DUIC krant NR. 033 mei 2017

De krant die verder kijkt in de stad

MEI 2017 | 3E JAARGANG NR. 33 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP

DUIC.NL

De klassieker

Café de Stad

Neem

pagina 14

GRAT

I mee! S

Op stap met de boswachter van Amelisweerd pagina 18

foto: Robert Oosterbroek

Is de binnenstad van Utrecht in 2050 autovrij? pagina 6

KRINGLOOPWINKEL DE WAARDE HELLING 5 IN UTRECHT Het leukste tweedehands warenhuis van Utrecht! dewaarde.org | info@dewaarde.org

De kleuren van De Stijl sieren winkelruiten pagina 17

Met in het hart van deze krant WIN KAARTEN! Karina Smulders schittert in theaterklassieker Hedda Gabler zie pagina 20

150 jaar

Karl Friedrich Hein Lees alles over het K.F. Hein Fonds in de commerciële bijlage.

150 jaar

Karl Friedrich

Hein

‘Zonder K.F. He in had Utrech t er heel anders uit gezien’

Portret van de familie Hein,

Elk jaar vinden honderden aanvrage naar het K.F. Hein n van instelling en en initiatiefn Fonds. Dit jaar emers hun weg is het 150 jaar het fonds werd geleden dat de geboren: Karl naamgever van Friedrich Hein. zoveel invloed “Dat hij vandaag zou hebben, had de dag nog steeds hem zelf waarschij nlijk ook verrast.”

Hulp aan kwetsbare mensen, studiebeurzen, steun hier zo goed, dat aan hij zich tot Nedernaars en behoud Utrechtse kunstelander liet naturalisere van Karl Friedrich van monumente n. Hij verdiener zijn weinig Hein kunnen veel de veel geld voor onderwerpen waar n: Utrechtse initiatieven, die tijd, maar K.F. Hein Fonds het instellingen nooit te koop liep en monumente zich met zijn welvaart. n nu houdt. De stichting niet mee bezigbesteedde het Hij steun van het fonds nog steeds op de zet daarmee het geld levenswerk voort rekenen. “Zonder zelf, want hij leefdeook niet aan zichK.F. Hein had van weldoener vrij bescheiden Utrecht er heel Friedrich Hein.

Karl Wel steunde hij . anders uitgezien”, zegt Zijn missie: kwetsbaveel Peelen. De verjaardag ren helpen en culturele initiatievengoede doelen en is voor Quinten goede doelen steunen. . Om ervoor te Peelen aanleiding Maar wie wás hij zorgen dat zijn dit jaar eens om eigenlijk? geld ook na zijn wat meer te vertellen dood goed terecht over de persoon zou komen, K.F. Hein. “Hij is Bescheiden bracht hij het onder in een misschien wel een fonds dat tot op van de invloedrijks “Een vriendelijke dag van vandaag de Utrechters ooit, te , nog bestaat. Dat ook al is hij hier die werd geboren bescheiden man, nog steeds zoveel hij geboren. niet in Duitsland”, Daarom mag hij invloed zou hebzegt Quinten Peelen, ben, had hem wel eens in het zonnetje gezet directeur van zelf waarschijnl K.F. Hein Fonds. het worden. Ook ijk ook verrast.” projecten die we de “Zijn werk in de dankzij zijn nalatenlenhandel bracht koschap mede mogelijk hem tijd naar Nederland. op jonge leefkunnen maken, Invloedrijk geven we graag Het beviel hem meer Dankzij de zuinige gaan we de komende aandacht. Daar levensinstelling tijd dan ook veel energie in steken.”

met uiterst rechts Karl

Friedrich

Autobedrijf De Rooij dé Volkswagen, Audi, Škoda Servicedealer in de regio DE BILT – De Bilt is dichterbij dan je denkt. Voor veel Utrechters die woonachtig zijn in het oostelijk deel van de stad Utrecht, is De Bilt letterlijk om de hoek. Dit geldt natuurlijk ook voor Volkswagen-, Audi- en Škoda-rijders. Bij Autobedrijf de Rooij bent u welkom met uw privé-, zakelijke- en leaseauto voor onderhoud, reparatie en ook voor garantiezaken!

“Het maakt ons niet uit waar u de auto heeft gekocht,” vertelt servicemedewerker Patrick. “Een team van vakkundige en hoog opgeleide medewerkers staat altijd klaar. Als Volkswagen-, Audi-, Škoda Servicedealer zijn wij niet alleen de specialist in het onderhouden van nieuwe modellen, maar zeker ook van de oudere bouwjaren.” Omdat Autobedrijf de Rooij een Erkend Servicedealer is, werken zij uitsluitend met hoog, door Volkswagen en Audi, opgeleide autotechnici. Dat geldt ook voor het receptieteam.

Top Serviceteam Autobedrijf De Rooij Het service/receptieteam van De Rooij bestaat uit vier gedreven jonge mannen die rijders van Volkswagen, Audi en Škoda mobiel houden. “Wij spelen snel in op een vraag als er een APK of onderhoud aan zit te komen en natuurlijk als er een reparatie moet worden uitgevoerd,” vertelt Michel. “Wij zorgen bovendien dat u als automobilist mobiel blijft. Met de gratis haal- en brengservice, met een leenfiets of -elektrische scooter en natuurlijk ook met een leenauto voor een aantrekkelijk servicetarief!”

Kortom, schroom niet om gewoon eens een kopje koffie te komen drinken bij De Rooij en kom zelf de sfeer proeven van dit autobedrijf. Maak kennis met het service/receptieteam en spreek met hen door wat u van hen verwacht.

Autobedrijf De Rooij C. de Haasweg 12, 3721 TK Bilthoven (bij de Herbie-rotonde in De Bilt) 030-2204836 info@derooijauto.nl

Openingstijden werkplaats: Maandag t/m vrijdag 07.30 - 17.30 uur Zaterdag 09.00 - 12.30 uur

www.derooijauto.nl

BSO de Meeuw

DE GEHEEL VERNIEUWDE

Avontuurlijk, creatief & gezellig

APP

Wij zijn gevestigd in de ruime kantine van sportvereniging VSC. Het liefst zijn we de hele dag buiten.

We sporten graag op de omringende sportvelden of gaan naar het bos om te speuren naar voorwerpen waar we vervolgens iets creatiefs mee doen!

Vergunningen in de buurt Utrechts nieuws

Zelf samen te stellen uitgaansgids

Adresgegevens

112alarmmeldingen in de buurt

BSO de Meeuw Koningsweg 139 3585 LA Utrecht 06-39110072

Woningen te koop

Actueel cultuuraanbod

DOWNLOAD NU! Pushmeldingen zijn zelf in te stellen in een straal van 100 m tot 2 km om je huis.

DUIC maakt de app steeds relevanter, zodat jij te allen tijde optimaal geïnformeerd bent over wat er gebeurt in jouw stad. Heb je zelf ideeën of denk je dat het beter kan?

Mail ons via duicapp@duic.nl

In een mooi deel van het centrum van Utrecht zit Inhuis Advocatuur, een advocatenkantoor gespecialiseerd op het gebied van arbeidsrecht en contractenrecht, dat is opgericht door Anne Els Bos. De naam van het kantoor zegt het al: de cliënten worden ontvangen in een kantoor ”Inhuis”. Anders dan bij advocatenkantoren waar formaliteit en onpersoonlijkheid drempels kunnen vormen, is de werkwijze van Inhuis Advocatuur persoonlijk en betrokken. Daarbij is er een scherp oog voor de menselijke kant die aan iedere zaak zit. Deze aspecten zijn van groot belang voor het rechtsgebied arbeidsrecht, maar ook om andere juridische vraagstukken op adequate wijze te kunnen beantwoorden.

Inhuis Advocatuur werkt tevens bij ondernemingen “Inhuis”: op die manier kan in een vroeg stadium geadviseerd worden door de advocaat zodat de kwestie vaak niet tot een conflict leidt. De uiteindelijke kosten zijn dan substantieel lager.

Bijzonder om te weten is dat Inhuis Advocatuur ieder jaar één zaak gratis behandelt. Welke zaak dit wordt, laat Anne Els Bos afhangen van “wie mijn hulp het meest nodig heeft”.

Voor een oriënterend telefonisch gesprek kunt u contact opnemen op onderstand telefoonnummer. Een e-mail sturen kan ook altijd en wel op info@inhuisadvocatuur.nl www.inhuisadvocatuur.nl telefoon: 030-271 00 90

3

MEI 2017 | NR. 33 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD

De baas van De Stad

Nieuws 4 DUIC in beeld Gesloten poortjes op Utrecht Centraal

6 Een autovrije binnenstad in 2050 Interview met verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen

8 Utrecht Bouwt De ontwikkelingen op de Merwedekanaalzone

10 Dat is de vraag Hoe krijgt FC Utrecht het stadion weer vol?

UIT met DUIC 11 Utrecht volgens

U

trecht en terrassen. De combinatie blijft een probleem. Ook jaren geleden, toen op een zwoele vrijdagavond bleek dat bij Tilt aan de Lange Jufferstraat weer geen plek te krijgen was. Toch maar even doorgelopen en plaats genomen bij Café De Stad, een zaak waarvan we het bestaan niet kenden. Erg spectaculair oogde het niet. Een niet al te groot terras en een kleine zaak waar het niet druk was. Toch was het een ontdekking. Eigenaar Egbert bleek een atypische horecaman: bescheiden, maar hij had alles in de gaten en je drankje kwam snel. Hij was een met de gasten die een vriendenkring leken te vormen. Een relaxt café met opmerkelijk goede muziek. Het werd een favoriete hangout. We gingen

niet naar De Stad, we gingen naar Egbert.

De muziek die hij draaide, was vaak onderwerp van gesprek. Hij gaat regelmatig naar Amerika waar hij veelal obscure platen, voor ons onbekende pareltjes vandaan haalt. Egbert heeft dus verstand van muziek en spreekt daar graag over. Een soort Leo Blokhuis, maar dan wel leuk. Het was onvermijdelijk dat we een keer meededen met zijn traditionele popquiz.

We hadden ons ingeschreven onder de naam The Outsiders, een treffende omschrijving van onze rol in het geheel. Dankzij een paar bonuspunten eindigden we net niet onderaan en gingen we zelfs met enkele prijsjes de deur uit. Een pen, een flesopener

en een cd van Henk van Nazareth.

Nooit van gehoord maar verdomd wat een lekkere muziek. Had Egbert toch weer goed gezien. Dat we nog een keer deelnamen aan de popquiz was een typisch geval van overmoed.

The Outsiders weten sindsdien hun plek. En dat is op het terras. We gingen voor de serie De Klassieker langs bij Egbert. Wat blijkt? Hij organiseert ook een Kerstquiz. Ik denk dat ik maar naar de nachtmis ga. Het is echt mooi geweest.

Michaël Kroonbergs Hoofdredacteur michael@duic.nl

Popmuzikant en zanger Blaudzun

12 Uittips DeWolffest en Sushi Festival JOY

14 De klassieker Café de Stad

DUIC.nl voorziet dagelijks duizenden Utrechters van het nieuws uit de stad. Dit zijn de hoogtepunten van 13 tot 26 april.

GEMIST

Stad/Leven 16 Affiches Gerrit Rietveld, voor verschillende opdrachtgevers

17 Fotoserie: De Stijl Utrechtse winkelruiten in het jaar van De Stijl

18 Werkplek van De boswachter van Amelisweerd

NIEUWS In 2030 is er meer hoogbouw, groen en duurzaamheid in het nieuwe centrum van Utrecht. Daarvoor werd gekozen in de zogeheten ‘Conceptomgevingsvisie’. Voor de plannen van de gemeente zullen veel bewoners aan de Croeselaan uitgekocht worden. Ook komt er een stadspark tussen de flats en een ‘stadsstraat’ voor het verkeer van en naar het centrum.

• Huizenkopers in het woonproject ParkZuid zijn voor tonnen gedupeerd door een ongelukkige situatie met een failliete ondernemer en lakse houding van de projectontwikkelaar.

• Twee iconische eetplekken verdwijnen: aan de Ganzenmarkt sluit Broodje Ploff per 1 mei, na ruim dertig jaar.

Kartoffel, aan de Lange Jansstraat, moet sluiten van de rechter. Bewoners zijn bang voor overlast en beroepen zich op het bestemmingsplan, waarvan afgeweken is.

• Het Ledig Erf gaat op de schop. De gemeente wil meer ruimte voor fietsers en bomen creëren. Hiervoor moeten onder andere parkeerplekken verplaatst worden.

21 Herinnering van Hans Galesloot

22 Baasje van Bella en Suze Lidie Noordhoek

DUIC in Zaken 23 Ondernemer Centraal Hans Pieters van Utrecht City Concepts

Colofon

OPMERKELIJK • Als je van of naar Utrecht Centraal reist kun je voortaan sparen voor gratis koffie, bioscoopkaartjes en tegoedbonnen. Dit kan met de MyOV-app. Het systeem moet reizen buiten de spits stimuleren. • De gemeente wil het standbeeld van Jan van Nassau op het Domplein verplaatsen. Het beeld past niet bij het vernieuwde uiterlijk van het Domplein. • De Kroatische band Luminize is weggestuurd voor het maken van muziek bij de piano op Utrecht Centraal. Ze kregen ook bijna een boete. De reden: ze speelden ook gitaar. • Het Gagelbos loopt over van metalen lachgas ampullen op de grond, laat een boswachter op Twitter weten. Het plaatsen van prullenbakken lijkt niet te helpen.

Utrecht is een van de tien genomineerden in een verkiezing voor beste stad van Europa.

The Academy of Urbanism, een politieke non-profitorganisatie, maakt in november de winnaar bekend. Enkele andere genomineerden zijn Dortmund, Gent, Ljubljana en Wenen.

KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP DUIC.NL

REDACTIE Michaël Kroonbergs (hoofdredacteur), Fenna Riethof (eindredacteur), Annabel van Heesbeen, Jesse Holweg, Hidde Zwiers, Merel Blom en Robert Oosterbroek

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Jeroen van Nijnatten, Yontie Helders, Romy de Weert, Eva de Koeijer, Tim de Hullu, Marcel Gieling, Jeroen Vedder en Arjan den Boer

BEELDREDACTIE Robert Oosterbroek en Marlot van den Berg

ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl, Nathan Roos

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

SALES Wouter Jacobs via wouter@duic.nl ADVERTEREN 030 - 633 18 90 Helling 12, 3523 CC Utrecht adverteren@duic.nl

WEBSITE DUIC.nl

FACEBOOK DUIC

TWITTER @duicnl

INSTAGRAM duic.nl

4 Nieuws

DUIC IN BEELD

NR. 33 | MEI 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Fenna Riethof

Robert Oosterbroek

‘Bliep-bliep’ voor je frappuccino

G

edurende drie dagen kwam je zonder de juiste ‘bliep-bliep’ niet bij je wekelijkse frappuccino op het station en was zwartrijden geen optie. De NS testte van 21, 22 en 23 april hoe reizigers met gesloten poortjes zouden omgaan. Wat bleek: we konden de nieuwe situatie aan. Er ontstond géén chaos. Mooi, want binnenkort is Utrecht Centraal definitief niet meer toegankelijk zonder in te checken. Zeventig stations in Nederland gingen Utrecht voor. “Op die stations zien we minder zwartrijders, minder agressie in de trein en een verhoogd veiligheidsgevoel bij reizigers”, aldus de NS. Frappuccinoliefhebbers en ‘uitzwaaiers’ hoeven niet te treuren, want als zij op Utrecht Centraal binnen één uur na incheck weer uitchecken, kost het ze niets.

Mits ze genoeg saldo hebben dan – voor niet-abonnementhouders is het instaptarief twintig euro, voor abonnementhouders is dat tien euro. Wie alleen maar snel van de Jaarbeurszijde naar Hoog Catharijne wil lopen of andersom, kan dat het best doen via de passage naast het station: daar is geen poortje te bekennen. Tijdens de proefdagen bleken veel mensen deze route echter nog niet te kennen. Er was NS-personeel om deze verloren zielen de weg te wijzen. Zodra de poortjes definitief gesloten zijn, rest de vraag: komt er een Utrechts Kampioenschap poortje springen? Dat wil DUIC uiteraard niet aanmoedigen, maar het zou wél mooi beeld opleveren.

MEI 2017 | NR. 33 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Nieuws 5

6 Nieuws

NR. 33 | MEI 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Jesse Holweg Robert Oosterbroek

Vele auto’s staan geparkeerd op de Nieuwegracht

EEN TOEKOMSTVISIE

Utrecht binnen de singels in 2050 autovrij;

hoe haalbaar is dat?

Utrecht binnen de singels autovrij. Voor sommigen een droom, voor anderen een nachtmerrie. Toch is het toekomstbeeld niet zo vergezocht. DUIC verkent de mogelijkheid samen met verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen en andere betrokkenen. Zou de binnenstad enkel het domein van fiets en voetganger kunnen zijn?

H

et is moeilijk om de toekomst te voorspellen. Wel is duidelijk dat het Utrechtse bevolkingsaantal de komende vijftien jaar exponentieel zal groeien naar 400.000. Daarmee zullen ook de mobiliteitsproblemen rond het centrum toenemen. Volgens Tertoolen, gepromoveerd aan de Universiteit Utrecht op de combinatie psychologie en mobiliteit, is het een kwestie van kiezen. Hij hekelt het bouwen van nieuwe parkeergarages in of dichtbij het centrum.

“Het bouwen van meer parkeerplekken werkt averechts. Ik weet dat het makkelijk roepen is van de zijlijn en dat je politieke belangen serieus moet nemen, maar met een links stadsbestuur en zelfs een GroenLinks-wethouder zou de auto zoveel mogelijk of misschien zelfs helemaal geweerd kunnen worden uit de binnenstad.”

Tertoolen maakt er geen geheim van een groot voorstander te zijn van de autovrije binnenstad.

“Zeker als het gaat om steden met een oud historisch centrum. Laat ik vooropstellen dat ik geen autohater ben. Sterker nog, ik ben een groot liefhebber van de auto en autorijden. Maar ik vind het esthetisch gezien een vervuilend element.”

Hij noemt de Nieuwegracht als

voorbeeld. “Een prachtige Utrechtse straat met vele monumentale grachtenpanden. Het straatbeeld wordt echter verpest door al het blik dat langs de kant staat geparkeerd. In de oude binnenstad moet je de middeleeuwse trekjes accentueren en auto’s hebben er niets te zoeken.”

Beperkte ruimte Naast de esthetiek heeft Tertoolen meer argumenten voor een autovrije binnenstad. “Het zorgt voor vervuiling in een kleine ruimte. Er gaan nog wel wat jaren overheen voordat het hele wagenpark significant verschoond is. In de tussentijd zit je benzinedampen te happen.”

Het laatste en volgens Tertoolen misschien belangrijkste argument: “De voetganger en fietser moeten de ruimte krijgen. Als je nagaat hoe beperkt die ruimte is, is er maar één manier om hem optimaal te benutten en dat is door het afpakken van de auto.”

Maar waarom besluiten zoveel mensen om op drukke tijden de auto in te stappen om het centrum te bereiken – incalculerend dat ze lang in de file zullen staan? Het lijkt voor velen geen belemmering. “Dat is complex”, begint Tertoolen. “Het heeft in elk geval veel te maken met

Een file op de Oudegracht na een omleiding. Archief DUIC

‘Mensen die al jaren met de auto de binnenstad in gaan, willen niet toegeven dat ze al jaren niet de goede keuze maken’

gewoontegedrag. Een gewoonte is moeilijk te veranderen. Enerzijds heb je het gevoel van gemak en comfort van de auto. Anderzijds leidt het gedrag tot bevestiging. Je hebt de keuze om met de auto te gaan allang gemaakt en dan beoordeel je de alternatieven negatief.

Dat is iets psychologisch; mensen willen niet zomaar toegeven dat ze

jarenlang geen goede keuzes hebben gemaakt. Zelfs al zijn ze helemaal niet efficiënt meer.”

Voor Tertoolen zelf is het al een reden om niet meer met de auto naar zijn werkplek in de binnenstad te gaan. Voor veel anderen duidelijk niet. Een paar uur de auto parkeren om te winkelen vinden veel mensen ondanks de kosten nog altijd

Nieuws 7

MEI 2017 | NR. 33 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Moet de binnenstad in 2050 autovrij zijn?

Robbert Lohmann - Operationeel directeur van 2getthere “Ik denk dat de autovrije binnenstad een goed idee is om de simpele reden dat de auto in de binnensteden niet het vervoermiddel zou moeten zijn. Bij een leef bare en aangename binnenstad past de auto niet. Utrecht is geen vreemde eend in de bijt met het idee van een autovrije binnenstad. Je moet wel het juiste beleid maken als je dit wilt bewerkstelligen, want als je een vervoermiddel weghaalt moet je een alternatief bieden. De basis is lopen en fietsen en daarnaast moet een goede vorm van openbaar vervoer voorzien in mobiliteit. Automatische auto’s zijn niet de oplossing, want dan is de intensiteit alsnog hoog. Een bemand of onbemand openbaar vervoerssysteem moet dan de oplossing zijn. En wat mij betreft, als directeur van een bedrijf dat zich specialiseert op het gebied van geautomatiseerd vervoer, is dat natuurlijk onbemand!”

