ཐ ་ད ་གཉིས་སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ཡིས་མགྲྩོན་ཁང་ནང་ ལ་འཁ ར་བ་མཐ ང་ས ང་། ཕལ་ཆ ར་སྙན་ཐྩོ་ད ་གཉིས་མགྲྩོན་ཁང་ནང་ལ་ ཡ ད་ཀ ་ར ད། ཡིན་ནའང་ད འི་སྐྩོར་ད ས་ནས་ག་ར ་བ ད་ཀ ་ཡིན། ཞ ས་ བསྟན་འཛིན་རལབ། ་ཞིག་ཁུ་སིམ་མ ར་བསད་ནས་བསམ་བ ་བཏང་།
19 རྡྩོ་རས། བསྟན་འཛིན། རང་ག་ར འི་སྐྩོར་ལ་བསམ་བ ་གཏ ང་གི་ཡ ད། ཅས་ བསྟན་འཛིན་གདས།ས། གལ་སད་སྙན་ཐ ་ད་གཉིས་མགྲྩོན་ཁང་ནང་ལ་ཡ ད་ཚེ། ང་ཚོས་ད་གཉིས་རག་ཐབས་བས་ཏ ། བཟ ་གྲྭ་དས་སྙན་ཐ ་གསར་པ་ད ་ཕ་ ལ་མ་བཏ ན་ག ང་། སྙན་ཐ ་གསར་རང་གཉིས་ཀ་ཕར་བསྒྲགས་ཀས། ཁ ་ ཚོས་གཡ ་སྒྱུ་འཁབ་ཀ ་ཡ ད་པ་མི་མང་གིས་ཤ ས་སུ་འཇུག་དག ས་ར ད། རྡྩོཅས་ལབ།་ར་དང་སྒྲྩོལ་མ་གཉིས་ཧ་ལས་ཏ ། རྡྩོ་རས། རིན་པ ་ཆ། ཁད་ཀས་སྙན་ ཐ ་ད་གཉིས་རྐུ་རྒྱུ་ཡིན་ནམ། ཞ ས་དངངས་འཚབ་དང་ཀུ་ར ་འདས་མའི་ བསྟན་འཛིན་གངང་དས། ས་གཟབ་ནན་ངང་། ངས་ད་ག་རང་བསམ་ག་འདུག ཁྲུང་ ཁྲུང་དཀར་མ འི་མ་འ ངས་པའི་ ཆ ད་དུ་ང་ཚོས་འདི་འ ད ་མ་བ ད་ རང་བད་རད། དཀར་མཁྲུང་ཁྲུང་ས་གནས་འདིའི་མི་མང་གིས་ཅས་ལབ།སྐྥེ་ནག་ལ་ཁྲུང་ཁྲུང་་ཞས་འབད།
20 མ ན་ཡུལ་ག ་ནང་པ་ཚོས་ལ ་ར འི་ཁྲུང་ཁྲུང་དཀར་མ ་འབ ར་བའི་དུས་ ཚོད་ནི་བཀྲ་ཤིས་པའི་རྟགས་མཚན་ཞིག་ཏུ་ང ས་འཛིན་བ ད་པ་ར ད། ༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ ཕྲྥེ ང་དྲུག་པ་ཚངས་ད བ ངས་རྒྱ་མཚོ་མཆ ག་ནི་ཕ ་ལ ་ ༡༦༨༣ ལ ར་མ ན་རྟ་དབང་ལ་སྐུ་འཁྲུངས་པ་དང་། ཁ ང་གིས་མགུར་གླུའི་ ནང་དུ་བ་འདིའི་སྐྩོར་བྲིས་གནང་ཡ ད་པ་ར ད། ས་གནས་མི་མང་གིས་བ་ འདི་༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲྥེང་དྲུག་པའི་རྣམ་སྤྲུལ་དུ་ང ས་འཛིན་ག ས་འདི་ལ་ གུས་བཀུར་ཆ ན་པ ་བ ད་ཀ ་ཡ ད། བསྟན་འཛིན་ག ས། བ་འདི་ང་ཚོ་མ ན་པ་ཚོར་མཚོན་ན་ཅི་འདའི་གལ་ ཆ ན་ཞིག་ཡིན་པ་ཁ ད་གཉིས་ཀ ས་ཤ ས་གསལ་ར ད། ཅ ས་རང་གི་ གྲྩོགས་པ ་གཉིས་ལ་བཤད། སྒྲྩོལ་མས། ཤ ས་དང་ཤ ས། ད་དུང་རང་བྱུང་ཁ ར་ཡུག་གི་ཐད་ནས་ བཤད་ནའང་། བ་རིགས་འདི་དང་འདིའི་ས ད་གནས་ལ་སྲུང་སྐ བ་བ་རྒྱུ་ ད ་གལ་ཆ ན་པྩོ་ཞིག་ར ད། བ་འདི་དག་བ ད་མཐ ་སྒང་ནས་དགུན་ཁའི་ གྲང་ངར་ལས་གཡ ལ་ཆ ད། གནས་འདིར་སྤྩོ་བཞུད་བ ད་ཀ ་ཡ ད། རྒྱ་གར་ ནང་ཁ ་ཚོའི་ས ད་གནས་གཉིས་རང་ལས་མ ད་ཅིང་། གཅིག་ནི་ང་ཚོའི་ ལུང་གཤ ང་འདི་ར ད། ཅ ས་བཤད།
23 བསྟན་འཛིན་ལ་མཚོན་ན། གཞུང་གི་མགྲྩོན་ཁང་ནང་ནས་སྙན་ཐ ་ད ་ གཉིས་རྐུ་རྒྱུ་ནི་ཚུལ་ཁ མས་དང་འབྲྥེལ་བའི་གནད་དྩོན་ཞིག་ར ད། ཁ ་གྲྭ་ པ་ཞིག་ཡིན་པའི་ཆ་ནས་མ་བ ན་པར་མི་ལ ན་པའི་ཁས་ལ ན་བས་ཡ ད། འ ན་ཀང་། དག ན་ས འི་ས བ་གཉ ར་ག ་ཁ ད་ནས་ཁ ང་ལ་བད ན་པའི་རྒྱབ་ ལངས་བ ད་དག ས་པའི་བསབ་བ་ཐ བ་ཡ ད་པ་ར ད། བསྟན་འཛིན་ལ་བསམ་བ ་དྲུག་གསུམ་བཅ ་བརྒྱད་འཁ ར་བ་ར ད། གལ་ས ད་མ་བ ན་པར་བངས་ན་ཁ ་རང་སྒྥེར་ལ་ཁ ་བཟང་གང་ཡང་མ ད། སྙན་ཐ ་ད ་གཉིས་རག་པའི་འབད་བརྩོན་བ ད་སྐབས། གཞན་ག ་ལུས་ལ་ གན ད་འཚེ་ཕ ག་གི་ར ད་དམ་ཞ ་ན། ཕ ག་གི་མ་ར ད། གལ་ས ད་སྙན་ཐ ་ད ་གཉིས་རག་ནས་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་རྒྱུར་བཀག་འགྩོག་ བ ད་ཐུབ་ན། མ་བ ན་པར་བངས་པ་ད ་ད ན་ག ་ཆ ད་པ་ར ད། གང་ལྟར་ ཁ མས་ཐ ག་ནས་བཤད་ནའང་། འདི་ལྟ་བུའི་སྙན་ཐ ་ནི་མི་མང་གིས་ཤ ས་ སུ་འཇུག་རྒྱུ་གལ་ཆ ན་པྩོ་ར ད། གལ་ས ད་ལས་ད ན་ད ་འགྲུབ་ན། ཁྲུང་ཁྲུང་གི་དགུན་ཁའི་ས ད་གནས་སྲུང་ སྐ བ་བ་ཐུབ་པས། ད ་ནི་བ་བ་རླབས་ཆ ན་ཞིག་ར ད། ད ར་བརྟྥེན། བསྟན་ འཛིན་ག ས་སྙན་ཐ ་ད ་གཉིས་མགྲྩོན་ཁང་ནས་བརྐུ་རྒྱུའི་ཐག་བཅད།
