གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭའི་སྐད་ཡིག་གཞོགས་འདེགས་ལག་དེབ།
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན།
སྤྱིའི་འགན་འཁུར།
བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ།
ཞུ་དག་པ།
བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཇུས་འགོད།
འཇམ་དབྱངས། འཇམ་དབྱངས།
དགེ་འདུན་དོན་ཡོད། འདོན་ཐེངས་དང་པོ། ༢༠༡༢ ལོ།
དཔར་ཐེངས་དང་པོར་དེབ་གྲངས་ ༡༠༠༠ དཔར། Special Acknowledgement Funded by Danish Government, through Centre for International Cooperation in Education (CICE) - Copenhagen, Denmark
བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན།
དཀར་ཆག
རང་བྱུང་ཤེས་བྱ། .......................................................... ༡ ས་རྒྱུས་ཤེས་བྱ། ........................................................... ༥ ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས།.............................................. ༡༡ འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤེས།..........................................................༡༩ རྩི་ཤིང། ....................................................................... ༢༣ སྲོག་ཆགས། ................................................................. ༢༨ ཚན་རྩལ་ཤེས་བྱ། ..................................................... ༣༧ མི་སྣ་ངོ་སྤྲོད། ............................................................ ༣༧ དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ། ................................................... ༤༣ འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ། ............................................... ༤༩ ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུ། ................................................... ༥༤ ཐོན་རྫས། ........................................................................ ༥༨ འཕྲུལ་ཆས།........................................................ ༦༥ སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས། ................................................ ༧༠ འགྲེམས་སྟོན། ............................................................ ༧༤
སྔོན་གླེང། གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ རྩོ མ ་ལུས་འདི ་ ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་མི་རྣམས་ཀྱི་འབྲེལ་
འདྲིས་ཀྱི་དགོས་མཁོར་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་དང་སྤྱི་ ཚོགས་ཀྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་བསྟུན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་ འགྲོ་ངེས་ཡིན། མི་ཞིག་སློབ་ཆེན་ནས་མཐར་ཕྱིན་རྗེས་ངེས་ པར་དུ་སྙན་ངག་དང་བརྩམས་སྒྲུང་འབྲི་ཤེས་དགོས་ པའི་ངེས་པ་མེད། འོན་ཀྱང། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ ནི་ངེས་པར་དུ་འབྲི་ཤེས་དགོས། དེ་ནི་འཚོ་བ་དང་ སློབ་སྦྱོང། བྱ་བ་སོགས་གང་ལའང་འབྲེལ་ཆེ་བས་ ཡིན། དེར་བརྟེན། དེབ་ཆུང་འདིར་འབྲེལ་ཡོད་ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་རྨང་གཞིའི་ཤེས་བྱ་དང་ དཔེ་བརྗོད་གཉིས་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ནས་དེབ་གཟུགས་ I
སུ་བགྱིས་པའི་ཁུལ་ཡིན། སློབ་གྲོགས་ཚོས་འདི་ལ་ དཔེ་བལྟས་ནས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བའི་ སྦྱོང་བརྡར་བྱོས་དང་ཕན་ཐོགས་མི་དམན་པ་ཡོད་ པར་ཡིད་ཆེས་ཡོད།
II
རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ གི་འབྲི་དཔེ། ༡ རང་བྱུང་ཤེས་བྱའི་སྐོར།
ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རང་བྱུང་ཤེས་བྱ་ངོ་ སྤྲོད་བྱས་ན། མི་རྣམས་ཀྱི་ཤེས་བྱའི་ཆུ་ཚད་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་ མིག་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་སོང་སྟེ་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ ལ་རྒྱུས་ལོན་ཡག་པོ་བྱེད་ཐུབ། རང་བྱུང་ཤེས་བྱ་ནི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་ རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་བས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ངོས་འཛིན་བྱས་ཚད་ ཀྱང་མི་འདྲ། དེར་བརྟེན། རང་བྱུང་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། རང་ བྱུང་སྣང་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ངེས་ཅན་ཞིག་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་ དེ ར ་ངོས ་འཛིན ་བྱས་པའི ་ གནས་ཚུལ་གཞི ར ་བཟུང་སྟེ ་ འབྲི ་ དགོས། འདི་ལྟར་བྲིས་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་རྗོད་བྱེད་ ཀྱི་ཚིག་ལ་སུས་ཀློག་ཀྱང་རྟོགས་སླ་ཞིང་གོ་བདེ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ ཡོད་དགོས། དཔེར་ན།
1
ཨིན་ཇིའི་སྨུག་པ་དང་ཆར་པ། ཨིན་ཇིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མིང་ཆ་ཚང་ལ་མ་ཧཱ་ བྲི་ཊེན (great britain) དང་ཨཻར་ལེནྜ (Ireland) བྱང་ མའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར། རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་ས་ རྒྱ་ནི ་ བྲི ་ ཊེ ན (britain)གླི ང ་ཚོ མ ་དང་བྱང་ཨཻ ར ་ལེ ནྜ ་ (Ireland) གླིང་ལ་སོགས་པའི་གླིང་ཕྲན་མང་པོས་གྲུབ་ ཡོད། རྒྱ་མཚོའི་རླབས་ཀྱིས་དེད་ཡོང་བའི་མཁའ་ རླུང་དྲོན་མོ་དང་གླིང་ཕྲན་སྟེང་གི་ཅུང་བསིལ་བའི་ རླུང་ཚོམ་འཕྲད་པ་དང། དེ་བཞིན་བྱང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་ མོ འ ་ི ཁུལ་གྱི ་ ཅུང་དྲོ ་ བའི ་ ཆུ་དང་བྲི ་ ཊེ ན ་ (britain) གླིང་ཚོམ་གྱི་ཅུང་འཁྱག་པའི་ཆུ་ཕན་ཚུན་འཕྲད་པ་ ལ་བརྟེན་ནས་སྨུག་པ་མང་པོ་འཐིབས་པ་རེད། འདི་ ནི་ཨིན་ཇིའི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ 2
ཆོས་ཤིག་ཡིན། ནམ་རྒྱུན་ཟླ་བཅུ་པ་ནས་ལོ་རྗེས་མའི་ ཟླ་བ་དང་པོའ་ི མཇུག་བར་དུ་ལོན་ཌོན་(london)ནས་ མེན་ཆེས་སི་ཊར་(manchester)དང་། ལིཌ་སི(leeds) བཅས་སུ། འཆར་ཅན་གྱི་ལོ་རེའི་ནང་ཉིན་ལྔ་བཅུའི་ རིང་སྨུག་པ་འཐིབས་པ་རེད། མ་ཧཱ་བྲི་ཊེན་(great britain)གླིང་ཚོམ་དུ་ཉི་ འོད་ཕོག་ཡུན་ཉུང་བར་བརྟེན། ཆར་པ་མང་པོ་འབབ་ པ་ནི་ཡུལ་དེའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན། སི་ཀོཊ་ལེནྜ་ནུབ་མའི་(scotland)བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཕལ་ ཆེར་ཆ་སྙོམས་ཀྱིས་གཟའ་འཁོར་རེའི་ནང་ཉིན་ལྔ་ལ་ ཆར་འབབ་པ་རེད། གོང་གི་རྩོམ་ཐུང་དེ་ནི་ཨིན་ཇིའི་སྨུག་པ་དང་ཆར་པ་ བརྗོད་གཞིར་བཟུང་སྟེ་བྲིས་པའི་གནས་ལུགས་གསལ་བཤད་ བྱེད་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན། རྩོམ་གྱི་འགོར་ ཨིན་ཡུལ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་བྱས་རྗེས། དེའི་སྨུག་པ་ཡི་འབྱུང་ རྐྱེན་དང་སྨུག་པ་འཐིབས་ཡུན། ཆར་པ་མང་པོ་འབབ་པའི་རྒྱུ་ རྐྱེན་དང་འབབ་ཡུན་བཅས་རང་བྱུང་གི་སྣང་ཚུལ་ངོ་མ་དང་དེ་
3
ལ་མིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་དངོས་ཡོད་ཀྱི་གནས་ཚུལ་རགས་ བསྡུས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད།ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པར་བེད་སྤྱད་པའི་སྐད་ བརྡ་ནི་གོ་བདེ་ཞིང་རྟོགས་སླ་བས། ཀློག་པ་པོ་རང་ཉིད་དངོས་སུ་ ཡུལ་དངོས་སུ་མ་སླེབས་ཀྱང། རྩོམ་ཡིག་འདི་ཀློག་ཐེངས་གཅིག་ གིས་ས་དེའི་ཆར་པ་དང་སྨུག་པའི་འབྱུང་རྐྱེན་སོགས་གསལ་པོར་ རྟོགས་ཐུབ། སྤྱིར་ན་ཚིག་འབྲུ་ཉུང་ཉུང་ཞིག་ལས་མེད་མོད། རྩོམ་ གྱི་ཁ་བྱང་གི་བླང་བྱ་དང། བརྗོད་བྱའི་སྙིང་པོ་ནི་ཆད་ལྷག་མེད་ པར་མཚོན་ཡོད་པས། རྩོམ་གྱི་དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་ཡོད་པ་རེད། དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་བྱ་དངོས་ལ་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ པ་བཟང་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་དེ་ཉིད་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཆ་ ཚང་ལ། བརྒྱུད་རིམ་དེ་ཉིད་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་མཚོན་ཐབས་ ཀྱང་མ་ནོར་བས་རྩོམ་ཡིག་འདི་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བ་རེད།
4
༢ ས་རྒྱུས་ཤེས་བྱའི་སྐོར། ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ས་རྒྱུས་ཤེས་བྱ་ངོ་ སྤྲོད་བྱས་ན། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཚད་ གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་ཐུབ། ས་རྒྱུས་ཐད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་ནི་ཆེས་ཕུན་ སུམ་ཚོགས་པོ་ཞིག་ཡིན་པས། དེ་ཉིད་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ ཡིག་ཀྱང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིན། ཆེ་ས་ནས་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོ་དང་ གླིང་ཆེན་བདུན། མཚོ་ཆེན་བཞི། ཆུང་ས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་ གམ་གཙང་པོ་ཞིག གླིང་ཕྲན་གཅིག ཡང་ན། གྲོང་ཁྱེར་གཅིག་ ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ། འདིའི་རིགས་གསལ་བཤད་བྱེད་ན། མཉམ་ འཇོག་དགོས་ས་ནི་དེའི་གནས་ཡུལ་དང་རྒྱ་ཁྱོན། གནམ་གཤིས། ཐོན་ཁུངས་ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་པོར་བཤད་དགོས་ པ་དེ་ཡིན། སྐབས་འགར་ད་དུང་ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། དམག་དོན། རིག་གནས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཕན་ཐོགས་བྱུང་བའི་ འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་མི་སྣ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དག་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ། མི་ རྣམས་ཀྱིས་བྱ་དངོས་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པའི་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་ གཏོང་དགོས། དཔེར་ན།
5
རྒྱ་གར། སྤྱི་ལོ་སྔོན་གྱི་ལོ་ཉིས་སྟོང་ཡས་མས་སུ་འོད་ སྟོང་འབར་བའི་སིནྔྷི་ཆུ་བོའ་ིཤེས་རིག་གསར་བཏོད་ བྱས་ཤིང། འཛམ་གླིང་ཤེས་རིག་གི་འབྱུང་ཁུངས་ བཞིའི་ནང་གི་གཅིག་སྟེ། རྒྱ་གར་ལ་ཉིས་སྟོང་བཅུ་ གཅིག་ལོའ་ི མི་འབོར་ཞིབ་བཤེར་གཞིར་བཟུང་ན་མི་ གྲངས་དུང་ཕྱུར་བཅུ་གཉིས་དང་བྱེ་བ་གཅིག་ལས་ བརྒལ་ཡོད། སའི་གོ་ལའི་དཔེ་རིལ་མའི་སྟེང་ན་རྒྱ་གར་ གྱི་སྐམ་ས་ཆེན་མོ་ནི་གོ་ལ་ཕྱེད་བྱང་མའི་ཕྱོགས་སུ་ འཕྲེད་ཐིག་8o4’Nནས་3706’Nཡི་བར་དང། གཞུང་ ཐིག་6807’E ནས་97025’E བར་དུ་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་ གར་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་རི་རྒྱུད་དང། ནུབ་ 6
ཕྱོགས་སུ་ཨ་རབ་རྒྱ་མཚོ། ཤར་ཕྱོགས་སུ་བྷེང་གྷལ་གྱི་ མཚོ་ཁུག ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོ་བཅས་ཀྱིས་ བསྐོར་ཡོད། རྒྱ་གར་གྱི ་ཤར་ཕྱོ ག ས་སུ་རྒྱ་ནག་དང་བོ ད ། བལ་ཡུལ། འབྲུག་ཡུལ། འབྲས་ལྗོངས་བཅས་ཀྱིས་ བསྐོར་ཡོད་ལ། ནུབ་བྱང་དུ་པ་ཀི་སི་ཐན་དང་འབྲེལ་ ཡོད། བྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བངྒ་ལ་ཌེཤ་ (Bangladesh) དང་ འབར་མ་རྒྱལ་ཁབ་ (Myanmar) གཉིས་ཁྱིམ་མཚེས་སུ་ ཆགས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་སིངྒ་ལ་ (Sri Lanka)དང་ མེལ་ཌི་ཧྥུ་སི་(Maldives) ཡོད་པ་རེད། ས་ཆའི་ ཆགས་སྟངས་ནི་དཔངས་མཐོ་བའི་རི་བོ་དང་རྒྱ་ཆེ་ བའི་བྱེ་ཐང་། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་བདེ་ཐང། ངོ་མཚར་ཆེ་ བའི་མཐོ་སྒང། མཚོ་ཁ་དང་གླིང་ཕྲན་སོགས་སྣ་མང་ རང་བཞིན་གྱིས་གྲུབ་ཡོད། ཡུལ་འདིའི་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་ ལ་ཀི་ལོ་མི་ཊར་གྲུ་བཞི་ཁ་གང་མ་ས་ཡ་༣.༢༨ ཡོད། གནའ་བོའ་ི དུས་སུ་རྒྱ་གར་དུ་མི་ལ་རིགས་ 7
བཞིར་དབྱེ་སྟེ། རྒྱལ་རིགས་དང་བྲམ་ཟེ་རིགས། རྗེའུ་ རིགས་དང་གདོལ་བའི་རིགས་བཅས་ཡིན་ལ། མི་ རྣམས་ཀྱིས་བ་ལང་ལྷ་རུ་བཀུར་བ་དང་གངྒཱའི་ཆུས་ སྡིག་སྒྲིབ་འདག་པར་ཡིད་ཆེས་པ་རེད། དེང་གི་དུས་ སུ་ཡང་བུ་སྐྱེས་ན་དགའ་བ་དང་བུ་མོ་སྐྱེས་ན་དེ་ཙམ་ གྱིས་དགའ་བོ་མི་བྱེད་པར་མ་ཟད། ཁྱོ་ག་ཤི་ན་ཆུང་མ་ རོ་དང་མཉམ་དུ་བསྲེགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཉེ་བའི་ལོ་ འགའི་ནང་ཡང་བྱུང་མྱོང་ཡོད། ཡིན་ནའང་སྤྱི་ཚོགས་ འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ ཆོ་ག་དང་ཡུལ་སྲོལ་གོོམས་གཤིས་ལའང་འགྱུར་བ་ འགྲོ་དང་འགྲོ་མུས་སུ་མཆིས། གོང་གི་རྩོམ་ཐུང་འདིའི་རང་བྱུང་ཚན་པ་དང་པོ་ནི་ རྩོམ་པ་པོས་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ ཡང་དག་པའི་ངོས་འཛིན་གྱིས་རྒྱ་གར་ལ་གདེང་འཇོག་བྱས་ ཡོད། རྩོམ་འགོ་འདིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྐོར་དེ་ལས་ཀྱང་རྒྱས་པར་ཤེས་ འདོད་པའི་འདུན་པ་ཅིག་ཀྱང་ངང་གིས་བསྐྲུན་ཡོད་པས། དུམ་
8
ཚན་ཕྱི་མ་དག་ལ་ལྟ་འདོད་ལྷག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཡིན། རང་བྱུང་དུམ་ཚན་གཉིས་པ་དང་གསུམ་པ་གཉིས་སུ་ རྒྱ་གར་གྱི་ཆགས་སྟངས་གསལ་པོར་བརྗོད་ཡོད། དཔེར་ན། སའི་ གོ་ལའི་དཔེ་རིལ་མའི་སྟེང་དུ་རྒྱ་གར་གྱི་ས་དབྱིབས་གཞུང་ཐིག་ དང་འཕྲེད་ཐིག་གང་ལ་ཁེལ་ཡོད་པ་དང་ཕྱོགས་བཞིར་རྒྱ་མཚོ་