Lot van Hooijdonk - Wethouder van Verkeer “Het zou me niet verbazen als we in 2050 tegen elkaar zeggen: ‘wat een gek idee dat we vroeger onze auto’s op deze monumenten parkeerden’. Utrecht is uniek met alle mooie grachten en werven en steeds meer mensen willen daarvan genieten. Langzaam maar zeker wordt er meer ruimte gevraagd voor mensen in plaats van auto’s. Maar, de techniek gaat ons helpen in de toekomst minder auto’s in het straatbeeld te hebben. In 2050 zijn andere vormen van vervoer de standaard en is autobezit minder normaal.”

Het Domplein is inmiddels een ‘shared space’

acceptabel. “In Amsterdam is het al veel duurder en je moet er langer zoeken naar een plek. Dat is een beetje waar de wal het schip keert.” Winkelend publiek gebruikt de auto, volgens Tertoolen, nog te veel als boodschappentas. Mensen willen gekochte spullen gelijk meenemen. Hij vermoedt dat daar een verschuiving in plaatsvindt zodra de binnenstad autovrij wordt gemaakt. “Het is dan niet handig meer. Je zult meer een soort kijkshops krijgen.”

Stadspoorten Zonder de auto binnen de singels zijn er weer andere zaken die moeten worden opgelost. Bevoorrading van winkels en horeca zal elektrisch moeten. “En goed georganiseerd, anders krijg je in plaats van auto’s een oneindige stroom leveranciers.” De stad vol zetten met paaltjes is volgens Tertoolen geen goed idee. “Hulpdiensten moeten erin kunnen. Ook daarvoor moet je een plan hebben.”

Om de stad goed bereikbaar te houden voor bezoekers en bewoners zouden er stadspoorten aan de rand van de stad moeten verrijzen. “In de middeleeuwen waren er binnen de stadsmuren bepaalde rechten en plichten. Het was veiliger, er gold bescherming. Maar je moest je wel aan bepaalde regels houden. Op het gebied van mobiliteit moeten we zoiets terugkrij-

gen. Ik denk aan transferia of P+R’s, waar je je auto makkelijk en veilig kunt achterlaten, waarna met een hoogwaardig transportsysteem of de fiets de stad makkelijker bereikbaar wordt.”

Het lijkt essentieel dat het openbaar vervoer het comfort en gemak van de auto kan vervangen.

Een metro zou wat Tertoolen betreft mooi zijn. Hij geeft toe dat een metronetwerk er in het geval van Utrecht niet lijkt te komen, maar railvervoer komt wel als meest prominente optie naar voren. “Beter dan een bus die omrijdt en op onverwachte momenten stopt.”

Trams door de binnenstad lijken een ander alternatief. “Het is een terecht discussiepunt of een uitgebreid tramnetwerk de stad mooier maakt. Dus innovatie op dat gebied is af te wachten.”

Bewoners Voor bewoners zal het lastig zijn te accepteren dat de eigen auto niet meer voor de deur staat. Tertoolen zegt dat je het om zou moeten draaien. “Het streven moet zijn dat de binnenstad een plek is waar een bepaald type mens wil wonen. Je moet geen mensen gaan ‘selecteren’ die niet zoveel waarde hechten aan de auto, of het niet erg vinden hem veilig aan de rand van de stad te parkeren. Critici zullen zeggen: ‘Ik word weggejaagd’.” Maar mensen die slecht ter been zijn, kunnen

Verkeerspsycholoog Gerard Tertoolen is psycholoog en gepromoveerd op sociale psychologie met als thema de raakvlakken van gedrag en verkeer. Die combinatie is volgens hem erg logisch. “Verkeer is voor negentig procent gedrag.” Tertoolen werkte bij het Ministerie van Infrastructuur en Milieu, TNO en een denktank.

Inmiddels is hij naast senior adviseur bij XTNT en heft hij zijn eigen bedrijf De Verkeerspsycholoog voor het geven van presentaties, cursussen en trainingen.

Hans Dortmond - Lid Wijkraad Binnenstad “Persoonlijk ben ik niet zo voor een autovrije binnenstad. Ik heb een auto uit 1970, maar het is gelukkig een benzine-auto dus ik mag de binnenstad nog in. Ik vind het geen slecht idee om het autogebruik in binnensteden terug te dringen, maar er moeten wel goede dingen tegenover staan. Het openbaar vervoer moet goed geregeld zijn en rond de binnenstad moet genoeg parkeergelegenheid zijn. Als bewoners vinden we dat langs de straat parkeren wel voor een groot deel mag verdwijnen, op voorwaarde dat vergunninghouders in parkeergarages kunnen staan. Er zijn nog veel plekken vrij in parkeergarages, dus het is ruimtelijk gezien op te lossen. We praten nu met de gemeente over de mogelijkheden van parkeren in de binnenstad. Langs de gracht parkeren moet als eerste opgeheven worden om ruimte te maken voor fietsers. Bewoners moeten hun auto in de buurt van hun huis kwijt kunnen, maar liever niet op straat.”

André van Schie - VVD-raadslid “Het is moeilijk om er nu al wat van te zeggen. Het zou mogelijk moeten zijn met veel parkeerplekken aan de rand van de binnenstad, zoals aan de oostkant bij het Lucasbolwerk. 2050 is echter zo ver weg dat moeilijk is in te schatten welke vormen van personenvervoer er zullen zijn. Het ligt er een beetje aan wat je auto’s noemt. Geïndividualiseerd gemotoriseerd vervoer zal er wel zijn, maar dat zijn waarschijnlijk niet de auto’s, bussen of trams zoals we ze nu kennen. Het zal meer de vorm hebben van zelfrijdend vervoer en wie weet wat dat betekent voor de infrastructuur. Je zult zeker nog wegen en parkeervoorzieningen nodig hebben, is mijn overtuiging. Er moet genoeg infrastructuur zijn om je goed te kunnen verplaatsen.”

Uw Utrechtse vacature in de schijnwerpers Plaatsing in de DUIC krant en op de homepage van www.duic.nl Geen geschikte kandidaat, 1x gratis herplaatsen

CAMPING GANSPOORT IS EEN RESTAURANT, CAFÉ & WINKEL OP ROTSOORD. ZOMER 2017 GAAN WE OPEN WIJ ZOEKEN:

SOUSCHEF KEUKENHULP BEDIENING INTERESSE? LEUK! STUUR DAN EEN MAILTJE NAAR: MARIJKE@GANSPOORT.NL

Ben jij onze nieuwe

Management-/ Projectassistent www.wesselopartners.nl

Zelfstandig Werkend Kok M/V FT In Buurten Oost zijn wij op

worden geholpen door bijvoorbeeld elektrische scooters naast het openbaar vervoer. “Ik weet dat het gevaarlijk is om te roepen, maar sommige plekken zullen inderdaad misschien minder makkelijk toegankelijk zijn voor bepaalde groepen.” Tertoolen vervolgt: “Misschien een flauw voorbeeld, maar als je in Zwitserland woont en slecht ter been bent of hoogtevrees hebt, kun je ook niet op een berg gaan wonen. Daar moet je zeggen: ik zoek de vlakte op. Dat is niet een kwestie van discrimineren, maar het is nou eenmaal ontzettend lastig om iedereen in alles te voorzien.”

Stukje bij beetje Bij een grootse uitdaging als deze zal een stadsbestuur bang zijn om aan populariteit in te leveren.

“Ze zullen bang zijn dat mensen die naar Utrecht zouden komen nu naar een soortgelijke stad in de buurt gaan. Het zal dus als een olievlek moeten werken: langzaam maar zeker nieuwe stukjes van de binnenstad autovrij maken met een visie. Je kunt niet zeggen dat vanaf morgen alle auto’s eruit moeten.

Het moet zichtbaar worden hoe de stad erop vooruit gaat. Ook moet je de ondernemers laten zien dat ze niet slechter worden van kijksho-

pachtige filialen in combinatie met goede bezorgingssystemen.”

Tertoolen denkt dat het haalbaar is, mits er politieke wil en doorzettingsvermogen is. Hij kijkt daarom met buitengewone interesse naar de herinrichting van het Domplein. Dat is momenteel een zogeheten shared space geworden.

De verkeersstromen zijn niet meer van elkaar gescheiden en auto’s kunnen er niet meer overheen. Wel rijdt er om het kwartier een bus.

“Erg interessant. Je ziet dat fietsers diagonaal oversteken over wat ooit alleen het plein was. En toch is er een structuur te herkennen. Er zijn geen verschillende wegdelen of een belijning; door groepen op slimme manieren te scheiden, met de suggestie van wegen in de bestrating.”

Het Domplein is volgens Tertoolen een sprekend voorbeeld van hoe het er overal binnen de singels uit zou kunnen zien. Enthousiast zegt hij: “Het is een prachtige plek, een stukje Utrecht met een eigen karakter en een fantastische geschiedenis.” De door de storm verwoeste zuilen van de Domkerk zijn gemarkeerd in de bestrating “Uniek! Het zou toch verschrikkelijk zijn als dat wordt verpest door een rijen blik? Zo zou de hele historische binnenstad moeten zijn.”

zoek naar een zelfstandig werkend kok. Redenen om bij Buurten te komen koken: • Dagelijkse werken met verse producten.

• Grote variatie aan gerechten.

• Goed georganiseerde keuken.

• 7 Dagen per week open van 9.00 tot 0.00 uur. Dus een lekker wisselend rooster.

• Hele prettige werksfeer.

Interesse? Mail naar bob.gijsberts@kombuurten.nl

zoekt:

MEDEWERKERS BEZORGDIENST (M/V) – 8 UUR/WEEK U zorgt ervoor dat er altijd, op elk distributiepunt, voldoende DUIC kranten voor het grijpen liggen voor onze lezers. U bent servicegericht, accuraat, beschikt over een rijbewijs en weet de weg in Utrecht en zijn randgemeenten.

Interesse? Mail of bel naar: •

pierre@duic.nl

•

06 - 14 415 656

8 Nieuws

NR. 33 | MEI 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHT BOUWT Robert Oosterbroek

u Utrecht bouwt:

Merwedekanaalzone

City Campus Max

1

De Merwedekanaalzone is een gebied van Punt Oog in Al tot en met Westraven. Het gebied waar vooral veel gaat veranderen, is ongeveer zestig hectare groot en ligt tussen de Dr. M.A. Tellegenlaan en de A12. Het was ooit een industriegebied, is lang een distributiegebied geweest en moet nu transformeren naar een stadswijk waar mensen komen wonen, ontspannen en werken.

Het Max-complex bestaat uit drie torens met in totaal bijna duizend woningen. In de twee hoge torens met 22 verdiepingen zitten huurwoningen. Je vindt er 558 studio’s en 170 tweekamerappartementen. De kleine toren van vijftien verdiepingen heeft 261 koopappartementen. Wonen in City Campux Max is niet voor iedereen weggelegd: Max is voor studenten van universiteiten en hbo-opleidingen in Utrecht. Ook jongeren die maximaal twee jaar geleden zijn afgestudeerd aan een van die van die onderwijsinstellingen mogen er wonen.

Onder het gebouw bevindt zich circa 2.700 vierkante meter commerciĂŤle ruimte. De winkels Coolblue en Subway zijn er gevestigd.

De komende jaren zal de stad Utrecht een forse bevolkingsgroei doormaken: van 330.000 naar 410.00 inwoners in 2030. In de Merwedekanaalzone komen tienduizenden woningen. Dit zijn vooral koop- en huurappartementen maar ook eengezinswoningen. De gerestaureerde Villa Jongerius staat symbool voor de herontwikkeling, maar ook tal van andere projecten zijn al afgerond in het voormalige bedrijven en industrieterrein. In de nieuwe wijk moeten naast woningen ook scholen voor het voorgezet- en basisonderwijs, winkels en bedrijven komen. Ook zijn er al diverse succesvolle gebruikers. Denk hierbij aan de Vechtclub XL, De Alchemist, Harten voor Sport, De Stadstuin en La Lotta. De volledige transformatie gaat nog volgens de gemeente nog duren tot 2030 en nog niet alle plannen staan vast.

Lux et Pax

2

De twee panden die samen de woonunits Lux et Pax vormen staan direct langs het Merwedekanaal. Het gaat in totaal om 97 huurappartementen Lux (vrije sector), 106 huurappartementen (sociale huur) en 54 koopappartementen Pax. Met deze woningen willen de initiatiefnemers inspelen op de behoeften aan betaalbare binnenstedelijke woningen voor starters. Voor de bouw van de woningen stonden hier nog kantoorpanden. De ontwikkeling past dan ook in de trend van transformatie van verouderde onrendabele kantorenlocaties naar nieuwe bestemmingen.

5

3 1

2

4

Nieuws 9

MEI 2017 | NR. 33 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

9

6

8

7

5

3

Tippelzone

De tippelzone aan de Europalaan gaat verdwijnen. Het Utrechts college heeft besloten dat woningbouw in de Merwedekanaalzone de voorkeur krijgt boven de prostitutiezone in het gebied. De tippelzone aan de Europalaan (de officiële naam is ‘De Baan’) heeft de afgelopen dertig jaar volgens de gemeente goed gefunctioneerd.

Het betekent overigens niet het einde van het tippelen in de stad. De gemeente is op zoek naar een nieuwe locatie. Het gebied moet uiterlijk 1 januari 2020 weg zijn en de nieuwe plek moet dan gelijk in gebruik genomen kunnen worden. Er zijn momenteel vijf kansrijke gebieden voor de tippelzone. Welke dit zijn, is nog niet bekend.

4

Deelgebied Immo Selekt

Gebouwenbeheerder Immo Selekt wil graag studenten- en starterswoningen en vrije sector-appartementen realiseren, dit in combinatie met detailhandel en andere voorzieningen. Op deze grond stonden lang de distributiehallen van V&D, maar die zijn enkele jaren geleden naar Nieuwegein vertrokken. De hallen zijn gesloopt en de grond is bouwrijp gemaakt. Dit bedrijf was een van de belanghebbenden bij de verhuizing van de tippelzone. Nu de gemeente besloten heeft dat de prostituees ergens anders een werkplek krijgen, kan het bedrijf verdergaan met de plannen. Samen met een landschapsarchitect en andere projectontwikkelaars is Immo Selekt bezig om de wijk vorm te geven.

De Stadstuin, Europalaan 20

De Stadstuin is begonnen als een concept gericht op startende en zelfstandige ondernemers en het midden- en kleinbedrijf (MKB). De initiatiefnemers zagen een tekort aan inspirerende werkomgevingen in Utrecht. Men wilde in De Stadstuin een mix laten ontstaan tussen verschillende type ondernemers en deze ondernemers met elkaar in contact brengen door het aanbieden van verschillende activiteiten en netwerkbijeenkomsten. Van yoga, brainstorms en pitchmiddagen tot een maandelijks terugkerende jazz avond voor jong talent en de vrijdagmiddagborrel. Omdat de evenementen en activiteiten een laagdrempelig karakter hebben en voor iedereen toegankelijk zijn, heeft het gebouw een publiek karakter. De Stadstuin op de Europalaan 20 heeft nog een drietal ruimtes beschikbaar, de tweede locatie op Europalaan 500 is voor de helft gevuld. Deze bijdrage is tot stand gekomen in samenwerking met De Stadstuin.

Hier moet een nieuw havencomplex aan de oever van het Merwedekanaal komen. Het plan Wilhelminawerf omvat vier appartementengebouwen met totaal 167 appartementen, een parkeerterrein op eigen terrein, een haven met aanlegsteiger en een horecapaviljoen met twee luxe appartementen. De plannen hebben in juni en juli 2015 ter inzage gelegen. Hier zijn zo’n vierhonderd zienswijzen voor ingediend. Het merendeel hiervan kwam van leden van roeiverenigingen. Zij trainen op het Merwedekanaal en willen niet dat de veiligheid tijdens trainingen in het geding komt. Het project zit nu nog in de ontwikkelingsfase.

Nieuwe stadswijk Merwedekanaal 6 (voormalige Defensieterrein)

In overleg tussen Eneco en gemeente wordt onderzocht of de functie van de hulpwarmtecentrale voor stadsverwarming aan de Kanaalweg aangepast kan worden waardoor ruimte ontstaat voor ontwikkelingen in de omgeving. Er zijn nog geen definitieve plannen.

Hier lag vroeger het Defensieterrein en het bevindt zich naast het Jongerius Complex. Het gaat in totaal om 450 tot 550 energiezuinige woningen: koop- en huurappartementen en eengezinswoningen. In 2014 ondertekende de toenmalige minister Stef Blok (Wonen) en wethouder Isabella de aankoopovereenkomst van het gebied. De grond in het gebied was ernstig vervuild en moest gesaneerd worden. Dit was een grote klus, want er was sprake van ernstige bodemverontreiniging en ook konden er mogelijk explosieven liggen; een gedeelte van het terrein is flink gebombardeerd tijdens de Tweede Wereldoorlog. De volledige saneringsoperatie is bijna afgerond.

7

8

9

Binnenhaven Wilheminaweg

Eneco hulpwarmtecentrale

Villa Jongerius

Villa Jongerius heeft sinds de restauratie in 2013 veel aandacht gekregen. Het gebouw was lang verloederd, maar is nu weer een prachtig rijksmonument met internationale allure en een exotische uitstraling. De villa stamt uit de jaren dertig en is gebouwd door de ondernemer Jan Jongerius. Anno 2017 vertelt de villa het verhaal van de familie die in het huis heeft gewoond.

Het pand is ook te huur voor evenementen.

10 Nieuws

NR. 33 | MEI 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DAT IS DE VRAAG

Jesse Holweg

Robert Oosterbroek

Hoe krijgt FC Utrecht het stadion weer vol?