24 བསྟན་འཛིན་ག ས་ རྡྩོ ་ར ་དང་ སྒྲྩོ ལ་མ་གཉིས་ལ་རང་གི་རྒྱུ་མཚན་རྣམས་ འགྲྥེལ་བཤད་ཞིབ་ཕྲ་བརྒྱབ། རྡྩོ་ར ས་བསྟན་འཛིན་ག ་ལག་པར་འཇུས་ཏ ། གྲྩོགས་པ ། ཁ ད་རང་དངྩོས་གནས་སྤང་གྲུང་ལན་པ་ཞིག་ར ད། ཐབས་ཤ ས་ད ་ ཧ་ཅང་ཡག་པྩོ་འདུག ཅ ས་བཤད། སྒྲྩོལ་མས་ཀང་། བསྟན་འཛིན་ཁ ད་རང་གི་གནང་སྟངས་ད ་འགྲིག་པ་ར ད། ངས་ཁ ད་ལ་རྒྱབ་སྐ ར་ཡ ད། འ ན་ཀང་། ང་ཚོས་ལས་ཀ་ད ་མགྩོགས་པྩོ་བ ད་ དག ས་ཀ ་འདུག ང་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཀ ་ལས་ཁུངས་སུ་ཡ ད་སྐབས། ཁ ་ དང་རཱཇ་གཉིས་ད ་རིང་རྟ་དབང་གྲྩོང་གི་མཐ ་རིམ་མི་སྣར་ཐུག་པར་འགྲྩོ་ཡས་ ར ད་འདུག ཁ ང་གཉིས་རྟ་དབང་ལ་མཚན་གཅིག་ལ་ས ད་ཡས་ར ད་འདུག ད ར་བརྟྥེན། གལ་ས ད་ང་ཚོས་སྙན་ཐ ་ད ་གཉིས་བརྐུ་བར་འགྲྩོ་ན། ང ས་པར་དུ་ ད ་དག ང་རང་འགྲྩོ་དག ས་ཀ ་འདུག ཅ ས་ལབ། བསྟན་འཛིན་དང་རྡྩོ་ར ་གཉིས་ཀ ས། ད ་ག་རང་ར ད། ཅ ས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་ ཁསྨྲས།་ཚོས་ལ ག་གྲྩོས་བས་པ་དང་། འཆར་གཞི་ཞིབ་ཕྲ་འཐ ན། ཉི་མ་ལ་ལ་བཞུད་དུས་ གྲི བ་གཟུགས་ཁ ད་ཀ ་ཁྲུང་ཁྲུང་ནི་སྔར་ལས་གཟི་ བར ད་ལན་པ་ཞིག་ཡ ད། ཁ ་ཚོས་འཆར་གཞི་ལ གས་པར་བསྒྲིགས་ཏ ། ཁུ་ སིམ་མ ར་ཁྲུང་ཁྲུང་ཚང་ལ་ལྩོག་པར་ལྟ་བཞིན་བསད། ས་རུབ་པ་དང་ཁ ་ཚོའི་ ལས་འགན་དང ས་སུ་བསྒྲུབ་པའི་དུས་ལ་ས བས། *
27 དུར་ག་རཱམ་ནི་ལུམ་ལར་ཡྩོད་པའི་གཞུང་གི་མགྲྩོན་ཁང་ད ་དམ་པ་ཡིན། ཁ ་ད འི་ལས་ཤག་ཏུ་ས ད་ཀ ་ཡྩོད། ཁ ས་བསྟན་འཛིན་དང་རྡྩོ་ར ་ང ་ཡག་ པ ་ཤ ས་པ་མ་ཟད། ཁ ང་གཉིས་འཚར་ལ ངས་བྱུང་བ་མིག་གིས་མཐ ང་ ཡ ད་པ་ར ད། རྡྩོ་ར ས། ངས་ཚོད་དཔག་བས་ན་ཨ་ཁུ་དུར་ག་རཱམ་ག ས་དུས་ཚོད་འདི་ ལ་ནམ་རྒྱུན་བཞིན་མགྩོ་ལ་ཨུ་སུའི་ཞྭ་མ ་དང་། སྟྩོད་ལ་ས་ལན་ཉིས་ བར གས་ག ན། སྐྥེ་ལ་སྐྥེ་དཀྲིས་ཤིག་དཀྲིས་ཏ ། ཤ ལ་ཕ ར་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ གི་ནང་སྦང་ར ་བས ས་པའི་ཨ་རག་འཐུང་བཞིན། རླུང་འཕྲིན་ལས་རྒྱ་གར་ ག ་གཞས་ར ང་པ་ཞིག་ཉན་ནས་བསད་ཡ ད་ཀ ་ར ད། ཅ ས་འཛུམ་མདངས་ དཤིག་ཤིག་གིས་བཤད།་ནས་བསྟན་འཛིན་གས། ནམ་རྒྱུན་བཞིན་ལ ་མིག་ཆག་པ་ད ་སྒྩོའི་རྒྱབ་ ཀ ་ཨ་ལ ང་ཞིག་ལ་དཔྱངས་ནས་བཞག་ཡ ད་ཀ ་ར ད། ཅ ས་བཤད་ད ་གད་ མ ་བགད། ཁ ་ཚོ་ སྒྲྩོ ལ་མའི་རླངས་འཁ ར་དུ་བ ས ད་ནས་ཨ་ཁུ་དུར་ག་རཱམ་ག ་ལས་ ཤག་གི་ཕ གས་སུ་བསྐ ད། སྒྲྩོལ་མས་བང་ཆ་ལན་པའི་ངང་ནས་རི་རྒྱུད་ ཀ ་ལམ་ཀ་ནས་རླངས་འཁྩོར་ཁ་ལ ་སྒྱུར་སྐབས། མཚན་མ འི་ཟླ་འ ད་ཀ ་ ཁྩོད་དུ་འ ྩོད་དུ་འཚེར་བའི་ཉ་བཤང་གཙང་པ འི་རྣམ་པ་ཡང་ཡང་མཐ ང་བ་
29 ར ད། ཁ ་ཚོ་གཞུང་གི་མགྲྩོན་ཁང་དུ་འབ ར་སྐབས་རྡྩོ་ར ་དང་སྒྲྩོལ་མ་ གཉིས་དུར་ག་རཱམ་ག ་ཤག་ལ་ཕ ན་ནས། ཁ ས་རྒྱ་གར་ག ་གཞས་ར ང་པ་ ཞིག་གཏ ང་བཞིན་པ་ཐ ས། རྡྩོ་ར ས་མག ་བ ་གཡུག་གཡུག་བས་ནས་གད་ མ ་བགད་ད ། འགྱུར་བ་ར་བ་ནས་ཕ ན་མི་འདུག ཅ ས་ལ ག་ལབ་བརྒྱབ། རྡྩོ་ར ་དང་སྒྲྩོལ་མ་གཉིས་ཀ ས་དུར་ག་རཱམ་ག ་སྒྩོ་རྡུང་སྐབས། བསྟན་ འཛིན་མུན་ནག་ཁ ད་དུ་པུས་མ ་བཙུགས་ནས་བསད། དུར་ག་རཱམ་ག ས་ ཁ ་གཉིས་མཐ ང་བ་དང་དགའ་ཐག་ཆ ད་ནས་ནང་ལ་བསུ་མ་བས་པ་ར ད། ཁ ་གཉིས་ཀ ས་དུར་ག་རཱམ་ལ། ཁ ་རང་གཉིས་ས་ཆ་ད ་བརྒྱུད་ནས་འགྲྩོ་ ཞ ར་དུ་ཁ ་ལ་འཚམས་འད ་ཞུ་བར་ཡ ང་ཚུལ་བཤད་པ་ར ད། སྒྲྩོ ལ་མས་དུར་ག་རཱམ་ས ག་ཆགས་ལ་དགའ་པྩོ ་ཡ ད་པ་ཤ ས་ཀ ་ཡ ད་ པས། མྩོས་ལྟྩོ་ཕད་ནང་ནས་ལག་ཁ ར་ག ག་ཀླད་ཕ ར་བཏ ན་ཏ ། ཉ་བཤང་ གཙང་པ འི་ནང་གི་སམ་ག ་འད་པར་དཀ ན་པ ་འགའ་ཞིག་བསྟན། རྡྩོ་ར ས་ ཕ ད་ཙམ་ཕ ས་པའི་སྒྩོའི་རྒྱབ་ལ་རང་གི་སྟྩོད་ག ས་འག ལ་ཞ ར་དུ་ལ ་མིག་ ཆག་པ་ད ་ཨམ་ཕྲག་ནང་བཅུག ད ་ནས་ཁ ་གསང་སྤ ད་ལ་འགྲྩོ་བར་ཁ་གཡར་ནས་སྒྩོའི་ཕ ་ལྩོགས་སུ་ཐ ན་ པ་ར ད།