གང་དང་གང་གིས་བསྐོར་ཡོད་པ། ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་གང་ དག་ཡོད་པ་ཕྱོགས་དང་བཅས་ཏེ་གསལ་པོར་བཤད་ཡོད་པ་མ་ ཟད། ཡུལ་ཁམས་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་ཡང་གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད། དུམ་ཚན་མཐའ་མའི་འགོའ“ ི གནའ་བོ” ཞེས་པའི་ ཚིག་དེར་མཉམ་འཇོག་ས་ཞིག་ཡོད། རྩོམ་པ་པོས་གནའ་དེང་ གི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ལ་ཁྱད་པར་མ་ཕྱེས་པར་རགས་རིམ་ ཙམ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་འདོད་པས། དེའི་རྗེས་ཀྱི་ཚིག་“དེང་གི་དུས་ སུ་ཡང་”ཞེས་པ་དང་“ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་ནང་ཡང་བྱུང་མྱོང་ ཡོད”ཅེས་པའི་ཚིག་འདིས་གནའ་བོ་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་ བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་བསྟན་པ་རེད། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ཧ་ ཅང་རྙོག་འཛིང་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས་རེ་རེ་བཞིན་གསལ་པོར་ འབྲི་མི་དགོས་པའང་ཚིག་འདི་དག་གིས་འཐུས་པར་བྱས་ཤིང། ཆེས་མཇུག་གི་གསལ་བཤད་ཀྱི་ཚིག་དེས་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་ ཀྱིས་མཇུག་གྲུབ་པར་བྱས་པ་བཅས་ཀྱིས་གོ་རིམ་མེད་པ་ལྟ་བུའི་ ཞན་ཆ་མེད་པར་བྱས་ཡོད།
9
སྙིང་ཉེ་བའི་ཀློག་པ་པོ་ཆུང་ཆུང་ཚོ། རྩོམ་ཡིག་འདི་ བཀླགས་རྗེས། རང་ཉིད་གནས་སའི་ཡུལ་དེའི་ཁྱད་ཆོས་ཅི་འདྲ་ ཞིག་ཡིན་པ་དོན་དངོས་གཞིར་བཞག་གིས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ ཡིག་ཅིག་བྲིས་ཏེ་བྱ་དངོས་ལ་ལྟ་ཞིབ་དང་བྱ་དངོས་གསལ་བཤད་ ཀྱི་ནུས་པ་གསོ་བར་སྦྱོང་བརྡར་རེ་བྱེད་རྒྱུ་མ་བརྗེད་པ་གནང་ རོགས།
10
༣ ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས། ཡུལ་སྲོ ལ ་གོ མ ས་གཤི ས ་རྩོ མ ་ཡི ག ་ཏུ་བཀོ ད ་དེ ་ ངོ ་ སྤྲོད་བྱེད་ན། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་འདིའི་རིགས་བྱུང་བའི་ ཡུལ་དང་དུས་ཚོད། ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས། དགེ་མཚན་དང་ ཆགས་གྲུབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་པོར་བཤད་རྒྱུར་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་འབྲི་བ་ལ་རྒྱས་བཤད་དང་ དཔྱད་གླེང། ཞིབ་འབྲི། དཔེ་འཇོག་ལ་སོགས་པའི་འབྲི་སྟངས་ འོས་འཚམ་རེ་སྤྱད་ན་རྩོམ་ཡིག་ལ་གསོན་ཉམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ ཆེས་ཆེར་ལྡན་ངེས། དཔེར་ན།
མག་གསར་སྐྱེལ་བ།
མ་ཤེས་པ་མ་གཏོགས་ཧྥེ་གླིང་གི་ཁན་ནེ་ཡ་ (kenya)མིན་པ་སཱ་ཡུལ་དུ་བུ་མོའ་ི ཁྱིམ་གྱིས་མག་པ་ཚུར་ བསུ་བའི ་ གཉེ ན ་སྒྲི ག ་གི ་ གོ མ ས་སྲོ ལ ་ཞི ག ་འདུག། དེ ར ་མི ་ རྣམས་ཀྱི ས ་ད་དུང་ “ མག་གསར་སྐྱེ ལ ་ 11
བའི”མཛད་སྒོ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཚོགས་པ་རེད། “མག་གསར་སྐྱེལ་བའི”དུས་ཚོད་དེ་ནམ་ རྒྱུན་དགོང་མོའ་ི དུས་སུ་ཡིན། མཛད་སྒོ་འགོ་བཙུགས་ མ་ཐག་རྔ་པ་རྣམས་ཀྱི ས ་བརྡུང་བའི ་ རྔ་སྒྲ་དང་གླུ་ སྐད་ཕྱོགས་བཞིར་མཆེད་འགྲོ ཤིང་ཏ་ལའི་ནགས་ ཚལ་གྱི ་ བྱེ ་ མའི ་ ལམ་དུ་འདུ་འཛི ས ་ཁེ ང ས་པའི ་ མི ་ ཚོགས་ཀྱིས་ཟླ་བའི་འོད་ངོགས་ནས་ངོ་ཚས་མྱོས་པའི་ མག་གསར་བསྐོ ར ་ཏེ ་ བག་གསར་གྱི ་ ཁྱི མ ་ག་ལ་བ་ དེའི་ཕྱོགས་སུ་ཆས་པ་རེད། ཀུན་གྱི་འགོ་མ་ནི་ཚོན་ མདངས་བཀྲ་ལ་མཛེས་པའི་སྨད་གཡོགས་རིང་པོ་ གྱོན་པའི་བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཡིན། དེ་ནི་ཕྱེ་མ་ལེབ་ ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཀྱིས་མདུན་ནས་ལམ་འཁྲིད་ཀྱིན་ པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས། བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་དེ་གཉིས་ ཀྱིས་ལག་ཏུ་ཟངས་སྡེར་ཞིག་ཐོགས་ཤིང་སྡེར་མའི་ མཐིལ་དུ་ཤིང་ཏ་ལའི་ལོ་མ་ལྗང་ཁུ་བཏིངས་ནས་དེའི་ སྟེང་ཤིང་ཏོག་གོ་ཡུ་འཇོང་འཇོང་གིས་ཁེངས་ཡོད། ས་ 12
གནས་དེ་ག་རང་གི་ལུགས་སྲོལ་ལྟར་བཤད་ན། གོ་ ཡུ་ཡིས་གདོན་འདྲེ་སྐྲོད་ཅིང་བར་བགེགས་སེལ་ནས་ གཉེན་བསྒྲིགས་རྗེས་ཀྱི་འཚོ་བར་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་ཞིང་ བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་འབྱུང་བར་བྱེད་ཟེར། ཟངས་ སྡེར་ཁྱེར་བའི་བུ་མོ་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྒྱབ་ཏུ་མག་གསར་ གྱི་ཕ་མ་གཉིས་ཡོད། འདིར་གཏམ་དཔེ་ཞིག་ཡོད་དེ། “གླག་རྒོད་ཀྱི་རུམ་ན་ལུས་པའི་གླག་ཕྲུག་རང་དབང་ གིས་འཕུར་མི་ཐུབ“ཟེར། ད་ནི་གླག་ཕྲུག་ཀྱང་གཤོག་ ཟུང་རྒྱས་ཏེ་འཕུར་རན་སོང། ཕ་མས་ཀྱང་དགའ་ དགའ་སྤྲོ་སྤྲོའ་ི ངང་རང་གི་བུ་དེ་བུ་མོའ་ི ཁྱིིམ་དུ་སྐྱེལ་ རོགས་བྱེད། རུ་དཔུང་དེ་རུ་ཆེས་འཁྲུག་ཆ་དོད་པ་ནི་རྐང་ པར་དྲིལ་ཆུང་བཏགས་པའི་སྐྱེས་པ་དག་རེད། ཁོ་ཚོ་ མཆོང་གར་ལ་སྤྲོ་བའི་ལུ་གུ་དང་འདྲ་བར་མག་གསར་ གྱི་སྔོན་རྗེས་སུ་དྲིལ་ཆུང་གི་སྒྲ་དང་བཅས་ཏེ་ཞབས་ བྲོ་འཁྲབ་ནས་འགྲོ་བ་དང། བུད་མེད་ཚོས་ཀྱང་ཁའི་ 13
ནང་གི ་ བདེ ་ ལྕག་འཁྱུག་པའི ་ ལྕེ ་ དེ ་ ལྡེ མ ་མྱུར་དང་ བཅས་ཏེ། མཚམས་མི་ཆད་པར་དབྱངས་འགྲོས་དང་ ལྡན་པའི་“ཨུ་རི་རི”ཡི་དགའ་སྤྲོའ་ི འབོད་སྒྲ་སྒྲོག་ ཅིང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ནུས་རྩལ་ངོམ་ པ་རེད། ཧྥེ་གླིང་གི་མི་ནི་ཅི་འདྲའི་བྲོ་གར་ལ་བྱང་ བ་ཞིག་རེད་ཨང། མག་གསར་སྐྱེལ་བའི་ལམ་དུ་བྲོ་ གར་འཁྲབ་པ་ལྷག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། སྐབས་འདིར་སྤོ་བོ་ དང་རྨོ་མོ་དག་གིས་ཀྱང་རྒས་ཚུགས་མི་འཛིན་པར་ རྐང་གཡུག་ལག་གཡུག་བྱས་ཏེ་བྲོ་གར་རྩེད། དེས་ན་ བག་གསར་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། དགའ་སྤྲོ་དཔག་ ཏུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་འདིའི་ཀློང་ནས་དགོད་མ་འཛུམ་ དང་བཅས་ཏེ་རྐང་པ་ཐག་པས་བསྡམས་ཡོད་པ་ལྟར་ གོ མ ་ཁ་འཁྱར་འཁྱོ ར ་རམ་རེ ས ་དལ་རེ ས ་མགྱོ ག ས་ ཀྱིས་བགྲོད་པ་རེད། མི་རྣམས་ཀྱིས་གླུ་ལེན་ཞིང་གར་རྩེད་ཀྱིན་ བག་གསར་གྱི་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར་བ་ན། རྔ་དང་རོལ་མོ། 14
དེ་བཞིན་དགའ་སྤྲོའ་ི འབོད་སྒྲས་བར་སྣང་ཁེངས་པ་ དང། བུ་མོའ་ི ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྒོ་འགྲམ་ནས་དགའ་ ལྷང་ལྷང་གིས་བསུ་བ་བྱེད། མག་གསར་གྱི་ཕ་མས་ དངོས་སུ་གོ་ཡུའི་ཟངས་སྡེར་གཉེན་ཚང་ལ་སྤྲོད་པ་ དང་གཉེན་ཚང་གིས་གུས་འདུད་དང་བཀའ་དྲིན་ཞུ་ རྗེས། ད་གཟོད་མག་གསར་ཁྱིམ་དུ་གདན་འདྲེན་པ་ དང། སྐབས་འདིར་“མག་གསར་སྐྱེལ་བའི”མཛད་ སྒོ་མཐོ་རླབས་སུ་སླེབས་པ་ཡིན། ཁང་པ་གསར་པའི་ ནང་དུ་བག་གསར་མཐོང་མི་ཐུབ་མོད། ཉལ་ཁྲིའི་ མདུན་དུ་ཡོལ་བ་ཞིག་དཔྱངས་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ། བག་གསར་བག་རོགས་མ་འགའ་དང་མཉམ་དུ་ཡོལ་ རྒྱབ་ཏུ་བསྡད་ཡོད། མག་གསར་བག་གསར་ལ་ཐུག་ དགོས་ན། ད་དུང་“ལག་འཇུའི་འགག་”ཅིག་བརྒྱུད་ དགོས་ཏེ། མག་གསར་གྱིས་ངེས་པར་དུ་ཡོལ་བའི་ མདུན་ནས་པུས་བཙུགས་ནས་ཡོལ་འོག་བརྒྱུད་བག་ གསར་ལ་ལག་འཇུ་བྱེད་དགོས། བག་གསར་དང་བག་ 15
རོགས་ཚང་མས་ལག་ཟུང་མཉམ་དུ་བརྐྱངས་པ་ན། བག་གསར་རྒྱུན་པར་ཐེངས་མང་པོར་ལག་འཇུ་བྱེད་ ས་འཕྱུགས་འགྲོ་བས་མགྲོན་པོ་ཚོ་སྤྲོ་བའི་གད་མོ་ཤར ོ ་ འགྲོ མག་གསར་བྲེལ་འཚུབ་དང་ངོ་ཚས་ལུས་ཡོངས་ སུ་རྔུལ་ཆུ་བཞུར་དུས། བག་རོགས་དག་གིས་རང་ འགུལ་གྱིས་གཞན་གྱི་དོན་བཟང་འགྲུབ་པའི་ཐབས་ ཤེས་བསྟན་པ་ན། གཞི་ནས་མག་གསར་དང་བག་ གསར་གཉིས་ཀྱིས་ལག་འཇུ་བྱེད་ཐུབ་པ་རེད། དེའི་ མཚུངས་སུ་ཡོལ་བ་ཕྱེས་ཏེ་དགའ་སྤྲོའ་ི འབོད་སྒྲའི་ ཁྲོད་ནས་བག་གསར་གྱིས་མི་སེམས་སྒུལ་བའི་མཛེས་ སྡུག་གི་ཉམས་འགྱུར་སྟོན། སྐབས་འདིར་སླེབས་པ་ན། གཞི་ནས་“མག་གསར་”ཁྱིམ་དུ་བསྐྱལ་ཟིན་པར་ བརྩིས་པ་རེད།
རྩོམ་ཡིག་འདིར་ཡུལ་གང་ཞིག་ཏུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག། ཚུལ་ ཅི་ལྟར་བྱུང་བ་དང། དུས་ནམ་ཞིག་ལ་སྒྲུབ་མཁན་སུས་བསྒྲུབས་ པ་སོགས་གསལ་པོར་འཁོད་ཡོད་པས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་
16
ཡིག་གི་ཉམས་ཤིག་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོན་པ་རེད། འོན་ཀྱང། རྩོམ་ཡིག་འདི་ནི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན་པ་ལས་ཇི་ བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་མི་འགྲོ། རྩོམ་ཡིག་ཏུ་བཀོད་པའི་ བརྗོད་བྱ་ཡོངས་རྫོགས་ངོ་སྤྲོད་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་བྲིས་པ་དང་དེ་ ལྟར་བྲིས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཡང། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་དེ་
རིགས་མི་ལ་ཤེས་སུ་འཇུག་པའི་ཆེད་ཁོ་ན་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་ བསྐྱར་ཞིབ་ཏུ་ལྟོས་དང། རྩོམ་ཡིག་འདིར་བཀོད་པའི་མི་སྣ་ དང་དུས་ཚོད་སོགས་གང་ཡིན་ཡང་གཙོ་ཕལ་གྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་ དཀའ། ཅི་ཞིག་བཀོད་ཡོད་པ་མཐའ་དག་གིས་”མག་གསར་སྐྱེལ་ བའི་”རྣམ་པ་ཁོ་ན་མཚོན་པ་ཙམ་ཡིན། གལ་སྲིད་དེ་ལས་གཅིག་ ཆད་ན་བག་གསར་སྐྱེལ་བའི་རྣམ་པ་ལ་གསོན་ཉམས་མི་ཐོན་ ཅིང་དེ་ལས་མང་ན་འུར་བརྗོད་སོགས་སུ་གྱུར་ཏེ་དོན་དངོས་དང་ མི་མཐུན་པར་འགྱུར་ངེས་པས། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་བཟོ་ ལྟ་ཤོར་འགྲོ དེར་བརྟེན་ཡུལ་ལ་ཅི་ལྟར་སྣང་བ་གཙོ་བོར་བཟུང་ ནས་བྲིས་ཡོད་པར་མ་ཟད། གཏམ་དཔེ་དང་དཔེ་འཇོག་སོགས་ ཀྱང་“མག་གསར་སྐྱེལ་བའི་”རྣམ་པ་ཇེ་གསལ་དུ་གཏོང་བ་ ལ་རམ་འདེགས་ཀྱིས་གསོན་ཉམས་ལྡན་པར་བྱས་པ་ཙམ་ཡིན། སྙིང་ཉེ་བའི་སློབ་གྲོགས་ཚོ། ཁྱེད་ཚོས་རྩོམ་ཡིག་འདི་ བཀླགས་རྗེས། རང་ཉིད་ཀྱི་ཕ་ཡུལ་དུ་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ཅི་ འདྲ་ཞིག་ཡོད་པ་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་འབྲི་སྟངས་ལ་ལད་ཟློས་བྱས་
17
ཏེ། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཕྲིས་དང་བྱ་དངོས་ལ་ལྟ་ཞིབ་ བྱེད་པའི་ནུས་པ་གོང་དུ་འཕེལ་བར་གདོན་མི་ཟ།
18
༤ འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤེས། འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤེས་ཀྱི་ནང་དོན་ནི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རྣམ་པ་ སྣ་ཚོགས་ཡིན་པར་མ་ཟད། འཚོ་བ་མ་འདྲ་བ་སོ་སོར་ཁྱད་ཆོས་ མ་འདྲ་བ་རེ་ཡོད། མི་རྣམས་ལ་འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤེས་གང་རུང་ ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། བྱ་དངོས་འདིའི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་ པོར་བཤད་དགོས། བྱ་དངོས་གང་རུང་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དུས། བྱ་ དངོས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་ངོས་ཟིན་པར་ བྱས་ཏེ། བྱ་དངོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནས་རྣམ་པ། གྲུབ་རྐྱེན། འབྲེལ་ བ། ཕན་ཐོགས། གནོད་སྐྱོན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གསལ་བཤད་ བྱས་ཆོག གསལ་བཤད་རེ་རེར་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གསལ་བཤད་ བྱས་ན་འགྲིག ཅུང་ཟད་རྙོག་འཛིང་གི་བྱ་དངོས་ཡིན་ན། ཕྱོགས་ འགའ་ནས་གསལ་བཤད་བྱས་ཀྱང་རུང། དཔེར་ན།
19
རླམ་སྐྱེས་པའི་བ་དམ་མ་ཟ བལ་ཆགས་པའི་བ་དམ་ཟས་ན་བདེ་ཐང་ལ་ གནོད་པ་རེད། རྒྱུ་མཚན་ནི་བལ་ཆགས་པའི་བ་དམ་ གྱི་སྟེང་དུ་མིག་གིས་མི་ཟིན་པའི་འབུ་ཕྲས་སྦགས་ ཤིང་འབུ་ཕྲ་མང་ཤོས་ལ་དུག་ཡོད་པས་ཡིན། རླམ་པ་ སེར་པོའ་ི འབུ་ཕྲས་སྦགས་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཚབས་ ཆེ། དེ་ཡི་རྙིང་ཚབ་གསར་བྱེད་ལས་བྱུང་བའི་ཐོན་ དངོས་རླམ་པ་སེར་པོའ་ི དུག་རྒྱུ་B1དང་C1གཉིས་ལ་ སྐྲན་ནད་རང་བཞིན་དང་ལྷག་པར་དུ་B1རིགས་ལ་ སྐྲན་ནད་སློང་བའི་རྒྱུ་དངོས་ཡོད་པས་མཆིན་སྐྲན་ བསྐྱེད་དེ་ཁྲག་བཞུར་ནས་འཆི་བར་མ་ཟད། མཁལ་ མ་ལའང་མངོ ན ་གསལ་དོ ད ་པོ འ ་ི སྒོ ་ ནས་གནོ ད ་ སྐྱོན་ཐེབས་པ་རེད། རྒྱུན་དུ་རླམ་སྐྱེས་པའི་བ་དམ་ ཟོས་ན་མཆིན་ནད་བྱུང་སྟེ་རིམ་གྱིས་མཆིན་སྐྲན་དུ་ 20
འགྱུར་འགྲོ གལ་སྲིད་ཐེངས་གཅིག་ལ་ཚད་ལས་ བརྒལ་བ་ཟོ ས ་ན་མྱུར་དུ་དུག་ཕོ ག ་པར་མ་ཟད་ཐ་ ན་འཆི་ཡང་སྲིད། བ་དམ་འདིའི་རིགས་ཟོས་པའི་ སྒོ་ཟོག་ལ་ཡང་མཆིན་ནད་འབྱུང་བས་དེའི་ཤ་ཟོས་ ན་ཡང་དུག་ཕོག་པ་རེད། ཁྱོད་ཀྱིས་བལ་མོ་ཆགས་ པའི ་ བ་དམ་བརྔོ ས ་ནས་ཟོ ས ་ན་སྐྱོ ན ་མེ ད ་སྙམ་མི ་ རུང། སྤྱིར་བཏང་གི་བཟའ་བཏུང་གཡོ་བའི་དྲོད་ཚད་ ཀྱིས་བལ་མོ་འཇོམས་ཐུབ་མོད། རླམ་གྱི་དུག་དེ་མེད་ པར་བཟོ་མི་ཐུབ། དྲོད་ཚད་280༠c ལས་བརྒལ་ན་ད་ གཟོད་དུག་རྒྱུ་འཇོམས་ཐུབ། དེར་བརྟེན། བལ་མོ་ ཆགས་པའི་བ་དམ་གཏན་ནས་མ་ཟ། གོང་གི་རྩོམ་ཐུང་འདིས་བ་དམ་རུལ་བའམ་རུལ་ཟིན་ པ་ཟ་མི་རུང་བའི་གནས་ལུགས་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། བ་དམ་ དེའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་པོ ར ་བཤད་ནས་དེ ་རི ག ས་ ཟོས་ན་གནོད་སྐྱོན་ཅི་དང་ཅི་འབྱུང་བ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་པའི་ངང་ གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད་པས་རྩོམ་ཐུང་འདི་ཀློག་པ་བརྒྱུད་ནས་བ་ དམ་ཟ་ལ་དགའ་བའི་བྱིས་པའམ། ཕ་མ་དག་གིས་ཟས་རིགས་
21
