བོད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་དང་རྱིག་གཞུང་ས བ་གྲྭའྱི་བོད་ཡྱིག་སོབ་དེབ། ས ོ ན་འག ོ འ ྱི ་སོབ་དེབ། སྨད་ཆ། ཕྱི་ལ ་ ༢༠༡༩ ལ ར་གཏན་འབེབས་བྱུང་བའ ་བ ད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་དང་ར ག་གཞུང་ས བ་གྲྭའ ་ བསབ་གཞ འ ་རྩ་འཛིན་གྱི་དག ངས་ད ན་ལྟར་རྩྟོམ་སྒ ག་ཞུས། བ ད་མ འ ་སྒ ག་འཛུགས་ཤེས་ར ག་ལས་ཁུངས་ཀྱིས་བསྐྱར་ཞ བ་དང་གཏན་འབེབས་བྱས།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༩ ལོར་གཏན་འབེབས་བྱུང་བའ ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་དང་ར ག་གཞུང་ས བ་གྲྭའ ་ བསབ་གཞ འ ་རྩ་འཛིན་གྱི་དགོངས་དོན་ལྟར་རྩོམ་སྒ ག་ཞུས། སྔོན་འགྔོ། (སྨད་ཆ།) བོད་མིའི་སྒ ག་འཛུགས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་རམ་སྒ ག་དང་གཏན་འབེབས་ཞུས། བོད་ཀྱི་སྐད་ཡྱིག་དང་རྱིག་གཞུང་སོབ་གྲྭའྱི་བོད་ཡྱིག་སོབ་དེབ། (ཚོད་ལྟ།)
ཞུ་དག་པ།
ཕྱི་ལོ་ ༢༠༡༧ ལོར་རྩོམ་སྒ ག་དང་གཏན་འབེབས་ཞུས་པའ ་བྱང་ཨ་ར འ ་བོད་ཀྱི་སྐད་ཡ ག་དང་ར ག་གཞུང་ས བ་ གྲྭའ ་བོད་ཡ ག་ས བ་དེབ་གཞ ་ལ་བཞག་ས ་རྩོམ་སྒ ག་ཞུས། རམ་སྒ ག་འགན་འཁུར་བ། བསྟན་འཛིན་པདྨ། (ཤེས་ལྷན་འགན་འཛིན།)
ག་པ། དགེ་འདུན་དོན་ཡོད།
རམ་སྒ
དེབ་གཟུགས་དང་རྒྱབ་ཤ་ཇུས་འགོད་པ།
བསྟན་འཛིན་དཔལ། གཏན་འབེབས་ཚོགས་ཆུང་གྱི་ཚོགས་མྱི། དངོས་གྲུབ་བསྟན་པ། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཀ ་བོད་ཡིག་ཤེས་ཡོན་འགན་འཛིན། དགེ་འདུན་དོན་ཡོད། ཤེས་ལྷན་སབ་དེབ་ཚན་པའི་འགན་འཁུར་བ། མིང་ཆུང་། དྷ་ས་བོད་ཁ མ་ག ་བོད་ཡིག་རྒྱུས་སྟོན་པ། བསྟན་འཛིན་དཔལ། བོད་ཡིག་སབ་དེབ་རམ་སྒ ག་པ། ཆོས་ཉིད་སྒལ་མ། ཤེས་རིག་བ ས་སྒྲུང་རམ་སྒ ག་པ། བམས་པ་དཔལ་མོ། དྷ་སྟེང་བོད་ཁ མ་སབ་གྲྭའི་སན་དགེ། བ་བཟང་འཕ ན་ལས། ས་རཱ་བོད་ཀ ་མཐོ་རིམ་སབ་གཉེར་ཁང་གི་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི་སབ་དགེ། བཀྲ་ཤིས་མཚོ་མོ། བོད་ཀ ་དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་འཛིན་གྲྭའི་སབ་དགེ། ཨེ་མིལ་ཡ། (Emilya) ནང་བསྟན་ས ་ཞུ་ཁང་གི་སྐད་ཡིག་གཉིས་པའི་སབ་ཁ ད་ལམ་སྟོན་པ། ཨོ་ཤོད་ཚེ་རིང་གཡང་འཛོམས། ནང་བསྟན་ས ་ཞུ་ཁང་གི་འཛིན་སྐང་འགན་འཛིན། ཉི་མ་བུ་ཁ ད། ནང་བསྟན་ས ་ཞུ་ཁང་གི་སྐད་ཡིག་གཉིས་པའི་སབ་དགེ་ཟུར་པ། ©བོད་མ འ ་སྒ ག་འཛུགས་ཤེས་ར ག་ལས་ཁུངས། དཔེ་དེབ་འད ་ཤེས་ར ག་ལས་ཁུངས་ཀྱི་དྲྭ་རྒྱ་ bodyiglobjong.com ནས་ལྟ་ཀ ག་དང་ཕབ་ལེན་བྱེད་ཐུབ། Special Acknowledgement Funded by DANIDA through CICED.
DEPARTMENT OF EDUCATION
Central Tibetan Administration
Phone: +91-1892-222572/222721
Email: education@tibet.net
Web: www.sherig.org
GANGCHEN KYISHONG
DHARAMSALA - 176215
DISTT. KANGRA H.P
INDIA
ཆེད་བར ད། ༄༅། །བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་ནི་བཅུ་ཕག་རིག་གཞུང་བདུད་ར འི་ཉིང་བཅུད་འཛིན་པའི་སད་བཟང་པོ་དང་ གངས་ལངས་ལུགས་གཉིས་ཀ ་དབུགས་རྒྱུན་སྐང་བའི་སག་རའང་ཡིན། དེས་ན་རང་གི་སྐད་ཡིག་རྒྱུན་ འཛིན་དང་གོང་ས ལ་བ ད་པ་ནི་བོད་མི་ཡོངས་རགས་ཀ ་ཕག་ཏུ་རང་བཞིན་ག ས་བབས་པའི་འགན་ཁུར་ཞིག་ ཡིན་པ་སྨོས་ཅི་དགོས། མི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང་སྐད་ཡིག་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ག ས་མི་རབས་མི་ཐོག་ བརྒྱུད་ནས་འག་མ་ཐུབ་ཚེ་མི་རིགས་དེ་ཉིད་ཉམས་ཉེས་སུ་འག་རྒྱུ་ཡིན་པ་གདོན་མི་ཟ། དེར་བར ན་མི་ལོ་ཉི་ ཤུའི་གོང་དུ་བོད་མིའི་སྒ ག་འཛུགས་ནས་གལ་ཆེ་དོན་ཆེར་བར ས་ཏེ་བཙན་བལ་བོད་མིའི་གཞི་རིམ་ག ་ཤེས་ ཡོན་ས ད་བྱུས་གཏན་འབེབས་གནང་སྟེ་རྒྱ་བལ་ག ་སབ་གྲྭ་ཁག་གི་ནང་ལག་བསྟར་ཞུས་དང་ཞུ་བཞིན་ཡོད་ ལ༑ དེ་ཐད་བོད་མིའི་སྒ ག་འཛུགས་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་བསབ་གཞིའི་ར་འཛིན་དང་སབ་དེབ་སོགས་ ལ་བསྐར་ཞིབ་དང་བཟོ་འགོད་གསར་གཏོད་གང་ཅིར་གནང་ཡོད། ཉེ་བའི་ལོ་བཅུ་ ཕ ག་འགའི་ནང་བོད་མི་ཕོན་ཆེ་ནུབ་ཕ གས་ཡུལ་གྲུ་ཁག་ཏུ་གནས་ས ་གནང་དང་ གནང་བཞིན་པ་མ་ཟད། ཁོར་ཡུག་དང་མི་རབས་འགྱུར་ལག་ལ་བར ན་ནས་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་། རིག་ གཞུང་། གོམས་གཤིས་བཅས་མུ་མཐུད་རྒྱུན་འཛིན་བ ད་པར་དཀའ་ངལ་མང་དག་ཅིག་འཕད་བཞིན་ཡོད། དཀའ་ངལ་དེ་དག་ལ་གདོང་ལེན་ཆེད་བོད་ཀ ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་ཁག་དང་། བོད་རིགས་སྤ ་མཐུན་ ཚོགས་པ། བོད་རིགས་ཚོགས་པ། གཞན་བོད་མི་ས ར་བཅས་ནས་གཟའ་མཇུག་ཏུ་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་ གཞུང་གི་སབ་གྲྭ་དང་འཛིན་གྲྭ་བསྒྲུབ་པ་དང་། བོད་ཡིག་སྦང་བའི་ཀག་དེབ་དང་བ ས་སྒྲུང་། དྲྭ་ཚིགས་དང་ དྲྭ་རྒྱའི་ལམ་ནས་བོད་ཡིག་ས བ་ཁ ད་དང་ས བ་སྦ ང་གི་མཐུན་རྐ ན་འདྲ་མིན་བཀོད་སྒ ག་ཞུ་བཞིན་པ་ལ་ཡི་ རང་དང་བསགས་བརད་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན། ཕ ་ལོ་ ༢༠༡༢ ཟླ་ ༥ པའི་ནང་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཡིག་ཚང་ནས་ནུབ་ཕགས་ ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་བོད་མིའི་ཕྲུ་གུ་ཚོའི་ཆེད་ལས་འཆར་གསར་གཏོད་ཀ ས་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་། རིག་ གཞུང་། ལེགས་བང་བཅས་མི་ཉམས་རྒྱུན་འཛིན་ཡོང་བར་འབད་བརན་ཆེད་དགོངས་ཚུལ་སྡུད་ལེན་ཞུ་
འབྲས། ས་གནས་སོ་སོ་ནས་བཟོས་པའི་བསབ་གཞི་དང་སབ་དེབ་ལ་བསྐར་ཞིབ་དང་། རམ་སྒ ག་ཕག་རོགས། སབ་དེབ་གཏན་འབེབས། བོད་དགེ་རྣམས་ལ་ཟབ་སྦང་གནང་ཕགས་བཅས་སུ་ཐག་གཅོད་བྱུང་སྟེ། ཨ་རིའི་ བོད་ཀ ་སྐུ་ཚབ་དོན་གཅོད་ཁང་གི་འགན་ཁུར་འོག་ར མ་སྒ ག་གནང་བའི་ས ན་འག ་ནས་འཛིན་རིམ་བརྒྱད་ པ་བར་ག ་སབ་དེབ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་རམ་སྒ ག་པ་དང་བསྐར་ཞིབ་ཚོགས་ཆུང་ཆེད་བཙུགས་ཀ ས་ བསྐར་ཞིབ་དང་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། སུད་སི་ཡི་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སབ་གྲྭ་ཁག་ གིས་རྒྱ་གར་ནང་གི་སབ་དེབ་སབ་ཁ ད་གནང་རྒྱུ་ཐག་གཅོད་བྱུང་བ་ལྟར། སབ་ཁ ད་བརྙན་འཕ ན་བཟོ་རྒྱུའི་ མཚོན་པའི་ཕག་རོགས་ཞུས་། དེ་བཞིན་བེལ་ཇི་ཡམ་དང་ཨོ་ག ང་གིས་ཀང་རྒྱ་གར་ནང་གི་སབ་དེབ་རྣམས་ གཞི་ལ་བཞག་སྟེ་རམ་སྒ ག་ཞུ་རྒྱུ་བས་པ་ལྟར་པར་ར་རྣམས་མཁོ་སྒྲུབ་ཞུ་རྒྱུའི་མཚོན་མཐུན་འགྱུར་གང་ཐུབ་ ཞུས། ཕ ་ལོ་ ༢༠༡༨ ལོར་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས་ཕ ་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ སབ་གྲྭ་སྤ ་ལ་ཁབ་པའི་བསབ་གཞིའི་ར་འཛིན་ཞིག་དགོས་གལ་དུ་མཐོང་སྟེ། བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་ གཞུང་སབ་གྲྭ་ཁག་གི་དགེ་རྒན་དང་། སབ་ཕྲུག་གི་གནས་སྟངས་ལ་ཞིབ་འཇུག བསབ་གཞིའི་ར་འཛིན་བཟོ་ འགོད་ཐད་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སབ་གྲྭ་ཁག་ནས་ཕེབས་པའི་དགོངས་འཆར། སྐད་ཡིག་གཞན་ ག ་བ ས བ་གཞིའི་ལེགས་ཆ་རྣམས་གཞི་ལ་བཞག་ སྟེ ་<<བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་ས བ་གྲྭའི་བ ས བ་ གཞིའི་ར་འཛིན་>>ཞེས་པ་བཟོ་འགོད་ཀ ་རགས་ཟིན་གཏན་འབེབས་གནང་བ་དང་། ཕ ་ལོ་ ༢༠༡༩ ཟླ་ ༨ ཚེས་ ༢ དང་ ༣ ལ་ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་དང་། བང་ཨ་རི་སྐུ་ཚབ་དོན་ཁང་གཉིས་ཀ ས་གོ་སྒ ག་འོག་ནིའུ་ཡོག་ཏུ་ བསྐོངས་ཚོགས་གནང་བའི་ཕ ་རྒྱལ་ཡུལ་གྲུ་ཁག་གི་བོད་ཀ ་སྐད་ཡིག་དང་རིག་གཞུང་སབ་གྲྭའི་ཚོགས་ཆེན་ དང་པོའི་སྟེང་སྤ ་མོས་གཏན་འབེབས་གནང་། སྤ ར་བསབ་གཞིའི་ར་འཛིན་ག ་དགོངས་དོན་འོག་ས་གནས་སོ་སོ་ནས་རང་རང་གི་གནས་སྟངས་དང་ འཚམ་པའི་སབ་དེབ་རམ་སྒ ག་བ ད་ཆོག་ཀང་། ས་གནས་ཆ་ཚང་གི་གནས་སྟངས་གཅིག་མཚུངས་མིན་ སྟབས། ཕ ་ལོ་ ༢༠༢༡ ལོར་བསབ་གཞིའི་ར་འཛིན་ག ་དགོངས་དོན་འོག་སན་འག་ནས་སབ་དེབ་རྣམས་རམ་ སྒ ག་འགོ་འཛུགས་ཞུས། ཐེངས་འདིར་སན་འག་ནས་འཛིན་རིམ་བཞི་པ་བར་ག ་སབ་དེབ་པར་སྐྲུན་ཞུས་ ཏེ༑ ཚོད་ལྟའི་ཚུལ་དུ་སབ་གྲྭ་ཁག་ཏུ་འག མས་ས ལ་ཞུ་རྒྱུ་ཡིན་ན། སབ་དེབ་འདི་དག་ལག་བསྟར་ག ་བརྒྱུད་ རིམ་ནང་བརད་བ་རད་བ ད་དང་། སྒ ག་སྟངས། ཐབས་ཚུལ། ཆད་ལྷག་ཅི་ཡོད་ཐོག་རྒྱ་ཆེའི་བོད་དགེ་རྣམས་ དང་། ཕ་མ། ཚོགས་ས ར་ཅི་རིགས་ནས་དགོངས་འཆར་ཡིག་ཐོག་ནས་གནང་སྐང་ཡོང་བའི་རེ་སྐུལ་ཅི་ཆེ་ཞུ་ རྒྱུ་བཅས། ཤེས་རིག་ལས་ཁུངས་ནས། ཕ ་ལོ་ ༢༠༢༤ ཟླ་ ༢ ཚེས་ ༢༧ ཉིན།
ཀ ཤེས་ཡ ན་ས བ་སྦ ང་སྤ ད་པའི་དམིགས་ཡུལ། ) ས བ་ཕྲུག་རྣམས་རང་རང་ག ་རྣམ་འབྱེད་ཀྱི་ཤེས་རབ་ཡོངས་སུ་སད་དེ་བླང་དོར་གྱི་གནས་ལ་རང་ ས བས་ཀྱིས་ལེགས་ཉེས་འབྱེད་ནུས་པ་དང༌། དེ་ལ་བར ན་ནས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ནུས་པའ ་བསམ་ སྤ ད་ཀྱི་རང་དབང་དང༌། འཚོ་བ་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའ ་ཐོག་གཞན་ཁོ་ནར་བར ན་པའམ་ གཞན་ལ་བཤུ་གཞོག་བྱེད་མ་དགོས་པར། རང་ག ་འབད་རྩོལ་གྱིས་བསྒྲུབས་པའ ་ཐོན་སྐ ད་ཀྱི་ས ་ ནས་ཡང་དག་པར་འཚོ་ནུས་པའ ་འཚོ་བའ ་རང་དབང༌། འཚེ་མེད་ཞ ་བའ ་ཐབས་ལམ་ལ་བར ན་ ནས་རང་དང་རང་ག ་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་རང་དབང་སྲུང་སྐ བ་ བྱེ ད་ནུས་པའ ་སྲུང་སྐ བ་ཀྱི་རང་དབང་ བཅས་“རང་དབང་”དང༌། ) རང་ལས་གཞན་གཅེས་པར་བཟུང་ས ་གཞན་གྱི་དོན་དུ་རང་ཉ ད་བློས་བཏང་ནས་ས ་ཞུ་སྒྲུབ་ནུས་ པའ ་“གཞན་ཕན།” ) འབྱུང་འགྱུར་མ ་རབས་རྣམས་ཀྱི་ཆེད་ཁོར་ཡུག་དང་ཐོན་ཁུངས་ལ་གནོད་སྐ ན་མ ་གཏོང་བར་ས་ ཡ ་གོང་བུ་འད ་ཞ ་བདེ་རྒྱུན་གནས་ཐུབ་པ་དང༌། རང་ག ་ཕ་མེས་ནས་བྱུང་བའ ་ར ག་གཞུང་བཟང་ པོ་རྣམས་བརྒྱུད་འཛིན་བྱེད་ནུས་པའ ་“རྒྱུན་འཛིན།” ) འཇ ག་ར ན་སྤྱིའ ་ཕན་བདེ་དང་འབ ལ་ཞ ང་ཡུལ་དུས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་འཚམས་པའ ་ལྟ་གྲུབ་དང་ ལམ་ལུགས། དངོས་པོ། ལས་འགུལ་སོགས་གསར་གཏོད་བྱེད་ནུས་པའ ་“གསར་གཏོད་”བཅས་ བཞ ་དང་ལྡན་པའ ་ཡུལ་མ ་བསྐྲུན་རྒྱུ་དེ་ཡ ན།།
ཁ ཁ ྱི ད་གཞ ྱི འ ་ལམ་ས ོ ན། • སབ་ཚན་སབ་ཁ ད་སྐབས་སབ་དེབ་ཁོ་ན་ལས་མི་སབ་པ་དང་། དེ་ཡང་བརད་དོན་བསབ་བ་ལས་སྐད་ཡིག་གཙོ་ བོར་མི་འཛིན་པའི་རྒྱུན་སལ་དང་། ཡིག་རྒྱུགས་གཙོ་བོར་འཛིན་པའི་བ ད་ཐབས་སྤད་མི་རུང་། • སབ་དེབ་འདི་བསབ་གཞིའི་ར་འཛིན་ག ་དགོངས་དོན་བཞིན་སབ་སྦང་དང་སབ་ཁ ད་ཀ ་གཞི་རའི་དམིགས་ཡུལ་ སྒྲུབ་ཐབས་ཀ ་སབ་དེབ་ཡིན་པ་ཙམ་ལས། འཛིན་རིམ་ཁག་གི་བོད་ཡིག་སབ་ཁ ད་ཀ ་ར་འཛིན་མིན་སྟབས། ས་ གནས་དང་། སབ་མ། ཁོར་ཡུག ཆ་རྐ ན་སོགས་མི་འདྲ་བའི་གནས་སྟངས་འོག་སབ་དེབ་ཀ ་ནང་དོན་དང་། གོ་རིམ། ཟབ་ཚད་བཅས་ལ་དགེ་རྒན་རང་ངོས་ནས་སྐབས་བསྟུན་ཚོད་འཛིན་གས་སྐད་ཡིག་སབ་ཁ ད་ཀ ་སྤུས་ཚད་གཙོ་བོར་ འཛིན་ཐུབ་པ་བ ད་དགོས། འོན་ཀང་བསབ་གཞིའི་ར་འཛིན་ག ་དགོངས་དོན་དང་མ་འགལ་བ་དགོས། • སབ་ཁ ད་དང་སབ་སྦང་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི་སབ་ཚན་བ ་བྲག་པ་དང་། སབ་དེབ་བ ་བྲག་པ་བསབས་པ་ཙམ་མ་ཡིན་ པར། སབ་མའི་བོད་ཡིག་གི་གནས་ཚད་ཡར་རྒྱས་གཏོང་རྒྱུ་དེ་ཡིན༌སྟབས། རྒྱུན་མཐུད་རག་ཞིབ་ཀ ས་སབ་མའི་ སྐད་ཡིག་གི་གནས་ཚད་ལ་གདེང་འཇོག་བ ད་དགོས། སབ་དེབ་ནི་ལག་ཆ་དང་ཤེས་ཡོན་ནི་དམིགས་ཡུལ་ཡིན་པར་ བར ན། སབ་དེབ་འདི་ཉིད་བེད་སྤད་ནས་སབ་ཕྲུག་གི་བོད་ཡིག་ཤེས་ཚད་ཡར་རྒྱས་དང་གོང་མཐོར་གཏོང་དགོས། • འདོགས་ཅན་རྣམས་སྒ་དག་པོར་ཀག་ཐུབ་པ་དང་། འདོགས་ཅན་ལ་དབངས་སྦར་ཏེ་སྒ་དག་པོར་ཀག་ཐུབ་པ་བ ད་ དགོས་པ་དང་། བོད་སྐད་ཐོག་འཚམས་འདྲི་ཞུ་བ་དང་། རང་ཉིད་ཀ ་གནས་ཚུལ་སྐོར་ལ་ལན་འདེབས་སྟབས་བདེ་ བ ད་ཐུབ་པར་བ ད་དགོས། • སབ་ཚན་ཁ ད་སྐབས་འདོགས་ཅན་ག ་མིང་དང་འབྲེལ་བའི་ཚིག་གྲུབ་དང་། ལུས་ཀ ་ཆ་ཤས་དང་། ཤིང་ཏོག་སོགས་ ངོ་སྤད། སྐད་ཆ་སྦང་བརྡར་རྣམས་དགེ་རྒན་ག ས་ར ད་མོའམ་བ ད་སའི་ལམ་ནས་ཁ་སབ་གནང་དགོས། གང་ཡིན་ ཞེ་ན། སབ་ཕྲུག་གིས་ཡི་གེ་ཆ་ཚང་སྦར་ཀག་བ ད་མི་ཐུབ་པས་ཡིན། • འཛིན་རིམ་འདིར་ཟས་མཆོད་འབུལ་སྟངས། བསྐུམས་ཕག་འཚལ་སྟངས་ཀ ་ཆོས་རིག་དང་། བོད་ཡིག་དབངས་ གསལ་ག ་གླུ་གཞས་སོགས་སབ་ཕྲུག་གི་ལོ་ཚོད་དང་འཚམ་པའི་གླུ་གཞས་སབ་དགོས། • མདོར་ན། བསབ་གཞིའི་ར་འཛིན་ཡང་ཡང་བཀགས་ཏེ། ཉན་རལ་དང་། ཀག་རལ། བཤད་རལ། འབྲི་རལ་བཅས་ སབ་ཕྲུག་གི་ལོ་ཚད་དང་བསྟུན་ནས་སྦང་བརྡར་སྤད་རྒྱུ་དང་། སབ་དེབ་ཀ ་མཇུག་ཏུ་སྤད་པའི་དྲྭ་ཚིགས་ལས་སབ་ ཁ ད་ཀ ་རྒྱུ་ཆ་མཁོ་སྒྲུབ་ཀ ས་སབ་ཕྲུག་ཉོབ་སང་མེད་པར་སྤ་སང་འཕེལ་བར་ར ད་མོ་དང་། བ ད་ས་གཙོ་བོ་བས་ཏེ་ ཁ ད་སྟོན་བ ད་རྒྱུ་གལ་ཆེ།
ག དཀར་ཆག ཚོན་མདོག་ངོ་སྤད། .............................................................................................. 1 ཡ་བཏགས་བདུན། .......................................................................................... 3 ཡ ག་གཟུགས་འབ ་སྦ ང་། ................................................................................................... 4 མ ང་དང་སྦར་ཏེ་བར ད་པ་ཁ་ས བ་གྱིས། 8 སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར། ......................................................................................................... 12 གངས་ཀ ........................................................................................................... 13 ཤིང་ཏོག་གི་མིང་སྐད་ཆ་དང་སྦར་ནས་ཁ་སབ་ག ས། ............................................ 14 ར་བཏགས་བཅུ་བཞི། .................................................................................... 16 ཡ ག་གཟུགས་འབ ་སྦ ང་། ................................................................................................. 18 ར་བཏགས་ལ་དབྱངས་སྦར་ཏེ་ཀ ག་སངས་སྦ ངས། ............................................................... 22 མ ང་དང་སྦར་ཏེ་བར ད་པ་ཁ་ས བ་གྱིས། .............................................................................. 24 ཚལ་ག ་མིང་། ..................................................................................................... 30 སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར། 32 ལ་བཏགས་དྲུག ................................................................................................ 33 ཡ ག་གཟུགས་འབ ་སྦ ང་། 34 ལ་བཏགས་ལ་དབྱངས་སྦར་ཏེ་ཀ ག་སངས་སྦ ངས། .............................................................. 36 མ ང་དང་སྦར་ཏེ་བར ད་པ་ཁ་ས བ་གྱིས། .............................................................................. 37 ཕག་འཚལ་སངས་སྦ ང་བརྡར། (བསྐུམས་ཕག) ................................................................... 41 སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར། ......................................................................................................................... 42 གངས་ཀ ........................................................................................................... 43
