4. Sınıf Sosyal Bilgiler by selçuk kasap

Gü nGü nÇal ı ş maYapr ak l ar ı

4. Sınıf Sosyal Bilgiler Bu kitabın bütün hakları Fatih KÜÇÜKAYDIN’a aittir. Yazarın yazılı izni olmaksızın kısmen veya tamamen alıntı yapılamaz ve çoğaltılamaz.

4. Sınıf Sosyal Bilgiler Etkinliklerle Çalışma Yaprakları

YAZAR Ahmet KÜÇÜKAYDIN Fatih KÜÇÜKAYDIN

KAPAK TASARIMI Resul KÖSE

DİZGİ - SAYFA TASARIMI Resul KÖSE

BASIM YERİ Ada MATBAA

BASIM TARİHİ Ağustos 2014 - ANKARA ISBN: 978-605-65029-0-3

İÇİNDEKİLER Benzer ve Farklı Yönlerim ...........1 Mini Test - 1 .............................4 Duygularım Düşüncelerim ...........5 Mini Test - 2 .............................6 Mini Test - 3 .............................8 Kronoloji ....................................9 Mini Test - 4 .............................10 Ülkemin Vatandaşıyım ..............11 Mini Test - 5 .............................12 Değerlendirme - 1 ..................13 Geçmişimi Öğreniyorum ..........15 Mini Test - 6 .............................16 Soy Ağacı ...............................17 Kültürel Zenginliğimiz ..............19 Mini Test - 7 .............................20 Mustafa Kemal’in Hayatı ..........23 Trablusgarp ve Balkan Savaşları ...25 Birinci Dünya ve Çanakkale Savaşı ..27 Kurtuluş Savaşı .........................29 Etkinliklerle Kurtuluştan Kuruluşa ..35 Değerlendirme - 2 ...................37 Ana ve Ara Yönler ...................39 Kroki .......................................43 Hava Durumu - Hava Olayı - İklim ..45 Değerlendirme - 3 ...................47 Doğal ve Beşeri Unsurlar .........49 Mini Test - 8 .............................50 Mini Test - 9 .............................52 Doğal Afetler .........................53 Deprem ...................................55 Değerlendirme - 4 ...................57 Değerlendirme - 5 ...................59

Üretimden Tüketime .................61 Kaynağım Ne? ........................63 Bilinçli Tüketici .........................67 Üretim - Dağıtım - Tüketim ........69 Meslekler ................................73 Değerlendirme - 6 ...................75 Değerlendirme - 7 ...................77 Hayatımızdaki Teknoloji ............79 Zamanı Ölçüyoruz ..................81 Mini Test - 10 ...........................82 Zamanla Değiştiler ..................83 Ulaşım - İletişim .......................85 Bizden Projeler ........................87 Mini Test - 11 ...........................88 Bilinçli Kullanıcı ........................89 Değerlendirme - 8 ..................91 Sosyal Grup ...........................93 Resmi Kurumlarımız .................95 Sivil Toplum Örgütleri ..............97 Etkin Yurttaşlık .........................99 Sosyal Kulüpler .....................101 Değerlendirme - 9 ................103 Yerel Yönetimler ...................105 Muhtar ..................................107 Mini Test - 12 ........................108 Belediyemiz ...........................109 Mini Test - 13 ........................110 Mini Test - 14 ........................112 Ulusal Egemenliğimiz .............113 Mini Test - 15 ........................114 Değerlendirme - 10 .............117 Değerlendirme - 11 .............123

4.SINIF

S OS Y A L

BENZER ve FARKLI YÖNLERİM

BİLGİLER

Aşağıdaki çocukların açıklamalarını okuyalım. Parantezin içine ifade doğruysa “D” yanlışsa “Y” yazalım. Ben dokuz yaşındayım. Dördüncü sınıfa gidiyorum. Siyah saçlı, esmer tenliyim. Piyano kursuna gidiyorum. Utangaç olduğum söylenir. Resim yapmaktan hoşlanırım.

