DUIC Krant NR. 105 juni

De krant die verder kijkt in de stad

JUNI 2020 | 6E JAARGANG NR. 105 | KIJK VOOR HET LAATSTE UTRECHTSE NIEUWS OP

DUIC.NL

Clubliefde levert nieuw ontwerp FC Utrechtshirt op P. 16

30 vergeten gebouwen in Utrecht die iedereen moet kennen

Foto: Robert Oosterbroek

Duizenden fietsen worden jaarlijkgs afgevoerd

P. 8

SCHRIJF JE IN!

Rotsoord Open

Half september starten we weer met heel veel mooie nieuwe cursussen: talen, creatief, culinair, kunst & cultuur, bedrijfsgericht en techniek & wetenschap (coronaproof)

AANMELDEN VIA DE WEBSITE

www.VolksuniversiteitUtrecht.nl Waar je samen het beste leert!

Volksuniversiteit, Nieuwegracht 41

JOUW lokale lezers BEDRIJF •• 100.000 23 kranten per jaar HIER? • Meest gelezen nieuwsmedium van Utrecht Alleen NU vanaf €250,Voor deze en alle andere advertentieplekken: adverteren@duic.nl

P. 12

Utrechtse kunstenaar Marco de Vente

WT URBAN KITCHEN

UITVAARTVERZORGING IN GOEDE HANDEN

030-666 75 77 uitvaartverzorgingleidscherijn.nl

DE ZAGERIJ

KWESTIE VAN SMAAK

THE FUTURE STORE CAMPING GANSPOORT KLEIN BERLIJN

LE EN HET KETELHUIS

DE NIEUW HELLING ROTSOORD TAPLOKAAL HKU GIST DAAR

DONEER EEN DUIT AAN DUIC Voor €2,50 donatie of meer informatie:

donatie.duic.nl

DUIC 265x398mm (1).jpg

Advertenties

3

NR. 105 | JUNI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD Nieuws

4 DUIC in Beeld BLM

6 Interview Arjan den Boer Boek Vergeten Gebouwen

E

r werd al jaren om gevraagd en deze maand was het zover; een vrachtwagen kwam pallets vol met boeken afleveren bij de redactie. In 2014 is monumentenkenner Arjan den Boer voor DUIC begonnen met het optekenen van de verhalen achter ‘vergeten gebouwen’ in Utrecht. Een selectie van deze verhalen is gebundeld in een boek – nadat bijna duizend liefhebbers een bijdrage hebben gegeven middels crowdfunding. Op 18 juni is het eerste exemplaar uitgereikt nadat Arjan een dag bezig is geweest om ruim duizend boeken van een handtekening te voorzien. Liefhebbers die nog geen boek hebben besteld kunnen ook gewoon terecht bij de betere boekhandel. De serie Vergeten gebouwen gaat op DUIC.nl gewoon verder. Het is een serie die in alle facetten

goed past bij wat DUIC graag doet; vragen stellen, antwoorden geven, verhalen vertellen, verdieping bieden en zo bewoners nog meer betrokken maken bij hun eigen omgeving en onze stad Utrecht. In deze krant een interview met Arjan, want hoe kijkt hij naar het succes van het boek? In deze krant starten we ook weer met het geven van uittips, want culturele instellingen beginnen voorzichtig weer met programmeren. Ook doken we in de cijfers van weesfietsen en gevaarlijk gestalde rijwielen, gingen we op pad met een liefhebber van pinhole-fotografie en namen we een kijkje bij een treintjeswinkel.

Robert Oosterbroek

10 Verwijderde fietsen

Duizenden fietsen jaarlijks afgevoerd

11 Utrecht volgens

Oprichter van Queridon Barbara Klomp

Cultuur/Uit 12 Utrechtse kunstenaars

Marco de Vente – verpleegkundig kunstenaar

12 Uittips

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

OUDENOORD

De leukste feesten en voorstellingen

Stad/Leven 13 Op bezoek bij

Utrecht is constant in beweging. Er wordt

Kuijper’s Hobbyhuis en Märklin Store

15 Pinhole

gebouwd en gesloopt.

Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel

Bijzondere vorm van fotografie

17 Nieuw monumenten Rabobank hoofdkantoor

2010 2020

anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

19 Puzzel

Zoek de verschillen

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe

19 Gilde

Rondleider van Gilde vertelt over bijzondere muurschildering

foto’s van de stad.

Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek BEELDREDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl

Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Bo Steehouwer, Bas van Setten, Arjan den Boer en Marcel Gieling

GEDELEGEERD UITGEVER Sanne Dijkgraaf, sanne@duic.nl

ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC

ADVERTEREN 030 - 740 04 44, Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Sanne Dijkgraaf, sanne@duic.nl, 06 - 28 24 65 66 Laura Peek, laura@duic.nl

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56

DUIC zoekt verkooptalent!

• • • • • •

Je Je Je Je Je Je

maakt deel uit van een klein en jong team werkt op basis van een interessante commissieregeling bepaalt zelf hoeveel, waar en wanneer je werkt bouwt een mooi netwerk op in Utrecht werkt mee aan een innovatief, lokaal medium krijgt alle ruimte voor eigen inbreng, ideeën en ondernemerschap

Lijkt het je leuk ons team op freelance basis te komen versterken?

Stuur een mailtje met je cv naar sanne@duic.nl

Website DUIC.nl

Facebook DUICNL

Twitter @duicnl

Instagram duic.nl

DUIC zoekt stagiair!

Stage lopen bij het leukste nieuwsplatform van Utrecht?

DUIC zoekt per direct stagiairs. Schrijvende journalistiek is het uitgangspunt, maar we bieden je de mogelijkheid je te ontwikkelen op alle vlakken (video, audio en fotografie).

Lijkt het je wat?

Stuur een mailtje naar redactie@duic.nl

4

NR. 105 | JUNI 2020

Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC IN BEELD

Tekst: Robert Oosterbroek / Fotografie: Bas van Setten

#BLM

H

et was even spannend: enkele duizenden demonstranten kwamen naar het Jaarbeursplein om te protesteren tegen racisme. De directe aanleiding was de dood van George Floyd, hij kwam in de Verenigde Staten om het leven door politiegeweld. Zijn overlijden zorgde voor een golf van protesten, niet alleen in Amerika maar ook in Europa. Over de eerste Black Lives Matter-demonstratie in Amsterdam is al genoeg geschreven.

Ook in Utrecht werden er zorgen geuit over de toestroom van duizenden men-

sen in een tijd dat we allemaal opgeroepen worden om drukte te vermijden en afstand te houden. Burgemeester Jan van Zanen keek toe vanuit het Stadskantoor en zag dat het goed ging in zijn stad. Veel demonstranten hadden protestborden bij zich. Op verschillende plekken in Utrecht werden die achtergelaten; ook bij TivoliVredenburg. Door het gebrek aan posters waarop concerten worden aangekondigd stonden de vitrines leeg, de protestborden zijn een mooie opvulling. a

NR. 105 | JUNI 2020

Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

5

6

NR. 105 | JUNI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Arjan den Boer en zijn boek vol vergeten Utrechtse gebouwen

‘Ik probeer altijd iets nieuws in het verhaal te stoppen, ook voor wie het gebouw goed kent’ Utrecht staat vol met bijzondere gebouwen waar men vaak zomaar aan voorbijloopt of -fietst. Het zijn niet de bekende monumenten van de stad, maar de panden waarvan bijna niemand het verhaal kent. Elke maand bezoekt en beschrijft Arjan den Boer er een in de serie Vergeten Gebouwen voor DUIC. Hij kijkt niet alleen achter deuren die normaal gesloten blijven, maar duikt ook in de historische (foto)archieven. Dertig van die verhalen zijn nu gebundeld in het boek Vergeten Gebouwen in Utrecht. Begin april startte een crowdfundingsactie met een streefbedrag van 12.500 euro. Het enthousiasme was groot: bijna duizend Utrechters doneerden maar liefst 31.437 euro. Reden genoeg om Arjan eens te vragen hoe hij te werk gaat en wat zijn favoriete gebouw is.

Tekst: Bo Steehouwer Waarom komt er een boek van deze serie?