འདིའི་གནོད་སྐྱོན་རང་བཞིན་ཧ་གོ་ནས་སྤོང་བ་ལ་འབད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱས་ན་བདེ་ཐང་ལ་ཕན་པ་ཡིན། རྩོམ་ཡིག་འདིས་རིགས་ ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བར་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པ་སྤྱིར་བཏང་ ཞིག་མིན་པས། རང་གཞན་སུས་ཀྱང་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་ འབྲི་བ་དང་བྲིས་ཡོད་པར་རྒྱུན་དུ་དོ་སྣང་བྱས་ན་རང་གི་མི་ཚེ་ ལ་ཕན་བདེ་མི་ཉུང་བ་རེག་ཐུབ། དེ་བས། གསལ་བཤད་རྩོམ་ ཡིག་འབྲི་བའམ་དེ་ལ་དོ་སྣང་བྱས་པ་ནི་ཁེ་སང་མི་དམན་པ་ཞིག་ གི་གཞི་མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཆོག ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རང་གི་ཉམས་མྱོང་གཞིར་བཞག་ནས་ འདི་ལྟ་བུའི་དངོས་ཕན་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ ཡིག་ཅིག་བྲིས་ཏེ་མིའི་རིགས་ལ་ཕན་པའི་རླབས་ཆེན་གྱི་ལས་ ལ་འཇུག་པའི་སྟ་གོན་ཞིག་བགྱི་རོགས།
22
༥ རྩི་ཤིང་གི་རིགས། རྩི་ཤིང་གི་རིགས་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་བཀོད་དེ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། གཙོ་བོར་རྩི་ཤིང་འདིའི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་རང་བཞིན། ཐོན་ ཡུལ། འདེབས་འཛུགས་གསོ་སྐྱོང་གི་ལོ་རྒྱུས། སྐྱེ་འཚར་གྱི་རྒྱུ་ རྐྱེན། བདག་ཉར་བྱེད་ཐབས་དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་སོགས་ གསལ་པོར་བཤད་དགོས། རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་ ལ་ཁྱད་པར་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་ཡོད་པས་རང་རང་ལ་ཐུན་མོང་མིན་ པའི་ཁྱད་ཆོས་རེ་ཡོད་པ་རེད། རྩི་ཤིང་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཕྱི་ཡི་རྣམ་པ་ མཚར་ཞིང། ལ་ལའི་རང་བཞིན་ལ་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ ཆོས་ཡོད། ཡང་འགའ་ཤས་ཀྱི་སྐྱེ་འཚར་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་དང་ མི་མཚུངས་ཤིང། གཞན་དག་གི་འདེབས་འཛུགས་གསོ་སྐྱོང་གི་ ལོ་རྒྱུས་ལ་རྙོག་འཛིང་ཡོད་ཅིང། ད་དུང་བདག་ཉར་བྱེད་ཐབས་ དཀའ་ལས་ཅན་གྱི་རིགས་དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཤིན་ཏུ་ རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་རིགས་ཀྱི་རྩི་ཤིང་སོགས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད། གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་ཀློག་པ་པོའ་ི དགོས་ མཁོ་གཞིར་བཞག་སྟེ་ཕྱོགས་གཅིག་གམ་ཕྱོགས་དུ་མ་ནས་ངོ་
23
སྤྲོད་བྱས་ཆོག ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ནས་ལྷུག་བརྗོད་ ཀྱི་འབྲི་ཐབས་བར་བཅུག་བྱས་ཆོག་ལ། གཏམ་དཔེ་དང་གཤིབ་ སྡུར་གྱི་འབྲི་ཐབས་འོས་འཚམ་རེ་སྤྱད་དེ་གསལ་བཤད་བྱས་ན། རྩི་ཤིང་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་ཡག་པོ་བྱེད་ཐུབ་པར་མ་ ཟད། རྩོམ་ཡིག་ལའང་གསོན་ཉམས་ལྷག་ཏུ་འདོན་ཐུབ། དཔེར་ ན།
སྒོག་སྐྱ།
སྒོག་པ་ནི་བོད་དང་རྒྱ་གར་སོགས་ཡུལ་གྲུ་ ཕལ་མོ་ཆེར་འདེབས་འཛུགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཅིང་རོ་ ཚ་ཞིང་མངར་བ་དང་། ཞུ་རྗེས་ཁ་བ། ནུས་པ་དྲོ་ལ་རྣོ་ ཞིང་ལྕི་བའི་སྨན་རྫས་སུ་སྤྱོད་པའི་སྔོ་རིགས་ཤིག་ཡིན། སྒོག་སྐྱའི་མིང་གཞན་ལ་ལྷ་མིན་ཁྲག བྱི་ ཀུན། ལ་ཤུ་ན། བཅའ་སྒོག ཀླུང་སྒོག རྒྱ་སྒོག ཞིང་སྒོག སྒོག་པ། རླུང་སེལ་བུག་པན་སོགས་ཟེར། བོད་ཀྱི་སྨན་གཞུང་གཞིར་བཟུང་སྟེ་དབྱེ་ན་ སྒོག་པ་ལ་རྩ་བའི་དབྱེ་བ་གཉིས་ཏེ་སྒོག་སྐྱ་དང་སྒོག་ 24
སྔོན་གཉིས་ཡོད། སྒོག་སྐྱ་ཞེས་པ་ནི་ཞིང་ལ་བཏབ་ པའི་སྒོག་པ་དང། སྒོག་སྔོན་ཞེས་པ་ནི་རི་ལས་སྐྱེས་ པའི་སྔོ་རིགས་ཀྱི་སྒོག་པའོ། །རི་སྐྱེས་ཀྱི་སྒོག་སྔོན་ལ་ ཡང་ནང་གསེས་སུ་རི་སྒོག་དང་སྒོག་པ་ཤ་ཚིལ། བྲག་ སྒོག འཛིམ་ནག རྒྱ་སྒོག ཀླུང་སྒོག་ཀེ་ཛེ། བྱིའུ་སྒོག རུག་སྒོག་བཅས་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་བདུན་དུ་དབྱེ། ཤར་ནུབ་ཀྱི ་ གསོ ་ རི ག ་པ་མང་པོ ས ་ནད་ བཅོས་ཀྱི་ཉམས་མྱོང་གིས་བདེན་དཔང་བྱས་པ་ལྟར་ ན་སྒོག་པས་ཕན་ཡོན་ནི་ཧ་ཅང་གི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིན་ ཏེ་ཟས་ཀྱི་དང་ག་འབྱེད་ཅིང་ཟུངས་སྟོབས་བསྐྱེད་པ། རོ་ཙ་བ། ཤ་རྒྱས་པར་བྱེད་པ། ཟས་ཞུ་བ། གཞན་ཡང་ རླུང་གི་ནད་དང། ཁོང་སྲིན། སྙིང་གི་ནད། ཚ་བའི་ ནད། གཉན་ཚད་སྤྱི་དང། གློ་བར་གཉན་ཚད་ཞུགས་ པ། དབུགས་མི་བདེ་བ། གཞང་འབྲུམ། ཤ་བཀྲ། སྐྲན། སྐོམ་དད་ཆེ་བ། མིག་ནད། རྣ་བ་གཟེར་བ། སྐད་འགག་ པ་དང་ཤ་མདངས་ཉམས་པ་སོགས་ལ་ཕན་པར་བཤད། 25
སྒོག་སྐྱ་ལ་ཕན་ཐོགས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཟ་ཐེངས་གཅིག་ལ་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་ཟ་མི་ རུང་བར་མ་ཟད། ད་དུང་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་སྒོག་པ་ཟ་མི་ རུང། གསོ་རིག་ལྟར་ན། སྒོག་པ་ཟོས་ན་མཁྲིས་པ་དང་ ཁྲག་རུལ། མིག་ཤེད་ཉམས་པའི་ནད་སོགས་འབྱུང་ བར་བཤད་པས་ཕོ ་ བ་སྨུག་པོ འ་ི ནད་དང་ཕོ ་ བའི ་ གཉན་ཚད། དེ་བཞིན་རྒྱུ་མ་སྨུག་པོའ་ི ནད་ཡུན་རིང་ ན་བའི་མིས་སྒོག་པ་གཏན་ནས་མ་ཟོས་ན་བཟང། རྒྱུ་ མཚན་ནི་སྒོག་པས་ཕོ་བའི་རྩི་པགས་ལ་ཤུགས་རྐྱེན་ ཐེབས་ནས་ཕོ་བར་ཆུ་སྐྱུར་མང་པོ་ལངས་པར་བྱེད་ པས་ཡིན། སྒོག་པ་ཟོས་རྗེས་དྲི་མ་ཁ་མོད། ཇ་ལོ་ལྡོད་ པའམ་ཇ་རྒོད་ཀྱིས་ཁ་ནང་བཤལ་བ། ཡང་ན། སིལ་ ཏོག་ཁ་སུར་རྡོག་འགའ་ཟོས་ན་དྲི་མ་ཡལ་འགྲོ ། གསལ་བཤད་འདིའི་རིགས་ཀྱིས་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་ བ་ལ་ཁེ་ཕན་ཆེན་པོ་བསྐྲུན་ཡོད། དཔེར་ན། རྩོམ་ཐུང་འདིར་
26
མཚོན་ནའང། སྒོག་པའི་རང་བཞིན་དང་ཁྱད་ཆོས། རིགས་ དང་དབྱེ་བ། ཕན་ནུས་དང་གནོད་སྐྱོན་སོགས་ཡུལ་རང་སྟེང་ལ་ ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་གོ་རིམ་ལྡན་པ་དང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་ སྒོ་ནས་གསལ་པོར་བཤད་ཡོད་པས། སུ་དང་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འདིར་བཀོད་པ་གཞིར་བཟུང་ནས་ལག་ ལེན་བྱས་ན། དོན་མེད་དུ་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་རིགས་སྔོན་ འགོག་བྱེད་ཐུབ་པར་གདོན་མི་ཟ། དེ་བས་རྒྱུན་དུ་ནས་སྒྱུ་རྩལ་ཁོ་ ནའི་དབྱིངས་ལ་ཞུགས་ནས་མི་སྡོད་པར། དོན་དངོས་དང་ཡོངས་ སུ་མཐུན་ཞིང་འཚོ་བ་དང་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་ལའང་དོ་སྣང་རེ་བྱས་ན་རང་ཉིད་ལ་ཐེབས་ངེས་པའི་ གྱོང་གུད་མང་པོ་ཞིག་སྔོན་འགོག་བྱས་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་སྲུང་ སྐྱོབ་བྱེད་ཐུབ། རྩོམ་ཡིག་བཀླགས་རྗེས་རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་ཀྱིན་པའི་རྩི་ཤིང་ གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག རྩོམ་ཡིག་འདིའི་འབྲི་ཐབས་ལ་ལད་ཟློས་ བྱས་ནས་ང་ཚོ་ལ་ངོ་སྤྲོད་ཅིག་བྱོས་དང། ཁྱོད་ཀྱིས་བྱ་དངོས་ལ་ ལྟ་ཞིབ་བྱས་པའི་ཚད་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་ཀུན་ལ་ངོམ་དང།
27
༦ སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས། སྲོག་ཆགས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ན། སྲོག་ ཆགས་འདིའི་རིགས་ཀྱི་ཕྱི་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་གཤིས་རྒྱུད་ཀྱི་ ཁྱད་ཆོས། འཚོ་བའི་གོམས་གཤིས་དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ སོགས་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། སྐབས་རེར་ ད་དུང་སྲོག་ཆགས་འདིའི་རིགས་ཀྱི་སྐྱེ་འཕེལ་གྱི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་ སྤྲོད་བྱེད་དགོས། སྒོ་ཟོག་དང་ཁྱིམ་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། གསོ་ཐབས་ གསལ་པོར་བཤད་དགོས། ཕན་ཐོགས་པའི་འབུ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ ན། སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐབས་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་དགོས། གལ་སྲིད་ གནོད་འབུ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། གནོད་སྐྱོན་རང་བཞིན་དང་གནོད་ པ་འགོག་ཐབས་ངོ་སྤྲོད་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས། སྲོག་ཆགས་ཁ་ཤས་ ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དུས། སྲོག་ཆགས་དེ་དང་སྲོག་ཆགས་གཞན་ཞིག་ གཤིབ་སྡུར་གྱིས་མི་འདྲ་ས་གསལ་པོར་བཤད་དགོས། འདི་ལྟར་ བྱས་ན་སྲོག་ཆགས་འདིའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་ཁྱད་ཆོས་ ཇེ་གསལ་དུ་སོང་སྟེ་མི་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་འཇོག་ཐུབ། སྲོག་ཆགས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་
28
གིས་སྤྱིར་བཏང་གི་སྐད་བརྡ་བེད་སྤྱད་ཆོག་ལ། ཡང་རིག་རྩལ་གྱི་ རྩོམ་སྟངས་སྤྱད་དེ་བྲིས་ན་ཡང་འགྲིག དེར་མ་ཟད། ལྷུག་བརྗོད་ དང་གྲོས་གླེང། ཞིབ་འབྲི། དཔེ་འཇོག་ལ་སོགས་པའི་རྩོམ་ཐབས་ སྤྱད་དེ་རྩོམ་ཡིག་ལ་གསོན་ཉམས་དང་བྲོ་བ་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོད་ པར་བྱས་ནའང་ཆོག་གོ ། དཔེར་ན།
སྐྱེས་ཐོག་ལུ་གུ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ། མ་མོ་ཤེད་ངན་ཡིན་ཚེ། སྐྱེ་ཐོག་ལུ་གུའང་ ཆུང་ཞིང་ཤེད་མེད་ཡིན་པས་ནུ་ཁ་འཕྲད་མི་ཐུབ་པ་ དང། མ་མོར་འོ་མ་ཉུང་བའམ་ཐ་ན་ནུ་རྒྱུ་གཏན་ནས་ མེད། སྐབས་དེར་ལུ་གུ་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་འོ་མ་བླུད་ནས་ གསོ་དགོས། དེ་ལ་ཡོ་བྱད་འཇིབ་རུ་གཅིག་དགོས་ཏེ། བཟོ་བྱེད་རྒྱུ་ཆ་ནི། རྭ་ཅོའམ་ཤེལ་དེམ་ཚད་རན་པོ་ གང་ཡིན་ཀྱང་ཆོག འཇིབ་རུ་བཟོ་བར་གཡག་རྭ་དུམ་བུར་བཅད་ རྗེས་ཕྲ་སར་ནུ་མགོ་སྐོན་ས་བྱེད་དགོས། 29
ནུ་མགོ་བཟོ་བའི་རྒྱུ་ཆ་ནི་སྐྱི་མོ་ཟུར་གསུམ་ ཞི ག ་དྲས་ནས་ཁབ་སྐུད་ཀྱི ས ་བཙེ མ ་དགོ ས ་ལ་ནུ་ མགོའ་ི སྦུ་གུ་ཆེ་ཆུང་རན་པོ་ཞིག་ཡིན་དགོས། ལྡུད་པའི་འོ་མ་དེ་ངེས་པར་དུ་བསྲོས་ནས་ དྲོད་འཇམ་བྱེད་དགོས་པ་རེད། འོ་འཁྱག་བླུད་ན་ལུ་གུ་ རྙང་བ་ཡིན་པས། རྟག་ཏུ་མཉམ་འཇོག་དགོས། འོ་མ་ལྡུད་སྐབས་ཀྱང་ལུ་གུར་དལ་མོར་ནུ་རུ་ འཇུག་པ་དང། ཚད་རན་པོ་ཞིག་ཡིན་དགོས། མང་ དྲགས་ན་འཇུ་མི་ཐུབ་པར་རྙང་བ་རེད། ཉིན་གཅིག་ གི་ནང་ལ་འོ་མ་ཐེངས་གསུམ་དུ་བླུད་ཆོག དེ་མིན་ལུ་ གུས་གྲང་འཁྱག་མི་ཐུབ་པས་ངེས་པར་དུ་སྲོ་ཁང་ཞིག་ ལས་ནས་ལུ་གུ་དེ་ཁང་བའི་ནང་ལ་བཅུག་ན་བཟང།
གོང་གི་རྩོམ་ཐུང་འདི་ཀློག་པ་བརྒྱུད་ནས་ལུ་གུ་སྙོར་ སྐྱོང་བྱེད་ཚུལ་གྱི་ཤེས་བྱ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ང་ཚོའི་རྒྱུད་ལ་གསར་ དུ་རྙེད་སྲིད། ཤེས་བྱ་འདིས་མིའི་རིགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་དགོས་མཁོ་ ངེས་ཅན་ཞིག་སྐོང་ཐུབ་སྟེ། ལུ་གུ་གསོས་ནས་དཔལ་འབྱོར་སྒྲུབ་
30
མཁན་དང་ལུ་གུ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན་སོགས་གང་ ཡིན་ཡང་རྩོམ་ཡིག་འདི་བཀླག་ན་མཛུབ་སྟོན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ རེག་སྲིད། མཛུབ་སྟོན་འདིས་ཁྱོད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གྱོང་ གུད་སྔོན་འགོག་བྱེད་པར་རྔོ་ཐོགས་པ་རེད། རྩོམ་ཡིག་འདིར་གོ་སླ་བའི་རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་ཚིག་གིས་ལུ་
གུ་གསོ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོར་བྱས་ཡོད། དེ་ཡང་ ཡུལ་རང་སྟེང་ལ་ཡོད་པ་གཞིར་བཞག་གིས་གསལ་པོར་བཤད་པ་ ལས། རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་བྲིས་པ་ཞིག་གཏན་ནས་མིན་པས། དོན་དངོས་དང་ཚན་རིག་གི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་རེ་འབྲི་དུས་ ཡུལ་རང་སྟེང་ལ་ཡོད་པ་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་པའི་རྩ་དོན་འདི་ ནམ་ཡང་མ་འདོར་རོགས། དེ་ལྟར་མ་བྱས་ཚེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བྲིས་ པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དེ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་མ་ སོང་བར་རྩོམ་ཡིག་གཞན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད།
31
༧ ཚན་རྩལ་ཤེས་བྱ ཚན་རིག་གི་ལག་རྩལ་རིགས་ཤིག་གསལ་བཤད་བྱེད་ ན། ངེས་པར་དུ་ཚན་རྩལ་འདིའི་རང་བཞིན་དང་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་ བོ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་པར་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས། ཀློག་པ་པོའ་ི དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་བབ་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། རྒྱུ་རྐྱེན་ མང་པོ་ཞིག་གི་འོག་ཚན་རྩལ་འདིའི་རྩ་དོན་དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ ཐབས་ལམ། བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ཕན་ཡོན་གསལ་པོ་ བཤད་དགོས། སྐབས་འགར་ད་དུང་ལག་རྩལ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ སྐབས་མཉམ་འཇོག་དགོས་ས་གང་དག་ཡོད་མེད་ཀྱང་གསལ་ བཤད་བྱེད་དགོས། ཞིང་ལས་ལག་རྩལ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། ལག་ རྩལ་འདིའི་རིགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ ཆོག་ལ། གཙོ་གནད་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ན་ཡང་འགྲིག ད་དུང་ཚན་ རྩལ་འདིའི་ཕྱོགས་གཅིག་གམ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་ངོ་སྤྲོད་ བྱས་ན་ཡང་རུང། དཔེར་ན་འབྲེལ་ཡོད་གྲོ་ཡི་ལག་རྩལ་ཤེས་བྱ་ ལ། དུས་ཐོག་ཏུ་འདེབས་པ། ས་བོན་གྱིས་འདང་དགོས་པ་དང་
32