Osman ( ...... ) Ömer ve Osman dördüncü sınıfa gitmektedir.

Ben 10 yaşındayım. Dördüncü sınıfa gidiyorum. Kıvırcık saçlı, esmer tenliyim. Satranç kursuna gidiyorum. Televizyon izlemekten, müzik dinlemekten hoşlanırım.

( ...... ) Her ikisi de 10 yaşındadır. ( ...... ) Osman satranç, Ömer piyano kursuna gitmektedir.

Ömer

( ...... ) Ömer televizyon izlemeyi ve müzik dinlemeyi seviyor. ( ...... ) Ömer utangaç olduğu için boş zamanlarında resim yapıyor. ( ...... ) Ömer kıvırcık saçlı ve esmer tenlidir. ( ...... ) Osman ile Ömer’in bir çok ortak özelliği vardır.

Aşağıdaki açıklamayı okuyalım fiziksel özellikleri işaretleyelim. Fiziksel Özellik: İnsanların dış görünüşüyle ilgili özelliklerine fiziksel özellik denir. Ahmet, tiyatro izlemekten hoşlanır. Sinan, sarı saçlı bir çocuktur. Cüneyt karanlıktan korkar. Eyüp oldukça cesaretli bir çocuktur.

Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Duygusal özellikleri işaretleyelim. Duygusal özellik: Korkmak, hoşlanmak, sevmek gibi özelliklere duygusal özellik denir. Arkadaş canlısıyım çok çabuk arkadaş edinirim. Hüseyin oldukça sinirli bir çocuktur. Murat boş zamanlarını kitap okuyarak değerlendirir. Sınıfımızın en uzun boylusu Emine’dir.

Cümleleri okuyalım. Noktalı yerlere “fiziksel”, duygusal” yazalım.

Emrah uzun boylu, sarı saçlı bir çocuktur. ( ....................................... ) Serdar cesaretli, gözü pek olarak bilinir. ( ....................................... ) Ayşe, kardeşinden biraz daha kiloludur.

( ....................................... )

Aşağıdaki açıklamayı okuyalım. Zihinsel özellik ifade eden cümleleri işaretleyelim. Zihinsel Özellik: Zihnimizi (zekamızı) kullanarak yapılan faaliyetlere zihinsel özellik denir. Cemil boş zamanlarında kitap okur. İnatçı bir çocuk olan Ali arkadaşları tarafından pek sevilmez. Onur 1 metre 40 santimetre uzunluğundadır. Emel hafta sonu gazetelerin verdiği bulmacaları çözer.

Eşleştirelim saç rengi

duygusal

ten rengi

zihinsel

anlayışlı

fiziksel

hoş görülü

fiziksel

hikaye yazma

zihinsel

satranç oynama

duygusal

1) I- şişmanlık III- huysuzluk

II- tedirginlik IV- flüt çalma

Yukarıdakilerden hangileri “duygusal” özelliktir?

A) I - III C) III - IV

4) (1) Erkan her gün 7’de uyanırdı. (2) Elini, yü zünü yıkadıktan sonra kıvırcık saçlarını düzeltmeye çalışırdı. (3) Nedense sabahları sinirli olurdu. (4) Kahvaltısını yapar, evden çıkardı.

B) II - III D) I - II

Kaç numaralı cümlede Erkan’ın fiziksel özelliğinden bahsedilmiştir?

A) 1

B) 2

C) 3

D) 4

5) Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

I- Günlük tutmak II- Zayıflık III- Sevimlilik IV- Kumral saç

Yukarıdakilerden hangileri “fiziksel” özelliktir?

A) I - II C) I - IV

I- keman çalmak II- yardımseverlik III- küçük ayak IV- ödev yapma

Yukarıdakilerden hangileri “zihinsel” özelliktir?

A) II - III C) I - II

A) Masal okumak zihinsel bir özelliktir. B) Korkmak fiziksel bir özelliktir. C) Kıskanmak duygusal bir özelliktir. D) Haber izlemek zihinsel bir özelliktir.