ང ཝ་བཏགས་བཅུ་གཉིས། ...................................................................................... 44 མ ང་དང་སྦར་ཏེ་བར ད་པ་ཁ་ས བ་གྱིས། .............................................................................. 49 གངས་ཀ ........................................................................................................... 55 སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར། ......................................................................................................... 56 ར ད་ཆས་ཀ ་མིང་། .............................................................................................. 57 མ ང་དང་སྦར་ཏེ་བར ད་པ་ཁ་ས བ་གྱིས། .............................................................................. 59 ས་ཕྱུགས་ཀ ་མིང་། .............................................................................................. 64 སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར། ......................................................................................................... 66 ཟུར་བཀོད། ........................................................................................................ 72 བོད་ཨིན་ཐ་སྙད་ཤན་སྦར། Tibetan-English Glossary ........................................ 73
ཅ འཇམ་དཔལ་དབྱངས་ཀྱི་གཟུངས་སྔགས་དང་ས ན་ལམ། གཞོན་ནུའི་སྐུ་ལུས་འཆང་བ་པོ། ། ཤེས་རབ་སྒན་མེས་རབ་ཏུ་བརྒྱན། ། འཇིག་ར ན་གསུམ་ག ་མུན་སེལ་བ། ། འཇམ་པའི་དབངས་ལ་ཕག་འཚལ་ལོ། ། ཨོཾ་ཨ་ར་པ་ཙ་ན་དྷི༔ དྷ ི ༔ དྷ ི ༔ དྷ ི ༔ དྷ ༔ དྷ ི ༔ དྷ ི ༔ དྷ ི ༔ ... བར ་ལན་ཁད་ཀ ་མཁེན་རབ་འོད་ཟེར་ག ས། ། བདག་བའི་གཏི་མུག་མུན་པ་རབ་བསལ་ནས། ། བཀའ་དང་བསྟན་བཅོས་གཞུང་ལུགས་རགས་པ་ཡི། ། བ་གས་སབས་པའི་སང་བ་སྩལ་ཏུ་གསོལ། །
ཆ དབྱངས་གསལ་གྱི་སྐ ་གནས། དབྱངས་ཀྱི་སྐ ་གནས། མག ན་པ་དང་སྤྱི་བོའ ་ཆ་ནས་བཀུག་པ། ཨ ། མག ན་པ་དང་མཆུ་མ་རེག་ཙམ་ཟུམ་པ། ཨུ། མག ན་པ་དང་སྤྱི་བོའ ་ཆ་ནས་ག ན་དུ་བསྒ ང་བ། ཨེ། མག ན་པ་དང་མཆུ་ག ན་དུ་བསྒ ང་བ། ཨོ། གསལ་བྱེད་སུམ་ཅུ་སོ་སོའ ་སྐ ་གནས་ངོ་སྤ ད། མག ན་པ་དང་ལ འ ་རྩ་བ། ཀ ཁ། ག ཧ། ཨ། རྐན་དང་ལ འ ་རྩེ་མོ་དང་ཉེ་བ། ཅ། ཆ། ཇ། སོ་དང་ལ འ ་རྩེ་མོ། ཏ། ཐ། ད། ལ། མཆུ་སྦར་ཞ ང་བཙུམ་པ། པ། ཕ། བ། སོ་དང་རྐན་ལ ་རྩེ་དང་ཉེ་བ། ཙ། ཚ། ཛ། ཟ། མཆུ་སྦ ར་ལ་ཉེ་བ་དང་མག ན་པ། ཝ། རྐན་དང་ལ འ ་རྩེ་མོ་དང་ཉེ་བ། ཞ། མག ན་པ་དང་ལ ་ཉེ་བ། འ། རྐན་དང་ལ འ ་སྐེད་པ་ཅུང་ཟད་ཉེ་བ། ཡ། སྤྱི་བོ་དང་ལ འ ་རྩེ་མོ་རྐན་དང་ཅུང་འཕྲད་པ། ར། རྐན་དང་ལ འ ་རྩེ་དང་ཤ ན་ཏུ་ཉེ་བ། ཤ སོ་དང་རྐན་ལ འ ་རྩེ་དང་ཤ ན་ཏུ་ཉེ་བ། ས། མག ན་པ་དང་ལ འ ་རྩ་བ། སྣ། ང་། རྐན་དང་ལ འ ་རྩེ་མོ། སྣ། ཉ། སོ་དང་ལ འ ་རྩེ་མོ། སྣ། ན། མཆུ་སྦར་ཞ ང་བཙུམ་པ་དང། སྣ། མ།
ཇ ཡི་གེའི་སྐེ་གནས། ས། སྤི་བོ། སོ། མཆུ། ཁོག་པ། རྐན། ལེ། མག ན་པ། ཁོག་པ་ནས་བྱུང་བ་ནི་ཡི་གེ་ཐམས་ཅད་དོ། །
ཉ ང་རོ་རྩ་བ་གསུམ་གྱི་སྒྲ་འདོན་སངས། ) གསེར་ཏོག་སུམ་རགས་ལས། ང་རོའྱི་རྩ་བ་གསུམ་ཡོད་དེ། །ཨ་ དང་ཧ་དང་འ་གསུམ་མོ། །ཞེས་པ་ལྟར། ) ཨ་ ཡ ག་ག ་ སྒ འ ་ཆ་དང་ལྡན་པར་མག ན་པ་བཙུམ་ཞ ང་དབུགས་ ས བས་ཆུང་བས་ས ད་དུ་ག མ་པའ ་ སྒ ་དྲག་པའ ་ཚུལ་གྱིས་གདོན་ པའ ་ཡ ་གེ་ན ་ཕོ་ཡ ག་ས ། ཀ ཅ། ཏ། པ། ཙ། རྣམས་ཡ ན། ) ཧ་ ཡ ག་ག ་ སྒ འ ་ཆ་དང་ལྡན་པར་མག ྱི ན་པ་ཕ ་ཞ ང་དབུགས་ས བས་ ཆུང་བས་ སྒ ་ཅུང་ཟད་ཞན་པའ ་ཚུལ་གྱིས་གདོན་པའ ་ཡ ་གེ་ན ་མ་ ན ྱི ང་ས ། ཁ། ཆ། ཐ། ཕ། ཚ། རྣམས་ཡ ན། ) འ་ ཡ ག་ག ་ སྒ འ ་ཆ་དང་ལྡན་པར་མག ན་པ་ཕ ་ཞ ང་དབུགས་ས བས་ ཆུང་བས་ སྒ ་ཅུང་ཟད་ཞན་པའ ་ཚུལ་གྱིས་གདོན་པའ ་ཡ ྱི ་གེ་ན ་མོ་ ཡ ག་ས ། ག ཇ། ད། བ། ཛ། ཝ། ཞ། ཟ། འ། ཡ། ཤ། ས། ང་། ཉ། ན། མ། ར། ལ། ཧ། ཨ། རྣམས་ཡ ན་ནོ། ། ) ཞ བ་རྒྱས་<<བྱྱིས་པའ ་ཀ ག་སྦ ང་བདེ་ལམ་>> དེབ་དང་པོ་ལ་གཟ གས།
