གཞི་རིམ་སློབ་གྲྭའི་སྐད་ཡིག་གཞོགས་འདེགས་ཀློག་དེབ།
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན།
རྩོམ་སྒྲིག་འགན་འཁུར་བ།
བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ།
ཞུ་དག་པ།
བཀྲ་ཤིས་དོན་གྲུབ།
རྩོམ་སྒྲིག་པ། ཇུས་འགོད།
འཇམ་དབྱངས། འཇམ་དབྱངས།
དགེ་འདུན་དོན་ཡོད།
འདོན་ཐེངས་དང་པོ་ ༢༠༡༣ ལོར་བསྒྲིགས།
དཔར་ཐེངས་དང་པོར་དེབ་གྲངས་ ༡༠༠༠ དཔར།
Special Acknowledgement Funded by Danish Government, through Centre for International Cooperation in Education (CICE) - Copenhagen, Denmark
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་ཤེས་ཡོན་ལྷན་ཚོགས་ཀྱིས་འགྲེམས་སྤེལ་བྱས།
1
སྔོན་གླེང།
མི ་ རི ག ས་ཤི ག ་ལ་མི ་ རི ག ས་ཤི ག ་གི ་ སྐད་ཡི ག ་ཡོ ད ་པ་དང་རྒྱལ་ཁབ་
ཅིག་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གི་ལ་རྒྱ་ཡོད་པ་རེད།
རང་མི་རིགས་ཀྱི་སྐད་ཡིག་ལ་
དགའ་ཞེན་གྱིས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་པ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ལ་རྒྱ་བཟུང་བ་ཡིན། རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ལ་དགའ་བའི་མཚོན་རྟགས་ཀྱང་ཡིན།
དེ་ནི་
མི་རིགས་ཀྱི་
སྐད་ཡིག་ཉམས་སོང་ན་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལག་ཏུ་ཤོར་བ་དང་གཅིག་མཚུངས་ ཡིན།
སྐད་ཡིག་ནི་སློབ་འབྲིང་གི་བསླབ་ཚན་ཁྲོད་ཀྱི་གཙོ་བོའ་ི གྲས་ཡིན་པར་
མ་ཟད། སློབ་སྦྱོང་དང་བྱ་བ། འཚོ་བ་བཅས་ཀྱི་ལག་ཆ་རྩ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དེ ར ་བརྟེ ན ་རང་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ སྐད་ཡི ག ་སྦྱོ ང ་བ་དེ ་ ནི ་ སློ བ ་མ་ཁོ ་ ནའི ་ འགན་
འཁྲི་ཙམ་མ་ཡིན་པར་སྤྱི་འབངས་རེ་རེའི་རང་ཉིད་ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཉག་གཅིག་ ཀྱང་ཡིན་ནོ། །
ལོ་ན་ཆུང་ཞིང་བློ་རིག་གསལ་བའི་སློབ་གྲོགས་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་རང་
ཉིད་ཀྱི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བའི་ཆུ་ཚད་ངེས་པར་དུ་གོང་མཐོར་གཏོང་དགོས། འདི་
ནི་ལོ་ན་ཆུང་བའི་སློབ་གྲོགས་ཚོ་རང་ཉིད་དང་རྒྱལ་ཁབ། མི་དམངས་བཅས་ལ་ ཕན་པ་ཡོད་པའི་བྱ་བ་ཞིག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་ཁྱོད་རང་ཚོ་མ་འོངས་པའི་རྒྱལ་
ཁབ་ཀྱི་བདག་པོ་དང། མི་རིགས་ཀྱི་རེ་བ། ཆབ་སྲིད་ལས་དོན་གྱི་རྒྱུན་འཛིན་
2
པ་དང་རང་རེའི་བོད་མི་རིགས་འདི་ཡར་རྒྱས་གཏོང་མཁན་ཡིན་པས་རེད།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ལས་འགན་ལྕི་མོ་ཕྲག་ཏུ་འཁུར་བའི་ཆེད་དུ་གྲོགས་པོ་ཆུང་
ཆུང་ཚོར་སྔོན་ཐོན་གྱི་བསམ་བློ་དང། ཡ་རབས་ཀྱི་ཀུན་སྤྱོད་ལྡན་དགོས་པར་ མ་ཟད། ཁྱབ་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་སྲ་བརྟན་གྱི་ཤེས་བྱའི་རྨང་གཞི་ཞིག་ཀྱང་འདིང་དགོས།
ཤེས་བྱའི་རྨང་གཞི་སྣ་ཚོགས་ལས་སྐད་ཡིག་ནི་རྨང་གཞིའི་ནང་གི་རྨང་གཞི་ ཞིག་ཡིན། དེས་ན་རྩོམ་ཡིག་ནི་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཞེ་ན། རྩོམ་ཡིག་ནི་སྐད་ཡིག་ གི་ཤེས་བྱ་དང་བྱེད་ནུས་ཕྱོགས་བསྡུས་བྱས་པའི་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཡིན།
རྩོམ་
ཡིག་གི་འབྲི་རྩལ་དང་ཆུ་ཚད་ནི་ཐིག་ཤིང་དང་མཚུངས་པར་མིའི་བསམ་བློའ་ི གཏིང་ཟབ་ཚད་དང། ཀུན་སྤྱོད་ལེགས་མིན། ཤེས་བྱ་རྒྱ་ཆེ་མིན། ཤེས་བྱ་ལག་ ལེན་ལ་འདེབས་མིན་སོགས་གཞལ་ཐུབ་པ་རེད། དེར་བརྟེན།
གཙོ་བོ་བྱེས་སུ་ཡོད་པའི་གཞི་རིམ་སློབ་མའི་རྩོམ་འབྲིའི་
ཤེས་ཚད་དང་ནུས་པ་མཐོར་འདེགས་བྱ་ཆེད། འདིར་རྩོམ་འབྲིའི་རྒྱུན་ཤེས་ཀྱི་ སྐོར་སྡེ་ཚན་གཅིག་དང།
རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ་
སྐོར་གྱི་སྡེ་ཚན་གཅིག ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ་སྐོར་གྱི་སྡེ་
ཚན་གཅིག་སྟེ། སྡེ་ཚན་གསུམ་གྱིས་གྲུབ་པའི་རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱའི་སྐོར་གྱི་དེབ་ ཆུང་ཞིག་བསྒྲིགས་པ་ཡིན།
སྡེ་ཚན་དང་པོར་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་
དང་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་བཅས་ཀྱི་གཞི་རྩའི་ཤེས་བྱ་
དང། སྙན་ངག་དང་བརྩམས་སྒྲུང་། རྩོམ་ལུས་དབྱེ་སྟངས་ཐད་ནས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ ཡོད།
སྡེ ་ ཚན་གཉི ས ་པར་གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ འབྲི ་ དཔེ ་ མ་འདྲ་བ་
3
བཅོ་ལྔ་ལྷག་དཔྱད་མཆན་དང་བཅས་ཏེ་བསྒྲིགས་ཡོད། སྡེ་ཚན་གསུམ་པར་ཇི་ བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ་མ་འདྲ་མང་པོ་ཞིག་བསྡུས་ཏེ་མཇུག་ ཏུ་དཔྱད་མཆན་རེ་ཡང་བཀོད་ཡོད། ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་འདི་གཞིར་བཞག་སྟེ་རྩོམ་
འབྲིའི་སྦྱོང་བརྡར་གྱི་རྒྱུན་བསྐྱངས་ན་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་སྐབས་གདོང་གཉེར་ནས་ སྨྱུ་གུར་སོ་འདེབས་མི་དགོས་པར་མ་ཟད། རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བའི་ཆུ་ཚད་ཀྱང་ཉིན་ རེ་བཞིན་ཇེ་མཐོར་འགྲོ་སྲིད།
༢༠༡༣ ལོར་རྡ་ས་ནས། རྩོམ་སྒྲིག་པས།
4
5
དཀར་ཆག
སྔོན་གླེང། .......................................................................................................... 1
དང་པོ། རྩོམ་འབྲིའི་རྒྱུན་ཤེས། རྩོམ་ཡིག
རྩོམ་ཡིག་གི་གོ་དོན།............................................................................................. 1 ཅིའི་ཕྱིར་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དགོས། ........................................................................... 2 རྩོམ་འབྲིའི་ཕན་ཡོན། ......................................................................................... 5 གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག
༡ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་ཕན་ཡོན། .............................................................. 7
༢ ཅི་ཞིག་ལ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཟེར། .......................................................... 12 ༣ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་དབྱེ་བ།................................................................ 13 ༤ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་རྩོམ་ཡིག་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར། ................................ 16 ༥ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་རྒྱུན་སྤྱོད་ཡིག་རིགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ། ................... 20
༦ རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་ཐབས། ...........................................23 ༧ གསལ་བཤད་ཀྱི་ཐབས། ............................................................................... 25 ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་གོ་དོན། ...................................................... 26
6
རྒྱས་བཤད།..................................................................................................... 26 ཞིབ་འབྲི།........................................................................................................ 28
རྒྱས་བཤད་དང་ཞིབ་འབྲིའི་ཁྱད་པར། ................................................................. 33 བློས་བསླང་དང་སྒྲིག་གཞི། .............................................................................. 33 ༡། དོན་ཚན་དང་ཚན་པ། .................................................................................. 36 ༢། མཚམས་སྦྱོར་དང་རམ་འདེགས། ..................................................................37 ༣། མགོ་བརྩམས་པ་དང་མཇུག་བསྡུ་ཚུལ། .......................................................... 40
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་གྲུབ་ཆ།.............................................................. 42 དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག
༡། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་གོ་དོན། ................................................................... 44 ༢། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་ཆ་རྐྱེན། .................................................................. 45 ༣། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་དབྱེ་བ། .................................................................. 46 ༤། དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐབས། ............................................................................... 47 རྩོམ་ལུས།
རྩོོམ་ལུས་དབྱེ་སྟངས། ...................................................................................... 49 སྙན་ངག། ......................................................................................................... 54 བརྩམས་སྒྲུང།
བརྩམས་སྒྲུང་གི་གོ་དོན། ................................................................................... 57 བརྩམས་སྒྲུང་གི་ཁྱད་ཆོས། ................................................................................ 58
བརྩམས་སྒྲུང་གི་དབྱེ་བ། ................................................................................... 60
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༡། རང་བྱུང་ཤ ེས་བྱའི་སྐོར།................................................................................ 65 ༢། ས་རྒྱུས་ཤ ེས་བྱའི་སྐོར།................................................................................. 67 ༣། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས།............................................................................ 70 ༤། འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤ ེས།..................................................................................... 74 ༥། རྩི་ཤ ིང་གི་རིགས།........................................................................................ 76 ༦། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས།................................................................................. 79
༧། ཚན་རྩལ་ཤ ེས་བྱ།........................................................................................ 81 ༨། མི་སྣའི་སྐོར།................................................................................................ 84 ༩། དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ་ཀྱི་རིགས།..................................................................... 88
༡༠། འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོའ ི་རིགས།.................................................................. 91 ༡༡། ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུའི་སྐོར།.......................................................................... 94 ༡༢། ཐོན་རྫས་ཀྱི་གསལ་བཤད།.......................................................................... 96 ༡༣། འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་གསལ་བཤད།................................................................... 100
༡༤། སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས།............................................................................103 ༡༥། འགྲེམས་སྟོན་གྱི་གསལ་བཤད།................................................................. 105
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༡། མི་སྣ་ཇི་བཞིན་དུ་བརྗོད་ཚུལ།....................................................................... 119
༢། སེམས་ཁམས་འབྲི་ཚུལ།............................................................................. 122
7
8
༣། ཕྱིར་དྲན་དང་ལྷུག་བརྗོད་སྤེལ་མ།................................................................. 126 ༤། མིག་འབྲི་ཚུལ།......................................................................................... 129
༥། བྱ་བ་འབྲི་ཚུལ།......................................................................................... 133 ༦། གཏམ་གླེང་དང་སེམས་ཁམས་འབྲི་ཚུལ།......................................................139
༧། གཏམ་གླེང་དང་སྐད་ཆ་འབྲི་ཚུལ།................................................................. 141 ༨། སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་ཚུལ།....................................................................... 144 ༩། བྱུང་རིམ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་ཚུལ།................................................................... 148
༡༠། སོ་སོར་བརྗོད་པ་དང་མཉམ་བརྗོད་བྱེད་ཚུལ།.............................................. 151 ༡༡། གཟུགས་བརྙན་འབྲི་ཚུལ།.......................................................................... 158
༡༢། ལྡོག་བརྗོད་ཀྱི་འབྲི་ཚུལ།..........................................................................163 ༡༣། གོ་རིམ་ཇི་བཞིན་དུ་འབྲི་ཚུལ།.................................................................. 168
༡༣། བར་བཅུག་གི་འབྲི་ཚུལ།.........................................................................173 ༡༤། རིགས་བཀར་ནས་ཇི་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ།..................................................... 178
དང་པོ། རྩོམ་འབྲིའི་རྒྱུན་ཤེས།
དཀར་ཆག
༼1
རྩོམ་ཡིག རྩོམ་ཡིག་གི་གོ་དོན།
ཤེས་ཚད་དང་ཉམས་མྱོང་མ་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་རྩོམ་ཡིག་ཅེས་པའི་
ཐ་སྙད་འདི་ལ་འགྲེལ་བཤད་རྒྱག་སྟངས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་འབྱུང་གི་ཡོད།
དེར་
བརྟེན། རང་གི་ཤེས་ཚད་དང་ཉམས་མྱོང། དེ་བཞིན་འགྲེལ་བཤད་བཅས་ཀྱི་ བར་ལ་འབྲེལ་བ་ཟབ་མོ་ཡོད།
འགྲོ་བ་མིའི་རིགས་ལ་ཤེས་རིག་བྱུང་སྟེ་དུས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་
འཕེལ་རྒྱས་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་བྱུང། དེ་ལ་ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་ཤར་
ཕྱོགས་དང་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་ཤེས་རིག་ལྟ་བུ། ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན། རྒྱ་གར་གྱི་ ཤེས་རིག་དང་གྷི་རི་སིའི་ཤེས་རིག་ལ་སོགས་ཡོད་པར་མ་ཟད། དུས་ཀྱི་དབང་
དུ་བྱས་ན། གནའ་དེང་གི་ཤེས་རིག་ཏུ་དབྱེ་བ་དང། ཡུལ་དུས་གཅིག་གི་ཤེས་
རིག་ལའང་རིག་ཚན་མ་འདྲ་བ་མང་པོ་ཡོད་དེ། ནང་བསྟན་རིག་པ་དང་སྲིད་ དོན་རིག་པ། ཚན་རིག གསོ་རིག་སོགས་བགྲང་གིས་མི་ལང་བ་ཡོད། རིག་
ཚན་སོ ་ སོ འ ་ི གཞི ་ རྩའི ་ རྩ་དོ ན ་མ་འདྲ་བ་ལ་བརྟེ ན ་ནས་བྱ་དངོ ས ་གང་རུང་
ཞིག་ལ་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་ཀྱང་མི་འདྲ་བ་རེ་འབྱུང་བ་དང། དེར་བརྟེན་ ནས་བྱ་དངོས་གང་རུང་ཞི ག ་ལ་མཚན་ཉི ད་དང་གོ་དོན་སོགས་ཀྱང་མ་འདྲ་ བ་རེ་འཇོག་པ་དཔེར་ན།
རྩོམ་རིག་ནི་ལྷ་ཡི་ལེགས་སྐྱེས་ཡིན་ཟེར་བ་དང། 1
2༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཡང་རྩོམ་རིག་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བའི་ཚུར་སྣང་ཡིན་ཟེར་བ།
དེ་བཞིན་
དུ་མིང་ཚིག་ཡི་གེ་གསུམ་ཚོགས་ནས་བརྗོད་བྱའི་དོན་སྟོན་པའི་རྣམ་པ་ཅན་
ཞིག་ཡིན་ཟེར་བ་སོགས་མང་ངོ་། །དེ་ལས་སྔ་མ་ནི་སེམས་གཙོ་སྨྲ་བའི་བཤད་ སྟངས་ཡིན་ལ།
བར་མ་དེ་རྩོམ་གཞུང་ག་གེ་མོ་ལས་བྱུང་བའི་བཤད་སྟངས་
དང་། ཕྱི་མ་ནི་བརྡ་སྤྲོད་གཞིར་བཞག་གིས་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་སྟངས་ཡིན་ནོ།
།གསལ་པོར་བཤད་ན། གྲུབ་མཐའ་སོ་སོ་དང་མཁས་པ་རང་རང་ལ་རྩོམ་རིག་ ཅེས་པར་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་མ་འདྲ་བ་རེ་ཡོད་པ་ཡིན་ཞེས་པ་དེའ།ོ །
ཁ་གང་ལ་བསྐོར་ནས་བལྟས་ཀྱང་མཐར་གཏུགས་ནས་བཤད་ན། སྐབས་
སུ་བབས་པའི་“རྩོམ་ཡིག”་ཅེས་པ་ནི།
རང་ཉིད་ཀྱིས་བརྗོད་པར་འདོད་
པ་གང་ཡིན་པ་དེ་མིང་ཚིག་ཡི་གེ་གསུམ་ཚོགས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་གསལ་པོར་ མཚོན་པར་བྱས་པ་ཞིག་ལ་གོ་ན་འགྲིག
རང་ཉིད་ཀྱི་བརྗོད་པར་འདོད་པ་དེ་
ཡུལ་ལྗོངས་དང་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པའི་རྣམ་པ་ཡིན་ཆོག་ལ། འབྱུང་རྐྱེན་དང་འཕེལ་རྒྱས་སོགས་ཡིན་ནའང་འགྲིག ཚུལ་ཞིག་ཡིན་འོས་ལ་ཚོར་བ་ཞིག་ཡིན་ཀྱང་ཆོག
བྱ་བ་ཞིག་གི་
དེ་བཞིན་རང་གི་ལྟ་
གང་ལྟར། ཕ་རོལ་པོས་
ཡི་གེའི་གཟུགས་ལ་བརྟེན་ནས་གསལ་པོར་གོ་ཐུབ་པ་ཞིག་ངེས་པར་དུ་ཡིན་ དགོས། འདི་ནི་ཆེས་མ་མཐའི་ཚད་གཞིའམ་ལྟ་སྟངས་རིགས་ཤིག་ཡིན། བཤད་
སྟངས་གཞན་ཞིག་གིས་བཤད་ན། “རྩོམ་ཡིག་”ཅེས་པའི་སྒྲ་ཡངས་འཇུག་ གི་གོ་དོན་ཡིན་ཞེ་ནའང་འགྲིག ཅིའི་ཕྱིར་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དགོས། 2
༡
རྩོམ་ཡིག་ལེགས་པོ་ཞིག་བྲིས་པ་བརྒྱུད་ནས་ཡུལ་དུས་ཀྱིས་བསྐལ་
དཀར་ཆག
༼3
བའི་མི་རྣམས་ལ་བསམ་བློ་བརྒྱུད་སྒྲོག་བྱེད་ཐུབ། དཔེར་ན། ཁྱོད་ཀྱིས་བྲིས་
པའི་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་དེས་ལེ་དབར་སྟོང་ཕྲག་གིས་ཆོད་པའི་རྒྱང་རིང་གི་མི་ རྣམས་སམ། ཡང་ན། མ་འོངས་པ་ན་སྐྱེ་བར་འགྱུར་བའི་མི་དག་གིས་ཁྱོད་ཀྱི་ བསམ་བློ་དང་མྱོང་ཚོར་སོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཐུབ་པ་རེད།
༢ རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་གོ་རིམ་མེད་པ་དང་རྙོག་འཛིང་
ལྡན་པའི་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་བློ་སྙོམས་སྒྲིག་བྱེད་ཐུབ་པར་མ་ཟད།
ལྷིང་འཇགས་
དང་སྲ་བརྟན་ཡོང་བར་རམ་འདེགས་བྱེད་ཐུབ་པ་མ་ཟད། བརྒྱུད་རིམ་འདིའི་
ཁྲོད་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་བསམ་བློའང་ཡར་རྒྱས་ནས་ཡར་རྒྱས་ཀྱི་ཕྱོགས་སུ་སྐྱོད་པར་
ཐེ་ཚོམ་མེད། སྤྱིར་ན་འབྲི་བ་ལས་འཆད་པ་ནི་སྟབས་བདེ་དང་དཀའ་ཚེགས་ དེ་ཙམ་མེད་པ་མ་ཟད། མི་གཞན་གྱིས་ཀྱང་ལས་སླ་བའི་ངང་ནས་གོ་ཐུབ་མོད། འོན་ཀྱང།
གཏམ་བཤད་མང་པོའམ་རིང་པོ་ཞིག་བཤད་ཚེ་སྔོན་གྱི་གྲ་སྒྲིག་
དང་རྗེས་ཀྱི་ལེགས་བཅོས་སོགས་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པའི་གོ་སྐབས་ཡོད་མི་སྲིད་ པས་སྐབས་ཐོག་གི་གཏམ་བཤད་དེ་གྲ་འགྲིག་པོ་ཞིག་མི་འོང། ད་དུང་གཏམ་
བཤད་ཚར་རྗེས་འཇའ་ཡལ་བ་བཞིན་རྗེས་ཤུལ་ཙམ་ཡང་ལྷག་པར་མི་འགྱུར། རྩོམ་འབྲིའི་བྱ་བར་ད་གཟོད་སྔོན་གྱི་གྲ་སྒྲིག་དང་རྗེས་ཀྱི་ལེགས་བཅོས་བྱེད་
པའི་གོ་སྐབས་ཡོད་པས་གོ་རིམ་ལྡན་པ་དང་རྒྱས་བསྡུས་རན་པ་སོགས་དོན་ སྙིང་ལྡན་པ་ཞིག་བཟོ་ཐུབ།
༣ རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བ་ནི་སྤྲོ་སྣང་ལྡན་པའི་བྱ་བ་ཞིག་ཡིན། དེ་ལྟ་ནའང་
རྩོམ་འབྲིའི་བྱ་བ་འདི་ལས་སླ་མོ་ཞིག་མིན། ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་རུང།
འཇིག་རྟེན་འདིའི་ལས་རིགས་
སྤྲོ་སྣང་མེད་པ་ཞིག་ཡོད་མི་སྲིད་ལ་དེ་བཞིན་ 3
4༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དུ་དཀའ་ལས་མེད་པའི་ལས་རིགས་ཤིག་ཀྱང་ཡོད་མི་སྲིད། ཁྱོད་ཀྱིས་ཞིབ་ཏུ་
སོམས་དང། མི་མང་པོ་ཞིག་རྩེད་མོའ་ི རིགས་ལ་དགའ་མོས་ཡོད་པ་མིན་ནམ། འོན་ཀྱང་། དེ་ལའང་དཀའ་ཁག་ལོས་ཡོད། དཔེར་ན། ལུས་རྩལ་འགྲན་སྡུར་ རམ་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་པ། ཡང་ན། གླུ་དབྱངས་ལེན་མཁན་ཞིག་བྱེད་ན་ཡང་ ཕྱོགས་དང་ཟུར་མང་པོ་ཞིག་ལ་སྦྱོང་བ་ལེགས་པོ་ཐོབ་དགོས།
སྦྱངས་ནས་
མཐར་ཕྱིན་རག་བར་དུ་ལུས་ཀྱི་དཀའ་ཚེགས་དང་སེམས་ཀྱི་སྡུག་བསྔལ་ཅི་ ཙམ་ཞིག་མྱོང་དགོས་པ་དངོས་སུ་བརྒྱུད་མྱོང་བའི་ཉམས་མྱོང་ཅན་དག་གི་མི་ ཚེའི་ལོ་རྒྱུས་ལ་བལྟས་ན་ཤེས་ཐུབ།
ཡོང་བ་ཤ་སྟག་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཆོག
དེ་བས་ཁོ་ཚོ་ནི་དཀའ་ཁག་བརྒྱུད་ནས་ འོན་ཀྱང་བྱ་འགུལ་སྤེལ་སྟངས་རེ་རེའི་
ཁྲོད་དུ་སྤྲོ་སྣང་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད། སྤྲོ་སྣང་དེས་ད་གཟོད་རང་ཉིད་རིམ་གྱིས་ ཤེ ས ་མེ ད ་ཚོ ར ་མེ ད ་ངང་ཡར་རྒྱས་ཀྱི ་ལམ་དུ་འཁྲི ད ་ཀྱི ན ་ཡོ ད ་པས་ཁོ ་ཚོ ་ནི ་
སྤྲོ་སྣང་གིས་བསྐྱེད་བསྲིངས་ནས་ཡོང་བ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ནའང་འགྲིག དེར་ བརྟེན།
སློབ་གསོ་བ་མང་པོས་སྤྲོ་སྣང་གལ་ཆེན་དུ་འཛིན་གྱིན་ཡོད་པ་མིན་
ནམ། རྩོམ་འབྲིའི་བྱ་བར་མཚོན་ནའང་། དེ་དང་གཅིག་མཚུངས་ཡིན་ཏེ། ཁྱོད་
ཀྱི་ཧུར་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས་རྩོམ་རྩལ་གོང་དུ་འཕེལ་བའི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ ཏེ ་ སྤྲོ ་ སྣང་ཡང་རང་ཤུགས་ཀྱི ས ་ཆེ ་ ནས་ཆེ ་ རུ་འགྲོ ་ ཐུབ་པར་མ་ཟད་བསམ་ བློ་ཡང་སྤྲོ་སྣང་འཕེལ་བའི་འགྲོས་དང་འགྲོགས་ནས་འཕེལ་རྒྱས་འབྱུང་བར་ ཐེ་ཚོམ་མེད།
དེར་བརྟེན་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བ་ནི་རང་ག་བའི་ལས་ཤིག་མིན་པ་
གསལ་པོ་ཡིན་ནོ།
འདིར་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་འགའ་གླེང་བ་འདི།
གཙོ་
བོ་ལས་དང་པོ་བའི་རིགས་ལ་དམིགས་ཏེ་བརྗོད་པ་ཡིན། ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་
4
དཀར་ཆག
༼5
ནས་བཤད་ན། རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་འདི་ཙམ་ག་ལ་ཡིན། རྩོམ་འབྲིའི་ཕན་ཡོན།
འདས་ཟིན་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བཤུལ་ལམ་རིང་མོར་ཕྱི་མིག་གིས་བལྟས་ན།
རང་རེའི་མེས་པོ་དག་གིས་བཀའ་བསྟན་གཙོས་རི་རབ་ཀྱི་གཏོས་དང་མཉམ་
པའི ་ གླེ ག ས་བམ་ཅི ་ འདྲའི ་ མང་པོ ་ ཞི ག ་བསྒྱུར་བ་དང་བརྩམས་ཏེ ་ ང་ཚོ ་ ཕྱི ་ རབས་པའི་མིག་གི་དཔྱིད་དང་ཡིད་ཀྱི་གསོས་སུ་བཞེངས་ཡོད་པ་རེད་ཨང། མི་རིགས་གཞན་དང་རྒྱལ་ཁབ་གཞན་ལ་མཚོན་ནའང། རླབས་ཆེན་གྱི་མཁས་ པ་བགྲང་གིས་མི་ལང་བ་ཞིག་གིས་གྲངས་ཀྱིས་མི་ཟིན་པའི་བརྩམས་ཆོས་དེབ་ གཟུགས་སུ་བགྱིས་ཡོད་པ་མིན་ནམ།
བློས་མི་དཔོག་པའི་མཛད་བཟང་འདི་
དག་གི་རྨང་གཞིར་གྱུར་པ་ནི་རྩོམ་འབྲི་ཁོ་ནའོ། །རིན་ཐང་གཞལ་དུ་མེད་པའི་
གླེགས་བམ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་ད་གཟོད་མིའི་རིགས་མུན་ནག་ལ་རྒྱབ་ཀྱིས་ ཕྱོགས་ཏེ་འོད་སྣང་གི་ཕྱོགས་སུ་བསྐྱོད་དང་སྐྱོད་མུས་ལགས་ཤིང།
དེ་རིང་
གི་སྔོན་ཐོན་དང་ཡར་རྒྱས་མཐའ་དག་ཀྱང་རྩོམ་འབྲིའི་བྱ་བ་རྨང་གཞིར་བྱས་ པའི་གླེགས་བམ་དེ་དག་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བ་ཡིན།
རླབས་ཆེན་གྱི་མེས་པོ་དེ་དག་རེ་རེ་བཞིན་དུས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་
ནས་མི་མངོན་པའི་དབྱིངས་སུ་གཤེགས་ཟིན་ནའང། ཁོང་རྣམ་པའི་དགོངས་
པ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་གླེགས་བམ་དེ་དག་ལས་གསལ་པོར་རྟོགས་ཐུབ་པར་ མ་ཟད།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་དང་ཤེས་རིག་གི་དར་རྒུད་སོགས་གསལ་
ལེར་འཆར་བའི་མེ་ལོང་ཡང་གླེགས་བམ་དེ་དག་ལས་གཞན་དུ་ཅི་ཞིག་ཡོད་ དམ། དེ་བས་ལོ་ངོ་སྟོང་ཕྲག་མང་པོ་ཞིག་འདས་ཀྱང་ཁོང་ཚོ་སྔར་བཞིན་གཟི་ 5
6༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བརྗིད་ཀྱི་ངང་ནས་གསོན་ཡོད་པ་ལྟར་སྣང་བ་འདི་ཡང་གསལ་པོར་བཤད་ན།
རྩོམ་འབྲིའི་བྱ་བ་འདིའི་ཉེེར་ལེན་ཉག་གཅིག་ཏུ་འཁུམས་ཏེ། ཇི་སྐད་དུ། གལ་
ཏེ་སྒྲ་བོད་སྣང་བ་ཡིས། །བསྐལ་པའི་བར་དུ་མ་བསལ་ན། །འཇིག་རྟེན་གསུམ་ པོ་མཐའ་དག་ནི། །སྨག་རུམ་མུན་པ་ཉིད་དུ་འགྱུར། །སྔོན་གྱི་རྒྱལ་པོ་གྲགས་པའི་
གཟུགས། ། ངག་གི་རང་བཞིན་མེ་ལོང་ཐོབ། །དེ་དག་ཉེ་བར་མི་གནས་ཀྱང། །རང་བཞིན་ཉམས་པ་མེད་ལ་ལྟོས། ཞེས་གསུངས་པ་ལྟར་ལགས།
ང་ཚོ འི ་ དུས་རབས་འདི ་ ལ་མཚོ ན ་ན་ཡང་རྩོ མ ་འབྲི ་ བྱ་བའི ་ ཁྱབ་རྒྱ་
ཧ་ཅང་ཆེ། དུས་དེབ་དང་ཆོས་དཔེ། ཁྱབ་བསྒྲགས་ཀྱི་རིགས། གསར་འགྱུར་ ཚགས་པར་གྱི་རིགས་འདྲ་མིན། སློབ་དེབ་ཀྱི་རིགས་སོགས་ཉིན་གཅིག་ལ་ཡང་
གྲངས་ཀྱིས་མི་ཟིན་པ་པར་སྐྲུན་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། ལྷག་པར་དུ་ཡར་ཐོན་ཅན་གྱི་
མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ལ་མཚོན་ན་དེ་ལྟར་ཡིན། གང་ལྟར་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་
བྱ་གཞག་ཀུན་ལས་རྩོམ་འབྲི་ཞེས་པའི་ལས་རིགས་འདིས་གོ་གནས་གལ་ཆེན་ བཟུང་ཡོད་པ་མིག་མཐོང་ལག་ཟིན་རང་ཡིན་ནོ། །
རྩོམ་འབྲི་བྱ་བ་ནི་ནུས་ཤུགས་ཤིག་སྟེ་ནུས་ཤུགས་འདི་བསྐྱེད་པ་ཇི་ལྟར་
བཟང་ན། རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་གམ་མི་རིགས་ཤིག།
ཡང་ན་མི་སྒེར་བ་ཞིག་ཡིན་
ནའང་འདྲ། ཡར་རྒྱས་ཀྱི་འགྲོས་མགྱོགས་པ་རེད། དེར་བརྟེན། རྩོམ་འབྲིའི་ནུས་ རྩལ་གོང་མཐོར་གཏོང་བ་ནི་རང་ཉིད་ཀྱི་རིན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་བ་ཡིན་
ལ། རང་ཉིད་ཀྱི་རིན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་བ་ནི་རྒྱལ་ཁབ་དང་མི་རིགས་ཀྱི་ རིན་ཐང་གོང་མཐོར་གཏོང་བ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཆོག 6
དཀར་ཆག
༼7
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག ༡ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་ཕན་ཡོན།
དེ་ཡང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་མིའི་རིགས་ཀྱི་
བསམ་གཞིགས་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཇེ་ཆེ་ནས་ཇེ་ཆེ་རུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད། རྒྱས་བཤད་དང་ དུངས་སེམས་མཚོན་པ།
དགག་སྒྲུབ་བམ་དཔྱད་གླེང་གི་རྣམ་པའི་རྩོམ་ལུས་
ཀྱང་ཉིན་རེའི་བཞིན་འཕེལ་རྒྱས་སུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་གོམ་སྟབས་ཇེ་མྱུར་ནས་
ཇེ་མགྱོགས་རེད། ཡིན་ནའང། དུས་ཡུན་རིང་པོ་ཞིག་གི་རིང་ལ་གསལ་བཤད་
རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ས ་རྩོ མ ་ཡི ག ་ཅེ ས ་པའི ་ “ཁྱི མ ་རྒྱུད་”འདི འི ་ ནང་དུ་མངོ ན ་ གསལ་དོད་པོའ་ི གོ་གནས་ཤིག་ཟིན་མེད།
དེ་ལས་ཀྱང་སྣང་ཆུང་དུ་སོང་སྟེ་
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པའི་རྩོམ་ཡིག་མང་པོ་ཞིག་རྩོམ་ཡིག་ གཞན་གྱི་ཁྱབ་ཁོངས་སུ་བསྡུས་པའི་ནོར་འཛོལ་ཡང་བྱུང་མྱོང་འདུག
དེང་གི་དུས་སུ། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་གྲངས་འབོར་ནི་རྩོམ་ཡིག་
གཞན་དག་ལས་ཡོངས་སུ་བརྒལ་ཡོད། ཆེ་ས་ནས་ལེའུ་དང་བམ་གྲངས་མང་
པོ འ་ི ཤེ ས ་བྱ་ཀུན་འདུས་ཀྱི ་ གསུང་རབ་དང་ཆུང་ས་ནས་གང་ཡང་རུང་བའི ་ ཐོན་རྫས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་ཚུན་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་བེད་སྤྱད་ དེ་བྲིས་པ་ཡིན།
ལྷག་པར་དུ་སློབ་གྲྭའི་ཁོར་ཡུག་ནས་རྒྱུན་དུ་གསལ་བཤད་
རྩོམ་ཡིག་གི་རིགས་མང་པོ་མཐོང་ཐུབ་སྟེ།
སྦྱར་པང་དུ་སྦྱར་ཡོད་པའི་ཁྱབ་ 7
8༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བསྒྲགས་རིགས་ཀྱི་ཡི་གེ་ཡོད་དོ་ཅོག་དང།
དཔེ་མཛོད་ཁང་གི་དཔེ་གཡོར་
སྒྲིག་སྲོལ་དང་རྒྱུན་དུ་བརྩི་སྲུང་བྱ་དགོས་པའི་སྒྲིག་གཞི། དེ་བཞིན་དགོངས་ པ་ཞུ་སྟངས་ཀྱི་གཏན་འབེབས་ཕུད།
ད་དུང་བོད་སྐད་ཡིག་གི་བསླབ་དེབ་
གཅིག་པུ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་རྩིས་དངོས་རྫས་གསུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སློབ་ དེ བ ་ཏུ་འཁོ ད ་པའི ་ སློ བ ་ཚན་མང་ཆེ ་ཤོ ས ་ཀྱང་གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་ཡི ན ། དེར་བརྟེན། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་འབྲི་ཤེས་ན་རྩིས་དངོས་རྫས་ གསུམ་གཙོ་བོར་གྱུར་པའི་སློབ་ཚན་མང་པོ་ཞིག་ལ་གོ་བ་ཟབ་མོ་ལོན་པར་མ་
ཟད། དེ་དང་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་གཞན་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་
བ་ལའང་ལག་ཐོགས་མི་དགོས། འདི་ལས་ང་ཚོས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་ བོད་སྐད་ཡིག་གི་བསླབ་དེབ་གཅིག་པུ་མ་ཡིན་པར། སློབ་དེབ་དང་སློབ་དེབ་ དབར་ནའང་འབྲེལ་བ་ཟབ་མོ་ཡོད་པ་མཐོང་ཐུབ།
ཁ་སང་དེ་རིང་སྟེ། གནའ་དེང་ཟུང་འབྲེལ་དང་ཤར་ནུབ་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་
ལྟ་བ་མངོན་འགྱུར་བྱེད་པ་དང་།
གོ་ལ་ཁྱོན་ཡོངས་ཀྱི་ཚན་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་
མགྱོགས་ཤིང་ཕྱོགས་ཡོངས་ནས་འགྲན་རྩོད་ཀྱི་གཡང་ཆེན་པོར་ལྷུང་བའི་དུས་ རབས་འདིར། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་མིའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ནི་སྔར་ལས་ ཀྱང་ཇེ་དམ་དུ་སོང་ཡོད།
ལས་རིགས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ཡང་གསལ་བཤད་
རྩོམ་ཡིག་དང་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་ཅེས་བརྗོད་ཆོག།
ལྷག་པར་དུ་ཐོན་སྐྱེད་
གསར་སྐྲུན་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་སྤྱོད་སྒོ་ཧ་ ཅང་རྒྱ་ཆེ།
དཔེ་བཞག་སྟེ་བཤད་ན། བཟོ་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ཤིག་ལ་མཚོན་ན། བཟོ་སྐྲུན་
8
འཆར་འགོད་སྣ་ཚོགས་དང་འཕྲུལ་ཆས་སྒྲིག་སྦྱོར།
དཀར་ཆག
༼9
བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ལུགས།
ཐོ ན ་སྐྱེ ད ་ལག་རྩལ་སོ ག ས་ཡོ ད ་ཚད་ལ་ཡི ་ གེ འི ་ གསལ་བཤད་ཡོ ད ་པ་རེ ད །
དཔེར་ན། ཆུ་ཚོད་འཁོར་ལོ་བཟོ་གྲྭས་ལག་འདོགས་ཆུ་ཚོད་འཁོར་ལོའ་ི རིགས་ གསར་པ་ཞིག་བཟོ་དགོས་ན། ཐོག་མར་ངེས་པར་དུ་ཅུང་ཞིབ་ཚགས་ལྡན་པའི་ འཆར་འགོད་དཔེ་རིས་དང་ལག་རྩལ་གསལ་བཤད་འབྲི་དགོས།
དེའི་རྗེས་
ནས་ད་གཟོ ད་དཔེ ་དབྱི བ ས་དང་གསལ་བཤད་གཞི ར ་བཟུང་སྟེ ་ གསར་བཟོ ་ བྱས་ཆོག
ཐོན་རྫས་གསར་དུ་བསྐྲུན་རྗེས། ད་དུང་འབྲེལ་ཡོད་ལག་འདོགས་
ཆུ་ཚོ ད ་འཁོ ར ་ལོ ་ འདི འི ་ རི ག ས་བེ ད ་སྤྱོ ད ་ཚུལ་གྱི ་ གསལ་བཤད་ཡི ་ གེ ་ འབྲི ་
དགོས། འཛད་སྤྱོད་པར་ལག་འདོགས་ཆུ་ཚོད་འཁོར་ལོ་འདིའི་རིགས་ཀྱི་ངོ་བོ་ དང་གྲུབ་ཆ། ཁྱད་ཆོས། དགེ་ཕན། བེད་སྤྱོད་ཚུལ་དང་བདག་ཉར་བྱེད་ཐབས་
སོགས་གསལ་པོར་བཤད་དགོས། འདི་ཡོད་ཚད་གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་ རྩོམ་ཡིག་ཡིན། གསལ་བཤད་ཡི་གེ་འདི་དག་ཡག་པོ་ཞིག་བྲིས་ན། བཟོ་གྲྭས་ ཆུ་ཚོད་གསར་བཟོ་དང་འཛད་སྤྱོད་པས་ཆུ་ཚོད་བེད་སྤྱོད་པ་ལ་ཕན་ཐོགས་
རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་པ་རེད། གལ་སྲིད་འཆར་འགོད་དཔེ་དབྱིབས་དང་ལག་རྩལ་
གསལ་བཤད་མེད་ན། བཟོ་གྲྭས་ཐོན་སྐྱེད་བྱེད་ཐབས་བྲལ། དེ་དང་འདྲ་བར་ བེད་སྤྱོད་ཚུལ་དང་བདག་ཉར་བྱེད་ཚུལ་གྱི་གསལ་བཤད་མེད་ན། འཛད་སྤྱོད་ པར་གྱོང་གུན་དང་དཀའ་ངལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་སྤྲོད་སྲིད།
དེ་དང་འདྲ་བར་ཞིང་ལས་ཐོན་སྐྱེད་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན། ཞིང་ལས་
ཐོན་སྐྱེད་སྣ་ཚོགས་ཀྱི་ཤེས་བྱ། དཔེར་ན། རྩི་ཤིང་དང་ལོ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་ཇི་ལྟར་ འདེབས་འཛུགས་བྱེད་པ་དང།
ཞིང་ལས་ཡོ་ཆས་ཇི་ལྟར་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ།
ལུད་རྫས་ཇི་ལྟར་བེད་སྤྱོད་པ། ནད་འབུའི་གནོད་པ་ཇི་ལྟར་སྔོན་འགོག་བྱེད་ 9
10༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
པ། འོས་འཚམ་གྱི་སྒོ་ནས་ས་བོན་ཇི་ལྟར་འདེབས་པ་དང་ཆུ་གཏོང་བ། འབྲུ་
རིགས་ཇི་ལྟར་གསོག་ཉར་བྱེད་པ་ལ་སོགས་པ་མཐའ་དག་ལ་གསལ་བཤད་ཀྱི་ ཡི་གེ་འབྲི་དགོས་ངེས་རེད། གསལ་བཤད་ཡི་གེ་བྲིས་པ་ཁོ་ནས། མི་རྣམས་ལ་ འདིའི་ཐད་ཀྱི་ཤེས་བྱ་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་ཐུབ་པས། སློབ་བདེ་པོ་དང་ཁྱབ་བདེ་པོ་ཡོང་གི་རེད།
གཞི་ནས་མི་རྣམས་ལ་
ང་ཚོས་རྒྱུན་པར་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་མང་པོ་མཐོང་ཐུབ་པ་ཙམ་མ་
ཡིན་པར། ད་དུང་དངོས་སུ་ལག་འགུལ་ཏེ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཁ་ཤས་འབྲི་ དགོས། དཔེར་ན། ལས་སྣེ་ཞིག་འཚོལ་ན། ཐོག་མར་སྙན་ཞུ་འབྲི་དགོས། རང་
ཉིད་ཀྱི་སློབ་སྦྱོང་གི་བརྒྱུད་རིམ་དང། ཤེས་ཡོན་ཐོབ་ཐང། རུས་མིང་དང་ལོ་ ཚད། བྱ་བ་འཚོལ་བའི་དམིགས་ཡུལ། ཞབས་ཞུའི་རྣམ་འགྱུར་སོགས་གསལ་ པོར་ངོ་སྤྲོད་དགོས།
དེ་ལྟར་བྲིས་པའི་སྙན་ཞུ་དེ་ཡང་དོན་དངོས་སུ་གསལ་
བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལས་མ་འདས་པ་རེད། མདོར་ན།
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་མིའི་རིགས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་འཚོ་
བའི་བར་ལ་ཁ་འབྲལ་ཐབས་མེད་པའི་འབྲེལ་བ་ཟབ་མོ་ཡོད་པས། ད་ལྟ་གསལ་ བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་མིའི་རིགས་ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཚོ་བའི་ཁྲོད་གོ་གནས་གལ་ ཆེན་བཟུང་ཡོད།
མི་རྣམས་ཀྱིས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལ་བརྟེན་ནས་དུས་
ཐོག་ཏུ་རྒྱལ་ཁབ་ཕྱི་ནང་གི་ཚན་རྩལ་གསར་པར་རྒྱུས་ལོན་དང་ཕྱོགས་ཡོངས་ ཀྱི་གནས་ལུགས་གོ་ཐུབ་པ། ཤེས་བྱ་གོང་དུ་སྤེལ་བ། མཐོང་རྒྱ་བསྐྱེད་པ། ནུས་ པ་མཐོར་འདེགས་བྱེད་པ། བྱ་བ་བསྒྲུབས་པ་སྔར་ལས་ཀྱང་བཟང་བར་འགྱུར། 10
གལ་སྲི ད ་གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་ལ་མཐོ ང ་ཆེ ན ་མ་བྱས་པར་གསལ་
བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་མ་སྦྱངས་ན། ཙམ་མ་ཡིན་པར།
དཀར་ཆག
༼11
བྱ་བར་ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་པ་
ལས་འཛོལ་ཚབས་ཆེན་བྱུང་ནས་གྱོང་གུད་ཆེན་པོ་ཕོག་
སྲིད། དཔེར་ན། ལས་ཁུངས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་ལུགས་ལྟར་བྱ་བ་ མ་བསྒྲུབས་པས་འཕྲུལ་ཆས་འཕྲོ་བརླག་ཏུ་བཏང་བ་དང། བཟོ་གྲྭས་བདེ་སྲུང་ སྒྲིག་ལམ་དང་འགལ་ནས་བྱ་བ་བསྒྲུབས་པས་བཟོ་གྲྭ་སྒོ་བརྒྱབ་པ།
སྙན་ཞུ་
ཡག་པོ་ཞིག་འབྲི་མ་ཤེས་པས་ན་གཞོན་མང་པོར་འཐོབ་འོས་པའི་ལས་སྣེ་ཡང་ མ་རེག་པ།
སྨན་ཁང་དུ་གསལ་བཤད་ཡི་གེ་ལྟར་སྨན་ཁབ་མ་བརྒྱབ་པས་ཚེ་
སྲོག་ལ་ཉེན་ཁ་བྱུང་བ་སོགས་ཀྱིས་ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ གི་གལ་ཆེའི་ཕན་ནུས་བདེན་དཔང་བྱས་པ་རེད།
ད་ལྟ། གཞི་རིམ་བར་མའི་བོད་སྐད་ཡིག་གི་སློབ་དེབ་ཏུའང་སློབ་མས་
རྟོགས་འོས་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད།
དགག་
སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གསུམ་གྱི་རྩོམ་ལུས་གསལ་པོར་གཏན་ལ་ཕབ་ཡོད། འདིའི་ཐད་
ནས་བལྟས་ན་གནའ་དེང་ཟུང་འབྲེལ་གྱི་ཤེས་ཡོན་སྲིད་ཇུས་ཀྱི་གལ་ཆེའི་རང་ བཞིན་ཚུར་སྣང་བྱས་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཕྱོགས་གཞན་ནས་བཤད་ན། སྲིད་གཞུང་ གིས་སྤྱོད་ཡོན་གཉིས་ལྡན་གྱི་མི་སྣ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པའི་རེ་བའང་གསལ་བཤད་
བྱས་ཡོད་ཅེས་བཤད་ཆོག དེར་བརྟེན་ང་ཚོས་ནན་ནན་ཏིག་ཏིག་གིས་གསལ་
བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲེལ་ཡོད་ཤེས་བྱར་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་དགོས། མང་དུ་ཀློག་པ་
དང་མང་དུ་སྦྱོང་བ། འབད་བརྩོན་སྒོས་བྱ་དངོས་གསལ་བྱེད་ཀྱི་ནུས་པ་བྱང་དུ་ འཇུག་དགོས། རང་ནུས་མཐོར་འདེགས་ཀྱིས་རང་ཉིད་དུས་རབས་ཀྱི་རེ་འདུན་
དང་མི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ དགོ ས ་མཁོ ར ་འཚམ་པའི ་ སྤྱོ ད ་ཡོ ན ་གཉི ས ་ལྡན་གྱི ་ འཇོ ན ་ ཐང་ཅན་དུ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་དགོས།
11
12༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དུམ་ཚན་འདི ར ་གླེ ང ་སློ ང ་བའི ་ གཏམ་གྱི ་ ཚུལ་དུ་གསལ་བཤད་རྩོ མ ་
ཡིག་གི་ཕན་ཡོན་སྐོར་དམིགས་སུ་བཟུང་ནས་བརྗོད་དོན་ནི། ཡོན་མ་སྨྲས་པར།
ཇི་སྲིད་ཕན་
།དེ་སྲིད་དུ་ནི་སུ་ཞིག་འཛིན་ཞེས་པའི་དགོངས་དོན་ལྟར།
སྤྲོ་བའམ་དོན་གཉེར་གྱི་འདུན་པ་ཡོང་ཕྱིར་དགེ་མཚན་ནམ་ཕན་ཡོན་སྔོན་དུ་ གླེངས་པ་ཡིན། དེས་ན། ཅི་ལྟ་བུ་ཞིག་ལ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཟེར་བ་དང་
དེའི་རང་བཞིན་དང་རིགས་སམ་དབྱེ་བ་སོགས་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། གཤམ་དུ་རིམ་པས་བརྗོད་ཆོག་པར་ཞུ།
༢ ཅི་ཞིག་ལ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཟེར། “གསལ་བཤད”་ཅེས་པ་ནི།
བྱ་དངོས་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གམ།
ཡང་ན་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་བྱ་དངོ ས ་འདི འི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ གནས་ལུགས་མདོ ར ་བསྡུས་ དང་ཞིབ་གསལ་གྱིས་ངོ་སྤྲོད་པ་ལ་ཟེར། ཚང་མས་མཁྱེན་གསལ་ལྟར། རྒྱས་ བཤད་དང་ཞིབ་འབྲི། དུངས་སེམས་སྟོན་པའམ་དུངས་བརྗོད། དགག་སྒྲུབ་ བམ་དཔྱད་གླེང།
གསལ་བཤད་ལ་སོགས་པ་སྐད་བརྡའི་མཚོན་ཚུལ་ཡིན།
“གསལ་བཤད”་ནི་བྱ་དངོས་ཀྱི་གོ་དོན་(མཚན་ཉིད་དང་གྲུབ་ཆ། དབྱེ་བ་སོགས་)དང་རྣམ་
པ་(ཆགས་གནས་དང་འགུལ་སྐྱོད་ཀྱི་རྣམ་པ)རྒྱས་བཤད་དང་། གནས་ལུགས་དབྱེ་ཞིབ་དང་ རྒྱས་བཤད་ཀྱི་སྐད་བརྡའི་མཚོན་སྟངས་ཀྱི་རིགས་ཤིག་ཡིན། མི་རྣམས་ཀྱི་བཟོ་ཞིང་འབྲོག་ལས་ཀྱི་ཐོན་སྐྱེད་དང།
འཇུག་གི་བརྒྱུད་རིམ།
ཚན་རྩལ་ཞིབ་
དེ་བཞིན་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལག་ལེན་བྱ་འགུལ་གཞན་
དག་གི་ཁྲོད་ནས་རིང་ཐུང་གང་རུང་གི་དུས་རིམ་བརྒྱུད་པའི་མྱོང་བ་ལས། བྱ་ དངོས་སྣ་ཚོགས་ལ་བརྟེན་ནས་རྗེས་དཔག་གི་རིག་པ་རྙེད། བྱ་དངོས་དེ་དག་
12
དཀར་ཆག
༼13
གི་ཁྱད་ཆོས་དང་ངོ་བོ། ཆོས་ཉིད་རང་བཞིན་སོགས་ཤེས་རྟོགས་བྱུང། རྨང་
གཞི་འདིའི་སྟེང་ནས། བྱ་དངོས་དག་གི་ཁྱད་ཆོས་སོགས་“གསལ་བཤད”ཀྱི་
ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་རྩོམ་དུ་བཀོད་དེ་འགྲེལ་བརྗོད་གསལ་པོ་བྱས་ཏེ་ཕྱོགས་ བསྡོམས་དང་དབྱེ་ཞིབ་བྱས། འདིའི་རིགས་ཀྱི་མིང་ལ་ད་གཟོད་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་ཟེར།
“གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་”དང་“གསལ་བཤད”གཉིས་ལ་འབྲེལ་བ་
ཟབ་མོ་ཡོད། ཡིན་ནའང། དེ་གཉིས་ཀྱི་གོ་དོན་གཏན་ནས་མི་འདྲ། གཅིག་ནི་
རྩོམ་ལུས་ཀྱི་རིགས་ཤིག་ཡིན་ལ་ཅིག་ཤོས་ནི་སྐད་བརྡའི་མཚོན་སྟངས་ཤིག་ ཡིན། འདི་གཉིས་མཉམ་བསྲེས་བྱེད་མི་རུང།
“གསལ་བཤད”ཀྱི་མཚོན་
ཚུལ་རྐྱང་པས་བྲིས་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་གྲངས་འབོར་མང་པོ་མེད། གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་མང་ཆེ ་ བར་ “ གསལ་བཤད ” ཀྱི ་ མཚོ ན ་ཚུལ་གཙོ ་
བོ ར ་བཟུང་ནས་བྲི ས ་པའི ་ ཁྲོ ད ་ན་རྒྱས་བཤད་དང་དཔྱད་གླེ ང ་སོ ག ས་ཀྱི ་ ཆ་ མང་པོ་ཡོད།
“གསལ་བཤད”ཀྱི་མཚོན་ཚུལ་གཙོ་བོར་འཛིན་དགོས་པ་ནི་
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་རྩ་བའི་མཚོན་ཚུལ་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན། བརྗོད་
བྱ་མཚོ ན ་པ་ལ་ “ གསལ་བཤད ” ཀྱི ་ མཚོ ན ་ཚུལ་གཙོ ་ བོ ར ་བཟུང་བའི ་ རྩོ མ ་ ཡིག་ལ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཟེར།
༣ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་དབྱེ་བ།
གཞལ་བྱའི་ཡུལ་གྱི་བྱ་དངོས་ཚུར་སྣང་བྱེད་པ་ལ།
གསལ་བཤད་རྩོམ་
ཡིག་དང་རྩོམ་ཡིག་གཞན་དག་གཅིག་མཚུངས་ཡིན། གཞལ་བྱའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་ པའི་བྱ་དངོས་ལ་འདྲ་མིན་སྣ་ཚོགས་ཤིག་ཡོད། དེར་བརྟེན། དེ་དག་མཚོན་པར་
13
14༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བྱེད་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལའང་དབྱེ་བ་མང་པོ་ཡོད། རྩོམ་ཡིག་འབྲི་སྦྱོང་བྱེད་པ་ལ།
གསལ་བཤད་
ཐོག་མར་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་དབྱེ་བ་
ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱ་དགོས། རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་ཀྱིན་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལ། ཚད་ གཞི་མི་འདྲ་བ་གཞིར་བཟུང་ནས་རིགས་དང་དབྱེ་བ་མི་འདྲ་བར་དགར་ཆོག།
གསལ་བཤད་བྱ་ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དབྱེ་ན། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ ནི་རིགས་ཆེན་པོ་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཆོག
ཀ གདོས་བཅས་བྱ་དངོས་ཀྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག
འདི ་ ནི ་ གཞལ་བྱའི ་ ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི ་ བྱ་དངོ ས ་ཀྱི ་ རྣམ་པའི ་ གསལ་
བཤད་ཡིན་པས། ང་ཚོས་འདི་ལ་གདོས་བཅས་བྱ་དངོས་ཀྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ ཡིག་ཅེས་བརྗོད་པ་ཡིན། གདོས་བཅས་བྱ་དངོས་ཟེར་བ་ནི། ངེས་གཏན་གྱི་ གཟུགས་དབྱིབས་གྲུབ་པ་ལ་ཟེར་བ་ཡིན།
མི་རྣམས་ཀྱིས་ཚོར་བའི་དབང་པོ་
བརྒྱུད་ནས་བྱེ་བྲག་གི་བྱ་དངོས་ཤེས་ཚོར་བྱུང་ཐུབ། འདིར་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་
སྐྱེ་དངོས་དང་སྐྱེ་དངོས་མ་ཡིན་པ། དེ་བཞིན་མིའི་རིགས་ཀྱིས་བྱ་དངོས་འདི་
དག་བེད་སྤྱད་དེ་གསར་སྐྲུན་བྱས་པའི་བཟོ་ཞིང་ལས་ཀྱི་ཐོན་རྫས་སྣ་ཚོགས་
དང་འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ་ལ་སོགས་པ་འདུ་བ་ཡིན། ཆེ་ས་ནས་ཡངས་པའི་ ཁམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང། ཆུང་ས་ནས་ཕྲ་བའི་རྡུལ་ཕྲན་ཚུན་ཏེ། དཔེར་ན་ རི་རྒྱུད། རྒྱུག་ཆུ། འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ། ལུས་རྩལ་ར་བ། ཐོན་རྫས་གསར་པ་
ལ་སོགས་པ་གདོས་བཅས་བྱ་དངོས་ཀྱི་ཁོངས་སུ་འདུ་བ་ཡིན། བྱ་དངོས་འདིའི་ རིགས་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་གདོས་བཅས་བྱ་དངོས་ཀྱི་གསལ་ བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཟེར།
14
དཀར་ཆག
༼15
གདོ ས ་བཅས་བྱ་དངོ ས ་ཀྱི ་ གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ས ་གསལ་བར་
བཤད་པའི་ཁོངས་ཀྱི་ནང་དོན་དང་རྣམ་པ་གཉིས་ལས། བརྗོད་བྱའི་ཐད་ནས་ བཤད་ན། བྱ་དངོས་ཀྱི་མིང་གི་གོ་དོན་དང། དབྱེ་བ་དང་ཁྱབ་ཁོངས། གྲུབ་ཆ་ སོགས་འདུ་བ་དང། རྣམ་པའི་ཆ་ནས་གླེང་ན། འགྱུར་མེད་ཀྱི་རྣམ་པ་ལ་ཆགས་ ཡུལ་དང་ཆགས་ཚུལ། ཚོན་མདོག་སོགས་འདུ་ཞིང། འགུལ་བཅས་ཀྱི་རྣམ་པ་ ལ་ཁ་ཕྱོགས་དང་འགྱུར་ལྡོག འདུ་བ་རེད།
འཚར་ལོངས། འཕེལ་རྒྱས། ཉམས་རྒུད་སོགས་
ཁ ལྐོག་གྱུར་གྱི་གནས་ལུགས་ཀྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག།
གནད་དོ ན ་གྱི ་ ངོ ་ བོ འ མ་ཡང་ན་གནས་ལུགས་ཀྱི ་ ཆོ ས ་ཉི ད ་གསལ་
པོ ར ་བཤད་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ལ་ལྐོ ག ་གྱུར་གནས་ལུགས་ཀྱི ་ གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ ཡིག་ཟེར།
ལྐོག་གྱུར་གྱི་གནས་ལུགས་ཟེར་བ་ནི།
མི་རྣམས་ཀྱིས་མཐོང་མི་
ཐུབ་པའམ་རེག་མི་ཐུབ་པའི་བྱ་དངོས་ནང་གནས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཏེ།
དེའི་
ཁོངས་སུ་བྱ་དངོས་ཀྱི་རྒྱུ་འབྲས་དང། འབྲེལ་བ། བྱེད་ཐབས། གོ་རིམ། རྩ་དོན་ སོགས་འདུ་བ་ཡིན། དཔེར་ན། རླུང་ཆར་ཐོག་གློག་མཚོ་ཆུ་སོགས་གྲུབ་པའི་རྒྱུ་
རྐྱེན་དང། ཐ་མག་འཐེན་པའི་ཚབས་ཆེའི་ཉེན་ཁ། གློག་འདྲེན་ཕྱེད་གཟུགས་
སམ་ཕྱེད་རྫས་ཀྱི་བྱ་བའི་རྩ་དོན། སའི་གོ་ལའི་ཡུན་རིང་གི་འགྱུར་ལྡོག། མིའི་ རིགས་ཀྱི ་འཕེ ལ ་འགྱུར་ལོ་རྒྱུས་སོག ས་ལྐོག ་གྱུར་གནས་ལུགས་ཀྱི ་ཁོངས་སུ་ གཏོགས་པ་རེད། ལྐོག་གྱུར་གྱི་གནས་ལུགས་གསལ་པོར་བཤད་པའི་རྩོམ་ཡིག་
ལ། ད་གཟོད་ལྐོག་གྱུར་གནས་ལུགས་ཀྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཟེར། རྩོམ་
ཡིག་འདིའི་རིགས་ཀྱིས་གཙོ་བོར་འབྲེལ་ཡོད་བྱ་དངོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ངོ་
15
16༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྤྲོད་དང་འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་པ་རེད།
གོང་དུ་བརྗོད་པ་ནི་གསལ་བཤད་བྱ་ཡུལ་མི་འདྲ་བ་གཞིར་བཟུང་ནས་
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་རིགས་ཆེན་པོ་གཉིས་སུ་དགར་བ་ཡིན། ཡིན་ནའང་ ང་ཚོས་ཤེས་དགོས་པ་ཞིག་ལ། གཞལ་བྱའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་བྱ་དངོས་ནི་རྙོག་
འཛིང་གི་རང་བཞིན་ཅན་ཞིག་ཡིན། བྱ་དངོས་ཞིབ་ཏུ་གསལ་བཤད་བྱེད་དུས། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་རིགས་མ་འདྲ་བ་དེ་གཉིས་མཉམ་དུའང་སྤྱོད་ཆོག་
པ་རེད། ད་དུང་འབྲི་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་བ་འབྱེད་སྟངས་གཞན་ཡོད་པའང་ ཤེས་དགོས། འདིར་ཡིག་ཚོགས་ལ་འཇིགས་ནས་མ་སྤྲོས་སོ། ། ༤ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་རྩོམ་ཡིག་གཞན་གྱི་ཁྱད་པར། 1.
པར། ༡
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་བར་གྱི་ཁྱད་ རྩོམ་འབྲིའི་དམིགས་ཡུལ་མི་འདྲ།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི་མི་སེམས་སྒུལ་བའི་ བརྩེ་དུང། ཆབ་སྲིད་དང་བསམ་བློ། ཀུན་སྤྱོད། བསམ་ཚུལ་ལ་སོགས་
པའི་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ལ་རྒྱུས་ལོན་པར་བྱས་ཏེ་ཡིད་དུ་འོང་བའི་བརྩེ་ དུང་ལ་མྱོང་རོལ་བྱེད་དུ་བཅུག་སྟེ་ཡིད་འགུལ་ཐེབས་སུ་འཇུག་རྒྱུ་དེ་ ཡིན། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་དམིགས་ཡུལ་ནི་བྱ་དངོས་གང་ཞིག་ ༢
16
ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དུ་ངོ་སྤྲོད་རྒྱུ་དེ་ལས་མ་འདས། ནང་དོན་མི་འདྲ།
རྩོམ་ཡིག་གི་དམིགས་ཡུལ་མི་འདྲ་བས།
དཀར་ཆག
༼17
རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་དོན་ཡང་
གཅིག་མཚུངས་ཡིན་མི་སྲིད། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་ དོན་ནི་དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་དང་དོན་དག་ཡིན། ནའང།
ཡིན་
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ནི་ཐད་ཀར་མི་སྣ་དང་དོན་དག་
གསལ་བཤད་བྱེད་པ་ཡིན། ཕྱི་རོལ་ཡུལ་གྱི་བྱ་དངོས་ལ་ལད་འབྲི་དང་
འགྲེལ་བརྗོད་བྱེད་པ་དང། མི་རྣམས་ལ་སྤྱི་ཚོགས་ཐོན་སྐྱེད་དང་ནམ་ རྒྱུན་གྱི་འཚོ་བའི་དངོས་ཡོད་གཏན་འབེབས་དང་མཛུབ་སྟོན་བྱེད་པ་
རེད།
ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ས ་བྱ་དངོ ས ་རྒྱས་བཤད་བྱེ ད ་དུས། མི་དང་བྱ་བ། དངོས་པོ་བཅས་གང་ཞིག་འབྲི་ཡང། གཙོ་བོར་ཡོངས་ སུ་རྫོགས་པས་བྱ་དངོས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་པ་དང། བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་བྱ་དངོས་གསལ་བཤད་བྱ་དུས།
གསལ་
བྱ་དངོས་ཅི་འདྲ་
ཞིག་ཡིན་པ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ཙམ་མིན་པར། ད་དུང་ཅིའི་ཕྱིར་འདི་ལྟར་ ཡིན་པའང་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དགོས།
༣ འབྲི་ཐབས་མི་མཚུངས།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གིས་རྒྱས་བཤད་དང་ཞིབ་འབྲི། དུངས་
སེམས་མཚོན་ཐབས་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་གཟུགས་བརྙན་མཚོན་པར་ བྱེད་པ་ཡིན། མི་སྣ་དང་བྱ་བ། ཡུལ་ལྗོངས་སོགས་རྒྱས་བཤད་དང་ཞིབ་
འབྲིའི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་གཟུགས་སུ་བཀོད་དེ་རྩོམ་པ་པོའ་ི བསམ་ བློའ་ི བརྩེ་དུང་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཡིན།
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་ཀྱིས་
17
18༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
རྟག་པར་དུངས་སེམས་ཀྱི་ཁ་དོག་ཅིག་ཁྱེར་ཡོང་བ་དང།
རྩོམ་པ་
པོའ་ི དགའ་སྐྱོ་ཆགས་སྡང་མཚོན་ཡོད་པས་བརྩེ་དུངས་ཀྱི་ཡིད་དབང་ འཕྲོག་སྟེ་ཀློག་པ་པོར་སློབ་གསོ་སྤྲོད་ངེས། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ནི་
དེ་ལྟར་མ་ཡིན་ཏེ། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་དོན་དངོས་དང་མཐུན་ པའི་ངོ་སྤྲོད་ཐབས་སྤྱོད་པ་ཡིན། དེ་ཡིས་གསལ་བཤད་ཀྱི་མཚོན་ཐབས་ གཙོ་བོར་བཟུང་ཡོད། བྱ་དངོས་ལ་དབྱེ་འབྱེད་ཞིབ་ཅིང་གོ་རིམ་ཡོད་པ། གནད་ལ་འཕིགས་པའི་སྒོ་ནས་ཁྱད་ཆོས་མཚོན་པ། བྱེད་པ་རེད།
ངོ་བོར་དབྱེ་ཞིབ་
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་སྤྱིར་བཏང་དུ་བྱ་དངོས་ལ་
ཞིབ་བརྗོད་དང་དགག་སྒྲུབ་བམ་དཔྱད་གླེང་གི་རིགས་མི་བྱེད།
གསལ་བཤད་རྩོམ ་ཡི ག ་གི ས ་ཀྱང་སྐབས་འགར་རྒྱས་བཤད་དང་ཞི བ་ འབྲི། དཔྱད་གླེང་གི་མཚོན་ཐབས་ལོས་སྤྱོད། ཡིན་ནའང། འདི་དག་
ཡོ ད ་ཚད་ཞོ ར ་འདེ ག ས་ཀྱི ་ མཚོ ན ་ཐབས་ཙམ་ཡི ན ་པ་ལས་མཚོ ན ་ ཐབས་གཙོ་བོ་མིན། མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ནི་ གཟུགས་བརྙན་ལ་བརྟེན་ནས་མིའི་ཡིད་དབང་འཕྲོག་ཅིང།
གསལ་
བཤད་རྩོམ་ཡིག་ནི་ཤེས་བྱ་ལ་བརྟེན་ནས་མི་ལ་བློ་སྒོ་འབྱེད་ཟེར། སྐད་ ཆ་འདི་ནི་ཅི་འདྲའི་གནས་ལུགས་ཀྱིས་ཕྱུག་པ་ལ་ཨང།
སློབ་གྲོགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས། གཅིག་ནི་དོན་དངོས་ངོ་སྤྲོད་དང། ཅིག་ཤོས་
ནི ་ གཟུགས་བརྙན་མཚོ ན ་པར་བྱེ ད ་པ་རེ ད ། “ དོ ན ་དངོ ས ” ་དང་ “ རྣམ་པ་ ”
གཉིས་ཕལ་ཆེར་འདྲ་པོ་མིན་ནམ་ཞེ་ན། གཏན་ནས་མི་འདྲའོ། །རྣམ་པའི་
དམི ག ས་ཡུལ་ནི ་ གསོ ན ་ཉམས་ལྡན་ཞི ང ་ཡི ད ་དབང་འཕྲོ ག ་པར་བྱེ ད ་རྒྱུ་དེ ་ 18
དཀར་ཆག
༼19
ཡིན་ལ། དོན་དངོས་ཞེས་པས་ཚན་རིག་རང་བཞིན་དང། གནད་ལ་འཕིགས་ པ་ཡིན་དགོས་པར་མ་ཟད། དགོས་པ་རེད།
སྐབས་ལ་ལར་གཞི་འཛིན་སའི་གྲངས་ཀ་ཡང་
2. གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་ཁྱད་པར།
གོང་དུ་ང་ཚོས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་
ཡིག་བར་གྱི་ཁྱད་པར་བཤད་ཟིན། དེས་ན། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་དགག་
སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གཉིས་བར་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་ཅེ་ན། གསལ་བཤད་རྩོམ་ ཡིག་དང་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གཉིས་ལ་གཤམ་གྱི་ཁྱད་པར་དག་ཡོད་དེ། ༡ རྩོམ་འབྲིའི་དམིགས་ཡུལ་མི་མཚུངས།
དགག་སྒྲུབ་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ དམི ག ས་ཡུལ་ནི ་ གནས་ལུགས་མི ་ ལ་ཤེ ས ་
སུ་བཅུག་སྟེ ་ མི འི ་ བསམ་གཞི ག ས་ཀྱི ་ ནུས་པ་གོ ང ་མཐོ ར ་བཏང་ནས་ སྤྱི་ཚོགས་དང་རང་བྱུང་ཤེས་བྱའི་ཆུ་ཚད་གོང་དུ་སྤེལ་ཏེ་ཤེས་ཡོན་གྱི་
༢
ཚད་གཞི་གསར་པ་ཞིག་ཏུ་སླེབས་པར་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན། ནང་དོན་མི་འདྲ།
དགག་སྒྲུབ་རྩོ མ ་ཡི ག ་ནི ་ གནས་ལུགས་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་དེ ་ ཡི ན །
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གིས་ངེས་པར་དུ་དགག་སྒྲུབ་བྱས་པའི་བྱ་དངོས་ ཡོད་ཚད་ཀྱིས་རང་གི་འདོད་པ་གསལ་པོར་མཚོན་དགོས།
བསྟོད་
བསྔགས་ཡིན་ནའང་འདྲ། དགག་པ་ཡིན་ཡང་ཆོག ཡོདཚད་ཀྱིས་རང་ གི་ལྟ་ཚུལ་གསལ་པོར་མཚོན་དགོས། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ནི་སྤྱིར་
19
20༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བཏང་དུ་བྱ་དངོས་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་དང་འགྲེལ་བརྗོད་ཡིན། བྱ་དངོས་གསལ་ བཤད་བྱེད་སྐབས། རྒྱུན་ལྡན་དུ་དོན་སྙིང་ཅི་ཡིན་མི་མཚོན་པ་དང་ཐད་ ཀར་རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་སྟོན་པ་ཡང་མིན་ནོ། །
༣ འབྲི་ཐབས་མི་གཅིག
དགག་སྒྲུབ་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ འབྲི ་ ཐབས་ཀྱི ་ སྟེ ང ་ནས་བཤད་ན་གཏན་ ཚིགས་རིག་པས་སྒྲུབ་ཐབས་མང་ཙམ་སྤྱོད་པ་ཡིན། ཡིག་གི་གཙོ་བོར་གོ་དོན་དང་བརྡར་གཅོད།
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་
རིགས་འདེད་ཀྱི་གཏན་
ཚིགས་རྣམ་པ། སྒྲུབ་བྱེད་འགོད་པ། རྒྱུ་ཆ་བེད་སྤྱོད། རིགས་པས་ཁུངས་
སྐྱེལ། སྡོམ་ཚིག་འགོད་པ་སོགས་ཀྱི་ཐབས་ལ་བརྟེན་ནས་ལྟ་ཚུལ་ལམ་ འདོད་ཚུལ་སྒྲུབ་པ་ཡིན། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་གཙོ་བོར་གསལ་ བཤད་ཀྱི་ཐབས་ལམ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱ་དངོས་ལ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་སྒོ་
ནས་དབྱེ་ཞིབ་བྱས་ཏེ་བྱ་དངོས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་ངོ་བོ་གསལ་བོར་སྟོན་ པ་རེད། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་བྱ་དངོས་གླེང་དུས། བྱ་དངོས་ལ་ བདེན་དཔང་བྱེད་མི་དགོས། སྤྱིར་བཏང་གི་གནས་ཚུལ་འོག་ནས། བྱ་ དངོས་ལ་དཔྱད་གླེང་ཡང་བྱེད་མི་དགོས།
སྐབས་ལ་ལར་དཔྱད་གླེང་
གི་ཐབས་ལམ་སྤྱོད་པ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་དེ་ནི་བྱ་དངོས་གསལ་བཤད་ བྱེད་པའི་ཞོར་འདེགས་ཀྱི་ཐབས་ཤེས་ཤིག་ཡིན།
༥ གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་རྒྱུན་སྤྱོད་ཡིག་རིགས་བར་གྱི་འབྲེལ་བ།
ནམ་རྒྱུན་གྱི ་ འཚོ ་ བའི ་ ཁྲོ ད ་ནས་རྟག་པར་རྒྱུན་སྤྱོ ད ་ཡི ག ་རི ག ས་དང་
20
དཀར་ཆག
༼21
འདྲ་ལ། ཡང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཡིན་པ་ལྟ་བུའི་རྩོམ་ཡིག་མང་པོ་མཐོང་ ཐུབ།
འདི་གཉིས་ཀྱི་དབྱེ་བ་གསལ་པོར་འབྱེད་དཀའ། དོན་དངོས་སུ་གསལ་
བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་རྒྱུན་སྤྱོད་ཡིག་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་པར་ཅི་ཡིན་ནམ།
དྲི་བ་
འདིར་ལན་ལྡོན་ཕྱིར། ཐོག་མར་ངེས་པར་དུ་རྒྱུན་སྤྱོད་ཡིག་རིགས་སྐོར་གྱི་ཤེས་ བྱར་རྒྱུས་ལོན་ཞིག་བྱ།
རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་ཡིག་ཀྱི་རིགས་ནི་ང་ཚོའི་སློབ་སྦྱོང་དང་འཚོ་བ།
བ་བཅས་ཀྱི་ཁྲོད་ནས་རྒྱུན་པར་བེད་སྤྱོད་ཀྱིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། བཏང་རྒྱུན་སྤྱོད་རྣམ་བཞག་གི་རྩོམ་ལུས་ཤིག་ཡིན། སྐྱེད་དང་འཚོ་བ།
བྱ་
དེ་ནི་སྤྱིར་
དེ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཐོན་
སློབ་སྦྱོང་དང་བྱ་བའི་ཁྲོད་ནས་མེད་དུ་མི་རུང་བའི་རྩོམ་
ལུས་ཀྱི་རིགས་ཤིག་ཡིན། རྩོམ་ལུས་འདིའི་རིགས་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ བར་གྱི་ཁྱད་པར་ནི། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་གཙིགས་སུ་ བཟུང་ནས་མི་ལ་རྒྱུས་ཡོད་པར་བྱེད་པ་ཡིན།
རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་ཡིག་གིས་བེད་
སྤྱོད་གཙིགས་སུ་བཟུང་ནས་མི་ལ་བཀོལ་ཤེས་པར་བྱེད་པ་ཡིན། གསལ་བཤད་
རྩོམ་ཡིག་ལ་གཏན་ཁེལ་གྱི་རྣམ་བཞག་མེད། འོན་ཀྱང། རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་ཡིག་ ལ་གོམས་འདྲིས་ཐད་ཀྱི་རྣམ་བཞག་ཡོད་པ་རེད།
ཆབ་སྲིད་ཕྱོགས་ཁག་གི་
ལས་ཁུངས་སམ། རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་ཚོགས་པ་ཁག་དབར་ཡུལ་མིའི་ལས་དོན་ཐག་
གཅོད་དང། བྱ་བའི་མཛུབ་སྟོན་གྱི་ཡིག་ཆ། ཡང་ན། མི་རྣམས་ཀྱི་རྒྱུན་ལྡན་གྱི་ འཚོ་བའི་ཁྲོད་དམ་ཐོན་སྐྱེད་ཁྲོད་ནས་བསམ་བློ་མཚོན་པ་དང། བསམ་ཚུལ་
བརྗེ་རེས། གནས་ཚུལ་སྤེལ་རེས་བྱེད་པར་འབྲི་ཀྱིན་པའི་རྩོམ་ཡིག་མཐའ་དག་ ཡིན། སྤྱིར་བཏང་དེ་དག་ལ་གཏན་ཁེལ་གྱི་རྣམ་བཞག་ཡོད་པ་ཡིན། གོང་རིམ་
ནས་གཞི་རིམ་ལ་བཀའ་བསྒྲགས་པ། མཛུབ་སྟོན། བརྡ་ཁྱབ། ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་
21
22༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བསྒྲགས་གཏམ། གཞི་རིམ་ནས་གོང་རིམ་ལ་ཕུལ་བའི་སྙན་ཞུ། བྱ་བའི་འཆར་
འགོད། གནས་ཚུལ་ཡར་ཞུ། ཉམས་མྱོང་ཕྱོགས་བསྡོམས། མི་རྣམས་ཀྱིས་རྒྱུན་
དུ་འབྲི་བཞིན་པའི་ཉིན་ཐོ། འཕྲིན་ཡིག གྲོས་ཚོགས་ཟིན་བྲིས། ཐ་ན་ངོ་སྤྲོད་ ཡི་གེ་དང་བདེན་དཔང་ཡི་གེ་སོགས་རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་ཡིག་ཡིན།
དེ་ཚང་མ་
རྒྱུན་སྤྱོད་རྣམ་བཞག་གཞིར་བཟུང་ནས་འབྲི་དགོས་པ་ཡིན། རྒྱུན་སྤྱོད་ཀྱི་རྣམ་ བཞག་གཞིར་བཟུང་ནས་མ་བྲིས་ན་རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་ཡིག་གི་བཟོ་ལྟ་མི་ཡོང།
ཡིན་ནའང། གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་ཡིག་ལ་ཡང་
མཉམ་བསྲེས་ཀྱི་སྣང་ཚུལ་ཡོད་པ་རེད། གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་གི་འོག་ནས་ རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བར་གསལ་བཤད་ཀྱི་མཚོན་ཚུལ་བེད་སྤྱོད་པ་ཡིན།
ཐ་ན་སྐབས་རེར་རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་ཡིག་འཐུས་ཚང་ཞིག་ཡིན་ན་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། དཔེར་ན། ༡.
