DUIC krant NR. 045 november 2017

De krant die verder kijkt in de stad

NOVEMBER 2017 | 3E JAARGANG NR. 45 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP

DUIC.NL

De werkplek van

De stadionspeaker van FC Utrecht pagina 8

Inrijden op eigen risico?

Neem

GRAT

I mee! S

Leidsche Rijntunnel pagina 6

Utrechts gemaakt Zus en Zo

De klassieker Springhaver

pagina 22

pagina 15

Advertenties DINSDAG 14 NOVEMBER

Kooijman Utrecht

OPENINGSFESTIVAL CAMPING GANSPOORT

Uw Kia-dealer voor Utrecht en omstreken! za 4 nov 17.30u Domplein

PUBQUIZ

Sint Maarten Parade Loop mee & geef licht

kia-utrecht.nl

MEER INFO VIA CAMPINGGANSPOORT.NL

www.sintmaartenparade.nl

MURDER ON THE ORIENT EXPRESS

Goedkoop een busje huren? www.autoweerd.nl

HET CAMPING-SEIZOEN IS VOOR ALTIJD OPEN!

Ga naar pagina 2 voor meer informatie

Complete filmagenda: kinepolis.nl

20 T/M 26 NOVEMBER HELLING 87 UTRECHT KIJK IN HET HART VAN DEZE KRANT VOOR HET COMPLETE FESTIVALPROGRAMMA.

De prachtige foto’s van DUIC nu bij u aan de muur duic.werkaandemuur.nl

Lekker, snel en makkelijk!

WAT VERKOOPT HOPPA? Verse vis, top kwaliteit vlees, heerlijk fruit en lekkere groenten, brood van de echte bakker tot aan speciaalbieren, delicatessen en een goede fles wijn. Hoppa biedt alle ingrediënten voor een gezonde maaltijd of uitgebreide borrel. Maar ook belegde broodjes en verse maaltijden.

HOE KAN JE BESTELLEN? Ga naar hoppa.nl, toets je postcode in en je ziet de (vers)winkels uit jouw buurt.

Vul je winkelmand met jouw favoriete producten en kies het gewenste bezorgmoment. We bezorgen met mooie electrische bakfietsen en omdat we tijdvakken van 1 uur hanteren hoef je nooit lang thuis te blijven om op ons te wachten. Telefonisch bestellen kan ook op 030-6332299.

WELKOMSTAANBIEDING Gebruik de kortingscode ‘Hoppa-DUIC’ en betaal geen bezorgkosten.

Triaderm Winteractie

Nu slechts

€75

Microdermabrasie

Kan jouw huid wel een oppepper gebruiken?

per behandeling

normaal €99

Dé nieuwe boodschappen bezorg­ service van Utrecht. Hoppa bezorgt jouw favoriete (vers)producten van lokale winkels waar en wanneer jij dat wilt. Dat kan al binnen 2 uur, 6 dagen per week, tot 21.00 uur ’s avonds!

Alexander Numankade 199, Utrecht 030 271 55 11, contact@triaderm.nl www.triaderm.nl

Actie: 5% korting op vertoon van deze advertentie. Geldig tot 1 maart 2018.

Op zoek naar een huurauto of verhuisbus?

Goroadtrip is dé autoverhuurder in Utrecht!

Zo huur je een 9-persoonsbus al vanaf €72,- per dag en een grote verhuisbus voor €75,- per dag.

Prijzen altijd incl. btw, verzekeringen en 200 vrije kilometers.

Transparante en goede service.

Tot snel!

v.a. €72

v.a. €75

Tijd en aandacht voor een goed gesprek v.a. €65

Europalaan 20 Utrecht www.goroadtrip.nl 030 22 707 44

Aan U Centraal zijn zo’n 1200 vrijwilligers verbonden. Kim Groot is vrijwilliger bij de Bezoekdienst voor mensen met dementie. Ze doet dat naast haar werk als wijkverpleegkundige, waar onvoldoende tijd is om in alle rust een goed gesprek te voeren.

haar gemak te stellen. Meestal gaat dat heel goed. Het geeft me heel veel voldoening als ik zie dat zij een fijne dag heeft gehad. Dat ze blij is, we lekker gewandeld hebben, ze weer buiten is geweest. Ik vind het ook fijn om te horen dat de familie het zo waardeert.”

“Ik merkte dat er bij ouderen behoefte was aan een goed gesprek en ik dat niet kon leveren.” Dus bezoekt Kim in haar vrije tijd elke twee weken een oudere dame met dementie, met wie ze gezellig een terrasje pakt en in het park wandelt.

Ook praten ze veel over vroeger en kijken ze in oude fotoalbums.

In Utrecht wonen ruim drieduizend mensen met dementie, van wie een groot deel nog gewoon thuis woont.

Doordat vrijwilligers als Kim iemand met dementie gezelschap houden, heeft zijn of haar partner even een middagje voor zichzelf.

Juist rust en aandacht zijn zo belangrijk om contact te maken met iemand die dementie heeft. “Ik probeer haar veel te vragen en haar op

Meer weten? www.u-centraal.nl/ dementievrijwilliger (foto: Stijn Decorte)

3

NOVEMBER 2017 | NR. 45 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD

Muurtje neergehaald

Nieuws

E

4 DUIC in beeld De Sint Maarten Parade

6 De Leidsche Rijntunnel De bouw van een megaproject

8 De werkplek van Ferdi ten Ham De stadionspeaker van FC Utrecht

Michaël Kroonbergs

9 Dat is de vraag Moet Utrecht het koloniale verleden beter duiden?

Hoofdredacteur michael@duic.nl

en van de best gewaardeerde rubrieken op onze site en in deze krant is Allemaal Utrechters. Daarin komen stadsgenoten die in het buitenland zijn geboren aan het woord. Soms wonen ze hier al een aantal jaren, vaker gaat om mensen die hier vanwege studie tijdelijk zijn. Uit vrijwel alle verhalen blijkt dat Utrecht als een hartelijke stad wordt ervaren waar nieuwkomers zich makkelijk aanpassen. Ze leveren ook opmerkelijke gezichtspunten op. Zo zouden Utrechters op Macedoniërs lijken, is Leidsche Rijn de interessantste wijk van Utrecht of nog mooier: de vinexwijk is ‘the best place ever’, heeft Wittevrouwen iets weg van het Santiago van vroeger en doet Overvecht denken aan Letland.

Naast alle lof is er een kritische noot van de Spaanse student Alba die niet alleen de Utrechters maar Nederlanders in het algemeen betreft. Ze zijn ontzettend aar-

dig, zegt ze, maar op een beleefde manier.

“Zodra je dichtbij komt, trekken jullie een muur op.” Ai. Zou dat zo zijn? En denkt Alba daar nog steeds zo over? Ik betwijfel het.

Alba heeft enige tijd meegedraaid met het distributieteam van deze krant. Zonder dat ik het in de gaten had, heeft Alba in die tijd met groot succes ‘de muur van een Utrechter’ neergehaald. Volgende maand gaat ze met onze redacteur Jesse Holweg op bezoek bij haar geboortestreek in Algeciras. Een mooie streek met een snelle oversteek naar Marokko. Mocht binnenkort de naam van Jesse ontbreken in het colofon, dan weet de lezer waarom. Allemaal Spanjaarden? Op zich best een leuke rubriek voor een plaatselijke krant in Spanje.

Iemand aanmelden voor Allemaal Utrechters? Mail naar redactie@duic.nl

UIT met DUIC 10 Utrecht volgens

De week in quotes

Directeur externe horeca TivoliVredenburg, Vehmeyer

‘Een dialoog is prima, maar er moet met respect en waardigheid met elkaar gesproken worden. Daar gaf

Wat zijn de meest opmerkelijke quotes uit het Utrechtse nieuws van de afgelopen twee weken? Een overzicht.

15 De klassieker Springhaver

deze club weinig blijk van’

Fractievoorzitter Dimitri Gilissen in een reactie op het nieuws dat de Gemeente Utrecht de samenwerking met De Grauwe Eeuw stopt

Madeleine Stelling

‘Het zat de eerste avond al helemaal vol’

16 Uittips o.a. Sinterklaas en het Lombokfestival

Stad/Leven

Mede-eigenaresse Kanako van het nieuwe Japanse restaurant Don Dining Kounosuke aan de Westerkade

18 Utrechtse affiches

‘Wij zijn er juist van overtuigd dat we een positieve invloed hebben op (...) de winkels in de Voorstraat’

Uit de brief van The Village Coffee als reactie op de Gemeente Utrecht, die de koffiezaak in de Voorstraat een vergunning weigert te geven voor uitbreiding

Kunstliefde in het Centraal Museum ‘Het vraagt misschien verfijning of

19 Hoe The Rag bijna doorbrak

‘We zijn bezig met mapping’ Een woordvoerder van Heli Air over de helikopter die over de stad vloog om spoorlijnen in kaart te brengen

‘Twijfel je over je

aanpassing, maar iedere ondernemer

stalen ros of is die

moet bij de tijd blijven’

van jou gestolen?’

‘Na de operatie ga ik aan mijn herstel werken en ik hoop rond de jaarwisseling

Terug in de tijd met de band

weer aan de slag te kunnen’

22 Utrechts gemaakt

Jan Hagenouw, voorzitter van de belangenvereniging Hoog Catharijne, over de winkels die daar voortaan tot acht uur ’s avonds open zijn

Zus en Zo

22 Waar ben jij mee bezig Floris de Gelder directeur van Paleis Soestdijk

‘De verlevendiging van de Hollandse en Vlaamse Toren is nog niet op korte termijn een feit’

Het college in een brief na een motie van verschillende politieke partijen

Colofon

CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl

Burgemeester Jan van Zanen geeft in een brief aan zijn werkzaamheden wegens ziekte tijdelijk stil te leggen

‘Dit is een eervolle pluim op de hoed van Utrecht’ Michaël Stoker, directeur van Het Literatuurhuis, over het nieuws dat Utrecht door de UNESCO is benoemd tot ‘City of Literature’

KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP DUIC.NL

REDACTIE Michaël Kroonbergs (hoofdredacteur), Fenna Riethof (eindredacteur), Jesse Holweg, Annabel van Heesbeen en Robert Oosterbroek BEELDREDACTIE Robert Oosterbroek

Handhaving Utrecht kondigt via Twitter grote controleacties van gestolen fietsen aan

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Marleen Stoker, Arjan den Boer en Agnes Peijster ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl, Frankie Tjoeng UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

PARTNERSHIPS & SALES Stefan Timmer via stefan@duic.nl Camiel Boutens via camiel@duic.nl ADVERTEREN 030 - 740 04 44 Helling 14, 3523 CC Utrecht adverteren@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven distributie@duic.nl 06 - 14 41 56 56

WEBSITE DUIC.nl

FACEBOOK DUIC

TWITTER @duicnl

INSTAGRAM duic.nl

4 Nieuws

NR. 45 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC IN BEELD

Fenna Riethof

Robert Oosterbroek

‘4 november is de dag...’

H

eel wat duiven hebben een keer extra moeten knipperen toen deze lichtgevende vogel hun dakgoot voorbij zweefde; zij waren niet op de hoogte van de Sint Maarten Parade. Toch wordt-ie al zeven jaar georganiseerd. Scholen, clubs, buurten en bedrijven, maar bijvoorbeeld ook het asielzoekerscentrum droegen zaterdagavond 4 november onder begeleiding van livemuziek hun zelfgemaakte lichtsculptuur van het Domplein via Ledig Erf naar Museum Catharijneconvent. Met als – letterlijk – stralend middelpunt natuurlijk Utrechts beschermheilige zelf op zijn paard. Sint Maarten, je weet wel, die Romein die in de vierde eeuw zijn mantel splitste voor een verkleumde bede-

laar. Er liepen 7.000 mensen mee, dat is bijna eenderde van een vol stadion Galgenwaard en een verdubbeling ten opzichte van 2014. De gemeente en het Fonds Cultuurparticipatie bedachten in 2011 dat ‘t wel eens goed kon zijn de legende van Sint Maarten nieuw leven in te blazen, om de Utrechters dat gevoel van verbinding en samenleving geven. Dit jaar staat Utrecht maar liefst negen dagen lang in het teken van de barmhartige man; er waren debatten, muzikale optredens en workshops voor kinderen in kerken en musea. En op de avond van 11 november zelf, de naamdag van Sint Maarten, mogen de kinderen gewoon doen waar ze al die tijd op zaten te wachten: hun snoepzak vullen.

NOVEMBER 2017 | NR. 45 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Nieuws 5

6 Nieuws

NR. 45 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

MEGAPROJECT LEIDSCHE RIJNTUNNEL

Robert Oosterbroek

Inrijden op eigen risico?

Deugt de Leidsche Rijntunnel wel? Met deze vraag in het achterhoofd voerde onderzoeksjournalist Miro Lucassen ruim 35 gesprekken met mensen die betrokken waren bij de bouw van dit spectaculaire bouwwerk. De tunnel van 1.650 meter kostte honderden miljoenen euro’s, de bouw liep jaren vertraging op, meerdere ministers, staatssecretarissen en burgemeesters van Utrecht hebben zich erover gebogen en de discussie gaat verder.

H

et boek Inrijden op eigen risico is het eindresultaat van een jaar lang onderzoek naar de besluitvorming, de functie en de veiligheid van de Leidsche Rijntunnel. De Vinex-wijk Leidsche Rijn bij Utrecht mocht niet de zoveelste uitbreidingswijk achter geluidswallen, sportvelden en bedrijventerreinen worden. Daarom bedachten de stedenbouwkundigen Riek Bakker en Rients Dijkstra een list: zij wilden de A2, bron van herrie en stank, verstoppen in een tunnel. Zo kon de wijk pal langs de weg gebouwd worden zonder geluidshinder en luchtvervuiling. “De tunnel heeft dan ook geen enkel verkeerstechnisch nut”, zegt Lucassen. De onderzoeksjournalist werd een jaar geleden benaderd door de bekende Utrechtse advocaat Bernard Tomlow, betrokkene Jos Steehouder en secretaris van de stichting Regionaal Spitwerk Arjeh Kalmann. “Zij vroegen mij om eens in de totstandkoming van de tunnel te duiken; is die tunnel veilig en doet hij wat er is beloofd?

Want hij ligt er niet omdat hij goed is voor het verkeer. De basale gedachte erachter is dat hij de nieuwe wijk Leidsche Rijn moet verbinden met de al bestaande stad Utrecht.”

Veiligheid De gemeenteraad in Utrecht stemde in 1995 in met het masterplan Leidsche Rijn inclusief het overkappen van de A2. Het zou echter nog zeventien jaar duren voordat de eerste voertuigen door de buizen zouden rijden.

“We praten nu eenmaal erg veel en lang over dit soort projecten in Nederland, iedereen wil en moet zich ermee bemoeien. Daarnaast

veranderde de regelgeving tijdens het project.” De tunnel kostte uiteindelijk honderden miljoen euro’s.

De rode draad in het verhaal van de tunnel is de veiligheid. De tunnel moest er komen vanwege de verbinding tussen wijk en stad, had geen verkeerstechnisch nut maar moest uiteraard wel zeer veilig zijn. “Terwijl de Leidsche Rijntunnel voorbereid werd”, vertelt Lucassen, “gebeurden er een aantal grote ongelukken in diverse Europese tunnels. Iedereen schrok daarvan. Toen zijn er ideeën ontwikkeld over hoe we in Nederland moeten omgaan met de veiligheid van tunnels. De gedachte is ontstaan dat ze voorzieningen moeten hebben waarmee mensen zichzelf kunnen redden. Dit betekent in de praktijk dat als er iets gebeurt daarbinnen, met luidsprekers wordt omgeroepen dat mensen hun auto moeten verlaten, de sleutels in het contact moeten laten zitten en via de speciale vluchtroutes de tunnel moeten verlaten. Mensen moeten dus zelf in actie komen. Het blijkt ook wel dat dit gebeurt, bij kleine ongelukken laten mensen al hun auto achter om via de speciale vluchttunnel naar de ingang te lopen en daar te wachten op de politie.”