30 ཁ ས་ལ ་མིག་ད ་དག་བསྟན་འཛིན་ག ་ལག་ཏུ་བཞག་ནས། བསྟན་འཛིན། འག ར་འགངས་མ་བ ད། མག གས་པ ་བ ས། ཞ ས་ཤབ་ཤུབ་ངང་བཤད། བསྟན་འཛིན་མགྲྩོན་ཁང་ནང་མ་འཛུལ་ག ང་གས ལ་བ་ཞིག་བཏབ། རྡྩོ་ར ་ དངངས་སྐྲག་ལང་བཞིན་བསྟན་འཛིན་ཕ ར་ད ན་རྒྱུར་སྒུག་ནས་བ ས ད། སྐར་མ་ཁ་ཤས་ནང་བསྟན་འཛིན་ག ས་སྙན་ཐ ་གཉིས་ཀ་ལག་ཏུ་བཟུང་ ནས་ཕ ར་ད ན། ཁ ས་འདར་སིག་རྒྱག་བཞིན། རྡྩོ་ར ། འདི་ནི་ངས་མི་ཚེའི་ ནང་རྐུ་མ་བརྐུས་པ་ཐ ངས་དང་པ ་ཡིན། ཞ ས་བཤད། སྐབས་ད ར་དུར་ག་རཱམ་ག ་སྒྲྩོལ་མའི་ལག་ཁ ར་ག ག་ཀླད་ནང་གི་བ་ག ང་ མ འི་འད་པར་ཞིག་ལ་ཅ ར་ནས་བསད་ཡ ད། རྡྩོ་ར ་ཕ ར་ནང་དུ་ལ ག་ནས་ སྣང་མ ད་ངང་ལ ་མིག་རྣམས་རང་འཇགས་བཀལ། ཏྩོག་ཙམ་ར ས་ལ་ཁ ་ཚོས་ས ག་ཆགས་ཤིག་གི་སྐད་ཐ ས། དུར་ག་རཱམ་ ཡ་མཚན་སྐ ས་ནས། བུ་མ ། ས ག་ཆགས་ད ་ག་ར ་ར ད། སྒྲ་ད ་ཐག་ཉ ་ས་ ཞིག་ནས་གྲག་གི་འདུག ངས་སྒྲ་ད ་འད་ཞིག་ད་བར་ཐ ས་མ་མ ང་། ཞ ས་ བཤད། སྒྲྩོལ་མས་རྡྩོ་ར ་ལ་རྣམ་འགྱུར་ཞིག་བསྟན་ཞིང་། ད ་ནས་མག ་ གཡུགས་ནས་མི་ཤ ས་ཁུལ་བས། རྡྩོ་ར ས། ཨ་ཁུ་དུར་ག་རཱམ་ལགས། ད་ང་ཚོ་འགྲྩོ་རན་ས ང་། ཁ ད་རང་ ཡང་བསྐར་མཇལ་བར་དགའ་པ ་བྱུང་། ཞ ས་བཤད།
དུར་ག་རཱམ་ག ས། ར ས་མ་ཡང་བསྐར་ཤ ག་ཨང་། ད ་དུས་བསྟན་འཛིན་ ཡང་ཁ ད་ཤ ག་ཨང་། ཏན་ཏན་བསྟན་འཛིན་ག ས་ང་མི་རྒན་ག ་ཆ ད་ དུ་དུས་ཚོད་ཏ ག་ཙམ་གཏ ང་ཐུབ་ཀ ་ར ད། ཅ ས་དགའ་བའི་འཛུམ་དང་ བཅས་ཏ ་བཤད།
ཁ ་ཚོ་རླངས་འཁ ར་དུ་བསད་ད ་ཕ ར་ལ ག་སྐབས། སྒྲྩོལ་མས། ད ་ནུབ་ བསྟན་འཛིན་ཁ ག་ཁ ག་ཟ ར་བའི་ས ག་ཆགས་གསར་པ་ཞིག་གིས་སྐད་ རྒྱག་པ་ག ་བྱུང་། ཞ ས་ར ད་མཚར་ངང་བཤད། རྡྩོ་ར ས། ད ་དག ང་ས་ཁུལ་འདི་ནས་གསར་དུ་ར ད་པའི་འ ་འཐུང་སྩོག་ ཆགས་འདིའི་ སྐྩོ ར་སྙན་ཐ ་འདི་གཉིས་ཀ ་ནང་དུ་ བྲི ས་མ ད་པ་ངས་ཐག་ བཅད་ད ་ཤ ད་ཐུབ། ཅ ས་ཀུ་ར ་ར ད། བསྟན་འཛིན་ག ས། ར ད། ཁ ད་རང་གཉིས་ཞ ་དག་འག ར་ས ང་། བས་ ཙང་ཁ ད་གཉིས་ལ་བརྡ་ སྤྲྩོ ད་ཆ ད་ང་ས ག་ཆགས་ལ་མ་བརྫུས་ཀ་མ ད་ བྱུང་། ཞ ས་བཤད།
33 རྡྩོ་ར ས། ད་ང་ཚོའི་འཆར་གཞི་ར ས་མ་ད ་ག་ར ་ཡིན་ནམ། ཞ ས་ད ས་ པར། བསྟན་འཛིན་ག ས། ད ་ནུབ་ལྷྩོད་ལྷྩོད་བས་ནས་ངལ་གས ་རྒྱྩོབ། འཆར་གཞི་ར ས་མ་ད འི་ སྐྩོ ར་སང་ཉིན་ཞ གས་ཟས་ཟ་དུས་བཤད་ཆ ག སྙན་ཐ ་འདི་གཉིས་ངས་སྔས་མགྩོའི་འ ག་ཏུ་བརྟན་པ ་བས་ནས་ཉར་ཆ ག ཅ ས་ལན་བཏབ། * ཁ ་ཚོས་རླངས་འཁ ར་བཏང་ནས་ཡུན་རིང་མ་ས ང་བར། རྡྩོ་ར འི་ཁ་པར་ ག ་ད ལ་བརྡ་གྲགས། རྡྩོ་ར ས། ཕ ་པ ་འདི་འད་ཞིག་ལ་ཁ་པར་གཏ ང་ མཁན་སུ་ཡིན་ནམ། ཨྩོ། ཨ་ཁུ་དུར་ག་རཱམ་ར ད་འདུག ཅ ས་ཟ ར་བཞིན་ ཁ་པར་ག ་སྒྲ་སྒམ་ནས་ཚང་མས་ད ་ལ་གཟབ་ནན་ག ས་ཉན། བུ་རྡྩོ་ར ། སྐུ་ཞབས་རཱཇ་དང་ཉ ན་རྟྩོག་པས་སྒྲྩོལ་མ་ཁ ད་གཉིས་ཀ ་ར ས་ འད ད་ཀ ན་འདུག སྐར་མ་ཁ་ཤས་ག ང་འདི་ནས་ཐ ན་ས ང་། ཞ ས་ཨ་ཁུ་ དུར་ག་རཱམ་ག ས་དབུགས་ཧལ་ཧལ་ངང་བཤད། རྡྩོ་ར ས་འཇིགས་སྣང་དང་བཅས། ག་ར ། ཞ ས་ལབ། ཨ་ཁུ་དུར་ག་རཱམ་ག ས། སྐུ་ཞབས་རཱཇ་དང་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་གཉིས་ རྟ་དབང་ནས་ལ ག་ས ང་། སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ཁ ང་ཁ ་ཆ ན་པ ་ལངས་ཏ ། མགྲྩོན་ཁང་ནང་ནས་སྙན་ཐྩོ་འགའ་བ ར་བརླག་ཤ ར་འདུག་ཟ ར། ངས་ཁ ་
34 ལ་འདིར་ སྒྲྩོ ལ་མ་ཁ ད་གཉིས་མ་གཏ གས་སུ་གཅིག་ ཀ ང་ས བས་མ ད་ སྐྩོར་བཤད་པ་ཡིན། སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ཡིས་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ལ་བུ་མ ་ ད ར་ཡིད་ཆ ས་མ ད། སྙན་ཐ ་ད ་གཉིས་ཏན་ཏན་མ ས་བརྐུས་པ་ཡིན་ང ས་ ཞ ས་བཤད་ད ། ཁ ས་ཉ ན་རྟྩོག་པ་ལ་ཡར་ཞུ་བས་ས ང་། ཁ ད་གཉིས་ ཀ ས་ད ་གང་འད་བས་ནས་བརྐུ་ཐུབ་ཀ ་ར ད་་་ ཅ ས་ཤ ད་བཞིན་པའི་ སྐབས། ལམ་ག ་དཀ གས་མཚམས་ཤིག་ནས་ག ་བུར་དུ་ཁ་པར་ག ་བརྡ་ རྡྩོརྟགས་ཆད།་རས།ད་ང་ཚོས་ག་ར ་བ ད་དགྩོས་ར ད། ཨ་ཁུ་དུར་ག་རཱམ་ལ་རྩོག་གྲ་ གང་ཡང་མི་ཡ ང་བ་ཤ ག ཅ ས་ས མས་ཁལ་ག ་ངང་ནས་བཤད། སྒྲྩོལ་མས་བ ་ར ་གཅིག་སྒྲིམ་ངང་རླངས་འཁ ར་བཏང་། བསྟན་འཛིན་ག ས་ད ་ནུབ་ ལྷྩོ ད་ ལྷྩོ ད་ བ ས་ཏ ་ཉ ལ་ཞ ས་བཤད་པ་ནི་སྔ་ དགས་པ་ཡིན་པ་ཤ ས་ཏ ། ང་ཚོ་ག ར་ཟམ་མཆ ད་རྟྥེན་ལ་འགྲྩོ་དང་། ད ར་ གྲྭ་པ་ཚོས་ང་ཚོར་ར གས་པ་གནང་གི་ར ད། ཅ ས་བཤད། གནའ་བ འི་ག ར་ཟམ་མཆ ད་རྟྥེན་ནི། སྤང་ཆ ན་ལུང་གཤ ང་དུ་ཡ ད་པའི་ ནང་པའི་མཆ ད་རྟྥེན་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད། ད ་རུ་དག ན་པ་ ཞིག་ཀང་ཡ ད།