༢.
དཔེ་ཆ་གཡོར་བའི་སྒྲིག་སྲོལ།
དཔེ་ཆ་གཡོར་བྱེད་ཀྱི་ལག་འཁྱེར་ལ་བརྟེན་ནས་དཔེ་ཆ་གཡར་ཆོག།
དཔེ་ཆ་གཡོར་བྱེད་ཀྱི་ལག་འཁྱེར་མི་རང་ཉིད་ཁོ་ནས་བེད་སྤྱོད་དགོས་
པ་ལས་གཞན་པས་བཀོལ་མི་ཆོག། བོར་བརླག་བྱུང་ཚེ་འཕྲལ་དུ་ཡར་ཞུ་ བྱེད་དགོས།
༣. 22
སློབ་སྟོན་ཁང་གིས་ཆོག་མཆན་ཐོབ་རྗེས་བསྐྱར་དུ་དཔེ་
དེབ་གཡོར་བྱེད་ཀྱི་ལག་འཁྱེར་གསར་པ་ཞིག་བཟོས་ཆོག།
ཐེངས་གཅིག་དེབ་གཅི ག་མ་གཏོགས་གཡར་མི ་ཆོག། དུས་ཡུན་ཟླ་བ་
གཅིག་གི་ནང་ཕྱིར་སློག་དགོས།
དཀར་ཆག
༼23
༤. དཔེ་དེབ་ལ་བདག་གཅེས་བྱེད་དགོས། དཔེ་དེབ་ཅི་ཞིག་གཡར་ཡང།
ནག་ནོག་བཟོ་བའམ། ལྟེབ་རིལ་བྱེད་པ། ཤོག་བུ་གཤག་པ་བཅས་བྱེད་
༥.
མི་ཆོག གལ་སྲིད་བོར་སྟོར་བྱུང་ཚེ་མ་གོང་ལྟར་སྐྱིན་ཚབ་འཇལ་དགོས། གོ ང ་འཁོ ད ་ཐག་གཅོ ད ་དང་འགལ་མཁན་ལ་དཔེ ་ དེ བ ་གཡར་མི ་
དགོས།
དཔེ་མཛོད་ཁང་ནས།
༢༠༡༣།༤།༡ ལ་གཏན་འབེབས་བྱས།
འདི་ནི་དཔེ་དེབ་གཡོར་བའི་སྒྲིག་སྲོལ་ཞིག་ཡིན།
གོ་རིམ་ལྟར་དཔེ་
དེབ་གཡོར་བའི་དུས་ཡུན་དང་གྲངས་འབོར། དུས་བཀག འགྲོ་ལུགས། བོར་ སྟོར་ཁ་གསབ། བོར་སྟོར་སམ་འཕྲོ་བརླག་ཏུ་བཏང་ན་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་
སོགས་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད། འདི་དག་ནི་སྤྱིར་བཏང་དུ་སྟབས་བདེའི་དོན་
ཚན་འགའ་ཡིན། འོན་ཀྱང། ཕྱོགས་གཅིག་ཏུ་བསྡོམས་ནས་དེའི་སྟེང་ཁ་བྱང་ དང་མིང་རྟགས་བཀོད་ཚེ། ཡིག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད།
དངོས་ཕན་གྱི་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་རྒྱུན་སྤྱོད་རྩོམ་
ཡང་དེ་ཡིས་དཔེ་དེབ་གཡོར་ཕྱོགས་ཐད་ཀྱི་སྒྲིག་སྲོལ་
གསལ་བཤད་ཡག་པོ་བྱས་ཡོད་པས། ཞིག་ཀྱང་ཡིན།
དེ་ནི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་
༦ རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་ཐབས། ༡ རང་བྱུང་ཤེས་བྱ་འབྲི་ཐབས།
23
24༽ ༢
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ས་རྒྱུས་ཤེས་བྱ་འབྲི་ཐབས།
༣
ཡུལ་སྲོལ་གོམས་འདྲིས་འབྲི་ཐབས།
༥
སྐྱེ་དངོས་འབྲི་ཐབས།
༧
ཚན་རྩལ་ཤེས་བྱ་འབྲི་ཐབས།
༤
༦
འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤེས་འབྲི་ཐབས། སྲོག་ཆགས་འབྲི་ཐབས།
༨
མི་སྣ་འབྲི་ཐབས།
༡༠
འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ་འབྲི་ཐབས།
༩ ༡༡
དཔེ་དེབ་འབྲི་ཐབས།
ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུའི་སྐོར་འབྲི་ཐབས།
༡༢
འགྲེམས་སྟོན་གྱི་སྐོར་འབྲི་ཐབས།
༡༤
འཕྲུལ་ཆས་འབྲི་ཐབས།
༡༣ ༡༥ ༡༦
ཐོན་རྫས་འབྲི་ཐབས།
ཚོད་ལྟའི་སྙན་ཞུ་འབྲི་ཐབས།
སྒྲི ག ་སྲོ ལ ་ལམ་ལུགས་འབྲི ་ ཐབས་བཅས་བཅུ་དྲུག་པོ ་ འདི ་ ནི ་ རྒྱུན་
ལྡན་གྱི་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ནས་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཆ་མང་བའི་རིགས་ཡིན། རྟེན་གྱི་བྱ་དངོས་ཉིན་རེ་བཞིན་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
འཇིག་
དེ་དག་མཚོན་
པར་བྱེ ད ་པའི ་ གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ འབྲི ་ ཐབས་ཀྱང་དགོ ས ་མཁོ ་ དང་
24
དཀར་ཆག
༼25
བསྟུན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་སུ་བཏང་ཆོག་པས། རྣམ་པ་གཅིག་ཏུ་ན་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་ཐབས་ལ་འདི་ཙམ་ལས་མེད་ཅེས་བརྗོད་མི་ཐུབ།
འདིར་
ཡི ག ་ཚོ ག ས་ལ་འཇི ག ས་ནས་གོ ང ་འཁོ ད ་འབྲི ་ ཐབས་དག་གི ་ དཔེ ་ བརྗོ ད ་ བཀོད་མེད།
སྐབས་གཞན་དུ་དཔེ་བརྗོད་ཁོ་ན་འཁོད་པའི་དེབ་ཅིག་སྒྲིག་
འཆར་ལགས་ན། པར་སྐྲུན་བྱེད་ཐུབ་པ་བྱུང་ཚེ་དེར་གཟིགས་ན་འཐུས། ༧ གསལ་བཤད་ཀྱི་ཐབས། ༡
ངོ་སྤྲོད་མཚམས་སྦྱོར་གྱི་ཐབས།
༣
ཞིབ་འགྲེལ་རྒྱག་པའི་ཐབས།
༢ ༤
༥
༦
༧
༨
ངེས་ཚིག་འདྲེན་པའི་ཐབས། རིགས་དགར་བའི་ཐབས། དཔེ་འདྲེན་པའི་ཐབས།
གཤིབ་སྡུར་བྱེད་པའི་ཐབས།
གྲངས་དང་རེའུ་མིག་འགོད་པའི་ཐབས།
ལུང་འདྲེན་པའི་ཐབས་བཅས་ཡོད།
25
26༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་གོ་དོན།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ནི་རྒྱས་བཤད་དང་ཞིབ་འབྲིའི་ཐབས་
ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྣ་དང་བྱ་བ། ཡུལ་ལྗོངས། དངོས་པོའ་ི རྣམ་པ་བཅས་འབྲི་ བའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་ཟེར།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་ཡག་པོ་ཞིག་ངེས་པ་ལ།
དེ་དང་འབྲེལ་བའི་ཆེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་དག་ལ་གོ་བ་ལོན་དགོས།
གཤམ་དུ་
འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་ཆེད་སྤྱོད་ཐ་སྙད་དག་ལ་འགྲེལ་བ་མདོར་བསྡུས་རེ་བྱས་ཏེ་ངོ་ སྤྲོད་པར་བྱ། རྒྱས་བཤད།
རྒྱས་བཤད་ནི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ཆེས་རྩ་བའི་མཚོན་
ཐབས་ཤིག་ཡིན། དེའི་ནུས་པ་ནི་མི་སྣ་ཞིག་གི་འཚོ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་པ་
དང། མི་སྣའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ངོ་སྤྲོད་པ། དོན་རྐྱེན་བྱུང་བའི་དུས་ཚོད་དང་ ཡུལ། འབྱུང་ཁུངས་དང་འཕེལ་རིམ་སོགས་ངོ་སྤྲོད་པ་བཅས་ཡིན། རྒྱས་བཤད་ལ་སྤྱིར་རིགས་གཉིས་ཡོད་པ་སྟེ།
བྲག་གི་རྒྱས་བཤད་དོ།
སྤྱིའི་རྒྱས་བཤད་དང་བྱེ་
།སྤྱིའི་རྒྱས་བཤད་ནི་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་སྤྱི་
ཁོག་ཙམ་མམ་ཡང་ན་རགས་བསྡུས་ཤིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པ་ཡིན་པས། པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྤྱི་ཁོག་ཙམ་ཞིག་ཤེས་པར་བྱེད་ནུས།
26
ཀློག་པ་
བྱེ་བྲག་གི་རྒྱས་བཤད་
དཀར་ཆག
༼27
ནི་བརྗོད་འདོད་ཀྱི་དངོས་པོ་དེ་ཕྲ་ཞིབ་ཀྱི་སྒོ་ནས་བརྗོད་དགོས་པ་ཡིན་པས། ཀློག་མཁན་རྣམས་ལ་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་སྣང་བ་སྟེར་ཐུབ།
རྒྱས་བཤད་བྱེ ད ་ཐབས་ལ་ནང་གསེ ས ་དབྱེ ་ ན་རི མ ་བརྗོ ད ་དང་ལྡོ ག ་
བརྗོད། བར་བཅུག། མཉམ་བརྗོད་བཅས་བཞི་ཡོད། རིམ་བརྗོད་ནི་མི་སྣ་དང་
དོན་རྐྱེན་གང་རུང་ཞིག་གི་འཕེལ་རྒྱས་དང་འགྱུར་ལྡོག་གི་གོ་རིམ་རྣམས་ཇི་ བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ།
ཐོག་མར་འགོ་ཇི་ལྟར་ཚུགས་པ་དང་བར་དུ་ཇི་
ལྟར་འཕེལ་བ། མཐའ་མར་ཇི་ལྟར་མཇུག་རྫོགས་པ་སོགས་གོ་རིམ་ལྟར་བརྗོད་ པ་ཡིན།
དེ་ལྟར་བརྗོད་ཚེ་རྩོམ་ཡིག་གི་སྒྲིག་རིམ་དང་ཚན་པ།
ནང་དོན་
གྱི ་ འཕེ ལ ་རི མ ་རྣམས་དཀྱུས་གཅི ག ་ཏུ་གནས་ཤི ང ་ཀློ ག ་མཁན་གྱི ་ སེ མ ས་ལ་ གསལ་ལྷང་ངེར་འཆར་ཐུབ། ལྡོག་བརྗོད་ནི་བརྗོད་པར་འདོད་པའི་དོན་དེའི་ མཇུག་འབྲས་སམ་ཡང་ན་བརྗོད་བྱའི་དོན་གྱི་གནད་ཆེ འི་ཚན་པ་ཞིག་རྩོམ་ ཡིག་གི་འགོ་རུ་བྲིས་ཏེ། སླར་རིམ་པ་བཞིན་དོན་རྐྱེན་དེ་ཇི་ལྟར་བྱུང་བའི་སྐོར་
འབྲི་བ་ཡིན། དེ་ལྟར་འབྲི་བའི་དགོས་པ་ནི་བརྗོད་དོན་ལ་དོ་སྣང་ཡོང་བ་དང་ བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་འབུར་ཐོན་ཡོང་བའི་ཆེད་དུ་རེད། བར་བཅུག་གམ་གསབ་
བརྗོད་ནི་བརྗོད་པར་བྱ་བ་དེའི་དགོས་དབང་གི་ཆེད་དུ་རྗོད་བཞིན་པའི་དོན་ རྐྱེན་དེ་མུ་མཐུད་དུ་མི་བརྗོད་པར། བརྗོད་དོན་དེ་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དོན་
གཞན་ཞིག་སྲུབས་འཇུག་བྱས་ནས་བརྗོད་རྗེས་སླར་དོན་དེ་མུ་མཐུད་བརྗོད་ པ་ཡིན། བར་བཅུག་ཀྱི་ནང་དོན་དེ་བརྗོད་བྱའི་ནང་དོན་དངོས་དང་འབྲེལ་བ་
ཤིན་ཏུ་ཆེ་བའི་སྔར་འདས་ཀྱི་བྱ་བ་ཞིག་གམ་ཡང་ན་དོན་དེར་འགྲེལ་བཤད་ བྱས་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་དགོས། བར་བཅུག་ཀྱིས་རྩོམ་ཡིག་གི་སྒྲིག་གཞི་གོ་རིམ་
ལྡན་ཞིང། ནང་དོན་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ། བརྗོད་སྙིང་འབུར་དུ་ཐོན་པ་བཅས་
27
28༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཀྱི་ནུས་པ་ཐོན་གྱི་ཡོད། མཉམ་བརྗོད་ནི་བྱ་བ་མི་འདྲ་བ་གཉིས་ཡན་ཆད་ལྷན་
ཅིག་ཏུ་བྱུང་བ་ལྟར་བརྗོད་པ་ཡིན་ཏེ། བརྗོད་ཚུལ་རང་ངོས་ནས་བལྟས་ན་རིམ་
བརྗོ ད ་ཡི ན ་ཡང་བརྗོ ད ་འདོ ད ་ཀྱི ་ དོ ན ་དེ འི ་ དུས་ཚོ ད ་ཀྱི ་ སྟེ ང་ནས་བལྟས་ན་ མཉམ་བརྗོད་ཡིན། ཞིབ་འབྲི།
ཞིབ་འབྲི་ཞེས་པ་ནི་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ཚིག་གི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་
ནས་མི་སྣ་དང་དོན་རྐྱེན། ཡུལ་ལྗོངས་སོགས་ཞིབ་ཕྲ་དང་གཟུགས་སྣང་གི་སྒོ་ ནས་འབྲི་བ་ལ་ཟེར་ཞིང།
དེ་ནི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་མཚོན་
ཐབས་ཤིག་ཡིན། ང་ཚོས་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་བརྒྱུད་ནས་བྲི་ཡུལ་དེ་མིག་ལམ་དུ་ མངོན་སུམ་འཆར་རྒྱུ་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ཞིག་དགོས་པ་མ་ཟད། རེག་ན་ཚོར་རྒྱུ་དང་ ཉན་ན་ཐོས་རྒྱུ། མྱངས་ན་བྲོ་བ་ཡོད་པ་ལྟ་བུའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་ཀྱང་སྟེར་ཐུབ་པ་ དགོས།
ཞིབ་འབྲི་ལ། དབྱེ་ཚུལ་མི་འདྲ་བ་ཡོད་དེ། ཞིབ་འབྲིའི་ལམ་སྲོལ་དང་
ཕྲ་རགས་ཀྱི་ཆ་ནས་དབྱེ་ན་སྐྱ་འབྲི་དང་རྒྱས་འབྲི་གཉིས་སུ་དབྱེ་ཆོག་ལ། ཞིབ་
འབྲི ་ བྱེ ད ་ཐབས་ཀྱི ་ སྟེ ང ་ནས་དབྱེ ་ ན་ཐད་འབྲི ་ དང་བརྒྱུད་འབྲི ་ གཉི ས ་ཡོ ད །
ཡང་ཞི བ ་འབྲི ་ བྱ་ཡུལ་གྱི ་ སྟེ ང་ནས་དབྱེ ་ ན་མི ་ སྣ་ཞི བ ་འབྲི ་ དང་ཡུལ་ལྗོ ངས་ ཞིབ་འབྲི་(གནས་ཡུལ་ཞིབ་འབྲི་ཡང་ཁོངས་སུ་གཏོགས།)གཉིས་ཡོད། 1. སྐྱ་འབྲི་(རགས་བྲིས་ཀྱང་ཟེར)དང་རྒྱས་འབྲི། 28
སྐྱ་འབྲི་ནི་བྱ་དངོས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་བཟུང་སྟེ།
ཚིག་རྒྱན་གྱིས་མ་
དཀར་ཆག
༼29
སྤྲས་པར་བབ་ཆགས་ཀྱི་རྣམ་པ་འབྲི་བ་ལ་ཟེར་ཞིང། རྒྱས་འབྲི་ནི་མི་སྣ་དང་ བྱ་དངོ ས ་གང་ཞི ག ་གི ་ ཁྱད་ཆོ ས ་གཙོ ་ བོ ་ བཟུང་སྟེ ་ ཕྲ་ཞི ང ་ཞི བ ་པའི ་ སྒོ ་ ནས་ འབྲི་བ་ལ་ཟེར་ཏེ། ཞིབ་འབྲི་བྱེད་ཚུལ་འདི་ལ་དཔེ་དང་གཟུགས་རྒྱན། རབ་ བཏགས་དང་ཕུལ་བྱུང་གི་རྒྱན་སོགས་བེད་སྤྱོད་དགོས། 2. ཐད་འབྲི་དང་བརྒྱུད་འབྲི།
ཐད་འབྲི་(དྲང་འབྲི་ཡང་ཟེར།)ནི་མི་སྣ་དང་དོན་རྐྱེན།
ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་བཀོད་པ་
སོགས་ཐད་ཀར་རམ་དྲང་པོར་བརྗོད་པ་ལ་ཟེར་ཞིང། བརྒྱུད་འབྲི་ནི་ཞིབ་འབྲི་ བྱ་ཡུལ་དེ་ཐད་ཀར་དུ་མི་འབྲི་བར་མི་སྣ་དང་བྱ་དངོས་གཞན་བྲིས་པ་བརྒྱུད་ ནས་འབུར་དུ་ཐོན་པར་བྱེད་པ་ལ་ཟེར།
བརྒྱུད་འབྲི་བྱེད་སྐབས་གཞན་གྱི་ལྟ་
ཚུལ་དང་གཏམ་གླེང་ལ་བརྟེན་ནས་ཞིབ་འབྲི་བྱ་ཡུལ་དེ་བརྒྱན་ནུས་པ་མ་ཟད།
ཁོར་ཡུག་ལ་བརྟེན་ནས་ཀྱང་གཟེངས་སུ་ཐོན་པར་བྱེད་ནུས། དཔེར་ན་《སྙན་ ངག་མེ་ལོང་མ་》ལས་བསྟན་པའི་སྐབས་མིན་བསྟོད་པའི་རྒྱན་ལ་སོགས་པའོ། ། 3.མི་སྣ་ཞིབ་འབྲི་དང་གཟུགས་རིས་ཞིབ་འབྲི།
མི་སྣ་ཞིབ་འབྲི་ནི་མི་སྣའི་གཟུགས་དབྱིབས་དང་སྐད་ཆ། བསམ་སྤྱོད་
ཀྱི་འགྱུར་བ་ལ་སོགས་ཁྱད་ཆོས་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པ་འབྲི་བ་ལ་ཟེར། དེ་ཡང་ ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ ནང་དོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ ནི ་ མི ་ སྣ་འབྲི ་ བ་ཡི ན ་
ཏེ། དོན་རྐྱེན་གཙོ་བོར་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཀྱང་མི་སྣ་དང་ཁ་འབྲལ་མི་རུང་ །
དེའི་ཕྱིར་རྩོམ་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་སྔར་ནས་བཟུང་མི་སྣ་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་པར་
མཐོང་ཆེན་བྱེད། མི་དང་མིའི་བར་གྱི་ཁྱད་པར་ནི་གཟུགས་དབྱིབས་དང་སྐད་
ཆའི་སྟེང་ནས་མངོན་པ་ཙམ་མ་ཟད། གཙོ་བོ་མིའི་རང་བཞིན་དང་བསམ་པའི་
29
30༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྟེང་ནས་མངོན་གྱི་ཡོད། ང་ཚོས་མི་སྣ་འབྲི་སྐབས། གཙོ་བོ་མི་སྣའི་རང་བཞིན་
མི ་ འདྲ་བ་དང་བསམ་པའི ་ དྲན་འཆར་མི ་ འདྲ་བའི ་ ཁྱད་ཆོ ས ་རྣམས་འབྲི ་ དགོས་ཤིང། སྤྱིར་ན་གཟུགས་དབྱིབས་དང་སྐད་ཆ། བྱ་སྤྱོད། ཡིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་ བཅས་ཕྱོགས་བཞིའི་ཐོག་ནས་འབྲི་དགོས།
གཟུགས་དབྱིབས་ཞིབ་འབྲི་ཞེས་པ་ནི་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་བྲིས་པའི་མི་སྣའི་
གཟུགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཏེ། བྱད་བཞིན་དང། རྣམ་འགྱུར། གྱོན་གོས་སོགས་ཞིབ་ འབྲི་བྱེད་པ་ལ་ཟེར།
མི་སྣའི་རང་གཤིས་མཚོན་པའི་གཟུགས་དབྱིབས་ཤིག་
འབྲི་དགོས་ན། དེའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་གོ་གནས་དང་འཚོ་བའི་ཆ་རྐྱེན། ཁོར་ཡུག་ དང་སེམས་ཀྱི་ཆགས་སྡང་སོགས་ལ་ཞིབ་ཏུ་བརྟག་དགོས། ཞིག་འབྲི་བར་དེ་ལྟ་བུའི་ཉམས་ཞིབ་བྱེད་དགོས།
དེ་དག་ཇི་ལྟ་བུ་
སྐད་ཆ་ཞི བ་འབྲི ་ནི ་མི ་སྣས་གཏམ་གླེ ང་བྱེ ད ་པ་མཐའ་དག་ཞི བ་འབྲི ་
བྱེད་པ་ལ་ཟེར་ཏེ།
མི་གཉིས་སམ་མང་པོ་གླེང་མོལ་བྱེད་པའམ་ཡང་ན་མི་
གཅིག་གིས་ཁེར་ལབ་བྱེད་པ་སོགས་ཀྱང་འདུ་བ་ཡིན།
དེའི་ནུས་པ་ནི་ཐད་
འབྲིའི་སྐབས་དགོས་པ་མེད་པའི་བྱུང་རིམ་དང་ཁོར་ཡུག་སོགས་དེ་ལ་བརྟེན་ ནས་བརྗོད་ཆོག་ལ། མི་སྣའི་རང་བཞིན་དང་སེམས་ཁམས། མི་སྣའི་བར་གྱི་ འབྲེལ་བ་སོགས་མཚོན་ཐུབ་པར་མ་ཟད། སྐབས་རེར་གཏམ་རྒྱུད་བྱུང་རིམ་གྱི་ འཕེལ་རྒྱས་ལ་སྐུལ་འདེད་ཀྱི་ནུས་པའང་འདོན་ཐུབ།
བྱ་སྤྱོད་ཞིབ་འབྲི་ཞེས་པ་ནི་མི་སྣའི་སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དང་རང་བཞིན་
མཚོན་ཐུབ་པའི་བྱ་སྤྱོད་དང་འགུལ་སྐྱོད་འབྲི་བ་ལ་ཟེར། མི་ནི་འགུལ་སྐྱོད་ལ་
བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་དང། དོན་རྐྱེན་ཡོད་ཚད་མིའི་འགུལ་སྐྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་
30
བྱུང་བ་ཡིན་པས། འབྲི་མི་ཐུབ།
དཀར་ཆག
༼31
མི་སྣའི་བྱ་སྤྱོད་ཞིབ་འབྲི་མ་བྱས་ན་མི་སྣ་ལེགས་པོ་ཞིག་
ནང་སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཞིབ་འབྲི་ཞེས་པ་ནི། ཁོར་ཡུག་ངེས་ཅན་ཞིག་
ནང་བྲི་ཡུལ་དུ་གྱུར་བའི་མི་སྣ་དེའི་ལྟ་ཚུལ་དང་ཚོར་བ། སོགས་སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བ་འབྲི་བ་ལ་ཟེར་ཏེ།
རྣམ་པར་རྟོག་པ་
དེའི་དམིགས་ཡུལ་ནི་མི་སྣའི་
རང་བཞི ན ་གསལ་རྗེ ན ་དུ་ཐོ ན ་པ་དང་ཕྱི ་ ཚུལ་དུ་མངོ ན ་མི ་ ཐུབ་པའི ་ ནང་ སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བ་དེ་གཟུགས་ཅན་དུ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡིན།
ཁོར་ཡུག་ནི་མི་རྣམས་ཀྱི་མཐའ་སྐོར་གྱི་གནས་ཚུལ་དང་ཆ་རྐྱེན་ལ་བྱ་
སྟེ། དབྱེ་ན་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་གཉིས་ཡོད། དེ་གཉིས་
སོ ་ སོ འ མ་ཐུན་མོ ང ་ཐོ ག ་མི ་ སྣའི ་ བྱ་སྤྱོ ད ་སྤེ ལ ་སའི ་ “ རྒྱབ་ཡོ ལ ་ ” དང་མི ་ སྣ་ འགུལ་སྐྱོ ད ་བྱེ ད ་སའི ་ “ གར་སྟེ ག ས ” ཤི ག ་མཁོ ་ འདོ ན ་བྱས་པ་དེ ་ ལ་གནས་ དུས་ཞེས་ཟེར་བ་ཡིན། གནས་དུས་ཡག་པོ་ཞིག་འབྲི་ཐུབ་ཚེ། ད་གཟོད་རྩོམ་
ཡིག་ལ་ཉམས་འགྱུར་ལྡན་ཞིང། གཏམ་རྒྱུད་བྱུང་རིམ་གྱི་འཕེལ་རྒྱས་དང་མི་
སྣའི་རང་བཞིན་འབྲི་བ་ལ་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ། གཤམ་དུ་ང་ཚོས་རང་བྱུང་ཁོར་ ཡུག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་གཉིས་རེ་རེ་བཞིན་འཆད་པར་བྱའོ། །
ང་ཚོ ་ ནི ་ རང་བྱུང་ཁམས་དང་འབྲལ་ཐབས་མེ ད ་ལ་དུས་དང་རྣམ་པ་
ཀུན་ཏུ་རང་བྱུང་ཁམས་ཆེན་པོས་དྲིན་གྱིས་སྐྱོང་བཞིན་ཡོད་པ་མ་ཟད། རང་
བྱུང་ཁམས་ལ་འཐབ་རྩོད་ཀྱང་བྱེད་བཞིན་མཆིས། རང་བྱུང་ཁམས་ནི་རྒྱ་ཆེ་ལ་ དེ་སྟེང་གི་དངོས་པོ་ཡང་མཐའ་ཡས།
དུས་བཞིའི་ཚ་གྲང་དང་ཉི་ཟླའི་འཆར་
ནུབ་ཀྱི་འགྱུར་ལྡོག་སོགས་ལ་ཉམས་འགྱུར་ལྡན་ཞིང་དེ་ཡིས་ང་ཚོའི་འཚོ་བ་
31
32༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དང་བསམ་བློ་ལ་ཤན་ཤུགས་གཏོང་བཞིན་ཡོད།
དེས་ན་དོན་རྐྱེན་གཙོ་བོར་
འབྲི་བའི་རྩོམ་ཡིག་ཡིན་ནའང་འདྲ། མི་སྣ་གཙོ་བོར་འབྲི་བའི་རྩོམ་ཡིག་ཡིན་ ཀྱང་རུང། ཡོད་ཚད་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་པ་དང་འབྲལ་ཐབས་ མེད། ང་ཚོས་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་རྩོམ་ཡིག་ལ་ ཉམས་འགྱུར་སྟོན་པ་དང་རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དེ་མི་སྣ་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་སའི་
གནས་ཡུལ་ཞིག་དང་རྒྱབ་ལྗོངས་ཤིག་ཏུ་འཇོག་དགོས་ལ། དེ་ཡང་ཚིག་ཉུང་
ཞི ང ་དོ ན ་གསལ་བ་དང་སྐབས་རེ ར ་ཚི ག ་རེ ་ འགའི ་ ནང་དུ་བྲི ས ་ནའང་ཆོ ག མཛེས་ཤིང་སྡུག་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཤིག་འབྲི་བ་ནི་དེ་འདྲའི་ཁག་པོ་ཞིག་མིན་ ཏེ།
མི་ཕལ་བ་ཞིག་གིས་ཀྱང་“ནམ་མཁའ་གཡའ་དག་ཅིང་ཉི་འོད་ཀུན་ཏུ་
འཕྲོ་”ཞེས་པ་ལྟ་བུའི་ཚིག་རྐང་འགའ་བརྗོད་ཤེས་མོད།
འོན་ཀྱང་ཡུལ་དུས་
དང་འཚམས་པའི་ཡུལ་ལྗོངས་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་འབྲི་བ་ནི་དེ་འདྲའི་ལས་སླ་ པོ་ཞིག་མ་ཡིན། དེས་ན་ཡུལ་ལྗོངས་ངོ་མཚར་ཅན་ཞིག་འབྲི་དགོས་ན་གཤམ་ གྱི་ཕྱོགས་གསུམ་ལ་སྦྱངས་པ་བྱ་དགོས། དང་པོ། ཡུལ་ལྗོངས་ཞིབ་ལྟ་བྱེད་པར་
མཁས་པ། གཉིས་པ། བྲི་བྱའི་ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་ཕྱོགས་གང་ཞིག་འདེམས་གསེས་ བྱེད་པ་ལ་མཁས་པ། གསུམ་པ། ཚིག་དོན་གྱི་ཉམས་འགྱུར་ལ་མཁས་པ་བཅས་ སོ། །
ང་ཚོ འི ་ འཚོ ་ བ་ནི ་ རང་བྱུང་ཁམས་དང་འབྲལ་མི ་ ནུས་པ་མ་ཟད་སྤྱི ་
ཚོགས་དང་ཡང་འབྲལ་ཐབས་མེད། ང་ཚོས་བཤད་པའི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ ཅེས་པ་ནི་མི་སྣ་འགུལ་སྐྱོད་བྱེད་སའི་ཁོར་ཡུག་ལ་བརྗོད་པ་དང། མིའི་རིགས་
ཀྱི་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ལ་སླེབས་སྐབས་ཀྱི་དངོས་པོའ་ི ལོངས་
སྤྱོད་དང་བསམ་པའི་ལོངས་སྤྱོད་གསར་སྐྲུན་བྱས་པའི་སྤྱི་འདུས་ཤིག་ལ་ཟེར།
32
དེའི་ནང་སྡོད་གནས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་ཐོན་སྐྱེད་ཀྱི་ཆ་རྐྱེན། གཤིས་དང། རིག་གནས་སྒྱུ་རྩལ་སོགས་འདུས་ཡོད།
དཀར་ཆག
༼33
ཡུལ་སྲོལ་གོམས་
རྒྱས་བཤད་དང་ཞིབ་འབྲིའི་ཁྱད་པར།
བྱ་བ་ཞིག་ཐོག་མར་བྱུང་བ་དང་བར་དུ་འཕེལ་བ། མཇུག་ཏུ་འབྲས་བུ་
སྨིན་པ་ལ་སོགས་པའི་གོ་རིམ་དང་། བྱ་བ་བྱེད་པོ། དུས་ཚོད། བྱ་ཡུལ་སོགས་
ངོ་སྤྲོད་པའི་ཚུལ་གྱིས་བརྗོད་པ་ཞིག་ཡིན་ན་རྒྱས་བཤད་ཡིན་ཞིང། ཞིབ་འབྲི་ ནི་ཕྱི་སྣོད་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དང་ནང་བཅུད་ཀྱི་སེམས་ཅན་སོགས་གང་རུང་གི་
ཉམས་འགྱུར་གསོན་ཉམས་ལྡན་པར་བྲིས་ཏེ། ཀློག་མཁན་གྱི་ཡིད་ལ་བདེ་སྡུག་ གི་ཚོར་བ་ལྷང་ལྷང་བསྐྱེད་ཐུབ་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས། བློས་བསླང་དང་སྒྲིག་གཞི།
ང་ཚོ ས ་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ རྒྱུ་ཆ་འདེ མ ས་སྒྲུག་བྱས་ཤི ང ་བསམ་བློ འ ་ི སྙི ང ་
པོ་གཏན་ལ་ཕབ་རྗེས།
བསམ་བློ་གཏོང་དགོས།
ད་གཟོད་རྩོམ་ཡིག་གི་བློས་བསླང་དང་སྒྲིག་གཞི་ལ་
བློས་བསླང་ནི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་སྐབས་བསམ་བློའ་ི སྙིང་པོར་རམ་འདེགས་
བྱེད་པ་ལ་དམིགས་ནས་རྒྱུ་ཆ་རྣམས་གོ་རིམ་ལྡན་ཞིང་འབྲེལ་ཆགས་ལ་རྒྱུན་ གཅིག་ཏུ་སྦྲེལ་བའི་བསམ་གཞིགས་ཀྱི་གོ་རིམ་ཞིག་ལ་ཟེར།
འགོ་ཇི་ལྟར་
འཛུགས་པ་དང་མཇུག་ཇི་ལྟར་བསྡུ་བ། ཇི་ལྟར་དོན་ཚན་དབྱེ་བ་དང་ཇི་ལྟར་ མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་པ།
སྐབས་གང་ནས་བར་བརྒལ་བྱེད་པ་དང་སྐབས་གང་
དུ་རམ་འདེགས་བྱེད་པ། མཚམས་གང་ནས་རྨང་འདིང་པ་དང་མཚམས་གང་
33
34༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དུ་ཛ་དྲག་ཏུ་གཏོང་བ་སོགས་རེ་རེ་བཞིན་གཏན་ལ་ཕབ་རྗེས་ད་གཟོད་སྒྲིག་ གཞི་གྲུབ་པ་ཡིན།
ང་ཚོས་འདི་ལྟར་བཤད་རུང་སྟེ།
ཐོག་མར་བློས་བསླང་བྱེད་དགོས་པ་
དང་རྗེས་སུ་སྒྲིག་གཞི་གྲུབ་དགོས། བློས་བསླང་ནི་སྒྲིག་གཞི་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་ པའི་(རྩོམ་ཁོག་འབུབ་པ)རྨང་གཞི་ཡིན་ཞིང་སྒྲིག་གཞི་ནི་བློས་བསླང་བྱས་པའི་རྣམ་ པ་ཡིན།
དེ་གཉིས་ཀྱི་བར་ལ་འབྲེལ་བ་དམ་པོ་ཞིག་ཡོད་པས་དབྱེ་བ་གསལ་
པོར་འབྱེད་དཀའ།
དེས་ན་ང་ཚོས་གཤམ་དུ་རྩོམ་ཡིག་གི་སྒྲིག་གཞི་བཤད་པར་བྱ་སྟེ་བློས་
བསླང་ཡང་དེ་རུ་འདུ་བ་ཡིན།
རྩོམ་ཡིག་ནི་ནང་དོན་དང་རྣམ་པའི་གཅིག་
འདུ་ཡིན་ཏེ། རྒྱུ་ཆ་དང་བསམ་བློའ་ི སྙིང་པོ་ནི་རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་དོན་ཡིན་ལ།
རྩོམ་ཡིག་གི་རྣམ་པ་ནི་སྐད་ཆ་དང་སྒྲིག་གཞི་ཡིན། ང་ཚོས་བསམ་བློའ་ི སྙིང་ པོ་ནི་རྩོམ་ཡིག་གི་“བླ་སྲོག་”ཏུ་དཔེ་བླངས་པ་དང། རྒྱུ་ཆ་ནི་རྩོམ་ཡིག་གི་ ཤ་ཁྲག་ལ་དཔེ་བླངས་པ་ཇི་བཞིན། དཔེ་བླངས་ན་འགྲིག
སྒྲིག་གཞི་ནི་རྩོམ་ཡིག་གི་རུས་སྒྲོམ་ལ་
སྒྲིག་གཞི་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ་ལ་རྩ་དོན་གསུམ་ཡོད། དང་པོ། སྒྲིག་གཞི་
བཀོ ད ་སྒྲི ག ་བྱེ ད ་སྐབས་ངེ ས ་པར་དུ་བྱ་དངོ ས ་འཕེ ལ ་རྒྱས་ཀྱི ་ ཆོ ས ་ཉི ད ་དང་ ནང་གི་འབྲེལ་བར་བསྟུན་དགོས།
དཔེར་ན་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་
ནང་མི་དང་དོན་རྐྱེན་འབྲི་བ་ཡིན་པས། རྩོམ་ཁོག་འབུབ་སྐབས་མི་སྣའི་རང་ བཞིན་(གཤིས་ཀ)གྲུབ་ཚུལ་དང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་གོ་རིམ།
དོན་རྐྱེན་འགྱུར་
ལྡོག་འགྲོ་བའི་བརྒྱུད་རིམ་བཅས་ལ་ཡིད་འཇོག་བྱེད་དགོས་ཏེ། ཡུལ་དུས་ཀྱི་
34
འཕོ་འགྱུར་གྱིས་ནུས་པ་གལ་ཆེན་འདོན་ཐུབ་པ་ཡིན། གཉིས་པ།
དཀར་ཆག
༼35
སྒྲིག་གཞི་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་སྐབས་ངེས་པར་དུ་བསམ་བློའ་ི
སྙིང་པོ་འདོན་པ་ལ་དམིགས་དགོས།
བསམ་བློའ་ི སྙིང་པོ་ནི་རྩོམ་ཡིག་གི་བླ་
སྲོག་ཡིན་པས། དོན་ཚན་དང་ཚན་པ་མང་ཉུང་ངམ། རྩོམ་གྱི་སྔ་གཞུག་གི་གོ་ རིམ་དང་མགོ་འཛུགས་པ་དང་། མཇུག་བསྡུ་བའི་བཀོད་སྒྲིག་སོགས་གང་ཡིན་ རུང་དེ ་ དག་གི ས ་བསམ་བློ འ ་ི སྙི ང ་པོ ་ འབུར་དུ་ཐོ ན ་པར་རམ་འདེ ག ས་བྱེ ད ་ དགོས།
གསུམ་པ། སྒྲིག་གཞི་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་སྐབས་ངེས་པར་དུ་ལད་མོ་དང་
གསར་གཏོད་གཉིས་ཟུང་འབྲེལ་བྱ་རྒྱུ་དེ་གསར་སློབ་པ་ཞིག་གི་ངོས་ནས་ཞུས་ ན་ལྷག་པར་དུ་གལ་ཆེ།
དེས་ན་རྒྱུན་དུ་རྩོམ་ཡིག་བཀླགས་པ་དང་ནང་དོན་
ལ་བསམ་བློ་གཏོང་བ། རྩོམ་འབྲི་ལ་སྦྱངས་པ་བྱེད་པ་བཅས་བྱ་དགོས་ལ། ལྷག་
པར་དུ་གྲགས་ཅན་གྱི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ཀློ ག ་པའི ་ སྐབས་སུ་རྩོ མ ་ཡི ག ་དེ ་ ཚོ འི ་ རྩོ མ ་ ཁོག་འབུབ་སྟངས་ལ་བསམ་བློ་ཡང་ཡང་བཏང་སྟེ་རང་གིས་ལད་མོ་བྱས་ནས་ སྦྱོང་དགོས།
འོན་ཀྱང་ལད་མོ་བྱས་པ་ཙམ་གྱིས་ཡིད་ཚིམ་མི་རུང་བར་ལད་
མོ འ་ི རྨང་གཞི འི ་ ཐོ ག ་གསར་གཏོ ད ་བྱས་ནས་རང་ཉི ད ་ཀྱི ་ ཐུན་མོ ང ་མ་ཡི ན ་ པའི་འགྲོ་ལམ་ཞིག་གཏོད་རྒྱུ་གལ་ཆེ།
གཞན་ཡང་ང་ཚོས་རྩོམ་ཡིག་གི་སྤྱི་
ཁོག་འབུབ་སྟངས་སློབ་དགོས་ཏེ། རྩོམ་ཡིག་མ་བྲིས་གོང་དུ་བློས་བསླང་བྱས་ ཏེ་སྔ་གཞུག་གི་གོ་རིམ་དང། ཇི་ལྟར་མགོ་འཛུགས་པ། ཇི་ལྟར་མཇུག་བསྡུ་བ་ སོགས་རྩོམ་ཡིག་གི་སྤྱི་ཁོག་ཅིག་སྔོན་དུ་ཡིག་ཐོག་ནས་བསྟན་དགོས། དེ་ལྟར་
བྱས་ན་ད་གཟོད་མགོ་མཇུག་ཆ་ཚང་བ་ལ་ཕན་པ་ཡོད། གཤམ་དུ་ང་ཚོས་རྩོམ་ 35
36༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཡིག་གི་སྒྲིག་གཞིའི་རྩ་བའི་ནང་དོན་འགའ་རགས་ཙམ་སྤྲོས་ན། ༡། དོན་ཚན་དང་ཚན་པ།
དོ ན ་ཚན་དང་ཚན་པ་ནི ་ སྒྲི ག ་གཞི འི ་ ནང་དོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ ཞི ག ་ཡི ན ་ཏེ །
རྩོ མ ་པ་པོ ས ་རྒྱུ་ཆ་རྣམས་ཕྱོ ག ས་འགར་དབྱེ ་ ནས་སྔ་ཕྱི ་ གོ ་ རི མ ་བསྒྲི ག ས་ཏེ ་
ནང་དོན་ཆ་ཚང་ཞིག་སྟོན་པ་ལ་དོན་ཚན་ཟེར། དོན་ཚན་གྱིས་རྩོམ་ཡིག་གི་ ནང་དོ ན ་དང་རྩོ མ ་པ་པོ འ་ི རི ག ་ལམ་གྱི ་ བརྒྱུད་རི མ ་དང་འགྲོ ་ ལུགས་མཚོ ན ་
ཞིང། ཚན་པ་(གོམས་གཤིས་ལ་“རང་བྱུང་ཚན་པ”ཟེར)ནི་རྩོམ་ཡིག་གི་ལེའུ་གཅིག་མིན་
ལ་ས་བཅད་ཅི ག ་ཀྱང་མི ན ་པར་ནང་དོ ན ་གྱི ་ ཆ་ཤས་ཤི ག ་རྫོ ག ས་པ་ལ་ཟེ ར ། ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ་སྟེང་བཀོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལྟར་ན་ནང་དོན་གྱི་ཆ་ ཤས་ཤིག་རྫོགས་པ་ལ་ཟེར།
ཚགས་པར་དང་དུས་དེབ་སྟེང་བཀོད་པའི་རྩོམ་
ཡིག་ལྟར་ན་ནང་དོན་གྱི་ཆ་ཤས་ཤིག་རྫོགས་པའི་མཇུག་ཏུ་ཐིག་ཕྲེང་གཅིག་
ཕབ་ནས་ཚན་པ་གཞན་ཞི ག ་མགོ ་ འཛུགས་དགོ ས ་པའི ་ བླང་བྱ་བཏོ ན ་ཡོ ད ། དེ་ལ་རྣམ་པའི་སྟེང་ནས་བལྟས་ན།
དོན་ཚན་ནི་རྩོམ་ཧྲིལ་པོ་ཞིག་གམ་ལེའུ་
ཞིག་དང་བསྡུར་ན་ཆུང་ཡང་ཚན་པ་ལས་ཆེ།
ཡིན་ནའང་སྐབས་རེར་དོན་
ཚན་གཅིག་ནི་ཚན་པ་གཅིག་ཡིན་ལ། སྐབས་རེར་དོན་ཚན་གཅིག་ལ་ཚན་པ་ འགའ་ཡང་ཡོད།
ཚན་པའི་མཚོན་རྟགས་ནི་ཐིག་ཕྲེང་གཅིག་ཕབ་ནས་སླར་
ཡང་འགོ་འཛུགས་པ་དེ་ཡིན་ལ། མེད་མོད།
དོན་ཚན་ལ་མཚོན་རྟགས་ངེས་ཅན་ཞིག་
འོན་ཀྱང་རྩོམ་ཡིག་འགར་དོན་ཚན་གཉིས་ཀྱི་བར་ན་ཐིག་ཕྲེང་
འགའ་སྟོང་པར་བཞག་པའམ་ཡང་ན་དང་པོ། གཉིས་པ། གསུམ་པ་ཞེས་འགོད་ པ་དེ་རྣམས་མཚོན་རྟགས་སུ་བྱེད།
36
དཀར་ཆག
༼37
དོན་ཚན་བགོ་བ་ལ་གཞི་འཛིན་ས་དགོས་ཏེ། གཞི་འཛིན་ས་དེ་ལའང་
གཙོ་ཕལ་གྱི་ཁྱད་པར་ཡོད།
གཞི་འཛིན་སའི་གཙོ་ཕལ་མི་འདྲ་བར་བརྟེན་
ནས་དོན་ཚན་གྱི་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་སྟངས་ཀྱང་མི་འདྲ། ང་ཚོས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་ པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ལ་དཔེ ་ བླངས་ནས་བཤད་ན་རྒྱུན་མཐོ ང ་གི ་ དོ ན ་ཚན་བཀོ ད ་ སྒྲིག་བྱེད་སྟངས་ལ་རིགས་གསུམ་ཡོད། 1.
དུས་ཚོད་ཀྱི་འཕོ་འགྱུར་ལྟར་དོན་ཚན་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ།
3.
རྩོ མ ་པ་པོ འ ་ི ངོ ས ་ཟི ན ་གྱི ་ གོ ་ རི མ ་ལྟར་དོ ན ་ཚན་བཀོ ད ་སྒྲི ག ་བྱེ ད ་པ་
2.
ཡུལ་གྱི་འཕོ་འགྱུར་ལྟར་དོན་ཚན་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ།
བཅས་སོ། །
དོན་ཚན་དང་ཚན་པ་རྣམས་སྔ་ཕྱི་འབྲེལ་ཆགས་ལ།
འགྲོ་ལུགས་དང་
མཐུན་ཚེ་བསམ་བློའ་ི སྙིང་པོ་མངོན་པར་གསལ་ཞིང་འབུར་དུ་ཐོན་ཐུབ། རྩོམ་ ཡིག་ལ་ལ་མགོ་མཇུག་ཉོག་པ་དང་འབྲེལ་མི་ཆགས་པ་སོགས་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་མང་ མོད། དོན་ཚན་གྱི་དབྱེ་བ་མི་གསལ་བ་ནི་གནད་འགག་གཙོ་བོ་རེད། ༢། མཚམས་སྦྱོར་དང་རམ་འདེགས།
རྩོམ་ཡིག་གི་དོན་ཚན་དང་དོན་ཚན་གྱི་བར་ལ་གོང་འོག་འབྲེལ་མཐུད་
བྱེད་པའི་ཚན་པ་དང་ཚིག་སྦྱོར་དགོས་ཤིང།
དེས་སྔ་ཕྱི་འབྲེལ་ཆགས་པར་
བྱེད་པ་དེ་ལ་མཚམས་སྦྱོར་ཞེས་བྱ་སྟེ། རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་དོན་སྔ་རྗེས་འབྲེལ་ མཐུད་བྱེད་པའི་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་སྐབས་ གང་ནས་མཚམས་སྦྱོར་བྱ་དགོས་ཤེ་ན།
སྤྱིར་བཏང་དུ་དོན་རྐྱེན་ཞིག་བྲིས་
37
38༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཚར་རྗེས་དོན་རྐྱེན་གཞན་ཞིག་འབྲི་བ་དང།
ཁོར་ཡུག་ཅིག་བྲིས་ཚར་རྗེས་
ཁོར་ཡུག་གཞན་ཞིག་འབྲི་སྐབས་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་དགོས་ལ།
རིམ་བརྗོད་
དང་ལྡོག་བརྗོད། བར་བཅུག་བཅས་ཀྱི་བར་དུ་ཡང་མཚམས་སྦྱོར་དགོས་པར་
མ་ཟད། རྒྱས་བཤད་དང་གཏམ་གླེང་གི་བར་དུ་ཡང་མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན།
《
ཆེས་གཅེས་སུ་རུང་བའི་མི་སུ་ཡིན།》ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལས།
ཐོག་མར་བརྩེ་དུང་བསྟན་པ་དང་དཔྱད་གཏམ་བརྗོད་པ་ནས་སླར་རྒྱས་བཤད་ དང་ཞི བ ་འབྲི ་ བྱེ ད ་པའི ་ ཕྱོ ག ས་སུ་བར་བརྒལ་བྱེ ད ་དུས་ “ ངས་འདི ་ ནས་
གཏམ་རྒྱུད་ཚན་པ་གཅི ག ་བཤད་ ” ཅེ ས ་པའི ་ ཚི ག ་གི ས ་མཚམས་སྦྱོ ར ་བྱས་ ཏེ། སུའུ་ཀུང་རི་བོའ་ི གཡུལ་འཁྲུག་གི་གནས་ཚུལ་ཞིབ་མོར་བྲིས་ཡོད། ཡང་ 《
དབུལ་ཕོངས་》ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ནང་སྔོན་ལ་གསར་བརྗེའི་ཆེད་དུ་རང་
ཉི ད ་ཀྱི ས ་ལོ ་ ངོ ་ བཅུ་ཕྲག་ཙམ་གྱི ་རི ང ་ལ་དཀའ་སྤྱད་འབད་འཐབ་བྱས་སྐོ ར ་ མདོར་བསྡུས་བཤད་རྗེས་“གལ་ཏེ་གཞན་གྱིས་ངའི་ལག་ཏུ་བསགས་པའི་རྒྱུ་ ནོར་ཡོད་དམ་མེད་ཅེས་དྲིས་བྱུང་ན།
ངས་ཁྱོད་ལ་སྤྲོ་བ་ཅན་གྱི་གཏམ་ཞིག་
བཤད་ཆོག”ཅེས་པའི་ཚིག་འདིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་ཏེ། གཤམ་གྱི་དོན་དག་ ཞིབ་བརྗོད་བྱས་ཡོད།
ཡང་ལ་ལས་དུས་ཚོད་སོགས་འཕོ་འགྱུར་བྱེད་སྐབས་
“ མི ག ་འཛུམ་ཙམ་གྱི ་ རི ང ་ལ་ལོ ་ འགའ་འདས་སོ ང ་ ” ཞེ ས ་པའི ་ ཚི ག ་གི ས ་
མཚམས་སྦྱོར་བྱེད་པ་དང། ཡང་ལ་ལས་དེར་བརྟེན་དང་བྱས་ཐོག དེའི་རྐྱེན་
གྱིས། ཡིན་ཕྱིར། སྤྱིར་བཤད་ན། འོན་ཀྱང་། ཡིན་ན་ཡང། དེ་ལས་ལྡོག་སྟེ། དེར་ མ་ཟད། ད་དུང། དེ་ལས་མཐོང་ཐུབ་པ་ནི། དེ་མཚུངས་སུ་སོགས་ཚིག་ཕྲད་ལ་ བརྟེན་ནས་བར་བརྒལ་བྱེད་པའང་ཡོད། 38
རམ་འདེགས་ཞེས་པ་ནི། རྩོམ་ཡིག་ནང་ང་ཚོས་རྒྱུན་དུ་འདི་ལྟར་མཐོང་
དཀར་ཆག
༼39
ཐུབ་པ་སྟེ། ནང་དོན་རིགས་འདྲ་བའམ་ཡང་ན་ནང་དོན་ཐག་ཉེ་བ་རྣམས་རེ་ ཞིག་བར་བཅད་རྗེས་སླར་ཡང་བྲིས་ཏེ་གཅིག་རམ་གཅིག་འདེགས་ཀྱི་ནུས་པ་ ཐོན་པ་དེ་ལ་རམ་འདེགས་ཞེས་ཟེར་བ་ཡིན།
རྒྱུན་མཐོང་གི་རམ་འདེགས་བྱེད་ཚུལ་ལ་རིགས་གསུམ་ཡོད་དེ།
ཡིག་གི་མགོ་མཇུག་ཕན་ཚུན་རམ་འདེགས་བྱེད་པ་དང། དོན་གྱི་བར་རམ་འདེགས་བྱེད་པ།
ཁ་བྱང་དང་ནང་
རྩོམ་ཡིག་གི་ཕྱོགས་སོ་སོ་ནས་ཕན་ཚུན་
གཅིག་རམ་གཅིག་འདེགས་བྱེད་པ་བཅས་གསུམ་ཡོད། དཔེར་ན།
སྡོང་པོར་བསྔགས་པ།》ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འགོ་འཛུགས་སྐབས་ གྱི་སྡོང་པོ་དེ་དངོས་ནས་སྤྱིར་བཏང་ཞིག་མིན་པར། ལ་བསྔགས་བརྗོད་བྱའོ་”ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་དང། སྐབས་
རྩོམ་
《
མ་གལ་
“མ་གལ་
ངས་མ་གལ་གྱི་སྡོང་པོ་
རྩོམ་ཡིག་གི་མཇུག་བསྡུ་
“མི་དམངས་མང་ཚོགས་མིག་ལམ་དུ་མི་འཇོག་པ་དང་མི་དམངས་
མང་ཚོགས་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱེད་པའི་མཁྲེགས་འཛིན་མཁན་དང་ཕྱིར་བཤོལ་ མཁན་དེ་དག་གིས་སྐུ་དྲག་ལྟ་བུའི་ལྗོན་པ་ལ་བསྟོད་བསྔགས་དང།
རྒྱུན་
དུ་མཐོ ང ་ཞི ང ་སྐྱེ ་ སྟོ བ ས་ཆེ ་ བའི ་ མ་གལ་སྡོ ང ་པོ ་ ལ་མཐོ ང ་ཆུང་བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཡོ ད །
འོན་ཀྱང་བདག་གིས་སྐད་གསང་མཐོན་པོའ་ི ངང་ནས་མ་གལ་གྱི་སྡོང་པོ་ལ་ བསྔགས་བརྗོད་བྱའོ།”ཞེས་མགོ་མཇུག་གི་ནང་དོན་ཕན་ཚུན་རམ་འདེགས་
བྱས་པས་སྒྲི ག ་གཞི ་ཚགས་དམ་པ་དང་བསམ་བློའ་ི སྙི ང་པོ ་འབུར་དུ་ཐོ ན ་པ་
བྱུང་ཡོད། ཡང་《ལམ་ཕྲན་སྟེང་གི་དོགས་གཞི》ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འགོ་ འཛུགས་སྐབས་“དེ་རིང་ཡང་ཕྲད་བྱུང། ཕྲད་བྱུང།”ཞེས་བྲིས་ཡོད་པ་དང།
ཀྱག་ཀྱོག་གི་ལམ་ཕྲན་འདི་ནས་
རྩོམ་གྱི་མཇུག་བསྡུ་སྐབས་“ཕྱིན་ཆད་
འཕྲད་སྲིད་དམ། ཀྱག་ཀྱག་གི་ལམ་ཕྲན་འདི་ནས།”ཞེས་མཇུག་བསྡུས་ཡོད་
39
40༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ལ། རྩོམ་གྱི་སྐབས་སྐབས་སུའང་ནང་དོན་འདྲ་བའམ་ཕལ་ཆེར་འདྲ་མཚུངས་ ཡིན་པ་རྣམས་རེ་ཞིག་བཅད་རྗེས་སླར་ཡང་བྲིས་ཡོད་པས་སྒྲིག་གཞིའི་ཚགས་ ཇེ་དམ་དུ་སོང་ཡོད་དོ།།
༣། མགོ་བརྩམས་པ་དང་མཇུག་བསྡུ་ཚུལ།
བྱ་བ་གང་དང་གང་ཡི ན ་རུང་འགོ ་ རྩོ མ ་སྐབས་ཤི ན ་ཏུ་དཀའ་བ་ཇི ་
བཞིན་རྩོམ་ཡིག་ཀྱང་དེ་ལས་མ་འདས། ཞིང་དཔེ་གསར་ཞིག་འཛུགས་ཐུབ་ན།
གལ་ཏེ་རྩོམ་འགོ་གསོན་ཉམས་ལྡན་ ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཡིད་འགུགས་ཐུབ་
ཅིང་ཀློག་འདོད་ཀྱི་སྤྲོ་བ་ཡང་སྟེར་ནུས། རྩོམ་འགོ་ལེགས་པོ་ཞིག་འཛུགས་པ་
ལ་གཅིག་ནས་རྩོམ་ཡིག་ཧྲིལ་པོའ་ི རིག་ལམ་དང་བསྟུན་དགོས་ཤིང། གཉིས་ ནས་བསམ་བློའ་ི སྙིང་པོ་མཚོན་པ་ལ་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ་པ་དགོས། ཇི་བཞིན་ བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་མཚོན་ན། རྩོམ་འགོ་འཛུགས་ཚུལ་འགའ་ཡོད་པ་སྟེ། 1.
ཐད་ཀར་ནང་དོན་དངོས་འབྲི་བ། དེ་ནི་རྩོམ་གྱི་འགོ་གླེང་མ་ཐག་དུས་ ཚོད་དང་མི་སྣ། ཡུལ་དང་དོན་རྐྱེན་སོགས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་གཏམ་རྒྱུད་ དངོས་ལ་འཇུག་པ་སྟེ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་བབ་ཆགས་ལ་ཁ་གསལ་གྱི་ཚོར་
2.
3.
40
སྣང་སྟེར་ཐུབ།
ཐོ ག ་མར་ཡུལ་ལྗོ ང ས་ཤི ག ་ཞི བ ་འབྲི ་ བྱས་རྗེ ས ་དེ ་ ནས་དོ ན ་དངོ ས ་ལ་
འཇུག་པ་སྟེ། འདོན་ཐུབ།
དེ་ལྟར་བྱས་ཚེ་ཀློག་པ་པོའ་ི སྤྲོ་བ་འདྲེན་པ་ལ་ནུས་པ་
གཏམ་རྒྱུད་དམ། སྙན་ངག ཡང་ན་འདས་ཟིན་པའི་དོན་རྐྱེན་ཞིག་བྲིས་
4. 5.
དཀར་ཆག
རྗེས་དོན་དངོས་ལ་འཇུག་པ།
༼41
དོ ན ་རྐྱེ ན ་གྱི ་ མཇུག་འབྲས་སྔོ ན ་དུ་བཀོ ད ་ནས་བཀླགས་མ་ཐག་ཡི ད ་ དབང་འཕྲོག་པར་བྱེད་པ།
དོ ན ་རྐྱེ ན ་འབྱུང་སྐབས་ཀྱི ་ གནས་དུས་དང་རྒྱུ་རྐྱེ ན ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱས་རྗེ ས ་ དོན་དངོས་ལ་འཇུག་པ། དེ་ལྟར་བྱས་ན་ཀློག་པའི་སྐབས་སུ་གཏམ་རྒྱུད་ ཀྱི་མགོ་མཇུག་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཡིད་ལ་འཆར་བའི་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ།
རྩོམ་ཡིག་གི་མཇུག་བསྡུ་བའང་དེ་འདྲའི་སླ་མོ་ཞིག་མིན། མཇུག་བསྡུ་
བ་ནི་རིག་ལམ་འཕེལ་རྒྱས་ཕྱིན་པའི་མཐར་ཐུག་གི་བྱ་བ་ཡིན། ཡིག་གི་མཇུག་ལེགས་པོ་ཞིག་བསྡུ་ཐུབ་ན།
གལ་ཏེ་རྩོམ་
ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་ཡུན་རིང་
བརྗེད་དཀའ་བའི་བག་ཆགས་འཇོག་ཐུབ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ རྒྱུན་མཐོང་གི་མཇུག་བསྡུ་ཚུལ་གཤམ་གསལ་ཏེ། 1.
དོན་རྐྱེན་ཞིག་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་ཚར་བ་དང་མཇུག་བསྡུ་བ་གཉིས་དུས་
2.
བསམ་བློའ་ི སྙིང་པོ་དང་ཁ་མ་བྲལ་བར་ངོ་མཚར་གྱི་གཏམ་དང་ཡང་ན་
མཉམ་པ།
བརྩེ་དུང་བརྗོད་པའམ། གཏམ་གླེང་བྱས་པ་ལ་བརྟེན་ནས་མཇུག་བསྡུ་ བ།
3. དོན་རྐྱེན་ཞིག་ཡོངས་སུ་མཇུག་མ་རྫོགས་པའམ་ཡང་ན་ཛ་དྲག་ཏུ་ཕྱིན་ 4.