De Leidsche Rijntunnel kent 53 veiligheidssystemen. De invoering van al deze systemen is ook een oorzaak voor de vertraging van de oplevering van de tunnel; de eisen veranderden steeds en het bleek lastig om alle computersystemen op elkaar aan te sluiten. Al vanaf het begin waren er zorgen over de risico’s van het vervoeren van gevaarlijke stoffen door het bouwwerk.

Lucassen zegt dat er geen eenduidig antwoord bestaat op de

vraag of de tunnel nu helemaal veilig is. “Het is ‘Ja’, totdat er iets vervelend gebeurt, iets heel vervelends. Een gewoon ongeluk is ook vervelend, maar dat komt wel goed – in mijn boek beschrijf ik een situatie waar een vrachtwagen met gevaarlijke stoffen bij betrokken is.

Stel je voor dat er een LPG-tankwagen de tunnel in rijdt en een klapband krijgt, of dat de remmen blokkeren. De chauffeur stopt dan uiteraard. In zulke gevallen kan er brand ontstaan rond de wielkast.

De brand valt mee, of juist niet. De chauffeur gaat de brand blussen, maar dat kan mislukken. Laten we hopen dat zoiets nooit gebeurt, maar dit scenario uit het boek is wel besproken toen de tunnel ontwerpen werd.”

Komt-ie er, of komt-ie er niet?

De discussie over een watermistsysteem in de tunnel keert steeds terug Watermistsysteem Elke dag rijden er 200.000 auto’s door de tunnelbuizen. Ze worden 24 uur per dag in de gaten gehouden door medewerkers van Rijkswaterstaat vanuit een controlekamer. Als zij zien dat er iets aan de hand is, zorgen ze dat de slagbomen naar beneden gaan en

het verkeer voor de tunnel tot stilstand komt. “Maar er rijden altijd nog meerdere auto’s de tunnel in voordat dat gebeurt”, zegt Lucassen. “Terwijl er verderop misschien een tankwagen in brand staat. Deze automobilisten kunnen schrikken, op de rem trappen en een kettingbotsing veroorzaken.

Als hierdoor ook een brand ontstaat én de LPG-tankwagen uit elkaar scheurt, dan kunnen hulpverleners nergens meer bij. De kans dat zoiets echt gebeurt is heel erg klein, maar toch is ook dit scenario besproken bij het ontwerp. De tunnel is veilig ténzij er echt een ramp gebeurt. En dan kunnen er heel veel slachtoffers vallen.”

Met het oog op zo’n ramp, is het zogeheten watermistsysteem lange tijd een discussiepunt geweest. Lucassen: “Een sprinklersysteem is als een douche, een watermistsysteem is een soort Turks stoombad. Een veiligheidsmaatregel waarmee beginnende branden geblust kunnen worden.

De discussie was hevig en duurde jaren; is het nodig en zijn de kosten niet te hoog? De betrokkenen hadden verschillende meningen.”

Uiteindelijk besloten de toenmalige minister Camiel Eurlings en oud-burgemeester Aleid Wolfsen in juli 2010 dat het watermistsyteem er nog niet zou komen. Wel zou er nader onderzoek komen naar de kosten en effectiviteit van het systeem. En als bleek dat de technologie zinvol was, zou het er alsnog komen.

“De investering van 20 á 25 miljoen woog niet op tegen de zeer kleine kans dat zo’n ramp gebeurt”, zegt Lucassen. “Dit klinkt logisch – totdat de ramp zich wél voordoet.

We zien vaker in Nederland dat er ongelukken gebeuren met vracht-

wagens. Met het watermistsyteem zou de tunnel daadwerkelijk veiliger zijn.” Hij begrijpt wel dat er kostenafwegingen gemaakt moeten worden. “Statistisch gezien is de tunnel veiliger dan welke andere weg dan ook in Nederland, sowieso zijn de tunnels in Nederland veiliger dan elders in Europa. Maar dit zijn vooral statistische gegevens, die gaan over ratio en berekeningen. De tunnel mag op papier dan wel veiliger zijn dan andere wegen, de meeste mensen voelen dat niet zo.”

Lucassen is ook kritisch op de kostenafweging. “Als het systeem direct was ingevoerd, waren er een heleboel vergaderingen en adviezen gespaard gebleven. Daarnaast is er bij de kostenafweging ooit uitgegaan van 144.000 auto’s per etmaal – daarmee viel het dubbeltje nèt die kant op dat de kosten van de plaatsing van het systeem niet opwogen tegen de kans dat het ook echt nodig is. Nu rijden er echter 200.000 auto’s per dag door de tunnel. Dat dubbeltje zou nu in het voordeel van het watermistsysteem vallen. Maar – nieuwe miraculeuze inzichten hebben de berekening opnieuw doen veranderen, waardoor het dubbeltje toch weer de andere kant op valt.”

Ondanks dat denkt Lucassen dat de veiligheidsmaatregel er ooit komt. “De discussie blijft spelen; er komen steeds meer automobilisten en de nadruk blijft liggen op veiligheid. In dit gesprek zal het systeem blijven langskomen.”

Verkeersdosering Een andere veiligheidsmaatregel die tegenwoordig onder veel automobilisten en in de Tweede Kamer voor discussie zorgt, is het doseren van het verkeer. Lucassen legt uit.

NOVEMBER 2017 | NR. 45 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Nieuws 7

Advertorial

COLUMN STEEF SCHINKEL Sponsor: Schinkel Benelux STEFON BV

Is een bakker ook een dichter?

Bent u net als ik geboren tussen witte of andere gekleurde lakens?

Of was het aan de sloot langs een prachtig weiland of ergens bij de ijsbanen? Misschien wel op een houten bank in het Wilhelminapark.

Of een portiek aan de Lange Nieuwstraat? Er zijn heel wat boeken verschenen over het mogelijk ontstaan van het leven. Ligt mijn oorsprong bij regen of mooi weer?

“Als er voorbij de tunnel een file staat waarvan de staart binnen twee kilometer van de uitgang van de tunnel komt, wordt het verkeer nog maar beperkt tot die file toegelaten. Dat zorgt ervoor dat er geen file in de tunnel komt te staan en dat bij een ongeluk in de tunnel het verkeer gewoon verder kan rijden. Die dosering betekent een minder goede doorstroming van het verkeer, maar zorgt wel voor veiligheid.” Tijdens de ontwerpfase werd berekend dat dit veiligheidssysteem zo’n twintig keer per maand ingezet zou moeten worden. Dat gebeurt nu echter tweehonderd keer per maand. “Dat aantal neemt sinds de opening alleen maar toe. Het veroorzaakt veel hinder voor automobilisten en levert debat op bij politieke partijen.” Het watermistsysteem duikt ook in deze discussie op. “Want dat systeem kan ervoor zorgen dat het doseringsysteem, dat doorstroming belemmert, versoepeld kan worden. De discussie blijft terugkeren.”

De belangrijkste les, volgens Lucassen: “In Nederland kunnen we tunnels maken, maar we willen heel veel in een zeer beperkte ruimte en maken het onszelf erg moeilijk.

Ondanks de beloftes van de ontwerpers is er

geen situatie geschapen die voor iedereen ideaal is. Verkeerstechnisch is de tunnel niet optimaal.” Maar, de oorspronkelijke functie van de tunnel – voor verbinding zorgen tussen Leidsche Rijn en de rest van de stad – is wel binnen handbereik, volgens de journalist. “Er wordt nu hard aan gewerkt, met het Berlijnplein, de bioscoop, Leidsche Rijn Centrum, de nieuwe wijk Leeuwesteyn en de belangrijke fietsverbinding: de Dafne Schippersbrug. Over deze verbinding tussen oud en nieuw Utrecht ben ik positief!”

Leidsche Rijntunnel: Inrijden op eigen risico (uitgeverij Spitwerk, €19,90). Het boek wordt op vrijdag 10 november om 16.00 uur gepresenteerd in boekhandel Broese.

‘De Leidsche Rijntunnel is veilig, tenzij er echt een ramp gebeurt’

De Vinex-wijk Twintig jaar geleden werd de eerste paal geslagen voor de nieuwbouwwijk Leidsche Rijn. De ontwikkeling en bouw van de Leidsche Rijntunnel heeft alles te maken met deze Vinex-wijk.

In de jaren tachtig werd er druk gesproken over de bouw van nieuwe woningbouwlocaties. In 1991 kwam hier een speciaal document voor, de Vierde Nota Ruimtelijke Ordening Extra. Hierin staan de uitgangspunten voor de bouw van nieuwe woningbouwlocaties. Dit document gaat over de ruimtelijke ordening van Nederland en vormt de basis voor de Vinex-locaties. Nu wonen er tienduizenden mensen in Leidsche Rijn maar dertig jaar geleden bestond de plek vooral uit weilanden en enkele agrariërs. Lagere overheden, gemeenten en de provincies moesten aan de hand van de Vierde Nota Extra nieuwbouwlocaties ontwikkelen om te zorgen voor huisvesting van heel veel mensen.

Maar in de Vierde Nota Extra staat ook beschreven dat het kabinet wil dat de nieuwe bouwlocaties aan moeten sluiten bij de bestaande bebouwde gebieden. Dus geen nieuwe satellietsteden als Nieuwegein en Houten, maar locaties die aansluiten bij de stad Utrecht. De nieuwe Vinex-wijk moest dus letterlijk en figuurlijk verbinding hebben met de al bestaande stad, er werd ook gesproken over ‘de compacte stad’. Bij de nieuwe wijk Leidsche Rijn was alleen de A2 een probleem, vonden de stedenbouwkundigen Riek Bakker en Rients Dijkstra. De oplossing? De Leidsche Rijntunnel.

Zo gek zijn mijn gedachtes niet, dacht ik deze zaterdagavond. Geboren op 1 augustus houdt volgens het boekje in dat er ergens in de koude maand november tussen lakens, bij een sloot of op de bank ik op dat moment in ieder geval sterker was dan al die andere miljoenen hun weg zoekende zaadjes. Het moet toch al koud geweest zijn in de maand november van 1946? Eerlijk gezegd heeft mijn omgeving in ruim zeventig jaar dat ik op deze aardkloot woon nooit gevraagd waar en hoe mijn ouders mij gemaakt hebben. Ik heb het ook niet aan hen gevraagd. U toch waarschijnlijk ook niet?

Vreemd eigenlijk. Heerst daar nog een taboe op? Is men die nacht of dag dan zo snel weer vergeten? Uiteindelijk en uiteraard ben ik een schepsel van vlees en bloed van hen. Ik ben een ondernemer (dat was mijn vader ook) en mijn moeder was zangeres. Mijn vrouw en ik zijn degene die met hart en ziel het Schiller Theater “Place Royale” dragen en dat doen wij ook echt samen. Helaas hebben wij bijna geen gelegenheid meer om onze vermoeide benen op onze bank te leggen. Zo druk is het inmiddels. Geen tijd meer en daar kiezen wij naast ons eigen bedrijf ook zelf voor. Ook dit jaar hoorden wij, misschien net als u, eveneens door allerlei oorzaken onze bijtjes bijna niet meer zoemen. De tijd van ons aardse bestaan vliegt wel verdraaid snel voorbij. Zegt een dichter altijd de waarheid, vroeg ik mij tijdens een van de optredens van het Taalpodium af? In ons theater staan zij regelmatig hun zorgvuldig gekozen woorden krachtig en

soms uitermate teder te verwoorden. Het woord literair is in mijn ogen niet in een vakje te duwen. Meermalen stoor ik mij aan de omhoog gevallen en zichzelf op niveau brengende cultuur freaks. Zo ook een aantal jaren eerder. Ik sprak in ons theater iemand die het zelfs onmogelijk achtte, dat een industrieel ontwerper en eigenaar van een commercieel bedrijf, literatuur kan combineren met theater en cultuuractiviteiten. Nog erger, als leverancier van half fabricaten voor de carrosseriebouw en industrie had men dit toch geheel als onmogelijk gehouden! Mijn vrouw en ik hebben deze combinatie toch tot een redelijk succes gemaakt getuige de enthousiaste reacties in ons theater. Ik grijp daarom met graagte terug naar mijn oude verhalendoos. Het was ruim vijftig jaar geleden: Ergens in een Utrechtse kelder was een bakker met beperkte middelen: ‘Ik ben bakker’, aan het realiseren. Hij bakte die nacht zijn eerste Utrechtse brood. Mij smaakte dat voortreffelijk en ik genoot van zijn brood.

Voor het eerst bakte hij ze bruin. Die nacht realiseerde hij zijn eigen bakkerij en werd hij een van de beste Utrechtse bakkers die ik kende. De dichter realiseert via teksten zijn emoties die hij zo goed mogelijk beschrijft waardoor zijn woord voor onze wereld zijn intrede krijgt. Voor mij is deze dichter in wezen diezelfde persoon als die bakker want ook hij dient zijn ingrediënten te kennen. Van beide eindproducten kan je namelijk genieten.

Zijn deze personen één, dan is dat een weelde.

Zaterdag 11 november 15:00 uur Afterpartees (gratis toegang, vol=vol) Een band afkomstig uit Horst aan de Maas. Gedreven door hun liefde voor de energieke 70’s punk en hartverscheurende powerpop spelen ze deze zaterdagmiddag on hun nieuwe album te promoten! Afterpartees speelde o.a. op festivals als Best Kept Secret, Pinkpop, Into The Great Wide Open en Lowlands. en volle muzikaliteit.

Dat resulteert in adembenemende liederen die altijd wel ergens schuren, of juist onverwacht troostend zijn.

Zaterdag 11 november 20:30 uur Kees van Amstel is veranderd!

Hij merkte op feestjes dat hij steeds vaker werd gemeden vanwege zijn cynische blik op de wereld. Maar nu is hij ‘chill’ en ‘super relaxed’. Hij ziet van alles de zonnige kant. Onrecht, geweld of een bitterbal die van binnen nog bevroren is: Kees is helemaal zen. Ja….dat mocht je willen. In zijn theatervoorstelling ‘De man die ik niet wilde worden’ is het een kwestie van tijd tot de bom barst!

Zaterdag 18 november 20:30 uur Esmay Usmany en Anke Timmer ontmoeten elkaar op het conservatorium. Dat er tussen deze twee vriendschap zou ontstaan, lag niet meteen voor de hand. Waar de één door het leven fladderde, nam de ander liever een weloverwogen besluit.

Woensdag 22 november 20:00 uur Taalpodium (gratis toegang, vol=vol)

8 Nieuws

NR. 45 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DE WERKPLEK VAN DE STADIONSPEAKER VAN FC UTRECHT

Jesse Holweg Robert Oosterbroek

Dichter bij het veld kom je niet “Het is 1-0 voor FC Utrecht geworden door: Willeeeeeeeeeem!”, schalt het door het stadion.

Het publiek reageert direct als één man: “Janssen!”

FC Utrecht komt op voorsprong in het Eredivisieduel tegen NAC Breda. Welkom op de werkplek van de stadionspeaker van FC Utrecht. Ferdi ten Ham (62) bedient al twaalf jaar als vrijwilliger Stadion Galgenwaard van informatie en toelichting.

O

p een stoeltje tussen de twee dug-outs zit Ferdi ten Ham met een microfoon in de aanslag en papieren op schoot. En begint het te regenen? Dan komt er een paraplu tevoorschijn. Naast hem de vierde official, een collega en op een aantal meter de trainers van beide partijen.

