Werken aan de toekomst

Gouda

Colofon Deze uitgave van Participe wordt verspreid onder beleidsmakers, samenwerkings- en ketenpartners en andere relaties en geïnteresseerden.

Redactie/teksten Door van der Wiele, www.doorschrijven.nl

Eindredactie Participe Gouda Bernadottelaan 77c

2806 JM Gouda

www.participe.nu

Johan Andrée (Participe)

Ontwerp & vormgeving Creatieve Geesten, www.creatieve-geesten.nl

Fotografie Door van der Wiele (p. 3, 4, 6, 9 ,10, 11) Shutterstock (Cover, p 1, 4, 10,)

Oplage 1000

Niets uit deze uitgave mag op welke wijze of in welke vorm dan ook worden vermenigvuldigd of worden overgenomen zonder voorafgaande toestemming van de eindredactie. De eindredactie kan niet aansprakelijk worden gesteld voor eventuele foutieve informatie.

April 2013

Met dank aan: Anass, Arjan Kasius, Dachané, Danine Grevenstuk, Ibrahim, Ivo Mouwen, Jan Hoogendoorn, Martine, Rachid Laghzaoui, Robbie Schoorl, Silvana, Tessa Tanamal, Youssri.

Werken aan de toekomst

Werken aan de toekomst Nu organisaties steeds meer samen gaan werken in ketens en netwerken, is het goed dat partners van Participe Gouda een beter beeld krijgen van wat ons jongerenwerk is en doet. Wij willen dat graag vertellen!

Vertellen, zonder al te veel beleidsjargon over de ‘uniciteit van het jongerenwerk als outreachende, verbindende schakel tussen de leef- en belevingswereld van jongeren en de dominante systeemwereld’. En zonder borstklopperij over bewezen effectiviteit van methodische interventies. Daarom hebben we het woord gegeven aan jongeren, aan school en politie, en niet te vergeten aan onze jongerenwerkers zelf. In dit magazine vertellen zij hun verhaal.

Door deze verhalen bij elkaar te brengen, ontstaat een beeld van de kracht en veelzijdigheid van ons werk, maar ook de passie en kunde van onze medewerkers om jongeren in beweging te krijgen. De goede kant op. Die verhalen willen wij delen.

In dit magazine over het jongerenwerk van Participe, lichten we enkele facetten van ons werk uit. Facetten die bij elkaar een samenhangend beeld laten zien en dat prachtig aansluit bij het brede welzijns- en jeugdbeleid, waarbinnen het jongerenwerk opereert. Jongerenwerk dat contacten legt met jongeren, ouders, buurtbewoners, met school, politie, zorginstelling, voetbalclub en gemeente. Dat deze partijen verbindt en soms letterlijk bij elkaar brengt. Jongerenwerk dat de ambitie en potentie heeft nĂłg beter te worden. Omdat wij het zo ongelooflijk belangrijk vinden dat we zo veel mogelijk jongeren erbij houden of terug erbij halen. Met betrokkenheid, drive en maatschappelijke verantwoordelijkheid.

Wij werken aan de toekomst.

Marcel Deijl, directeur Participe

Second Wave ‘Nu begrijp ik beter wat hun beroep inhoudt’ Maandelijks komen elf politiemensen en vijftien tot twintig jongens met een Marokkaanse achtergrond samen in jongerencentrum Alouan voor workshops en discussies om meer begrip te kweken tussen beide groepen en het vertrouwen te herstellen. Tussen de tien en twaalf bijeenkomsten lang. De sessies met de politie zijn op de maandagavond. De zondag daarvoor nemen jongerenwerkers en begeleiders vanuit Second Wave met de jongeren door wat zij met de politie willen bespreken.