འདེབས་ལས་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་པ་སྟེ། དེ་ལ་སྔ་ཕྱིའི་བདག་ཉར་ བྱེད་སྟངས་གཉིས་ཡོད། སྔོན་ལ་དགུན་ཆུ་འདྲེན་པ་དང། རྩྭ་ལྡུམ་ གྱི་རིགས་ཡུར་ཏེ་ཆུ་ལུད་འཇོག་དགོས། རྗེས་ནས་སྐམ་ཚ་རླུང་ གསུམ་སྔོན་འགོག་དང། ད་དུང་ས་བོན་ཡག་པོ་འདེམས་དགོས། དུས་ལྟར་སྡུད་ལེན་དང། ཉི་མར་སྐམ་ནས་བལ་མོ་མི་ཆགས་ པར་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་དང། རྒྱུན་ལྡན་གྱི་གནས་ཚུལ་འོག་ ནས་ནམ་ཡིན་ཡང་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་དང་དུས་ཚིགས་ཀྱི་ འགྱུར་ལྡོག་གཞིར་བཟུང་སྟེ་ཕྱོགས་གང་རུང་ཞིག་གི་ལག་རྩལ་ ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་རེད། ཚན་རྩལ་གྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ན། སྐད་ བརྡ་ནི་དམངས་བྱིངས་ཀྱིས་གོ་ཐུབ་པའི་ཁ་གསལ་ལ་གོ་བདེ་བ་ ཞིག་ཡོང་བར་ལྷག་ཏུ་མཉམ་འཇོག་བྱས་ཏེ་ཚིག་མཁྲེགས་པོའམ་ བརྗོད་མི་བདེ་ལ་གོ་དཀའ་བའི་ཆེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅི་ལྕོགས་ ཀྱིས་སྔོན་འགོག་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན།
ཉན་བཤད་ཐུབ་པའི་རྩིས་འཁོར། གློ ག ་རྡུལ་རྩི ས ་འཁོ ར ་གྱི ས ་སྐད་ཆ་བཤད་ ཐུབ་པར་མ་ཟད། དཔེ་དེབ་དང་ཚགས་པར་ཀྱང་ཀློག་ 33
ཐུབ། རྩིས་འཁོར་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཐ་ན་མིས་བཤད་པའི་ སྐད་ཆར་ཉན་ཤེས་པ་རེད། རྩིས་འཁོར་འདིའི་རིགས་ ནི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་བའི་ཁྲོད་བཀོལ་སྤྱོད་དང་ཕན་ ཐོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད།
རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་ཐུབ་པའི་རྒྱུ་ མཚན་ནི་སྔོན་ཚུད་ནས་རྩིས་འཁོར་དུ་ཐ་སྙད་མང་ པོ་ཞིག་གསོག་ཉར་བྱས་ཤིང་གོ་རིམ་བསྒྲིགས་ཡོད་ པས་ཡིན། མིའི་རིགས་ཀྱི་སྐད་བརྡ་ནི་ཧ་ཅང་གི་རྙོག་ འཛི ང ་ཆེ ་ བར་བརྟེ ན ་ཐ་སྙད་ཀྱི ་ གོ ་ རི མ ་སྒྲི ག ་སྦྱོ ར ་ བྱས་ཏེ་རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྐད་བརྡ་ཡོད་ཚད་ལ་རྒྱུས་ ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་བཟོ་རྒྱུ་ལས་སླ་མོ་ཞིག་མིན། མིག་ སྔར་རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྟབས་བདེ་དང་རྒྱུགས་ཆེ་བའི་ འབྲི་སྲོལ་ཅན་གྱི་སྐད་བརྡ་ཁོ་ན་ངོས་འཛིན་བྱེད་ཐུབ། དེ ར ་བརྟེ ན ་རྩི ས ་འཁོ ར ་གྱི ས ་མི ག ་སྔར་བཤད་ཐུབ་ པའི་སྐད་ཆ་ལ་ཚད་ཡོད་པ་རེད། དེ་མཚུངས་སུ་རྩིས་ འཁོར་གྱིས་ད་དུང་གླེང་མོལ་བྱེད་མི་ཐུབ། ཡིན་ནའང་ 34
རྩིས་འཁོར་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཚད་ལྡན་གྱི་བཀོད་འདོམས་ ལ་ཉན་ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པས་བཀོལ་སྤྱོད་དང་ཕན་ ཐོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད། གནམ་གྲུ་དང་མཚོ་གྲུ་ཡི་དེད་ དཔོན་གྱིས་རྩིས་འཁོར་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་དེ། གནམ་ གྲུའི་འཕུར་ཚད་ཀྱི་མཐོ་དམའ་དང་གྲུ་ཡི་མྱུར་ཚད་ ལ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པར་བཀའ་ཕབ་ཆོག བཀོད་ འདོམས་རྙོག་འཛིང་ཆེ་ན། འཕྲུལ་ཆས་ཀྱིས་དུས་ལྟར་ སྒྲུབ་མི་ཐུབ་ལ་ལས་ཕྱོད་ཀྱང་ཇེ་དམའ་ཡིན། བཟོ་ལས་ཁྲོམ་རར་སྐད་ཆ་བཤད་ཐུབ་པའི་ རྩིས་འཁོར་འདིའི་རིགས་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཇེ་མང་ནས་ ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། དེ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྩིས་ འཁོར་དང་གླེང་མོལ་བྱེད་རྒྱུ་དེ་རྩིས་འཁོར་གྱི་སྐད་ བརྡ་དང་མཐེབ་གཞོང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་བསྡུར་ན་ ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ལྷོད་པོ་དང་བདེ་མོ་ཡིན་པས་རེད། དེ་ ལས་གཞན། རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་ཐུབ་པའི་ དགེ་མཚན་ནི། དུས་ཚོད་གྲོན་ཆུང་བྱེད་ཐུབ། རྩིས་ 35
འཁོར་གྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་ནུས་པ་དེ་དམག་དོན་དང་ བཟོ་ལས་སྟེང་བཀོལ་ན། ཁ་ལོ་སྒྱུར་མཁན་གྱིས་ལག་ པས་ལས་ཀ་གཞན་ལས་ཆོག་སྟེ་དཔེར་ན། ཐོན་སྐྱེད་ བརྒྱུད་ལམ་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་སྔོག་བཤེར་དང་དག་སྒྲིག། ཡང་ན། གནམ་གྲུ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཆོག རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ར ་རྩི ས ་འཁོ ར ་གྱི ས ་སྐད་ཆ་ཇི ་ ལྟར་ བཤད་ཐུབ་པ་དང། བཤད་ཐུབ་པའི་ཚད་ཅི་འདྲ་ཡིན་པ། དེའི་ ཕན་ཡོ ན ་ཡང་ཅི ་ ཙམ་ཞི ག ་ཡོ ད ་མེ ད ་གོ ་ རི མ ་ལྡན་པའི ་ ངང་ གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པས། ང་ཚོས་ཀློག་མ་ཐག་ཉན་བཤད་ཐུབ་ པའི་རྩིས་འཁོར་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་སྔོན་ཆད་མཐོང་ མྱོང་མེད་ནའང་། གསལ་པོར་ཤེས་ཐུབ་པ་རེད། མ་གཞི་ནས་ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ནི་མི་ལ་ཤེས་བྱ་གསར་པ་འཁྱེར་ཡོང་ མཁན་གྱི་ལྷའི་ཕོ་ཉ་ཞིག་ཡིན་པས། ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་དོ་སྣང་ བྱས་དང། ལྷའི་ཕོ་ཉ་འདིའི་སྒྱུ་རྩལ་མ་ཡིན་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ ཞིག་ཁྱོད་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་སྲིད།
36
༨ མི་སྣའི་སྐོར། མི་སྣ་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ན། མི་ སྣའི་རུས་མིང་དང་ལོ་ཚོད། སྐྱེས་ཡུལ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིགས་ དང་བྱས་རྗེས་གཙོ་བོ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་དགོས། གལ་ཏེ་ངོ་ སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་ན། མི་སྣ་ དེ་འཚོ་བའི་དུས་རབས་དང་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་བསྒྲུབས་པའི་དོན་དག་ གལ་ཆེན་གྱི་རིགས། དེར་མ་ཟད་ད་དུང་རྗེས་རབས་པས་ཁོང་ལ་ གདེང་འཇོག་ཅི་འདྲ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་གསལ་པོར་བཤད་དགོས། མི ་ སྣའི ་ གནས་ཚུལ་གསལ་བཤད་བྱེ ད ་པའི ་ གསལ་ བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་མི་སྣའི་བྱུང་བ་ལྷུག་བརྗོད་བྱེད་པའི་ཇི་ བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད། མི་སྣ་ ལྷུག་བརྗོད་བྱེད་ན། གཙོ་བོར་མི་སྣའི་སྔོན་བྱས་ཀྱི་བྱ་བ་གལ་ ཆེན་དག་ཅུང་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་བྲིས་ཏེ་མི་སྣའི་རང་བཞིན་དང་ གཤིས་ཀའི་ཁྱད་ཆོས་མཚོན་པར་བྱེད་དགོས། གནས་ཚུལ་མི་ ཉུང་བ་ཞིག་གི་འོག་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་གམ། ཡང་ན། ཕྱོགས་ འགའི་གནས་ཚུལ་གལ་ཆེར་བཟུང་སྟེ་ལྷུག་བརྗོད་བྱས་ན་ཆོག
37
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་མི་སྣ་གསལ་བཤད་བྱེད་དུས། མི་ སྣའི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡོད་ཚད་ཁ་གསལ་ལ་མདོར་ བསྡུས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་དགོས། དོན་གྱི་བྱུང་བ་ལྷུག་བརྗོད་དམ། ཇི་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་དང་བསྡུར་ན་ཅུང་ཟད་རགས་ བསྡུས་ཤིག་ཡིན་པས། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལྟར་ཅུང་ ཟད་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་འབྲི་མི་དགོས། སྐབས་ལ་ལར་ཅུང་ཟད་ ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ལྷུག་བརྗོད་བྱེད་མོད། དེ་ནི་མི་སྣའི་བསམ་བློའ་ི འཇིག་རྟེན་མཚོན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར། མི་སྣ་རང་ཉིད་ལ་ ཁྱད་ཆོས་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན། འདི་གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་མ་ཐུབ་ན། མི་སྣ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དེ་མི་སྣ་གསར་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ཇི་བཞིན་ བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཏུ་འབྲི་ཡང་སྲིད།
དོན་གྲུབ་རྒྱལ། དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་པུར་མིང་ལ་རང་གྲོལ་ཟེར། ༡༩༥༣ ལོར་མདོ་སྨད་གཅན་ཚའི་སྣང་རའི་ཁོངས་ དགུ་རོང་ཕུ་བ་ཞེས་པའི་གྲོང་དུ་སྐྱེས་ཤིང་མི་རིགས་ 38
ཀྱི་ལ་རྒྱ་འཛིན་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཅན་ཞིག་དང། ལྷག་ པར་དུ་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྟེང་མི་གླེང་ཀ་ མེད་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན། ཁོང་སྔ་ཕྱིར་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་ སློབ་གྲྭ་དང་སྐབས་དེའི་རྒྱ་ནག་དབུས་གཞུང་གི་མི་ རིགས་སློབ་ཆེན་དུ་ཞུགས་པར་མ་ཟད། མཚོ་སྔོན་མི་ དམངས་ཀུན་ཁྱབ་རླུང་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ནས་གསར་ འགོད་དང་སྙན་སྒྲོན་པ། ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ ཆེན་དང་མཚོ་ལྷོ་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭ་གཉིས་ནས་དགེ་ རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང། ༡༩༨༡ ལོར་ཁོས་བྲིས་པའི་《འབོལ་རྩོམ་ ཞོགས་པའི་སྐྱ་རེངས》པར་དུ་བསྐྲུན་པ་དེ་ནི་བོད་ ཀྱི་རིག་གནས་སླར་གསོ་བྱུང་བའི་ཚུན་ནས་བོད་པ་ གཞོན་སྐྱེས་ཀྱིས་བརྩམས་དེབ་པར་སྐྲུན་བྱས་པ་ཐོག་ མ་དེ་ཡིན་ཞིང། སྦྲང་ཆར་དུས་དེབ་ཏུ་“སྤྲུལ་སྐུ”་ ཞེས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་ཞིག་བཏོན་པ་དེས་སྤྱི་ཚོགས་ ལ་གྲག་འགུལ་མི་ཆུང་བ་བཟོས། ༡༩༨༣ ལོར་རང་མོས་ 39
སྙན་ངག་གི་ཐོག་མ་“ལང་ཚོའི་རྦ་ཆུ་”བརྩམས་ཏེ་ བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་འཇིག་རྟེན་ལ་གཞུང་ལམ་གསར་ པ་ཞིག་བཏོད། ཨེ་མ། མཚོ་སྔོན་པོ་ཞེས་པའི་གཞས་ ཚིག་ཅིག་བརྩམས་ནས་དབྱངས་རྩོམ་པ་པོ་གཅོད་པ་ ཐར་གྱིས་དབྱངས་སྦྱར་བ་སྐད་ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་བོད་ ཁམས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ། རང་ལོ་སོར་གཉིས་སྟེང་མཚོ་ ལྷོར་སྐུ་གཤེགས། ཁོང་སྐུ་གཤེགས་རྗེས། བརྩམས་ཟིན་པ་དང་ རྩོ མ ་འཕྲོ ར ་ལུས་པ་ལག་སོ ན ་བྱུང་བ་མཐའ་དག་ ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་ཏེ་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་དེབ་དང་ པོ་དེ་སྙན་ངག་དང། གཉིས་པ་ནི་བརྩམས་སྒྲུང། གསུམ་པ་ནི་དཔྱད་རྩོམ། བཞི་པ་ནི་སྒྱུར་རྩོམ། ལྔ་པ་ནི་ འགྲེལ་རྩོམ། དྲུག་པ་ནི་ཐོར་རྩོམ་གྱི་སྐོར་བཅས་དེབ་ དྲུག་ཡོད། ཁོང་སྐུ་དངོས་སུ་བཞུགས་སྐབས་ཁོང་གི་སྙན་ གྲགས་དང་ངན་གྲགས་གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་ལ་འགྲན་ 40
པ་ལྟར་ཁྱབ་ཀྱི་ཡོད་མོད། ད་ལྟ་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་དུ་ གཞོ ན ་སྐྱེ ས ་ཤེ ས ་ཡོ ན ་ཅན་མང་པོ ་ ཞི ག ་གི ས ་ཁོ ང ་ ལ་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་གི་དེད་དཔོན་དང། གཞོན་སྐྱེས་མཁས་པའི་དབང་པོ་སོགས་མཚན་གྱི་ རྣམ་གྲངས་དུ་མས་བསྟོད་ཅིང། མཁས་དབང་དུང་ དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་ལས་སོགས་མཁས་པ་མི་ཉུང་ བ་ཞིག་གིས་ཀྱང་གདེང་འཇོག་མི་དམན་པ་བྱེད་ཀྱིན་ ཡོད་པར་མ་ཟད། ཁོང་གི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་ རྒྱུན་ཡང་ད་ལྟའི་བར་མ་ཆད་པར་ཡོད། རྩོམ་ཐུང་འདིའི་འགོ་ནས་“ དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་པུར་ མིང་ལ་རང་གྲོལ་ཟེར།” ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཁོ་ནས་ངོ་སྤྲོད་ བྱ་འདོད་པའི་མི་སྣ་དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོ་ཐག་ བཅད་ཡོད་པས། ངོ་སྤྲོད་སྐབས་གཙོ་བོ་འབྲེལ་ཡོད་རྩོམ་རིག་ སྐོར་ནས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པའང་རང་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་ཐུབ། རྩོམ་པ་པོས་གོ་སླ་བའི་ཚིག་གི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ ངོ་སྤྲོད་བྱ་ཡུལ་གྱི་མི་སྣ་དེའི་དངོས་མིང་དང་པུར་མིང། སྐྱེས་ ཡུལ། ཐོབ་ཐང་སོགས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་གསལ་བཤད་བྱས་
41
ཡོད་པར་མ་ཟད། རྩོམ་རིག་སྐོར་ནས་བྱས་རྗེས་ཅི་ཙམ་བཞག་ པ་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་གདེང་འཇོག་ཅི་ཙམ་བྱས་པའང་ལེགས་ ཉེས་ཚང་མ་གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད་པས། རྩོམ་ཡིག་འདི་བཀླགས་ རྗེས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ཟེར་བའི་མི་སྣ་དེ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་ པོར་རྟོགས་ཐུབ།
རྩོམ་ཡིག་འདིར་ཡུལ་དུས་གནས་བབ་དང། བྱ་བའི་ འབྱུང་རྐྱེན་སོགས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་ཚང་དགོས་ པ་དག་འཁོད་ཡོད་པ་བདེན་མོད། དེ་དག་ནི་མི་སྣ་གསལ་པོར་ངོ་ སྤྲོད་པའི་རམ་འདེགས་ཀྱི་ཐབས་སུ་སྤྱད་པ་ལས། མི་སྣའི་འགུལ་ སྐྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྣ་བཞེངས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་ པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་སྟངས་མིན།
42