Dichter bij het spel kom je niet. Ten Ham grijnst: “Je maakt heel veel bijzondere dingen mee. Even een praatje met Louis van Gaal of Guus Hiddink, of die Europese wedstrijden tegen Liverpool en Celtic.

Dat was allemaal echt gaaf!”

Sinds 2004/2005 is Ten Ham de stadionspeaker van de club. Halverwege dat seizoen hield Ben Korver ermee op en werd gezocht naar een vervanger.

“Mijn zoon, met wie ik een seizoenkaart had, vroeg of dat niet wat voor mij was.

Ik wist niet wat ik me erbij moest voorstellen, maar reageerde toch maar op de oproep.” Ten Ham lacht en vertelt dat er

een soort Idols voor speakers werd georganiseerd. Met zes anderen stond hij in een nagenoeg leeg stadion.

“Er zaten wat beoordelaars in het midden van het vak en bovenin om te beoordelen op duidelijkheid en toon. Er zit wat vertraging op de lijn, dus hoorde je jezelf terug. Sommige sollicitanten stopten daardoor met praten om naar zichzelf te luisteren, maar ik had het gelukkig snel door.”

De eerste keer Hij werd gekozen en kon beginnen. Zo eenvoudig was het; er is geen opleiding die een stadionspeaker moet doen. “Als je voor het eerst moet omroepen en het stadion vol zit, denk je wel even: wow”, zegt Ten Ham. “Ik was best zenuwachtig, je weet niet precies wat je kunt verwachten. Ik heb nog wel een keer kunnen meekijken maar toch ben je de eerste keer in je eentje gespannen. Zeg ik niets

Ferdi ten Ham leest de opstellingen van FC Utrecht en NAC Breda voor tijdens de warming-up

verkeerd? Kom ik wel duidelijk over? Als het niet klopt, krijg je het gelijk te horen.”

Volgens Ten Ham kun je niet met iedereen rekening houden. “Je wordt wel eens uitgefloten, maar ik krijg vaak positieve reacties. Als ik er een keer niet ben vragen mensen me waar ik was. Dat is natuurlijk wel leuk.”

Speakers hebben ook te maken met het verkondigen van lastige boodschappen. Dan is timing belangrijk: “Ik moest een keer omroepen dat er moest worden gestopt met de spreekkoren. Die waren echter allang gestopt. Tsja, dan word je uitgefloten.”

Zijn collega op het stoeltje naast hem heeft direct contact met de afdeling veiligheid van Utrecht in het stadion. Die bepalen wat er gezegd wordt op momenten dat het nodig is. Verder vertrouwt Ten Ham op het script en zichzelf. “Ik geef een beetje mijn eigen draai aan het script. Maar ik kan niet zomaar wat gaan vertellen natuurlijk, zoals: ‘Er zijn nog kaarten over voor mijn pianoshow van morgen! Kom allemaal kijken!’.”

Het is altijd opletten op wat je zegt en hoe je dat doet. Ten Ham: “Ik zei een keer na een verloren wedstrijd dat er

Ten Ham werd gekozen na een soort Idols voor speakers tenminste wel hard gewerkt was. Daar was niet iedereen het mee eens. Ook heb ik wel eens een echt foutje gemaakt. Riep ik: ‘Wissel bij Heerenveen’. Geroezemoes vanaf de tribune. Keek ik om me heen, stond Willem II op het veld. Je moet honderd procent gefocust zijn.”

Messi Ten Ham probeert het vooral gezellig en vrolijk te houden. “Zodat mensen niet denken: ‘Daar heb je hem weer’.” Een speaker, vertelt hij, moet dicht bij de tekst blijven maar kan alsnog enthousiast overkomen. “Dat ben ik op zo’n moment ook echt, maar laatst scoorde PSV zeven keer. Toen kreeg ik die namen van PSV niet enthousiast uit mijn strot”, hij grinnikt. “Gelukkig heb ik daarvoor ‘de neutrale stem’.”

FC Utrechts stadionspeaker staat elke thuiswedstrijd op vrijwillige basis op

het veld, maar kwam later ook in dienst bij de club. Als parttime studiecoördinator begeleidt hij spelers in de balans tussen onderwijs en topsport. “Ik praat met leerlingen en zorg dat het mogelijk is dat ze bij bijvoorbeeld internationale toernooien vrij kunnen krijgen. Dat gaat vooral om jongens van dertien jaar en ouder. De jongste FC Utrecht-spelertjes trainen vanaf 17.00 uur en missen dus geen school.” Ten Ham gaat als studiecoördinator zelf ook mee naar toernooien in het buitenland. Tevreden zegt hij: “Ik ben in de gelukkige positie dat dat mag.

Ik ben onder meer in Ghana, Suriname, Spanje en Denemarken geweest. Geweldig natuurlijk.”

Voordat Ten Ham begon als speaker bij Utrecht keek hij al bij andere clubs hoe dat ging. En laatst ging hij met zijn zoon naar een wedstrijd van Borussia Mönchengladbach in Duitsland. “Die man maakte er een hele show van. De doelpuntenmaker wordt drie keer omgeroepen en hij komt zelf ook enorm groot in beeld.” Zou Ten Ham dat zelf ook zo willen doen? “Ik zou het wel durven.” Met een knipoog: “Ik was vroeger wel zo’n mannetje dat beroemd wilde worden, maar je moet anderen niet gaan kopiëren. Hier in Utrecht zouden ze misschien wel zeggen: doe maar gewoon normaal.”

Zijn mooiste herinneringen zijn die aan de Europese wedstrijden van Utrecht, maar ook het WK onder de twintig in 2005. “Daar mocht ik wat wedstrijden van doen. Bij Argentinië liep er een klein mannetje bij, nog niet de grote ster die hij nu is. Lionel Messi! Daar sta je dan dus naast. Geweldig.”

Een kleine twee uur later staat Ten Ham op de middenstip. De spelers komen het veld op om aan de warming-up te beginnen en de supporters druppelen binnen. “Welkommmm!” Opstellingen, mededelingen en gelukwensen. Nog een half uurtje voor de wedstrijd kan beginnen. Dan luisteren er weer ruim 19.000 mensen naar Ten Ham.

‘Ik was vroeger zo’n mannetje dat beroemd wilde worden’

Nieuws 9

NOVEMBER 2017 | NR. 45 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DAT IS DE VRAAG

Jesse Holweg

Moet Utrecht meer doen om het eigen koloniale verleden te duiden?

Bouchra Dibi – Raadslid PvdA Utrecht

Mieke Janssen – directeur Art. 1 Midden-Nederland

‘Een Adolf Hitlerstraat zou nooit kunnen’

‘In geschiedenislessen moet meer aandacht komen’

“Ik vind dat we daar wel meer mogen doen. Ik heb in ieder geval toezegging gekomen “Er zijn in ieder geval positieve ontwikkelingen. Een aantal dingen zijn in de initiatieffase. van de wethouder dat hij werk gaat maken van een slavernijmonument, om te kijken of Daar ben ik blij mee. Vanuit gesprekken die in gang zijn gezet moeten concrete voorstellen dat inderdaad te creëren is. Ik vind het belangrijk omdat het deel van onze geschiedenis worden gerealiseerd. Het gesprek over de straatnamen in Lombok is sinds de zomer op is. Sommige mensen zijn kritisch en zeggen: ‘het is zo lang geleden en wij zijn daar niet gang gekomen, voor het slavernijmonument is een voorstel in de maak en we zijn al vijf verantwoordelijk voor’. Dat zijn we ook niet, maar dat betekent niet dat je er niet bij stil jaar bezig met de initiatiefgroep Inclusief Sinterklaasfeest. Daarmee proberen we vanuit moet staan. Dat kan op verschillende manieren. Ik vind dat onderwijs daar ook een beeen aantal maatschappelijke organisaties te stimuleren dat het Sinterklaasfeest een feest langrijke factor in moet zijn. Het is heel wenselijk dat kinderen weten wat onze geschievoor iedereen is. Ik heb het idee dat er steeds meer mensen achter staan dat de figuur Piet denis is geweest. Zo herdenken we een heleboel dingen zoals ook die verschrikkelijke geen karikaturale en racistische figuur moet zijn. Dan kan elk kind genieten van een mooi holocaust. Ik denk dat een herdenking ook kan helpen om onze eigen geschiedenis feest. Bij het debat over de straatnamen vind ik het positief dat er nu meer aandacht is te begrijpen en het gesprek over wat er nu gebeurt op gang te brengen. Het voor het koloniale verleden. Wat ons betreft mag daar ook in geschiedenisleskan een middel zijn om te praten. Als het gesprek op een normale masen op scholen meer aandacht voor komen. In Amsterdam heb je de Black nier wordt gevoerd sta ik daar zeker achter. Een straat vernoemen Achievement Month met presentaties over Nelson Mandela, Ghandi en naar Jan Pieterszoon Coen die genocide heeft gepleegd vind ik Martin Luther King. Dat zijn hele mooie initiatieven. Of we zoiets in De gemeente is in gesprek dan ook zeker iets om het over te hebben. Een Adolf HitlerUtrecht met het Keti Koti Festival moeten doen is nog afwachten. straat zou – terecht – nooit kunnen. Ook over de straatnamen Daarvoor zijn de gesprekken.” met verschillende partijen over het in Lombok moet er daarom gesproken worden.” koloniale verleden van de stad. Zo wordt

bijvoorbeeld een initiatief voor een monument besproken om aandacht te vragen voor het slavernijverleden van Utrecht. Dat Dimitri Gillissen – fractievoorzitter Remco Raben – hoogleraar monument zou er moeten komen ter gelegenheid van VVD Utrecht kolonialisme en post-kolonialisme het Keti Koti Festival – de nationale herdenking van ‘Informatie en context is voldoende’ ‘Waarom hebben we geen Soekarnoplein?’ afschaffing van de slavernij. Actiegroep De Grauwe “De verwijzingen naar het koloniale verleden zijn al “We moeten zeker meer duiden, maar dan moet je wel Eeuw zou ook aan die gesprekken deelnemen, maar die langer onderwerp van gesprek. Er is een brede groep de vraag stellen wat het koloniale verleden van Utrecht partij is uitgesloten van het debat na een overschrijding mee bezig en in ben heel benieuwd naar de uitkomis. Er zijn wel sporen van het koloniale verleden in bijvan de ‘grenzen voor een fatsoenlijk debat’. Wel is de sten. In zijn algemeenheid is het goed om in de openvoorbeeld de Indische buurt Lombok. Daar is in het verdiscussie over het koloniale verleden in gang gezet. bare ruimte aandacht en context te geven over de zaleden ook het een en ander gebeurd, maar de informaEerder werden vraagtekens gezet bij straatnamen in ken waarom ze zijn zoals ze zijn. Wat betreft De Grauwe tie daarover ontbreekt. Informatie was er voorheen wel, Eeuw is het goed dat ze zijn uitgesloten als gespreksdoor Kosmopolis. Die organiseerde braderieën en inforUtrecht. De Jan Pietserszoon Coenstraat en andere partner. Als je dreigende taal uitslaat richting ambtenamatieavonden, maar die zijn weg. Het gaat dus om een bestraten in Lombok zouden kolonisten ren of bestuurders overschrijd je een grens. Wij vinden ademing. Of we de naam van de Coenstraat moeten veranverheerlijken, aldus de actiegroep. Moet niet dat straatnamen moeten worden veranderd. Ik zie daar deren? Ik vind dat het gerust kan, maar je moet wel duiding Utrecht meer doen om het eigen koloniale geen aanleiding voor als er bijvoorbeeld meer informatie zou geven anders is het symboolpolitiek. Daar moet je iets voor komen in de vorm van een onderbordje of een centraal punt verzinnen. Het bestaan van deze buurt maakt het kolonialisme verleden te duiden? waar duiding wordt gegeven. Onze vorige stadsbesturen waren overtuigd dat de periode van Jan Pieterszoon Coen een tijd van nationale trots was. Daar kijken we nu anders tegenaan, maar je kunt de geschiedenis niet veranderen. Ik zie er weinig voor om achteraf te censureren. Wat betreft een monument is het prima als er vanuit de stad initiatief voor is. Dan is er niets op tegen om dat te verwezenlijken.”

Pyke Koch/Zelfportret met zwarte band (1937)

‘normaal’. Het is goed dat er discussie over is. Waarom hebben we bijvoorbeeld geen Soekarnoplein? Een slavernijmonument zou precies zo’n symbool zijn waarmee de andere kant van het verleden ook wordt belicht. We moeten goed beseffen dat we iets moeten doen met het feit dat grote delen van de Nederlandse samenleving zich niet kunnen identificeren met kolonialisme. Voor het onderwijs ligt daar een belangrijke taak.”

THEATER

RONDLEIDINGEN

THEATER

Zo 12 + za 18 nov

Vr 17 + vr 24 nov

Di 21 t/m wo 29 nov

DOMTOREN [20.30] domtoren.nl

STADSSCHOUWBURG UTRECHT [19.30]

Outsiders Torenfabels Theater Utrecht/ DOX PAARDENKATHEDRAAL [14.30/20.00]

theaterutrecht.nl/wijzijndox.nl Outsiders, de voorstelling voor jongeren van Theater Utrecht en DOX over uitsluiting en broederschap, wordt in klaslokalen gespeeld, maar het stuk is nu ook exclusief te zien in het De Paardenkathedraal. David trekt zich meer en meer terug. Iedereen wil hem helpen, maar David wil geen hulp. Hij is liever alleen en gaat spijbelen. Dan ontmoet hij Sam, een jongen zoals hij.

Explore Festival ssbu.nl

Al eeuwenlang doen de wonderlijkste verhalen over de Domtoren de ronde. Zo zou de toren gebouwd zijn op koeienhuiden en was er een kroeg. Met bekende en minder bekende verhalen wordt je steeds op het verkeerde been gezet door de torenwachter. Is zijn verhaal fabel of echt gebeurd? De mooiste, vreemdste en leukste fabels en feiten komen voorbij tijdens deze avondrondleiding.

Adviesleeftijd: 10+.

Explore Festival toont prikkelend theater van eigentijdse makers uit alle windstreken die zich laten inspireren door hun eigen culturele tradities en door de vraagstukken van deze tijd.

Zoals vrolijk-anarchistische maatschappijkritiek uit Chili, groots visueel spektakel uit China, een kijkje in de wereld van Marokkaanse ‘aïta’s’ en moderne dans uit Azië. Daarnaast is er een uitgebreid randprogramma.

MUSEA & EXPOSITIES

De wereld van Pyke Koch Vanaf 18 november wijdt het Centraal Museum een tentoonstelling aan Pyke Koch (1901-1991). Pyke (Pieter Frans Christiaan) Koch is een van de belangrijkste vertegenwoordigers van het neo- of magisch realisme in Nederland.

In de tentoonstelling worden meer dan zestig werken getoond in de context van dat van zijn tijdgenoten. Naast Nederlandse kunstenaars als Carel Willink, Raoul Hynckes en Charley Toorop, ook van Georg Grosz, Anton Räderscheidt en Christian Schad. Op deze manier beoogt de tentoonstelling een dieper inzicht te geven in Kochs kunstenaarschap en in de politieke complexiteit van de periode tussen de beide Wereldoorlogen. De tentoonstelling zet daarmee Kochs bekentenis tot het fascisme in perspectief en draagt bij aan het debat over ‘goed’ of ‘fout’ dat sinds 1945 niet is verstomd. Koch werd na de oorlog veroordeeld voor zijn fascistische sympathieën en mocht een jaar niet exposeren. Maar zijn vrienden en collega’s bleven hem trouw. Na 1950 exploreerde hij nieuwe wegen in zijn werk; hij schilderde een reeks portretten en voorstellingen die sterk refereren aan Piero della Francesca, een van de grote meesters van de vroege Italiaanse Renaissance.

