AUTISME BEGRIJPEN

Autisme begrijpen

Wetenschappelijk bewijs, natuurlijke strategieën en praktische stappen voor een gezond en bloeiend leven

Autisme begrijpen

1e Uitgave

© 2023 Dr. Rath Health Foundation

Uitgeverij: Dr. Rath Education Services B.V. Postbus 656, NL-6400 AR Heerlen

Tel.: 0031-457-111 222

Fax: 0031-457-111 119

E-Mail: info@rath-eduserv.com

Internet: www.drrathbooks.com

Alle rechten voorbehouden. Uitgegeven door de Dr. Rath Health Foundation. Afzonderlijke pagina’s van deze brochure mogen worden gekopieerd voor privé en niet-commerciële doeleinden. Enig direct of indirect commercieel gebruik van deze brochure of delen daarvan, in enigerlei vorm, is zonder schriftelijke toestemming van de auteurs strikt verboden.

Autisme begrijpen

Wetenschappelijk bewijs, natuurlijke strategieën en praktische stappen voor een gezond en bloeiend leven

Door Mirja Holtrop en Aleksandra Niedzwiecki, Ph.D.

Of u nu een ouder of familielid van een autistisch kind bent, of gewoon een bezorgd persoon, u hebt misschien veel vragen over de oorzaken, de beschikbare behandelingen en de preventie van deze aandoening. Autisme is een snel groeiend probleem in onze samenleving en heeft serieuze aandacht nodig. Volgens een rapport uit 2017 van de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) lijdt ongeveer 1 op de 160 kinderen aan autisme. Sommige wetenschappers schatten dat in 2025, als er niets wordt gedaan, elk tweede kind eraan kan lijden.1

Dit zijn beangstigende prognoses. Bovendien is autisme een veelzijdig syndroom zonder een duidelijke therapeutische oplossing. De meeste ouders moeten daarom zelf uitvinden welke van de beschikbare benaderingen heilzaam kunnen zijn en hoe ze die moeten samenstellen.

Veel populaire boeken over dit onderwerp leren ouders hoe ze hun kind kunnen trainen zodat het beter functioneert in sociale interacties. Ze gaan echter niet in op hoe de onderliggende omstandigheden verbeterd kunnen worden. Na ons te hebben verdiept in origineel onderzoek naar de rol van micro -

voedingsstoffen bij autisme, is het ons duidelijk geworden hoeveel solide wetenschap er is ter ondersteuning van nieuwe natuurlijke, veilige en effectieve opties voor ouders van autistische kinderen om hun kinderen te helpen beter te worden. ‘Voedsel is je medicijn‘ heeft hier echt betekenis!

We gaan geen specifieke behandelingen aanbevelen of u vertellen wat uw arts voor u moet doen. Deze beslissingen zijn aan u en uw arts.

Maar we zullen u wel helpen om de complexiteit van autisme te begrijpen en u op de hoogte te brengen van het laatste autisme-onderzoek. Gewapend met deze kennis kunt u dan de opties voor uzelf analyseren en evalueren welke het beste van toepassing zijn op uw specifieke situatie. Bovendien kan de informatie in deze brochure u helpen om uw huidige kennis over autisme in een bredere context te plaatsen. Misschien roept het nieuwe vragen op of worden overtuigingen waarmee u vertrouwd bent, in twijfel getrokken. Het kan ook geheel nieuwe mogelijkheden openen om te onderzoeken. Hoe dan ook, we hebben er alle vertrouwen in dat de voortdurende vooruitgang in het weten-

schappelijk onderzoek naar microvoedingsstoffen nog meer opties en oplossingen zal openen met betrekking tot autisme.

Er zijn belangrijke personen die op verschillende manieren hebben bijgedragen aan deze publicatie. Voedingsspecialist mevrouw Elizabeth Wells was zeer behulpzaam bij het professioneel redigeren van verschillende versies van het manuscript en het geven van waardevol commentaar en suggesties.

Dr. Matthias Rath M.D. heeft onschatbare steun, inzichtelijk commentaar en aanmoediging gegeven tijdens het schrijfproces. We bedanken ook Paul Anthony Taylor voor zijn voortdurende steun van ons werk.

Deze brochure zal u in staat stellen om actie te ondernemen, dus laten we meteen aan de slag gaan. Vroeg ingrijpen kan een enorm verschil maken in de ontwikkeling en het leven van iemand met autisme.

Waar beginnen we?

Autismespectrumstoornis (ASS) is omgeven door talloze controverses en argumenten van zowel zorgverleners als ouders. Daarom kan zelfs het stellen van een diagnose al een hele uitdaging zijn.

Autismespectrumstoornissen (ASS) omvatten een breed scala aan aandoeningen die worden gekenmerkt door weinig sociale vaardigheden, repetitief gedrag, problemen met de spraakontwikkeling en non-verbale communicatiestoornissen. Hieronder vallen ook de kinderlijke desintegratieve stoornis (CDD), pervasieve ontwikkelingsstoornis-niet-anders-gespecificeerd (PDDNOS) en het syndroom van Asperger.

De aandoening blijft grotendeels een mysterieus probleem omdat de oorzaken ervan niet goed gedefinieerd zijn en het omgeven is door controverse. De controverse heeft niet alleen betrekking op de behandeling van autisme, maar ook op de vraag of het überhaupt als een stoornis beschouwd moet worden.

In het begin van de jaren 1990 werd autisme geclassificeerd als een zeldzame en ernstige vorm van schizofrenie. Voor die tijd werd autisme eerder beschreven als een ontwikkelingsstoornis dan als een psychische aandoening. In 1994 werd het syndroom van

A sperger toegevoegd aan het Diagnostic and Statistical Manual of Mental Disorders van de American Psychiatric Association. Vrijwel onmiddellijk kregen mensen met een hoog IQ en goede verbale vaardigheden de diagnose ‘autismespectrumstoornis’. Vandaag de dag zijn mensen met een autismespectrumstoornis (ASS) zeer divers, velen zijn briljant en begaafd, maar sommigen hebben ernstige problemen. Terwijl sommige mensen autisme zien als een vorm van ‘neurologisch verschil’ dat tot buitengewone inzichten kan leiden, zien anderen het als een stoornis die iemands vermogen om in de maatschappij te functioneren aantast en die dus behandeld moet worden – of, idealiter, genezen.

Om het nog ingewikkelder te maken, zijn de diagnostische criteria voor autisme de afgelopen 20 jaar veranderd. Psychiaters stellen de diagnose meestal met behulp van CARS (Childhood Autism Rating Scale) of ADOS (Autism Diagnostic Observation Schedule), of ADI-R (Autism Diagnostic Interview-Revised). Deze beoordelingen zijn echter uitsluitend gebaseerd op vragenlijsten, omdat er geen specifieke biologische test is om vast te stellen of iemand autistisch is.

Er wordt algemeen aangenomen dat ASS begint in de vroege kinderjaren en vaak tot in de volwassenheid blijft bestaan. Het kan variëren van mild tot ernstig: sommige pati-

enten met ASS leven min of meer zelfstandig, maar anderen hebben ernstige beperkingen en hebben levenslange zorg nodig.

Symptomen van autisme (ASS) Bij kinderen tot 5 jaar

• Vertraagde spraakontwikkeling of weigeren te spreken

• Vaak herhalen van vaste woorden

• Monotone spraak

• Gebruik van losse woorden; zinnen zijn kort of niet bestaand

• Niet reageren op het roepen van hun naam

• K nuffels van ouders of broertjes of zusjes afwijzen

• Op onverklaarbare wijze boos of verdrietig reageren als hen gevraagd wordt iets te doen

• Zich niet bewust zijn van de persoonlijke ruimte van anderen, maar zeer beschermend zijn als mensen hun eigen ruimte betreden

• Weinig interesse in andere kinderen

• Niet genieten van sociale situaties zoals verjaardagsfeestjes

• Het liefst alleen spelen

• Geen gezichtsuitdrukkingen in sociale interactie

• Geen direct oogcontact

• Repetitieve bewegingen (wapperen met de handen of schommelen)

• Op een repetitieve manier met speelgoed spelen (blokken op volgorde van grootte of kleur leggen in plaats van ze te gebruiken om een huis te bouwen, bijvoorbeeld)

• Hebben een vaste gezinsroutine nodig, raken erg van streek als deze routine verandert

• Sterke voorkeur voor bepaald voedsel, gebaseerd op textuur en kleur

• Ongebruikelijke zintuiglijke voorkeuren; kan op ongepaste wijze aan speelgoed, voorwerpen of mensen snuffelen

Symptomen van autisme (ASS)

Bij kinderen ouder dan 6 jaar

• Vermijden van of monotone spraak

• Spreken in vooraf aangeleerde zinnen, geen afzonderlijke woorden samenvoegen

• Problemen met tweegesprekken. Hebben de neiging om ‘tegen’ mensen te praten in plaats van met hen

• Niet in staat sarcasme of metaforen te begrijpen

• Moeite met het uitvoeren van taken, reageren niet goed op instructies

• Weinig interesse in interactie met mensen, weinig vriendschappen

• Geen begrip van sociale interacties zoals mensen begroeten of vaarwel wensen

• Niet in staat om de juiste toon en inhoud te vinden in verschillende sociale situaties: bijvoorbeeld heel formeel spreken op een informeel feestje en vervolgens op een vertrouwde manier lachen met volslagen vreemden

• Niet genieten van activiteiten waar leeftijdsgenoten van genieten, zoals kaartspellen, bordspellen of teamactiviteiten zoals volleybal of voetbal

• Weinig gezichtsuitdrukkingen bij communicatie

• Zelfstimulerend gedrag

• Weinig tot geen oogcontact

• Liever met voorwerpen spelen dan met mensen, met andere kinderen spelen alsof het voorwerpen zijn

• Agressief gedrag naar andere kinderen, bijten, schreeuwen

• Een zeer specifieke interesse in een bepaald onderwerp

De diagnose autisme brengt verschillende uitdagingen met zich mee, aangezien kinderen en volwassenen met ASS vaak worden blootgesteld aan stigmatisering of discriminatie1. Autisme is echter geen hardwired stoornis die in de genen is geprogrammeerd en ontworpen is om daar voor altijd te blijven, zoals mensen meestal wordt verteld.

In plaats van de onderliggende oorzaken te behandelen, richten de meeste (kinder)artsen zich op dit moment op de symptomen en vertrouwen ze op chemische medicijnen om autisme-gerelateerd gedrag te onderdrukken. Maar dit brengt een risico met zich mee, omdat farmaceutische medicijnen ongewenste bijwerkingen hebben, waaron-

der ernstige persoonlijkheidsveranderingen. Sommige van deze medicijnen kunnen de hele biochemie van de hersenen veranderen en zelfs bredere schade veroorzaken. Filterorganen zoals de lever en de nieren – die de gifstoffen van het lichaam verwerken – kunnen slecht gaan functioneren, wat kan leiden tot de ontwikkeling van secundaire gezondheidsproblemen. Onder dergelijke medicatie vertonen kinderen vaak dufheid en reageren ze niet meer, waardoor ze zich nog meer uit het leven terugtrekken. Daardoor ontstaat een vicieuze cirkel.

Autisme moet worden aangepakt op het niveau waarop het zich voordoet, namelijk in de kleinste biochemische eenheden van het lichaam, de cellen. We weten nu dat het lichaam op verschillende manieren reageert op milieutoxines en dat wanneer de toxiciteit zijn grens bereikt, het hersenschade kan veroorzaken en zich kan uiten in symptomen die we classificeren als autisme. Maar het geheim van echt herstel ligt ook in onze cellen. Alle cellen hebben voldoende voeding (microvoedingsstoffen) nodig om optimaal te functioneren en zich te verdedigen tegen blootstelling aan toxische en kunstmatige stoffen. Door te kiezen voor een natuurlijke aanpak en schadelijke chemicaliën uit hun omgeving te verwijderen, hebben veel mensen hun autismesymptomen drastisch zien verbeteren.

Uw eigen observaties en inzichten zijn enorm waardevol bij het vinden van wat werkt in uw situatie. Autisme is een multifactoriële, ‘whole body condition’. Door veel verschillende methoden en benaderingen uit te proberen, kuny u ontdekken wat het beste werkt voor u en/of uw kind. Herstel met behulp van natuurlijke methoden is niet alleen mogelijk, maar zou wereldwijd gepromoot moeten worden.