6) “Kanadı kırık minik bir kuş sığınacak yer arıyordu. Oldukça da üşümüştü. Bunu gören Sinan ....................” cümlesinde Sinan’ın yaşadığı duygu aşağıdakilerden hangisidir?

B) III - IV D) II - IV

A) ilgilenmemiştir C) korkmuştur

B) sevinmiştir D) üzülmüştür

7) Levent’in yüzünde çocukluktan kalma yanık izi vardı.

B) III - IV D) I - IV

Cümlesinde Levent’in hangi özelliğinden bahsedilmiştir?

A) duygusal C) fiziksel

B) zihinsel D) bireysel

4.SINIF

S OS Y A L

BENZER ve FARKLI YÖNLERİM ( Fiziksel, Duygusal, Zihinsel )

BİLGİLER

Aşağıdaki cümleleri okuyalım noktalı yerlere uygun ifadeleri yazalım. fiziksel özellik

duygusal özellik

zihinsel özellik

Turgut odasında tiyatrodaki rolüne çalışıyor. ( ................................. ) Sınıfımızdaki İlyas alçak gönüllü bir çocuktur. ( ................................. ) Sinem’in çok uzun kirpikleri var.

( ................................. )

Aşağıdaki cümleyi okuyalım eşleştirelim. Kendine özgü nitelikleri ile diğer insanlardan ayrılan kişi.

ahlaki özellik bireysel özellik

Aşağıdaki sözcüklerle eş anlamlılarını eşleştirelim. duygusal özellik

küme birey

bireysel özellik

fert kişi

birey

Aşağıdaki cümleyi okuyalım eşleştirelim. Bireyin kendine ait ve başkalarında olmayan özelliklerine denir.

toplum

fiziksel özellik kişisel özellik

Aşağıda Furkan’ın bireysel özellikleri verilmiştir. Furkan’ın özelliklerini uygun tabloda yerine yazalım.

Benim adım Furkan. 11 yaşındayım. Arkadaşlarıma göre daha uzun boyluyum. Otuz beş kiloyum. Sarı saçlı, mavi gözlüyüm. Karanlıktan çok korkarım. Arkadaşlarıma şaka yapmayı çok severim. Oldukça unutkanımdır. Kitap okumayı, matematik dersini ve bulmaca çözmeyi çok seviyorum. Fiziksel Özellik

Duygusal Özellik

Zihinsel Özellik

Uzun boylu ........................................................

Karanlıktan korkması ........................................................

Kitap okuması ........................................................

........................................................

MİNİ TEST - 1 1) Aşağıdakilerden hangisi bir kişinin fiziksel özelliği değildir?

A) kıvırcık saçlı C) saygılı

7) Orhan kin tutan bir çocuk değildir. Kendisine yapılan yanlış bir davranışı büyütmez, dilenen özrü hemen kabul ederdi.

B) esmer tenli D) kilolu

2) “İnsanlar duygusal, .................................... , zihinsel özellikleriyle birbirinden farklılık gösterirler.“ cümlesinde noktalı yere hangisi gelmelidir?

A) oyunsal C) fiziksel

B) eğitimsel D) sayısal

A) doğum tarihi B) doğum yeri C) kilosu D) parmak izi

Yukarıdaki ifadelerden hangisi veya hangileri doğrudur?

A) yalnız I C) yalnız III

B) yalnız II D) II - III

5) Aşağıdakilerden hangisi bir bireyin doğuştan sahip olduğu özelliklerden değildir?

A) cinsiyet C) güzel konuşma

A) güçlü C) hoşgörülü

B) sabırlı D) bencil

Yukarıda boş bırakılan yere hangisi gelmelidir?

A) dayanışmayı C) farklılığı

B) kurallara uymayı D) saygısızlığı

Paragrafın anlamlı olarak tamamlanması için boş bırakılan yere aşağıdakilerden hangisi getirilmelidir?

A) farklı fikirler mutlaka düzeltilmeli. B) durum beni şaşkınlığa çevirdi. C) bireysel farklılıklar sınıfı daha eğlenceli hale getiriyor. D) farklılıklar ders işlememizi zorlaştırıyor.