པའི་སྐབས་སུ་མཇུག་བསྡུ་བ།
མཇུག་བསྡུ་སྐབས་འགོ་བརྩམས་པའི་ཚན་པ་ལ་རམ་འདེགས་བྱེད་པ་
41
42༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བཅས་སོ། །
གང་ལྟར་རྩོམ་ཡིག་གི་འགོ་རྩོམ་ཚུལ་དང་མཇུག་བསྡུ་ཚུལ་ལ་ཐབས་སྣ་
ཚོགས་ཡོད་པས། ང་ཚོས་བསམ་བློ་ཞིབ་མོར་བཏང་སྟེ། རང་ཉིད་ཀྱི་ཐུན་མོང་ མ་ཡིན་པའི་ལམ་གསར་པ་ཞིག་གཏོད་པར་འབད་པ་བྱེད་དགོས། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་གྲུབ་ཆ།
གོ ང ་དུ་ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་སྐོ ར ་གྱི ་ཤེ ས ་བྱ་ཕལ་མོ ་ ཆེ ་
བསླབས་ཟིན། དེས་ན། ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཟིན་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ དེའི་གྲུབ་ཆ་ཅི་འདྲ་རེད་ཅེ་ན། འདིར་གླེང་འདོད་པའང་དེ་ཡིན། སྐད་ཆ་མདོར་བསྡུས་དང་སླ་མོ་བྱས་ནས་བརྗོད་ན།
པའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་གྲུབ་ཆ་དྲུག་ཡོད་པ་དང།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་
དེ་དག་ནི་ཚང་དགོས་པའི་ཆ་
རྐྱེན་དྲུག་ཀྱང་ཡིན། དྲུག་པོ་རེ་རེ་བཞིན་བརྗོད་ན། མི་སྣ་དང་དོན་རྐྱེན། དུས་
ཚོད། ཡུལ། རྒྱུ་རྐྱེན། མཇུག་འབྲས་བཅས་ཡིན། དེ་ལྟར་ཡིན་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ ཡིན་ནམ་ཞེ་ན།
དེ་ཡང་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལེགས་པོ་ཞིག་འབྲི་བ་ལ། རྩོམ་
ཡིག་གི་སྲོག་དང་བརྗོད་བྱ་འདེམས་པ། རྩོམ་ཁོག་འབུབས་པ། མཚོན་བྱེད་
ཐབས་ཤེས་དང་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་ལ་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པར་མ་ཟད། ཇི ་བཞིན་བརྗོད ་པའི ་རྩོམ་ཡི ག ་ལ་ཚང་དགོས་པའི ་ཆ་རྐྱེ ན་དྲུག་པོར ་མཉམ་
འཇོག་བྱ་དགོས། དེའི་རྒྱུ་མཚན་ནི་བྱ་དངོས་གང་དང་གང་ཡིན་རུང་དེ་བྱུང་
བ་དང་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་བའི་ནང་མི་སྣ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཞུགས་དགོས་པ་དང་བྱེ་
42
དཀར་ཆག
༼43
བྲག་ཏུ་ནང་དོན་ངེས་ཅན་ཞིག་ལྡན་དགོས་པར་མ་ཟད། ཡུལ་དུས་ངེས་ཅན་
ཞིག་དང་ཁ་འབྲལ་མི་ནུས་ལ་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་མཇུག་འབྲས་ངེས་ཅན་ཞིག་ཀྱང་ ཚང་དགོས།
དེ་ལྟར་བྱུང་ན་ད་གཟོད་ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ལ་དྲན་སྣང་ཡག་པོ་
ཞིག་འཇོག་ཐུབ་པས་ཡིན།
འདི་ལྟར་རྩོམ་པ་པོས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་
ཡིག་གི་གྲུབ་ཆ་དྲུག་པོ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོར་བྱས་པས།
ཀློག་པ་པོ་རྣམས་ཀྱིས་
དོན་རྐྱེན་འདིའི་བྱུང་བ་དང་འཕེལ་རྒྱས། མཇུག་འབྲས་སོགས་བློ་ངོར་གསལ་ རྗེན་དུ་འཆར་ཐུབ།
ཡིན་ན་ཡང་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཡོད་ཚད་
ལ་གྲུབ་ཆ་དྲུག་པོ་ཚང་དགོས་པའི་ངེས་པ་མ་མཆིས་ཏེ། ཀྱི་འོག་གྲུབ་ཆ་འགའ་རེ་ངོ་སྤྲོད་མི་བྱེད་པའམ།
གནས་ཚུལ་ཁ་ཤས་
ཡང་ན་བསྡུས་ནས་འབྲི་བ་
ཡོད། དཔེར་ན། རྩོམ་ཡིག་ནང་དུས་ཚོད་དགོས་མཁོ་ཆེར་མེད་ཚེ་ཞིབ་ཏུ་མི་
འབྲི་བའམ་ཡང་ན་གཏན་ནས་མི་འབྲི་བའང་ཡོད། དེ་བཞིན་དུ་མཇུག་འབྲས་ ཀྱང་རྩོམ་ཡིག་ཁ་ཤས་ནང་གསལ་པོར་བརྗོད་མེད་པའམ་ཡང་ན་ཀློག་པ་པོར་ བསམ་བློ་གཏོང་ཆེད་དུ་དམིགས་ནས་མི་འབྲི་བ་ཡང་ཡོད།
43
44༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག
༡། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་གོ་དོན།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པ་དང་གསལ་བཤད། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་བཅས་ནི་
ཚན་རྩལ་འཕེལ་རྒྱས་བྱུང་བ་དང་བསྟུན་ནས་བྱུང་བ་ཞིག་ཡིན། བོད་ལ་མཚོན་ ན་དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་བརྡ་ཆད་དུ་གཏོགས་པ་ཡིན། དེས་ན། དགག་སྒྲུབ་ རྩོམ་ཡིག་ཅེས་པ་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན།
བོད་ཀྱི་སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་
གི་ཁོངས་སུ་གཞན་ལུགས་དགག་པ་དང་རང་ལུགས་འཇོག་པ་ཞེས་པའི་རྩོམ་ ཐབས་ཤིག་ཡོད་པ་དེ་དང་མཚུངས་པ་ཡིན།
དེང་གི་སྐད་ཆ་ལྟར་བཤད་ན།
དཔྱད་རྩོམ་ཟེར་བ་དེ་ཡིན། དཔྱད་རྩོམ་ཞིག་ཡིན་ཕྱིན་དགག་པའི་རིགས་ཤིག་ མིན་ན་སྒྲུབ་པའི་ཕྱོགས་གཙོ་བོར་བྱེད་པ་དང། མཚམས་རེར་དགག་སྒྲུབ་ཟུང་ འབྲེལ་གྱིས་འབྲི་བ་ཡིན།
གང་ལྟར་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཆ་ཞིག་རང་བཞིན་གྱིས་
ཡོད་པས་དཔྱད་རྩོམ་ཀྱི་རིགས་ལ་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ཅེས་ནའང་མི་ཆོག་
པ་མེད། འོན་ཀྱང། སྲོལ་རྒྱུན་རྩོམ་རིག་ལས་གཞན་ལུགས་དགག་པ་དང་རང་
ལུགས་འཇོག་པ་ཞེས་པ་དེ་ནི་དཔྱད་རྩོམ་གང་རུང་གི་གྲུབ་ཆའི་ཆ་ཤས་ཤིག་ ཡིན། དེར་བརྟེན། འདི་གཉིས་ལའང་ཁྱད་པར་ཅུང་ཡོད།
དགག་སྒྲུབ་རྩོ མ ་ཡི ག ་ནི ་ གནས་ལུགས་བརྗོ ད ་པའི ་ དཔྱད་རྩོ མ ་གྱི ་
རིགས་་ཤིག་ཡིན་པས།
དཔྱད་པ་ནི་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་མཚོན་ཐབས་
གཙོ་བོ་ཡིན། བྱ་དངོས་ཀྱི་གནས་ལུགས་ཐད་ཀར་མཚོན་པའམ། ཡང་ན། རྩོམ་ པ་པོའ་ི ལྟ་ཚུལ་ལམ་འདོད་ཚུལ།
44
གཞུང་ལུགས་སོགས་གང་ཡིན་ཡང་གསལ་
དཀར་ཆག
༼45
པོར་བརྗོད་པ་ཞིག་ཡིན། དེ་བས། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་ཀྱི་རྩ་ བའི་ཁྱད་ཆོས་ནི་གནས་ལུགས་ཀྱིས་མི་སེམས་འགུག་རྒྱུ་དེ་ཡིན།
དགག་སྒྲུབ་རྩོ མ ་ཡི ག ་ཡོ ད ་ཚད་ལ་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་གཉི ས ་ཆ་
འཛོམས་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད། རྩོམ་ཡིག་ཁ་ཤས་སུ་སྒྲུབ་པ་གཙོ་བོར་བྱས་ ཡོད་ལ། ལ་ལས་དགག་པ་གཙོ་བོར་བཟུང་ཞིང། གཞན་དག་གིས་དགག་
སྒྲུབ་ཟུང་འབྲེལ་གྱིས་བྲིས་པའང་ཡོད། དེ་དག་གང་ཡིན་ཡང་ཚང་མས་གནས་ ལུགས་ཤིག་གམ་འདོད་ཚུལ་ཞིག།
ཡང་ན་ལྟ་གྲུབ་ཅིག་བརྗོད་དེ་མི་སེམས་
འགུགས་རྒྱུ་དམིགས་ཡུལ་དུ་བཟུང་ཡོད། དེེར་བརྟེན། གཞན་གྱི་ལུགས་དགག་
ཅི ང ་རང་གི ་ ལུགས་སམ་ལྟ་ཚུལ་འཐད་ལྡན་དུ་སྒྲུབ་པའི ་ རྩོ མ ་གྱི ་ རི ག ས་ལ་ དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ཅེས་ཟེར་བ་ཡིན་ནོ། ། ༢། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་ཆ་རྐྱེན།
ཆ་རྐྱེན་ཟེར་བ་ནི་བྱ་དངོས་འགྲུབ་པར་བྱེད་པ་ལ་ངེས་པར་དུ་དགོས་
པའི་རྩ་བའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ལ་ཟེར།
འཐུས་སྒོ་ཚང་བའི་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་
འབྲི་དགོས་ན། དེ་ལ་ཆ་རྐྱེན་གསུམ་ཡོད། དེ་དག་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་དང་བསྒྲུབ་བྱ།
སྒྲུབ་རིམ་བཅས་ཡིན། བསྒྲུབ་བྱ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་གླེང་བྱའི་གནད་དོན་ལ་བཟུང་ བའི་འདོད་ཚུལ་དང་ལྟ་བ་ཡིན། སྒྲུབ་བྱེད་ནི་རྩོམ་པ་པོས་རང་གི་བསྒྲུབ་བྱ་དེ་
ཡང་དག་ཡིན་པར་བདེན་དཔང་བྱེད་པར་དྲངས་པའི་རྒྱུ་མཚན་དང་ཁུངས་ ལུང་ཡིན།
སྒྲུབ་རིམ་ནི་སྒྲུབ་བྱེད་ལ་བརྟེན་ནས་བསྒྲུབ་བྱ་བདེན་དཔང་བྱེད་
པའི་གོ་རིམ་དང་བྱེད་ཐབས་ཡིན།
45
46༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ལ་བསྒྲུབ་བྱ་མེད་ན།
ཀློག་པ་པོས་ཁྱོད་ཀྱི་ལྟ་
བ་དང་འདོད་ཚུལ་གང་ཡིན་པ་མི་ཤེས། སྒྲུབ་བྱེད་མེད་ན། བསྒྲུབ་བྱའི་རྐང་ འཛུགས་མི་ཐུབ། སྒྲུབ་རིམ་མེད་ན། བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད་གཉིས་ཁ་འཐོར་ དུ་སོང་ནས་རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་བྱའི་སྙིང་པོ་ཐར་ཐོར་དུ་འགྲོ་སྲིད་པས་ངེས་ པར་དུ་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་གྲུབ་རྐྱེན་དང་རྒྱུན་བཀོལ་གྱི་ཐབས་རྩོམ་ཡིག་ འབྲི་སྦྱོང་གི་ལག་ལེན་ཁྲོད་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་དགོས། ༣། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་དབྱེ་བ།
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ལ་མཚོན་ཐབས་གཞིར་བཞག་གིས་དབྱེ་ན། སྒྲུབ་
པ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་རིགས་ཤིག་དང། དགག་པ་གཙོ་བོར་བྱས་པའི་རིགས་ ཤིག།
ད་དུང་དགག་སྒྲུབ་ཟུང་དུ་འབྲེལ་ནས་བྲིས་པའི་རྩོམ་གྱི་རིགས་ཤིག་
སྟེ། རྩ་བའི་ཆ་ནས་དབྱེ་བ་འདི་གསུམ་ལས་མེད། ཡིན་ནའང། དགག་སྒྲུབ་བྱ་ ཡུལ་གྱི་ཆ་ནས་དབྱེ་ན་མང་པོ་ཡོད་ངེས་ལ། དེ་བཞིན་དགག་སྒྲུབ་བྱེད་ཐབས་
ཀྱི་ཆ་ནས་དབྱེ་ནའང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོད་ངེས་པ་ཡིན། འོན་ཀྱང། དེ་དག་ གང་ཞིག་ཡིན་ཡང། སྒྲུབ་པ་མིན་ན་དགག་པ་དང། དེ་མིན་དགག་སྒྲུབ་ཟུང་ འབྲེལ་གྱི་ཐབས་འདི་གཙོ་བོར་བཟུང་བ་ཡིན། ཡིན་ནའང།
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ལའང་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་
ཡིག་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་ཐབས་གཏན་ནས་མི་སྤྱོད་པ་དེ་འདྲ་
མིན། ཞིབ་འབྲི་དང་རྒྱས་བཤད། གསལ་བཤད་སོགས་ཀྱི་འབྲི་ཐབས་ཅི་ཞིག་ བཀོལ་ཡང་དེ་དག་ནི་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་རམ་འདེགས་སུ་སྤྱོད་པ་ལས་འབྲི་ཐབས་ གཙོ་བོ་མིན། དེས་ན། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ནི་དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་གང་རུང་
46
དཀར་ཆག
༼47
གི་འབྲི་ཐབས་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཡིན་པ་ཤེས་པར་བྱེད་ དགོས།
༤། དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་ཐབས།
དགག་པ་དང་སྒྲུབ་པ་གང་ཡིན་ཡང་རྩ་བའི་ཆ་ནས་ཐབས་ལམ་གཉིས་
ལས་མེད། དེ་ནི་ལུང་དང་རིག་པ་གཉིས་ལས་མ་འདས། འདི་གཉིས་ལ་ནང་ གསེས་ཀྱི་དབྱེ་བ་མང་པོ་ཡོད་མོད། དེ་དག་ཡོད་ཚད་ཀྱི་རྩ་བ་འདི་གཉིས་ཡིན་ ཏེ། དགག་པ་ཡིན་ནའང་ལུང་གིས་དགག་པ་དང་རིག་པས་དགག་དགོས་ལ།
སྒྲུབ་པ་ཡིན་ན་ཡང། ལུང་དང་རིག་པས་སྒྲུབ་པ་འདི་གཉིས་མ་གཏོགས་མེད།
འོན་ཀྱང། ལུང་ནི་གཞན་གྱི་གསུང་ཚིག་ཁོ་ན་མ་ཡིན་ལ། རིག་པའང་ཕྱོགས་ གཅིག་ཁོ་ན་ཡིན་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད། ལུང་ཞེས་པ་ནི། གཞན་གྱི་བཀོལ་ ཟིན་པ་དང་མ་བཀོལ་བའི་རྒྱུ་ཆ་ཡོད་དོ་ཅོག་ལ་གོ་བ་སྟེ།
ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཤུལ་
བཞག་ཅིག་ཡིན་ཆོག་ལ། དོན་དངོས་སམ་རི་མོ་ཞིག། ཡང་ན། གསུང་ཚིག་ དུམ་བུ་ཞིག། གཏམ་དཔེ་ལ་སོགས་པ་ཡོད་ཚད་འདིའི་ཁོངས་སུ་འདུ་བ་ཡིན།
རིག་པ་ལ་དབྱེ་བ་མང་པོ་ཡོད་དེ། དབྱེ་ཞིབ་ཀྱི་རིག་པ་དང་གཤིབ་སྡུར་
གྱི་རིག་པ། རིགས་བསྒྲེའི་རིག་པ། འབྱེད་སྡུད་ཀྱི་རིག་པ་སོགས་འཇིག་རྟེན་
གྱི་བྱ་དངོས་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བའི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་རིག་པའང་འཕེལ་ རྒྱས་འགྲོ་བཞིན་ཡོད་པས་འདི་ཙམ་མ་འདས་ཞེས་ཁ་ཚོན་གཅོད་མི་ནུས། དེ་ དག་ཡོད་ཚད་ཀྱིས་རང་གི་བསྒྲུབ་པར་འདོད་པའི་དོན་དེ་ཉིད་ཡང་དག་ཡིན་
པར་ར་སྤྲོད་མ་ཐུབ་ཚེ། ལུང་དང་རིག་པ་གང་ཡིན་ཡང་ལྟར་སྣང་ཙམ་ལས་མ་ འདས་པས། རང་གི་ལྟ་ཚུལ་ལམ་འདོད་པ་འཐད་ལྡན་དུ་སྒྲུབ་མི་ཐུབ།
47
48༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
རྩོམ་ལུས།
གོང་དུ་སློབ་གྲྭ་ཆུང་འབྲིང་གི་སློབ་མས་ངེས་པར་ཤེས་དགོས་པའི་རྩོམ་
གྱི་རིགས་གསུམ་མདོར་བསྡུས་ཀྱིས་མཚམས་སྦྱོར་བྱས་པ་ཡིན། རྩོམ་གྱི་རིགས་ དེ་དག་རང་སྐྱ་ཕེར་བའི་རྩོམ་ལུས་ཤིག་ཏུ་གྲུབ་པའི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་ཡུན་མི་རིང། ལྷག་པར་དུ་བོ ད ་ལ་མཚོ ན ་ནས་བཤད་ན་ཞི བ ་འཇུག་དང་འཚོ ལ ་ཞི བ ་བྱེ ད ་
པའི་སྒང་ཡིན། དེར་བརྟེན། རྩོམ་ལུས་དེ་དག་གི་དབྱེ་བ་སོགས་ཁ་ཚོན་བཅད་
དེ་བཤད་རྒྱུ་སྔ་དྲགས་པའི་ཚོད་དུ་སྣང། དེ་ཡང་གོང་དུ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་དེ་ད་
ཡོད་རྩོམ་ལུས་དེ་དག་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་ཡོངས་སུ་གྲགས་པ་གཞིར་བཟུང་ནས་
རྩོ མ ་ལུས་དེ ་ དག་གི ་ གོ ་ དོ ན ་སོ ག ས་མདོ ར ་བསྡུས་ཀྱི ས ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱས་པ་ཙམ་ ཡིན།
གོང་དུ་མདོར་བསྡུས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཟིན་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་
རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག།
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་བཅས་ནི་རྩོམ་
ལུས་མ་འདྲ་བ་གསུམ་དུ་ཡོངས་སུ་གྲགས་མོད། ལུས་ཤིག་མ་ཡིན་པར་རྩོམ་ཐབས་ཤིག་ཡིན།
ཞིབ་ཏུ་བཤད་ན་དེ་ནི་རྩོམ་
རྩོམ་ཐབས་བྱེ་བྲག་པ་གཅིག་
གིས་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་གྲུབ་པར་བྱས་པའི་རྩོམ་ལུས་དེ་ལ་རྩོམ་ཐབས་ཀྱི་མིང་དེ་
བཏགས་པ་ཙམ་རེད། དཔེར་ན། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཐབས་གཙོ་བོར་
སྤྱད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང། གསལ་བཤད་ཀྱི་ མཚོ ན ་ཐབས་གཙོ ་ བོ ར ་སྤྱད་ནས་བྲི ས ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ལ་གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ ཡིག
དེ་བཞིན་དགག་སྒྲུབ་ཀྱི་མཚོན་ཐབས་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་བྲིས་པའི་
རྩོམ་ཡིག་ལ་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ཅེས་ཟེར་བ་རེད།
48
སྤྱིར་ན་དེ་ལྟར་རྩོམ་
དཀར་ཆག
༼49
ལུས་ཀྱི་དབྱེ་བ་དགར་བ་ལ་སྐྱོན་ཆེན་པོ་མེད་མོད། འོན་ཀྱང། རང་རེའི་སྲོལ་
རྒྱུན་རྩོམ་རིག་གི་རྩོམ་ལུས་དབྱེ་སྟངས་དང་མི་མཐུན་པར་མ་ཟད། རིག་པའི་
གནོད་པ་ཡང་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ཡོང་གི་ཡོད། གཞན་ཡང་། ལྷུག་རྩོམ་དང་སྙན་ ངག།
སྐྱོ་གར་དང་སྤྲོ་གར་སོགས་རྩོམ་གྱི་རིགས་མ་འདྲ་བ་མང་པོ་ཞིག་སྤྱི་
ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འཚོ ་ བའི ་ འཕེ ལ ་འགྲོ ས ་དང་བསྟུན་ནས་ད་དུང་ཡང་འཕེ ལ ་རྒྱས་ སུ་འགྲོ་སྲིད།
དེ་དག་གི་གོ་དོན་དང་དབྱེ་བ་དགར་སྟངས་ལའང་རྒྱལ་ཁབ་
མ་འདྲ་བ་དང་མི་རིགས་མི་འདྲ་བ།
དེ་བཞིན་རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་མ་
འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་སྣ་ཚོགས་ཤིག་མཆིས་པས། དེ་དག་ཡོད་ཚད་བཤད་པ་ ལ་ཤེས་ཚད་ཀྱིས་ལྕོགས་མིན་གདེང་ཚོད་ཡེ་ནས་མེད་ཅིང། གཞན་དུ་ན། ལོ་
ཆུང་སློབ་མ་དག་གི་ཤེས་ཚད་དང་བསམ་གཞིགས་ཀྱི་ནུས་པར་ཡང་འཚམས་ མིན་མི་རྟོགས་པས།
གཙོ་བོར་རང་རེའི་མི་རིགས་འདིའི་སྲོལ་རྒྱུན་གྱི་རྩོམ་
རིག་གི་ལྟ་བ་གཞིར་བཟུང་ནས་ཐོག་མར་རྩོམ་ལུས་དབྱེ་སྟངས་དང་རྩོམ་ཡིག་ དེ་དག་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་དགོས་མཁོ་ལྟར་བསྐྱར་དུ་ཚིག་ འགའ་གླེང་བར་བྱའོ། ། རྩོོམ་ལུས་དབྱེ་སྟངས།
རྩོམ་ལུས་དབྱེ་སྟངས་ལ་མི་རིགས་སོ་སོ་དང་རྒྱལ་ཁབ་སོ་སོར་འདྲ་བའི་
ཆ་ཡོད་ལ། མ་འདྲ་བའི་ཆའང་ཡོད། དེ་དག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཙོ་བོ་སྤྱི་ཚོགས་དང་ རིག་གནས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་མ་འདྲ་བ་དང།
རྩོམ་རིག་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བརྒྱུད་
རིམ་མ་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས་བྱུང་བར་གོར་མ་ཆག གོང་འཁོད་རྩོམ་གྱི་རིགས་ དེ་དག་ནི་བོད་ལ་མཚོན་ནས་བཤད་ན།
དེང་རབས་རྩོམ་རིག་གི་ཁོངས་སུ་
49
50༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
གཏོགས་ལ། ལྷག་པར་དུ་རྒྱ་ནག་རྩོམ་རིག་གི་བཤད་སྟངས་རང་སོར་བཞག་པ་
ཡིན། དེས་ན། རང་རེས་ནི་རྩོམ་ལུས་ཇི་ལྟར་དབྱེ་བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྙན་ངག་ མེ་ལོང་མ་རུ།
ལུས་ནི་རེ་ཞིག་འདོད་པ་ཡི། དོན་གྱི་རྣམ་བཅད་ཚིག་གི་ཕྲེང། །ཞེས་
པས་བསྟན་ཏེ། བརྗོད་འདོད་ཀྱིས་ཀུན་ནས་བསླངས་པའི་བརྗོད་བྱ་དེའི་དོན་
དང་དོ ན ་མ་ཡི ན ་པ་རྣམ་པར་དཔྱོ ད ་པའི ་ མི ང ་ཚི ག ་ཡི ་ གེ ་ གསུམ་གྱི ་ བདག་ ཉིད་ཅན་གྱི་ཕྲེང་བ་སྤེལ་བ་དེ་ལ་རྩོམ་གྱི་ལུས་ཟེར། ལུས་དེ་ལ་དབྱེ་ན། ཚིགས་
སུ་བཅད་པ་དང་ལྷུག་པ། སྤེལ་མ་གསུམ་ལས་མེད། རྩོམ་གྱི་རིགས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ ཡིན་ཡང་ཆོག།
ལུས་ཀྱི་ཆ་ནས་འདི་གསུམ་གྱི་ཁོངས་སུ་མི་འདུ་བ་ཕལ་ཆེར་
མེད་ཅེས་བརྗོད་ཆོག འདིར་ཕལ་ཆེར་ཟེར་དོན་ནི། དེང་གི་དུས་སུ་ན་གཞོན་
མང་པོ་ཞིག་འཇུག་སྤྲོ་བའི་རང་མོས་ཀྱི་རྩོམ་ལུས་འདི་ལ་ལྟོས་ནས་བཤད་པ་ ཡིན། སྤྱིར་ན་དཔྱད་རྩོམ་ཡིན་ན་འདྲ། སྙན་ངག་ཅིག་ཡིན་ན་ཡང་ཆོག
དེ་
བཞིན་སྐྱོ་གར་དང་བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་རྩོམ་གྱི་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་ཡང།
ལུས་ཀྱི་ཆ་ནས་གོང་གི་བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་འདི་གསུམ་ལས་འདའ་ས་ཡེ་མེད་ ཅེས་བརྗོད་སྤོབས།
ནམ་རྒྱུན་དུ་ང་ཚོས་ཤཽླ་ཀ་ཞེས་པའི་དོན་དེ་ཚིགས་བཅད་དུ་འགྲེལ་ནས་
ནོར་བ་རྒྱུན་འབྱམས་སུ་སོང་ཡོད། དོན་དངོས་སུ་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་སྐད་དོད་ལ།
ཀཱ་རི་ཀཱ་སྟེ་ཚིག་ལེའུར་བྱས་པ་ཞེས་པའི་དོན་ཡིན། ཤཽླ་ཀ་ཞེས་པའི་དོན་ནི་མྱ་ ངན་བརྗོད་པའམ་གདུང་བ་བརྗོད་པ་ཞེས་པའི་དོན་ནོ། །འདི་ཚིགས་སུ་བཅད་ པའི་དོན་ལ་གྱུར་ཚུལ་དེ་དྲང་སྲོང་གྲོག་མཁར་དང་འབྲེལ་བ་ཡོད། 50
སྔོན་གྱི་དུས་ཤིག་ན།
དཀར་ཆག
༼51
མི་ཞིག་གིས་མཚོ་འགྲམ་ཞིག་ནས་ངང་པ་ཕོ་མོ་
གཉིས་ལས་གཅིག་བསད་པ་ན།
ཅིག་ཤོས་དེས་རོ་ཡི་འགྲམ་ནས་མྱ་ངན་གྱི་
སྐད་འབྱིན་བཞིན་ཡུན་རིང་ཞིག་ལ་སྐོར་བ་བརྒྱབ་ནས་མིད་པར་རྨ་བྱུང་ནས་ དེའི་མུར་སྲོག་ཆད་པའི་ཚུལ་དེ་མཐོང་བ་ན།
མི་དེར་ངེས་འབྱུང་ལྟ་བུ་ཞིག་
གི ས ་བསྐུལ་ནས་ཏི ང ་ངེ ་ འཛི ན ་ལ་ཞུགས་ཏེ ་ ཡུན་རི ང ་པོ ་ ཞི ག ་འགོ ར ་བས། ཁོའ་ི ལུས་ལ་གྲོག་མས་ཚང་བཅས་སྟབས་དྲང་སྲོང་གྲོག་མཁར་ཞེས་གྲག དྲང་ སྲོང་གྲོག་མཁར་ཏིང་འཛིན་ལས་བཞེངས་རྗེས། ངང་པ་ཕོ་མོ་དེ་གཉིས་ས་བོན་
དུ་བཞག་སྟེ་གཙོ་བོར་མྱ་ངན་ནམ་གདུང་བ་བརྗོད་པའི་གནའ་བོའ་ི རྒྱ་གར་གྱི་ སྙན་ངག་ཆེན་པོ་ཞིག་སྟེ། ར་མ་ཎའི་རྟོགས་བརྗོད་ཚིགས་སུ་བཅད་པའི་ལུས་ ཀྱིས་བརྩམས་པར་གྲགས། དེ་ནས་བཟུང་བརྗོད་བྱ་སྐྱོ་གར་གྱི་རིགས་ཡིན་ན་
ཚིགས་བཅད་ཀྱིས་བརྩམས་སྲོལ་ཞིག་དར། དེར་ཡང་རྒྱུ་མཚན་ངེས་ཅན་ཞིག་
ཡོད་དེ། སྐྱོ་གར་ནི་སྡུག་བསྔལ་གྱི་རང་བཞིན་ཡིན། སྡུག་བསྔལ་ཅན་གྱིས་ངང་
ངམ་ཤུགས་ཀྱིས་བསམ་བློ་གཏོང་བ་ཡིན། བསམ་བློ་གཏོང་མཁན་ལ་ད་གཟོད་ འགྲོ་སྟངས་ཤིག་ཆགས་འགྲོ
འགྲོ་སྟངས་ཅན་ལ་གོམས་སྲོལ་ལམ་སྒྲིག་གཞི་
ཞིག་ངང་གིས་འབྱུང་ངེས། ཚིགས་སུ་བཅད་པའང་རང་དབང་གིས་སྦྱར་ཆོག་ པ་ཞིག་མིན་པར་སྤྱི་འགྲོས་ཤིག་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་འདི་གཉིས་བར་ལ་
འབྲེལ་བ་ཟབ་མོ་ཡོད། རྗེས་སུ་གདུང་བརྗོད་ཀྱི་རིགས་ཡོད་ཚད་ཚིགས་བཅད་ ཀྱིས་བརྩམས་པ་ཤུགས་ཆེ་བའམ་ཡུན་རིང་བས་རིམ་གྱིས་ཤཽླ་ཀའི་གོ་དོན་དེ་
ཚིགས་བཅད་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་སོང་བ་རེད། འདི་ལ་བཤད་སྟངས་གཞན་ཞིག་ ཀྱང་ཡོད།
གཞན་ཡང།
རྒྱུན་དུ་ཤེས་ལྡན་པའི་ཁྲོད་ན་རྩོམ་གཤིས་ནི་མི་གཤིས་
51
52༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དང་མཐུན་ཞེས་པའི་རྩོམ་གཤིས་དེ་ཡང་བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མའི་རྩོམ་ལུས་ལ་ བཤད་པ་སྟེ།
ཡོངས་གྲགས་སུ་ཕོ་ཡི་རིགས་ནི་བསམ་གཞིགས་ལ་མོས་པས་
རང་བཞིན་གྱིས་གཟབ་ནན་གྱི་རང་གཤིས་མངའ་བ་ཡིན།
དེ་བཞིན་ཚིགས་
བཅད་འབྲི་དུས་ཀྱང་བསམ་གཞིགས་བཏང་སྟེ་གཟབ་ནན་གྱིས་འབྲི་དགོས་པ་ ལས་གང་བྱུང་མི་ཆོག་པ་ཡིན། མོ་ཡི་རིགས་འདི་ལྷན་སྐྱེས་ཀྱིས་སྤྲོ་སྣང་གི་ཆ་ ལ་ཤུགས་ཆེར་དོན་གཉེར་བྱེད་མཁན་ཞིག་ཡིན།
སྤྲོ་སྣང་ནི་རང་དབང་ལས་
བྱུང་བ་ཡིན་པ་ལྟར། ཚིག་ལྷུག་ལའང་སྤྱི་འགྲོས་མེད་པར་རང་དབང་ལྟར་སྦྱར་
ཆོག་པ་ཡིན། གཞན་མ་ནིང་གི་ཁྱད་ཆོས་དང་མཚུངས་པར་རྩོམ་ལུས་ལའང་ དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ནས་བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་བཀོལ་བའི་རིགས་ཤིག་ཡོད་ པ་ཡིན་ནོ།
།དེར་བརྟེན་རྩོམ་གཤིས་མི་གཤིས་དང་མཐུན་ཟེར་བའི་སྐད་ཆ་
འདི་བྱུང་བ་རེད།
སྐབས་འདི འི ་ མི ་ གཤི ས ་ནི ་ བྱེ ་ བྲག་གི ་ བརྩམས་ཆོ ས ་ཤི ག ་གི ་ རྩོ མ ་པ་
པོ་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་གི་མི་གཤིས་ལ་གོ་ན་མི་འགྲིག
རྒྱུ་མཚན་ནི་གོ་ལ་
འདིའི་སྟེང་བྱུང་ཟིན་པའི་རྩོམ་པ་པོ་དག་གི་རྩོོམ་གཤིས་དང་མི་གཤིས་བསྡུར་ ན། རྩོམ་གཤིས་དང་མི་གཤིས་མཐུན་པ་ཡོད་ལ། རྦད་དེ་རྒྱབ་འགལ་དུ་གྱུར་
པའང་མང་པོ་ཡོད་པས། རྩོམ་གཤིས་མི་གཤིས་དང་མཐུན་ཞེས་པའི་མི་གཤིས་ དེ་བྱེ་བྲག་གི་མི་སྒེར་བ་ཞིག་གི་གཤིས་ཀ་ལ་གོ་ན་ཡང་དག་གི་གནས་ལུགས་ སུ་འགྲོ་དཀའ།
ད་ནི་ཡང་བསྐྱར་འབྲེལ་ཡོད་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་སོགས་ཀྱི་
སྐོར་ནས་གཏམ་དུ་སྨྲ་བ་ལ། 52
གཅིག།
དཀར་ཆག
༼53
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་སོགས་ནི་བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་
གང་གི་སྒོ་ནས་འབྲི་དགོས་ཞེ་ན། ལག་ལེན་གྱི་ཁྲོད་ནས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་ རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག།
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་བཅས་ནི་ལྷུག་
པའི་ལུས་ཀྱིས་བརྩམས་པ་ཤུགས་ཆེ་བས་མང་པོ་ཞིག་གི་སྣང་ངོར། ཚིགས་སུ་
བཅད་པ་དང་སྤེལ་མའི་ལུས་ཀྱི་རྣམ་པས་རྩོམ་ཡིག་དེའི་རིགས་འབྲི་མི་རུང་ བ་ལྟ་བུར་འཆར་སྲིད། འོན་ཀྱང་། དེ་འདྲ་ཞིག་གཏན་ནས་མ་ཡིན། ཇི་བཞིན་
བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག། དེ་བཞིན་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་
ཡི ག ་བཅས་རྩོ མ ་ཡི ག ་གང་ཞི ག ་ཡི ན ་ཀྱང་བཅད་ལྷུག་སྤེ ལ ་མའི ་ རྩོ མ ་ལུས་ གང་བདེར་བརྩམས་ཡོད་ལ། རྩོམ་ཆོག་པར་མ་ཟད། བརྩམ་ཡང་སྲིད།
གཉིས། བཅད་ལྷུག་སྤེལ་མ་གང་རུང་གི་ལུས་སུ་བརྩམས་པའི་ཇི་བཞིན་
བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་
བཅས་ནི་སྙན་ངག་གམ་བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་ཡིན་མིན་གྱི་སྐོར་ནས་འཆད་པ་ ལ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པ་དང་གསལ་བཤད། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་བཅས་གང་ ཞིག་ཡིན་ཡང་མ་གཞི་རྩོམ་ཐབས་ཤིག་ཡིན། རྩོམ་ཐབས་གང་ཞིག་སྤྱད་ཀྱང་
དེ ས ་བྲི ས ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་དེ ་ སྙན་ངག་ཡི ན ་སྲི ད ་ལ་བརྩམས་སྒྲུང་ཡི ན ་ཡང་ སྲིད། གསལ་པོར་བཤད་ན། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གིས་བྲིས་པའི་ སྙན་ངག་ཡོད་ཆོག་ལ་བརྩམས་སྒྲུང་ཡང་ཡོད།
དེ་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་ཤིག་མིན་
པའི་ངེས་པའང་མེད། དེ་བཞིན་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་
ཡིག་ཡིན་ནའང་བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་ཡིན་དང་མིན་གྱི་ཐག་གཅོད་མེད། དཔེ་ མཚོན་ཞིག་དྲངས་ན། ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཤིང།
གླིང་སྒྲུང་དུ་ཡུལ་ལྗོངས་ཕལ་ཆེར་ལྷུག་པའི་སྒོ་ནས་
མི་སྣ་ཕན་ཚུན་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དུས་གླུ་རུ་དྲངས་ཏེ་ངོ་སྤྲོད་
53
54༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བྱས་པ་དེ་ཚིགས་བཅད་ཀྱི་རྣམ་པ་ཡིན། རྩོམ་ཐབས་ཀྱི་ཆ་ནས་གསལ་བཤད་
རྩོམ་ཡིག་གི་ཁོངས་སུ་གཏོགས་པ་དང། བརྗོད་དོན་ཀྱི་སྟེང་ནས་སྒྲུང་དུ་ཤེས་ དགོས་ལ།
གླུ་ཚིག་གི་ཆ་ལ་རྒྱན་གྱིས་སྤྲས་པས་སྙན་ངག་མིན་ཟེར་རྒྱུ་ཡང་
དཀའ་མོ་རེད། དེ་བཞིན་དུ་རྗེ་བདག་ཉིད་ཆེན་པོས་མཛད་པའི་བློ་སྦྱོང་སྙན་
ངག་སྒྲ་རྒྱན་ཞེས་པ་དེའང་རྒྱན་གྱིས་བཅིངས་པའི་ཆ་ནས་སྙན་ངག་གི་ཁོངས་ སུ་གཏོགས་ཀྱང།
རང་ཉིད་ཀྱི་ལྟ་ཚུལ་ལམ་གཞུང་ལུགས་ཤིག་གི་ལྟ་སྟངས་
ཤིག་གཏན་ཚིགས་དང་རྒྱུ་མཚན་མང་པོ ས ་སྒྲུབ་ཡོ ད ་པས་སྒྲུབ་པ་གཙོ ་ བོ ར ་ བྱས་པའི་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་གྲས་སུ་ཡང་བཞག་ཆོག
གཞན་ཡང།
དོ ན ་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི ས ་བརྩམས་པའི ་ གཞོ ན ་ནུ་ཡི ད ་ཀྱི ་ མཛེ ས ་རྒྱན་ཞེ ས ་པ་དེ ་
ཡང་སྙན་ངག་གི་ལམ་ནས་བྲིས་པའི་བརྩམས་སྒྲུང་ཞིག་ཡིན་ལ། ཇི་བཞིན་
བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་གྲས་སུ་བཞག་ཆོག་པའི་བཅད་རྩོམ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། མདོར་ན། སྙན་ངག་དང་བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་ཡིན་མིན་ནི་ལྟ་སྟངས་གཞན་ ཞིག་གིས་ལྟ་དགོས་པ་ཤེས་པར་བྱའོ། ། སྙན་ངག།
འཇིག་རྟེན་གྱི་བྱ་དངོས་མཐའ་དག་ལ་སྐྱེས་བུ་བློ་རབ་འབྲིང་ཐ་གསུམ་
གྱིས་རང་རང་གི་རྣམ་དཔྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་ངོས་འཛིན་མ་འདྲ་བ་རེ་བྱས་ཆོག་
ཆོག་ཡིན། དེ་བཞིན་དུ་སྙན་ངག་ལ་ཡང་ངོས་འཛིན་བྱེད་སྟངས་ཀྱི་ཐད་ནས་ མ་འདྲ་རེ་ཡོང་སྲིད་པས་གོ་དོན་སོགས་ཀྱི་བར་ལའང་རང་བཞིན་གྱིས་ཁྱད་ པར་ཅུང་ཟད་རེ་ཤོར་ངེས་སོ། །རྣ་བར་སྙན་ཞིང་ཡིད་འཕྲོག་པར་བྱེད་པའི་ངག་
ལ་སྙན་ངག་ཟེ ར ་ཞེ ས ་པ་འདི ་ནི ་སྙན་ངག་གི ་གོ་དོ ན ་མི ན ་ཟེ ར ་རྒྱུ་དཀའ་མོ ་
54
དཀར་ཆག
༼55
ཡིན་ལ་ཡིན་ཟེར་ན་དེ་བས་ཀྱང་གནས་ལུགས་ཀྱིས་སྟོངས་འགྲོ། འདི་ནི་སྙན་ ངག་གི་གོ་དོན་མ་རེད་ཅེ་ན།
སྙན་ངག་ཅེས་པ་ཅི་ཡིན་གཏན་ནས་མི་ཤེས་
པའི ་ ལས་དང་པོ ་ བ་ཞི ག ་ལ་སྙན་ངག་ཅེ ས ་པ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱེ ད ་རྒྱུ་དཀའ་མོ ་ ཞི ག ་ ཏུ་འགྱུར་འགྲོ། དེ་བས། འདི་ནི་ལས་དང་པོ་བར་དམིགས་ནས་བཞག་པའི་གོ་
དོན་དུ་བགྲང་ཆོག་ལ། ཆེས་མ་མཐའི་སྙན་ངག་གི་ཚད་གཞི་རུའང་རྩིས་ཆོག མ་གཞི་བྱས་ན། འདི་ནི་སྙན་ངག་ཅེས་པའི་སྒྲ་བཤད་རང་ཡིན་ནོ། །དེར་བརྟེན། སྒྲ་བཤད་དང་གོ་དོན་གཉིས་ལ་གནམ་དང་ས་ཡི་ཁྱད་པར་ཡོད་པས། འདི་ནི་
སྙན་ངག་གི་གོ་དོན་དུ་བགྲང་ན་ནོར་སོང་བ་རེད། ཡིན་ནའང། སློབ་ཁྲིད་ཀྱི་ དགོས་མཁོར་བརྟེན་ནས་འདི་ལྟར་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ན་འགལ་བ་ཆེར་མེད་དོ། །
དེས་ན། ཅི་ཞིག་ལ་སྙན་ངག་ཟེར་ཞེ་ན། གོམ་གང་མདུན་དུ་སྤོས་ནས་
དབྱེ་ཞིབ་བྱ་རྒྱུ་གལ་ཆེ་མོད། སྐབས་སུ་བབས་པའི་སློབ་ཁྲིད་བྱ་ཡུལ་ནི་སློབ་གྲྭ་
ཆུང་འབྲིང་གི་སློབ་མ་ཡིན་པས་མཛེས་དཔྱོད་དང་སྒྱུ་རྩལ་སོགས་ཀྱི་ལྟ་སྟངས་ སྤྱད་དེ་སྙན་ངག་ལ་གོ་བ་བླངས་ན། ལྕོགས་དཀའ་བར་བརྟེན།
གཏིང་ཟབ་དྲགས་པས་ཤེས་ཚད་ཀྱིས་
གང་ལ་གང་འཚམ་གྱི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་ན་ལེགས་
པས། སྙན་ངག་འབྲི་སྦྱོང་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དུས། བྱ་ཚིག་དང་རྒྱན་ ཚིག། དེ་བཞིན་ཟློས་ཚིག་སོགས་སྡེབ་སྦྱོར་དང་མཐུན་པར་བེད་སྤྱད་དེ་བཅད་
ལྷུག་སྤེལ་མའི་རྩོམ་ལུས་གང་བདེར་བྲི་རུང་བའི་སློབ་སྟོན་བྱས་ནས་སྙན་ངག་ ལ་སློབ་མའི་ཤེས་ཚད་དང་འཚམས་པའི་གོ་བ་རེ་ལེན་ཐུབ་པར་བྱས་ན་འཐུས།
ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ཡི ན ་ལ་སྙན་ངག་མ་ཡི ན ་པ་དང།
སྙན་ངག་ཡིན་ལ་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་མ་ཡིན་པ།
གཉིས་ཀ་ཡིན་
55
56༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
པ་དང་གཉིས་ཀ་མིན་པ་སོགས་མུ་བཞིའི་རིག་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྦྱོང་བརྡར་ བྱས་ན་ཡར་སྐྱེད་འབྱུང་བར་གོར་མ་ཆག་མོད། གནས་ལུགས་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཅིག་མིན་ལ།
རིག་པ་འདི་མཐར་ཐུག་གི་
ལྷག་པར་དུ་རྩོམ་རིག་གི་ཁྲོད་
ནས་ཡོད་ཚད་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཀྱི་ལག་ཆ་རུ་བེད་སྤྱོད་མི་རུང། རྩོམ་རིག་ནི་
སྤྱི་ཚོོགས་འཕེལ་རྒྱས་སོང་བའི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་འཕེལ་རྒྱས་འགྲོ་ངེས་ ཅན་ཡིན་པས།
དེ་རིང་གི་ཐག་གཅོད་དེ་སང་ཉིན་ངོ་བོ་འགྱུར་འགྲོ་བ་ཤིན་
ཏུ་མང། དཔེར་ན། གནའ་བོའ་ི དུས་སུ་སྒྱུ་རྩལ་དྲུག་ཅུ་རྩ་བཞི་རུ་བགྲང་བའི་
སྒྱུ་རྩལ་དེ་དང་དེང་གི་སྒྱུ་རྩལ་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་དང། གནའ་ བོའ་ི སྙན་ངག་ཏུ་བགྲང་བ་ཡོད་ཚད་ཀྱི་ཁྲོད་ན།
དེང་གི་དུས་སུ་སྙན་ངག་ཏུ་
མི་འགྲོ་བའང་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་རེད། ཅུང་ཟད་གསལ་པོར་བཤད་ན། གནའ་བོའ་ི དུས་སུ་སྙན་ངག་ཅེ་ན། དེང་གི་རྩོམ་རིག་ཟེར་བ་དང་དོན་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ཏེ།
སྙན་ངག་མེ་མོང་མ་ནི་སྙན་གཞུང་དུ་བགྲང་མོད། དོན་ལ་རྩོམ་རིག་ཅེས་པའི་ བརྗོད་བྱ་ཡོངས་རྫོགས་འདུ་བ་ཡིན། དུས་སྐབས་དེར་རྩོམ་རིག་ཅེས་པའི་མིང་ བརྡ་བྱུང་མེད་པས་རྩོམ་པ་པོ་ཟེར་བའི་མིང་འདིའང་བྱུང་མེད།
དེར་བརྟེན།
སྐབས་དེའི་སྙན་ངག་དང་དེང་གི་རྩོམ་རིག སྐབས་དེའི་སྙན་ངག་པ་དང་དེང་ གི་རྩོམ་པ་པོ་ཞེས་པ་གཉིས་ཀྱི་གོ་བ་གཅིག་ཡིན། མཚོན་ན་དེ་ལྟར་ཡིན་ནོ།
ལྷག་པར་ནུབ་ཕྱོགས་པར་
།ཕྱིས་སུ་རྩོམ་རིག་བྱུང་བས་རྩོམ་པ་པོ་ཟེར་བའི་
བརྡ་ཆད་འདི་བྱུང་ཞིང། སྙན་ངག་དང་སྙན་གཞུང་ཟེར་བ་ཁྱབ་ཆུང་དུ་སོང་ སྟེ་རྩོམ་རིག་གི་ནང་གསེས་སུ་གྱུར་པ་རེད།
56
བརྩམས་སྒྲུང།
དཀར་ཆག
༼57
བརྩམས་སྒྲུང་གི་གོ་དོན།
བརྩམས་སྒྲུང་ནི་མི་སྣ་བཞེངས་སྐྲུན་དང་གཏམ་རྒྱུད་རྒྱས་བཤད། ཁོར་
ཡུག་ཞི བ ་འབྲི ་ བྱེ ད ་པ་ལ་བརྟེ ན ་ནས་སྤྱི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ་ འཚོ ་ བ་ཚུར་སྣང་དང་ བསམ་བློ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་རྩོམ་རིག་གི་ལུས་ཤིག་ཡིན།
བརྩམས་སྒྲུང་ལ་གྲུབ་ཆ་གསུམ་ཡོད་དེ། མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་དང་གཏམ་
རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ། ཁོར་ཡུག་(རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་དང་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག)བཅས་ཡིན། བརྩམས་
སྒྲུང་གིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་མཚོན་པར་བྱེད་པའི་ཐབས་ཤེས་གཙོ་བོ་ནི་མི་ སྣའི་སྣང་བརྙན་བཞེངས་སྐྲུན་བྱེད་རྒྱུ་དེ་ཡིན། བརྩམས་སྒྲུང་ཁོྲད་ཀྱི་མི་སྣ་ལ་ང་ ཚོས་དཔེ་གཞིའི་མི་སྣ་ཟེར་ཞིང། དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་དངོས་ཡོད་འཚོ་བ་གཞིར་
བཟུང་སྟེ ་ ཁྱད་ཆོ ས ་འདྲ་མི ན ་སྣ་ཚོ ག ས་གཅི ག ་ཏུ་བསྡུས་ཏེ ་ གསར་བཞེ ང ས་ བྱས་པ་ཞིག་ཡིན།
དཔེ་གཞིའི་མི་སྣ་འདི་ལྟ་བུ་བརྒྱུད་ནས་འཚོ་བ་ཚུར་སྣང་
བྱས་ན་གཅིག་སྡུད་དང་ཡོངས་ཁྱབ་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་རང་བཞིན་ལྡན། བརྩམས་ སྒྲུང་གི་མི་སྣ་བཞེངས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་ནི་ངོ་སྤྲོད་རགས་བསྡུས་ཡིན་
ཆོག་ལ། སྤྱི་ཡོངས་ནས་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ནའང་འགྲིག། མི་སྣའི་ཕྱིའི་རྣམ་པ་བྲིས་ ཆོག་པར་མ་ཟད་ནང་སེམས་ཀྱི་འགྱུར་བའང་བྲིས་ཆོག་སྟེ། མི་སྣའི་གཏམ་གླེང་ དང་རྩོམ་པ་པོའ་ི དཔྱད་གླེང་འོས་འཚམ་རེ་ཡང་བར་དུ་བཅུག་ཆོག།
ད་དུང་
དྲང་ཕྱོགས་དང་ལྡོག་ཕྱོགས་ནས་ཀྱང་བྲིས་རུང། བརྩམས་སྒྲུང་གིས་གཙོ་བོར་
གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་བརྒྱུད་ནས་མི་སྣའི་གཤིས་ཀ་དང་བརྗོད་སྙིང་མཚོན་
57
58༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
པར་བྱེད་པ་ཡིན། གཏམ་རྒྱུད་ནི་འཚོ་བ་ལས་བྱུང་བ་ཡིན། འོན་ཀྱང་། དེ་ནི་
འདོར་ལེན་དང་གདམ་གསེས། བཀོད་སྒྲིག་བཅས་བྱས་ཡོད་པས་དངོས་ཡོད་
འཚོ་བའི་ཁྲོད་ནས་བྱུང་བ་དང་བསྡུར་ན་གཅིག་འདུས་དང་ཆ་ཚང་ཞིང་ཚབ་
མཚོན་གྱི་རང་བཞིན་ལྷག་ཏུ་ལྡན། བརྩམས་སྒྲུང་གི་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འབྲི་དང་མི་ སྣ་བཞེངས་སྐྲུན་ནི་བརྗོད་སྙིང་དང་འབྲེལ་བ་དམ་ཟབ་ཡོད་པ་རེད། ཁོར་ཡུག་ ཞིབ་འབྲི་ཁྲོད་ནས་གཙོ་གནད་དུ་གྱུར་པ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་ཁོར་ཡུག་ཡིན། དེ་ཡིས་
རྙོག་འཛིང་གི་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འབྲེལ་བ་འདྲ་མིན་དམར་རྗེན་དུ་འཕུད་པ་ཡིན། དཔེར་ན་མི་སྣའི་ཐོབ་ཐང་དང་གོ་གནས།
འཚར་ལོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་
ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་རྒྱབ་ལྗོངས་ལ་སོགས་པའོ། །རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ཏུ་མི་སྣའི་འགུལ་
སྐྱོད་བྱེད་སའི་ས་གནས་དང། དུས་ཚོད། དུས་ཚིགས། གནམ་གཤིས། ཡུལ་ ལྗོངས་ལ་སོགས་པ་འདུ་བ་རེད། རང་བྱུང་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་པ་དེས་མི་ སྣའི་སེམས་ཁམས་དང་རྣམ་པ་མཛེས་སྤྲས་བྱེད་པར་ནུས་པ་མི་དམན་པ་ཐོན་
པ་རེད། མདོར་ན། བརྩམས་སྒྲུང་ནི་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་བཞེངས་སྐྲུན་བྱེད་པ་
གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་རྒྱས་བཤད་དང་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་ འབྲི་བྱེད་པ་བརྒྱུད་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བ་མཚོན་པར་བྱེད་པ་ཞིག་ལ་ཟེར། བརྩམས་སྒྲུང་གི་ཁྱད་ཆོས།
“རྟོག་བཟོ་རང་བཞིན་”ནི་བརྩམས་སྒྲུང་གི་ངོ་བོ་ཡིན།
“མི་སྣའི་
འཚོ ་ བའི ་ ཚོ ར ་མྱོ ང ་འཛི ན ་པ་ ” ནི ་བརྩམས་སྒྲུང་གི ས ་རྩལ་སྤྲུགས་ནས་སྔོ ག ་ འདོན་བྱེད་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བརྗོད་བྱ་དེ་ཡིན། དང་ཞིབ་ཚགས། ཡང་དག།
58
ཚོར་མྱོང་ཇི་ལྟར་གསར་པ་
ཐུན་མིན། གཏིང་ཟབ་བཅས་ཡིན་ན་བརྗོད་
དཀར་ཆག
བྱའང་དེ་ལྟར་དུ་བརྩམས་སྒྲུང་ཅན་དུ་འགྱུར་བ་ཡིན།
༼59
གོང་འཁོད་གྲུབ་ཆ་
དག་ལས་“རྟོག་བཟོ་རང་བཞིན་”དང་“མི་སྣའི་འཚོ་བའི་ཚོར་མྱོང་འཛིན་
པ་ ” འདི ་ གཉི ས ་ནི ་ བརྩམས་སྒྲུང་གི ་ རང་བཞི ན ་ཆེ ས ་ཆེ ར ་མཚོ ན ་པར་བྱེ ད ་ སྤྱད་དེ་ཡིན།
བརྩམས་སྒྲུང་གི་མི་སྣ་བཞེངས་སྐྲུན་བྱེད་ན་མི་ངོ་མ་ཞིག་དཔེ་
གཞི ར ་དྲངས་ནས་མི ་ གཞན་གྱི ་ ཁྱད་ཆོ ས ་དང་རྣམ་པ་སོ ག ས་ཕྱོ ག ས་བསྡུས་ བྱས་ན་འགྲིག་སྟེ།
དཔེ་གཞིའི་མི་སྣ་དེའི་སྟེང་གི་གྲུབ་ཆ་ཡོངས་རྫོགས་མི་
གཅིག་ཁོ་ནའི་སྟེང་གི་ཡིན་མི་དགོས། དཔེར་ན།
དབུས་གཙང་བའི་ཁ་
དང། ཨ་མདོ་བའི་སྣ། ཁམས་པ་བའི་གཟུགས། དེ་བཞིན་འབྲོག་པའི་གྱོན་ གོ ས ་སོ ག ས་ཕྱོ ག ས་གཅི ག ་ཏུ་བསྡུས་ཏེ ་ མི ་ སྣ་གཅི ག ་བཞེ ང ས་སྐྲུན་བྱས་ཆོ ག
ཕུལ་དུ་བྱུང་བའི་བརྩམས་སྒྲུང་ཞིག་ཡིན་ན་མི་རྣམས་ཀྱིས་བརྗེད་དཀའ་བའི་ ཚབ་མཚོན་གྱི་མི་སྣ་ཞིག་ཡོད་ངེས་ཅན་ཡིན། མི་རྣམས་ཀྱིས་ཚབ་མཚོན་རང་ བཞིན་ལྡན་པའི་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་མེ་ལོང་འདི་བརྒྱུད། དང་ཁྱད་ཆོས་མཐོང་ཐུབ།
མི་མང་པོ་ཞིག་གི་རྣམ་པ་
གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་ནི་འཚོ་བ་ལས་བྱུང་ཞིང་
དེ་ནི་བདམས་གསེས་བྱས་པ་ཞིག་ཡིན་པས་དངོས་ཡོད་འཚོ་བ་དང་བསྡུར་ ན་གཅིག་སྡུད་དང་ཚབ་མཚོན་རང་བཞིན་ཆེས་ཆེར་ལྡན།
དངོས་ཡོད་འཚོ་
བའི་ཁྲོད་ཀྱི་དོན་དག་དང་འགལ་བ་ལ་མགོ་མཇུག་དང་འཕེལ་བྲི་ཡོད་པར་ མ་ཟད། འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ངེས་ཅན་ཞིག་ཡོད་པ་རེད། དེར་བརྟེན་
གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་ཁ་འགྲེམས་པ་ལའང་དུམ་ཚན་དང་བརྒྱུད་རིམ་ཡོད་ པ་རེད། བརྒྱུད་རིམ་འདི་ལ་འགོ་འཛུགས་དང་འཕེལ་རྒྱས། མཐོ་རླབས། མཇུག་ འབྲས་བཅས་བཞི་རུ་དབྱེ་བ་ཡིན། མཚམས་རེར་སྔོན་གླེང་དང་མཇུག་གཏམ་ ཡང་འབྲི་བ་ཡིན།
བརྩམས་ཆོས་ཁྲོད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་གྱི་བཀོད་སྒྲིག་ནི་རྩོམ་པ་
59
60༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
པོའ་ི སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བློས་བསླང་ལ་རག་ལས་པ་ལས།
དངོས་ཡོད་འཚོ་བའི་ཁྲོད་
ཀྱི་དོན་རྐྱེན་བྱུང་འཕེལ་གྱི་གོ་རིམ་ལྟར་འབྲི་དགོས་པའི་ངེས་པ་མེད། སྐབས་ རེར་དོན་དག་ཁ་ཤས་བསྡུ་ཆོག་ལ། ལན་རེར་མགོ་མཇུག་ལྡོག་ནས་བྲིས་རུང་
བར་མ་ཟད། དོན་དག་འགའ་རེ་བསྡེབས་ནས་བྲིས་ཀྱང་ཆོག བརྩམས་སྒྲུང་ནི་ རྩོམ་ཡིག་གཞན་དག་དང་འདྲ་བར་ཞིབ་འབྲི་དང་རྒྱུ་ཆ་བདམས་གསེས་བྱེད་ རྒྱུ་གལ་ཆེར་འཛིན་པ་ཡིན། བརྩམས་སྒྲུང་ཡག་པོ་ཞིག་ནི་བྲོ་བ་མེད་པའི་ཚན་
རིག་གི་སྙན་ཐོ་དང་མི་འདྲ་བར་མི་རྣམས་ལ་ཡུལ་དེར་དངོས་སུ་སླེབས་འདྲའི་ ཉམས་སྣང་སྤྲོད་པ་ཡིན་ཏེ།
རྩོམ་པ་པོས་རྒྱུན་དུ་ཁྱད་མཚར་གྱི་སྙུག་ཁ་སྤྱད་
དེ་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ཞིབ་འབྲི་དང་བློས་མི་དཔོག་པའི་འཆར་སྣང་གིས་ གཏམ་རྒྱུད་འདི་ཀློག་པ་པོའ་ི ཡིད་ཀྱི་མཚོ་མོར་གསལ་ལྷང་ངེར་བཞེངས་ཐུབ། གོང་དུ་འཁོད་པ་ནི་སྲོལ་རྒྱུན་བརྩམས་སྒྲུང་གི་ཁྱད་ཆོས་འགའ་ཡིན། བརྩམས་སྒྲུང་གི་དབྱེ་བ།
བརྩམས་སྒྲུང་ལ་དབྱེ་བ་འབྱེད་སྟངས་མི་འདྲ་བའི་ཆ་ནས་དབྱེ་བ་ཡང་
མ་འདྲ་རེ་ཡོད་པ་རེད། དུས་ཀྱི་དབང་དུ་དབྱེ་ན། གནའ་རབས་ཀྱི་བརྩམས་ སྒྲུང་དང་ཉེ་རབས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང། དེང་རབས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་དུ་དབྱེ་ཞིང། ཕྱོགས་ཀྱི་དབང་དུ་བྱས་ནས་དབྱེ་ན། ཤར་ཕྱོགས་དང་ནུབ་ཕྱོགས་ཀྱི་བརྩམས་
སྒྲུང་ལྟ་བུ་དང། ཡུལ་གྱི་དབང་དུ་བྱས་ན་བོད་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་དང་རྒྱ་གར་གྱི་ བརྩམས་སྒྲུང་། ཨ་མེ་རི་ཁའི་བརྩམས་སྒྲུང་ལྟ་བུ་སོགས་མང་ངོ་། །
མཚོན་ཐབས་ཀྱི་སྒོ་ནས་དབྱེ་ན། གང་ཟག་དང་པོ་དང་གཉིས་པ། གསུམ་
པ་བཅས་དང། འཕྲིན་ཡིག་གི་རྣམ་པ་དང་ཉིན་ཐོའ་ི རྣམ་པའི་འབྲི་སྟངས་ཀྱི་
60
བརྩམས་སྒྲུང་དང།
དཀར་ཆག
༼61
རྟོག་པ་འོག་འགྱུའི་འབྲི་སྟངས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་
དང། གྲུབ་མཐའི་དབང་དུ་དབྱེ་ན། གནའ་དཔེའི་རིང་ལུགས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང་
དང། དངོས་ཡོད་རིང་ལུགས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང། འཆར་ཡན་རིང་ལུགས་ཀྱི་ བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་ཅུང་ཟད་མང།
རྒྱུ་ཆ་གཞིར་བཟུང་སྟེ་དབྱེ་ན། དྲག་རྩལ་བརྩམས་སྒྲུང། བརྩེ་དུང་གི་
བརྩམས་སྒྲུང། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་བརྩམས་སྒྲུང། དམག་དོན་བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་ཤིན་ ཏུ་མང་ལ། རིང་ཐུང་གི་ཆ་ནས་དབྱེ་ན། སྒྲུང་ཐུང་ཡིག་བརྒྱ་མར་གྲགས་པ་དང།
བརྩམས་སྒྲུང་ཐུང་བ། བརྩམས་སྒྲུང་འབྲིང་བ། བརྩམས་སྒྲུང་རིང་བ་བཅས་བཞི་ རུ་དབྱེ་བ་ཡིན།
དུས་རྒྱུན་བརྩམས་སྒྲུང་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་འཁྲིད་དུས་མཚན་གཞིར་ཧྥ་རན་
སིའི་བརྩམས་སྒྲུང་ཐུང་བ་གྲགས་ཅན་མཇུག་མཐའི་སློབ་ཐུན་གཅིག་ཅེས་པ་ དཔེ་མཚོན་དུ་དྲངས་ཏེ་དབྱེ་ཞིབ་བྱེད་མཁན་ཤིན་ཏུ་མང།
རང་རེའི་གཞི་
རིམ་བར་མའི་བོད་སྐད་ཡིག་གི་བསླབ་དེབ་ཏུའང་བརྩམས་སྒྲུང་དེ་ཉིད་སློབ་ ཚན་དུ་བཀོད་ཡོད།
བརྩམས་སྒྲུང་གི་འབྲི་སྟངས་དང་སྒྲིག་གཞི་སོགས་ཇི་
བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་འདྲ་མཚུངས་སུ་ཡོད། འོན་ཀྱང་། ཇི་བཞིན་ བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཡོད་ཚད་བརྩམས་སྒྲུང་མིན།
གཞན་ཡང། ལྷུག་རྩོམ་ཟེར་བའི་རྩོམ་ལུས་ཤིག་ལོགས་སུ་དགར་མོད།
དེ་ནི་རྒྱ་ནག་གི་རྩོམ་ལུས་དབྱེ་སྟངས་ཤིག་དང། བརྗོད་དང་རྣམ་ཐར།
ད་དུང་རང་རེར་རྟོགས་
མགུར་མ་སོགས་རྩོམ་ལུས་ཀྱི་རིགས་མ་འདྲ་བ་ཤིན་ཏུ་
མང་མོད། གཞི་རིམ་བར་མ་ནས་གོང་མའི་སློབ་རིམ་དུ་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་
61
62༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་སྟེང་སྙན་
ངག་དང་བརྩམས་སྒྲུང་གཉིས་ལ་གོ་བ་ཆགས་ན་རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ་ཐད་ནས་ དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་སོང་བ་ཡིན་ཞེ་ན་མི་ཆོག་པ་མེད། ཡང་གཅིག་བཤད་ན།
འདི་དག་གསལ་པོར་ངེས་ན། རྩོམ་ཡིག་གཞན་དག་འབྲི་བར་དཀའ་ངལ་ཡོད་ མི་སྲིད། དེར་བརྟེན། གནས་སྐབས་སུ་འདི་ཙམ་གྱིས་ཆོག་པར་བྱས་པ་ཡིན།
འོན་ཀྱང། ཁོ་བོའ་ིཤེས་ཡོན་ལ་ཚད་ཡོད་པ་དང་ཉམས་མྱོང་ཞན་པ་སོགས་ཀྱི་
འགལ་རྐྱེན་ལ་བརྟེན་ནས་དེབ་འདིར་ཞན་ཆ་ཅི་རིགས་མཆིས་པ་མཐའ་དག་ ལ་བོད་སྐད་ཡིག་གི་དགེ་རྒན་གཙོས་ཀློག་པ་པོ་ཡོངས་ཀྱིས་དག་བཅོས་དང་ དགོངས་འཆར་འཛེམས་མེད་དུ་གསུང་བར་དགའ་བསུ་ཞུ། །
62
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼63
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
63
64༽
64
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼65
༡། རང་བྱུང་ཤེས་བྱའི་སྐོར།
ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་རང་བྱུང་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ན། མི་རྣམས་
ཀྱི་ཤེས་བྱའི་ཆུ་ཚད་གོང་དུ་འཕེལ་ཞིང་མིག་རྒྱ་ཇེ་ཆེར་སོང་སྟེ་རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་ སྣང་ཚུལ་སྣ་ཚོགས་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཡག་པོ་བྱེད་ཐུབ།
རང་བྱུང་ཤེས་བྱ་ནི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་
རྣམ་པ་ཤིན་ཏུ་མང་བས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ངོས་འཛིན་བྱས་ཚད་ཀྱང་མི་འདྲ།
དེར་
བརྟེན། རང་བྱུང་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། རང་བྱུང་སྣང་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ངེས་ཅན་
ཞིག་དང་མི་རྣམས་ཀྱིས་དེར་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ་གཞིར་བཟུང་སྟེ་འབྲི་ དགོས། འདི་ལྟར་བྲིས་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་ལ་སུས་ཀློག་ ཀྱང་རྟོགས་སླ་ཞིང་གོ་བདེ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད་དགོས། དཔེར་ན།