Perry Hendriks woordvoerder FC Utrecht “Er zit een stijgende lijn in de toeschouwersaantallen en daar zijn we erg blij mee. We zijn ‘We zitten een van de vier Eredivisie-clubs die dit jaar Ben ten Boden meer toeschouwers hebben dan het jaar eroud-voorzitter van de Supportersvereniging in de lift’ voor. Naast Heracles Almelo, PEC Zwolle en Excelsior, die allen hun stadion hebben ver“Met trainer Erik Ten Hag en assistent Jean-Paul de Jong wordt er aantrekkebouwd. Wij hebben gemiddeld achthonderd lijk en herkenbaar voetbal gespeeld. Het is nu zaak om de selectie supporters meer ten opzichte van vorig seizoen. op peil te houden en niet steeds de toppers te verkopen. Zo Je kunt niet uitvlakken dat het voetbal er iets mee te kun je structureel top-5 als sportieve doelstelling hantemaken heeft. Voor het tweede jaar op rij strijden we om ren. Dat moet mogelijk zijn als vierde stad van NederEuropees voetbal met een vijfde plek in 2015/2016 en nu een vierde plek. Dat land. Om de fans nog meer aan de club te verbinden, is een factor, maar aan de andere kant moet het ook goed toeven zijn. We homoeten ze op plek één, twee en drie komen te staan. ren terug in de klanttevredenheidsonderzoeken dat het weer gezellig is. OnafDat kan door ze een zetel te laten bekleden in de raad ‘Houd de selectie hankelijk van een vierde plek, of in de middenmoot staan, moeten we groeien van commissarissen, of volksaandelen te verkopen. op peil en verlaag naar ongeveer negentienduizend toeschouwers gemiddeld. Die tijd om Overigens moet in de top van Utrecht nadaar te komen gunnen we onszelf en het komt met vertrouwen. tuurlijk altijd een competente directie de prijzen’ De sfeer in de beoordeling kan nog omhoog. Dat willen we en RVC zijn waar voetbalverstand gaan doen door meer Utrechts karakter te geven aan de boventoon voert. Utrecht FC Utrecht het stadion, om zo uit te stralen dat we bij de stad mag niet worden misbruikt en de provincie horen. Bijvoorbeeld met meer als ‘een belevingsproduct’, speelt nog twee Utrechtse muziek. Ook de catering en logistiek zoals scheidend algemeen wedstrijden in het reguliere willen we verbeteren als het druk is. Daar ligt directeur Wilco van Schaik de komende periode de focus, maar zoals het ooit verwoordde. Hij zat er volledig Eredivisie-seizoen 2016/2017: thuis het nu gaat mogen we niet klagen en zitnaast met die uitspraak. Om het staditegen Vitesse en uit bij AZ. De ploeg ten we in de lift.” on aantrekkelijker te maken voor de heeft inmiddels de vierde plek op de fans is er een aantal verbeterpunten om het algehele comfort te verbeteranglijst veroverd. Dat is de beste ren. De hoeken moeten dicht en er eindklassering van de Domstedelingen zijn sinds moeten warmtekachels komen. De Ben Veenbrink publiekscatering moet daarnaast het seizoen 1990/1991 (4). Vervolgens zal de oprichter The Stadium goedkoper, want de prijzen in Consultancy ploeg in de play-offs Europees voetbal kunnen het stadion rijzen de pan uit. Een afdwingen. Toch vallen dit seizoen de staantribune met populaire prij“Ik kan niet specifiek iets over de zen zou ook een stap in de goede Galgenwaard zeggen, maar wel toeschouwersaantallen bij thuisduels nog wel eens richting zijn en natuurlijk een aanin z’n algemeenheid over de aantegen. Er wordt goed gevoetbald met aanvallend vangstijd van 14.30 uur op zondag. trekkelijkheid van stadions. Er zijn En als laatste tip: verbied roken op altijd basisprincipes die ermee saspel, maar het stadion is zelden tot het laatste de tribunes!” menhangen, een stadion moet bijstoeltje bezet geweest. Het laatste seizoen voorbeeld altijd veilig zijn en het waarin het gemiddelde toeschouwersaantal de comfort voor bezoekers moet voldoende zijn. Het weer moet niet te twintigduizend oversteeg, was 2010/2011. veel invloed hebben op de tribunes en Jacques van der Linden Dat moet toch beter kunnen in de vierde in de rust moeten supporters makkelijk initiator Facebook-actie bij een cateringpunt kunnen komen. Er stad van Nederland. Hoe krijgt FC ‘Hoeken dicht Galgenwaard’ zijn al stadions waar ze stoelverwarming Utrecht het stadion weer vol? hebben, of grote kaskachels boven het hoofd“Alles begint met het product. AantrekkeDat is de vraag. podium. Het is ook belangrijk dat doelgroepen lijk voetbal door een selectie met een mix van gesegmenteerd aangesproken kunnen worden, zo ervaren, creatieve, hardwerkende spelers en is er voor ieder wat wils en kunnen er verschillende aanstormend talent waarmee het publiek zich kan proposities komen voor diverse niveaus van supporters. identificeren. Een selectie die er voor aanvang van het Daarnaast is het zeer belangrijk dat het aanbod seizoen staat, waardoor supporters niet tijdens het seizoen afgestemd wordt op het verzorgingsgebied; worden geconfronteerd met spelers die alsnog vertrekken. Ik weet voor grote sponsoren moet je wat verder gaan dan het, dat is een bijna onmogelijke opgave, maar het zou helpen. En ja, dan mijn voor de reguliere supporters. Kijk, de echte supporstokpaardje. Maak de hoeken van het stadion dicht! Daarmee creëer je meer ters als die op de Bunnikside komen toch wel. Voor comfort en een betere sfeer. Een goede sfeer in het stadion benieuwe fans moet je de drempel zo laag mogelijk ïnvloedt de spelers waardoor de prestaties verbeteren. Laat maken: geen lange rijen of slechte catering en supporters deel uitmaken van de club en maak ze lid. Ze ‘Een stadion een goed aanbod, ook voor vrouwen en kindezijn trots en hebben het er elke dag over met vrienden, moet veilig en ren. Uiteraard zorgen goede sportieve presfamilie en collega’s. FC Utrecht is van de supporters, ‘Met dichte hoeken taties ook voor een hoger stadionbezoek. De zo moet het voelen. Er komen elk jaar nieuwe supporcomfortabel zijn’ prijzen van de stadionkaarten zijn voor de harde ters bij, maar door de achterdeur verdwijnen er ook creëer je meer kern niet zo relevant. Ook voor de concurrentie veel. Bel iedereen na die de afgelopen jaren zijn seivan andere clubs zijn ze niet bepalend; iemand gaat zoenkaart niet heeft verlengd. Een callcenter kan dat comfort en een niet ineens naar Ajax omdat daar de seizoenkaart bijvoorbeeld doen op basis van no cure no pay. Daar een tientje goedkoper is. Het zou wel kunnen dat, mede moet de club veel actiever in worden. Tot slot: laat als betere sfeer’ door de economische crisis, sommigen een seizoenkaart niet club je gezicht ook eens zien op andere tribunes dan meer kunnen betalen en daardoor geneigd zijn om op televisie te kijken. De alleen de hoofdtribune. Zorg voor een soort servicepunt fanatieke voetbalsupporters leggen nu bijvoorbeeld ook duizend euro neer om op de overige tribunes, zodat supporters direct tijdens de bij Feyenoord-Excelsior te zijn, dus voor sommige fans speelt geld géén rol.” wedstrijddagen met de club in contact kunnen komen.”

UIT MET DUIC

ALLEMAAL UTRECHTERS - SYLVIA ORTEGA-AZURDUY

UIT MET DUIC

Annabel van Heesbeen

Marlot van den Berg

De Utrechtse mentaliteit naar Bolivia Allemaal Utrechters is een reeks interviews met in het buitenland geboren Utrechters. We vragen ze naar hun achtergrond en hun ideeën over Utrecht en tonen zo de diversiteit van onze stad.

Deze keer: Sylvia Ortega-Azurduy (51) uit Bolivia.

“I UTRECHT VOLGENS

Annabel van Heesbeen

Andreas Terlaak

Blaudzun Popmuzikant en zanger Johannes Sigmond, beter bekend als Blaudzun, is veel in Utrecht te vinden. De stad voelt als zijn thuis. Vorige maand presenteerde hij deel twee van zijn album Jupiter, dat uit drie delen bestaat. En hij kondigde zijn eerste theatertour aan. “Het lijkt me gaaf om mijn liedjes in kleiner verband uit te voeren. Terug naar de oorsprong.”

Je woont niet in Utrecht, toch ben je er veel te vinden.

“Utrecht is altijd de basis geweest waar ik vanuit gewerkt hebt. En sinds een jaar of twee woon ik er half, omdat mijn vriendin hier woont. Maar ik heb ook nog een huis en studio in Amersfoort, daar ben dus ook veel, en ik ben geboren en getogen in Arnhem. Utrecht voelt het meest als mijn thuis. Het is ook de plek waar ik altijd graag als eerst mijn muziek aan publiek laat horen.”

Vorige maand presenteerde je je nieuwe album, Jupiter Part II, in de Grote Zaal van TivoliVredenburg.

Hoe ging dat?

“Heel goed! Ik vond het een eer om daar te staan. Het was een magische avond, dat zeg ik niet vaak, maar het publiek, de band en ik waren echt samen één die avond. Het mooie aan die zaal is dat er een gemêleerd gezelschap in past: een deel kan zittend luisteren en het andere deel kan keihard dansen en feesten. Op mijn concerten komen drie generaties af, dus wat dat betreft leent die zaal zich er heel goed voor.”

En hoe vind je het om op het Bevrijdingsfestival in Park Transwijk te staan?

“Ik vind Bevrijdingsdag een bijzondere dag. Het is anders dan anders, ook de festivals. Vrijheid is delicaat en kwetsbaar, daarom is het belangrijk dat we het vieren, maar er mogen tegenwoordig wel wat meer alarmbellen bij klinken.”

Eerste keer in Utrecht “Toen was ik een jaar of zestien.

Tijdens mijn middelbareschooltijd ging ik vaak naar White Noise aan de Choorstraat. Een heel klein, mooi platenwinkeltje, helaas nu gesloten. Ik ging dan met de trein vanuit Arnhem, alleen of met een vriend, om een hele dag platen te luisteren – ik had net genoeg geld om één lp of cd te kopen. Die waren dan vaak in de aanbieding of beschadigd, haha!

Legendarische winkel.”

Lekkerste biertje “Ik kom graag op plekken waar goede

11

muziek is, zoals de EKKO. Het bier is daar ook goed. Het toffe aan de EKKO vind ik dat er zo vaak gave artiesten spelen die je nog niet kent en voor wie het allemaal nog moet beginnen.”

Utrecht mist…

“Een goed nachtrestaurant. Je kunt ’s nachts nergens eten, behalve bij de shoarmatent of snackbar. Ik zou zo graag om half één nog een restaurant willen binnenstappen en zeggen: ‘ik wil à la carte dineren’. Net zoals in alle echte steden. Met mijn werktijden is het heerlijk om na een show nog even met een groep te gaan eten.”

Mooiste herinnering aan Utrecht “De tourstart in 2015. Ik had een bijzondere rol (Blaudzun componeerde speciaal voor de start van de Tour de France het nummer Bon Voyage!, red.), wat het extra speciaal maakte. Het optreden na de ploegenpresentatie was geweldig.

Maar het vetste was dat ik het voorrecht had achter Jos van Emden, van Team LottoNL-Jumbo, in de auto te zitten met zijn ploegleider tijdens de tijdrit en als een malle door de stad te razen en de kakofonie te horen.

Rijendik publiek, een waanzinnige ervaring. Ik heb de stad lang niet zo mooi gezien.”

Culinair genieten “Ik ben een enorme Bourgondiër; ik houd van goed eten met goede wijnen erbij. Daarom ben ik regelmatig, te veel eigenlijk, in restaurants in Utrecht te vinden.

Iedere keer dat ik bij Le Jardin kom, geniet ik. De Keuken van Gastmaal aan de Biltstraat vind ik ook een heerlijk om te zitten. Verder kom ik graag, maar te weinig bij restaurant Simple aan de Lange Nieuwstraat, van de oude jongens van Podium onder de Dom.” Droomhuis “Ik wacht nog steeds tot er een grote kerk met pastoriewoning in Utrecht vrijkomt. De kerk aan de Draaiweg – dat vind ik nou een prachtig pand.

Het heeft genoeg plek voor een grote studio! Maar nu woont er nog iemand, helaas…”

n Bolivia ontmoet je doorgaans niet zoveel toeristen, maar ik was er reisleider voor kleine groepen”, vertelt Sylvia Ortega-Azurduy. “Dus had ik het geluk mensen vanuit de hele wereld te ontmoeten.” De 24-jarige Sylvia was bezig met de opleiding taal en toerisme en leidde in haar weekenden buitenlanders rond door de steden Sucre en Potosi (“Iedereen in Bolivia moet het werk in de ondergrondse naar mijnen ervaren!”).

Sylvia was naar eigen zeggen een doorsnee student, maar haar talen waren bovengemiddeld. Ze sprak vloeiend Engels, Frans en Duits. Een Belgisch echtpaar complimenteerde haar met haar Frans, maar noemden haar accent ‘vreselijk’ en nodigden haar uit voor een taalcursus in Brussel.

“Ik zei ja zonder het serieus te nemen; ik werd zo vaak door klanten uitgenodigd.”

Maar deze keer was het menens. Na drie maanden plofte er een brief op de deurmat waarin stond dat Sylvia was aangenomen voor een zomertaalcursus aan de universiteit van Brussel. “Mijn moeder zei alleen: ‘bespreek het met je vader’. Mijn vader zei: ‘geen sprake van’. Waarop ik uit rebelsheid dacht: ‘waarom niet?’” En als haar vader direct ja had gezegd? “Dan was ik nooit gegaan”, lacht ze. “Veel te bang was ik!”

Op 2 augustus 1990 kwam ze aan in Brussel. “Shocking. Ik kende Europa alleen van televisie.” Ze verbaasde zich over de snelheid waarmee iedereen uit de metro beende. “Binnen een minuut stond ik al alleen op het station, waar was iedereen?

Maar nu doe ik het zelf ook.” Sylvia ging bij het Belgische echtpaar wonen, die haar behandelden als hun eigen dochter. De Boliviaanse moest wennen aan de rijkdom. “Tussen het afval stonden koelkasten, banken en stoelen!” Bij alles dacht ze: die is nog goed – meenemen dus.

ERS

ALLEMAAL UTRECHT

Naam Sylvia Ortega-Azurduy Geboortedatum 20-04-1966 Land Bolivia Plaats Oruro Levensmotto ‘Te midden van van de moeilijkheid ligt de mogelijkheid’

De drie maanden in Brussel werden drie jaar. Sylvia volgde er twee masters en ontmoette er op een feestje haar inmiddels ex-man. Een Nederlander. Ze vlogen samen naar Bolivia om te trouwen. Haar moeder was onder de indruk. “Een man die zomaar in de keuken helpt, vind je niet in Bolivia”, lacht ze. De twee besloten in Utrecht te gaan wonen; Sylvia sprak de taal al een beetje en had haar draai in Europa gevonden. Ook was verandering met Brussel niet groot. “Alleen ben ik hier fysiek nog kleiner dan daar.” Het Wilhelminapark vindt ze prachtig. “Niet te geloven dat er zo’n mooi rustig park in een stad kan liggen.”

Leren van elkaar Met onderwijs kom je altijd verder. Dat is een les die Sylvia’s ouders haar hebben meegegeven. Dus toen de Boliviaanse in 1998 Nederland werkte en zeeën van tijd over had – toen had ze nog geen kinderen – zette ze de Stichting Aynia Bolivia-Nederland op. De stichting organiseert projecten om mensen, vooral jongeren, te steunen in Bolivia. “Een gezin daar bestaat vaak uit vijf of zes kinderen. Veel ouders hebben niet genoeg geld om voor iedereen onderwijs te betalen. Vaak sturen ze hun jongens naar school, omdat die meer tijd hebben voor hun huiswerk.” Sylvia richtte er een computeropleiding op speciaal voor meisjes.

Haar volgende droom (waarvoor nog sponsors worden gezocht) is een opleidingscentrum in de stad Tarija, waar jonge Utrechters moeten kunnen gaan stage lopen. “Ik zou het geweldig vinden als zij de Utrechtse mentaliteit kunnen overbrengen; alleen kennis is immers niet genoeg, je moet er ook wat mee doen.” Wat is die mentaliteit dan? “Plannen, discipline opbrengen, doelen nastreven. In Bolivia leven jongeren met het motto ‘pluk de dag’. Zij gebruiken nooit een agenda.” Het opleidingscentrum is volgens Sylvia goed voor beide partijen: “De Bolivianen leren zich een beetje te haasten, de Utrechters kunnen er juist leren te onthaasten.”

Jezelf of iemand anders aandragen voor Allemaal Utrechters kan!

Mail naar redactie@duic.nl.

De reeks is een samenwerking van DUIC en Culturele Zondagen, mogelijk gemaakt door Stichting Dialoog en Gemeente Utrecht.

We streven ernaar alle Utrechtse nationaliteiten te portretteren.

12

HETZELFDE MAAR DAN ANDERS

UIT MET DUIC

5x speurtochten en kinderroutes Bier en Appelsap is een online magazine voor ouders in de regio Utrecht. Bier en Appelsap houdt van horeca, cultuur, natuur en geeft elke week weekendtips voor het gezin. Voor DUIC zet Bier en Appelsap deze keer vijf leuke speurtochten en kinderroutes in de natuur voor je op een rij.

Wil je meer tips om met je kids op pad te gaan? Kijk dan op bierenappelsap.nl

Krachtpatsersroute in Bunnik Startpunt: Fort bij Vechten, Marsdijk 2, Bunnik Op Fort bij Vechten in Bunnik staat bij het Waterliniemuseum een infopunt Krachtpatsers in de natuur. Hier kom je via filmpjes en informatie van alles te weten over de planten en dieren die op de forten (over)leven. Doen ze dat door sterk of slim te zijn, door aan te vallen of te verdedigen? Met die kennis op zak ga je de krachtpatsersroute van anderhalve kilometer lopen, onderweg kun je het opnemen tegen de natuurlijke krachtpatsers op het fort. De bordjes wijzen de weg.

Kabouterpad Baarnse Bos Startpunt: Eethuys-Café De Generaal, Lt. Gen. van Heutszlaan 5, Baarn In het Baarnse Bos wonen kabouters. Tenminste, als je goed kijkt en zoekt naar kleine voetafdrukken in het zand, wielsporen van een kruiwagentje, of geplet gras van een middagdutje. Bij het startpunt is er tegen een kleine vergoeding een knapzak met lekkers te krijgen. In het kabouterboek staan verhalen en opdrachten. Houten kabouters wijzen de weg. Bij het eindpunt ligt er een kabouterdiploma voor de kids klaar.

Spionnenroute in Houten Startpunt: Fort bij ’t Hemeltje, Fortweg 11, Houten Hebben je kinderen altijd al een spion willen zijn, of tenminste voor een paar uur? Dat kan op Fort bij ’t Hemeltje in Houten. De spionnenroute van ongeveer twee kilometer voert je over en door het magische forteneiland met spannende opdrachten. Kraak de code en ontdek het geheim van het fort.

MEREL BLOM

literatuurwetenschapper

Volg de spechten in de Vuursche Startpunt: Kasteel De Hooge Vuursche (parkeerplaats), Hilversumsestraatweg 14, Baarn In boswachterij De Vuursche is het Spechtenpad van drie kilometer uitgezet. Je kent ze wel, die vogels die op takken roffelen en met hun snavel een nestholte in de bomen hakken. Langs deze route speur je naar verschillende spechten die zich hebben verstopt in de bomen.

Je kunt de speurtocht ophalen bij het startpunt van het Spechtenpad.

Dierenvriendjespad in Austerlitz Startpunt: Beauforthuis, Woudenbergseweg 70, Austerlitz Met een tas vol materialen ga je met je kleuters op ontdekkingstocht in de bossen van Austerlitz. Dieren leggen je de vragen en opdrachten voor. Als je alle opdrachten wilt afmaken, ben je zo’n anderhalf uur lekker bezig in de natuur.

KENNERS TIPPEN

JEROEN VAN NIJNATTEN traiteur

BOEK

Van stadsie tot stad: Utrecht 1950-1975 Van Ton van den Berg & Ad van Liempt Prijs 24,95 euro

Eindeloze rijen flatgebouwen tussen de bloeiende rozenvelden in het net uit de grond gestampte Kanaleneiland. Jongetjes die op een drijvende balk in de opzienbarend smerige Nieuwegracht klimmen. Als je het boek Van stadsie tot stad: Utrecht 1950-1975 openslaat, zit je gegarandeerd urenlang met een glimlach van oor tot oor te bladeren. In de roerige jaren na de oorlog veranderde Utrecht in rap tempo. Ras-Utrechters Ad van Liempt en Ton van den Berg verzamelden foto’s uit deze tijd en stelden er dit boek mee samen.

Op en top nostalgie voor wie het zich nog kan herinneren en een prachtig inkijkje in het Utrecht van toen voor de jongere generaties.

ETEN

Bond en Smolders “Mmm, wat een lekker brood heb jij, waar komt dat vandaan? Bond en Smolders? Dat is toch die banketbakker op de Lijnmarkt?”, hoor ik mensen vaak vragen. Dat klopt. De bakkers hebben niet toevallig de kneepjes van het broodbakken in Frankrijk geleerd, om daarmee het lekkerste brood van Utrecht te bakken. Het is rustig gerezen, heeft een knapperige korst, is voedzaam en wordt niet oud. Probeer eens de pain grand mère (of een halve), een bostelbroodje, of het zware speltbroodje. Snel naar huis, vers aansnijden met alleen boter erop, zalig!

Openingstijden Di t/m vr - 09.00 tot 17.30 za - 08.30 tot 17.00 Online bondsmolders.nl

JEROEN VEDDER

MARCEL GIELING

kunsthandelaar

Eigenaar van de Plato

CONCERT

EXPO

Tracking Memories Dit bijzondere museum gaat dit jaar sluiten. Gelukkig gaat de collectie Aboriginal-kunst niet verloren, want die wordt verdeeld over diverse musea in Nederland. Het verdwijnen van dit museum is een groot verlies voor Utrecht. In deze laatste tentoonstelling is werk van kunstenaars uit drie continenten, Australië, Afrika en Europa, bijeengebracht. Men zoekt een consensus. Is er een verband te zien in de culturele geschiedenis van een continent, land en volk? Een mooie expositie, nog te zien tot half juni. Daarna sluit het museum definitief de deuren. Grijp deze laatste kans om te zien wat Utrecht straks moet missen!

Waar Bakker- en banketzaak Bond en Smolders Lijnmarkt 9

Wire Wanneer Tot en met 15 juni Waar Museum voor hedendaagse Aboriginal kunst, AAMU Oudegracht 176 Online aamu.nl Prijs 9 euro (voor volwassenen)

Wanneer Donderdag 11 mei 20.15 uur Waar De Helling Prijs 22 euro

Het met lovende recensies ontvangen zestiende album van Wire lijkt een goede reden om weer eens te gaan kijken hoe de band er live voor staat. Veertig jaar geleden begonnen als minimalistische punkgroep, groeide de Engelse Wire in korte tijd uit tot een van de meest invloedrijke post-punk bands. Na drie – ondertussen klassieke – lp’s hielden ze er abrupt mee op, om daarna eens in de zoveel jaar weer op te duiken met nieuw werk. Silver/Lead heet hun laatste album, en het is misschien wel hun beste sinds de jaren zeventig.

13

UIT MET DUIC

Uittips

Merel Blom

DeWolffest

Lees o p DUIC .nl een ui tgebre i d interv iew m et DeWo lff

Za 29 april - TivoliVredenburg DeWolff komt dan wel uit het zuiden van het land, maar hun verjaardag vieren ze in stijl in Utrecht. Tien jaar wordt de psychedelische rockband en dat vraagt om een heus festival. Op DeWolffest beklimmen tien steengoede bands het podium. Onder meer de Britse rockers Little Barrie, die de theme song van de hitserie Better Call Saul maakten. Bij de stand van de Utrechtse vintagewinkel Sussies neus je naar het perfecte seventies-hemd en hotdogbar Dogma zorgt voor lekkernijen.

Tussen je oren Romy de Weert

Marlot van den Berg

tivolivredenburg.nl

WIE BEN JE? Ivan Kayizzi (24), producer en administratief medewerker WAT LUISTER JE? Soy Peor van Bad Bunny “Mijn passie ligt bij trapmuziek, een soort stroming in de hiphop. Ik ben een producer en woon sinds twee jaar in Utrecht. Oorspronkelijk kom ik uit Uganda. Sinds ik hier woon, heb ik mijn muzieksmaak pas écht ontwikkeld en luister ik veel naar hiphop. Het heeft vooral een lekkere beat, waar ik van hou. Voor kennissen doe ik vaak produceeropdrachten, daarnaast ben ik administratief medewerker.”