Vanaf 18 nov

De wereld van Pyke Koch CENTRAAL MUSEUM [DI T/M ZO]

centraalmuseum.nl

theaterkikker.nl

Foto: Barrie Hullegie

Laura van Dolron viert haar vijftienjarig jubileum als ‘standup filosofe’ met drie voorstellen om de wereld te verbeteren. Twee reprises van succesvoorstellingen én een bijzonder acteursproject: Self fulfilling prophecy, waarin drie acteurs zich uitspreken met een nieuwe tekst geschreven door Laura waarvoor ze zelf het materiaal aandroegen.

Ma 13 nov

Duende Eric Vaarzon Morel, Gijs Scholten van Aschat, Eric Vloeimans STADSSCHOUWBURG UTRECHT [20.00]

Wo 15 nov

Texas TIVOLIVREDENBURG [20.00]

Do 16 nov TIVOLIVREDENBURG [20.15]

Do 23 t/m za 25 nov

THEATER KIKKER [20.00]

Utrecht is een stad vol muziek.

Je kunt onder andere naar deze concerten en optredens:

Ben L’oncle Soul

THEATER

Troost en Tegengif Laura van Dolron

Texas

UITACTIE

Do 16 nov

Win 2 X 2 vrijkaarten voor Literatuurhuis x BFF

Hofman Live: Red Skies Blue

Op donderdag 30 november organiseren het Literatuurhuis en het Belgisch Film Festival (BFF) samen een speciale première van ‘Vele hemels boven de zevende’ in het Louis Hartlooper Complex.

De langverwachte boekverfilming van Griet Op de Beeck’s gelijknamige prijswinnende bestseller.

Een film over obstakels die bergen worden en over durven kiezen voor je eigen geluk. Met inleiding door Ursul de Geer, die de gelijknamige theaterbewerking maakte die komend voorjaar te zien is, én een gratis drankje. Jij kunt erbij zijn, want we geven kaarten weg!

Vrijdagmiddagconcert: Ruth Elings

HOFMAN CAFÉ [21.30]

Vr 17 nov

CENTRALE BIBLIOTHEEK [15.00]

Ma 20 nov

Billy Ocean TIVOLIVREDENBURG [19.15]

Wo 22 nov

Holland Baroque & Wu Wei TIVOLIVREDENBURG [20.00]

Do 23 nov

Nulpunt: STEP en Synth Niklas Elektronische muziek en visual arts slaan de handen ineen.

Kijk nu op uitagendautrecht.nl/acties

Meer tips?

Neem het magazine UITagenda Utrecht o.a. bij

mee of kijk op

TIVOLIVREDENBURG [19.00]

10

ALLEMAAL UTRECHTERS – MIRIAM VAN MEIJEREN KARP

UIT MET DUIC

Fenna Riethof

Robert Oosterbroek

‘Op joodse feestdagen krijgen we bloemen van een christelijke gemeenschap’ Allemaal Utrechters is een reeks interviews met in het buitenland geboren Utrechters. We vragen ze naar hun achtergrond en hun ideeën over Utrecht en tonen zo de diversiteit van onze stad.

We streven ernaar alle Utrechtse nationaliteiten te portretteren.

Deze keer: Miriam van Meijeren Karp (20) uit Canada.

D UTRECHT VOLGENS

Agnes Peijster

directeur externe horeca TivoliVredenburg

Cleo Vehmeyer Afgelopen week werd bekend dat er geen enkel Utrechts restaurant in de top 100 van de Lekker 500 staat. DUIC sprak onder meer hierover met Cleo Vehmeyer. Zij is directeur externe horeca bij TivoliVredenburg en van het in september geopende restaurant Danel, dat onder het dak van het muziekpaleis zit.

Wat heb jij met Utrecht?

“Hoewel ik in Amsterdam woon, is Utrecht een stad die ik aan het verkennen ben nu ik er dagelijks werk. Er is niets leukers om een stad te ontdekken, zeker een stad als deze: zo mooi, in beweging en gezellig!”

In de top 100 van de Lekker500 staat geen enkel Utrechts restaurant. Hoe kijk jij daar tegenaan?

“In algemene zin hecht ik niet zoveel waarde aan dit soort lijsten, want ze houden er allemaal andere criteria op na. Ik beoordeel liever zelf. Er zijn zo veel goede restaurants in Nederland dat je je niet hoeft te schamen als je niet in die top 100 staat. Utrecht heeft genoeg goede restaurants. Zelf kom ik graag bij Le Jardin en De keuken van Gastmaal voor de verrassende menukaart en het echt goede eten. Bij Madeleine en Sea Salt Saloon zijn vooral de sfeer en entourage fijn, maar ook daar is het eten goed.”

Is er iets wat je met Danel en de externe horeca van TivoliVredenburg graag wil bereiken?

“Naast alleen maar tevreden gasten, wil ik bijdragen aan het verbeteren van de uitstraling van het gebouw. Zo zouden mooier terrasmeubilair op de net opgeleverde ‘boulevard’ aan de Catharijnesingel en een invulling van de dode hoeken van het pand de uitstraling zeker ten goede komen. Veel gasten reageren positief op Danel. Maar er valt altijd nog wel iets te verbeteren.”

Lekkerste biertje “ Bij Café Ledig Erf hebben ze een ontzettend grote keuze uit speciaalbieren waardoor je steeds wat nieuws kunt proeven. In Café Brun in de Lange Jansstraat is geen bar, maar wel kunnen ze je altijd bijzondere biertjes aanbevelen die ze in kleine aantallen inkopen.“ Waar beleef je de leukste avond in Utrecht?

“In TivoliVredenburg natuurlijk! Of je nu zin hebt in een zwoele jazzavond, een lekker biertje met je vrienden of tot in de vroege uurtjes wil doorgaan op de dansvloer – in TivoliVredenburg is altijd wat te doen. En je treft er altijd een leuke mix van mensen.”

Grootste ergernis “Er wordt in de stad altijd aan de weg gewerkt. Ook het lelijke, deprimerende, bruine gebouw van de MediaMarkt waar ik dagelijks op uitkijk stoort me.”

Mooiste herinnering “Dat is een opmerkelijk tafereel tijdens een Eerste Kerstdag in restaurant Luden, waar ik nog steeds om kan lachen. Twee verschillende gezelschappen zaten in hun meest chique outfits te dineren. De ene tafel had last van de huiskat van Luden, dus iemand pakte hem op en gaf hem een zetje in de richting van de andere tafel. Die mensen waren daar niet van gediend en er ontstond een discussie die steeds hoger opliep. Ik heb maar net een knokpartij kunnen voorkomen.”

ertig jaar geleden. Een lerares Nederlands raakt zo geboeid door het Jodendom dat ze naar Israël afreist.

Weet zij veel dat de tour guy die haar rondleidt door een kibboets, een geboren en getogen Jood uit Canada, de vader zou worden van haar zes kinderen.

Eén van die kinderen is Miriam (20). Tot anderhalf jaar geleden woonde ze bij haar moeder in een dorp in de buurt van Ottawa, een gehucht waarvan ze de naam in eerste instantie niet eens noemt omdat toch niemand ervan gehoord heeft. “Er is één ding waar je Almonte van zou kunnen kennen: de uitvinder van basketbal kwam ervandaan. Ik moet er eerlijk bij vertellen dat hij toevallig in de VS zat toen-ie het idee kreeg.”

Na de middelbare school besloot Miriam te gaan studeren in het land van haar moeder, zoals één van haar zussen ook al deed. “Ik deed haar niet na, hoor, ze bracht me gewoon op het idee.” Het plan: docent Engels worden, voor Nederlanders met Engels als tweede taal. De studie in Enschede voldeed niet helemaal aan de verwachtingen, dus een jaar later begon ze in Utrecht aan de Hogeschool. Studie en stad bevallen enorm.

“Het was makkelijk om een kamer te vinden; aan de Springweg zat een joods studentenhuis. Daar hoorde ik via via over.

Zoveel joodse jongeren zijn er niet, dus hoefde ik in feite alleen kennis te komen maken.”

synagoge in haar straat. Nooit met tegenzin, want het gebouw is prachtig art deco ingericht en met de andere jonge mensen is het supergezellig. De sjabbat-dienst begint iets voor tienen en duurt twee uur. “Helaas wordt er in Hebreeuws en Nederlands gesproken, dus begrijp ik er zeer weinig van.”

Na afloop is de kidoesj (zegening) en lunch.

Miriam blijft niet voor het middaggebed.

In feite is het een ex-synagoge waar de diensten plaatsvinden. Een lang verhaal, maar in het pand – dat het Broodhuis heet – huist de christelijke gemeente Ruth. Voor de Joden is er een aparte ingang en een eigen kleine ruimte. Twee geloofsgemeenschappen onder één dak kan prima, zegt de Canadese. “De band is goed. Op bijna elke joodse feestdag brengen de mensen van de kerk ons bloemen. Misschien om het zingen goed te maken.” Ze kan de zangkoren soms zelfs vanuit huis horen. “Vind ik alleen maar sfeervol. En soms grappig; laatst zongen ze op zondag de YMCA.” Er is een kans, denkt Miriam, dat haar moeder over een tijdje ook in Nederland komt wonen. “Ze heeft het geïmpliceerd.”

Haar moeders tour guy, Miriams vader, is in 2010 overleden. En de kinderen zijn het huis uit, maar liefst vier van hen zitten in het buitenland. Even dromen dan, wat is het eerste wat Miriam en haar moeder samen zouden doen in Utrecht? Het antwoord is – logisch ook – iets wat in Canada niet zoveel gebeurt. “Gezellig samen door de stad fietsen.”

Rituelen De bewoners van het huis zijn gelijkgestemd, zo eten ze allemaal koosjer. Ze begrijpen elkaar. “Ik ben blij met mijn huisgenoten. We zijn als een familie.” Dat geldt trouwens voor de gehele, kleine, joodse community in Utrecht. Iedereen kent elkaar.

Op zaterdagochtenden gaat Miriam naar de

De reeks is een samenwerking van DUIC en Culturele Zondagen, mogelijk gemaakt door Stichting Dialoog en Gemeente Utrecht.

Jezelf of iemand anders aanmelden voor deze rubriek? Dat kan! Mail naar redactie@duic.nl

ERS

ALLEMAAL UTRECHT

Deze landen zijn de

Aruba

revue gepasseerd:

Australië Bangladesh Bolivia

‘Er wordt in de stad altijd aan de weg gewerkt’

Brazilië Canada Chili Colombia Denemarken Duitsland Ecuador Engeland

Naam Miriam van

Meijeren KarpLand

Favoriete Utrechter “Douwe Werkman. Met hem heb ik zeventien jaar gewerkt en hij maakt me wegwijs in Utrecht – laat me de leukste adresjes zien en praat me bij over de horeca hier.”

Droomhuis “Mijn droomhuis staat net buiten Utrecht, aan de Vecht. Daar staan zulke mooie huizen. Als ik erlangs rijd wil ik altijd zo graag naar binnen kijken.”

Utrecht mag trots zijn op…

“Op het feit dat het alle faciliteiten heeft van een stad, maar het knusse van een dorp. Je kent er snel de weg en voelt je er snel thuis. Verder ontwikkelt Utrecht zich in sneltreinvaart. Ook op horecagebied, hoewel Utrechters daar zelf vaak te bescheiden over zijn.

Het enige wat de stad mist, is een sterrenrestaurant.”

Land Canada Plaats Almonte Geboortedatum 24-06-1997 Levensmotto 'If you can dream it, you can achieve it'

Aantal mensen met een Canadees paspoort in Utrecht in 2017: 189 (bron: Basisregistratie Personen/BRP)

Estland Ethiopië Frankrijk Griekenland Hongarije Ierland India Indonesië Irak Iran Italië Liberia Litouwen Macedonië Nicaragua Noord-Ierland Oostenrijk Peru Polen Roemenië Rusland Spanje Suriname Syrië Taiwan Turkije Venezuela Verenigde Staten Zuid-Afrika Zuid-Soedan Zweden

Openingsfestival Camping Ganspoort Maandag 20 november 18.00 uur: eten met de buurt, 50% korting

Maandag 20 november 21.00-22.30 uur: DUIC-debat

Dinsdag 21 november 20.00 uur: BINGO!

Woon je in de buurt of voel je je buurtgenoot? Kom dan gezellig een hapje eten op de camping. Dat kan natuurlijke elke week, maar in de openingsweek krijg je op maandagavond 50% korting. Dus schuif gezellig aan met je buren op de camping!

Bel of mail ons even, dan reserveren we een plekje. 030-2006186 of hallo@ganspoort.nl.

Een goede camping kan niet zonder debat. Over het weer, de laatste nieuwtjes of de plannen van de stad. Onder het genot van een koud biertje en een bitterbal.

In samenwerking met DUIC organiseren we een camping-debat, dus haak aan en praat mee over wat er leeft en wat er speelt in Utrecht.

Stiften en stempelkaart gereed? Laat die balletjes maar rollen! Het is tijd voor Bingo op de camping. En uiteraard zijn er echte camping-prijzen te winnen.

Blijf je ook eten? Voor €12,50 serveren we heerlijke saté én krijg je je eerste bingokaart. Die is alvast binnen!

Bel of mail ons even, dan reserveren we een plekje. 030-2006186 of hallo@ ganspoort.nl.

Woensdag 22 november vanaf 13.00 uur: kinder-knutsel, zet je schoen

Woensdag 22 november 19.00 uur: officiële opening voor genodigden

Donderdag 23 november vanaf 18.00 uur: potjes-avond met biertjes voor €1,-

De Sint is bijna weer in ons stadsie, dus zorg dat je je schoentje klaar hebt staan.

Wie vandaag zijn schoentje zet, kan er zaterdag iets in verwachten.

Neem de kleurplaat mee en kom gezellig knutselen op de camping. En natuurlijk staan de chocomel en pepernoten klaar.

In deze feestweek is er natuurlijk ook een officieel moment waarop we de camping openen.

Voor genodigden staat deze avond de champagne koud.

Let er dus even op dat we vandaag na 18.00 uur gesloten zijn.

Een biertje voor een piek en kaasfondue of saté voor €12,50. Welke student kan daar nou nee tegen zeggen?! En uiteraard draaien we een lekker muziekje. Waar is het feestje…

Stuur ons even een berichtje, dan zetten wij de potjes klaar. Kom langs met je club, dispuut of roeiploeg! De Oude Vier van Triton drinkt gratis, ter voorbereiding op 8 april 2018.

Bel of mail ons even, dan reserveren we een plekje. 030-2006186 of hallo@ganspoort.nl.

Dagelijks op ma t/m vrij 8.00-11.00 uur: continental ZZP-ontbijt voor maar €7,50 Vroeg uit de veren en fris aan de slag.

Met een ontbijtbuffet én collega-ZZP’ers.

Want een goed begin is het halve werk.

Dus geniet van een eitje en een lekker sapje en start de dag met een goed gesprek.

Op dinsdag 21 november hebben we een keynote speaker voor een extra portie inspiratie.

Zaterdag en zondag 9.00-11.00 uur: familie-ontbijt voor €10,Met het hele gezin naar de camping voor warme broodjes en een lekkere kop koffie of thee. Geniet van het weekend in je joggingbroek of op je pantoffels. Krantje erbij en spelletjes voor de kids.