ཨིན་ཇིའི་སྨུག་པ་དང་ཆར་པ།
ཨིན་ཇིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་མིང་ཆ་ཚང་ལ་མ་ཧཱ་བྲི་ཊེན
ཨཻར་ལེནྜ
(Ireland)
(great britain)
དང་
བྱང་མའི་མཉམ་འབྲེལ་རྒྱལ་ཁབ་ཟེར། རྒྱལ་ཁམས་ཀྱི་ས་རྒྱ་
ནི་བྲི་ཊེན(britain)གླིང་ཚོམ་དང་བྱང་ཨཻར་ལེནྜ་(Ireland) གླིང་ལ་སོགས་པའི་གླིང་ ཕྲན་མང་པོས་གྲུབ་ཡོད།
རྒྱ་མཚོའི་རླབས་ཀྱིས་དེད་ཡོང་བའི་མཁའ་རླུང་དྲོན་མོ་དང་གླིང་ཕྲན་
སྟེང་གི་ཅུང་བསིལ་བའི་རླུང་ཚོམ་འཕྲད་པ་དང། དེ་བཞིན་བྱང་རྒྱ་མཚོ་ཆེན་
མོའ་ི ཁུལ་གྱི་ཅུང་དྲོ་བའི་ཆུ་དང་བྲི་ཊེན་(britain)གླིང་ཚོམ་གྱི་ཅུང་འཁྱག་པའི་ ཆུ་ཕན་ཚུན་འཕྲད་པ་ལ་བརྟེན་ནས་སྨུག་པ་མང་པོ་འཐིབས་པ་རེད། འདི་ནི་
ཨིན་ཇིའི་གནམ་གཤིས་ཀྱི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན། ནམ་རྒྱུན་
65
66༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཟླ་བཅུ་པ་ནས་ལོ ་ རྗེ ས ་མའི ་ ཟླ་བ་དང་པོ འ ་ི མཇུག་བར་དུ་ལོ ན ་ཌོ ན ་ (london) ནས་མེན་ཆེས་སི་ཊར་(manchester)དང་། ལིཌ་སི(leeds)བཅས་སུ། འཆར་ཅན་གྱི་ ལོ་རེའི་ནང་ཉིན་ལྔ་བཅུའི་རིང་སྨུག་པ་འཐིབས་པ་རེད། མ་ཧཱ་བྲི་ཊེན་(great
britain)
གླིང་ཚོམ་དུ་ཉི་འོད་ཕོག་ཡུན་ཉུང་བར་བརྟེན།
ཆར་པ་མང་པོ་འབབ་པ་ནི་ཡུལ་དེའི་དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཤིག་ཡིན།
སི་ཀོཊ་ལེནྜ་ནུབ་མའི་(scotland)བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཕལ་ཆེར་ཆ་སྙོམས་ཀྱིས་གཟའ་ འཁོར་རེའི་ནང་ཉིན་ལྔ་ལ་ཆར་འབབ་པ་རེད། དཔྱད་མཆན།
གོང་གི་རྩོམ་ཐུང་དེ་ནི་ཨིན་ཇིའི་སྨུག་པ་དང་ཆར་པ་བརྗོད་གཞིར་བཟུང་སྟེ་
བྲིས་པའི་གནས་ལུགས་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན། རྩོམ་གྱི་འགོར་ཨིན་ཡུལ་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་བྱས་རྗེས།
དེའི་སྨུག་པ་ཡི་འབྱུང་
རྐྱེན་དང་སྨུག་པ་འཐིབས་ཡུན། ཆར་པ་མང་པོ་འབབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་འབབ་ཡུན་ བཅས་རང་བྱུང་གི་སྣང་ཚུལ་ངོ་མ་དང་དེ་ལ་མིས་ངོས་འཛིན་བྱས་པའི་དངོས་ཡོད་
ཀྱི་གནས་ཚུལ་རགས་བསྡུས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད། ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པར་བེད་སྤྱད་པའི་ སྐད་བརྡ་ནི་གོ་བདེ་ཞིང་རྟོགས་སླ་བས།
ཀློག་པ་པོ་རང་ཉིད་དངོས་སུ་ཡུལ་དངོས་
སུ་མ་སླེབས་ཀྱང། རྩོམ་ཡིག་འདི་ཀློག་ཐེངས་གཅིག་གིས་ས་དེའི་ཆར་པ་དང་སྨུག་ པའི་འབྱུང་རྐྱེན་སོགས་གསལ་པོར་རྟོགས་ཐུབ།
སྤྱིར་ན་ཚིག་འབྲུ་ཉུང་ཉུང་ཞིག་ལས་མེད་མོད།
རྩོམ་གྱི་ཁ་བྱང་གི་བླང་བྱ་
དང། བརྗོད་བྱའི་སྙིང་པོ་ནི་ཆད་ལྷག་མེད་པར་མཚོན་ཡོད་པས། རྩོམ་གྱི་དམིགས་ ཡུལ་འགྲུབ་ཡོད་པ་རེད། དམིགས་ཡུལ་འགྲུབ་པའི་རྒྱུ་རྐྱེན་ནི་བྱ་དངོས་ལ་དབྱེ་ཞིབ་
བྱས་པ་བཟང་བ་ཙམ་མ་ཡིན་པར་དེ་ཉིད་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཆ་ཚང་ལ། བརྒྱུད་ རི མ ་དེ ་ཉི ད ་མཚོ ན ་པར་བྱེ ད ་པའི ་ མཚོ ན ་ཐབས་ཀྱང་མ་ནོ ར ་བས་རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ་
66
ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་བ་རེད།
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼67
༢། ས་རྒྱུས་ཤེས་བྱའི་སྐོར།
ཡང་དག་པའི་སྒོ་ནས་འབྲེལ་ཡོད་ས་རྒྱུས་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ན། མི་རྣམས་
ཀྱིས་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་ཚད་གཏིང་ཟབ་ཏུ་གཏོང་ཐུབ། ཤེས་བྱ་ནི་ཆེས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པོ་ཞིག་ཡིན་པས། ཡིག་ཀྱང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིན།
ས་རྒྱུས་ཐད་ཀྱི་
དེ་ཉིད་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་རྩོམ་
ཆེ་ས་ནས་གོ་ལ་ཧྲིལ་པོ་དང་གླིང་ཆེན་བདུན།
མཚོ་ཆེན་བཞི། ཆུང་ས་ནས་རྒྱལ་ཁབ་གཅིག་གམ་གཙང་པོ་ཞིག གླིང་ཕྲན་གཅིག
ཡང་ན། གྲོང་ཁྱེར་གཅིག་ལ་སོགས་པ་ལྟ་བུ། འདིའི་རིགས་གསལ་བཤད་བྱེད་ན།
མཉམ་འཇོག་དགོས་ས་ནི་དེའི་གནས་ཡུལ་དང་རྒྱ་ཁྱོན། གནམ་གཤིས། ཐོན་ཁུངས་ ལ་སོགས་པའི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་པོར་བཤད་དགོས་པ་དེ་ཡིན། སྐབས་འགར་ད་དུང་
ཆབ་སྲིད་དང་དཔལ་འབྱོར། དམག་དོན། རིག་གནས་སོགས་ཀྱི་ཐད་ལ་ཕན་ཐོགས་ བྱུང་བའི་འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་མི་སྣ་དང་ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་དག་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ།
མི་རྣམས་
ཀྱིས་བྱ་དངོས་ལ་རྒྱུས་ལོན་བྱས་པའི་གཏིང་ཇེ་ཟབ་ཏུ་གཏོང་དགོས། དཔེར་ན།
རྒྱ་གར།
སྤྱི ་ ལོ ་ སྔོ ན ་གྱི ་ ལོ ་ཉི ས ་སྟོ ང ་ཡས་མས་སུ་འོད ་སྟོ ང ་འབར་བའི ་ སི ནྔྷི ་ ཆུ་
བོའ་ིཤེས་རིག་གསར་བཏོད་བྱས་ཤིང། འཛམ་གླིང་ཤེས་རིག་གི་འབྱུང་ཁུངས་
བཞིའི་ནང་གི་གཅིག་སྟེ། རྒྱ་གར་ལ་ཉིས་སྟོང་བཅུ་གཅིག་ལོའ་ི མི་འབོར་ཞིབ་ བཤེར་གཞིར་བཟུང་ན་མི་གྲངས་དུང་ཕྱུར་བཅུ་གཉིས་དང་བྱེ་བ་གཅིག་ལས་ བརྒལ་ཡོད།
སའི་གོ་ལའི་དཔེ་རིལ་མའི་སྟེང་ན་རྒྱ་གར་གྱི་སྐམ་ས་ཆེན་མོ་ནི་གོ་ལ་ 67
68༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཕྱེད་བྱང་མའི་ཕྱོགས་སུ་འཕྲེད་ཐིག་8 4’Nནས་37 6’Nཡི་བར་དང། གཞུང་ཐིག་ o
6807’E
0
ནས་97 25 E བར་དུ་ཆགས་ཡོད། རྒྱ་གར་གྱི་བྱང་ཕྱོགས་སུ་ཧི་མ་ལ་ཡའི་ 0
’
རི་རྒྱུད་དང། ནུབ་ཕྱོགས་སུ་ཨ་རབ་རྒྱ་མཚོ། ཤར་ཕྱོགས་སུ་བྷེང་གྷལ་གྱི་མཚོ་ ཁུག ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་རྒྱ་གར་རྒྱ་མཚོ་བཅས་ཀྱིས་བསྐོར་ཡོད། རྒྱ་གར་གྱི་ཤར་ཕྱོགས་སུ་རྒྱ་ནག་དང་བོད།
བལ་ཡུལ།
འབྲུག་ཡུལ།
འབྲས་ལྗོངས་བཅས་ཀྱིས་བསྐོར་ཡོད་ལ། ནུབ་བྱང་དུ་པ་ཀི་སི་ཐན་དང་འབྲེལ་ ཡོད། བྱང་ཤར་ཕྱོགས་སུ་བངྒ་ལ་ཌེཤ་ (Myanmar)
(Sri Lanka)
(Bangladesh)
དང་འབར་མ་རྒྱལ་ཁབ་
གཉིས་ཁྱིམ་མཚེས་སུ་ཆགས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ལྷོ་ཕྱོགས་སུ་སིངྒ་ལ་
དང་ མེལ་ཌི་ཧྥུ་སི་(Maldives) ཡོད་པ་རེད། ས་ཆའི་ཆགས་སྟངས་ནི་
དཔངས་མཐོ་བའི་རི་བོ་དང་རྒྱ་ཆེ་བའི་བྱེ་ཐང་། བྱང་ཕྱོགས་ཀྱི་བདེ་ཐང། ངོ་ མཚར་ཆེ་བའི་མཐོ་སྒང།
མཚོ་ཁ་དང་གླིང་ཕྲན་སོགས་སྣ་མང་རང་བཞིན་
གྱིས་གྲུབ་ཡོད། ཡུལ་འདིའི་ས་ཆའི་རྒྱ་ཁྱོན་ལ་ཀི་ལོ་མི་ཊར་གྲུ་བཞི་ཁ་གང་མ་ ས་ཡ་༣.༢༨ ཡོད།
གནའ་བོའ་ི དུས་སུ་རྒྱ་གར་དུ་མི་ལ་རིགས་བཞིར་དབྱེ་སྟེ། རྒྱལ་རིགས་
དང་བྲམ་ཟེ་རིགས། རྗེའུ་རིགས་དང་གདོལ་བའི་རིགས་བཅས་ཡིན་ལ། མི་
རྣམས་ཀྱིས་བ་ལང་ལྷ་རུ་བཀུར་བ་དང་གངྒཱའི་ཆུས་སྡིག་སྒྲིབ་འདག་པར་ཡིད་ ཆེས་པ་རེད།
དེང་གི་དུས་སུ་ཡང་བུ་སྐྱེས་ན་དགའ་བ་དང་བུ་མོ་སྐྱེས་ན་དེ་
ཙམ་གྱིས་དགའ་བོ་མི་བྱེད་པར་མ་ཟད།
ཁྱོ་ག་ཤི་ན་ཆུང་མ་རོ་དང་མཉམ་དུ་
བསྲེགས་པའི་གནས་ཚུལ་ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་ནང་ཡང་བྱུང་མྱོང་ཡོད།
ཡིན་
ནའང་སྤྱི་ཚོགས་འཕེལ་རྒྱས་ཀྱི་འགྲོས་དང་བསྟུན་ནས་ཆོས་ལུགས་ཀྱི་ཆོ་ག་ 68
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼69
དང་ཡུལ་སྲོལ་གོོམས་གཤིས་ལའང་འགྱུར་བ་འགྲོ་དང་འགྲོ་མུས་སུ་མཆིས། དཔྱད་མཆན།
གོང་གི་རྩོམ་ཐུང་འདིའི་རང་བྱུང་ཚན་པ་དང་པོ་ནི་རྩོམ་པ་པོས་ཕྱི་རོལ་ཡུལ་
གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་ཡང་དག་པའི་ངོས་འཛིན་གྱིས་རྒྱ་གར་ལ་གདེང་ འཇོག་བྱས་ཡོད། རྩོམ་འགོ་འདིས་རྒྱ་གར་གྱི་སྐོར་དེ་ལས་ཀྱང་རྒྱས་པར་ཤེས་འདོད་
པའི་འདུན་པ་ཅིག་ཀྱང་ངང་གིས་བསྐྲུན་ཡོད་པས། དུམ་ཚན་ཕྱི་མ་དག་ལ་ལྟ་འདོད་ ལྷག་ཏུ་སྐྱེས་པ་ཡིན།
རང་བྱུང་དུམ་ཚན་གཉི ས ་པ་དང་གསུམ་པ་གཉི ས ་སུ་རྒྱ་གར་གྱི ་ ཆགས་
སྟངས་གསལ་པོར་བརྗོད་ཡོད། དཔེར་ན། སའི་གོ་ལའི་དཔེ་རིལ་མའི་སྟེང་དུ་རྒྱ་གར་ གྱི་ས་དབྱིབས་གཞུང་ཐིག་དང་འཕྲེད་ཐིག་གང་ལ་ཁེལ་ཡོད་པ་དང་ཕྱོགས་བཞིར་ རྒྱ་མཚོ་གང་དང་གང་གིས་བསྐོར་ཡོད་པ།
ཁྱིམ་མཚེས་རྒྱལ་ཁབ་གང་དག་ཡོད་པ་
ཕྱོགས་དང་བཅས་ཏེ་གསལ་པོར་བཤད་ཡོད་པ་མ་ཟད། ཡང་གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད།
ཡུལ་ཁམས་སྤྱིའི་རྒྱ་ཁྱོན་
དུམ་ཚན་མཐའ་མའི་འགོའ“ི གནའ་བོ”ཞེས་པའི་ཚིག་དེར་མཉམ་འཇོག་ས་
ཞིག་ཡོད། རྩོམ་པ་པོས་གནའ་དེང་གི་ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་ལ་ཁྱད་པར་མ་ཕྱེས་ པར་རགས་རིམ་ཙམ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་འདོད་པས།
དེའི་རྗེས་ཀྱི་ཚིག་“དེང་གི་དུས་སུ་
ཡང་”ཞེས་པ་དང་“ཉེ་བའི་ལོ་འགའི་ནང་ཡང་བྱུང་མྱོང་ཡོད”ཅེས་པའི་ཚིག་འདིས་ གནའ་བོ་ཞེས་པ་དང་འབྲེལ་ནས་བཤད་ཀྱིན་ཡོད་པ་བསྟན་པ་རེད།
ཡུལ་སྲོལ་
གོམས་གཤིས་ཧ་ཅང་རྙོག་འཛིང་ཅན་ཞིག་ཡིན་པས་རེ་རེ་བཞིན་གསལ་པོར་འབྲི་ མི་དགོས་པའང་ཚིག་འདི་དག་གིས་འཐུས་པར་བྱས་ཤིང།
ཆེས་མཇུག་གི་གསལ་
བཤད་ཀྱི་ཚིག་དེས་ངོ་སྤྲོད་མདོར་བསྡུས་ཀྱིས་མཇུག་གྲུབ་པར་བྱས་པ་བཅས་ཀྱིས་ གོ་རིམ་མེད་པ་ལྟ་བུའི་ཞན་ཆ་མེད་པར་བྱས་ཡོད།
69
70༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྙིང་ཉེ་བའི་ཀློག་པ་པོ་ཆུང་ཆུང་ཚོ། རྩོམ་ཡིག་འདི་བཀླགས་རྗེས། རང་ཉིད་
གནས་སའི་ཡུལ་དེའི་ཁྱད་ཆོས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་དོན་དངོས་གཞིར་བཞག་གིས་
གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་ཅི ག ་བྲི ས ་ཏེ ་ བྱ་དངོ ས ་ལ་ལྟ་ཞི བ ་དང་བྱ་དངོ ས ་གསལ་ བཤད་ཀྱི་ནུས་པ་གསོ་བར་སྦྱོང་བརྡར་རེ་བྱེད་རྒྱུ་མ་བརྗེད་པ་གནང་རོགས།
༣། ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས།
ཡུལ་སྲོལ་གོམས་གཤིས་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་བཀོད་དེ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན།
གོམས་གཤིས་འདིའི་རིགས་བྱུང་བའི་ཡུལ་དང་དུས་ཚོད།
ཡུལ་སྲོལ་
ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས།
དགེ་མཚན་དང་ཆགས་གྲུབ་ཀྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་པོར་བཤད་རྒྱུར་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས།
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་འབྲི་བ་ལ་རྒྱས་བཤད་དང་དཔྱད་གླེང། ཞིབ་ འབྲི།
དཔེ་འཇོག་ལ་སོགས་པའི་འབྲི་སྟངས་འོས་འཚམ་རེ་སྤྱད་ན་རྩོམ་ཡིག་ལ་
གསོན་ཉམས་ཀྱི་རང་བཞིན་ཆེས་ཆེར་ལྡན་ངེས། དཔེར་ན།
མག་གསར་སྐྱེལ་བ།
མ་ཤེ ས ་པ་མ་གཏོག ས་ཧྥེ ་གླི ང་གི ་ཁན་ནེ ་ཡ་ (kanya)མི ན ་པ་སཱ་ཡུལ་དུ་བུ་
མོའ་ི ཁྱིམ་གྱིས་མག་པ་ཚུར་བསུ་བའི་གཉེན་སྒྲིག་གི་གོམས་སྲོལ་ཞིག་འདུག།
དེ ར ་མི ་ རྣམས་ཀྱི ས ་ད་དུང་ “ མག་གསར་སྐྱེ ལ ་བའི ” མཛད་སྒོ ་ རྒྱ་ཆེ ན ་པོ ་ ཚོགས་པ་རེད།
“ མག་གསར་སྐྱེ ལ ་བའི ” དུས་ཚོ ད ་དེ ་ ནམ་རྒྱུན་དགོ ང ་མོ འ ་ི དུས་སུ་
ཡིན། མཛད་སྒོ་འགོ་བཙུགས་མ་ཐག་རྔ་པ་རྣམས་ཀྱིས་བརྡུང་བའི་རྔ་སྒྲ་དང་ གླུ་སྐད་ཕྱོགས་བཞིར་མཆེད་འགྲོ ཤིང་ཏ་ལའི་ནགས་ཚལ་གྱི་བྱེ་མའི་ལམ་དུ་
འདུ་འཛི ས ་ཁེ ང ས་པའི ་ མི ་ ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་ཟླ་བའི ་ འོད ་ངོ ག ས་ནས་ངོ ་ ཚས་མྱོ ས ་
70
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼71
པའི་མག་གསར་བསྐོར་ཏེ་བག་གསར་གྱི་ཁྱིམ་ག་ལ་བ་དེའི་ཕྱོགས་སུ་ཆས་པ་ རེད། ཀུན་གྱི་འགོ་མ་ནི་ཚོན་མདངས་བཀྲ་ལ་མཛེས་པའི་སྨད་གཡོགས་རིང་ པོ་གྱོན་པའི་བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་གཉིས་ཡིན།
དེ་ནི་ཕྱེ་མ་ལེབ་ཆུང་ཆུང་གཉིས་
ཀྱིས་མདུན་ནས་ལམ་འཁྲིད་ཀྱིན་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས།
བུ་མོ་ཆུང་ཆུང་
དེ་གཉིས་ཀྱིས་ལག་ཏུ་ཟངས་སྡེར་ཞིག་ཐོགས་ཤིང་སྡེར་མའི་མཐིལ་དུ་ཤིང་ཏ་ ལའི་ལོ་མ་ལྗང་ཁུ་བཏིངས་ནས་དེའི་སྟེང་ཤིང་ཏོག་གོ་ཡུ་འཇོང་འཇོང་གིས་ ཁེངས་ཡོད། ས་གནས་དེ་ག་རང་གི་ལུགས་སྲོལ་ལྟར་བཤད་ན། གོ་ཡུ་ཡིས་ གདོ ན ་འདྲེ ་ སྐྲོ ད ་ཅི ང ་བར་བགེ ག ས་སེ ལ ་ནས་གཉེ ན ་བསྒྲི ག ས་རྗེ ས ་ཀྱི ་ འཚོ ་ བར་བདེ་སྐྱིད་ལྡན་ཞིང་བཀྲ་ཤིས་ཕུན་ཚོགས་འབྱུང་བར་བྱེད་ཟེར།
ཟངས་
སྡེ ར ་ཁྱེ ར ་བའི ་ བུ་མོ ་ དེ ་ གཉི ས ་ཀྱི ་ རྒྱབ་ཏུ་མག་གསར་གྱི ་ ཕ་མ་གཉི ས ་ཡོ ད །
འདིར་གཏམ་དཔེ་ཞིག་ཡོད་དེ། “གླག་རྒོད་ཀྱི་རུམ་ན་ལུས་པའི་གླག་ཕྲུག་རང་
དབང་གིས་འཕུར་མི་ཐུབ“ཟེར། ད་ནི་གླག་ཕྲུག་ཀྱང་གཤོག་ཟུང་རྒྱས་ཏེ་འཕུར་
རན་སོང། ཕ་མས་ཀྱང་དགའ་དགའ་སྤྲོ་སྤྲོའ་ི ངང་རང་གི་བུ་དེ་བུ་མོའ་ི ཁྱིིམ་དུ་ སྐྱེལ་རོགས་བྱེད།
རུ་དཔུང་དེ ་ རུ་ཆེ ས ་འཁྲུག་ཆ་དོ ད ་པ་ནི ་ རྐང་པར་དྲི ལ ་ཆུང་བཏགས་
པའི་སྐྱེས་པ་དག་རེད། ཁོ་ཚོ་མཆོང་གར་ལ་སྤྲོ་བའི་ལུ་གུ་དང་འདྲ་བར་མག་
གསར་གྱི་སྔོན་རྗེས་སུ་དྲིལ་ཆུང་གི་སྒྲ་དང་བཅས་ཏེ་ཞབས་བྲོ་འཁྲབ་ནས་འགྲོ་
བ་དང། བུད་མེད་ཚོས་ཀྱང་ཁའི་ནང་གི་བདེ་ལྕག་འཁྱུག་པའི་ལྕེ་དེ་ལྡེམ་མྱུར་ དང་བཅས་ཏེ།
མཚམས་མི་ཆད་པར་དབྱངས་འགྲོས་དང་ལྡན་པའི་“ཨུ་རི་
རི”ཡི་དགའ་སྤྲོའ་ི འབོད་སྒྲ་སྒྲོག་ཅིང་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་རང་ཉིད་ཀྱི་ནུས་ རྩལ་ངོམ་པ་རེད། ཧྥེ་གླིང་གི་མི་ནི་ཅི་འདྲའི་བྲོ་གར་ལ་བྱང་བ་ཞིག་རེད་ཨང།
71
72༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
མག་གསར་སྐྱེལ་བའི་ལམ་དུ་བྲོ་གར་འཁྲབ་པ་ལྷག་ཏུ་རྒྱ་ཆེ་སྟེ། སྐབས་འདིར་
སྤོ ་ བོ ་ དང་རྨོ ་ མོ ་ དག་གི ས ་ཀྱང་རྒས་ཚུགས་མི ་ འཛི ན ་པར་རྐང་གཡུག་ལག་
གཡུག་བྱས་ཏེ་བྲོ་གར་རྩེད། དེས་ན་བག་གསར་གྱིས་ཅི་ཞིག་བྱེད་ཅེ་ན། དགའ་ སྤྲོ་དཔག་ཏུ་མེད་པའི་རྣམ་པ་འདིའི་ཀློང་ནས་དགོད་མ་འཛུམ་དང་བཅས་ཏེ་
རྐང་པ་ཐག་པས་བསྡམས་ཡོ ད ་པ་ལྟར་གོ མ ་ཁ་འཁྱར་འཁྱོ ར ་རམ་རེ ས ་དལ་ རེས་མགྱོགས་ཀྱིས་བགྲོད་པ་རེད།
མི་རྣམས་ཀྱིས་གླུ་ལེན་ཞིང་གར་རྩེད་ཀྱིན་བག་གསར་གྱི་ཁྱིམ་དུ་འབྱོར་
བ་ན། རྔ་དང་རོལ་མོ། དེ་བཞིན་དགའ་སྤྲོའ་ི འབོད་སྒྲས་བར་སྣང་ཁེངས་པ་ དང།
བ་བྱེད།
བུ་མོའ་ི ཕ་མ་གཉིས་ཀྱིས་སྒོ་འགྲམ་ནས་དགའ་ལྷང་ལྷང་གིས་བསུ་
མག་གསར་གྱི་ཕ་མས་དངོས་སུ་གོ་ཡུའི་ཟངས་སྡེར་གཉེན་ཚང་ལ་
སྤྲོད་པ་དང་གཉེན་ཚང་གིས་གུས་འདུད་དང་བཀའ་དྲིན་ཞུ་རྗེས། མག་གསར་ཁྱིམ་དུ་གདན་འདྲེན་པ་དང།
ད་གཟོད་
སྐབས་འདིར་“མག་གསར་སྐྱེལ་
བའི”མཛད་སྒོ་མཐོ་རླབས་སུ་སླེབས་པ་ཡིན།
ཁང་པ་གསར་པའི་ནང་དུ་
བག་གསར་མཐོང་མི་ཐུབ་མོད། ཉལ་ཁྲིའི་མདུན་དུ་ཡོལ་བ་ཞིག་དཔྱངས་ཡོད་ པ་མཐོང་ཐུབ།
བག་གསར་བག་རོགས་མ་འགའ་དང་མཉམ་དུ་ཡོལ་རྒྱབ་ཏུ་
བསྡད་ཡོད། མག་གསར་བག་གསར་ལ་ཐུག་དགོས་ན། ད་དུང་“ལག་འཇུའི་ འགག་”ཅིག་བརྒྱུད་དགོས་ཏེ། མག་གསར་གྱིས་ངེས་པར་དུ་ཡོལ་བའི་མདུན་
ནས་པུས་བཙུགས་ནས་ཡོལ་འོག་བརྒྱུད་བག་གསར་ལ་ལག་འཇུ་བྱེད་དགོས།
བག་གསར་དང་བག་རོགས་ཚང་མས་ལག་ཟུང་མཉམ་དུ་བརྐྱངས་པ་ན། བག་ གསར་རྒྱུན་པར་ཐེངས་མང་པོར་ལག་འཇུ་བྱེད་ས་འཕྱུགས་འགྲོ་བས་མགྲོན་པོ་ ཚོ་སྤྲོ་བའི་གད་མོ་ཤོར་འགྲོ
72
མག་གསར་བྲེལ་འཚུབ་དང་ངོ་ཚས་ལུས་ཡོངས་
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼73
སུ་རྔུལ་ཆུ་བཞུར་དུས། བག་རོགས་དག་གིས་རང་འགུལ་གྱིས་གཞན་གྱི་དོན་ བཟང་འགྲུབ་པའི་ཐབས་ཤེས་བསྟན་པ་ན།
གཞི་ནས་མག་གསར་དང་བག་
གསར་གཉིས་ཀྱིས་ལག་འཇུ་བྱེད་ཐུབ་པ་རེད། དེའི་མཚུངས་སུ་ཡོལ་བ་ཕྱེས་ཏེ་
དགའ་སྤྲོའ་ི འབོད་སྒྲའི་ཁྲོད་ནས་བག་གསར་གྱིས་མི་སེམས་སྒུལ་བའི་མཛེས་ སྡུག་གི་ཉམས་འགྱུར་སྟོན། སྐབས་འདིར་སླེབས་པ་ན། གཞི་ནས་“མག་གསར་ ”ཁྱིམ་དུ་བསྐྱལ་ཟིན་པར་བརྩིས་པ་རེད།
དཔྱད་མཆན།
རྩོམ་ཡིག་འདིར་ཡུལ་གང་ཞིག་ཏུ་བྱ་བ་ཅི་ཞིག།
ཚུལ་ཅི་ལྟར་བྱུང་བ་དང།
དུས་ནམ་ཞིག་ལ་སྒྲུབ་མཁན་སུས་བསྒྲུབས་པ་སོགས་གསལ་པོར་འཁོད་ཡོད་པས་ཇི་
བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ཉམས་ཤིག་རང་ཤུགས་ཀྱིས་ཐོན་པ་རེད། འོན་ཀྱང། རྩོམ་ཡིག་འདི་ནི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན་པ་ལས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་ རྩོམ་ཡིག་ཏུ་མི་འགྲོ།
རྩོམ་ཡིག་ཏུ་བཀོད་པའི་བརྗོད་བྱ་ཡོངས་རྫོགས་ངོ་སྤྲོད་གཙོ་
བོར་བྱས་ཏེ་བྲིས་པ་དང་དེ་ལྟར་བྲིས་པའི་དམིགས་ཡུལ་ཡང། གཤིས་དེ་རིགས་མི་ལ་ཤེས་སུ་འཇུག་པའི་ཆེད་ཁོ་ན་ཡིན། ཞིབ་ཏུ་ལྟོས་དང།
ཡུལ་སྲོལ་གོམས་
ཁྱོད་ཀྱིས་ཡང་བསྐྱར་
རྩོམ་ཡིག་འདིར་བཀོད་པའི་མི་སྣ་དང་དུས་ཚོད་སོགས་གང་
ཡིན་ཡང་གཙོ་ཕལ་གྱི་དབྱེ་བ་འབྱེད་དཀའ། ཅི་ཞིག་བཀོད་ཡོད་པ་མཐའ་དག་གིས་ ”མག་གསར་སྐྱེལ་བའི་”རྣམ་པ་ཁོ་ན་མཚོན་པ་ཙམ་ཡིན། གལ་སྲིད་དེ་ལས་གཅིག་
ཆད་ན་བག་གསར་སྐྱེལ་བའི་རྣམ་པ་ལ་གསོན་ཉམས་མི་ཐོན་ཅིང་དེ་ལས་མང་ན་ འུར་བརྗོད་སོགས་སུ་གྱུར་ཏེ་དོན་དངོས་དང་མི་མཐུན་པར་འགྱུར་ངེས་པས། གསལ་ བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་བཟོ་ལྟ་ཤོར་འགྲོ བཟུང་ནས་བྲིས་ཡོད་པར་མ་ཟད།
དེར་བརྟེན་ཡུལ་ལ་ཅི་ལྟར་སྣང་བ་གཙོ་བོར་
གཏམ་དཔེ་དང་དཔེ་འཇོག་སོགས་ཀྱང་“མག་
གསར་སྐྱེལ་བའི་”རྣམ་པ་ཇེ་གསལ་དུ་གཏོང་བ་ལ་རམ་འདེགས་ཀྱིས་གསོན་ཉམས་
73
74༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ལྡན་པར་བྱས་པ་ཙམ་ཡིན།
སྙིང་ཉེ་བའི་སློབ་གྲོགས་ཚོ། ཁྱེད་ཚོས་རྩོམ་ཡིག་འདི་བཀླགས་རྗེས། རང་ཉིད་
ཀྱི ་ ཕ་ཡུལ་དུ་ཡུལ་སྲོ ལ ་གོ མ ས་གཤི ས ་ཅི ་ འདྲ་ཞི ག ་ཡོ ད ་པ་རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི འི ་ འབྲི ་ སྟངས་ལ་ལད་ཟློས་བྱས་ཏེ།
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཕྲིས་དང་བྱ་དངོས་ལ་ལྟ་
ཞིབ་བྱེད་པའི་ནུས་པ་གོང་དུ་འཕེལ་བར་གདོན་མི་ཟ།
༤། འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤེས།
འཚོ་བའི་རྒྱུན་ཤེས་ཀྱི་ནང་དོན་ནི་རྒྱ་ཆེ་ཞིང་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་ཡིན་པར་མ་
ཟད། འཚོ་བ་མ་འདྲ་བ་སོ་སོར་ཁྱད་ཆོས་མ་འདྲ་བ་རེ་ཡོད། མི་རྣམས་ལ་འཚོ་བའི་ རྒྱུན་ཤེས་གང་རུང་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། བྱ་དངོས་འདིའི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་
པོར་བཤད་དགོས། བྱ་དངོས་གང་རུང་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དུས། བྱ་དངོས་ཀྱི་དམིགས་ བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གཙོ་བོ་ངོས་ཟིན་པར་བྱས་ཏེ། བྱ་དངོས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནས་རྣམ་
པ། གྲུབ་རྐྱེན། འབྲེལ་བ། ཕན་ཐོགས། གནོད་སྐྱོན་སོགས་ཀྱི་ཐད་ནས་གསལ་བཤད་ བྱས་ཆོག གསལ་བཤད་རེ་རེར་ཕྱོགས་གཅིག་ནས་གསལ་བཤད་བྱས་ན་འགྲིག ཅུང་
ཟད་རྙོག་འཛིང་གི་བྱ་དངོས་ཡིན་ན། ཕྱོགས་འགའ་ནས་གསལ་བཤད་བྱས་ཀྱང་རུང། དཔེར་ན།
རླམ་སྐྱེས་པའི་བ་དམ་མ་ཟ
བལ་ཆགས་པའི་བ་དམ་ཟས་ན་བདེ་ཐང་ལ་གནོད་པ་རེད།
རྒྱུ་
མཚན་ནི ་ བལ་ཆགས་པའི ་ བ་དམ་གྱི ་ སྟེ ང ་དུ་མི ག ་གི ས ་མི ་ ཟི ན ་པའི ་ འབུ་ ཕྲས་སྦགས་ཤིང་འབུ་ཕྲ་མང་ཤོས་ལ་དུག་ཡོད་པས་ཡིན། འབུ་ཕྲས་སྦགས་པ་ནི་དེ་བས་ཀྱང་ཚབས་ཆེ།
རླམ་པ་སེར་པོའ་ི
དེ་ཡི་རྙིང་ཚབ་གསར་བྱེད་
ལས་བྱུང་བའི ་ ཐོ ན ་དངོ ས ་རླམ་པ་སེ ར ་པོ འ ་ི དུག་རྒྱུ་ B1དང་ C1གཉི ས ་ལ་སྐྲན་
74
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼75
ནད་རང་བཞི ན ་དང་ལྷག་པར་དུ་ B1རི ག ས་ལ་སྐྲན་ནད་སློ ང ་བའི ་ རྒྱུ་དངོ ས ་ ཡོད་པས་མཆིན་སྐྲན་བསྐྱེད་དེ་ཁྲག་བཞུར་ནས་འཆི་བར་མ་ཟད།
མ་ལའང་མངོན་གསལ་དོད་པོའ་ི སྒོ་ནས་གནོད་སྐྱོན་ཐེབས་པ་རེད།
མཁལ་
རྒྱུན་
དུ་རླམ་སྐྱེ ས ་པའི ་ བ་དམ་ཟོ ས ་ན་མཆི ན ་ནད་བྱུང་སྟེ ་ རི མ ་གྱི ས ་མཆི ན ་སྐྲན་ དུ་འགྱུར་འགྲོ
གལ་སྲིད་ཐེངས་གཅིག་ལ་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་ཟོས་ན་མྱུར་
དུ་དུག་ཕོག་པར་མ་ཟད་ཐ་ན་འཆི་ཡང་སྲིད།
བ་དམ་འདིའི་རིགས་ཟོས་
པའི ་ སྒོ ་ ཟོ ག ་ལ་ཡང་མཆི ན ་ནད་འབྱུང་བས་དེ འི ་ཤ་ཟོ ས ་ན་ཡང་དུག་ཕོ ག ་ པ་རེད།
ཁྱོད་ཀྱིས་བལ་མོ་ཆགས་པའི་བ་དམ་བརྔོས་ནས་ཟོས་ན་སྐྱོན་མེད་
སྙམ་མི་རུང།
མོ་འཇོམས་ཐུབ་མོད། 280༠c
སྤྱིར་བཏང་གི་བཟའ་བཏུང་གཡོ་བའི་དྲོད་ཚད་ཀྱིས་བལ་ རླམ་གྱི་དུག་དེ་མེད་པར་བཟོ་མི་ཐུབ།
དྲོད་ཚད་
ལས་བརྒལ་ན་ད་གཟོད་དུག་རྒྱུ་འཇོམས་ཐུབ། དེར་བརྟེན། བལ་མོ་
ཆགས་པའི་བ་དམ་གཏན་ནས་མ་ཟ། དཔྱད་མཆན།
གོ ང ་གི ་ རྩོ མ ་ཐུང་འདི ས ་བ་དམ་རུལ་བའམ་རུལ་ཟི ན ་པ་ཟ་མི ་ རུང་བའི ་
གནས་ལུགས་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད།
བ་དམ་དེའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་
པོ ར ་བཤད་ནས་དེ ་ རི ག ས་ཟོ ས ་ན་གནོ ད ་སྐྱོ ན ་ཅི ་ དང་ཅི ་ འབྱུང་བ་རྒྱུ་མཚན་ལྡན་ པའི་ངང་གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད་པས་རྩོམ་ཐུང་འདི་ཀློག་པ་བརྒྱུད་ནས་བ་དམ་ཟ་ལ་ དགའ་བའི་བྱིས་པའམ།
ཕ་མ་དག་གིས་ཟས་རིགས་འདིའི་གནོད་སྐྱོན་རང་བཞིན་
ཧ་གོ་ནས་སྤོང་བ་ལ་འབད་དགོས། དེ་ལྟར་བྱས་ན་བདེ་ཐང་ལ་ཕན་པ་ཡིན། རྩོམ་
ཡིག་འདིས་རིགས་ཀྱིས་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་འཚོ་བར་ཞབས་འདེགས་ཞུས་པ་སྤྱིར་བཏང་ 75
76༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཞིག་མིན་པས། རང་གཞན་སུས་ཀྱང་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་འབྲི་བ་དང་བྲིས་ཡོད་ པར་རྒྱུན་དུ་དོ་སྣང་བྱས་ན་རང་གི་མི་ཚེ་ལ་ཕན་བདེ་མི་ཉུང་བ་རེག་ཐུབ།
དེ་བས།
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་བའམ་དེ་ལ་དོ་སྣང་བྱས་པ་ནི་ཁེ་སང་མི་དམན་པ་ཞིག་ གི་གཞི་མ་ཡིན་ཞེས་བཤད་ཆོག
ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རང་གི་ཉམས་མྱོང་གཞིར་བཞག་ནས་འདི་ལྟ་བུའི་དངོས་ཕན་
རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་ཏེ་མིའི་རིགས་ལ་ཕན་པའི་ རླབས་ཆེན་གྱི་ལས་ལ་འཇུག་པའི་སྟ་གོན་ཞིག་བགྱི་རོགས།
༥། རྩི་ཤིང་གི་རིགས།
རྩི་ཤིང་གི་རིགས་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་བཀོད་དེ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། གཙོ་བོར་རྩི་ཤིང་
འདིའི་རིགས་ཀྱི་རྣམ་པ་དང་རང་བཞིན། ཐོན་ཡུལ། འདེབས་འཛུགས་གསོ་སྐྱོང་
གི་ལོ་རྒྱུས། སྐྱེ་འཚར་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན། བདག་ཉར་བྱེད་ཐབས་དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ ཡོན་སོགས་གསལ་པོར་བཤད་དགོས།
རང་བྱུང་ཁམས་ཀྱི་རྩི་ཤིང་གི་རིགས་ལ་
ཁྱད་པར་ཁྲི ་ སྟོ ང ་མང་པོ ་ ཡོ ད ་པས་རང་རང་ལ་ཐུན་མོ ང ་མི ན ་པའི ་ ཁྱད་ཆོ ས ་རེ ་ ཡོད་པ་རེད། རྩི་ཤིང་ཁ་ཤས་ཀྱི་ཕྱི་ཡི་རྣམ་པ་མཚར་ཞིང། ལ་ལའི་རང་བཞིན་ལ་
དམིགས་བསལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ཡོད། ཡང་འགའ་ཤས་ཀྱི་སྐྱེ་འཚར་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་གཞན་ དང་མི་མཚུངས་ཤིང།
གཞན་དག་གི་འདེབས་འཛུགས་གསོ་སྐྱོང་གི་ལོ་རྒྱུས་ལ་
རྙོག་འཛིང་ཡོད་ཅིང། ད་དུང་བདག་ཉར་བྱེད་ཐབས་དཀའ་ལས་ཅན་གྱི་རིགས་
དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་ཤིན་ཏུ་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད་པའི་རིགས་ཀྱི་རྩི་ཤིང་སོགས་ མང་པོ་ཞིག་ཡོད། གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་ཀློག་པ་པོའ ་ི དགོས་ མཁོ་གཞིར་བཞག་སྟེ་ཕྱོགས་གཅིག་གམ་ཕྱོགས་དུ་མ་ནས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཆོག
ངོ་
སྤྲོ ད ་བྱེ ད ་པའི ་ བརྒྱུད་རི མ ་ཁྲོ ད ་ནས་ལྷུག་བརྗོ ད ་ཀྱི ་ འབྲི ་ ཐབས་བར་བཅུག་བྱས་ ཆོག་ལ། གཏམ་དཔེ་དང་གཤིབ་སྡུར་གྱི་འབྲི་ཐབས་འོས་འཚམ་རེ་སྤྱད་དེ་གསལ་
བཤད་བྱས་ན། རྩི་ཤིང་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་ཡག་པོ་བྱེད་ཐུབ་པར་མ་ཟད།
76
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼77
རྩོམ་ཡིག་ལའང་གསོན་ཉམས་ལྷག་ཏུ་འདོན་ཐུབ། དཔེར་ན།
སྒོག་སྐྱ།
སྒོ ག ་པ་ནི ་ བོ ད ་དང་རྒྱ་གར་སོ ག ས་ཡུལ་གྲུ་ཕལ་མོ ་ ཆེ ར ་འདེ བ ས་
འཛུགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་ཅིང་རོ་ཚ་ཞིང་མངར་བ་དང་། ཞུ་རྗེས་ཁ་བ། ནུས་པ་ དྲོ་ལ་རྣོ་ཞིང་ལྕི་བའི་སྨན་རྫས་སུ་སྤྱོད་པའི་སྔོ་རིགས་ཤིག་ཡིན།
སྒོག་སྐྱའི་མིང་གཞན་ལ་ལྷ་མིན་ཁྲག བྱི་ཀུན། ལ་ཤུ་ན། བཅའ་སྒོག ཀླུང་
སྒོག རྒྱ་སྒོག ཞིང་སྒོག སྒོག་པ། རླུང་སེལ་བུག་པན་སོགས་ཟེར།
བོད་ཀྱི་སྨན་གཞུང་གཞིར་བཟུང་སྟེ་དབྱེ་ན་སྒོག་པ་ལ་རྩ་བའི་དབྱེ་
བ་གཉིས་ཏེ་སྒོག་སྐྱ་དང་སྒོག་སྔོན་གཉིས་ཡོད།
སྒོག་སྐྱ་ཞེས་པ་ནི་ཞིང་ལ་
བཏབ་པའི་སྒོག་པ་དང། སྒོག་སྔོན་ཞེས་པ་ནི་རི་ལས་སྐྱེས་པའི་སྔོ་རིགས་ཀྱི་ སྒོག་པའོ། །རི་སྐྱེས་ཀྱི་སྒོག་སྔོན་ལ་ཡང་ནང་གསེས་སུ་རི་སྒོག་དང་སྒོག་པ་ཤ་
ཚིལ། བྲག་སྒོག འཛིམ་ནག རྒྱ་སྒོག ཀླུང་སྒོག་ཀེ་ཛེ། བྱིའུ་སྒོག རུག་སྒོག་ བཅས་རང་བཞིན་དུ་སྐྱེས་པ་བདུན་དུ་དབྱེ།
ཤར་ནུབ་ཀྱི ་ གསོ ་ རི ག ་པ་མང་པོ ས ་ནད་བཅོ ས ་ཀྱི ་ཉམས་མྱོ ང ་གི ས ་
བདེན་དཔང་བྱས་པ་ལྟར་ན་སྒོག་པས་ཕན་ཡོན་ནི་ཧ་ཅང་གི་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡིན་ ཏེ་ཟས་ཀྱི་དང་ག་འབྱེད་ཅིང་ཟུངས་སྟོབས་བསྐྱེད་པ། རོ་ཙ་བ། ཤ་རྒྱས་པར་ བྱེད་པ། ཟས་ཞུ་བ། གཞན་ཡང་རླུང་གི་ནད་དང། ཁོང་སྲིན། སྙིང་གི་ནད། ཚ་
བའི་ནད། གཉན་ཚད་སྤྱི་དང། གློ་བར་གཉན་ཚད་ཞུགས་པ། དབུགས་མི་བདེ་
བ། གཞང་འབྲུམ། ཤ་བཀྲ། སྐྲན། སྐོམ་དད་ཆེ་བ། མིག་ནད། རྣ་བ་གཟེར་བ།
77
78༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྐད་འགག་པ་དང་ཤ་མདངས་ཉམས་པ་སོགས་ལ་ཕན་པར་བཤད།
སྒོག་སྐྱ་ལ་ཕན་ཐོགས་མང་པོ་ཞིག་ཡོད་མོད། འོན་ཀྱང་ཟ་ཐེངས་གཅིག་
ལ་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་ཟ་མི་རུང་བར་མ་ཟད། ད་དུང་མི་ཁ་ཤས་ཀྱིས་སྒོག་པ་ ཟ་མི་རུང། གསོ་རིག་ལྟར་ན། སྒོག་པ་ཟོས་ན་མཁྲིས་པ་དང་ཁྲག་རུལ། མིག་
ཤེད་ཉམས་པའི་ནད་སོགས་འབྱུང་བར་བཤད་པས་ཕོ་བ་སྨུག་པོའ་ི ནད་དང་ ཕོ་བའི་གཉན་ཚད། དེ་བཞིན་རྒྱུ་མ་སྨུག་པོའ་ི ནད་ཡུན་རིང་ན་བའི་མིས་སྒོག་ པ་གཏན་ནས་མ་ཟོས་ན་བཟང།
རྒྱུ་མཚན་ནི་སྒོག་པས་ཕོ་བའི་རྩི་པགས་ལ་
ཤུགས་རྐྱེན་ཐེབས་ནས་ཕོ་བར་ཆུ་སྐྱུར་མང་པོ་ལངས་པར་བྱེད་པས་ཡིན། སྒོག་པ་ཟོས་རྗེས་དྲི་མ་ཁ་མོད།
ཇ་ལོ་ལྡོད་པའམ་ཇ་རྒོད་ཀྱིས་ཁ་ནང་
བཤལ་བ། ཡང་ན། སིལ་ཏོག་ཁ་སུར་རྡོག་འགའ་ཟོས་ན་དྲི་མ་ཡལ་འགྲོ ། དཔྱད་མཆན།
གསལ་བཤད་འདིའི་ རིགས་ཀྱིས ་མིའི་ རིག ས་ཀྱི ་འཚོ ་བ་ལ་ཁེ ་ཕན་ཆེ ན་པོ་
བསྐྲུན་ཡོད། དཔེར་ན། རྩོམ་ཐུང་འདིར་མཚོན་ནའང། སྒོག་པའི་རང་བཞིན་དང་ ཁྱད་ཆོས། རིགས་དང་དབྱེ་བ། ཕན་ནུས་དང་གནོད་སྐྱོན་སོགས་ཡུལ་རང་སྟེང་ལ་
ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་གོ་རིམ་ལྡན་པ་དང་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པའི་སྒོ་ནས་གསལ་པོར་ བཤད་ཡོད་པས། སུ་དང་སུ་ཞིག་ཡིན་ཡང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འདིར་བཀོད་པ་ གཞིར་བཟུང་ནས་ལག་ལེན་བྱས་ན། དོན་མེད་དུ་གནོད་འཚེ་ཕོག་པའི་རིགས་སྔོན་ འགོག་བྱེད་ཐུབ་པར་གདོན་མི་ཟ།
དེ་བས་རྒྱུན་དུ་ནས་སྒྱུ་རྩལ་ཁོ་ནའི་དབྱིངས་ལ་
ཞུགས་ནས་མི་སྡོད་པར། དོན་དངོས་དང་ཡོངས་སུ་མཐུན་ཞིང་འཚོ་བ་དང་འབྲལ་ ཐབས་མེད་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལའང་དོ་སྣང་རེ་བྱས་ན་རང་ཉིད་ལ་ཐེབས་
78
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼79
ངེས་པའི་གྱོང་གུད་མང་པོ་ཞིག་སྔོན་འགོག་བྱས་ཏེ་ཁྱོད་ཀྱི་ཁེ་ཕན་ལ་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ ཐུབ།
རྩོམ་ཡིག་བཀླགས་རྗེས་རྒྱུན་དུ་སྤྱོད་ཀྱིན་པའི་རྩི་ཤིང་གང་ཡང་རུང་བ་ཞིག
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་འབྲི་ཐབས་ལ་ལད་ཟློས་བྱས་ནས་ང་ཚོ་ལ་ངོ་སྤྲོད་ཅིག་བྱོས་དང། ཁྱོད་ཀྱིས་བྱ་དངོས་ལ་ལྟ་ཞིབ་བྱས་པའི་ཚད་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་ཀུན་ལ་ངོམ་དང།
༦། སྲོག་ཆགས་ཀྱི་རིགས།
སྲོག་ཆགས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ན།
ཀྱི་ཕྱི་ཚུལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་གཤིས་རྒྱུད་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས།
སྲོག་ཆགས་འདིའི་རིགས་
འཚོ་བའི་གོམས་གཤིས་དང་
བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ཡོན་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་རྒྱུ་གལ་ཆེན་པོ་ཡིན། སྐབས་
རེ ར ་ད་དུང་སྲོ ག ་ཆགས་འདི འི ་ རི ག ས་ཀྱི ་ སྐྱེ ་ འཕེ ལ ་གྱི ་ བརྒྱུད་རི མ ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱེ ད ་ དགོས། སྒོ་ཟོག་དང་ཁྱིམ་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། གསོ་ཐབས་གསལ་པོར་བཤད་དགོས། ཕན་ཐོགས་པའི་འབུ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན།
སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་ཐབས་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་
དགོས། གལ་སྲིད་གནོད་འབུ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། གནོད་སྐྱོན་རང་བཞིན་དང་གནོད་ པ་འགོག་ཐབས་ངོ་སྤྲོད་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས།
སྲོག་ཆགས་ཁ་ཤས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དུས།
སྲོག་ཆགས་དེ་དང་སྲོག་ཆགས་གཞན་ཞིག་གཤིབ་སྡུར་གྱིས་མི་འདྲ་ས་གསལ་པོར་ བཤད་དགོས། འདི་ལྟར་བྱས་ན་སྲོག་ཆགས་འདིའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་ནམ་ཁྱད་ ཆོས་ཇེ་གསལ་དུ་སོང་སྟེ་མི་ལ་བག་ཆགས་ཟབ་མོ་འཇོག་ཐུབ།
སྲོ ག ་ཆགས་ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱེ ད ་པའི ་ གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ས ་སྤྱི ར ་བཏང་གི ་
སྐད་བརྡ་བེད་སྤྱད་ཆོག་ལ། ཡང་རིག་རྩལ་གྱི་རྩོམ་སྟངས་སྤྱད་དེ་བྲིས་ན་ཡང་འགྲིག
དེར་མ་ཟད། ལྷུག་བརྗོད་དང་གྲོས་གླེང། ཞིབ་འབྲི། དཔེ་འཇོག་ལ་སོགས་པའི་རྩོམ་
ཐབས་སྤྱད་དེ ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ལ་གསོ ན ་ཉམས་དང་བྲོ ་ བ་ལྡན་པ་ཞི ག ་ཡོ ད ་པར་བྱས་ ནའང་ཆོག་གོ ། དཔེར་ན།
79
80༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྐྱེས་ཐོག་ལུ་གུ་གསོ་སྐྱོང་བྱེད་པ།
མ་མོ་ཤེད་ངན་ཡིན་ཚེ། སྐྱེ་ཐོག་ལུ་གུའང་ཆུང་ཞིང་ཤེད་མེད་ཡིན་པས་
ནུ་ཁ་འཕྲད་མི་ཐུབ་པ་དང།
མ་མོར་འོ་མ་ཉུང་བའམ་ཐ་ན་ནུ་རྒྱུ་གཏན་ནས་
མེད། སྐབས་དེར་ལུ་གུ་ལ་དུས་ཐོག་ཏུ་འོ་མ་བླུད་ནས་གསོ་དགོས། དེ་ལ་ཡོ་ བྱད་འཇིབ་རུ་གཅིག་དགོས་ཏེ། བཟོ་བྱེད་རྒྱུ་ཆ་ནི། རྭ་ཅོའམ་ཤེལ་དེམ་ཚད་ རན་པོ་གང་ཡིན་ཀྱང་ཆོག
འཇིབ་རུ་བཟོ་བར་གཡག་རྭ་དུམ་བུར་བཅད་རྗེས་ཕྲ་སར་ནུ་མགོ་སྐོན་
ས་བྱེད་དགོས།
ནུ་མགོ ་ བཟོ ་ བའི ་ རྒྱུ་ཆ་ནི ་ སྐྱི ་ མོ ་ ཟུར་གསུམ་ཞི ག ་དྲས་ནས་ཁབ་སྐུད་
ཀྱིས་བཙེམ་དགོས་ལ་ནུ་མགོའ་ི སྦུ་གུ་ཆེ་ཆུང་རན་པོ་ཞིག་ཡིན་དགོས།
ལྡུད་པའི ་ འོ་ མ་དེ ་ ངེ ས ་པར་དུ་བསྲོ ས ་ནས་དྲོ ད ་འཇམ་བྱེ ད ་དགོ ས ་པ་
རེད། འོ་འཁྱག་བླུད་ན་ལུ་གུ་རྙང་བ་ཡིན་པས། རྟག་ཏུ་མཉམ་འཇོག་དགོས།
འོ་མ་ལྡུད་སྐབས་ཀྱང་ལུ་གུར་དལ་མོར་ནུ་རུ་འཇུག་པ་དང། ཚད་རན་
པོ་ཞིག་ཡིན་དགོས། མང་དྲགས་ན་འཇུ་མི་ཐུབ་པར་རྙང་བ་རེད། ཉིན་གཅིག་
གི་ནང་ལ་འོ་མ་ཐེངས་གསུམ་དུ་བླུད་ཆོག དེ་མིན་ལུ་གུས་གྲང་འཁྱག་མི་ཐུབ་
པས་ངེས་པར་དུ་སྲོ་ཁང་ཞིག་ལས་ནས་ལུ་གུ་དེ་ཁང་བའི་ནང་ལ་བཅུག་ན་ བཟང།
80
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
དཔྱད་མཆན།
༼81
གོང་གི་རྩོམ་ཐུང་འདི་ཀློག་པ་བརྒྱུད་ནས་ལུ་གུ་སྙོར་སྐྱོང་བྱེད་ཚུལ་གྱི་ཤེས་
བྱ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་ང་ཚོའི་རྒྱུད་ལ་གསར་དུ་རྙེད་སྲིད། ཤེས་བྱ་འདིས་མིའི་རིགས་ཀྱི་ འཚོ་བའི་དགོས་མཁོ་ངེས་ཅན་ཞིག་སྐོང་ཐུབ་སྟེ།
ལུ་གུ་གསོས་ནས་དཔལ་འབྱོར་
སྒྲུབ་མཁན་དང་ལུ་གུ་ལ་བརྟེན་ནས་འཚོ་བ་སྐྱེལ་མཁན་སོགས་གང་ཡིན་ཡང་རྩོམ་
ཡིག་འདི་བཀླག་ན་མཛུབ་སྟོན་མི་ཉུང་བ་ཞིག་རེག་སྲིད། མཛུབ་སྟོན་འདིས་ཁྱོད་ཀྱི་ ཁེ་ཕན་སྲུང་སྐྱོབ་དང་གྱོང་གུད་སྔོན་འགོག་བྱེད་པར་རྔོ་ཐོགས་པ་རེད།
རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ར ་གོ ་ སླ་བའི ་ རྒྱུན་སྤྱོ ད ་ཀྱི ་ ཚི ག ་གི ས ་ལུ་གུ་གསོ ་ བའི ་ བརྒྱུད་
རིམ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོར་བྱས་ཡོད། གིས་གསལ་པོར་བཤད་པ་ལས། མིན་པས།
དེ་ཡང་ཡུལ་རང་སྟེང་ལ་ཡོད་པ་གཞིར་བཞག་
རང་གི་བསམ་ཚུལ་ལྟར་བྲིས་པ་ཞིག་གཏན་ནས་
དོན་དངོས་དང་ཚན་རིག་གི་རང་བཞིན་ལྡན་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་
ཡིག་ཅིག་ཡིན།
ཁྱོ ད ་ཀྱི ས ་ཀྱང་གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་རེ ་ འབྲི ་ དུས་ཡུལ་རང་སྟེ ང ་ལ་ཡོ ད ་
པ་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་པའི་རྩ་དོན་འདི་ནམ་ཡང་མ་འདོར་རོགས།
དེ་ལྟར་མ་བྱས་
ཚེ། ཁྱོད་ཀྱིས་བྲིས་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དེ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་མ་སོང་ བར་རྩོམ་ཡིག་གཞན་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་ཡང་སྲིད།
༧། ཚན་རྩལ་ཤེས་བྱ།
ཚན་རིག་གི་ལག་རྩལ་རིགས་ཤིག་གསལ་བཤད་བྱེད་ན།
ངེས་པར་དུ་ཚན་
རྩལ་འདི འི ་ རང་བཞི ན ་དང་ཁྱད་ཆོ ས ་གཙོ ་ བོ ་ ངོ ་ སྤྲོ ད ་གསལ་པོ ་ བྱེ ད ་པར་དོ ་ སྣང་
བྱེད་དགོས། ཀློག་པ་པོའ་ི དོན་དངོས་ཀྱི་གནས་བབ་མི་འདྲ་བ་ལ་བརྟེན་ནས། རྒྱུ་རྐྱེན་ མང་པོ་ཞིག་གི་འོག་ཚན་རྩལ་འདིའི་རྩ་དོན་དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཐབས་ལམ། བཀོལ་ སྤྱོད་ཀྱི་ཁྱབ་ཁོངས་དང་ཕན་ཡོན་གསལ་པོ་བཤད་དགོས།
སྐབས་འགར་ད་དུང་ 81
82༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ལག་རྩལ་བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་སྐབས་མཉམ་འཇོག་དགོས་ས་གང་དག་ཡོད་མེད་ཀྱང་ གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས། ཞིང་ལས་ལག་རྩལ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། ལག་རྩལ་འདིའི་
རིགས་ཀྱི་ཕྱོགས་ཡོངས་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཆོག་ལ། གཙོ་གནད་ངོ་སྤྲོད་བྱས་
ན་ཡང་འགྲིག ད་དུང་ཚན་རྩལ་འདིའི་ཕྱོགས་གཅིག་གམ་ཕྱོགས་མང་པོ་ཞིག་ནས་
ངོ་སྤྲོད་བྱས་ན་ཡང་རུང། དཔེར་ན་འབྲེལ་ཡོད་གྲོ་ཡི་ལག་རྩལ་ཤེས་བྱ་ལ། དུས་ཐོག་ ཏུ་འདེབས་པ། ས་བོན་གྱིས་འདང་དགོས་པ་དང་འདེབས་ལས་ཡག་པོ་བྱེད་དགོས་ པ་སྟེ། དེ་ལ་སྔ་ཕྱིའི་བདག་ཉར་བྱེད་སྟངས་གཉིས་ཡོད། སྔོན་ལ་དགུན་ཆུ་འདྲེན་པ་
དང། རྩྭ་ལྡུམ་གྱི་རིགས་ཡུར་ཏེ་ཆུ་ལུད་འཇོག་དགོས། རྗེས་ནས་སྐམ་ཚ་རླུང་གསུམ་ སྔོན་འགོག་དང། ད་དུང་ས་བོན་ཡག་པོ་འདེམས་དགོས། དུས་ལྟར་སྡུད་ལེན་དང། ཉི་མར་སྐམ་ནས་བལ་མོ་མི་ཆགས་པར་བྱེད་དགོས་པ་སོགས་དང།
རྒྱུན་ལྡན་གྱི་
གནས་ཚུལ་འོག ་ནས་ནམ་ཡི ན ་ཡང་ཐོན ་སྐྱེ ད ་ཀྱི ་ དགོས་མཁོ་དང་དུས་ཚིག ས་ཀྱི ་
འགྱུར་ལྡོག་གཞིར་བཟུང་སྟེ་ཕྱོགས་གང་རུང་ཞིག་གི་ལག་རྩལ་ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ པ་རེད།
ཚན་རྩལ་གྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ན།
སྐད་བརྡ་ནི་དམངས་བྱིངས་
ཀྱིས་གོ་ཐུབ་པའི་ཁ་གསལ་ལ་གོ་བདེ་བ་ཞིག་ཡོང་བར་ལྷག་ཏུ་མཉམ་འཇོག་བྱས་ཏེ་ ཚིག་མཁྲེགས་པོའམ་བརྗོད་མི་བདེ་ལ་གོ་དཀའ་བའི་ཆེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཐ་སྙད་ཅི་ལྕོགས་ ཀྱིས་སྔོན་འགོག་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན།
ཉན་བཤད་ཐུབ་པའི་རྩིས་འཁོར།
གློག་རྡུལ་རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་ཐུབ་པར་མ་ཟད།
དཔེ་དེབ་
དང་ཚགས་པར་ཀྱང་ཀློག་ཐུབ། རྩིས་འཁོར་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཐ་ན་མིས་བཤད་པའི་ སྐད་ཆར་ཉན་ཤེས་པ་རེད།
རྩིས་འཁོར་འདིའི་རིགས་ནི་ཐོན་སྐྱེད་དང་འཚོ་
བའི་ཁྲོད་བཀོལ་སྤྱོད་དང་ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད།
82
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼83
རྩི ས ་འཁོ ར ་གྱི ས ་སྐད་ཆ་བཤད་ཐུབ་པའི ་ རྒྱུ་མཚན་ནི ་ སྔོ ན ་ཚུད་ནས་
རྩིས་འཁོར་དུ་ཐ་སྙད་མང་པོ་ཞིག་གསོག་ཉར་བྱས་ཤིང་གོ་རིམ་བསྒྲིགས་ཡོད་ པས་ཡིན།
མིའི་རིགས་ཀྱི་སྐད་བརྡ་ནི་ཧ་ཅང་གི་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བར་བརྟེན་
ཐ་སྙད་ཀྱི ་ གོ ་ རི མ ་སྒྲི ག ་སྦྱོ ར ་བྱས་ཏེ ་ རྩི ས ་འཁོ ར ་གྱི ས ་སྐད་བརྡ་ཡོ ད ་ཚད་ལ་ རྒྱུས་ཡོད་པ་ཞིག་ཏུ་བཟོ་རྒྱུ་ལས་སླ་མོ་ཞིག་མིན།
མིག་སྔར་རྩིས་འཁོར་གྱིས་
སྟབས་བདེ་དང་རྒྱུགས་ཆེ་བའི་འབྲི་སྲོལ་ཅན་གྱི་སྐད་བརྡ་ཁོ་ན་ངོས་འཛིན་ བྱེད་ཐུབ།
དེར་བརྟེན་རྩིས་འཁོར་གྱིས་མིག་སྔར་བཤད་ཐུབ་པའི་སྐད་ཆ་ལ་
ཚད་ཡོད་པ་རེད།
དེ་མཚུངས་སུ་རྩིས་འཁོར་གྱིས་ད་དུང་གླེང་མོལ་བྱེད་མི་
ཐུབ། ཡིན་ནའང་རྩིས་འཁོར་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ཚད་ལྡན་གྱི་བཀོད་འདོམས་ལ་ཉན་ ཐུབ་པ་བྱུང་ཡོད་པས་བཀོལ་སྤྱོད་དང་ཕན་ཐོགས་རྒྱ་ཆེན་པོ་ཡོད།
གྲུ་དང་མཚོ་གྲུ་ཡི་དེད་དཔོན་གྱིས་རྩིས་འཁོར་ལ་སྐད་ཆ་བཤད་དེ།
གནམ་
གནམ་
གྲུའི་འཕུར་ཚད་ཀྱི་མཐོ་དམའ་དང་གྲུ་ཡི་མྱུར་ཚད་ལ་སྟངས་འཛིན་བྱེད་པར་ བཀའ་ཕབ་ཆོག བཀོད་འདོམས་རྙོག་འཛིང་ཆེ་ན། འཕྲུལ་ཆས་ཀྱིས་དུས་ལྟར་ སྒྲུབ་མི་ཐུབ་ལ་ལས་ཕྱོད་ཀྱང་ཇེ་དམའ་ཡིན།
བཟོ་ལས་ཁྲོམ་རར་སྐད་ཆ་བཤད་ཐུབ་པའི་རྩིས་འཁོར་འདིའི་རིགས་
ཀྱི་དགོས་མཁོ་ཇེ་མང་ནས་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་ཡོད།
དེ་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིས་
རྩི ས ་འཁོ ར ་དང་གླེ ང ་མོ ལ ་བྱེ ད ་རྒྱུ་དེ ་ རྩི ས ་འཁོ ར ་གྱི ་ སྐད་བརྡ་དང་མཐེ བ ་
གཞོང་བེད་སྤྱོད་བྱེད་པ་དང་བསྡུར་ན་ལྡབ་འགྱུར་གྱིས་ལྷོད་པོ་དང་བདེ་མོ་ ཡིན་པས་རེད། དེ་ལས་གཞན། རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་ཐུབ་པའི་དགེ་
མཚན་ནི། དུས་ཚོད་གྲོན་ཆུང་བྱེད་ཐུབ། རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྐད་ཆ་བཤད་ནུས་ པ་དེ་དམག་དོན་དང་བཟོ་ལས་སྟེང་བཀོལ་ན།
ཁ་ལོ་སྒྱུར་མཁན་གྱིས་ལག་
83
84༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
པས་ལས་ཀ་གཞན་ལས་ཆོག་སྟེ་དཔེར་ན། ཐོན་སྐྱེད་བརྒྱུད་ལམ་ཁྲོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆ་ སྔོག་བཤེར་དང་དག་སྒྲིག། ཡང་ན། གནམ་གྲུ་ཁ་ལོ་བསྒྱུར་ཆོག དཔྱད་མཆན།
རྩོམ་ཡིག་འདིར་རྩིས་འཁོར་གྱིས་སྐད་ཆ་ཇི་ལྟར་བཤད་ཐུབ་པ་དང། བཤད་
ཐུབ་པའི་ཚད་ཅི་འདྲ་ཡིན་པ།
དེའི་ཕན་ཡོན་ཡང་ཅི་ཙམ་ཞིག་ཡོད་མེད་གོ་རིམ་
ལྡན་པའི་ངང་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པས། ང་ཚོས་ཀློག་མ་ཐག་ཉན་བཤད་ཐུབ་པའི་ རྩིས་འཁོར་ཞེས་པ་ཇི་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་པ་སྔོན་ཆད་མཐོང་མྱོང་མེད་ནའང་། གསལ་ པོར་ཤེས་ཐུབ་པ་རེད། མ་གཞི་ནས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ནི་མི་ལ་ཤེས་བྱ་གསར་པ་
འཁྱེར་ཡོང་མཁན་གྱི་ལྷའི་ཕོ་ཉ་ཞིག་ཡིན་པས། ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་དོ་སྣང་བྱས་དང། ལྷའི་ཕོ་ཉ་འདིའི་སྒྱུ་རྩལ་མ་ཡིན་པའི་ཁྲོད་ཀྱི་སྒྱུ་རྩལ་ཞིག་ཁྱོད་ལ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་སྲིད།
༨། མི་སྣའི་སྐོར།
མི་སྣ་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ན།
མི་སྣའི་རུས་མིང་དང་ལོ་
ཚོད། སྐྱེས་ཡུལ། སྤྱི་ཚོགས་ཀྱི་ལས་རིགས་དང་བྱས་རྗེས་གཙོ་བོ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་ བྱེད་དགོས། གལ་ཏེ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པ་དེ་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་གི་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན་ན། མི་
སྣ་དེ ་ འཚོ ་ བའི ་ དུས་རབས་དང་ལོ ་ རྒྱུས་སྟེ ང ་བསྒྲུབས་པའི ་ དོ ན ་དག་གལ་ཆེ ན ་གྱི ་
རིགས། དེར་མ་ཟད་ད་དུང་རྗེས་རབས་པས་ཁོང་ལ་གདེང་འཇོག་ཅི་འདྲ་བྱེད་ཀྱིན་ ཡོད་པ་གསལ་པོར་བཤད་དགོས།
མི་སྣའི་གནས་ཚུལ་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་དང་མི་
སྣའི་བྱུང་བ་ལྷུག་བརྗོད་བྱེད་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གཉིས་ལ་ཁྱད་པར་ ཡོད། མི་སྣ་ལྷུག་བརྗོད་བྱེད་ན། གཙོ་བོར་མི་སྣའི་སྔོན་བྱས་ཀྱི་བྱ་བ་གལ་ཆེན་དག་
84
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼85
ཅུང་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་བྲིས་ཏེ་མི་སྣའི་རང་བཞིན་དང་གཤིས་ཀའི་ཁྱད་ཆོས་མཚོན་ པར་བྱེད་དགོས། གནས་ཚུལ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གི་འོག་ནས་ཕྱོགས་གཅིག་གམ། ཡང་ ན། ཕྱོགས་འགའི་གནས་ཚུལ་གལ་ཆེར་བཟུང་སྟེ་ལྷུག་བརྗོད་བྱས་ན་ཆོག
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་མི་སྣ་གསལ་བཤད་བྱེད་དུས། མི་སྣའི་ཕྱོགས་
ཡོངས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་ཡོད་ཚད་ཁ་གསལ་ལ་མདོར་བསྡུས་ཀྱིས་ངོ་སྤྲོད་དགོས། དོན་ གྱི་བྱུང་བ་ལྷུག་བརྗོད་དམ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་བསྡུར་ན་ཅུང་ཟད་ རགས་བསྡུས་ཤིག་ཡིན་པས། ཚགས་ཀྱིས་འབྲི་མི་དགོས།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལྟར་ཅུང་ཟད་ཞིབ་
སྐབས་ལ་ལར་ཅུང་ཟད་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ལྷུག་བརྗོད་
བྱེད་མོད། དེ་ནི་མི་སྣའི་བསམ་བློའ་ི འཇིག་རྟེན་མཚོན་པར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་པར། མི་ སྣ་རང་ཉིད་ལ་ཁྱད་ཆོས་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཡིན། འདི་
གཉིས་ཀྱི་ཁྱད་པར་འབྱེད་མ་ཐུབ་ན། མི་སྣ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་པའི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ དེ་མི་སྣ་གསར་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཏུ་འབྲི་ཡང་སྲིད།