Independent Bookstore Day

Bevrijdingsdag

Za 29 april – diverse locaties

Vr 5 mei – diverse locaties

Bijzondere, gelimiteerde uitgaven van boeken scoren, schrijvers horen vertellen, dichters zien voordragen, uren neuzen tussen de afgeprijsde boeken en talloze workshops volgen. Nederland doet voor het eerst mee aan Independent Bookstore Day. Onafhankelijke boekhandels over de hele wereld vieren deze dag hun liefde voor het geschreven woord. Ook in Utrecht barst het van de activiteiten. Bij Broese treedt onder meer auteur Myrthe van der Meer (PAAZ) op. Bij Savannah Bay probeer je zelf je pen bij een schrijfworkshop en hoor je onder meer Vrouwkje Tuinman vertellen.

De vrijheid vieren doe je in Utrecht traditiegetrouw op het Bevrijdingsfestival. Voor deze 25e editie komen onder meer Blaudzun, Kenny B en Indian Askin naar Park Transwijk. Liever wat anders? Bij Strand Oog in Al is er het Fluff Disco Vrijheidsfestival. Daar treden onder andere DIO en Def Rhymz op. Na afloop zijn er in de stad genoeg plekken voor een afzakkertje. Bij de afterparty van Fluff Disco in EKKO bijvoorbeeld. Of in De Helling – daar geeft electroplatenlabel Atomnation een feest. In de Winkel van Sinkel is er PANN 25+ en in Venue het technofeestje Vieze Vrijdag.

bookstoreday.nl

Sushi Festival JOY Vr 5 t/m za 7 mei – Lucasbolwerk Je waant je midden in Tokio, op het Lucasbolwerk. Tijdens het Sushi Festival JOY strijken er tientallen foodtrucks neer, waar je Japanse gerechtjes kunt eten tussen de kleurrijke lampionnen en parapluutjes. De heerlijkste sushi natuurlijk, maar ook bijzondere hapjes als zeewier-bites en Japanse poffertjes.

Hou je zelf ook van koken? Dan kun je bij workshops zelf sushi leren maken. En vergeet vooral niet een bezoekje te brengen aan het karaokehotel en de gameroom, of om een lekkere massage te nemen.

festival-joy.nl

WIE BEN JE? Iris Ilekhomon (19), student Integrale Veiligheidskunde WAT LUISTER JE? Shape of you (Remix) van Ed Sheeran “Beschamend om te zeggen, maar ik luister vooral de tophits. Ik ben net begonnen aan een slechte playlist van Spotify, met allerlei remixen uit de top honderd, Die vind ik fijn om te luisteren als ik door de stad loop. Dan ga ik lekker op de beat en ben ik snel thuis. Wat ik een heel mooi nummer vind buiten de hitlijsten is Treaty van Leonard Cohen. Het is een beetje duistere muziek, dus luister ik er nu niet naar – de zon schijnt!”

International Literature Festival Utrecht Do 11 t/m za 13 mei - TivoliVredenburg Graham Swift, Paulien Cornelisse, Nino Haratischwili, Arjen Lubach: beroemde schrijvers van over de hele wereld komen naar Utrecht.

Het International Literature Festival Utrecht zet de Domstad stevig op de kaart als literatuurstad.

Dit jaar niet in het oude postkantoor, maar voor het eerst in TivoliVredenburg. Hier hoor je tientallen internationale auteurs vertellen over en voordragen uit hun werk, leer je over de kunst van het vertalen en hoor je welke beloftevolle Utrechtse auteurs de C.C.S. Crone-stipendia winnen.

ilfu.nl

14

UIT MET DUIC

Egbert Aben staat al achttien jaar achter de bar in Café de Stad

DE KLASSIEKER – CAFÉ DE STAD Annabel van Heesbeen

Robert Oosterbroek

Kom niet aan de platen van Aben Een vertegenwoordiger van Heineken waarschuwde Egbert Aben: begin geen bruine kroeg, die verdwijnen allemaal. Maar na achttien jaar staat Aben nog altijd vrolijk achter de bar in Café de Stad, aan de Lange Jufferstraat. “Omdat er zoveel bruine kroegen weg zijn, word je iets bijzonders.”

E

gbert Aben, nu 55 jaar, begon in 1999 met compagnon Anton van der Schot Café de Stad. Ze hadden het net zo goed Café de Muziek kunnen noemen; de muren hangen vol met platenhoezen. Van de Sex Pistols tot de Utrechtse Nozems. Die platen worden vaak gewisseld. Tijdens het Smartlappenfestival bijvoorbeeld bepalen Nederlandse platen de inrichting en met het evenement Ska at the Stad hangt er uitsluitend ska en reggae aan de muur. De vier platen van The Smiths tegenover de bar zijn echter heilig, die hangen er altijd.

“De beste band van de jaren tachtig.” De rest wordt onder het scherpe oog van Aben zo nu en dan zorgvuldig vervangen. “Ze proberen mij wel eens te fucken door een plaat te veranderen. Zo hadden ze er een keer Meat Loaf tussen gezet, die vind ik zó slecht. Toen ik binnenkwam, zag ik het gelijk. Dat vonden ze ongelofelijk.” In De Stad treden veel bandjes en singer-songwriters op.

Achter in het café is een verhoging waar Aben dan een podium op bouwt. Hij klapt de banken in, tilt de tafels en stoelen weg en sleept de muziekinstallatie op z’n plek.

“Er moet wel reuring in de tent zijn; met alleen bier verkopen, red je het niet.”

De dynamiek van het café verveelt Aben nooit. “Het leuke en tegelijkertijd vervelende aan de horeca is dat je nooit weet hoe de avond gaat lopen. De ene week denk ik: ‘Ik heb het beste café van Utrecht’ en een week later zie je er bij wijze van spreken niemand.” Volgens Aben is daar geen verklaring voor te vinden. “Als het druk is op de woensdagavond voor Hemelvaart, zegt

de horecawereld: ‘Ja tuurlijk, want morgen is iedereen vrij’. Maar als het rustig is, zeggen ze: ‘Ja tuurlijk, want iedereen gaat een lang weekend weg’.” Na dertig jaar in de horeca blijft iedere avond dus een verrassing voor Aben. “Ik doe vooral dingen die ik zelf leuk vind en zo nu en dan slaat het aan. Als ik zou kunnen voorspellen wat de effecten waren, zat ik nu met m’n luie reet op de Bahama’s”, lacht hij. “Niet dat ik dat wil, hoor.”

Aben haalde met moeite zijn mavo-diploma; hij was zwaar astmapatiënt. Verder studeren zat er niet in. Na wat omzwervingen ging hij op zijn 27e werken bij café De Leugen aan de Loeff Berchmakerstraat. “Toen de meeste mensen uit de horeca gingen, ging ik erin. Ik kwam erachter dat dit is wat ik het leukste vind.” Hij wilde graag voor zichzelf beginnen, maar durfde niet alleen. Voor Van der Schot gold hetzelfde, dus één en één maakte twee. Op 14 juni 1999 was het zover, ze tekenden het huurcontract voor het café aan de Lange Jufferstraat. Hoe het voelde om ineens eigenaar te zijn?

“Heel goed, maar ook raar. Als je in loondienst zit en er zijn weinig mensen, dan denk je het zal wel. Maar als je voor jezelf werkt ga je dan toch lopen zweten, want de huur moet betaald worden.” In het begin was het aanpoten. Mensen moesten het café nog ontdekken. De crisis was juist goed voor de zaken en de laatste jaren hebben ze zelfs een vlucht genomen. De opleving van de Biltstraat komt Aben ook ten goede. “Vroeger zaten er uitzendbureaus die om 18.00 uur sloten – daarna was de straat leeg. Nu zitten er restaurants en trekken de mensen steeds makkelijker hierheen.”

Zelf heeft Aben ook niet stilgezeten en mensen naar het café getrokken. Een kleine greep van de festivals waaraan De Stad meedoet: Popronde, Koningsnachten dag, Café Theater Festival en het Streekbierfestival.

Aben prijst zichzelf gelukkig met zijn buren, met wie hij naar eigen zeggen fantastisch contact heeft. “We denken niet alleen aan onszelf. We zien in dat we het met elkaar gezellig kunnen maken.”

Met Café de Potdeksel, Zocher en Tilt organiseert hij in het laatste weekend van augustus het Mosselfestival.

Samen met Tilt organiseert hij jaarlijks ook een vinyl-

markt onder de noemer Platen en Pinten. En in het derde weekend van september is het tijd voor het Back Roads festival aan het Lucasbolwerk. “Je moet natuurlijk wel een beetje oppassen voor een overkill. Mijn vriendin zegt wel eens: mensen moeten ook gewoon een biertje bij je kunnen komen drinken, je bent geen activiteitencentrum.” Om mooie bieren zit Aben dan ook nooit verlegen: hij heeft acht speciaalbieren op de tap.

Zijn vriendin ontmoette hij trouwens ook in het café. “Ik kende haar al langer, maar we kregen een relatie toen ik hier achter de bar stond. Zij zat blijkbaar al lang te lonken, maar ik had niets in gaten”, vertelt hij smakelijk.

Op kerstavond is het gebeurd. Is De Stad dan open?

“Jazeker, dan organiseer ik de Kerstquizz. We geven een overzicht van het nieuws van het afgelopen jaar, met speciale vragen over Utrecht. Dan pakken we flink uit; we gaan er speciaal voor de stad in om filmpies te maken.” Een voorbeeld van een Utrecht-vraag: hoeveel kroegen heeft Utrecht waar het woord ‘zicht’ in zit? (Hoe ver kom jij? Marktzicht, Kanaalzicht, Zeezicht, Weerdzicht..) Eén van de leukste vragen bracht Aben ooit bij wijlen Dick Bruna. Hij wilde het antwoord op de vraag: wat is de achternaam van nijntje? Het Centraal Museum en het nijntje museum konden hem niet helpen. Toen trok Aben de stoute schoenen aan en zocht hij meneer Bruna op in het telefoonboek. Er werd nog opgenomen ook. Ze mochten die maandag erop langskomen mét camera. “Een bijzondere ontmoeting. Het was een heel vriendelijke man, hij bood ons eerst een kopje thee aan.” Achter het bureau gaf Bruna het antwoord: pluis. In een map thuis verzamelt Aben het hele jaar door krantenknipsels, met mogelijke vragen voor de quizz. Zijn vriendin organiseert inmiddels ook mee. “We hebben nu zeventien jaar een relatie, bijna net zo lang als de kroeg bestaat.”

15

UIT MET DUIC

Advertorial

COLUMN STEEF SCHINKEL Sponsor: Schinkel Benelux STEFON BV

Negende Utrechts Kleinkunst Festival

Cabaretprogramma Schiller Theater

donderdag 11 mei, vrijdag 12 mei en GRAND FINALE op zaterdag 13 mei

Zaterdag 6 mei 20:30 uur Het gras bij de buren Try-out Margriet Bolding

Voor deze negende editie zijn elf artiesten/groepen geselecteerd door de organisatie voor de halve finales op 11 en 12 mei aanstaande. De finale is op zaterdag 13 mei. Alle avonden aanvang: 20:30 uur.

Een groene omgeving, tot rust komen na je werk, kinderen die onbezorgd kunnen opgroeien: het platteland lonkt. Margriet besluit samen met haar gezin de oversteek te wagen van een rijtjeswoning in de stad naar een boerderij in het weiland. Het publiek mag mee, als onderduikers in de schuur, net zoals haar opa en oma dat deden voor anderen. Maar is het daar wel zo veilig? Waar je ook bent en bij wie, je neemt altijd jezelf mee.

Dit jaar strijden in twee halve finales meer dan tien kandidaten om de felbegeerde Utrechtse Kleinkunstprijs. De kandidaten vormen een mix van gevestigd en aanstormend talent. De namen van de elf halve finalisten:

Eigenzinnige humor Mooie liedjes Authentiek en herkenbaar

• • • • • • • • • • •

Donderdag 11 en vrijdag 12 mei 20:30 uur Halve Finales 9UKF

Zaterdag 13 mei 20:30 uur GRAND FINALE 9UKF Inschrijven voor het elfde Utrechts Cabaret Festival is mogelijk vanaf heden tot en met 15 mei via de speciale site www.utrechtscabaretfestival.nl

De indeling van de halve finales kunt u bekijken op de website www.utrechtskleinkunstfestival.nl.

Daar worden ook de deelnemers gepresenteerd.

De artiesten en/of groepen kunnen zich tijdens het driedaagse festival bewijzen.

Er hadden zich voor dit festival tientallen artiesten opgegeven. Deze kandidaten vormen tijdens de halve finales de ingrediënten voor een divers kleinkunst festival. In 2016 werd het UKF gewonnen door de Gentse dames van ‘Les Tigresses Rouges’. Het Festival vindt ook dit jaar weer plaats in het rijksmonument en sfeervolle Schiller Theater Place Royale in het hart van Utrecht. Reserveringen uitsluitend via www.schillertheater.nl

Ineke de Jong Bodine Jeske Tegen beter weten in Alexander Franken Bart van der Harst De Correcties Jakobistan Moyson-in-Spee Liesbeth Goossens Arian Foppen Sanne Schuhmacher

DANS

THEATER

LITERATUUR

Za 6 mei

Di 9 + wo 10 mei

Do 11 t/m za 13 mei

STADSSCHOUWBURG UTRECHT [20.00] ssbu.nl

THEATER KIKKER [20.00]

OCD Love - L-E-V Dance Company

Zohre - Marjolijn van Heemstra

International Literature Festival Utrecht

theaterkikker.nl

TIVOLIVREDENBURG

FILM

I Am Not Your Negro

James Baldwin

ilfu.nl/ tivolivredeburg.nl

In zijn documentaire I Am Not Your Negro verbindt regisseur Raoul Peck het soms radicale gedachtengoed van drie AfroAmerikaanse leiders aan de hand van herinneringen van schrijver James Baldwin met nieuw zwart bewustzijn over discriminatie en emancipatie.

Tot vlak voor zijn overlijden in 1987 werkte de schrijver James Baldwin nog aan zijn laatste boek, waarvan hij dertig pagina’s voltooide. Baldwin schreef over zijn vriendschap met drie mannen – Martin Luther King Jr., Malcolm X en Medgar Evers – die van grote betekenis waren voor de Civil Rights-beweging en het zwarte bewustzijn in de VS; alle drie werden vermoord en alle drie waren, om verschillende redenen, van groot belang voor Baldwin.

Regisseur Raoul Peck legt in de documentaire de historische wortels van het huidige #BlackLivesMatter bloot en geeft Baldwins persoonlijke herinneringen aan deze drie belangrijke, vermoorde zwarte leiders vorm. Waarom werden ze vermoord?

Wat zeggen de moorden over staat van Amerika? I Am Not Your Negro is genomineerd voor de Oscars (Best Documentary Feature).

Vanaf do 11 mei

I Am Not Your Negro FILMTHEATER ‘T HOOGT

hoogt.nl

OCD Love is een krachtig stuk die wordt gedanst op pulserende techno beats die het dwangneurotische tellen van een ‘ocd-patiënt’ weergeven.

Choreografen Sharon Eyal en Gai Behar lieten zich inspireren door het gelijknamige gedicht van Neil Hilborn. Zelf lijdend aan OCD (obsessive-compulsive disorder, ofwel dwangstoornis), beschrijft hij het ontstaan en de teloorgang van zijn relatie.

Vorig jaar ontmoette Marjolijn van Heemstra de Afghaanse vluchtelinge Zohre. Alleen in Nederland, met een verblijfsvergunning voor vijf jaar, zocht ze een kompas in haar nieuwe Nederlandse leven.

Marjolijn besloot haar te helpen in ruil voor haar medewerking aan een theatervoorstelling over de vluchtelingencrisis. ‘Zohre, een Afghaans Nederlandse soap’ is een persoonlijk verhaal in het licht van de wereldproblematiek.

Het ILFU brengt internationale romanschrijvers, vertalers en lezers bijeen. Dé kans om je favoriete auteur uit binnen- of buitenland te ontmoeten, zoals Herman Koch, Tim Parks, Sonja Barend, Paulien Cornelisse, Gerd Busse en Graham Swift. Er zijn gesprekken, minicolleges, signeersessies en uitreikingen van verschillende prijzen. Dit jaar is er extra aandacht voor de Chinese literatuur en De Stijl.

MUSEA & EXPOSITIES

SONNENBORGH

sonnenborgh.nl

Op Moederdag geef je je moeder natuurlijk niets minder dan de hemel cadeau. Neem haar daarom mee naar de planetariumvoorstelling op Sonnenborgh en geniet samen van een heldere sterrenhemel bij klaarlichte dag. Op Moederdag is de voorstelling namelijk voor alle moeders gratis te bezoeken.

Zij betalen dan alleen de toegang tot het museum.

Utrecht is een stad vol muziek.

Je kunt onder andere naar deze concerten en optredens:

Ma 1 mei

Valerie June Amerikaanse singer-songwriter brengt mix van folk, bluegrass, soul en gospel.

TIVOLIVREDENBURG [20.30]

Zo 7 mei

Cellostorm (5+) Cello8tet Amsterdam en Oorkaan TIVOLIVREDENBURG [13.30]

Wo 10 mei

Zo 14 mei

Moederdag

Pablo Sáinz Villegas

UITACTIE

Win 3 X 2 vrijkaarten voor SPRING Festival SPRING laat het publiek kennis maken met gedurfde hedendaagse theatermakers en choreografen uit heel de wereld. Het festival opent dit jaar met de nieuwe voorstelling van de opkomende ster in de internationale danswereld: Marlene Monteiro Freitas. Van deze Kaapverdische choreograaf is de voorstelling ‘Bacchae- prelude to a purge’ foto: Rosa Reis op 18 en 19 mei in Stadsschouwburg Utrecht te zien.

Reken op een intense en volkomen nieuwe vorm van dans en muziektheater. We geven kaarten weg voor vrijdag 19 mei!

Kijk nu op uitagendautrecht.nl/acties

Meer tips?

Neem het magazine UITagenda Utrecht o.a. bij

mee of kijk op

U Jazz WessieSessie The Roseland Quartet PARNASSOS [21.00]

Do 11 mei

Bachs Oster-Oratorium TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Do 11 t/m za 13 mei

Utrechts Kleinkunst Festival SCHILLER THEATER [20.30]

Vr 12 mei

Fratsen Twentse band met cabaretier en schrijver André Manuel DE HELLING [20.15]

Za 13 mei

Amsterdam Sinfonietta en Pablo Sáinz Villegas Verschillende gitaarconcenrten, waaronder Vaughan Williams en Rodrigo.

TIVOLIVREDENBURG [20.15]

16 Stad / Leven

NR. 33 | MEI 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHTSE AFFICHES Arjan den Boer

Rietveld als affiche-ontwerper Affiches uit het verleden vertellen meerdere verhalen. In de eerste plaats over het bedrijf, product of evenement waar reclame voor werd gemaakt. Maar ook over de ontwerper, of het nu een bekende kunstenaar was of een anonieme graficus. Daarnaast laten affiches zien welke stijlen in de mode waren. Deze keer: de affiches van Gerrit Rietveld, voor verschillende opdrachtgevers.

T

ijdens het De Stijl-jaar 2017 krijgt Gerrit Rietveld veel aandacht als meubelontwerper en architect. Minder bekend is dat hij op z’n tijd ook ontwerper was van ‘gelegenheidsgrafiek’ als uitnodigingen, ex-librissen, geboortekaartjes en omslagen van tijdschriften. Ook maakte hij affiches voor zijn eigen tentoonstellingen.

Nadat hij de lagere school had verlaten, ging de jonge Gerrit in 1900 aan de slag in de meubelwerkplaats van zijn vader aan de Poortstraat. Al snel bleken zijn interesses verder te reiken dan het ambachtelijke. Vanaf

1904 kreeg Gerrit vormgevingslessen van de architect Piet Klaarhamer. Ook volgde hij aan de avondschool van het Utrechtsch Museum van Kunstnijverheid aan de Wittevrouwenkade vakken als beeldhouwen, houtsnijden, tekenen en schilderen. Een van de docenten was de bekende edelsmid Anthonie Begeer. Hij zag Gerrits talenten en nam hem in dienst bij zijn grote edelsmederij.

Geheelonthouder Rietveld werkte vanaf 1907 als tekenaar en modelleur van medailles, zilverwerk en andere siervoorwerpen bij Begeer. Naast zijn werk volgde hij colleges kunstgeschiedenis en werd hij lid van het Genootschap Kunstliefde. Vervolgens werkte Gerrit weer enkele jaren bij zijn vader, om in 1917 een eigen meubelwerkplaats te beginnen aan de Adriaen van Ostadelaan. Uit dat jaar stamt ook zijn eerste affiche-ontwerp, voor de ‘Vereniging van Onthouders onder Nederlandsch spoor- en tramwegpersoneel’. Rietveld was zelf ook geheelonthouder.

‘De letters op Rietvelds eerste affiche leken haast gebeeldhouwd, zoals de decoraties van Amsterdamse School-gebouwen’

De letters op het affiche leken haast gebeeldhouwd als de decoraties van Amsterdamse School-gebouwen.