B) ten rengi D) yetenek

10) Aşağıdakilerden hangisi bireysel farklılığa örnek gösterilemez?

6) Aşağıdakilerden hangisi duygusal özelliklerini yazacak olan Arif’in söyleyeceklerinden değildir?

9) Bu okula yeni geldim. Beni 4/A sınıfına verdiler. Sınıfta çok farklı öğrenciler var. Kimisi gü zel şiir yazıyor, kimisi güzel fıkra anlatıyor, kimisi ise çok güzel şarkı söylüyor. Bu arada herkes farklı takımları tutuyor. Bu sınıftaki ...................................................................... .

4) I- İnsanlar fiziksel olarak farklı olsalar da duygusal olarak aynı özellikleri taşırlar. II- Herkes futbol oynamayı sever. III- İnsanların birbirine benzer özellikleri de vardır.

Aşağıdakilerden hangisi Orhan’ın kişilik özelliğidir?

8) Ebru elindeki çöpü yere atınca, Ümit onu uyarmış. Ahmet ise öğretmene şikayet etmiş. Bu durum çocuklar arasındaki ............................. gösterir.

3) Aşağıdakilerden hangisinin bir arkadaşınızla aynı olması söz konusu olamaz?

A) Hoşlandığım yemekler B) Sevdiğim oyunlar C) Sinirlendiğim sözler D) Kardeş sayısı

A) Bazıları okuyarak bazıları dinleyerek daha iyi öğrenir. B) Kimisi elmayı, kimisi armutu sever. C) Cem, Ali, Emre iyi arkadaştırlar. D) Semih Fener’i, Arda Galatasaray’ı tutuyor.

4.SINIF

DUYGULARIM

S OS Y A L

DÜŞÜNCELERİM

BİLGİLER

Aşağıda verilmiş olan duyguları okuyalım. Belirtilen durumların karşısına uygun duyguyu yazalım. heyecan

öfke

kızgınlık

korku

mutluluk

üzüntü

sevinç

utanç

şaşkınlık

sevgi

Bazı bölgelerde çocuklar yeterli beslenemiyorlar. ( .................................. ) Babam yalan söylediğimi anladı.

( .................................. )

Okula yeni başlayan Esra’nın okuldaki ilk günü.

( .................................. )

Ağabeyim yeni aldığım oyuncak arabamı bozmuş.

( .................................. )

Annesi, yavrusunu bağrına bastı.

( .................................. )

Okula giderken karşısına köpek çıktı.

( .................................. )

Bir aydır işsiz olan Uğur’un babası iş buldu.

( .................................. )

Bu harika elbisenin bana alındığına inanamıyorum. ( .................................. )

Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Eşleştirelim. Cem okula giderken küçük bir çocuğun ağladığını gördü.

durum

Bu durum Cem’i çok üzdü.

düşünce

Küçük çocuğa yardımcı olmalıyım, dedi.

duygu

Her çocuk tatilde köye gitmeli.

düşünce

Yaz tatilinde köye gideceğiz.

duygu

Köye gideceğimiz için çok mutluyum.

durum

Acı bir fren sesi duyunca çok korktu.

duygu

Bu olayda hatanın kendisinde olduğunu düşündü.

düşünce

Osman yolun karşısına geçerken sağına soluna bakmadı.

durum

MİNİ TEST - 2 1) Aşağıdakilerden hangisi “durum” belirtmektedir?

6) Arkadaşıma verdiğim sözü yerine getirmezsem ona karşı mahcup duruma düşerim. Arka A) Okulun basketbol maçına seçilmek için çok daşım benim sahtekâr olduğumu düşünür. Bu durumu da diğer arkadaşlarıma anlatır. çalışmalıyım. B) Doğum günümden dolayı oldukça heye- Aklından bu tür düşünceler geçiren Serkan’ın canlıyım. yaşadığı duygu aşağıdakilerden hangisidir? C) Yarın benim doğum günüm. D) Ödevlerimi günü gününe ve özenerek A) endişe yapmalıyım. B) korku C) kararsızlık 2) Aşağıdakilerden hangisi “duygu” belirtmek D) şaşkınlık tedir?