37 གང་འཚམས་ར ས་ཁ ་ཚོ་ག ར་ཟམ་མཆྩོད་རྟྥེན་ལ་འབ ར། རླངས་འཁ ར་ མཆ ད་རྟྥེན་འགྲམ་ག ་ཤིང་ནགས་གས བ་ཏུ་བཞག བསྟན་འཛིན་ག ས་ཛ་ དག་གི་གནད་ད ན་ད ་རྒྱལ་སྒྩོའི་འགྲམ་ག ་གྲྭ་པར་ཞུས་པས། ཁྩོང་གིས་ མཁན་པ ་ཐུབ་བསྟན་རིན་པྩོ་ཆ ར་ད འི་སྐྩོར་ཞུ་བར་བཅར། བསྟན་འཛིན་ག ས་ཞུས་པའི་གནས་ཚུལ་གསན་ར ས། རིན་པ ་ཆ ་ཧ་ལས་ ཤིང་ས ན་མ་ག ན་དུ་གཟ ངས་ནས། ཁྩོད་ཚོ་ཁག་མི་འདུག ད ་དག ང་ཁ ད་ ཚོ་འདིར་བསད་ན་ཉ ན་ཁ་ཡ ད་ར ད། ད་ལྟ་རང་ར་རྒྱ་སྒྲུབ་ཕུག་ལ་འགྲྩོ་ དག ས་ར ད། ཅ ས་གསུངས། རིན་པ ་ཆ ས་ད་དུང་། སང་ཉིན་སྐ་ར ངས་ཤར་སྐབས་ངས་གྲྭ་པ་རྣམས་ གྲྩོང་ཚོ་འད་མིན་ལ་བཏང་སྟྥེ། མི་མང་བསྡུ་སྐྩོང་གིས་ཛ་དག་གི་ཚོགས་ འདུ་ཞིག་འཚོག་གི་ཡིན། ཚོགས་འདུའི་ཐ ག་ཆུ་མཛོད་ཀ ་ལས་འཆར་ འདིས་ཁྲུང་ཁྲུང་དཀར་མ ་ལ་ཉ ན་ཁ་བཟ ་ཡི་ཡྩོ ད་པ་མི་ཚང་མས་ཤ ས་ སུ་འཇུག་གི་ཡིན། བསྟན་འཛིན་ལགས། ཨ་ཁུ་དུར་ག་རཱམ་ག ་སྐྩོར་ ལ་ས མས་ཁལ་མ་གནང་། ཁ ང་ལ་ངས་ཉ ན་སྲུང་བ ད་ཀ ་ཡིན། ཅ ས་ ར་རྒྱ་སྒྲུབ་ཕུག་ནི།གསུངས། ག ར་ཟམ་མཆ ད་རྟྥེན་ག ་རྒྱབ་ང ས་སུ་ཡ ད་པའི་གནས་ རིའི་བྲག་ཕུག་ལ་ཟ ར་བ་དང་། བྲག་ཕུག་འདི་ཚོའི་ནང་གྲྭ་པ་ཚོས་སྒྩོམ་ རྒྱག་གི་ཡ ད།
38 སྒྲུབ་ཕུག་ད ་ནས་བལྟས་ན། གཡང་གཟར་ག ་བྲག་ངྩོས་སུ་ཡ ད་པའི་ར་ རྒྱ་ཞ ས་པའི་ས ག་ཆགས་མཐ ང་ཐུབ་པས། ར་རྒྱ་སྒྲུབ་ཕུག་ཅ ས་མིང་ ཐ གས་པ་ར ད། ད ར་འགྲྩོ་བའི་ལམ་རྒྱུས་ཡྩོད་མཁན་ནི་བསྟན་འཛིན་ཁ ་ ན་ར ད། ཁ ་ཚོ་རི་ངྩོས་ལ་འཛེགས་ནས་ཆུ་ཚོད་གཉིས་འག ར་བའི་ར ས་སུ། གཞི་ ནས་ར་རྒྱ་སྒྲུབ་ཕུག་ལ་འབ ར་བ་ར ད། སྐབས་ད ་དུས་ཕལ་ཆ ར་མཚན་ གུང་ཟིན་ཡ ད། ཁ ་ཚོ་བྲག་ཕུག་ནང་དུ་འཛུལ་མ་ཐག་ཕ་ཝང་མང་པ ས་ ཙེར་སྐད་བརྒྱབ་སྟྥེ་སྣྥེ་ལ ན་བས། རི་བ འི་མཐྩོ་ས་ནས་བལྟས་ན། ལུང་ གཤ ང་ནང་སྦྲུལ་ལྟར་འཁྱུག་པའི་ཉ་བཤང་གཙང་པ ་ལ་ཟླ་འ ད་ཕ ག་པའི་ རྣམ་པ་ང ་མཚར་ཅན་ད ་མཐྩོང་ཐུབ། ཁ ་ཚོས་ས ་ས འི་ལས་ཀ་འག ་བརམས། སྒྲྩོལ་མས་མ ་རང་གི་ལག་ ཐ གས་ཁ་པར་ག ས་སྙན་ཐ ་གཉིས་ལས་འ བྲྥེ ལ་ཆ ་ཤ ས་ཀ ་ཤ ག་ང ས་ རྣམས་པར་བངས། བསྟན་འཛིན་བྲག་ཕུག་གི་ཕ ་ལ གས་ལ་ད ན་ནས་ རང་གི་གྲྩོགས་མ སི་ཡཱ་ནི་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་བང་ཆ་སི་ཡཱ་ཁ་པར་བཏང་།ན་གསར་ཁང་གི་གྲགས་ཅན་གསར་འག ད་ པ་ཞིག་ར ད། བསྟན་འཛིན་ག ས་མ ་ལ་སྙན་ཐ ་གསར་ར ང་གཉིས་ཀ ་སྐྩོར་ ཞིབ་ཕྲ་བཤད་པ་ར ད།
སི་ཡཱ་ཡིས། འདི་ནི་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་ས འི་ནང་གི་ཛ་དག་གསར་ འགྱུར་གལ་ཆ ན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་རྒྱུ་ར ད། རརྒྱལ་ས་ཨི་ཊཱ་ན་གར་ནས་ར་རྒྱ་སྒྲུབ་ཕུག་བར་ས་ཁུལ་ཡམི་རིང་བར་གསར་འགྱུར་འདི།ངས་ལ་ཁབ་ཀ་ད།ཅས་བསྟན་འཛིན་ལ་བཤད། *
40 ད འི་རིང་ལ་སྐུ་ཞབས་རཱཇ་དང་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་གཉིས་རྡྩོ་ར འི་ནང་ དུ་ཉ ན་རྟྩོག་པ་དང་ལྷན་དུ་རྡྩོ་ར ་དང་སྒྲྩོལ་མ་འཚོལ་བར་ས བས། ཁྩོ་ གཉིས་ད ར་མ ད་སྟབས། རཱཇ་ཡིས་རྡྩོ་ར འི་པ་ལགས་ལ། ཁ ད་རང་གི་བུ་ རྐུ་མ་རྒྱག་མཁན་ག ་གྲས་སུ་འདུག ང་ཚོས་ལས་ས་པ ་འཇ ག་གི་མིན། ཞ ས་འཇིགས་སྐུལ་བས། འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཀ ས་སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ ལ་སྐད་ཆ་མང་པ ་ཤྩོད་མ་བཅུག་པར་བཀག་འག ག་བས། རྡྩོ་ར འི་ནང་ མི་ཚོས་ རྡྩོ ་ར ་བསྟན་འཛིན་ག ་ནང་དུ་ཡ ད་ཀ ་ར ད་སྙམ་པའི་སྐབས་སུ། ཁ ་གཉིས་བསྟན་འཛིན་ག ་ཁང་པའི་ཕ གས་སུ་ཐ ན་པ་ར ད། འ ན་ཀང་། བསྟན་འཛིན་ག ་ནང་མིས་བསྟན་འཛིན་དང་རྡྩོ་ར ་གཉིས་གང་དུ་ཡ ད་མ ད་ ཤ ས་ཀ ་མ སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ཡིས་གཞད། ན་ནུ་ད ་ཚོ་མ་ར ད་པར་ཁ ང་ཁ ་ལངས་ནས་ཅི་ བ་གཏ ལ་མ ད་དུ་གྱུར་བའི་སྐབས། གསར་འག ད་པ་སི་ཡཱ་ཡིས་ཁ ་ལ་ཁ་ པར་བཏང་ནས་བཅར་འད ་བས་པ་ར ད། སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ཡིས། དང་པ ་རྐུན་མ་ད ་ཚོ་གང་དུ་འདུག་ང་ལ་ཤ ད་ དང་། ཞ ས་ཁ་པར་ནང་སྐད་ཅ ར་བརྒྱབ་པ་མ་ཟད། མི་ད ་ཚོ་རྫུན་མ་ར ད། ཁ ་ཚོས་ཁ ད་ལ་བསྟན་པའི་སྙན་ཐ ་ད ་ར ང་པ་ཞིག་ར ད། ཁ ་ཚོས་ཁ ད་ རང་ལ་སྐག་རྫུན་ཤ ད་ཀ ་ཡ ད་ར ད། ཅ ས་བཤད། *