Risicofactoren voor autisme zijn niet duidelijk vastgesteld

De meeste mensen weten nog steeds niet wat de redenen of oorzaken van ASS zijn. In de loop der jaren zijn mogelijke oorzaken onderzocht, variërend van antivlooienpoeders, mobiele telefoons en kabeltelevisie (straling), tot een combinatie van genetica en omgevingsfactoren (blootstelling aan bepaalde prenatale medicijnen, zware metalen, milieutoxinen en tegelijkertijd voedingstekorten). Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat er een sterk verband is tussen milieugifstoffen en autisme, dus het is de moeite waard om bewust te zijn van de mogelijke boosdoeners.

1. Blootstelling aan giftige metalen

De rol van sommige giftige metalen is geëvalueerd in verband met autisme.

Onze oceanen zijn vervuild met kwik dat via giftig afval in zee terechtkomt. Walvissen zitten zo vol kwik dat als ze stranden, ze als gevaarlijk afval moeten worden afgevoerd. Er zijn bijzonder hoge concentraties kwik aangetroffen in tonijn, zwaardvis, geelstaart, koningsmakreel en tegelvis. Deze toxiciteit heeft veel

Aangezien milieugifstoffen toenemen, is het snel groeiende aantal autistische kinderen geen verrassing.

Hieronder vindt u een lijst met factoren die het risico van een kind op het ontwikkelen van een ASS kunnen verhogen. Helaas zijn giftige stoffen tegenwoordig een onderdeel van het leven en zijn ze overal te vinden.

mensen ertoe aangezet het eten van vis te vermijden of over te schakelen op het eten van kleinere vissen zoals haring, die minder snel met kwik verontreinigd zijn.

Naast vis kunnen ook gewone huishoudelijke en schoonheidsproducten kwik bevatten. De grootste boosdoeners op

Kwik

Kwikbolletje op Cinnabarit

dit gebied zijn crèmes die de huid lichter maken.2 Veel vaccins bevatten ook kwik. We zullen hier later dieper op ingaan. Het is aangetoond dat blootstelling aan kwik tijdens de zwangerschap kan leiden tot een lager IQ, zenuwbeschadiging, slechte taalontwikkeling en een verminderde motorische ontwikkeling bij het kind.3

vermogen om zware metalen uit te scheiden en/of verhoogde milieublootstelling op belangrijke momenten in de ontwikkeling, een oorzakelijke rol kan spelen bij autisme.”5

is aanwezig in verschillende veelgebruikte producten. Dit giftige zware metaal komt voor in verf, bepaalde keramische producten, buizen en sanitair. Zelfs soorten soldeer, benzine, batterijen en cosmetica bevatten sporen van lood.

Dit is zeer zorgwekkend omdat uit onderzoek bleek dat bij hogere loodgehaltes “kinderen meer vijandig wantrouwen en oppositioneel opstandig gedrag vertonen, ontevredener en onzekerder zijn over hun emoties en moeite hebben met communiceren.”4

In overeenstemming hiermee rapporteerde een onderzoek uit 2015 dat autistische kinderen hogere gehaltes lood, kwik en aluminium hebben dan hun gezonde leeftijdsgenoten. Deze kinderen hadden ook een lager IQ vergeleken met de controlegroep. De studie concludeerde dat:

“Biologische schade door zware metalen als neurotoxische stof, naast genetische vatbaarheid in de vorm van een verminderd

Helaas kan er zelfs lood worden aangetroffen in kraanwater dat afkomstig is uit waterleidingen binnenshuis of uit leidingen die een huis verbinden met de hoofdwaterleiding in de straat, vooral als het een ouder huis is. Dit komt meestal door corrosie van oudere armaturen of van het soldeer dat de leidingen verbindt. Sommige mensen hebben een genetisch bepaald verminderd vermogen om zware metalen, zoals lood, uit te scheiden en lopen een bijzonder risico.

Eén studie suggereert dat blootstelling aan toxische metalen in combinatie met tekorten aan bepaalde essentiële voedingsstoffen, bijvoorbeeld mangaan, de ontwikkeling van de hersenen van een foetus in de baarmoeder of tijdens de vroege kinderjaren kan schaden6. Dit werd bevestigd in een Zweeds-Amerikaanse studie die in 2017 werd gepubliceerd en die suggereerde dat verhoogde niveaus van lood en andere zware metalen, in combinatie met tekorten aan mangaan en zink tijdens specifieke ontwikkelingsfasen, het risico op ASS ernstig kunnen verhogen7.

Lood

Galeniet (loodglans)

Andere zware metalen

Een onderzoek in Egypte onder 45 autistische en 45 gezonde kinderen in de leeftijd van 2-10 jaar concludeerde dat hoge looden kwikgehaltes in bloed en haar een van de hoofdoorzaken van autisme zouden kunnen zijn. Ontgifting door een chelaatvormer (chelaatvormers zijn chemische verbindingen die reageren met metaalionen om een stabiel, in water oplosbaar complex te vormen) leidde tot grote verbeteringen bij deze kinderen.8

Een andere studie, gepubliceerd in 2011, toonde significant verhoogde arseen-, cadmium-, barium-, cerium- en loodgehaltes aan in haar- en urinemonsters van kinderen met de diagnose autisme.9

Veel ouders hebben aanzienlijke verbeteringen in de autistische symptomen van hun kinderen ervaren door een goed detoxprogramma voor zware metalen. Er is wereldwijd zeker behoefte aan meer onderzoek naar het ontgiften van zware metalen bij de behandeling van ASS.

Dit mineraal is aanwezig in ons milieu en voedsel. Fluoride is aanwezig in tandpasta en in veel tandheelkundige en chemische producten. Zowel fluoride als aluminium interfereren met een aantal specifieke enzymen en kunnen daardoor de cellulaire

energieproductie door de cellen aanzienlijk verminderen en beschadigen. De synergetische interactie van fluoride en aluminium is zeer giftig, vooral voor kinderen.10

Fluoride

Fluoride is een aanduiding voor het anion van fluor (F−).

Aluminium

Dit metaal zit niet alleen in blik en aluminiumfolie, maar ook in veel huishoudelijke artikelen en in onze omgeving. Het is misschien verrassend om te weten dat het meeste aluminium dat we binnenkrijgen afkomstig is van onze voeding. Dit metaal is een krachtige neurotoxine. Beroepsmatige blootstelling aan aluminium wordt in verband gebracht met neurologische aandoeningen, waaronder de ziekte van Alzheimer. Hogere aluminiumniveaus in de hersenen zijn gerapporteerd bij oudere mensen. Interessant genoeg bleek uit een onderzoek

2. Pesticiden en herbiciden

Zoals we nu allemaal weten, is de mate van milieuvervuiling en het gebruik van pesticiden in de landbouw, tuinieren, parken, speeltuinen en andere gebieden waar onze kinderen komen, aanzienlijk.

Uit een onderzoek uit 2017 waarin de relatie werd beoordeeld tussen de woonomgeving van zwangeren in de buurt van mogelijk neurotoxische landbouwpesticiden en de neurologische ontwikkeling van 7-jarige kinderen, bleek dat kinderen die in de buurt van

uit 2018 dat patiënten met ASS significant hogere aluminiumniveaus hadden in vergelijking met gezonde controlegroepen.11

Aluminium in NZ Vaccins 1980 vs 2013

met pesticiden besproeide landbouwgrond woonden, lagere IQ-scores hadden in vergelijking met kinderen die in andere gebieden woonden.12 Een ander onderzoek, uitgevoerd in Korea, toonde aan dat blootstelling aan pesticiden tijdens de zwangerschap in verband kon worden gebracht met een verhoogd risico op een slechte prenatale groei en een verminderde neurologische ontwikkeling bij het nageslacht. De chemische stoffen die in dit onderzoek werden beoordeeld, waren onder andere 4 ftalaten, bisfenol A,

Source: Immunisation Handbook 2002 & 2011 Ministry of Health NZ

3 zware metalen, 19 polychloorbifenylen (PCB’s), 19 organochloorpesticiden en 19 polybroomdifenylethers. Hun concentraties werden gemeten in de urine, het bloed, het serum en/of de moedermelk van zwangeren of vrouwen die borstvoeding gaven.

Het is alarmerend dat deze pesticiden in veel landen vrij algemeen worden gebruikt en worden aangetroffen in conventionele landbouwproducten op gazons die met herbiciden zijn behandeld. Ze kunnen ook verschillende dierlijke producten zoals melk, vlees, eieren en kaas besmetten.13

Er is ook voorlopig bewijs dat pesticiden autisme kunnen veroorzaken. Een studie gepubliceerd in het American Journal of Psychiatry in 2018, suggereert sterk dat blootstelling aan landbouwchemicaliën tijdens de zwangerschap een risicofactor kan zijn voor autisme.14,15 Een wetenschappelijke review van het Environmental Health Sciences Center en

het Department of Public Health Sciences in Californië bracht organofosfaatpesticiden in verband met cognitieve, gedrags- en neurologische tekorten bij kinderen, en deed een aanbeveling voor onmiddellijke acties om dergelijke blootstellingen te verminderen.16

Als u huisdieren zoals honden of katten hebt, gebruik dan geen chemische teken – en vlooienbanden of – dips, want deze zitten vol schadelijke chemicaliën. Probeer in plaats daarvan natuurlijke alternatieven, zoals neem, lavendel en tea tree olie, die je in veel reformwinkels kunt vinden.

Hoewel het moeilijk is om onze blootstelling aan pesticiden volledig uit te bannen, kan zelfs een kleine vermindering helpen, zoals het gebruik van biologische producten of het uittrekken van je schoenen om te voorkomen dat chemicaliën en andere verontreinigende stoffen op je vloeren en tapijten terechtkomen.

Herbiciden op basis van glyfosaat (GBH’s)

Het beroemde Monsanto herbicide glyfosaat (‘Roundup’), waarvan nu bewezen is dat het de darmbacteriën van bijen doodt, werd voor het eerst verkocht aan boeren in 1974.

Sinds 1978 is het gebruik van GBH’s ongeveer verhonderdvoudigd. Een Amerikaanse studie uit 2017 toonde aan dat:

• GBH’s zijn de meest gebruikte herbiciden ter wereld en het gebruik ervan en de blootstelling eraan blijft stijgen.

• GBH’s verontreinigen drinkwaterbronnen, de bodem en de lucht, vooral in landbouwgebieden.

• Glyfosaat en zijn metabolieten zijn op grote schaal aanwezig in de wereldwijde sojaproductie.

• Glyfosaat is nu geclassificeerd als waarschijnlijk kankerverwekkend voor de mens.

• Schattingen in de regelgeving van toelaatbare dagelijkse inname voor glyfosaat in de Verenigde Staten en de Europese Unie zijn gebaseerd op verouderde wetenschap.17

Stephanie Seneff van het Massachusetts Institute of Technology, een veel gepubliceerd auteur over verschillende onderwerpen variërend van de ziekte van Alzheimer tot autisme en hart- en vaatziekten, wijst op een opmerkelijk sterk verband tussen het toege -

nomen gebruik van Monsanto’s Roundup en stijgende autismecijfers. Ze waarschuwt dat als er niets gedaan wordt aan de blootstelling aan dit krachtige gif, in 2025 één op de t wee kinderen autistisch zal zijn!

Ander onderzoek heeft ook alarmerend bewijs gevonden dat deze stof zeer schadelijk is voor het zenuwstelsel en dat het in verband kan worden gebracht met autisme en vele andere ziekten, waaronder Parkinson en Alzheimer, en zelfs kanker. Het onderzoek – uitgevoerd in Brazilië en gepubliceerd in 2018 – presenteerde verontrustend bewijs van de aanwezigheid van glyfosaat en zijn metaboliet amino-methylfosfonzuur (AMPA) in 10 commerciële merken babyvoeding die tussen 2012 en 2017 werden geanalyseerd.18

Aantal kinderen (6-21 jaar) met autisme geholpen door IDEA uitgezet tegen glyphosaat gebruik op maïs en soja Glyphosate applied to corn & soy (1000 tons) Number of children with autism (served by IDEA)

# w/ autism

Glyphosate applied to corn & soy

3. Hormoonontregelende chemicaliën

Hormoonontregelende chemicaliën verstoren het hormoonstelsel en kunnen kanker, geboorteafwijkingen en andere ontwikkelingsstoornissen veroorzaken.

Bisfenol A (BPA) en ftalaten, die veel voorkomen in plastic voedselverpakkingen en babyflesjes, kunnen de effecten van natuurlijke hormonen nabootsen of manipuleren, waardoor verschillende ontwikkelingsproblemen ontstaan. Een recente Japanse studie (2018) suggereert dat prenatale blootstelling aan ftalaten gedragsveranderingen kan veroorzaken bij kleuters.19 Dierstudies hebben aangetoond dat “prenatale blootstelling aan BPA, obesitas, reproductieve afwijkingen en neurologische ontwikkelingsstoornissen kan veroorzaken bij nakomelingen.”20

Toch gebruiken veel mensen plastic bakjes, zonder na te denken over de mogelijke gezondheidsrisico’s. Als je plastic voedselbak-

jes of flessen gebruikt, zorg er dan voor dat ze BPA-vrij zijn. Er zijn nu verschillende BPAvrije producten verkrijgbaar doordat bedrijven onder druk zijn gezet door consumenten en milieuactivisten om ze te produceren.

In onze moderne samenleving worden we omringd door schadelijke chemicaliën. Het is dan ook niet verwonderlijk dat onderzoekers al in 2004 ontdekten dat het lichaam van de meeste zwangeren in de VS meerdere schadelijke stoffen bevat. Sommige chemicaliën werden in de jaren 1970 verboden, maar andere worden nog steeds gebruikt en zijn overvloedig aanwezig in gewone huishoudelijke producten. Eén onderzoek toonde aan dat zwangeren tegenwoordig worden blootgesteld aan 163 verschillende giftige chemicaliën, die allemaal in hun bloed, weefsel en moedermelk te vinden zijn.21 Het toenemende aantal zieke baby’s is geen verrassing.

4. Levensmiddelenadditieven (toevoegingen)

Voedingskleurstoffen worden gebruikt in veel voedingsmiddelen, medicijnen en cosmetica, ondanks talloze gezondheidsproblemen. Veel kleurstoffen zijn toegestaan, zelfs als ze verontreinigd zijn met kleine hoeveelheden lood, kwik, arsenicum, benzidine en andere toxische stoffen, simpelweg omdat deze gevaarlijke verontreinigingen te moeilijk te verwijderen zijn tijdens het productieproces. Daarom wordt het, ten gunste van het bedrijfsleven, als ‘acceptabel’ beschouwd dat levensmiddelenadditieven ‘enkele’ schadelijke bestanddelen bevatten.

Hoewel ze een persoon niet direct kunnen doden als ze in kleine hoeveelheden worden geconsumeerd, leidt het eten van veel producten die deze stoffen bevatten over een lange periode tot een opeenhoping van deze chemische stoffen in het lichaam. Hierdoor neemt de toxische belasting van het lichaam toe. Zuigelingen en kinderen zijn het meest kwetsbaar voor deze giftige stoffen, omdat hun organen nog niet volgroeid zijn en omdat ze deze stoffen anders in hun stofwisseling verwerken dan volwassenen.

In ons voedsel worden enorme hoeveelheden kunstmatige kleurstoffen gebruikt die zijn goedgekeurd door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) en andere

regelgevende instanties. Omdat ze overal in zitten, van cosmetica tot cornflakes en frisdrank, is het voor consumenten bijna onmogelijk om ze te vermijden.

De kleurstoffen in farmaceutische medicijnen mogen het dubbele aan lood bevatten in vergelijking met voedsel! Omdat medicijnen meestal worden ingenomen door mensen die al ziek zijn, kan dit hun stofwisseling nog verder beschadigen. Stel je de gevolgen eens voor van het aantal ouderen dat dagelijks veel verschillende medicijnen gebruikt. Mononatriumglutamaat (MSG) is een veel gebruikte smaakversterker, die aanwezig is in de meeste commercieel bereide en verpakte voedingsmiddelen, of in veel restaurantgerechten, omdat het zelfs slecht eten geweldig laat smaken. MSG stimuleert de hersenen tot overproductie van dopamine. De drugachtige kick die het veroorzaakt geeft een kortstondig gevoel van welzijn en zorgt ervoor dat consumenten hunkeren naar meer. Tijdens dit proces worden echter hersencellen vernietigd. Hoewel verschillende studies (vaak gefinancierd door de voedingsindustrie) beweren dat MSG onschadelijk is, is er veel

bewijs dat het toxisch is. Naast zwaarlijvigheid en hersenschade kan MSG ook astma en andere allergische aandoeningen uitlokken.22

De laatste jaren is er een groeiende trend onder consumenten naar MSG-vrije voedingsmiddelen Dat verlangt etiketten op het voedsel goed te lezen en producten te kiezen die geen MSG bevatten. MSG wordt ook vermeld als E621, Ve-tsin of gistextract. Let wel: de keuze van consumenten kunnen de praktijken van de voedingsindustrie veranderen!

Als je meer wilt weten: The Slow Poisoning of America van Edward Erb. Op internet is ook veel informatie over MSG te vinden.

De gepensioneerde neurochirurg Russel Blaylock MD suggereert dat excitotoxische voedseladditieven zoals MSG en aspartaam, aluminium en fluoride kunnen bijdragen aan of een co-factor zijn in de ontwikkeling van ASS.24

Consumptie van kunstmatige levensmiddelenadditieven heeft teveel nadelen. Het beste

Aspartaam is een kunstmatige zoetstof die in veel suikervrije dranken en caloriearme producten wordt gebruikt. Helaas is het net zo giftig als MSG en veroorzaakt het schade aan de hypothalamus van de hersenen en bevordert het ontsteking. Langdurig gebruik kan een negatieve invloed hebben op het endocriene systeem en het zenuwstelsel. Het is in verband gebracht met veel gezondheidsproblemen, waaronder gedragsstoornissen zoals schizofrenie, depressie en toevallen. Uit een onderzoek bleek dat 700 moeders die grote hoeveelheden aspartaam binnenkregen tijdens de zwangerschap een grotere kans hadden om een kind met autisme ter wereld te brengen.23

Aspartaam zit in dieetdrankjes en caloriearme producten.

5. Vaccins

Het vaccineren van kinderen met meerdere doses vaccins staat bovenaan de lijst van vermoedelijke oorzaken van autisme. Dit heeft ertoe geleid dat veel ouders vaccins voor hun kinderen uitstellen of weigeren. Het MMR-vaccin (bof, mazelen, rodehond) en specifiek het inactieve bestanddeel ervan, thimerosal of thiomersal (een conserveermiddel op basis van kwik), wordt in verband gebracht met ASS en andere neurologische ontwikkelingsstoornissen. De toename van het aantal diagnoses van autisme kan in verband worden gebracht met het toegenomen gebruik en de aanwezigheid van thimerosal/thiomersal en andere toxische stoffen in vaccins.

Omdat het bewijs voor het verband zich opstapelde, kwamen de Amerikaanse Centers for Disease Control and Prevention, de American Academy of Pediatrics en enkele farmaceutische bedrijven in juli 1999 uiteindelijk overeen om kwik ‘zo snel mogelijk’ uit alle kindervaccins te verwijderen. Als gevolg daarvan nam het gebruik van thimerosal / thiomersal in door de Amerikaanse FDA goedgekeurde vaccins aanzienlijk af. In de VS zijn alle vaccins voor kinderen van 6 jaar en jonger nu verkrijgbaar in formules zonder thimerosal/thiomersal. Dit ingrediënt zit echter nog steeds in vaccins voor kinderen in veel andere landen. Thimerosal/thiomersal zit ook in veel griepvaccins en andere vaccins,

waaronder sommige die aan baby’s worden gegeven. Gezien het bewijs van de gezondheidsrisico’s van deze kwikhoudende stof is dit bijzonder kwalijk.

In het onderzoek ‘Delayed acquisition of neonatal reflexes in newborn primates receiving a thimerosal-containing hepatitis B vaccine: Influence of gestational age and birth weight’, vergeleek jonge makaak-apen die waren gevaccineerd met het hepatitis B-vaccin dat thimerosal bevatte met apen die een placebo met een zoutoplossing hadden gekregen en apen die helemaal geen injecties hadden gekregen. De resultaten toonden aan dat de gevaccineerde apen een aanzienlijke vertraging hadden in de ontwikkeling van belangrijke overlevingsreacties, zoals wroet-, snuit- en zuigreflexen. Deze reflexen worden aangestuurd door de hersenstam, een cruciaal gebied dat bijzonder gevoelig is voor schade door kwik. Neonatale reflexen bij niet-blootgestelde dieren en in de placebogroep waren niet vertraagd.25

Ouders melden dat hun voorheen normale kinderen zich abnormaal begonnen te gedragen nadat ze gevaccineerd waren. Omdat er geen verbetering optrad na de vaccinatie, kregen veel van deze kinderen de diagnose ASS.

In 2017 ontdekten onderzoekers dat er een verhoogde kans is op de diagnose atypisch autisme na blootstelling aan vaccins die thimerosal bevatten. De studie levert belangrijk epidemiologisch bewijs dat een hoger kwikgehalte in thimerosal-bevattende kindervaccins significant associeert met een risico op de diagnose atypisch autisme, en suggereert dat thimerosal uit vaccins moet worden verwijderd.26 Het gebruik van kwikhoudende vaccins is in verband gebracht met de diagnose ‘emotionele stoornis’ (ES). Onderzoekers vonden “een significante relatie tussen blootstelling aan kwik uit thimerosal- bevattende kindervaccins en het daaropvolgende risico op een ES-diagnose”.27 ES is een soortgelijke neurologische ziekte als autisme.

Talrijke onderzoeken toonden aan dat een hoge blootstelling aan ethylkwik uit vaccins die thimerosal bevatten, in de eerste levensmaand het risico op neurologische ontwikkelingsstoornissen verhoogt. Op basis van deze bevindingen suggereert onderzoek dat er sprake is van wangedrag om het publiek verkeerd te informeren en te laten zien dat thimerosal in vaccins veilig is.28 Daarnaast toonde een onderzoek uit 2006 “een significant hoger risico op autisme, spraakstoornissen, mentale retardatie, infantiele spasmen en denkstoornissen na vaccins met thimerosal in vergelijking met vaccins zonder thimerosal”.29

HET VACCINATIESCHEMA

Amerikaanse kinderen zijn het meest gevaccineerd ter wereld. (Bronnen: NVIC.org & CDC.gov)

• LEEFTIJD 12 uur: 1 vaccin

• LEEFTIJD 2 maanden: nog 8 vaccins

• LEEFTIJD 4 maanden: 7 vaccins meer

• LEEFTIJD 6 maanden: 8 vaccins extra

• LEEFTIJD 12-18 mnd.: 12 extra vaccins

• LEEFTIJD 2-6 jaar: 13 extra vaccins

• LEEFTIJD 7-18 jaar: 20 extra vaccins

TOTAAL: 69 vaccinaties

De VS heeft de hoogste kindersterfte in de geïndustrialiseerde wereld en geeft meer vaccins aan haar burgers dan enig ander land in de geïndustrialiseerde wereld. (Bron: WashingtonPost.com)

Hoewel een onderzoek uit 2013 het verband tussen vaccins en autisme in twijfel trekt, zal er waarschijnlijk niet snel een einde komen aan de zorgen en discussies rond kindervaccinaties.30

Veel ziekten kunnen worden voorkomen en veel ziekten zijn al uitgebannen door vaccinatie. Het antwoord op het huidige vaccinatieprobleem kan liggen in het ontwikkelen van nieuwe technologieën op basis van veiligere conserveringsmiddelen en hulpstoffen die een gezonde immuunrespons tegen een antigeen kunnen stimuleren zonder schadelijke

bijwerkingen te veroorzaken. Totdat farmaceutische bedrijven investeren in onderzoek dat gericht is op het ontwikkelen van veilige vaccinatietechnologie, zal de discussie over de voor- en nadelen van vaccinatie doorgaan. Erger nog, onze kinderen zullen worden blootgesteld aan ziekten die gemakkelijk kunnen worden voorkomen door universele toegang tot veilige en effectieve vaccins.

Waarom krijgen niet alle gevaccineerde kinderen symptomen?

