Laatste blok natuursteen terug in de Domtoren
CROWDFUNDING
Koffietafel-fotoboek -/+160 pagina’s
Bestel nu het boek ‘Zicht op de Domtoren’ en help mee om het ook daadwerkelijk gedrukt te krijgen!
Na ruim vijf jaar verscholen te zijn geweest achter een geraamte van steigerbuizen is de Domtoren van Utrecht weer te zien. De ingrijpende restauratie zit er bijna op. Het icoon van de stad straalt weer en is volop vanaf straten en pleinen te bewonderen.
De Domtoren steekt trotst boven de stad uit, en dat mag gezien worden. Het is dit zicht op de toren wat wij gefotografeerd hebben. Niet vanaf straten en pleinen, maar vanuit andere iconische gebouwen als TivoliVredenburg, de werkkamer van de burgemeester, de centrale bibliotheek, de Rabobank-torens aan de Croeselaan, maar ook vanuit de woonkamers, keukens en slaapkamers bij gewone Utrechters thuis.
Prijswinnend fotograaf Robert Oosterbroek is op vele tientallen locaties geweest, met de mooiste uitzichten – maar de foto’s geven ook een leuk inkijkje in al die plekken die uitzicht hebben op de Domtoren.
Al deze aanzichten worden gebundeld in het grote fotoboek ‘Zicht op de Domtoren’ dat in november klaar moet zijn.
Om het boek compleet te maken is ook het fraaie uitzicht vanaf de Domtoren volledig 360 graden vastgelegd. Deze foto’s zijn ook in het boek te vinden en maken het een must voor iedere Utrechter.
Nu de Domtoren zijn metalen jasje heeft uitgedaan kan het gebouw er weer vijftig jaar tegenaan. De werkzaamheden zitten er zo goed als op en 9 november – tijdens Sint Maarten – viert de stad groots dat we weer van het aanzicht kunnen genieten.
OM DIT BOEK UIT TE
BRENGEN HEBBEN WIJ JOUW HULP NODIG.
Bestel alvast een exemplaar via Voordekunst, https://www.voordekunst.nl/projecten/17644-fotoboekzicht-op-de-domtoren en draag zo bij aan dit prachtige tijdsbeeld van de Domtoren in Utrecht.
Scan de QR-code
WORD VRIJWILLIGER BIJ VLUCHTELINGENWERK NEDERLAND
WIL JIJ EEN VERSCHIL MAKEN IN HET LEVEN VAN VLUCHTELINGEN
DOOR HEN TE ONDERSTEUNEN IN HUN ASIEL- EN GEZINSHERENIGINGSPROCEDURES?
DAN ZOEKEN WIJ JOU!
In Utrecht is jouw hulp hard nodig om ondersteuning te bieden op een of meerdere van de volgende werkzaamheden: Het beantwoorden van vragen over procedures tijdens de spreekuren
Het geven van voorlichting over de asiel- en gezinsherenigingsprocedures
Het aanvragen van gezinsherenigingen
Het analyseren van vluchtverhalen
Kennis van de procedures is niet nodig. We bieden trainingen en cursussen aan via onze VluchtelingenWerk Academie!
Iets voor jou? Ga naar vluchtelingenwerk.nl/vrijwilligers
of scan de QR-code hiernaast en meld je meteen aan!
INHOUD
Je kan er niet omheen, de Domtoren. De laatste tijd is het gevaarte constant in het nieuws. Ook in deze krant schrijven we over het defnitieve einde van de restauratie. De laatste steen is teruggeplaatst, de boel kan opgeruimd worden en er volgt nog een feestje op 9 november. Dan is het ook wel even klaar. Niet in deze krant, maar wel eerder op DUIC.nl, hadden we berichtgeving over de Domtorenbeheerder Jaap van Engelenburg. De gemeente Utrecht wilde hem ontslaan, hij zou zijn werk niet goed hebben gedaan en zelfs gestolen hebben. Hij pikte het niet en stapte naar de rechter. De rechtbank was zeer kritisch, niet op de Domtorenbe-
heerder maar op de gemeente. Van Engelenburg mocht niet ontslagen worden en de gemeente heeft verkeerd gehandeld. Ik weet niet onder welke steen ze bij de gemeente hebben gelegen, wellicht de laatste Domtorensteen, maar deze zaak hebben ze duidelijk niet goed aangepakt. Het is niet duidelijk of de Domtoren eronder geleden heeft, maar Van Engelenburg wel. Hij zat vele maanden in de rats. Een treurige zaak. Voor nu toch verder met die laatste steen, die is te zien op pagina 9. Robert Oosterbroek
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
SCHOOLSTRAAT
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.
Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
2024 1989
REDACTIE Robert Oosterbroek
CONTACT REDACTIE
redactie@duic.nl 06 86 80 32 22
VRAGEN OVER DISTRIBUTIE?
Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE
ART DIRECTION EN VORMGEVING
Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Emily Hengeveld, Ilana Noot, Kamiel Visser en Tamar Huijbregts ddk.nl en redactie DUIC
UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
ADVERTEREN
Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
Advertentie
Kirsten Sparnaaij
DUIC IN BEELD
Duizend fetsen zijn er achtergebleven in de Jaarbeurspleinstalling toen deze stel op sprong gesloten werd. Er zijn scheuren aangetroffen in de constructie. Het zou er niet niet meer veilig zijn. Het architectonische hoogstandje, een stalling gebouwd onder de trappen van het station naar het plein, is helaas wel vaker in het nieuws geweest vanwege de slechte staat. Het is maar de vraag wanneer de eigenaren van de
Fotografe:
Robert Oosterbroek
fetsen hun stalen ros weer kunnen gebruiken. Hopelijk staan ze er wel droog, want het lekt er normaal steevast. De gemeente heeft tijdelijk 1500 fetsenrekken op het plein neergezet. Die moeten de komende dagen soelaas bieden. Want je fets op straat parkeren bij het station mag niet meer. Dan wordt ie weggesleept naar die andere stalling, het gemeentelijke depot. a
'Doe niet met je leven wat ik gedaan heb'
Het is een zonnige najaarsdag en ik heb afgesproken met Gerard. Ik ben getipt. Gerard zou een bewogen leven achter de rug hebben dat een artikel waard is. Ik tref Gerard op het Ledig Erf. Hij zit met een groepje mannen bier te drinken op een bankje. Eén van de mannen zit in een rolstoel.
Tekst en fotografe: Luuk Beckers
Na een korte kennismaking stel ik Gerard voor even apart te gaan zitten voor het interview. Gerard stemt in. De rolstoel blijk van hem. Hij hijst zich in de rolstoel om zichzelf te kunnen verplaatsen. Hij heeft een gebroken ruggenwervel. Het gebeurde twee weken geleden tijdens een aanvaring met de politie, vertelt hij. Gerard’s been is opgezwollen. Hij heeft een ontsteking, legt hij uit. Ook vertelt hij dat hij een longontsteking en een gebroken duim heeft. Gerard’s levensstijl eist z’n tol.
Gerard leeft al lange tijd op straat en is verslaafd aan drugs en alcohol. Momenteel heeft hij wel een dak boven het hoofd. Door zijn slechte gezondheid, verblijft hij tijdelijk in de ziekenboeg bij het Leger des Heils aan de Nieuwegracht. “Ik krijg er een beetje medische zorg”, zegt hij. “Ook dit gaat wel weer over. Ik heb zoveel meegemaakt. Een open beenbreuk, een kogelgat, mijn lichaam zit vol littekens.”