དོན་གྲུབ་རྒྱལ།
དོན་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི་པུར་མིང་ལ་རང་གྲོལ་ཟེར། ༡༩༥༣ ལོར་མདོ་སྨད་
གཅན་ཚའི ་ སྣང་རའི ་ ཁོ ང ས་དགུ་རོ ང ་ཕུ་བ་ཞེ ས ་པའི ་ གྲོ ང ་དུ་སྐྱེ ས ་ཤི ང ་མི ་ རིགས་ཀྱི་ལ་རྒྱ་འཛིན་པའི་སྙིང་སྟོབས་ཅན་ཞིག་དང།
ལྷག་པར་དུ་དེང་
རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་རིག་སྟེང་མི་གླེང་ཀ་མེད་ཀྱི་ཚབ་མཚོན་མི་སྣ་ཞིག་ཡིན།
ཁོང་སྔ་ཕྱིར་རྨ་ལྷོ་ཁུལ་མི་རིགས་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭ་དང་སྐབས་དེའི་རྒྱ་
ནག་དབུས་གཞུང་གི་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་དུ་ཞུགས་པར་མ་ཟད། མཚོ་སྔོན་མི་
དམངས་ཀུན་ཁྱབ་རླུང་འཕྲིན་ལས་ཁུངས་ནས་གསར་འགོད་དང་སྙན་སྒྲོན་པ། ཀྲུང་དབྱང་མི་རིགས་སློབ་ཆེན་དང་མཚོ་ལྷོ་དགེ་ཐོན་སློབ་གྲྭ་གཉིས་ནས་དགེ་
85
86༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
རྒན་གྱི་ཕྱག་ལས་གནང་མྱོང། ༡༩༨༡
ལོར་ཁོས་བྲིས་པའི་《འབོལ་རྩོམ་ཞོགས་པའི་སྐྱ་རེངས》པར་
དུ་བསྐྲུན་པ་དེ ་ ནི ་ བོ ད ་ཀྱི ་ རི ག ་གནས་སླར་གསོ ་ བྱུང་བའི ་ ཚུན་ནས་བོ ད ་པ་ གཞོན་སྐྱེས་ཀྱིས་བརྩམས་དེབ་པར་སྐྲུན་བྱས་པ་ཐོག་མ་དེ་ཡིན་ཞིང།
སྦྲང་
ཆར་དུས་དེ བ ་ཏུ་ “ སྤྲུལ་སྐུ ” ་ཞེ ས ་པའི ་ བརྩམས་སྒྲུང་ཞི ག ་བཏོ ན ་པ་དེ ས ་སྤྱི ་ ཚོགས་ལ་གྲག་འགུལ་མི་ཆུང་བ་བཟོས།
༡༩༨༣ ལོར་རང་མོས་སྙན་ངག་གི་
ཐོ ག ་མ་ “ ལང་ཚོ འི ་ རྦ་ཆུ་ ” བརྩམས་ཏེ ་ བོ ད ་ཀྱི ་ རྩོ མ ་རི ག ་གི ་ འཇི ག ་རྟེ ན ་ལ་ གཞུང་ལམ་གསར་པ་ཞིག་བཏོད། ཨེ་མ། མཚོ་སྔོན་པོ་ཞེས་པའི་གཞས་ཚིག་
ཅིག་བརྩམས་ནས་དབྱངས་རྩོམ་པ་པོ་གཅོད་པ་ཐར་གྱིས་དབྱངས་སྦྱར་བ་སྐད་ ཅིག་དེ་ཉིད་ལ་བོད་ཁམས་ཡོངས་སུ་ཁྱབ། རང་ལོ་སོར་གཉིས་སྟེང་མཚོ་ལྷོར་ སྐུ་གཤེགས།
ཁོང་སྐུ་གཤེགས་རྗེས།
བརྩམས་ཟིན་པ་དང་རྩོམ་འཕྲོར་ལུས་པ་ལག་
སོན་བྱུང་བ་མཐའ་དག་ཕྱོགས་བསྒྲིགས་བྱས་ཏེ་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་དེབ་དང་
པོ་དེ་སྙན་ངག་དང། གཉིས་པ་ནི་བརྩམས་སྒྲུང། གསུམ་པ་ནི་དཔྱད་རྩོམ། བཞི་པ་ནི་སྒྱུར་རྩོམ། ལྔ་པ་ནི་འགྲེལ་རྩོམ། དྲུག་པ་ནི་ཐོར་རྩོམ་གྱི་སྐོར་བཅས་ དེབ་དྲུག་ཡོད།
ཁོང་སྐུ་དངོས་སུ་བཞུགས་སྐབས་ཁོང་གི་སྙན་གྲགས་དང་ངན་གྲགས་
གཉིས་ཀ་ཕན་ཚུན་ལ་འགྲན་པ་ལྟར་ཁྱབ་ཀྱི་ཡོད་མོད། ད་ལྟ་སྤྱི་ཚོགས་སྟེང་དུ་
གཞོན་སྐྱེས་ཤེས་ཡོན་ཅན་མང་པོ་ཞིག་གིས་ཁོང་ལ་དེང་རབས་བོད་ཀྱི་རྩོམ་ རིག་གི་དེད་དཔོན་དང། གཞོན་སྐྱེས་མཁས་པའི་དབང་པོ་སོགས་མཚན་གྱི་
86
རྣམ་གྲངས་དུ་མས་བསྟོད་ཅིང།
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼87
མཁས་དབང་དུང་དཀར་བློ་བཟང་འཕྲིན་
ལས་སོགས་མཁས་པ་མི་ཉུང་བ་ཞིག་གིས་ཀྱང་གདེང་འཇོག་མི་དམན་པ་བྱེད་ ཀྱིན་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཁོང་གི་སྐོར་ལ་ཞིབ་འཇུག་བྱེད་པའི་རྒྱུན་ཡང་ད་ལྟའི་ བར་མ་ཆད་པར་ཡོད། དཔྱད་མཆན།
རྩོ མ ་ཐུང་འདི འི ་ འགོ ་ ནས་“དོ ན ་གྲུབ་རྒྱལ་གྱི ་ པུར་མི ང ་ལ་རང་གྲོ ལ ་ཟེ ར །”
ཞེས་པའི་ཚིག་འདི་ཁོ་ནས་ངོ་སྤྲོད་བྱ་འདོད་པའི་མི་སྣ་དེ་ནི་རྩོམ་པ་པོ་ཞིག་ཡིན་པ་ གསལ་པོ་ཐག་བཅད་ཡོད་པས།
ངོ་སྤྲོད་སྐབས་གཙོ་བོ་འབྲེལ་ཡོད་རྩོམ་རིག་སྐོར་
ནས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དགོས་པའང་རང་ཤུགས་ཀྱིས་རྟོགས་ཐུབ།
རྩོམ་པ་པོས་གོ་སླ་བའི་ཚིག་གི་སྦྱོར་བ་ལ་བརྟེན་ནས་ངོ་སྤྲོད་བྱ་ཡུལ་གྱི་མི་
སྣ་དེའི་དངོས་མིང་དང་པུར་མིང། སྐྱེས་ཡུལ། ཐོབ་ཐང་སོགས་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་ གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད། རྩོམ་རིག་སྐོར་ནས་བྱས་རྗེས་ཅི་ཙམ་བཞག་པ་
དང་སྤྱི་ཚོགས་ཀྱིས་གདེང་འཇོག་ཅི་ཙམ་བྱས་པའང་ལེགས་ཉེས་ཚང་མ་གསལ་པོར་ བཀོད་ཡོད་པས།
རྩོམ་ཡིག་འདི་བཀླགས་རྗེས་དོན་གྲུབ་རྒྱལ་ཟེར་བའི་མི་སྣ་དེ་ཅི་
འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་རྟོགས་ཐུབ།
རྩོམ་ཡིག་འདིར་ཡུལ་དུས་གནས་བབ་དང།
བྱ་བའི་འབྱུང་རྐྱེན་སོགས་ཇི་
བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ལ་ཚང་དགོས་པ་དག་འཁོད་ཡོད་པ་བདེན་མོད། དག་ནི་མི་སྣ་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་པའི་རམ་འདེགས་ཀྱི་ཐབས་སུ་སྤྱད་པ་ལས།
དེ་
མི་
སྣའི་འགུལ་སྐྱོད་ལ་བརྟེན་ནས་མི་སྣ་བཞེངས་སྐྲུན་བྱེད་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་ རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་སྟངས་མིན།
87
88༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
༩། དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ་ཀྱི་རིགས།
དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ་སོགས་གསལ་བཤད་བྱེད་ན།
མཉམ་འཇོག་བྱེད་ས་
གཙོ་བོ་ནི་དཔེ་ཆ་དང་དུས་དེབ། གློག་བརྙན། སྤྲོ་གར་སོགས་ཀྱི་རྩོམ་པ་པོ་དང། བརྩམས་པའི་དུས་ཚོད། བརྩམས་ཆོས་ཁྲོད་ཀྱི་མི་སྣ་གཙོ་བོ། གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་ནང་
དོན་མདོར་བསྡུས། བསམ་བློའ་ི སྙིང་པོ། སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཁྱད་ཆོས་དང་མི་རྣམས་ལ་སློབ་ གསོའ་ི ཕན་ཡོན་ཅི་བྱུང་སོགས་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་དགོས།
པར་སྐྲུན་གྱི་གསལ་
བཤད་དང་པར་སྐྲུན་བྱས་པའི་དམིགས་ཡུལ་དང་དེབ་དེའི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་གསལ་ པོར་འབྲི་དགོས།
འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རྒྱུ་ཆར་དཔྱད་སྡུར་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཚུལ་དེ་མཆན་
དུ་འགོད་དགོས་ལ། གཞན་གྱིས་རམ་འདེགས་ཐོབ་པ་ཡིན་ན་ཡང་གསལ་བཤད་བྱ་ དགོས།
གལ་སྲིད་ངོ་སྤྲོད་བྱ་དགོས་པའི་དེབ་དེ་བཟོ་བཅོས་བྱས་ཏེ་བསྐྱར་དུ་པར་
སྐྲུན་བྱས་པའི་རིགས་ཡིན་ན། སྔོན་གྱི་མ་དཔེ་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་ཀྱང་ གསལ་པོར་བཤད་དགོས།
དཔེ ་ དེ བ ་དང་དུས་དེ བ ་ཀྱི ་ རི ག ས་གསལ་བཤད་བྱེ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ ཁ་
བྱང་ལ་མཐའ་གཅིག་ཏུ་གཏན་ཁེལ་མེད་པས་རྣམ་པ་སྣ་ཚོགས་སུ་སྣང།
སྤྲོ་གར་རམ་གློག་བརྙན། བརྩམས་སྒྲུང་སོགས་ཀྱི་དེབ་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་ན། གཙོ་
བོར་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོར་བྱེད་པ་དང་ཆབས་ཅིག།
མཚོན་
བྱེ ད ་ཀྱི ་ ཚི ག ་སྦྱོ ར ་ལ་གསོ ན ་ཉམས་ཡོ ང ་ཅི ་ ཐུབ་བྱས་ཏེ ་ ལྟ་མཁན་དང་ཀློ ག ་མཁན་ མང་པོ་འགུག་ཐུབ་དགོས།
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་འབྲི་ན། མཚོན་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་སྦྱོར་ནི་ངེས་པར་དུ་ཁ་
གསལ་གོ་སླ་དང། སྙིང་བསྡུས་དང་གནད་བསྡུས་ཤིག་ཡིན་དགོས། དཔེར་ན།
88
《
《
༡༩༩༡
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼89
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས། 》
བཙན་བྱོལ་བོད་མིའི་བཅའ་ཁྲིམས།》
ཞེས་པའི་དེབ་འདི་ནི་ཕྱི་ལོ་
ལོར་ལྡི་ལིར་ཡོད་པའི་ཤེས་རིག་པར་ཁང་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་པའི་
ཁྲིམས་ལུགས་སྐོར་གྱི་དེབ་ཅིག་ཡིན། ཅིག་དང།
འདིའི་རྒྱབ་ཤའི་ཁ་དོག་ནི་ལྗང་ནག་
མདུན་ངོས་ཀྱི་སྟེང་ཕྱོགས་ན་སྲིད་གཞུང་གི་ཐམ་ཀ་དང་བར་དུ་
དེབ་འདིའི་ཁ་བྱང་དབུ་ཅན་གྱིས་བྲིས་ཡོད། དེའི་གཤམ་དུ་གུག་རྟགས་ཤིག་ཏུ་
བོད་རྒྱལ་ལོ་ ༢༡༡༨ ཕྱི་ལོ་༡༩༩༡ ཅེས་བྲིས་ཡོད། མདུན་ངོས་ཀྱི་རི་མོ་དང་ཡི་ གེའི་མདོག་དཀར་པོ་ཡིན།
དེབ་འདི་ནི་ལེའུ་ཆེན་པོ་བཅུ་གཅིག་དང་ཟུར་སྣོན་ཡིག་ཆ་ཞེས་པའི་
ས་བཅད་གཅིག་གིས་གྲུབ་ཡོད།
གཞུང་དངོས་ཀྱི་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པོར་དོན་
ཚན་བརྒྱ་དང་བཅོ་ལྔ་ཡོད་ཅིང་ཟུར་སྣོན་གྱི་ས་བཅད་དུ་བོད་ཀྱི་ཨང་གྲངས་ ཀྱིས་རྟགས་བརྒྱབ་པའི་དུམ་ཚན་ལྔ་འདུག
ལེ འུ ་དང་པོ འ ་ི ནང་དོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ ནི ་ གཞི ་ རྩའི ་ ལམ་སྟོ ན ་གྱི ་ སྐོ ར ་ཡི ན །
ལེའུ་གཉིས་པར་གཞི་རྩའི་ཐོབ་ཐང་དང་ལས་འགན་གྱི་སྐོར་འཁོད་ཡོད། ལེའུ་ གསུམ་པ་ནི་གཞུང་གི་རྩ་བའི་བྱེད་སྒོ་ལམ་སྟོན་གྱི་སྐོར་ཡིན།
ལེའུ་བཞི་པ་
ནི ་ གཞུང་གི ་ འགན་འཛི ན ་གྱི ་ སྐོ ར ་དང་ལེ འུ ་ལྔ་པ་ནི ་ ཁྲི མ ས་བཟོ འ ་ི དབང་ འཛིན་གྱི་སྐོར།
ལེའུ་དྲུག་པར་ཁྲིམས་ལུགས་དབང་འཛིན་གྱི་སྐོར་དང་ལེའུ་
བདུན་པར་བོད་མིའི་གནས་ཡུལ་ས་གནས་ཁག་གི་སྒྲིག་འཛུགས་ཀྱི་སྐོར་བྲིས་
ཡོད། ལེའུ་བརྒྱད་པ་ནི་འོས་བསྡུའི་ལས་དོན་གྱི་སྐོར་ཡིན་ཞིང་ལེའུ་དགུ་པ་ནི་
གཞུང་ཞབས་འདེམས་བསྐོའ་ི ལས་དོན་གྱི་སྐོར་ཡིན། ལེའུ་བཅུ་པར་རྩིས་ཞིབ་
89
90༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ལས་དོན་གྱི་སྐོར་འཁོད་ཡོད་ལ་ལེའུ་བཅུ་གཅིག་པ་ནི་བཅའ་ཁྲིམས་བསྐྱར་ བཅོས་ཀྱི་སྐོར་བཅས་ཡིན། དེའི་མཇུག་ཏུ་ཟུར་སྣོན་གྱི་ས་བཅད་བཀོད་ཡོད།
བཅའ་ཁྲི མ ས་འདི ་ ནི ་ སྐབས་བཅུ་གཅི ག ་པའི ་ བོ ད ་མི ་ མང་སྤྱི ་ འཐུས་
ལྷན་ཚོ ག ས་ཀྱི ས ་བཅའ་ཁྲི མ ས་ཁྲི མ ས་བཟོ འ ་ི འགན་འཁུར་ཏེ ་ བོ ད ་རྒྱལ་ལོ ་ ༢༡༡༨ ཟླ་༥ ཚེས་ ༢ ཕྱི་ལོ་ ༡༩༩༡ ཟླ་༦ ཚེས་༡༤ ལ་བཅའ་ཁྲིམས་སུ་གཏན་ལ་ ཕབ་པ་ཞིག་རེད།
འདི འི ་ དམི ག ས་ཡུལ་ནི ་ སྤྱི ་ ནོ ར ༸གོ ང ་ས་༸སྐྱབས་མགོ ན ་ཆེ ན ་པོ ་
མཆོག་གི་མང་གཙོའི་ལམ་སྟོན་འོག
བཙན་བྱོལ་བོད་མི་ཡོངས་ནས་བོད་
ཀྱི་གནའ་བོའ་ི གོམས་གཤིས་བཟང་པོ་དང།
འཚེ་མེད་ཞི་བའི་ལྟ་བ་གཞིར་
བཟུང། ཆབ་སྲིད་དང། སྤྱི་ཚོགས། དཔལ་འབྱོར་བཅས་ཀྱི་རང་དབང་དང།
འདྲ་མཉམ་དྲང་བདེན་ཡོང་བ། མ་འོངས་ཆོལ་གསུམ་ཡོངས་རྫོགས་མང་གཙོ་ དང། མཉམ་འབྲེལ། རང་སྲིད་རང་སྐྱོང་གི་ཡུལ་མིའི་རྒྱལ་ཁབ་ཅིག་དང་ཞི་ བདེའི་བསྟི་གནས་སུ་བསྒྱུར་རྒྱུ། ལྷག་པར་བོད་ཀྱི་རྩ་དོན་སྒྲུབ་ཐབས་ལ་འབད་
བརྩོན་གོང་མཐོར་གཏོང་བ་དང་ཆབས་ཅིག། གཞིས་བྱེས་བོད་མིའི་ཆིག་སྒྲིལ་ གྱི་ནུས་པ་དང།
མང་གཙོའི་ལམ་སྲོལ་སྲ་བརྟན་ཡོང་ཐབས་བཅས་ཡིན་པ་
དེབ་འདིའི་སྔོན་གླེང་དུ་གསལ་པོར་འཁོད་ཡོད།
དེར་བརྟེན་སྤྱི་ཚོགས་དང་
འབྲེལ་བའི་གནད་དོན་ཆེ་ཕྲ་ཀུན་བཅའ་ཁྲིམས་འདི་གཞིར་བཞག་གིས་ཐག་ གཅོད་ཀྱིན་ཡོད།
90
དཔྱད་མཆན།
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
རྩོམ་ཡིག་འདིས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཡོད་པ་ནི་དེབ་ཅིག་ཡིན།
༼91
དེབ་ཀྱི་མིང་ལ་ཅི་
ཟེར་བ་དང་དེབ་གཟུགས་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ། གང་ནས་པར་དུ་བསྐྲུན་པ། ནང་དོན་ གཙོ་བོ་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ། དགོས་པ་དང་དམིགས་ཡུལ་ཅི་འདྲ་ཡོད་པ་སོགས་གོ་རིམ་ ལྡན་པའི་ངང་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པས།
བཀླགས་ཚར་བ་དང་མཉམ་དུ་དེབ་དེ་
མངོན་སུམ་དུ་ལག་ཏུ་བླངས་མྱོང་བ་དང་འདྲ་བ་ཞིག་ངོ་སྤྲོད་ཐུབ་ཡོད། དེར་བརྟེན་
རྒྱ་ཆེའི་ཀློག་པ་པོ་སྤྱི་དང་སྒོས་སུ་བོད་རིགས་ཡོངས་ཀྱིས་ཁྲིམས་ལུགས་ཀྱི་དེབ་དེ་
ཀློག་པ་བརྒྱུད་རང་རེའི་ཁྲིམས་ལུགས་ལ་མཐོང་ཆེན་དང་བརྩི་འཇོག་བྱས་ཏེ་མིང་ དོན་མཚུངས་པའི་བོད་མི་ཤིག་བྱེད་རྒྱུ་གལ།
ཁྱོད་ཀྱིས་རྩོམ་ཡིག་འདི་བཀླགས་རྗེས།
པའི་དེབ་ཅིག་བརྗོད་གཞིར་བཟུང་སྟེ།
རང་ཉིད་ཀྱི་ངོ་སྤྲོད་བྱ་འདོད་ཡོད་
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་འབྲི་ཐབས་ལ་ལད་ཟློས་
བྱས་ཏེ་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་དང། རང་གི་བསམ་ཚུལ་དང་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་
ལྷན་ཐབས་མ་ཞུགས་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་རྒྱུ་དེ་ལས་སླ་མོ་ཞིག་ཡིན་མིན་ངེས་ཤེས་ རྙེད་ཀྱང་སྲིད།
༡༠། འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོའ་ི རིགས།
འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དངོས་པོ་གསལ་བཤད་བྱེད་ན།
འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོའ་ི
རྣམ་པ་དང་ཆེ་ཆུང། གྲུབ་ཆ། ཕན་ནུས་དང་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་ལོ་རྒྱུས་གསལ་པོར་ངོ་ སྤྲོད་དགོས།
འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དངོས་པོ་ཡོད་ཚད་ལ་རང་ཉིད་ཀྱི་སྤྱིའི་གྲུབ་ཆ་ཞིག་
དང་ཆ་ཤས་སོ་སོ་རེ་ཡོད་པ་རེད། གསལ་བཤད་བྱེད་སྐབས་ཆ་ཤས་སོ་སོའ་ི བར་གྱི་ འབྲེལ་བའི་ཁྲོད་ནས་འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ་རང་སྟེང་གི་གོ་རིམ་རྙེད་ཐུབ་པ་དགོས།
གོ་རིམ་འདི་ནི་གསལ་བཤད་ཀྱི་གོ་རིམ་ཡིན། དཔེར་ན། གོང་ནས་འོག། སྔོན་ནས་ རྗེས། ཕྱི་ནས་ནང། ཆེ་བ་ནས་ཆུང་བ། གཙོ་བོ་ནས་ཕལ་བ་ལ་སོགས་ཡོད་པ་ལྟ་བུ་ ཡིན།
འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ་ཁ་ཤས་མི་རྣམས་ཀྱིས་ལྟ་སྐོར་གྱི་གོ་རིམ་ལྟར་གསལ་
91
92༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བཤད་བྱས་ཆོག རྙོག་འཛིང་ཆེ་བའི་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དངོས་པོ་ཞིག་ཡིན་ན། གསལ་
བཤད་ཀྱི་ནང་དོན་ཁག་འགར་བགོས་རྗེས་ངེས་གཏན་གྱི་གོ་རིམ་བསྒྲིགས་ཏེ་འབྲི་ དགོས། འདི་ལྟར་བྱས་ན་ད་གཟོད་གོ་རིམ་གསལ་པོ་དང་མགོ་རྔ་མི་འཁྲུགས་པ་རེད།
ཊོག་ཡོ(Tokyo)ལྕགས་སྒྲོམ་མཐོན་པོ།
ཉི་ཧོང་གི་རྒྱལ་ས་ཊོག་ཡོ་ཡི་མེ་ན་ཊོ་ས་ཁུལ་གྱི་སྤྱི་གླིང་ཞིག་ན། འཛམ་
གླིང་ན་ཆེས་མཐོ་བའི་ལྕགས་སྒྲོམ་ཞིག་ཡོད། དེའི་མིང་ལ་ཊོག་ཡོ་ལྕགས་སྒྲོམ་ མམ་འཇར་པན་ལྕགས་སྒྲོམ་མཐོན་པོ་ཟེར།
ཊོག་ཡོ་ལྕགས་སྒྲོམ་འདི་ནི་སུག་བཞིས་གྱེན་དུ་བཏེགས་ཡོད་ཅིང་སུག་
པ་གཉིས་རེའི་བར་ཐག་ལ་མི་ཊར་བརྒྱད་ཅུ་ཡོད་པ་དང། ལྕགས་སྒྲོམ་གྱི་མཐོ་ ཚད་ལ་མི་ཊར་སུམ་བརྒྱ་སུམ་ཅུ་ཐམ་པ་ཡོད་པས་འཛམ་གླིང་ན་སྐད་གྲགས་
ཀྱིས་ཆོད་པའི་ཧྥ་རན་སིའི་རྒྱལ་སའི་ཨི་ཧྥལ་(Eiffel)ལྕགས་སྒྲོམ་ལས་མི་ཊར་བཅུ་ གསུམ་གྱིས་མཐོ།
ལྕགས་སྒྲོམ་ཆེན་མོ་འདི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་པའི་དུས་ཡུན་
ཡང་ཨི་ཧྥལ་(Eiffel)ལྕགས་སྒྲོམ་འཛུགས་སྐྲུན་གྱི་དུས་ཡུན་གྱི་སུམ་ཆའི་གཅིག་ དང་ངར་ལྕགས་རྒྱུ་ཆ་ཡང་དེའི་ཕྱེད་ཀ་ལས་མེད། དུས་ཡུན་འདི་འདྲའི་ཐུང་
ཐུང་ཞིག་གི་ནང་ངར་ལྕགས་རྒྱུ་ཆ་འདི་འདྲའི་ཉུང་ཉུང་ཞིག་གིས་ས་འགུལ་ དང་རླུང་འཚུབ་དྲག་པོ་འགོག་ཐུབ་པའི་ལྕགས་སྒྲོམ་འདི་བཟོ་ཐུབ་པ་བྱུང་བ་ ནི་འཛམ་གླིང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་ལོ་རྒྱུས་སྟེང་ཧ་ཅང་མཐོང་དཀོན་པོ་ཡིན།
སྤྱི་ལོ་༡༩༥༨ ལོར་ལྕགས་སྒྲོམ་འདི་འཛུགས་སྐྲུན་བྱས་རྗེས། ལོ་དེའི་ལོ་
མཇུག་ནས་བཟུང་འཛམ་གླིང་རྒྱལ་ཁབ་འདྲ་མིན་ནས་ཕེབས་པའི་ཡུལ་སྐོར་ བ་སྣེ་ལེན་བྱེད་པའི་འགོ་ཚུགས། ལྕགས་སྒྲོམ་གྱི་མཐོ་ཚད་མི་ཊར་བརྒྱ་དང་ལྔ་
92
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼93
བཅུའི་མཚམས་ན་ཉིས་ཐོག་ཅིག་གི་མཐོ་ཚད་དང་མཉམ་པའི་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་ས་ ཞིག་བསྐྲུན་ཡོད་པ་དང། མི་ཊར་ཉིས་བརྒྱ་ལྔ་བཅུའི་མཚམས་ན་ཁྱད་པར་ཅན་ གྱི་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་ས་ཞིག་ཡོད།
དེང་རབས་ཅན་གྱི་གློག་སྐས་གསུམ་གྱིས་བར་
མཚམས་མེད་པར་འགྲུལ་བ་སྐྱེལ་བསུ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད། འོག་ནས་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་ས་
བར་དུ་དུས་ཡུན་སྐར་མ་གཅིག་ཀྱང་མི་འགོར། རྒྱ་ཁྱོན་ལ་མི་ཊར་ངོས་སྙོམས་
གྲུ་བཞི་མ་ཉི་ཤུ་ཡོད་ཅིང། ཕྱོགས་བཞི་ཤེལ་གྱིས་བརྒྱན་པའི་རྒྱང་ལྟ་ཁང་ནས་ རྒྱལ་ས་ཊོག་ཡོ་ཡི་སྲང་ལམ་ཕལ་ཆེ་བར་རྒྱང་ལྟ་བྱེད་ཐུབ་པར་མ་ཟད། གནམ་
དྭངས་པའི ་ སྐབས་སུ་ད་དུང་མཛེ ས ་ཤི ང ་སྡུག་པའི ་ སུའུ་ཇི འི ་ གངས་རི ་ ཡང་ མཐོང་ཐུབ།
ལྕགས་སྒྲོམ་འདིའི་ཆ་ཤས་གཙོ་བོ་ཁག་ལྕགས་སྒྲོམ་གྱི་རྩེ་ན་ཡོད།
རྩེ་
ནས་ཕྱོ ག ས་བཞི ར ་འགྱེ ད ་པའི ་ གློ ག ་རླབས་དེ ་ ཊོ ག ་ཡོ ་ ཡི ་ བརྙན་འཕྲི ན ་ཁང་ ཚང་མས་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཡོད། ལྕགས་སྒྲོམ་འདིའི་ནང་ན་གསོལ་ཚིགས་ཁང་དང་ དཔེ་ཁང་ཡོད་པར་མ་ཟད།
ད་དུང་རྒྱ་ཁྱོན་ཅུང་ཆེ་བའི་ཚན་རིག་ཁང་ཞིག་
ཡོད་པ་དེ་ན་བརྙན་འཕྲིན་དང་སྐུད་མེད་གློག་གི་ཉེར་སྤྱོད་སྒྲིག་ཆས་ལྗོངས་ རྒྱུ་བའི་གཟིགས་མོ་རུ་བཤམས་ནས་བཞག་ཡོད། དཔྱད་མཆན།
ཁྱོད་ཀྱིས་རྩོམ་ཡིག་ཟེར་བ་དེ་ཤོག་ངོས་མང་པོ་ཞིག་འབྲི་དགོས་པའི་ལྟ་ཚུལ་
ཁྱོན་ནས་མ་འཛིན་རོགས། སྤྱིར་ན་རྩོམ་ཡིག་འདི་ཧ་ཅང་ཐུང་མོད་ངོ་སྤྲོད་བྱ་འདོད་ པའི་དངོས་པོ་དེ་ཚིག་ཉུང་ཉུང་ཞིག་གིས་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་ཐུབ་ཡོད།
གལ་སྲིད་
ཁྱོད་ཀྱིས་མང་པོ་ཞིག་འབྲི་བསམ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ་འདི་
93
94༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ལ་ངོས་འཛིན་ཅི་འདྲ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་མེད་སོགས་འབྲི་ཆེས་ན་རྩོམ་ཡིག་འདི་གསལ་ བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་མ་སོང་བར་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་སོགས་ཀྱི་ངོ་བོར་འགྱུར་ཡང་
སྲིད། དེར་བརྟེན། ཚིག་ཉུང་ཡང་གསལ་བཤད་ཀྱི་འོས་འགན་རྫོགས་མཚམས་ནས་ དོན་དག་གཞན་དག་དགོས་པ་དམིགས་བསལ་བ་མེད་ན་མ་བྲིས་ན་ཡག རྩོམ་ཐུང་
འདི་ཀློག་རྗེས་འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ་འདི་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་ཤེས་ཡོད་ ངེས།
འབྲི་སྟངས་འདི་གཞིར་བཟུང་ནས་བོད་རང་གི་འཛུགས་སྐྲུན་དངོས་པོ་ཞིག་
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་ལམ་ནས་འབྲི་བར་སྦྱོང་བརྡར་བྱོས་དང།
ཇི་བཞིན་
བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་སོགས་དང་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་པ་ལག་ལེན་གྱི་ཁྲོད་ནས་ ངེས་ཤེས་རྙེད་སྲིད།
༡༡། ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུའི་སྐོར།
ཡུལ་སྐོ ར ་ལྗོ ང ས་རྒྱུའི ་ གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་ནི ་ སྐུ་མགྲོ ན ་ལ་འབྲེ ལ ་ཡོ ད ་
ཤེས་བྱ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ་ཇི་ལྟར་ལྗོངས་རྒྱུ་བྱེད་པར་རམ་འདེགས་བྱེད་པའི་གལ་ཆེའི་ ཡིག་ཆ་ཡིན།
འདིའི་སྐོར་གྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་ན།
ལྗོངས་རྒྱུ་བྱ་སའི་
གནས་ཡུལ་དང་ས་ཁམས་ཀྱི་རྣམ་པ། འགྲུལ་བཞུད་ཀྱི་ལམ་ཐིག རང་བྱུང་གི་མཛེས་
ལྗོངས། རིག་དངོས་གནའ་ཤུལ། ངག་རྒྱུན་གྱི་བཤད་སྲོལ། ལོ་རྒྱུས་ཀྱི་དོན་སྙིང་སོགས་ གསལ་པོར་བཤད་དགོས། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་ནི་གནས་ཚུལ་གསལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་
ཁོ་ན་ཙམ་མ་ཡིན་པར། དེ་ལས་ཀྱང་གལ་ཆེ་བ་ནི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་བརྒྱུད་
ནས་མི་རྣམས་ཀྱིས་དོ་སྣང་བྱ་ཡུལ་ཞིག་ཏུ་བསྒྱུར་ཏེ་ལྟ་སྐོར་ལ་ཡོང་འདོད་ཀྱི་འདུན་ པ་དྲག་པོ་བསྐྲུན་ནས་ལྗོངས་རྒྱུའི་ཞོར་དུ་མཐོང་རྒྱ་སྐྱེད་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས།
དེར་
བརྟེན། འབྲེལ་ཡོད་ཀྱི་རང་བྱུང་མཛེས་ལྗོངས་དང། གནའ་ཤུལ་གྲགས་ཅན། ཡུལ་
སྲོལ་དང་མི་ཆོས། འཕེལ་རྒྱས་དང་འགྱུར་ལྡོག། དེ་བཞིན་ལོ་རྒྱུས་དང་ངག་རྒྱུན་གྱི་ བཤད་སྲོལ་སོགས་གསལ་པོར་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ།
མི་རྣམས་ལ་གསལ་བཤད་ཡི་གེར་
བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་རང་ཉིད་དངོས་སུ་ཡུལ་དེར་སླེབས་འདྲའི་ཚོར་བ་བསྐྲུན་དགོས། 94
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼95
མཚོ་སྔོན་པོ།
རྒྱ་ཁྱོ ན ་ལ་མི ་ ཊར་སྟོ ང ་གྲུ་བཞི ་ མ་༤༥༨༣་ཡོ ད ་པའི ་ ཁྱད་མཚར་བའི ་
གནས་མཆོག་སྟེ།
མཚོ་སྔོན་པོ་ནི་མདོ་སྨད་མཚོ་སྔོན་ཡུལ་གྱི་མཚོན་རྟགས་
ཤིག་ཡིན། དེ་ནི་རང་བྱུང་ཁམས་ཆེན་མོས་མཚོ་སྔོན་མཐོ་སྒང་ལ་གནང་བའི་ རིན་པོ་ཆེའི་མེ་ལོང་ཆེན་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིན།
མཚོ་སྔོན་པོ་ནི་བོད་ཁམས་ཀྱི་ཚྭ་མཚོ་ཆེ་ཤོས་ཡིན།
ཁྱོན་ཡངས་ཤིང་ལྷོ་བྱང་ཅུང་དོག་པས་སྙུང་གཟུགས་སུ་སྣང།
དེའི་ཤར་ནུབ་ཀྱི་
དུས་ཚི ག ས་མི ་ འདྲ་བའི ་ ནང་མཚོ ་ སྔོ ན ་པོ འ ་ི ཡུལ་ལྗོ ང ས་ཀྱང་གཏན་
ནས་མི་འདྲ། དབྱར་དང་སྟོན་གྱི་དུས་སུ་ཁ་དབུགས་དྭངས་ཤིང་ཆུ་བོ་གཙང། མཐའ་ཡས་པའི་རྩྭ་ཐང་གི་སྒང་གཤོངས་ཐམས་ཅད་སྔོ་ལྗང་ངེར་ཡོད་པས་ས་
གདན་ལྗང་ཞིང་མཐུག་པ་ཞིག་བཏིངས་ཡོད་པ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས། དགུན་ དུས་སུ་གྲང་ངར་ཆེ་བ་དང་དཔྱིད་དུས་སུ་བྱེ་རླུང་ཅུང་ཟད་འཚུབ་ངེས་ཡིན། དེར་བརྟེན་ཡུལ་སྐོར་ལྗོངས་རྒྱུའི་དུས་ཚོད་ཡག་ཤོས་དེ་དབྱར་གྱི་དུས་སུ་ཡིན།
མཚོ ་ སྔོ ན ་པོ འ་ི ནང་དུ་བྱ་གླི ང ་མཚེ ར ་བ་རི ་ དང་མཚོ ་ སྙི ང ་མ་ཧཱ་དེ ་ བ་
སོགས་གླིང་ཕྲན་ཆུང་ཆུང་འགའ་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཚོགས་ཀྱི་སྒོ་ངས་ཁེངས་ཤིང།
བྱ་གླིང་དུ་བྱ་རིགས་སྣ་
བྱ་རིགས་ལ་ལས་འཕུར་རྩལ་འགྲན་པ་དང།
ལ་ལས་མཚོ་ནང་གི་ཉ་འཛིན་པ་སོགས་མིག་གི་དཔྱིད་དུ་འགྱུར་བའི་ལྟད་མོ་ ཁྱད་མཚར་མང་པོ་ཞིག་མཐོང་རྒྱུ་ཡོད།
མཚོ་སྔོན་པོའ་ི ནང་དུ་ཉ་རིགས་གཙོས་ཆུར་གནས་སྲོག་ཆགས་མང་པོ་
ཞིག་ཡོད་མོད།
བོད་རིགས་ཚོས་སྲུང་སྐྱོབ་བྱེད་པ་མ་གཏོགས་འཛིན་བཟུང་
95
96༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བྱེད་ཀྱིན་མེད་པར་མ་ཟད། ལོ་རེ་རེ་བཞིན་མཚོ་སྔོན་པོའ་ི ནང་དུ་གཏེར་སྦས་ པའི་ཡུལ་སྲོལ་ད་དུང་ཡང་མ་ཉམས་པར་ཡོད།
ཡངས་པའི་རྩྭ་ཐང་ཀུན་ན་སྨན་རྩྭ་ཡི་རིགས་ཤིན་ཏུ་མོད་པོ་ཡོད། དེའི་
སྟབས་ཀྱིས་ཉེ་འཁོར་གྱི་འབྲོག་པའི་སྒོ་ཟོག་གི་ཤ་ཡང་གཞན་དང་བསྡུར་ན་ ཤིན་ཏུ་བཟང།
ད་དུང་ས་དེའི་ཤ་མོ་ལ་ཡང་ཡུལ་སྐོར་བ་མང་པོས་དགའ་བོ་
གནང་གི་ཡོད། གཞན་ཡང་ས་དེའི་ཞོ་དང་འོ་མ། མར་ཕྱུར་སོགས་ལ་རྒྱལ་ཁབ་ ཕྱི་ནང་ཀུན་གྱི་ལྗོངས་རྒྱུ་བས་དགའ་བསུ་ཆེན་པོ་ཐོབ་ཡོད།
དབྱར་ཟླ་དྲུག་པའི་ནང་དུ་མཚོ་མཆོད་ཀྱི་དུས་སྟོན་ཞིག་ཀྱང་ཡོད། དེའི་
དུས་གླུ་ལེན་གར་རྩེ་རྒྱ་ཆེན་པོ་བྱེད་པས་བོད་ཡུལ་ནི་གླུ་གར་གྱི་རྒྱ་མཚོ་ཡིན་ ཟེར་བ་ཁྱོད་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཐོང་ཐུབ། ༡༢། ཐོན་རྫས་ཀྱི་གསལ་བཤད།
ཐོན་རྫས་གསལ་བཤད་བྱེད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་ཐབས་ལ། སྤྱིར་བཏང་དུ་
ཁག་གསུམ་དུ་བགོས་ཆོག།
དང་པོ། ཁ་བྱང། རྒྱུན་ལྡན་དུ་ཁ་བྱང་ལ་ཐོན་རྫས་ཀྱི་མིང་གི་རྗེས་སུ་”གསལ་
བཤད་”ཅེས་པ་སྣོན་པ་དང། ཐོན་རྫས་ཀྱི་མིང་ཁོ་ན་བཀོད་པའང་ཡོད།
གཉིས་པ། རྩོམ་དངོས། འདིར་ཐོན་རྫས་ཀྱི་མིང་དང་ཐོན་རྟགས། ཚད་གཞི་
དང་ཁྱད་ཆོས། བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ནུས། བཀོལ་སྤྱོད་བྱེད་སྟངས། རིན་གོང་སོགས་ འདུ་བ་ཡིན།
ཐོན་དངོས་ཀྱི་འཚོང་ལམ་དང་བྱེད་སྒོའ་ི ཁྱབ་ཁོངས་རྒྱ་བསྐྱེད་པའི་
ཕྱིར། དམིགས་སུ་བཀར་ནས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཐུན་མོང་མ་ཡིན་པའི་ཁྱད་ཆོས་དང་དགེ་
མཚན། ཕན་ནུས་དང་རིན་གོང་སོགས་ངོ་སྤྲོད་བྱ་དགོས། ཐོན་རྫས་ཁ་ཤས་ལ། བེད་
སྤྱོད་བྱེད་པའི་བརྒྱུད་རིམ་གྱི་ཁྲོད་ནས་འབྱུང་སྲིད་པའི་གནད་དོན་ཅི་ཡོད་གསལ་
96
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼97
བཤད་བྱས་ཏེ་བེད་སྤྱོད་མཁན་ལ་གསལ་བཤད་གཞིར་བཟུང་སྟེ་བེད་སྤྱད་ན་གནད་ དོ ན ་མི ་ འབྱུང་བར་བདེ ་ འཇགས་ཀྱི ས ་བེ ད ་སྤྱོ ད ་ཆོ ག ་པ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་གསལ་པོ ་ བྱེ ད ་
དགོས། སྤྱིར་བཏང་གི་གནས་ཚུལ་འོག་ནས་དཔྱད་ཆས་དང་འཕྲུལ་ཆས་ལ་སོགས་
པའི་ཐོན་དངོས་ལ་བཟོ་དབྱིབས་དང་རྣམ་གྲངས། ནུས་པ། གྲུབ་ཆ། བཀོལ་སྤྱོད།
བདག་ཉར། བཤིག་གསོ་བྱེད་སྟངས་ལ་སོགས་པའི་ནང་དོན་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས། ཟས་རིགས་ཡིན་ན་ངེས་པར་དུ་རྒྱུ་ཆ་དང་བྲོ་བ། ཟས་རིགས་སྤྱོད་སྟངས་ལ་སོགས་
པའི་ནང་དོན་འབྲི་དགོས། གསོག་ཉར་བྱེད་དཀའ་བ་དང་ངོ་བོ་འགྱུར་སླ་བའི་ཟས་ རིགས་ལ་ཁག་ཐེག་གི་དུས་ཡུན་གསལ་པོར་བཤད་དགོས།
སྨན་རྫས་ཡིན་ན་ཕན་
ནུས་དང་བེད་སྤྱོད་སྟངས། བེད་སྤྱོད་ཀྱི་ཚད། བདག་ཉར་བྱེད་ཐབས། ཞོར་སྐྱོན་དང་
གོ་ཆོད་དུས་ཡུན་སོགས་གསལ་པོར་བཤད་དགོས། ནང་དོན་འདི་དག་གོ་རིམ་ལྡན་ པ་དང་ཚན་པ་དུ་མར་བགོས་ནས་བྲིས་ཆོག ཀྱང་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས།
མཚམས་རེར་མངགས་ཉོ་བྱེད་ཐབས་
གསུམ་པ། མིང་རྟགས་འགོད་པ། རྒྱུན་དུ་ལས་ཁུངས་ཀྱི་མིང་གི་སྟེང་”ཐོན་
རྫས་”ཞེས་པའི་ཡིག་འབྲུ་གཉིས་སྣོན་པ་ཡིན། མངགས་ཉོ་བྱེད་མཁན་གྱིས་འབྲེལ་ བ་བྱེད་བདེ་ཆེད་ད་དུང་ལས་ཁུངས་ཀྱི་སྡོད་གནས་ཁ་བྱང་གསལ་པོ་དང།
ཁ་
པར་དང་མྱུར་འཕྲིན་ཡང་འབྲི་དགོས་པར་མ་ཟད། ལས་ཁུངས་ཀྱི་མིང་ཆ་ཚང་བ་ ཞིག་འབྲི་དགོས།
ཐོན་རྫས་གསལ་བཤད་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་སྐབས། ད་དུང་བར་བཅུག་གི་རི་མོ་
ཡང་བཀོད་ཆོག འདི་ལྟར་བྱས་ན། འཛད་སྤྱོད་པས་ཐོན་རྫས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ལ་རྒྱུས་ ལོན་ཡག་པོ་བྱེད་པར་རམ་འདེགས་བྱེད་ཐུབ།
ཐོན་རྫས་གསལ་བཤད་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་ན། རེ་བ་ཉག་གཅིག་ཡོད་པ་དེ་ཡང་
དག་པ་དང་བློ་གཏད་ཆོག་པ།
ཞིབ་བཤེར་ཚད་དང་ལྡན་པ་ལས་རྟོག་བཟོ་དང་
མཛེས་སྤྲས་གཏན་ནས་བྱེད་མི་རུང། བསྡུས་པ་མ་ཟད།
དེ་ལས་གཞན་ད་དུང་གོ་སླ་ཞིང་གནད་
གནད་དུ་ཐིངས་པའི་སྐད་ཆས་དོན་དག་གསལ་པོར་བཤད་
97
98༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དགོས། དཔེར་ན།
རིན་ཆེན་གྲང་སྦྱོར་རིལ་ནག་ཆེན་མོ། སྨན་རྒྱུ་དང་བཟོ་ཐབས།
རི ན ་ཆེ ན ་གྲང་སྦྱོ ར ་ཆེ ན ་མོ འ ་ི སྦྱོ ར ་བ་འདི ར ་དུག་འདོ ན ་གཡའ་ཕྱི ས ་
སོགས་ཚད་ལྡན་ལས་གྲུབ་པའི་བདུད་རྩི་བཅུད་རྒྱལ་བཙོ་བཀྲུ་ཆེན་མོ་དང། གསེར་དངུལ་ཟངས་ལྕགས་དང། ཨིནྡྲ་ནི་ལ། ཕ་ལམ། མ་རྒད། གཡུ་སོགས་ བཞུ་བ་དང་མ་བཞུ་བའི་ཁམས་ཀྱི་ཐལ་བ་དང། ཁ་ཆེ་གུར་གུམ་དང། ཛ་ཏི། དཔའ་བོ་དཀར་སེར། ཨ་རུ་གསེར་མདོག་སོགས་སྔོ་ཁྲོག་གི་སྨན་སྣ་བརྒྱ་དང་ བཞི་བཅུ་ཙམ་ལས་གྲུབ་པའི་སྦྱོར་བ་ཤིན་ཏུ་ནས་ཚད་ལོངས་ཀྱི་རིམ་པ་མཐོང་
རྒྱུད་མན་ངག་གིས་བརྒྱན་ཏེ་སྨན་སྒྲུབ་དང་ལྡན་པའི་རིལ་བུ་ངོ་མཚར་ཅན་ ཞིག་ཡིན།
ཕན་ཡོན་མདོར་བསྡུས།
ཕོ་བ་ན་བ་དང། མཆིན་ཁྲག་རྒྱས་པ། སྨུག་པོ་འཐབ་ནས་གླང་ཐབས་ན་
བ། བྲང་དང་ཕོ་བར་ཚ་ཤར་རྒྱག་པ། རྒྱ་བཤལ་ལམ་ཁྲག་རུལ་དུད་ཁུ་སྐྱུགས་པ།
བཤང་བར་ཁྲག་འདྲེས་པ། གཞན་ཡང་སྙིང་ནད་ཀྱིས་སྙིང་གི་རྒྱུ་བ་ཞན་པ། ཆུ་ བསགས་པ། དྲེག་གྲུམ་ཆུ་སེར་དང། རྨ་རིགས་སོགས་ཀྱི་རྣག་ཁྲག་འཛགས་པ།
ཟས་དུག་ཤོར་བ། བཙན་དུག་དང་སྦྱར་དུག་སོགས་དུག་རིགས་ཁོང་དུ་ཤོར་བ།
རྒྱུ་གཟེར་བཤལ་རིམས། མཛེ་འབྲས། གག་ལྷོག གཉན་རིམས་ཀྱི་ནད་སོགས་
98
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼99
ལ་ཕན་པར་མ་ཟད། ནད་མེད་རྣམས་ཀྱིས་བསྟེན་ན་ལུས་མདངས་རྒྱས་ཤིང། དབང་པོ་གསལ་བ། རྩ་དང་རུས་པ་མཁྲེགས་པ་སོགས་སྟོབས་སྐྱེད་བཅུད་ལེན་ གྱི་མཆོག་ཏུ་གྱུར་བ་ཡིན།
རིལ་བུ་བཞེས་ཚུལ་དང་བསྲུང་བྱ་མདོར་བསྡུས།
རིལ་བུ་འདི་མ་བཏང་གོང་གི་ནུབ་མོར་གཡེར་མ་རྡོག་བདུན་ཙམ་གྱི་
ཐང་བསྐོལ་ནས་དྲོད་འཇམ་འཐུང་བས་རྩ་ཁ་འབྱེད་དགོས་པ་མ་ཟད།
ནུབ་
དེ ར ་རི ལ ་བུར་གློ ག ་འོད ་སོ ག ས་དཀར་ཆའི ་ རི ག ས་ཤུགས་ཆེ ར ་མ་ཕོ ག ་པར་
སྣོ ད ་གས་ཆག་མེ ད ་པ་དཀར་ཡོ ལ ་ལྟ་བུར་རི ལ ་བུ་ནུབ་ཙམ་གྱི ་ ཆུ་ཁོ ལ ་དུ་ སྦངས་ཏེ་རས་གཙང་སོགས་ཀྱིས་བཀབ་ནས་འཇོག་དགོས།
སང་ཉིན་དེར་
སྨན་བླའི་གཟུངས་སྔགས་དང་ཡིག་དྲུག་མ་ཎི་གང་མང་བཟླས་རྗེས་ཉིན་སྔའི་ ནུབ་མོར་སྦངས་པའི་རིལ་བུ་སྲིན་མཛུབ་ཀྱིས་སྣུར་བའི་ཐོག་ཆུ་ཁོལ་ཅུང་ཟད་ བསྣན་ཏེ ་ ཐོ ་ རེ ང ས་བདུད་རྩི ་ ཐུན་མཚམས་དང་བསྟུན་ནས་བཞེ ས ་ན་ནུས་ པའི་ཁྱད་པར་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བ་དང།
དེ་ནས་ཉལ་ཆས་དྲོན་པོ་གྱོན་ཏེ་ལུས་རྔུལ་
ངེས་བྱས་ནས་ཆུ་ཚོད་གཅིག་ཙམ་ཉལ་རྗེས་ཁ་ཆེ་གུར་གུམ་ཆུ་ཁོལ་ལ་སྦངས་
པའི་ཁུ་བ་ཅུང་ཟད་བཞེས་ན་ལུས་ཀྱི་རྩ་ཁ་བསྡམས་ཏེ་སྨན་ནུས་ཕྱིར་མི་ཤོར་ བའི་དགོས་ཁྱད་ཡོད།
རིན་ཆེན་རིལ་བུ་བཏང་རྗེས་ཁ་ཟས་སྔོ་ཚལ་རིགས་
དང། ཉ་ཕག་སྒོང་གསུམ། ཆང་སྐྱུར། སྒོག་བཙོང། ཁ་ཚ་རུལ་སུངས་དང་རྗེན་
ཟས་རིགས་དང་སྤྱོད་ལམ་བརྡབས་འཁྲུགས་སོགས་དྲག་ཤུལ་གྱི་རིགས་དང། འཁྲིག་སྤྱོད་སོགས་ཉིན་ཤས་འཛེམས་དགོས་པ་མ་ཟད།
ཚེས་བཅོ་ལྔ་དང་
གནམ་གང་སོ ག ས་གཟའ་ཚེ ས ་དགེ ་ བའི ་ དུས་རི ན ་ཆེ ན ་རི ལ ་བུ་བཞེ ས ་ཐུབ་
99
100༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཚེ་སྨན་གྱི་ཕན་ནུས་ཆེ་བ་ཡོད། འོན་ཀྱང་ནད་ཅན་ཛ་དྲག་རིགས་ལ་གོང་གི་ བཞེས་ཚུལ་དང་བསྟུན་མི་དགོས་པར་སྐབས་མཚམས་བཞེས་ན་འགྲིགས། མངགས་ཉོ་བྱ་ཡུལ།
བོ ད ་གཞུང་དབུས་སྨན་རྩི ས ་ཁང་དང་ས་གནས་སོ ་ སོ འ་ི ཡན་ལག་
སྨན་ཁང།
0091 - 1892 - 307069/
འབྲེལ་གཏུགས་ཁ་པར།
223113/ 223222
ཨི་མེལ་ཁ་བྱང།
tmai@men-tsee-khang.org
གོ ང ་གི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ་ ནི ་ གདོ ས ་བཅས་བྱ་དངོ ས ་གསལ་བཤད་བྱེ ད ་པའི ་
རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན།
གཞལ་བྱའི་ཡུལ་དུ་གྱུར་པའི་གྲང་སྦྱོར་རིལ་ནག་ཆེན་མོའ་ི
གྲུབ་རྒྱུ་དང་ཁྱད་ཆོས། ཕན་ཡོན་སོགས་གོ་རིམ་ལྡན་ལ་གོ་སླ་བའི་ཚིག་གིས་གསལ་ བཤད་བྱས་པ་ནི་ཚན་རིག་དང་མཐུན་པར་མ་ཟད། མི་རིགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ཀྱང་ཡོད་
པ་ཞིག་ཡིན། དེ་དག་ཐམས་ཅད་ཡུལ་རང་སྟེང་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་གཙོ་བོར་བཟུང་ ནས་བྲིས་ཡོད་པས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ཡག་པོ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད།
༡༣། འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་གསལ་བཤད།
འཕྲུལ་ཆས་དང་ཡོ ་ བྱད་ཀྱི ་ གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་ནི ་ མི ་ རྣམས་ལ་འཕྲུལ་
ཆས་སམ་ཡོ་བྱད་གང་རུང་གི་ཁྱད་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་བྱས་ཏེ། མི་རྣམས་ལ་སྔར་ལས་ལྷག་
100
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼101
པའི ་ སྒོ ་ ནས་འཕྲུལ་ཆས་དང་ཡོ ་ བྱད་ཀྱི ་ རི ག ས་ལ་རྒྱུས་ལོ ན ་པར་བྱེ ད ་རྒྱུ་དེ ་ ཡི ན ། དེར་བརྟེན།
ཐོན་སྐྱེད་འཛུགས་སྐྲུན་དང་འཚོ་བའི་ཞབས་ཞུའི་ཆེད་དུ་ཡིན་དགོས།
རྒྱུ་མཚན་དེའི་དབང་གིས། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རིགས་འབྲི་ན་ངེས་པར་དུ་སྒྲུབ་དགོས་ པ་ནི།
གཅིག་ནས་གང་ཡང་རུང་བའི་འཕྲུལ་ཆས་སམ་ཡོ་བྱད་ཅིག་གི་རང་བཞིན་
དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཀྱི་ཕན་ནུས། གྲུབ་ཚུལ་གྱི་རྩ་བའི་རིགས་པ། བེད་སྤྱོད་བདག་ཉར་ བྱེད་ཚུལ་ལ་སོགས་པ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོ་བྱེད་རྒྱུ་དང།
གཉིས་པ་ནི་ཡོ་བྱད་དམ་
འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི ་ ཆགས་གྲུབ་ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱེ ད ་དུས་ཡོ ་ བྱད་དམ་འཕྲུལ་ཆས་འདི ་ རི ག ས་ ཀྱི ་ དོ ན ་དངོ ས ་ཀྱི ་ གནས་ཚུལ་གཞི ར ་བཞག་སྟེ ་ ཁག་འགར་བགོ ས ་ནས་ཁག་རེ ་ རེ ་
བཞིན་འབྲི་དགོས། ཐོག་མར་གྲུབ་ཆ་གཙོ་བོའ་ི ཁག་དང་དེའི་རྗེས་ནས་གྲུབ་ཆ་ཕལ་ བའི་ཁག་འབྲི་དགོས། གལ་སྲིད་གཙོ་ཕལ་གྱི་དབྱེ་བ་མི་གསལ་བའམ་ཡང་ན་གཙོ་
ཕལ་མ་དབྱེ་ན། གོང་ནས་འོག་གམ་འོག་ནས་སྟེང། གཡས་ནས་གཡོན་དང་གཡོན་
ནས་གཡས། ནང་ནས་ཕྱི་དང་ཕྱི་ནས་ནང་གི་གོ་རིམ་ལྟར་རེ་རེ་བཞིན་བྲིས་ཆོག ཡོ་
བྱད་དམ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་གྲུབ་ཆ་ཁག་ཆེན་པོ་འགར་བགོས་ནས་ཁག་རེ་རེ་བཞིན་ ངེས་གཏན་གྱི་གོ་རིམ་ཡོད་པའི་ངང་ནས་ཞིབ་ཏུ་འབྲི་དགོས།
ཡོ་བྱད་དམ་འཕྲུལ་
ཆས་ཀྱི་བེད་སྤྱོད་སྟངས་ངོ་སྤྲོད་བྱེད་དུས་བེད་སྤྱོད་ཀྱི་བརྒྱུད་རིམ་ཁྲོད་ནས་རྒྱུན་དུ་ འབྱུང་སླ་བའི་གནད་དོན་དང་ཐག་གཅོད་བྱེད་ཐབས་གསལ་པོ་བཤད་པར་དོ་སྣང་ བྱེད་དགོས། ཆེད།
གསུམ་ནས་ཡོ་བྱད་དམ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་པོར་བཤད་
གཤིབ་སྡུར་གྱི་ཐབས་སྤྱད་ནས་དེ་དང་དེའི་རིགས་ཀྱི་འཕྲུལ་ཆས་མི་རྣམས་
ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་མཐོང་བ་དག་དང་བསྡུར་ནས་བྲིས་ཆོག
གཤིབ་སྡུར་གྱི་ཁྲོད་ནས་མི་
འདྲ་བའི་ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་གསལ་བཤད་བྱེད་དགོས།
བཞི་ནས་རྗོད་བྱེད་ཀྱི་
ཚིག་ནི་ཁ་གསལ་གོ་སླ་ཡིན་པ་ལས་ཆེད་ལས་ཀྱི་བརྡ་ཆད་མང་པོ་མི་འབྲི་བ་བཅས་ སོ། །དཔེར་ན།
101
102༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ནེའུ་ཊོན་སྦུ་གུའི་གྲུབ་ཚུལ་དང་བཀོལ་སྤྱོད་ཕན་ནུས།
ནེའུ་ཊོན་སྦུ་གུ་ནི་དངོས་ལུགས་ཀྱི་དཔྱད་ཆོས་རིགས་ཤིག་ཡིན།
དེ་
ནི་ཡང་ལྕི་མི་འདྲ་བའི་དངོས་གཟུགས་དབུགས་མེད་སྟོང་ཁམས་ནས་འགུལ་ སྐྱོད་བྱེད་པའི་གནས་ཚུལ་ལ་ཚོད་ལྟ་བྱེད་སྤྱད་ཅིག་ཡིན།
ཚོད་ལྟ་འདིས་
སློ བ ་གྲོ ག ས་ཚོ ར ་དབུགས་མེ ད ་སྟོ ང ་ཁམས་ནས་ཡང་ལྕི ་ མི ་ འདྲ་བའི ་ དངོ ས ་
གཟུགས་མར་ལྷུང་བའི་མྱུར་ཚད་འདྲ་བའི་གནས་ལུགས་ཤེས་རྟོགས་ཡོང་བར་ རམ་འདེགས་བྱེད་པ་ཡིན།
ནེའུ་ཊོན་སྦུ་གུའི་རིང་ཚད་ལ་སན་ཊེ་མི་ཊར་༡༢༠ ཡོད། ཕྱིའི་ཚངས་
ཐིག་ལ་སན་ཊེ་མི་ཊར་༦
ཡོད་པའི་ཤེལ་སྦུག་མཐུག་པོ་ཞིག་ཡིན།
སྦུ་གུའི་
སྣེ ་ གཅི ག ་བཅད་ཅི ང ་སྣེ ་ གཞན་དེ ་ དབུགས་གཏོ ང་ལེ ན ་བྱེ ད ་སྤྱད་ཀྱི ་ ལྕགས་ རིགས་ཁ་གཅོད་ཅིག་གིས་དམ་པོར་བརྒྱབ་ཡོད། ཁ་གཅོད་ཀྱི་དབུགས་གཏོང་
ལེན་བྱེད་སའི་སྦུ་གུའི་ནང་དུ་ལྕགས་ལེབ་ཅིག་དང་ཤིང་བྲུལ་ཞིག ད་དུང་བྱ་ སྒྲོ་ཞིག་བཅས་ཡོད་པ་རེད།
ཚོད་ལྟ་འདི་ལག་བསྟར་བྱེད་པའི་དུས་སུ།
ཐོག་མར་དབུགས་གཏོང་
ལེན་གྱི་སྦུ་གུ་ཁ་ཕྱེ་སྟེ་ཤེལ་སྦུག་ནང་དབུགས་བསྒྱངས། དེ་ནས་ཁ་མར་བསྐོར་ ན་ནང་གི་དངོས་གཟུགས་དག་ཀྱང་འདིའི་ཕྱོགས་སུ་སྤུངས་ངེས། སུ་མྱུར་དུ་ཡང་བསྐྱར་མགོ་རྟིང་སློག་ནས་ཡར་བསླངས་ན། གཟུགས་དག་མར་ཟགས་པའི་འགོ་རྩོམ།
དེའི་རྗེས་
ནང་གི་དངོས་
ནང་གི་ཁ་དབུགས་ཀྱིས་འགོག་
ཤུགས་ཐེབས་ཚད་མི་འདྲ་བའི་རྐྱེན་གྱིས་དངོས་གཟུགས་དག་མར་ལྟུང་བའི་ མྱུར་ཚད་ཀྱང་མི་འདྲ། དེའི་རྗེས་སུ། ཡང་བསྐྱར་འགྱིག་སྦུབས་ཀྱིས་ནེའུ་ཊོན་
102
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼103
སྦུ་གུ་བཙི ར ་གནོ ན ་འཕྲུལ་ཆས་ཀྱི ་ སྟེ ང ་གི ་ དབུགས་འཇི བ ་ཆས་ལ་མཐུད་ ནས་ནང་གི་དབུགས་ཡོད་ཚད་ཕྱིར་འཐེན། སྦུབས་ནང་གི་དབུགས་ཀྱི་གནོན་ ཤུགས་མི་ལི་མི་ཊར་༢༠
ཡས་མས་སུ་ཇེ་དམར་བཏང་(དབུགས་མེད་སྟོང་ཁམས་དང་ཉེ་བ)
དུས། ཡང་བསྐྱར་གོང་ལྟར་སྒྲུབ་ན། འདིའི་སྐབས་སུ་དངོས་གཟུགས་དག་གི་
ཟགས་ཚད་འདྲ་མཚུངས་སུ་འབྱུང་བ་ཡིན། འདི་ལ་བརྟེན་ནས། གལ་སྲིད་
དབུགས་མེད་སྟོང་ཁམས་སུ་ཡང་ལྕི་མི་འདྲ་བའི་དངོས་གཟུགས་མར་ཟགས་ ན་མྱུར་ཚད་ཡོངས་སུ་མཚུངས་པ་ཤེས་རྟོགས་བྱེད་ཐུབ་པ་ཡིན། ༡༤། སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས།
སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ནི་མི་རྣམས་ཀྱིས་ངེས་པར་དུ་བརྩི་སྲུང་བྱ་དགོས་པའི་
སྤྱོད་ལམ་གྱི་ཚད་འཛིན་ས་ཞིག་ཡིན། སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་ན་ངེས་ པར་དུ་བསྒྲུབ་དགོས་པ་ནི། གཅིག ནོར་འཕྱུག་མེད་པའི་ཚིག་བེད་སྤྱད་དེ་ལྟ་ཚུལ་ཅི་
ཡིན་ཁ་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས། ཅི་ཞིག་ལ་བསྟོད་བསྔགས་བྱེད་པ། གང་ལ་དགག་
པ་རྒྱག་པ། ཇི་ལྟར་བྱས་ན་འོས་མིན་ལ་སོགས་པ་གསལ་པོར་འབྲི་དགོས། ཐག་གཅོད་ པ། དགག་པ་རྒྱག་པ། བསྟོད་བསྔགས་བྱེད་པ། ངོ་རྒོལ། སྐུལ་མ། ཉེས་ཆད་གཅོད་པ་
འདི་ཚང་མ་ནོར་འཕྱུག་མེད་པའི་ཡང་དག་པའི་ཚིག་གིས་འབྲི་དགོས། ཁ་གསལ་པོ་ མིན་པ་དང་ལྟར་སྣང་སྟེ། མི་ལ་གོ་ནོར་ཐེབས་སླ་ཞིང་དོན་མང་པོར་འཇུག་པའི་ཚིག་ ནན་འགོག་བྱེད་དགོས། གཉིས། རྗོད་བྱེད་ཀྱི་ཚིག་གནད་བསྡུས་ཡིན་དགོས། སྒྲིག་
སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་ན། ལྷུག་བརྗོད་དང་ཞིབ་འབྲི། དུངས་སེམས་བརྗོད་ པ། དཔྱད་གླེང་སོགས་མི་དགོས། དེ་ལས་ཀྱང་དཔེ་འཇོག་དང་བསྟོད་བསྔགས། རབ་
བཏགས་སོགས་ཀྱི་འབྲི་སྟངས་མི་དགོས་པར་སྙིང་བསྡུས་གོ་སླ་དང་བཅོས་མ་མིན་ པ་ཞིག་ཡིན་དགོས།
ནང་དོན་རྙོག་འཛིང་ཅན་གྱི་རིགས་དབྱེ་བ་དགར་ནས་རེ་རེ་
བཞིན་འབྲི་དགོས། ནང་དོན་སྟབས་བདེ་ཡིན་ན། དབྱེ་བ་མ་བྱས་ཀྱང་ཆོག གསུམ།
103
104༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེ་འབྲི་ན་ཐོག་མར་ཁ་བྱང་འགོད་དགོས། ཁ་བྱང་གིས་
སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེ་འདིའི་རིགས་ཀྱི་རང་བཞིན་གསལ་པོར་མཚོན་ཐུབ་ པས་མི་རྣམས་ལ་རང་བཞིན་ཅི་འདྲ་ཞིག་ཡིན་པའི་སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་ལུགས་ཤེས་སུ་
འཇུག་པར་བྱེད། དཔེ་བཞག་ན་སློབ་གྲྭའི་སློབ་མའི་བསྲུང་བྱ་དང། འཛིན་གྲྭའི་སྒྲིག་
ལམ། གཙང་སྦྲའི་ལམ་ལུགས་སོགས་ཤིན་ཏུ་མང་པོ་ཡོད་པ་དང། སྒྲིག་སྲོལ་ལམ་
ལུགས་ཀྱི་ཡི་གེའི་མཇུག་ཏུ་ལས་ཁུངས་སམ་འབྲེལ་ཡོད་གང་གིས་གཏན་འབེབས་ བྱས་པ་དང་གཏན་འབེབས་བྱས་པའི་ཟླ་ཚེས་ཀྱང་གསལ་པོར་འགོད་དགོས། དཔེར་ ན།
གཞི་རིམ་བར་མའི་སློབ་ཕྲུག་གི་བསྲུང་བྱ།
གཅིག མི་རིགས་བར་ལ་མཐུན་སྒྲིལ་དང་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་ཁྲིམས་བརྩི་སྲུང། དེ་ ལས་ཀྱང་བཙན་བྱོལ་བོད་ཀྱི་སྲིད་གཞུང་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་པ། ནམ་
རྒྱུན་ཧུར་ཐག་གིས་སློབ་སྦྱོང་བྱས་ཏེ་རང་གི་མི་རིགས་དང་རྒྱལ་ཁབ་ ལ་བྱས་རྗེས་འཇོག་པར་གྲ་སྒྲིག་ལེགས་པོ་བྱེད་པ།
གཉིས། དུས་ལྟར་འཛིན་གྲྭར་བཅར་བ། རྗེས་ལུས་མི་ཐེབས་ཤིང་སྔ་ལོག་མི་ བྱེད་པ། དེ་ལས་ཀྱང་འཛིན་གྲྭར་མི་གཡོལ་བ།
གསུམ། གཟབ་ནན་གྱིས་སློབ་ཁྲིད་ལ་ཉན་པ། བསམ་གཞིགས་ཡང་ཡང་བྱེད་ པ། ནན་ཏན་སྒོས་ནང་སྦྱོང་ལེགས་འགྲུབ་བྱེད་པ།
བཞི། དུས་རྒྱུན་དུ་གཟུགས་པོ་སྦྱོང་བརྡར་བྱེད་པ་དང། ཧུར་ཐག་གིས་དགེ་ མཚན་ལྡན་པའི་རིག་རྩལ་བྱ་འགུལ་ལ་ཞུགས་པ།
ལྔ། ལས་ཀར་ཧུར་བརྩོན་བྱེད་པ། ལས་ཀའི་གྲུབ་འབྲས་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་
104
པ།
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼105
དྲུག འཚོ་བ་བབ་ཆགས་དང་གཙང་སྦྲ་ལ་དགའ་བ། ཐ་མག་དང་ཆང་རག་ མི་སྤྱོད་པ།
བདུན། སློབ་གྲྭའི་སྒྲིག་ལམ་དང་ཐུན་མོང་གི་སྒྲིག་ཁྲིམས། ཁྲིམས་བཅས་བརྩི་སྲུང་བྱེད་པ།
རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་
བརྒྱད། དགེ་རྒན་ལ་བརྩི་བཀུར་དང། སློབ་གྲོགས་ལ་མཐུན་སྒྲིལ། མི་ལ་གུས་ ཞབས་བྱེད་པ་དང། མི་ལ་སྡིགས་སྨོད་དང་རྡུང་རེས་མི་བྱེད་པ།
དགུ ཐུན་མོང་ལ་དགའ་བ་དང་སྤྱི་རྫས་ལ་གཅེས་སྤྲས་བྱེད་པ། ཐུན་མོང་དང་ མི་སྒེར་ལ་གནོད་པའི་བྱ་བ་མི་སྒྲུབ་པ།
བཅུ། ཁེངས་སྐྱུངས་དང་གཞུང་དྲང། སྐྱོན་ཆ་ཡོ་སྲིང་བྱེད་པ་བཅས་སོ།
xxxx སློབ་གྲྭ་སྤྱི་ཁྱབ་ཡིག་ཚང་ནས།
༢༠༠༡ ལོ་ཟླ་ ༤ ཚེས་ ༡ ལ།
༡༥། འགྲེམས་སྟོན་གྱི་གསལ་བཤད།
འགྲེམས་སྟོན་གྱི་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལ་གནས་ཚུལ་རགས་བསྡུས་ངོ་སྤྲོད་
དང་འགྲེམས་སྟོན་བྱ་དགོས་པའི་དངོས་རྫས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་གཉིས་འདུ་བ་ཡིན། འགྲེམས་སྟོན་བྱ་དགོས་པའི་དངོས་རྫས་ཀྱི་འགྲེལ་བཤད་ལ།
གཙོ་བོར་
འགྲེམས་སྟོན་གྱི་དངོས་རྫས་ཀྱི་མིང་དང་འབྱུང་ཁུངས། ནང་དོན། རྒྱབ་ལྗོངས། འབྲེལ་ ཡོད་མི་སྣ་དང་བྱ་བ།
དེ་བཞིན་དོན་སྙིང་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་སོགས་པའི་ཕྱོགས་
105
106༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཀྱི་གནས་ཚུལ་ངོ་སྤྲོད་གསལ་པོར་བྱེད་དགོས། གལ་སྲིད་འགྲེམས་སྟོན་དངོས་རྫས་
དེ་ལྟ་མཁན་ཡོངས་ཀྱིས་དངོས་སུ་མཐོང་ཐུབ་པའི་དངོས་པོ་སྟེ་པར་རིས་དང་གློག་ བརྙན། འདྲ་དཔེ། ཐང་ག རེའུ་མིག་སོགས་ཡིན་ན། འགྲེལ་བཤད་ཀྱི་ཚིག་ནི་གང་ ནུས་ཀྱིས་གནད་བསྡུས་དོན་གསལ་ཡོང་བར་བྱེད་དགོས། དཔེར་ན། འཛམ་གླིང་གི་ བརྙན་པར་གྲགས་ཅན།
མཚན་མོར་རྒྱུ་བའི་རྒན་པོ།
པེ་ཏི• མཱ་ལོས ༡༩༨༥ ལོར་པར་དུ་བརྡབས། (༡༩༥༩ _
)
རབ་རིབ་ཀྱི་མུན་པ་བརྟོལ་ནས་ང་ཚོའི་མཐོང་ལམ་དུ་ཤར་བ་ནི་རྒན་པོ་
ཞིག་གོམ་འགྲོས་འཁྱར་འཁྱོར་ངང་ཁེར་རྐྱང་ལ་འཇམ་ཐིང་ཐིང་གི་སྲང་ལམ་ དུ་འགྲོ་བཞིན་པའི་ཚུལ་ཏེ།
གསལ་ལ་མི་གསལ་བའི་གློག་འོད་ནི་ཁོའ་ི འགྲོ་
རོགས་འབའ་ཞིག་ཡིན་ནོ། །བརྙན་རིས་འདི་མཐོང་མ་ཐག་མི་མང་ཆེ་ཤོས་ཀྱི་
ཡིད་ལ་ཐོག་མར་དྲན་འོང་བ་ནི་འདི་འདྲའི་རྒན་པོ་ཞིག་མཚན་མོར་རླན་གྱིས་ གཤེར་ཅིང་གྲང་ངར་ལྡང་བའི་རྒྱ་སྲང་དུ་ཡོང་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། ཁོ་ལ་བྱ་བ་ཅི་ འདྲ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡོད་དམ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན། དེ་ནི་ཨིན་ཇིའི་པར་རྡེབ་མཁས་ པ་པེ་ཏི་མཱ་ལོས་ཀྱང་ཤེས་འདོད་པའི་དོན་དག་ཅིག་ཡིན་འགྲོ།
པེ ་ ཏི ་ མཱ་ལོ ས ་དང་ཐོ ག ་བརྩམས་ཆོ ས ་འདི ་ གསར་རྩོ མ ་བྱེ ད ་སྐབས་ཀྱི ་
དམིགས་ཡུལ་ཅི་ཡིན་རྟོགས་དཀའ་མོད། ང་ཚོས་འདི་འདྲའི་བརྙན་རིས་ཤིག་ མཐོང་བ་ན།
སེམས་ལ་རང་དབང་མེད་པར་འཇིག་རྟེན་འདིར་གྲོགས་མེད་
ཁེར་རྐྱང་དུ་ལུས་པའི་མི་ད་དུང་ཡོད་པས། བརྗེད་ག་ལ་རུང་ཞེས་འཆར་བ་དེ་རེད།
106
དེ་དག་ང་ཚོ་ཚང་མས་ནམ་ཡང་
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼107
འོད་མི་གསལ་བ་དང་གནམ་གཤིས་མི་ལེགས་པའི་སྐབས་སུ། མི་མང་ཆེ་
ཤོས་ཀྱིས་ཕལ་ཆེར་པར་ཆས་“མདའ་མདུང་མཛོད་དུ་ཉར་བའི་”ཚོད་ཡིན་ མོད། ཡིན་ནའང་ཉམས་མྱོང་ཅན་གྱི་པར་རྡེབ་མཁས་པར་མཚོན་ན། དམིགས་
བསལ་གྱི་གནམ་གཤིས་ཆ་རྐྱེན་འོག་ད་གཟོད་ངོ་མཚར་ཕུལ་བྱུང་གི་བརྙན་ རིས་ལེན་ཐུབ་པ་གསལ་བོར་ཤེས་འདུག
མ་ལོ ས ་རང་ལོ ་ སོ ་ གསུམ་པའི་སྐབས་སུ་བརྙན་རིས་འདི་པར་དུ་
བརྡབས་ཤིང་། པར་ངོས་ལས་རྩོམ་པ་པོས་མཚན་མོའ་ི རྒྱ་སྲང་གི་གློག་འོད་ལ་ བརྟེན་ཅིང། པར་རྡེབ་སྐབས་དཀའ་ཁག་ཅུང་ཆེ་བའི་ལྡོག་འོད་སྤྱད་དེ་བླངས་ པ་རེད། བརྙན་རིས་སུ་འཕྲོ་བའི་འོད་དང་ཐོད་པའི་གཟུགས་རིས་ལ་ཁྱད་ཆོས་ ཐོན་ཡོད་ཅིང།