ད་ནི་ངལ་དུབ་ཆ་བའི་ཉིན་ཞིག་ཡིན་པས། བསྟན་འཛིན་དང་། རྡྩོ་ར། སྒྲྩོལ་མ་ བཅས་བྲག་ཕུག་ནང་དུ་གཉིད་མཐུག་པ ་ཁུག ཞ གས་པར་བསྟན་འཛིན་རྒྱུས་ ཡ ད་ཀ་སྒྲ་ཞིག་གིས་གཉིད་ལས་དཀྲྩོགས། ཁྩོ་ཕ་ལ་ད ན་ནས་བལྟས་པས་ད་ ནི་ཁྲུང་ཁྲུང་གི་སྐད་རད། བསྟན་འཛིན་གས་རྡྩོ་ར་དང་སྒྲྩོལ་མ་གཉིས་མག གས་ པ ་ཕ་ལ་སྐད་བཏང་། ཁ ་ཚོས་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག་ཁྱུ་ཞིག་འཕུར་བ་མཐ ང་། ཁྲུང་ ཁྲུང་ཁྱུ་ད་གཤར་ནས་འཕུར་བའི་བཟ ་ལྟ་ནི་ཁ་དབྲག་ལྟ་བུ་ཡ ད།
རྒྱབ་ལ གས་ནས་སྒྲྩོལ་མས་ག ་བུར་དུ། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག ལྟས་ ངན་ད ། ཞ ས་བཤད་པས། མ ན་པ་ཚོས་རྣམ་སྤྲུལ་ལ་བར ་བའི་ བ ་ད ་ཚོ་ལ་ སྒྲྩོ ལ་མས་ཚིག་རྩུབ་འདི་འ ད ་བཤད་པར་ རྡྩོ ་ར ་དང་ བསྟན་འཛིན་གཉིས་ཡ་མཚན་སྐ ས་ཏ ་མྱུར་དུ་ཁ་ཕ ར་བསྐྩོར། སྒྲྩོ ལ་མ་ནི་ ད ་ཐ ག་ནས་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་ག ་བང་ཆ ན་གསར་ཤ ག་ སྔྩོག་བཞིན་འག ་བར ད་གསར་འགྱུར་རྣམས་ཀླྩོག་བཞིན་ཡ ད།
སྒྲྩོལ་མས། ང་ཚོའི་སྐྩོར་གསར་འགྱུར་ག ་མདུན་ང ས་ལ་ བཀ ད་འདུག ཅ ས་དགའ་སྤྩོབས་ཀ ས་བར ད་ད ། གསར་ འགྱུར་ཧ ལ་པ ་སྐད་གཟ ངས་མཐ ན་པ ས་བཀླགས། ཁ ་ཚོས་མྱུར་དུ་རི་ནས་མར་བབས་ཏ ། ཐད་ཀར་མཁན་རིན་ པ ་ཆ ་མཇལ་དུ་ཕ ན། མཁན་རིན་པ ་ཆ འི་ཞལ་ལ་འཛུམ་ག ས་ ཁ ངས་ནས། གསར་འགྱུར་ད ་ལ་ནུས་པ་ཆ ན་པ ་ཐ ན་འདུག ངའི་ཁ་པར་ག ་ད ལ་བརྡ་མཚམས་ཆད་རྒྱུ་མི་འདུག་ལ། བཟ ་ གྲྭ་ད ་ཡིས་གཡ ་སྒྱུ་འཁབས་པར་བརྟྥེན་ནས་མི་ཚང་ མ་ཟང་ང ་ཟིང་ང ་བཟ ས་འདུག ཅ ས་གསུངས།
སྤང་ཆ ན་ལུང་གཤ ང་གི་ གྲྩོ ང་མི་མང་པ ་ཚོགས་འདུ་ད ་ལ་བཅར་ཞིང་། རྡྩོ་ར ་དང་བསྟན་འཛིན་གཉིས་ཀ ས་མི་ཚོགས་ཀ ་ཁ ད་དུ་ཡ ད་པའི་དུར་ ག་རཱམ་ག ་གད ང་ལ་འཛུམ་ག ས་ཁ ངས་ཡ ད་པ་མཐ ང་བས་ས མས་ལྷྩོད་ ལ་བབས།
ཉིན་གུང་ གྲྩོ ང་མི་རྣམས་ལ་མཁན་རིན་པ ་ཆ ས་ཚོར་ཤུགས་ཆ ན་པ འི་ ཐ ག་ནས་བཀའ་སྩོབ་གནང་། ད ་ཡང་ཁྩོང་གིས། རྒྱལ་མཆ ག་སྐུ་ཕྲྥེང་ དྲུག་པས་ཁ ང་གི་མགུར་གླུའི་ནང་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག་ལ། ང་ལ་གཤ ག་རལ་ གཡར་ར གས། གསུངས་ཡ ད་པ་ར ད། ཅ ས་ས གས་གསུངས། རྒྱལ་བ་ རིན་པ ་ཆ ས་ཁྲུང་ཁྲུང་ནི་གཤ ག་རལ་ཅན་ག ་བ་ཞིག་ཡིན་པ་མ་ཟད།
48 སྙིང་སྟྩོབས་ཅན་ཞིག་ཀང་ཡིན་པས། ད འི་གཤ ག་པར་བརྟྥེན་ནས་ཁ ང་ ཉིད་འཕུར་ཐུབ་པའི་དག ངས་པ་མཚོན་ག ་ཡ ད། ང་ཚོར་དགུན་དུས་སུ་ སྤང་ཆ ན་ལུང་གཤ ང་དུ་ཁྲུང་ཁྲུང་དཀར་མ ་ཡྩོང་འཇུག་པའི་སྙིང་སྟྩོབས་ ང ས་པར་དུ་དག ས་ཀ ་ར ད། ང་ཚོས་ལ ་ལྟར་ཁྲུང་ཁྲུང་དཀར་མ ་ཕ ར་ ཕ བས་རྒྱུའི་ར ་སྒུག་བ ད་ཀ ་ཡིན། བསྟན་འཛིན་དང་ཁ འི་གྲྩོགས་པ ་ གཉིས་ཀ ས་ང་ཚོའི་བ ་སྒྩོ་ཕ ་ས ང་། ཞ ས་གསུངས། གྲྩོ ང་མི་རྣམས་ཀ ས་མཁན་རིན་པྩོ ་ཆ འི་གསུང་བཤད་ལ་མ ས་གུས་ར ་ གཅིག་ཏུ་ཞུས། ཁ ་ཚོས་ས་གནས་ད ་ལ་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་རྒྱུའི་ལས་འཆར་ ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་ང ང་ཚོས་ལས་འཆར་ད་རྒྩོལ་བས།་ར་བ་ཉིད་ནས་ང ས་ལ ན་མ ད། ང་ཚོའི་ལུང་གཤ ང་ནི་ང་ཚོ་ལ་བདག་པ་ནང་བཞིན་ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག་གི་ ཁ ཆུ་མཛོད་བཟམ་གཞིས་ཀང་ཡིན།་གྲྭ་མཐའ་སྐྲྩོད་ཐ ངས། ཁ ་ཚོས་སྙན་ཐ ་བཟ ་བཅ ས་བཏང་བར་ཉ ས་ཆད་ཐ ངས། ཞ ས་འབ ད་ཚིག་ གྲྩོབསྒྲགས།ང་མི་རྣམས་ཀ ་འབ ད་སྒྲ་ཇ ་མཐྩོ་ཇ ་མཐ ར་ས ང་། མཐར་མི་མང་གི་ཆབ་ ས ད་འཐུས་མི་ཞིག་སྐད་ཆ་ཤ ད་པར་ཡར་ལངས་པས། མི་ཚང་མ་ཁུ་