ཏ ཞོགས་པ་བདེ་ལེགས། ཉིན་གུང་བདེ་ལེགས། དགོང་དྲོ་བདེ་ལེགས། གཟིམ་འཇགས་གནང་། འཚམས་འདྱི་ཞུ་སངས།
ཐ བཀྲ་ཤིས་ལགས། ཞོགས་པ་བདེ་ལེགས། རྒན་ལགས། ས་དྲོ་བདེ་ལེགས། པ་ལགས། ཉིན་གུང་བདེ་ལེགས། ཨ་མ་ལགས། དགོང་དྲོ་བདེ་ལེགས། སབ་གགས་ཚོ། གཟིམ་འཇགས་གནང་། སྐུ་ཁམས་བཟང་། མ་མཇལ་ཡུན་རིང་། སྐུ་ཁམས་བཟང་། མཇལ་ བས་དགའ་པོ་བྱུང་།
1 ཚོན་མད ག་ང ྔོ ་སྤ ད། (ཁ་ས བ་གྱིས།) དཀར་པོ། ནག་པོ། ལང་ཁུ། སན་པོ། དམར་པོ། མུ་མེན། ཟིང་སྐ། ལི་ཝང་། ཐལ་མདོག སེར་པོ། རྒྱ་སྨུག
2 གནམ་སན་པོ། ནམ་མཁའ། སྤིན་པ་དཀར་པོ། རླུང་། མེ་དམར་པོ། མེ། ཆུ་ལང་ཁུ། ཆུ། ས་སེར་པོ། ས། དར་ལ ག་བརྒྱུད་ནས་ཚོན་མདོག་ངོ་སྤ ད།
3 ཡ་བཏགས་བདུན། ཀ།
ཕ། བ། མྱ། ཀ། ག། ཁ། པྱ། ཕ། བ། སྒ་གདངས་ཀ ་ཁད་པར།
ཁ། ག། པྱ།
4 ཡ ྱི ག་གཟུགས་འབ ྱི ་སྦ ང་།
5 ཡིག་གཟུགས་བརེགས་ཏེ་བྲིས།
6
7 ཡ་བཏགས་ལ་དབྱངས་སྦར་ཏེ་ཀ ག་སངས་སྦ ངས། ཀ ི ། ཀྱུ། ཀ ེ ། ཀ། ཁ ི ། ཁྱུ། ཁ ེ ། ཁ། ག ི ། གྱུ། ག ེ ། ག། པྱི། པྱུ། པྱེ། པྱོ། ཕ ི ། ཕྱུ། ཕ ེ ། ཕ། བ ི ། བྱུ། བེ བ། མྱི། མྱུ། མྱེ། མྱོ།
ཀ།
8
ཀ་བ། ཀ་བ་ཟེར་ན་ལགས་ཀྱུ་རེད། ཁ། ཁ ི ། བོད་ཀི་འབྲོག་ཁི་གཟུགས་སྟོབས་ཆེ། མ ང་དང་སྦར་ཏེ་བར ད་པ་ཁ་ས བ་གྱིས།
ག།
9
ག་མོ། སོ་ཕག་ལ་ག་མོ་ཡང་ཟེར། ཕ། ཕྱུ་པ། བུ་མོའི་ཕྱུ་པ་འདི་སྙིང་རེ་མོ་འདུག
བ།
10
བ་ཕོ། བ་ཕོ་ཡིས་བ་སྐད་རྒྱག མྱ། མྱུ་གུ། ས་བོན་ལས་མྱུ་གུ་འབུས།
11 སྦ ོ ར་ཀ ག་གྱིས། ཀ་ཀ ཀྱུ་རུ་རུ། ཀ ེ ་མ། ག་གྱུ། ཕ་ར། ཕ ེ ་མ། བ ི ་བ། བ ི ་ལ། རྒྱུན་སྤ ད་ཀྱི་མྱིང་། (སྐད་ཆ་དང་སྦར་ཏེ་ཁ་ས བ་གྱིས།) ཁ ི ། ཁྱུ། ཁ་ག བ་མོ། ཕ ི ་བ། བྱུ་རུ། བ ེ ་མ། དཔེར་ན། ཁི་ནག་པོ་ཞིག་འདུག ལྟ་བུ།
ང་བརྡར།
སྐད་ཆ་སྦ
བ་ཕོ་ཡིས་ག་རེ་བ
བ་ཕོས་བ་སྐད་རྒྱག་གི་འདུག
ད་ལྟ་ནམ་དུས་དཔྱིད་ཀ་རེད། མི་འདི་ཡིས་ག་རེ་གནང་གི་འདུག ཁོང་གིས་ཞིང་ར་བཞིན་འདུག
ད་ཀ ་འདུག
ད་ལྟ་ནམ་དུས་ག་རེ་རེད།
13 གངས་ཀ ༥༡ ༥༢ ༥༣ ༥༤ ༥༥ ༥༦ ༥༧ ༥༨ ༥༩ ༦༠ ༦༡ ༦༢ ༦༣ ༦༤ ༦༥ ༦༦ ༦༧ ༦༨ ༦༩ ༧༠
14 ཤིང་ཏྔོག་གི་མིང་སྐད་ཆ་དང་སྦར་ནས་ཁ་སྔོབ་ག ས། ཁམ་བུ། སེ་འབྲུ། ཨ་མྲ། སེ་ཡབ།
15 ཚོན་ཐོངས།
16 ར་བཏགས་བཅུ་བཞི། ཀྲ། ཁ། ག། ཏྲ། ཐྲ། དྲ། ནྲ། པྲ། ཕ། བྲ། མྲ། ཤྲ། ས། ཧྲ།
17 སྒ་གདངས་ཀ ་ཁད་པར། ཀྲ། ཏྲ། པྲ། ཁ། ཕ། ཐྲ། ག། དྲ། བྲ། ས། ཧྲ།
18 ཡ ག་གཟུགས་འབ ་སྦ ང་།
19 ཡིག་གཟུགས་བརེགས་ཏེ་བྲིས།
20
21
22 ར་བཏགས་ལ་དབྱངས་སྦར་ཏེ་ཀ ག་སངས་སྦ ངས། ཀྲི། ཀྲུ། ཀྲེ། ཀྲོ། ཁ ི ། ཁྲུ། ཁ ེ ། ཁ། ག ི ། གྲུ། ག ེ ། ག། ཏྲི། ཏྲུ། ཏྲེ། ཏྲོ། ཐྲི། ཐྲུ། ཐྲེ། ཐྲོ། དྲི། དྲུ། དྲེ། དྲོ། ནྲི། ནྲུ། ནྲེ། ནྲོ།
23 པྲི། པྲུ། པྲེ། པྲོ། ཕ ི ། ཕྲུ། ཕ ེ ། ཕ། བྲི། བྲུ། བྲེ། བྲོ། མྲི། མྲུ། མྲེ། མྲོ། ཤྲི། ཤྲུ། ཤྲེ། ཤྲོ། ས ི ། སྲུ། ས ེ ། ས། ཧྲི། ཧྲུ། ཧྲེ། ཧྲོ།
24 ཀྲ། ཀྲི་ག མིག་གི་ཀྲི་ག་སྙིང་རེ་མོ་འདུག ཁ། ས་ཁ། འདི་ནི་བོད་ཀི་ས་ཁ་རེད། མ ྱིང་དང་སྦར་ཏེ་བརོད་པ་ཁ་ས བ་གྱིས།
ག།
25
ག་མ། འབྲས་སིལ་བཟོ་སྐབས་ག་མ་དགོས། ཏྲ། པ་ཏྲ། ས་ཡོལ་ལ་པ་ཏྲ་ཡི་རི་མོ་འདུག
དྲ།
26
དྲུ་གུ། དྲུ་གུ་ཆེ་ཆུང་མང་པོ་འདུག ཕ། ཕྲུ་གུ། བུ་བཅོལ་ཁང་ལ་ཕྲུ་གུ་མང་པོ་ཡོད་རེད།
27
བྲོ་བ། པི་ཛ་ཡི་བྲོ་བ་ཞིམ་པོ་ཡོད་རེད། མྲ། ཨ་མྲ། ཤིང་ཏོག་ཨ་མྲ་ཞིམ་པོ་ཡོད་རེད།
བྲ།
ས།
28
སྲུ་མོ། ངའི་སྲུ་མོ་བོད་ལ་ཡོད།
29 སྦ ོ ར་ཀ ག་གྱིས། ན་ཀྲ། ག་མ། ཏྲེ་བོ། དྲ་བ། བྲེ་ཁ། བྲ་བོ། ས་བ། དྲ་མ། རྒྱུན་སྤ ད་ཀྱི་མ ང་། (སྐད་ཆ་དང་སྦར་ཏེ་ཁ་ས བ་གྱིས།) ཁ་ཁ། གྲུ་ཁ། ཁ ི ་པ། དྲི་མ། དྲི་བ། ཕ་མོ། ཕི་དྲོ། དྲོ་པོ། ས་མ། ས་མོ། བྲོ་ཁ། ག ེ ་བ། དཔེར་ན། ཁོང་གིས་སྟོད་ཐུང་ཁ་ཁ་ཞིག་གོན་འདུག
30 ཚལ་ག ་མིང་། ཙོང་། ཊོ་མ་ཊོ། མེ་ཏོག་པད་ཚལ། པ་ལག
31 ཚོན་ཐོངས།
32 ཀ༽