Naast het gevleugelde wiel van de spoorwegen beeldde Rietveld een statige, haast oud-Egyptische figuur af. Soortgelijke figuren en letters gebruikte hij in het logo voor zijn eigen werkplaats, en aan de gevel van de juwelierswinkel van Begeer aan het Oudkerkhof,

Rietveld op zijn eerste stoel, Centraal Museum, 1958 (Rietveld Schröder Archief)

Affiche Rietveld in het Centraal Museum, 1958 (ReclameArsenaal)

die Rietveld in 1919 realiseerde. Het is niet de stijl die je achteraf van Rietveld verwacht, maar toch was die strakker dan van veel tijdgenoten. Van dit eerste Rietveld-affiche is zover bekend maar één exemplaar bewaard, dat in 2009 in New York werd geveild voor maar liefst dertigduizend dollar.

De Stijl en De Gemeenschap Rietveld was ondertussen aan het experimenteren geslagen met meubelontwerpen zoals de lattenleunstoel, die hij enkele jaren later van de bekende rood-blauwe kleuren voorzag. In 1919 sloot hij zich aan bij De Stijl, tijdschrift annex beweging opgericht door Theo van Doesburg. Onder diens invloed, en zeker ook van de opdrachtgeefster Truus Schröder, kwam Rietveld in 1924 tot zijn meesterwerk aan de Prins Hendriklaan.

Ook in deze periode deed Rietveld aan grafisch ontwerp. Rond 1925 maakte hij verschillende omslagen voor het Utrechtse culturele tijdschrift De Gemeenschap, waarmee hij een kantoor aan de Oudegracht deelde. In 1930 ontwierp hij een affiche voor de Utrechtsche Kunstkring ter gelegenheid van een ‘liederen- en duettenavond’. Het was een geheel typografisch affiche in zwart-wit, dat deed denken aan de ontwerpen van Theo van Doesburg en Piet Zwart.

Overzichtstentoonstelling Stond Gerrit Rietveld voor de oorlog bekend als experimenteel, erna was hij een gevestigd architect met grote opdrachten, zoals woningbouw in Tolsteeg en de Julianahal van de Jaarbeurs. In 1958 was de eerste grote overzichtstentoonstelling van Rietvelds werk in het Centraal Museum. Daar werden onder andere de rood-blauwe stoel en zigzagstoel getoond, maar ook zijn allereerste ontwerp uit de tijd dat hij nog bij zijn vader werkte: een stoel voor het Poortgebouw van Slot Zuylen.

De tentoonstelling was ingericht door Rietveld zelf en hij ontwierp ook het vierkante tentoonstellingsaffiche in zwart, rood, geel en blauw. De kleuren refereren aan De Stijl-periode, maar de letters zijn veel minder hoekig. Rietveld paste enkele ongebruikelijk ligaturen toe: letters die aan elkaar vastzitten. Het fraaie affiche is dit jaar onder andere te zien in Slot Zuylen, waar een presentatie is over Rietvelds eerste ontwerpen, en in het Stedelijk Museum in Amsterdam. In het Centraal Museum zelf is, net als in 1958, dit voorjaar ook een tentoonstelling over Rietveld.

In 1958 ontwierp Rietveld overigens nog een affiche voor een ander Utrechts museum: ‘100 jaar oogheelkunde’ voor het Universiteitsmuseum, waarop hij het oud-Egyptische Oog van Horus af beeldde in zwart op geel. In 1960 tot slot maakte hij een affiche voor een internationale tentoonstelling over De Stijl in Rome.

Stad / Leven 17

MEI 2017 | NR. 33 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

CafĂŠ de Morgenster aan de Oudegracht

Combo aan de Gracht, Oudegracht

Annabel van Heesbeen

Uitagenda Utrecht aan de Ganzenmarkt

Souvenirwinkel aan de Lichtegaard

Kapper Your Look aan de Twijnstraat

Swaak aan de Oudegracht

Marlot van den Berg

Zie De Stijl in Utrecht Veel geel, wit, rood, zwart en blauw in de stad. De kleuren van De Stijl sieren meer dan honderd winkelruiten.

Utrecht viert dit jaar de honderdste verjaardag van de kunstbeweging met het themajaar Mondriaan to Dutch Design. De vier belangrijkste kunstenaars van De Stijl zijn geboren in Utrecht en Amersfoort: Theo van Doesburg, Bart van der Leck, Gerrit Rietveld en Piet Mondriaan.

Deze regio mag zich daarom met recht de broedplaats van De Stijl noemen en dat moet gevierd worden!

De Keuken van KEEK aan de Oudegracht

Emma B. op de hoek van de Hamburgerstraat

Sector 3 aan de Twijnstraat

VAEN aan de Oudegracht

18 Stad / Leven

NR. 33 | MEI 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DE WERKPLEK VAN DE BOSWACHTER

Annabel van Heesbeen

Robert Oosterbroek

Peter ziet door de bomen het bos nog steeds elke dag Iemand die in Amelisweerd buiten de gebaande paden loopt en mág lopen is Peter Kragten. Hij struint er al meer dan 35 jaar als boswachter rond en weet alle vossen, reeën en dassen te vinden.

Zijn werkplek wordt elk jaar door één miljoen mensen bezocht. “Dit gebied gaat ten onder aan zijn eigen roem.”

V

lakbij Theehuis Rhijnauwen en de Stayokay staat het kantoor van boswachter Kragten. In de hoek liggen omgehakte bomen netjes opgestapeld, een tractor staat klaar voor gebruik en een zelfgemaakte houtkachel zorgt ’s winters voor de nodige gezelligheid. Op tafel lijken houtstronken te liggen. Er volgt een hard gelach: “Nu heb je het heupgewricht van een paard in je handen!”

uur 06.03 Boswachter Kragten zoekt tussen

het hoge gras naar de eieren van grauwe ganzen. Als hij er eentje heeft, schudt hij het flink heen en weer. Te veel ganzen zorgen namelijk voor kaalgevreten grassen.

“Ik ben de natuurlijke vijand die selectief te werk gaat.” Een taak van de boswachter: decimeren, om het wild in toom te houden. Anders ontstaat er overpopulatie en kaalgevreten natuur, wat ook weer zijn gevolgen heeft. Kragten loopt dan ook af en toe met zijn kogelgeweer over de landgoederen. Er is maar voor een bepaald aantal vossen voedsel aanwezig, dus als het er meer zijn, kan dat met de grote bezoekersaantallen gevaarlijke situaties opleveren. Ook maakt hij met zijn geweer soms een einde aan het lijden van een dier. “Als ik een zwaargewonde ree vind met z’n ogen en neusvleugels wijd open, dan weet ik genoeg.

Ik los hem liever direct uit zijn lijden dat dat ik hem een traumatische rit naar de Uithof geef waar hij alsnog overlijdt.”

Kragten is samen met zijn collega Hans Storm verantwoordelijk voor Amelisweerd, dat bestaat uit drie aangrenzende landgoederen: Nieuw- en Oud Amelisweerd en landgoed Rhijnauwen. In totaal goed voor driehonderd hectare natuur.

Voor hem is het de fijnste plek om te werken. “De harmonie, de chaos, alles”, glundert hij. Hij woont er trouwens ook al ruim 25 jaar, in een klein wit huisje aan de Kromme Rijn. Zijn favoriete plek is het Engelse Werk, een weelderig terrein met paden en bruggetjes, op de grens van Nieuwen Oud Amelisweerd.

Stad / Leven 19

MEI 2017 | NR. 33 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Boswachter Peter laat het verschil zien tussen hazen- en konijnenkeutels

A27

Hoge Bos Fort bij Rijnauwen Nieuw Amelisweerd

Oud Amelisweerd

ijn

Weide tot Vermaeck

Markiezen Bos

Achter Bos ‘t Engelse Werk KO N

Trapezium Bos

R me

m

Kro

Rhijnauwen

uur 14.10 Hij wijst op oranje stippen op som-

mige bomen. “Die zijn ziek, klaar om omgehakt te worden.” Was het een aantal jaar geleden nog de iepenziekte, nu is het een hardnekkige schimmel onder de essen die veel bomen de das om doet. “Dan kun je er maar beter snel bij zijn.”

Tussen de bomen ontdekt de boswachter een spoor van een haas.

Hij raapt een hazenkeutel op en laat zien waaraan die te herkennen is.

“Hazenkeutels hebben een puntje, konijnenkeutels niet.” Lachend zegt Kragten: “Kinderen vinden het geweldig dat ik die keutels met m’n blote handen oppak. Ouders vinden het leuk om te horen dat de vrouwelijke hazen en konijnen een latrine hebben, en de mannelijke hazen hun behoeftes overal in het bos doen.”

D PA

ijn

EN

NT

reau en tuurt naar een beeldscherm: de resultaten van de wildcamera’s van vannacht. Hij volgt de dassen en vossen via de beelden. Ze laten zich vooral ’s nachts zien, omdat ze dan gaan jagen. Het was Kragten die vo-

De Uithof

GA VA

uur 12.48 De boswachter zit achter zijn bu-

rige maand een dassenburcht ontdekte op de plek waar de verbreding van de A27 moet plaatsvinden. Het antwoord op de vraag wat de boswachter van de verbreding vindt, kun je wel raden.

Van kinds af aan heeft Kragten een liefde voor de natuur. Als iedereen op het schoolplein aan het voetballen was, zat hij de mieren te tellen. Al jong wist Kragten dat hij dat hij boswachter wilde worden. Hij groeide op aan de Springweg, maar hoefde van het centrum niet veel te hebben. Hij was liever in Amelisweerd of het Panbos. Na zijn militaire dienstplicht begon hij als parkwacht in het Julianapark, waarna hij binnen een jaar kon doorstromen naar Amelisweerd. Van parkwacht naar boswacht.

t ech Utr

De boswachter doet zijn dagelijkse ronde door het bos. “Ik loop niet zo snel. Dat heeft niets met mijn conditie te maken, maar dan zie ik meer. Ik loop nu 35 jaar dezelfde route, maar zie elke dag weer iets nieuws.” Vanaf de paden houdt hij het overzicht, maar als hij de natuur en het wild wil controleren, moet hij verder het bos in. Hij laat een zogeheten veegplek zien. “Daar is een ree bezig geweest.” Elk jaar verliest een ree z’n gewei en daarvoor in de plaats komt een nieuwe.

Om het groeiende gewei groeit een ‘bast’, dat sterft wanneer het gewei volgroeid is. “Die bast gaat stinken en er komen vliegen op af – de ree wil hem dan zo snel mogelijk kwijt.

Hier kun je zien dat eentje hard met z’n gewei langs de takken heeft geschuurd.” Even verderop ruikt Kragten een vossenspoor. “Als je die geur één keer geroken hebt, vergeet je hem nooit meer.”

De boswachter is trots op de hoeveelheid wild in verhouding met het aantal mensen dat Amelisweerd bezoekt. “De dieren laten zich gelukkig niet wegjagen.” Ook prijst hij de biodiversiteit, die groter is dan bijvoorbeeld in het Amsterdamse Bos of het Kralingse Bos. “Er groeien hier meer zeldzame planten dan op de Veluwe – dat wist je niet hè?”

Deze plattegrond is afkomstig uit de Amelisweerd Agenda 2017 en is gratis te downloaden via www.amelisweerd.com. Bron: brnk 2017

Krom me R

9.17 uur

Tennis Veld

1 2

P

3

4 8

P

IN

GS

N41 LAAN 1 P P

uur uur 15.47 17.20 Op het terrein rond het kantoor legt De werkdag zit er weer op. De bosKragten een groepje jongens uit hoe ze bomen moeten zagen; de jongens komen van Reinaerde, een zorgorganisatie voor mensen met een beperking. “Die zitten hier helemaal op hun plek, lekker in de natuur.”

wachter sluit de deur van het kantoor en wandelt rustig naar zijn huis.

Echt klaar is hij natuurlijk nooit: “Ik heb mijn ogen altijd open.”

Bunnik

1

Museum Oud Amelisweerd

2

Restaurant de Veldkeuken in het koetshuis

3

Stayokay in landhuis Rhijnauwen

4

Theehuis Rhijnauwen

9 mei start verkoop 28 woningen Wonen aan de Brink - Het Dorpshart

Dinsdag 9 mei Van 18.30 tot 20.00 uur Woonwinkel Voorstraat 45 in Vianen

Koopsom vanaf ca. € 230.000,- tot ca. € 385.000,- v.o.n.

• Wonen aan het dorpsplein • oud-Hollandse architectuur • Herenhuizen • Burgemeesterswoningen • Appartementen • Woon-werkwoning • Diepe zonnige achtertuinen of balkon met uitzicht over de Brink • Inclusief keuken voorzien van Siemens apparatuur

www.hoefenhaag.nl Win kaarten voor 12 / 13 mei

Karina Smulders schittert in theaterklassieker Hedda Gabler

Stadsschouwburg Utrecht

Theater Utrecht brengt de klassieker Hedda Gabler van Henrik Ibsen op de planken, met Karina Smulders in de titelrol. Dit toneelstuk uit 1890 wordt weliswaar gespeeld in historische kostuums uit die tijd, maar is actueler

“Onderhuids kokend toneelspel” Theaterkrant

dan ooit. “Het gaat over het verlangen naar iets wezenlijks.”

Regisseur Thibaud Delpeut maakt van Hedda Gabler een modern kostuumdrama, met een spectaculaire cast: behalve Karina Smulders zijn

“Sober, krachtig, evenwichtig en uiterst overtuigend” NRC

onder meer Guy Clemens en Peter Blok in de voorstelling te zien.

Het stuk vangt aan als Hedda terugkomt van haar huwelijksreis, en een verveeld en uitzichtloos bestaan tegemoet treedt. Ze verzet zich tegen alles en iedereen: tegen haar kersverse man die haar verveelt, tegen een vriend die haar probeert te verleiden, tegen haar jeugdliefde die niet meer

“Hedda Gabler is genadeloos, maar levensecht” Het Parool

dan een schaduw is van wat hij vroeger was.

Voor Thibaud Delpeut wordt Hedda niet gedreven door verveling, maar door de drang om een leven te leiden dat de moeite waard is. De thema’s uit het stuk sluiten volgens hem naadloos aan bij de samenleving van

“Wereldvoorstelling, deze grootse Hedda Gabler” De Groene Amsterdammer

nu. Uiteindelijk gaat het over de universele vraag hoe je moet leven en waarvoor je zou leven. “Hedda Gabler gaat voor mij over de mens in verzet. Ze is een vrouw met een groots verlangen naar iets wezenlijks, iets vervullends. En dat verlangen dat deel ik. Dat is de essentie waarom ik theater maak.”

Laatste voorstellingen van de tournee: vrijdag 12 en zaterdag 13 mei Stadsschouwburg Utrecht Zie www.theaterutrecht.nl/voorstellingen/hedda-gabler

Win nu kaarten!

Mail naar pr@theaterutrecht.nl o.v.v. WINACTIE DUIC, naam, adres, postcode, woonplaats, telefoonnummer en maak kans op twee vrijkaarten voor de voorstelling Hedda Gabler op 12 of 13 mei in Stadsschouwburg Utrecht. Winnaars krijgen na 7 mei persoonlijk bericht.

Stad / Leven 21

MEI 2017 | NR. 33 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

N

DE HERINNERING VA

HANS GALESLOOT

Tim de Hullu

Robert Oosterbroek

Wie Hans Galesloot (50) Herinnering Zijn jeugdjaren op het Jaarbeursterrein

Utrecht is een decor van mooie, ingrijpende, grappige of ontroerende herinneringen. DUIC gaat met Utrechters terug naar hun memorabele momenten.

W

Hans Galesloot in het gebied waar tot zijn twaalfde zijn leven zich afspeelde

De wereld kwam dichtbij

ren zich met en zonder succes op skateboards anneer loodgieter Jan Galesloot denkt tussen de auto’s in de parkeergarage van de Jaarop de dakgoot van zijn woning aan de beurs en beklimmen de Holiday Inn flat (nu het Javastraat in Lombok te moeten gaan NH Hotel) om over de stad te kunnen kijken. Tot staan om te kijken hoe laat het is, weet zijn vrouw zijn twaalfde vindt het leven van Hans plaats op dat het niet goed gaat met de man des huizes. Hij een gebiedje van nog geen vierkante kilometer. is manisch depressief en moet worden opgenoEen speelplaats, maar ook een omgeving waar hij men in het Academisch Ziekenhuis aan de Cahet leven leert kennen. tharijnesingel. Eerst op een gesloten, dan op een open afdeling. Zoon Hans is dan een jong jochie Een sterke kerel en brengt regelmatig te voet met zijn zus en moeHans is tien jaar als een gebied wordt afgezet omder een bezoek aan zijn vader. Vanaf dat moment, dat politieagent Arie Kranenburg door een Duitse ook later als Jan onder toezicht aan de Springweg terrorist is doodgeschoten. In een stalen hekwerk komt te wonen, heeft Hans een wat afstandelijke ziet Hans later nog een kogelgat zitten. Dan komt band met zijn ouweheer. Ze zien elkaar wel, maar de wereld even heel dichtbij voor de jongen, die de ontmoetingen zijn een formaliteit. laat zien creatief en inventief te zijn. Met gebrek Niet lang na de opname van zijn vader scheidt aan middelen en een vaderfiguur weet Hans dat je Hans’ moeder van Jan. Hans is dan zes en voor zijn zelf dingen moet maken, of gebruik moet maken moeder niet altijd de gemakkelijkste. Zijn leven van je netwerk. Thuis fikst hij voor op zijn kamer speelt zich buitenshuis af. Op de katholieke basiseen zwart-wittelevisie en begint hij een piratenschool Villa Nova aan het H.J. Schimmelplein leert zender die hij later met een groep jongeren uithij van de inspirerende directeur Dick de Wissel bouwt. Hij houdt van werken – gaat hele dagen over de geschiedenis van de stad Utrecht en sluipt mee met een vrachtwagenchauffeur, helpt zijn hij via de gymzaal regelmatig met klasgenootjes oom in een meubelzaak in Amsterdam en weet via de pastorie de katholieke kerk binnen om er de op zijn twaalfde al wat hij wil wortoren te beklimmen. Na schooltijd komt hij even den: woningstoffeerder. Aan thuis en loopt dan via de Damstraat naar de Vleutenseweg leert hij het Jaarbeursterrein. Voor Hans en zijn in een tapijtwinkel de vriendje Tonny is het gebied tussen kneepjes van het vak en het dan net nieuwe Hoog Catharijne heeft hij geen moeien het Merwedekanaal één grote om een emmertje te speeltuin. Ze worden achterna Hans haalde kattenkwaad lijm te tillen. Hans gezeten door een koe op de Veeuit – het Jaarbeurs-personeel is een sterke kerel. markt, maken er een sport van Omdat zijn moeder om bij elke beurs in het Beatrixheeft hem daarom eens een vechtsport wel gebouw binnen te sneaken, worwat voor hem vindt, den door Jaarbeurs-personeel bewust twee uur lang in de wordt hij lid van eens bewust twee uur lang in de goederenlift gelaten worstelvereniging De goederenlift gelaten, manoeuvre-

Halter, die op dat moment nog haar thuisbasis aan de Leidseweg heeft. De vereniging zal hem veel brengen. Hans wint prijzen, maar het belangrijkste: hij maakt er vrienden voor het leven, vindt een thuisbasis waar hij veel vrijwilligerswerk zal verrichten en zal via de worstelsport zijn loopbaan een andere wending geven (gevangeniswezen en onderwijs). Rond de tijd dat de Halter naar het verderop gelegen Heycopplein verkast, verhuizen Hans, zijn moeder en zijn zus naar Kanaleneiland.

Toch blijft het gebied waar hij opgroeide aanwezig in zijn leven.

Als Hans begin twintig is en hij op eigen benen staat, klopt de politie bij hem aan. Zijn vader is levenloos aangetroffen in de buurt van de Leidseveertunnel. Getroffen door een hartaanval. Het raakt Hans, zeker ook vanwege de locatie. Het lijkt wel of al het belangrijke, mooie én heftige in zijn leven zich in één gebied afspeelt. Dat hij met zijn vrouw aan de Croeselaan is gaan wonen, maakt het allemaal extra bijzonder. Het stel woont er een paar jaar, daarna wil de Jaarbeurs er een hal bouwen en krijgen Hans en zijn echtgenote een verhuisvergoeding. Ze kopen een woning in Lunetten. Hans is de Jaarbeurs veel dank verschuldigd; in zijn jeugd heeft hij de onderneming last bezorgd met kattenkwaad en jaren na dato krijgt hij een zak met geld. Het lijkt wel een verlate oprotpremie. Hans kan er hartelijk om lachen.

Tim de Hullu legt herinneringen vast in boeken: biografieschrijven.nl

22 Stad / Leven

NR. 33 | MEI 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

BAASJE VAN BELLA EN SUZE - LIDIE NOORDHOEK

Yontie Helders Robert Oosterbroek

Lidie Noordhoek loopt langs de singel met haar poedels

Elke dag komen mijn briard Crosby en ik tijdens onze rondjes door het Zocherpark dezelfde mensen tegen met hun hond. Je kent de verhalen over de hond, maar wie zijn toch de ‘baasjes van’?

In deze rubriek hun verhaal.