Illustratie: Frankie Tjoeng

oort

Camping Gansp

Vrijdag 24 november vanaf 17.00 uur: vrijmibo

Zaterdag 25 november 15.00 uur: Sint op de camping

Zaterdag 25 november vanaf 17.00 uur: Hollandse avond met stamppot voor €8,-

Het is weer vrijdag! En dat betekent borrelen op de camping. Bespreek je weekendplannen onder het genot van een drankje. En omdat het feest is zijn de snacks helemaal gratis. Laat het weekend maar beginnen!

Zou de goede Sint wel komen? Jazeker, want het is feest op de camping aan de kade. Daaaaaar wordt aan de deur geklopt. En wie op woensdag z’n schoentje heeft gezet vindt daar vandaag wat leuks en lekkers in.

De dagen worden korter en buiten is het koud.

Hoog tijd dus voor een stevige stamppot!

Kruip lekker tegen elkaar aan en kom vanavond smullen van deze ­ oer-Hollandse daghap op de camping.

Na het eten Hollandse muziek; voetjes van de vloer.

Wil je zeker zijn van een Hollandse hap, bel of mail ons even, 030-2006186 of hallo@ganspoort.nl.

Zondag 26 november vanaf 9.00 uur: Frühshoppen voor wielrenners

Zondag 26 november vanaf 14.00 uur: spelletjes!

Wie vandaag in z’n wieler-outfit naar binnen stapt, krijgt z’n eerste biertje gratis! Want op de camping kun je natuurlijk genieten van een verdiende pint na een stukkie fietsen.

Wat is er nou leuker dan een potje sjoelen op de camping!? Precies, en daarom organiseren we vandaag een spelletjesmiddag. Sjoelen, ganzenborden of een potje dammen. Voor groot en klein. Met een lekker loungemuziekje en een cocktail. Camping life!

Zet je schoen op de Camping Hop, hop hop, paardje in galop‌naar de Camping. Want de Sint brengt ons dit jaar een bezoek op zaterdag 25 november rond 15.00 uur.

Wie op woensdag de 22e z’n schoentje zet kan er zaterdag iets leuks en lekkers in verwachten. Dus scheur uit die kleurplaat en kom gezellig kleuren en knutselen op de Camping. Vanaf 13.00 uur zorgen wij voor warme chocolademelk!

UIT MET DUIC

15 DE KLASSIEKER: SPRINGHAVER

Agnes Peijster

Robert Oosterbroek

Madeleine Stelling is bedrijfsleider en woont boven Springhaver

‘Er zijn al 28 Springhaver-baby’s’ Quotes uit het communicatieboek

Madeleine Stelling (38) heeft een grote verzameling geboortekaartjes van Springhaver-baby’s, zag heel wat stellen aan het ‘vreemgaantafeltje’ zitten en wist eens een charmeur uit een penibele situatie te redden. Er gebeurt van alles in het theater aan de Springweg dat haar vader bijna veertig jaar geleden opende, maar tegen een onveranderlijk decor.

E

r is een hoop geroezemoes te horen in het oude Springhaver café.

Sommigen kletsen wat na over de film die ze net hebben bezocht, anderen drinken alleen een kop koffie en bladeren een krant door. Gek om te bedenken dat toen Jos Stelling in 1977 bekendmaakte een art-bioscoop te willen beginnen, de zedenpolitie gelijk op de stoep stond. Men vreesde voor een seksbioscoop in de buurt, die niet goed bekend stond. Maar inmiddels is het al jaren een geliefd stukje Utrecht waar velen graag een bezoek brengen aan Springhaver.

Bedrijfsleider Madeleine Stelling stelt voor in het theatergedeelte te gaan zitten, waar het wat rustiger is. “Mensen hebben altijd de keuze”, zegt ze. “Of in het café zitten en aan de bar bestellen, of in het theatergedeelte en bediend worden.” In 1976 kocht haar vader Jos Stelling een winkel in tweedehands spullen aan de Springweg, waar hij in 1978 het Springhaver Theater opende. Twee jaar later kwam het naastgelegen café erbij.

“Ik ben hier geboren”, vertelt Madeleine.

“Toen mijn ouders uit elkaar gingen, ging mijn moeder over het café en mijn vader over de bioscoop. Later had mijn moeder een eigen kroeg in Antwerpen en kwamen we hier alleen nog in het weekend.”

Maar nu is Madeleine er weer altijd te vinden. Ze is bedrijfsleider en woont ook boven het café. “Mijn zoon slaapt in mijn vroegere slaapkamer. De kamer heeft natuurlijk wel een likje verf gehad, maar verder is die nog dezelfde. Bijzonder, vind je niet?”

Aan de rest van het interieur in het pand is ook vrijwel niks veranderd. “Ik zat een keer op het terras toen een man met zijn zoon naar buiten kwam en tegen hem zei: ‘Zie je die man aan de bar? Die stond er twintig jaar geleden ook al’. Dat is wat we willen”, zegt Madeleine vastberaden.

‘Claire had vanmiddag met Fedja van Huet een privévoorstelling in zaal 1.. Ze kwam naar buiten met een bloedende lip. Hoe kan dat?’

‘Jos zegt dat er een wild vat in de kelder staat en nu durf ik niet meer naar beneden.’

‘Onze wethouder… heeft vergeten te betalen. Wij hebben het stadhuis gebeld.’

“Dingen moeten hetzelfde blijven. Ook het huiskamergevoel.”

‘Ons terras is erg in trek… Nee niet om op te zitten, maar om mee te nemen.’

Zeg maar tegen de baas Er zijn wel wat kleine dingen die Madeleine zou willen veranderen, zo ziet ze nieuwe terrasstoelen best zitten, maar daar steekt vader Jos meestal een stokje voor.

Dat het niet altijd makkelijk zou zijn om te werken in het bedrijf van je vader, kan

‘Mijn vader Jos Stelling vertrouwt ons steeds meer toe’ Madeleine alleen maar bevestigen. Ze zucht. Hoofdschuddend: “Het probleem is dat we van hem geen fouten mogen maken. Hij zal dat nooit zeggen, maar zo is het wel. Het gaat gelukkig steeds beter, hij vertrouwt ons meer dingen toe.”

Soms krijgt ze het toch voor elkaar iets in het café een opknapbeurt te geven. “Als gasten naar mij toe komen en laten weten wat zij graag anders zouden zien, antwoord ik: ‘zeg dat maar tegen de baas’.

Vaak zijn dat dezelfde soort mannetjes als mijn vader, die vinden dat alleen maar leuk.”

Madeleine verwacht toch dat Springhaver er over vijftig jaar nog ongeveer hetzelfde uitziet. “Soms zeggen we: ‘pap, laat ons nu gaan’. We maken er echt geen discotheek van, iets waar hij doodsbang voor is. Ik denk dat hij er nooit echt

‘De witte dame nu de toegang ontzegd.

Ze beweert (woedend) dat de Heer voorbestemd heeft dat zij hier komt. Ik heb gezegd dat de Heer dan maar eerst even contact met ons moet opnemen.’

‘Straatmuzikanten zijn te horen in zaal 2. Ingrijpen graag voor onze gasten dat zelf gaan doen.’

‘Wat moeten we met die enorme berg kurken in de kelder?’

bij stil heeft gestaan dat hij ooit zal stoppen.

Nog steeds niet, denk ik. Maar het heeft tijd nodig; hij gaat het steeds meer loslaten.”

Omdat Springhaver nooit dicht is behalve op Oudejaarsavond is het overigens sowieso moeilijk om iets op te knappen of goed schoon te maken. “Een grote schoonmaakbeurt, of bijvoorbeeld nieuwe stoelen in een van de zalen? Dat moet allemaal tussendoor.”

Het ‘vreemdgaantafeltje’ In al die jaren is er in Springhaver een hoop gelachen. Het team is hecht en leuk, vertelt een trotse Madeleine. “De meesten staan al heel lang op de werkvloer. Er zijn onderling veel relaties ontstaan. Sterker nog, er zijn al 28 Springhaver-baby’s.” Dit aantal houdt ze netjes bij aan de hand van de geboortekaartjes, verklaart ze glimlachend.

Dat de band tussen de medewerkers goed is, blijkt ook wel uit alle quotes in het communicatieboek dat twee jaar geleden als boekje is uitgebracht. Titel: Lief dagboek Springhaver 1980-2015, wel en wee van de medewerkers. Daar is bij de bar altijd naar

te vragen – hetzelfde geldt voor een boekje over 130 jaar ‘Springhaver theater café’. Tegenwoordig komen alle grappige uitspraken in de WhatsApp-groep terecht. “De leukste anekdotes zijn meestal die op het eind van de avond, als iemand een beetje aangeschoten is.” Ze vervolgt: “Toen ik zelf nog op de vloer stond hadden wij, het personeel, verschillende tafeltjes toepasselijke namen gegeven – misschien hebben ze die nu nog steeds wel. Er was het ‘eerste date-tafeltje’ en het ‘vreemdgaantafeltje’.” Madeleine lacht. “Een jongen die elke week met een ander meisje in het café zat, was me een keer heel dankbaar. Ik waarschuwde hem namelijk dat zijn date van de week ervoor kwam binnenlopen.

Haar heb ik uiteindelijk met een smoes via de andere uitgang naar buiten laten gaan. Grappig: de zat jongen die dag aan het vreemdgaantafeltje. Ik heb later met een knipoog tegen hem gezegd dat hij misschien beter een andere locatie kon zoeken voor dat soort afspraakjes.”

16

UIT MET DUIC

HETZELFDE MAAR DAN ANDERS

5 x behaaglijk bij het vuur Bier en Appelsap is een online magazine voor ouders in de regio Utrecht en geeft elke week weekendtips voor het gezin. We houden van horeca, cultuur en natuur. Voor DUIC zet Bier en Appelsap deze keer vijf leuke plekken met een open haard op een rij. Lekker opwarmen bij een vuurtje met een warme choco of een hapje eten.

Le Clochard Dit restaurant bestaat al 43 jaar en is een begrip in Utrecht. Le Clochard staat bekend om de spareribs en saté. Maar vooral ook vanwege de fijne open haard met eromheen heerlijke wegzakbanken. Een ideale plek om een koude winteravond in door te brengen. Er is een maandelijkse Karaoke Night en een wekelijks wisselend gerecht voor maar 8,90 euro.

Le Jardin Bij Le Jardin waan je je in een Franse binnentuin. Fruitbomen, planten en kassen zorgen ervoor dat je binnen het buitengevoel ervaart. Het verbaast dan ook niet dat het koken met groenten en kruiden het uitgangspunt van Le Jardin is. Een fijne belevenis om tussen het groen bij de open haard een avond te spenderen.

leclochard-utrecht.nl Ridderhofstad 2

lejardinutrecht.nl Mariaplaats 42

Stael In een prachtig oud pand vind je dit café-restaurant dat vroeger een smederij was. Je kunt hier terecht voor een ontbijt, lunch, high tea en borrelhap.

Er is een fijne kinderhoek maar ook is Stael geschikt om rustig te werken. De inrichting is een combinatie van stoer en gezellig en bevat veel authentieke kenmerken. Op de achtergrond brandt het haardvuur behaaglijk. stael.nl Twijnstraat 9

De Rode Vosch In restaurant de Rode Vosch waan je je in modern Australië. Het zit in een monumentaal pand op de Voorstraat. Je kunt er genieten van kleine Australische gerechtjes en er is een hippe wijnbar waar wel veertig Australische wijnen worden geschonken. In de loungebar kun je bij de open haard zitten, dus proeven maar.

Loft 88 Even buiten Utrecht vind je Loft 88.

Hier kun je met een Utrechts biertje relaxen op een van de zachte banken rond de open haard. Voor kinderen is dit ook een fijne plek; genoeg lekkers op de menukaart en speeldeeg om mee aan tafel te spelen. Buiten is er ook veel te doen voor ze: duikelen aan de rekstok of bij de manege kijken.

derodevosch.nl Voorstraat 14

loft88.nl Biltsestraatweg 88

JEROEN VEDDER

Plato-eigenaar

KENNERS TIPPEN

TWEEDE PLAAT CURTIS HARDING

Face your fear

Wat Het muziekalbum Face Your Fear van Curtis Harding Waar Onder andere verkrijgbaar bij Plato, Voorstraat 35 Prijs 22,99 euro

De tweede plaat van zanger/gitarist Curtis Harding leunt, net als zijn debuut, stevig op de klassieke soul van labels als Atlantic, Motown en Stax. Zonder dat het gedateerd klinkt overigens. Integendeel, Face Your Fear is dan wel geworteld in het verleden, maar klinkt ook eigentijds. De flexibele stem van Harding zorgt voor veel afwisseling. Soms klinkt hij met zijn falset als Curtis Mayfield en op andere momenten doet zijn bluesachtige verteltrant denken aan Dan Auerbach van de Black Keys. De productie en instrumentatie zijn wat uitgebreid in vergelijking met zijn eerste LP, maar dat is in dit geval een mooie sprong voorwaarts.

Wil je meer uitjes?

Ga dan naar bierenappelsap.nl.

Tip: check voordat je op pad gaat altijd op de website of Facebookpagina van het restaurant/bedrijf of er wijzigingen of annuleringen zijn

MARCEL GIELING Kunstkenner

EXPOSITIE

Dierlijk ijzerwerk Een kunstenaar die ik al lang bewonder is Pinky Messchaert. Zij maakt beelden, maar geen gewone beelden. Ze zijn opgebouwd uit een diversiteit aan gevonden stukken ijzer. Vaak zijn het dierfiguren. Het ontstaan van zo’n beeld laat ze afhangen van wat ze verzameld heeft. De wonderlijke creaties zijn een lust voor het oog en nu te bewonderen in het Stadhuis.

Dat is bijzonder, want ze exposeert (te) weinig! De hele maand november toont Pinky Messchaert daar een selectie uit haar collectie. Een echte aanrader. pinkart.nl

Wat Tentoonstelling IJzerwerk van Pinky Messchaert Waar Stadhuis, Korte Minrebroederstraat 2 Openingstijden: Maandag t/m vrijdag van 08.30 tot 17.00 uur, donderdag tot 21.00 uur

Jacob Hagelaars is programmeur van Le Guess Who? en tipt drie acts op het programma. Zoals elk jaar is er wereldwijd aandacht voor festival. Met meer dan 150 uiteenlopende bands op het programma wordt Utrecht een weekend lang overspoeld door muziekliefhebbers uit de hele wereld.

Les Amazones d’Afrique Een feministische supergroep uit Mali, met veel bekende zangeressen in de gelederen (onder anderen Nneka, Angélique Kidjo en Rokia Koné). Deze ‘Amazones’ hebben niet alleen prachtige stemmen, ook laten ze hun stem vooral in figuurlijke zin horen. Dansbare en toegankelijke muziek uit West-Afrika met een sterke boodschap over het onrecht waar Afrikaanse vrouwen dagelijks mee te maken hebben.

Foto: Valérie Malot & André Caldas

Farida & The Iraqi Maqam Ensemble Bijzonder is de komst van Farida Muhammad Ali, het boegbeeld van de Iraakse klassieke muziek en de enige zangeres van topniveau binnen de traditie van Maqam. Farida reist sinds 1985 de hele wereld over om op te treden, samen met haar begeleidingsband The Iraqi Maqam Ensemble. Nu speelt ze eindelijk weer eens in haar huidige woonplaats, Utrecht.

12 Hour Drone Een twaalf uur durend evenement op zondag 12 november in de Pastoefabriek (Rotsoord), als een ode aan de drone: een constante en aanhoudende toon. Negentien (internationale en lokale) artiesten zullen als een estafette achter elkaar een eigen interpretatie van de drone laten horen. Het is zeker aan te raden om deze meditatieve en hypnotiserende ervaring aan te gaan, al is het maar voor een paar uur.