རེད། ཁ༽ ཁམ་གཟིགས་ཁང་ཆེན་དུ་ཕྱུ་པ་དང་། སྟོད་ཐུང་། ཊོ་མ་ཊོ། ཀུ་ཤུ། པ་ལག་སོགས་བཙོང་རྒྱུ་ཡོད་རེད། ཀ༽ ཀུ་ཤུ་རྒྱ་མ་ ༡ གི་རིན་གོང་སར་ག་ཚོད་རེད། ཁ༽ ཀུ་ཤུ་རྒྱ་མ་ ༡ གི་རིན་གོང་སར་ ༡.༥ དང་། རྒྱ་མ་ ༡༠ ལ་སར་ ༡༥ རེད། སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར། (ཁ་ས བ་གྱིས།)
ཨ་ཅག་ལགས། ཁམ་གཟིགས་ཁང་ཆེན་དུ་ག་རེ་བཙོང་རྒྱུ་ཡོད་
33 ལ་བཏགས་དྲུག ཀ། ག། བ། ཟླ། རླ། ས། སྒ་གདངས་ཀ ་ཁད་པར། ཀ། ག། བ། རླ། ས། ཟླ།
34 ཡ ྱི ག་གཟུགས་འབ ྱི ་སྦ ོ ང་།
35
36 ལ་བཏགས་ལ་དབྱངས་སྦར་ཏེ་ཀོག་སངས་སྦོངས། ཀ ི ། ཀླུ། ཀ ེ ། ཀ། ག ི ། གླུ། ག ེ ། ག། བ ི ། བླུ། བ ེ ། བ། རླི། རླུ། རླེ། རློ། ས ི ། སླུ། ས ེ ། ས། ཟླི། ཟླུ། ཟླེ། ཟློ།
37 ཀ། ཀླུ་མོ། ལུས་སྨད་སྦྲུལ་ཅན་གི་ཀླུ་མོ་ཞིག ག། ག་བ། ཐ་མག་འཐེན་ན་ག་བ་ལ་གནོད། མ ྱིང་དང་སྦར་ཏེ་བརོད་པ་ཁ་སོབ་གྱིས།
བ།
38
བ་མ། བ་མ་ཡི་དྲུང་ནས་གསུང་ཆོས་ཞུས། ཟླ། ཟླ་བ། ཚེས་ ༡༥ ཡི་ཟླ་བ་ནི་སར་སར་རེད།
ས།
39
ས་མ། ས་མ་འདི་སྨྱུག་མས་བཟོས་པ་རེད།
40 སྦ ར་ཀོག་གྱིས། ཀ་ཀ། ཀ་པ། བླུ་ཉོ། ཟློ་བ། སེ་བོ། ས་ང་། བ་བྲེ། རྒྱུན་སྤ ོ ད་མ ྱི ང་། (སྐད་ཆ་དང་སྦར་ནས་ཁ་ས བ་གྱིས།) ག་ཆ། ས་པོ། ག་བ། ཟླ་བོ། ཀླུ། གླུ། སླུ། དཔེར་ན། ཁོ་ག་ཆ་མཐོ་པོ་རེད།
41 ཕྱག་འཚལ་སངས་སྦོང་བརྡར། (བསྐུམས་ཕྱག) ལུས་དྲང་པོར་བསངས་ནས། ལག་གཉིས་ཐལ་མོ་ སྦར་ཏེ། སྤ ་བོ་དང་། མག ན་པ། སྙིང་གར་གཏུགས། ལུས་ཀ ་ཡན་ལག་ལྔ་སྟེ། ལག་པའི་མཐིལ་གཉིས་དང་། པུས་མོ་གཉིས། དཔྲལ་བ་བཅས་རིམ་བཞིན་ས་ལ་ གཏུགས་པ་དང་། ཡར་ལངས་ཏེ། སར་ལྟར་ཐལ་མོ་སྤ ་བོ་དང་། མག ན་ པ། སྙིང་གར་གཏུགས་ཏེ་ཡང་ཡང་འཚལ་དགོས་སོ། །
42 ཀ༽ ཨ་ཅག་ལྷ་མོ་ལགས། ཁ ད་ཚོའི་ནང་ག་པར་ཡོད། ཁ༽ ང་ཚོའི་ནང་གང་ཁ ར་ག ་གཞུང་ལམ་སུམ་མདོ་དེའི་གཡས་ཕགས་ལ་ཡོད། མགགས་ ལམ་ནས་ཕ ན་ན། ལམ་སང་ས ེ བས་ཀ ་རེད། ཀ༽ བོད་ལ་ཁ ད་ཀ ་ནང་ག་པར་ཡོད་རེད། ཁ༽ ངའི་ཨ་མ་ལགས་ཀ ས། ལྷ་སའི་གཙུག་ལག་ཁང་གི་འགམ་ན་ཡོད་པ་རེད་གསུངས་ བྱུང་། ཀ༽ ཨ་ལེ། ཁ ད་རང་བོད་ལ་འག་མྱོང་ཡོད་དམ། ཁ༽ མེད། འག་དགོས་བསམས་ནས་བསྡད་ཡོད། བསྟན་འཛིན་ལགས། ཁ ད་ཀ ་ནང་ག་ པར་ཡོད། བོད་ཀ ་ས་ཆ་གང་ནས་རེད། ཀ༽ ངའི་ནང་གང་ཁ ར་མེ་ཏོག་ལྡུམ་རའི་འག་ལམ་ན་ཡོད། བོད་བང་འབྲོག་ཁུལ་ནས་ རེད་ཟེར། ཁ༽ སྤ ་སྤད་རླངས་འཁོར་ས བས་སོང་། ར ས་ལ་མཇལ་ཡོང་། ཀ༽ ར ས་ལ་མཇལ་ཡོང་། ག་ ལེར་ཕེབས། སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར། (ཁ་ས བ་གྱིས།)
43 གངས་ཀ ༧༡ ༧༢ ༧༣ ༧༤ ༧༥ ༧༦ ༧༧ ༧༨ ༧༩ ༨༠ ༨༡ ༨༢ ༨༣ ༨༤ ༨༥ ༨༦ ༨༧ ༨༨ ༨༩ ༩༠
44 ཝ་བཏགས་བཅུ་གཉིས།
གྭ་ ཉྭ་
ཞྭ་ ཟྭ་ རྭ་ ལྭ་ ཤྭ་ ཧྭ།
ཀྭ་ ཁྭ་
དྭ་ ཚྭ་
45 ཡ ྱི ག་གཟུགས་འབ ྱི ་སྦ ོ ང་།
46 ཡ ྱིག་གཟུགས་བརྩེགས་ཏེ་བ ས།
47
48
49
ཁྭ་ཏ། ཁྭ་ཏ་ཁ་ཤས་ས་ལ་བབས་འདུག གྭ། གྭ་པ། གཡག་གྭ་པ་མང་པོ་འདུག མ ྱིང་དང་སྦར་ཏེ་བརོད་པ་ཁ་སོབ་གྱིས།
ཁྭ།
ཉྭ།
50
ཉྭ་ཤ རྐང་པའི་ཉྭ་ཤ་སྐྲངས་འདུག ཚྭ། ཚྭ། འདི་ཚོ་ཚྭ་རེད།
51
ཞྭ་མོ། ཞྭ་མོ་འདྲ་མི་འདྲ་མང་པོ་འདུག ཟྭ། ཟྭ་པོ། ཟྭ་པོ་ལ་ལག་པ་འཆང་མི་ཉན།
ཞྭ།
རྭ།
52
རྭ་ཅོ། འདི་ཚོ་གཡག་གི་རྭ་ཅོ་རེད། ལྭ། ལྭ་བ། ཚོང་ཁང་འདི་ལ་ལྭ་བ་འདྲ་མིན་འདུག
53
ཤྭ་བ། ཤྭ་བ་ལ་རྭ་ཅོ་རིང་པོ་འདུག
ཤྭ།
54 ཀྭ་ཡེ། ཉྭ། ཚྭ་ཆུ། བ་ཚྭ། ཞྭ་ལུ། ཟྭ། རྭ་ནུ། ཤྭ་རྭ། ཨ་ཤྭ་ཀ ཀ ག་སྦོང་གྱིས།
55 གངས་ཀ ༩༡ ༩༢ ༩༣ ༩༤ ༩༥ ༩༦ ༩༧ ༩༨ ༩༩ ༡༠༠
56 ཀ༽ བསྟན་འཛིན་ལགས། སྐུ་ཁམས་བཟང་། མ་མཇལ་ཡུན་རིང་། ཁ༽ སྒལ་མ་ལགས། མ་མཇལ་ཡུན་རིང་། ག་པར་ཕེབས་ཀ ་ཡོད། ཀ༽ ཁམ་གཟིགས་ཁང་ཆེན་ལ་འག་ཡི་ཡོད། ཁ༽ ག་རེ་ཉོ་བར་ཕེབས་ཀ ་ཡོད། ཀ༽ གན་གོས་དང་། ཚྭ་སོགས་དངོས་པོ་ཙག་ཙིག་ཅིག་ཉོ་རུ་འག་ཡི་ཡིན། ཁ ད་རང་། ཁ༽ དེ་རིང་ངའི་སྤུན་མཆེད་ཅིག་ཡོང་གི་ཡོད། གནམ་ཐང་ལ་ཁོང་བསུ་རུ་འག་ཡི་ཡིན། ཀ༽ ཁ
ཁ༽ ང་གཅིག་པུ་མིན། ཨ་མ་ངེད་གཉིས་འག་ཡི་ཡོད། ཀ༽ ཨ་ལེ། སྤུན་མཆེད་ཁོང་བོད་ནས་ཕེབས་ཀ ་ཡོད་པ་རེད་དམ། སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར། ཁ༽ མ་རེད། རྒྱ་གར་ནས་ཡོང་གི་ཡོད་རེད། ཡ་ཡ་་་། ག་ལེར་ ཕེབས། ག་ལེར་ཕེབས། ར ས་ ལ་མཇལ་ཡོང་།