L

idie Noordhoek, geboren in Gouda, bracht haar middelbareschooltijd door in Rotterdam en besloot rechten te gaan studeren aan de UvA. ”Leiden lag voor mij te dicht bij Rotterdam en bovendien was Leiden de studentenstad van mijn vader. Ik wilde een eigen stad en zo werd het Amsterdam. Ik vond Amsterdam geweldig; op elke straathoek zat een galerie. Ik ontdekte het werk van de Amerikaanse fotografe Diane Arbus en het Stedelijk Museum, waar ik uren in mijn eentje kon ronddwalen. De avonden brachten we door bij vrienden thuis met goedkope pakken Pinard-wijn van Albert Heijn.

Ik heb op dertien verschillende adressen gewoond met als dieptepunt ‘Casa 300’, waar je in de zomer uit moest omdat het dan een hotel werd. Met een studievriendin besloot ik een wetswinkel voor huurzaken voor Stichting Wonen te beginnen. We vonden een kantoortje in de Leidsestraat, waar nog een paar oude bureaus stonden. Eerst moesten we een maand de boeken in om alles over huurrecht te leren; we waren afgestudeerd in strafrecht. Daarna gingen we open en dachten we rustig te kunnen beginnen, maar vanaf dag één liep het storm. Huurverhogingen, achterstallig onderhoud en krakers, we deden alles en we bluften wat af. Vaak met succes: ‘Wij overwegen ge-

‘Ik heb aan Utrecht moeten wennen, er zijn weinig galeries’ rechtelijke stappen’. Krakers adviseerden we met praktische zaken, zoals: zorg dat de ruimte die je kraakt gemeubileerd is en zet een plantje voor het raam – dan kan de politie niet binnenvallen aangezien het dan huisvredebreuk is. Wanneer het echt lastig werd, vroegen we advies aan de Gemeentelijke Dienst Herhuisvesting.”

Na dit avontuur kwam het docentschap op Lidies pad. Ze werd rechtendocent op een parttime hbo-opleiding voor volwassenen in Den Haag en later op een mbo. “Ik heb drieëntwintig jaar voor de klas gestaan en dat met veel plezier gedaan. Lesgeven is een mooie taak. Iedereen herinnert zich nog een bepaalde docent. Soms kom ik een oud-leerling tegen die zegt: ‘Ik weet nog precies wat je toenen-toen tegen mij zei’.”

Un coup de foudre “Ik ontmoette Cees op mijn werk. Hij gaf een jaar politicologie, maar lesgeven was niets voor hem. Vaak was-ie in drie minuten al door de lesstof heen. Hij bleek geschikter voor een managementfunctie en zou later in het Ministerie van Onderwijs terechtkomen. In het begin wilden we nog niet samenwonen – we besloten om niet hier, maar in Frankrijk samen een buitenhuis te kopen. Daar zouden we tijdens de lange schoolvakanties dan toch veel samen zijn. Het werd de oostelijke regio Franche-Comté. Ons huis lag ver van elk dorp vandaan.” Daar leidden de twee het Franse leven. Ze waren vooral buiten en er moest veel geklust worden.

Lidie herinnert zich de zomer dat Cees

een nieuw dak zou plaatsen. Nadat het huis ontmanteld was, bleef het zes weken lang regenen. Toen hun Franse idylle tot tweemaal toe helemaal was leeggehaald, zelfs de gasflessen waren meegenomen, besloten ze hem te verkopen. “Toen ik mijn bezwaren tegen samenwonen weer eens op een rij zette, deed Cees alsof hij ze niet hoorde. Uiteindelijk kochten we toch samen een huis in Utrecht, waar Cees al woonde. “Ik heb erg aan de stad moeten wennen – er zijn weinig galeries en ik zou niet zo gauw het Centraal Museum binnenlopen.”

‘Mijn klasgenoten hadden ouders van mijn leeftijd’ Inmiddels was Lidie gestopt met lesgeven. Toen management steeds meer de overhand kreeg, ging de lol er vanaf. “Mensen verdienen een docent die zich niet voor zeventig, maar voor de volle honderd procent inzet!” Ze besloot naar de kunstacademie te gaan, ze tekende al veel. Ze schreef zich in voor de dagopleiding en het eerste jaar was een feest. “Het klikte met mijn jonge klasgenoten, die ouders

hadden van mijn leeftijd.” Het tweede jaar kon ze de grafische richting kiezen. “Dat was voor mij un coup de foudre: het rook lekker, het was mooi, interessant, stoer – ik vond het geweldig om met mijn kop boven een bak met gif te hangen en fysiek zwaar werk te doen. Ik had mijn richting gevonden en zou verder gaan met tekenen en grafiek. Op de academie moest het altijd groot, groter, grootst maar ik maak nu voornamelijk kleine etsen.” Lidie laat etsen zien met titels als ‘Knoflook in april’, ‘Rozen in de regen’ en ‘Narcissen in maart’.

En een ets van hun hond Polly, een schapendoes, die ‘zomaar ineens’ in een echt museum in Finland hing.

Ook is er een ets van Bella aan zee.

Bella is hun elf jaar oude zwarte poedel.

“Omdat we al een schapendoes hadden, vroeg ik een trimster en iemand van een hondenuitlaatservice welke hond ze beroepsmatig zouden kiezen. Ze antwoordden allebei: ‘een koningspoedel’. Via de dierenarts kwam ik in contact met iemand die vier poedels in een klein huis had. De honden ontvingen ons als heus ‘bezoek’, ze waren niet opdringerig en ik viel als een blok voor het ras.” Een jaar geleden kwam ook de bruine poedel Suze erbij. “Ik loop nu al zesentwintig jaar door het park en kan me geen leven zonder hond voorstellen. We hebben toch weer een huisje in Frankrijk gekocht, maar nu op vier uur rijden van Utrecht. De kippen, katten en honden gaan mee. Maar het liefst zou ik in Engeland wonen – daar houden ze van alles waar ik ook van hou: honden en tuinieren.”

DUIC in Zaken 23

MEI 2017 | NR. 33 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

ONDERNEMER CENTRAAL – HANS PIETERS VAN UTRECHT CITY CONCEPTS

Jesse Holweg

Marlot van den Berg

‘We proberen het verhaal van Utrecht te vertellen’ De Rechtbank, Broers, Mother Goose Hotel, Hotel26, Court Hotel, Eye Hotel en verschillende vergaderruimtes. Ze vallen allemaal onder een nieuwe noemer: Utrecht City Concepts (UCC). Dat is de moeder geworden van al deze bedrijven, geleid door ondernemers Hans Pieters en Paul Westra.

“We bieden aan wat we zelf het leukst vinden.”

P De week van Hans Pieters Maandag • Ochtend thuiswerken • Lunchafspraak met controler, kwartaalcijfers bespreken • Afspraak verzekeringsman • Afspraak bedrijfsleider Broers • Interview

Woensdag • Meeting financiële administratie, bespreken cijfers q1 • Werken aan lopende dossiers • Afspraak HR-manager • Afspraak bedrijfsleider Rechtbank • Aandelenoverdrachtszaken

Dinsdag • Sporten • Lunchafspraak met de bank • Meeting duurzaam maken Malie Hotel • Brainstorm gebruik vergaderruimte • Bekijken nieuwe locaties voor Utrecht City Appartments • Interview

Donderdag • Koningsdag Vrijdag • Bekijken hoe Koningsnacht heeft gedraaid • Sporten • Thuis werken

Weekend Bijna elk weekend gebruik ik de ochtenden om plannen uit te werken, nieuwe dingen te bedenken, de agenda te beheren en vooral de grote lijnen te bekijken. Als het gezin wakker is ontbijten we altijd met z’n allen (pubers, dus dit is zo rond 11.00 uur). Daarna staat hockeyen, boodschappen doen en in de tuin werken op het programma.

aul Westra begon in 1992 met stadscafé en restaurant Broers op het Janskerkhof. Bijna tien jaar later ging hij samen met Hans Pieters in het vastgoed. Daarin waren ze lang actief, maar de laatste jaren verschoof de focus van vastgoed meer naar exploitatie en hebben de twee ondernemers naast twee restaurants steeds meer hotels, appartementen en vergaderruimtes in beheer.

Met een feestelijke bijeenkomst in het FC Utrecht-stadion werd Utrecht City Concepts een maand geleden voor het eerst bij het grote publiek bekendgemaakt. Hans Pieters vertelt dat het concept niet een idee was van de twee ondernemers, maar van de medewerkers. “Zodat er intern meer duidelijkheid zou komen en extern meer herkenbaarheid.”

In Broers wijst hij naar de menukaart. “Hier komt straks het logo op te staan, een sleuteltje. Het is de bedoeling dat bezoekers van Utrecht, of Utrechters zelf, het over een jaar of twee zullen herkennen als een kwaliteitssleutel.”

Westra en Pieters stapten vanuit de restaurant over op hotels en zullen daarin verder uitbreiden. “Het zullen boetiekhotels zijn. We komen meer in de buurt van Airbnb dan een hotelketen. Iedereen kan zeggen een thuisgevoel te willen creëren, maar ik denk dat wij dat echt doen”, vertelt Pieters. Hij heeft er vertrouwen in. In het begin, toen hij zelf een aantal check-ins deed, hoorde hij een stel in een hotelkamer tegen elkaar zeggen: “Wauw, dit zou ik thuis ook wel willen.” Pieters vervolgt trots: “Dat zeg je niet zo gauw in een gewone hotelkamer.”

Contact met bezoekers Ook het Polman’s Huis wordt een boetiekhotel onder de vlag van Utrecht City Concepts.

“We hebben daarnaast onlangs het Malie Hotel overgenomen en het pand gekocht. Voor het eerst ook de stenen. Dat is wel heel mooi.

Daar moeten we nog aan de bak om het een echt Utrecht City Hotel te laten worden.” Het Malie Hotel is volgens Pieters nog te veel een ‘hotel-hotel’ en moet een huiselijkere, warme sfeer gaan krijgen. “Down to earth en persoonlijk, zoals het Utrechters betaamt”, staat te lezen op de site van UCC. Pieters vult aan: “Vanuit de gast denken en niet vanuit het bedrijf. Die verbinding is de key.”

Pieters en Westra groeiden dus, maar deden ook iets van de hand. Lang waren ze eigenaar van Zussen, maar ze vonden dat ze het contact met de doelgroep waren kwijtgeraakt. “We vonden het lastig worden om het zonder die feeling goed te doen, dus ging het ook minder. Er zitten nu jonge jongens in, die aan de verbouwing zijn begonnen.”

De Utrechters hebben bij elk pand aandacht voor de specifieke historie. Pieters: “We willen het verhaal van het hotel vertellen.

Het Mother Goose Hotel op de Ganzenmarkt (voorheen bekend als de Ubica-panden, red.) heeft driehonderd jaar geschiedenis, het Eye Hotel is het oude Ooglijdersgasthuis en De Rechtbank is een oud gerechtsgebouw. We proberen het verhaal van het pand, en daarmee dat van Utrecht, te vertellen.”

De Rechtbank en Broers zijn twee van de bedrijven van Utre Utrecht City Concepts

Ondernemen Pieters zegt dat de groei van de laatste jaren niet het doel op zich was, maar het gevolg

van kansen zien en pakken. “We hadden niet per se de ervaring, maar wel het lef en de ondernemerschap. Wij zien dingen die we leuk vinden en willen plannen realiseren.” Het was voor Pieters even wennen om met personeel te maken te hebben. “Ik blijf altijd de baas voor een werknemer – hoe open ik ook wil zijn, ze zullen nooit alles tegen me zeggen.

Dat vond ik lastig. Wat ik verder geleerd heb, is consequent zijn. Iedereen gelijk behandelen is uiteindelijk zoveel makkelijker.”

Pieters en Westra ondernemen samen al een lange tijd en vullen elkaar aan. Pieters doet de operationele zaken en treedt meer naar buiten. “Paul is wat rustiger dan ik”, lacht Pieters. “Als hij dingen wil, dan doet hij ze en dat geldt ook voor mij. De bottom line is dat we het allebei voor onze eigen inzet en geld doen.”

‘Onze boetiekhotels zullen vast minder last krijgen van concurrentie dan de grote ketens.’

De twee leren veel door te doen. Pieters geeft toe bij de aankoop van De Rechtbank niet zo goed te hebben gekeken naar het hotel. “We dachten dat het een driesterrenhotel was, maar kwamen er na een half jaar achter dat het vier sterren had. We kochten het vanwege het restaurant en het grote terras.

We werden verrast door het geld dat het hotel binnenbracht.” Daarna volgden al snel de andere hotels in de stad.

Utrechtse hotelwereld Utrecht is de afgelopen jaren veel hotelkamers rijker geworden. Grote hotels zoals het Amrâth of Van der Valk hebben invloed op de bezettingsgraad van de kleinere hotels in de binnenstad, maar Pieters ziet ze niet als concurrentie. “We hebben andere en mooiere locaties. In vijf jaar tijd zal het aantal kamers zijn verdubbeld en dan reken ik het aanbod via Airbnb nog niet eens mee. Of het toerisme voldoende groeit om ook in de rustige periode de hotelbezetting op peil te houden weet ik niet, maar wij denken met onze boetiekhotels zo bijzonder te zijn dat we minder last hebben van concurrentie dan de grote ketens.”

Voor de zakelijke markt heeft UCC een andere mogelijkheid. Appartementen aan de Oudegracht, Nieuwegracht, Plompetorengracht en Weerdsingel zijn te huur voor bezoekers van de stad die langer blijven.

“Wij merken dat de flexibilisering van de arbeidsmarkt internationaal groter wordt.

Het Utrecht Science Park trekt bijvoorbeeld enorm veel mensen aan die hier drie weken willen verblijven. Die tijd willen ze niet in een hotel zitten.” Pieters en Westra zijn nu bezig om appartementen te huren schuin boven de oude Wolff-bioscoop op de Oudegracht. “Die zijn wel heel gaaf. Als ik met mijn familie ergens naartoe ga, zoek ik ook naar dit soort appartementen. We bieden dus aan wat we zelf het leukst vinden.””

WÉL ALLEEN A-MERKEN, ÉCHT DE GOEDKOOPSTE!

DEZE WEEK EXTRA BTW VOORDEEL! I MA 1 ME

MA 1 ME I

EI

ZON 7 M

ZON 7 M

EI

VERKOPERS GEZOCHT!

www.sanidump.nl/vacature solliciteren@sanidump.nl

ZONDA G 7 MEI OPEN!

R OOK VOO S EGEL AL UW T MER NKA EN WOO EN VLOER

Bij Sanidump vindt u voor ieder budget alle A-merken, voor uw badkamer en/of toilet!

DE GROOTSTE EN ALTIJD DE GOEDKOOPSTE MET SANITAIR, TEGELS & WOONKAMERVLOEREN

SANIDUMP UTRECHT HOLLANTLAAN 28 |

Aalsmeer

Almere

*Amersfoort

Amsterdam

Bergen op Zoom

Breda

Capelle a/d IJssel

Delft

Den Haag Middelburg

Dordrecht Nuenen

Drachten Roelofarendsveen

Geel (België) Roosendaal

Groningen Rotterdam

Leeuwarden Sliedrecht

Leiderdorp Spijkenisse

Merksplas (België) Tilburg

Utrecht

Veghel

Volendam

Wijchen

Zaandam

Zaltbommel

Zoetermeer

Zwolle

* Amersfoort opening medio juni/juli 2017

KIJK VOOR ALLE

31VESTIGINGEN EN OPENINGSTIJDEN OP WWW.SANIDUMP.NL

150 jaar

Karl Friedrich Hein Portret van de familie Hein, met uiterst rechts Karl Friedrich

‘Zonder K.F. Hein had Utrecht er heel anders uitgezien’ Elk jaar vinden honderden aanvragen van instellingen en initiatiefnemers hun weg naar het K.F. Hein Fonds. Dit jaar is het 150 jaar geleden dat de naamgever van het fonds werd geboren: Karl Friedrich Hein. “Dat hij vandaag de dag nog steeds zoveel invloed zou hebben, had hem zelf waarschijnlijk ook verrast.”

Hulp aan kwetsbare mensen, studiebeurzen, steun aan Utrechtse kunstenaars en behoud van monumenten: er zijn weinig onderwerpen waar het K.F. Hein Fonds zich niet mee bezighoudt. De stichting zet daarmee het levenswerk voort van weldoener Karl Friedrich Hein. Zijn missie: kwetsbaren helpen en goede doelen steunen.

Maar wie wás hij eigenlijk?

Bescheiden “Een vriendelijke, bescheiden man, die werd geboren in Duitsland”, zegt Quinten Peelen, directeur van het K.F. Hein Fonds. “Zijn werk in de kolenhandel bracht hem op jonge leeftijd naar Nederland. Het beviel hem

hier zo goed, dat hij zich tot Nederlander liet naturaliseren. Hij verdiende veel geld voor die tijd, maar liep nooit te koop met zijn welvaart. Hij besteedde het geld ook niet aan zichzelf, want hij leefde vrij bescheiden.

Wel steunde hij veel goede doelen en culturele initiatieven. Om ervoor te zorgen dat zijn geld ook na zijn dood goed terecht zou komen, bracht hij het onder in een fonds dat tot op de dag van vandaag nog bestaat. Dat hij nog steeds zoveel invloed zou hebben, had hem zelf waarschijnlijk ook verrast.”

Invloedrijk Dankzij de zuinige levensinstelling

van Karl Friedrich Hein kunnen veel Utrechtse initiatieven, instellingen en monumenten nu nog steeds op de steun van het fonds rekenen. “Zonder K.F. Hein had Utrecht er heel anders uitgezien”, zegt Peelen. De verjaardag is voor Quinten Peelen aanleiding om dit jaar eens wat meer te vertellen over de persoon K.F. Hein. “Hij is misschien wel een van de invloedrijkste Utrechters ooit, ook al is hij hier niet geboren. Daarom mag hij wel eens in het zonnetje gezet worden. Ook de projecten die we dankzij zijn nalatenschap mede mogelijk kunnen maken, geven we graag meer aandacht. Daar gaan we de komende tijd dan ook veel energie in steken.”

2

150 JAAR KARL FRIEDRICH HEIN

DE OPRICHTER VAN DE K.F. HEIN STICHTING - KARL FRIEDRICH HEIN

De sobere weldoener met een enorme impact Een deftige man uit Duitsland komt op een dag in april met de trein in Utrecht aan. Het is het jaar 1896 en de man werkt als klerk (administratief medewerker) bij de Arnhemse vestiging van de Duitse kolenhandel Jean Balthazar. Honderdtwintig jaar later is zijn naam door het K.F. Hein Fonds onlosmakelijk verbonden met de stad.

Hoe een Duitse arbeiderszoon een enorme nalatenschap opbouwde in Utrecht en omgeving.

K

arl Friedrich Hein wordt geboren op 1 april 1867 in het Duitse Herne. Hij begint zijn carrière op jonge leeftijd in de steenkolenindustrie. In zijn jeugd nemen de mijnbouw en industrialisering een grote vlucht en hij komt uiteindelijk terecht in Arnhem, een belangrijk expeditieknooppunt voor steenkolen. Drie jaar later begint Hein aan een nieuw avontuur in Utrecht en

zal daar – ondanks ambitie om naar Frankrijk of Engeland te vertrekken – zijn hele leven blijven.

Hein ziet Nederland aanvankelijk als saai, maar niet ver van zijn geboorteplaats in het Ruhrgebied bouwt hij een bloeiende carrière op. De Duitser komt terecht bij de Steenkolen Handelsvereeniging (SHV) op de Catharijnesingel 45 en woont daar ook, tot hij in 1907 ver-

huist naar Bilthoven. Op zijn 54e vertrekt hij als directeur van de SHV 'met het oog op den ongunstigen toestand zijner zenuwen', maar blijft als commissaris aan het bedrijf verbonden.

Bestuurslid van het K.F. Hein Fonds, Hein van Beuningen vertelt: “Ik ken hem alleen uit de overlevering, maar mijn overgrootvader en Hein waren heel goede vrienden. Het was een ingetogen mens dat keihard werkte. Iemand van sterke principes en een man naar mijn hart.” Als SHV-directeur en later als commissaris behoort Hein tot de topverdieners in Nederland. Van Beuningen: “Hij was kinderloos en vrij sober, maar gaf bij leven ook al veel weg aan goede doelen.” Hein vindt dat luxe niet te veel moet worden getoond, ‘omdat dit kwaad bloed kan zetten bij de mensen die niets bezitten’.

Sober en teruggetrokken Karl Friedrich Hein blijft zijn hele leven vrijgezel en leidt een rustig bestaan. Nadat hij zich terugtrekt als directeur van de SHV houdt hij zich steeds meer op in zijn woning. Gasten ontvangt hij nauwelijks, maar op zijn eigen sportterrein aan de Van Dijcklaan in Bilthoven zijn enkele vrienden welkom. Eén van die vrienden is John Wells (Jack) van Beuningen, de overgrootvader van bestuurslid Van Beuningen. “Hein was ook een sportieve man. Als hij niet werkte, was hij wel bezig met paardrijden.” Hij is dagelijks op zijn sportveld te vinden. Naast paardrijden speelt hij ook graag tennis, golf, biljart en oefent hij in speer- en discuswerpen op het ruim drie hectare grote recreatieterrein.