Zwarte schaap Gerard is geboren in Engeland, maar opgegroeid in Utrecht. Zijn vader was een Roma zigeuner, zijn moeder Nederlandse. De eerste jaren van zijn leven woonde hij op het beruchte woonwagenkamp Huppeldijk. “Het was een groot kamp met wel honderd families. Op de plek waar nu Leidsche Rijn is”, vertelt Gerard. Er was daar zoveel criminaliteit dat zijn moeder wilde verhuizen. Het leek haar beter als de kinderen in een gewoon huis zouden opgroeien. De familie verruilde de woonwagen voor een huis in de Utrechtse Betonbuurt. Zijn vader zou het er niet lang uithouden. “Hij ging er met de buurvrouw vandoor”, zegt Gerard. De rest van het gezin zou later verhuizen naar een woning in de Dichterswijk. Nadat Gerard’s oudere zussen en broer waren uitgevlogen, woonde Gerard er nog alleen met zijn moeder. Zijn band met zijn moeder was sterk. “Ik was het lievelingetje”, zegt hij. Op school ging het niet best. Gerard was het zwarte schaap, werd gepest en had niemand, vertelt hij. “Op een dag besloot ik de school in brand te steken.” Hij was twaalf jaar oud. Wat hij niet wist, is dat één van de juffen nog in het gebouw was. “Zij is bijna gestorven toen”, zegt Gerard. Gerard werd naar een
heropvoedingskamp gestuurd waar hij anderhalf jaar zou blijven.
Hasjiesj, heroïne en coke “Toen ik eruit kwam rookte ik ‘hasjiesj’. Toen ik vijftien was, zette ik mijn eerste shot heroïne. En ik raakte aan de coke”. Van alcohol moest hij in die tijd niks hebben. Zijn vader was alcoholist. “Een pure klootzak”, noemt hij hem. Al nuanceert hij: “Later hebben we het wel bijgelegd”.
Ik vraag Gerard of het voorkomen had kunnen worden dat hij als kind al op het verkeerde pad raakte. “Ik zeg ‘nee’”, reageert Gerard. “Ik had niemand in die tijd. Ik kende alleen de jongens op straat. Ik heb nooit geen keuze gehad. Ik heb mezelf op moeten voeden. Mijn vader dronk. Volgens mijn moeder was ik net effe anders dan haar andere vier kinderen.”
Kerkhof
'Een open beenbreuk, een kogelgat, mijn lichaam zit vol littekens'
Zijn moeder overleed toen Gerard twintig was. “Ze was 53. Ik ben nu ook 53.” Gerard belandde op straat. Al had hij wel wat ‘plekkies’ bij vrienden en kennissen, waar hij kon slapen. “Ik heb een jaar, anderhalf jaar op het graf van mijn moeder geslapen. Ik heb een tent gekocht en heb daar geleefd. In Breukelen aan de Vecht. Daar is mijn moeder begraven.” Na een gesprek met een van de hoveniers van het kerkhof, besloot Gerard terug te gaan naar Utrecht. “Op blote voeten”, zegt hij. “Ik had geen schoenen meer”. TBS
Toen Gerard veertig was, zat hij in TBS. Hij had iemand stevig onder handen genomen, zegt hij. “Ik heb meer dan mijn halve leven vastgezeten. De TBS was een goede tijd”. “Ze hebben me er beter leren lezen en schrijven. Het eerste jaar had ik zoiets van ‘fuck you, allemaal’. Maar toen ik mee ging werken, ging er een wereld voor me open”. Gerard ging als kok werken in de kliniek. Hij haalde zijn koksdiploma en kreeg een vriendin. “Zij zat ook in de kliniek”. Gerard denkt er met weemoed aan terug en vertelt een anekdote over die tijd: Hij en zijn vriendin mochten naar buiten, met verlof. Hij had gewerkt, was bezweet en door de slechte afzuiging stonk zijn shirt. Eenmaal
buiten trok z’n vriendin z’n shirt kapot, vertelt hij. “Kom”, zei ze. “We gaan naar de Maarsseveens plassen. We gaan lekker zwemmen.”
Voorlichting
Na de TBS gingen ze samenwonen, in Hoograven. Hij was niet langer verslaafd en bleef werken als kok. Hij kookte in verzorgingstehuizen. Daarnaast ging hij aan de slag als jongerenwerker. “Ik geloofde er echt in die tijd”, zegt hij. Gerard gaf voorlichting aan studenten. “Ik heb collegezalen gehad met driehonderd mensen. Ook met Slachtofferhulp erbij. Dan word je helemaal afgemaakt” zegt hij. De mensen van Slachtofferhulp zeiden: “Je zit hier wel te pochen dat je een autodief was, maar heb je je ooit gerealiseerd wat je de mensen ermee aan doet?“ Gerard: “In die tijd niet nee, als je heroïne- of coke verslaafd bent dan denk je niet na over de vraag of je een fets of een portemonnee steelt. Dan zit je in de overlevingsmodus.” Dan beëindigt Gerard plots het gesprek. “Het doet me te veel pijn,” zegt hij.
Als ik Gerard een week later bel, wil hij meteen afspreken. Het gaat een stuk slechter met hem. Twee dagen geleden heeft hij een hartaanval gehad. Terwijl hij het vertelt, vraagt hij of ik z’n blikje bier kan openen. “Ze hebben me moeten reanimeren”, vertelt hij. Gerard lijkt er niet lang bij stil te willen staan. Hij is speciaal voor mij naar buiten gekomen, zegt hij. Hij wil het interview afmaken.
We gaan verder waar we gebleven waren. Gerard vertelt dat hij vooral voorlichting gaf op de Universiteit Utrecht. Z’n publiek bestond vooral uit eerstejaars studenten. Stu-
denten die later in de hulpverlening of in het gevangeniswezen wouden werken. “De één wou wat meer weten over criminaliteit, de ander over het straatleven of over het leven in een inrichting.” Ook gaf Gerard voorlichting met als doel jonge mensen op het rechte pad te houden. “Er waren eerstejaars die drugs gebruikten: Pep of iets anders”. Z’n boodschap: ‘Doe niet met je leven wat ik heb gedaan met mijn leven. Geen drugs en minder alcohol.’ “Terwijl ik zelf naar de gallemiezen ben, heb ik veel jongelui op het recht pad gehouden. Ik deed het met alle plezier: die jongere ‘gassies’ op straat aanspreken.”
Opnieuw dakloos Vijf of zes jaar geleden ging het opnieuw mis. Na twaalf jaar liep Gerard’s relatie stuk. “We raakten elkaar kwijt”, vertelt hij. Hij raakte weer verslaafd en ging opnieuw dealen. “Het leverde veel geld op. Maar in een relatie werkt dat gewoon niet”, zegt hij. “Ik mis haar nog ieder uur van de dag. Ik hou nog steeds van haar. Daarom drink ik ook zoveel”. Hij werd naar eigen zeggen ‘helemaal gek’ toen het mis ging. “Ik ben van alles en nog wat gaan gebruiken. Uiteindelijk hebben ze me in mijn huis gevonden met mijn gezicht in een pond coke. Ze hebben me op tijd gevonden. Ik had levercirrose en was zo geel als een kanarie. Ik ben er weer van opgeknapt.”
Knokken
Ik vraag Gerard hoe hij zijn dagen nu besteed. “ ’s Ochtends bier drinken. Overdag ben ik normaliter buiten. ‘s Avonds ga ik terug naar mijn slaapplek bij het Leger des Heils”, antwoord hij. “Afgelopen winter heb ik gewoon
UTRECHT VOLGENS
buiten geslapen. Ik kreeg een speciale slaapzak van het Leger des Heils. Op straat is het ons kent ons. Je helpt elkaar een beetje”. Ik vraag Gerard of het veilig is op straat. “Voor mij wel, ze weten met wie ze te maken hebben”, zegt hij. “Soms moet je knokken, van je afbijten. Als je dat niet doet, dan ben je aan de beurt”.
Gerard heeft geen contact met zijn familie. “Hoe graag ik het ook zou willen,” zegt hij. Op straat krijgt hij positieve reacties als hij
vang ik mijn klanten.”
Toch zegt Gerard ook overlast te veroorzaken met z’n alcoholgebruik. Hij krijgt wel eens een bekeuring als hij zit te drinken op het bankje. Hij vindt dat hij geen overlast veroorzaakt met het dealen van drugs. “Ik deal niet in coke of in heroïne. Wel in speed en andere dingetjes, maar de buurt heeft er geen last van”, zegt hij.