གདགས་སྲིབ་ཀྱི་རིམ་པ་སོགས་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ངང་
མངོན་པར་མཚོན་ཞིང་ལེགས་གྲུབ་བྱུང་ཡོད།
ཐ་ན་བརྙན་རིས་སྟེང་གི་ཞིབ་
ཕྲའི་ཁག་ཀྱང་ཅུང་གསལ་བོར་མཐོང་ཐུབ་པས། སྐབས་དེའི་མཱ་ལོའ་ི པར་རྡེབ་ ལག་རྩལ་དེ་ཚད་ངེས་ཅན་ཞིག་ལ་ཐོན་ཡོད་པ་གསལ་བོར་ཤེས་ཐུབ། དཔྱད་མཆན།
རྩོམ་ཐུང་འདི་ཀློག་པ་བརྒྱུད་ནས་འཛམ་གླིང་གི་བརྙན་པར་གྲགས་ཅན་ཁྲོད་
ཀྱི་གཅིག་ཤེས་རྟོགས་བྱུང་བར་མ་ཟད། པར་དེ་སུས་བླངས་པ་དང། ནམ་ཞིག་ལ་
བླངས་པ། པར་དེ་ཇི་ལྟར་བླངས་པ་སོགས་གསལ་པོར་བཀོད་ཡོད་པས། བརྙན་པར་ ཞིག་ངོ་ཤེས་པ་ཙམ་མིན་པར། པར་ལེན་པའི་དུས་ཚོད་དང་ལེན་སྟངས་དང། པར་ བརྡབ་ཡུལ་སོ ག ས་ཀྱང་རང་གི ས ་འདེ མ ས་ཤེ ས ་དགོ ས ་པའི ་ སྐོ ར ་ཡང་རགས་ཙམ་ རྟོགས་ཐུབ།
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གིས་རྒྱུན་དུ་འདི་ལྟར་མི་ལ་ཤེས་བྱ་གསར་པ་
107
108༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ངོ ་ སྤྲོ ད ་བྱས་ཏེ ་ སྤྱི ་ ཚོ གས་ལ་ཞབས་འདེག ས་ཞུས་པའི་གྲངས་ཀ་ནི ་བགྲང་གི ས་མི ་
ལངས་སོ། །སྤྱིར་ན་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལ་སྒྱུ་རྩལ་གྱི་ཆ་ནས་དེ་ཙམ་གླེང་རྒྱུ་མེད་ པ་ལྟར་སྣང་མོད།
སྒྱུ་རྩལ་གྱི་བརྩམས་ཆོས་ལེགས་པོ་ཞིག་བསྐྲུན་པ་ལའང་འདིས་
རྒྱུན་དུ་རམ་འདེགས་མི་དམན་པ་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པས། སྒྱུ་རྩལ་མ་ཡིན་པའང་སྒྱུ་རྩལ་ དུ་བསྒྱུར་བའི་ནུས་པ་ཞིག་དགོས་ན། སྤྲད་ན་འོས་ཡ།
གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལའང་གོ་ཐང་ཞིག་
མཐོ་རིམ་སློབ་བསྡུའི་རྩོོམ་ཡིག་གི་རྒྱུགས་གཞི གཤམ་དུ་ང་ཚོ ས་མཐོ་རི མ་སློབ་བསྡུའི ་རྩོོམ་ཡི ག་གི་རྒྱུགས་གཞི་ལྟར་བྲིས་
པའི་རྩོམ་དཔེ་འགའ་འདིར་འདྲེན་འགོད་ཀྱིས་ཅུང་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་དབྱེ་ཞིབ་དང་ བཅས་ཏེ་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག
དེ་བཞིན་
གཤམ་གྱི་ཟུར་ཟའི་རི་མོར་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ལྟ་ཞིབ་བྱས་རྗེས།
རི་མོ་འདི་
དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གསུམ་ལ་ཁྱད་པར་ཅི་ཞིག་ཡོད་མེད་ལ་གཅིག་ལྟ།
མཐོ ང ་མ་མྱོ ང ་བའི ་ མི ་ ལ་རི་ མོ་ འདི་ ངོ་ སྤྲོད ་བྱེད ་པའི་ གསལ་བཤད་རང་བཞི ན་གྱི ་
རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཕྲིས། སྙན་ངག་གམ་དུངས་སེམས་བརྗོད་པའི་ལྷུག་རྩོམ་བྲིས་མི་ཆོག་ ཅིང་ཡིག་འབྲུའི་གྲངས་སུམ་བརྒྱ་ལས་མ་བརྒལ་བ་དགོས།
108
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼109
གོ ང ་གི ་ རྒྱུགས་གཞི འི ་ རེ ་ འདུན་ཉག་གཅི ག ་ནི ་ རྒྱུགས་སྤྲོ ད ་མཁན་གྱི ་ སློ བ ་
མ་དག་གིས་ཟུར་ཟའི་རི་མོ་འདིར་ཞིབ་ཚགས་ཀྱིས་ལྟ་ཞིབ་བྱས་ནས་གསལ་བཤད་ རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་ནས་རི་མོའ་ི ནང་དོན་ངོ་སྤྲོད་བྱ་རྒྱུ་དེ་ཡིན།
རི་
མོ ར ་བལྟས་ནས་རྩོ མ ་ཡི ག ་འབྲི ་ ཐབས་འདི འི ་ རི ག ས་སློ བ ་ཆུང་སྐབས་ནས་བཟུང་
སྦྱོང་བརྡར་བྱས་ཟིན་པས་རྒྱུས་མེད་ཅིག་མིན། འོན་ཀྱང། དོན་དངོས་སུ་རྒྱུགས་སྤྲོད་ མཁན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་དག་ལས་གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ལ་གནད་དོན་ མང་པོ་ཞིག་མངོན་བྱུང།
རྩོམ་དཔེ་དང་པོ།
ཕུ་བོ་གཟུགས་རིང་གིས་སྔོན་མ་ཞིག་ནས་དོང་ཆུ་ཞིག་བརྐོ་འདོད་ཡོད་
ཀྱང། ཟླ་བ་འགའ་ནར་འགྱངས་སུ་ལུས་སོང། ཁོའ་ི ཆུང་མས་ཡང་ནས་ཡང་དུ་ སྐུལ་འདེད་བྱས་པས། ཁོ་སུན་སྣང་དང་བཅས་ཏེ་“སང་ཉིན་བརྐོ་”ཞེས་པའི་ ཚིག་འདི་ཤོར་སོང།
ཕྱི་ཉིན་ནམ་ལངས་མ་ཐག།
ཕུ་བོ་གཟུགས་རིང་མལ་ལས་ལྡང་ནས་
ལྕགས་ཁེམ་ཞིག་བཟུང་སྟེ་ར་སྐོར་ནང་བརྐོ་འགོ་བཙུགས།
རི་བོ་ཆུང་ཆུང་
ཞིག་གི་ཚད་དང་མཉམ་པའི་ས་བརྐོས་ནའང་ད་དུང་ཆུ་མེད་པ་ཅི་རེད་སྙམ་ ཏེ་ཁོ་དོགས་པ་སྐྱེ་ནས། འདི་ན་ཏན་ཏན་ཆུ་མི་འདུག
ཡང་བསྐྱར་ས་བརྗེ་
ནས་བརྐོ་སྙམ། ཁོས་ཡང་བསྐྱར་ས་གཞན་ཞིག་ནས་ཡུད་ཙམ་ལ་བརྐོས་རྗེས། སུན་སྣང་སྐྱེ་ནས་ར་སྐོར་འདིའི་ས་འོག་ན་ཆུ་མི་འདུག་སྙམ། ཁོ་ལ།“གླེན་འདང་མ་རྒྱག།
ཁོས་ཆུང་མས་
དོང་ཆུ་བརྐོ་ཐུབ་པ་རེད་”ཅེས་སྐུལ་མ་བྱས་པ་
ན། ཁོར་ནུས་ཤུགས་ཤིག་རྒྱས་ཏེ་མི་ཊར་བཅུ་ལྷག་བརྐོས་ཀྱང་ཆུ་མེད་པར་གྱུར་ པས་ཁོ་འཚབ་སྟེ་“འདིའི་འོག་ན་ཆུ་མི་འདུག
ཡང་བསྐྱར་ས་བརྗེ་ནས་བརྐོ་
109
110༽ ”
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྙམ་ནས་ས་བརྗེ་སྟེ་ལྕགས་ཁེམ་གཉིས་བརྐོས་རྗེས་ཡང་ཁོ་དོགས་པ་ལངས་
ནས་“འདི་ནའང་ཆུ་མི་འདུག ཡང་བསྐྱར་ས་བརྗེ་ནས་བརྐོ་་་་་་་”
མཆན། རྩོམ་ཡིག་ཏུ་རླུང་ལ་ཞགས་པ་དང་མུན་ནག་སྦར་འཛིན་བྱེད་པ་ལྟར།
རང་སྣང་གང་ཤར་གྱིས་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བསྒྲིགས་ཤིང་ཁུངས་ལུང་ཅི་ཡང་མེད་པའི་ མི་སྣ་དང་བྱུང་རིམ་བཟོས་ནས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའམ། ཡང་ན་སྒྲུང་ཐུང་ཡིག་བརྒྱ་ མ་ཞིག་བྲིས་འདུག་པས། རྒྱང་དུ་བཀྱེད་འདུག
གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་གི་རེ་འདུན་དང་
རྩོམ་ཡིག་གཉིས་པ།
ཟུར་ཟའི ་ རི ་ མོ ་ འདི ་ ཡི ས ་མཚན་ཉི ད ་རི ག ་པའི ་ གནས་ལུགས་ཟབ་མོ ་
ཞིག་གསལ་བཤད་བྱས་ཡོད་པ་རེད། དེ་ནི་བྱ་བ་བསྒྲུབ་ན་སྙིང་རུས་མེད་པས་ ལས་མཐའ་མི་འཁྱོལ་བ་ཞེས་པ་དེ་ཡིན། འཚོ་བའི་ཁྲོད་ནའང་ཡོད་པ་རེད།
སྣང་ཚུལ་འདིའི་རིགས་ནི་ང་ཚོའི་
སློབ་གྲོགས་ཁ་ཤས་ཀྱིས་ནང་སྦྱོང་སྒྲུབ་པ་
དང་འདྲ་བར་འདི་སྒྲུབ་མ་ཐུབ་ན་དེ་སྒྲུབ་ནས་འགྱུར་མེད་ཀྱི་སྙིང་སྟོབས་མེད་ པ་ལྟ་བུ་རེད།
བྱ་བ་སྒྲུབ་པའམ་དོན་དག་ཅི་ཞིག་སྒྲུབ་ཀྱང་དཀའ་ངལ་དང་འཕྲད་ན་
དཔའ་ཞུམ་ནས་སླ་སར་འཇུས་ཏེ་དཀའ་ས་བསྐྱུར་བ།
སྡུག་རུས་རྒྱག་མི་ཕོད་
པར་ནམ་ཡང་ལྷོད་བདེ་ངང་སྡོད་པ། འདི་ནི་ཕྱོགས་གཅིག་ཡིན། དཔེ་བཞག་ ན་ན་གཞོན་ཁ་ཤས་ཀྱིས་རི་འདིའི་སྟེང་ནས་གན་མཐོ་ཡི་སྙམ།
ཡང་དེར་
འགོས་རྗེས་གཞན་དེ་མཐོ་ཡི་བསམ་ནས་ཡར་རྒྱུགས་མར་རྒྱུགས་བྱེད་པ་རེད།
110
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼111
ཟུར་ཟའི་རི་མོ་འདི་ནི་འབད་པ་ལྷོད་མེད་བྱེད་པའི་མིའི་བྲིས་རིས་ཤིག་
རེད། དྲང་ཕྱོགས་ནས་བལྟས་ན་རི་མོ་འདིའི་སྟེང་གི་མིས་ནུས་ཤུགས་མི་ཉུང་ བ་ཞིག་བཏོན་ཡོད། ཡིན་ནའང་། མཇུག་མཐར་ཁེ་ཕན་ཅི་ཡང་མི་རེག་པ་རེད། མཆན།
སློབ་མ་འདིས་ཀྱང་གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་མ་
བྲིས་པར་དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་འདུག་པས། ལས་པ་ཙམ་ཡིན་པ་སྨོས་མ་དགོས་པ་རེད།
རྩོམ་ཡིག་གསུམ་པ།
ཟུར་ཟའི་རི་མོ་འདི་ལ་ནང་དོན་ཟབ་མོ་འདུག
ཕན་མི་ཐོགས་པའི་ལས་ཀ་
རི་མོའ་ི སྟེང་ཕྱོགས་ཀྱི་
གཡས་ཟུར་ན་ལག་ལ་ལྕགས་ཁེམ་ཐོགས་ཤིང་ཐ་མག་གི་དུ་བ་སྨུག་སྤྲིན་ལྟར་ གཏིབས་ནས་མགོ་བོ་གྱེན་ལ་བཏེགས་ཏེ་མདུན་དུ་སྐྱོད་བཞིན་པའི་གསར་བུ་
དེ་སུ་ཡིན་ནམ། ཅི་ཞིག་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་དམ། བྲེལ་བ་མ་ལངས། སྔོན་ལ་ཁོའ་ི གཟུགས་པོའ་ི རྒྱབ་ཕྱོགས་སུ་སྣང་བའི་“འཐབ་འབྲས་”ལ་ལྟ་དང་ཧ་གོ་ངེས།
གསར་བུའི་རྒྱབ་ཕྱོགས་ན་མི་ཞིག་གི་གཟུགས་དང་མཉམ་པ་དང་རྐང་
མགོ་ལས་མི་ནུབ་པའང་ཡོད་པའི་དོང་འགའ་བསྟར་ཡོད།
དོང་འདི་དག་ཅི་
ཞིག་ཡིན་ནམ། བྱིས་པ་དག་གབ་རེས་རྩེད་འཇོ་བྱེད་པའི་ཆེད་དུ་ཨེ་རེད། ཡང་ ན་་་་་་་
ཁྱོད་གཏན་ནས་གོ་ནོར་ཐེབས་མི་རུང། ཤམ་ཤམ་དུ་བཞུར་གྱིན་
པའི་གསར་བུའི་རྔུལ་ཆུ་ལ་ལྟོས་དང། ཁོས་རྩེད་མོ་རྩེད་ཀྱིན་མི་འདུག ཁྱོད་
ཀྱིས་ལྟོས་དང། ཁོ་འགྲོ་ཞོར་དུ་“འདིའི་འོག་ན་ཆུ་མི་འདུག ཡང་བསྐྱར་ས་ བརྗེ་ནས་བརྐོ”ཟེར་བཞིན་མི་འདུག་གམ། འོ་་་་་་་་ ད་ནི་ང་ཚོས་གསལ་པོར་
111
112༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཧ་གོ་སོང། ཁོས་དོང་ཆུ་བརྐོས་པ་རེད།
གྲོགས་པོ་ལགས། ངས་གསར་བུ་འདིའི་“འཐབ་འབྲས་”ཞིབ་ཚགས་
ཀྱིས་བརྩིས་རྒྱུ་བརྗེད་མེད། ཁོས་དོང་ལྔ་བརྐོས་ཡོད། ཚ་བ་འདི་འདྲ་ཚ་དུས་
འདི་ལྟར་བསྒྲུབས་པ་ནི་ལས་སླ་པོ་ཞིག་ཁྱོན་ནས་མ་རེད་ཡ། ཤུ་་་་་་་ ཕངས་ པ་ཞིག་ལ།
དོང་ཆུ་ཁམ་གང་ཡང་མི་འདུག ད་ནི་ཁྱོད་ཀྱིས་ཧ་གོ་སོང་ངམ།
གསར་བུ་གང་ཞིག་ཏུ་བགྲོད་ཀྱིན་འདུག
རེད་ཡ།
ཁོ་ཡང་བསྐྱར་“འཐབ་
ར”་གསར་པ་ཞིག་བསྐྲུན་པར་འགྲོ་བཞིན་འདུག ང་ཚོས་བཤད་འདོད་པ་ནི། གསར་བུ་ལགས། ག་ལེར་ཕེབས་དང། ལས་མཚམས་འཇོག་རོགས་ཞུ་ཞེས་པ་ དེ་ཡིན།
མཆན། རྩོམ་ཐུང་འདིས་རི་མོའ་ི ནང་དོན་ལྡོག་ནས་ཕྱིར་མཚོན་བྱས་ཡོད་ལ་
རྩོམ་ཡིག་ལ་གོ་རིམ་དང་ཚིག་གོ་བདེ་བ་ཡོད་ཀྱང། ཡུལ་ཅན་གྱི་དྲན་སྣང་གཙོར་
བཟུང་ནས་ལྷུག་བརྗོད་དང་དཔྱད་གླེང་འདྲེས་མའི་འགྲེལ་བརྗོད་ཀྱི་ཚིག་ཅིག་ཡིན་ པ་ལས། ཡུལ་གཙོ་བོར་བཟུང་ནས་བྲིས་པའི་གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་རྩོམ་ཡིག་ ཅིག་མ་རེད།
ལོ་དེའི་ཤེས་རིག་ལྷན་ཁང་གི་མཐོ་རྒྱུགས་གཏན་འབེབས་ཚོགས་ཆུང་གིས་
སྐར་གྲངས་དཔྱད་སྡུར་གྱི་ཚད་གཞི་གཞིར་བཟུང་ན།
གསལ་བཤད་རང་བཞིན་གྱི་
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་རྩ་བའི་རེ་འདུན་ནི་ཡང་དག་པ་དང་མངོན་སུམ།
ཕྱོགས་ཡོངས།
ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ངོས་འཛིན་ཐུབ་པ། གནད་ཆེ་ས་གཙོ་བོར་བཟུང་བ། གོ་རིམ་
གསལ་པོ་ཡོད་པ་བཅས་ཕྱོགས་དྲུག་ནས་རེ་འདུན་བཏོན་ཡོད། ཡིན་ནའང་གསལ་
བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་གི ་ རྩ་བའི ་ རྩོ མ ་སྟངས་ཀྱི ་ སྟེ ང ་ནས་ཡང་དག་པ་ཞེ ས ་པའི ་ ཚི ག ་
འདི་ཡོངས་སུ་བརྟོལ་ཅིང། མངོན་སུམ་དང་ཕྱོགས་ཡོངས། ཐུན་མིན་ཁྱད་ཆོས་དང་
112
གནད་ཆེ་གཙོར་སྟོན།
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼113
གོ་རིམ་གསལ་པོ་ཡོད་པའི་ཕྱོགས་ཀྱི་འབྲི་སྟངས་ལའང་ཉ་
ཉོག་མང་པོ་བསྲེས་པས་གླེང་རིན་དེ་ཙམ་མི་འདུག།
སྐྱོན་ཆ་འདི་དག་ཇི་ལྟར་བྱུང་
བ་ཡིན་ནམ་ཞེ་ན། སྤྱིར་སློབ་གྲོགས་ཚོས་སློབ་འབྲིང་ནས་བཟུང་གསལ་བཤད་རྩོམ་
ཡི ག ་སློ བ ་འགོ ་ ཚུགས་ཡོ ད ་པས་ཅི ་ ཞི ག ་ལ་གསལ་བཤད་རྩོ མ ་ཡི ག ་ཟེ ར ་བ་དང་ ། གསལ་བཤད་རྩོོམ་ཡིག་གི་རྩ་བའི་བླང་བྱ་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་གསལ་པོར་རྟོགས་ཡོད། དེ་ལས་ཀྱང་སློབ་གྲོགས་ཚོས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་ཡུལ་དུས་མི་སྣ་དང་
དུས་ཚོད། དགག་སྒྲུབ་རྩོམ་ཡིག་གི་བསྒྲུབ་བྱ་དང་སྒྲུབ་བྱེད། བསྒྲུབ་རིམ་བཅས་རྩོམ་
ལུས་དེ་གཉིས་ཀྱི་རྩ་བའི་བླང་བྱ་ལ་དོ་སྣང་བྱེད་རྒྱུ་མང་དྲགས་ནས་གསལ་བཤད་ རྩོམ་ཡིག་དང་གསལ་བཤད་ཀྱི་འབྲི་ཐབས་སྣང་མེད་དུ་ཤོར་བའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད།
གཤམ་དུ་ང་ཚོས་གོང་ནས་གླེང་ཟིན་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་རྒྱུགས་གཞིའི་དྲི་བར་
ཕུལ་བའི ་ ལན་གྱི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ཡག་ཤོ ས ་ཤི ག ་ལ་བལྟས་ནས་དབྱེ ་ ཞི བ ་དང་བཅས་ཏེ ་ གཏིང་ཟབ་པའི་སྒོ་ནས་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ལ་རྒྱུས་ལོན་ཞིག་བྱ།
འདི ་ ནི ་ཤི ན ་ཏུ་ཉི ང ་བསྡུས་དང་ཤུགས་བསྟན་གྱི ་ གོ ་ དོ ན ་ཟབ་མོ ་ ཡོ ད ་
པའི་ཟུར་ཟའི་རི་མོ་ཞིག་ཡིན།
མཆན། ཁ་གསལ་ལ་དོན་དྲིལ་བའི་ངོ་སྤྲོད་ཀྱི་འགོ་འཛུགས་ཏེ། གཞལ་བྱའི་
ཡུལ་དུ་གྱུར་པ་གང་ཞིག་གསལ་བཤད་བྱ་ཡུལ་དུ་གཙོ་བོར་བཟུང་ཞིང་རང་གི་ཡང་ དག་པའི་རྒྱུས་ལོན་ཀྱང་ཞུགས་ཡོད།
རི ་ མོ འ ་ི ངོ ས ་ཡོ ང ས་ནས་བལྟས་ན་ཆ་ཤས་གསུམ་གྱི ས ་གྲུབ་པའི ་ དུམ་
བཤགས་རི་མོ་ཞིག་རེད།
མཆན། ཡུལ་ལ་ཇི་ལྟར་ཡོད་པ་ལྟར་གསལ་བཤད་བྱས་པ་སྟེ། ཚད་འཛིན་ས་
ཕྱོགས་གཉིས་ཡོད་པའི་གཅིག་ནི་“འོག་ནས་སྟེང་གི་བར་དུ་ཆ་ཤས་གསུམ་གྱིས་གྲུབ་ ཅི ང ་”ཞེ ས ་དང་གཞན་”ཐད་ཀར་མཐོ ང ་ཐུབ་པའི ་ དུམ་གཤགས་རི ་ མོ ་ ཞི ག ་རེ ད ”་ ཅེས་པར་བཟོ་བཅོས་བྱས་པ་ཡིན་ན་ཁ་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ་བ་རེད།
113
114༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
རི་མོའ་ི ཆེས་འོག་མ་ནི་ཆུའི་ཐོན་ཚད་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ས་འོག་གི་
ཆུ་ཡིན་ལ་ཆུ་ངོས་ཀྱི་རླབས་ཕྲེང་གཅིག་འཇགས་གཉིས་ལངས་དང། རང་བཞིན་དེ་འདྲའི་དྭངས་ཤིང་བསིལ་བ་ཞིག་རེད།
ཆུའི་
མཆན། གོ་རིམ་ལྟར་གསལ་བཤད་བྱས་པས་བསམ་ཕྱོགས་གསལ་ཞིང་ཚིག་
ལ་ཡང་གོ་རིམ་ལྡན།
རི ་ མོ འ ་ི དཀྱི ལ ་ནི ་ ས་རི མ ་པ་ཞི ག ་གི ས ་བཅད་པའི ་ ངོ ས ་ཤི ག ་དང།
བརྐོས་ནས་མཐའ་མ་འཁྱོལ་བའི་དོང་འགའ་གསལ་པོར་མངོན་ཡོད། དོང་དང་ པོ་དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་སུམ་ཆའི་གཉིས་བརྐོས་འདུག
གཉིས་པ་ནི་ཧ་ལམ་སུམ་
ཆའི་གཅིག་དང། དོང་གསུམ་པ་དེ་སུམ་ཆ་གཅིག་ལས་ཅུང་ཟབ། དོང་བཞི་པ་ དེ་ཕལ་ཆེར་བཞི་ཆའི་གསུམ་བརྐོས་འདུག དོང་ལྔ་པ་དེ་ཅུང་ཟད་མ་གཏོགས་ བརྐོས་མི་འདུག
མཆན། ཨང་ཀིས་གསལ་བཤད་བྱེད་པར་ཕལ་ཆེར་དང་ཧ་ལམ་སོགས་བེད་
སྤྱད་ན་དོན་དངོས་ཁ་མི་གསལ་ཞིང་རབ་རིབ་ཏུ་གྱུར་འགྲོ། དོང་གི་ཟབ་ཚད་འཇལ་ བ་ལ་སྤྱིའི་ཚད་འཛིན་ས་ཞིག་ཡོད་དགོས། དེར་བརྟེན། “དོང་དང་པོ་དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་
སུམ་ཆའི་གཉིས་བརྐོས་འདུག་”ཅེས་པ་དེ་“དོང་དང་པོ་དེ་ས་ཁ་ནས་ས་འོག་གི་ཆུ་ ངོས་ཀྱི་བར་ཐག་གི་སུམ་ཆའི་གཉིས་བརྐོས་འདུག”ཅེས་པར་བསྒྱུར་ནས། དེའི་རྗེས་ ཀྱི་ཚིག་རང་སོར་བཞག་ན། ཚོད་དཔག་གི་གསལ་བཤད་ཀྱི་རྩ་བའི་ཚད་གཞི་གསལ་ པོར་འགྱུར་ངེས།
རི་མོའ་ི སྟེང་ཕྱོགས་ཀྱི་གཡས་ཟུར་ན་མི་ཞིག་བྲིས་འདུག
ཁོས་ཞྭ་མོ་
ཞི ག ་གྱོ ན ་ཞི ང ་ཁར་ཐ་མག་རྐང་གཅི ག ་བསྒྲོ ན ་པའི ་ དུ་བ་འཕྱུར་གྱི ན ་འདུག ཁོག་སྟོད་དུ་རྔུལ་ལེན་སྟོད་ཐུང་ཞིག་དང་ལུས་སྨད་དུ་སུག་ལྕག་ཡར་བརྫེས་ 114
པའི་དོར་མ་ཞིག་གྱོན་ཞིང།
གཉིས་པ། རྒྱུན་མཐོང་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼115
ཕྲག་གཡས་སུ་ཨ་ཅོར་ཞིག་གཟར་ནས་ལག་
གཡོན་པས་ལྕགས་ཁེམ་ཞིག་བཟུང་སྟེ་འགྲོ་བཞིན་འདུག
མཆན། ཚན་པ་འདིར་རི་མོའ་ི སྟེང་གི་མི་སྣ་གཙོ་བོ་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་བསམ་པ་
མ་ཡིན་པར་སྤྱི་ཡོངས་ནས་གསལ་བཤད་ཙམ་བྱས་འདུག
གཤམ་དུ་རི ་ མོ འ་ི འགྲེ ལ ་བཤད་ཀྱི ་ ཚི ག ་སྟེ ་ “ འདི འི ་ འོག ་ནའང་ཆུ་མི ་
འདུག ས་བརྗེ་ནས་བརྐོ་”ཞེས་པ་དེ་བྲིས་ཡོད། མཆན།
ཆེས་མཇུག་ཏུ་རི་མོའ་ི ཟུར་མཆན་གྱི་ཡི་གེ་ཡང་ཅི་ཞིག་ཡིན་པ་
བཤད་ཡོད། སྐབས་འདིའི་“གཤམ་དུ་”ཞེས་པ་ནི་རི་མོའ་ི གཤམ་དུ་ཞེས་པར་བཅོས་ ན་གོང་གི་ཚན་པ་དག་དང་མི་འཁྲུག་པར་གསལ་པོར་གོ་ཐུབ།
རྩོམ་ཐུང་འདི འི ་ཚན་པ་དང་པོ་ནི ་ཟུར་ཟའི ་རི་མོ་འདི་ལ་གདེང་འཇོག་ཅི་
ཙམ་བྱས་པ་དེ་ཡིན་ཞིང།
དེ་བྱིངས་ཀྱི་ཚན་པ་ཡོངས་རྫོགས་རྩོམ་པ་པོས་རི་མོ་
གསལ་བཤད་བྱས་པ་ཤ་སྟག་ཡིན། གསལ་བཤད་དེ་ལ་སྤྱི་ཡོངས་ཀྱི་བཀོད་སྒྲིག་དང་ ཐུན་མིན་གྱི་ཁྱད་ཆོས་ངོ་སྤྲོད་ཡོད་པར་མ་ཟད།
ཆ་ཤས་རེ་རེར་ཞིབ་ཕྲའི་འགྲེལ་
བཤད་ཡོད་ལ་ཆུ་མ་ཐོན་པའི་དོང་ལྔ་པོའ་ི ཟབ་ཚད་ཀྱང་ཨང་ཀིས་མཚོན་པར་བྱས་ ཤིང། ད་དུང་དོང་བརྐོ་མཁན་གྱི་གྱོན་པ་དང་སྤྱོད་ཚུལ་ཡང་གསལ་པོར་བྲིས་ཡོད་
པས་རི་མོ་འདི་མཐོང་མ་མྱོང་བའི་མི་ལ་རི་མོ་འདི་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པའི་འགན་འཁུར་ ལེགས་འགྲུབ་བྱུང་ཡོད་པ་རེད། འདི་འདྲ་ཞིག་ལ་ད་གཟོད་གསལ་བཤད་རྩོམ་ཡིག་ ཟེར་བ་རེད།
115
116༽
116
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼117
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་ རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
117
118༽
118
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼119
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅེས་པ་ནི་སློབ་ཕྲུག་ཚོས་བྲི་བྱའི་མི་དང་བྱ་
བ། ཡུལ་ལྗོངས། དངོས་དབྱིབས་ལ་སོགས་པ་གང་དང་གང་ཡིན་པ་དེ་དག་ཇི་ལྟ་ཇི་
ལྟར་ཡོད་པའི་རྣམ་པ་དང་ཁྱད་ཆོས་རྣམས་དོན་དངོས་བཞིན་དེ་ལྟ་དེ་ལྟར་བཀོད་ པའི་རྩོམ་གྱི་རིགས་ཤིག་ཡིན།
གཤམ་དུ་ང་ཚོས་གཙོ་བོར་དཔེ་བརྗོད་ཀྱི་ལམ་ནས་
འབྲི་ཐབས་མི་འདྲ་བ་རེ་རེ་བཞིན་ངོ་སྤྲོད་པར་བྱ།
༡། མི་སྣ་ཇི་བཞིན་དུ་བརྗོད་ཚུལ། བདག་གི་ཨ་མ།
བདག་གི་ཨ་མའི་མིང་ལ་འབྲུག་མཚོ་རྒྱལ་ཟེར་ལ།
བཞི་བཅུ་ཞེ་དྲུག་ཡིན།
ཁོ་མོ་ནི་ད་ལོ་ལོ་
ཁོ་མོ་ལ་ཕྲ་ཞིང་རིང་བའི་གཟུགས་དང་སྒོར་ཞིང་
དཀར་བའི་གདོང། གཞུ་ལྟར་འཁྱོག་པའི་སྨིན་མའི་འོག་ན་ཁྲ་རིག་རིག་བྱེད་ པའི་མིག་ཟུང་ཡོད།
ཁ་ནི་ཆུང་ཞིང་སྒོར་ལ་མཆུ་སྒྲོས་ཅུང་ཟད་ཡར་བརྫེས་
ཡོད། ད་དུང་རྒྱ་ལྕང་གི་ལོ་མ་ལྟར་ཐུར་དུ་དཔྱངས་པའི་སྐྲ་ལོ་ཡིས་ཁོ་མོ་མཛེས་ པར་བརྒྱན་ཡོད།
བདག་གི་ཨ་མ་ནི་མི་གཞན་ལ་རོགས་རམ་བྱེད་པར་ཧ་ཅང་དགའ་ལ་
རྒན་པ་རྣམས་ལ་བརྩི་བཀུར་བྱེད་པར་དེ་བས་ཀྱང་དགའ་རྐྱེན། རྒྱུན་པར་ནུ་མོ་
དང་ངེད་གཉིས་ལ་མ་འོངས་པ་ན་རང་གཞན་ཀུན་ལ་ཕན་པའི་མི་ཞིག་བྱེད་
119
120༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དགོས་པའི་ཁ་ཏ་སློབ་གསོ་གཏོང་གིན་ཡོད། ལ།
ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་སྤྲིན་པ་བྱེའུ་མགོ་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་ཉིན་ཞིག་
ང་རང་ལྗོན་ཤིང་གཡུ་ལོ་ཐགས་སུ་བཀྲ་ཞིང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་སྡུག་གུར་
བཞད་པའི་ནགས་ཚལ་དུ་རྩེད་མོ་རྩེ་རུ་འགྲོ་སྐབས། ཨ་མས་ཆར་ལྭ་ཞིག་ཁྱེར་
ཡོང་ནས་བདག་ལ་སྤྲད་མོད། འོན་ཀྱང། ངས་དེ་རིང་གནམ་ངོ་འདི་འདྲ་ཞིག་ ལེགས་པས་ཆར་བ་ཞིག་འབབ་རྒྱུ་གང་ན་ཡོད་སྙམ་སྟེ།
ཨ་མས་བཤད་པའི་
སྐད་ཆ་དེ་རྣ་རྒྱབ་ཀྱི་རླུང་བུར་བཏང། དེ་ནས་ཕྱི་དྲོ་ལོན་པ་ན། གློ་བུར་དུ་སྤྲིན་
ནག་ལང་ལོང་དུ་འཁྲིགས་ཤིང་འབྲུག་སྒྲ་འུར་འུར་དུ་གྲགས་ཏེ། བསམ་དབང་ དྲན་དབང་མེད་པར་ཆར་པ་ཤག་ཤག་ཏུ་བབས་བྱུང།
སྐབས་དེར་ང་རང་ནི་
ཆུ་ཡིས་བྲན་པའི་བྱེའུ་ཞིག་དང་འདྲ་བར་གྲང་འདར་བརྒྱབ་ནས་སྐད་ཆའང་ བཤད་མི་ཐུབ་པར་གྱུར།
ཆར་བའི་འབབ་རྒྱུན་གྱི་ཁྲོད་དུ་གསལ་ལ་མི་གསལ་བའི་གཟུགས་རིས་
ཤིག་ངའི་ཕྱོགས་སུ་འོང་བཞིན་པ་མཐོང་བས།
སྤྲོ་བ་ཞིག་སྐྱེས་ནའང་དེ་ནི་
བདག་གི་ཨ་མ་ཡིན་པ་སེམས་ལའང་མ་ཤར། གམ་དུ་སླེབས་དུས་མ་གཞི་དེ་ནི་
གཞན་མ་ཡིན་པར་ཨ་མ་ཡིན་ལ། མོས་ད་དུང་ཆར་ལྭ་ཞིག་བཟུང་ནས་ང་རང་ ལེན་དུ་སླེབས་པས་ང་ལ་དགའ་བ་སྨྲ་མི་ཤེས་པ་ཞིག་སྐྱེས་བྱུང། ཕྱི་ཉིན།
བདག་ལ་ཆམ་པ་བྱུང་བས་ཨ་མ་དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་གཅིག་
ལེགས་མཛད།
ཉིན་འགའ་འགོར་རྗེས་ངའི་ཆམ་པ་རིམ་གྱིས་སངས་དྲག་ཏུ་
ལའང་མ་བྲལ་བར་སྦྱོར་བ་སྨན་དང་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཉོར་སྐྱོང་གང་ སོང།
120
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼121
རེད་ཡ། འཇིག་རྟེན་ན་ཆེས་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པ་ནི་ཨ་མའི་བྱམས་བརྩེ་
ཡིན་ལ། ཆེས་གཞལ་བར་དཀའ་བའང་ཨ་མའི་དྲིན་ལན་རེད། དེ་བས་ཆུང་ ཆུང་བྱི ས ་པ་ཚང་མས་ཕ་མའི ་ རེ ་ བ་སྟོ ང ་ཟད་དུ་མི ་ གཏོ ང ་བར་ལྔ་རི ག ་ཤེ ས ་
བྱའི་ལང་ཚོ་དར་བའི་སློབ་རའི་པདྨའི་ཚལ་དུ་རིག་པའི་ཡོན་ཏན་ལེགས་པར་
སྦྱངས་ཏེ། ཕ་མའི་དགོངས་པ་ཇི་བཞིན་བསྒྲུབ་རྒྱུ་ནི་ང་ཚོས་དྲིན་ཆེན་གྱི་ཕ་མ་
ལ་འཇལ་བའི་དྲིན་ལན་ཡིན་ལ། ཕ་མའི་བྱམས་བརྩེ་ལ་ཕུལ་བའི་ལེགས་སྐྱེས་ ཤིག་ཀྱང་ཡིན་ནོ། །
རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
རྩོམ་ཡིག་འདི་ལ་མཚོན་ན། རྩོམ་པ་པོས་རང་གི་ཨ་མ་བརྗོད་སྙིང་དུ་བཟུང་
ནས་ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་འབྲི ་ ཐབས་ལས་མི ་ སྣ་ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོམ་ཡིག་གི་རྣམ་པ་སྤྱད་པ་སྟེ། འདི་ལས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་རྒྱུ་རྐྱེན་ དྲུག་པོ་རེ་རེ་བཞིན་མཚོན་ཐབས་ནི།
དུས་ཚོད་ནི་ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་སྤྲིན་པ་
བྱེའུ་མགོ་ཙམ་ཡང་མེད་པའི་ཉིན་ཞིག་དང་ས་གནས་ནི་ལྗོན་ཤིང་གཡུ་ལོ་ཐགས་སུ་ བཀྲ་ཞིང་མེ་ཏོག་སྣ་ཚོགས་སྡུག་གུར་བཞད་པའི་ནགས་ཚལ། ཨ་མ་གཉིས་ཡིན།
མི་སྣ་ནི་བདག་དང་
བྱ་བའི་དོན་དག་སྟེ། དང་པོ་བྱ་བའི་འབྱུང་རྐྱེན་ནི། ང་རང་ནགས་ཚལ་དུ་
རྩེད་མོ་རྩེ་རུ་འགྲོ་སྐབས། ཨ་མས་ངག་བཞིན་ཆར་ལྭ་མ་ཁྱེར་བ། གཉིས་པ་བྱ་བའི་ བརྒྱུད་རིམ་ནི་ཕྱི་དྲོའ་ི དུས་སུ་ཆར་བ་གློ་བུར་དུ་བབས་པ། ཆར་བའི་ཁྲོད་དུ་མི་ཞིག་
མཐོང་བ་དེ་ནི་རང་གི་ཨ་མ་ཡིན་པར་མ་ཟད། མོས་ད་དུང་ཆར་ལྭ་ཞིག་བཟུང་ནས་
ང་རང་ལེན་དུ་སླེབས་པས་ང་ལ་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེས་པ་དེ་ཡིན། གསུམ་པ་བྱ་བའི་མཇུག་
འབྲས་ནི་ཕྱི་ཉིན་བདག་ལ་ཆམ་པ་བྱུང་བས་ཨ་མ་དུས་ཚོད་སྐར་ཆ་གཅིག་ལའང་མ་
121
122༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བྲལ་བར་སྦྱོར་བ་སྨན་དང་བྱམས་པའི་སེམས་ཀྱིས་གཉོར་སྐྱོང་གང་ལེགས་མཛད་ པས། ཉིན་འགའ་འགོར་རྗེས་ངའི་ཆམ་པ་རིམ་གྱིས་སངས་དྲག་ཏུ་སོང་བ་དེའ།ོ །
སྙིང་ཉེ་བའི་སློབ་གྲོགས་ཚོ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཀྱང་རྩོམ་ཐུང་འདིར་ལད་ཟློས་བྱས་
ཏེ་བདག་གི་ཨ་མ་ཟེར་བའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་བྲིས་ཏེ་སྦྱོང་བརྡར་བྱོས་དང། རྩོམ་ཡིག་
འདིའི་ནང་གི་བྱ་བའི་འབྱུང་རྐྱེན་དང་བྱུང་རིམ་འདི་འདྲ་ཞིག་གི་འོག་ནས་ཁྱོད་ཀྱི་ ཨ་མ་ནི་རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་གི་ཨ་མ་དང་གཅིག་ཡིན་སྲིད་དམ། དེ་འདྲའི་གནས་ བབ་འོག་ནས་ཁྱོད་དང་ཁྱོད་ཀྱི་ཨ་མ་གཉིས་ཀྱི་བར་དུ་ཅི་ཞིག་བྱུང་བའི་གནས་ཚུལ་ ངོ་མ་དེ་བྲིས་ཏེ།
རྩོམ་པ་པོ་ཆུང་ཆུང་འདིས་ཡུལ་དུས་གནས་བབ་འདི་འདྲ་ཞིག་
བདམས་གསེས་བྱ་དགོས་པའི་རྒྱུ་མཚན་ཅི་ཡིན་ལ་བསམ་གཞིགས་ཤིག་གྱིས་དང། ད་དུང་རྩོམ་ཡིག་གི་མཇུག་གི་དུམ་ཚན་དེ་བཀོད་མེད་ན་ལེགས་ཉེས་ཀྱི་ཆ་ཅི་ཞིག་
འབྱུང་མིན་ལའང་ཚོད་དཔག་ཅིག་བྱོས། དེ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱིས་བྲིས་པའི་རྩོམ་ཡིག་
དང་རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ་ གཉི ས ་བསྡུར་ནས་སུའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ལ་ཆད་ལྷག་གི ་ སྐྱོ ན ་དང།
གཅིག་སྡུད་ཀྱི་རང་བཞིན་མེད་པ་ལ་སོགས་པའི་སྐྱོན་ཡོད་མེད་ལ་རང་ནུས་ཀྱིས་ དཔྱད་པ་རེ་ཐོངས།
༢། སེམས་ཁམས་འབྲི་ཚུལ། བརྗེད་དཀའ་བའི་འདས་དོན།
བདག་གིས་རྒྱུན་པར་ཨ་མ་ནི་ཀུན་ལ་མཐུན་ཞིང་སྙིང་ཉེ་བ།
དཀའ་
སྤྱད་འབད་བརྩོན་ལ་གོམས་པའི་བུད་མེད་སེམས་བཟང་ཞིག་ཡིན་འདོད་མོད། འོན་ཀྱང་ན་ནིང་བྱུང་བའི་དོན་དག་ཅིག་གིས་བདག་གི་ལྟ་ཚུལ་དེ་རྩ་བ་ནས་
བསྒྱུར་སོང། ཡིན་ནའང། ཕྱིས་སུ་ཨ་མས་སྐྱོན་ཆ་ཤེས་ནས་བཅོས་སྒྱུར་བྱས་པ་ ལ་ང་རང་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེ་བཞིན་འདུག
122
༼123
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
དོན་དག་དེ་ནི་དབྱར་ཚ་གདུག་ཆེ་བའི་ཉི་མ་ཞིག་ལ་བྱུང་བ་ཡིན། ཉི་
མ་དེར་ཚ་ཟེར་གྱིས་ས་གཞི་ཆེན་པོ་གཞོབ་འགྲོ་བའི་སྣང་བ་ཞིག་སྟེར་ལ། ཕྱི་
དྲོ འ་ི དུས་ཚོ ད ་གཉི ས ་ཡས་མས་སུ་བདག་ཨ་མ་དང་མཉམ་དུ་ཁྲོ མ ་ལ་སོ ང ། ཁྲོམ་ལམ་ན་ཆུ་ག་གོན་ཉོ་མཁན་སྐོར་སྐོར་བྱས་ནས་ཡོད་ལ། ཆུ་ག་གོན་འཚོང་
མཁན་གྱི་འབོད་སྒྲ་ནི་གཅིག་ལས་གཅིག་མཐོ་བར་འདུག ཆུ་ག་གོན་ཉོ་མཁན་
རྣམས་ཀྱིས་འཚང་ཁ་ཤིག་ཤིག་བྱས་ཏེ་ཆུ་ག་གོན་འདེམས་བཞིན་ཡོད་སྐབས། ཨ་མས་ཀྱང་ཆུ་ག་གོན་རེ་རེ་ལ་ཐལ་ལྕག་གིས་བརྡུངས་ནས་ཕྱིར་བཞག
དེ་
ནས་ཨ་མས་ཆུ་ག་གོན ་ཆེ ས ་ཆེ ་བ་ཞི ག ་བདམས་ཏེ ་ འཚོ ང་མཁན་གྱི ས ་རྒྱ་མ་ གཞལ་བར་བྲེ ལ ་བའི ་ གོ ་ སྐབས་དང་བསྟུན་ནས་བདག་ལ་ཆུ་ག་གོ ན ་ལྐོ ག ་ ཁྱེར་གྱིས་ཞེས་མིག་བརྡ་བསྟན།
བདག་གིས་ཆུ་ག་གོན་ལ་རིན་པ་བྱིན་མེད་
སྙམ་ནས་ཡུད་ཙམ་ལ་ངོ་ཚ་དང་བཅས་ལངས་ནས་བསྡད། ཨ་མས་བདག་ལ་ ཡང་ནས་ཡང་དུ་ཆུ་ག་གོན་ཁྱེར་ཞེས་རྣམ་འགྱུར་བསྟན་བྱུང། ཨ་མར་དེ་རིང་ ཅི་ཞིག་བྱུང་ངམ། བདག་ཨ་མས་བདག་གི་སྟེང་ལ་མིག་ཟུང་བགྲད་པ་ལ་སྐྲག་ ནས་ཆུ་ག་གོན་དེ་ཁ་རོག་གེར་ཁྱེར་ཏེ་མི་ཚོགས་ལས་ཕྱིར་བུད།
ལམ་བར་
དུ་བདག་གི ་ སྙི ང ་དྲག་ཏུ་ལྡི ང ་ཞི ང ་གོ མ ་མཚམས་ཀྱང་དབང་མེ ད ་དུ་འཇོ ག ་ དགོས་པ་བྱུང།
བདག་ལ་མཚོན་ན་སློབ་གྲྭར་རྒན་བདག་ཅིག་གི་མིང་ཡོད་
པས་འདི་འདྲའི་ངོ་ཚ་དགོས་པའི་དོན་དག་ཅིག་བསྒྲུབ་ག་ལ་རུང། ཆུ་ག་གོན་ཕྱིར་ཁྱེར་ན
••• •••
ད་ཅི་བྱ།
། ཨ་མས་བདག་གི་སྟེང་ལ་བགྲད་པའི་མིག་ཟུང་
དེ་ཡིད་ལ་ཤར་ཡོང། དེ་ནས་གོམ་པ་ཇེ་མགྱོགས་སུ་བཏང་སྟེ་ཁྱིམ་ལ་སླེབས་ མ་ཐག་ཆུ་ག་གོན་སྨིན་ཡོད་མེད་ལ་ཡང་བལྟ་འདོད་མེད་པར་འཕྲལ་དུ་མལ་
ཐུལ་ནང་ལ་འཛུལ་ནས་མིག་ཆུ་ཤོར་བྱུང། ཨ་མ་ཡ། ཨ་མ། ཁྱོད་ཀྱིས་ཆུ་ག་
123
124༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
གོན་ཞིག་གི་དོན་དུ་བརྐུས་བྱེད་དོན་ཅི་ཡིན།
ཆུ་ག་གོན་འདེབས་པ་དེ་སླ་
མོ་ཞིག་ག་ལ་ཡིན། དེ་རེ་རེ་བཞིན་དུ་འཛུགས་དགོས་ཤིང་ཆུ་གཏོང་བ། ལུད་ འཇོག་པ།
ད་དུང་ཆར་རླུང་གི་ཁྲོད་དུ་ནངས་སྔ་ལངས་དང་དགོང་འཕྱི་ཉལ་
བྱས་པ་སོགས་དཀའ་ལས་མང་པོ་བརྒྱུད་ནས་ད་གཟོད་ཆུ་ག་གོན་ལ་ལོ་ཡག་
བྱུང་བ་མ་ཡིན་ནམ། ཨ་མས་“ཅི་རེད། མི་བདེའམ། ལོངས་དང་ཆུ་ག་གོན་ ཟ”ཟེར་བཞིན་ཆུ་ག་གོན་གཙབས། ཤིགས་སེ་དང་ཆུ་ཙར་རེ་འདུག དུམ་བུ་འགའ་ཟོས་ཚར་ཡོད།
ཆུ་ག་གོན་གཙབས་མཚམས་ནི་དམར་
ནམ་རྒྱུན་ཡིན་ན་ངས་སྔ་མོ་ནས་ཆུ་ག་གོན་
ཡིན་ནའང་དེ་རིང་ཆུ་ག་གོན་ཟ་འདོད་ཅིག་
གང་ན་ཡོད། ངས་མགོ་ན་འདུག་ཅེས་བཤད། ཆེས་གཟི་བརྗིད་ལྡན་པའི་དགེ་
རྒན་གྱི་གཟུགས་བརྙན་དང་བདག་རྒན་བདག་རུ་བདམས་པར་དགའ་སྤྲོ་སྐྱེ་ བའི་རྣམ་པ།
སློབ་གྲོགས་ཚོའི་ཡིད་ཆེས་ཀྱི་མིག་མདངས་སོགས་བདག་གི་
མིག་ལམ་དུ་རེ་རེ་བཞིན་ཤར་ཡོང། གནམ་རྒན་མས་མཁྱེན། བདག་གི་ཨ་
མ་ལ་འདི་འདྲའི་གོམས་འདྲིས་ངན་པ་ཞིག་ཡོད་དོན་ཅི་ཡིན་ནམ། མི་བསམ་ ཤེས་ལ་སྐྱོན་ཡོད་ན་ང་ཚོ་བྱིས་པ་ཚོས་སློབ་གསོ་བཏང་ན་ལོས་འགྲིག སྙིང་ཉེ་
བའི་ཨ་མ་ནི་བལྟས་བལྟས་རིག་རིག་ལ་མི་ངན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་མི་རུང་སྙམ་
སྟེ། འཕྲལ་དུ་ཡར་ལངས་ནས“ཨ་མ་ལགས། ཆུ་ག་གོན་འཚོང་མི་ཚོས་དཀའ་ ལས་སྨྲ་མི ་ཤེ ས ་པ་ཞི ག ་མྱངས་ཏེ ་ ད་གཟོ ད ་ཆུ་ག་གོ ན ་སྨི ན ་པ་དེ ་ ཁྱོ ད ་ཀྱི ས ་ ཨེ་ཤེས།
ངས་འདི་ལྟར་བརྐུས་བྱས་ན་ང་ནི་མེས་རྒྱལ་གྱི་མི་རབས་གསར་པ་
ཞི ག ་ཏུ་འགྱུར་ཐུབ་བམ ” ཞེ ས་སེ མ ས་བསམ་པའི ་གཏི ང་ནས་གནས་ལུགས་
ཡང་དང་ཡང་དུ་བཤད་པ་ན། ཨ་མར་སེམས་འགུལ་ཐེབས་པ་དང་མཐར་ངོ་ཚ་
སྟེ་སྐད་ཆ་ཅི་ཡང་མི་བཤད་པར་སྒོར་མོ་བླངས་ནས་བདག་གི་ལག་ལ་བཞག་
124
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼125
པ་དང། བདག་བྱ་འཕུར་བ་བཞིན་ཆུ་ག་གོན་བཙོང་སར་བརྒྱུགས།
དོ ན ་དག་དེ ་ བྱུང་ནས་དུས་ཡུན་རི ང ་བོ ་ ཞི ག ་འགོ ར ་ནའང་བདག་གི ་
ཡིད་ལ་དྲན་ཐེངས་རེར་རྣོ་ཁབ་ཅིག་གིས་སྙིང་མགོར་གཙགས་པ་ནང་བཞིན་ ཧ་ཅང་དོགས་མི་བདེ་ཞིང་བརྗེད་དཀའ་བ་ཞིག་རེད། རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
སེ མ ས་ཁམས་འབྲི ་ བ་ནི ་ མི ་ སྣའི ་ ནང་སེ མ ས་ཀྱི ་ འཇི ག ་རྟེ ན ་དེ ་ མཚོ ན ་པར་
བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཡིན་པར་མ་ཟད། མི་སྣའི་གཤིས་ཀ་ཞིབ་བརྗོད་ བྱེད་པའི་ཐབས་ལམ་གལ་ཆེན་ཞིག་ཀྱང་ཡིན། མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་དང་སྐད་ཆ།
བྱ་སྤྱོད་བཅས་ནི་ཕྱིའི་རྣམ་པ་ཙམ་ཡིན་མོད། འོན་ཀྱང་མི་སྣའི་སེམས་ཀྱི་འགུལ་སྐྱོད་ ནི་མིག་གིས་མི་མཐོང་ཞིང། རྣ་བས་མི་གོ་བ། ལག་པས་མི་ཟིན་པ་ཞིག་ཡིན། གསོན་ ཉམས་ལྡན་ཞིང་ཡིད་དབང་འགུགས་པའི་མི་སྣ་ཞིག་འབྲི་ན།
མི་སྣའི་ཕྱི་གཟུགས་
དང་སྐད་ཆ། བྱ་སྤྱོད་བཅས་བྲིས་པ་ཙམ་གྱིས་མི་ཆོག་པར་ངེས་པར་དུ་མི་སྣའི་ནང་ སེམས་ཀྱི་འཇིག་རྟེན་དེ་མཚོན་ཅི་ཐུབ་བྱས་ན།
ད་གཟོད་མི་སྣ་བྲིས་པ་དེ་ཤ་ཁྲག་
ཡོད་པ་དང། གསོན་ཉམས་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྲིད། དེ་བས་ང་ཚོས་མི་སྣ་འབྲི་ན་ སེམས་ཁམས་འབྲི་བ་དེ་སྣང་མེད་དུ་འཇོག་མི་རུང།
རྩོམ་ཡིག་འདིར་སེམས་ཁམས་འབྲི་ཚུལ་སྔ་རྗེས་སུ་ཐེངས་འགར་སྤྱད་ཡོད།
སེམས་ཁམས་བྲིས་པ་དེས་རྩོམ་ཡིག་ནང་གི་”བདག་”གིས་རང་ཉིད་ལ་རེ་བ་ནན་མོ་
བཟུང་བ་དང་ཨ་མར་དགའ་བ། ཨ་མར་སྐྱོན་ཆ་ངོས་ཟིན་དུ་བཅུག་པའི་སྤྱོད་བཟང་ མཚོན་འདུག་པས་རྩོམ་ཡིག་ལ་གསོན་ཉམས་ལྡན་པར་བྱས་ཡོད།
125
126༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་དུ་ཨ་མ་དང་འབྲེལ་བའི་དོན་དག་ཅིག་བྲིས་ཡོད། འོན་
ཀྱང། དེ་ནི་རྩོམ་ཡིག་གོང་མ་དེ་དང་ཅུང་ཟད་མི་འདྲ་སྟེ། འདིར་འཁོད་པ་དེ་ནི་ ཨ་མའི་སྐྱོན་ཆ་ཡིན། ཁོས་བརྗེད་མི་ཐུབ་པའང་དོན་དག་དེ་ཡིན་པ་བརྗོད་དོན་དུ་
བཟུང་ནས་བྲིས་ཡོད། གོང་གི་རྩོམ་ཡིག་འདི་གཉིས་ཀྱི་བརྗོད་དོན་ཨ་མ་དང་འབྲེལ་ བ་ཞིག་ཡིན་པ་འདྲ་ནའང་། རྩོམ་ཡིག་གཉིས་ཀྱི་ཁ་བྱང་མི་གཅིག་པའི་ཁར། རྩོམ་ ཡིག་ཏུ་བཀོད་པའི་ཨ་མ་གཉིས་ལའང་ཁྱད་པར་ཅུང་འདུག།
གནད་དོན་འདི་དག་
གི་བར་ན་འགལ་འབྲེལ་གྱི་ཆ་ཡོད་དམ། ཁ་བྱང་མི་གཅིག་དོན་ཡང་དེ་འདྲ་ཞིག་གི་ དབང་གིས་ཨེ་རེད།སློབ་གྲོགས་ཚོས་བསམས་གཞིགས་ཤིག་གྱིས་དང།
༣། ཕྱིར་དྲན་དང་ལྷུག་བརྗོད་སྤེལ་མ། བྱམས་ལྡན་ཨ་མའི་བརྩེ་སེམས།
ང་ལའང་བྱིས་པ་ཕལ་མོ་ཆེ་དང་འདྲ་བར་རང་ལ་བརྩེ་དུང་གིས་ཀུན་
ནས་ཕྱུག་པའི་མ་ཡུམ་ཞིག་ཡོད། ནམ་རྒྱུན་ང་རང་དགའ་སྐྱོ་ཡི་གནས་སྐབས་
གང་འདྲ་ཞིག་ལ་ཐུག་ཀྱང་བྱམས་ལྡན་སྐྱེད་མའི་ཞལ་རས་དེ་ཡིད་ལ་གསལ་ གྱི་ལེར་ཤར་བ་དང།
ཁོང་གི་དཔྲལ་བའི་དཀྱིལ་ལ་ཡོད་པའི་སྨེ་བ་ལྗང་ཁུ་
དེའང་ཝ་ལེར་གསལ་འོང། དོན་དམ་པར་ངའི་མ་ཡུམ་ནི་ཤེས་བྱའི་མཁྱེན་རྒྱ་ ཡངས་ཤིང་རྒྱུ་ནོར་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པ་ལྡན་པའི་ཨ་མ་ཞིག་མིན་ཡང།
ཁོང་
ལ་ཞི་དུལ་གྱི་གཤིས་རྒྱུད་བཟང་པོ་ཞིག་ལྡན་ཞིང། རང་ཁྱིམ་གྱི་ནང་ལས་ལྟ་
ཅི་རྒྱལ་ཁབ་ཀྱི་རྩ་དོན་ལའང་གཞོལ་ཆེ་བ་དང། ལྷག་པར་དུ་ཁོང་ལ་རང་གི་ བུ་ཕྲུག་ལ་བཅངས་པའི་ལྷད་མེད་དྭངས་གཙང་གི་བརྩེ་སེམས་ཤིག་ཡོད། ཕྱིར་
འདང་ཞིག་བརྒྱབ་ན། ང་རང་བྱིས་པ་སྣབས་ལུག་གི་སྐབས་སུ་བསམ་མ་ཤེས་
126
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼127
པར་གྲོང་པ་ཁྱིམ་མཆེས་ཀྱི་ནང་དུ་བསམ་བཞིན་རྐུ་རྒྱག་ཏུ་སོང། བརྐུས་བྱས་ ནས་རིང་པོ་མ་ལོན་པར་ང་རང་ལ་ཇག་པ་ཆུང་ཆུང་ཞེས་པའི་ཉེས་མིང་ཞིག་ ཐོགས་ཤིང།
བཙུགས་བྱུང།
ཁྱིམ་མཆེས་ཀྱི་གནས་མོས་ཞེ་སྡང་གི་མཛུབ་མོ་ངའི་གདོང་དུ་
དེ་དུས་ང་རང་ལོ་ན་ཧ་ཅང་ཕྲ་ནའང་སེམས་ལ་རང་བཞིན་
གྱིས་ནོངས་འགྱོད་ཆེན་པོ་ཞིག་སྐྱེས། གང་ལགས་ཤེ་ན། ངའི་ཨ་མས་གནས་ ཚུལ་དེ་གསལ་པོར་མཐོང་རྗེས་མིག་མཐར་མཆི་མས་བརླན་ནས་ང་རང་ནང་ ལ་བཅུག་ནས་རྡུང་བར་བརྩམས་མོད།
འོན་ཀྱང་ཁོང་གིས་ང་ལ་འགྲམ་ལྕག་
གཅིག་ཀྱང་གཞུས་མ་ནུས་པར་རང་སར་ངུས་སོང། ད་ལྟ་གནས་ཚུལ་དེ་དྲན་ འཛིན་དུ་འཆར་སྐབས་སྐྱོ་ལྷང་ལྷང་གི་ཚོར་སྣང་ཞིག་དང་།
ཨ་མས་ང་ལ་
བཅངས་པའི་བརྩེ་སེམས་དེའང་ལྷང་ངེར་དྲན་ཡོང། དོན་ངོ་མར་ཁོང་གིས་ང་ ལ་གཞུས་བསམ་པ་གཏན་ནས་མེད།
ང་རང་ནམ་རྒྱུན་སློ བ ་གྲྭར་འགྲོ ་ ཐེ ང ས་རེ ར ་ཁོ ང ་གི ས ་ཞོ ག ས་པ་སྔ་མོ ་
ལངས་ཏེ ་ ཧུར་བརྩོ ན ་ཆེ ན ་པོ ས ་ནང་ལས་མཐའ་དག་གནང་སྟེ ་ ང་རང་སློ བ ་ གྲྭར་བསྐྱལ།
སློབ་གྲྭ་གྲོལ་རྗེས་ང་ཁོང་གི་སྒལ་སྟེང་དུ་བཞོན་ནས་ཉིན་དེར་
རྒན་ལགས་ཀྱིས་སློབ་ཁྲིད་གང་བྱས་པ་རྣམས་ཁོང་གི་རྣ་བ་ཚ་ཚ་བར་བཤད་ ཀྱི་ཡོད། ཁོང་གིས་ད་དུང་འཛུམ་མདངས་དང་བཅས་ཏེ་ང་ལ་འོ་ཞིམ་པོ་བསྐྱལ་ བར་བྱེེད། ཆུང་དུས་སུ་ང་རང་ལ་དེ་འདྲའི་གནས་ཚུལ་མང་པོ་ཞིག་བྱུང་མྱོང་
མོད། ད་ལྟ་ང་རང་ལང་ཚོ་དར་བབ་ཀྱི་གཞོན་ནུ་ཞིག་ཡིན་པས་དྲིན་ཅན་གང་
གི་སྐྲ་དཀར་གྱི་ཉག་མ་རེ་རེ་བཞིན་ཇེ་མང་དུ་འགྲོ་བཞིན་པ་མཐོང་དུས་སྙིང་ ལ་བསྲན་མ་ཚུགས་པའི་ན་ཟུག་བསྐྱེད་ཅིང། ད་དུང་བོད་རང་བཙན་གྱི་ལས་
འགུལ་གང་ལའང་ཁོང་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་སེམས་ཁྲལ་ལྕི་མོ་ཞིག་རྟག་
127
128༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཏུ་ཡོད་མྱོང་ཨང། ཁོང་ད་ལྟ་ལོ་ན་ལྔ་བཅུའི་གྲངས་སྣེ་བརྒལ་ཟིན། མི་ཞིག་ལ་
མཚོན་ན་ལོ་གྲངས་མཐོན་པོ་དེར་འཆི་བདག་གི་བཀའ་ཡིག་ཕབ་རན་ཡིན།
ངའི ་ཉམ་ཆུང་གི ་ ཨ་མ་རྒན་མོ ་ དེ ས ་ང་ལ་གནང་བའི ་ བྱམས་བརྩེ ་ ཡོ ད ་ཚད་ བསྣམས་ནས་ཕེབས་སོང་ན། ངའི་སེམས་ཁོང་གི་འཇིག་རྟེན་དེའི་སྣོད་བཅུད་ ཐམས་ཅད་སྟོང་འགྲོ།
བྱམས་ལྡན་གྱི་སྐྱེད་མ།
ཁྱེད་ད་ལྟ་འཚོ་གཞེས་ཀྱི་སྐབས་འདིར་ངས་
ཐབས་ཤེས་ཡོད་དགུ་རྩལ་དུ་སྤྲུགས་ནས་ཁྱེད་ལ་སྐྱིད་སྣང་ཞིག་ཨེ་ཡོང་བལྟ། ངས་འཇོ ན ་ཐང་ཆེ ན ་པོ ས ་ཁྱེ ད ་ཀྱི ་ སེ མ ས་ནང་བག་ཏུ་ཉལ་བའི ་ གཅེ ས ་ཕྲུག་ བཟང་པོ་ཞིག་ཨེ་འཁྱོངས་བལྟ།
ངའི་མི་ཚེ་ཧྲིལ་པོའ་ི མཐར་ཐུག་གི་དམིགས་
བྱ་མ་ཁྱེད་ཀྱི་རྒྱ་མཚོ་ལྟར་ཟབ་པའི་དྲིན་དེ་འཇལ་ཕྱིར་ཡིན་པས།
ཁྱེད་ཀྱིས་
ནམ་རྒྱུན་མ་ཎི་ཡིག་དྲུག་གི་དབྱངས་རྟ་འགུགས་བཞིན། ཐང་དཀར་རྒོད་པོའ་ི གཤོག་རྩལ་ལ་འགྲན་པའི་བུ་ཕྲུག་ངའི་གཤོག་འགྱུར་རྩེན་པ་ལ་གཟིགས་པར་ ཞུ། ཁྱེད་ཀྱིས་མགྱོགས་མྱུར་བྱ་ངང་ངུར་འཕུར་ལྡིང་བྱེད་པ་དང། འབྲོག་ཡུལ་
གྱི་མཐིང་སྨུག་སྦྲ་ཆུང་མཐོང་ཐུབ་ཅིང། ཁྲི་ཤོར་རྒྱལ་མོའ་ི རླབས་རིས་དང་མ་ ཕམ་གཡུ་མཚོའི་དྭངས་གཙང་སོགས་མངོན་སུམ་དུ་མཐོང་ངེས།
བྱམས་ལྡན་གྱི་སྐྱེད་མ་ལགས། ད་ལྟ་ཁྱེད་ཀྱི་མཛེས་པའི་ལང་ཚོ་གཉེར་
མས་གཡོགས་ཟིན་ནའང། ངའི་སེམས་ཁོང་ན་མེ་ཏོག་སེར་ཆེན་བཞིན་བཀྲ་ ཞིང། རང་དབང་མེད་པར་དྲན་གདུང་གི་མིག་ཆུ་སེམས་ཁོང་དུ་བཞུར། ཨ་མ་ ལགས། བཀའ་དྲིན་ཆེ། 128
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
༼129
རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ་ ནི ་ ཕྱི ར ་དྲན་དང་ལྷུག་བརྗོ ད ་སྤེ ལ ་མས་བྲི ས ་པའི ་ ཇི ་ བཞི ན ་
བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་རེད།
ལྷུག་བརྗོད་དང་ཕྱིར་དྲན་གང་ཡིན་ཡང་དུངས་
སེམས་ཤིག་གིས་ཡོངས་སུ་འཁྱུད་འདུག
འོན་ཀྱང་བསམ་བློ་གཏོང་དགོས་པ་ཞིག་ལ། རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ཁ་བྱང་གི་བླང་
བྱ་ནི་བྱམས་ལྡན་ཨ་མའི་བརྩེ་སེམས་ཞེས་པའི་”བརྩེ་སེམས་”ཀྱི་སྟེང་ན་ཡོད། དེར་ བརྟེན།
རྩོམ་ཡིག་གི་འགོ་མཇུག་གཉིས་ཀའི་སྐད་ཆ་མང་པོ་ཞིག་གིས་བརྩེ་སེམས་
མཚོན་པ་ལ་རམ་འདེགས་ཀྱི་ནུས་པ་ཆེན་པོ་ཐོན་མི་འདུག།
ཨ་མའི་བརྩེ་སེམས་
མཚོན་པ་ལ། ཨ་མའི་སྐད་ཆ་དང། བྱ་སྤྱོད། སེམས་ཁམས་བཅས་ཀྱིས་མཚོན་པར་ བྱེད་དགོས། འདི་དག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་པ་དེ་གོ་རིམ་ཡོད་པ་དང་གསོན་ཉམས་ལྡན་པ་
ཞིག་ཡོང་ན་ཨ་མ་ལ་བརྩེ་བ་ག་ཚོད་ཅིག་ཡོད་པ་ཡང་རང་ཤུགས་ཀྱིས་མངོན་ཐུབ་ པ་རེད།
༤། མིག་འབྲི་ཚུལ། དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མའི་སྤྱན།
དགེ ་ རྒན་སྒྲོ ལ ་མ་ལ་ཆ་ག་དང་ལྡན་པའི ་ སྤྱན་ཟུང་ནག་པོ ་ སྒོ ར ་ཞི ང ་
ཆེ་བ་ཞིག་ཡོད། བལྟས་པ་ཙམ་གྱིས་ཁྱད་ཆོས་ཆེན་པོ་ཅི་ཡང་མེད་མོད། འོན་
ཀྱང། ཁྱོད་ཀྱིས་ཞིབ་ལྟ་བྱས་ཚེ། ཨ་ཨ། དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མའི་སྤྱན་ཟུང་གིས་ གསུང་བཤད་གནང་ཤེས་པ་རེད།
སྐད་ཡིག་གི་སློབ་ཁྲིད་ལ་ཉན་སྐབས།
ངས་ཅོག་ཙེའི་ནང་ན་བཞག་
ཡོ ད ་པའི་འགྱིག་བསུབ་ཡག་པོ ་ དེ་དྲན་ནས་ལག་པ་ཙོག་ཙེའི་ནང་ལ་
129
130༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བསྲིངས་ཏེ་འགྱིག་བསུབ་ལ་རེག་ཙམ་བྱས་པ་ན། ཏན་ཏན་ངའི་དགེ་རྒན་གྱིས་
མཐོང་བྱུང། ཁོ་མོའ་ི སྤྱན་གྱིས་“གསང་བདག ཁྱོད་ཀྱི་ལག་པ་སྡོད་མི་ཚུགས་
པ་དེ་ཅི་ཡིན”་ཞེས་འདྲི་བ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས་པས་ན། ངས་མྱུར་དུ་རྒྱབ་ ལག་བྱས་ཏེ་རིག་པ་བསྒྲིམས་ནས་དགེ་རྒན་གྱི་སློབ་ཁྲིད་ལ་ཉན།
ངས་དགེ་རྒན་གྱི་སྤྱན་གྱིས་གསུང་བཤད་ཅི་ཞིག་གནང་བ་དེ་གོ་བར་
མ་ཟད། གྲོགས་པོ་ཆུང་ཆུང་ཚང་མས་ཀྱང་དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མའི་སྤྱན་གྱི་གསུང་ བཤད་དེ་གོ་བ་རེད།
ཡང་རང་སྦྱོང་བྱེད་པའི་སློབ་ཐུན་ཞིག་ལ་དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མས་སློབ་ཁང་
གི་ཕྱི་རོལ་ན་ཁྱིམ་བདག་ཅིག་ལ་ཁ་བརྡ་བྱེད་བཞིན་ཡོད། གྲོགས་པོ་ཆུང་ཆུང་ ཚོས་གོ་སྐབས་དེར་བསྟུན་ཏེ་རང་རང་ས་ནས་ཁ་བརྡ་བྱས་པ་རེད།
སྐབས་
དེར་དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མས་ཁ་ཕྱིར་འཁོར་ནས་སྤྱན་ཟུང་གི་འོད་ཞགས་ང་ཚོའི་ སྟེང་ལ་འཕངས་ཏེ།
“སློབ་སྦྱོང་མི་བྱེད་པར་ཁ་བརྡ་བྱེད་དོན་ཅི་ཡིན”ཞེས་
སྐྱོན་བརྗོད་གནང་བ་དང་ཀུན་ནས་མཚུངས་པས། གྲོགས་པོ་ཆུང་ཆུང་ཚོ་གྲག་ འགུལ་ཅི་ཡང་མེད་པར་གྱུར། •••
ཐེ ང ས་ཤི ག ་ལ་དགེ ་ རྒན་སྒྲོ ལ ་མས་ཚོ མ ས་ཁང་ཆེ ན ་མོ འ ་ི ནང་དུ་ང་
ཚོ ར 《 ཁྭ་ཏས་ཆུ་འཐུང་བ 》 ཞེ ས ་པའི ་ སློ བ ་ཚན་ཁྲི ད ་སྐབས་དགེ ་ རྒན་སུམ་ བརྒྱ་ལྷག་གིས་ཁོ་མོའ་ི སློབ་ཁྲིད་ལ་ཉན་འདུག
ཁོ་མོས་སློབ་གྲོགས་ཚོར“ཁྭ་
ཏས་ཆུ་ཇི་ལྟར་འཐུང་པ་རེད”ཅེས་པའི་དྲི་བ་ཞིག་བཏོན་བྱུང། ངས་འཕྲལ་ དུ་ལག་པ་མཐོན་པོར་བཀྱགས་པ་དང། ལན་བཤད་དུ་བཅུག
130
དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མས་ང་བོས་ཏེ་དྲིས་
ང་ཡར་ལངས་པ་དང་དགེ་རྒན་མང་པོ་ཡོད་པ་མཐོང་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼131
ནས་སེམས་པ་འཚབ་སྟེ་ལན་བཏབ་པའི་སྐད་མགོ་ཡང་ཧ་ཅང་དམའ་མོ་ཞིག་ ཏུ་གྱུར།
དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མས་འཕྲལ་དུ་ང་ལ་གཟིགས་པར་བལྟས་ན“འགྲིག་
འདུག སྐད་མགོ་ཇེ་མཐོར་ཐོངས”ཞེས་སྐུལ་མ་གཏོང་བ་དང་འདྲ་བས། ངས་ དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མའི་སྤྱན་ཟུང་ལྟ་ལ་བཞིན་སྤོབས་པ་ཞིག་བསྐྱེད་པ་དང་མཉམ་
དུ་སྐད་མགོ ་ ཡང་ཇེ ་ མཐོ ར ་བཏང་བ་ན་དགེ ་ རྒན་གྱི ་ སྤྱན་ཟུང་ལས་བསྟོ ད ་
པ་དང་བཅས་པའི ་ མི ག ་མདངས་ཤི ག ་ཕྱུངས་ནས “ བཤད་པ་ངོ ་ མ་བཟང་ འདུག”ཅེས་གསུང་བཞིན་པ་དང་འདྲ། གྲངས་བརྒྱ་ཟུང་ཐོབ་པ་ན།
བར་རྒྱུགས་ལེན་སྐབས་ང་ལ་སྐར་
དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མས་ང་ལ་བྱ་དགའ་གནང་སྐབས་
ཐུགས་དགྱེ ས ་ནས་སྤྱན་ཟུང་རུབ་ལ་ཁད་ཡོ ད ་པ་དེ ་ ལས“གསང་བདག་ ལགས། ཐེངས་འདིའི་རྒྱུགས་འབྲས་ཧ་ཅང་ལེགས། ཐེངས་རྗེས་མར་མུ་མཐུད་ དུ་སྐར་གྲངས་བརྒྱ་ཟུང་འཐོ བ ་པར་སྨོ ན ། ” ཞེ ས ་གསུང་གི ་ ལོ ས ་ཡོ ད ་སྙམ་པ་ ཞིག་རེད།
རེབ་ཅིག་ལ་ང་ལ་ནད་བྱུང་ནས་སྨན་ཁང་དུ་གཟའ་འཁོར་གཅིག་ལྷག་
བསྡད་རྗེས་སླར་ཡང་སློབ་ཁྲིད་ལ་ཉན་དུ་སོང་བ་ཡིན། དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མས་ང་
ལ་ལྟ་བཞིན་ཅི་ཡང་མི་གསུང་བར་སྤྱན་ཟུང་ལས“གསང་བདག ཁྱོད་ཀྱི་ལུས་ ཕུང་གིས་ལྕོགས་སམ”ཞེས་ཐུགས་འཁུར་གནང་བཞིན་པ་དང་འདྲ། ངའི་ནད་ དེ་འདྲའི་དྲག་ཡག་ཅིག་མིན་ནའང་དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མའི་སྤྱན་ཟུང་གིས་སླར་ ཡང་ང་ལ་རྣམ་རིག་ཅིག་རྒྱས་སུ་བཅུག
སློབ་ཐུན་གྲོལ་རྗེས་དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མ་ང་ཚོ་དང་མཉམ་དུ“བྱ་གླག་གིས་
བྱེའུ་འཛིན་པའི”རྩེད་མོ་རྩེ་སྐབས། དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མ་བྱ་གླག་དང་ང་ཚོ་བྱེའུ་
131
132༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བྱས། དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མ་སྐབས་རེར་ཤར་དང་མཚམས་རེར་ནུབ་ཏུ་རྒྱུག་བཞིན་ སྤྱན་ཟུང་ཆེས་ཆེར་ཅེར་བ་ལས་ང་ཚོར“མཉམ་ཞོག
ངས་ཁྱོད་ཚོ་འཛིན་རྒྱུ་
ཡིན” ཞེས་དྲན་སྐུལ་བྱེད་བཞིན་པ་དང་འདྲ། དེ་ནས་ཅང་མ་འགོར་བར་ དགེ ་ རྒན་སྒྲོ ལ ་མས་ང་ཚོ ་ རེ ་ རེ ་ བཞི ན ་བཟུང་བ་དང་སྤྱན་ཟུང་ལས་སྤྲོ ་ སྣང་
ཆེན་པོ་ཞིག་འཚེར་བཞིན“ཧ་ཧ། ད་ངས་ཁྱོད་ཚོ་ཟིན་སོང་བ་རེད” ཅེས་ གསུང་བཞིན་པ་དང་འདྲ།
ད་ལྟ་དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མས་ང་ཚོར་སློབ་ཁྲིད་གནང་གིན་མེད་ནའང་ངས་
ཁོ་མོ་མཐོང་ཐེངས་རེར་ཐོག་མར་ཁོ་མོའ་ི སྤྱན་གྱིས་ང་ལ་ཅི་ཞིག་གསུང་གིན་ འདུག་པར་བལྟས་པ་ཡིན། རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
མི་སྣ་བཞེངས་སྐྲུན་བྱེད་ན་མིག་འབྲི་བར་མཐོང་ཆེན་བྱེད་དགོས།
མིག་ནི་
བསམ་པའི ་ སྒེ འུ ་ཁུང་དང་མཚུངས་པས་མི ག ་ལས་མི འི ་ སེ མ ས་ཁམས་རྟོ ག ས་ཐུབ། དེར་བརྟེན།
རྩོམ་པ་པོས་མི་སྣ་འབྲི་སྐབས་ནམ་རྒྱུན་མིའི་ཉམས་འགྱུར་འབྲི་བར་
དོ་སྣང་བྱེད་ནའང་ཆེས་གསོན་ཉམས་ཐོན་པ་ནི་མི་སྣའི་མིག་ཡིན་པས། མི་སྣའི་ཕྱི་ གཟུགས་ཞིབ་འབྲི་བྱེད་སྐབས་མིག་མི་འབྲི་བ་ཞིག་ཕལ་ཆེར་མེད། མི་སྣ་ཇི་བཞིན་ བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་སྐབས་ཀྱང་མིག་བྲིས་པ་འཁྱོངས་དགོས།
གོང་གི་རྩོམ་
ཡིག་ཏུ་འཁོད་པའི་མིག་འབྲི་སྟངས་དེ་ཚང་མས་སློབ་སྦྱོང་བྱེད་རིན་ཡོད་པ་ཞིག་ རེད།
རྩོམ་ཧྲིལ་པོའ་ི ནང་ན་དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མ་ལ་ཐད་ཀར་དུ་བསྟོད་བསྔགས་བྱས་
པའི་སྐད་ཆ་ནི་ཚིག་གཅིག་ཀྱང་མེད་མོད།
132
འོན་ཀྱང།
དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མའི་སྤྱན་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼133
ཟུང་བྲིས་ཏེ། དགེ་རྒན་སྒྲོལ་མས་བྱ་བ་སྒྲུབ་པ་དང། སློབ་མར་བྱམས་བརྩེ་ལྡན་ཞིང་
ཐུགས་ཁུར་བྱེད་པ་བཅས་བརྒྱུད་ནས། སྤྱང་གྲུང་ལྡན་ཞིང་ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་ཡིན་ པའི་བུད་མེད་དགེ་རྒན་ཞིག་གི་གཟུགས་བརྙན་དེ་གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་སྒོ་ནས་ མཚོན་འདུག
༥། བྱ་བ་འབྲི་ཚུལ། ༡) བྱ་བ་ཆུང་ངུ་ཞིག
ཁྱོད་ཀྱིས་རྩིས་རིག་ཁྲོད་ཀྱི“བཞི་དོར་ལྔ་འཕར”གྱི་ཐབས་དེ་ཨེ་ཤེས།
གལ་ཏེ་ཡིག་དོན་ཁོ་ནའི་ཐོག་ནས་འབྲུ་འགྲེལ་བྱས་ན་དེ་འདྲའི་དཀའ་མོ་ཞིག་ མིན་བསམས། འོན་ཀྱང་དེ་རིང་ཁྱོད་ཚོར་འགྲེལ་བཤད་བྱ་རྒྱུ་ནི་དེའི་ནང་དོན་ ཁྱད་པར་ཅན་ཞིག་ཡིན་ཏེ། ནང་དོན་འདི་ངས་བྱ་བ་ཆུང་ངུ་ཞིག་གི་ཁྲོད་ནས་ རྟོགས་པ་ཡིན།
གནས་ཚུལ་དེ་ན་ནིང་ངའི་སྐྱེས་སྐར་གྱི་ཉིན་དེར་བྱུང་བ་རེད།
ཨ་
མས་ཉིན་འགའི་རིང་ལ་ལག་རེམ་ནས་བཟོས་པའི་ལྭ་བ་གསར་པ་ཡོངས་སུ་
གྲུབ། ཨ་མས་ང་ལ་བཤད་རྒྱུར་“བསམ་ཁོ། ཁྱོད་ཚོང་ཁང་དུ་སོང་ནས་སྒྲོག་གུ་
འགའ་ཉོས་ཤོག”ཟེར། ངས་ཨ་ལན་བྱིན་ནས་སྣེ་འཛོམས་ཚོང་ཁང་དུ་སོང་བ་ ཡིན། ང་རང་ཚོང་ཁང་གི་ཚོང་སྒྲོམ་མདུན་དུ་ལངས་མ་ཐག ཨ་ཁུ་ཚོང་གཉེར་ བ་དར་མ་ཞི ག ་གི ས ་བྱམས་བརྩེ ་ ལྡན་པའི ་ ངང་ནས་ང་ལ “ གྲོ ག ས་པོ ་ ཆུང་