༩ དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ་ཀྱི་རིགས། དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ་སོགས་གསལ་བཤད་བྱེད་ན། མཉམ་འཇོག་བྱེད་ས་གཙོ་བོ་ནི་དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ། གློག་ བརྙན། སྤྲོ་གར་སོགས་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང། བརྩམས་པའི་དུས་ ཚོད། བརྩམས་ཆོས་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ། གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་ དོན་མདོར་བསྡུས། བསམ་བློའ་ི སྙིང་པོ། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ མི་རྣམས་ལ་སློབ་གསོའ་ི ཕན་ཡོན་ཅི་བྱུང་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གསལ་ པོ་བྱེད་དགོས། པར་སྐྲུན་གྱི་གསལ་བཤད་དང་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་ དམིགས་ཡུལ་དང་དེབ་དེའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་གསལ་པོར་འབྲི་ དགོས། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆར་དཔྱད་སྡུར་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཚུལ་ དེ་མཆན་དུ་འགོད་དགོས་ལ། གཞན་གྱིས་རམ་འདེགས་ཐོབ་པ་ ཡིན་ན་ཡང་གསལ་བཤད་བྱ་དགོས། གལ་སྲིད་ངོ་སྤྲོད་བྱ་དགོས་ པའི་དེབ་དེ་བཟོ་བཅོས་བྱས་ཏེ་བསྐྱར་དུ་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་ རིགས་ཡིན་ན། སྔོན་གྱི་མ་དཔེ་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་ ཀྱང་གསལ་པོར་བཤད་དགོས།
43
དཔེ་དེབ་དང་དུས་དེབ་ཀྱི་རིགས་གསལ་བཤད་བྱེད་ པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ཁ་བྱང་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཏན་ཁེལ་མེད་ པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང། སྤྲོ་གར་རམ་གློག་བརྙན། བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་ཀྱི་དེབ་ ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། གཙོ་བོར་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་
པོར་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་ལ་གསོན་ ཉམས་ཡོང་ཅི་ཐུབ་བྱས་ཏེ་ལྟ་མཁན་དང་ཀློག་མཁན་མང་པོ་ འགུག་ཐུབ་དགོས། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་འབྲི་ན། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ སྦྱོར་ནི་ངེས་པར་དུ་ཁ་གསལ་གོ་སླ་དང། སྙིང་བསྡུས་དང་གནད་ བསྡུས་ཤིག་ཡིན་དགོས། དཔེར་ན།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས། 》
《
《བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས།》 ཞེས་
པའི་དེབ་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ལོར་ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་ ཤེས་རིག་པར་ཁང་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་ཁྲིམས་ ལུགས་སྐོར་གྱི་དེབ་ཅིག་ཡིན། འདིའི་རྒྱབ་ཤའི་ཁ་དོག་ 44
ནི་ལྗང་ནག་ཅིག་དང། མདུན་ངོས་ཀྱི་སྟེང་ཕྱོགས་ན་ སྲིད་གཞུང་གི་ཐམ་ཀ་དང་བར་དུ་དེབ་འདིའི་ཁ་བྱང་ དབུ་ཅན་གྱིས་བྲིས་ཡོད། དེའི་གཤམ་དུ་གུག་རྟགས་ ཤིག་ཏུ་བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༡༨ ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ཅེས་བྲིས་ ཡོད། མདུན་ངོས་ཀྱི་རི་མོ་དང་ཡི་གེའི་མདོག་དཀར་ པོ་ཡིན། དེ བ ་འདི ་ ནི ་ ལེ འུ ་ཆེ ན ་པོ ་ བཅུ་གཅི ག ་དང་ ཟུར་སྣོན་ཡིག་ཆ་ཞེས་པའི་ས་བཅད་གཅིག་གིས་གྲུབ་ ཡོད། གཞུང་དངོས་ཀྱི་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པོར་དོན་ཚན་ བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ་ཡོད་ཅིང་ཟུར་སྣོན་གྱི་ས་བཅད་དུ་ བོད་ཀྱི་ཨང་གྲངས་ཀྱིས་རྟགས་བརྒྱབ་པའི་དུམ་ཚན་ ལྔ་འདུག ལེའུ་དང་པོའ་ི ནང་དོན་གཙོ་བོ་ནི་གཞི་རྩའི་ ལམ་སྟོན་གྱི་སྐོར་ཡིན། ལེའུ་གཉིས་པར་གཞི་རྩའི་ ཐོབ་ཐང་དང་ལས་འགན་གྱི་སྐོར་འཁོད་ཡོད། ལེའུ་ གསུམ་པ་ནི་གཞུང་གི་རྩ་བའི་བྱེད་སྒོ་ལམ་སྟོན་གྱི་ 45
སྐོར་ཡིན། ལེའུ་བཞི་པ་ནི་གཞུང་གི་འགན་འཛིན་གྱི་ སྐོར་དང་ལེའུ་ལྔ་པ་ནི་ཁྲིམས་བཟོའ་ི དབང་འཛིན་གྱི་ སྐོར། ལེའུ་དྲུག་པར་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་ སྐོར་དང་ལེའུ་བདུན་པར་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ས་ གནས་ཁག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐོར་བྲིས་ཡོད། ལེའུ་ བརྒྱད་པ་ནི་འོས་བསྡུའི་ལས་དོན་གྱི་སྐོར་ཡིན་ཞིང་ ལེའུ་དགུ་པ་ནི་གཞུང་ཞབས་འདེ མས་བསྐོ འ་ི ལས་ དོན་གྱི་སྐོར་ཡིན། ལེའུ་བཅུ་པར་རྩིས་ཞིབ་ལས་དོན་ གྱི་སྐོར་འཁོད་ཡོད་ལ་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་བཅའ་ ཁྲིམས་བསྐྱར་བཅོས་ཀྱི་སྐོར་བཅས་ཡིན། དེའི་མཇུག་ ཏུ་ཟུར་སྣོན་གྱི་ས་བཅད་བཀོད་ཡོད། བཅའ་ཁྲིམས་འདི་ནི་སྐབས་བཅུ་གཅིག་པའི་ བོད་མི་མང་སྤྱི་འཐུས་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་བཅའ་ཁྲིམས་ ཁྲིམས་བཟོའ་ི འགན་འཁུར་ཏེ་བོད་རྒྱལ་ལོ་༢༡༡༨ ཟླ་༥ ཚེས་ ༢ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་༦ ཚེས་༡༤ ལ་བཅའ་ཁྲིམས་ སུ་གཏན་ལ་ཕབ་པ་ཞིག་རེད། 46
འདི འི ་ དམི ག ས་ཡུལ་ནི ་ སྤྱི ་ ནོ ར ༸གོ ང ་ས་ ༸སྐྱབས་མགོན་ཆེན་པོ་མཆོག་གི་མང་གཙོའི་ལམ་ སྟོན་འོག བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཡོངས་ནས་བོད་ཀྱི་ གནའ་བོའ་ི གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་དང། འཚེ་མེད་ ཞི་བའི་ལྟ་བ་གཞིར་བཟུང། ཆབ་སྲིད་དང། སྤྱི་ ཚོགས། དཔལ་འབྱོར་བཅས་ཀྱི་རང་དབང་དང། འདྲ་ མཉམ་དྲང་བདེན་ཡོང་བ། མ་འོངས་ཆོལ་གསུམ་ ཡོངས་རྫོགས་མང་གཙོ་དང། མཉམ་འབྲེལ། རང་ སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་དང་ཞི་ བདེའི་བསྟི་གནས་སུ་བསྒྱུར་རྒྱུ། ལྷག་པར་བོད་ཀྱི་རྩ་ དོན་སྒྲུབ་ཐབས་ལ་འབད་བརྩོན་གོང་མཐོར་གཏོང་
བ་དང་ཆབས་ཅིག། གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་ཆིག་སྒྲིལ་ གྱི་ནུས་པ་དང། མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་སྲ་བརྟན་ཡོང་ ཐབས་བཅས་ཡིན་པ་དེབ་འདིའི་སྔོན་གླེང་དུ་གསལ་ པོར་འཁོད་ཡོད། དེར་བརྟེན་སྤྱི་ཚོགས་དང་འབྲེལ་ བའི་གནད་དོན་ཆེ་ཕྲ་ཀུན་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་གཞིར་ 47
བཞག་གིས་ཐག་གཅོད་ཀྱིན་ཡོད།
རྩོམ་ཡིག་འདིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པ་ནི་དེབ་ཅིག་ཡིན། དེབ་ཀྱི་མིང་ལ་ཅི་ཟེར་བ་དང་དེབ་གཟུགས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ པ། གང་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་པ། ནང་དོན་གཙོ་བོ་ཅི་ཞིག་ཡིན་ པ། དགོས་པ་དང་དམིགས་ཡུལ་ཅི་འདྲ་ཡོད་པ་སོགས་གོ་རིམ་ ལྡན་པའི་ངང་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པས། བཀླགས་ཚར་བ་དང་ མཉམ་དུ་དེབ་དེ་མངོན་སུམ་དུ་ལག་ཏུ་བླངས་མྱོང་བ་དང་འདྲ་ བ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་ཐུབ་ཡོད། དེར་བརྟེན་རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་སྤྱི་དང་ སྒོས་སུ་བོད་རིགས་ཡོངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་དེབ་དེ་ཀློག་པ་ བརྒྱུད་རང་རེའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་མཐོང་ཆེན་དང་བརྩི་འཇོག་ བྱས་ཏེ་མིང་དོན་མཚུངས་པའི་བོད་མི་ཤིག་བྱེད་རྒྱུ་གལ། ཁྱོད་ཀྱིས་རྩོམ་ཡིག་འདི་བཀླགས་རྗེས། རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་ སྤྲོད་བྱ་འདོད་ཡོད་པའི་དེབ་ཅིག རྩོམ་ཡིག་འདིའི་འབྲི་ཐབས་ ལ་ལད་ཟློས་བྱས་ཏེ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་དང། རང་ གི་བསམ་ཚུལ་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ལྷན་ཐབས་མ་ཞུགས་པའི་རྩོམ་ ཡིག་ཅིག་འབྲི་རྒྱུ་དེ་ལས་སླ་མོ་ཞིག་ཡིན་མིན་ངེས་ཤེས་རྙེད་ ཀྱང་སྲིད།
48
༡༠ འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོའ ་ི རིགས། འཛུགས་སྐྲུན་གྱི ་ དངོ ས ་པོ ་ གསལ་བཤད་བྱེ ད ་ན། འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོའ་ི རྣམ་པ་དང་ཆེ་ཆུང། གྲུབ་ཆ། ཕན་ ནུས་དང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་དགོས། འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་ཚད་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྤྱིའི་གྲུབ་ཆ་ ཞིག་དང་ཆ་ཤས་སོ་སོ་རེ་ཡོད་པ་རེད། གསལ་བཤད་བྱེད་སྐབས་ ཆ་ཤས་སོ་སོའ ི་བར་གྱི་འབྲེལ་བའི་ཁྲོད་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་ པོ་རང་སྟེང་གི་གོ་རིམ་རྙེད་ཐུབ་པ་དགོས། གོ་རིམ་འདི་ནི་གསལ་ བཤད་ཀྱི་གོ་རིམ་ཡིན། དཔེར་ན། གོང་ནས་འོག། སྔོན་ནས་རྗེས། ཕྱི་ནས་ནང། ཆེ་བ་ནས་ཆུང་བ། གཙོ་བོ་ནས་ཕལ་བ་ལ་སོགས་ ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཡིན། འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ་ཁ་ཤས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ ལྟ་སྐོར་གྱི་གོ་རིམ་ལྟར་གསལ་བཤད་བྱས་ཆོག རྙོག་འཛིང་ཆེ་ བའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ན། གསལ་བཤད་ཀྱི་ ནང་དོན་ཁག་འགར་བགོས་རྗེས་ངེས་གཏན་གྱི་གོ་རིམ་བསྒྲིགས་ ཏེ་འབྲི་དགོས། འདི་ལྟར་བྱས་ན་ད་གཟོད་གོ་རིམ་གསལ་པོ་དང་ མགོ་རྔ་མི་འཁྲུགས་པ་རེད།
49
ཊོག་ཡོ(Tokyo)ལྕགས་སྒྲོམ་མཐོན་པོ། ཉི་ཧོང་གི་རྒྱལ་ས་ཊོག་ཡོ་ཡི་མེ་ན་ཊོ་ས་ཁུལ་ གྱི་སྤྱི་གླིང་ཞིག་ན། འཛམ་གླིང་ན་ཆེས་མཐོ་བའི་ ལྕགས་སྒྲོམ་ཞིག་ཡོད། དེའི་མིང་ལ་ཊོག་ཡོ་ལྕགས་ སྒྲོམ་མམ་འཇར་པན་ལྕགས་སྒྲོམ་མཐོན་པོ་ཟེར། ཊོག་ཡོ་ལྕགས་སྒྲོམ་འདི་ནི་སུག་བཞིས་གྱེན་ དུ་བཏེགས་ཡོད་ཅིང་སུག་པ་གཉིས་རེའི་བར་ཐག་ ལ་མི་ཊར་བརྒྱད་ཅུ་ཡོད་པ་དང། ལྕགས་སྒྲོམ་གྱི་མཐོ་ ཚད་ལ་མི་ཊར་སུམ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་ཐམ་པ་ཡོ ད ་པས་ འཛམ་གླིང་ན་སྐད་གྲགས་ཀྱིས་ཆོད་པའི་ཧྥ་རན་སིའི་ རྒྱལ་སའི་ཨི་ཧྥལ་(Eiffel)ལྕགས་སྒྲོམ་ལས་མི་ཊར་བཅུ་ གསུམ་གྱིས་མཐོ། ལྕགས་སྒྲོམ་ཆེན་མོ་འདི་འཛུགས་ སྐྲུན་བྱས་པའི ་ དུས་ཡུན་ཡང་ཨི ་ ཧྥལ་ (Eiffel)ལྕགས་ སྒྲོམ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དུས་ཡུན་གྱི་སུམ་ཆའི་གཅིག་ 50
དང་ངར་ལྕགས་རྒྱུ་ཆ་ཡང་དེའི་ཕྱེད་ཀ་ལས་མེད། དུས་ ཡུན་འདི་འདྲའི་ཐུང་ཐུང་ཞིག་གི་ནང་ངར་ལྕགས་རྒྱུ་ ཆ་འདི་འདྲའི་ཉུང་ཉུང་ཞིག་གིས་ས་འགུལ་དང་རླུང་ འཚུབ་དྲག་པོ་འགོག་ཐུབ་པའི་ལྕགས་སྒྲོམ་འདི་བཟོ་ ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ནི་འཛམ་གླིང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལོ་རྒྱུས་ སྟེང་ཧ་ཅང་མཐོང་དཀོན་པོ་ཡིན། སྤྱི་ལོ་༡༩༥༨ ལོར་ལྕགས་སྒྲོམ་འདི་འཛུགས་ སྐྲུན་བྱས་རྗེས། ལོ་དེའི་ལོ་མཇུག་ནས་བཟུང་འཛམ་ གླིང་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནས་ཕེབས་པའི་ཡུལ་སྐོར་ བ་སྣེ་ལེན་བྱེད་པའི་འགོ་ཚུགས། ལྕགས་སྒྲོམ་གྱི་ མཐོ ་ ཚད་མི ་ ཊར་བརྒྱ་དང་ལྔ་བཅུའི ་ མཚམས་ན་
ཉིས་ཐོག་ཅིག་གི་མཐོ་ཚད་དང་མཉམ་པའི་རྒྱང་ལྟ་ བྱེད་ས་ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད་པ་དང། མི་ཊར་ཉིས་བརྒྱ་ ལྔ་བཅུའི་མཚམས་ན་ཁྱད་པར་ཅན་གྱི་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་ ས་ཞིག་ཡོད། དེང་རབས་ཅན་གྱི་གློག་སྐས་གསུམ་ གྱིས་བར་མཚམས་མེད་པར་འགྲུལ་བ་སྐྱེལ་བསུ་བྱེད་ 51
ཀྱིན་ཡོད། འོག་ནས་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་ས་བར་དུ་དུས་ཡུན་ སྐར་མ་གཅིག་ཀྱང་མི་འགོར། རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མི་ཊར་ངོས་ སྙོམས་གྲུ་བཞི་མ་ཉི་ཤུ་ཡོད་ཅིང། ཕྱོགས་བཞི་ཤེལ་ གྱིས་བརྒྱན་པའི་རྒྱང་ལྟ་ཁང་ནས་རྒྱལ་ས་ཊོག་ཡོ་ཡི་ སྲང་ལམ་ཕལ་ཆེ་བར་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་ཐུབ་པར་མ་ཟད། གནམ་དྭངས་པའི་སྐབས་སུ་ད་དུང་མཛེས་ཤིང་སྡུག་ པའི་སུའུ་ཇིའི་གངས་རི་ཡང་མཐོང་ཐུབ། ལྕགས་སྒྲོ མ ་འདིའི་ཆ་ཤ ས་གཙོ་བོ ་ ཁག་ ལྕགས་སྒྲོམ་གྱི་རྩེ་ན་ཡོད། རྩེ་ནས་ཕྱོགས་བཞིར་ འགྱེད་པའི་གློག་རླབས་དེ་ཊོག་ཡོ་ཡི་བརྙན་འཕྲིན་ ཁང་ཚང་མས་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོད། ལྕགས་སྒྲོམ་འདིའི་
ནང་ན་གསོལ་ཚིགས་ཁང་དང་དཔེ་ཁང་ཡོད་པར་མ་ ཟད། ད་དུང་རྒྱ་ཁྱོན་ཅུང་ཆེ་བའི་ཚན་རིག་ཁང་ཞིག་ ཡོད་པ་དེ་ན་བརྙན་འཕྲིན་དང་སྐུད་མེད་གློག་གི་ཉེར་ སྤྱོད་སྒྲིག་ཆས་ལྗོངས་རྒྱུ་བའི་གཟིགས་མོ་རུ་བཤམས་ ནས་བཞག་ཡོད། 52
ཁྱོད་ཀྱིས་རྩོམ་ཡིག་ཟེར་བ་དེ་ཤོག་ངོས་མང་པོ་ཞིག་ འབྲི་དགོས་པའི་ལྟ་ཚུལ་ཁྱོན་ནས་མ་འཛིན་རོགས། སྤྱིར་ན་རྩོམ་ ཡིག་འདི་ཧ་ཅང་ཐུང་མོད་ངོ་སྤྲོད་བྱ་འདོད་པའི་དངོས་པོ་དེ་ཚིག་ ཉུང་ཉུང་ཞིག་གིས་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་ཐུབ་ཡོད། གལ་སྲིད་ཁྱོད་ ཀྱིས་མང་པོ་ཞིག་འབྲི་བསམ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཛུགས་སྐྲུན་ དངོས་པོ་འདི་ལ་ངོས་འཛིན་ཅི་འདྲ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་མེད་སོགས་ འབྲི་ཆེས་ན་རྩོམ་ཡིག་འདི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་མ་སོང་ བར་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་ཡང་སྲིད། དེར་བརྟེན། ཚིག་ཉུང་ཡང་གསལ་བཤད་ཀྱི་འོས་འགན་རྫོགས་ མཚམས་ནས་དོན་དག་གཞན་དག་དགོས་པ་དམིགས་བསལ་བ་ མེད་ན་མ་བྲིས་ན་ཡག རྩོམ་ཐུང་འདི་ཀློག་རྗེས་འཛུགས་སྐྲུན་ དངོས་པོ་འདི་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་ཤེས་ཡོད་ངེས། འབྲི་སྟངས་འདི་གཞིར་བཟུང་ནས་བོད་རང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ དངོས་པོ་ཞིག་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་འབྲི་བར་ སྦྱོང་བརྡར་བྱོས་དང། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་སོགས་ དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་ལག་ལེན་གྱི་ཁྲོད་ནས་ངེས་ཤེས་ རྙེད་སྲིད།
53