“Ze willen me weg hebben uit Utrecht” zegt Gerard. “Omdat ik hier zo bekend ben. Ik
Op straat is het ons kent ons. Je helpt elkaar een beetje
muziek zit te draaien. “Van sommige mensen krijg ik een tientje of twintig euro of ze brengen wat anders en dan zeggen ze ‘topmuziek!’.” Gerard voelt zich nog altijd anders dan anderen. Hij noemt zichzelf een ‘onderburger’, want “je bent niet zoals de rest”. “Mensen met een huis gaan om elf of twaalf uur naar huis en dan zit ik hier nog in mijn eentje op het Ledig Erf”.
Ik vraag Gerard naar de overlast in de omgeving van Park Lepelenburg. Onlangs legde de gemeente er verblijfsontzeggingen op aan mensen die er rondhingen en onder invloed waren van alcohol en drugs. Gerard zegt niet bij die groep te horen. Hij is meestal in de buurt van het Ledig Erf. Hij noemt het z’n ‘tweede huiskamer’. Het poortje bij het Ledig Erf noemt hij zijn ‘kantoor’. “Daar ont-
kan wel een huis krijgen in Amsterdam. Maar sorry, ik ben een Utrechter. Ik blijf hier.”
Houd je kop erbij
Ik vraag Gerard of hij me nog iets mee wil geven. “Houd je kop erbij en doe niet met je leven wat ik gedaan heb. Voor je het weet ben je een oude lul en invalide en kan je helemaal niks meer”.
Het blijkt de reden waarom hij zijn verhaal in de krant wil delen. Want als ik hem vraag waarom hij mij zijn verhaal laat optekenen, luidt het antwoord: “Het is nu eenmaal wat het is. Ik wil mensen voorlichten dat ze niet met hun leven moeten doen wat ik gedaan heb. Mijn gezondheid is nu slecht. Dat is voor mij een extra motivatie.”
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
Bastiaan van Schip maakte een documentaire over zijn vaders slagerij
Keurslagerij Van Schip was 66 jaar een begrip in Rivierenwijk. Dertig jaar geleden namen Dick van Schip en zijn vrouw Hélène de zaak over zijn vader. Ze werden bekende gezichten in de wijk. Dick is zelfs boven de zaak geboren. Vorig jaar sloten ze de deuren: het werk werd te zwaar en er was geen opvolger. Bastiaan van Schip legde zijn ouders vast en laat in zijn documentaire ‘Mijn vader was slager’ het einde van de slagerij van dichtbij zien.
Waarom wilde je hier graag een documentaire over maken?
“De documentaire vertelt het verhaal van de slagerij van mijn ouders, maar past ook binnen een groter geheel in onze maatschappij. Er zijn steeds minder slagerijen. Veel ambachtelijke zaken sluiten door personeelstekorten, maar ook doordat mensen op een andere manier boodschappen doen en de mening over vlees verandert. Als slagerszoon heb ik van dichtbij ervaren wat de gevolgen zijn van de concurrentie van grote supermarktketens. Het is een documentaire voor de wijk, maar ook voor de stad en mensen aan de andere kant van het land. Daar heb je vast soortgelijke zaken die zijn verdwenen.”
Hoe is het idee voor deze documentaire ontstaan?
“Het was niet de bedoeling om een documentaire te maken, maar alleen wat beelden voor in het familiearchief. Gaandeweg merkte ik dat ik een verhaal begon te zien in plaats van alleen wat flmpjes voor later. Ik wist niet zo goed wat ik precies deed, maar wel dat ik graag het verhaal van mijn ouders wilde vertellen. Ik wil laten zien hoe het is om je levenswerk achter je te moeten laten, maar laat ik ook het ambacht van dichtbij ziej.”
Wat vonden je ouders van jouw idee?
“Ik wil het verhaal van alle kanten laten zien, ook de minder leuke dingen. Bijvoorbeeld als het later op de dag was en mijn vader moe of chagrijnig was. De slagerij ging niet voor niets dicht is: het werk werd te zwaar. Op die momenten zeiden mijn ouders: Bastiaan ga maar lekker naar huis, we zien je later wel weer. Alleen ik wilde natuurlijk blijven. Daarover hebben we goed gepraat en daarna lieten ze mij helemaal toe. Ik mocht alles van ze flmen. Het was heel jammer dat de slagerij dicht moest. Dat gevoel wilde ik ook vastleggen.”
Ben je nog verrast tijdens het flmen?
“Ik kwam erachter dat ik met de flm, zonder dat ik het door had, ook afscheid aan het nemen was van de slagerij. Het kwartje viel pas tijdens het monteren van de beelden en tijdens het slopen van de slagerij. Ik voelde dat ik ook dingen wilde slopen. De flm is voor mij een manier om te verwerken dat de slagerij er niet meer zou zijn. Ik heb sowieso tot mijn
achttiende gedacht dat ik slager zou worden. Uiteindelijk wilde ik dat niet. Ik vond het mooi om te zien hoe zo’n afscheidsproces verloopt, zowel bij mijn ouders als bij mezelf. Het toch een stuk van jezelf dat je moet verlaten. Tijdens het flmen beleefden we intieme momenten. Dat was zo bijzonder. Ik volgde mijn vader overal waar die was en zat overal dicht op. De documentaire heeft de band tussen mij en mijn ouders nog sterker gemaakt.”
Wanneer is de documentaire te zien?
“Dit is de eerste flm die ik maak en het is spannend wat mensen ervan zullen vinden. Ik heb heel veel zin om hem te laten zien. Ik hoop dat die in december klaar is voor familie, vrienden en de donateurs van de crowdfunding. Ik heb van veel mensen hun vertrouwen gekregen. Al die positieve reacties steunen me enorm. Als initiatief voor de buurt kunnen de mensen uit de wijk de flm gratis komen kijken. Die voorvertoning is in de lege slagerij. Volgend jaar is de flm dan voor meer mensen te zien, hopelijk op een flmfestival of via een omroep.”
Wat is je lievelingsplek in Utrecht?
“Dat zijn de werven aan de gracht bij het Ledig Erf en de Twijnstraat. Dat mooie stukje aan water en met die hoge bomen heeft iets rustgevends. Om die plek heen kan het best druk zijn, maar daar voelt het altijd erg rustig.”
En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht?
“Bij Kafé België.”
Waar ben je trots op als Utrechter?
“Op mijn licht Utrechtse accent dat je hoort als ik heel enthousiast of boos ben.”
Wie is jouw favoriete Utrechter?
“Ik vind, net als veel andere mensen, onder andere Herman van Veen een bijzondere Utrechter. Mijn ouders gingen vaak naar zijn concerten. Zelf ben ik er een paar jaar geleden ook geweest in de Stadsschouwburg. Zijn concerten zijn bijzonder om mee te maken. Hij laat zoveel Utrechtse en Nederlandse harten smelten. Niet alleen door zijn muziek, maar ook door hoe hij is als persoon. Het is een lieve, warme, interessante en open man.”
Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?
“Dat was van de Amerikaanse jazzpianist Herbie Hancock in Tivoli.”
Wat mist Utrecht?
“Keurslagerij Van Schip.”
Utrecht is...
KOM KENNISMAKEN MET WDK op een van onze chauffeursbijeenkomsten! ZA.2 NOVEMBER van 10 tot 13 uur De Speler. Thorbeckelaan 18C, 3552 CS Utrecht.
Gemengde gebieden leveren leuke kruisverbanden op
Ondernemers zo veel mogelijk enthousiasmeren om samen te werken, daar is Joyce Seerden dagelijks mee bezig. Ze is kartrekker in het gebied Griftpark-Wittevrouwen namens Ondernemersfonds Utrecht. Deze onafhankelijke stichting brengt lokale ondernemers, sectoren en organisaties samen om gezamenlijke initiatieven binnen hun gebied te kunnen fnancieren. Joyce is sinds half mei verantwoordelijk voor het gebied Griftpark-Wittevrouwen, waar het Griftpark onderdeel van is. Het gebied ligt tussen de Kardinaal de Jongweg, de Biltstraat en de Sartreweg. Een gebied dat veel te bieden heeft.