“Ik begon in 2014 met de serie voor DUIC en al vrij snel vroegen mensen of ik er niet een boek van zou moeten maken. In reacties onder de stukken, maar ik werd er ook weleens over aangesproken. Eerst heb ik het afgehouden. Ik vond het er niet direct geschikt voor, omdat er vaak wat actualiteit in zat. Als een gebouw bijvoorbeeld werd verbouwd of leegstond, dan gebruikte ik dat als aanleiding. In een boek is dat al snel verouderd. Sommige verhalen heb ik dan ook wat aangepast. Uiteindelijk vond ik het toch een leuk idee. Zeker nu ik het resultaat zie. Er staat een hoop informatie in die nog niet eerder te lezen is geweest in een boek. Het heeft ook waarde om het vast te leggen. Online is het toch wat vluchtiger.”

tekst. Dat is online ook altijd het uitgangspunt geweest.”

Was het makkelijk kiezen?

“Met de selectie van de laatste drie heb ik echt tot het laatst gewacht, maar het was geen zware bevalling om de knoop door te hakken.

Ik moest gewoon het materiaal van allemaal even goed bekijken.”

Hoe kies je de gebouwen uit die je voor de serie bezoekt?

“Ik vind dat het een gebouw moet zijn waar zoveel mogelijk over te vertellen is. En het moet een bepaalde allure hebben. Over het algemeen komen gewone woonhuizen niet in aanmerking. Ik bespreek wel een paar woonhuizen, maar dat

zijn villa’s. Zo kunnen arbeidershuisjes historisch interessant zijn, maar dat is niet mijn invalshoek.

Dat is toch vooral architectuur en interieur. Ik probeer altijd zo te kiezen dat het gebouwen zijn waar nog iets van het originele interieur te zien is. Verder moeten er nog oude foto’s van zijn, want ik wil oud met nieuw beeld afwisselen.”

Welk gebouw is jouw favoriet?

“Dat is het Anatomiegebouw. Daar is de hele serie mee begonnen: het was het eerste gebouw dat ik beschreef voor DUIC. Er is ondertussen veel mee gebeurd en ik vind het ontzettend mooi geworden. Toen ik er voor het eerst kwam, was het een rommeltje. Het was tussen wal en schip gevallen. Het was met

recht een ‘vergeten gebouw’. Daar komt ook de titel van de serie vandaan. Het was toen officieel nog geen monument. In theorie had het dus zo gesloopt kunnen worden. Ook in gebruik kwam het niet tot zijn recht, want er zat een kinderdagverblijf in en de mooie hal was de opslag van een theatergezelschap. Op allerlei plekken zaten er systeemplafonds, tussenwandjes en gipsplaten in om het daar geschikt voor te maken. Doodzonde van dat mooie gebouw.”

Wat is er toen allemaal mee gebeurd?

“Ongeveer een week nadat ik er voor DUIC over had geschreven, werd bekend dat het gebouw door de gemeente verkocht zou worden.

Veel mensen wilden dat dit boek er kwam. Hoe voelt dat?

“Ik vond het best spannend om een crowdfunding te doen. Stel dat het streef bedrag niet gehaald wordt, dan is het zo’n afgang. Dat het bijna drie keer zoveel zou zijn, had ik niet verwacht. Zeker niet in deze tijd.

Het heeft het niet gehinderd, integendeel. Het was een opsteker dat het zo goed liep. De reacties van donateurs waren allemaal lovend.

Het is heel leuk om te merken dat je het niet voor niets doet.”

Voor DUIC heb je tot nu toe over een stuk of zeventig gebouwen geschreven. Hoe heb je de dertig voor het boek geselecteerd?

“Eén van de criteria voor het boek was de tijdsperiode: ik heb gekozen voor 1850 tot 1940. Daar zaten de meeste gebouwen in en ligt ook mijn interesse. Verder heb ik gekeken naar: wat zijn de mooiste, interessantste en waar is het beste beeldmateriaal van? Ik vond het belangrijk dat het ook een visueel boek werd. Ieder hoofdstuk begint bijvoorbeeld met een detailfoto. Het is fiftyfifty tussen beeld en

Het interieur van het Anatomiegebouw

Advertentie

DANK AAN ALLE DONATEURS! De belangstelling voor onze crowdfundingsactie was overweldigend. En daarvoor willen we alle donateur hartelijk danken! Mede dankzij jullie ligt het boek ‘Vergeten gebouwen in Utrecht 1850-1940’ van Arjan den Boer binnenkort in de boekhandel.