༡༡ ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུའི་སྐོར། ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ནི་སྐུ་ མགྲོན་ལ་འབྲེལ་ཡོད་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ལྗོངས་རྒྱུ་ བྱེད་པར་རམ་འདེགས་བྱེད་པའི་གལ་ཆེའི་ཡིག་ཆ་ཡིན། འདིའི་ སྐོར་གྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ན། ལྗོངས་རྒྱུ་བྱ་སའི་གནས་ ཡུལ་དང་ས་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པ། འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་ལམ་ཐིག རང་ བྱུང་གི་མཛེས་ལྗོངས། རིག་དངོས་གནའ་ཤུལ། ངག་རྒྱུན་གྱི་ བཤད་སྲོལ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་སྙིང་སོགས་གསལ་པོར་བཤད་ དགོས། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་ནི་གནས་ཚུལ་གསལ་བཤད་བྱ་ རྒྱུ་ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ནི་གནས་ཚུལ་ ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་མི་རྣམས་ཀྱིས་དོ་སྣང་བྱ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་ བསྒྱུར་ཏེ་ལྟ་སྐོར་ལ་ཡོང་འདོད་ཀྱི་འདུན་པ་དྲག་པོ་བསྐྲུན་ནས་ ལྗོངས་རྒྱུའི་ཞོར་དུ་མཐོང་རྒྱ་སྐྱེད་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། དེར་བརྟེན། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་དང། གནའ་ཤུལ་གྲགས་ ཅན། ཡུལ་སྲོལ་དང་མི་ཆོས། འཕེལ་རྒྱས་དང་འགྱུར་ལྡོག། དེ་
54
བཞིན་ལོ་རྒྱུས་དང་ངག་རྒྱུན་གྱི་བཤད་སྲོལ་སོགས་གསལ་པོར་ ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ། མི་རྣམས་ལ་གསལ་བཤད་ཡི་གེར་བལྟས་པ་ཙམ་ གྱིས་རང་ཉིད་དངོས་སུ་ཡུལ་དེར་སླེབས་འདྲའི་ཚོར་བ་བསྐྲུན་ དགོས།
མཚོ་སྔོན་པོ།
རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མི་ཊར་སྟོང་གྲུ་བཞི་མ་༤༥༨༣་ཡོད་ པའི་ཁྱད་མཚར་བའི་གནས་མཆོག་སྟེ། མཚོ་སྔོན་ པོ་ནི་མདོ་སྨད་མཚོ་སྔོན་ཡུལ་གྱི་མཚོན་རྟགས་ཤིག་ ཡིན། དེ་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཆེན་མོས་མཚོ་སྔོན་མཐོ་ སྒང་ལ་གནང་བའི་རིན་པོ་ཆེའི་མེ་ལོང་ཆེན་པོ་ཞིག་ ཀྱང་ཡིན། མཚོ ་ སྔོ ན ་པོ ་ ནི ་ བོ ད ་ཁམས་ཀྱི ་ ཚྭ་མཚོ ་ ཆེ ་ ཤོས་ཡིན། དེའི་ཤར་ནུབ་ཀྱི་ཁྱོན་ཡངས་ཤིང་ལྷོ་བྱང་ ཅུང་དོག་པས་སྙུང་གཟུགས་སུ་སྣང། དུས་ཚིགས་མི་འདྲ་བའི་ནང་མཚོ་སྔོན་པོའ་ི ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱང་གཏན་ནས་མི་འདྲ། དབྱར་དང་ 55
སྟོན་གྱི་དུས་སུ་ཁ་དབུགས་དྭངས་ཤིང་ཆུ་བོ་གཙང། མཐའ་ཡས་པའི་རྩྭ་ཐང་གི་སྒང་གཤོངས་ཐམས་ཅད་ སྔོ་ལྗང་ངེར་ཡོད་པས་ས་གདན་ལྗང་ཞིང་མཐུག་པ་ ཞིག་བཏིངས་ཡོད་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས། དགུན་ དུས་སུ་གྲང་ངར་ཆེ་བ་དང་དཔྱིད་དུས་སུ་བྱེ་རླུང་ཅུང་ ཟད་འཚུབ་ངེས་ཡིན། དེར་བརྟེན་ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་ རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཡག་ཤོས་དེ་དབྱར་གྱི་དུས་སུ་ཡིན། མཚོ ་ སྔོ ན ་པོ འ ་ི ནང་དུ་བྱ་གླི ང ་མཚེ ར ་བ་ རི་དང་མཚོ་སྙིང་མ་ཧཱ་དེ་བ་སོགས་གླིང་ཕྲན་ཆུང་ ཆུང་འགའ་ཡོད་པར་མ་ཟད། བྱ་གླིང་དུ་བྱ་རིགས་ སྣ་ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ངས་ཁེངས་ཤིང། བྱ་རིགས་ལ་ལས་ འཕུར་རྩལ་འགྲན་པ་དང། ལ་ལས་མཚོ་ནང་གི་ཉ་ འཛིན་པ་སོགས་མིག་གི་དཔྱིད་དུ་འགྱུར་བའི་ལྟད་མོ་ ཁྱད་མཚར་མང་པོ་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད། མཚོ་སྔོན་པོའ་ི ནང་དུ་ཉ་རིགས་གཙོས་ཆུར་ གནས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་མོད། བོད་རིགས་ 56
ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་འཛིན་བཟུང་བྱེད་ ཀྱིན་མེད་པར་མ་ཟད། ལོ་རེ་རེ་བཞིན་མཚོ་སྔོན་པོའ་ི ནང་དུ་གཏེ ར ་སྦས་པའི ་ ཡུལ་སྲོ ལ ་ད་དུང་ཡང་མ་ ཉམས་པར་ཡོད། ཡངས་པའི་རྩྭ་ཐང་ཀུན་ན་སྨན་རྩྭ་ཡི་རིགས་ ཤིན་ཏུ་མོད་པོ་ཡོད། དེའི་སྟབས་ཀྱིས་ཉེ་འཁོར་གྱི་ འབྲོག་པའི་སྒོ་ཟོག་གི་ཤ་ཡང་གཞན་དང་བསྡུར་ན་ ཤིན་ཏུ་བཟང། ད་དུང་ས་དེའི་ཤ་མོ་ལ་ཡང་ཡུལ་སྐོར་ བ་མང་པོས་དགའ་བོ་གནང་གི་ཡོད། གཞན་ཡང་ས་ དེའི་ཞོ་དང་འོ་མ། མར་ཕྱུར་སོགས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ ནང་ཀུན་གྱི་ལྗོངས་རྒྱུ་བས་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ ཡོད།
དབྱར་ཟླ་དྲུག་པའི ་ ནང་དུ་མཚོ ་ མཆོ ད ་ཀྱི ་ དུས་སྟོན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད། དེའི་དུས་གླུ་ལེན་གར་རྩེ་རྒྱ་ ཆེན་པོ་བྱེད་པས་བོད་ཡུལ་ནི་གླུ་གར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ ཟེར་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཐོང་ཐུབ། 57
༡༢ ཐོན་རྫས་ཀྱི་གསལ་བཤད། ཐོན་རྫས་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་ ཐབས་ལ། སྤྱིར་བཏང་དུ་ཁག་གསུམ་དུ་བགོས་ཆོག། དང་པོ། ཁ་བྱང། རྒྱུན་ལྡན་དུ་ཁ་བྱང་ལ་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ མིང་གི་རྗེས་སུ་”གསལ་བཤད་”ཅེས་པ་སྣོན་པ་དང། ཐོན་རྫས་ ཀྱི་མིང་ཁོ་ན་བཀོད་པའང་ཡོད། གཉིས་པ། རྩོམ་དངོས། འདིར་ཐོན་རྫས་ཀྱི་མིང་དང་ ཐོན་རྟགས། ཚད་གཞི་དང་ཁྱད་ཆོས། བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ནུས། བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་སྟངས། རིན་གོང་སོགས་འདུ་བ་ཡིན། ཐོན་ དངོས་ཀྱི་འཚོང་ལམ་དང་བྱེད་སྒོའ་ི ཁྱབ་ཁོངས་རྒྱ་བསྐྱེད་པའི་ ཕྱིར། དམིགས་སུ་བཀར་ནས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་
ཁྱད་ཆོས་དང་དགེ་མཚན།ཕན་ནུས་དང་རིན་གོང་སོགས་ངོ་སྤྲོད་ བྱ་དགོས། ཐོན་རྫས་ཁ་ཤས་ལ། བེད་སྤྱོད་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ ཁྲོད་ནས་འབྱུང་སྲིད་པའི་གནད་དོན་ཅི་ཡོད་གསལ་བཤད་བྱས་ ཏེ་བེད་སྤྱོད་མཁན་ལ་གསལ་བཤད་གཞིར་བཟུང་སྟེ་བེད་སྤྱད་ན་ གནད་དོན་མི་འབྱུང་བར་བདེ་འཇགས་ཀྱིས་བེད་སྤྱོད་ཆོག་པ་ངོ་ སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་དགོས། སྤྱིར་བཏང་གི་གནས་ཚུལ་འོག་ནས་
58
དཔྱད་ཆས་དང་འཕྲུལ་ཆས་ལ་སོགས་པའི་ཐོན་དངོས་ལ་བཟོ་ དབྱིབས་དང་རྣམ་གྲངས། ནུས་པ། གྲུབ་ཆ། བཀོལ་སྤྱོད། བདག་ ཉར། བཤིག་གསོ་བྱེད་སྟངས་ལ་སོགས་པའི་ནང་དོན་གསལ་ པོར་འབྲི་དགོས། ཟས་རིགས་ཡིན་ན་ངེས་པར་དུ་རྒྱུ་ཆ་དང་བྲོ་ བ། ཟས་རིགས་སྤྱོད་སྟངས་ལ་སོགས་པའི་ནང་དོན་འབྲི་དགོས། གསོག་ཉར་བྱེད་དཀའ་བ་དང་ངོ་བོ་འགྱུར་སླ་བའི་ཟས་རིགས་ལ་ ཁག་ཐེག་གི་དུས་ཡུན་གསལ་པོར་བཤད་དགོས། སྨན་རྫས་ཡིན་ ན་ཕན་ནུས་དང་བེད་སྤྱོད་སྟངས། བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཚད། བདག་ཉར་ བྱེད་ཐབས། ཞོར་སྐྱོན་དང་གོ་ཆོད་དུས་ཡུན་སོགས་གསལ་པོར་ བཤད་དགོས། ནང་དོན་འདི་དག་གོ་རིམ་ལྡན་པ་དང་ཚན་པ་དུ་ མར་བགོས་ནས་བྲིས་ཆོག མཚམས་རེར་མངགས་ཉོ་བྱེད་ཐབས་ ཀྱང་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས། གསུམ་པ། མིང་རྟགས་འགོད་པ། རྒྱུན་དུ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་ མིང་གི་སྟེང་”ཐོན་རྫས་”ཞེས་པའི་ཡིག་འབྲུ་གཉིས་སྣོན་པ་ཡིན།
མངགས་ཉོ་བྱེད་མཁན་གྱིས་འབྲེལ་བ་བྱེད་བདེ་ཆེད་ད་དུང་ལས་ ཁུངས་ཀྱི་སྡོད་གནས་ཁ་བྱང་གསལ་པོ་དང། ཁ་པར་དང་མྱུར་ འཕྲིན་ཡང་འབྲི་དགོས་པར་མ་ཟད། ལས་ཁུངས་ཀྱི་མིང་ཆ་ཚང་ བ་ཞིག་འབྲི་དགོས། ཐོན་རྫས་གསལ་བཤད་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་སྐབས། ད་དུང་ བར་བཅུག་གི་རི་མོ་ཡང་བཀོད་ཆོག འདི་ལྟར་བྱས་ན། འཛད་
59
སྤྱོད་པས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཡག་པོ་བྱེད་པར་ རམ་འདེགས་བྱེད་ཐུབ། ཐོན་རྫས་གསལ་བཤད་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་ན། རེ་བ་ཉག་ གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ཡང་དག་པ་དང་བློ་གཏད་ཆོག་པ། ཞིབ་བཤེར་ ཚད་དང་ལྡན་པ་ལས་རྟོག་བཟོ་དང་མཛེས་སྤྲས་གཏན་ནས་བྱེད་ མི་རུང། དེ་ལས་གཞན་ད་དུང་གོ་སླ་ཞིང་གནད་བསྡུས་པ་མ་ ཟད། གནད་དུ་ཐིངས་པའི་སྐད་ཆས་དོན་དག་གསལ་པོར་བཤད་ དགོས། དཔེར་ན།
རིན་ཆེན་གྲང་སྦྱོར་རིལ་ནག་ཆེན་མོ། སྨན་རྒྱུ་དང་བཟོ་ཐབས། རིན་ཆེན་གྲང་སྦྱོར་ཆེན་མོའ་ི སྦྱོར་བ་འདིར་ དུག་འདོན་གཡའ་ཕྱིས་སོག ས་ཚད་ལྡན་ལས་གྲུབ་ པའི ་ བདུད་རྩི ་ བཅུད་རྒྱལ་བཙོ ་ བཀྲུ་ཆེ ན ་མོ ་ དང། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་དང། ཨིནྡྲ་ནི་ལ། ཕ་ལམ། མ་རྒད། གཡུ་སོགས་བཞུ་བ་དང་མ་བཞུ་བའི་ཁམས་ 60
ཀྱི་ཐལ་བ་དང། ཁ་ཆེ་གུར་གུམ་དང། ཛ་ཏི། དཔའ་ བོ་དཀར་སེར། ཨ་རུ་གསེར་མདོག་སོགས་སྔོ་ཁྲོག་གི་ སྨན་སྣ་བརྒྱ་དང་བཞི་བཅུ་ཙམ་ལས་གྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ ཤིན་ཏུ་ནས་ཚད་ལོངས་ཀྱི་རིམ་པ་མཐོང་རྒྱུད་མན་ ངག་གིས་བརྒྱན་ཏེ་སྨན་སྒྲུབ་དང་ལྡན་པའི་རིལ་བུ་ངོ་ མཚར་ཅན་ཞིག་ཡིན། ཕན་ཡོན་མདོར་བསྡུས། ཕོ་བ་ན་བ་དང། མཆིན་ཁྲག་རྒྱས་པ། སྨུག་ པོ་འཐབ་ནས་གླང་ཐབས་ན་བ། བྲང་དང་ཕོ་བར་ཚ་ ཤར་རྒྱག་པ། རྒྱ་བཤལ་ལམ་ཁྲག་རུལ་དུད་ཁུ་སྐྱུགས་ པ། བཤང་བར་ཁྲག་འདྲེས་པ། གཞན་ཡང་སྙིང་ནད་ ཀྱིས་སྙིང་གི་རྒྱུ་བ་ཞན་པ། ཆུ་བསགས་པ། དྲེག་གྲུམ་ ཆུ་སེར་དང། རྨ་རིགས་སོགས་ཀྱི་རྣག་ཁྲག་འཛགས་ པ། ཟས་དུག་ཤར ོ ་བ། བཙན་དུག་དང་སྦྱར་དུག་སོགས་ དུག་རིགས་ཁོང་དུ་ཤོར་བ། རྒྱུ་གཟེར་བཤལ་རིམས། མཛེ་འབྲས། གག་ལྷོག གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་སོགས་ 61
ལ་ཕན་པར་མ་ཟད། ནད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་ན་ ལུས་མདངས་རྒྱས་ཤིང། དབང་པོ་གསལ་བ། རྩ་དང་ རུས་པ་མཁྲེགས་པ་སོགས་སྟོབས་སྐྱེད་བཅུད་ལེན་གྱི་ མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཡིན། རིལ་བུ་བཞེས་ཚུལ་དང་བསྲུང་བྱ་མདོར་བསྡུས། རིལ་བུ་འདི ་ མ་བཏང་གོ ང ་གི ་ ནུབ་མོ ར ་ གཡེར་མ་རྡོག་བདུན་ཙམ་གྱི་ཐང་བསྐོལ་ནས་དྲོད་ འཇམ་འཐུང་བས་རྩ་ཁ་འབྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད། ནུབ་ དེར་རིལ་བུར་གློག་འོད་སོགས་དཀར་ཆའི་རིགས་ ཤུགས་ཆེར་མ་ཕོག་པར་སྣོད་གས་ཆག་མེད་པ་དཀར་ ཡོལ་ལྟ་བུར་རིལ་བུ་ནུབ་ཙམ་གྱི་ཆུ་ཁོལ་དུ་སྦངས་ ཏེ་རས་གཙང་སོགས་ཀྱིས་བཀབ་ནས་འཇོག་དགོས། སང་ཉིན་དེར་སྨན་བླའི་གཟུངས་སྔགས་དང་ཡིག་ དྲུག་མ་ཎི་གང་མང་བཟླས་རྗེས་ཉིན་སྔའི་ནུབ་མོར་ སྦངས་པའི་རིལ་བུ་སྲིན་མཛུབ་ཀྱིས་སྣུར་བའི་ཐོག་ ཆུ་ཁོལ་ཅུང་ཟད་བསྣན་ཏེ་ཐོ་རེངས་བདུད་རྩི་ཐུན་ 62
མཚམས་དང་བསྟུན་ནས་བཞེས་ན་ནུས་པའི་ཁྱད་པར་ ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དང། དེ་ནས་ཉལ་ཆས་དྲོན་པོ་གྱོན་ཏེ་ ལུས་རྔུལ་ངེས་བྱས་ནས་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ཙམ་ཉལ་རྗེས་ ཁ་ཆེ་གུར་གུམ་ཆུ་ཁོལ་ལ་སྦངས་པའི་ཁུ་བ་ཅུང་ཟད་ བཞེས་ན་ལུས་ཀྱི་རྩ་ཁ་བསྡམས་ཏེ་སྨན་ནུས་ཕྱིར་མི་ ཤོར་བའི་དགོས་ཁྱད་ཡོད། རིན་ཆེན་རིལ་བུ་བཏང་ རྗེས་ཁ་ཟས་སྔོ་ཚལ་རིགས་དང། ཉ་ཕག་སྒོང་གསུམ། ཆང་སྐྱུར། སྒོག་བཙོང། ཁ་ཚ་རུལ་སུངས་དང་རྗེན་ ཟས་རིགས་དང་སྤྱོད་ལམ་བརྡབས་འཁྲུགས་སོགས་ དྲག་ཤུལ་གྱི་རིགས་དང། འཁྲིག་སྤྱོད་སོགས་ཉིན་ཤས་ འཛེམས་དགོས་པ་མ་ཟད། ཚེས་བཅོ་ལྔ་དང་གནམ་ གང་སོགས་གཟའ་ཚེས་དགེ་བའི་དུས་རིན་ཆེན་རིལ་ བུ་བཞེས་ཐུབ་ཚེ་སྨན་གྱི་ཕན་ནུས་ཆེ་བ་ཡོད། འོན་ ཀྱང་ནད་ཅན་ཛ་དྲག་རིགས་ལ་གོང་གི་བཞེས་ཚུལ་ དང་བསྟུན་མི་དགོས་པར་སྐབས་མཚམས་བཞེས་ན་ འགྲིགས། 63
མངགས་ཉོ་བྱ་ཡུལ། བོད་གཞུང་དབུས་སྨན་རྩིས་ཁང་དང་ས་ གནས་སོ་སོའ་ི ཡན་ལག་སྨན་ཁང། འབྲེལ་གཏུགས་ཁ་པར། 0091 - 1892 - 307069/ 223113/ 223222 ཨི་མེལ་ཁ་བྱང།
tmai@men-tsee-khang.org གོ ང ་གི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ་ ནི ་ གདོ ས ་བཅས་བྱ་དངོ ས ་ གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན། གཞལ་བྱའི་ཡུལ་ དུ་གྱུར་པའི་གྲང་སྦྱོར་རིལ་ནག་ཆེན་མོའ་ི གྲུབ་རྒྱུ་དང་ཁྱད་ཆོས། ཕན་ཡོན་སོགས་གོ་རིམ་ལྡན་ལ་གོ་སླ་བའི་ཚིག་གིས་གསལ་ བཤད་བྱས་པ་ནི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པར་མ་ཟད། མི་རིགས་ ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡུལ་ རང་སྟེང་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་བྲིས་ཡོད་པས་ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད།
64
༡༣ འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་གསལ་བཤད། འཕྲུལ་ཆས་དང་ཡོ་བྱད་ཀྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ནི་ མི་རྣམས་ལ་འཕྲུལ་ཆས་སམ་ཡོ་བྱད་གང་རུང་གི་ཁྱད་ཆོས་ངོ་ སྤྲོད་བྱས་ཏེ། མི་རྣམས་ལ་སྔར་ལས་ལྷག་པའི་སྒོ་ནས་འཕྲུལ་ཆས་ དང་ཡོ་བྱད་ཀྱི་རིགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་པར་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། དེར་ བརྟེན། ཐོན་སྐྱེད་འཛུགས་སྐྲུན་དང་འཚོ་བའི་ཞབས་ཞུའི་ཆེད་དུ་ ཡིན་དགོས། རྒྱུ་མཚན་དེའི་དབང་གིས། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་ འབྲི་ན་ངེས་པར་དུ་སྒྲུབ་དགོས་པ་ནི། གཅིག་ནས་གང་ཡང་རུང་ བའི་འཕྲུལ་ཆས་སམ་ཡོ་བྱད་ཅིག་གི་རང་བཞིན་དང་བཀོལ་ སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ནུས། གྲུབ་ཚུལ་གྱི་རྩ་བའི་རིགས་པ། བེད་སྤྱོད་བདག་ ཉར་བྱེད་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་རྒྱུ་དང། གཉིས་ པ་ནི་ཡོ་བྱད་དམ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་ཆགས་གྲུབ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དུས་ཡོ་ བྱད་དམ་འཕྲུལ་ཆས་འདི་རིགས་ཀྱི་དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་
65
གཞིར་བཞག་སྟེ་ཁག་འགར་བགོས་ནས་ཁག་རེ་རེ་བཞིན་འབྲི་ དགོས། ཐོག་མར་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོའ་ི ཁག་དང་དེའི་རྗེས་ནས་གྲུབ་ ཆ་ཕལ་བའི་ཁག་འབྲི་དགོས། གལ་སྲིད་གཙོ་ཕལ་གྱི་དབྱེ་བ་མི་ གསལ་བའམ་ཡང་ན་གཙོ་ཕལ་མ་དབྱེ་ན། གོང་ནས་འོག་གམ་ འོག་ནས་སྟེང། གཡས་ནས་གཡོན་དང་གཡོན་ནས་གཡས། ནང་