Sommige onderzoeksgegevens wijzen erop dat het ontstaan van autismesymptomen na vaccinaties veroorzaakt zou kunnen worden door een genetische gevoeligheid en extreme gevoeligheid voor zware metalen. Dit zou op zijn beurt veroorzaakt kunnen worden door het slecht functioneren van een specifiek eiwit, metallothioneïne eiwit (MT), dat belangrijk is in het menselijk metabolisme.31

Sommige kinderen lijden ook aan een chronische ophoping van fenylalanine (PKU). Deze zeldzame genetische afwijking veroorzaakt mentale retardatie, toevallen, een veranderde hersenontwikkeling en autismesymptomen. Sommige onderzoeken suggereren dat een vroege behandeling van PKU met dieetbeperkingen de prevalentie van autisme bij getroffen kinderen kan verminderen.32

Conventionele behandeling van ASS

Risperidon (Risperdal) en aripiprazol (Abilify) werden meer dan tien jaar geleden goedgekeurd voor de behandeling van prikkelbaarheid die gepaard gaat met autisme. Risperdal k wam in 1993 op de markt als behandeling voor schizofrenie bij volwassenen. Later keurde de FDA het goed voor de behandeling van schizofrenie bij kinderen en bipolaire stoornis bij volwassenen. Het werd ook voorgeschreven voor gedragsstoornissen die geassocieerd worden met autisme. Risperdal is in verband gebracht met verschillende negatieve bijwerkingen, waaronder gewichtstoename door een toename van de eetlust als gevolg van het medicijn. Er is gemeld dat kinderen die risperidon nemen gemiddeld 6 pond aankomen binnen 8 weken na het innemen van de medicatie. Het medicijn kan ook slaperigheid, hormonale veranderingen en, in zeldzame gevallen, tremoren en onwillekeurige

bewegingen veroorzaken. Tot nu toe heeft Risperdal

Johnson & Johnson, de fabrikant, meer dan 40 miljard dollar op geleverd, met meer dan 3 miljard dollar winst per jaar. Op dit moment hebben veel mensen een rechts zaak aangespannen

tegen Johnson & John son, omdat Risperdal ve rantwoordelijk zou kunnen zijn

voor duizenden verwondingen en een enorme emotionele ontreddering. Het kan zelfs de oorzaak zijn van

vele sterfgevallen. Het is al enige tijd bekend dat aripiprazol (Abilify) ervoor zorgt dat patienten zich roekeloos en impulsief gedragen. Fabrikanten van schadelijke medicijnen op recept beweren vaak dat de voordelen van hun medicijnen groter zijn dan de risico’s. Meestal zijn dergelijke beweringen echter gebaseerd op onderzoeken die door diezelfde fabrikanten zijn gefinancierd. Veelzeggend is daarom dat een recent onafhankelijk onderzoek, gepubliceerd in het Journal of the American Medical Association (JAMA), stelt: “Abilify is misschien helemaal niet zo effectief bij de behandeling van depressies.”33

Beide medicijnen hebben op korte termijn een aantal voordelen laten zien op basis van symptomen, zoals het verminderen van uitdagend en repetitief gedrag in vergelijking met onbehandelde patiënten. Vanwege hun mogelij-

Geneesmiddelen

Alfa2-adrenerge agonisten (guanfacine en clonidine)

Opioïde antagonist (naltrexon)

Psychostimulantia (bijv. methylfenidaat, gemengde amfetaminezouten)

Serotonine heropnameremmers (SSRI’s) (bijv. fluoxetine, sertraline)

ke bijwerkingen zouden ze echter helemaal niet gebruikt moeten worden. En zeker niet voor een lange periode. Bij het zoeken naar een effectieve behandeling om de invaliderende symptomen van autisme te verlichten, schrijven veel artsen medicijnen voor die ‘off label’ worden gebruikt. Dit verwijst naar geneesmiddelen die zijn goedgekeurd voor andere, soms verwante aandoeningen zoals aandachtstekortstoornis met hyperacti viteit (ADHD), slaapstoornissen of depressie.

Dergelijke goedkeuringen worden meestal gegeven voor gebruik bij volwassen patiënten.

Verschillende van deze ‘off-label’ medicijnen worden gebruikt om specifieke symp tomen bij autis tische kinderen te behandelen:

Gebruikt bij symptomen Bijwerkingen

Agressie, hyperactiviteit, onoplettendheid, slaapstoornissen.

Prikkelbaarheid, repetitief/ zelfstimulerend gedrag, hyperactiviteit.

Agressie, prikkelbaarheid, onoplettendheid, impulsiviteit, hyperactiviteit

Agressie, impulsiviteit, stemmingswisselingen, prikkelbaarheid, slaapstoornissen

Lage bloeddruk (hypotensie), sedatie, droge mond, hoofdpijn, constipatie

Slapeloosheid, hoofdpijn, verminderde eetlust, bittere smaak

Verlies van eetlust, slapeloosheid, hoofdpijn, prikkelbaarheid, teruggetrokken gedrag, onregelmatige hartslag, hoge bloeddruk (deze geneesmiddelen worden niet aanbevolen voor kinderen met reeds bestaande hartaandoeningen of -afwijkingen) en –bij chronisch gebruik – groeiachterstand

Sedatie, droge mond, constipatie, risico op zelfdoding (zwarte doos waarschuwing)

In 2007 werd er een belangrijke stap genomen door de Amerikaanse Food and Drug Administration (FDA) met betrekking tot het voorschrijven van SSRI’s, een bepaalde soort antidepressiva.34 Ze gaven een zwarte doos waarschuwing uit voor deze medicatie, waarin gewezen werd op het verhoogde risico op suïcidaal denken en gedrag bij kinderen en jongeren die ze voorgeschreven kregen als onderdeel van hun behandeling. Zwarte doos-waarschuwingen gaan vaak vooraf aan het van de markt halen van een medicijn.35 De gevaren van SSRI’s zijn verontrustend.

Omdat antidepressiva op grote schaal worden gebruikt, moeten patiënten die ze gebruiken in de gaten worden gehouden op ongewone veranderingen in hun gedrag, zoals innerlijke rusteloosheid of terugtrekking uit normale sociale situaties.36 Het monitoren van patienten is echter moeilijk uit te voeren en kan de meeste tragedies niet voorkomen. Helaas hebben sommige jongvolwassenen die deze medicatie gebruikten, SSRI-gerelateerde suïcide gepleegd slechts enkele uren nadat hun geliefden of leeftijdsgenoten dachten dat ze helemaal in orde waren.

Het is ook belangrijk om te weten dat veel basiskinderartsen onervaren zijn in het voorschrijven en beheren van psychotrope medicatie, vooral bij kinderen met ASS. Regelmatige controle, soms zelfs wekelijks in het beginstadium van het starten met deze klasse van medicatie, is gerechtvaardigd. Voor bepaal-

de medicijnen is het belangrijk om gewicht, lengte, bloeddruk en hartslag bij elk bezoek te registreren; voor andere medicijnen (bijv. atypische antipsychotica) worden laboratoriumtests aanbevolen, zoals nuchtere lipiden, leverfunctietests en serumglucose.

Omdat deze medicijnen niet goed onderzocht zijn in deze bevolkingsgroep, vooral bij kinderen, en een hoog risico op bijwerkingen met zich meebrengen, is het aan te raden om een specialist op het gebied van mentale gezondheid te raadplegen. Tegenwoordig nemen veel artsen andere niet-farmacologische maatregelen om hun patiënten te helpen, dus er zijn alternatieve opties beschikbaar.

De lijst van antidepressiva die in de VS verkrijgbaar zijn, is erg lang en elk middel brengt gezondheidsrisico’s met zich mee:

ANAFRANIL (clomipramine)

ASENDIN (amoxapine)

AVENTYL (nortriptyline)

CELEXA (citalopram hydrobromide)

CYMBALTA (duloxetine)

DESYREL (trazodon HCl)

ELAVIL (amitriptyline)

EFFEXOR (venlafaxine HCl)

EMSAM (selegiline)

ETRAFON (perfenazine/amitriptyline)

EXAPRO (escitalopram oxalaat)

LIMBITROL (chloordiazepoxide/amitriptyline)

LUDIOMIL (maprotiline)

MARPLAN (isocarboxazide)

NARDIL (fenelzinesulfaat)

SERZONE (nefazodon HCl)

NORPRAMIN (desipramine HCl)

PAMELOR (nortriptyline)

PARNATE (tranylcyprominesulfaat)

PAXIL (paroxetine HCl)

PEXEVA (paroxetinemesylaat)

PROZAC (fluoxetine HCl)

REMERON (mirtazapine)

SARAFEM (fluoxetine HCl)

SEROQUEL (quetiapine)

SINEQUAN (doxepine)

SURMONTIL (trimipramine)

SYMBYAX (olanzapine/fluoxetine)

TOFRANIL (imipramine)

TOFRANIL-PM (imipraminepamoaat)

TRIAVIL (perfenazine/amitriptyline)

VIVACTIL (protriptyline)

WELLBUTRIN (bupropion HCl)

ZOLOFT (sertraline HCl)

ZYBAN (bupropion HCl)

Veel ouders en patiënten zijn ontevreden over de conventionele behandelingen voor autisme en gaan op zoek naar andere opties. Vaak bekijken ze verschillende websites of populaire publicaties die vol staan met persoonlijke aanbevelingen, getuigenissen en zelfs wonderen, meestal zonder wetenschappelijk bewijs. Dit zorgt vaak voor nog meer frustratie en verwarring. Succesvolle resultaten bereik je door wetenschappelijke bronnen te gebruiken en professioneel geteste benaderingen te vinden die hun effectiviteit hebben bewezen.

Zoals eerder aangegeven, is het belangrijk om de ‘niet-schaden’ benadering toe te passen. Dit betekent dat blootstelling aan milieugifstoffen waar mogelijk moet worden vermeden, en het gebruik van bewerkte fastfoodproducten, frisdranken en ook suiker en verzadigde vetten in de voeding moeten worden vermeden.

Om autisme te voorkomen of om te gaan met een bestaande autistische aandoening, is het ook van cruciaal belang om een optimaal voedingspatroon samen te stellen dat rijk is aan microvoedingsstoffen. Dit biedt natuurlijke ondersteuning voor het functioneren van de meeste kritieke organen die door het ziekteproces worden beïnvloed of er gevoelig voor zijn. Veel onderzoeken heb -

ben aangetoond dat kinderen en volwassenen met ASS vaak aanzienlijke voedingstekorten, metabole onevenwichtigheden en spijsverteringsproblemen hebben, die moeten worden aangepakt en gecorrigeerd.

Recent onderzoek toont duidelijk aan dat vrouwen die voedingssupplementen nemen in de vroege stadia van hun zwangerschap ongeveer 40% minder kans hebben op een kind met de diagnose autisme, vergeleken met vrouwen die geen supplementen gebruiken. Dit werd waargenomen bij vrouwen die multi-vitaminesupplementen innamen met of zonder extra ijzer of foliumzuur, of beide.37 Talrijke onderzoeken hebben de effecten van verschillende diëten en individuele voedingsstoffen op autisme getest. De meeste daarvan toonden aan dat specifieke voedingspatronen, evenals de inname van foliumzuur en calcium, belangrijk zijn bij het verlagen van het risico op deze stoornis.38

Aanvulling met één enkele stof is echter geen effectieve manier om de complexiteit van de stofwisseling bij ASS te corrigeren. Een veel succesvollere methode is het gebruik van een wetenschappelijk geselecteerde en synergetisch interactieve combinatie van microvoedingsstoffen. Samen met een gezond eetpatroon is dit het primaire en meest effectieve medicijn, omdat het de ef-

Symptomen en oorzaken van autisme aanpakken met natuurlijke benaderingen

ficiënte zelfgenezingsmechanismen van het lichaam zelf ondersteunt en het optimaal functioneren van de organen in stand houdt.

Het doel van deze brochure is dan ook om richtlijnen te geven die u helpen bij het maken van individuele voedingskeuzes, het selecteren van geschikte voedingssupplementen en het toepassen van andere modaliteiten bij het aanpakken van de gezondheidsproblemen van uw kind of uzelf. Gezondheid kan worden herwonnen op basis van gezonde voeding die rijk is aan vitamines, antioxidanten en andere natuurlijke actieve bestanddelen. Een dergelijke aanpak kan een optimale werking van de hersenen en het zenuwstelsel bevorderen en het hele lichaam voorzien van de nodige hulpmiddelen om zichzelf te ondersteunen.

O nderzoek suggereert dat “het op maat samenstellen van een speciaal ontworpen uitgebalanceerd dieet met de juiste aanvulling van microvoedingsstoffen de ernst van de autismesymptomen en het daarmee samenhangende afwijkende gedrag kan verbeteren.”39

staag toenemende wetenschappelijke bewijs op de cruciale rol van de bacteriële populatie in de darm bij veel aspecten van gezondheid, waaronder ASS. De darmen staan in wisselwerking met de hersenen via onze langste zenuw – de nervus vagus – die in de hersenen begint en via de nek en borstkas naar de buik loopt. Deze zenuw voelt de status van de lichaamsorganen en stelt de microbiota in staat om biochemisch te ‘praten’ met de neuronen in de hersenen. Daarom hebben gifstoffen die door bepaalde darmbacteriën worden geproduceerd een direct effect op je stemming en gedrag.