7) I- duygu II- düşünce III- ten rengi

A) Ebru ile Aslı odada sohbet ediyorlar. B) Sınavdan yüz aldığıma inanamıyorum şaşkınlık içindeyim. C) Yan binada yangın çıktı. D) Büyüklere karşı saygılı olmalıyız.

3) Aşağıdakilerden hangisi “düşünce” cümlesidir?

A) Arkadaşının evine annesinden izin alıp gitmeliydi. B) Anahtarı unutunca kapıda kaldım. C) Kendilerine verilen söz tutulmayınca sinirlendi. D) Otobüs durağında arkadaşlarını bekliyordu.

Aşağıdaki duygulardan hangisini yaşamıştır?

A) şaşkınlık B) öfke C) sevinç D) acıma

Yukarıdakilerden hangileri bireylerin fiziksel özellikleri arasında yer almaz?

A) yalnız I C) yalnız III

Yukarıda açıklanan durum aşağıdakilerden hangisine örnek gösterilemez?

A) Mert ile Ufuk birbirlerinin duygu ve düşün- celerine saygı göstermektedir. B) Farklı düşüncede olmak arkadaşlıkları olumsuz yönde etkilemez. C) Mert ile Ufuk bireysel farklılıklara saygı- lıdırlar. D) Aynı takımı tutsalardı daha iyi arkadaş olurlardı.

5) İnsanların duygularını;

1. konuşmalarından 2. yüz ifadelerinden 3. fiziksel özelliklerinden 4. davranışlarından

verilenlerin hangilerinden anlayabiliriz?

A) 1-2 C) 1-2-3

B) yalnız II D) I-II

8) Aynı sınıfta öğrenim gören Mert Galatasaray’ı, Ufuk ise Fenerbahçe’yi tutmaktadır. Galatasaray ile Fenerbahçe karşılaştığında biri se vinmekte, biri üzülmektedir. Bu duruma rağmen iyi arkadaşlıkları devam etmektedir.

4) Soğuk bir kış günü karların üzerinde gezinen küçük serçe kuşunu gören Ömer.

9) Aşağıdaki ifadelerden hangisi yanlıştır?

B) 2-4 D) 1-2-4

A) İnsanlar aynı olaylara farklı tepki göste- rebilirler. B) Duygularımız düşüncelerimizi etkiler. C) İnsanlar fiziksel olarak farklı olsalar da duygusal olarak aynıdırlar. D) Başkalarının duygu ve düşüncelerini say- gıyla karşılamalıyız.

4.SINIF

S OS Y A L

DUYGU-DÜŞÜNCE-SAYGI

BİLGİLER

Aşağıdaki tabloyu inceleyelim. Belirtilen durumla ilgili uygun davranışı rakamları kullanarak eşleştirelim.

DUYGUM

DAVRANIŞIM

1 Kalemimi izinsiz alınca arkadaşıma sinirlendim

öğretmenime teşekkür ettim.

2 Odada kilitli kalınca korktum

yaptığın davranışın yanlış olduğunu söyledim.

3 Yaptığım resim panoya asılınca çok sevindim

ve bağırmaya başladım.

4 Arkadaşım ödül alınca çok sevindim

onu tebrik ettim.

Aşağıdaki cümleleri okuyalım. Noktalı yerleri tamamlayalım. hoşgörü

sorumluluk

davranış

Bireylerin birbirine karşı anlayışlı davranması.

( .................................. )

Her hangi bir durum karşısında gösterilen tepki.

( .................................. )

Üzerimize düşen görevleri yerine getirme.

( .................................. )

Aşağıdaki davranışları okuyalım. Noktalı yerlere “olumlu”, “olumsuz” yazalım. Önce arkadaşımı dinler, sonra kendi düşüncemi söylerim.