UIT MET DUIC

Uittips

17 Marleen Stoker

Smartlappenfestival Vrij 17 t/m 19 november binnenstad Utrecht Donkere dagen en een gure oostenwind – menig Utrechter loopt momenteel met een dipje rond. Geschikte dagen om op het leven te reflecteren onder het genot van zorgvuldig uitgekozen alcoholische versnaperingen tijdens het Smartlappenfestival. Tijdens deze drie dagen kunnen jij en je lotgenoten de misère delen door hem ten tonele te brengen in verschillende kroegen in de Utrechtse binnenstad. Zing. Het komt allemaal goed.

Tussen je oren Agnes Peijster

smartlappenfestival.nl

Sinterklaasintocht Zo 19 november - binnenstad Utrecht WIE BEN JE? Maud Gijsbers (18), student rechten WAT LUISTER JE? On an Evening in Roma van Michael Bublé “Ik houd van filmachtige muziek, zoals dit liedje. Het staat op het nieuwste album van Michael Bublé en ik luister het al vanaf het begin.

Je kunt wel zeggen dat ik een groot fan van hem ben! Veel liedjes zijn verdrietig, maar dit nummer is lekker vrolijk. Mijn vriend is barman en hij draait het nummer wel eens in de kroeg, speciaal voor mij.

Lief hè?”

Hopelijk ben jij dit jaar van onberispelijk gedrag geweest, want de Sint komt – wat een feest! Niet alleen de discussie over de kleur van zijn knecht, ook Sint zelf verschijnt in Utrecht. Zie hoe de vloot vanaf Ledig Erf de Oudegracht overvaart, op naar de Weerdsluis want daar staat het witte paard. Hup, daar gaat de Sint, in stap via de Neude naar ‘t Domplein, tot-ie het om half vier wel weer welletjes vindt.

intochtutrecht.nl

Arabic Poetry meets Kytopia: Walid Ben Selim Vrij 17 november - TivoliVredenburg Deze jongeman, de Marokkaanse muzikant, dichter en vrijheidsdenker Walid Ben Selim, wil met zijn muziek en woorden een brug slaan tussen de Arabische wereld en het Westen. Op deze vrijdagavond doet hij dat op het podium van Cloud Nine (TiVre) in samenwerking met artiesten die we kennen uit het Kytopia-collectief aan de Oudegracht. Arabist en musicoloog Anne van Oostrum voorziet je vooraf voor noppes van een inleiding op de Arabische poëzie. Het muzikale gedeelte bijwonen, dat om 20.30 uur begint, kan vanaf elf euro.

tivolivredenburg.nl

Dutch Comic Con Za 18 en zo 19 november - Jaarbeurs Utrecht

WIE BEN JE? Linda van Loon (32), laborant WAT LUISTER JE? Maniac van Carpenter Brut “Dit liedje is muzikale koffie. Ik krijg er veel energie van en luister het daarom in de ochtend om goed wakker te worden. Op het Roadburn Festival afgelopen april was dit het laatste nummer. De tekst werd geprojecteerd op grote schermen en iedereen in het publiek zong uitbundig mee, dat was fantastisch!

Sindsdien luister ik deze cover regelmatig.”

Elk jaar opnieuw zie je de voetgangers op het Jaarbeursplein zich afvragen of er ergens verborgen camera’s hangen. Die zijn dan niet op de hoogte van het jaarlijkse evenement waarvoor mensen van heinde en verre komen en zich uitdossen als hun favoriete actiefiguur. Deze beurs ligt totaal in jouw straatje als je houdt van strips, games en series. Voor twintig euro loop je een dag tussen andere fans en beroemde mensen zoals Lena Heady, beter bekend als Cercei Lannister uit de serie Game of Thrones.

dutchcomiccon.nl

Lombok Festival Vrij 10 november - Lombok Dit nieuwe initiatief van Lombokse bewoners, artiesten en muziekfestival Le Guess Who? belooft een ware smeltkroes van diversiteit te worden. En waarom ook niet; laten we de diversiteit zeker vieren als we die in zo’n lekkere vorm kunnen gieten. Het programma van Lombok Festival is een samenstelling van alles wat de wijk zélf rijk is; de muzikanten, het eten en het randprogramma komen uit Lombok. Er zijn invloeden uit onder meer het Midden-Oosten. Proef gerechten van thuiskoks op het Moskeeplein, of trakteer jezelf muzikaal in achtertuinen of in de Kanaalstraat. Gratis toegang en het duurt van 16.00 tot 20.00 uur.

leguesswho.nl

Advertentie

18 Stad / Leven

NR. 45 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Vrouwen bij Kunstliefde in het Centraal Museum Affiches uit het verleden vertellen meerdere verhalen. In de eerste plaats over het bedrijf, product of evenement waar reclame voor werd gemaakt. Maar ook over de ontwerper, of het nu een bekende kunstenaar was of een anonieme graficus. Daarnaast laten affiches zien welke stijlen in de mode waren.

Juweeltjes jagen op VerzamelaarsJaarbeurs Liefhebbers van vintage, curiosa, mode en vinyl kunnen 11 en 12 november hun hart ophalen. De Jaarbeurs in Utrecht wordt dan omgetoverd tot hét verzamel­ walhalla van Nederland; de Verza­ melaarsJaarbeurs.

Affiche jubileumtentoonstelling Kunstliefde, 1947 (ReclameArsenaal)

S Naast juweeltjes jagen en struinen tussen de stands valt er ook van alles te doen en te beleven op Europa’s grootste vintage evene­ ment. Zo kunnen bezoekers door een professionele veilingmeester hun object laten taxeren.

inds 1807 kende Utrecht het Schilder- en Teekenkundig Genootschap Kunstliefde.

Het 140-jarig bestaan van deze kunstenaarsvereniging werd in oktober 1947 gevierd met een tentoonstelling in het Centraal Museum. Er waren schilderijen, tekeningen en beelden te zien, gemaakt door leden van Kunstliefde in de laatste tien jaar. Men blikte dus slechts een decennium terug, maar wel op een roerige periode.

Het affiche is niet gesigneerd en de ontwerper is onbekend Daarnaast is er een expositie ­Amerikaanse sleeën en ‘meet & greet’ met acteurs uit Star Wars.

Ook kunnen bezoekers meedoen een workshop Worbla waar ze de basics leren rondom het maken van cosplay props en armor. Tij­ dens het evenement wordt de Dutch Collector Award 2017 uit­ gereikt aan verzamelaars met een bijzondere collectie.

De beurs wordt twee keer per jaar gehouden: in het najaar en in het voorjaar. In april van dit jaar trok de beurs bijna 25.000 bezoekers.

VerzamelaarsJaarbeurs

Europa’s grootste Vintage Evenement

11 & 12 november 2017 Jaarbeurs Utrecht

Etalages De jubileumtentoonstelling van 1947 werd geopend door burgemeester Ter Pelkwijk, die aankondigde dat Kunstliefde-leden voortaan vrij toegang tot het museum hadden. De expositie trok in een maand tijd 2.300 bezoekers en was daarmee de best bezochte van het jaar. Om de aandacht van het grote publiek te trekken werd er ook geëxposeerd in de etalages van winkels in de stad; de gemeente gaf vergunning om deze ‘s avonds te verlichten.

Het affiche voor de jubileumtentoonstelling toont een kunstenares voor een ezel, staande op een enorm schilderspalet. Het is niet gesigneerd en de ontwerper is

onbekend. Jammer, maar het geeft de mogelijkheid om enkele mogelijke makers de revue te laten passeren. Het ligt voor de hand deze te zoeken onder de leden van Kunstliefde en betrokkenen bij de tentoonstelling. Bekende leden in die tijd waren Willem van Leusden en Hans van Dokkum, die beiden ook grafisch werk maakten, maar hun stijl was veel ‘priegeliger’.

Een voor de hand liggende naam is die van Kunstliefde-lid Fedde Weidema (1915-2000). In de jaren veertig ontwierp hij veel affiches voor de NS, maar ook voor het Centraal Museum, zoals voor de tentoonstellingen Romeins Nederland en Utrecht’s Kunst 650-1650 in 1948. Hoewel het affiche van Kunstliefde qua stijl wel wat op zijn werk lijkt, is het toch onwaarschijnlijk dat hij het maakte. Al Weidema’s affiches zijn namelijk gesigneerd met zijn kenmerkend gedecoreerde initiaal W. Een andere kandidaat is Otto van Rees (1884-1957), die niet alleen exposeerde op de jubileumtentoonstelling maar ook lid was van de selectiecommissie! Deze kunstschilder had jarenlang in het buitenland gewerkt, in Parijs Picasso en Braque leren kennen en zich aan het kubisme en fauvisme gewijd. Hij woonde van 1934 tot aan zijn dood in Utrecht, waar hij eerder al betrokken was bij het culturele tijdschrift De Gemeenschap.

Otto van Rees had voor de oorlog affiches ontworpen voor onder andere het Stedelijk Museum in Amsterdam en de muziekschool in Utrecht en Zeist. Deze waren echter abstracter en typografisch moderner dan het Kunstliefde-affiche. Maar Van Rees’ stijl ontwikkelde zich als die van Picasso: na het kubisme ging hij weer realistisch schilderen. Ook zijn muurschilderingen (onder andere in het Gebouw voor Kunsten & Wetenschappen) uit de jaren veertig waren traditioneler dan zijn eerdere werk.

Vrouwen Een aanwijzing dat Otto van Rees het affiche maakte is de schilderende vrouw, die een bos bloemen naast haar heeft liggen. Van Rees’ toenmalige vriendin was de kunstenares Micha Landt (pseu-

doniem van Manna Schmitt) die vooral bloemstillevens maakte. Zij woonden en werkten samen in een oud sigarenfabriekje aan de Bouwstraat. Ook Van Rees’ vrouw Ayda (bij wie hij later terug zou keren) was kunstenares, dus het beeld van een schilderende vrouw was hem vertrouwd. Zelf maakte hij in deze periode ook veel stillevens, soms met bloemen.

Los van eventuele persoonlijke motieven was de afbeelding van een vrouwelijke kunstenaar toepasselijk. Bij Kunstliefde waren voor die tijd relatief veel vrouwen actief. Zo hingen op de jubileumtentoonstelling stadsgezichten van Elisabeth Adriani-Hovy (1883-1957) en stonden beelden van Loekie van LuynMetz (1918-2004). En de vermaarde tekencursus van Kunstliefde, waar onder leiding van Willem Van Leusden naar naaktmodel werd gewerkt, trok in 1947 diverse vrouwen, zo laat een foto uit het jubileumboek zien.

Ook historisch gezien waren vrouwen belangrijk voor het genootschap. Erelid Margaretha Boellaard (1795-1872) liet haar vermogen na aan Kunstliefde, waarmee men het Boellaardfonds stichtte en haar huis aan de Oudegracht 35 als Museum Kunstliefde inrichtte (later deels opgegaan in het Centraal Museum). En de schilderes Etha Fles (1857-1948) had in 1895 de Vereniging voor de Kunst opgericht als reactie op het ‘ouderwetse’ Kunstliefde. In 1935 fuseerden de twee kunstenaarsclubs weer.

De tekencursus van Kunstliefde in 1947 (Het Utrechts Archief)

Stad / Leven 19

NOVEMBER 2017 | NR. 45 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

TERUG IN DE TIJD

Robert Oosterbroek

Hoe The Rag bijna

doorbrak

Het is 4 februari 1982 als de nieuwe Utrechtse band The Rag voor het eerst optreedt. Wat tegenwoordig de toiletten van het ZIMHICtheater zijn, was toen de thuisbasis van deze ska- en reggaeband. In de Stefanuskerk was het allereerste optreden en oefenden de bandleden tot ze bijna een hit hadden. Nu, 35 jaar later, komen ze voor één keer weer samen.

E

‘We zaten met Golden Earring in een uitzending van Hollands Glorie’

en groep vrienden uit Utrecht rond het voormalige College Blaucapel in Tuindorp had in de jaren tachtig de tijd van hun leven. Ze vormden met negen jongens de band The Rag. Robin Pulles heeft tegenwoordig een schoenenwinkel op de Nachtegaalstraat en zat vanaf het begin in de band. “Onze allereerste oefenruimte was de schuur van mijn ouders. Ik weet nog goed dat we de speakers hadden gekocht van de populaire popgroep Drukwerk, toen we die gingen testen kwam de wijkagent wel even poolshoogte nemen. Maar hij vond het alleen maar mooi, het geluid mocht zelfs nog wat harder.”

Het verhaal van The Rag begint als schoolband van Blaucapel. Robin woonde toen op de Koeweitdreef in Overvecht. Een vriend van hem wilde een band vormen. “Ik weet nog goed dat uiteindelijk de gitarist de drummer is geworden en dat de drummer trompet ging spelen. Ik speelde saxofoon.

We begonnen met zeven bandleden en waren binnen een jaar de hoofdact op school.”

De feestachtige ska- en reggaemuziek kreeg meer aandacht. “We werden al vrij snel benaderd door de NCRV. Dat kwam in 1984 met een nieuw televisieprogramma, Perplex.”

Perplex werd aangekondigd als een nieuw jongerenprogramma dat tot stand kwam met leerlingen van scholengemeenten die laten zien wat er leeft en waar ze mee bezig zijn. Voor de eerste aflevering kozen de makers Blaucapel. Omdat The Rag de band van de school was, kregen zij ook een rol in de uitzending. “We hadden een bescheiden scenario geschreven voor het maken van de videoclip, maar toen de makers van het televisieprogramma die zagen, moest het veel groter”, zegt gitarist John Rijnbeek lachend.

“De school werd voor een dag geheel overgenomen door de televisiemakers.” Robin vertelt verder: “We hadden speciaal een Nederlands nummer geschreven, Tijdverschijnsel.” John: “De clip ging over de jeugd die rebelleert. Het was zogenaamd examentijd, de gymzaal zat vol met mensen die tentamens

‘Elk optreden was weer een schoolreisje’ aan het maken waren. In de videoclip zie je ons aan komen rijden in een prachtige grote Cadillac, om vervolgens in de gymzaal de boel op stelten te zetten. Alle leerlingen die examens maakten gingen op de tafels dansen en het werd een groot feest.”

Op de radio Door de uitzending vergaarde band enige bekendheid, er werd meer opgetreden en er moest gewerkt worden aan een single.

“Dat werd Master of Disasters. We gingen zelf naar Hilversum om het nummer aan de man te brengen, dat lukte zowaar.” Muziektijdschrift OOR schreef toen over band: ‘De nieuwe Utrechtse 7-mansformatie The Rag heeft een uiterst verfrissende mengeling van reggae en ska op het twee uur durende repertoire staan. Het nummer ‘Master of Disaster’ heeft de band onlangs in eigen beheer op single gezet. En wat normaal gesproken nooit gebeurt met dit soort producten, gebeurde met ‘Master of Disaster’ dus wel. De plaat werd spontaan gedraaid in Hilversum.

Zo hoorden we het nummer langskomen bij onder andere KRO’s Miniparade, en zelfs in Jeanne Kooymans’ Steunfonds.”

Robin: “We kwamen in steeds meer programma’s: Los en Vast van NCRV en Donderslag van de AVRO. Uiteindelijk mochten we zelfs een videoclip opnemen op het dak van het gebouw van Veronica.” John vult aan: “Ook waren we te gast bij Hollands Glorie, heel bijzonder. Daar zaten we toch mooi met bands als Golden Earring en Normaal. Ook hebben we wel eens in een uitzending met René Froger en de Dolly Dots gezeten. Toch allemaal grote namen.”

De band treedt in die periode wekelijks op. “Ik weet nog goed dat we moesten optreden bij een studentenvereniging”, zegt Robin.