De normale darmmicrobiota bevat tientallen triljoenen darmbacteriën en kan een biomassa van 2 kg vormen. Hoewel de darmmicrobiota essentieel is voor de bescherming tegen ziekteverwekkers, het extraheren van voedselbestanddelen en zelfs voor de productie van sommige microvoedingsstoffen, speelt het ook een rol in onze mentale gezondheid. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat, in vergelijking met controles, autistische personen duidelijke verschillen hebben in hun microbiota. Er is ook ontdekt dat onevenwichtigheden of veranderingen in de microbiota de ontwikkeling en functie van de hersenen kunnen beïnvloeden.40,41

Microbiota in de darmen kunnen onze hersenfunctie beïnvloeden

Hoewel de meeste mensen er zelden aan denken dat onze darmen iets te maken hebben met mentale gezondheid, wijst het ge -

Veel bewijs voor het belang van microbiota in het functioneren van het zenuwstelsel en gedrag komt van dierstudies. Een van de onderzoeken bij muizen laat zien hoe een stam

van de probiotische bacterie – Lactobacillus reuteri – sommige autistische gedragingen bij deze dieren kan verminderen.42 Op basis van deze bevindingen sprak de hoofdonderzoeker en neurowetenschapper Mauro Costa-Mattioli, directeur van het Memory and Brain Research Center aan het Baylor College of Medicine, grote hoop uit op toekomstige klinische onderzoeken met deze specifieke bacterie bij mensen met autisme.

derzoek werd waargenomen dat het voeden van muizen met de heilzame darmbacterie Bacteroides fragilis hun sociabiliteit aanzienlijk verbeterde.44 Op basis van verschillende bevindingen suggereerde een Spaans onderzoek, dat in 2018 werd gepubliceerd, dat ‘manipulatie van de microbiota een positieve interventie zou kunnen zijn om ASS-symptomen te verbeteren.45

Onevenwicht in de microbiota kan de aanmaak van propionzuur in de darmen stimuleren

Sommige microbiota kunnen ook bijdragen aan negatieve gezondheidseffecten. In dit verband heeft een Canadese onderzoeksgroep voor autisme aan de University of Western Ontario onder leiding van Derrick MacFabe aangetoond dat bepaalde antibiotica-resistente darmbacteriën de ontwikkeling van de hersenen kunnen verstoren. Met name Clostridia en andere vergelijkbare soorten die propionzuur produceren hebben de neiging om na een antibioticakuur in de darmen te overwoekeren.46

U bent misschien niet bekend met de betekenis van propionzuur. Dit vetzuur met korte keten is van nature aanwezig in melkproducten en ontstaat als gevolg van bacteriele fermentatie. Het wordt ook gebruikt in brood en andere voedingsmiddelen om de ontwikkeling van schimmels tegen te gaan. Propionzuur heeft een aantal voordelen aangetoond bij diabetes type 2 en bij het verhinderen van obesitas, maar het kan ook nadelige effecten hebben in het lichaam, afhankelijk van de concentratie, de duur van de blootstelling en andere factoren. Omdat kinderen met autisme hoge concentraties propionzuur-producerende darmbacteriën

hebben, wordt propionzuur gezien als een mogelijke factor bij ASS. Bovendien toonde een dierstudie aan dat wanneer zwangere ratten en hun nakomelingen gevoed worden met voeding die rijk is aan propionzuur, de pups veel autisme-achtige veranderingen in hun hersenen, en ook darmontsteking vertonen.47

In een onderzoek uit 2013 bij kinderen bij wie autisme mogelijk gerelateerd was aan propionzuur-producerende microbiota, vonden onderzoekers een patroon van abnormale vetzuuroxidatieproducten, acylcarnitines genaamd, in hun bloed. Dit patroon was vergelijkbaar met het patroon dat werd gevonden in het rattenmodel van door propionzuur veroorzaakt autisme.48

Hoewel onderzoek in deze richting nog niet definitief is, is het verstandig om een natuurlijke balans van propionzuurproductie in de darmen te behouden. Deze balans kan worden aangetast door antibiotica, maar ook door pesticiden zoals glyfosaat (Roundup). In alle gevallen wordt een probiotica-supplement aanbevolen om een optimaal bacterieel milieu te herstellen.

Stressgerelateerde veranderingen in de microbiota kunnen ons gedrag beïnvloeden

Dierstudies hebben aangetoond dat stress tijdens de zwangerschap het risico verhoogt dat het nageslacht symptomen van autisme vertoont. Onderzoekers van de Universiteit van Pennsylvania Medical School suggereren dat de stress van de moeder naar de hersenen van het kind overgebracht wordt via het darmmicrobioom.49

Bij de bevalling krijgt de pasgeborene het vaginale microbioom van de moeder via het geboortekanaal. Als de moeder tijdens de zwangerschap abnormale stress ervaart, veroorzaakt dit hoge cortisolniveaus in haar bloed, waardoor haar vaginale microbioom aanzienlijk kan veranderen. Hierdoor verandert het darmmicrobioom van de baby en dit heeft op lange termijn gevolgen voor de ontwikkeling van de hersenen van het kind.

In een onderzoek met muizen onderwierpen de onderzoekers de zwangere muizen de eerste 7 dagen van hun zwangerschap aan psychologische stress door ze bloot te stellen aan kattengeur, nachtelijk lawaai en knipperende lichten. Ze analyseerden de vaginale bacteriën van deze muizen voordat ze bevielen. De resultaten toonden aan dat gestreste muizen significant minder ‘goede’ bacteriën hadden in vergelijking met niet gestreste controles. Hetzelfde werd gevonden in de darmmicrobiota van de pups een paar

dagen na de geboorte. Als gevolg hiervan zullen minder goede bacteriën leiden tot een slechte opname van voedingsstoffen en een slechte ontwikkeling van de hersenen. De onderzoekers zagen ook abnormale veranderingen in de hypothalamus, het deel van de hersenen dat betrokken is bij de reactie van het lichaam op stress.

Veranderingen in de microbiota

kunnen ontstekingen bevorderen

Een gezonde microbiota geeft chemische stoffen af die cellen in de darm beïnvloeden die een rol spelen bij het reguleren van ontstekingen in het lichaam. In een proces dat dysbiose wordt genoemd, groeien schadelijke bacteriën en schimmels in de darmen echter in grotere aantallen en kunnen ze de nuttige bacteriën overstemmen. Als gevolg hiervan kunnen de gifstoffen die door deze schadelijke organismen worden afgescheiden ontstekingen bevorderen.

Sommige gegevens wijzen op een verband tussen autisme en prenatale infecties. Vergelijkbare waarnemingen zijn gedaan in dierstudies, zoals de studie die is uitgevoerd op een speciaal muismodel van autisme dat MIA (maternale immuunactivatie) wordt genoemd. De muizen met symptomen van autisme zijn afkomstig van moeders die tijdens de zwangerschap een virusinfectie hebben doorgemaakt. De onderzoekers toonden aan dat muizen met MIA een veranderde

microbiota hebben, darmafwijkingen en schade aan de barrière tussen de darm en de bloedbaan: een aandoening die de medische wereld ‘leaky gut’ noemt. Deze aandoening veroorzaakt wijdverspreide ontstekingen omdat bacteriën of andere darminhoud in de bloedbaan terecht kunnen komen. Bovendien vertoonden de MIA muizen hoge niveaus van microbiële uitscheidingsproducten. Toen de onderzoekers dezelfde giftige producten toedienden aan normale muizen, begonnen deze muizen plotseling autisme-achtig gedrag te vertonen. Het is interessant dat na behandeling met Bacteroides fragilis, een microbe die leeft in een gezonde menselijke darm, het autisme-achtige gedrag in de aangetaste muizen aanzienlijk verminderde en hun lekkende darmen en ontstekingsniveaus verbeterden.50

MICROBIOTA HERSTELLEN: Natuurlijk gefermenteerd voedsel zoals yoghurt op basis van kokosmelk en kefir zijn goede bronnen van nuttige bacteriën. (Kokosnoot is zeer heilzaam voor de hersenen en het zenuwstelsel). Kombucha, een gefermenteerde drank van zwarte of groene thee, en traditionele recepten zoals kimchi en zuurkool, die worden gemaakt van gefermenteerde kool, zijn ook goede bronnen.

Alternatief kunnen groene smoothies, gemaakt met behulp van een krachtige blender, zijn. Het pureren van voedsel in een smoothie kan kinderen helpen om rauwe

groenten zoals boerenkool en spinazie te accepteren. Als je deze groenten toevoegt aan wat fruit en kokosmelk, heeft dat geen invloed op de smaak. Het hele gezin heeft baat bij deze gezonde kant-en-klaarmaaltijden. Ze zijn ook ideaal voor bij het ontbijt.

Het is belangrijk om een goed probiotica-supplement te gebruiken om de darmflora te ondersteunen. Tegenwoordig zijn er veel probiotische producten op de markt die een verscheidenheid aan bacteriestammen in verschillende combinaties en potenties

bevatten. Het kan daarom een uitdaging zijn om de juiste te kiezen, passend bij de behoefte. Onze eerdere publicatie over het onderwerp microbiota “Microbiota—the key to health“ bevat eenvoudige richtlijnen over hoe je het meest effectieve probioticum voor verschillende gezondheidsaandoeningen selecteert.

Het herstellen van de gezondheid van de darmen en het immuunsysteem zijn de eerste belangrijke stappen op weg naar herstel van autisme.

Voedselkeuzes voor iemand

met autisme

De manier waarop onze stofwisseling efficient gebruik maakt van voedsel wordt beïnvloed door chemicaliën en zware metalen, maar ook door gluten en caseïne, die alle-

maal het darmslijmvlies kunnen beschadigen en het lichaam kunnen verhinderen om essentiële micronutriënten te verwerken en op te nemen. Door ons te richten op gezonde, voedzame voeding, profiteren zowel de darmen als de hersenen.

‘Microbiota-de sleutel tot gezondheid’ een gids van Mirja Holtrop en Dr. Aleksandra Niedzwiecki in het Engels

Het Paleo dieet – gebaseerd op het idee dat we consumeren wat onze jager-verzamelaars voorouders aten, zoals een eetpatroon met veel vezels en weinig vlees en dierlijke producten – is een gezonde keuze. Door dit dieet te volgen kunnen mensen met een beschadigde darmwand op een natuurlijke en succesvolle manier chronische ontstekingen in het spijsverteringskanaal behandelen.

Het dieet is gebaseerd op het eten van een grote verscheidenheid aan biologische groenten en fruit, maar ook linzen, quinoa, bonen, noten, zaden en kiemen. Voedingsmiddelen die met name goed zijn voor de behandeling van autisme zijn avocado, bieten, blauwe bessen, broccoli, selderij, kokosolie, eierdooiers, spinazie, boerenkool, snijbiet, rozemarijn, kurkuma, gember en walnoten.

Hier zijn enkele andere belangrijke voedingsfactoren waar je op moet letten:

SUIKER VERMIJDEN

Een van de belangrijkste boosdoeners die vermeden moeten worden, is geraffineerde suiker (waaronder high-fructose maïssiroop). Suiker voedt niet alleen gevaarlijke darmschimmels en veroorzaakt darmdysbiose, maar verhoogt ook de bloedsuikerspiegel, veroorzaakt ontstekingen en voedt kanker.

Een onderzoek uit 2010 bij ratten toonde aan dat bij slechts 3 dagen suikerrijke voeding de hersenfunctie van de hippocampus verminderde. Dit is het deel van de hersenen dat verantwoordelijk is voor leren en geheugen. De ratten die suiker te eten kregen, hadden moeite met het vinden van voedsel in een doolhof.51

Een suikerrijk eetpatroon ook de groei van Candida albicans stimuleren, een schimmel die van nature in kleine aantallen in de darmmicrobiota leeft. De overgroei veroorzaakt openingen in het darmslijmvlies. Hierdoor lekken sommige darmcomponenten naar buiten en worden nuttige voedingsstoffen niet geabsorbeerd; het resultaat is een grote verscheidenheid aan lichamelijke en emotio -

van dysbiose van de darmen. Bovendien scheiden de slechte bacteriën gifstoffen uit die de hersenen beschadigen.52

Een eetpatroon met veel suiker kan ook leiden tot veranderingen in de genexpressie. Dit heeft invloed op neurotransmitters en receptoren en beschadigt de basisfunctie van cellen. Suikerrijke voeding vermindert de hersenafgeleide neurotrofische factor (BDNF), die verantwoordelijk is voor de ontwikkeling, differentiatie en bescherming van bestaande neuronen en de opbouw van nieuwe synapsen.53

In plaats van koekjes en snoepjes kunnen druiven, bananen, ananas, gojibessen, noten of zaden gegeten worden – ze smaken oed en zijn gezond voor de hersenen!