Anass (18) “Tijdens het joggen ben ik al meerdere keren aangehouden door politieagenten. ‘Waarom ren je?’ vroegen ze dan. Een keer noteerde een agent mijn naam en zei: ‘Als er wat gebeurt, dan ben jij alvast verdacht.’ Dit soort aanhoudingen zijn me al tientallen keren overkomen. Daarom voel ik me niet veilig bij politieagenten. Hun onnodige controles irriteren mij. Ze houden me aan in mijn woonomgeving, mensen gaan dan toch rare dingen over me denken. Vorig jaar deed ik mee met Second Wave en had de gelegenheid om de politie te vragen waarom ze dit zo doen. Als je zo vaak wordt aangehouden, dan denk je op een gegeven moment: dit wordt echt persoonlijk. Nu begrijp ik beter wat hun beroep inhoudt. Zij controleren om de veiligheid te bewaken. De politiemensen begrijpen beter wat wij doen in onze vrije tijd en waarom we soms buiten rondhangen. We zien er gevaarlijker uit dan we zijn. Door dit project ben ik bevriend geraakt met verschillende politieagenten. Als je elkaars overeenkomsten ziet, dan kun je met elkaar lachen.”

Arjan Kasius

Uitvoerend Teamchef Politie Gouda

“De politie in Gouda heeft veel negatieve contacten met Marokkaanse jongeren, de focus ligt voornamelijk op de grote groep jonge criminelen. Een neerwaartse spiraal dreigt onder de dienders: ‘Er valt niet te praten met Marokkanen’. Het gevaar schuilt erin dat agenten vanuit dat vooroordeel de jongeren allemaal zo gaan benaderen. Binnen dit project kunnen we op een positieve manier met elkaar in aanraking komen, zonder druk, dwang of incident. De kracht van het jongerenwerk is dat ze de jongeren hebben kunnen enthousiasmeren voor dit project, hen begeleiden en doorlopend motiveren om te blijven meedoen. De jongeren stonden er sceptisch tegenover, maar uiteindelijk zagen ze hun eigen belang erin om de relatie met de politie te verbeteren. De jongerenwerkers halen hen uit hun slachtofferrol: jongens, neem nou eens het heft in eigen handen en grijp de kansen die je krijgt. Als het jongerenwerk niet betrokken was bij dit project, dan was Second Wave niet van de grond gekomen. We hebben elkaar gewoon nodig. Mooie bijvangst is dat ook de politie en het jongerenwerk, twee beroepsgroepen die door hun verschillende rollen niet altijd goed overeenstemmen, een positieve klik hebben gekregen. Er is nu ook meer begrip tussen de politiemensen en de jongerenwerkers voor elkaars positie.”

Rachid Laghzaoui Jongerenwerker Joy XL

“Dagelijks zie ik de vijandigheden onder de jongeren jegens de politie. Tijdens Second Wave zie ik beide partijen samen spelletjes doen en discussies voeren, in alle openheid ten opzichte van elkaar. Tussen de bijeenkomsten door, nodig ik de jongens uit voor een kop thee en praat met ze over welke vragen ze nog niet hebben durven stellen. Ik wil ze vaardigheden meegeven, zodat ze datgene uit het project kunnen halen wat ze willen. Op de dinsdagen na een Second Wave bijeenkomst, komen de deelnemers vaak naar het buurthuis. Dan vragen ze: ‘Hé Rachid, deed ik het goed of liep ik voor joker?’ Zo checken ze bij mij of ze zich aan de regels hebben gehouden. Ze willen het heel graag goed doen. Het contact tussen politie en jongeren is voor mij niet het belangrijkste.

Natuurlijk moeten de jongens zich bewust zijn van de taak van de politie om wetten en regels te hanteren, en hard optreden waar dat nodig is. Maar ik wil vooral dat zij zich goed leren verwoorden, dat ze in discussie gaan en luisteren naar wat een ander te zeggen heeft. Dat is vanuit het jongerenwerk het meest interessant, want daar hebben ze voor de rest van hun leven wat aan.”

Individuele coaching

Youssri

Rachid

Ibrahim

‘Het gaat nu veel beter met mij’ Youssri en Ibrahim werden vanuit het Risico Jongeren Overleg van het Veiligheidshuis geselecteerd voor individuele coaching. Jongeren die met regelmaat komen bovendrijven in het overleg tussen de leerplichtambtenaar, politie, jeugdreclassering, Bureau HALT, jeugdzorg en jongerenwerk, kunnen een halfjaar individueel worden gecoacht door een jongerenwerker. Samen voeren zij gesprekken, werken aan doelstellingen en als het nodig is, wordt de jongere doorverwezen naar hulpverlening.

Ibrahim (15) Youssri (15) Drie maanden geleden werd Rachid Laghzaoui van jongerencentrum Joy XL de coach van Youssri. Hij hing rond op straat en had geen vrije tijdsbesteding.