Gezien zijn levensstijl houdt Hein

150 JAAR KARL FRIEDRICH HEIN

Hein besluit zijn vermogen onder te brengen in een stichting om geld uit te keren aan familie en goede doelen

vaderland rond de opkomst van het nationaalsocialisme. Hij was verklaard anti-Hitler en laat zich in 1936 naturaliseren tot Nederlander omdat het regime in Duitsland hem zo tegenstaat. De oorlog heeft geen invloed op de vrijgevigheid van Hein, maar heeft persoonlijk wel grote gevolgen voor de geboren Duitser.

In de laatste oorlogsjaren lijdt Hein net als velen in Nederland honger. “Hij had wel genoeg geld, maar weigerde de zwarte markt op te gaan. Hij stond dus met rantsoenbonnen in de rij voor een maaltje”, vertelt Van Beuningen.

Aan het eind van de oorlog wordt zijn woonplaats een garnizoensplaats van de bezetter en zijn huis aan de Prins Hendriklaan ingenomen door een Duitse kolonel.

Hij vertrekt samen met zijn huishoudster Marie Cornelisse naar een ander pand in Bilthoven en zou daar zijn laatste maanden slijten. Inmiddels heeft Hein steeds vaker last van duizelingen en van zijn prostaat.

Hein komt plotseling om het leven op 27 maart 1945. Iets meer dan een maand daarvoor staat hij te praten met een Duitse officier en wordt geschept door een wagen van de Wehrmacht. In het Diaconessenhuis in Utrecht wordt hij behandeld, maar het mag niet baten. Heins lichaam wordt begraven op Den en Rust in Bilthoven.

er geen grote vriendenschare op na. Wel steekt hij tijd en energie in contact met zijn familie. Zowel persoonlijk als financieel is de weldoener sterk betrokken bij hun welzijn. Daarnaast steunt hij dierenwelzijn, sport en muziek, en verstrekt hij soms leningen aan particulieren.

Rond 1932 begint hij na te denken over zijn nalatenschap; hij is altijd zuinig geweest en heeft inmiddels een aardig kapitaal opgebouwd.

Om ruzie om zijn erfenis te voorkomen, besluit hij zijn vermogen onder te brengen in een stichting om geld uit te keren aan familieleden en goede doelen. Op 11 april 1938 is de K.F. Hein Stichting een feit.

Voortleven door de stichting Hein heeft een groot vermogen opgebouwd tijdens zijn leven: bij de SHV en later als commissaris en aandeelhouder van de besloten beleggingsorganisatie Unitas. Andere inkomsten komen voort uit aandelen en obligaties, en zorgen voor een constante toename van zijn bezit. Uiteindelijk wordt de K. F. Hein Stichting in 1938 opgericht.

Het dient allereerst familiebelang en daarnaast ondersteuning van liefdadigheid. De eerste jaren gebeurt er maar weinig met de stichting tot de dood van Hein in ‘45, die kort daarop wordt gevolgd door de bevrijding van Nederland. De twee overgebleven bestuursleden en vrienden van Hein, Nicolaas Janssen en Jack van Beuningen, doen direct een aantal politiek correcte giften.

“Karl Friedrich Hein had mijn overgrootvader Jack in het bestuur gevraagd en die heeft ook tijdens de oorlog zijn belangen behartigd. Jack begreep in welke geest de stichting voortgezet moest worden. Als familie voelen wij ons nog steeds erg verbonden met het gedachtegoed van Hein en de stichting.”

Oorlogsjaren Als Duitser distantieert Hein zich fel van de ontwikkelingen in zijn

Tijdsgeest en modernisering De stichting is zuinig in de eerste naoorlogse jaren van wederop-

bouw in Nederland. De jaren vijftig brengen echter geleidelijk economische groei en de stichting doet steeds meer en grotere schenkingen. “De doelstelling om instellingen die het nodig hebben te ondersteunen is er nog steeds”, zegt Van Beuningen. “Tot op de dag van vandaag geven wij aan sociale en culturele instellingen, met name in de regio Utrecht.“ Daarnaast wordt een concrete doelgroep geformuleerd door het bestuur van de stichting: ‘instellingen werkzaam op het gebied van Jeugdzorg, Volksgezondheid, Cultuur en/of Volksontwikkeling’. Terwijl ook Maatschappelijk Werk, Natuurbehoud, en Monumentenzorg giften ontvangen van de stichting. In 1978 stelt de stichting de statuten opnieuw vast en kunnen ook ‘natuurlijke personen’ worden gesteund, wordt het maximaal te schenken bedrag vergroot en kan de stichting ook leningen verstrekken. Intussen wordt het vermogen van de stichting actief belegd.

Van Beuningen vertelt dat ook natuurdoelen steeds vaker giften krijgen van de stichting. “Dat doen we kleinschalig binnen de regio Utrecht door particuliere natuurorganisaties te ondersteunen. Juist wat kleinere organisaties willen we helpen bij hun werk. Denk aan de Oude Hortus, de botanische tuin van de Universiteit van Utrecht.

Die hebben we met een aantal instellingen gered.”

Vanaf eind jaren tachtig moderniseert de K.F. Hein Stichting van een charitatieve organisatie tot een professioneel georganiseerde, zakelijke en transparante organisatie met een proactief karakter.

“De stichting is van een bescheiden naar een flink vermogen gegroeid en ook de impact en de verantwoordelijkheid die we voelen groeit daarmee. Daar past bij dat er professionele ondersteuning wordt gegeven”, zegt Van Beuningen. “Waar nodig ondersteunen we individuen en organisaties bij het inrichten van de werkzaamheden.” Niet alleen geld, maar ook kennis wordt aangeboden om hun positie in de markt te versterken.

In de laatste jaren wordt rond de twee miljoen euro uitgekeerd aan organisaties en individuen. “Stichting Noodhulp krijgt bijvoorbeeld een hoop geld, maar we blijven ook nadrukkelijk de kleine initiatieven steunen.”

De stichting treedt inmiddels verder uit de relatieve anonimiteit en houdt de gedachte aan de grondlegger, een sobere weldoener met een enorme impact, levend.

‘Wo ich A gesagt habe…’

Er heeft altijd een Van Beuningen in het bestuur van de K.F. Hein Stichting gezeten. Hein van Beuningen: “Het gedachtegoed is geworteld in mijn familie. Er worden veel verhalen verteld over het verleden. Bijna als vanzelf ga je op een vergelijkbare manier zorg dragen voor je omgeving. Ik ben niet naar hem vernoemd, maar ik had het wel een eer gevonden. Wat ik wel van hem heb overgenomen is zijn uitspraak: ‘Wo ich A gesagt habe, sage ich auch B bis Z!’.”

3

4

150 JAAR KARL FRIEDRICH HEIN

De kunstenaars bij Das Spectrum Mitchel Breed, Pim Tieland en Jop Vissers Vorstenbosch (v.l.n.r.)

Kunstenaars Das Spectrum zoeken ruimte Het voormalige pand van uitgeverij Het Spectrum staat vier verdiepingen hoog op een verlaten terrein achter Shoppingcenter Overvecht. Het grijze exterieur is verraderlijk; binnen bruist het van creativiteit en levendigheid. Desondanks wordt het pand van kunstcollectief Das Spectrum over een jaar gesloopt.

Een van de kunstwerken van Vissers Vorstenbosch in het kantoor van het K.F. Hein Fonds

resulteerde uiteindelijk in het uitAls je er doorheen kijkt, zie je de verlichting gezorgd. De nutsvoorzagen van het wandfragment voor spullen in zijn opslagruimte liggen. zieningen, zoals de elektra die hier een expositie. Het gaat vooral over De rest van de ruimte is op chaoen daar niet helemaal veilig was, is dialogen tussen beelden, plekken, tische wijze gevuld met ontelbaar overigens samen met de verhuurkunstenaars en collectieven.” veel kopietjes van beeld, tekst en der Sophies kunstprojecten gereed Breed beschrijft zijn eigen werkeen vage combinatie daarvan. Breed gemaakt”, vertelt Pim Tieland, die wijze grappend als ‘spelen met het positioneert zichzelf met twinkeis aangeschoven. Samen met zijn kopieerapparaat’. Wat neerkomt op lende ogen bij het gat. Hij legt uit compagnon Mitchel Breed is hij een herhaaldelijk materiaal pringrote organisatorische drijften, weer scannen, opnieuw veer achter Das Spectrum. printen, enzovoort. Dit doet Een betonnen trap leidt naar hij met bronmateriaal en eide kelder. Vissers loopt en“Als collectief sta je sterk, gen werk. “Hierdoor vervalt thousiast voorop, Tieland en de hiërarchie tussen schilBreed volgen. Vissers: “Hier omdat je samen bent en derijen, tekeningen en bronstond eerst nog een laag wamateriaal. Je houdt alleen een ter.” Hij bukt om met zijn hand kwaliteiten deelt. Je stimuleert gevoel van onleesbaarheid aan te geven hoe hoog het en ‘overload’ aan atmosfeer stond – zo’n vijf centimeter. elkaar bezig te blijven” over”, legt hij uit. “Ik ben in De kelder is wit en groteneen soort eindeloos verhaal deels leeg, op wat klein werk beland waar ik niet meer uit aan de muur en kunstige takom. Het wandfragment heeft fels na. Voetstappen galmen zich vertaald via Casco, terug naar hoe het er gekomen is: “Tijdens een door de ruimte. “Hé, kijk eens!”

Das Spectrum, terug naar Casco en korte werkperiode bij Casco ben ik Vissers wijst met een brede grijns weer naar hier.” uitgenodigd om te komen spelen naar een ventilatieleiding die uit de met het kopieerapparaat en om elmuur komt. “Er groeit bamboe naar Steun van K.F. Hein Fonds kaar beter te leren kennen. Hieruit binnen!”

De werkruimte van Vissers is minontstonden een reeks publicaties, der volgepropt. De geur van verf die zich weer vertaalden naar deze ‘Spelen met het kopieerapparaat’ overheerst, tl-lichten zoemen wandcollage.” Hij wijst op de collaBovenin het pand, in de werkruimte zacht en op de betonnen vloer ligge van kopietjes, oude tekeningen van Breed, valt meteen het gat op gen her en der lichtbakken waar en schilderijen in het atelier. “Het dat uit de tussenwand is gezaagd. aan gewerkt wordt. In de hoek hangt een rek vol verftubes, gesorteerd op kleur. Vissers is nu zes jaar bezig als kunstenaar en is al sinds De kunstcommissie van het K.F. Hein Fonds steunt en stimuleert Utrechtse het begin van Das Spectrum, in 2011, bij het kunstcollectief betrokkunstenaars door opdrachten uit te schrijven en hun zichtbaarheid te vergroten ken. “In dit pand zitten de bouwers: in de stad. Bijvoorbeeld met het K.F. Hein Kunststipendium, dat vorig jaar werd de makers onder de kunstenaars.

We hebben allemaal vrij veel fysiegewonnen door kunstenaar Britt Dorenbosch. Zij onderzoekt wat maakt dat je je ke ruimte nodig om te kunnen werergens thuis voelt. Vanaf 9 september is haar werk in het Centraal Museum te ken”, vertelt hij. zien. Daarnaast stimuleert het fonds beginnende kunstenaars met het K.F. Hein Die ruimte vinden kan lastig zijn.

“Nu het economisch gezien beter Kunstparticipatieproject. Dit jaar is de beurt aan Jonathan Straatman. Hij maakt gaat, komen deze leegstaande pansamen met de bewoners van het AZC Oog in Al een kunstwerk, dat in juni onthuld den weer in handen van projectontwikkelaars”, zegt Tieland. “Terwijl wordt. het BAK, wat uitgegroeid is tot een instituut van internationaal belang,

Om het afgelegen kantorencomplex te bereiken loop je eerst zo’n vijftig meter over een parkeerplaats langs een doorgaande weg. “Aan de buitenkant ziet het eruit als een betonnen bak. Deze zomer gaan we iets met de gevel doen, zodat mensen op straat zien dat hier iets gebeurt”, vertelt Jop Vissers Vorstenbosch, die hier en daar een verfvlek op zijn kleding heeft. Hij gaat ons voor naar de gezamenlijke ruimte met leren stoelen, een lange tafel en een keukentje waar de kunstenaars elke avond samen eten.

“Als collectief sta je sterk, omdat je samen bent en kwaliteiten deelt.

Je stimuleert elkaar bezig te blijven”, zegt Vissers. In Das Spectrum werken nu zestien kunstenaars.

Sinds 2015 is er ook een gastatelier, waar Utrechtse maar ook internationale kunstenaars voor uitgenodigd worden. In de kelder heeft de groep een nette expositieruimte gemaakt. “Wij hebben zelf veel gedaan om de casco kantoorruimte geschikt te maken voor onze activiteiten als atelierpand en tentoonstellingsruimte. Bijvoorbeeld door het bouwen van wanden, het schilderen van de vloeren en er is voor

bijvoorbeeld ook is ontstaan tijdens een economische crisis in de jaren tachtig. De vraag is hoe je daarna dit soort initiatieven weet te behouden.” Tussen oktober en februari wordt het huurcontract van Das Spectrum opgezegd en het pand later gesloopt. Er komt een flatgebouw met op de begane grond cultuur voor in de plaats. “We hebben de angst dat het zo onbetaalbaar wordt dat het uiteindelijk alleen door hippe bedrijfjes gebruikt gaat worden, die maar één vierkante meter nodig hebben voor hun laptop.

En zo wordt de beeldend kunstenaar aan zijn lot overgelaten”, verzucht Vissers, met zijn armen over elkaar geslagen. “Er zijn meerdere partijen in Utrecht die zich in het algemeen inzetten voor de beeldende kunst en de kunstenaars. De vraag is echter of zij voldoende mogelijkheden hebben om op korte termijn iets te betekenen. Het ziet ernaar uit dat het in ieder geval de komende jaren voor jonge beeldende kunstenaars erg moeilijk gaat worden in Utrecht”, vertelt Tieland.

“Het K.F. Hein Fonds zet zich gelukkig wel in voor de ondersteuning van Utrechtse kunstenaars. De stichting wil hen juist een plek en een podium geven.” Vissers heeft zelf een werk gemaakt voor het K.F. Hein Fonds. “Namelijk lichtbakken die een zeevaardersromantiek weergeven. Het zijn tl-buizen, maar tegelijk blauwe golven, schuimkoppen en een zonsondergang. In Detroit ben ik geïnspireerd geraakt; de vervallen reclameborden en lichtbakken die ik daar zag hebben een speciale esthetiek die ik ben gaan nastreven.” Inmiddels zijn twee kunstwerken van Vissers tot en met juni te zien in het kantoor van het K.F. Hein Fonds op de Maliesingel 28.

150 JAAR KARL FRIEDRICH HEIN

5

Aandacht voor mensen bij Stichting Lauw-Recht Weggemoffeld tussen een juwelierszaak en een pizzeria in Lombok zit STIL: Stichting Lauw-Recht. Een stichting die mensen zonder verblijfsvergunning helpt bij het zoeken naar onderdak. Vrije plekken in de noodopvang zijn schaars, steeds vaker moet STIL mensen terug de straat op sturen. “Mensen zonder verblijfsvergunning mogen niets, maar moeten toch een bestaan opbouwen.”

Een Marokkaanse man haalt zijn kunstgebit, verpakt in een plastic zakje, uit zijn jaszak. In gebrekkig Nederlands en met handen en voeten probeert de man zijn probleem uit te leggen. De baliemedewerkster snapt het niet gelijk, maar neemt alle tijd het alsnog te begrijpen.

Het is zomaar een voorbeeld van iemand waar STIL zich voor inzet. Naast het vinden van onderdak helpt STIL bij het maken van medische en juridische afspraken en geeft het advies.

“Deze mensen hebben ook recht op een fatsoenlijk bestaan”, zegt medeoprichter van STIL, Margreet Jenezon.

Op de hoek van de kruising van de Laan van

Nieuw Guinea en de Spinozaweg zit STIL verstopt. “We hebben alleen een wachtkamer en kantoor, maar dat is genoeg om mensen te ontvangen.” Op het dagelijkse spreekuur komen er zo’n tien mensen in de kleine ruimte achter de wachtkamer. Het ‘kantoor’ is een soort tijdscapsule met twee bureautjes en beeldbuizen uit de jaren negentig, die dienst doen als computer.

Overal hangen foto’s en tekeningen, en in het kantoor hangt een grote wereldkaart. Jenezon wijst naar Afrika: “Hier komen de meeste vluchtelingen vandaan.” Voornamelijk uit landen als Ethiopië, Somalië, Eritrea, Soedan en Zuid-Soedan. “Het is lastig om aan te tonen

Het fonds ondersteunt jaarlijks veel sociaal-maatschappelijke projecten.

Bijvoorbeeld projecten die het contact tussen bewoners van een buurt verbeteren of eenzaamheid onder ouderen tegengaan. Ieder jaar reikt het fonds de K.F. Hein Stimuleringsprijs uit voor een bijzonder maatschappelijk project. Vorig jaar wonnen Inaya Zorg en Stut Theater met het theaterproject ‘Ik ben vrouw en moslima… en jij?’. Daarnaast kan iedereen die iets sociaals in zijn of haar eigen buurt wil organiseren, daarvoor bij het K.F. Hein Fonds maximaal € 500 aanvragen.

Margreet Jenezon, medeoprichter van STIL dat je in aanmerking komt voor een verblijfsvergunning. Mensen uit Syrië en Eritrea krijgen dat makkelijker dan bijvoorbeeld Ethiopiërs.”

Boni Een Ethiopische jonge vrouw wacht al meer dan drie jaar op een verblijfsvergunning. De 26-jarige Boni, die verder anoniem wil blijven, is het land ontvlucht. Haar vader kwam in de problemen met de regering. “Ze is een strijdlustige, sterke en mooie jongedame”, beschrijft Jenezon haar. Boni kan niet terug naar Ethiopië. Ze vertelt: “Ik ben mijn leven daar niet meer zeker. Ik ben vier jaar geleden dwars door de Sahara gegaan en via Soedan en Libië in Europa gekomen.” Via Italië en Frankrijk is ze uiteindelijk in Nederland beland. Over deze tocht deed ze zo’n vier maanden.

“Toen ik in Nederland kwam en asiel aanvroeg, geloofde niemand mijn verhaal.” Ze is naar STIL gegaan voor juridische ondersteuning.

“En voor onderdak, want ik kende niemand in Nederland en had geen slaapplek.” Het proces voor haar verblijfsvergunning loopt nog steeds.

“Ik hoop het zo snel mogelijk te krijgen. Dan kan ik werken en iets opbouwen.”

Een andere hulpbehoevende is een Algerijnse man, die een paar huizen bij STIL vandaan woont. “Hij komt hier zo nu en dan langs om een lekkere portie vlees of vis te brengen, omdat hij ons dankbaar is”, vertelt Jenezon. De Al-

‘Door het K.F. Hein Fonds kan ik weer glimlachen’ Naam: Rachelle Gabriëls Leeftijd: 23 Beroep: studente Farmacie, Universiteit Utrecht Waarom heb je hulp gevraagd aan het K.F. Hein Fonds?

“Voor mijn studie deed ik een onderzoeksproject. Dat wilde ik heel graag in Nieuw-Zeeland doen, maar de reis en het leven daar zijn prijzig. Zelf heb ik het geld er niet voor en maximaal bijlenen zou niet voldoende zijn. Helaas kreeg ik geen basisbeurs meer en mijn ouders verdienen ook niet genoeg om mij te kunnen sponsoren. Daarom heb ik het fonds gevraagd mij te helpen.”

Wat heeft de beurs je opgeleverd?

“Het K.F. Hein Fonds heeft een deel van mijn reis vergoed, waardoor ik toch in Nieuw-Zeeland mijn onderzoeksproject kon doen. Dat was een onvergetelijke ervaring.

Zonder de bijdrage had ik het niet kunnen doen.”

Hoe zie jij jezelf over tien jaar?

“Op dit moment heb ik een bijbaan bij de openbare apotheek, wat me goed bevalt.

Werken in een ziekenhuisapotheek lijkt me wel uitdagend. Ik zie vanzelf wat er op mijn pad komt. Wel weet ik dat ik in de toekomst nog eens terug wil naar NieuwZeeland.”

Naam: Ridouan Adahchour Leeftijd: 36 Beroep: kok en voetbaltrainer Waarom heb je hulp gevraagd aan het K.F. Hein Fonds?

“Mijn gebit was er slecht aan toe. Ik had zelf geen geld om de renovatie te betalen en financieel had ik het moeilijk.

Ik zat in een periode waarin het niet zo goed met me ging en ik psychische problemen had. Daarom heb ik in eerste instantie hulp gevraagd aan de organisatie MOvactor, leverancier op het gebied van maatschappelijke zorg, en via hen kwam ik bij het K.F. Hein Fonds.”

Hoe heeft het fonds jou geholpen?

“Ik kan weer glimlachen. Dat durfde ik eerst niet, dan hield ik mijn lippen strak op elkaar. Ik had ook veel moeite met kauwen op harde dingen, mijn tanden brokkelden gewoonweg af. Nu zien ze er weer spic en span uit. Door mijn nieuwe gebit heb ik veel meer zelfvertrouwen.”

Hoe zie jij je toekomst voor je?