BEDANKT:

Dat was onrustbarend, omdat het onbekend was wat ermee zou gebeuren. Daar heb ik me toen mee bezig gehouden een aandacht voor gevraagd. Het bleek goed af te lopen, omdat het werd gekocht door een farmaceutisch bedrijf op het gebied van diergeneeskunde. Dat is verwant aan het oorspronkelijke gebruik: het opleiden van dierenartsen. Ze hebben er zelfs een aantal appartementen in gemaakt.

Dat is dan weer jammer, maar ik vind het mooi uitgepakt. Ze hebben het prachtig gedaan. Ik heb tijdens de restauratie verschillende keren op de steiger gelopen. Zo zitten er stenen dierenkoppen op de buitenkant die helemaal afgesleten waren.

Ook toen het glazen dak eraf ging heb ik gekeken.”

Hoe ben je op het idee gekomen voor de serie?

“De gedachte voor de serie is begonnen met het Anatomiegebouw: gebouwen die mensen misschien alleen van het voorbijgaan kennen, maar niet het verhaal erachter.

Of het zelfs het gebouw helemaal niet kennen. Dat bleek ook bij het Anatomiegebouw. Dat vind ik het leukst: als het een verrassing is. De meeste gebouwen waar ik daarna over schreef, waren iets bekender.

Daarvan was dan wel de binnenkant weer erg onbekend. Mensen komen bijvoorbeeld vaak langs panden aan de Drift, die vanbuiten niet per se heel bijzonder zijn, maar binnen is daar dan ineens een hele mooie hal met een glas-in-lood-dak.”

Word je overal met open armen ontvangen om op bezoek te komen?

“Ik heb tot nu toe maar een of twee keer gehad dat ik niet welkom was.

Ik maak uiteraard altijd een afspraak. Inmiddels is het vaak zo dat de gebruikers of eigenaren van het gebouw de serie ook al kennen. Ze vinden het leuk dat ik bij hen langskom. Laatst werd ik ook gewoon uitgenodigd.”

Komen ze ook weleens voor verrassingen te staan als ze jouw verhaal lezen?

“Het verschilt enorm. Je hebt mensen die de basis in ieder geval kennen of wat weten over bepaalde details in het interieur. Er zijn er ook genoeg die het eigenlijk niet goed weten. Zij zijn dan erg verrast over wat ik allemaal boven tafel krijg. Ik probeer altijd iets nieuws in het verhaal te stoppen, ook voor de mensen die het gebouw goed kennen. Met name over interieuronderdelen. Die zijn ook bij de kenners lang niet altijd bekend.”

Waar haal je jouw kennis over de gebouwen vandaan?

“Achter in het boek staat een hele lijst met bronnen. Dat zijn deels boeken en tijdschriftartikelen, maar het leukste vind ik als dat er allemaal nog niet is. Als ik echt met niks moet beginnen. Dat is natuurlijk meer werk, maar het is wel dankbaarder als je nieuwe informatie boven water haalt. Ik kijk bijvoorbeeld naar de bouwtekeningen bij Het Utrechts Archief en lees berichten uit oude kranten. Ik ben helemaal in mijn nopjes als ik dan iets nieuws weet te vinden. In de loop van de tijd kan ik ook weer dingen toevoegen aan de verhalen door de tips die ik krijg van lezers.

Gemiddeld genomen levert elk verhaal wel weer een tip op. Die heb ik dan weer kunnen verwerken in het boek.”

Ga je voorlopig nog even door met de serie?

“Jazeker. Aan de Ridderschapstraat heb je een mooie garage. Die was van de U.T.A.M.: een automobielbedrijf van vroeger. Dat is weer een heel ander soort verhaal. En bij Lievendaal, de witte villa op de heuvel aan het Lepelenburg, zou ik ook graag een keer willen kijken.

Die staan zeker op mijn kandidatenlijstje. Er zijn nog genoeg gebouwen waar ik nieuwsgierig naar ben.”a