50 སིམ་མ ར་བསད། ཁ ས། ངས་མངའ་ས འི་བ ན་ཆ ན་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་མ་ཐག་པ་ཡིན། ང་ ཚོའི་གཞུང་གིས་བཟ ་གྲྭ་ད ས་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་རྒྱུའི་གན་རྒྱ་ར ས་མ ད་ བཏང་བ་ཡིན། མ་འ ྩོངས་པར་ས་ཁུལ་འདིར་ཆུ་མཛོད་ར་བ་ནས་རྒྱག་ འཇུག་གི་མིན། ཞ ས་གསུངས་པས། གྲྩོང་མི་རྣམས་ཀ ས་དགའ་བསུའི་ ཐལ་སྒྲ་ཆ ན་པ ་བསྒྲགས་ནས་དགའ་བའི་འབ ད་སྒྲ་བསྒྲགས། * སྐབས་ད ར་སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ཡིས་གསར་འགྱུར་བཀླགས་ཟིན་པ་ར ད། འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཀ ས། སྐུ་ཞབས་རཱཇ་ལགས། ད་ཁ ད་རང་ས་ཆ་ འདི་ནས་ཐ ན་ར གས་ཞ ས་འབ ད་སྐུལ་ཞུ་ཡི་ཡ ད། ཁ ད་རང་གི་བཟ ་གྲྭས་ མག ་ སྐྩོ ར་བཏང་བའི་ སྐྩོ ར་ལ་ གྲྩོ ང་མི་ཚང་མ་ཁ ང་ཁ ་ཞ ་ ད གས་ལངས་ ཡ ད་ར ད། ཁ ད་རང་གིས་ཉ ན་རྟྩོག་པར་ར ས་སྤྲྩོད་འད ད་པའི་གཞ ན་ནུ་ད ་ ཚོ་ད ་རིང་དཔའ་བ ་ཆགས་པ་ར ད། མག གས་པ ་མ་བས་ན་ཁ ད་རང་གྲྩོང་ མི་རྣམས་ཀ ་ལག་པ་ནས་ཐར་ག ་མ་ར ད། ཅ ས་བཤད། རཱཇ་མི་འད ད་བཞིན་དུ་འག ་འཛིན་བཀྲ་ཤིས་ཀ ་བ ས བ་ བ ་ལ་ཉན་ནས་ ལུང་གཤ ང་ནས་མི་འགྲྩོ་ཀ་མ ད་ཆགས་པ་ར ད། *
ད འི་མཚན་གུང་ལ་བསྟན་འཛིན་དང་། རྡྩོ་ར ། སྒྲྩོལ་མ་བཅས་ཁྲུང་ ཁྲུང་དཀར་མ ་དགུན་དུས་གནས་སའི་གཙང་འགྲམ་དུ་བསད། སྒྲྩོལ་མས། ང་ཚོར་རྒྱལ་ཁ་ཐ བ་ས ང་། ངས་གྲུབ་འབྲས་འདི་འད་ཞིག་ ཐ བ་ཀ ་ར ད་སྙམ་པ་བསམ་པའི་ཡུལ་ལ་མ ད། ད་སྐ ད་པ ་ཐ ངས། ཞ ས་ སྤྲྩོ་སྣང་ཆ ན་པ བསྟན་འཛིན་གས་བཤད།ས།རད། ད་ཐ ངས་ཀ ་འཐབ་རྩོད་ལས་ང་ཚོ་རྒྱལ་ ཁ་ཐ བ་ས ང་། ཡིན་ནའང་། ང་ཚོས་མ་འ ངས་པར་མུ་མཐུད་གཟབ་ གཟབ་བ ད་དག ས་པ་ར ད། ཅ ས་ནན་བཤད་བས། རྡྩོ་ར ས། ངས་ད ་ལ་མ ས་མཐུན་བ ད་ཀ ་ཡིན། འ ན་ཀང་། ད ་ནུབ་སྐ ད་ པ ་གཏ ང་བའི་དུས་ཚོད་ཡིན་པས། གྲྭ་པ་ཡིན་ན་སྒམ་བརླིང་ངང་ས ད་ དག ས་ར ད་ཅ ས་ལབ་མ་ཡ ང་ཨང་། ཞ ས་ར ད་མཚར་ངང་བཤད། གྲང་ངར་ག ་ཁ ད་དུ་རླུང་དར་ལྷབ་ལྷུབ་གཡ ་བའི་སྐབས་ད ར། གཙང་ འགྲམ་དུ་དག ད་སྒྲ་ལྷང་ལྷང་སྒྲྩོག་ཅིང་། ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག་གི་དགུན་ ཁའི་ཁ མ་གཞིས་ད ་སྔར་བས་བད ་སྐ ད་ལན་པར་གྱུར་ཏ །། །།
52 གཙང་པྱོ་དང་། ཆུ་མཛོད། གདམ་ཀ ཆ ས་གད ད་མའི་དུས་ནས་འགྲྩོ་བ་མིའི་རིགས་ཀ ས་གཙང་པ ་དང་རྒྱུག་ཆུ་རྣམས་ གནས་སྟངས་འད་མིན་ག ་ཁ ད་དུ་བཀ ལ་སྤ ད་བས་ཡ ད། སྒྲུང་འདི་ཡི་བར ད་གཞིར་གྱུར་པའི་ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་ས འི་རྟ་དབང་ས་ཁུལ་དུ། རྒྱུག་ཆུ་ནི་རམ་པ་འཐག་བ ད་ཀ ་ཆུ་འཁ ར་དང་། མ་ཎིའི་འཁ ར་ལ ་སྐྩོར་བ ད་དུ་བ ད་ སྤ ད་བ ད་ཀ ་ཡ དུས་རབས་མང་པད། ་ཞིག་ནས་འགྲྩོ་བ་མི་ཡིས་རྒྱུག་ཆུ་བ ད་སྤ ད་བ ད་པའི་ཆ ད་དུ་ཆུ་ མཛོད་བརྒྱབ་ཡ ད་ཀང་། ད ང་སང་སྔར་ལས་ཆུ་མཛོད་མང་བ་རྒྱག་གི་ཡ ད། ཆུ་མཛོད་ནི་གཙང་པ འི་འཕྲྥེད་ལ་རྒྱག་པའི་རགས་ཤིག་སྟྥེ། ས་དང་། བྲག་རྡྩོ། ཨར་ འདམ་བཅས་ཀ ས་བཟ ་ཡི་ཡ ད། ཆུ་མཛོད་ནང་རྒྱུག་ཆུ་བསྐ ལ་ནས་བཅ ས་མའི་ མཚོ་བཟ ་ཡི་ཡ ད། ཆུ་མཛོད་ཀ ས་ག ག་སྐྲུན་ལ། ཞིང་ཆུ་དང་འཐུང་ཆུ་ཡང་མཁ ་ སྤྲྩོད་བ ད། ད ་བཞིན་གྲུ་ལ་བརྟྥེན་ནས་འགྲིམ་འགྲུལ་དང་། ཆུ་ལ ག་སྔྩོན་འག ག ཡུལ་ སྐྩོར་ས་ཚིགས་བཅས་ལ་བ ད་སྤ ད་ཡ ད། ཆུ་མཛོད་ཀ ་ཞན་ཆ་ནི། སྔར་ཡ ད་ཀ ་ཡུལ་ག ་བཀ ད་པ་ལ་འགྱུར་བ་གཏ ང་བ་དང་། མི་མང་དང་སྐ ་ཁམས་མ་ལག་ལ་ཤུགས་རྐ ན་ངན་པ་སྤྲྩོད་ཀ ་ཡ ད། དཔ ར་ན། ཆུ་ མཛོད་ནང་རྒྱུག་ཆུ་བཀག་པའི་རྐ ན་ག ས། ནགས་ཚལ་དང་། འདམ་ར། ད ར་འཚོ་