“Veelbelovend! Voor mijn gebitsrenovatie leek ik een heel ander persoon. Ik deed niks. Nu werk ik twee dagen als voetbaltrainer en twee dagen als kok in een restaurant. Ik sport veel, sta lekker in de keuken, kom vaak buiten en heb sociale contacten. Ik zit een stuk beter in mijn vel.”

Naam: Aboubakr Choukti Leeftijd: 31 Beroep: arbeidsongeschikt geraakt Waarom heb je hulp gevraagd aan het K.F. Hein Fonds?

“Ik heb een ernstige meervoudige lichamelijke handicap. Mijn ruggenwervels zijn scheefgegroeid, scoliose, daardoor komen mijn longen in de verdrukking en lig ik elke nacht aan de beademing. Toen ik anderhalf was, nam mijn vader me mee naar Marokko. Daar zijn de medische voorzieningen niet zo goed als hier, waardoor ik niet op tijd geopereerd ben.

Mijn ruggenwervel is vastgezet met stalen pinnen, maar een rechte rug krijg ik niet meer.”

Wanhoop De sfeer is niet altijd zo gemoedelijk en rustig als nu. “We krijgen veel wanhopige mensen die huilend en schreeuwend in de wachtkamer staan”, zegt Jenezon. “Maar we maken ook het tegenovergestelde mee: Nederlandse mensen die opbellen en een slaapplek aanbieden voor vluchtelingen. Dat zijn allerlei verschillende mensen. Je hebt ellendige dingen op een dag, maar ook geweldige. Het is bijvoorbeeld geweldig als mensen na een lange tijd eindelijk een verblijfsvergunning krijgen. Dat ontroert me, dan is onze inzet niet voor niets geweest.”

Het K.F. Hein Fonds is een grote sponsor voor STIL. “Zonder hun steun zouden we niet kunnen werken.”

Van het kunstgebit van de Marokkaanse man blijkt een tand te zijn afgebroken. Als de baliemedewerkster de telefoon heeft neergelegd, staat ze op; ze heeft een tandartsafspraak gemaakt voor morgen. “Ik laat hem alvast even zien waar de tandarts is, anders weet hij niet waar hij moet zijn. En wel op tijd komen hè”, lacht de medewerkster naar de man. Samen lopen ze via de wachtkamer naar buiten.

STUDIE EN INDIVIDUELE NODEN

Hoe heeft het fonds jou geholpen?

“Autorijden was voor mij niet mogelijk, omdat ik een aangepaste stoel nodig heb.

Ik was erg van anderen afhankelijk. Lange afstanden afleggen kan ik niet, omdat ik snel vermoeid raak door de aandoening aan mijn longen. De gemeente wilde me niet helpen en daarom heeft het buurtteam verschillende fondsen benaderd, waaronder het K.F. Hein Fonds. Nu ik de stoel heb, ben ik een stuk mobieler.”

Hoe zie jij jezelf in de toekomst?

“Ik kan nog best een tijd vooruit, maar ik zal niet uitsluiten dat ik in de toekomst in een rolstoel terechtkom. Maar momenteel kan ik nog aardig lopen. Autorijden kan ik gelukkig ook nog lang blijven doen.”

Naam: Leeftijd: Beroep:

gerijn is al zo’n dertig jaar in Nederland, maar heeft nog steeds geen verblijfsvergunning.

“Met zijn gezondheid gaat het steeds slechter, waardoor hij afhankelijker is geworden van onze steun.”

Jasmijn 28 afgestudeerd aan Spatial Design, Hogeschool voor de Kunsten Utrecht

Waarom heb je hulp gevraagd aan het K.F. Hein Fonds?

“Ik liep studievertraging op, doordat mijn vader zes jaar en mijn moeder een jaar voordat ik begon met studeren overleden.

Mijn broertje was minderjarig. Hij was 15 jaar oud toen mijn moeder overleed en ik werd zijn voogd en nam daarmee de zorg op mij. Hij kreeg tijdens mijn studieperiode verscheidene klachten en mijn zusje werd ernstig ziek. Ik woon in de Achterhoek en dat zorgde voor reistijden van wel vijf uur op een dag. Twee maanden voor mijn afstuderen was ik op; ik kon niks meer.”

Hoe heeft de studiebeurs jou geholpen?

“Daardoor kon ik uiteindelijk gewoon afstuderen. Vanwege mijn situatie kreeg ik wel een jaar collegegeld vergoed, maar

dat was niet genoeg. Ik moest een keuze maken tussen afstuderen of werken. Ik heb nog een keer geprobeerd te studeren, maar dit bleek te vroeg en te snel te zijn. Ik wilde te snel weer beginnen.”

Hoe zie jij jezelf over tien jaar?

“Ik ben nu afgestudeerd ruimtelijk ontwerper en besteed graag aandacht aan maatschappelijke doelen. Vanaf volgende maand begin ik als designer bij Ikea, maar mijn afstudeerproject had betrekking op vluchtelingen en het lijkt me leuk later weer zo’n project met een maatschappelijke insteek op te pakken.”

Karl Friedrich Hein had veel aandacht voor mensen in nood.

Het K.F. Hein Fonds zet dat werk voort. Het fonds is er voor mensen met schulden of een laag inkomen die iets belangrijks niet kunnen betalen, zoals een bril, een bed of tandartskosten. De aanvragen worden ingediend via een organisatie voor maatschappelijk werk. Ook verstrekt het fonds studiebeurzen aan studenten die door bijzondere omstandigheden, zoals ziekte of schulden, hun opleiding niet meer (volledig) kunnen financieren. Of aan studenten die voor hun studie een bijzondere stage of onderzoek in het buitenland willen doen.

6

150 JAAR KARL FRIEDRICH HEIN

Kennismaken met muziek

Het project De MuziekRoute zorgt voor veel lachende gezichten bij basisschool-kinderen in Utrecht Overvecht. Kinderen maken kennis met muziek en intrumenten als viool, trompet of cello.

Kinderen in groep 3 en 4 kregen vanaf 2011 muziekles van docenten van het Utrechts Centrum voor de Kunsten (UCK). De jongste kinderen kregen zangles en de iets oudere mochten kiezen uit vier verschillende instrumenten: viool, cello, trompet of klarinet en slagwerk. Muzikale talenten kregen de mogelijkheid om na schooltijd mee te spelen in het wekelijkse MuziekRoute-schoolensemble.

Utrecht is een bruisende cultuurstad.Daar draagt het K.F. Hein Fonds graag aan bij. Grote en kleine festivals, concerten, tentoonstellingen en educatieprojecten worden door het fonds mede mogelijk gemaakt.

Behalve financiële middelen biedt het fonds ook kennis. Zo waren er in februari, maart en april workshops crowdfunding, waar 150 vrijwilligers en medewerkers van koren, musea en muziekverenigingen leerden ze hoe ze hun publiek kunnen bereiken én activeren. Ook werkt het fonds mee aan de Utrechtse Cultuurlening, speciaal voor mensen die in de culturele sector werken. Zij kunnen maximaal twintigduizend euro lenen – bijvoorbeeld voor de aankoop van een instrument, of de inrichting van een werkplaats.

Praten met behulp van de Pronkkast De Pronkkast, van Stichting BlauwLicht maakt een tour langs zes verzorgingshuizen in Utrecht. In deze kast staan verrassende kunstvoorwerpen, zijn foto’s te bekijken en radiofragmenten te beluisteren. De kast, die het thema ‘Thuis’ heeft gekregen, moet ouderen met dementie stimuleren over vroeger te praten. Maar simpelweg de kast neerzetten is niet genoeg en

daarom is er begeleiding. Het personeel van het huis heeft het druk met zorg en reguliere vrijwilligers hebben andere taken, dus zijn er zes getrainde vrijwilligers. Zij moedigen de gesprekken rond de Pronkkast aan en praten zelf met de ouderen over onder andere ‘De theepot’, ‘De radio’ en ‘De kachel’.

Het project omvat verder verscheidene creatieve workshops.

150 JAAR KARL FRIEDRICH HEIN

7

175 jaar oud Utrechts orgel in duizenden stukjes In een kleine loods in Wijk en Aalburg, Noord-Brabant, wordt al maanden gewerkt aan het 175 jaar oude orgel uit de Utrechtse Sint-Augustinuskerk. Het zogeheten Lindsen-orgel uit 1843 wordt samen met de kerk gerenoveerd. Het instrument is voor het onderhoud verplaatst naar de werkplaats van Hans van Rossum.

De Sint-Augustinuskerk aan de Oudegracht 69 wordt volledig gerenoveerd. De provincie Utrecht heeft hier geld voor beschikbaar gesteld en ook andere partijen dragen bij. Zo geeft het K.F. Hein Fonds geld voor de restauratie van het orgel van de Utrechtse bouwer Lindsen. “De restauratie was ook hard nodig”, vertelt Van Rossum. “Een orgel moet om de vijftig jaar goed aangepakt worden.”

Van Rossum, geboren in 1949, was al op jonge leeftijd gefascineerd door orgels. In 1966 kwam hij als leerling-orgelmaker in dienst bij de firma K.B. Blank & Zonen, toen gevestigd in Utrecht.

Ruim vijftig jaar later heeft hij samen met twee collega’s, Gerrit de Jong en Erik Stolk, een eigen onderneming voor het onderhouden en bouwen van orgels. In de loods ademt alles orgel; de 1.448 pijpen van het Utrechtse orgel zijn door het hele pand te vinden – zelfs in de bedrijfskeuken staan de metalen pijpen tegen de muren. Ook alle andere onderdelen liggen her en der. Het trio herkent alle duizenden stukjes.

Archiefonderzoek Hoewel de drie orgelbouwers vorig jaar begonnen zijn met de restauratie, is het daadwerkelijke proces al veel eerder begonnen. Rogér van Dijk begon al in de zomer van 2015 met het onderzoek naar het instrument. Hij studeerde mu-

ziekwetenschap en heeft zich gespecialiseerd in orgel- en archiefonderzoek. “We willen het Lindsen-orgel zo goed mogelijk in oude glorie herstellen. Daarvoor moeten we weten hoe het orgel er ooit uitzag en hoe het gebouwd is.” Van Rossum vult aan: “Orgelrestauratie werd in het verleden gedaan naar de maatstaven van die tijd; dit orgel is verschillende keren aangepast aan de hand van wat toen mode was. Wij willen het juist weer historisch correct maken.” Van Dijk: “Er zijn echter geen bouwtekeningen bewaard gebleven, dus heb ik in vele archieven moeten zoeken naar af beeldingen en andere aanwijzingen over hoe het orgel eruit moet hebben uitgezien.”

De orgelbouwer Van Rossum heeft al honderden orgels gezien en aan honderden gewerkt, door heel Europa. Hij kijkt niet meer op van de gemiddelde restauratie. In de loods heeft hij de orgelkast als het ware nagebouwd, zodat alle losse onderdelen goed getest kunnen worden. “Als alles dan klaar is, zet ik het orgel hier in elkaar om het te bespelen. Dan klinkt er orgelmuziek over het hele industrieterrein.” Voor het echt zover is, moet er nog het een en ander gebeuren.

Veel houtwerk moet opnieuw gemaakt worden en alle 1.448 pijpen moeten met de hand worden nagekeken. Een tijdrovend klusje waar de Van Rossum, Stolk en De Jong mee bezig zijn. “Maar we doen niets liever”, zeggen ze in koor.

Het K.F. Hein Fonds vindt het belangrijk dat het Utrechtse erfgoed behouden wordt. Daarom worden regelmatig restauraties ondersteund. Bijvoorbeeld van kerkorgels, maar ook van de van de Domkerk en van andere monumenten. Het K.F. Hein Fonds heeft zelf ook een aantal monumenten in het bezit. Dat zijn de Sterrenwacht Sonnenborgh, de Paardenkathedraal, het pand Erasmuslaan 5, het pand Achter de Dom 14, de panden Domplein 9 en 10 (waar de VVV in zit) en een deel van het Maartenshofje vlakbij het Domplein. Deze monumenten worden goed onderhouden en zoveel mogelijk verhuurd aan culturele of maatschappelijke organisaties.

Spelenderwijs de omgeving ontdekken op het Klompenpad Kids Speciaal voor kinderen ontwikkelt Landschap Erfgoed Utrecht de zogeheten ‘Klompenpad Kids’. Het eerste Klompenpad Kids, het Slagmaatpad, ligt bij Fort Vechten en is voorzien van een pontje over de sloot, een steigertje om te vissen en een speciale app die kinderen spelenderwijs de verhalen van de omgeving vertelt.

Een stukje op het erf van boerin Djûke, naast bijbehorende Landwinkel Nieuwe Slagmaat, kun je het pad op gaan. Aan alles merk je dat het lente is: bloesem aan de bomen, kalfjes en lammetjes in de stal of wei en bedrijvigheid op de boerderij. In de paardenstallen staat een koffietafeltje, erboven

hangt een houten bord met daarop de tekst ‘Stalbucks’. De boerderij is een traditioneel gemengd bedrijf in een modern jasje; Djûke is zelfs tot meest innovatieve Europese boerin 2014 uitgeroepen, omdat ze als enige in Nederland kiwi’s teelt.

“We hebben zelf geen gebied in eigendom”, vertelt Evelien Kenbeek

van Landschap Erfgoed Utrecht.

“De klompenpaden liggen grotendeels op het erf van boeren en landgoedeigenaren.” In samenwerking met mensen zoals Djûke worden de Klompenpaden, die voor iedereen toegankelijk zijn, gefaciliteerd. De paden zijn op verschillende plekken te betreden. Het Kidsproof Klompenpad bestaat sinds juni 2016. Het is in totaal zeven kilometer lang, maar de kinderroute is op te splitsen in verschillende kleinere rondjes van drie of vijf kilometer wandelen.

“Wij vinden het belangrijk om het verhaal te vertellen van de omge-

‘De koeienvlaaien maken altijd veel indruk’ ving”, vervolgt Kenbeek. “Op deze manier is dat ook leuk voor kinderen en krijg je als ouder geen gezeur onderweg.” Een kidsbrochure met opdrachten en een speciale app helpen hierbij. In het landschap staan ook speelaanleidingen: “Speeltoestellen, maar wel zo natuurlijk mogelijk. We wilden geen kermis in het veld.”

Ringslang De kinderen worden het meest enthousiast van het pontje, dat ze zelf naar de overkant van de sloot trekken. “En de koeienvlaaien maken altijd veel indruk”, lacht Kenbeek.

Door het redelijk hoge gras mogen de kinderen namelijk ook tussen de blaarkopkoeien van Djûke lopen, “maar als ze het eng vinden, kunnen ze eromheen.” Het Klompenpad Kids loopt verder langs Fort Vechten en speelbos Nieuw Wulven van Staatsbosbeheer. Zelfs een broeihoop van ringslangen ligt op de route. “Het lijkt op een heel grote mierenhoop. Vrijwilligers uit Houten beheren het. Als je geluk

hebt, kun je soms ook een volwassen ringslang zien.”

Kenbeek is al elf jaar betrokken bij de Klompenpaden. Sinds de jaren ‘70 bestaat de overkoepelende projectorganisatie en het K.F. Hein Fonds steunt al lange tijd verschillende initiatieven die allemaal draaien om het landschap en het erfgoed in de omgeving. Zo worden er ook knotbomen beheerd door vrijwilligers, zijn er educatieve projecten met kinderen en werden er steenuilenkasten gemaakt tijdens NLdoet.

Kenbeek hoopt dat het populaire wandelgebied bij Amelisweerd en Rhijnauwen wat rustiger zal worden door de Klompenpaden: “Dit pad is ongeveer even dichtbij als je vanuit het centrum komt, je fietst er een kwartiertje over, maar minder mensen weten dat het bestaat.” Klompenpaden zijn ook te vinden in Gelderland, maar de eerste kwam in 2002 in Utrecht en de honderdste, die eind mei opent, zal hier ook zijn.

Natuur in Utrecht is belangrijk voor het K.F. Hein Fonds.

Organisaties kunnen een aanvraag indienen voor projecten die de natuur beschermen en toegankelijker maken. Zo leren kinderen bijvoorbeeld waar hun eten vandaan komt dankzij een project in de Historische Moestuin van OudAmelisweerd. Ook is er met steun van het fonds een groene speeltuin in het Noordse Park opgezet én een documentaire gemaakt over de mooiste plekken in de Utrechtse natuur.

Evelien Kenbeek op het populaire pontje

Stichting Move

•

RTV Utrecht

Danscentrum Utrecht •

Art Utrecht

Sharing Arts Society

•

Breedstraatbuurt Zin in Utrecht

•

Kunstkasteel Zuilen

•

•

Dreaming of Syria

•

Stichting (un)commissioned

Bevrijdingsfestival Utrecht

•

Theatergroep Aluin

Young Ambition - coaching Midden-Nederland •

De Vipbus

•

MUSA

Stichting Wij 3.0

•

Utrechtse Studenten Bigband

•

ZIMIHC

Organisatie Oude Muziek

•

•

•

•

Voodoo To Go

Utrecht Verdicht!

Stichting Utrechtse Bachcantatediensten Stichting Ruis

•

Via Vinex

Holland Animation Film Festival CaféTheaterFestival

Stichting Echo

•

•

Stichting Een heel klein dorpje •

•

•

•

• •

Stichting Lauw-recht

•

•

• •

•

Gemengd koor Nootabene

Vocaal Ensemble Multiple Voice

•

Binnenstadskoor Zangria

Duurzame Week

Nederlands Kamerkoor •

Centraal Museum

Schaakclub Oud Zuylen Utrecht

•

• •

Theaterhuis De Berenkuil tadsschouwburg Utrecht

•

•

Stichting Critical Mass

•

•

•

Nederlands Film Festival

Broad Street

•

Impakt

•

Zuilens Fanfare Corps

•

•

•

Stichting Mimic • •

•

•

Theatergroep 7volt

• •

Le Pavillon

•

Danstheater Rum •

Le Guess Who •

Museum Sterrenwacht Sonnenborgh

•

Insomnio

• •

Stadhuiskoor Utrecht Memphis Film & Television

Orkest Tegenwind

Het Literatuurhuis

•

De Dansers

•

Collegium Musicum Traiectum

•

Studance

Klein Operakoor Wilhelminapark

Cantiago

•

Theater Tweekant

•

•

•

Trajecti Voces

TG Bodemloos

Koffie & Kaas

Villa Vrede

•

Mexaena

•

Kleuterrecreatieoord Het Vogelnest

•

C.O.V. DESTO

•

4 mei Comité Utrecht

•

•

•

•

•

Stichting Utrechtse Aarde

Stichting DC1 II High

Als de Beren Komen

Arezzo Ensemble

Leger des Heils Midden Nederland

•

BAK, basis voor actuele kunst

•

•

The Colour Kitchen

Casco

Kamerkoor Amor Vincit

Cultuur 19

Projectkoor La Rosa

Mise En Scène

Rosa Ensemble

Utrecht Live

Stichting Telefonische Hulpdienst Utrecht •

•

IJsclub Siberia

Ensemble Illustre •

Dekoor Close Harmony

•

•

•

•

Theatergroep Azijn

Stichting Fait Maison

•

Studievereniging Hucbald

Theatergroep Zonder Helden

Mobile Mind Projects

Stichting Symbiosis

Vrouwenkoor Furore

Zaterdagmiddagmuziek Domkerk Kamerorkest Pulcinella

•

•

Stichting Storm

Stichting Archeologie en Bouwhistorie Utrecht •

•

•

Theaterkoor BonTon

Gemengde Zangvereniging “Stem Des Volks”

Stichting Vredeseducatie

Sunshine Society

•

Museum Catharijneconvent

•

Zwingin

Kamerkoor Sforzato

•

Nederlands Studenten Jazz Orkest

The Bucketlist Festival

De Buurtcamping Utrecht

StuKaFest Utrecht

Theater Kikker

•

•

Venus Vocaal Ensemble Utrechtse Studenten

Salvator Parochie

Kamerkoor Decibelle

SIW Internationale Vrijwilligersprojecten Monteverdi Kamerkoor Utrecht

•

Stichting Poorvi

Utrechts Centrum voor de kunsten

Kamerkoor JIP

Stichting Nieuw Rotsoord

Theatergroep Groen Pluche

Stichting Speelruimte Noordse Park

•

•

Theater Oogst

Gilde Utrecht

Verzet de Zinnen

•

•

Koordinerend Orgaan Studenten Muziekgezelschappen Utrecht

Stichting Filmtheater ‘t Hoogt

•

Stichting Setup

Stichting Zest

Stichting Pionier Utrecht

Stichting Vloeken in de Kerk

Stichting Domplein 2013

•

Stichting Geschiedenis Teruggehaald

•

•

•

Stichting Leefbare

Gaudeamus Muziekweek

Stichting Cultuur in Oost

Operamakers

TG Tiefschnee

•

Kamerkoor NEXT

Intra Mintra

Stichting Werken aan de Toekomst •

•

•

TivoliVredenburg

De Tussenvoorziening

Het Huis Utrecht

Architectuurcentrum Aorta

Stichting Verzamelkunst

Matrijs

Kamerkoor Sjanton

•

•

•

•

•

•

•

Wim Egz Ensemble

Louis Hartlooper Stichting

Vrienden van Het Utrechts Archief

Stichting BlauwLicht

•

Utrechts Klokkenluiders Gilde

Deze 150 organisaties en nog vele andere worden gesteund door:

facebook.com/kfhein

www.kfhein.nl

twitter.com/kfhein