- A Meevis - A.A.M. Kok - Adri den Boer - Adriaan Klaasse - Albert Jansen - Alette Jurgens Alette Jurgens - Anco Schut - André Brockbernd - Angela Gallé - Anne-Marie van der Zee - Anneke Ellerbroek - Anton Van Tetering - Aram Adriaanse - Arjan van Vugt - Arjen Burghoorn Arjen Pels Rijcken - B.L. Duran - Barbara Gerver - Bart van den Bos - Bas De Rooij - Bea van den Bosch - Berend Schotanus - Berkan Atakan - Bert van Schie - Bert Anker Bruggink & Van der Velden Advocaten Belastingadviseurs B.V. - Carla van der Werf - Carmen Schraven - Cees Loonstra - Claire Sturm - Clem Donker - Corine Pauline Dayenne Schuring - Dick De Jong - Dorie van Wegen - Duiker- ICT - E. Sep - Ebo Bos - Ed. Schulte - Edu Hackenitz - Ellen Bijsterbosch - Els Leicher - Eric Hennekam Eric Westerhuis - Eric Hennekam - Eric Hennekam - Erik Wesselius - Ernst Haagsman - Eugène Héman - Eugène Litamahuputty - Faas van Dooren - Feija van der Stok Ferdinand Keulen - Floris van Proosdij - Floris Hamel - Frankie Tjoeng - Frans de Munk - Fred Mobach - Fred Wondergem - Freya Wolf - Gerard Marchal - Gerard Daalhuisen Gerrit-Jan Kraaij - Gert-Jan van van Zetten - Gonnie Oosterbaan - Gritty ter Steege - Guido Aben - H Jansen - H A de Jong - Hans de Maar - Hans Renes - Hans van Dusschoten Hans Kuperus - Hans C. Reinders - Harald Van der Mast - Harm de Jong - Hay Sprunken - Heleen de Groot - Hendrik Kommerie - Henk Rhebergen - Herman de Wit - Hester Assen Hilbrand de Bruijn - Hilco Witteveen - Ida Verveen - Ilse de Bruin - Inge van Asperen - Iris Dijkstra - Isaac Andela - Ivon Hogendoorn - J.P. Van der Kerk - Jacco Zwerver Jacques Reckers - Jan van Overhagen - Jan van Zanen - Jan-Evert Joosen - Jan-Willem Swane - Jasha Joachimsthal - jasper enklaar - Jean-Paul Wissink - Jelle Kok - Jelle Sturkenboom Jello Kok - Jennie Westendorp - Jeroen Wilting - Jeroen Vedder - Jo Neus - Job de Kogel - Joep Passenier - Johan Vermeulen - Joost van Stam - Jos W. Lemaier - Josje Van Noorden Joyce Pennings - Kamiel Albrecht - Karel Streumer - Karin Schoonheim - Kaz de Groot - kees berger - Kees Truijens - Ko Weeteling - Lars Beurskens - Leo Tebbens - Lian Oosterhoff Lieke Lieke - M Janssen - M. Stolker - M. Wijnen - Maarten Muller - Maarten Nieuwenhuize - Maarten Koning - Maarten ATM Broekmans - Marcel Gieling - Marco de Groot Margreet Schulte - Marie-José Wessels - Mariette Boon - Mariette Huitema - Marjolein Postma - Mark Klerks - Mark Hoogeveen - Mark Intven - Marleen van de Pol - Martijn Rietveld Martijn Rademakers - Martijn van Es - Martijn Poolen - Martijn Timmermans - Martin R.M. Sturkenboom - Matthijs Jaspers - Maurice de Rooij – Melissa Willemsen Michel Paré - Oscar Reitsma - Ozebi Snooker BV - Paul Feiertag - Paul Oor - Paul de Brabander - Paul Hemesath - Paul Splinter - Paul Molenaar - Peter Gaasbeek - Peter Koppen - Peter Blok Peter Hagoort - Peter van Rijn - Peter ten Haken - Pierre Schoonhoven - Piet Hagenaars - Remco van Poelgeest - René Overhorst - Rob van Dam - Rob Hoveling - Robert van den Hout Robin Bakker - Roelof Ruules - Roelof Ruules - Ronald Willemsen - Ruben Pennings - Ruud Heidanus - Ruud Penders - S. Hendriks - Sara Schlijper - Sietse van der Spuij Simon van Keulen - Simon den Daas - Simone van Weteringen - Suzanne Schuurman - Suzanne Taylor - Sylvia den Hengst - Sytze van der Spuij - Theo Lieverse - Theo Gerritsma Thijs Douma - Tineke Brouwer - Tineke Eelkema - Tom Jongerius - Ton Hooft - Ton Verweij - Trees Scheepe - Trudy van Ede - Ventoux Advocaten - Vincent Wilgehof - W Willemars Welmoet De Waard - Wessel Spoelder - Wij van Kuperus - Willem ter Steege - Wim ten Brinke - Wim Verboven - Wim Hijman - Wop Leeuen - Wouter van ‘t Hoff - Wouter Wouter

Donateurs die recht hebben op een exemplaar krijgen hiervan bericht.