Youssri: “Het gaat nu veel beter met mij. Sinds ik hier ben begonnen, ben ik steeds minder op straat en kom niet meer zo vaak in aanraking met agenten. Rachid begrijpt mij en geeft goede tips. Als ik wil praten, dan is hij er. Na schooltijd kom ik elke dag in Joy XL om te helpen met de tieneractiviteiten. Als dit traject ophoudt, dan hoop ik dat mijn problemen op school en met de politie zijn opgelost. Ik ben meegegaan met andere jongens naar Second Wave, omdat ik daar misschien goede contacten krijg met de politie. Ik heb slechte ervaringen met ze, op straat worden altijd wij, Marokkaanse jongens, eruit gepikt.”

Rachid: “Youssri moest iets nuttigs gaan doen. Nu is hij vier middagen per week in Joy XL, hij gaat sporten en het gaat nu ook goed op school. Ik heb ook contact met de ouders van de jongeren die ik begeleid. Ik geef ze een terugkoppeling: hoe gaat het met je zoon op straat, op school en hier bij ons. En de ouders vertellen mij hoe het thuis gaat met hun zoon. ”

Amper veertien jaar was Ibrahim toen hij vorig jaar het coachingstraject met Rachid begon. Nu heeft hij zijn school en vrije tijdsbesteding op de rit en de coaching is afgesloten.

Rachid: “Op zijn veertiende ging Ibrahim om met jongens van negentien jaar en was erg beïnvloedbaar. Hij dronk veel Red Bull, liep tot middernacht op straat en werd ingezet als loopjongen door die oudere jongens. Omdat ik hem kende vanuit het jongerenwerk, werd ik geselecteerd om hem te coachen. Daar moest hij zelf ook over beslissen. Er moet vertrouwen zijn. Komt hij om vijf uur aanrennen om met me te praten en ik heb net mijn tas ingepakt om naar huis te gaan, dan maak ik een paar minuten vrij om te luisteren en af te spreken hoe we daarmee verder gaan. Doe ik dat niet, dan raak ik hem kwijt. De jongens die ik begeleid moeten voelen dat ik er voor ze ben, ze mogen altijd langskomen. Ibrahim bracht de brieven mee die hij ontving van Bureau Jeugdzorg, hij begrijpt niets van ambtenarentaal. Deze jongens krijgen uitnodigingen om zich om negen uur ’s ochtends te melden bij een loket. Dat werkt niet. Aan het begin van het coachingstraject nodig ik mijn pupillen uit in de namiddag. Langzaamaan wordt dat steeds vroeger, want ze moeten zich wel aanpassen. Tijdens de coaching onderhoud ik ook contact met de ouders. Ibrahims vader werkt overdag en kon alleen om acht uur ’s avonds langskomen. Dan maakte ik tijd uit mijn ambulante uren vrij om met hem te praten over zijn zoon en hoe hij zijn rol als opvoeder kan verbeteren. Ibrahim zag ik twee uur in de week en dat was voldoende. We hebben bekeken hoe hij zijn tijd invulde en alternatieven bedacht. Nu gaat hij naar school, de sportclub, zit vaak thuis te gamen en heeft nieuwe vrienden. Hij gaat niet meer om met die oudere jongens.”

Robboxx

Rapworkshop Talenten laten groeien “Eén van de deelnemers van de rapworkshop is altijd op straat,” zegt Robbie Schoorl, alias rapper Robboxx. “De veertienjarige jongen heeft het al best zwaar gehad in zijn leven, de relatie met zijn ouders is slecht. Muziek en rappen geeft hem een nieuw perspectief. Ik zie zijn talent groeien. Hij hangt veel minder op straat rond, nu staat hij op een podium en kan zijn liedjes opnemen in de studio van jongerencentrum Alouan.”

Het tweede seizoen van de rapworkshop is net begonnen. Twee keer in de week geven rapper Robboxx en producer Enaifbeatz les in de hogere rapkunde aan vijftien deelnemers vanaf twaalf jaar. De ene dag doen zij dat betaald, de andere vrijwillig. Het is een mix van theorie en praktijk. Ideeën opdoen, teksten schrijven, beat eronder zetten en werken aan de podiumpresentatie. Als het een zekere kwaliteit heeft, dan mogen de jongeren het opnemen in de studio.