ད་རང་གཅིག་པུ་ཕེབས་མཁན་ཡིན་ནམ།
ཨ་ལད་པད་ཀོ།
57 ར ད་ཆས་ཀ ་མིང་།
མོ་ཊ། ལྒང་ཕུག ས་ལོ།
58 ཚོན་ཐོངས།
59 གྲྭ གྲྭ་པ། གྲྭ་པ་ཚོས་ཞབས་བརན་སྒྲུབ། ག ི ། ག ི ། འདི་ན་གི་ཆུང་གཉིས་འདུག མ ྱིང་དང་སྦར་ཏེ་བརོད་པ་ཁ་སོབ་གྱིས།
60
གྲུ་ཁ། གྲུ་ཁ་ན་གྲུ་མང་པོ་བཞག་འདུག གྲུ། གྲུ་མོ། ལག་པའི་གྲུ་མོ་ལ་ན་ཟུག་བཏང་།
གྲུ།
ག།
61
ག་ཕ ། ག་ཕེ་བརིས་ནས་བག་ལེབ་བཟོས། བྱུ། བྱུ་རུ། བྱུ་རུ་ཡི་སྐེ་རྒྱན་སྙིང་རེ་མོ་འདུག
62 བ ེ ། བ ་མ་ཀ་ར། བ ་མ་ཀ་ར་ནི་མངར་མོ་རེད། ཕ ེ ། ཕ ེ ་བ། བསྟན་འཛིན་གིས་ས་ཕེ་བ་རེད།
63 མཆོད་པ་འབུལ་སངས། ཕག་སྟོང་འཁོར་ལོས་བསྒྱུར་བའི་རྒྱལ་པོ་སྟོང་། ། སྤན་སྟོང་བསྐལ་པ་བཟང་པོའི་སངས་རྒྱས་སྟོང་། ། གང་ལ་གང་འདུལ་དེ་ལ་དེར་སྟོན་པའི། ། བཙུན་པ་སྤན་རས་གཟིགས་ལ་མཆོད་པ་འབུལ། །
64 ས ྔོ ་ཕྱུགས་ཀི་མིང་། ར། གཡག ལུག བ་ཕྱུགས།
65 ཚོན་ཐོངས།
ཀ༽ ཁ ད་རང་སག་ཆགས་ལ་དགའ་པོ་ཡོད་དམ། ཁ༽ ང་སག་ཆགས་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། ཀ༽ ཁ ད་རང་སག་ཆགས་ག་རེ་ལ་དགའ་པོ་ཡོད། ཁ༽ ང་སག་ཆགས་འབྲོང་དང་། དོམ་ཁ། ཞི་མི་བཅས་ལ་ དགའ་པོ་ཡོད། མོ་རང་ཁ ་ཕྲུག་དང་། ཙི་ཙི་ལ་དགའ་པོ་ཡོད་རེད། སྐད་ཆ་སྦ ང་བརྡར།
མིང་གཞི་དང་འདོགས་ཅན་བསྐར་སྦང་།
67
འདོགས་ཅན།
མིང་གཞི།
68 ར ་མོར་བལྟས་ནས་སྐད་ཆ་ཤོད།
69 རྱི་མོར་བལྟས་ནས་སྐད་ཆ་ཤོད།
70 རྱི་མོར་བལྟས་ནས་སྐད་ཆ་ཤོད།
71 རྱི་མོར་བལྟས་ནས་སྐད་ཆ་ཤོད།
https://youtube.com/@sherigCTA
https://issuu.com/doewebmaster
https://soundcloud.com/sherigs
https://tibterminology.net/
http://www.secularethics.net/
72 ཟུར་བཀ ད། གཞོགས་འདེགས་ཀ ག་དེབ། བ ས་པའི་ཀག་སྦང་བདེ་ལམ། དེབ་ཕ ང་ ༣༢-༣༥ བ ས་པའི་ཀག་དེབ། དེབ་ཕ ང་ ༡༥-༡༨ གཤམ་གྱི་དྲྭ་ཚིགས་ཁག་ལ་དོ་སྣང་གྱིས། བོད་ཡིག་སབ་སྦང་དྲྭ་ཚིགས། https://bodyiglobjong.com/ ཤེས་རིག་ཡུ་ཊུབ་དྲྭ་བརྙན།
ཨཡེ་སུའུ་དྲྭ་ཚིགས།
ཤེས་རིག་སྒ་མཛོད།
ཐ་སྙད་འཚོལ་བཤེར།
ཆོས་ལུགས་ལ་མ་བར ན་པའི་བཟང་སྤད་ཀ ་དྲྭ་ཚིགས།
གོང་གསལ་དྲྭ་ཚིགས་ཁག་ནས་ཀག་དེབ་དང་། བ ས་པའི་སྒྲུང་དེབ། འགུལ་བརྙན། བ ས་པའི་ གླུ་གཞས་འགུལ་བརྙན། སབ་ཁ ད་བརྙན་འཕ ན། སུམ་རགས་སོགས་ཁ ད་པའི་སྒ་བཅས་ལ་ལྟ་ ཀག་ཉན་གསུམ་བ ད་ཐུབ།
ི
hook ཁ
brick
Rooster
Magpie
Alas!
intrigue
marmot
coral
rat
Husband
eye crease
Padra/ endless knot
Tibetan-English Glossary
། dog
Traditional Tibetan dress
sprout
Chirp
herd
door curtain of yakhair cloth
hen
map
throat
droma
73 ཀ་བ།
ག་མོ།
ཕྱུ་པ།
བ་ཕོ།
མྱུ་གུ།
ཀ་ཀ
ཀྱུ་རུ་རུ།
ཀ ་མ།
ཁྱུ།
ག་གྱུ།
ཕ་ར།
ཕ
་བ།
བ་མོ།
བྱུ་རུ།
བ ་ལ།
བ ི ་བ།
བ ་མ།
ཁ་ག
ས་ཁ།
ཀྲི་ག
ག ེ ་བ།
པ་ཏྲ།
ག་མ།
བྔོད་ཨིན་ཐ་སྙད་ཤན་སྦར།
ི
cat
sand
kid
mango
crocodile
chairman
harbour
net
warm
female naga
spiritual master/ Lama
Woven basket
klopa
musk deer
easy
companion
ball of yarn
taste
maternal aunt
multi-color
awn
tevo
smell
nit (egg of a louse)
lung
moon
salary
buy
repeat
basket
74 ཕྲུ་གུ།
དྲུ་གུ།
ཨ་མྲ།
བྲོ་བ།
ན་ཀྲ།
སྲུ་མོ།
ཁ ་པ།
ཁ་ཁ།
གྲུ་ཁ།
ག་མ།
དྲ་བ།
ཏྲེ་བོ།
དྲོ་པོ།
དྲི་མ།
ཀླུ་མོ།
ས་མ།
བ་མ།
ག་བ།
ས་མ།
ཟླ་བ།
ཀ་པ།
ག་ཆ།
ག་བ།
བླུ་ཉོ།
ས་པོ།
ཟློ་བ།
ཟླ་བོ།
སེ་པོ།
worker
canopy
naga
crow
salt
nettle
deer
hello!
monk
elbow
tomato
open
pan
deceive
song
animal with white forehead
horn
clothe
75 ག་པ།
བ་བྲེ།
སླུ།
ཀླུ།
གླུ།
ཁྭ་ཏ།
གྭ་པ།
ཚྭ།
ཞྭ་མོ།
ཟྭ་པོ།
རྭ་ཅོ།
ཤྭ་བ།
ལྭ་བ།
ཀྭ་ཡེ།
ཚྭ་ཆུ།
གྲྭ་པ།
ག ི །
གྲུ་མོ།
ག་ཕ ེ །
ཊོ་མ་ཊོ།
བ ་མ་ཀ་ར།
ཕ ེ ་བ།
ས་ང་།
hat
salt water
knife
wheat flour
sugar
76