Veel ouders van autistische kinderen hebben een drastische verbetering van de symptomen waargenomen na het invoeren van een luten- en caseïnevrij dieet in combinatie met het elimineren van fastfood, frisdrank of bewerkte voedingsmiddelen. Ze beschrijven een positiever gedrag bij hun kinderen en zien een verbeterde concentratie, een rustiger gedrag en een betere slaap.

et elimineren van melk en soja is gemakkelijk en verbetert in veel gevallen de SS-symptomen. Een glutenvrij dieet is iets ingewikkelder dan het simpelweg elimineren

van wit brood, en het kan ook duurder zijn, maar het kan echt het verschil maken! Gluten is een eiwit in tarwe, maar het zit ook in gerst, spelt, durum, griesmeel en rogge. Het kan soms verborgen zitten in voedingsmiddelen waarvan u nooit zou vermoeden dat ze het bevatten. Daarom is het belangrijk om de etiketten te lezen van elk product dat u koopt. Een van de verbanden tussen gluten en de hersenfunctie lijkt een eiwit te zijn, Zonuline, dat voorkomt in de verbindingscellen van onze darmen. Zonuline, dat in verband wordt gebracht met een verminderde doorlaatbaarheid van de darmen en een verstoring van de nauwe bloed-hersenbarrière, kan worden geactiveerd door gluten. Deze waarneming zou kunnen verduidelijken hoe gluten kunnen bijdragen aan de ontwikkeling van neuro-ontstekingsziekten en de hersenfunctie kunnen beïnvloeden.

Het andere probleem met gluten en caseïne is dat wanneer ze in het spijsverteringsstelsel worden verwerkt, er stoffen vrijkomen die ‘exomorfine’ worden genoemd en die de morfine-achtige endorfine in het lichaam nabootsen. Deze exomorfines hebben hetzelfde effect op het lichaam als opiaten en creëren symptomen waardoor iemand zich euforisch en bedwelmd voelt. Exomorfine is zeer verslavend en daarom kan een verandering naar een eetpatroon zonder brood in het begin een uitdaging zijn. De ‘afstandelijke’ blik die je vaak ziet bij autistische mensen kan het resultaat zijn van de werking van deze chemicaliën in hun systeem.

Voedingssupplementen zijn erg belangrijk omdat ze belangrijke ingrediënten kunnen leveren om specifieke metabolische paden in onze lichaamscellen te ondersteunen en omdat ze kunnen worden ingenomen in doses die zelden via de voeding alleen kunnen worden bereikt. Microvoedingsstoffen hebben een grote invloed op autistische symptomen.54

De belangrijke rol van microvoedingsstoffen

De meeste onderzoeken naar microvodingsstoffen bij autisme werden uitgevoerd op basis van afzonderlijke voedingsstoffen. Sommige daarvan worden hieronder beschreven. De meest uitgesproken en uitgebreide gezondheidseffecten kunnen echter worden verkregen met multi-voedingsupplementen, die vooraf geselecteerde en synergetisch op elkaar inwerkende natuurlijke componenten bevatten.

VITAMINE D: Een vitamine D-tekort bij de moeder kan autisme bij pasgeborenen veroorzaken.55 Er is aangetoond dat autistisch gedrag verdween na een behandeling met een hoge dosis vitamine D.56 Ook hoge vitamine D- bloedwaarden bij kinderen met een ernstig tekort aan deze voedingsstof werden in verband gebracht met een omkering van autistisch gedrag. Er is aangetoond dat een vitamine D-tekort tijdens de zwangerschap kinderen kan predisponeren voor autisme.57-59

VITAMINE A: Autisme kan ook verband houden met schade aan het G-alfa eiwit, een receptoreiwit in het netvlies. Dit eiwit is cruciaal voor taalverwerking en aandacht. Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat “natuurlijke vitamine A dit proteïnedefect herstelt bij autistische mensen.”60,61

GLUTAMINE: De bloedwaarden van dit aminozuur zijn bijzonder laag bij mensen met autisme. Glutamine werkt als een voorloper

Dvan neurotransmitters (glutamaat en GABA). Er is aangetoond dat het ook helpt bij het verhinderen van het leaky gut syndroom.62,63

GLUTAMAAT: is een niet-essentieel aminozuur dat de bloed-hersenbarrière niet kan passeren en aangemaakt moet worden in neuronale cellen uit specifieke andere stoffen. Het is de belangrijkste neurotransmitter voor een normale hersenfunctie en is betrokken bij leren en geheugen. Glutamaat moet in evenwicht zijn met GABA (een andere neurotransmitter) en glutamine – hun voorloper. Verhoogde niveaus van glutamaat die vrijkomen tijdens neuronaal letsel zijn toxisch voor neuronen. Afwijkingen in de glutamaatspiegel worden beschouwd als een belangrijk mechanisme achter autisme. Mensen met autisme hebben hoge glutamaat-bloedspiegels die kunnen leiden tot zelfstimulerend gedrag, toevallen en soortgelijke symptomen.64,65

FOLIUMZUUR: Veel onderzoeksgegevens wijzen op lage foliumzuur-bloedspiegels bij mensen met autisme. Foliumzuursuppletie kan in sommige gevallen de symptomen van autisme verhelpen, vooral bij autistische mensen met genetische veranderingen die de functie van foliumzuurafhankelijke enzy men beïnvloeden.66-70

VITAMINE C vermindert de ernst van de sympto men en verbetert de senso motorische scores bij mensen met autisme, mogelijk door de interactie met de dopaminesyn these. Het heeft ook sterke spaar zame effecten op de glutathionspie gels – een belangrijke antioxidant. Voldoende inname van vitamine C kan leiden tot verminderde oxidatieve stress, verbeterde cellulaire sulfatie-processen en een verbeterde bio-energieproductie (ATP, NADH en NADPH) in de cellen.71,72

GLUTATHION EN CYSTEÏNE: Er zijn aanwijzingen dat autistische mensen significant lagere niveaus van de aminozuren glutathion en cysteïne hebben in vergelijking met gezonde mensen. Een lage antioxidantstatus belemmert de ontgifting en veroorzaakt oxidatieve schade aan de cellen. Dit is in verband gebracht met autistische symptomen, die vaak worden beschouwd als een oxidatieve stressstoornis.73,74 Een tekort aan glutathion en cysteïne verstoort methyle -

ringsprocessen in de cel, die belangrijk zijn voor een effectieve ontgifting en in verband zijn gebracht met neurologische symptomen bij autisme.75-78

VITAMINE B1: Een tekort aan deze vitamine is in verband gebracht met een vertraagde taalontwikkeling. Suppletie heeft een aanzienlijk positief effect op mensen met autisme.79,80

VITAMINE B12: Lage niveaus van vitamine B12 schaden het methyleringsproces (belangrijk voor ontgifting in de cel). Onvoldoende inname van vitamine B12 kan neurologische schade veroorzaken. Een tekort aan

vitamine B12 kan leiden tot optische neuropathie en zichtverlies bij autistische mensen. B12 is belangrijk bij het verhogen van de cysteïne- en glutathionspiegels.81-83

VITAMINE B6 niveaus zijn laag bij veel mensen met de diagnose autisme. Wanneer deze mensen B6-supplementen krijgen, hebben ze beter oogcontact, verbeterde spraak en minder zelfstimulerend g edrag. Vitamine B6 in combinatie met magnesium is een efficiënte behandeling voor mensen met autis me. 84-86

MAGNESIUM: Dit mineraal is be langrijk voor de neurotransmitters die verantwoordelijk zijn voor sociale reacties en emoties. Mensen met au tisme hebben over het algemeen een laag magnesiumgehal te. Magnesium verbetert de efficiëntie van een behandeling met vita mine B6 en deze voe dingsstoffen zouden samen ingenomen moeten worden.87

ZINK bindt kwik en verwijdert het uit het hersenweef sel. Gewoonlijk zijn de zink- en koperni veaus bijzonder verlaagd

bij autistische kinderen. Een laag zinkgehalte heeft een negatief effect op metallothioneïne, een eiwit dat helpt bij het uitscheiden van zware metalen uit de weefsels.88-91

CARNITINE transporteert vetzuren naar de cellen zodat ze verbrand kunnen worden voor bio-energie. “Een lage carnitinestatus is een veelvoorkomend kenmerk van autisme en belemmert het vermogen om vetzuren te gebruiken oor leren en sociale

OMEGA’S 3S/DHA: Wetenschappelijk onderzoek suggereert dat kinderen met autisme zeer lage niveaus omega-3 vetzuren hebben. Essentiële vetzuren zijn aanwezig in elk celmembraan. Docosahexaeenzuur (DHA) is een belangrijk bestanddeel van elke hersencel. Omega-3/DHA hebben sterke ontstekingsremmende eigenschappen.94 Mogelijkheden tot suppletie zijn veganistische oliecapsules, rijk zijn aan DHA, of visoliecapsules. De omega vetzuren van de hoogste k waliteit zijn ‘moleculair gedestilleerd’, wat betekent dat ze geen kwik bevatten.

TYROSINE helpt bij de dopamineproductie in de hersencel. Lage tyrosinespiegels kunnen leiden tot dopaminetekorten in de hersenen, wat kan resulteren in stemmingsstoornissen en autistisch gedrag.95

Wat nog meer?

Hier zijn enkele suggesties die kunnen helpen om de symptomen van autisme te verbeteren:

O verweeg om regelmatig Epsomzout (magnesiumsulfaat) in je bad te gebruiken. De huid neemt magnesium op, wat een kalmerend effect heeft en helpt bij het slapen, terwijl de zwavelcomponent de ontgifting ondersteunt.

TRYPTOFAAN is een natuurlijk aminozuur (te vinden in bananen en noten) dat het lichaam helpt bij de productie van serotonine, een neurotransmitter die mensen kalmeert. Wetenschappelijk onderzoek toont duidelijk aan dat mensen met autisme een beschadigd tryptofaanmetabolisme kunnen hebben met verlaagde niveaus van dit aminozuur, wat de ontwikkeling van de hersenen, de neuroimmuunactiviteit en de mitochondriale functie kan veranderen.96

• Denk aan de impact die gifstoffen en ongezonde voeding hebben op volwassenen: het effect is veel groter bij kinderen omdat hun ontgiftingssysteem nog niet volledig ontwikkeld is. Kies verstandig voedsel.

Houd je lichaam en geest in topvorm. Maak tijd om te ontspannen.

• Eet hersen-ondersteunende voeding die rijk is aan antioxidanten en andere microvoedingsstoffen, zoals vitamines, mineralen, aminozuren en vetzuren. Dergelijke voedingsmiddelen leveren energie en helpen beschermen tegen neurologische aandoeningen.

• Veel vers bronwater uit glazen flessen hydrateert het lichaam en draagt bij aan het helende effect.

Ontgift het huis. Controleer alle commerciële schoonmaakmiddelen en vervang ze door niet-toxische alternatieven uit de natuurvoedingswinkel. Alternatief kan een biologische allesreiniger zelf gemaakt worden door een kopje azijn en een half kopje zuiveringszout te mengen in 4 liter water (voeg citroen- of sinaasappelschil toe voor een heerlijke geur en extra reinigingskracht).

Ondersteun het lichaamsvermogen om het voedsel effectief te gebruiken. Voedingssupplementen met unieke peptiden, natuurlijke vezels en artisjokextracten worden sterk aanbevolen, omdat ze de opname van voedingsstoffen door de slijmvliescellen van het lichaam vergemakkelijken. Dergelijke formules helpen ook bij het binden van zware metalen en verwijderen ze van de bindingsplaats, zodat ze kunnen worden uitgescheiden via de natuurlijke gal-darmroute van het lichaam.

We weten dat er een enorme druk op je ligt als ouder van een kind met autisme. Pleit voor meer onderzoek en deel uw ervaringen met ons. Doe het voor uzelf, uw kind, uw directe omgeving en uw toekomst, en laten we allemaal deel uitmaken van de oplossing. Uw kind en uw reis naar een betere gezondheid kunnen anderen inspireren!

DISCLAIMER

Deze informatie is uitsluitend bedoeld voor educatieve doeleinden en is geen medisch advies. Het is geen vervanging voor zorg door opgeleide medische zorgverleners. De Dr Rath Health Foundation houdt zich niet bezig met de uitoefening van de gezondheidszorg of het verstrekken van advies of diensten op het gebied van de gezondheidszorg.

Bronnen

[1] World Health Organization. Autism spectrum disorders. Accessed May 13th, 2019, published April 2018.