ནས་ཕྱི་དང་ཕྱི་ནས་ནང་གི་གོ་རིམ་ལྟར་རེ་རེ་བཞིན་བྲིས་ཆོག ཡོ་བྱད་དམ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ཁག་ཆེན་པོ་འགར་བགོས་ ནས་ཁག་རེ་རེ་བཞིན་ངེས་གཏན་གྱི་གོ་རིམ་ཡོད་པའི་ངང་ནས་ ཞིབ་ཏུ་འབྲི་དགོས། ཡོ་བྱད་དམ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་བེད་སྤྱོད་སྟངས་ ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱེ ད ་དུས་བེ ད ་སྤྱོ ད ་ཀྱི ་ བརྒྱུད་རི མ ་ཁྲོ ད ་ནས་རྒྱུན་དུ་ འབྱུང་སླ་བའི་གནད་དོན་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་གསལ་པོ་ བཤད་པར་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས། གསུམ་ནས་ཡོ་བྱད་དམ་འཕྲུལ་ ཆས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་པོར་བཤད་ཆེད། གཤིབ་སྡུར་གྱི་ཐབས་ སྤྱད་ནས་དེ་དང་དེའི་རིགས་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་ དུ་མཐོང་བ་དག་དང་བསྡུར་ནས་བྲིས་ཆོག གཤིབ་སྡུར་གྱི་ཁྲོད་ ནས་མི་འདྲ་བའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས། བཞི་ནས་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ནི་ཁ་གསལ་གོ་སླ་ཡིན་པ་ལས་ཆེད་ ལས་ཀྱི་བརྡ་ཆད་མང་པོ་མི་འབྲི་བ་བཅས་སོ། །དཔེར་ན།
66
ནེའུ་ཊོན་སྦུ་གུའི་གྲུབ་ཚུལ་དང་བཀོལ སྤྱོད་ཕན་ནུས།
ནེ འུ ་ཊོ ན ་སྦུ་གུ་ནི ་ དངོ ས ་ལུགས་ཀྱི ་ དཔྱད་ ཆོས་རིགས་ཤིག་ཡིན། དེ་ནི་ཡང་ལྕི་མི་འདྲ་བའི་ དངོས་གཟུགས་དབུགས་མེད་སྟོང་ཁམས་ནས་འགུལ་ སྐྱོད་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་ཚོད་ལྟ་བྱེད་སྤྱད་ཅིག་ ཡིན། ཚོད་ལྟ་འདིས་སློབ་གྲོགས་ཚོར་དབུགས་མེད་ སྟོང་ཁམས་ནས་ཡང་ལྕི་མི་འདྲ་བའི་དངོས་གཟུགས་ མར་ལྷུང་བའི་མྱུར་ཚད་འདྲ་བའི་གནས་ལུགས་ཤེས་ 67
རྟོགས་ཡོང་བར་རམ་འདེགས་བྱེད་པ་ཡིན། ནེའུ་ཊོན་སྦུ་གུའི་རིང་ཚད་ལ་སན་ཊེ་མི་ཊར་ ༡༢༠ ཡོད། ཕྱིའི་ཚངས་ཐིག་ལ་སན་ཊེ་མི་ཊར་༦ ཡོད་ པའི་ཤེལ་སྦུག་མཐུག་པོ་ཞིག་ཡིན། སྦུ་གུའི་སྣེ་གཅིག་ བཅད་ཅིང་སྣེ་གཞན་དེ་དབུགས་གཏོང་ལེན་བྱེད་སྤྱད་ ཀྱི་ལྕགས་རིགས་ཁ་གཅོད་ཅིག་གིས་དམ་པོར་བརྒྱབ་ ཡོད། ཁ་གཅོད་ཀྱི་དབུགས་གཏོང་ལེན་བྱེད་སའི་སྦུ་ གུའི་ནང་དུ་ལྕགས་ལེབ་ཅིག་དང་ཤིང་བྲུལ་ཞིག ད་ དུང་བྱ་སྒྲོ་ཞིག་བཅས་ཡོད་པ་རེད། ཚོ ད ་ལྟ་འདི ་ ལག་བསྟར་བྱེ ད ་པའི ་ དུས་སུ། ཐོག་མར་དབུགས་གཏོང་ལེན་གྱི་སྦུ་གུ་ཁ་ཕྱེ་སྟེ་ཤེལ་ སྦུག་ནང་དབུགས་བསྒྱངས། དེ་ནས་ཁ་མར་བསྐོར་ ན་ནང་གི་དངོས་གཟུགས་དག་ཀྱང་འདིའི་ཕྱོགས་སུ་ སྤུངས་ངེས། དེའི་རྗེས་སུ་མྱུར་དུ་ཡང་བསྐྱར་མགོ་རྟིང་ སློག་ནས་ཡར་བསླངས་ན། ནང་གི་དངོས་གཟུགས་ དག་མར་ཟགས་པའི་འགོ་རྩོམ། ནང་གི་ཁ་དབུགས་ 68
ཀྱིས་འགོག་ཤུགས་ཐེབས་ཚད་མི་འདྲ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་ དངོས་གཟུགས་དག་མར་ལྟུང་བའི་མྱུར་ཚད་ཀྱང་མི་ འདྲ། དེའི་རྗེས་སུ། ཡང་བསྐྱར་འགྱིག་སྦུབས་ཀྱིས་ ནེའུ་ཊོན་སྦུ་གུ་བཙིར་གནོན་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་སྟེང་གི་
དབུགས་འཇིབ་ཆས་ལ་མཐུད་ནས་ནང་གི་དབུགས་ ཡོད་ཚད་ཕྱིར་འཐེན། སྦུབས་ནང་གི་དབུགས་ཀྱི་ གནོན་ཤུགས་མི་ལི་མི་ཊར་༢༠ ཡས་མས་སུ་ཇེ་དམར་ བཏང་(དབུགས་མེད་སྟོང་ཁམས་དང་ཉེ་བ)དུས། ཡང་བསྐྱར་གོང་ ལྟར་སྒྲུབ་ན། འདིའི་སྐབས་སུ་དངོས་གཟུགས་དག་ གི་ཟགས་ཚད་འདྲ་མཚུངས་སུ་འབྱུང་བ་ཡིན། འདི་ ལ་བརྟེན་ནས། གལ་སྲིད་དབུགས་མེད་སྟོང་ཁམས་ སུ་ཡང་ལྕི་མི་འདྲ་བའི་དངོས་གཟུགས་མར་ཟགས་ན་ མྱུར་ཚད་ཡོངས་སུ་མཚུངས་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ཐུབ་ པ་ཡིན།
69
༡༤ སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས། སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་ བརྩི་སྲུང་བྱ་དགོས་པའི་སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཚད་འཛིན་ས་ཞིག་ཡིན། སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་ན་ངེས་པར་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་ པ་ནི། གཅིག ནོར་འཕྱུག་མེད་པའི་ཚིག་བེད་སྤྱད་དེ་ལྟ་ཚུལ་ ཅི་ཡིན་ཁ་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས། ཅི་ཞིག་ལ་བསྟོད་བསྔགས་ བྱེད་པ། གང་ལ་དགག་པ་རྒྱག་པ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་འོས་མིན་ལ་ སོགས་པ་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས། ཐག་གཅོད་པ། དགག་པ་རྒྱག་ པ། བསྟོད་བསྔགས་བྱེད་པ། ངོ་རྒོལ། སྐུལ་མ། ཉེས་ཆད་གཅོད་ པ་འདི་ཚང་མ་ནོར་འཕྱུག་མེད་པའི་ཡང་དག་པའི་ཚིག་གིས་ འབྲི་དགོས། ཁ་གསལ་པོ་མིན་པ་དང་ལྟར་སྣང་སྟེ། མི་ལ་གོ་ནོར་ ཐེབས་སླ་ཞིང་དོན་མང་པོར་འཇུག་པའི་ཚིག་ནན་འགོག་བྱེད་ དགོས། གཉིས། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་གནད་བསྡུས་ཡིན་དགོས། སྒྲིག་ སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་ན། ལྷུག་བརྗོད་དང་ཞིབ་འབྲི། དུངས་སེམས་བརྗོད་པ། དཔྱད་གླེང་སོགས་མི་དགོས། དེ་ལས་
70
ཀྱང་དཔེ་འཇོག་དང་བསྟོད་བསྔགས། རབ་བཏགས་སོགས་ཀྱི་ འབྲི་སྟངས་མི་དགོས་པར་སྙིང་བསྡུས་གོ་སླ་དང་བཅོས་མ་མིན་ པ་ཞིག་ཡིན་དགོས། ནང་དོན་རྙོག་འཛིང་ཅན་གྱི་རིགས་དབྱེ་བ་ དགར་ནས་རེ་རེ་བཞིན་འབྲི་དགོས། ནང་དོན་སྟབས་བདེ་ཡིན་ ན། དབྱེ་བ་མ་བྱས་ཀྱང་ཆོག གསུམ། སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་
ཡི་གེ་འབྲི་ན་ཐོག་མར་ཁ་བྱང་འགོད་དགོས། ཁ་བྱང་གིས་སྒྲིག་ སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདིའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་ པོར་མཚོན་ཐུབ་པས་མི་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ པའི་སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཤེས་སུ་འཇུག་པར་བྱེད། དཔེ་བཞག་ ན་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མའི་བསྲུང་བྱ་དང། འཛིན་གྲྭའི་སྒྲིག་ལམ། གཙང་སྦྲའི་ལམ་ལུགས་སོགས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཡོད་པ་དང། སྒྲིག་ སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེའི་མཇུག་ཏུ་ལས་ཁུངས་སམ་འབྲེལ་ ཡོད་གང་གིས་གཏན་འབེབས་བྱས་པ་དང་གཏན་འབེབས་བྱས་ པའི་ཟླ་ཚེས་ཀྱང་གསལ་པོར་འགོད་དགོས། དཔེར་ན།
གཞི་རིམ་བར་མའི་སློབ་ཕྲུག་གི་བསྲུང་བྱ། གཅིག མི་རིགས་བར་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་བརྩི་སྲུང། དེ་ལས་ཀྱང་བཙན་ 71
བྱོལ་བོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་ པ། ནམ་རྒྱུན་ཧུར་ཐག་གིས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་ རང་གི་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་བྱས་རྗེས་ འཇོག་པར་གྲ་སྒྲིག་ལེགས་པོ་བྱེད་པ།
གཉིས། དུས་ལྟར་འཛིན་གྲྭར་བཅར་བ། རྗེས་ལུས་མི་ ཐེབས་ཤིང་སྔ་ལོག་མི་བྱེད་པ། དེ་ལས་ཀྱང་ འཛིན་གྲྭར་མི་གཡོལ་བ། གསུམ། གཟབ་ནན་གྱིས་སློབ་ཁྲིད་ལ་ཉན་པ། བསམ་ གཞིགས་ཡང་ཡང་བྱེད་པ། ནན་ཏན་སྒོས་ ནང་སྦྱོང་ལེགས་འགྲུབ་བྱེད་པ། བཞི། དུས་རྒྱུན་དུ་གཟུགས་པོ་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པ་ དང། ཧུར་ཐག་གིས་དགེ་མཚན་ལྡན་པའི་ རིག་རྩལ་བྱ་འགུལ་ལ་ཞུགས་པ། ལྔ། ལས་ཀར་ཧུར་བརྩོན་བྱེད་པ། ལས་ཀའི་གྲུབ་ འབྲས་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པ། དྲུག འཚོ་བ་བབ་ཆགས་དང་གཙང་སྦྲ་ལ་དགའ་བ། 72
ཐ་མག་དང་ཆང་རག་མི་སྤྱོད་པ། བདུན། སློབ་གྲྭའི་སྒྲིག་ལམ་དང་ཐུན་མོང་གི་སྒྲིག་ ཁྲིམས། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་བཅས་བརྩི་ སྲུང་བྱེད་པ། བརྒྱད། དགེ་རྒན་ལ་བརྩི་བཀུར་དང། སློབ་གྲོགས་ལ་ མཐུན་སྒྲིལ། མི་ལ་གུས་ཞབས་བྱེད་པ་དང། མི་ལ་སྡིགས་སྨོད་དང་རྡུང་རེས་མི་བྱེད་པ། དགུ ཐུན་མོང་ལ་དགའ་བ་དང་སྤྱི་རྫས་ལ་གཅེས་ སྤྲས་བྱེད་པ། ཐུན་མོང་དང་མི་སྒེར་ལ་གནོད་ པའི་བྱ་བ་མི་སྒྲུབ་པ། བཅུ། ཁེངས་སྐྱུངས་དང་གཞུང་དྲང། སྐྱོན་ཆ་ཡོ་ སྲིང་བྱེད་པ་བཅས་སོ།
xxxx སློབ་གྲྭ་སྤྱི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་ནས།
༢༠༠༡ ལོ་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ལ།
73
༡༥ འགྲེམས་སྟོན་གྱི་གསལ་བཤད། འགྲེ མས་སྟོན་གྱི་གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་ལ་གནས་
ཚུལ་རགས་བསྡུས་ངོ ་ སྤྲོ ད ་དང་འགྲེ མ ས་སྟོ ན ་བྱ་དགོ ས ་པའི ་ དངོས་རྫས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་གཉིས་འདུ་བ་ཡིན། བཤད་ལ།
འགྲེ མ ས་སྟོ ན ་བྱ་དགོ ས ་པའི ་ དངོ ས ་རྫས་ཀྱི ་ འགྲེ ལ ་
གཙོ་བོར་འགྲེམས་སྟོན་གྱི་དངོས་རྫས་ཀྱི་མིང་དང་
འབྱུང་ཁུངས། ནང་དོན། རྒྱབ་ལྗོངས། འབྲེལ་ཡོད་མི་སྣ་དང་བྱ་ བ། དེ་བཞིན་དོན་སྙིང་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་
གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོར་བྱེད་དགོས། གལ་སྲིད་འགྲེམས་ སྟོན་དངོས་རྫས་དེ་ལྟ་མཁན་ཡོངས་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཐོང་ཐུབ་
པའི་དངོས་པོ་སྟེ་པར་རིས་དང་གློག་བརྙན། འདྲ་དཔེ། ཐང་ག རེའུ་མིག་སོགས་ཡིན་ན། འགྲེལ་བཤད་ཀྱི་ཚིག་ནི་གང་ནུས་ཀྱིས་
གནད་བསྡུས་དོན་གསལ་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན། འཛམ་ གླིང་གི་བརྙན་པར་གྲགས་ཅན།
74
མཚན་མོར་རྒྱུ་བའི་རྒན་པོ།
པེ་ཏི• མཱ་ལོས ༡༩༨༥ ལོར་པར་དུ་བརྡབས། (༡༩༥༩ _
)
རབ་རི བ ་ཀྱི ་ མུན་པ་བརྟོ ལ ་ནས་ང་ཚོ འི ་ མཐོ ང ་ལམ་དུ་ཤར་བ་ནི ་ རྒན་པོ ་ ཞི ག ་གོ མ ་འགྲོ ས ་ འཁྱར་འཁྱོ ར ་ངང་ཁེ ར ་རྐྱང་ལ་འཇམ་ཐི ང ་ཐི ང ་གི ་ སྲང་ལམ་དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཚུལ་ཏེ། གསལ་ལ་མི་ གསལ་བའི་གློག་འོད་ནི་ཁོའ་ི འགྲོ་རོགས་འབའ་ཞིག་ ཡིན་ནོ། །བརྙན་རིས་འདི་མཐོང་མ་ཐག་མི་མང་ཆེ་ ཤོས་ཀྱི་ཡིད་ལ་ཐོག་མར་དྲན་འོང་བ་ནི་འདི་འདྲའི་ རྒན་པོ་ཞིག་མཚན་མོར་རླན་གྱིས་གཤེར་ཅིང་གྲང་ ངར་ལྡང་བའི་རྒྱ་སྲང་དུ་ཡོང་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། ཁོ་ལ་ བྱ་བ་ཅི་འདྲ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན། དེ་ནི་ཨིན་ཇིའི་པར་རྡེབ་མཁས་པ་པེ་ཏི་མཱ་ལོས་ཀྱང་ 75
ཤེས་འདོད་པའི་དོན་དག་ཅིག་ཡིན་འགྲོ། པེ ་ ཏི ་ མཱ་ལོ ས ་དང་ཐོ ག ་བརྩམས་ཆོ ས ་འདི ་ གསར་རྩོ མ ་བྱེ ད ་སྐབས་ཀྱི ་ དམི ག ས་ཡུལ་ཅི ་ ཡི ན ་ རྟོགས་དཀའ་མོད། ང་ཚོས་འདི་འདྲའི་བརྙན་རིས་ ཤིག་མཐོང་བ་ན། སེམས་ལ་རང་དབང་མེད་པར་ འཇིག་རྟེན་འདིར་གྲོགས་མེད་ཁེར་རྐྱང་དུ་ལུས་པའི་ མི་ད་དུང་ཡོད་པས། དེ་དག་ང་ཚོ་ཚང་མས་ནམ་ཡང་ བརྗེད་ག་ལ་རུང་ཞེས་འཆར་བ་དེ་རེད། འོ ད ་མི་གསལ་བ་དང་གནམ་གཤིས་མི་ ལེགས་པའི་སྐབས་སུ། མི་མང་ཆེ་ཤོས་ཀྱིས་ཕལ་ཆེར་ པར་ཆས་“མདའ་མདུང་མཛོད་དུ་ཉར་བའི་”ཚོད་ ཡིན་མོད། ཡིན་ནའང་ཉམས་མྱོང་ཅན་གྱི་པར་རྡེབ་ མཁས་པར་མཚོན་ན། དམིགས་བསལ་གྱི་གནམ་ གཤིས་ཆ་རྐྱེན་འོག་ད་གཟོད་ངོ་མཚར་ཕུལ་བྱུང་གི་ བརྙན་རིས་ལེན་ཐུབ་པ་གསལ་བོར་ཤེས་འདུག མ་ལོ ས ་རང་ལོ ་ སོ ་ གསུམ་པའི ་ སྐབས་སུ་ 76
བརྙན་རིས་འདི་པར་དུ་བརྡབས་ཤིང་། པར་ངོས་ ལས་རྩོམ་པ་པོས་མཚན་མོའ་ི རྒྱ་སྲང་གི་གློག་འོད་ལ་ བརྟེན་ཅིང། པར་རྡེབ་སྐབས་དཀའ་ཁག་ཅུང་ཆེ་བའི་ ལྡོག་འོད་སྤྱད་དེ་བླངས་པ་རེད། བརྙན་རིས་སུ་འཕྲོ་ བའི་འོད་དང་ཐོད་པའི་གཟུགས་རིས་ལ་ཁྱད་ཆོས་ ཐོན་ཡོད་ཅིང། གདགས་སྲིབ་ཀྱི་རིམ་པ་སོགས་ཕུན་ སུམ་ཚོགས་པའི་ངང་མངོན་པར་མཚོན་ཞིང་ལེགས་ གྲུབ་བྱུང་ཡོད། ཐ་ན་བརྙན་རིས་སྟེང་གི་ཞིབ་ཕྲའི་ ཁག་ཀྱང་ཅུང་གསལ་བོར་མཐོང་ཐུབ་པས། སྐབས་ དེ འི ་ མཱ་ལོ འ་ི པར་རྡེ བ ་ལག་རྩལ་དེ ་ ཚད་ངེ ས ་ཅན་ ཞིག་ལ་ཐོན་ཡོད་པ་གསལ་བོར་ཤེས་ཐུབ། རྩོམ་ཐུང་འདི་ཀློག་པ་བརྒྱུད་ནས་འཛམ་གླིང་གི་བརྙན་ པར་གྲགས་ཅན་ཁྲོད་ཀྱི་གཅིག་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་མ་ཟད། པར་ དེ་སུས་བླངས་པ་དང། ནམ་ཞིག་ལ་བླངས་པ། པར་དེ་ཇི་ལྟར་ བླངས་པ་སོགས་གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད་པས། བརྙན་པར་ཞིག་ངོ་ ཤེས་པ་ཙམ་མིན་པར། པར་ལེན་པའི་དུས་ཚོད་དང་ལེན་སྟངས་
77
དང། པར་བརྡབ་ཡུལ་སོགས་ཀྱང་རང་གིས་འདེམས་ཤེས་དགོས་ པའི་སྐོར་ཡང་རགས་ཙམ་རྟོགས་ཐུབ། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ གིས་རྒྱུན་དུ་འདི་ལྟར་མི་ལ་ཤེས་བྱ་གསར་པ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་སྤྱི་ ཚོགས་ལ་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པའི་གྲངས་ཀ་ནི་བགྲང་གིས་མི་ ལངས་སོ། །སྤྱིར་ན་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཆ་ནས་ དེ་ཙམ་གླེང་རྒྱུ་མེད་པ་ལྟར་སྣང་མོད། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་ ལེགས་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་པ་ལའང་འདིས་རྒྱུན་དུ་རམ་འདེགས་མི་ དམན་པ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པས། སྒྱུ་རྩལ་མ་ཡིན་པའང་སྒྱུ་རྩལ་དུ་ བསྒྱུར་བའི་ནུས་པ་ཞིག་དགོས་ན། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལའང་ གོ་ཐང་ཞིག་སྤྲད་ན་འོས་ཡ།
78
མཐོ་རིམ་སློབ་བསྡུའི་རྩོོམ་ཡིག་གི་ རྒྱུགས་གཞི
གཤམ་དུ་ང་ཚོས་མཐོ་རིམ་སློབ་བསྡུའི་རྩོོམ་ཡིག་གི་ རྒྱུགས་གཞི་ལྟར་བྲིས་པའི་རྩོམ་དཔེ་འགའ་འདིར་འདྲེན་འགོད་ ཀྱིས་ཅུང་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་དབྱེ་ཞིབ་དང་བཅས་ཏེ་ཇི་བཞིན་ བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག དེ་བཞིན་ དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གསུམ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་ གཅིག་ལྟ། གཤམ་གྱི་ཟུར་ཟའི་རི་མོར་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ལྟ་ཞིབ་ བྱས་རྗེས། རི་མོ་འདི་མཐོང་མ་མྱོང་བའི་མི་ལ་རི་མོ་འདི་ངོ་ སྤྲོད་བྱེད་པའི་གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཕྲིས།