O“Het vertrouwen van de mensen is voor mij de grootste beloning.”
Geen Taxipas?
een Taxipas? € 250,- STARTBONUS
Word ook WdK chauffeur!
Parttime chauffeur groepsvervoer 3 tot 5 dagen per week
Mail naar: vacature@wdkgroep.nl Of bel: 026 - 365 31 53
Dermacare
Deze week openen we in Utrecht een vernieuwde winkel. Hier kan je nu ook terecht voor ons Dermacare assortiment. Kom je ook langs?
m het eerst nog even uit te leggen: Ondernemersfonds Utrecht (OfU) is een belangrijke schakel in de Utrechtse economie. Alle ondernemers, eigenaren en gebruikers van gebouwen - die geen woningen zijn – dragen geld af aan OfU via de OZB-belasting. Utrecht is daarvoor verdeeld in 68 verschillende gebieden. Zo ontstaan er dus eigenlijk 68 potjes met een budget, die beheerd worden door de lokale ondernemersverenigingen. Op deze manier worden jaarlijks honderden projecten gefinancierd. Van feestverlichting in de winkelgebieden en camerabeveiliging op de industrieterreinen
tiatieven. Maar daarvoor moeten de betrokkenen elkaar wel weten te vinden en moeten wij goed uitleggen wat het fonds kan doen.” Met dat laatste is Joyce druk bezig. Ze is bij tientallen ondernemers en andere organisaties in het gebied Griftpark-Wittevrouwen langs geweest om ze bekend te maken met het fonds en ze uit te nodigen voor een eerste bijeenkomst. “Dat was een succes, op de 1e Ondernemersborrel in september waren er meer dan 50 mensen aanwezig. Er was hier nog nauwelijks samenwerking, terwijl dit wenselijk is vanwege het gezamenlijke budget dat zij kunnen gebruiken. Zonde als daar
'Dat was een succes, op de 1e Ondernemersborrel in september waren er meer dan 50 mensen aanwezig'
tot allerlei projecten die inspelen op sociaal-maatschappelijke thema’s, duurzaamheid en gezond stedelijk leven. OfU kijkt vooral naar de collectieve insteek van het initiatief en het verbindende karakter ervan. Dat is een van de voorwaarden die OfU hanteert.
De 68 gebieden hebben allemaal hun eigen karakter, en waar het ene gebied al heel lang goed georganiseerd is, zijn andere gebieden hier nog mee bezig. “Ondernemers in afgebakende winkelgebieden of industrieterreinen weten elkaar van huis uit vaak al goed te vinden, omdat er hele duidelijke gemeenschappelijke belangen zijn. Maar er zijn ook gebieden die veel gemengder zijn, met verschillende soorten organisaties zoals zorginstellingen, dienstverlening en cultuur. Ook deze organisaties dragen bij aan het fonds en kunnen dus meebepalen over het budget in hun gebied”, vertelt Fondsmanager Kyra Kasel. “Een van die gebieden is bijvoorbeeld Griftpark-Wittevrouwen.”
En daar verschijnt Joyce in beeld. “Juist zo’n gemengd gebied kan hele leuke kruisverbanden opleveren en dus hele leuke ini-
niks mee gebeurt natuurlijk. Juist door mensen samen te brengen gaat het balletje rollen en komen er goede ideeën.”
Een van die ideeën was de Veeartsenijroute, die recent is geopend door Wethouder Susanne Schilderman. Ook wordt er gewerkt aan een Community Film met ondernemers uit de wijk en is er afgelopen zomer een mooie muurschildering aangebracht door studenten van Nimeto. Dit was in samenwerking met de buurtvereniging Ezelsdijk. Inmiddels heeft het gebied OfU62 Griftpark-Wittevrouwen ook een eigen LinkedIn pagina waarop meer over de projecten wordt gedeeld.
En wat is dan het grotere doel eigenlijk? Fondsmanager Kyra legt uit: “We willen het vestigingsklimaat van Utrecht verbeteren. Wat erop neerkomt dat we samenwerken aan een stad waarin het plezierig ondernemen en werken is. Dat is een stad die veilig, mooi en duurzaam is. En dat komt niet alleen ten goede van ondernemers en organisaties, maar ook bewoners hebben hier profijt van.”
Wat is Dermacare?
De producten van Dermacare zijn speciaal ontwikkeld met, getest én aanbevolen door dermatologen. Zo wordt de huid met de grootste aandacht verzorgd en ondersteund.
Kartrekker bij het Ondernemersfonds Utrecht, Joyce Seerden
Restauratie van de Domtoren dan toch echt klaar
Met een paar ferme tikken met de rubberen hamer wordt de laatste steen in de Domtoren geslagen. Het is een symbolische daad. Leerlingen uit groep 8 van basisschool Pieterskerkhof helpen mee. Ze pakken de spatel en wat voegsel en smeren de randen rondom de steen in waarop geschreven staat REST. 2019 – 2024. Het is de laatste formele handeling waarmee de restauratie van het icoon van de stad is afgerond.
Tekst en fotografe: Robert Oosterbroek
We gaan zes jaar terug de tijd in, naar 1 november 2018. Willem de Torenwachter, een historisch fguur, komt al abseilend van de Domtoren af. In zijn handen heeft hij een grote sleutel die hij, eenmaal beneden, overhandigt aan de toenmalige wethouder Victor Everhardt. De sleutel is van de toren, die de wethouder direct weer overhandigt aan bouwbedrijf Nico de Bont. Dit bedrijf gaat de toren jarenlang opknappen. Dat er groot onderhoud nodig was, kwam in 2015 al naar buiten toen monumentenwacht de toren had geïnspecteerd. De toren verkeerde in een matige staat. In 2016 verschenen er netten op de toren om de risico’s op vallende stenen te beperken. De kroon van het icoon van Utrecht stond al sinds 2017 in de steigers en in 2019 was de hele Domtoren verdwenen achter kilometers van stijgerbuizen.
De eerste steigers waren nodig om te inspecteren wat er precies allemaal moest gebeuren, waarna er een plan werd gemaakt en de echte restauratie daadwerkelijk kon beginnen. Afgelopen vijf jaar zijn er 10.000 stenen stuk voor stuk bekeken en bij iedere steen is beoordeeld of vervanging nodig was. Ook is het beeldhouwwerk gerepareerd of vernieuwd, net als het voegwerk aan de buitenkant. De windvaan, het carillon en het glas-in-lood zijn
gerestaureerd. Het leiendak is vervangen. De vier wijzerplaten zijn voorzien van een nieuwe laag bladgoud, en er is nieuwe, permanente verlichting gekomen. De restauratie van de Domtoren is voorspoedig verlopen. Het werk is sneller klaar dan gepland en het project is binnen budget gebleven.
Het was maandag 14 oktober aan enkele kinderen uit groep 8 van de nabijgelegen basisschool Pieterskerkhof om de laatste steen te plaatsen. Deze kinderen komen dagelijks langs de toren, als ze naar school gaan. Maar omdat de toren dus als sinds 2017 bekleed is met steiger, zullen de meesten niet herinneren dat het ooit anders is geweest. Dennis de Vries, wethouder Vastgoed: “Het terugplaatsen van het blok steen is de aller-, allerlaatste stap in de restauratie van onze Domtoren. Vijf jaar lang is er door heel veel vakmensen – van beeldhouwer tot klokkenmaker, van architect tot aannemer – hard gewerkt aan de grootschalige opknapbeurt van Utrechts’ icoon. Dit is de laatste handeling voor de offciële viering op 9 november, waar ook koningin Máxima bij aanwezig is. Ik vind het ontzettend tof dat kinderen – die de Dom eigenlijk alleen kennen mét steigers – nu het laatste blok steen gaan inzetten. Vanaf nu kunnen zij weer vijftig jaar genieten van een steigervrije, stralende Dom.”