53 ས ད་བ ད་མཁན་ག ་ས ག་ཆགས་བཅས་ལ་གན ད་འཚེ་བ ད་པ་མ་ཟད། ས ག་ཆགས་ ཀ ་གནས་ཡུལ་ཁ་གཏ ར་གཏ ང་བ་དང་། གནས་ཡུལ་སྤྩོ་བཞུད་ལ་འག ག་རྐ ན་བ ད་ ཀ ་ཡ ད། ད ་བཞིན་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་སའི་ཁུལ་ག ་གྲྩོང་མིའི་ཁ མ་གཞིས་དང་འཚོ་རྟྥེན་ ལ་གན ད་སྐ ན་བ ད་ཀ ་ཡ ད། གཞན་ཡང་རྒྱུག་ཆུའི་འབབ་རྒྱུན་ལ་འགྱུར་བ་བཏང་སྟྥེ་ ད ར་གནས་པའི་ས ག་ཆགས་ལ་ཉ ན་ཁ་ཆ ན་པ ་བཟ ་ཡི་ཡ ད། ས་ཁུལ་ཞིག་ལ་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་པར་ཁ ་ག ང་སྙྩོམས་པ ་ཞིག་འ ང་ཐུབ་བམ་ཞ ་ན། ད ་ ནི་ད ་བ་ཁག་པ ་ཞིག་ར ད། འདིའི་ལན་ནི། སྐབས་ར ་ཐུབ་ལ་མཚམས་ར ་མི་ཐུབ་ ཅ ས་པ་ད ་ཡིན། འདས་པའི་ལ ་ང ་ལྔ་བཅུའི་རིང་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་སྐབས་ཁ ་བཟང་ འཐ བ་མཁན་སུ་ཡིན་པ་དང་། ག ང་རག་མཁན་སུ་ཞིག་ཡིན་མིན་སྐྩོར་ལ་བགྲྩོ་ག ང་ མུ་མཐུད་བས་དང་བ ད་བཞིན་ཡ ད། ད ང་སྐབས་ས་ཆ་ཞིག་ལ་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་འ ས་ མིན་ཐག་གཅ ད་བ ད་པར་ལམ་ལུགས་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཡ ད། ད འི་སྐྩོར་བར ད་ན། རྒྱ་གར་ནང་དུ་གཞུང་འབྲྥེལ་སྒྲིག་གཞི་ཞིག་ཡ ད་ལ། ཐ ག་མར་ཆུ་མཛོད་ད ས་ཁ ར་ ཡུག་ལ་ཤུགས་རྐ ན་ཅི་ཞིག་ཐ བས་མིན་ཞིབ་འཇུག་བ ད་དག ས་པ་ད ་ར ད། འདིར་ བཤད་པའི་ཁ ར་ཡུག་ཅ ས་པའི་ནང་དུ་གཙང་པ ་དང་། ཉ ་འཁ ར་ག ་ས ག་ཆགས་ ས ད་གནས། ཞིང་ཁ། མི་དང་གཙང་པ འི་བར་ག ་འབྲྥེལ་བ་བཅས་ཚུད་ཡ ད། ཞིབ་ འཇུག་ད ་ལ་ཁ ར་ཡུག་གི་ཤུགས་རྐ ན་དཔྱད་ཞིབ་ཅ ས་འབ ད་ཀ ་ཡ ད། མི་མང་གིས་ཆ་ཤས་ལ ན་ཆ ད་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐ ་ད ་མི་མང་ལ་ཡ ངས་བསྒྲགས་ བ ད་དག ས། ཆ ད་ལས་པ་དང་ལྷན་དུ་ས ད་གཞུང་གིས་ཞིབ་འཇུག་སྙན་ཐ ་དང་མི་ མང་གི་བསམ་ཚུལ་ལ་རྒྱུས་ལ ན་བས་ཏ ། མཐར་ས་ཁུལ་ད ་ལ་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་འ ས་
54 མིན་ཐག་གཅ ད་བ ད་ཀ ་ཡ ད། མཚམས་མཚམས་ལ་ས ད་གཞུང་གིས་ཆུ་མཛོད་རྒྱག་རྒྱུའི་ཆ ག་མཆན་སྤྲད་ཀང་། མང་ཚོགས་དང་རང་བྱུང་ཁ ར་ཡུག་ལ་གན ད་འཚེ་བཟ ་མི་ཆ ག་པའི་ཆ་རྐ ན་འཇ ག་ གི་ཡ ད། གལ་ས ད་ཁ ར་ཡུག་དང་ས་གནས་མི་མང་ལ་གན ད་འཚེ་བྱུང་བ་རྟྩོགས་ ཚེ། ཆུ་མཛོད་ད འི་ལས་འཆར་འཕྲལ་དུ་མཚམས་འཇ ག་བ ད་འཇུག་གི་ཡ ད། འ ན་ ཀ ང་དཔ ར་ན་ང་ཚོས་ག ང་གི་ཁྲུང་ཁྲུང་ སྐྥེ ་ནག་གི་སྒྲུང་འདི་ནས་མཐ ང་བ་ལྟར། ལམ་ལུགས་འདི་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ལག་ལ ན་བསྟར་ཐུབ་ཀ ་མ ད། བསྟན་འཛིན་དང་། རྡྩོ་ར ། སྒྲྩོལ་མ་བཅས་ཀ ས་ལས་འགུལ་སྤྥེལ་བ་ལྟར། ལམ་ལུགས་འདི་བ ད་སྤ ད་ ལ ག་པར་མི་གཏ ང་བར་ད ་སྣང་བ་རྒྱུ་ནི་ཤིན་ཏུ་གལ་ཆ འ ། །
55 མཆན། ཤ ག་ང ས་བཞི་བཅུ་ཞ ་བདུན་ག ་ནང་དུ་མཁན་པ ་ཐུབ་བསྟན་རིན་པ ་ཆ ས་ ལུང་འད ན་གནང་ཞིང་། ཤ ག་ང ས་ཉ ར་གཅིག་གི་རི་མ འི་ནང་དུ་བྲིས་ པའི་བ ད་ཀ ་སྙན་ངག་ད ་ནི། ༸རྒྱལ་དབང་སྐུ་ཕྲྥེང་དྲུག་པས་མཛད་པའི་ ཁྲུང་ཁྲུང་སྐྥེ་ནག་སྐྩོར་ག ་མགུར་གླུ་གྲགས་ཅན་ཞིག་ཡིན། ད ་ཡང་། བ་ད ་ཁྲུང་ཁྲུང་དཀར་མ ། ། གཤ ག་རལ་ང་ལ་གཡ ར་དང་། ། ཐག་རིང་རྒྱང་ལ་མི་འགྲྩོ། ། ལི་ཐང་བསྐྩོར་ནས་ས བས་ཡ ང་། ། ཞ ས་པའི་ཚིགས་བཅད་འདི། ཀ ་ད ན་འགྲུབ་ཀ ས་ཨིན་ཡིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཅིང་ བ ད་ཀ ་དཔ ་མཛོད་ཁང་གི་པར་སྐྲུན་ བ ས་པའི་༸ཏཱ་ལའི་ བ ་མ་སྐུ་ ཕྲྥེ ང་ དྲུག་པའི་མགུར་གླུ་ཞ ས་པའི་ནང་དུ་བཞུགས།
56 ར མ་པ་པྱོའི་གཏམ། ང་ སྒྥེ ར་ག ་ང ས་ནས་སྒྲུང་ད བ་འདི་ནི་ཕན་ཚུན་ རྟྥེ ན་འབྱུང་གི་ལག་ལ ན་གསལ་པ ་ཞིག་ ཡིན་པར་སྙམ་ག ་ཡ ད། ག ་སྐབས་འདི་བརྒྱུད་མི་སྒྥེར་དང་ཚོགས་ས ་མང་པ ་ཞིག་གིས་ དཔ ་ད བ་འདི་རྩོམ་པར་རམ་འད གས་གནང་བར་ཐུགས་ར ་ཆ ་ཞུ་འད ད་བྱུང་། ཚོགས་ས ་ དང་མི་སྣ་ད ་དག་གིས་སྒྲུང་དང་ད ་འབྲྥེལ་ག ་གནས་ཚུལ་ཀུན་ལ་དག ངས་ཚུལ་བར ད་པ་ དང་། རིག་གནས་ཡུལ་སྐྩོར་ལ་ར གས་རམ་གནང་བ། འད་པར་དང་བརན་པར་བསྐུར་ བ། རང་བྱུང་གི་ལ ་རྒྱུས་དང་རིག་གཞུང་གི་གནས་ཚུལ་གལ་ཆ ན་མཁ ་སྤྲྩོད་དང་གསལ་ བར ད་གནང་བ། ད་དུང་དཔ ་ད བ་རྩོམ་སྒྲིག་གནང་བ་དང་། བར ད་ད ན་རི་མ ར་འབྲི་བ། ཇུས་འག ད་བ ད་པ། པར་སྐྲུན་བ ད་པ། སྦྱིན་བདག་བ ད་པ་ས གས་གནང་ཡ ད། ཐུགས་ར ་ཆ ་ཞུ་ཡུལ་མི་སྣ་ནི། དག ་བཤ ས་རྡྩོ་ར ་དགྲ་འདུལ་དང་། འབུམ་རམས་པ་འཇམ་ དབངས་ཅན་ག་ལུར། ཨ་ཞ་པ ་ལཻ། ན ་ལ ་ཧྥེར། ཊན་ཡ། སུ་ཇ་ཐ། ཤཱར་མི་ལ། ཊ ་ཇ་སི་ ཝི་ན ། བད ་ཆ ན་རྡྩོ་ར ། ཀ་མ་ལ། པན་ཀ་ཇ ། ཇ་ཡ་ཨུཔྟ། ལྷ་མ ་ཚེ་རིང་། སྤྥེན་པ་ཚེ་རིང་། སན་ཇ ་ཀུ་མར། ཊ ན་གམ། མ ་ཇ ་ར ་པ། བ ་བཟང་རྒྱ་མཚོ། བམས་པ་བཀྲ་ཤིས། ཡ ་ཤ ས་ དབང་འདུས། ཨལ་ཌི་ཀ མ། ཚེ་བརྟན་ལ བ་ཅ། འབུམ་རམས་པ་ཨ་པ་ར་ཇི་ཐ། ཨ་ནུ་ཤ། ཨ་ན ་ན། སུར་ཡ། ནི་ཧ། ས ་མི་ཡ། སི་ཡཱ། འབུམ་རམས་པ་ཨ་ས ་ཊི། སུ་ཊ། བ ་ཊུ། ག ་ར་ ཝ། ག ་ཝ ན། ནི་མ། མི་ལིན་ཝར་ཎི། ཀན་ཀ་ན། ཞ ་ལ། ཨན་ཇ་ལ ། ས ་ན་ལ ། ར ་ཊི་ཝ ག འབུམ་རམས་པ་ས་ར ་ཇི། ན ་སག རིན་མ ་ཡ ། བ ་ཊ ་ཌི། ས་ཧིལ། ཧ ་མན་ཤུ། ཤ ་པ་ཏ། མ་ནས་ཤཱར་མ། པྲ་ཤན་ཌ། ཨ་ནིལ། པན་ཀ་ཅ ། སྭ་ཧ། རིན་ཆ ན་རྡྩོ་ར ་བཅས་ཡིན། ངས་ ཐུགས་ར ་ཆ ་ཞུ་དག ས་སའི་མི་ད ་འད་ལྷག་ཡ ད་ན་སྙིང་ནས་བཟ ད་གས ལ་ཞུ། ད་དུང་ངས་འདི་ནས་བཀའ་ད ན་ཞུ་དག ས་ས། ཀལྤ་བྲྲྀ་ཀྵ། (Kalpavriksh) རྒྱ་གར་ ས ག་ཆགས་སྲུང་སྐ བ་ཚོགས་པ། WWF-India དང་། Sanctuary Asia དང་། Parag Initiative དང་། Mudra དང་། རྣམ་རྒྱལ་དཔ ་མཛོད་ཁང་། བ ད་ཀ ་དཔ ་མཛོད་ཁང་ བཅས་ཡིན།
ར མ་པ་པྱོ་ནི་རཱཇ་ཝ་ག ་ལི་ཀར། རྩོམ་པ་པ ་ནི་རཱཇ་ཝ་ག ་ལི་ཀར་ནི་རྒྱ་གར་པུ་ན ་ནས་ཡིན་ཞིང་། རང་ བྱུང་ཁམས་ལ་དགའ་པ ་ཡ ད། ཁ ང་ས བ་གྲྭར་ཡ ད་དུས་རང་བྱུང་ཁ ར་ ཡུག་གི་ཚོགས་པར་འཛུལ་ཞུགས་བས་པ་དང་། དུས་རྒྱུན་ནང་མི་ དང་ལྷན་དུ་ཡུལ་ས ར་སྤ ་འཆམ་ལ་འགྲྩོ་རྒྱུར་དགའ་པ ་ཡ ད། འཕྲུལ་ རིག་འཆར་འག ད་པའི་ས བ་སྦ ང་ཐ ན་ར ས། དགའ་ཕ གས་བསྒྱུར་ནས་ ཨ ་ཤི་ཡའི་རི་དྭགས་ཚལ་ཞ ས་པའི་དུས་ད བ་དང་མཉམ་འབ ལ་ག ས་ ཕག་ལས་གནང་། འདས་པའི་ལ ་ཉི་ཤུའི་རིང་ལ། ཁ ང་གིས་ཀལྤ་བྲྀ་ ཀྵ་ཞ ས་པའི་ཁ ར་ཡུག་གི་ཚོགས་པ་ཞིག་དང་འབ ལ་བ་བྱུང་ཞིང་། ཚོགས་པ་འདི་ཡིས་ཁ ང་ལ་ཁ ར་ཡུག་དང་སྤ་ ཚོགས་ཀ་གནད་ད ན་དང་འབ ལ་བའི་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་སྦ ང་བརྡར་མང་པ ་ཞིག་གི་མཐུན་རྐ ན་བསྐྲུན་ཡ ད། ལ ་ང ་ འདི་དག་རིང་ལ་ཁ ང་གིས་རྒྱ་གར་བང་ཤར་ཁུལ་ལ་ས ར་སྐ ད་དུ་ཕན་ནས། ས་ཁུལ་འདིའི་གཙང་པ ་དང་། རི་སྐ ས་ ས ག་ཆགས། རིག་གཞུང་བཅས་ལ་ཡིད་ས ན་ཤ ར་ཡ ད། ཁ ང་ནི་ཁ ར་ཡུག་དང་འབ ལ་བའི་ཁམས་དང་། སད་བྱུས། འཛིན་སྐ ང་བ ད་ཚུལ་བཅས་ལ་ཐུགས་སྣང་ཆ ན་པ ་ཡ ད་ལ། ཁ ར་ཡུག་གི་ཁམས་བཟ འི་ག ག་བརྙན་ (Lawyers lnitiative for Forest and Environment) ཞ ས་པའི་ས བ་ས ན་པའི་ཕག་ལས་གནང་བཞིན་ཡ ད། ཁ ང་དཔ ་ཀ ག་ལ་ སྤ ་བ་ཆ ་ཞིང་། ད ང་སབས་ཁ ང་གི་དགའ་མ ས་བ ད་ས་ནི་ལུས་ས མས་ས ག་གསུམ་ག་ས ར་ཡིན། ད་དུང་ཁ ང་གིས་ དིལླ་བ ད་ཁང་གི་ལས་གཞིའི་འ ག་དཔལ་ནཱ་ལནྡྲའི་ནང་པའི་ལྟ་གྲུབ་ཐ ག་གཙུག་ལག་རབ་འབམས་པའི་ས བ་གཉར་ གནང་བཞིན་ཡ ད། རི་མ ་བ་ནི་ལ ་ཧྥེར་ཝཱ་ཌི་ཡཱ། ད བ་འདིའི་རི་མ ་བ་ནི་ལ ་ཧྥེར་ཝཱ་ཌི་ཡཱ་(Niloufer Wadia) ཡིས་ལ ་ང ་ ༢༠ ལྷག་རིང་འཆར་འག ད་པ་དང་བརྡ་ཁྱབ་ཇུས་འག ད་པ། སྒྱུ་རལ་ འགན་འཛིན་ས གས་ཀ་ཕག་ལས་གནང་། ད ་ནས་ལས་འཁྱུར་བས་ རས་རང་གི་དགའ་ཕ གས་གཙོ་བ ་རི་མ ་འབ་བའི་ལམ་བུར་ཞུགས། ཕ་ ལ ་ ༢༠༡༦ ལ ར་པྲ་ཐམ་དཔ ་ཚོགས་ཀས་བས་པའི་དཔ ་ད བ་འགྲན་ བསྡུར་ག ་སྒག་ཞུས་པའི་ནང་འཛུལ་ཞུགས་བས། ད ་ནས་བཟུང་བས་ པའི་དཔ་དབ་བཅུ་ལྷག་གི་རི་མ ་བས་ཤིང་། ད་དུང་མུ་མཐུད་ནས་ལས་ ཀ་འདི་རང་རྒྱུན་རིང་བ ད་ཐུབ་པའི་འབད་བརྩོད་བ ད་ཀ་ཡ ད། མ ས་ཞ་སྨྱུག་དང་། སྣུམ་ཚོན། ཆུ་ཚོན། ག ག་ཆས་ ཚོན་རིས་ས གས་ཀས་རི་མ ་དང་ཇུས་འག ད་སྣ་ཚོགས་བ ད་ཀ་ཡ ད།
ཨ་རུ་ཎཱ་ཅལ་མངའ་ས འི་ནང་གྲྭ་པ་ལ ་གཞ ན་ཞིག་དང་ཁ འི་གྲྩོགས་པ ་ཚོས་ ག ་བུར་ག་གནད་ད ན་ཞིག་ལ་གད ང་ལ ན་བ ད་དག ས་བྱུང་ཡ ད་ད ། ཁ ་ཚོའི་ གཅ ས་པར་འ ས་པའི་ཁྲུང་ཁྲུང་ས ་ནག་གི་ས ད་གནས་ལ་ཉ ན་ཁ་འཕྲད་ཡ ད། སྒྲུང་འདིའི་ནང་ཁ ་ཚོས་ཆུ་ཚོད་ཉ ར་བཞི་ཡི་རིང་ཚ་ཚ་འུར་འུར་ངང་བད ན་ ད ན་ག་ཆ ད་དུ་ལས་འགུལ་ས ལ་ཏ ། བགྲྩོད་དཀའི་རི་ལམ་བརྒྱུད་པ་དང་མིའི་ སྤ ད་ལམ་ཁ་ལ ་བསྒྱུར་བ་ས གས་ཀ་བ ད་ཐབས་སྣ་ཚོགས་བཀ ད་ཡ ད།