79
མགུར་མའམ་དུངས་སེམས་བརྗོད་པའི་ལྷུག་རྩོམ་བྲིས་མི་ཆོག་ ཅིང་ཡིག་འབྲུའི་གྲངས་སུམ་བརྒྱ་ལས་མ་བརྒལ་བ་དགོས།
གོང་གི་རྒྱུགས་གཞིའི་རེ་འདུན་ཉག་གཅིག་ནི་རྒྱུགས་ སྤྲོ ད ་མཁན་གྱི ་ སློ བ ་མ་དག་གི ས ་ཟུར་ཟའི ་ རི ་ མོ ་ འདི ར ་ཞི བ ་ ཚགས་ཀྱིས་ལྟ་ཞིབ་བྱས་ནས་གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ ཡིག་ཅིག་བྲིས་ནས་རི་མོའ་ི ནང་དོན་ངོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། རི་ མོར་བལྟས་ནས་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ཐབས་འདིའི་རིགས་སློབ་ཆུང་ སྐབས་ནས་བཟུང་སྦྱོང་བརྡར་བྱས་ཟིན་པས་རྒྱུས་མེད་ཅིག་མིན།
80
འོན་ཀྱང། དོན་དངོས་སུ་རྒྱུགས་སྤྲོད་མཁན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་དག་ ལས་གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ལ་གནད་དོན་མང་ པོ་ཞིག་མངོན་བྱུང།
རྩོམ་དཔེ་དང་པོ།
ཕུ་བོ་གཟུགས་རིང་གིས་སྔོན་མ་ཞིག་ནས་ དོང་ཆུ་ཞིག་བརྐོ་འདོད་ཡོད་ཀྱང། ཟླ་བ་འགའ་ནར་ འགྱངས་སུ་ལུས་སོང། ཁོའ་ི ཆུང་མས་ཡང་ནས་ཡང་ དུ་སྐུལ་འདེད་བྱས་པས། ཁོ་སུན་སྣང་དང་བཅས་ཏེ་ “སང་ཉིན་བརྐོ་”ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཤོར་སོང། ཕྱི་ཉིན་ནམ་ལངས་མ་ཐག། ཕུ་བོ་གཟུགས་ རིང་མལ་ལས་ལྡང་ནས་ལྕགས་ཁེམ་ཞིག་བཟུང་སྟེ་ ར་སྐོར་ནང་བརྐོ་འགོ་བཙུགས། རི་བོ་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ གི་ཚད་དང་མཉམ་པའི་ས་བརྐོས་ནའང་ད་དུང་ཆུ་ མེད་པ་ཅི་རེད་སྙམ་ཏེ་ཁོ་དོགས་པ་སྐྱེ་ནས། འདི་ན་ ཏན་ཏན་ཆུ་མི་འདུག ཡང་བསྐྱར་ས་བརྗེ་ནས་བརྐོ་ སྙམ། ཁོས་ཡང་བསྐྱར་ས་གཞན་ཞིག་ནས་ཡུད་ཙམ་ 81
ལ་བརྐོས་རྗེས། སུན་སྣང་སྐྱེ་ནས་ར་སྐོར་འདིའི་ས་ འོག་ན་ཆུ་མི་འདུག་སྙམ། ཁོས་ཆུང་མས་ཁོ་ལ།“གླེན་ འདང་མ་རྒྱག། དོང་ཆུ་བརྐོ་ཐུབ་པ་རེད་”ཅེས་སྐུལ་ མ་བྱས་པ་ན། ཁོར་ནུས་ཤུགས་ཤིག་རྒྱས་ཏེ་མི་ཊར་བཅུ་ ལྷག་བརྐོས་ཀྱང་ཆུ་མེད་པར་གྱུར་པས་ཁོ་འཚབ་སྟེ་ “འདིའི་འོག་ན་ཆུ་མི་འདུག ཡང་བསྐྱར་ས་བརྗེ་ནས་ བརྐོ་”སྙམ་ནས་ས་བརྗེ་སྟེ་ལྕགས་ཁེམ་གཉིས་བརྐོས་ རྗེས་ཡང་ཁོ་དོགས་པ་ལངས་ནས་“འདི་ནའང་ཆུ་མི་ འདུག ཡང་བསྐྱར་ས་བརྗེ་ནས་བརྐོ་་་་་་་” རྩོ མ ་ཡི ག ་ཏུ་རླུང་ལ་ཞགས་པ་དང་མུན་ནག་སྦར་ འཛིན་བྱེད་པ་ལྟར། རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་
བསྒྲིགས་ཤིང་ཁུངས་ལུང་ཅི་ཡང་མེད་པའི་མི་སྣ་དང་བྱུང་རིམ་ བཟོས་ནས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའམ། ཡང་ན་སྒྲུང་ཐུང་ཡིག་བརྒྱ་ མ་ཞིག་བྲིས་འདུག་པས། གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ གི་རེ་འདུན་དང་རྒྱང་དུ་བཀྱེད་འདུག
82
རྩོམ་ཡིག་གཉིས་པ། ཟུར་ཟའི ་ རི ་ མོ ་ འདི ་ ཡི ས ་མཚན་ཉི ད ་རི ག ་ པའི་གནས་ལུགས་ཟབ་མོ་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱས་ ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་ན་སྙིང་རུས་མེད་པས་ ལས་མཐའ་མི་འཁྱོལ་བ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན། སྣང་ཚུལ་ འདིའི་རིགས་ནི་ང་ཚོའི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ནའང་ཡོད་པ་ རེད། སློབ་གྲོགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ནང་སྦྱོང་སྒྲུབ་པ་དང་ འདྲ་བར་འདི་སྒྲུབ་མ་ཐུབ་ན་དེ་སྒྲུབ་ནས་འགྱུར་མེད་ ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་མེད་པ་ལྟ་བུ་རེད། བྱ་བ་སྒྲུབ་པའམ་དོན་དག་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱང་ དཀའ་ངལ་དང་འཕྲད་ན་དཔའ་ཞུམ་ནས་སླ་སར་
འཇུས་ཏེ་དཀའ་ས་བསྐྱུར་བ། སྡུག་རུས་རྒྱག་མི་ཕོད་ པར་ནམ་ཡང་ལྷོད་བདེ་ངང་སྡོད་པ། འདི་ནི་ཕྱོགས་ གཅིག་ཡིན། དཔེ་བཞག་ན་ན་གཞོན་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རི་ འདིའི་སྟེང་ནས་གན་མཐོ་ཡི་སྙམ། ཡང་དེར་འགོས་ རྗེས་གཞན་དེ་མཐོ་ཡི་བསམ་ནས་ཡར་རྒྱུགས་མར་ 83
རྒྱུགས་བྱེད་པ་རེད། ཟུར་ཟའི ་ རི ་ མོ ་ འདི ་ ནི ་ འབད་པ་ལྷོ ད ་མེ ད ་ བྱེད་པའི་མིའི་བྲིས་རིས་ཤིག་རེད། དྲང་ཕྱོགས་ནས་ བལྟས་ན་རི་མོ་འདིའི་སྟེང་གི་མིས་ནུས་ཤུགས་མི་ཉུང་ བ་ཞིག་བཏོན་ཡོད། ཡིན་ནའང་། མཇུག་མཐར་ཁེ་ ཕན་ཅི་ཡང་མི་རེག་པ་རེད། སློབ་མ་འདིས་ཀྱང་གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ ཡིག་ཅིག་མ་བྲིས་པར་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་འདུག་ པས། ཕན་མི་ཐོགས་པའི་ལས་ཀ་ལས་པ་ཙམ་ཡིན་པ་སྨོས་མ་ དགོས་པ་རེད།
རྩོམ་ཡིག་གསུམ་པ། ཟུར་ཟའི ་ རི ་ མོ ་ འདི ་ ལ་ནང་དོ ན ་ཟབ་མོ ་ འདུག རི་མོའ་ི སྟེང་ཕྱོགས་ཀྱི་གཡས་ཟུར་ན་ལག་ལ་ ལྕགས་ཁེ མ ་ཐོ ག ས་ཤི ང ་ཐ་མག་གི ་ དུ་བ་སྨུག་སྤྲི ན ་ ལྟར་གཏིབས་ནས་མགོ་བོ་གྱེན་ལ་བཏེགས་ཏེ་མདུན་ 84
དུ་སྐྱོད་བཞིན་པའི་གསར་བུ་དེ་སུ་ཡིན་ནམ། ཅི་ ཞིག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་དམ། བྲེལ་བ་མ་ལངས། སྔོན་ལ་ ཁོའ་ི གཟུགས་པོའ་ི རྒྱབ་ཕྱོགས་སུ་སྣང་བའི་“འཐབ་ འབྲས་”ལ་ལྟ་དང་ཧ་གོ་ངེས། གསར་བུའི་རྒྱབ་ཕྱོ ག ས་ན་མི་ཞིག་གི་ གཟུགས་དང་མཉམ་པ་དང་རྐང་མགོ་ལས་མི་ནུབ་ པའང་ཡོད་པའི་དོང་འགའ་བསྟར་ཡོད། དོང་འདི་དག་ ཅི་ཞིག་ཡིན་ནམ། བྱིས་པ་དག་གབ་རེས་རྩེད་འཇོ་ བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཨེ་རེད། ཡང་ན་་་་་་་ ཁྱོད་གཏན་ ནས་གོ་ནོར་ཐེབས་མི་རུང། ཤམ་ཤམ་དུ་བཞུར་གྱིན་ པའི་གསར་བུའི་རྔུལ་ཆུ་ལ་ལྟོས་དང། ཁོས་རྩེད་མོ་ རྩེད་ཀྱིན་མི་འདུག ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟོས་དང། ཁོ་འགྲོ་ཞོར་ དུ་“འདིའི་འོག་ན་ཆུ་མི་འདུག ཡང་བསྐྱར་ས་བརྗེ་ ནས་བརྐོ”ཟེར་བཞིན་མི་འདུག་གམ། འོ་་་་་་་་ ད་ནི་ ང་ཚོས་གསལ་པོར་ཧ་གོ་སོང། ཁོས་དོང་ཆུ་བརྐོས་པ་ རེད། 85
གྲོགས་པོ་ལགས། ངས་གསར་བུ་འདིའི་ “འཐབ་འབྲས་”ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་བརྩིས་རྒྱུ་བརྗེད་ མེད། ཁོས་དོང་ལྔ་བརྐོས་ཡོད། ཚ་བ་འདི་འདྲ་ཚ་དུས་ འདི་ལྟར་བསྒྲུབས་པ་ནི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་ཁྱོན་ནས་མ་ རེད་ཡ། ཤུ་་་་་་་ ཕངས་པ་ཞིག་ལ། དོང་ཆུ་ཁམ་གང་ ཡང་མི་འདུག ད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཧ་གོ་སོང་ངམ། གསར་ བུ་གང་ཞིག་ཏུ་བགྲོད་ཀྱིན་འདུག རེད་ཡ། ཁོ་ཡང་ བསྐྱར་“འཐབ་ར”་གསར་པ་ཞིག་བསྐྲུན་པར་འགྲོ་ བཞིན་འདུག ང་ཚོས་བཤད་འདོད་པ་ནི། གསར་བུ་ ལགས། ག་ལེར་ཕེབས་དང། ལས་མཚམས་འཇོག་ རོགས་ཞུ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན། རྩོ མ ་ཐུང་འདི ས ་རི ་ མོ འ ་ི ནང་དོ ན ་ལྡོ ག ་ནས་ཕྱི ར ་ མཚོན་བྱས་ཡོད་ལ་རྩོམ་ཡིག་ལ་གོ་རིམ་དང་ཚིག་གོ་བདེ་བ་ ཡོད་ཀྱང། ཡུལ་ཅན་གྱི་དྲན་སྣང་གཙོར་བཟུང་ནས་ལྷུག་བརྗོད་ དང་དཔྱད་གླེང་འདྲེས་མའི་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱི་ཚིག་ཅིག་ཡིན་པ་ ལས། ཡུལ་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་བྲིས་པའི་གསལ་བཤད་རང་
86
བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་མ་རེད། ལོ ་ དེ འི ་ཤེ ས ་རི ག ་ལྷན་ཁང་གི ་ མཐོ ་ རྒྱུགས་གཏན་ འབེབས་ཚོགས་ཆུང་གིས་སྐར་གྲངས་དཔྱད་སྡུར་གྱི་ཚད་གཞི་ གཞིར་བཟུང་ན། གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ རྩ་བའི་རེ་འདུན་ནི་ཡང་དག་པ་དང་མངོན་སུམ། ཕྱོགས་ཡོངས།
ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ། གནད་ཆེ་ས་གཙོ་ བོར་བཟུང་བ། གོ་རིམ་གསལ་པོ་ཡོད་པ་བཅས་ཕྱོགས་དྲུག་ནས་ རེ་འདུན་བཏོན་ཡོད། ཡིན་ནའང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་རྩ་ བའི་རྩོམ་སྟངས་ཀྱི་སྟེང་ནས་ཡང་དག་པ་ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ ཡོངས་སུ་བརྟོལ་ཅིང། མངོན་སུམ་དང་ཕྱོགས་ཡོངས། ཐུན་མིན་ ཁྱད་ཆོས་དང་གནད་ཆེ་གཙོར་སྟོན། གོ་རིམ་གསལ་པོ་ཡོད་པའི་ ཕྱོགས་ཀྱི་འབྲི་སྟངས་ལའང་ཉ་ཉོག་མང་པོ་བསྲེས་པས་གླེང་རིན་ དེ་ཙམ་མི་འདུག། སྐྱོན་ཆ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་བྱུང་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ ན། སྤྱིར་སློབ་གྲོགས་ཚོས་སློབ་འབྲིང་ནས་བཟུང་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་སློབ་འགོ་ཚུགས་ཡོད་པས་ཅི་ཞིག་ལ་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་ཟེར་བ་དང་། གསལ་བཤད་རྩོོམ་ཡིག་གི་རྩ་བའི་བླང་བྱ་ ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་རྟོགས་ཡོད། དེ་ལས་ཀྱང་སློབ་གྲོགས་ ཚོས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ཡུལ་དུས་མི་སྣ་དང་དུས་ ཚོད། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད། བསྒྲུབ་
87
རིམ་བཅས་རྩོམ་ལུས་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་བའི་བླང་བྱ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་ རྒྱུ་མང་དྲགས་ནས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་ཀྱི་ འབྲི་ཐབས་སྣང་མེད་དུ་ཤོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། གཤམ་དུ་ང་ཚོས་གོང་ནས་གླེང་ཟིན་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ རྒྱུགས་གཞིའི་དྲི་བར་ཕུལ་བའི་ལན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཡག་ཤས ོ ་ཤིག་ ལ་བལྟས་ནས་དབྱེ་ཞིབ་དང་བཅས་ཏེ་གཏིང་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཞིག་བྱ།
འདི་ནི་ཤིན་ཏུ་ཉིང་བསྡུས་དང་ཤུགས་བསྟན་
གྱི་གོ་དོན་ཟབ་མོ་ཡོད་པའི་ཟུར་ཟའི་རི་མོ་ཞིག་ཡིན། མཆན།
ཁ་གསལ་ལ་དོན་དྲིལ་བའི་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་འགོ་
འཛུགས་ཏེ། གཞལ་བྱའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གང་ཞིག་གསལ་བཤད་ བྱ་ཡུལ་དུ་གཙོ་བོར་བཟུང་ཞིང་རང་གི་ཡང་དག་པའི་རྒྱུས་ལོན་ ཀྱང་ཞུགས་ཡོད།
རི ་ མོ འ་ི ངོ ས ་ཡོ ང ས་ནས་བལྟས་ན་ཆ་ཤས་ གསུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་དུམ་བཤགས་རི་མོ་ཞིག་རེད། མཆན། ཡུལ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ལྟར་གསལ་བཤད་བྱས་ པ་སྟེ། ཚད་འཛིན་ས་ཕྱོགས་གཉིས་ཡོད་པའི་གཅིག་ནི་“འོག་
88
ནས་སྟེང་གི་བར་དུ་ཆ་ཤས་གསུམ་གྱིས་གྲུབ་ཅིང་”ཞེས་དང་ གཞན་”ཐད་ཀར་མཐོང་ཐུབ་པའི་དུམ་གཤགས་རི་མོ་ཞིག་རེད”་ ཅེས་པར་བཟོ་བཅོས་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཁ་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ་བ་རེད།
རི་མོའ་ི ཆེས་འོག་མ་ནི་ཆུའི་ཐོན་ཚད་ཕུན་ སུམ་ཚོ ག ས་པའི ་ ས་འོག ་གི ་ ཆུ་ཡི ན ་ལ་ཆུ་ངོ ས ་ཀྱི ་ རླབས་ཕྲེང་གཅིག་འཇགས་གཉིས་ལངས་དང། ཆུའི་ རང་བཞིན་དེ་འདྲའི་དྭངས་ཤིང་བསིལ་བ་ཞིག་རེད། མཆན། གོ་རིམ་ལྟར་གསལ་བཤད་བྱས་པས་བསམ་ ཕྱོགས་གསལ་ཞིང་ཚིག་ལ་ཡང་གོ་རིམ་ལྡན།
རི་མོའ་ི དཀྱིལ་ནི་ས་རིམ་པ་ཞིག་གིས་བཅད་ པའི་ངོས་ཤིག་དང། བརྐོས་ནས་མཐའ་མ་འཁྱོལ་བའི་ དོང་འགའ་གསལ་པོར་མངོན་ཡོད། དོང་དང་པོ་དེ་ནི་ ཕལ་ཆེར་སུམ་ཆའི་གཉིས་བརྐོས་འདུག གཉིས་པ་ནི་ ཧ་ལམ་སུམ་ཆའི་གཅིག་དང། དོང་གསུམ་པ་དེ་སུམ་ ཆ་གཅིག་ལས་ཅུང་ཟབ། དོང་བཞི་པ་དེ་ཕལ་ཆེར་ བཞི་ཆའི་གསུམ་བརྐོས་འདུག དོང་ལྔ་པ་དེ་ཅུང་ཟད་ མ་གཏོགས་བརྐོས་མི་འདུག 89
མཆན། ཨང་ཀིས་གསལ་བཤད་བྱེད་པར་ཕལ་ཆེར་ དང་ཧ་ལམ་སོགས་བེད་སྤྱད་ན་དོན་དངོས་ཁ་མི་གསལ་ཞིང་ རབ་རིབ་ཏུ་གྱུར་འགྲོ། དོང་གི་ཟབ་ཚད་འཇལ་བ་ལ་སྤྱིའི་ཚད་ འཛིན་ས་ཞིག་ཡོད་དགོས། དེར་བརྟེན། “དོང་དང་པོ་དེ་ནི་ཕལ་ ཆེར་སུམ་ཆའི་གཉིས་བརྐོས་འདུག་”ཅེས་པ་དེ་“དོང་དང་པོ་ དེ་ས་ཁ་ནས་ས་འོག་གི་ཆུ་ངོས་ཀྱི་བར་ཐག་གི་སུམ་ཆའི་གཉིས་ བརྐོས་འདུག”ཅེས་པར་བསྒྱུར་ནས། དེའི་རྗེས་ཀྱི་ཚིག་རང་ སོར་བཞག་ན། ཚོད་དཔག་གི་་གསལ་བཤད་ཀྱི་རྩ་བའི་ཚད་གཞི་ གསལ་པོར་འགྱུར་ངེས།
རི་མོའ་ི སྟེང་ཕྱོགས་ཀྱི་གཡས་ཟུར་ན་མི་ཞིག་ བྲིས་འདུག ཁོས་ཞྭ་མོ་ཞིག་གྱོན་ཞིང་ཁར་ཐ་མག་རྐང་ གཅིག་བསྒྲོན་པའི་དུ་བ་འཕྱུར་གྱིན་འདུག ཁོག་སྟོད་ དུ་རྔུལ་ལེན་སྟོད་ཐུང་ཞིག་དང་ལུས་སྨད་དུ་སུག་ལྕག་ ཡར་བརྫེས་པའི་དོར་མ་ཞིག་གྱོན་ཞིང། ཕྲག་གཡས་ སུ་ཨ་ཅོར་ཞིག་གཟར་ནས་ལག་གཡོན་པས་ལྕགས་ ཁེམ་ཞིག་བཟུང་སྟེ་འགྲོ་བཞིན་འདུག
མཆན། ཚན་པ་འདིར་རི་མོའ་ི སྟེང་གི་མི་སྣ་གཙོ་ བོ་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་བསམ་པ་མ་ཡིན་པར་སྤྱི་ཡོངས་ནས་གསལ་
90
བཤད་ཙམ་བྱས་འདུག
གཤམ་དུ་རི ་ མོ འ་ི འགྲེ ལ ་བཤད་ཀྱི ་ ཚི ག ་སྟེ ་ “འདིའི་འོག་ནའང་ཆུ་མི་འདུག ས་བརྗེ་ནས་བརྐོ་ ”ཞེས་པ་དེ་བྲིས་ཡོད། མཆན།
ཆེས་མཇུག་ཏུ་རི་མོའ་ི ཟུར་མཆན་གྱི་ཡི་གེ་
ཡང་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་བཤད་ཡོད། སྐབས་འདིའི་“གཤམ་དུ་ ”ཞེས་པ་ནི་རི་མོའ་ི གཤམ་དུ་ཞེས་པར་བཅོས་ན་གོང་གི་ཚན་ པ་དག་དང་མི་འཁྲུག་པར་གསལ་པོར་གོ་ཐུབ། རྩོམ་ཐུང་འདིའི་ཚན་པ་དང་པོ་ནི་ཟུར་ཟའི་རི་མོ་འདི་ ལ་གདེང་འཇོག་ཅི་ཙམ་བྱས་པ་དེ་ཡིན་ཞིང། དེ་བྱིངས་ཀྱི་ཚན་ པ་ཡོངས་རྫོགས་རྩོམ་པ་པོས་རི་མོ་གསལ་བཤད་བྱས་པ་ཤ་སྟག་ ཡིན། གསལ་བཤད་དེ་ལ་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་དང་ཐུན་ མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཆ་ཤས་རེ་རེར་ཞིབ་ ཕྲའི་འགྲེལ་བཤད་ཡོད་ལ་ཆུ་མ་ཐོན་པའི་དོང་ལྔ་པོའ་ི ཟབ་ཚད་ ཀྱང་ཨང་ཀིས་མཚོན་པར་བྱས་ཤིང། ད་དུང་དོང་བརྐོ་མཁན་ གྱི་གྱོན་པ་དང་སྤྱོད་ཚུལ་ཡང་གསལ་པོར་བྲིས་ཡོད་པས་རི་མོ་ འདི་མཐོང་མ་མྱོང་བའི་མི་ལ་རི་མོ་འདི་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་འགན་ འཁུར་ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་ད་གཟོད་ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཟེར་བ་རེད།
91