De torenwachter komt naar beden om de sleutel te overhandigen (2018)
De laatste steen wordt teruggeplaatst in de Domtoren
55 kilometer aan stijgerbuizen zijn gebruikt
De wijzers van de klok werden van de Domtoren gehaald om opgeknapt te worden (2019)
Bockbier festival
Waar: Janskerkhof
Wanneer: 18 t/m 20 oktober
Prijs: 10.95 euro
Het is oktober en de bierliefhebber weet dat dat beter bekendstaat als bocktober. De hele maand zijn er weer de lekkerste bockbiertjes te proeven, waaronder op het bockbierfestival op het Janskerhof. Los van de nodige speciaalbiertjes die te proeven zijn, zijn er ook een livebands, dj’s, het nodige eten en een Topbockverkiezing. Mensen die kicken op gemakzucht kunnen ook aan hun trekken komen. Er is namelijk ook simpelweg een ouderwetse bierproeverij.
Salon Safer: Mary Shelley
Waar: Nieuwegracht 38, Sallon Safer
Wanneer: 20 oktober
Prijs: 18 euro
We horen je denken: wie is Mary Shelley? Op dat antwoord hoef je niet lang te wachten, want je hebt het werk van deze schrijfster vast wel eens gelezen, of er op zijn minst over gehoord. Deze dame schreef namelijk het wereldwijd bekende Frankenstein. Ook schreef ze The last man, wat speculeert over een toekomst in de 21e eeuw waarbij een pandemie de mensheid bijna tot uitsterven brengt. In de huidige context best bijzonder, en dat is dan ook de reden waarom er een lezing wordt gewijd aan deze bijzondere vrouw. Want wie is Mary Shelley en hoe kunnen we haar werk interpreteren? Leer er meer over tijdens de lezing in Salon Safer.
Amerikaanse verkiezingen 2024: een democratie onder druk
Waar: ZIMIHC Theater
Wanneer: 24 oktober
Prijs: gratis
Of je er nou helemaal klaar mee bent, er geen genoeg van kan krijgen of het eigenlijk niet zoveel kan boeien, je krijgt het toch wel mee: de Amerikaanse verkiezingen natuurlijk. Het politieke landschap in de Verenigde Staten is de laatste jaren drastisch veranderd, en de verkiezingen lijken steeds meer op een soapserie. Maar mocht je door de bomen het bos niet meer zien, en oprechte interesse hebben in wat fctie en feit is, is de lezing van Amerikakenner Marco van den Doel wellicht een goeie tip. Hij neemt je mee in de wereld van de Amerikaanse politiek, legt uit wat er dit jaar op het spel staat en wat de laatste ontwikkelingen zijn.
Maankoorts
Waar: Stadsschouwburg Utrecht
Wanneer: 21 oktober
Prijs: vanaf 13 euro
De mensheid heeft een geschiedenis die niet altijd al te sjofel is geweest, met name als we kijken naar het kolonialisme en het mijnwerkersverleden. “Nooit meer!”, is wat landen wereldwijd met elkaar afspraken, maar daar lijkt nu verandering in te komen. De maan is namelijk het nieuwste slachtofer van een eigenschap die maar weinig mensen goed hebben gedaan: hebberigheid. In de voorstelling ‘Maankoorts’ verbindt Marjolijn van Heemstra de mijnbouw van de vroegere kolonisten in Suriname met een toekomstige vorm van mijnbouw, en wel op de maan. Wat drijft ons mensen namelijk om een steen in de ruimte, honderdduizenden kilometers hier vandaan, te claimen?
Popronde @ de Nijverheid
Waar: De Nijverheid
Wanneer: 24 oktober Prijs: gratis
What’s not to love about goede livemuziek terwijl je geniet van een biertje, frisje of wijntje? Iedereen die die mening deelt, kan eens een bezoekje brengen aan De Nijverheid. Er is dan namelijk Popronde, waar Indie/Folk duo ‘Dreamer’ optreedt. De muziek van Dreamer wordt, en dat zal niet geheel als een verrassing moeten komen, omschreven als dromerig, ruimtelijk en ontspannend. Denk een beetje in de hoek van Bon Iver en The Paper Kites. Mocht je zin hebben om helemaal weg te dromen, kan dat dus in de Nijverheid op 24 oktober om 21:00 uur. Ideaal, want dan kan je daarna gelijk je bed in zweven.
Great Lake Swimmers
Waar: dB's
Wanneer: 19 oktober
Prijs: 19 euro
Vaste gangers van dB’s die circa 15 jaar geleden ook al rondhingen kennen deze band misschien nog wel: de Great Lake Swimmers. In 2009 stonden deze mannen ook al op het podium, en nu is het opnieuw de beurt aan ze. In de tussentijd is de bekendheid van deze band alleen maar toegenomen, en hebben ze zich ontpopt tot één van de bekendere indiefolkbands met negen albums onder de riem. Wie alvast in de stemming wil komen, kan luisteren naar hun nieuwste single: Uncertain Country.
In gesprek met Elvira
Waar: Bibliotheek Neude
Wanneer: 19 oktober
Prijs: gratis
Een goed gesprek: wie houdt daar nou niet van? Elvira in ieder geval wel. Ze is levenscoach en geeft maar al te graag advies over waar je dan ook maar mee zit. Kom eens langs om het te hebben over verdrietige, leuke, moeilijke, bijzondere gevoelens te hebben, en laat je verrassen door de inzichten van iemand die buitenaf staat. Je hoeft niet bang te zijn om de diepte in gesleurd te worden, je hebt ten slotte zelf de regie over waar je het wel en niet over hebt. De coachingsessie is overdag, en dat is optimaal. Zo kan je je zaterdagavond namelijk gewoon voor weekendactivitieten bewaren, terwijl je emotioneel weer bent opgeruimd.
OP BEZOEK BIJ HET ITALIAANSE FRIT’ZZA
‘Een pizza fritta ziet er niet heel mooi uit, maar is ontzettend lekker’
Een gefrituurde pizza klinkt misschien een beetje gek, maar de inwoners van Napels zijn al jaren dol op deze snack. Het is daar een van de populairste en meest geliefde streetfoodgerechten. De chefs Rafael en Baptiste willen de mensen in Utrecht ook kennis laten maken met de ‘pizza fritta’ en ander Napolitaans streetfood. Bij Frit’zza in de Twijnstraat maken ze daarom sinds deze zomer op traditionele wijze allerlei gefrituurde gerechten.
Het eten dat Rafael en Baptiste maken is ook te vinden in de ‘friggitorias’ van Napels. Net als in een Nederlandse snackbar staat gefrituurd eten daar centraal, alhoewel het er in een Nederlandse snackbar niet zo ambachtelijk aan toegaat als in de Italiaanse.
Naar eigen zeggen is Frit’zza de eerste friggitoria in Nederland. De twee vrienden, van wie Rafael Italiaans is, wonen allebei al jaren in Utrecht. Voordat ze Frit’zza openden, werkten ze als chefs bij verschillende Italiaanse restaurants in de stad. Afgelopen zomer vonden ze het de hoogste tijd voor een eigen zaak. Koken is hetgeen wat ze het liefste doen. Al snel na binnenkomst staan er dan ook allerlei gerechten op de balie om te proeven. Het draait tenslotte allemaal om het eten.
Honderden jaren oud
De pizza fritta is een klassieker op hun kaart, maar je kunt bij Frit’zza ook andere gefrituurde gerechten te bestellen. Zo maken ze arancini (risottoballetjes), crocchette (aardappelkroketje) en frittatine (pastakro-
ketje). Elk gerecht maken de twee chefs zelf. Daarbij gebruiken ze uiteraard uitsluitend producten uit Italië. De kaart is helemaal vegetarisch. De bereidingswijze is precies zoals dat in Italië ook gebeurt.
Zoals de naam al verklapt, is een pizza fritta een gefrituurde pizza. Je vult het deeg met verschillende ingrediënten, vouwt het dicht en frituurt het in olie. “Het ziet er misschien niet heel mooi uit, maar het is ontzettend lekker. Dat is het belangrijkste”, zegt Rafael. Ze zijn duidelijk trots op het eten dat ze maken.