( .................................. )

Yarışmayı kaybeden arkadaşlarımla dalga geçerim.

( .................................. )

Morali bozuk olan arkadaşımı teselli ederim.

( .................................. )

Kantinde sıraya girmeyen çocuklarla kavga ederim.

( .................................. )

Benimle aynı takımı tutmayanla arkadaşlık etmem.

( .................................. )

Aşağıdaki ifadeleri okuyalım. Belirtilen davranışları tabloda uygun yere yazalım. pişmanlık

bağırmak

özür dilemek

acımak

kıskanmak

sinirlenmek

OLUMLU DAVRANIŞ

OLUMSUZ DAVRANIŞ

...................................................................................................

MİNİ TEST - 3 1) Bireyin karşısındakine anlayışlı davranmasına hoşgörü denir.

6) Bazen insanlar bizden farklı düşünebilirler. Bizden farklı düşünenlerin fikirlerini dinlemek onlara karşı olan .................................. gereğidir.

Aşağıdakilerden hangisi hoşgörülü bir davranış değildir?

A) Ablasının, odasını toplamayan kardeşine yardım etmesi. B) Kendisinden farklı düşünenlerle arkadaşlık etmek. C) Mehmet’in ödev kağıdına su döken karde- şine kızması. D) Öğretmenin, ödevini yapmayan öğrencisine ceza vermemesi.

A) Şaka yapıldığında B) Sözümüzü tutmadığımızda C) Fiziksel özelliklerle dalga geçildiğinde D) Oyuna alınmadığımızda

3) Ben Kenan, parmak yapım piyanoya çok uygun. Ayrıca piyano çalmayı da çok seviyorum.

Açıklamasına göre Kenan, hangi özelliğinin farkındadır?

A) Zekasının C) Davranışlarının

B) Fiziksel özelliğinin D) Kendisinin

A) Gözlük kullanmak C) Zeki olmak

B) Zayıf kalmak D) Kısa boylu olmak

5) Aşağıdakilerden hangisi bir kişinin duygularını yansıtmamaktadır?

A) sevgimizin C) saygımızın

B) hoşgörümüzün D) kişiliğimizin

7) Aşağıdakilerden hangisi zamanla değişen özelliklerimizden değildir?

A) duygularımızın C) boyumuz

B) göz rengimiz D) yaşımız

Cümlesinde noktalı yere hangisi getirilmelidir?

A) şaşkınlığına C) acısına

1. 2. 3. 4.

Yukarıdaki davranışlardan hangileri yanlıştır?

A) 1-2 C) 3-4

B) üzüntüsüne D) moralsizliğine

Arkadaşımın sözünü keserim. Kazanan arkadaşımı tebrik ederim. Bilgilerimi arkadaşlarımla paylaşırım. Bireysel farklılıklara inanmam.

B) 2-3 D) 1-4

10) Merve doğum gününde Emel’den ummadığı bir hediye aldı.

4) Aşağıdakilerden hangisi fiziksel özellik değildir?

Cümlesinde noktalı yere hangisi gelmelidir?

8) Bir arkadaşımızın annesi hastalandığında teselli etmek onun ................................. ortak olmaktır.

2) Bazı durumlarda davranışlarımız anlayışla karşılanmaz veya görmezlikten gelinmez. Aşağıdaki durumlardan hangisi buna örnektir?

Cümlesinde Merve’nin yüzünde oluşan duygu aşağıdakilerden hangisidir?

A) üzüntü C) şaşkınlık

11) I- cimri

A) Karne alacağımız için çok heyecanlıyım. B) Asansörde kalınca çok korktum. C) Babam İstanbul’a yerleşeceğimizi söyledi. D) Okulun koridorunda annemle karşılaşınca çok şaşırdım.

II- bencil

B) acıma D) sinirlilik III- obur

IV- kararlı

Yukarıda belirtilen kişilik özellikleri “olumluolumsuz” şeklinde gruplandırıldığında hangisi dışta kalır?

A) I C) III

B) II D) IV