[2] Washam, C. Beastly beauty products: exposure to inorganic mercury in skin-lightening creams. Environ Health Perspect. 2011;119(2). Accessed May 13th, 2019

[3] Bose-O’Reilly S, McCarty K, Steckling N, Lettmeier B. Mercury exposure and children’s health. Curr Probl Pediatr Adolesc Health Care. 2010;40(8):186-215. Accessed May 13th, 2019

[4] Gump BB, Dykas MJ, MacKenzie JA, et al. Background lead and mercury exposures: Psychological and behavioral problems in children. Environ Res. 2017;158:576-582. Accessed May 13th, 2019

[5] El Baz Mohamed F, Ahmed Zaky E, Bassuoni

El-Sayed A, et al. Assessment of hair aluminium, lead, and mercury in a sample of autistic Egyptian children: Environmental risk factors of heavy metals in autism. Behav Neurol. 2015. Accessed May 13th, 2019

[6] Chen P, Rahman Miah M, Aschner M. Metals and neurodegeneration. F1000 Research. March 2016;5. Accessed May 13th, 2019

[7] Arora M, Reichenberg A, Willfors C et al., Fetal and postnatal metal dysregulation in autism. Nature Communications. June 2017;8. Accessed May 13th, 2019

[8] Yassa HA. Autism: a form of lead and mercury toxicity. Environ Toxicol Pharmacology, November 2014;38(3). Accessed May 13th, 2019

[9] Blaurock-Busch E, Amin OR, Rabah T. Heavy metals and trace elements in hair and urine of a sample of Arab children with autistic spectrum disorder. Maedica (Buchar), October 2011;6(4). Accessed May 13th, 2019

[10] Strunecka A, Blaylock R, Strunecky O. Fluoride, aluminum, and aluminofluoride complexes in pathogenesis of the autism spectrum disorders: A possible role of immunoexcitotoxicity. Journal of Applied Biomedicine, August 2016;14(3):171-176. Accessed May 13th, 2019

[11] Mold M, Umar D, King A, Exley C. Aluminium in brain tissue in autism. Trace Elem Med Biology, March 2018;46:76-82. Accessed May 13th, 2019

[12] Gunier RB, Bradman A, Harley KG, Kogut K, Eskenazi B. Prenatal residential proximity to agricultural pesticide use and IQ in 7-yearold children. Environ Health Perspect. May 2017; 125(5). Accessed May 13th, 2019

[13] Kim S, Eom S Kim HJ, et al. Association between maternal exposure to major phthalates, heavy metals, and persistent organic pollutants, and the neurodevelopmental performances of their children at 1 to 2 years of ageCHECK cohort study. Sci Total Environ., May 2018;624:377-384. Accessed May 13th, 2019

[14] Roberts EM, English PB, Grether JK, Windham GC, Somberg L, Wolff C. Maternal residence near agricultural pesticide applications and autism spectrum disorders among children in the California Central Valley. Environ Health Perspect., October 2007;115(10):1482-9. Accessed May 13th, 2019

[15] Brown A, Cheslack-Postava K, Rantakokko P, et al. Association of maternal insecticide levels with autism in offspring from a national birth cohort. American Journal of Psychiatry, August 2018. Accessed May 13th, 2019

[16] Hertz-Picciotto I, Sass JB, Engel S, et al. Organophosphate exposures during pregnancy and child neurodevelopment: Recommendations for essential policy reforms. PLoS Med. October 2018;15(10). Accessed May 13th, 2019

[17] Myers JP, Antoniou MN, Blumberg B, et al. Concerns over use of glyphosate-based herbicides and risks associated with exposures: a consensus statement. Environ Health., February 2016;15:19. Accessed May 13th, 2019

[18] Rodrigues NR, de Souza APF. Occurrence of glyphosate and AMPA residues in soy-based infant formula sold in Brazil. Food Addit Contam Part A Chem Anal Control Expo Risk Assess, April 2018;35(4):723-730. Accessed May 13th, 2019

[19] Minatoya M, Itoh S, Yamazaki K, et al. Prenatal exposure to bisphenol A and phthalates and behavioral problems in children at preschool age: the Hokkaido study on environment and children’s health. Environ Health Prev Med., September 2018;23:43. Accessed May 13th, 2019

[20] Tran N, Miyake K. Neurodevelopmental disorders and environmental toxicants: epigenetics as an underlying mechanism. Int J Genomics. May 2017. Accessed May 13th, 2019

[21] Woodruff T, Zota A, J Schwartz. Environmental chemicals in pregnant women in the United States: NHANES 2003–2004. Environmental Health Perspectives, June 2011. Accessed May 13th, 2019

[22] Allen DH, Delohery J, Baker G. Monosodium L-glutamate-induced asthma. J Allergy Clin Immunol., October 1987;80(4):530-7. Accessed May 13th, 2019

[23] Walton R, Monte, W. Dietary methanol and autism Science Direct, June 2015;85(4):441446. Accessed May 13th, 2019

[24] Blaylock, R. A possible central mechanism in autism spectrum disorders, Part 3: The role of excitotoxin food additives and the synergistic effects of other environmental toxins. Alternative Health, April 2009. Accessed May 13th, 2019

[25] Hewitson L, Houser LA, Stott C, et al. Delayed acquisition of neonatal reflexes in newborn primates receiving a thimerosal-containing hepatitis B vaccine: influence of gestational age and birth weight. J Toxicol Environ Health A. 2010;73(19):1298-313. Accessed May 13th, 2019

[26] Geier DA, Kern JK, Geier MR. Increased risk for an atypical autism diagnosis following Thimerosal-containing vaccine exposure in the United States: A prospective longitudinal case-control study in the Vaccine Safety Datalink. J Trace Elem Med Biol. July 2017;42:18-24. Accessed May 3th, 2019

[27] Geier DA, Kern JK, Homme KG, Geier MR. Thimerosal exposure and disturbance of emotions specific to childhood and adolescence: A case-control study in the Vaccine Safety Datalink (VSD) database. Brain Inj. 2017;31(2):272-278. Accessed May 13th, 2019

[28] Hooker B, Kern J, Geier D, Haley B, Sykes L, King P, Geier M. Methodological Issues and Evidence of Malfeasance in Research Purporting to Show Thimerosal in Vaccines Is Safe. BioMed Research International, June 2014. Accessed May 13th, 2019

[29] Geier DA, Geier MR. An evaluation of the effects of thimerosal on neurodevelopmental disorders reported following DTP and Hib vaccines in comparison to DTPH vaccine in the United States. Journal of Toxicology and Environmental Health Part A, September 2006;69(15):1481-95. Accessed May 13th, 2019

[30] DeStefano F, Price C, Weintraub E. Increasing exposure to antibody-stimulating proteins and polysaccharides in vaccines is not associated with risk of autism. Journal of Pediatrics, August 2013. Accessed May 13th, 2019

[31] Russo, AJ. Anti-metallothionein IgG and levels of metallothionein in autistic children ith GI disease. Drug, Healthcare and Patient Safety, January 2009;1:1-8. Accessed May 13th, 2019

[32] Hafid N, Christodoulou J. Phenylketonuria: a review of current and future treatments. Transl Pediatr. 2015 Oct; 4(4):304-317. Accessed May 13th, 2019

[33] Antidepressant Use in Children, Adolescents, and Adults. US Food and Drug Administration (FDA). February 2007. Accessed May 13th, 2019

[34] Mohamed S, Johnson GR, Chen P, et al. Effect of antidepressant switching vs augmentation on remission among patients with major depressive disorder unresponsive to antidepressant treatment: The VAST-D randomized clinical trial. JAMA, July 2017;318(2):132145. Accessed May 13th, 2019

[35] US FDA to update black box warnings for young adults taking antidepressants. The Pharma Letter. May 2007. Accessed May 13th, 2019

[36] DeVilbiss E, Magnusson C, Gardner R, et al. Antenatal nutritional supplementation and autism spectrum disorders in the Stockholm youth cohort: population based cohort study. BMJ. 2017;359:j4273. Accessed May 13th, 2019

[37] Li YM, Shen YD, Li YJ, et al. Maternal dietary patterns, supplements intake and autism spectrum disorders: A preliminary case-control study. Medicine (Baltimore). December 2018;97(52). Accessed May 13th, 2019

[38] Wang M, Li K, Zhao D, Li L. The association between maternal use of folic acid supplements during pregnancy and risk of autism spectrum disorders in children: a meta-analysis. Mol Autism, October 2017;8:51. Accessed May 13th, 2019

[39] Meguid N, Anwar M, Zaki S, Kandeel W, Ahmed N, Tewfik I. Dietary patterns of children with autism spectrum disorder: A study based in Egypt. Open Access Macedonian Journal of Medical Sciences, June 2015;3(2):262267. Accessed May 13th, 2019

[40] Heijtz R, Wang S, Anuar F, et al. Normal gut microbiota modulates brain development and behavior. PNAS, February 2011;108(7):30473052. Accessed May 13th, 2019

[41] Yang I, Corwin E, Brennan P, Jordan S, Murphy J, Dunlop A. The infant microbiome: implications for infant health and neurocognitive development Nurs Res., January/February 2016;65(1):76-88. Accessed May 13th, 2019

[42] Buffington S, Di Prisco G, Auchtung T, Ajami N, Petrosino J, Costa-Mattioli M. Microbial reconstitution reverses maternal diet-induced social and synaptic deficits in offspring. Cell, June 2016;165(7):1762-1775. Accessed May 13th, 2019

[43] Sgritta M, Dooling SW, Buffington SA, et al. Mechanisms underlying microbial-mediated changes in social behavior in mouse models of autism spectrum disorder. Neuron. January 2019;101(2):246-259. Accessed May 13th, 2019

[44] Hsiao E, McBride S, Hsien S, et al. The microbiota modulates gut physiology and behavioral abnormalities associated with autism. Cell. December 2013;155(7):1451-1463. Accessed May 13th, 2019

[45] Roman P, Rueda-Ruzafa L, Cardona D, Cortes-Rodriguez A. Gut-brain axis in the executive function of autism spectrum disorder. Behav Pharmacol., October 2018;29(7):654663. Accessed May 13th, 2019

[46] MacFabe, D. Short-chain fatty acid fermentation products of the gut microbiome: implications in autism spectrum disorders. Microbial Ecology in Health and Disease. August 2012;23:10. Accessed May 13th, 2019

[47] Choi J, Lee S, Won J. Pathophysiological and neurobehavioral characteristics of a propionic acid-mediated autism-like rat model. PLOS One, February 2018;13(2). Accessed May 13th, 2019

[48] Frye RE, Meinyk S, Macfabe DF. Unique acyl-carnitine profiles are potential biomarkers for acquired mitochondrial disease in autism spectrum disorder. Transl Psychiatry. January 2013;3:e220. Accessed May 13th, 2019

[49] Jasarevic E, Howerton CL, Howard CD, Bale TL. Alterations in the vaginal microbiome by maternal stress are associated with metabolic reprogramming of the offspring gut and brain. Endocrinology. September 2015;156(9):3265-76. Accessed May 13th, 2019

[50] Madore C, Leyrolle Q, Lacabanne C. Neuroinflammation in autism: Plausible role of maternal inflammation, dietary omega 3, and microbiota. Neural Plast. October 2016. Accessed May 13th, 2019

[51] Kanoski SE, Zhang Y, Zheng W, Davidson TL. The effects of a high-energy diet on hippocampal function and blood-brain barrier integrity in the rat. Journal of Alzheimers Disease, 2010;21(1):207-19. Accessed May 13th, 2019

[52] Rogers GB, Keating DJ, Young RL, Wong ML, Licinio J, Wesselingh S. From gut dysbiosis to altered brain function and mental illness: mechanisms and pathways. Molecular Psychiatry, June 2016;21(6):738-748. Accessed May 13th, 2019

[53] Krabbe KS, Nielsen AR, Krogh-Madsen R, et al. Brain-derived neurotrophic factor (BDNF) and type 2 diabetes. Diabetologia, February 2007;50(2):431-8. Accessed May 13th, 2019

[54] Adams JB, Holloway C. Pilot study of a moderate dose multivitamin/mineral supplement for children with autistic spectrum disorder. J Altern Complement Med., December 2004;10(6):1033-9. Accessed May 13th, 2019

[55] Magnusson C, Lundberg M, Lee B, et al. Maternal vitamin D deficiency and the risk of autism spectrum disorders: population-based study. BJPsych Open, March 2016;2(2):170172. Accessed May 13th, 2019

[56] Jia F, Wang B, Shan L, Xu Z, Staal W, Du L. Core symptoms of autism improved after vitamin D supplementation. Pediatrics. January 2015. Accessed May 13th, 2019

[57] Cannell JJ. Vitamin D and autism, what’s new? Rev Endocrine Metab Disorders, June 2017;18(2):183-193. Accessed May 13th, 2019

[58] Meguid NA, Hashish AF, Anwar M, Sidhom G. Reduced serum levels of 25-hydroxy and 1,25-dihydroxy vitamin D in Egyptian children with autism. J Altern Complement Medicine, June 2010;16(6):641-5. Accessed May 13th, 2019

[59] Grant WB, Soles CM. Epidemiologic evidence supporting the role of maternal vitamin D deficiency as a risk factor for the development of infantile autism. Dermatoendocrinology, July 2009;1(4):223-8. Accessed May 13th, 2019

[60] Megson MN. Is autism a G-alpha protein defect reversible with natural vitamin A? Med Hypotheses, June 2000;54(6):979-83. Accessed May 13th, 2019

[61] Riebold M, Mankuta D, Lerer E, et al. Alltrans retinoic acid upregulates reduced CD38 transcription in lymphoblastoid cell lines from autism spectrum disorder. Mol Med, July 2011;17(7-8):799-806. Accessed May 13th, 2019

[62] Al-Otaish H, Al-Ayadhi L, Bjorklund G, Chirumbolo S, Urbina M, El-Ansary A. Relationship between absolute and relative ratios of glutamate, glutamine and GABA and severity of autism spectrum disorder. Metab Brain Disorders, June 2018;33(3):843-854. Accessed May 13th, 2019

[63] Aldred S, Moore KM, Fitzgerald M, Waring RH. Plasma amino acid levels in children with autism and their families. J Autism Dev Disorders; February 2003;33(1):93-7. Accessed May 13th, 2019

[64] Li N, Neu J. Glutamine deprivation alters intestinal tight junctions via a PI3-K/Akt mediated pathway in Caco-2 cells. Journal of Nutrition, April 2009;139(4):710-714. Accessed May 13th, 2019

[65] Ghianzadeh A. Increased glutamate and homocysteine and decreased glutamine levels in autism: A review and strategies for future studies of amino acids in autism. Disease Markers, September 2013;35(5):281-286. Accessed May 13th, 2019

[66] Moretti P, Sahoo T, Hyland K et al. Cerebral folate deficiency with developmental delay, autism, and response to folinic acid. Neurology, March 2005;64(6):1088-90. Accessed May 13th, 2019

[67] Adams M, Lucock M, Stuart J, Fardell S, Baker K, Ng X. Preliminary evidence for involvement of the folate gene polymorphism 19bp deletion-DHFR in occurrence of autism. Neuroscience Lett. July 2007;422(1):24-9. Accessed May 13th, 2019

[68] Ramaekers VT, Blau N, Sequeira JM, Nassogne MC, Quadros EV. Folate receptor autoimmunity and cerebral folate deficiency in low-functioning autism with neurological deficits. Neuropedriatrics, December 2007; 38(6):276-81. Accessed May 13th, 2019

[69] Adams J, Audhya T, McDonough-Means S. Effect of a vitamin/mineral supplement on children and adults with autism. BMC Pediatrics, December 2011;11:111. Accessed May 13th, 2019

[70] James SJ, Melnyk S, Fuchs G, et al. Efficacy of methylcobalamin and folinic acid treatment on glutathione redox status in children with autism. American Journal of Clinical Nutrition, January 2009;89(1):425-30. Accessed May 13th, 2019

[71] Dolske MC, Spollen J, McKay S, Lancashire E, Tolbert L. A preliminary trial of ascorbic acid as supplemental therapy for autism. Prog Neuropsychopharmacol Biol Psychiatry. September 1993;17(5):765-74. Accessed May 13th, 2019

[72] Lenton KJ, Sané AT, Therriault H, Cantin AM, Payette H, Wagner JR. Vitamin C augments lymphocyte glutathione in subjects with ascorbate deficiency. Am J Clin Nutr, January 2003;77(1):189-95. Accessed May 13th, 2019

[73] Kern J, Geier D, Adams J, Garver C, Audhya T, Geier M. A clinical trial of glutathione supplementation in autism spectrum disorders. Medical Science Monitor, December 2011;17(2). Accessed May 13th, 2019

[74] Chauhan A, Chauhan V. Oxidative stress in autism. Pathophysiology. August 2006; 13(3):171-81. Accessed May 13th, 2019

[75] Vojdani A, Mumper E, Granpeesheh D. Low natural killer cell cytotoxic activity in autism: the role of glutathione, IL-2 and IL-15. Journal of Neuroimmunology, December 2008;205(1-2):148-54. Accessed May 13th, 2019

[76] Geier DA, Geier MR. A clinical and laboratory evaluation of methionine cycle-transsulfuration and androgen pathway markers in children with autistic disorders. Horm Res, July 2006;66(4):182-8. Accessed May 13th, 2019

[77] James SJ, Melnyk S, Jernigan S, et al. Metabolic endophenotype and related genotypes are associated with oxidative stress in children with autism. Am J Med Genet B Neuropsychiatry Genet, December 2006;141B(8):94756. Accessed May 13th, 2019

[78] Yorbik O, Sayal A, Akay C, Akbiyik D, Sohmen T. Investigation of antioxidant enzymes in children with autistic disorder. Prostaglandins Leukot Essent Fatty Acids, November 2002;67(5):341-3. Accessed May 13th, 2019

[79] Lonsdale D, Shamberger RJ, Audhya T. Treatment of autism spectrum children with thiamine tetrahydrofurfuryl disulfide: a pilot study. Neuro Endocrinology Letter, August 2002;23(4):303-8. Accessed May 13th, 2019

[80] Fattal-Valevski A, Azouri-Fattal I, Greenstein

YJ, Guindy M, Blau A, Zelnik N. Delayed language development due to infantile thiamine deficiency. Dev Med Child Neurol, August 2009; 51(8):629-34. Accessed May 13th, 2019

[81] Zhang Y, Hodgson N, Trivedi M, et al. Decreased Brain Levels of Vitamin B12 in Aging, Autism and Schizophrenia. PLOS One, January 2016;11(1). Accessed May 13th, 2019

[82] Pineles SL, Avery RA, Liu GT. Vitamin B12 optic neuropathy in autism. Pediatrics, October 2010;126(4):e967-70. Accessed May 13th, 2019

[83] Deth R, Muratore C, Benzecry J, Power-Charnitsky VA, Waly M. How environmental and genetic factors combine to cause autism: A redox/methylation hypothesis. Neurotoxicology, January 2008;29(1):190-201. Accessed May 13th, 2019

[84] Nye C, Brice A. Combined vitamin B6-magnesium treatment in autism spectrum disorder. Cochrane Database Syst Rev, October 2005;19(4). Accessed May 13th, 2019

[85] Adams JB, George F, Audhya T. Abnormally high plasma levels of vitamin B6 in children with autism not taking supplements compared to controls not taking supplements. Journal of Alternative Complementary Medicine, January/February 2006;12(1). Accessed May 13th, 2019

[86] Nye C, Brice A. Combined vitamin B6-magnesium treatment in autism spectrum disorder. Cochrane Database Syst Rev, 2002;4. Accessed May 13th, 2019

[87] Mousain-Bosc M, Roche M, Polge A, Pradal-Prat D, Rapin J, Bali JP. Improvement of neurobehavioral disorders in children supplemented with magnesium-vitamin B6. I. Attention deficit hyperactivity disorders. Magnes Res, March 2006;19(1):46-52. Accessed May 13th, 2019

[88] Bjorklund G. The role of zinc and copper in autism spectrum disorders. Acta Neurobiol Exp (Wars), 2013;73(2):225-36. Accessed May 13th, 2019

[89] Dufault R, Schnoll R, Lukiw WJ. Mercury exposure, nutritional deficiencies and metabolic disruptions may affect learning in children. Behav Brain Funct. 2009;5:44. Accessed May 13th, 2019

[90] Faber S, Zinn GM, Kern JC 2nd, Kingston HM. The plasma zinc/serum copper ratio as a biomarker in children with autism spectrum disorders. Biomarkers. May 2009;14(3):17180. Accessed May 13th, 2019

[91] Kidd PM. Autism, an extreme challenge to integrative medicine. Part 2: medical management. Alternative Medicine Rev, December 2002;7(6):472-99. Accessed May 13th, 2019

[92] Filipek PA, Juranek J, Nguyen MT, Cummings C, Gargus JJ. Relative carnitine deficiency in autism. J Autism Dev Disorders, December 2004;34(6):615-23. Accessed May 13th, 2019

[93] Geier DA, Kern JK, Davis G, et al. A prospective double-blind, randomized clinical trial of levocarnitine to treat autism spectrum disorders. Med Sci Monit, June 2011;17(6). Accessed May 13th, 2019

[94] Bent S, Bertoglio K, Hendren R. Omega-3 fatty acids for autistic spectrum disorder: A systematic review. J Autism Dev Disorders, August 2009;39(8):1145- 1154. Accessed May 13th, 2019

[95] Judson M, Eagleson K, Levitt P. A new synaptic player leading to autism risk: Met receptor tyrosine kinase. J Neurodev Disorders, September 2011;3(3):282-292. Accessed May 13th, 2019

DE AUTEURS VAN DEZE BROCHURE

Mirja Holtrop

Mirja Holtrop is geboren en getogen in Duitsland, waar ze Informatica en Public Relations studeerde. Na een paar jaar als marketingassistent te hebben gewerkt, ging ze aan de slag bij de Dr. Rath Health Foundation. In het begin van de jaren 2000 verhuisde ze naar Zuid-Afrika waar ze Onderwijs studeerde aan de Universiteit van Kaapstad. Haar eerste boek, ‘Het geheim van cellen’, werd gepubliceerd in 2004.

Dr. Aleksandra Niedzwiecki

Dr. Niedzwiecki is momenteel onderzoeksdirecteur van het Dr. Rath Research Institute. Zij is een vooraanstaand biomedisch onderzoeker bij de ontwikkeling van synergetische benaderingen van micronutriënten in diverse aspecten van gezondheid en ziekte. Haar werk op het gebied van cardiovasculaire gezondheid, kanker en infectieziekten heeft haar erkenning opgeleverd voor haar onderzoek naar de biochemische link tussen ziektes en tekorten aan micronutriënten.

Andere informatiematerialen

U kunt meer brochures uit deze serie bestellen per telefoon 0031-457-111 222 of per e-mail: dr.rath@dr-rath-foundation.org

Alle publicaties zijn ook online beschikbaar onder de volgende QR-code:

DE ZIEKTE VAN LYME

Art. Nr. ????

In Europa worden jaarlijks meer dan 65.000 gevallen van de ziekte van Lyme officieel geregistreerd. Het werkelijke aantal gevallen van de ziekte van Lyme ligt echter aanzienlijk hoger, mogelijk zelfs vele malen hoger. Dit komt doordat de ziekte van Lyme een verscheidenheid aan symptomen vertoont die moeilijk te classificeren zijn. In deze brochure worden ze gedetailleerd beschreven en worden natuurlijke geneeswijzen uitgelegd.

PROBIOTICA PROBIOTICA

Art. Nr. ???

Deze brochure laat het enorme belang zien van de microbiota en de invloed ervan op talloze processen in het organisme. Zonder bacteriën zou de mens niet in staat zijn om de verschillende invloeden van het milieu, voeding, ziekteverwekkers, medicijnen, enz. te weerstaan.

DR. RATH RESEARCH INSTITUTE

Het Dr. Rath Research Institute, gevestigd in Californië (VS), is de thuisbasis van toonaangevende wetenschappers op het gebied van geneeskunde, biochemie en voeding. Onder leiding van Dr. Aleksandra Niedzwiecki houdt het onderzoeksteam zich voornamelijk bezig met het bestuderen van synergieën tussen micronutriënten en de ontwikkeling van innovatieve benaderingen voor de gezondheid om een breed scala

aan ziekten effectief te voorkomen en te bestrijden. Het onderzoek is gebaseerd op de baanbrekende ontdekkingen van Dr. Rath op het gebied van hart- en vaatziekten, kanker en andere belangrijke gezondheidsaspecten en wordt regelmatig gepubliceerd in wetenschappelijke tijdschriften over de hele wereld.

www.drrathresearch.org

Dr. Rath Health Foundation

Tesla 1 6422 RG Heerlen

Nederland

Tel.: 0031-457-111 222

Fax: 0031-457-111 119

E-Mail: info@dr-rath-foundation.org

Internet: www.dr-rath-foundation.org