Wie het boek wil kopen kan terecht bij de volgende verkooppunten:

BROESE BOEKHANDELS

Oudegracht 112-b, Utrecht

UTRECHTSE BOEKENBAR

Westerkade 2, Utrecht

BILTHOVENSE BOEKHANDEL

Julianalaan 1, Bilthoven

BRUNA

Nachtegaalstraat 83, Utrecht

BOEKHANDEL BIJLEVELD

Janskerkhof 7, Utrecht

VVV UTRECHT

Domplein 9, Utrecht

CAMPING GANSPOORT

Helling 87, Utrecht

GROETEN UIT UTRECHT

Zadelstraat 28, Utrecht

HET 196 PAGINA’S TELLENDE BOEK INCLUSIEF OVERZICHTSKAART VAN ALLE GEBOUWEN IS TE KOOP VOOR €34,95.

Advertenties

JOUW GROENE KWARTIER IN DE LEVENDIGE STAD Zo’n stadskwartier heeft Utrecht nog niet eerder gezien. De Nieuwe Defensie is een nieuwe woonwijk, gelegen aan het Merwedekanaal, naast de monumentale Villa Jongerius en op 10 minuten lopen van de Utrechtse binnenstad. In totaal bouwen we hier ongeveer 600 woningen, van groot tot klein, zowel koop als huur. Voorzien van parkeergarages, en met het Centraal Station vlakbij. In dit nieuwbouwplan vind je een oase van rust, met alle levendigheid en voorzieningen van het centrum om de hoek.

Advertenties

MELD JE AAN! Wil je niets missen? De eerste stap naar een woning in het stadskwartier De Nieuwe Defensie zet je zelf. Schrijf je in voor de nieuwsbrief en krijg als eerste bericht over de laatste stand van zaken.

www.nieuwbouw-denieuwedefensie.nl

UTRECHT, JOUW STAD Al sinds jaar en dag is Utrecht een levendige stad, die bruist van mensen, activiteiten en bedrijven. Zo ook bij het Merwedekanaal, dat oorspronkelijk is aangelegd als handelsweg van Amsterdam naar Duitsland. Tegenwoordig zie je daar geen grote scheepvaart maar vind je hier roeiverenigingen, hardloop- en fietsroutes en horeca. Met alle voorzieningen van de stad om de hoek is De Nieuwe Defensie, dat zijn naam ontleent aan het voormalig Defensieterrein, de perfecte plek om te kwartieren in Utrecht, jouw stad.

De Nieuwe Defensie ligt tussen de Koningin Wilhelminalaan, Overste den Oudenlaan en de Doctor M. A. Tellegenlaan in. Binnen 10 minuten loop je van De Nieuwe Defensie naar Utrecht Centraal. Liever met het openbaar vervoer? Dan doe je er 5 minuutjes over. Via de zuidkant van de stad heb je met de auto een goede aansluiting op de Utrechtse ring.

BIJZONDERE WONINGEN In de eerste fase van De Nieuwe Defensie, gelegen tegenover het prachtige Villa Jongerius, komen verschillende soorten nieuwbouwwoningen. Daarmee wordt het ook een thuis voor diverse soorten mensen. Er komen grote en kleine appartementen én gezinswoningen. Koopwoningen, maar ook huurwoningen. Wat opvalt is dat veel woningen ruim opgezet zijn. Zo zijn er stadswoningen bij met tuin van 3 en 4 lagen, die volop ruimte bieden aan jou en je gezin.

LEKKER DUURZAAM Wil je zo duurzaam mogelijk wonen? Je huis is dat natuurlijk al, maar de omgeving ook. Oogst je eigen groenten uit de moestuinen in de wijk en haal je pakketje op bij het buurt-afhaalpunt. Alle voorzieningen zijn zoveel mogelijk van gerecycled materiaal gemaakt en verkrijgen de elektriciteit die ze nodig hebben voor een groot deel uit zonnepanelen.