Bij de bereiding van een pizza fritta komt een speciale techniek kijken, die ze liever niet op de foto of in dit artikel willen. Rafael laat daarentegen wel graag zien hoe hij een pizza fritta precies maakt. “Zelfs al weet je de vier ingrediënten die in ons deeg zitten, lukt het je zonder die techniek nooit om een echte pizza fritta te maken”, legt Baptiste uit. “Rafael heeft die traditionele techniek in Napels geleerd. Hij geeft er ook cursussen over.”
Werelderfgoed Lachend vertelt Baptiste dat ze niet gek zijn doordat ze pizza’s frituren. Sommige gerechten die ze maken zijn al honderden jaren oud. De pizza fritta ontstond tientallen jaren geleden in de Tweede Wereldoorlog. Toen waren er niet genoeg ingrediënten of niet genoeg geld om pizza’s te bakken. Ook was er een gebrek aan houtovens. De Italianen moesten creatief zijn en zo werd de pizza fritta geboren. Het gerecht is zelfs door Unesco tot werelderfgoed verklaard. Rafael en Baptiste runnen de zaak met zijn tweeën: de een achter de balie en de ander in de keuken. De mis-en-place doen ze iedere dag samen voordat ze open gaan. Zo maken ze onder andere dagelijks verse pesto en natuurlijk het deeg voor de pizza fritta’s, met daarin meel uit Napels. Ze noemen zichzelf “keukenmensen” en moeten daarom nog wel even wennen aan het hebben van hun eigen zaak. Tot nu toe werken ze per persoon elke week ruim 80 uur. Hun droom? Om op nog meer locaties een friggitoria te openen.
‘Niet te schuin’ De vrolijke kleurencombinatie geel, oranje en roze is vanaf buiten al goed te zien. Binnen staat er een enthousiast Italiaans stel aan de balie bij Baptiste. Ze komen oorspronkelijk uit Milaan, maar kennen de gerechten uit Napels goed. Hun enthousiasme over dat ze die nu ook in Utrecht kunnen eten, is overduidelijk.
Als er een Nederlandse jongen binnenkomt met minder kennis van zaken, neemt Baptiste de tijd om hem uit te leggen wat alles precies is. Als hij uiteindelijk een van de pizza fritta’s kiest, volgt een uitleg over hij die het beste kan eten. Het advies luidt: een minuutje laten afkoelen en daarna gewoon met de hand eten. “Daarbij is het belangrijk om de pizza vooral niet te schuin te houden. Dan verschuift de hete vulling allemaal naar één kant en is de kans groot dat je je mond verbrand bij de eerste hap.”
En wie denkt dat pizza fritta druipt van het vet, heeft het mis. Rafael en Baptiste stellen hun klanten nog even gerust: in een pizza fritta zitten maar 80 calorieën meer dan in een gewone pizza. a
Tekst: Bo Steehouwer / Fotografe: Tamar Huijbregts
WAT VINDEN DE LEZERS?
DUIC-lezers aan het woord
Ziekteverzuim te hoog bij ambtenaren van de gemeente Utrecht
Het ziekteverzuim onder ambtenaren van de gemeente Utrecht moet omlaag. Op dit moment zit 8,6 procent van het personeel ziek thuis. Een minder vrijblijvende aanpak moet soelaas gaan bieden.
Bert:
Laat net als in het uitzendwerk de 1e dag van ziekmelding niet uitbetalen en alle andere dagen maar 90% van het loon. Wedden dat het ziekteverzuim naar beneden gaat?
Utrechtvoorutrecht:
Wellicht heeft het te maken met het feit dat een deel van de stad consequent op je loopt te zeiken en je overal verantwoordelijk voor houdt. Bijvoorbeeld op dit forum. Het feit dat een ambtenaar iets fout heeft gedaan als je iets niet bevalt, werkt weinig motiverend, kan ik me voorstellen.
Clio:
Ik snap dat wel. Ik weet dat veel personeel zich niet kan vinden in de aanpak van het beleid in Utrecht. Als je lang met tegenzin naar je werk gaat omdat je je niet gehoord voelt, raak je vanzelf overspannen.
“
Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad? Je leest het in deze rubriek.
Fietsenstalling Jaarbeursplein
De fetsenstalling aan het Jaarbeursplein in Utrecht is uit voorzorg per direct dicht voor onderzoek. Er zijn scheuren gevonden in de constructie. Er is onderzoek nodig om te achterhalen wat de oorzaak is.
Otto:
Een verkeerd product dus. Hopelijk is de producent volledig aansprakelijk te stellen.
Alain:
Wow, lekker dan. Ook net nu de stalling bij Sijpestein gesloten is én de Westplein stalling is verwijderd. Hiermee is ook meteen de stalling van WTC onbereikbaar. Het wordt zo wel lastig om bij het station een plekje voor je fets te vinden als je van de westkant komt. Knoopstalling is zo ongeveer de enige overgebleven optie.…
H.v.d.W:
Compliment voor de gemeente Utrecht, die na controle van de fetstunnel verantwoordelijkheid neemt voor de veiligheid van heel veel fetsers door nu de stalling (voorlopig) te sluiten.
Hoe blijft de stad leefbaar met alle bouwplannen?
“ “ “ “ “
De gemeente Utrecht heeft een bouwplan gemaakt voor de hele stad, waarin de balans tussen woningen en leefbaarheid wordt vastgesteld. Zomaar overal bouwblokken met honderden huizen laten verrijzen is namelijk niet de bedoeling. Daarom heeft Utrecht het allemaal opgeschreven in een nieuwe visie.
Nina:
Visie is dat je de rijksoverheid twee tot drie nieuwe steden bij laat bouwen ergens in Nederland en dat je je eigen stad leefbaar houdt door het ongelimiteerd en ongefaciliteerd bijbouwen een halt toe te roepen. Het ontbreekt ons volledig aan visionairs op heel veel terreinen in Nederland.
Herman:
Willen we een huis en misschien wat minder leefbaarheid, of willen we geen huis en meer leefbaarheid?
Binnenstadbewoner:
Het is tijd voor visie. Verdichting is tot op zekere hoogte mooi, maar gaat ten koste van de leefbaarheid. Verder meer investeren in leefbaarheid en gezellige stadscentra, zodat de binnenstad wordt ontlast. Plus ook investeren in een metronetwerk die de wijken met elkaar verbindt. Boven de grond is alles aan het vastlopen.
VERDWENEN VILLA'S IN UTRECHT
Huize Alenvelt aan de Hindersteinlaan
Langs het smalle water van de Vleutense Wetering lag niet alleen de buitenplaats Jafa aan de Vleutenseweg, maar vlak voor het dorp Vleuten ook Huize Alenvelt. Na de Tweede Wereldoorlog zou het een klooster worden, voor die tijd woonde de familie Van Bijlevelt er. De laatste erfgename, de reislustige Pouwlina, trouwde tot tweemaal toe met iemand uit Constantinopel (Istanbul), wat in Vleuten veel opzien baarde.
STekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archie en Historische Vereniging Vleuten De Meern Haarzuilens en Leidsche Rijn f
tamvader Willem Dircksz. van Bijlevelt had in de zeventiende eeuw een brouwerij in Vleuten. Hij belegde de opbrengst in weidegrond en werd schepen (wethouder). Uiteindelijk bezat de familie Van Bijlevelt bijna al het land tussen de Vleutense Wetering en de Thematerweg en werd de grootste grondbezitter van Vleuten. Eén tak bleef de brouwerij drijven, andere familieleden werden dorpsbestuurders.
Via een huwelijk kwam de hofstede Hinderstein in familiebezit. Deze pachtboerderij had een herenkamer waar de eigenaren konden verblijven. De naam Hinderstein werd in de achttiende eeuw gewijzigd in Alenvelt en het voorhuis groeide uit tot een buitenverblijf met 'twee Behangene Kamers, met een Engelsche Schoorsteen, vier Royaale Boven-Kamers, beneden een Kelder-Keuken, Wyn- en Bier-Kelder'. Rondom het rechthoekige herenhuis was een park met boomgaard, moestuin, theekoepel en koetshuis.