“Die had niet veel geld, we kregen ook geen drankbonnen. We moesten ons omkleden in de kamer waar ook de drankvoorraad stond… die was voor de helft leeg toen we klaar waren. Een ander mooi optreden was in Limburg, voor een grote groep zeeverkenners.

We stonden daar voor zo’n 5.000 man op te treden toen de riolering in de grond het bijna bleek te begeven en het halve veld ontruimd moest worden.” Het grootste publiek bestond uit 500.000 man. “Maar dat was tijdens de grote demonstratie tegen kernwapens”, zegt Robin. Lachend: “We hebben ook wel eens voor twee honden opgetreden. Al met al waren we vooral gewoon een vriendengroep die muziek wilde maken. Elk optreden was weer een schoolreisje.”

The Rag brak toch niet echt door. “Omdat we alles zelf deden. Toen Master of Disaster uitkwam vroegen we ons af of en wanneer we in de winkels zouden liggen. Bleek dat we ons hadden moeten aanmelden bij Stichting top 40 om dat voor elkaar te krijgen. Toen we dat alsnog deden was de hype rond het nummer eigenlijk alweer voorbij.” De band heeft nog even onder begeleiding gestaan van het management van Piet Souer. “Maar hij had tientallen bands in de hoop dat er eentje zou doorbreken.”

Na de succesvolle periode eind jaren tachtig werden de jongens ouder en verschoven hun prioriteiten. “Ach, we hadden jarenlang gedaan wat we wilden: leuk muziek maken samen. Uiteindelijk zijn we brave huisvaders geworden.” In 2005 kwam de band nog eens samen in Theater Kikker. Nu, 35 jaar na het eerste optreden, zijn de bandleden uiteengewaaierd: één zit in Noorwegen, een ander in Portugal, de rest woont in verschillende plaatsen in Nederland. Wel hebben de meesten contact met elkaar gehouden. Op 11 november komen ze samen om weer één keer op te treden, in het Veerhuis in Nieuwegein. Robin: “We hebben geprobeerd om te oefenen via Skype, maar dat bleek wat lastig door de vertraging op de lijn. Voorafgaand aan het optreden komen we nog samen in dB’s oefenstudio’s om weer eens in het echt te oefenen.” John vult aan: “En als je na al die tijd weer je gitaar oppakt, dan herinner je je al die liedjes toch wel weer.

Mooi hoe het geheugen werkt.”

20 Stad / Leven INITIATIEVENFONDS

NR. 45 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Floris van Bodegraven

Vrijwilligers onderhouden al dertig jaar Pandhof Sinte Marie Heeft u een idee voor uw buurt, wijk of de stad? En zijn er meer mensen enthousiast? Denk dan eens aan het Initiatievenfonds. Honderden Utrechters kregen hiermee al de kans iets moois neer te zetten. Deze uitgave aandacht voor de vrijwilligers die de prachtige Pandhof Sinte Marie bij de Mariaplaats bijhouden.

E

en hoge vrouwenstem zingt vanuit het conservatorium over de buxushaagjes. Foodorabezorgers zitten op een bankje op opdrachten te wachten. Twee toeristen zitten met een joint in de hand in de zon, terwijl een moeder met kind in de draagzak voorbij de vele verschillende bloemen, struiken en kruiden wandelt. Er is maar één plek in Utrecht waar al deze dingen samenkomen: de pandhof Sinte Marie bij de Mariaplaats.

De tuin was niet altijd het gemengde paradijsje dat het nu is. Ruim dertig jaar geleden was het een saaie binnenplaats met wat lavendel en heggetjes.

Daarvoor was het een parkeerplaats en stonden de gebouwen er omheen op de nominatie om gesloopt te worden. In de jaren zeventig ‘kraakte’ Emma van den Dool met toestemming van de gemeente de oude verwaarloosde kloostertuin, om er wat interessantere planten in te zetten. Dertig jaar later wordt de tuin gevuld door ruim driehonderd verschillende plantensoorten.

Maria Rond Emma van den Dool ontstond door de jaren heen een betrokken groep vrijwillige tuinders, die sinds 1987 de tuin in zelfbeheer heeft. Elke dinsdag trekken ze een paar uur uit om de paden te vegen, planten te snoeien, onkruid te

wieden en nieuwe planten te planten.

Dat gaat in democratisch overleg met de groep, waarin Emma’s stem vanwege haar expertise doorslaggevend is.

Met geld van het initiatievenfonds en donateurs worden er regelmatig nieuwe planten gekocht. “Die halen we op de markt en bij fatsoenlijke kwekers”, vertelt vrijwilliger Marieke Renou.

“Maar we ruilen ook planten met de Botanische tuin en de Domtuin”, vult Claudia Hoejenbos aan.

Claudia begon in 1990, toen ze vanuit haar nieuwe huis aan de Mariaplaats een fijne groene plek zocht. Ze heeft veel veranderingen aan de tuin en haar bezoekers meegemaakt. “Vroeger lagen er nog wel eens daklozen in de bloemperken te slapen”, vertelt ze. “En moesten we de drugsspuiten opruimen.” In de late jaren negentig was er zoveel overlast, dat de vrijwilligers bijna waren opgehouden met hun werk. Te veel vies werk, zegt Marieke, waardoor de vrijwilligers bijna niet meer aan tuinieren toekwamen. Een hek, dat de tuin ’s nachts afsluit, bracht daar verandering in.

Sindsdien is de tuin uitgegroeid tot een favoriete plek op het lijstje van gidsen. En terecht, vinden de vrijwilligers. Claudia wijst naar het perk met mariaplanten: een verzameling van planten die allemaal verwijzen naar de naam Maria, een knipoog

naar de oude Mariakerk die van de elfde tot de negentiende eeuw op de plek van het conservatorium stond.

Ook het zodenbankje uit het Centraal Museum verwijst naar Maria: die werd namelijk zittend op een dergelijk bankje afgebeeld.

Nonnen en echtscheidingen De tuin ademt blijkbaar nog steeds een kloostersfeer. Toeristen vragen de vrouwen wel eens of ze nonnen zijn, merkt Claudia op. “Maar het klooster was oorspronkelijk een mannenklooster”, zegt ze lachend.

Sowieso passen de vrijwillige tuinders zo in het beeld, dat bezoekers wel eens vergeten dat ze er zijn. “Mensen houden de meest intieme gesprekken als je gewoon naast ze bezig bent”, zegt Marieke. “Hele echtscheidingen komen voorbij.”

De vrijwilligers krijgen gelukkig ook veel waardering voor hun werk.

“Mensen reageren enthousiast en willen thuis ook zo’n beheergroep opzetten”, vertelt Marieke. Jongeren, die de tuin ook goed weten te vinden, reageren vaak vol verbazing. “’Wat een werk, doe je dat vrijwillig?’ Dat snappen ze echt niet”, zegt ze. “Maar we zouden geen loon willen. Het is gewoon leuk. Lekker met elkaar tuinieren.”

Initiatievenfonds ondersteunt plannen voor buurt, wijk of stad Het Initiatievenfonds is een gemeentelijke fonds voor grote en kleine initiatieven in Utrecht. Samen koken met buurtbewoners, het groenperk in de straat opknappen of een hardloopwedstrijd organiseren in de wijk. Dit zijn voorbeelden van hoe mensen zich inzetten voor en met elkaar, in de buurt, wijk of stad. De gemeente Utrecht waardeert dit soort initiatieven met een bijdrage uit het Initiatievenfonds Kijk op utrecht.nl/initiatievenfonds voor de voorwaarden en het aanvraagformulier. Meer weten? Neem dan contact op met een sociaal makelaar in jouw wijk of een medewerker van het wijkbureau (telefoon: 14030).

Deze serie komt tot stand in samenwerking met de gemeente.

Advertenties

LOKAA Le duurza n am ruim assortiment heerlijke kazen en vers brood , dagelijks verse groente en fruit

MEER DAN 5.000 BIOLOGISCHE PRODUCTEN! Nachtegaalstraat 51A, 3581 AD Utrecht @NatuurwinkelUtrecht Tel. 030 - 231 7885 Rogier Roos ziet u graag bij zijn kraam met kazen op de Vredenburgmarkten.

Iedere streek heeft zijn eigen parels Om op zaterdag de beste kazen neer te kunnen zetten op de Vredenburgmarkt, reist Rogier (de Gooische boer) niet alleen het land door, maar ook voorbij de Nederlandse grenzen. Dagelijks is hij gedreven met zijn vak bezig. Bezoekt beurzen en bedrijven, proeft en keurt allerlei soorten kazen. Hij koerst daarbij op wat hij zijn klanten het liefst wil voorzetten. De beste kaas natuurlijk. Iedere streek blijkt zijn eigen parels te hebben. Zo weet Rogier imiddels dat de lekkerste geitenkaas uit Brabant komt, omdat daar uitstekende geitenboeren zitten. De Gouda kaas haalt hij weer uit Noord-Holland. Rogier: “Deze kaas bestaat

voor 100% uit weidemelk afkomstig van koeien die 120 dagen per jaar buiten grazen op weidegrond wat vroeger de Zuiderzee was. Vette, iets zilte, kleigrond waar het lekkerste gras groeit. En dat proef je terug in onze kaas. Ik vertel onze klanten graag over de herkomst van de kazen, want overal zit wel een verhaal achter. Over familiebedrijven die hun geheimen telkens weer aan de volgende generatie doorgeven. In het Groene hart vind je bijvoorbeeld hele oude recepturen voor boerenkaas die niet te overtreffen zijn. En dat laten we iedereen dan ook met groot plezier op zaterdag proeven!”

Vredenburgmarkten: woensdag, vrijdag en zaterdag. Zie ook: www.vredenburgmarkten.nl

Stad / Leven 21

NOVEMBER 2017 | NR. 45 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

ONDER DE MENSEN

Jesse Holweg

Robert Oosterbroek

Onder de Mensen is een serie verhalen van DUIC waarin we zoeken naar voorbeelden van hulp, ondersteuning en initiatieven in Utrecht. Bij wie kun je terecht voor een steuntje in de rug om je leven weer op de rit krijgen? Hoe ondersteunen en helpen mensen elkaar om een stapje verder te komen? Wie zijn de enthousiaste initiatiefnemers die opstaan voor hun buurt? Deze keer deel 24: een pleeggezin.

Een stabiel thuis voor een pleegkind: ‘We leren nog elke dag’ “De eerste keer dat ze een weekend van huis was en weer binnenkwam.”

Dat was het moment dat het voelde dat ze thuiskwam. Voor de pleegouders én het kind. Sylvia de Bruin (55) en Michelle Tinevez (56) besloten een kind op te vangen. Na acht maanden vertellen ze wat het betekent voor hun eigen leven en dat ze het voor geen goud hadden willen missen.

I

n een mooi gerenoveerd pand in de Vogelenbuurt zitten De Bruin en Tinevez aan tafel. De vrouwen zijn twintig jaar samen. Met zijn tweeën. Maar acht maanden geleden kwam er nog iemand bij. Een 14-jarig meisje komt de woonkamer in. “Hoe was het?”, vraagt De Bruin haar. “Goed! Ik mocht precies om 17.00 uur weg!” en ze gooit haar armen in de lucht.

Het echtpaar dacht lang geleden al eens aan het opnemen van een kind in nood, ze hebben beiden een achtergrond in lesgeven en wilden een kind helpen. “We hebben nooit eigen kinderen gewild, maar dachten wel aan adopteren.” Het idee verdween naar de achtergrond door hun carrières.

“We waren te veel in beweging”, verklaart De Bruin.

De van oorsprong Franse Tinevez vult aan: “Nu zijn we stabiel: financieel gezien en met z’n tweeën. Er was ruimte in ons leven én in huis.” Wat de doorslag gaf om hun huis te openen? “We hebben vrienden met twee pleegkinderen”, zegt Tinevez. “Ook al verwachtte ik er niets van, was ik aangenaam verrast hoe het ging.”

De Bruin beaamt dat. “De kinde-

Deze serie komt tot stand in samenwerking met de gemeente.

Michelle Tinevez (links) en Sylvia de Bruin (rechts) zijn sinds acht maanden pleegouders ren voelden zich erg thuis. We keken elkaar aan en vroegen ons af waarom wij ons idee nooit hadden doorgezet. Dat was het moment waarop we besloten informatie in te winnen.”

Fulltime Hun plan was om weekendpleegzorgouders te worden. Dan komt een pleegkind in het weekend om de ouder en het kind zelf rust en stabiliteit te gunnen. Echter kregen Tinevez en De Bruin op een informatieavond van jeugdzorgorganisatie De Rading te horen dat er vooral behoefte was aan fulltime pleegouders. “We hadden geen antwoord op de vraag waarom we dat niet zouden kunnen.

Ineens een kind in huis krijgen verandert je leven natuurlijk ingrijpend, het is niet zo dat je leven voorbij is. Integendeel, het levert je veel op”, aldus De Bruin.

Ze gingen in gesprek met De Rading die een profielschets van ze maakte. “We werken natuurlijk fulltime en zijn twee vrouwen”, zegt Tinevez. “Daar houden ze rekening mee bij het zoeken. Het moet passen.” Dus werd er tussen de profielen van eventuele pleegkinderen gezocht naar een match.

“We wilden een puber”, vertelt Tinevez. “Eerst opperden ze een kind van 17, dat vonden we te oud.

We wilden graag iets aan een kind kunnen meegeven. Daarna was er wel een match van onze kant, maar dit kind vond ons juist weer te oud.”

Tot ineens de telefoon gaat en klinkt: ‘We hebben een kind voor jullie’. “Dan slaat je hart over.”

Tinevez herinnert zich het nog goed. “Het gekke is dat je direct weet dat het goed zit.” En dus vonden De Bruin en Tinevez zich een tijdje later ineens op weg naar De Rading voor een eerste ontmoeting. Die vindt altijd plaats in een veilige omgeving voor het kind.

De Bruin: “We hadden van tevoren een foto van haar gezien en zij had een foto van ons gezien. Toch was het enorm spannend. Gelukkig was er iemand van De Rading bij om het gesprek te leiden.”

Na 24 uur wordt gevraagd of de pleegouders en –kind er beiden nog achterstaan. Is het antwoord ja, dan wordt er een eerste ontmoeting georganiseerd bij het nieuwe thuis. Ook in dit geval. Tinevez: “Heel raar: je gaat je ineens anders gedragen. We hadden het huis helemaal opgeruimd – voor

Dan gaat de telefoon en klinkt het: ‘We hebben een kind voor jullie’ een puber van 14, nota bene.” Later kwam het pleegkind een keer bij het stel slapen. “Uiteindelijk ging het allemaal als vanzelf.”

De eerste weken Tinevez vertelt dat het in de eerste weken belangrijk was het kind te helpen zich thuis te voelen. “Als je dan een keer drinken hebt ingeschonken, zeg je: ‘Als je meer wilt is daar de koelkast’. Die kleine dingen helpen erg. Je moet ook jezelf proberen te blijven.”

Of je er ooit echt klaar voor kunt zijn? Ze denken van niet.

“Je moet het gewoon doen”, zegt Tinevez overtuigd. “Niet te veel nadenken.” De Bruin: “In het begin dacht ik er klaar voor te zijn, maar toen het zover was werd ik enorm zenuwachtig. Je bent daarnaast bang je eigen leven te verlie-

zen – maar ja, dat leven moet ook geleefd te worden. Als ik het nu bekijk, zou ik het voor geen goud willen missen.” Ze legt uit: “We leren nog elke dag. Je probeert stabiel te blijven voor het kind, dat is het belangrijkst.”