De rapworkshop behelst meer dan alleen rappen. Het is omgaan met taal, samenwerken en talentontwikkeling. De rapdocenten stimuleren de jongeren om hun grenzen te verleggen: ga op dat podium staan, beweeg en ga de interactie aan met je publiek. Niet de tekst opdreunen, maar kijk je toeschouwers aan.

Via de rap kunnen Robboxx en Enaifbeatz de jongeren ook bewust maken van dingen die spelen in de wereld. Op het programma staat een voorlichtingsbijeenkomst over loverboys, daar maken de jongeren dan een liedje over. Maar ook over de liefde, geld, pijn uit het verleden en hoe zie je de toekomst. “Ik mijn eigen leven is teksten schrijven altijd een soort therapie geweest,” vertelt Robboxx. “Daarmee maakte ik mijn hoofd leeg als ik problemen had en kreeg weer ruimte voor nieuwe ideeën. Nu stimuleer ik op mijn beurt de jongeren om hun gevoelens te verwoorden.”

De rapworkshop is gratis, maar niet zonder tegenprestatie! Het ontwikkelt zich tot een club waarbij de jongens hun eigen podiumactiviteiten organiseren. Dat wat zij hebben geleerd, brengen ze over op de jonge jongens die tegen hen opkijken en voor wie ze een rolmodel zijn.

Jongerenactiviteiten binnen de schoolmuren ‘We maken er een leuke middag van’ Het is een klaslokaal van De Meander, maar dan ingericht met lekkere zitbanken om op onderuit te zakken. En ook eentje zonder leerkrachten. Iedere woensdag komen hier zo’n vijftien meiden van twaalf en dertien jaar samen voor een gezellige middag van kwart over drie tot kwart voor vijf. De meiden hebben zelf een naam aan hun activiteitenclub gegeven: Girls World.

Jan Hogendoorn Locatiedirecteur De Meander

“Ons doel als school is om leerlingen klaar te maken voor de toekomst. In onze visie is dat meer dan alleen het behalen van het vmbodiploma. Het gaat er ook om dat onze leerlingen goed in hun vel zitten, daar sluit deze activiteit goed op aan. Hier kunnen de leerlingen zich buiten schooltijd ontwikkelen. De gemeente richt haar pijlen op risicojongeren, jongeren waar niks mis mee is, maar waarmee het in de toekomst fout zou kunnen gaan. Die zitten ook onder onze leerlingen en de jongerenwerkers van Participe kunnen daarmee aan de slag. Dat doen we niet met docenten, want die gaan een les voorbereiden. De bedoeling van deze soos is dat het uit de jongeren zelf komt. In december 2012 zijn we gestart met een groep allochtone meisjes. Jongens vallen doorgaans wel op met baldadig gedrag, maar meisjes leiden soms een kwijnend bestaan. De volgende groep die we gaan starten geeft ook ruimte aan jongens, want de soos is er voor al onze leerlingen. De gemeente huurt Participe in om het hier te komen uitvoeren en de samenwerking is uitstekend. Als het contact er eenmaal is, dan weet je elkaar te vinden. Dat geldt nu ook voor Mind Your Wallet. Dat is heel plezierig.”

Danine Grevenstuk Sociaal Cultureel Werker

“De eerste bijeenkomsten waren heel laagdrempelig met activiteiten zoals sierraden maken en kerstkaarten knutselen. Nu gaan we langzaam over naar werken met maandelijkse thema’s die spelen binnen de groep, om er iets informatiefs in te stoppen. Momenteel zijn we bezig met gezondheid. Veel meisjes vinden zichzelf te dik en ze hebben een moeilijke relatie met eten. Een ander thema is weerbaarheid, door zelfverdediginglessen moedigen we ze aan meer assertief te zijn en nee durven zeggen. Op een leuke, niet schoolse manier. Nu het een vaste groep begint te worden, gaan de meiden dingen met ons delen. Bijvoorbeeld als het thuis niet lekker loopt of ze ruzie hebben met een docent. We werken ernaartoe dat Participe kortdurende coachingstrajecten kan bieden als meiden dat nodig hebben. Het grote voordeel van werken binnen de schoolmuren, is dat hier onze doelgroep aanwezig is. Dat werkt heel efficiënt. Hier zijn allemaal professionals die de leerlingen kennen, dus als we vragen of zorgen over een jongere hebben, dan kunnen we gemakkelijk contact leggen binnen de school.”