Brand en nieuwbouw Begin negentiende eeuw werd Paulus Mar-
tinus van Bijlevelt (1770-1841) ook eigenaar van kasteel Den Ham (waarvan de Hamtoren nog bestaat). Hij ging er met zijn gezin wonen en verhuurde Alevelt, volgens een advertentie uit 1813 als 'een aangenaam en tot de Jagt geschikt Buitenverblyf'. Zoon Simon van Bijlevelt (1816-1895) ging in Utrecht medicijnen studeren, maar deed geen examen. In 1841 vestigde hij zich op Alevelt. Hij werd gemeenteraadslid en wethouder en probeerde burgemeester van Vleuten te worden, een positie die echter werd ingenomen door een neef. De familie was katholiek. Simon van Bijlevelt was penningmeester van de liefdadige Broederschap van Onze Lieve Vrouwe, bekend van de Broederschapshuisjes. Ook schonk hij de grond voor de bouw van de Vleutense Willibrordkerk.
Op 52-jarige leeftijd huwde Simon de veel jongere Elisabeth Bernardina Le Brun (18361908). Een jaar later, op 8 april 1869, brak er 's nachts brand uit in de boerderij van Alenvelt, die oversloeg op het herenhuis. 'Alleen het zomerhuis, de hooibergen en een schuur zijn blijven staan. Al het overige is verbrand.
Men zegt echter dat de inboedel gered is en geen persoonlijke ongelukken zijn te betreuren', volgens een krant. Van Bijlevelt besloot een nieuw herenhuis te bouwen en een aparte boerenhoeve iets verderop. Dit is de boerderij (Klein) Alenvelt die nog aan de Hindersteinlaan 36 staat.
Dirk van der Werf (1829-1904), opzichter van 's Rijks Waterstaat te Utrecht, maakte een maand na de brand tekeningen van de oude situatie én van de nieuw te bouwen villa. Van der Werf werd bekend met opnametekeningen van monumenten zoals kasteel Vredenburg, maar was kennelijk ook architect van het nieuwe Alenvelt. Het symmetrische pand zoals hij in mei 1869 tekende, is exact het huis dat er tot in de twintigste eeuw zou staan. Het had een smal maar hoog middendeel met een balkon boven de ingang. Aan weerszijden van de lange gang lagen een tuinkamer, zijkamer, kabinet en ontvangstzaal van 6.5 bij 5 meter. Boven waren drie slaapkamers, een logeerkamer, balkonkamer en kabinet. Waarschijnlijk diende het kabinet beneden als studeerkamer voor Simon en boven als boudoir
voor Elisabeth. Bij de nieuwbouw bleef de oude kelderverdieping met keuken, wijnkelder en provisiekelder gehandhaafd. Echtgenoten uit Constantinopel Het echtpaar had twee kinderen. Zoon Paulus overleed op 22-jarige leeftijd. Dochter Pouwlina Petronella Johanna Odilia van Bijlevelt (1869-1947) was in 1895 de enige erfgenaam. De eigenzinnige Pouwlina schilderde en reisde veel. In Constantinopel (Istanbul) ontmoette ze de Turkse offcier Djemal Effendi, met wie ze in 1910 trouwde. Aanvankelijk woonden ze in Constantinopel, maar vanwege de Eerste Wereldoorlog kwam het paar naar Vleuten. Met zijn fez en puntsnor was Djemal een opvallende verschijning in het dorp, waar hij 'de Turk' werd genoemd. In 1921 keerden ze terug naar Turkije, waar Djemal al snel overleed. In 1922 hertrouwde Pouwlina er met een Albaniër, Hassan Tahsine. Hij was door de Engelsen aangesteld als politiecommissaris, maar door de nieuwe Turkse regering ter dood veroordeeld. Het echtpaar vluchtte en vestigde zich op Alenvelt. De Vleutenaren noemden ook Tahsine 'de Turk'. Hij trachtte zich geliefd te maken met tuinfeesten en door snoep uit te delen aan kinderen, maar werd beschuldig van kinderlokkerij. Ook zou hij om het geld getrouwd zijn met de veel oudere Pouwlina en haar willen afschermen. Feit was dat Tahsine opvliegend was en Pouwlina zich steeds verder terugtrok.
Na Pouwlina's dood in 1947 — ze was kinderloos gebleven — bleef Tahsine in zijn kamer, de rest van het huis werd bewoond door burgemeester Johannes Verder en zijn gezin. Het schijnt dat ze elkaar nooit tegenkwamen. Pouwlina's bezit ging volgens haar testament naar een liefdadigheidsfonds en een cultuurstichting die de familienaam droegen; Tahsine kreeg alleen vruchtgebruik. De schilderijen uit de grote zaal gingen naar het Centraal Museum (dat ze in 2006 verpatste).
In 1952 kochten de zusters van de heilige Maria Magdalena Postel (Schoolzusters van Heiligenstadt) een stuk grond van Alevelt om het bejaardentehuis Sint-Jozefzorg te bouwen. Vijf jaar later verkocht de Van Bijleveltstichting ook Huize Alevelt aan de congregatie, die het in 1976 liet afbreken voor nieuwbouw. De laatste zusters bleven tot 2018. Onlangs is het jarenzeventiggebouw met een extra verdieping getransformeerd tot kleinschalige woonzorgvoorziening.
Huize Alenvelt aan de Hindersteinlaan in Vleuten, 1958.
Theekoepel van Alenvelt in 1958, met twee zusters en tweede van links Hassan Tahsine.
Straatnamen
Jan van Scorelstraat
De Jan van Scorelstraat loopt parallel met de Waterlinieweg en grenst aan het Wilhelminapark. De straat is vernoemd naar Jan van Scorel. Wie was deze man?
Jan van Scorel was een zestiende-eeuwse schilder die werd geboren in het Noord-Hollandse Schoorl. Hij werkte lange tijd in Utrecht, maar vertrok later voor een jaar naar Rome waar hij beheerder werd van de kunstschatten van het Vaticaan. Daar maakte Van Scorel kennis met het werk van de renaissancisten.
Eenmaal terug in Utrecht speelde hij een grote rol in de verspreiding ervan in de Noordelijke Nederlanden. Hij kreeg naams-
bekendheid met zijn Italiaans geïnspireerde kunst en zijn opdrachten groeiden. In deze tijd leefde hij samen met Agatha van Schoonhoven. Het paar kreeg vier kinderen, twee zonen en twee dochters.
Een belangrijk werk van hem is de restauratie van Het Lam Gods van de broers Van Eyck. Andere eervolle opdrachten waren de decoratie en organisatie van de intochten in Utrecht van keizer Karel V in 1540 en van Filips II in 1549. Hoewel Van Scorel overleed in 1562, is zijn werk nog altijd te bewonderen. In het Centraal Museum bijvoorbeeld, dat tegenwoordig de grootste collectie van werken van de Utrechtse schilder ter wereld bezit.
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
De stad in cijfers
In other news
‘Eén op de drie daklozen in Nederland is een vrouw’
“Eén op de drie daklozen in Nederland is een vrouw”, schrijft de Turkse SONHABER.eu over het recent gepubliceerde ETHOS-onderzoek van Universiteit Utrecht. “Deze vrouwen verblijven meestal met hun kinderen bij hun familie of vrienden in tijdelijke onderkomens, bungalows of caravans.”
Onderzoeker Sandra Schel van de Universiteit Utrecht stelde dat vooral alleenstaande moeders zich in een moeilijke situatie bevinden, schrijft het Turkse nieuwsplatform. Schel: "Na een scheiding of wanneer ze ontsnappen aan een gewelddadige relatie, worden ze dakloos of kunnen ze geen onderdak vinden."
Programmaleider Willem van Sermondt
van het Kansfonds stelt dat de grootste groep niet op straat of in opvangcentra leeft. “Dakloosheid is heel divers en treft veel verschillende mensen. De meeste daklozen verblijven bij vrienden of familie, op een camping, in beschermde gebouwen, in een schuur of in een auto. Niet alleen volwassenen, maar ook kinderen worden gedwongen in ongewenste omstandigheden te leven ’, aldus Van Sermondt.