Ook worden er groene daken aangelegd op de gebouwen in De Nieuwe Defensie, voor isolatie én het terugdringen van CO2. Lekker duurzaam!

AUTOLUW WONEN

“Met De Nieuwe Defensie schrijven we

Dit nieuwe stadskwartier aan het Merwedekanaal is autoluw.

Er zijn ondergrondse garages gepland voor de bewoners van De Nieuwe Defensie, zelfs met elektrische laadvoorziening. Binnen Utrecht is er gelukkig weinig reden om de auto te pakken, je fietst zo overal naartoe.

Regent het? Dan pak je net zo makkelijk de bus of tram.

mee aan een nieuw hoofdstuk in de stadsgeschiedenis. Deze nieuwbouw wijk wordt gebouwd volgens de principes van gezond stedelijk wonen. Dat begint met duurzame maatregelen zoals gasloos wonen, groene daken en zonnepanelen en reikt nog veel verder.”

VOOR MEER INFORMATIE Brecheisen Makelaars T: 030 233 1134 utrecht@brecheisen.nl

Movesby T: 030 - 799 7173 welkom@movesby.nl

10

NR. 105 | JUNI 2020

Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

20 PROCENT GEVAARLIJK GEPARKEERDE FIETSEN ZIJN SWAP- OF OV-FIETS

Duizenden fietsen worden jaarlijks van straat geplukt Bijna 20 procent van alle fietsen die in Utrecht in 2019 ‘gevaarlijk’ geparkeerd waren en verwijderd zijn door de gemeente waren Swapof OV-fietsen. Dit terwijl het aandeel Swap- en OV-fietsen van het totaal aantal rijwielen in de stad maar ongeveer 3 procent is. In totaal worden er jaarlijks duizenden fietsen door de gemeente afgevoerd naar een immense hal aan de Kanaalweg. Daar staan de fietsen te wachten totdat de eigenaar het rijwiel weer komt ophalen. Naast de gevaarlijk gestalde fietsen, dat waren er vorig jaar 7.195, zijn er ook nog 12.123 rijwielen van straat geplukt die te lang ongebruikt waren.

De gemeente haalde ook nog 202 wrakken van straat. Met een totaal van 19.520 is dat toch een daling van bijna 2000 fietsen ten opzichte van 2018. Ook opvallend, meer dan de helft van de fietsen wordt nooit opgehaald.

Tekst: Robert Oosterbroek

V

oor veel Utrechters is het een bekend gezicht: medewerkers van de gemeente die sloten van fietsen slijpen om ze op een wagen te laden. Vervolgens worden ze afgevoerd naar het gemeentelijk depot. Daar is een grote fietsenstalling waar fietseigenaren eigenlijk liever niet komen. Voor ongeveer twee tientjes, en met de juiste sleutel en een legitimatie kunnen Utrechters daar hun fiets weer ophalen. Er zijn twee redenen waarom fietsen hier terechtkomen: of de rijwielen stonden gevaarlijk geparkeerd of ze stonden ergens te lang geparkeerd. Fietsen die te lang op straat staan worden weesfietsen genoemd. Daar zijn twee termijnen voor: 14 en 28 dagen. Het is afhankelijk van de plek in de stad hoe lang de rijwielen daar mogen staan. De 28 dagen-termijn is de standaard.

Het is eigenlijk niet de bedoeling om ergens in Utrecht een fiets langer dan dat ongebruikt te parkeren. De 14 dagen-termijn geldt voor sommige stukken in de binnenstad en rondom de stations. De gemeente houdt jaarlijks meerdere zogenoemde weesfietsenacties.

Daarbij krijgen fietsen een label met een datum erop, zodat na 14 of 28 dagen duidelijk is welke rijwielen niet gebruikt zijn.

Dan is er een tweede categorie: de gevaarlijk gestalde fietsen. De gemeente heeft hier regels voor opgesteld. De rijwielen mogen vooral niet op voetpaden staan, of op andere plekken waar ze hinderlijk zijn voor de doorstroming. In de praktijk gebeurt dit vooral in het centrumgebied. De gemeente schrijft: “Handhaven op gevaarlijk gestalde fietsen is een forse maatregel, die bedoeld is voor gebieden waar de druk op de beschikbare openbare ruimte zeer groot is en waar zeer grote getalen fietsen aanwezig zijn en voor problemen zorg.”