ཆུང་ལགས། ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ཞིག་ཉོ་བསམ་པ་ཡིན”ཞེས་དྲིས་བྱུང། ངས་ཚོང་
རྫས་ལ་བལྟས་ནས་མྱུར་དུ་ང་རང་གི་བསམ་ཐོག་ཏུ་བབས་པའི་སྒྲོག་གུ་ཞིག་
133
134༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བདམས་ཏེ།
“ཨ་ཁུ་ལགས།
རོགས”ཞེས་བཤད་པ་དང།
ཁྱེད་ཀྱིས་ང་ལ་སྒྲོག་གུ་འདི་འདྲ་བརྒྱད་བཙོང་ ཁོང་གིས་སྒྲོག་གུ་ལེན་བཞིན་པའི་བར་དེར་
ངས་རིན་གོང་རྩིས་བརྒྱབ། སྒྲོག་གུ་རེ་ལ་སྐར་བརྒྱད་རེད། བརྒྱད་བརྒྱད་དྲུག་ ཅུ་རེ་བཞི་སྟེ་བསྡོམས་པས་སྒོར་ཟུར་དྲུག་དང་སྐར་བཞི་ཡིན།
“བཞི་དོར་ལྔ་
འཕར”ལྟར་ངས་མགྱོགས་མྱུར་ངང་ཁུག་མའི་ནང་ནས་སྒོར་ཟུར་དྲུག་བླངས་ ཏེ་ཚོང་སྒྲོམ་སྟེང་དུ་བཞག
པར་བཏུམས་ནས་ང་ལ་བྱིན་ཏེ།
ཨ་ཁུ་ཚོང་གཉེར་བས་སྒྲོག་གུ་ཐུམ་གྱིས་ལེགས་ ཕྱོགས་གཅིག་ནས་སྒོར་བསྡུ་བ་དང་ཕྱོགས་
གཅིག་ནས་ང་ལ་བཤད་རྒྱུར་“གྲོགས་པོ་ཆུང་ཆུང། ད་དུང་སྒོར་ཟུར་གཅིག་
ཆད་འདུག སྒོར་ཟུར་བདུན་སྤྲོད་དགོས”ཟེར། ང་རང་ཧད་དེ“བཞི་དོར་ལྔ་ འཕར་བྱེད་པ་མ་ཡིན་ནམ”ཞེས་ཁེར་བཤད་བྱས། ཨ་ཁུས་ངའི་སྐད་ཆ་ཐོས་ཏེ་
ཧ་ཅང་གཟབ་ནན་ངང་ན་རེ།
“གྲོགས་པོ་ཆུང་ཆུང།
ཐེབས་སུ་འཇུག་མི་རུང”ཞེས་ཟེར།
རྒྱལ་ཁབ་ལ་གྱོང་གུད་
སྐད་ཆ་ཐུང་རུང་ཉན་ཚེ་ལྗིད་ཏིག་ཏིག་
ཏུ་འདུག ང་རང་གི་རྣ་རྩ་ནས་ཚ་རྒྱུག་རྒྱག་པའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་སྐྱེས་ཏེ། མྱུར་ བར་སྒོར་ཟུར་གཅིག་བྱིན་རྗེས་ཁ་ཕྱིར་འཁོར་ཏེ་ཡོང་བ་ན།
“གྲོགས་པོ་ཆུང་
ཆུང། ཅུང་སྒུགས་དང”ཞེས་ཨ་ཁུས་བོས་བྱུང་བས། ང་རང་ཕྱིར་ཚོང་སྒྲོམ་
གྱི་མདུན་དུ་མི་འགྲོ་ཐབས་མེད་བྱུང། ངའི་སེམས་སུ་“ད་དུང་དོན་གང་ཞིག་
ཡོད་དམ། ཡང་ང་རང་གིས་རྩིས་ནོར་ཤོར་བ་ཡིན་ནམ”སྙམ་སྟེ། ཐེ་ཚོམ་གྱི་ ངང་ནས་ཨ་ཁུ་ལ་བལྟས་ཚེ། ཨ་ཁུ་དེས་གྱོན་པ་འཚེམ་བྱེད་ཀྱི་ཁབ་ཅིག་བླངས་ ནས་ང་ལ་བྱིན། ངས་དེ་མ་བླངས་པར་སོམ་ཉིའི་དྲ་བར་ཚུད་དེ་ཨ་ཁུའི་ངོ་ལ་ བལྟས་བསྡད་པ་ན། ཨ་ཁུས་ཀྱང་ང་རང་སོམ་ཉིའི་དྲ་བར་ཚུད་ཡོད་པ་ཤེས་ཏེ།
དགོད་ཞོར་དུ་ང་ལ“ཁྱོད་ལ་སྐར་དྲུག་ཆད་པས་ཁབ་འདིས་ཚབ་མི་བྱེད་ཀ་
134
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
མེད་རེད། ཁྱེད་ལའང་གྱོང་གུན་གཏོང་མི་རུང”
༼135
ཞེས་ཟེར། ངས་སྐད་ཆ་དེ་
ཐོས་རྗེས་ད་གཟོད་ཧ་གོ་བྱུང། ཨ་ཁུ་དེའི་ནན་ཏན་གྱི་རྣམ་འགྱུར་དེས་ང་ལ་ སེམས་འགུལ་ཚད་མེད་ཐེབས། ཁོང་ནི་ཉོ་ཚོང་དྲང་གཞག་བྱེད་མཁན་གྱི་ཚོང་ པ་ཞིབ་ཚགས་ཅན་ཞིག་རེད་ཨང། རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
དོན་དག་ནི་མི་སྣའི་འགུལ་སྐྱོད་ཀྱི་བྱ་རིམ་དང་འབྲས་བུ་ཡིན།
དེའི་ཕྱིར།
དོན་དག་འབྲི་ན་དོན་དག་དེར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་མི་སྣ་དང་ཁ་འབྲལ་མི་རུང་ལ། མི་སྣ་འབྲི་ནའང་མི་སྣ་དེར་འབྲེལ་བ་ཡོད་པའི་དོན་དག་དང་ཁ་འབྲལ་མི་རུང། དོན་དག་གཅིག་སྤྱད་དེ་མི་སྣ་བྲིས་ཆོག་ལ།
དོན་དག་གཅིག་གིས་མི་དུ་
མའམ་ཐ་ན་མི་ཚོགས་ཤིག་ཀྱང་བྲིས་ཆོག་གོ །དོན་དག་གཅིག་སྤྱད་ནས་མི་སྣ་འབྲི་
ན། དེར་གནས་ཚུལ་ཅུང་ཆ་ཚང་ཞིང་འབྱུང་རྐྱེན་དང་བྱུང་རིམ། འབྲས་བུ་བཅས་ ཡོད་དགོས་པ་མ་ཟད། ད་དུང་ཅུང་དཔེ་མཚོན་རང་བཞིན་ལྡན་པ། མི་སྣའི་བསམ་ པའི་གཤིས་རྒྱུད་མངོན་ཐུབ་པ།
བཅས་ཀྱི་བླང་བྱ་འདོན་དགོས།
རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་བྱའི་སྙིང་པོ་མཚོན་ཐུབ་པ་
རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དཔེ《བྱ་བ་ཆུང་ངུ་ཞིག》ཅེས་པར་སྒྲོག་གུ་ཉོ་དུས་འཕྲད་པའི་
དོན་ཆུང་དེ་བརྒྱུད་ནས། ཚོང་གཉེར་བ་ཞིག་གིས་ཉོ་ཚོང་དྲང་གཞག་བྱེད་པ་དང།
རྒྱལ་ཁབ་དང་ཚོང་མགྲོན་ལ་འགན་འཁུར་བ། བྱ་བར་སླ་བཅོས་སྤུ་ཙམ་ཡང་མི་བྱེད་ པའི་གཤིས་རྒྱུད་མཆོག་ཏུ་གྱུར་པ་དེ་བྲིས་པ་ཡིན།
135
136༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
༢) སྟོན་མཚན་ཟླ་བར་བལྟས་པ།
སྟོ ན ་ཟླ་བརྒྱད་པའི ་ཚེ ས ་བཅོ་ལྔའི ་ཉི ་མ་ནུབ་རི འི ་ ཕག་ཏུ་ཡི བས་ནས་
མུན་རུབ་པ་ན། ཉ་གང་ཟླ་བ་ཤར་རིའི་རྩེ་ནས་དལ་གྱིས་མཁའ་རུ་འཕགས་པ་ དང།
རབ་དཀར་དུང་གི་ཟེགས་མར་འཁུ་བའི་བསིལ་ཟེར་སློབ་གྲྭའི་དགའ་
ཚལ་དུ་འཕྲོས་ཚེ།
འཚོགས་འགོ་བརྩམས།
སྟོན་མཚན་ཟླ་བར་བལྟ་བའི་རིག་རྩལ་དགོང་ཚོགས་
བསིལ་འཇམ་གྱི་ཟླ་བའི་འོད་ཟེར་ལམ་མེར་ས་གཞིར་འཕྲོས་པ་དང།
ལྷི ང ་འཇགས་ཀྱི ་ ཚོ ག ས་རའི ་ ནང་དུ་སློ བ ་གྲོ ག ས་ཚོ ་ ཕྱོ ག ས་གཅི ག ་ཏུ་འདུས་ ཏེ་དགེ་རྒན་གྱིས་ཟླ་བའི་སྐོར་གྱི་ལྷ་སྒྲུང་དང་ཟླ་བའི་གོ་ལའི་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་ འཆད་པར་རྣ་བ་བླགས་ཏེ་ཉན།
ནམ་མཁའི་དབྱིངས་སུ་རྒྱུ་བའི་བཅོ་ལྔའི་དུང་ཟླ་དཀར་པོ་མཚམས་རེར་
སེང་རས་ལྟ་བུའི་སྤྲིན་དཀར་གྱིས་གཡོགས་པ་དང། སྐབས་རེར་སྤྲིན་གྱི་ཕག་ ཏུ་ཡིབ་པ། ལན་རེར་སྤྲིན་གྱི་སྲུབས་ནས་ཡིད་དབང་འཕྲོག་པའི་མཛེས་ཞལ་ ངོམ་བཞིན་ནུབ་ཕྱོགས་སུ་འགྲོ་བ་དང་འདྲ་བ་ནི།
སྟོན་རླུང་གིས་ཆུ་འཛིན་
དཀར་པོ་ཤར་དུ་དེད་པའི་རྐྱེན་གྱིས་རེད། དོ་དགོང་ཟླ་བའི་ཆ་ཤས་ཡོངས་སུ་ རྫོགས་ཤིང་ར་རིའི་དྲི་མས་དབེན་པ་དང།
དངུལ་གྱི་མེ་ལོང་ལྟ་བུའི་དཀྱིལ་
འཁོ ར ་ནས་གསལ་ལ་མི ་ གསལ་བའི ་ ཁང་བཟང་ཞི ག ་མཐོ ང ་བ་ནི ་ ཟླ་བའི ་ ཕོ་བྲང་ཨེ་ཡིན་ནམ།
མི་འགའ་འགྲོ་འོང་བྱེད་པ་ནི་ལྷིང་འཇགས་ཀྱི་མཚན་
མོར་ཟླ་བའི་ལྷ་མོ་ཕྱག་ཏུ་ལྒང་ཞུ་བསྣམས་པའི་འཁོར་གྱིས་བསྐོར་ནས་འཆམ་
འཆམ་གནང་བཞིན་པ་ཨེ་ཡིན་ནམ། འོ། ཁོ་ཚོས་འགྲོ་མཚམས་བཞག་པ་ཅི་
136
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼137
ཡིན། ཕལ་ཆེར་ཁོ་ཚོས་ཕོ་བྲང་གི་རབ་གསལ་ཁ་ནས་དགའ་བའི་གར་དུ་རྩེན་ པའི་ང་ཚོའི་གདོང་གི་འཛུམ་མདངས་མཐོང་བས། ལྒང་ཞུ་རབ་གསལ་འོག་ཏུ་ བཀལ་ནས་པུ་ཤུ་ལ་ཁེན་པ་སྟེ་ཐུར་དུ་རྒྱང་གཟིགས་གནང་གིན་ཡོད་པ་འདྲ།
མཚམས་ཤིག་ལ། ཚོགས་ར་ནས་རོལ་མོ་དཀྲོལ་བ་ན། སློབ་གྲོགས་ཚོས་
སྐད་གསང་མཐོན་པོས་གླུ་དབྱངས་བླངས་པ་དང་གླུ་སྐད་ཕྱོགས་བཞིར་ཁྱབ།
དུས་དེ ར ་ཟླ་བའི ་ ཕོ ་ བྲང་ནས་གྲགས་འོང ས་པ་དང་འདྲ་བའི ་ སྙན་འཇེ བ ས་ ཀྱི་གླུ་སྐད་ཅིག་ངས་ཐོས་པ་དང། གྲེ་འགྱུར་སྙན་པའི་གླུ་སྐད་དེ་ནི་ཕལ་ཆེར་
ལྷ་མོ ་ ཚོ ས ་ང་ཚོ འི ་ གླུ་སྐད་ཐོ ས ་རྗེ ས ་ཡི ད ་ཀྱི ་ སྤྲོ ་ བ་འཕེ ལ ་ཏེ ་ བླངས་པའི ་ གླུ་ དབྱངས་ཡིན་ཤས་ཆེ། ལྷ་མོའ་ི ཞལ་རས་དང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་གཉིས་ནས་ འོད་མདངས་རྣམ་པར་འཚེར་བ་དང། མི་ཡུལ་གྱི་ང་ཚོའི་གླུ་སྐད་དང་ཟླ་བའི་
ལྷ་མོའ་ི གླུ་སྐད་གཉིས་སྤེལ་མར་གྲགས་པས་སློབ་གྲྭའི་དགའ་ཚལ་དབྱངས་ཀྱི་ འཇིག་རྟེན་ཞིག་ཏུ་གྱུར་ལ། དགེ་རྒན་དང་སློབ་གྲོགས་རྣམས་རང་དབང་མེད་ པར་ཡར་ལངས་ནས་ཞབས་བྲོ་ལྡེམ་ལྡེམ་འཁྲབ། བདེ་སྐྱིད་ལྡན་པ་ཞིག་རེད་ཨང།
ཨེ་མ་མི་ཡུལ་ནི་ཅི་འདྲའི་
དགོང་ཚོགས་དགའ་སྤྲོའ་ི ངང་ནས་གྲོལ་སོང།
སློབ་གྲོགས་ཚོ་དགའ་
གསལ་བའི་དྲ་མའི་ནང་ནས་དགོད་སྒྲ་གྲགས་འོངས།
ད་ལྟ་ཁོ་ཚོས་ཅི་ཞིག་
དགའ་སྤྲོ་སྤྲོའ་ི ངང་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་པ་དང། ལས་ཀྱིན་ཡོད་དམ།
ཁྱིམ་ཚང་རེ་རེའི་སྒྲོན་འོད་
ཕལ་ཆེར་ཀུན་ཁྱབ་རླུང་འཕྲིན་ཉན་བཞིན་དགའ་བའི་
གཏམ་གླེང་བྱེད་ཀྱིན་ཡོད་པ་རེད། བསིལ་འཇམ་གྱི་སྟོན་རླུང་གིས་ལོ་ལེགས་
སྙེ་མ་དང་གཡུར་ཟའི་འབྲས་བུའི་དྲི་ཞིམ་ངའི་སྣ་ལམ་དུ་བསྐྱལ་འོངས། མཚན་ 137
138༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
མོ འ་ི མཁའ་དབྱི ང ས་ལ་བག་ཡངས་སུ་རྒྱུ་བའི ་ ཟླ་བའི ་ བསི ལ ་ཟེ ར ་རེ ་ འགར་ གསལ་ལ་རེ་འགར་མི་གསལ་བ་དང་། སྙན་འཇེབས་ཀྱི་གླུ་སྐད་འཇགས་ཤིང་ དཀར་གསལ་གྱི་སྒྲོན་འོད་མག་མོག་ཏུ་གྱུར་ནའང་ང་ཚོས་ཚོགས་རར་སེམས་
འཁྲེང་བས་ཕྱི་མིག་བལྟས་ཡོད། ང་ཚོ་སོང་རྗེས་ཟླ་བའི་ལྷ་མོ་སྐྱོ་སྣང་སྐྱེ་ངེས་ རེད།
ངས་ཉ་གང་ཟླ་བའི་དཀྱིལ་འཁོར་ལ་ལྟ་བཞིན་བསྡད་པ་ན།
འདྲ་མི་མཐོ་བའི་ཚོར་སྣང་ཞིག་སྐྱེས་པ་དང།
ཟླ་བ་དེ་
གལ་ཏེ་ནམ་མཁར་སྐས་ཤིག་
འཛུགས་ཐུབ་ན། ཟླ་བའི་ལྷ་མོས་གྲོགས་མེད་ཁེར་རྐྱང་གི་སྡུག་བསྔལ་མྱོང་མི་
དགོས་པར་མི་ཡུལ་དུ་ཕེབས་ནས་ང་ཚོ་དང་མཉམ་དུ་དགའ་སྤྲོའ་ི དཔལ་ལ་ རོལ་ཆོག་སྙམ།
ང་རང་དཀར་གསལ་གྱི་ཟླ་བ་དང། བདེ་སྐྱིད་དང་སྤྲོ་སྣང་ལྡན་པའི་མི་
ཡུལ་ལ་དགའ་བ་མ་ཟད། བས་ཀྱང་དགའ་བ་ཡིན།
མཛེས་སྡུག་འོད་སྟོང་འབར་བའི་མ་འོངས་པར་དེ་
རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
དོན་བརྗོད་རྩོམ་ཡིག་ཁ་ཤས་ནི་དོན་བརྗོད་པ་ཁོ་ན་མ་ཡིན་པར། དོན་བརྗོད་
པའི་ཞོར་དུ་དོན་དག་བྱུང་ཡུལ་གྱི་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཆོག་ལ། ལྟ་ཚུལ་དང་ཡིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་ཡང་ཐད་ཀར་བརྗོད་ཆོག་པ་རེད།
རྩོམ་པ་པོའ་ི
འདི་ལྟ་བུའི་རྩོམ་
ཡིག་ལ་དོན་བརྗོད་པ་གཙོ་བོ་ཡིན་པའི་ཞོར་དུ་ཞིབ་འབྲི་དང། གཏམ་གླེང། ཡིད་ ཀྱི་འགྱུར་བ་མཚོན་པའི་གྲུབ་ཆ་ཡང་ཡོད་ཆོག 《སྟོན་མཚན་ཟླ་བར་བལྟས་པ་》ཞེས་ པའི་རྩོམ་དཔེ་འདི་ནི་ཁྱད་ཆོས་འདི་དག་ལྡན་པའི་རྩོམ་ཡིག་འབྲི་དཔེ་ཡིན། 138
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼139
《སྟོ ན ་མཚན་ཟླ་བར་བལྟས་པ》ཞེ ས ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ར ་སྟོ ན ་ཟླ་བརྒྱད་
པའི་ཚེས་བཅོ་ལྔའི་ཉི་མ་ནུབ་རིའི་ཕག་ཏུ་ཡིབ་ནས་མུན་རུབ་པ་ན་ཞེས་པའི་དུས་ ཚོད་གསལ་བཤད་བྱས་པའི་རྗེས་མཐུད་དེ། ཟླ་བ་མཁའ་རུ་འཕགས་པ་ནས་ཟླ་བར་ བལྟ་བའི་འགོ་བརྩམས་པ་བྲིས་ཡོད་པ་དང། ཟླ་བའི་ཁྱད་ཆོས་ཕྲ་ཞིབ་ཀྱིས་བྲིས་པ་
བརྒྱུད་དེ་དགེ་རྒན་གྱིས་ཟླ་བའི་སྐོར་གྱི་ལྷ་སྒྲུང་དང་ཟླ་བའི་གོ་ལའི་སྐོར་གྱི་ཤེས་བྱ་ བཤད་པ་དེས་གཅིག་མཐོང་གཅིག་དྲན་བྱེད་པའི་བསམ་གཞིགས་ཀྱི་སྒོ་མོ་ཕྱེ་བར་
གཞོགས་འདེགས་བྱས་ཡོད་ཅིང། དེ་ལ་བརྟེན་ནས་ཡུལ་ལྗོངས་བྲིས་པ་དང་མཉམ་ དུ་དོན་དག་བརྗོད་ཡོད་པ་རེད།
《སྟོན་མཚན་ཟླ་བར་བལྟས་པ་》ཞེས་པ་ནི་དོན་བརྗོད་དང།
ཞིབ་འབྲི།
གཏམ་གླེང། ཡིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་མཚོན་པ་བཅས་བསྡེབས་ཏེ་སྤེལ་བའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་
ཡིན་ལ། དོན་བརྗོད་པའི་ཞོར་དུ་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་འབྲི་བྱས་ཡོད་ཅིང། གཏམ་གླེང་ དང་ཡིད་ཀྱི་འགྱུར་བ་མཚོན་པ་བསྡེབས་ཏེ་བྲིས་ནས་བརྗོད་བྱ་འབུར་དུ་བཏོད་ཡོད།
ནམ་མཁའི ་ ལྷ་ཡང་མི ་ ཡུལ་གྱི ་ འཚོ ་ བར་སྲེ ད ་པ་སྐྱེ ས ་པ་སྟེ ་ རབ་བཏགས་ཀྱི ་ འབྲི ་ ཐབས་སྤྱད་ནས། དུས་སྐབས་གསར་པའི་མི་རྣམས་ཀྱི་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་འཚོ་བ་
ནི་ལྷ་ཡི་ལོངས་སྤྱོད་ལ་འགྲན་པ་སྟེ་རྩོམ་གྱི་བརྗོད་བྱའི་སྙིང་པོ་མངོན་གསལ་གྱིས་ མཚོན་ཡོད་པ་རེད།
༦། གཏམ་གླེང་དང་སེམས་ཁམས་འབྲི་ཚུལ། སྡོང་རྩར་བསྡད་ནས་རི་བོང་སྒུག་པ།
ཀྲན་གོའ་ི དུས་རབས་སྐབས། སུང་གོར་ཞིང་པ་ཞིག་ཡོད། ཁོས་རྟག་པར་
བསམ་བློ་སྐྱིད་པོ་ཤ་སྟག་བཏང་སྟེ་གནམ་ལས་ཤ་བག་ལེབ་འབབ་པའི་རེ་བ་ བྱེད་ཀྱི་ཡོད།
139
140༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཐེ ང ས་ཤི ག ་ལ་ཁོ ས ་ཞི ང ་ལས་བྱེ ད ་སྐབས་རི ་ བོ ང ་ཞི ག ་རྒྱུགས་ཡོ ང ་
སྟེ་ལྗོན་ཤིང་གི་སྡོང་པོ་གཅིག་ལ་རྡུང་ཁ་ཐེབས་ནས་ཤི་བ་མཐོང།
དེ་ནས་
ཁོས“ཧ་ཧ། ང་ལ་ལམ་འགྲོ་བྱུང་སོང། དེ་རིང་ང་ལ་གྲོག་ཡག་པོ་དེ་འདྲ་ཞིག་ འཕྲད་སོང།”
ཞེས་ཤོད་བཞིན་ལག་ཐོགས་ཀྱི་ཞིང་ཆས་བཞག་སྟེ་དགའ་
སྤྲོའ་ི ངང་རི་བོང་དེ་ཡར་བསྒྲུགས་པ་དང་སྦྲགས
“ནང་ལ་ལོག་ནས་རི་བོང་
གི་ཤ་བཙོ་བར་འགྲོ”ཞེས་ཤོད་བཞིན་དུ་ཁྱིམ་དུ་སོང།
ཡུད་ཙམ་སོང་རྗེས་
རི་བོང་གི་ཤ་བཙོས་ཚར་བས་ཁོས་ཨ་རག་འཐུང་བཞིན་རི་བོང་གི་ཤ་བཟས་ ནས་སེམས་ཧ་ཅང་སྐྱིད་སྣང་འཆར།
སྐབས་དེར་ཁོས་རྟག་པར་གྲོག་དེ་འདྲ་
དང་འཕྲད་ན་ཡག་པོ་ག་ཚོད་ཡོད་པ་མ་རེད་དམ།
དེ་རིང་རི་བོང་གཅིག་
སྒུག སང་ཉིན་གཅིག་སྒྲུག གནངས་ཉིན་ཡང་་་་་་ཞེས་བསམ་བཞིན་སྐྱིད་སྣང་ འཆར་ཏེ“གལ་ཏེ་དངོས་འབྲེལ་དེ་འདྲ་བྱུང་ན་ངས་ཉིན་ལྟར་ས་ལ་ཁ་གཏད་ ཅིང་རྒྱབ་ནམ་མཁར་ཕྱོགས་ཏེ་སྡུག་ལས་བྱེད་དགོས་དོན་ཅི་ཡོད” སྙམ།
ཕྱི་ཉིན་ནས་བཟུང་ཁོས་ཞིང་ནང་དུ་ལས་ཀ་བྱེད་པར་མ་སོང་བར་ཉིན་
ལྟར་རི་བོང་གིས་རྡུང་ཁ་རྒྱག་སའི་ལྗོན་ཤིང་དེའི་འོག་ཏུ་བསྡད་དེ་རི་བོང་རྡུང་ ཁ་རྒྱག་པར་ཡོང་རྒྱུར་བསྒུགས་ནས་བསྡད། བསྒྲུག་རྒྱུ་བྱུང་མེད། བྲལ།
མཐར་ཁོར་རི་བོང་གཅིག་ཀྱང་
འཇི ག ་རྟེ ན ་ཐོག ་བྱ་བ་མང་པོ་ཞི ག ་འཕྲད་སྲི ད ་ཀྱང་ཡོ ང་རེ ་ བྱ་ཐབས་
གལ་ཏེ་གློ་བུར་དུ་ཐོབ་པའི་དངོས་གྲུབ་དེར་ཉིན་ལྟར་ཡོང་རེ་བྱས་ན་
གང་ནས་ཡོང། གྲོགས་པོ་ཆུང་ཆུང་ཚོ། རང་རེའི་བསམ་འདུན་དག་རང་ཉིད་ ཀྱི་འབད་བརྩོན་ལ་བརྟེན་ནས་མངོན་འགྱུར་ཐུབ་པ་བྱེད་དགོས། གནམ་ལས་ 140
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼141
ཤ་བག་ལེབ་གཏན་ནས་འབབ་མི་སྲིད། གང་གི་དུས་སུའང་བྱ་བ་བཟང་པོས་ ང་ཚོ་བསྒུགས་ནས་སྡོད་མི་སྲིད། གནས་ལུགས་འདི་ཁྱེད་ཀྱིས་ཤེས་སམ། རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
གོང་གི་རྩོམ་ཡིག་དེ་ནི་གཏམ་གླེང་དང་སེམས་ཁམས་འབྲི་ཚུལ་སྤྱད་དེ་བྲིས་
པའི ་ དོ ན ་བརྗོ ད ་པ་གཙོ ་ བོ ར ་བྱས་པའི ་ ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་ཅི ག ་ཡི ན ། དོན་དག་ཅི་ཞིག་ཡིན་ཡང་འབྱུང་རྐྱེན་དང་བྱུང་རིམ།
མཇུག་འབྲས་བཅས་ཡོད་
པར་མ་ཟད། བྱུང་ས་དང་དོན་དག་དང་འབྲེལ་བའི་མི་ཡང་ངེས་པར་དུ་ཡོད་པ་ཡིན། དེ་དག་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་གོ་རིམ་ལྡན་པའི་ངང་ནས་བྲིས་ན་བརྗོད་བྱ་ཁ་གསལ་ལ་གསོན་ ཉམས་ལྡན་པ་ཞིག་ཡོང་ཐུབ།
རྩོམ་ཡིག་འདིར་བཀོད་པའི་གཏམ་གླེང་དང་སེམས་ཁམས་འབྲི་ཚུལ་གྱིས་
ལེ ་ ལོ ་ ཆེ ་ ཞི ང ་སྟོ ང ་འདང་ལ་མོ ས ་པའི ་ མི ་ སྣ་ཞི ག ་གི ་ གཤི ས ་ཀ་མངོ ན ་པར་མཚོ ན ་ ཡོད།
མཇུག་ཏུ་གསལ་བཤད་ཀྱི་ཚུལ་གྱིས་སྤེལ་བའི་གཏམ་དེ་ནི་སྒྲུང་གིས་བསྟན་
པའི་གནས་ལུགས་ཀློག་པ་པོར་ངོ་སྤྲོད་བྱས་པ་ཞིག་རེད། སྤྱིར་བཏང་ངོ་སྤྲོད་འདིའི་ རིགས་མ་བྲིས་ནའང་ཆོག
༧། གཏམ་གླེང་དང་སྐད་ཆ་འབྲི་ཚུལ། ཞིང་པས་ངང་པ་བགོས་པ།
དབུལ་པོ་ཞིག་ལ་འབྲུ་རིགས་ཟ་རྒྱུ་མེད་པར་གྱུར་བས།
ཁོས་ཐབས་
བཀོད་ཅིག་དྲན་པ་སྟེ། ཞིང་བདག་གི་ཁྱིམ་ནས་འབྲུ་རིགས་ཅུང་ཟད་སློང་བར་
141
142༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
བྱ་བསམ་སྟེ། ལག་སྟོང་མིན་པའི་ཆེད་དུ་ངང་པ་ཞིག་བཟུང་ནས་མེར་བསྲེགས་
ཏེ་ཁྱེར་ནས་སོང། ཞིང་བདག་གིས་ངང་པ་སྲེག་མ་དེ་བླངས་ནས། དབུལ་པོ་ ལ། ཨ་གྲོགས་པོ། ཁྱོད་ཀྱིས་ངང་བ་ཁྱེར་འོངས་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ། ཡིན་ནའང་
བདག་ལ་བཟའ་ཟླ་དང། བུ་ཚ་གཉིས་དང། བུ་མོ་གཉིས་བཅས་མཆིས་ཕྱིར་ ཅི་ལྟར་བགོས་ན་ད་གཟོད་ཚང་མའི་སེམས་ཐོག་ཏུ་འབབ་ཐུབ་བམ་ཞེས་དྲིས་ པ་ན། ཞིང་པས་ངས་ཁྱེད་ལ་བགོད་པར་བྱེད་ཅེས་ཟེར་ཞོར་དུ། གྲི་ཞིག་གིས་
ངང་པའི་མགོ་བཅད་དེ་ན་རེ། སྐུ་ངོ་ལགས། ཁྱེད་ནི་ཁྱིིམ་ཚང་གི་འགོ་བ་ཡིན་
པས། ངང་པའི་མགོ་འདི་ཁྱེད་ལ་སྟེར་ཞེས་བཤད། དེ་ནས་ཡང་ཁོས་ངང་པའི་ ཨོང་ཤ་དྲས་ཏེ་ཞིང་བདག་གི་རྒན་མོ་ལ་སྤྲད་དེ། ཁྱེད་རྒྱུན་དུ་སྒོར་མི་འགྲོ་བར་
ཁྱིམ་ནས་བསྡད་དེ་ཁྱིམ་གཞི་སྐྱོང་བ་ཡིན་པས་ཁྱེད་ལ་ངང་པའི་ཨོང་ཤ་སྟེར་ ཟེར།
དེ་ནས་ཁོས་ངང་པའི་སྡེར་མོ་གཉིས་བཅད་དེ་སྲས་གཉིས་ལ་བྱིན་ཏེ།
རྐང་པ་གཉིས་སྤོས་ཏེ་ཕ་ཡི་རྗེས་སུ་འབྲང་བར་བྱ་ཞེས་ཟེར། དེ་ནས་གཤོག་པ་
གཉིས་སྲས་མོ་གཉིས་ལ་སྤྲད་དེ། ཁྱེད་གཉིས་མི་འགྱངས་པར་གནས་ལ་འཕུར་ དགོས་པས། ཁྱེད་གཉིས་ལ་མི་རེ་རེར་གཤོག་པ་རེ་རེ་སྣོན་པར་བྱེད་ཟེར། ལྷག་
མ་རྣམས་ང་ལ་དབང་ངོ་ཞེས་བཤད་པས། ཞིང་བདག་ཧ་ཧ་ཧ་ཞེས་སྐད་ཆེན་ པོས་བགད་དེ། དབུལ་པོ་ལ་འབྲུ་རིགས་དང་དངུལ་ཅུང་ཙམ་སྤྲད་དོ། །
ཞི ང ་པ་ཕྱུག་པོ ་ ཞི ག ་གི ས ་ཞི ང ་བདག་ལ་ངང་པ་ཞི ག ་ཐོ བ ་པས་ཞི ང ་
པ་དབུལ་པོ་ལ་འབྲུ་རིགས་དང་དངུལ་བྱིན་པའི་གཏམ་ཐོས་པས། བསྲེགས་ཏེ་ཞིང་བདག་གི་ཁྱིམ་དུ་ཁྱེར་འོངས།
ངང་ཤ་ལྔ་
ཞིང་བདག་གིས། ཁྱོད་ཀྱིས་ངང་པ་ཁྱེར་འོངས་པར་ཐུགས་རྗེ་ཆེ་ཞུ། ཡིན་
142
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼143
ནའང་བདག་ལ་བཟའ་ཟླ་དང། བུ་ཚ་གཉིས་དང། བུ་མོ་གཉིས་བཅས་ཁྱིམ་མི་ དྲུག་གདའ་ཕྱིར། ཁྱོད་ཀྱི་ངང་ཤ་ཅི་ལྟར་བགོས་ན་ད་གཟོད་ཆ་སྙོམས་པར་བགོ་ ཐུབ་བམ་ཞེས་དྲིས།
ཞིང་པ་ཕྱུག་པོས་ཡུད་ཙམ་ལ་བསམ་བློ་བཏང་ནའང་ཐབས་དང་བཀོད་
པ་ཅི་ཡང་ཡིད་ལ་མ་ཤར།
དེ ་ ཕྱི ར ་སྐུ་ངོ ས ་མི ་ མངགས་ཏེ ་ ཞི ང ་པ་དབུལ་པོ ་ བོ ས ་ཡོ ང ་ནས་ཁོ ་ ལ་
ངང་ཤ་བགོ་རུ་བཅུག
དབུལ་པོས་སྐུ་ངོ་དང་ལྷ་ལྕམ་གཉིས་ལ་ངང་ཤ་གཅིག་
སྤྲད་དེ། ཁྱེད་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ངང་པ་གཅིག་བསྣན་ན་གསུམ་ཡིན་ཟེར། ཡང་ གཅིག་ཁྱེར་འོངས་ཏེ་སྐུ་སྲས་གཉིས་ལ་སྤྲད་དེ། ཁྱེད་གཉིས་ཀྱི་ཐོག་ལ་ངང་པ་
གཅིག་བསྣན་ནའང་གསུམ་ཡིན་ཟེར། ཁོས་ཡང་གཅིག་ཁྱེར་འོངས་ཏེ་སྲས་མོ་
གཉིས་ལ་སྤྲད་དེ། ཁྱེད་ཅག་ལྷན་དུ་བསྣན་ནའང་གསུམ་ཡིན་ཞེས་སྨྲས། ཤུལ་ དུ་ལྷག་པའི་ངང་པ་གཉིས་ཁོ་རང་གིས་བདག་གིར་བྱས་ཏེ།
ང་མི་གཅིག་གི་
ཐོག་ལ་ངང་པ་གཉིས་བསྣན་ན་ཡང་གསུམ་ཡིན་པས། ཚང་མར་ཐོབ་པ་འདྲ་ འདྲ་རེད་ཅེས་ཟེར་བ་ལ།
ཞིང་བདག་ཧ་ཧ་ཧ་ཞེས་སྐད་ཆེན་པོས་བགད་དེ།
ཡང་དབུལ་པོ་ལ་འབྲུ་རིགས་དང་དངུལ་ཅུང་ཙམ་སྤྲད་མོད། འོན་ཀྱང་ཞིང་པ་ ཕྱུག་པོ་དེ་སྒོ་ཆེན་ཕྱི་ལ་བསྐྲད་པ་ཡིན་ནོ། །
143
144༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན། རྩོམ་ཡིག་འདི་ནི་གཏམ་གླེང་ངམ་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་གཙོ་བོར་བྱས་ཏེ་བྲིས་པའི་
བྱ་བ་གཙོ་བོར་བརྗོད་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན། འདིར་བཀོད་ པའི་གཏམ་གླེང་གིས་མི་སྣ་རེ་རེའི་གཤིས་ཀ་མངོན་པར་མཚོན་ཡོད།
ལྷག་པར་དུ་
བློ་རིག་རྒོད་པའི་ཞིང་པ་དབུལ་པོ་ཞིག་དང་བློ་རིག་ཅན་ལ་དགའ་བའི་ཞིང་བདག་ ཅིག
ད་དུང་ཧམ་སེམས་ཀྱིས་མྱོས་པའི་ཞིང་པ་བླུན་པོ་ཞིག་བཅས་ཀྱི་གཤིས་ཀ་དེ་
གསོན་ཉམས་ལྡན་པའི་ངང་མཚོན་པར་བྱས་འདུག འདི་ནི་བྱ་བ་སྣ་གཅིག་གིས་མི་ སྣ་དུ་མ་ཞིག་བརྗོད་པའང་ཡིན་ནོ། །
༨། སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་ཚུལ། ངས་ཨ་ཕར་སྐར་གྲངས་ཤིག་རྒྱག
མི་ཞིག་གིས་ང་ལ“ཁྱོད་ཀྱི་ཨ་ཕ་ཅི་འདྲ་རེད་”ཅེས་དྲིས་ན། ངས་སྨིན་
མ་བསྡུས་ཏེ་སྔམ་པ་ཞིག་འཐེན་ཁོ་ཐག་ཡིན། རྒྱུ་མཚན་ནི་དགེ་རྒན་གྱིས་ལས་
བྱར་གཟིགས་པ་ནང་བཞིན་ཨ་ཕར་སྐར་གྲངས་ཤིག་རྒྱག་རྒྱུ་ནི་ཧ་ཅང་དཀའ་ མོ་ཞིག་རེད།
ངའི ་ ཨ་ཕ་ནི ་ ལོ ་ ངོ ་ཉི ་ཤུར་གཞི ་ རི མ ་བར་མའི ་ སློ བ ་གྲྭར་དཔེ ་ ཆ་ཁྲི ད ་
མྱོང་བའི་དགེ་རྒན་དཀྱུས་མ་ཞིག་ཡིན།
ངའི་ཨ་ཕ་ནི་ཚེ་རིང་གི་ཨ་ཕ་ནང་
བཞིན་ཟོས་མི་ཚར་བའི་“ནང་ཚོང་”ཟས་རིགས་ཡོད་པ་ཞིག་མིན་ལ། ཡང་
ལྷག་སྒྲོན་གྱི་ཨ་ཕ་ནང་བཞིན་ཉོས་མི་ཚར་བའི་དངོས་པོ་སླ་མོ་ཡོད་པ་ཞིག་ ཀྱང་མིན།
144
ཁོང་ལ་ཡོད་པ་ནི་བལྟས་མི་ཚར་བའི་སློབ་མའི་ནང་སྦྱོང་གི་འབྲི་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼145
དེབ་དང་གྲ་སྒྲིག་བྱས་མི་ཚར་བའི་སློབ་ཁྲིད་རེད།
ངས་དབྱར་ཁའི་མཚན་མོར་གཞན་གྱི་ཨ་ཕས་རང་གི་བྱིས་པ་ཁྲིད་དེ་
སྲང་ལམ་གྱི ་ གློ ག ་སྒྲོ ན ་འོག ་ཏུ་འཆམ་འཆམ་བྱེ ད ་བཞི ན ་ཉན་སྤྲོ ་ བའི ་ གཏམ་
རྒྱུད་བཤད་པ་སོ ག ས་མཐོ ང ་ཐེ ང ས་རེ ར ་ཅི ་ འདྲའི ་ སྐྱི ད ་པ་ལ་ཨང་ཞེ ས ་ཡི ད ་ སྨོན་ཤོར་མྱོང།
ངས་བསམ་ཤེས་པ་ནས་བཟུང་ཨ་ཕར་འདི་ལྟ་བུའི་རེ་བ་
ཐེངས་ཅི་ཙམ་ལ་ཞུས་པ་མི་ཤེས་མོད། འོན་ཀྱང་ཨ་ཕས་ནམ་ཡིན་ཡང་“སང་ ཉིན་སློབ་མ་བརྒྱད་ཅུ་ལྷག་གིས་ངའི་སློབ་ཁྲིད་ལ་སྒུག་ཡོད་པས།
ངས་ཁོ་ཚོ་
བསྐྱུར་ནས་ཁྱོད་དང་མཉམ་དུ་འཆམ་འཆམ་བྱེད་དུ་གང་ལ་འགྲོ”ཟེར། དགེ་
རྒན་དུས་ཆེན་གྱི་རྗེས་སུ་ཨ་ཕ་སྔར་ལས་བྲེལ་བ་ཇེ་ཆེར་གྱུར་ནས་ཉལ་དུས་ ཧ་ཅང་འཕྱིས་འདུག
ང་སློབ་སྦྱོང་ཐད་ཀྱི་དཀའ་ཁག་ལ་ཐུག་ཚེ། ཨ་ཕས་
ནམ་རྒྱུན་“དཀའ་ངལ་ལ་མ་སྐྲག དཔེ་ཆར་མང་ཙམ་ལྟོས་དང། རང་གི་ནུས་
པ་ལ་བརྟེན་ནས་དཀའ་ཁག་ལས་རྣམ་པར་རྒྱལ་བ་ཞིག་གྱིས”ཞེས་གསུངས། ཨ་མས་ཐུགས་ཅུང་མ་དགྱེས་པའི་ངང“ཨ་ལ་ལ།
ཁྱེད་ཀྱིས་རང་གི་བྱིས་པ་
གཅིག་པུའི་སློབ་སྦྱོང་ལ་ཐུགས་ཁུར་ཅུང་ཙམ་བྱས་ན་མི་ཆོག་གམ”ཟེར་བ་ ལ།
“ང་ནི་མི་དམངས་ཀྱི་དགེ་རྒན་ཞིག་ཡིན་པས།
སེམས་ཁུར་བྱེད་མི་དགོས་སམ།
ངས་རང་གི་སློབ་མར་
སློབ་མ་མང་ཤོས་ཀྱི་ཁྱིམ་མི་ལས་བཟོ་པ་
ཡིན་པས་ཁོ་ཚོར་ཟུར་ཁྲིད་བྱེད་པའི་དུས་ཚོད་དང་ནུས་པ་མེད། ངས་ཁོ་ཚོར་
སེམས་ཁུར་མ་བྱས་ན་སུ་ཞིག་གིས་ཁོ་ཚོར་སེམས་ཁུར་བྱེད་སྲིད། འུ་ཚང་གི་ བྱིས་པར་ཁོ་མོའ་ི དགེ་རྒན་ཡོད་པས་བསླབ་འབྲས་ནི་གཞན་ལས་ཞན་མི་སྲིད། ”ཅེས་ནན་ལ་བླངས་ཏེ་གསུངས།
145
146༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ད་ཐེ ངས་ཀྱི ་བར་རྒྱུགས་ལ་མཚོ ན་ན་ངའི ་སྐད་ཡི ག་གི ་ རྒྱུགས་འབྲས་
ཅུང་ལེགས།
སློབ་གྲོགས་མང་པོ་ཞིག་ང་ལ་ཡིད་སྨོན་ཤོར་བའམ་ཕྲག་དོག་
སྐྱེས་ནས་“ངའི་ཨ་ཕ་སྐད་ཡིག་དགེ་རྒན་ཞིག་ཡིན་རྒྱུ་ན་ངའི་རྒྱུགས་འབྲས་ ཀྱང་དེ་ལས་ཞན་མི་སྲིད”ཟེར།
ངས་དེ་གོ་རྗེས་སེམས་ཧ་ཅང་མི་བདེ་བར་
གྱུར། དོན་དངོས་སུ་བཤད་ན་རྒྱུགས་ལེན་པའི་སྔུན་དགོང་མོའང་ཨ་ཕས་ངས་ བསྐྱར་སྦྱོང་བྱེད་པར་ཟུར་ཁྲིད་ཙམ་ཡང་བྱེད་མ་ཐུབ།
ངས་ཨ་མ་དང་མཉམ་
འབྲེལ་བྱས་ཏེ། ཨ་ཕ་ལ་“ཕར་རྒོལ་”བྱས་མཐར་ཨ་ཕས་ད་གཟོད་ང་ལ་ཟུར་ ཁྲིད་བྱེད་རྒྱུ་ཁས་བླངས།
ཨ་ཕས་དཔེ་ཆ་ལག་ཏུ་བཟུང་མ་ཐག་ཏུ་མི་ཞིག་
གིས་སྒོ་རྡུང་བ་དང་“ཧྲིན་དགེ་རྒན་ཁྱིམ་ན་ཡོད་དམ”ཞེས་བོས་བྱུང།
ཨ་
ཙི། ཅི་འདྲའི་སུན་སྣང་སྐྱེ་བའི་སྐད་སྒྲ་ཞིག་རེད་ཨང། ངའི་ཁ་ནས་“ཨ་ཕ་ མེད” ཅེས་པའི་“ མེད” མ་ཐོན་གོང་ལ་ཨ་ཕ་མྱུར་དུ་སྒོ་ཁར་བརྒྱུགས་ནས་ “སུ་ཡིན་”ཞེས་སྒོ་ཕྱེ།
སྒོ་ཁ་ན་བྱིས་པ་ཁྲིད་པའི་བུད་མེད་ཅིག་ལངས་འདུག
བུད་མེད་དེས་དོགས་མི་བདེ་བའི་ངང“སང་ཉིན་རྒྱུགས་ལེན་རྒྱུ་རེད། ཡིན་ ནའང་ངའི་བྱིས་པ་འདིས་ད་དུང་དྲི་ཚིག་འགའ་མི་ཤེས་པས། ཁྱེད་ལ་འོ་བརྒྱལ་
མི་བྱེད་ཀ་མེད་བྱུང་སོང།”ཟེར་བ་ན། ཨ་ཕས“ཤོག ནང་ལ་ཤོག”ཅེས་མ་ བུ་དེ་གཉིས་ཀ་ནང་ལ་བོས་ཏེ་བྱིས་པ་དེར་ཟུར་ཁྲིད་བྱས། མ་བུ་དེ་གཉིས་ཀ་
འགྲོ་སྐབས་དུས་ཚོད་བཅུ་གཅིག་ལ་བསླེབས་འདུག ཆེས་རིན་ཐང་ལྡན་པའི་ དགོང་མོ་དེ་དེ་ལྟར་འདས་སོང།
ཨ་ཕས་ང་ལ“སང་ཉིན་ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱུགས་
ལེགས་པོ་ཞིག་འཕྲོད་པར་ང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད། ད་དུས་ཚོད་ཀྱང་མི་སྔ་བས་
ཁྱོ ད ་རང་ཉོ ལ ་ཅི ག ” ཅེ ས ་གསུངས་རྗེ ས ་སང་ཉི ན ་གྱི ་ བྱ་བ་གྲ་སྒྲི ག་བྱེ ད ་འགོ ་ བརྩམས།
146
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼147
ངས་དབུགས་ཐེ ང ས་གཅི ག ་གི ས ་འདི ་ ལྟ་བུའི ་ དོ ན ་དག་མང་པོ ་ ཞི ག ་
བཤད་ཐུབ། ཁྱོད་ཀྱིས་བལྟས་ན་ངས་ཨ་ཕར་སྐར་གྲངས་དུ་བརྒྱབ་ན་འགྲིག རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
མི ་ སྣས་སྐད་ཆ་བཤད་པ་བརྒྱུད་དེ ་ མི ་ སྣའི ་ གཤི ས ་ཀ་ཞི བ ་འབྲི ་ བྱེ ད ་པའི ་
ཐབས་ལམ་ལ་སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་པ་ཟེར། སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་པ་ལ་ཆིག་
ལབ་རྒྱག་པའམ་མི་གཅིག་གིས་མི་མང་པོ་ལ་གཏམ་བཤད་པ། མི་གཉིས་ཀྱིས་ཁ་བརྡ་ བྱེད་པ། མི་མང་པོས་སྦགས་བཤད་བྱེད་པ་སོགས་འདུས། སྐད་ཆ་ནི་རང་སེམས་མཚོན་བྱེད་ཅིག་ཡིན།
པའི་སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་ན། ཟད།
མི་སྣའི་ཁྱད་ཆོས་དང་མཐུན་
མི་སྣའི་གཤིས་ཀའི་ཁྱད་ཆོས་མཚོན་ཐུབ་པར་མ་
སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་ན་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་སྤེལ་ཅིང་མི་སྣའི་བསམ་
པའི་འགྱུར་བ་མཚོན་ཐུབ་པ་དང། ཟུར་ཕྱོགས་ནས་མི་སྣ་གཞན་དག་མཚམས་སྦྱོར་ རམ་སྐད་ཆ་བརྒྱུད་ནས་ཡུལ་ལྗོངས་ཀྱི་ཁོར་ཡུག་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་ཐུབ།
སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་སྐབས་མི་སྣ་དེ་ཕོ་མོ་གང་ཞིག་ཡིན་པ་དང་ན་ཚོད་
ཅི་ཙམ་ཡིན་པ། ལས་རིགས་གང་ཞིག་ཡིན་པ། བྱ་བ་ཅི་ཞིག་བརྒྱུད་མྱོང་བ། རིག་
གནས་ཆུ་ཚད་ཅི་འདྲ་ཡིན་པ། དགའ་ཕྱོགས་གོམས་ཕྱོགས་གང་ཞིག་ཡོད་པ་བཅས་ ལ་དོ་སྣང་བྱས་ཏེ། གང་ལ་གང་འཚམ་གྱི་སྐད་ཆ་བཤད་དུ་འཇུག་དགོས། གཞན་ཡང་ མི་ཞིག་གིས་ཁོར་ཡུག་མི་འདྲ་བ་དང་དུས་ཚོད་མི་འདྲ་བ། སེམས་ཁམས་མི་འདྲ་བ་ བཅས་ཀྱི་སྐབས་སུ་སྐད་ཆ་བཤད་ཚུལ་ཡང་མི་གཅིག
དེ་བས་སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་
བྱེད་སྐབས་གདམ་གསེས་བྱེད་པར་མཉམ་འཇོག་བྱས་ཏེ། ཐོས་ཐོས་ཐམས་ཅད་ཟིན་
བྲིས་ལ་འགོད་མི་རུང་བར་མ་ཟད། རྒྱས་བསྡུས་རན་པ་ཞིག་འབྲི་བ་ལས་ཉོག་གཏམ་ རིང་བོ་གཏན་ནས་འགོད་མི་རུང།
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་ནང་གི་རྩོམ་པ་པོའ་ི ཨ་ཕ་ནི་ལོ་ངོ་ཉི་ཤུར་དཔེ་ཆ་ཁྲིད་པའི་
སློབ་འབྲིང་གི་དགེ་རྒན་དཀྱུས་མ་ཞིག་རེད།
རྩོམ་ཡིག་ཏུ་ཨ་ཕས་བསྒྲུབས་པའི་
147
148༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྤྱིར་བཏང་གི་དོན་དག་ཆུང་ཆུང་འགའ་མ་གཏོགས་བྲིས་མེད་ནའང། སྐད་ཆ་ཞིབ་ བརྗོད་བྱས་པ་དེས་མི་སྣའི་གཤིས་ཀ་མཚོན་པར་ནུས་པ་ཆེན་པོ་བཏོན་ཡོད།
གནའ་མི འི ་ ཁ་དཔེ ར ་”སྐད་ཆ་ནི ་ མི འི ་ སེ མ ས་ཀྱི ་ རང་སྒྲ་ཡི ན ”ཞེ ས ་པ་ནང་
བཞི ན ་ཁ་བརྡ་ཚན་པ་གཉི ས ་བྱས་པ་ལས་ཨ་ཕ་ནི ་ སློ བ ་གསོ འ་ི བྱ་བ་གཙི ག ས་སུ་ འཛིན་མཁན་ཞིག་ཡིན་པ་དེ་རྟོགས་ཐུབ། རང་གི་བུ་མོས་རྒྱུགས་སྤྲོད་ཁའི་དགོང་མོ་ དེ་ལ་ཡང་བུ་མོར་ཟུར་ཁྲིད་བྱེད་མ་ཐུབ་པར”སང་ཉིན་ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱུགས་ལེགས་པོ་ ཞིག་འཕྲོད་པར་ང་ལ་ཡིད་ཆེས་ཡོད”ཅེས་གསུངས། བཏང་བ་ཞིག་ཡིན་ལ། རེད།
སྐད་ཆ་དེ་ནི་བུ་མོར་སྐུལ་མ་
རང་གི་བུ་མོར་སློབ་གསོ་གཏོང་བའི་ཐབས་ཤེས་ཞིག་ཀྱང་
རྩོམ་ཡིག་འདིས་སྐད་ཆ་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ་ཨ་ཕས་རང་དོན་རྒྱབ་
སྐྱུར་བྱས་ཏེ་སློབ་གསོའ་ི བྱ་བར་འབད་འབུངས་དང་རང་གི་བུ་ཕྲུག་ལས་སློབ་མར་
ཐུགས་ཁུར་བྱེད་པའི་གཤིས་རྒྱུད་བླ་ན་མེད་པ་དེ་རྡོ་བརྐོས་ཀྱི་རི་མོ་ཇི་བཞིན་ཡིད་ ནས་བསུབ་དཀའ་བ་ཞིག་བཞེངས་སྐྲུན་བྱས་འདུག
༩། བྱུང་རིམ་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་ཚུལ། ཨ་མེས་ཀྱི་ཕྲེང་བ།
ངའི ་ ཨ་མེ ས ་ལ་ཕྲེ ང ་བ་ཞི ག ་ཡོ ད ་པ་དེ ་ ནི ་ཤི ང ་ཙན་དན་གྱི ས ་བཟོ ས ་
པ་ཡིན་ཞིང། མདོག་སྨུག་ནག་ཡིན། དེར་ཕྲེང་རྡོག་བརྒྱ་དང་བརྒྱད་ཡོད་ལ།
ཕྲེང་དཔོན་ནི་བ་སོ་རིལ་བུ་ཞིག་ཡིན་ཞིང་ཆེ་ཆུང་ལ་ཧ་ལམ་སྲེག་པའི་སྒོ་ང་ ཙམ་ཡོད། དེ་ནི་དཀར་ཞིང་འཇམ་ལ་འོད་ཆེམ་ཆེམ་བྱེད་པ་རེད། 148
ཕྲེ ང ་བ་དེ ་ ནི ་ ཨ་མེ ས ་ཀྱི ས ་ལོ ་ཉི ་ཤུ་ལྷག་ལ་མ་ཎི ་ བགྲང་བྱེ ད ་བྱས་པ་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
ཡིན་པས་ཟད་ནས་འོད་ཆེམ་ཆེམ་བྱེད།
༼149
ཕྲེང་ཐག་ནི་སྐུད་པ་དམར་མོ་ཡིན་
ཞིང། དེར་ཚིལ་དྲེག་ཆགས་ནས་མདོག་ཀྱང་བསྒྱུར་འདུག
དེ་ནི་ཨ་ལགས་
སྟོབས་ལྡན་ཚང་གིས་ངའི་ཨ་མེས་ལ་གནང་བ་ཡིན་པས། ཨ་མེས་ཀྱིས་ཕྲེང་བ་ དེར་མི་གཞན་ལ་ཐུག་ཏུ་མི་འཇོག་ལ། བྱིས་པར་དེ་བས་ཀྱང་རྩེ་རུ་མི་འཇུག
ང་ལོ་ན་དྲུག་བདུན་ཙམ་ཡིན་དུས་ཀྱི་ཉིན་ཞིག་ལ། ང་རང་མ་གཏོགས་
ཡུལ་ན་མི་གཅིག་ཀྱང་མེད། ང་ངེད་ཚང་གི་ཁྱམས་ལ་སོང་དུས། ཨ་མེས་ཀྱི་ ཕྲེང་བ་དེ་ཁྱམས་ཀྱི་ཀ་བའི་ཐོག་གི་ཕུར་བའི་མགོར་བཀལ་འདུག ང་ཨ་མེས་ ཀྱི་ཕྲེང་དཔོན་དེར་རྩེ་འདོད་ཤིན་ཏུ་ཆེ་བས། མྱུར་དུ་བསྲོ་ཁང་ནང་ལ་རྒྱུག་སྟེ་
རྐུབ་སྟེགས་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཁྱེར་འོངས་ནས། དེ་སྟེགས་སུ་བཞག་སྟེ་ཕུར་བའི་
སྟེང་དུ་བཀལ་ཡོད་པའི་ཨ་མེས་ཀྱི་ཕྲེང་བ་དེ་ཚུར་འཐེན། ཡིན་ན་ཡང། ང་ རང་དམའ་དྲགས་པས། ཅི་ལྟར་འཐེན་ཀྱང་ལེན་མ་ཐུབ། ངས་ལག་ཟུང་གིས་ ཕྲེང་བ་ཤེད་ཀྱིས་འཐེན་པ་ན། ཐག་སྒྲ་དང་བཅས་ཕྲེང་བ་གཏོར་ནས་ཕྲེང་རྡོག་ ཐམས་ཅད་ཁྱམས་ཧྲིལ་པོར་འཐོར། ངས་དངངས་མ་སྐྲག་གིས་ཕྲེང་རྡོག་རེ་རེ་
བཞིན་འཐུ་བཞིན་པའི་སྒང་ལ། གློ་བུར་དུ་རྒྱ་སྒོ་ཁྲོགས་སེ་ཕྱེས་པ་དང་མཉམ་ དུ་མི་ཞིག་ཚུར་འོངས། མ་གཞི་དེ་ནི་ཨ་མེས་རེད། ཁོས་ཕྲེང་རྡོག་ཚང་མ་ཐང་
དུ་ཐོར་འདུག་པ་མཐོང་ནས། སྨྱོས་པ་ལྟར་ཚུར་འོངས་ནས་ང་ལ་འགྲམ་ལྕག་ཚ་ བེར་བ་ཞིག་གཞུས།
སྤྱིར་ན་ངའི་ཨ་མེས་ནི་མི་གཤིས་འཇམ་ཞིག་ཡིན་ལ།
དུས་རྒྱུན་དུ་ང་
ལ་གཅར་བ་ཕར་ཞོག་ཐ་ན་ཚིག་ལྕི་མོ་ཞིག་ཀྱང་བཤད་མ་མྱོང། ཡིན་ན་ཡང། དེ་རིང་ཁོང་དངོས་གནས་ཞེ་སྤོ་གཏིང་ནས་ལངས་པ་འདྲ། ང་སྐྲག་ཐག་ཆོད་
149
150༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
དེ་ངུ་སྐད་ཀྱང་འབྱིན་མ་ཐུབ་པར་ས་དེར་ལངས་བསྡད་པ་ཡིན། ཨ་མེས་ཀྱིས་ ཕྲེང་རྡོག་རེ་རེ་བཞིན་བཏུས་ཚར་རྗེས། ཁ་ཚུར་འཁོར་ནས་ང་ལ་འགྱོད་སེམས་
དང་བཅས་ཏེ། སྙིང་གོ་ལོ་ལོ། ཕྲེང་བ་འདི་ཨ་ལགས་ཚང་གིས་ང་ལ་གནང་ བ་ཡིན། ཁྱོད་ཀྱིས་འདི་རྩེ་སྤྱད་བྱེད་མི་ཉན་ཡ། ཞེས་ཟེར། ཕར་བལྟས་ན་ཨ་
མེས་འུ་ཐུག་ཡོད་པ་འདྲ། ངས་འཕྲལ་དུ་ལྭ་བའི་ཕུ་ཐུང་གིས་གདོང་གི་མིག་ཆུ་ ཕྱིས་རྗེས། ཨ་མེས། ད་ནས་བཟུང་ངས་ཕྲེང་བ་འདི་གཏན་ནས་རྩེ་སྤྱད་མི་བྱེད་ ཅེས་བཤད། ཨ་མེས་ཀྱིས་ངའི་ཚུགས་ཀར་བལྟས་ནས་ང་ལ་སྙིང་གོ ཀྱི་གཅེས་ཕྲུག
ཨ་མེས་
ད་སོ་མ་ཨ་མེས་ཀྱིས་ཁྱོད་ལ་འགྲམ་ལྕག་ཅིག་གཞུས་སོང་བ་
སེམས་ལ་མ་འཛིན།
ཁྱོད་ཨ་མེས་ཀྱི་གཅེས་ཕྲུག་རེད་ཅེས་ཟེར་ཞོར་དུ་ངའི་
ཐོད་པར་འོ་ཞིག་བྱས། ངས་ཡིད་འཐད་པའི་ཚུལ་ལ་མགོ་བོ་ནང་དུ་གུག་གུག་
བྱས། དེ་ནས་ཨ་མེས་ཕར་ཤིང་ཁང་ནང་དུ་སོང་ནས་སྐུད་པ་དམར་པོ་རིང་པོ་ ཞིག་ཁྱེར་འོངས་ཏེ་བཞི་རྐྱ་བྱས་ནས་དལ་བུར་བསྒྲིམས། དེ་ནི་ད་ལྟའི་ཨ་མེས་ ཀྱི་ཚིལ་དྲེག་ཆགས་པའི་ཕྲེང་ཐག་དེ་ཡིན་ལ། ད་བར་དུ་ཐེངས་གཅིག་ལའང་
ཆད་མ་མྱོང་ཞིང། ངས་ཀྱང་ཨ་མེས་ཀྱི་ཕྲེང་བ་དེ་ཐེངས་གཅིག་ལའང་རྩེ་སྤྱད་ བྱས་མ་མྱོང།
རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན། དགོས།
ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པའི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་འབྲི ་ ན་བྱུང་རི མ ་བཀོ ད ་སྒྲི ག ་བྱེ ད ་ཤེ ས ་
དེ་ནི་མི་སྣ་གཙོ་བོར་འཛིན་པའམ་ཡང་ན་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོར་འཛིན་པ་
གང་ཡིན་རུང་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་གོ་རིམ་ངེས་ཅན་ཞིག་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་དགོས་པ་དེ་
150
ཡིན།
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼151
མི་སྣ་འབྲི་ན་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་མེད་མི་རུང། མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་འབྲི་
བའམ་གཤི ས ་ཀ་གསལ་པོ་ ཞིག ་སྟོན ་ན་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི ་བྱུང་རི མ་ངེ ས་ཅན་ཞི ག ་ལ་
བརྟེན་དགོས། དེར་བརྟེན་བྱུང་རིམ་ནི་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་གསར་བཟོ་དང་གཤིས་ཀ་ གསལ་པོར་སྟོན་པའི་ཐབས་ཤེས་གཙོ་བོ་ཞིག་ཡིན། སྤྱིར་བྱུང་རིམ་ལ་འགོ་འཛུགས་
པ་དང་བར་དུ་སྤེལ་བ། མཐོ་རླབས་སུ་སླེབས་པ། མཇུག་སྡུད་པ་བཅས་ཡོད། གོང་ འཁོ ད ་རྩོ མ ་དཔེ ་ དེ ་ ནི ་ བྱུང་རི མ ་བཀོ ད ་སྒྲི ག ་བྱས་པ་ཅུང་ལེ ག ས་པའི ་ ཇི ་ བཞི ན ་
བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཡིན། ན་ཆུང་རྩོམ་པ་པོས་ཐེངས་ཤིག་གི་བྱ་སྤྱོད་ངན་པ་ཞིག་ བྲི ས ་པ་བརྒྱུད་དེ ་ གསོ ན ་ཉམས་ལྡན་པའི ་ སྒོ ་ ནས་བྱི ས ་པའི ་ དུས་ཀྱི ་ འཚོ ་ བའི ་ ཟུར་ གཅིག་མཚོན་པར་བྱས་ཡོད།
རྐེད་པ་ཚང་བ་ཞིག་བྲིས་འདུག
བྱ་སྤྱོད་ངན་པའི་བརྒྱུད་རིམ་དེ་མགོ་རྔ་མ་དང་བར་
༡༠། སོ་སོར་བརྗོད་པ་དང་མཉམ་བརྗོད་བྱེད་ཚུལ། ངེད་ཚང་གི་བཟའ་མི།
ངེད་ཚང་ལ་ཨ་ཕ་དང་ཨ་མ།
ནུ་མོ།
ང་དང་བརྩིས་ན་མི་བཞི་ཡོད།
བཟའ་མི་རེ་རེར་གཤིས་ཀ་རེ་དང་ཁྱད་ཆོས་རེ་ཡོད་པས། མི་རེ་རེས་རང་ཉིད་
ལ་གོམས་པའི་སྒྲ་སྙན་རེ་རྡུང་གིན་ཡོད། འོན་ཀྱང་སྒྲ་སྙན་ཚང་མ་ལྷན་ཅིག་ཏུ་
འཛོམས་ན་གཞས་གདངས་མཉམ་པའི་མཉམ་དཀྲོལ་རོལ་མོ་གཅིག་ཏུ་འགྱུར་ བ་ཡིན་པས།
ཁེངས་འདུག
ཁྱིམ་ཚང་གང་བོར་སྤྲོ་སྣང་བསམ་གྱིས་མི་ཁྱབ་པ་ཞིག་གིས་
151
152༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
གད་མོ་སློང་བར་དགའ་བའི་ཨ་ཕ།
ཨ་ཕ་གད་མོ་སློང་བར་ཧ་ཅང་དགའ། ཁོང་ལ་ཁོམ་པ་ཅུང་ཙམ་རེ་ཡོད་
ཚེ་ང་ཚོར་གད་མོ་སློང་བ་རེད། ལ་ཡོན་ཏན་པ་ཞིག་ཡོད།
མཚན་མོ་ཞིག་ལ་ཨ་ཕས་“གནའ་སྔ་མོ་ཞིག་
ཡོན་ཏན་པ་དེ་སློབ་མ་རྣམས་ལ་ཉམས་བཏོད་དེ་
སློབ་ཁྲིད་བྱེད་པར་ཧ་ཅང་དགའ། ཉིན་ཞིག་ཡོན་ཏན་པ་དེས་སློབ་མར‘འདི་ན་ བེམ་པོ་ཞིག་འདུག’ཅེས་པར་ཚིག་འགྲེལ་རྒྱག་སྐབས་སློབ་མ་རྣམས་ཀྱིས་ཚིག་
འདིའི་གོ་བ་ལེན་དཀའ་སྙམ་སྟེ། འཕྲལ་དུ་སར་ཉལ་ནས་གྲག་འགུལ་མེད་པར་
བསྡད།” དེ་ནས་ཨ་ཕས“འདི་ན་བེམ་པོ་ཞིག་འདུག”ཅེས་འབོལ་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་
ཉལ་ཏེ་ང་ཚོར་དགོད་ཁ་བསླངས། ཨ་མས་དགོད་ཞོར་དུ“ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟོས་དང།
ལོ་བཞི་བཅུར་འབུད་ལ་ཁད་ཡོད་ནའང་ད་དུང་བྱིས་པ་ཞིག་དང་ཨ་ན་མ་ན་ རེད། ངོ་མ་ཆེ་ཆུང་ཟེར་བ་ཞིག་མི་འདུག”ཅེས་བཤད། ཨ་ཕས་འབོལ་ཁྲིའི་ སྟེང་ནས་ཁོག་སྟོད་དྲང་མོ་བྱས་ཏེ“ངས་བཀུར་འོས་པའི་ལྕམ་མོ་ལགས། ཁྱོད་ ཀྱིས་ཉོན་དང་ང་ཡིས་བཤད།
འདི་ལ་སྤྲོ་བ་ལྡན་ན་ཚེ་ཐག་རིང་ཟེར་བ་རེད།
དེ ་ མི ན ་ན་ཁྱོ ད ་སྔ་མོ ་ ནས་ཨ་མ་རྒན་མོ ་ ཞི ག ་ཏུ་གྱུར་ཡོ ད ་པ་མི ན ་ནམ”ཞེ ས ་ བཤད་པ་ན། ཁང་པའི་ནང་དུ་དགའ་སྤྲོས་ཁེངས་བྱུང།
ཉོག་གཏམ་བཤད་པར་དགའ་བའི་ཨ་མ།
ཨ་མས་བྱ་བ་ཆེ་ཆུང་གང་ལ་ཕྲད་ཀྱང་ཉོག་གཏམ་བཤད་ནས་ཚར་རྒྱུ་
ཞིག་མེད། 152
སྟོ ན ་ཀའི ་ཉི ན ་ཞི ག ་ལ་ང་ཚོ ་ རི ་ མགོ ར ་སྤྲོ ་ གསེ ང ་བྱེ ད ་དུ་འགྲོ ་ རྒྱུ་ཐག་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼153
གིས་བཅད། སློབ་གྲོགས་འགས་ཕྱི་རོལ་ན་ང་ལ་སྒུག་ཡོད། ཡིན་ནའང་ཨ་མས་ “མཚོ་མོ།
ཁྱོད་ཀྱིས་ལྭ་བ་དྲོན་པོ་ཞིག་ཟུངས་དང། དེ་མིན་ན་དྲོས་འཁྱག་
འབྱུང་སྲིད། འོ། ད་དུང་བསིལ་གདུགས་འཛིན་དགོས། ཆར་བ་འབབ་རྒྱུ་ཡིན་
ན་ཐང་གི”ཞེས་ཉོག་གཏམ་བཤད་བཞིན་འདུག ང་ལ་ཐབས་གཞན་མེད་པར་
ལྭ་བ་མཐུག་པོ་ཞི ག ་རྒྱབ་ཁུག་ནང་དུ་བཅུག་རྗེ ས་བསི ལ ་གདུགས་བཟུང་བ་
ཡིན་མོད། ཨ་མས་ད་དུང“སྒོར་མོ་བཟུང་ཡོད་དམ་་་་”ཟེར་བར་ང་ལ་སུན་
སྣང་སྐྱེས་ཏེ“ཚང་མ་བཟུང་ཡོད”ཅེས་བཤད་ནའང་ཨ་མས་ད་དུང་སེམས་ མི་བདེ་བར་“ སིལ་ཏོག་ཟ་སྤྱད་ཀྱི་གྲི་ཆུང་ཟུངས་དང ” ཞེས་བཤད་ཞོར་དུ་
གྲི་ཆུང་ངའི་གློ་ཁུག་ནང་དུ་བཅུག ངས“ཨ་མ། ང་འགྲོ་རྒྱུ་ཡིན”ཞེས་བཤད་ ཀྱང་ཁོ་མོས་ད་དུང“ལམ་ནས་རླངས་འཁོར་ལ་སེམས་ཆུང་བྱོས།
ངལ་དུབ་
བྱུང་ཚེ་ངལ་གསོས། སློབ་གྲོགས་ལ་འཛིང་རེས་བྱེད་མི་ཉན” ཟེར་བཞིན་
འདུག ང་སྒོར་བུད་དེ་རྒྱང་རིང་དུ་སོང་ནའང། ཁོ་མོས་ད་དུང་“སྔ་མོ་ནས་ ཕྱིར་ལོག གཞུང་ལམ་དུ་རྩེ་མི་ཉན། དགེ་རྒན་གྱི་ཁ་ལོངས་་་་་”ཞེས་གོ་ལ་མི་ གོ་བའི་ཉོག་གཏམ་མང་པོ་ཞིག་བཤད་ཀྱིན་འདུག
ཟས་ལ་རྔམ་པའི་ནུ་མོ།
བདག་གི་ནུ་མོ་ནི་གཟུགས་སྐྱེས་ལུས་ཧ་ཅང་ཡག་པའི་བུ་མོ་རིག་རྒོད་
ཅིག་ཡིན་ནའང་ཁོ་མོའ་ི ལྟོ་འདུན་ཧ་ཅང་ཆེ་སྟེ། གུང་ཇ་འཐུང་སྐབས་བདག་ གིས་ཚོད་མ་དང་གོ་རེ་ཅོག་ཙེའི་སྟེང་དུ་བཞག་མ་ཐག་ཏུ་ནུ་མོས་སྒོ་ང་གཉིས་
སྔ་མོ་ནས་ཟོས་འདུག བདག་གིས་ཁོ་མོར་མིག་ཟུར་གྱིས་ལྟ་ཙམ་བྱས་ཀྱང་ཁོ་
མོ ས ་ཅི ་ མི ་ སྙམ་པར་ཤ་ལེ བ ་འགའ་ཁོ ་ མོ འ་ི དཀར་ཡོ ལ ་ཁར་བཞག་རྗེ ས “ ཧེ ་
153
154༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཧེ”ཞེས་ང་ལ་བལྟས་ནས་དགོད་ཀྱིན་འདུག
ཉིན་ཞིག་ལ་རྨོ་མོས་སིལ་ཏོག་ཀུ་ཤུ་ཁུག་མ་གང་ཁྱེར་ནས་ཡོང།
ང་
ཕར་འཁོར་ཚུར་འཁོར་བྱེད་པའི་བར་དུ་སིལ་ཏོག་ཇེ་ཉུང་དུ་སོང་ཟིན། བདག་ གིས་ནུ་མོར་བལྟས་པ་ན།
ཁོ་མོའ་ི སྟོད་ལྭའི་ཁུག་མ་དང་རྐང་སྣམ་གྱི་ཁུག་
མ་ཚང་མར་སིལ་ཏོག་གང་རེ་བཅུག་ཡོད་པར་མ་ཟད། ཞིག་གི་མགོར་སོ་འདེབས་ཀྱིན་འདུག
ད་དུང་ཀུ་ཤུ་ཆེན་པོ་
བདག་གིས“ཁྱོད་ནི་དངོས་ནས་
སྤྱང་ལྟོགས་ཤིག་དང་ཨ་ན་མ་ན་རེད”ཅེས་གཤེ་གཤེ་བཏང་རུང། ཁོ་མོས་ད་
དུང་“གཅེན་མོ་ཡིན་ན་གྱོང་ཁུར་དགོས་རྒྱུ་རེད། འོ་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ང་ལ་‘ཨ་ ཅེ’ཟེར་ནས་བོས་དང་ངས་ཁྱོད་ལ་ཀུ་ཤུ་རེ་སྟེར”ཟེར། དེ་བཞིན་དུ་ང་རང་ ནམ་ཡིན་ཡང་ཅི་བྱེད་འདི་བྱེད་མེད་པའི་གནས་སུ་གཏད་འདུག རྒྱལ་ཁ་གཞན་ལ་མི་སྟེར་བའི་བདག
བདག་ནི་རྒྱལ་ཁ་གཞན་ལ་མི་སྟེར་བ་ཞིག་ཡིན།
ཉིན་ཞིག་ལ་བདག་
གིས་རྩིས་རྒྱུགས་སྤྲད་པ་ལ་སྐར་གྲངས་བརྒྱད་ཅུ་ལས་མ་ལོན། ཨ་མས་“ཨ་ཧོ། ཁྱོད་རིག་པ་རྣོ་ཟེར་བས་སྐར་གྲངས་བརྒྱ་བླངས་ན་མི་ཆོག་གམ”ཞེས་བཤད། ངས་“སྐར་གྲངས་བརྒྱ་ལེན་ན་བརྒྱ་ལེན།
ཐེངས་རྗེས་མར་ཁྱེད་ཀྱིས་ལྟོས་
དང”ཞེས་བཤད། དེ་ནས་བཟུང་བདག་གིས་བརྩོན་སེམས་ཀྱི་ཤུགས་བསྐྱེད་ དེ་རིག་པ་བསྒྲིམས་ནས་སློབ་ཁྲིད་ལ་ཉན་པ་དང། བྲིས་པ།
ལས་བྱ་ནན་ཏན་གྱིས་
རྒྱུགས་སྤྲོད་སྐབས་སླ་བཅོས་གཏན་ནས་མི་བྱེད་པར་བསམ་བློ་ཞིབ་
མོ་བཏང་མཐར། བར་རྒྱུགས་ཨང་དང་པོ་བླངས་པ་དང་རྒྱུགས་འབྲས་ལ་སྐར་ གྲངས་བརྒྱ་ཐོབ།
154
“ཨ་མ།
ཁྱེད་ཀྱིས་ལྟོས་དང། སྐར་གྲངས་དུ་རེད”ཅེས་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
བདག་གིས་རྒྱུགས་གཞི་ཨ་མར་བསྟན་ཚེ། ཡིན་ནའང་ཁྱོད་ལ་ང་རྒྱལ་སྐྱེ་མི་རུང།
“ཨ་ལ་ལ།
༼155
སྐར་མ་བརྒྱ་རེད། དེ་
རྒྱུགས་སྤྲོད་ཐེངས་རེར་སྐར་གྲངས་
བརྒྱ་རེ་བརྩོན་ལེན་བྱེད་དགོས། རྗེས་སུ་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོར་རྒྱུགས་འཕྲོད་ན་ད་
གཟོ ད ་མདུན་ལམ་རྒྱ་ཆེ ན ་པོ ་ ཡོ ད ་སྲི ད ” ཅེ ས ་ཨ་མས་སླར་ཡང་ཉོ ག ་གཏམ་ རྣར་སུན་པ་དེ་བཤད།
ཐེངས་ཤིག་ལ་སློབ་གྲྭས་ལུས་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་བསྡུས་བྱུང།
སློབ་
གྲོགས་ལ་ལས་རུ་འབྲིང་གི་ལས་བྱེད་པས་ལུས་རྩལ་འགྲན་བསྡུར་ལ་སྣེ་ཁྲིད་ མི་བྱེད་པ་ཅི་ཡིན་ཞེས་ཚིག་ཤབ་ཤུབ་བཤད་ཀྱིན་འདུག བདག་གིས་ཞུགས་ན་
ཞུགས་བསམ་བཞིན་མི་ཊར་བརྒྱད་བརྒྱ་ལ་བརྒྱུག་རྒྱུ་ཡིན་པའི་མིང་ཐོ་བཀོད། དེ་ནས་བདག་གིས་གཟའ་འཁོར་གཉིས་རིང་ལ་སེམས་ཤུགས་ཡོད་དགུ་བཏོན་
ནས་གྲ་སྒྲིག་བྱས་པས། སློབ་གྲྭའི་ལུས་རྩལ་འགྲན་ཚོགས་སྟེང་དུ་བྱ་དགའ་ཨང་ གཉིས་པ་བླངས།
འཛིན་གྲྭའི་དགེ་རྒན་གྱིས་“ཁྱོད་ལ་བལྟས་ནས་མི་ཤེས་ཀི
ཁྱོད་འདི་ལུས་རྩལ་ཕྱོགས་ལ་ཡང་ཧ་ཅང་བྱང་འདུག”ཟེར། བདག་གི་སེམས་ ལ་ཁྱོད་ཚོས་བདག་ལ་མཐོང་ཆུང་བྱེད་དགོས་དོན་མེད།
ཐག་བཅད་པ་ན་མི་འགྲུབ་པའི་བྱ་བ་གཅིག་ཀྱང་མེད་སྙམ།
བདག་གིས་སེམས་
དེར་བརྟེན་གཞན་གྱིས་ང་ལ‘རྣམ་རྒྱལ་མ’ ཞེས་མཚང་མིང་བཏགས་
པ་རེད།
ལོ ་ གསར་གནམ་གང་གི ་ དགོ ང ་མོ ་ ནི ་ ངེ ད ་ཚང་ལ་མཚོ ན ་ན་ཆེ ས ་སྤྲོ ་
སེམས་རབ་ཏུ་འཁོལ་བའི་དུས་ཤིག་ཡིན། ངེད་ཚང་གིས་ནུབ་འཚལ་འཐུངས་ རྗེས།
ཡང་ཨ་ཕ་ཡར་ལངས་ནས་སྐད་གསེང་མཐོན་པོས“ལོ་གསར་གནམ་
155
156༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
གང་དགོང་མོའ་ི ཁྱིམ་ཚང་གི་གླུ་གར་འཁྲབ་སྟོན་ད་ལྟ་འགོ་བརྩམ་རྒྱུ་ཡིན། ལེ་ ཚན་དང་པོ།
གད་མོ་བགད་ནས་གསུས་པ་ན་བ་ཞེས་པ་དེ་འཁྲབ་རྒྱུ་ཡིན།
འཁྲབ་མཁན་ནི ་ བོ ད ་རྒྱལ་ཡོ ང ས་བཞད་གད་སློ ང ་མཁན་བཅུའི ་ ནང་གི ་
གཅིག་སྟེ - བསྟན་འཛིན་ཚེ་རིང་ཡིན”ཞེས་བསྒྲགས་པ་དང་མཉམ་དུ་ངེད་ ཚང་གི་ཁྱིམ་ཚང་ལ་དགོད་སྒྲས་ཁེངས།
ཨ་ཕས་ད་དུང་མུ་མཐུད་དུ་“ལེ་
ཚན་གཉིས་པ། ཉོག་གཏམ་དབྱངས་ཀྱི་འགྱུར་ཁུགས་ཞེས་པ་དེ་འཁྲབ་རྒྱ་ཡིན། འཁྲབ་མཁན་ནི་བོད་རྒྱལ་ཡོངས་ཀྱི་སྐད་གདངས་མཐོ་བའི་གླུ་མ་གྲངས་ཅན་
ལྕམ་མོ་ཚེ་རིང་སྒྲོལ་མ་ཡིན”ཞེས་སྒྲོག་བཞིན་པའི་སྐབས་སུ་ཨ་མས་དགོད་
ཁ་མི་བསུམ་པར་ཨ་ཕ་ལ་ཁུ་ཚུར་གྱིས་རྡུང་ཅི་ཐུབ་བྱས་ཏེ། ཁ་ནས“མི་རྒན་ འདིར་ལྟོས་དང། དངོས་གནས་ཇེ་གླེན་ཇེ་གླེན་རེད”ཟེར། ནུ་མོ་དང་ངེད་ གཉིས་སྐད་ཆ་དེར་ཧབ་ཆ་བརྒྱབ་ནས་བགད། རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
སོ་སོར་བརྗོད་པ་ནི་དུས་མཉམ་གཅིག་ལ་ས་ཆ་མི་གཅིག་པ་ན་གནས་པའི་
མི་སྣའི་བྱ་འགུལ་སོ་སོར་བརྗོད་པ་དེ་ཡིན། ཆབས་ཅིག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པ་ནི་སོ་
སོ ར ་བརྗོ ད ་པའི ་ དོ ན ་རྐྱེ ན ་སྔར་མུས་བཞི ན ་ཆབས་ཅི ག ་ཏུ་བསྡུ་བའི ་ བརྗོ ད ་ཐབས་ ཤིག་ཡིན།
སོ ་ སོ ར ་བརྗོ ད ་པ་ནི ་ ཕལ་ཆེ ་ བས་གནས་སྐབས་སུ་ཆབས་ཅི ག ་ཏུ་བསྡུས་
ནས་བརྗོད་པའི་མུ་བཅད་དེ་གཞུང་རྟ་གཅིག་གི་སྟེང་ནས་ཡལ་ག་གཉིས་རེ་བཞིན་
བརྗོད་རྗེས་སླར་ཡང་གཞུང་རྟའི་སྟེང་ལ་བབས་ཏེ་སྔར་གྱི་ཁུངས་སྣེར་གཏུག་པའི་ བརྗོད་ཐབས་ཤིག་ཡིན། བརྗོད་བྱའི་བྱ་བ་ནི་གཉིས་སམ་གསུམ་གྱི་ཡན་ཡིན་པ་དང་
156
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼157
ཡང་ན་མི་སྣ་མང་བོ་ལྡན་པ། བྱ་བའི་འཕེལ་རིམ་རྙོག་འཛིང་ཆེ་བ། དོན་རྐྱེན་དང་ དོན་རྐྱེན་བར་གཅིག་ལ་གཅིག་འདྲེས་འདུག་པ་སོགས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་དང་ཕྲད་ན་
སོ་སོར་བརྗོད་པ་དང་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པའི་ཐབས་ལམ་སྤྱོད་དགོས། སྔོན་ལ་སོ་སོར་ བརྗོད་པ་དང་ཕྱིས་སུ་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པ།
ཡང་ན་སྔོན་ལ་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པ་དང་
ཕྱིས་སུ་སོ་སོར་བརྗོད་རྗེས་སླར་ཡང་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་ཀྱང་ཆོག་གོ
འདི་ནི་རྩོམ་པ་
པོས་ནམ་ཡང་བཀོལ་བཞིན་འདུག་པའི་སྐད་ཆ་ཕྱོགས་གཉིས་ནས་གླེང་བའི་འབྲི་ སྟངས་ཡིན།
སོ ་ སོ ་ དང་བསྡུས་ཏེ ་ བརྗོ ད ་ཚུལ་བཀོ ལ ་ན་མགོ ་ཉོ ག ་པའི ་ དོ ན ་རྐྱེ ན ་གྱི ་ བྱུང་
རིམ་དེ་དག་ཁ་གསལ་ཞིང་དོན་གོ་བ་ཞིག་བརྗོད་ཐུབ་པར་མ་ཟད། མགོ་མཇུག་བར་ གསུམ་ཆ་ཚང་བ་ཞིག་ཀྱང་བརྗོད་ཐུབ།
ཡིན་ནའང་སློབ་གྲོགས་རྣམས་ཀྱིས་རྩོམ་
ཡིག་སྦྱོང་སྐབས་སོ་སོར་བརྗོད་པའམ་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པའི་བར་གྱི་འབྲེལ་བ་ཐག་ གཅོད་བཟང་པོ་ཞིག་བྱེད་དགོས།
གོང་དུ་འཁོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་“ངེད་ཚང་གི་བཟའ་མི”ཞེས་པའི་རྩོམ་ཡིག་
ཏུ་སྔོན་ན་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པ་དང་དེ་ནས་སོ་སོར་བརྗོད་པ།
སླར་ཡང་བསྡུས་ཏེ་
བརྗོད་པའི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་ཡོད། རྩོམ་མགོ་བརྩམས་མ་ཐག་ཏུ་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པའི་
ཐབས་ལམ་སྤྱད་དེ ་ “ ངེ ད ་ཚང་གི ་ བཟའ་མི ་ ” ཡི ་ གནས་ཚུལ་མདོ ར ་བསྡུས་ཤི ག ་ མཚམས་སྦྱོར་བྱས་ཡོད། དེ་ནས་སོ་སོར་ཨ་ཕ་དང་ཨ་མ། ནུ་མོ། མི་བཞི་པོའ་ི གཤིས་ཀའི་ཁྱད་ཆོས་བྲིས་འདུག།
“བདག”་བཅས་
རྩོམ་མཇུག་ཏུ་སླར་ཡང་བསྡུས་ཏེ་