Silvana (13) en Dachané (12)

Girls World

S: “Ik kom hier iedere week. Als je binnenkomt, krijg je gelijk drinken en vragen ze wat we vandaag gedaan hebben. Als we ergens mee zitten, kunnen we dat hier ook bespreken.

Daarna gaan we leuke dingen doen.”

D: “Ik kijk uit naar de middagen hier, anders zit ik thuis op de bank televisie te kijken.”

De Jeugdraad Van de achterhoede naar de voorhoede Wat leeft er onder jongeren? Wat willen zij en hoe? Die vragen zijn leidend voor de Jeugdraad. Het bloeit weer, met veertien leden. Een jaar geleden waren dat er nog maar twee. Naast de algemene ledenvergaderingen, zijn er vier werkgroepen actief: Politiek, Social Media, Public Relations en Activiteiten & Evenementen. De Jeugdraad is er voor de leeftijden 13-23, momenteel is het jongste lid 15 en de oudste 21 jaar.

S: “Ik denk wel dat het leuk is om dit samen te doen met jongens. Soms heb je bijvoorbeeld ruzie met een irritant meisje en dan zitten we bij elkaar in de groep.”

Martine (17)

Voorzitter van de Jeugdraad

D: “Ik vind dat juist niet, want nu praten we lekker onder elkaar en bij jongens moet je je inhouden met de onderwerpen die je wilt bespreken. Als ik dan bijvoorbeeld over jongens wil praten, dan word ik verlegen.”

S: “Oh, dat durf ik wel, hihi.”

D: “Ik vind het wel lekker dat dit in de school is.”

S: “Ja, je hoeft niet naar een ander gebouw, je kunt zo vanuit de les naar beneden. Als ik hier naartoe kom, denk ik: we gaan er een leuke middag van maken. Mijn rooster op woensdag is al leuk en dit maakt het alleen maar leuker.”

Tessa Tanamal

Begeleider van de Jeugdraad “We proberen actief een raad voor alle Goudse jongeren te zijn, nog niet alle groepen zijn vertegenwoordigd. De werkgroep Public Relations gaat langs de buurthuizen en hangplekken om het eerste contact te leggen en te laten weten dat de Jeugdraad bestaat. Dan is het zaak om deze jongeren te laten zien wat zij eruit kunnen halen, dat ze een actieve rol kunnen hebben en veranderingen teweeg kunnen brengen. Second Wave, en binnenkort ook Mind Your Wallet, werken heel outreachend. Een aantal jongeren die we daarmee naar binnen halen, proberen we richting de Jeugdraad te begeleiden. Van de achterhoede naar de voorhoede.”

“De Jeugdraad is een mogelijkheid om het contact te verbeteren tussen jongeren en alles wat we aan organisaties en instanties hebben in Gouda.

Ik vind het een heel mooie schakel die nog te weinig benut wordt. De reden dat ik erbij ben gekomen, is om de communicatie te verbeteren.

We brengen politici en jongeren nader tot elkaar.

Mijn hoogtepunt was de Dag van de Democratie, die we afgelopen september organiseerden in het Huis van de Stad. Ik was echt trots toen ik daar jongeren zag opstaan om hun mening te verkondigen en dat de raadsleden zich realiseerden: oh, dus dat is wat ze willen! Het was veel werk om die dag te organiseren, maar ik had het gevoel dat we iets hadden bereikt.”

Jong in Gouda Praten over geldproblemen

Alles wat van belang is voor jongeren uit Gouda

Een smartphone, patas (schoenen), een jas met een bontkraag; jongerenwerker Ivo Mouwen staat soms versteld van de astronomische bedragen die jongeren uitgeven aan statussymbolen. De verleidingen van blingbling zijn groot en rood staan bij de bank maakt het mogelijk om de financiële pijn op te schorten naar ‘later’. “Ik zie veel jongeren onverzekerd rondlopen,” zegt Ivo. “Dat wreekt zich als ze in het ziekenhuis belanden of anderen schade berokkenen en torenhoge rekeningen krijgen. Maar ook studieschuld drukt zwaar en lang op de schouders van jongeren.”