Gelukkig hoeven pleeggezinnen het niet helemaal alleen te doen; de pleegzorgbegeleider blijft veel in contact met hen. De Bruin: “Er komt nogal wat op je af, hè. Het is een kind met haar eigen vrienden, familie, voogd, school, sport en begeleiding. Wij zorgen voor die dagelijkse routine en proberen een goed thuis voor haar te zijn. Daar helpt De Rading heel goed bij.” De Bruin kijkt haar vrouw even aan. “Nu staan we dus elke zaterdag op het voetbalveld – en we hielden eigenlijk helemaal niet van voetbal.”

22 Stad / Leven

NR. 45 | NOVEMBER 2017 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

GEHEIMEN VAN DE STAD, ONTHULD DOOR RONDLEIDERS VAN GILDE UTRECHT

Gilde Utrecht Robert Oosterbroek

Koning Willem III gaat zijn boekje te buiten

UTRECHTS GEMAAKT

Marleen Stoker

Zonder elkaar zouden de bijzondere zussen niet op deze manier aan het kokkerellen geslagen zijn

Zus en zo kokkerellen In de rubriek Utrechts Gemaakt staat een creatief, ambachtelijk of historisch product uit de stad centraal. In deze editie: Zus en Zo.

Tijdens een bezoek aan Paushuize in Utrecht, in 1853, kreeg koning Willem III een verzoekschrift aangeboden om de komst van bisschoppen tegen te houden. Zijn reactie daarop maakte minister-president Thorbecke des duivels.

O

p het Pausdam, aan het begin van de Kromme Nieuwegracht, staat het beeld van Adrianus VI. Het hele beeld, dat ongeveer 2.90 meter hoog is, wordt door vier wiggen van de grond getild, zodat er licht onderdoor kan vallen en het lijkt te zweven. In 1517 begon op die plek de bouw van het indrukwekkende Paushuize met Adrianus als opdrachtgever. In dit gebouw wilde Adrianus zijn oude dag slijten. Maar Adrianus werd in 1522, min of meer op bevel van zijn oud-leerling keizer Karel V, de enige Nederlandse paus uit de geschiedenis. Helaas stierf de in Utrecht geboren paus ruim een jaar later en heeft hij het huis dus zelf nooit bewoond.

We lopen achter het standbeeld langs, over de brug van de Kromme Nieuwegracht, door de poort naar de binnenplaats van Paushuize. De gebouwen aan de rechterkant van de binnenplaats zijn momenteel in gebruik bij Rechtswetenschappen van de Universiteit.

Paushuize zelf is in gebruik als representatieve ruimte voor de commissaris van de Koning en het provinciebestuur, maar in 1853 deed het dienst als Provinciaal Gouvernementsgebouw.

was dat geheel duidelijk en was het mogelijk om weer een bisschop te benoemen. Die wet waarborgde namelijk de vrijheid van vereniging en daardoor kon de Rooms-Katholieke Kerk haar eigen organisatie weer vormgeven. Paus Pius IX benoemde dan ook op 3 maart 1853 Joannes Zwijsen, een Tilburgse geestelijke, tot aartsbisschop van Utrecht. In de Domstad hing echter al jaren een antipauselijke sfeer, mede veroorzaakt door de domineesopleiding aan de universiteit. Door het pauselijke besluit stak er een storm van protest op, die de Aprilbeweging werd genoemd. Ook braken er anti-katholieke relletjes uit.

Rellen en protest Bij het muurtje voor het huis speelde zich op 17 september 1853 een bijzonder tafereel af.

Om inzicht te krijgen in dit tafereel moeten we het schilderij van Pieneman bekijken, dat in het oude stadhuis hangt. Daarvoor gaan we naar de achteringang aan de Korte Minrebroederstraat nummer 2. Loop langs de portier de gang in, dan zie je aan de rechterkant de portretten van de burgemeesters van de laatste eeuwen hangen. Daartussen hangt ook een schilderij van Pieneman, waarop de binnenplaats van Paushuize is afgebeeld met een groot aantal mannen. We zien hier het bezoek van koning Willem III aan Utrecht in 1853. De burgerij biedt Willem III een ‘adres’ aan, een soort smeekschrift. Dit adres begon met het uitspreken van een woord van genegenheid ten aanzien van de vorst. Maar daar ging het natuurlijk niet om; het adres was bedoeld als protest tegen het herstel van de katholieke hiërarchie in Nederland.

Tot 1580 was Utrecht bisschopsstad.

Toen in dat jaar de aartsbisschop Frederik Schenk van Toutenburg overleed, wilde de paus vanwege de politieke situatie in ons land geen nieuwe bisschop benoemen. Door de Reformatie werden de Nederlanden door Rome namelijk aangemerkt als missiegebied.

Na de Franse tijd in 1813 was er vrijheid van godsdienst in het ingestelde koninkrijk.

Maar pas bij de nieuwe Grondwet van 1848

Woedend Onder leiding van ene professor Mulder werd zoals gezegd koning Willem III tijdens zijn bezoek in 1853 aan Paushuize een verzoekschrift aangeboden om de komst van bisschoppen tegen te houden. Maar in de parlementaire democratie die ons land vanaf 1848 kende, kon de koning niets uitrichten. Desondanks liet Willem III zich uit in termen als: “Ik zal kijken wat ik voor jullie kan doen.” Minister-president Thorbecke, tevens geestelijk vader van de Grondwet, was des duivels. Hij diende de koning dan ook behoorlijk van repliek.

Deze situatie is een beetje te vergelijken met de situatie in 2001 toen oud-premier Wim Kok de toenmalige kroonprins Willem-Alexander woedend uit bed belde nadat die in een persontmoeting had verwezen naar een ingezonden brief van de Argentijnse dictator Videla. De oud-premier vertelde later in Andere Tijden dat hij niet veel tijd had. “Dus dat is niet al te gepolijst gegaan. Ik was wel heel erg boos”, aldus Kok. In welke bewoordingen Thorbecke de koning tot de orde riep, is niet bekend.

Overigens gaf koning Willem III kort na het incident opdracht voor het vervaardigen van het genoemde schilderij dat vanwege ziekte van Pieneman pas in 1856 werd voltooid.

In het stadhuis hangt een schilderij met daarop de binnenplaats van Paushuize en koning Willem III

Kort nadat Anemoon (24) werd geboren, viel op dat ze zich minder snel ontwikkelde dan haar oudere zus Aster (26). Ze is nooit begonnen met praten. Het gezin was het erover eens dat Anemoon niet naar een dagopvang zou gaan, maar thuis een zo normaal mogelijk leven zou leiden bij haar familie. Haar dagbesteding: veganistisch bakken voor hun bakkerij Zus en Zo. “De link die ze legde tussen de pot kaneel en koekjes eten is misschien wel het eerste verband dat ze ooit heeft gelegd”, zegt Aster. “Dat zijn we toen langzaam gaan uitbouwen.” Via de webshop kunnen mensen een bestelling plaatsen die de volgende ochtend vers wordt bereid. Sinds 2010 bakken de zusjes Fliers samen gebak, koekjes en taarten op bestelling in hun eigen keuken aan Krommerijn. Aster vindt bij haar zusje een zekere rust. “De wereld buiten gaat ontzettend snel. Ik ben altijd bezig met het volgende ding dat ik moet doen, maar als ik bij Anemoon ben hoeft dat niet.” Zonder elkaar zouden ze niet op deze manier aan het kokkerellen geslagen zijn.

Ondanks dat Anemoon 24 uur per dag zorg nodig heeft, komt ze als chef goed uit de verf. “Zij is meer van de zoetigheid, ik meer van de hartige dingen. Zo vullen we elkaar aan. Haar lievelingsrecept is kokos-citroentaart. Ik ben de laatste tijd zelf meer bezig met vegan kaasjes: kaas van noten gemaakt met camembertschimmel in

NIEUW IN UTRECHT IKEA Gift Shop Speciaal voor de feestdagen opent IKEA in de Domstad een tijdelijke giftshop. Hier geen kliklaminaat of keukenkasten, die komen de sfeer namelijk niet ten goede. Servies en kussens wel – die kun je van 16 november tot 31 december hier dan ook kopen. Met een QR-code voeg je een persoonlijke videoboodschap toe aan je cadeautje. Ook buiten de openingstijden kun je shoppen bij deze enige IKEA-giftshop in Nederland; aan de buitenkant van de winkel komt een supermodern scherm te hangen waarop je zónder het aan te raken bestellingen kunt plaatsen.

het bijzonder.” De vegetarische keuken is hen met de paplepel ingegoten door hun ouders, die van 1995 tot 2010 eigenaar waren van natuurvoedingswinkel Ekodrôme in de Twijnstraat. Tegenwoordig is dat de Ekoplaza. Aster besloot zelf een stap verder te gaan en veganistisch te worden. “We zijn dus van die milieubewuste creepy weirdo’s”, zegt ze met een grijns terwijl ze wijst naar de wormencompostbak in de hoek van hun woonkamer.

“We bakken gewoon lekkere taarten en die zijn toevallig veganistisch”, zegt moeder Marinel. “Het doel is om goede, lekkere taarten te bakken en het recept te blijven verbeteren. Het andere doel van Zus en Zo is het zichtbaar maken van Anemoon en mensen met een beperking in het algemeen.” De begeleiding die Anemoon nodig heeft, wordt betaald van haar persoonsgebonden budget. Met de winkel spelen ze op dit moment quitte op de kosten die ze maken voor bijvoorbeeld de ingrediënten.

Mochten ze uiteindelijk winst gaan maken, dan kan het gezin extra hulp voor Anemoon inkopen. Een echt winstoogmerk hebben ze eigenlijk niet; ze bakken voornamelijk voor andere sociale initiatieven, en zodat de jongedame kan doen wat ze het allerleukste vindt. Anemoon kan zo, ondanks alles, een zinvolle bijdrage leveren aan de maatschappij.

Marleen Stoker

Ān Ān Vietnamees restaurant Saigon gaat ook elders in de Voorstraat aan de slag: er komt een tweede vestiging op nummer 23 met daarin een eigentijdser, frisser en betaalbaarder concept. Saigon blijft traditioneel en authentiek, maar bij Ān Ān wordt eind november een Vietnamees street food-concept geïntroduceerd.

“De kleine kraampjes die je in Azië aan de kant van de weg ziet, die willen we nabootsen”, zegt eigenaresse Hoamy Ly. Verwacht dus kleine hapjes om te delen, van Vietnamese broodjes tot noedels en gemarineerd vlees.

Stad / Leven 23

NOVEMBER 2017 | NR. 45 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

WAAR BEN JIJ NU MEE BEZIG?

Marleen Stoker

Arjen Veldt

Floris de Gelder en zijn droombaan Bekende en minder bekende Utrechters werken in de luwte vaak aan bijzondere projecten. DUIC zoekt deze mensen op en vraagt waar ze precies mee bezig zijn. In deze aflevering: Floris de Gelder. “Directeur zijn van Paleis Soestdijk, dat is eigenlijk mijn droombaan.”

W

aar kunnen mensen u van kennen?

“Van Museum Speelklok, waar ik vijf jaar lang directeur ben geweest en veel mensen heb rondgeleid. Verder ben ik wethouder Economie en Cultuur geweest bij de gemeente Utrecht en zes jaar lang voorzitter van het Utrechts Oranjecomité, van waaruit de Oranjeviering ondersteund wordt. Ook was ik de afgelopen vijf jaar directeur van het Utrecht Science Park, de Uithof.

Ik ben geboren in Kanaleneiland, opgegroeid in Friesland, op mijn achttiende teruggekomen naar Utrecht en er niet meer weggegaan.

Ik heb rechten gestudeerd aan de Universiteit Utrecht. Tegenwoordig woon ik op de Herenstraat bij de Oudegracht en daar hoop ik nog heel lang te blijven.”

Waar bent u op dit moment mee bezig?

“Ik heb het druk met twee dingen. Het ene is mijn voorzitterschap van Industrievereniging Lage Weide, het andere is Paleis Soestdijk. Die hebben op zichzelf weinig met elkaar te ma-

ken, maar ik ben op beide posities terechtgekomen dankzij mijn eerdere werkervaring. Ik werk nu voor de Lage Weide omdat ze op zoek waren naar iemand met relevante bestuurlijke ervaring: in dit geval was dat mijn ervaring op het Utrecht Science Park. De 18.000 mensen die er werken zijn belangrijk voor de stad en het verhaal van dit gebied moet goed in de markt gezet worden. Net als op het USP moet de verbinding gelegd worden tussen verschillende partijen die niet altijd dezelfde taal spreken. Dat ze allemaal Nederlands spreken, betekent niet dat ze elkaar ook begrijpen. Ik vind het leuk om die vertaalslag te maken.”

U heeft al veel gedaan. Wat is het leukste?

“Directeur zijn van Paleis Soestdijk, dat is eigenlijk mijn droombaan. Al jaren volgde ik het nieuws rond deze bijzondere plek. Wat ik er zo spannend aan vind, is dat je een combinatie krijgt van het oude en het nieuwe verhaal, dat het paleis een museale functie krijgt maar er ook horeca en kennisinstellingen bij betrok-

ken zijn. Alle ervaring die ik tot nu toe heb in het bedrijfsleven, de kennis- en cultuursector en de politiek komt in dit project samen. Daar geniet ik van. Daarnaast voel ik me verbonden met het paleis, ik kan er mijn hart ophalen. Het is geweldig om bezig te zijn met het behoud en de toekomst van dit iconische bouwwerk.”

U heeft het er maar druk mee, hoe besteedt u uw vrije tijd?

“Ik werk veel, maar ga ook graag weg. Wat ik zeer interessant vind, is het verkennen van gebieden waar mensen niet zo gauw komen.

Ik was bijvoorbeeld bij de huldiging van KimJong Un in Noord-Korea. Op dit moment ben

ik geïnteresseerd in de voormalig Sovjet Unie: Armenië, Moldavië, Kazachstan, Transnistrië, Nagorno Karabach. Het gaat om politiek en geschiedenis, de organisatie van een maatschappij, over ongemak en over onvrijheid.

Ik voel me dan ontzettend bevoorrecht; wij hebben het in Nederland heel goed. Dat is ook wat me drijft in mijn werk. Of het nu gaat om een museum, Utrecht Science Park, Paleis Soestdijk of de Lage Weide – ik besef dat we kansen, mogelijkheden en middelen hebben in een veilig land en dat we daar iets moois van moeten maken. We moeten er zuinig op zijn en er hard voor blijven werken.

Advertentie

Van Lieflandpark Tuindorp, Utrecht Twintig zeer ruime, ultra-duurzame verandawoningen. Volledig gasloos, nul-op-de-meter, voorzien van groene daken met veel zonnepanelen, duurzame en natuurlijke materialen. Rust, ruimte en massa’s groen.

START VERKOOP

29 NOVEMBER 2017 V.A. €

605.000,- V.O.N.

VERANDAWONINGEN, WOONOPPERVLAKTE TUSSEN 157 - 176 M², ACHTERTUINEN TUSSEN 9 EN 12 METER DIEP

WOENSDAG 29 NOVEMBER A.S. VAN 17.30 - 19.30 UUR

LOCATIE: LAKAY ETEN & DRINKEN GOEMAN BORGESIUSLAAN 77, 3515 ET UTRECHT

BUURT KIEST VOOR GROEN, DUURZAAMHEID EN KWALITEIT

ULTRA-DUURZAME WONINGEN: NUL OP DE METER

VANLIEFLANDPARK.NL

WONINGEN MET VERANDA

DIRECT GELEGEN AAN HET NIEUWE VAN LIEFLANDPARK

Voor meer informatie of vragen kunt u contact opnemen met één van de verkoopmakelaars

Tel: 030 - 760 51 00

Tel: 030 - 273 74 64