བརྗོད་པའི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་དེ། ལོ་གསར་གནམ་གང་གི་དགོང་མོ་ཁྱིམ་ཚང་གང་བོ་
ལྷན་དུ་འཛོམས་པ་དང་དགའ་སྤྲོ་རབ་ཏུ་ཁེངས་པའི་གནས་ཚུལ་བྲིས་པར་མ་ཟད། རྩོམ་ཡིག་ཏུ་ཁ་བྱང་ཆུང་ཆུང་བཀོལ་ཏེ། རྩོམ་ཡིག་གི་གྲུབ་ཆ་བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པར་ གོ་རིམ་གསལ་ཞིང་གྲལ་འགྲིག་པ་ཞིག་བྱས་ཡོད།
རྩོ མ ་ཡི ག ་ཏུ་མི ་ བཞི ་ བྲི ས ་པ་དང་མི ་ བཞི ་ པོ ར ་རང་རང་གི ་ གཤི ས ་ཀ་དང་
ཁྱད་ཆོས་རེ་ཡོད།
རྩོམ་ཡིག་ནང་དུ་ཁ་བྱང་ཆུང་ཆུང་བཞི་བཀོད་དེ་མི་སྣ་བཞི་
157
158༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
པོའ་ི གཤིས་རྒྱུད་དང་ཁྱད་ཆོས་སོ་སོར་བྲིས་འདུག
རྩོམ་པ་པོ་ཆུང་ཆུང་གིས་ཨ་ཕ་
འབྲི ་ སྐབས་ “ གད་མོ ་ སློ ང ་བར་དགའ་བའི ” ཁྱད་ཆོ ས ་དམ་པོ ར ་བཟུང་ནས “ ཨ་ ཕ”ཞེས་པའི་མི་སྣའི་སྐད་ཆ་དགོད་བྲོ་བ་དང་ངོ་མཚར་ལྡན་པ་ཞིག་ཡིན་པ་བྲིས་
འདུག ཨ་མའི་ཁྱད་ཆོས་ནི“ཉོག་གཏམ་བཤད་རྒྱུར་དགའ་བ”དེ་ཡིན། བདག་སྤྲོ་ གསེང་དུ་འགྲོ་སྐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་བཀོད་དེ་ཨ་མའི་ཞལ་གདམས་ནན་མོ་བསྐྱར་
བཤད་བྱས་པ་སོགས་ལས་མི་སྣའི་གཤིས་ཀའི་ཁྱད་ཆོས་ལྷུག་པར་མཚོན་ཡོད་པར་ མ་ཟད།
ཨ་མས་ཉོག་བཤད་བྱས་པའི་ཁྱད་ཆོས་ལས་ཨ་མ་བུ་མོར་བྱམས་སེམས་ཆེ་
བ་དེ་ཡང་བལྟས་ན་རིག་པ་དང་ཉན་ན་གོ་བ་ལྟ་བུའི་གསོན་ཉམས་ལྡན་འདུག མོ་ཟས་ལ་རྔམ་པ་བྲིས་པ་ཡང་འབུར་དུ་ཐོན་ཡོད།
ནུ་
“བདག”འབྲི་སྐབས་བྱ་བ་ཆུང་
ཆུང་གཉིས་བྲིས་ཏེ། བདག་གི་རྒྱལ་ཁ་གཞན་ལ་མི་སྟེར་བའི་གཤིས་ཀ་དེ་མངོན་པར་ མཚོན་ཡོད། བདག་གི་ཁྱིམ་ཚང་གང་བོ་ཡི་མི་སྣ་བཞི་པོ་འབྲི་སྐབས་རྒྱུ་ཆ་བདམས་
པ་ཚང་མ་འཚོ་བའི་ཁྲོད་ཀྱི་བྱ་བ་དུམ་བུ་རེ་ཡིན་པས། མི་སྣའི་གཤིས་ཀའི་ཁྱད་ཆོས་ དམ་པོར་བཟུང་ནས་སོ་སོར་བརྗོད་པ་དང་བསྡུས་ཏེ་བརྗོད་པ་གཉིས་ཟུང་སྦྲེལ་བྱེད་
པའི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་དེ། རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་འབུར་དུ་ཐོན་ཞིང་གོ་རིམ་ ལྡན་པ་ཞིག་བྲིས་ཡོད།
༡༡། གཟུགས་བརྙན་འབྲི་ཚུལ། ཨ་ཅེ།
ཨ་ཕ་དང་ཕུ་བོ་གཉིས་དུས་རྒྱུན་དུ་གཞན་ལ་འགྲོ་དགོས་པས།
ངེད་
ཚང་ལ་ས་ཞིང་ཨེ་ཀར་དགུ་ཡོད་པ་དེའང་ཨ་མ་དང་ཨ་ཅེ་གཉིས་ཀྱིས་བདག་ གཉེར་མི་བྱེད་ཀ་མེད་དུ་གྱུར།
ད་ལོའ་ི སྟོན་སྡུད་ཀྱི་སྐབས་སུ་ངེད་ཚང་གི་
ལོ་ཏོག་སྔ་མོ་ནས་བྲེགས་ཚར་སོང། ཁྱིམ་མཚེས་ཚང་མས་ང་ལ་འབྲེག་སྡུད་ 158
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼159
འཕྲུལ་འཁོར་དང་མཚུངས་པའི་ཨ་ཅེ་ཞིག་ཡོད་འདུག་ཟེར་བ་ཐོས་རྗེས་ངའི་ སེམས་ནི་ལྗིད་ཏིག་གེར་གྱུར།
ཨ་ཅེ་ནི་ལུས་ལ་ན་ཚ་ཅི་ཡང་མེད་པར་སྲ་མོ་རྡོ་ལོག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་
ལ། ཉི་འོད་ཀྱིས་སྨུག་པོར་བསྒྱུར་བའི་གདོང་ན་ཁྲ་རིལ་ལེ་འོད་ཀྱུག་གེར་ཡོད་ པའི་མིག་ཟུང་ཞིག་ལྡན།
ཁོ་མོས་རྒྱུན་དུ་ལུས་ལ་ལྭ་བ་ཐགས་བབ་ཅིག་གྱོན་
ཞིང་མགོ་ལ་རིང་རྒྱུ་མེད་ལ་ཐུང་རྒྱུ་ཡང་མེད་པའི་ལན་བུ་གཉིས་སླས་འདུག
ཁོ ་ མོ འ ་ི ཞི ་ ཞི ང ་དུལ་བའི ་ གཤི ས ་རྒྱུད་དང་མཐོ ་ རྒྱུ་མེ ད ་པའི ་ ཕྱི ་ གཟུགས་ལ་ བལྟས་ན་དགེ་རྒན་ཞིག་དང་མཚུངས་ནའང། འབྲུ་གཅིག་ཀྱང་མི་ཤེས།
དོན་དངོས་སུ་ཁོ་མོས་ཡིག་
ཨ་མས་ཨ་ཅེ་སློབ་ལོ་རན་སྐབས་ནུ་མོ་དང་ཁྱོད་གཉིས་ད་དུང་ཧ་ཅང་
ཆུང་བས་ཁོ་མོས་ཁྱོད་གཉིས་ཀ་བསྙོར་དགོས་པར་གྱུར། དེ་བས་ཨ་ཅེས་རིན་ ཆེན་གསེར་ལས་དཀོན་པའི་སློབ་སྦྱོང་གི་གོ་སྐབས་དེ་བློས་མི་གཏོང་ཀ་མེད་ བྱུང་ཟེར།
ཨ་ཅེ་ཡང་བདག་དང་འདྲ་བར་ཆུང་དུས་ནས་སློབ་གྲྭར་འགྲོ་ཐུབ་
ཡོད་ཕྱིན། ཁོ་མོ་ནི་རིག་པ་གསལ་ཞིང་སྡུག་རུས་ཆེ་བས་སློབ་གྲྭ་ཆེན་མོ་ཞིག་ ལ་རྒྱུགས་འཕྲོད་པ་ཁོ་ཐག་ཡིན་སྙམ།
གཟའ་ཉི་མའི་ཉིན་གྱི་ཚ་གདུག་གིས་དངོས་པོ་ཐམས་ཅད་གཞོབ་འགྲོ་
བ་འདྲ། སྔ་དྲོ་ང་ཚོས་ཇི་ལྟར་བྲེགས་ཀྱང་གྲོ་ཞིང་ཤར་མོ་ལྔ་ད་དུང་བྲེགས་མ་ ཚར། ངའི་གདོང་ནི་གྲོ་སྙེའི་གྲ་མས་གཙགས་ནས་ཚ་བེར་བེར་བྱེད་ཅིང། རྐེད་
པ་གཟེར་བའམ་སྒྱིད་པ་འདར་ནས་ཅུང་ཙམ་ཡང་འབྲེག་མི་ཐུབ་པར་གྱུར། ཨ་
མས་གདོང་ཡོངས་ན་རྔུལ་ཆུ་ཁྲོམ་ཁྲོམ་དུ་བཞུར་གྱིན་ཡོད་ནའང། ད་དུང་མུ་
159
160༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
མཐུད་དུ་ཞིང་འབྲེག་གིན་འདུག
ནུ་མོ་སྔ་མོ་ནས་སྡོང་པོའ་ི གྲིབ་བསིལ་འོག་
ཏུ་བྲོས་སོང། ཨ་ཅེས་ཉིན་དགུའི་ཚ་གདུག་ཁྲོད་དུ་ཞིང་བྲེགས་པས་ལུས་ཐང་ ཤིན་ཏུ་ཆད་ནའང་ད་དུང་ང་ཚོར་ཁྱོད་ཚོས་བསིལ་དགུག་རག་བར་དུ་ངལ་
གསོ་གྱིས་དང། ཞིང་ངས་འབྲེག་ཅེས་ཡང་ཡང་བཤད་པ་ན། ང་ཚོ་ཡང་ཁྱིམ་ ལ་ངལ་གསོ་བྱེད་དུ་སོང།
ཨ་མས་ཟ་མ་གཡོ་སྐོལ་བྱས་ཚར་རྗེས་ང་ཨ་ཅེ་འབོད་དུ་མངགས། ཞིང་
ཁར་སླེབས་པ་ན་ང་རང་ཧ་ལས་སོང། མིག་ལམ་དུ་ཞིང་ཤར་མོ་ལྔ་པོ་བྲེགས་ ཚར་ནས་གྲོ་ཤོག་མང་པོ་སྤུངས་ཡོད་པ་ལས་ཅི་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་མི་འདུག
ངས་
སྐད་བརྒྱབ་ནས་ཨ་ཅེ་བོས་པ་དང། ཨ་ཅེ་ནི་གྲོ་ཤོག་གི་གསེབ་ན་ཉལ་འདུག
ཁོ་མོའ་ི ལག་རྒྱབ་སོག་མས་གཙགས་ཏེ་རྨ་ཁ་ཤར་ཤུར་མང་པོ་བཟོས་ཡོད་པར་ མ་ཟད། ལག་མཐིལ་ལ་ཆུ་བུར་བརྒྱབ་ནས་ཝ་ཆགས་འདུག
ཨ་ཅེས་ངལ་དུབ་ཀྱིས་སྐྱ་བོར་བསྒྱུར་ཅིང་སེར་ཀ་གས་ཡོད་པའི་མཆུ་
སྒྲོས་བར་ནས་ང་འཐེན་རོགས་ཞེས་བཤད།
ངས་སེམས་ནས་མ་བཟོད་པར་
མགྲིན་པ་རྣོང་བཞིན་“ཨ་ཅེ་ལགས། ང་སློབ་གྲྭར་མི་འགྲོ། ངས་ཨ་མ་དང་ཁྱེད་
གཉིས་ཀར་རོགས་བྱས་ནས་ལས་ཀ་ལས་རྒྱུ་ཡིན”ཞེས་བཤད་མ་ཐག ཨ་ཅེས་ མིག་ཟུང་ལས་ཧ་ལས་པའི་མདངས་ཤིག་མངོན་ཏེ།
“ཁྱོད་ཀྱིས་ཅི་ཟེར།
ཡི་གེ་
མ་ཤེས་ན་ཞར་བ་དང་འདྲ་བས། ཇི་འདྲའི་ཡིད་ཕངས་པ་ཞིག་རེད་ཨང།་་་་་
་” ཞེས་མགོ་སྨད་ནས་ཅུང་ཙམ་བསྡད་རྗེས་སླར་ཡང་གདོང་ལ་འཛུམ་ཞིག་ ལངས་ནས་“ཁྱོད་ཀྱིས་ལྟོས་དང།
འུ་ཚང་གི་གྲོ་ཞིང་ཚང་མ་བྲེགས་ཚར་བ་
མ་ཡིན་ནམ། ད་ཁྱོད་ཀྱིས་སེམས་རྣལ་ལ་ཕབ་ཏེ་དཔེ་ཆ་བཏོན་ཆོག་་་་་”ཟེར། 160
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼161
ངས་ཇི་ལྟར་བསྲན་ཀྱང་བསྲན་མ་ཐུབ་པར་མིག་ནས་མཆི་མ་དབང་མེད་དུ་ ཤོར་བྱུང།
ཨ་ཅེ་ལགས། ངས་ཁྱོད་ལ་བཀའ་དྲིན་ཇི་ལྟར་ཞུའམ།
རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
གཟུགས་བརྙན་འབྲི་བ་ལ་ཕྱི་གཟུགས་འབྲི་བའང་ཟེར། དེ་ནི་མི་སྣ་འབྲི་བའི་
ཐབས་ལམ་ཞིག་ཡིན། མི་སྣའི་བཞིན་རས་དང་རྣམ་འགྱུར། ལུས་གཟུགས། ཉམས་
འགྱུར། སྐད་གདངས། གྱོན་ཆས། བཟོ་ལྟ་སོགས་གཟུགས་བརྙན་འབྲི་བའི་ཁོངས་སུ་ གཏོགས། གཟུགས་བརྙན་བྲིས་པ་ལེགས་པོ་ཞིག་ཡོང་ན་མི་སྣའི་སྣང་བརྙན་གསལ་
ཞིང་གཤིས་ཀ་འབུར་དུ་ཐོན་པ་དང། བསམ་པའི་བརྩེ་དུང་ཡོངས་སུ་མཚོན་པ། དོན་ སྙིང་གཙོ་བོ་གསལ་པོར་སྟོན་པ་བཅས་ལ་ཕན་པ་ཡོད་པས། རྩོམ་པ་པོ་མང་པོ་ཞིག་ གིས་གཟུགས་བརྙན་འབྲི་བར་ཧ་ཅང་མཐོང་ཆེན་བྱེད་པ་ཡིན།
དེ ་ ནི ་ དང་པོ ར ་རྩོ མ ་པ་པོ ས ་ཐད་ཀར་མི ་ སྣའི ་ གཟུགས་བརྙན་ཞི བ ་བརྗོ ད ་
བྱེད་པ་ཡིན།
གཉིས་པ་ནི་མི་སྣ་གཞན་ཞིག་གིས་ལྟ་ཞིབ་བྱས་པ་བརྒྱུད་དེ་མི་སྣའི་
གཟུགས་བརྙན་འབྲི་བ་ཡིན།
གཟུགས་བརྙན་བྲིས་པ་དེས་མི་སྣའི་གཟུགས་བརྙན་
ནུས་པ་ཆེན་པོ་བཏོན་ཡོད།
གྲོགས་པོ་ཆུང་ཆུང་ཚོས་གཟུགས་བརྙན་འབྲི་ཚུལ་
གསར་བཟོ་དང་རྩོམ་ཡིག་གི་ནང་དོན་གཙོ་བོ་མཚོན་པའི་ཕྱོགས་ལ་དངོས་གནས་ སྦྱོང་སྐབས་ངེས་པར་དུ་མི་སྣའི་ཁྱད་ཆོས་དམ་པོར་འཛིན་པར་དོ་སྣང་ཆེན་པོ་བྱེད་
དགོས། རྒྱུ་མཚན་ནི་མི་སྣའི་གཤིས་ཀའམ་ལོ་ཚོད། ལས་རིགས། རིག་གནས་ཆུ་ཚད། འཚོ་བའི་བརྒྱུད་རིམ། པས།
ཡིན་ནོ། །
འཚོ་བའི་ཁོར་ཡུག་སོགས་ལ་བར་ཁྱད་ཁྲི་སྟོང་མང་པོ་ཡོད་
ཁྱད་པར་དེ་དག་གིས་མི་སྣའི་ཕྱི་གཟུགས་རང་ཤུགས་སུ་འབུར་དུ་འདོན་པ་ 161
162༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
གོ ང ་གི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ་ ནི ་ ད་གཟོ ད ་གཟུགས་བརྙན་འབྲི ་ སྟངས་སྤྱད་དེ ་ མི ་
སྣའི་ཁྱད་ཆོས་འབུར་དུ་ཐོན་པར་བྱས་པའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན། རྩོམ་ཡིག་ཏུ་གཟུགས་བརྙན་ཐེངས་གཉིས་ལ་བྲིས་ཡོད་དེ། ཐེངས་དང་པོར་
མི་སྣའི་ཁྱད་ཆོས་ཐད་ཀར་བརྗོད་པ་སྟེ། ཨ་ཅེ་ནི་ལུས་ལ་ན་ཚ་ཅི་ཡང་མེད་པར་སྲ་ མོ་རྡོ་ལོག་ལྟ་བུ་ཞིག་ཡིན་ལ།
ཉི་འོད་ཀྱིས་སྨུག་པོར་བསྒྱུར་བའི་གདོང་ན་ཁྲ་རིལ་
ལེ་འོད་ཀྱུག་གེ་ཡོད་པའི་མིག་ཟུང་ཞིག་ལྡན།
ཁོ་མོས་རྒྱུན་དུ་ལུས་ལ་ལྭ་བ་ཐགས་
བབ་ཅིག་གྱོན་ཞིང་མགོར་རིང་རྒྱུ་མེད་ལ་ཐུང་རྒྱུ་ཡང་མེད་པའི་ལན་བུ་གཉིས་སླས་
འདུག་ཅེས་པ་ལས་ཨ་ཅེ་ངལ་རྩོལ་ལ་དགའ་བ་དང་བདེ་ཐང་ཡིན་པ། བབ་ཆགས་ ཡིན་པ་སོགས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་མངོན་པར་བྲིས་ཡོད།
རྩོམ་པ་པོས་ང་དང་ཨ་མ། ནུ་མོ། ཨ་ཅེ་བཅས་ཀྱིས་ཚ་བ་ཆེ་བའི་སྔ་དྲོ་ཞིག་
ལ་ཞིང་བྲེགས་པ་དང།
ངའི་རྐེད་པ་གཟེར་ཞིང་སྒྱིད་པ་འདར་ནས་ཅུང་ཙམ་ཡང་
འབྲེག་མི་ཐུབ་པར་གྱུར་ནའང། ད་དུང་གྲོ་ཞིང་ཤར་མོ་ལྔ་བྲེགས་མ་ཚར་བར་ལུས་ འདུག ང་ཚོ་ཁྱིམ་དུ་ལོག་པ་དང། ཨ་ཅེ་གཅིག་པུས་ཞིང་བྲེགས་པ་བྲིས་ཡོད།
ང་ཞིང་ཁར་སླེབས་པ་ན། ཞིང་ཤར་མོ་ལྔ་བོ་བྲེགས་ཚར་ནས་ཤུལ་ན་གྲོ་ཤོག་
སྤུངས་པ་ལས་ཅི་ཡང་མཐོང་རྒྱུ་མི་འདུག ཨ་ཅེ་གྲོ་ཤོག་གི་གསེབ་ན་ཉལ་འདུག ཁོ་
མོའ་ི ལག་རྒྱབ་སོག་མས་གཙགས་ཏེ་རྨ་ཁ་ཤར་ཤུར་མང་པོ་བཟོས་ཡོད་པར་མ་ཟད། ལག་མཐིལ་ལ་ཆུ་བུར་བརྒྱབ་ནས་ཝ་ཆགས་འདུག
ཨ་ཅེས་ངལ་དུབ་ཀྱིས་སྐྱ་བོར་
བསྒྱུར་ཅི ང ་སེ ར ་ཀ་གས་པའི ་ མཆུ་སྒྲོ ས ་བར་ནས་ང་འཐེ ན ་རོ ག ས་ཞེ ས ་རྒྱས་འབྲི ་
བྱས་པ་སོགས་བྱུང་རིམ་དང་བསྟུན་ནས་མི་སྣའི་ཕྱི་གཟུགས་ལ་འགྱུར་ལྡོག་བྱུང་བ་ དེ་ལས་ཨ་ཅེའི་དཀའ་སྤྱད་སྡུག་རུས་སྒོས་ལས་འགན་ལྕི་མོ་ཕྲག་ཏུ་བླངས་པའི་སྙིང་ སྟོབས་དང་བླ་ན་མེད་པའི་གཤིས་རྒྱུད་བཟང་པོ་དེ་འབུར་དུ་དོད་འདུག
162
༡༢། ལྡོག་བརྗོད་ཀྱི་འབྲི་ཚུལ།
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼163
འདེམས་བསྐོ།
བཀྲ་ཤིས། འདེམས་ཤོག་ཞེ་དགུ། འཛིན་གྲྭའི་རྒན་བདག་ཏུ་བདམས་པ་
ཡིན་ཞེས་དགེ་རྒན་སྤེན་པས་སྐད་གསེང་མཐོན་པོས་བསྒྲགས་བྱུང། ངས་སྒོ་ སམ་སྟེང་གི་མིང་ཐོའམ་འདེམས་གྲངས་ལ་ལྟ་བཞིན་ཡིད་ལ་ལོ་ཕྱེད་སྔོན་གྱི་ བཟོད་ཐབས་བྲལ་བའི་ཕྱི་དྲོ་དེ་དྲན་བྱུང།
ཉིན་དེའི་ཕྱི་དྲོ ར ་འཛི ན ་གྲྭ་ནས་ཕུལ་བྱུང་སློ བ ་མའི་ལས་བྱེད་པ་
འདེམས་བསྐོ་བྱས། ངས་སྒོ་སམ་སྟེང་དུ་བཀྲ་ཤིས། འདེམས་ཤོག་གཉིས་ཞེས་
བྲིས་ཡོད་པ་མཐོང་བ་དང། གདོང་ལ་སྦྲང་མས་དུག་མདུང་གིས་བསྣུན་པ་ཇི་ བཞིན་ཚ་བེར་བེར་བྱེད་ཅིང་མིག་ཟུང་རབ་རིབ་ཏུ་གྱུར་པར་མ་ཟད། མགྲིན་ པ་རྣོང་བཞིན་དབུགས་ཀྱང་ལེན་དཀའ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར།
ང་རང་ཡིད་ཕམ་ཞིང་ཞེ་སྡང་ངང་ཁྱིམ་ལ་ལོག་སྐབས་ལམ་བར་ནས་
རྡོ་རིལ་ཞིག་མིག་ལམ་དུ་མངོན་བྱུང། ངས་རྡོ་རིལ་དེར་རྡོག་ཐོས་ཤུགས་ཀྱིས་ གཞུས་ཚེ། རྡོ་རིལ་དེ་ཕ་གིའི་ཆུ་འགྲམ་དུ་ཡེར། ཡང་རྡོག་ཐོས་གཅིག་འཕྲོར་
གཅིག་བྱས་ནས་གཞུས་ཙ་ན་རྡོ་ཁྲོལ་དེ་དག་རྒྱང་རིང་གི་ཆུ་ནང་ལ་ལྷུང་བ་ རེད།
དེ་ནས་བདག་གི་མིག་ཟུང་ལས་ཁོང་ཁྲོའ་ི མེ་ལྕེ་མཆེད་བཞིན་གྲམ་ཆུ་
ཁར་སོང་ནས་བསྡད། གྲམ་ཆུ་ཤག་ཤག་ཏུ་བཞུར་བར་བལྟས་ན། ཧ་ཧ་ཞེས་ བདག་ལ་འཕྱ་སྨོད་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་ཤིང། ལྟག་རྒྱབ་ཀྱི་ལྕང་སྡོང་མགོ་རུ་
བྱ་བྱེའུ་མང་པོས་“ཀྱུར་ཀྱུར་ཀྱུར་”ཞེས་གྲགས་པ་དེས་ང་ལ་སྡུག་གྱོང་རེད།
163
164༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
སྡུག་གྱོང་རེད་ཟེར་བ་དང་འདྲ།
ངས་ཞེ་སྡང་དང་བཅས་ཐང་ནས་རྡོ་ཞིག་
བླངས་ཏེ་བྱ་བྱེའུ་མང་པོའ་ི ཁྲོད་ལ་འཕངས་པ་ན་འུར་སྒྲ་ཞི ག ་གྲགས་པ་དང་
མཉམ་དུ་བྱ་བྱེའུ་ཐམས་ཅད་འཚུབ་ལོང་ངེར་འཕུར་སོང། ཉི་མ་དེར་ས་སྟེང་ གི་ཡོད་ཚད་བདག་གི་མིག་ལ་མི་རན་པ་དང་སུན་སྣང་སྐྱེ་བ་ཞིག་རེད།
བདག་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་ནས་བསམ་བློ་ཞིབ་མོ་ཞིག་བཏང་ཚེ། དྲང་མོར་
བཤད་ན་བདག་འཛིན་གྲྭའི་ལས་བྱེད་པ་བཟང་པོ་ཞིག་བྱས་མ་མྱོང།
ཐེངས་
ཤིག་ལ་སློབ་གྲོགས་སངས་རྒྱས་སྐྱབས་ཀྱིས་བདག་ལ་སློབ་སྦྱོང་སྐོར་གྱི་དྲི་བ་
ཞིག་བཏོན་ཚེ། བདག་གིས་སུན་སྣང་དང་བཅས་ཁྱོད་རང་ཉིད་ཀྱིས་བསམ་བློ་
ཐོངས་ཞེས་མི་ལེགས་པའི་རྣམ་འགྱུར་བསྟན། ཡང་ཐེངས་ཤིག་ལ་སློབ་གྲོགས་
གཡང་ཚོན་ཅན་གྱིས་ཁྱོད་ཀྱི་རི་མོའ་ི དེབ་ཆུང་དེར་བདག་གིས་ལན་གཅིག་
བལྟས་ན་ཆོག་གམ་ཟེར། བདག་གིས་སྣ་དགོད་ཅིག་སྟེག་སྟེ་རི་མོའ་ི དེབ་ཆུང་ དེ་གཡང་ཚོན་ཅན་ལ་མ་གཡར་བས་ན། གཡང་ཚོན་ཅན་གྱིས་བདག་ལ་རྡོག་ ཐོས་གཞུས་བྱུང།
བདག་གིས་ཀྱང་ཐེ་ཚོམ་སྤུ་ཙམ་ཡང་མེད་པར་ཁོའ་ི ཐོང་
རྩར་འཇུས་ནས་རྒོལ་ལན་སྤྲད་པ་ཡིན།
དེ་ནས་བཟུང་ངེད་གཉིས་ཀྱིས་ཕན་
ཚུན་ལ་ཁ་གྲགས་མ་མྱོང། བདག་གི་སེམས་སུ་སློབ་སྦྱོང་བཟང་པོ་བྱས་ཏེ་ཡོན་ ཏན་ཡག་པོ ་ ཞི ག ་འབྱོ ར ་ན་ཚང་མས་ཁ་མ་གྲགས་ཀྱང་སྐྱོ ན ་མེ ད ་སྙམ་པ་མ་ གཏོགས་དེ་རིང་གི་དོན་དག་འདི་འདྲ་ཞིག་འབྱུང་བ་ནི་ཡིད་ལའང་མ་དྲན།
ཕྱི ་ཉི ན ་དགེ ་ རྒན་སྤེ ན ་པས་བདག་ལ་བྱམས་བརྩེ འི ་ ངང་ཁྱོ ད ་ཀྱི ས ་ད་
ཐེ ང ས་ཁྱོ ད ་རང་འཛི ན ་གྲྭའི ་ ལས་བྱེ ད ་པར་འདེ མ ས་མ་ཐུབ་པ་ལ་བསམ་བློ ་ ཞིབ་མོ་ཞིག་ཨེ་བཏང་ཞེས་དྲིས། བདག་གིས་མགོ་ནང་གུག་བྱེད་བཞིན་སེམས་ 164
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼165
པ་སྐྱོ་ནས་ངུས་པ་ན། དགེ་རྒན་གྱིས་ངའི་གདོང་གི་མིག་ཆུ་འབྱིད་བཞིན་མ་ངུ།
ངས་ཁྱོད་ལ་སྙན་ངག་པ་ཡི་དམ་ཚེ་རིང་ཆུང་དུས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བཤད། ཡི་དམ་ཚེ་རིང་ཆུང་དུས་ནས་སློབ་སྦྱོང་ལ་འབད་པ་དང་ལུས་ཕུང་སྦྱོང་བརྡར་ ལ་ཧུར་བརྩོན་མཛད་པར་མ་ཟད།
སློབ་གྲོགས་ལའང་ཧ་ཅང་ཐུགས་འཁུར་
མཛད་པ་ཞིག་ཡིན་པས། ཁོང་སློབ་གྲོགས་ཚོའི་ཁྲོད་ན་མཚན་སྙན་གྲགས་ཤིན་ ཏུ་ཆེ། ཐེངས་ཤིག་ལ་ཁོང་གིས་སློབ་གྲོགས་ཚོ་ཁྲིད་དེ་བསམ་བློ་བསྒྱུར་བཀོད་
ལ་བཀག་འགོག་བྱེད་པའི་སློབ་གཙོར་འཐབ་རྩོད་བྱས་མྱོང་ཞེས་བཤད། རེད་
ཡ། ཐུན་མོང་ནི་མི་ཞིག་ཡིན་པའི་དབང་དུ་བཏང་ན། ལས་བྱེད་པ་ནི་མི་ལུས་
ཀྱི་རུས་སྒྲོམ་ལྟ་བུ་ཡིན་པས། གལ་ཏེ་རུས་སྒྲོམ་ཁོ་ན་ལས་ཤ་ཁྲག་མེད་པ་ཞིག་ ལ་མི་གསོན་པོ་ཞིག་ཏུ་ཇི་ལྟར་བརྩི། མི་གཅིག་ཐུན་མོང་དང་ཁ་བྲལ་ཚེ་བྱ་བ་ གཅིག་ཀྱང་བསྒྲུབ་ག་ལ་ཐུབ།
དུས་དེ་ནས་བཟུང་སློབ་གྲོགས་ཚོས་དྲི་ཚིག་མ་ཤེས་ན་བདག་གིས་སུན་
སྣང་མེད་པར་ཁོ་ཚོར་འགྲེལ་བཤད་བྱས་པ་དང། བདག་ལ་རི་མོའ་ི དེབ་ཆུང་ རེ་ཡོད་ན་ངེས་པར་དུ་སློབ་གྲོགས་ཚོར་བལྟ་རུ་བཅུག་པར་མ་ཟད། དུས་རྒྱུན་ དུ་རང་འགུལ་གྱི ས ་རྩལ་སྦྱོ ང ་ར་བ་དང་སློ བ ་ཁང་ལ་ཆུ་གཏོ ར ་ཏེ ་ གཙང་སྦྲ་ བྱས་པ་ཡིན།
སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་ཐལ་མོའ་ི རྡེབ་སྒྲས་ང་རང་ཕྱིར་དྲན་གྱི་མཚོ་མོའ་ི
ཀློང་ནས་དྲངས་བྱུང།
སློབ་གྲོགས་རེ་རེའི་འཛུམ་མདངས་རྒྱས་པའི་གདོང་
དང་ཡར་བསྒྲེངས་པའི་ལག་པ་ཆུང་ཆུང་ལས་བདག་ལ་སླར་ཡང་ཡིད་ཆེས་ དང་བརྩི་བཀུར་བྱེད་པ་དེ་མཚོན་འདུག
165
166༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ངས་དགེ ་ རྒན་གྱི ་ བསྟོ ད ་བསྔགས་ཀྱི ་ འཛུམ་མདངས་མཐོ ང ་བ་དང་
སེམས་ལ་སྤྲོ་སྐྱིད་ཚད་མེད་ཅིག་སྐྱེས་བྱུང། རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
བྱ་བ་ཞིག་ཡིག་ཐོག་ཏུ་འགོད་ན་བྱ་བ་དེའི་འབྱུང་རྐྱེན་དང་བྱུང་རིམ། མཇུག་
འབྲས་བཅས་རིམ་པ་བཞིན་དུ་བརྗོད་དགོས་མོད། འོན་ཀྱང་ལྡོག་བརྗོད་བྱས་ཆོག
ལྡོག་བརྗོད་ཅེས་པ་ནི་བྱ་བའི་མཇུག་འབྲས་དང་བྱ་བའི་གནད་འགག ཡང་
ན་ཆེས་ངོ་མཚར་ཆེ་བའི་དུམ་མཚམས་སོགས་རྩོམ་ཡིག་གི་འགོར་འབྲི་དགོས། ནས་དུས་ཚོད་ཀྱི་སྔ་ཕྱི་དང་བྱ་བའི་གོ་རིམ་ལྟར་བརྗོད་དགོས།
དེ་
འབྲི་ཐབས་འདིས་
རྩོམ་ཡིག་ཏུ་མཚར་སྣང་བཀོད་སྒྲིག་བྱེད་པ་དང། ཀློག་པ་པོར་ཀློག་འདོད་ཀྱི་སྤྲོ་སྣང་ བསྐྱེད་ཐུབ།
ལྡོག་བརྗོད་ཀྱི་འབྲི་ཐབས་ལ་སྣ་ཁ་གསུམ་ཡོད།
དང་པོ་ནི་འདས་དོན་ཕྱིར་
དྲན་བྱེད་པ་སྟེ། སྔོན་ལ་དེང་སྐབས་ཀྱི་གནས་ཚུལ་འབྲི་བ་དང། དེ་ནས་ཁོར་ཡུག་ ལ་བརྟེན་ནས་འཆར་སྣང་བྱུང་ཚུལ།
བརྗོད་ཟིན་པའི་འདས་དོན་ཕྱིར་དྲན་བྱེད་པ་
བཅས་ཡིན། གཉིས་པ་ནི་རྒྱུ་དང་འབྲས་བུ་གཉིས་མགོ་རྔ་བརྗེ་བ་སྟེ། བརྗོད་བྱའི་སྙིང་
པོ་དང་སྒྲིག་གཞི་བཀོད་སྒྲིག་གཞིར་བཟུང་ནས་མི་སྣ་ཞིབ་བརྗོད་བྱེད་པའི་དགོས་ མཁོ་ལྟར་སྔོན་ལ་དོན་གྱི་མཇུག་འབྲས་འབྲི་བ་སྟེ། རྗེས་ནས་བྱུང་བའི་བྱ་བ་སྔོན་ལ་ གླེང་བ་དང་དེ་ནས་དོན་གྱི་འགོ་བརྩམས་ནས་གོ་རིམ་ཇི་བཞིན་དོན་གྱི་རྒྱུ་རྐྱེན་དང་
འཕེལ་རིམ། མཇུག་འབྲས་བཅས་གསལ་པོར་བརྗོད་པ་དེ་ཡིན། གསུམ་པ་ནི་བྱ་བ་
རྗེས་མ་སྔོན་དུ་གླེང་བ་སྟེ། ཆེས་ལྟ་ན་འདོད་པ་དང་ཆེས་ཡིད་དབང་འགུགས་པའི་ དུམ་མཚམས་སྔོན་དུ་བྲིས་ནས་གཏམ་རྒྱུད་ཀྱི་འབྱུང་རྐྱེན་དང་བྱུང་རིམ། འབྲས་སོགས་གོ་རིམ་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ་དེ་ཡིན། 166
མཇུག་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼167
ལྡོ ག ་བརྗོ ད ་ཀྱི ་ འབྲི ་ སྟངས་གང་བཀོལ ་ཀྱང་ལྡོག ་བརྗོད ་ནས་རི མ་བརྗོད་དུ་
བསྒྱུར་བའི་བར་མཚམས་གསལ་དགོས་པར་མ་ཟད། བར་བརྒལ་རང་ཤུགས་སུ་གྲུབ་ པ་ཞིག་ཡིན་དགོས།
གོང་གི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་འདིས་དྲང་བདེན་དང་མངོན་སུམ་
གསལ་རྗེན་སྒོས་རྩོམ་པ་པོ་འཛིན་གྲྭའི་རྒན་བདག་ཏུ་མ་བདམས་པའི་གནས་ཚུལ་ ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དུ་བྲིས་ཤིང། ལྡོག་བརྗོད་ཀྱི་འབྲི་སྟངས་བཀོལ་ཡོད། ཐོག་མར་དགེ་ རྒན་གྱི་སྐད་ཆས་རྩོམ་འགོ་བཙུགས་ནས་ད་ལྟའི་བྱ་བ་བྲིས་ཏེ་ངས་སྒོ་སམ་སྟེང་གི་
མིང་ཐོའམ་འདེམས་གྲངས་ལ་ལྟ་བཞིན་ཡིད་ལ་ལོ་ཕྱེད་སྔོན་གྱི་བཟོད་ཐབས་བྲལ་ བའི ་ ཕྱི ་ དྲོ ་ དེ ་ དྲན་བྱུང་ཞེས ་བར་བརྒལ་གྱི་ ཚིག་གིས་སྐབས་དེ ར་བྱུང་བའི ་གནས་ ཚུལ་དྲངས་བྱུང། འདས་དོན་ཕྱིར་དྲན་བྱས་པ་དེ་བརྗོད་དོན་གཙོ་བོ་ཡིན་ལ། བརྗོད་ དོན་ཁྲོད་དུ་ཡུལ་ལྗོངས་དང་བྱ་སྤྱོད། སེམས་ཁམས་སོགས་ཀྱང་བྲིས་འདུག
རྩོམ་
འདི་ཡིས་རྩོམ་པ་པོ་རང་ཉིད་འཛིན་གྲྭའི་ལས་བྱེད་པར་འདེམས་ཐོན་མ་བྱུང་བ་དེ་
དཀྱི ལ ་སྙི ང ་བྱས་ནས་བྱུང་རི མ ་སྤེ ལ ་བ་དང་རང་གི ་ བསམ་པའི ་ བརྩེ ་ དུང་མཚོ ན ་ གང་ཐུབ་བྱས་ཡོད། འདེམས་ཐོན་མ་བྱུང་བའི་དབང་གིས་གྲམ་ཆུ་ཤག་ཤག་ཏུ་བཞུར་ བར་བལྟས་ན།ཧ་ཧ་ཞེས་བདག་ལ་འཕྱ་སྨོད་བྱེད་པ་དང་མཚུངས་ཤིང། ལྟག་རྒྱབ་ཀྱི་
ལྕང་སྡོང་མགོ་རུ་བྱ་བྱེའུ་མང་པོས་ཀྱུར་ཀྱུར་ཀྱུར་ཞེས་གྲགས་པ་དེས་ང་ལ་སྡུག་གྱོང་ རེད། སྡུག་གྱོང་རེད་ཟེར་བ་དང་འདྲ་ཞེས་པ་དེ་ཡུལ་ལྗོངས་བྲིས་པ་ཡིན་ལ་སེམས་
ཁམས་བྲིས་པའང་ཡིན། འདེམས་ཐོན་མ་བྱུང་བའི་རྒྱུ་མཚན་ལ་དོན་དག་ཆུང་ཆུང་ གཉིས་དཔེར་བཀོད་ནས་ཚབ་ཏུ་རུང་བ་བྱས་ཡོད།
རྩོམ་ཡིག་ཏུ་འདེམས་བསྐོ་
བྱེད་སྐབས་དགེ་རྒན་གྱིས་སྐད་གསེང་མཐོན་པོས་བསྒྲགས་བྱུང་ཞེས་རྩོམ་གྱི་འགོ་ བཙུགས་པ་དང།
འདེམས་བསྐོ་བྱས་རྗེས་སློབ་གྲོགས་ཚོའི་ཐལ་མོ་རྡེབ་སྒྲས་རྩོམ་
མཇུག་བསྒྲིལ་ཅིང། འདེམས་ཐོན་མ་བྱུང་བ་གནད་ཆེ་སར་བཟུང་ནས་བྲིས་པ་དེས་ འདེམས་ཐོན་བྱུང་བ་དེ་འབུར་དུ་བཏོད་ཡོད།
167
168༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
༡༣། གོ་རིམ་ཇི་བཞིན་དུ་འབྲི་ཚུལ། ང་ལ་སྐྱོན་ཆ་བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་དུ་བཅུག་པ།
ང་སློ བ ་ཆུང་དུ་ཞུགས་པ་ནས་བཟུང་བྱ་བ་ཐམས་ཅད་ཡི ད ་བཞི ན ་དུ་
གྲུབ་ཅི ང ་སེ མ ས་མི ་ སྤྲོ ་ བ་གཅི ག ་ཀྱང་མེ ད ་པར་སློ བ ་སྐབས་རེ ་ རེ ར ་གསུམ་ བཟང་སློབ་མར་བདམས་ལ། ཞུགས་ཤིང།
སྐོར་དང་པོའ་ི ལོ་ཆུང་གདོང་ལེན་རུ་ཁག་ཏུ་
ལྔ་སྤེལ་བཞི་མཛེས་ཀྱི་བྱ་འགུལ་ཁྲོད་དུའང་ཚད་ལྡན་མི་སྣར་
བདམས་པར་མ་ཟད།
ང་རང་རྒན་བདག་ལ་བསྐོས་པས་སློབ་གྲོགས་ཚོ་ཡིད་
སྨོན་ཤོར་བ་དང་ཁྱིམ་མཚེས་ཀྱིས་བསྟོད་བསྔགས་བྱས་པ་རེད།
དང་ཐོག་ང་རང་ཅུང་ངོ་ཚ་བ་ཞིག་ཡིན་མོད། རྗེས་ནས་རིམ་བཞིན་དུ་
ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ཏེ་སློབ་གྲོགས་ཚོར་བཀོད་འདོམས་བྱེད་ཚེ་སྐད་འགོ་མཐོ་བར་མ་ ཟད། སོང་ནའང་མགོ་འཕང་བཀྱགས་ཏེ་འགྲོ་བ་ཞིག་ཏུ་གྱུར།
འདི་ཐམས་ཅད་དགེ་རྒན་གྱིས་མཐོང་སྟེ་འཛིན་གྲྭའི་ཚོགས་ཐོག་ནས་
ང་ལ་ང་ཚོ འི ་ འཛི ན ་གྲྭའི ་ སློ བ ་གྲོ ག ས་ལ་ལ་སློ བ ་སྦྱོ ང ་དང་བྱ་བར་འབྲས་བུ་ ཅུང་ཡོད་ནའང། རེད།
ང་རྒྱལ་སྐྱེས་པ་ལས་ཁེངས་སྐྱུངས་གཏན་ནས་མི་བྱེད་པ་
ངའི་རེ་བ་ཡིན་ན་སློབ་གྲོགས་དེས་སྔ་མོ་ནས་རང་ཉིད་ཀྱི་སྐྱོན་ཆ་དེ་
བཅོས་སྒྱུར་བྱེད་དགོས་ཞེས་གསུངས། ངས་བསམ་འཆར་དེར་སྣང་འཇོག་སྤུ་ ཙམ་ཡང་མ་བྱས་པར་ང་ནི་འཛིན་གྲྭའི་གདུང་འདེགས་ཀ་བ་ཞིག་ཡིན་པས། ཕྱོགས་གང་ནས་བལྟས་ཀྱང་ང་ལ་བཟང་ཆ་མ་གཏོགས་སྐྱོན་ཆ་ཞིག་གང་ན་
ཡོད་སྙམ། ངས་རང་སྐྱོན་ངོས་མ་ཟིན་པའི་རྐྱེན་གྱིས་སློབ་གྲོགས་རྣམས་ང་ལ་
168
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼169
ཡིད་ཆེས་མེད་པར་གྱུར་པར་མ་ཟད། སློབ་གྲོགས་རྣམས་དང་འགལ་ཟླར་གྱུར།
གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན་ཞིག་ལ་ང་རང་ལས་རེས་ལ་བབས། སློབ་གྲྭ་གྲོལ་
རྗེས་སློབ་གྲོགས་ལ་ལས་ད་དུང་ལས་བྱ་འབྲི་བཞིན་འདུག
ང་རང་ཁྱིམ་ལ་
ལོག་པར་བྲེལ་ཏེ་སློབ་ཁང་སང་ཉིན་ཕྱགས་ཀྱང་མི་ཆོག་པ་མེད་སྙམ། ཕྱི་ཉིན་ སྔ་མོར་སློབ་ཁང་དུ་སླེབས་མ་ཐག་ཏུ་སྒོ་སམ་སྟེང་ན་ཚའོ་ཧྤང་གིས་ལས་རེས་ པ་མི་བྱེད་པར་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་ཡིན་ཞེས་བྲིས་ཡོད་པར་མ་ཟད། གྲོགས་ཚོས་ང་ལ་གླེང་མོལ་སྣ་ཚོགས་པ་ཞིག་བྱེད་ཀྱིན་འདུག
སློབ་
མིག་ལམ་དུ་
གནས་ཚུལ་དེ་བརྒྱུད་རྗེས་ང་ཁོང་ཁྲོ་གཏིང་ནས་ལངས་ཏེ་འདི་སུས་བྲིས་པ་ ཡིན་ཞེས་སྐད་ཅོར་བརྒྱབ།
སློབ་གྲོགས་ཚོས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ལྟ་ཙམ་
བྱས་ཏེ་དལ་ཅག་གེར་བསྡད། དེ་ནས་ཅང་མ་འགོར་བར་སློབ་གྲོགས་མི་ཉུང་
བ་ཞིག་གིས་མགྲིན་གཅིག་ཏུ་ལས་རེས་པ་མི་བྱེད་པ་ཞིག་ལ་ཁོང་ཁྲོ་ལངས་པ་ རེད། ཧིན་ཟེར། ངས་གནས་ཚུལ་འོས་མེད་དེ་གཏན་ནས་བཟོད་མ་ཐུབ་པར་ དཔེ་ཁུག་ཁུར་ནས་རང་ཁྱིམ་དུ་ལོག་པ་ཡིན།
ངས་རང་ཁྱིམ་ནས་བསམ་བློ་ཡང་ཡང་བཏང་ཚེ། ང་ལ་དགེ་མཚན་མང་
པོ་ལྡན་པ་དང་འཛིན་གྲྭར་བྱ་བ་མང་པོ་ཞིག་བསྒྲུབས་ཡོད་པས།
སློབ་གྲོགས་
ཚོས་ང་ལ་ཡི་རང་མི་བྱེད་དོན་ཅི་རེད། འོ་ན་ང་འཆུག་སོང་བ་ཡིན་ནམ། ཡང་ ན་སློབ་གྲོགས་ཚོས་ང་ལ་ཕྲག་དོག་བྱས་པ་ཡིན།
གང་ལྟར་ཀྱང་ཀླད་པར་དྲི་
ཚིག་གིས་བཀང་ནས་ཅི་བྱེད་འདི་བྱེད་མི་ཤེས་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར།
ཕྱི་ཉིན་སློབ་གྲྭར་སླེབས་རྗེས་དགེ་རྒན་གྱིས་ང་གཞུང་སྒྲུབ་ཁང་དུ་བོས་
ནས་ཁ་སང་གི་དོན་དག་ཚང་མ་ངས་ཤེས་ཡོད། ཁྱོད་ཀྱིས་སྒོ་སམ་སྟེང་དུ་ཁྱོད་
169
170༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ཡོད་པ་མཐོང་རྗེས་བུད་སོང་བ་བདེན་ནམ་ཞེས་དྲིས། ངས་ ཁོ་ཚོས་ང་ལ་བརྙས་བཅོས་ཚད་མེད་བྱས་པ་རེད་ཅེས་ཡི་མི་རང་བའི་སྐད་ཆ་ དེ་བཤད།
དགེ་རྒན་གྱིས་ངང་རྒྱུད་འཇམ་པོས་ཁོ་ཚོས་ཁྱོད་ལ་བསམ་འཆར་
བཤད་སྟངས་ཅུང་ཚད་ལས་བརྒལ་བ་ཡིན་པས།
ངས་ཁོ་ཚོར་སྐྱོན་བརྗོད་
བྱས་ཟིན། ཡིན་ནའང་ཁྱོད་རང་ཡང་མི་འགྲིག་པ་རེད། ཁྱོད་ཀྱིས་དགེ་རྒན་
ལ་གནང་བ་མི་ཞུ་བར་མ་ཟད། སློབ་གྲོགས་ཚོར་རྒྱུ་མཚན་ཡང་མི་བཤད་པར་
སློབ་ཁྲིད་ལ་མི་ཞུགས་པ་དེས་ཁྱོད་རང་ང་རྒྱལ་ཆེ་བ་དེ་བདེན་དཔང་བྱས་པ་ མ་ཡིན་ནམ་ཞེས་གསུངས། ངས་བསམ་བློ་གཏོང་བ་དང་མཉམ་དུ་ཁ་ནས་རང་ དབང་མེད་པར་དེ་ང་རྒྱལ་ལ་ཇི་ལྟར་བརྩི་ཞེས་ཤབ་ཤུབ་ཅིག་བཤད།
དགེ་
རྒན་དགོད་ཞོར་དུ་ཁྱོད་ཀྱིས་སོམས་དང། ཁྱོད་ཀྱིས་རྒྱུན་དུ་སློབ་གྲོགས་ཚོར་
ཚི ག ་ལོ ག ་སྤྱོ ད ་ལོ ག ་སྒོ ས ་བཀོ ད ་འདོ མ ས་བྱས་ཚེ ་ སློ བ ་གྲོ ག ས་སུ་ཡི ན ་ཡང་ ཁྱོད་ཀྱིས་ཁ་ལེན་པ་རེད། འོ་ན་སློབ་གྲོགས་ཚོས་ཁྱོད་ལ་མངོན་གསལ་དུ་སྐྱོན་
བརྗོད་ཐེངས་གཅིག་བྱས་ན་ཁྱོད་ཀྱིས་ཁས་མི་ལེན་པ་ཅི་རེད། སྐྱོན་ཆ་ཡོད་ཚེ་
སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་ན་ཁས་མི་ལེན་པ་དེ་ང་རྒྱལ་མ་རེད་དམ་ཞེས་གསུངས། དུས་ དེར་ངས་དགེ་རྒན་གྱིས་ང་ལ་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་འགྲིག་འདུག
ངས་དངོས་
གནས་རང་ཉི ད ་ནི ་ མི ་ གཞན་ལས་ཁྱད་དུ་འཕགས་པ་ཞི ག ་ཡི ན ་སྙམ་མྱོ ང ། སློབ་གྲོགས་ཚོས་ང་རང་རིག་མི་ཉན་པ་དེར་ངོ་མའི་ཁག་མི་འདུག དགེ་རྒན་
གྱིས་ཡང་སེམས་བཟང་གིས་ང་ལ་གལ་ཏེ་སློབ་གྲོགས་ཚང་མ་ཁྱོད་དང་འདྲ་ ཚེ་དགེ་རྒན་གྱིས་བྱ་བ་ཇི་ལྟར་བསྒྲུབ།
འཛིན་གྲྭའི་ལས་བྱེད་པས་ཀྱང་སློབ་གྲོགས་ཚོར་ཡིད་ཆེས་ཇི་ལྟར་བྱེད་
ཅེས་གསུངས་པར་ཉན་རྗེས། ང་རང་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་དེ་བློ་མི་བདེ་བ་དང་གདོང་
170
ཚ་བེར་བེར་དུ་གྱུར།
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼171
སྐབས་དེར་ང་རང་འཕྲལ་དུ་འབུ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ཏེ་གྱང་
སྲུབས་ལ་འཛུལ་སོང་ན་སྙམ། ངས་མིག་ཆུ་འབྱིད་ཞོར་དུ་སྐད་མགོ་དམའ་མོས་ དགེ་རྒན་ལགས། ང་འཆུག་སོང་བ་རེད། ང་མྱུར་དུ་སློབ་ཁང་དུ་སོང་ནས་སྐྱོན་ ཆ་ཁས་ལེན་རྒྱུ་ཡིན་ཞེས་བཤད། དགེ་རྒན་གྱིས་སློབ་གྲོགས་ཚོས་ཁྱོད་ལ་སྒུག་
ཡོད་ཅེས་གསུངས། ངས་དགེ་རྒན་ལ་གུས་འདུད་ཅིག་ཞུས་རྗེས་སློབ་ཁང་དུ་ རྒྱུག་པ་དང་མྱུར་དུ་སློབ་གྲོགས་ཚོའི་ཁྲོད་དུ་སླེབས་ན་ཅི་མ་རུང་སྙམ། རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
བྱ་བ་ནི་ནམ་ཡིན་ཡང་དུས་ཚོད་ཀྱི་བྱུང་རིམ་ཁྲོད་དུ་འཕེལ་རྒྱས་སམ་འགྱུར་
ལྡོག་འབྱུང་བ་རེད། དེར་བརྟེན་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཕལ་ཆེར་གྱི་འབྱུང་
རྐྱེན་དང། བརྒྱུད་རིམ། མཇུག་འབྲས་སོགས་དུས་ཚོད་ཀྱི་རིམ་པ་ལྟར་འབྲི་དགོས། དེ་ལྟ་བུའི་བརྗོད་དོན་གྱི་གོ་རིམ་ལ་ང་ཚོས་གོ་རིམ་ལྟར་བརྗོད་ཐབས་ཟེར། ཆེས་རྒྱུན་དུ་མཐོང་བའམ་ཆེས་རྩ་བའི་བརྗོད་ཐབས་ཤིག་ཡིན།
གོ་རིམ་ལྟར་བརྗོད་ཐབས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་ནི་དུས་ཚོད་གཞིར་བཟུང་སྟེ།
དེ་ནི་
རྩོམ་
ཡི ག ་གི ་ ཁྲོ ད ་དུ་དུས་ཚོད ་གསལ་བའི་མིང་དང་ཚིག ་རབ་དང་རི མ་པར་བཀོད་ན། དུས་ཚོད་ཀྱི་མགོ་རྔ་སྔར་ལས་ཇེ་གསལ་དུ་འགྲོ་བ་ཡིན།
དུས་འདས་པའི་གོ་རིམ་ལྟར་རྒྱུ་ཆ་ལེགས་པོ་ཞིག་འདེམས་སྒྲིག་བྱེད་དགོས།
གང་དག་ཞིབ་འབྲི་དང་གང་དག་བསྡུས་འབྲི། གང་དག་ཐད་ཀར་དུ་འབྲི་བ། གང་
དག་མི་སྣའི་ཁ་བརྡ་བརྒྱུད་དེ་ཤུགས་ནས་མཚོན་པར་བྱེད་དགོས་པ་དེར་བརྗོད་དོན་ གྱི་དགོས་མཁོ་དང་བསྟུན་ནས་བསམ་གཞིགས་གཏོང་དགོས།
སློབ་གྲོགས་ཁ་ཤས་
ཀྱི ས ་ལྗོ ང ས་རྒྱུ་ཟི ན ་ཐོ ་ འབྲི ་ སྐབས་བརྗོ ད ་དོ ན ་གཙོ ་ བོ ་ དང་འབྲེ ལ ་བ་ཡོ ད ་མེ ད ་ལ་
171
172༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
མི་བལྟ་བར་སྔ་མོ་མལ་ནས་ལངས་ཚུལ་དང་ནངས་ཇ་འཐུང་ཚུལ། སློབ་གྲྭར་ཚོགས་ ཚུལ། རླངས་འཁོར་དུ་བསྡད་ཚུལ། ལམ་བར་གྱི་མཐོང་ཐོས། སྤྱི་གླིང་དུ་སླེབས་ཚུལ། སྤྲོ་གསེང་བྱས་པའི་གནས་ཚུལ། གསུམ་ཚང་མ་བྲིས་ན།
དེ་ནས་ཕྱིར་ལོག་ཚུལ་སོགས་མཐོང་ཐོས་མྱོང་
རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་དོན་མི་གསལ་བར་ཚིག་ཚོགས་ཀྱིས་
བཀང་བ་ཞིག་ཏུ་འགྱུར་སྲིད། དེ་བས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ནང་ལྗོངས་རྒྱུ་ ཟིན་ཐོ་དང། ལྟ་སྐོར་ཟིན་བྲིས་བཅས་ཀྱི་བྱ་བ་བརྗོད་པར་བར་སྟོང་གནས་སྤོ་བྱེད་ པའི ་ གོ ་ རི མ ་ལྟར་བརྗོ ད ་པའི ་ ཐབས་ལམ་སྤྱད་དེ ་ ཞོ ལ ་ནས་གོ ང ་དང་གཡས་ནས་
གཡོན། ཕྱི་ནས་ནང། རྒྱང་རིང་ནས་ཉེ་ས་ལ་སོགས་པར་གཞིགས་ནས་རྒྱུ་ཆ་བཀོད་ སྒྲིག་བྱེད་དགོས། བརྗོད་སྟངས་དེ་ནི་གོ་རིམ་ལྟར་བརྗོད་པ་ལ་གཏོགས་པ་རེད། བར་
སྟོང་གནས་སྤོ་བྱེད་པའི་བརྗོད་སྟངས་ལྟར་ཐད་བརྗོད་དམ་ཐད་འབྲི། གཙོ་ཕལ་མི་
འབྱེད་པའི་སྐྱོན་ཆ་ཡོ་བསྲང་བྱེད་པ་དང་མཉམ་དུ་རྒྱས་བསྡུས་རན་པ་དང་གནད་ ཆེ་ས་མང་ཙམ་བྲིས་ཏེ། བྱ་དངོས་ཀྱི་ཁྱད་ཆོས་འབུར་དུ་ཐོན་པར་བྱེད་དགོས།
གོང་གི་རྩོམ་ཡིག་ཏུ་བྱ་བ་ཞིག་བྲིས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ངས་རྒན་བདག་གི་འགན་
ཁུར་རྗེས་རིམ་བཞིན་ང་རྒྱལ་སྐྱེས་ཏེ། སློབ་གྲོགས་ཚོར་བཀོད་འདོམས་བྱས་ཚེ་སྐད་
མགོ་མཐོ་བ་དང་ལམ་དུ་སོང་ནའང་མགོ་འཕང་བཀྱགས་ཏེ་སོང་བར་མ་ཟད། ཐ་ན་ སྐྱོ ན ་བརྗོ ད ་བྱས་ཚེ ་ ཁོ ང ་ཁྲོ ་ ལངས་ནས་རང་ཁྱི མ ་དུ་ལོ ག ་འགྲོ ་ བའི ་ ཚད་ལ་སླེ བ ས།
དགེ ་ རྒན་གྱི ས ་གནས་ཚུལ་དེ ་ཤེ ས ་རྗེ ས ་སུན་སྣང་མེ ད ་པར་ང་ལ་བསམ་བློ འ་ི སློ བ ་ གསོ་བཏང་བར་བརྟེན། ངས་སྐྱོན་ཆ་མཐའ་དག་ངོས་ཟིན་པར་མ་ཟད། རང་འགུལ་ གྱིས་འཛིན་གྲྭ་ཡོངས་ལ་སྐྱོན་ཆ་ཁས་ལེན་རྒྱུའི་རེ་བ་ཞུས།
རྩོམ་ཡིག་འདི་དུས་ཚོད་རིམ་སྤོ་དང་བྱ་བའི་འབྱུང་རྐྱེན། འཕེལ་རྒྱས། མཇུག་
འབྲས་བཅས་སྔ་ཕྱིའི་གོ་རིམ་ལྟར་བྲིས་ཡོད། བཀོད་སྒྲིག་བྱས་པ་མ་ལེགས་ན། པས་ཧ་ཅང་གཟབ་དགོས།
རྩོམ་སྟངས་འདི་སྤྱོད་སྐབས་རྒྱུ་ཆ་
རྩོམ་ཡིག་བྲིས་པ་ཉོག་བཤད་དུ་འགྱུར་ཉེན་ཡོད་
རྩོམ་པ་པོ་ཆུང་ཆུང་འདིས་རྒྱུ་ཆ་འདེམས་སྒྲིག་བྱས་པ་
རྒྱས་བསྡུས་རན་ཞིང་གནད་ཐམས་ཅད་འབུར་དུ་ཐོན་པ་ཞིག་བྱས་ཡོད། 172
མི་སྣའི་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼173
ཁ་བརྡ་དང་མི་སྣའི་བསམ་བློའ་ི འགུལ་སྐྱོད་སོགས་བྲིས་ཏེ། དོན་དངོས་དང་མཐུན་
ཞིང་གསོན་ཉམས་དང་ལྡན་པ་ཞིག་ཏུ་གྱུར་འདུག དཔེར་ན་གཟའ་སྤེན་པའི་ཉིན་གྱི་ སློབ་ཁང་གི་ཡུལ་བབ་བྲིས་པ་འདི་ལྟ་སྟེ། ང་ཁོང་ཁྲོ་གཏིང་ནས་ལངས་ཏེ་སུས་བྲིས་ པ་ཡིན་ཞེས་སྐད་ཅོར་བརྒྱབ་པ་ན་སློབ་གྲོགས་ཚོས་གཅིག་གིས་གཅིག་ལ་ལྟ་ཞོར་ དུ་དལ་ཅག་གེར་བསྡད།
དེ་ནས་ཅང་མ་འགོར་བར་་་་་་་ཞེས་བྲིས་པའི་ཡུལ་བབ་
ལ་འཇགས་འགུལ་གཉི་ག་ཡོད་པས་བྲིས་པ་སྣང་ངོར་འཆར་ཐུབ་པ་ཞིག་རེད། ཡང་ དཔེར་ན་ང་ཡི་སེམས་ཁམས་བྲིས་པ་ནི་འདི་ལྟ་སྟེ། བདེ་བ་དང་གདོང་ཚ་བེར་བེར་དུ་གྱུར་
གྲོགས་ཚོས་ང་ལ་ཕྲག་དོག་བྱས་པ་ཡིན།
ང་རང་ཤིན་ཏུ་འགྱོད་དེ་བློ་མི་
ང་འཆུག་སོང་བ་ཡིན་ནམ། ཡང་ན་སློབ་ ང་རང་འཕྲལ་དུ་འབུ་ཞིག་ཏུ་སྤྲུལ་ནས་
གྱང་སྲུབས་ལ་འཛུལ་སོ ང ་ན་སྙམ་ཞེ ས ་སེ མ ས་ཁམས་བྲི ས ་པ་འདི ་ དག་གི ས ་ངས་
སློབ་གྲོགས་ཚོས་སྐྱོན་བརྗོད་བྱས་པ་ངོས་ཟིན་པའི་བསམ་པའི་འགུལ་སྐྱོད་དེ་གསོན་ ཉམས་ལྡན་པའི་ངང་ཞིབ་བརྗོད་ཕྲ་ཞིང་ཞིབ་པ་ཞིག་བྱས་ཡོད་པར་མ་ཟད། གོ་རིམ་
ལྡན་པའི ་ སྒོ ་ ནས་ཡུལ་བབ་དང་སེ མ ས་ཁམས་སྤེ ལ ་རེ ས ་བྱས་ནས་བྲི ས ་ཡོ ད ་པས།
རྩོམ་ཡིག་གི་བརྗོད་དོན་འབུར་དུ་ཐོན་ཅིང་གསོན་ཉམས་རང་བཞིན་ཡང་ཧ་ཅང་ ལྡན་པ་རེད།
༡༣། བར་བཅུག་གི་འབྲི་ཚུལ། ཕྱེ་ཐུག་རིང་པོ།
ཕ་མ་གཉི ས ་ལས་གནས་ནས་བསྐྲད་ནས་ཅང་མ་འགོ ར ་བར་ང་ཚོ ་ ཕ་
ཡུལ་དང་ཁ་བྲལ། ངས་མེ་འཁོར་གྱི་དྲ་མིག་ལས་མེས་རྒྱལ་གྱི་མཛེས་སྡུག་ལྡན་
པའི་རི་ཀླུང་མང་པོ་མཐོང་བས་སྤྲོ་སྣང་རབ་ཏུ་རྒྱས་པ་དང་མཉམ་དུ་དྲི་ཚིག་ མང་པོ་ཞིག་ཀྱང་ཡིད་ལ་འཁོར་བྱུང། ང་ཚོ་གང་ཞིག་ཏུ་འགྲོ་དགོས་སམ། ང་
173
174༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
རང་དེ་གར་ལོབ་བམ་་་ ་་་།
ཉིན་འགར་སོང་རྗེས་ང་རང་ལུས་ཐང་ཆད་དྲགས་ཏེ།
མེ་འཁོར་ལས་
མར་འབབ་སྐབས་ང་ལ་མགོ ་ ཡོ མ ་འཁོ ར ་ནས་གཡས་གཡོ ན ་གྱི ་ ཞི ང ་ཚི ག ས་ དང་རི་བོ་ཐམས་ཅད་མིག་ལམ་དུ་དལ་གྱིས་འཁོར་གྱིན་འདུག ལ་ཅི་བྱུང་ངམ་ཞེས་ང་རང་མྱུར་དུ་བསྐྱོར་བྱུང། ངའི་མགོ་ཅུང་ན་གི་ཞེས་བཤད།
ངས་ཁྱོད་ལ་ཐུག་པ་རིང་པོ་ཞིག་ལྡུད།
ཨ་མས་ཁྱོད་
ངས་སྐད་མགོ་དམའ་མོས་
ཨ་མས་ངའི་མགོར་བྱིལ་བྱིལ་བྱེད་བཞིན་ དེ་འཐུངས་ན་མགོ་བོ་ཇེ་བདེར་ཡོང་
སྲིད་ཟེར། དེ་ནས་ཨ་མ་དང་ངེད་གཉིས་ཟ་ཁང་ཆུང་ཆུང་ཞིག་ཏུ་སོང། ཟ་ ཁང་དེའི་ཅོག་ཙེ་སྟེང་དུ་ཙོང་ཕྲུག་དང། བསིལ་ཕན། སྐྱུར་ཁུ། ད་དུང་ངས་ མི་ཤེས་པའི་བྲོ་རྫས་སོགས་བཤམས་ཡོད། ལྭ་བ་དཀར་པོ་གྱོན་པའི་ཨ་ཅེ་ཞིག་ གིས་རླངས་པ་ཐུལ་ལུ་ལུ་བྱེད་པའི་ཐུག་པ་དཀར་ཡོལ་དོ་ཁྱེར་ཡོང། ཐུག་དྲི་
སྣ་ལམ་དུ་ཐུལ་མ་ཐག་ང་ལ་འགྲམ་ཆུ་ལྡང་ནས་མང་པོ་བསམ་ཁོམ་མེད་པར་ ཐུག་པ་ཁམ་གང་རེ་གང་རེ་བྱས་ནས་བཏུང་ཅི་ཐུབ་བྱས།
ཨ་ཨ་ངོ་མ་ཞིམ་པོ་
རེད། དེ་ནི་ང་ཅུང་ལྟོགས་ཡོད་པའི་དབང་གིས་ཡིན་རྒྱུ་རེད། ངའི་གདོང་ནས་ རྔུལ་ཆུ་མང་པོ་བཞུར་བ་དང་ལུས་ཕུང་བདེ་ལ་བབས་ཤིང་སེམས་ཀྱང་ཧ་ཅང་
སྤྲོ་བར་གྱུར། དེ་ནས་རླངས་འཁོར་ས་ཚིགས་སུ་ཡོང་ནས་རླངས་འཁོར་ལ་སྒུག་ སྐབས། ཨ་མས་ང་ལ་མོ་རང་ཆུང་དུས་ཀྱི་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བཤད་བྱུང། ཡིན། 174
དེ་ནི་སྤྱི་ཚོགས་རྙིང་བར་ང་རང་སློབ་ཆུང་དུ་འགྲོ་སྐབས་ཀྱི་བྱ་བ་ཞིག་ ཐེ ང ས་ཤི ག ་ལ་ངར་ཆམ་ནད་ལྕི ་མོ་ཞི ག ་ཕོག ་པ་དང་ལུས་ཟུངས་ཟད་
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼175
དེ་མལ་ཁྲིའི་སྟེང་དུ་ཉལ་ནས་བསྡད་པ་ཡིན། ཟླ་འོད་ཁང་པའི་ནང་ལ་འཕྲོས་ འོངས། ཕྱི་ནས་ཐུག་པ་རིང་པོ། ཐུག་པ་རིང་པོ་ཞེས་པའི་འབོད་སྒྲ་གྲགས་བྱུང།
ངས་ཉིན་དཀར་ཟ་མ་མ་ཟོས་པས། རྨོ་མོས་ཐུག་པ་དཀར་ཡོལ་གང་ཉོས་ནས་ ཡོང་སྟེ། ཐུག་པའི་སྟེང་ལ་སྐྱུར་ཁུ་དང་བསིལ་ཕན་མང་པོ་བླུགས་པ་ན། ང་ ལ་ཡི་ག་ཞིག་ཕྱེ་བྱུང།
ངས་ཀྱང་དེ་མ་ཐག་ཏུ་ཁྱོད་ཇི་བཞིན་ཐུག་པ་དཀར་
ཡོལ་གང་བོ་དེ་རེམ་པར་འཐུངས་ཏེ་གཉིད་ལོག་པ་ན། ཕྱི་ཉིན་ངའི་ཆམ་ནད་ སངས་དྲག་ཏུ་གྱུར་པ་རེད་ཟེར། ངས་གཏམ་རྒྱུད་དེར་ཉན་རྗེས་ཐུག་པ་རིང་པོ་
འཐུངས་ན་ཆམ་ནད་དྲག་པ་ཡིན་ནམ་ཞེས་དྲིས། ཨ་མས་སྐྱུར་ཁུ་འཐུང་ན་ཡི་ ག་འབྱེད་ཅིང་ཁམས་དྭངས་པར་མ་ཟད། བསིལ་ཕན་ཟོས་ན་རྔུལ་ཆུ་བཞུར་བ་ ཡིན་པས་ཆམ་ནད་འགོག་བྱེད་ཀྱི་ཟས་རིགས་བཟང་པོ་ཞིག་ཡིན། དེར་བརྟེན་
ང་ཚོ་དབུལ་པོ་རྣམས་རིན་གོང་བདེ་ཞིང་འཐུངས་ན་ཞིམ་པའི་ཐུག་པ་དེར་ཧ་ ཅང་དགའ་ཟེར།
སྐབས་དེར་ངས་ད་གཟོད་ང་རང་ཕ་ཡུལ་དུ་ཡོད་དུས་ཆམ་
པ་ཕོག་སྐབས་ཨ་མས་ང་ལ་སྐྱུར་ཞིང་ཁ་ཚ་བའི་ཐུག་པ་འཐུང་དུ་བཅུག་པ་དེ་ ཡིད་ལ་དྲན་བྱུང།
གཞི ས ་ཀ་རྩེ འི ་ ཕྱོ ག ས་སུ་འགྲོ ་ བའི ་ རླངས་འཁོ ར ་ད་དུང་མ་བསླེ བ ས།
དུས་ཚོད་ནི་ཅི་འདྲའི་མགྱོགས་པ་ལ་ཨང།
ཕལ་ཆེར་ཉིན་གུང་ལོན་སོང།
སྐབས་དེར་རྒྱ་ལམ་གྱི་ཕ་རོལ་ན་ཐུག་པ་རིང་པོ་འཐུང་མཁན་ཇེ་མང་ནས་ཇེ་
མང་དུ་སོང་སྟེ། བཟོ་པ་དང་ཞིང་པ། དམག་མི་སོགས་མི་མང་པོས་མགོ་རུབ་ རུབ་བྱེད་ཀྱིན་འདུག མི་མང་དེ་དག་ལས་ལ་ལས་ལངས་ནས་ཐུག་པ་རིང་པོ་
འཐུང་བ་དང། ལ་ལས་ཙོག་ཙོག་བྱས་ནས་ཐུག་པ་རིང་པོ་འཐུང་བ། ལ་ལས་ འགྲོ་ཞོར་དང་འདུག་ཞོར་དུ་ཐུག་པ་རིང་པོ་འཐུང་བཞིན་ཡོད།
འདི་ལྟ་བུའི་
175
176༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
འཐུང་ཚུལ་དེ་ཕ་ཡུལ་ལ་མཚོན་ན་ཧ་ཅང་མཐོང་དཀའ་བས། ང་རང་ཡ་མཚན་ སོང། ཡིན་ནའང་ངས་ཁོ་ཚོས་འདི་ལྟར་ཐུག་པ་རིང་པོ་འཐུངས་པ་ནི་ཧ་ཅང་ བྲེལ་བ་ཆེ་བས་ལོས་ཡིན་སྙམ་བྱུང། ཐུག་པ་རིང་པོས་ཁོ་ཚོར་ཅི་འདྲའི་སྟབས་
བདེ་མང་པོ་བཟོས་ཡོད་པ་ལ་ཨང། ཐུག་པ་དཀར་ཡོལ་གང་གི་འཐུང་ཡུན་ནི་ ངའི་ཨ་ཕས་ཐ་མག་རྐང་གཅིག་འཐེན་ཡུན་ལས་ཀྱང་མགྱོགས་པ་རེད།
ངས་གློ ་ བུར་དུ་ཨ་མར་ཐུག་པ་རི ང ་པོོ ་ འདི ར ་ཁྲོ མ ་ཚོ ང ་ཐུག་པ་ཞེ ས ་
འབོད་དོན་ཅི་རེད་ཅེས་དྲིས།
ཨ་མ་དགོད་བཞིན་ཐུག་པ་རིང་པོོ་འདི་སྔོན་
ཆད་དབུལ་པོོས་ལྡེམ་ཤིང་གིས་ཁུར་ནས་བཙོང་བ་རེད། ལྡེམ་ཤིང་གི་སྣེ་གཅིག་ ལ་ལྕགས་ཐབ་དང་སྣེ་གཅིག་ལ་ཐུག་པ་དང་བྲོ་རྫས་སོགས་བཀལ་ནས་ཁྲོམ་ སྲང་བསྐོར་ཏེ་བཙོང་བ་ན་མིང་ལའང་དེ་ལྟར་བཏགས་པ་རེད་ཟེར། “ཏུའུ་ཏུའུ།”
འཁོར་སླེབས་བྱུང།
གློ་བུར་དུ་དུང་སྒྲ་ཞིག་གྲགས་པ་དང་མཉམ་དུ་རླངས་
ང་ལ་རླངས་འཁོར་གྱི་དྲ་མིག་ནས་ཡང་བསྐྱར་ཐུག་པ་
རིང་པོ་བཙོང་བའི་ཟ་ཁང་ལ་ལྟ་འདོད་ཅིག་སྐྱེས། རླངས་འཁོར་ལམ་དུ་བཞུད་ ཀྱང་ངའི་ཡིད་ངོར་ད་དུང་སྣེ་གཅིག་ན་ལྕགས་ཐབ་དང་སྣེ་གཅིག་ན་ཐུག་པ་
དང་བྲོ་རྫས་བཀལ་བའི་ལྡེམ་ཤིང་འཆར་གྱིན་འདུག ང་ཕ་ཡུལ་དང་འབྲལ་ཁ་ མའི་ཟ་ཐེངས་དང་པོའ་ི ཟ་མ་ནི་འདི་འདྲའི་ངོ་མཚར་བ་ཞིག་ཡིན་པས། ང་ཕ་ ཡུལ་ལ་རང་དབང་མེད་པར་སྙིང་ཉེ་བའི་བརྩེ་དུང་ཞིག་སྐྱེས་སོ། །
176
རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼177
བྱ་བ་བརྗོ ད ་པའི་ གོ་ རིམ ་ཁྲོད ་དུ་ནམ་རྒྱུན་དེ་ དང་འབྲེ ལ ་བ་ཡོད་པའི ་བྱུང་
རིམ་གཞན་དག་བར་དུ་འཇུག་པ་དང་དེར་མཐུད་དེ་སྔོན་གྱི་བྱ་བ་རྣམས་གོ་རིམ་ ལྟར་བརྗོད་པ་ལ་བར་བཅུག་བརྗོད་སྟངས་ཟེར།
བར་དུ་བཅུག་པའི་དོན་རྐྱེན་གྱིས་
བྱུང་རིམ་གལ་ཆེན་ལ་ཁ་གསབ་དང་སྤེལ་རེས་བྱེད་པའི་ནུས་པ་འདོན་ཐུབ།
བར་
བཅུག་བརྗོད་སྟངས་སྤྱོད་ན་བྱུང་རིམ་འོས་ཤིང་འཚམས་པའི་བར་ལ་འཇུག་དགོས།
གོ ་ རི མ ་ལྟར་བརྗོ ད ་པ་དང་བར་བཅུག་བརྗོ ད ་སྟངས་སྐོ ར ་གྱི ་ མཐུད་མཚམས་དང་ བར་བརྒལ་རང་ཤུགས་སུ་གྲུབ་པ་ཞིག་ཡིན་དགོས།
བར་བཅུག་བརྗོ ད ་སྟངས་སྤྱད་དེ ་ བྲི ས ་པའི ་ ཐུག་པ་རི ང ་པོ ་ ཞེ ས ་པའི ་ རྩོ མ ་
ཡི ག ་ཏུ་ཐུག་པ་རི ང ་པོོ ་ གཞི ར ་བཟུང་ནས་རྩོ མ ་གྱི ་ ནང་དོ ན ་སྤེ ལ ་བ་ནི ་ འདི ་ ལྟ་སྟེ །
ཐོག་མར་ང་ཕ་ཡུལ་དང་ཁ་བྲལ་ཁ་མར་ཨ་མས་ཐུག་པ་བླུད་ཚུལ་ཏེ། ཙོང་ཕྲུག་དང་ བསིལ་ཕན། སྐྱུར་ཁུ། རླངས་པ་ཐུལ་ལུ་ལུ་བྱེད་པའི་ཐུག་པ་སོགས་ཞིབ་བརྗོད་བྱས་
རྗེས། ངས་ཐུག་པ་རིང་པོ་འཐུངས་རྗེས་གདོང་ནས་རྔུལ་ཆུ་བཞུར་བ་དང་ལུས་ཕུང་ བདེ་ལ་བབས་ཤིང་སེམས་ཀྱང་ཧ་ཅང་སྤྲོ་བར་གྱུར་ཅེས་དྲང་ཕྱོགས་ནས་བྲིས་ཡོད།
དེར་མཐུད་ནས་རྩོམ་པ་པོས་བར་བཅུག་བརྗོད་སྟངས་ཀྱི་ཚན་པ་གཅིག་བཀོད་སྒྲིག་ བྱས་ཡོད་དེ།
ཨ་མས་ང་ལ་ཁོ་མོར་ཆམ་ནད་ཕོག་རྗེས་རྨོ་མོས་ཁོ་མོར་ཐུག་པ་རིང་
པོ་བླུད་པའི་གཏམ་རྒྱུད་དེ་བཤད་པ་རེད། བར་བཅུག་བྱས་པ་དེས་རྩོམ་ཡིག་གི་དོན་ སྙིང་གཙོ་བོར་ཁ་གསབ་བམ་ཕུན་སུམ་ཚོགས་པའི་ནུས་པ་བཏོན་ཡོད།
རྩོམ་ཡིག་འདིའི་གོ་རིམ་ལྟར་བརྗོད་སྟངས་དང་བར་བཅུག་བརྗོད་སྟངས་ཀྱི་
མཐུད་མཚམས་བར་བརྒལ་བྱས་པའང་ཧ་ཅང་ལྷོད་ཤ་ལྡན་པ་ཞིག་རེད། བར་བཅུག་
མ་བྱས་པའི་སྔོན་དུ་རྩོམ་པ་པོས་རླངས་འཁོར་ས་ཚིགས་སུ་ཡོང་ནས་རླངས་འཁོར་ ལ་སྒུག་སྐབས། ཨ་མས་གཏམ་རྒྱུད་ཅིག་བཤད་ཅེས་ཐུག་པ་རིང་པོར་འབྲེལ་བ་ཡོད་ པའི་གསལ་འདེབས་ཤིག་བྱས་བྱུང།
བར་བཅུག་བྱས་ཚར་རྗེས་རྩོམ་པ་པོས་ཡང་
བསྐྱར་དུ་ངས་གཏམ་རྒྱུད་དེ ར ་ཉན་རྗེ ས ་ཞེ ས ་རྩོ མ ་ཡི ག ་དེ ་ སླར་ཡང་མགོ ་ རྔ་ལྡན་
177
178༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
པའི་གོ་རིམ་གྱི་ནང་དུ་ཞུགས་འདུག
༡༤། རིགས་བཀར་ནས་ཇི་བཞིན་དུ་བརྗོད་པ། བདག་མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭ་ལ་དགའ།
བདག་གི ་ སློ བ ་ཆུང་སློ བ ་མའི ་ འཚོ ་ བ་མཇུག་རྫོ ག ས་ཏེ ་ མི ་ འགྱང་བར་
སློབ་འབྲིང་དུ་ཞུགས་དགོས། ཡིན་ན་ཡང་བདག་གིས་སློབ་ཆུང་སློབ་མའི་འཚོ་
བར་ཕྱིར་འདང་རེ་བརྒྱབ་ཚེ། ཅི་འདྲའི་སེམས་པ་དུངས་ཤིང་འབྲལ་དཀའ་བ་ ཞིག་རེད་ཨང།
བདག་སློབ་གྲྭའི་མེ་ཏོག་གི་ལྡུམ་རའི་འགྲམ་དུ་བསྡད་དེ་མེ་ཏོག་ལ་ལྟ་
སྐབས་སྣང་ངོར་ང་ཚོའི་འཛིན་གྲྭའི་དགེ་རྒན་དཔལ་མོ་དྲན་བྱུང། འདྲིས་བདེ་ཞིང་བྱམས་སེམས་ཆེ་བ་ཞིག་ཡིན་ལ།
ཁོ་མོ་ནི་
ཁོ་མོའ་ི བརྟན་རླིང་འགྱུར་
མེད་ཀྱི་སྤྱན་ཟུང་དུ་ཡིད་ཆེས་སམ་རེ་བས་ཁེངས་ཡོད།
དགེ་རྒན་གྱིས་རིག་གནས་ཅི་ཡང་མེད་པའི་བྱིས་པ་ཞིག་རིག་གནས་
ཡོ ད ་པའི ་ ན་ཆུང་ཞི ག ་ཏུ་སྐྱེ ད ་སྲི ང ་བྱས་པ་དེ ་ ལས་སླ་མོ ་ ཞི ག ་ག་ལ་ཡི ན །
བདག་གི་སེམས་སུ་བདག་སྔོན་དུ་སྐྱོད་པར་བྱེད་པའི་དེད་དཔོན་ནི་དགེ་རྒན་ དཔལ་མོ་ཡིན་པས། བཞིན་ཡོད་སྙམ།
ཁོ་མོས་རྒྱུན་དུ་བདག་ཁྲིད་དེ་ཤེས་བྱའི་རྒྱ་མཚོ་རུ་སྐྱོད་
བདག་གི ས ་མ་ཡུམ་སློ བ ་གྲྭའི ་ སོ ་ ཕག་རེ ་ རེ ་ དང་རྩྭ་རྐང་རེ ་ རེ ར ་ལྟ་
བཞིན་དོན་དག་མང་པོ་ཞིག་ཡིད་ལ་དྲན་བྱུང། སློབ་ཁྲིད་བྱེད་སའི་ཁང་རྩེག་
178
གསུམ་པ། ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་གི་འབྲི་དཔེ།
༼179
ཆེན་མོའ་ི རྡོ་སྐས་སྟེང་དུ་བདག་དང་སློབ་གྲོགས་རྣམས་རྒྱུན་དུ་སློབ་ཁྲིད་ལ་ སོང་བའི་རྐང་རྗེས་གྲངས་མེད་ཅིག་དཔར་ཡོད་ལ། སློབ་ཁང་དུའང་སློབ་སྦྱོང་ གི་འཚོ་བ་གྲངས་མེད་ཅིག་རོལ་མྱོང་བ་རེད། བདག་རྩལ་སྦྱོང་ར་བར་སོང་བ་
ན། སྔོན་ཆད་ཀྱི་སྤྲོ་སྣང་ལྡན་པའི་ངལ་རྩོལ་གྱི་རྣམ་པ་དང་ཧ་ཅང་འདྲིས་པའི་
སློབ་གྲོགས་ཚོ་དྲན་བྱུང། བདག་ལ་དཀའ་ཁག་བྱུང་སྐབས་སློབ་གྲོགས་ཚོས་ ལྷག་བསམ་རྣམ་དག་གིས་རོགས་རམ་བྱེད་པ་ཡིན་ལ། བདག་ལ་མི་འདང་ས་ ཡོད་ཚེ་སློབ་གྲོགས་ཚོས་སྦ་གསང་མེད་པར་ཡོ་བསྲང་བྱེད་པ་དང།
བདག་
གི ་ སྦྱངས་འབྲས་མར་ལྷུང་ཚེ ་ བདག་ལ་ཐོ བ ་པ་ནི ་ མི ག ་ལོ ག ་དང་ཟུར་ཟ་མ་ ཡིན་པར་སྤྲོ་སེམས་འཁོལ་བའི་དྲོད་སྐྱིད་གྱི་རོགས་རམ་ཡིན།
དེ་དག་ལས་
ཀྱང་བརྗེད་དཀའ་བའི་དོན་ཞིག་ནི་རྒྱུགས་ལེན་བསྐྱར་སྦྱོང་བྱེད་སྐབས་བདག་
ལ་ནད་ལྕི་མོ་ཞིག་ཕོག་ནས་སྨན་ཁང་དུ་བསྡད་པ་དེ་ཡིན། སྨན་ཁང་དུ་སྡོད་
སྐབས་སློ བ ་གྲོ ག ས་ཚང་མས་རེ ས ་སྐོ ར ་བྱས་ནས་བདག་ལ་ལྟ་བའམ་སློ བ ་ སྦྱོང་ལ་རོགས་རམ་བྱས་ཏེ་རྒྱུགས་འབྲས་ལེགས་པོ་ཞིག་ལོན་བྱུང།
བདག་
ལ་མཚོན་ན་གོང་འཕེལ་ཕྲན་བུ་ཙམ་བྱུང་བ་ཐམས་ཅད་དགེ་རྒན་དང་སློབ་
གྲོགས་ཚོས་དཀའ་སྤྱད་སྡུག་རུས་སྒོས་རོགས་རམ་བྱས་པའི་འབྲས་བུ་ཡིན། མ་ ཡུམ་སློབ་གྲྭ་ལགས། ཁྱེད་ཀྱིས་ནམ་ཡིན་ཡང་བྱམས་བརྩེ་དང་གཟབ་ནན་སྒོས་ ང་ལ་གསོ་སྐྱོང་གནང་བས་ན། ཁྱེད་ནི་བདག་གི་མ་ཡུམ་དང་འདྲ། ད་ནི་བདག་ ཁྱེད་དང་ཁ་འབྲལ་དགོས་པས་བདག་ཁྱེད་ལ་ཅིའི་ཕྱིར་ཞེ་མི་ཆགས་སམ།
མ་ཡུམ་སློབ་གྲྭ་ལགས། ཁྱེད་དང་དགེ་སློབ་ཚོས་བདག་ལ་སེམས་ཁུར་
དང་གཅེས་སྐྱོང། སློབ་གསོ་བཅས་གནང་བས་བདག་གིས་ནམ་ཡིན་ཡང་མ་ ཡུམ་སློབ་གྲྭར་བཟུང་བའི་བརྩེ་སེམས་ནི་ཧ་ཅང་ཟབ་ལ་རྣམ་དག་ལྷད་མེད་
179
180༽
རྩོམ་འབྲིའི་ཤེས་བྱ།
ཅིག་ཡིན་ནོ། །
རྩོམ་ཡིག་གི་དཔྱད་མཆན།
རི ག ས་བཀར་ནས་ཇི ་ བཞི ན ་བརྗོ ད ་པ་ཞེ ས ་པ་ནི ་ རྩོ མ ་ཡི ག ་བརྗོ ད ་སྙི ང ་
གཞི ར ་བཟུང་སྟེ ་ བྱ་དངོ ས ་ཀྱི ་ ནང་གི ་ འབྲེ ལ ་བ་ལྟར་རྒྱུ་ཆ་བསྒྲི ག ་པའི ་ ཐབས་ལམ་ ཞིག་ཡིན། དེའི་ཁྱད་ཆོས་ནི་དུས་ཚོད་མི་འདྲ་བ་དང་ས་གནས་མི་འདྲ་བ། ཡང་ན་
མི ་ སྣ་མི ་ འདྲ་བའི ་ སྟེ ང ་དུ་བྱུང་བའི ་ དོ ན ་རྐྱེ ན ་དེ ་ དག་རང་རང་གི ་ ངོ ་ བོ ་ ཇི ་ བཞི ན ་ རིགས་བཀར་ཏེ་ཆབས་ཅིག་ཏུ་བསྒྲིག་པ་དང། བློའ་ི དོན་སྙིང་མཚོན་པར་བྱེད་པ་དེ་ཡིན།
ཟུར་སྣ་མི་འདྲ་བའི་སྒོ་ནས་བསམ་
རིགས་བཀར་ནས་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་ཐབས་ལམ་སྤྱོད་ན་བརྗོད་བྱ་གཙོ་
བོ་གཞིར་བཟུང་ནས་རྒྱུ་ཆ་འདེམས་པར་དོ་སྣང་བྱེད་དགོས། དོན་སྙིང་གཙོ་བོ་དང་ འབྲེལ་བ་མེད་པའི་རྒྱུ་ཆ་འདོར་གང་ཐུབ་བྱེད་དགོས།
གོ ང ་འཁོ ད ་རྩོ མ ་ཡི ག ་འདི ་ ནི ་ ཚན་པ་དབྱེ ་ ནས་བྲི ས ་པའམ་བརྩེ ་ དུང་རང་
བཞིན་མཚོན་པ་ཅུང་ཁྱབ་ཆེ་བའི་ཇི་བཞིན་བརྗོད་པའི་རྩོམ་ཡིག་ཅིག་ཡིན། དེ།
རྩོམ་པ་པོས་ཚན་པ་དབྱེ་ནས་ཇི་མ་ཇི་བཞིན་དུ་བརྗོད་པའི་ཐབས་ལམ་སྤྱད་
ཐོག་མར་བདག་གིས་འཛིན་གྲྭའི་་དགེ་རྒན་ལ་གུས་བཀུར་ཚད་མེད་བྱས་པའི་
བརྩེ་དུང་བྲིས་པ་དང།
བར་དུ་བདག་དང་སློབ་གྲོགས་ཚོས་སྐྱིད་སྡུག་མཉམ་མྱོང་
བྱས་ནས་འབྲལ་དཀའ་བའི་མཛའ་གཅུགས་ཆགས་པ། མཇུག་མཐར་བདག་གིས་མ་ ཡུམ་སློབ་གྲྭར་བཅངས་པའི་བརྩེ་དུང་ཟབ་མོ་མཚོན་ཅི་ཐུབ་བྱས་པ་སོགས་གོ་རིམ་ ལྡན་པའི་ངང་བྲིས་ཡོད།
180