Misk (20) schrijft over wat jonge meiden belangrijk vinden, Zakaria (14) organiseert tienerdisco’s en plaatst foto’s en filmpjes van feesten en Mitchell (17) schrijft blogs. Jongerenwerker Tessa Tanamal is de eindredacteur van Jong in Gouda. De redactieleden zijn voornamelijk stagiairs die voor een aantal weken of maanden voor de website schrijven. Tessa is tevens stagebegeleider. Tijdens de redactievergaderingen moedigt zij de redactieleden aan met elkaar na te denken over de insteek van hun interviews, artikelen en blogs. Werken met deadlines is teamwork, waarbij jongeren veel leren over het nakomen van afspraken. De teksten plaatsen de redacteuren zelf op de website.

Uit onderzoek dat het Nibud deed naar financieel gedrag onder middelbare scholieren, blijkt dat veel jongeren financieel onvaardig en onwetend zijn, ze doen niet aan sparen en vooruit plannen. Dat vergroot de kans op financiële problemen. Vooral in combinatie met een impulsieve, verleiding- en statusgevoelige houding. jongeren vinden het moeilijk om de complexe achterliggende redenen van hun schuldenlast te bespreken.

In mei 2013 gaat het project Mind Your Wallet van start, een debatproject met jongeren over financiële problematiek. Participe werkt binnen dit project samen met initiator van het project International Debate Education Association (IDEA) en middelbare school De Meander. Daar vinden acht debatlessen plaats van twee uur aan vijftien leerlingen. “In hun vrije tijd laten jongeren zich niet gemakkelijk verleiden om te debatteren over schuldenproblematiek,” legt Ivo de keuze uit voor deze samenwerking. “Via de scholen kunnen we grote groepen jongeren betrekken. Mind Your Wallet gaat om bewustwording en leren hoe debatteren werkt, zodat ze niet langs de kant blijven staan met vingertje wijzen en scheldpartijen. Debatteren is zoveel meer dan alleen spreken, het is ook luisteren, argumenteren en analyseren.”

Aanvankelijk nemen Ivo en een leerkracht de initiatieven, maar in de loop van het project nemen zij steeds meer afstand en begeleiden het groepsproces. Dan is het aan de jongeren om van elkaar te leren. De bedoeling is dat zij uiteindelijk met elkaar een lokaal publiek debat organiseren. Met jongeren, maar je kunt ook denken aan leraren, politie en lokale beleidsmakers. Negen jongeren uit de groep kunnen deelnemen aan de nationale debatcompetitie, waaraan landelijk 180 jongeren meedoen. Op termijn kunnen de deelnemers hun eigen debatten organiseren en leren hun belangen te behartigen. Als vervolgens nog een paar Goudse jongeren vanuit Mind Your Wallet doorstromen naar de Jeugdraad, is Participe heel tevreden.

De site biedt ruimte voor inbreng van jongeren, maar ook van scholen, sportverenigingen en andere organisaties die iets voor jongeren kunnen betekenen. Participe heeft een actieve rol in het vergaren van kennis in Gouda.

De website wint de laatste tijd aan populariteit. In januari en februari 2013 trok de website 3389 unieke bezoekers en werd door hen 3774 keer bezocht. In totaal bekeken de bezoekers 9815 keer een pagina.

Op Jong in Gouda is alles te vinden dat voor jongeren tussen 13 en 23 jaar van belang is. De website heeft vier pijlers: je toekomst, je netwerk, je lichaam en de wereld. De landelijke ‘Jong in…-redactie plaatst informatie op de website die aansluit op de leefwereld van jongeren: school, (vakantie)werk, uit huis gaan, lichamelijke en geestelijke gezondheid, verslaving, vrienden, familie, politiek, cultuur en ga zo maar door. De landelijke redactie bepaalt wekelijks een thema, plaatst artikelen, polls en filmpjes op de site. Tessa en haar redactieleden vullen dat aan met regionaal nieuws en informatie over organisaties waar jongeren terecht kunnen voor hulp en info. Rapper Robbox levert iedere week een filmpje aan van zijn ‘#0182 sessies’. Dat zijn rapsessies met zijn matties vanuit het hele land die hij ontvangt in zijn studio. Check them out!