Het eerste ETHOS-onderzoek werd in 2023 in slechts één regio uitgevoerd. In het tweede onderzoek dat dit jaar is uitgevoerd, zijn gegevens onderzocht van 55 gemeenten. In het derde onderzoek, dat volgend jaar zal plaatsvinden, worden gegevens van 57 gemeenten in 9 regio’s onderzocht.
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van het aantal Utrechters dat een fets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
Er komen steeds meer initiatieven om Utrechtse burgers meer te betrekken bij de lokale politiek in de stad. Een voorbeeld daarvan is het burgerberaad; een groep Utrechters die de gemeente advies geeft over maatschappelijke onderwerpen waar de politiek zelf niet uitkomt.
Het eerste burgerberaad heeft positieve gevolgen gehad zei de gemeente recent: “Utrechters die leren hoe complex de vraagstukken van de gemeente zijn, anderstaligen die gemotiveerd zijn om Nederlands te gaan leren, Utrechters die andere Utrechters buiten hun eigen bubbel leren kennen en met elkaar in verbinding staan en deelnemers die zich meer Utrechter zijn gaan voelen.”
Maar de inwonersenquête van 2023 blijkt dat slechts veertien procent van de Utrechters dat jaar heeft geprobeerd het gemeentebeleid te beïnvloeden. Het grootste deel (8%)
deed dat via een (online) vragenlijst. Andere manieren waren onder meer deelname aan bijeenkomsten (4%) en contact met een bewonersgroep (3%).
Er is dus ruimte voor verbetering. Zeker nu de gemeente heeft uitgesproken de betrokkenheid van inwoners van de stad bij de lokale politiek te waarderen en positieve effecten te zien. Volgens de gemeente is het bijvoorbeeld zichtbaar dat leden van het burgerberaad een democratische ervaring hebben doorgemaakt. “Ook hebben we gezien wat eigenaarschap bij Utrechters met hen doet en wat dat betekent in de samenwerkingsrelatie met de gemeente. Hier kunnen we van leren voor ook andere vormen van samenwerking met Utrechters.” a
COLUMN
Koop da boek ‘Utrechtenaren, een queer geschiedenis’. Da wor je wijzer van (en voar degene die bâng ingesteld zijn, je wor door ’t leze d’r van nie vanzellef homo of lesbienne, je krijg d’r wel meer begrip voar). D’r staot veul ellende in da boek wan homo’s en lesbiennes hebbe ’t nie eenvoudig gehad as ze zich zellef wilde zijn. Totte mè de doadstraf an toe konde ze krijge zo as de sodemiete-vevolging in 1730 en 1731 waorbij in Uterech 18 manne te doad zijn gebrach door wurreging. Waor ‘k ‘t nou ove wil hebbe is de taol en de dingetsjies d’r omhin. Zo kenk’ me nog goe herinnere van vroege da as we ’t over ’n homo hadde we dan mè de ene hand op de rug van de and’re sloege om te zegge ‘da’s ’n natte’. Die spottende en onaordige handeling komp van de homo’s zellef die in de 18e eeuw tijdens ‘t ‘kruysen’ signaole afgaove zo as mè ’n paor vinges op de rug van de hand te tikke, en waor dus ook uitdrukkinge uit voort kwaome: ‘Hij is van ’t handsjie’ en ‘Hij is van de klets’. In die tijd, zo lees ‘k in ’t boek’ waore ’t de sodemiete zellef die mekaor anspraoke mè ‘neef, tante, jufrouw of nicht’. Daor is van blijve hânge in ’t schelde da ’n homo ’n nich wor genoemp. En as de sodemiete mekaor opzochte dede ze da onder meer in de zogehete ‘lolhuize’ zo as De Wijnkrans bij de Lange Nieuwstraot waor bove ‘n ‘apart camertje’ was waor ‘slappen dingen styf gemaakt werde’. Die sodemiete-vevolginge sloege over op ’t heule land. En doorda ’t in Uterech begon wer buite de stad de titel Uterechtenaor vanzellef synoniem voor homo. Buite Uterech wer ook wel gezeg over homo’s: ‘Hij is van Uterech’. En as je, zeije ze buite de stad, ’n Utrechtenaor was droeg je je broek achterstevoare en bij ’t biljarte zeije ze ove ’n van achtere geraokte bal: ‘Da’s ’n Uterechtenaor’. Tegewoordig is da ouwe taolgebruik in onbruik geraok en zijn we ammoal gewoan Uterechtenaore. Lees da boek!
ZOEKPLAAT
Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE
Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol
Alle Rabo ClubSupport winnaars: gefeliciteerd
• AEGEE
• AHN
• Anteros
• Arktika
• Badmintonvereniging Triaq
• Bartholomeus Gasthuis
• Basisschool De Krullevaar
• Bevrijdingsfestival Utrecht
• Brassband Utrecht
• Crespon KPJ
• De Dorpsspelers
• De Hoge Weide De Roef De Volharding
• De Zonnebloem afd. Vleuten De Meern en Haarzuilens
• De Zonnebloem Nieuwegein Noord
• De Zonnebloem Utrecht-Stad
• DESTO
• Duathlon Utrecht
• ECU’92
• Eet Mee
• Emmaus Domstad
• Fiducia
• Fletiomare
• Gein Express
• Gym & Move Leidsche Rijn
• Handbal Domstad Handbalvereniging HV Leidsche Rijn
• Harmonieorkest Vleuten
• Harto
• Het Zinkstuk
• HKC
• Hockeyclub UNO
• Hyenas FC
• Indigo Bigband
• J.S.V. Nieuwegein
• Jan Pieterszoon Coengroep zeeverkenners
• Jeugdfonds Sport & Cultuur provincie Utrecht
• Johannes Hospitium Vleuten
• Jong Nederland Harmelen
• Kamerkoor Lamusa
Karate Team Utrecht KKU
• KVC
• Limes
• Mixed Hockey Club Nieuwegein
• MMHC Voordaan
• Musicalgroep Starlight
• Muziek in de Wijk
• Nat. Ver. De Zonnebloem afd. Nieuwegein-Zuid
• Nederlandse 1/4 Ton Vereniging
• New Stars
• O.K.V. 71
• Odensehuis Andante
• Petje af Utrecht
• Present Utrecht
• PSV de Rijnruiters PVCV
Scan de QR-code voor de gehele uitslag of kijk op www.raboclubsupport.nl
Ringpark Dichterswijk
• Roeiploeg Utrecht
• Ronald McDonald Huis Utrecht
• SC Antilope
• SCH’44
• Scouting De Vliegende Pijl 19
• Scouting Harmelen
• Scouting Jan van Hoof
• Scouting Ridderhof
• Sesar
• Simius Hircus
• Softijs
• Speelotheek ‘t Belhameltje
• Speelotheek Hoograven
• Speeltuin Noordse Park
• Sportvereniging Kampong Tennis
Stichting Bouwgein
• Stichting de Utrechtse Uitdaging
• Stichting Dierenweide Haarzuilens
• Stichting Dierenweide Vleuten
• Stichting Kindertriathlon Leidsche Rijn
• Stichting Leergeld Nieuwegein
• Stichting Met je hart Utrecht
• Stichting PANN
• Stichting Speelvoorziening De Torteltuin
• Stichting Thuisgekookt
• Stichting Utrechts eigenDom
• Stichting Vrienden van PVCV
• SUN Lekstroom
Supportersvereniging P V C V
• SV Kampong
• sv Parkhout
• SVDU
• SVE
• TC de Uithof
• Tennisvereniging Rijnhuyse
• Theatergroep De Hangouderen
• THOR
• TragePost
• TTVN
• TV Vreeswijk
• UBALL Basketball Academy Utrecht
• USHC
• USKV Hebbes
UST Traiectum Utrechtse Dansstichting STIJL
• UVV Sphynx
• UVV Tennis
• UWV Het Stadion
• V.S.R. “De Solleysel”
• V.V. De Meern
• Vereniging Scouting Vreeswijk
• Vleudeboules
• Voetbal Vereniging UtrechtArdahanspor
• VOVH
• ZPC Watervlo
• Zwemvereniging Utrecht