Bij de gevaarlijk gestalde fietsen is iets opvallends te zien. Vorig jaar werden 7.195 fietsen verwijderd omdat ze gevaarlijk gestald waren. Bijna 20 procent van deze rijwielen was een Swap- of OV-fiets. Swapfiets

is een bedrijf dat fietsen verhuurd voor een vast bedrag per maand. Veel studenten maken er gebruik van, omdat het gemak biedt.

Bij bijvoorbeeld een lekke band komt het bedrijf langs om de fiets te repareren. Klanten betalen per maand een klein bedrag voor de fiets. Deze herkenbare rijwielen met een blauwe voorband zijn met 14,5 procent sterk oververtegenwoordigd bij het aantal gevaarlijke parkeerders. Want het aantal Swapfietsen ten opzichte van het totaal aantal fietsen in de stad is minder dan 3 procent. Dit aantal is overigens niet precies te berekenen, omdat we niet precies weten hoeveel fietsen er in de stad zijn. Wel is bekend dat 94 procent van de ruim 350.000 inwoners van de stad 1 of meerdere fietsen heeft. Daarnaast liet Swapfiets in 2019 weten 10.000 klanten in de stad te hebben.

Studenten Dennis Zwagerink is Operations Manager bij Swapfiets en denkt dat het hogere aandeel van hun fietsen ‘ongetwijfeld’ te maken heeft met hun klantenbestand, dat voornamelijk uit studenten bestaat. Ook zou het tekort aan parkeermogelijkheden in het centrum meespelen. Dit is namelijk de plek waar de meeste gevaarlijk gestalde fietsen worden verwijderd, en waar studenten veel komen.

Om het aantal afgevoerde Swapfietsen omlaag te brengen is het bedrijf met de gemeente een proef gestart waarmee klanten automatisch een berichtje krijgen als hun fiets bij het depot staat. “Soms zelfs al voordat ze in de gaten hebben dat hun fiets opgehaald is. Ze kunnen deze dan voor de normale depotkosten ophalen. We merken dat hierdoor meer dan 75 procent van de klanten binnen een week hun fiets weer ophaalt bij het depot.” Dit was een stuk lager voordat dit systeem werd ingevoerd. Swapfiets laat aan weten dit ook graag in andere steden te gaan doen. Zwagerink haalt ook het beperkte aantal parkeerplaatsen in Utrecht aan. Ook

In 2019 werden 13.700 fietsen niet opgehaald door hun eigenaar

de gemeente Utrecht werkt toe naar meer fietsparkeervoorzieningen in de stad. Zwagerink zegt: “We merken dat het gebruik van de fiets als ‘veilig’ vervoersmiddel weer flink aan het toenemen is en ik hoop dat ook de stallingsruimte hiermee zal toenemen.” Uiteindelijk, benadrukt ook Swapfiets dat het de verantwoordelijkheid is van de fietser. “Bij de uitlevering van een Swapfiets leggen we de laatste parkeerregels uit en hoe ze de fietsen goed op slot moeten zetten. Wij benadrukken ook dat ze met de fiets om moeten gaan, alsof het hun eigen fiets is.” Naast de Swapfiesten worden ook OV-fietsen vaker afgevoerd omdat ze gevaarlijk geparkeerd staan. In Utrecht staan volgens de gemeente ongeveer 2000 OV-fietsen. Vorig jaar werden er 378 stuks afgevoerd naar het gemeentelijk depot omdat ze niet goed geparkeerd stonden. Dat is meer dan 5 procent van het totaal

aan gevaarlijk geparkeerde fietsen. Ook met NS zijn er afspraken gemaakt over het ophalen van de fietsen bij het gemeentedepot. In totaal is het aantal gevaarlijk geplaatste fietsen overigens flink afgenomen, in 2018 waren dit er nog 9.209 en vorig jaar dus 7.195.

Maar hoe weten Utrechters of hun fiets door de gemeente is meegenomen of is gestolen? In 2019 zijn er namelijk 3.201 aangiften binnengekomen van fietsendiefstallen.

Uitgaande van de cijfers is de kans dus groter dat een vermiste rijwiel in het gemeentelijk depot staat. Op de website verlorenofgevonden.nl worden alle door de gemeente verwijderde fietsen geplaatst, inclusief foto en reden van verwijdering. Toch blijven er duizenden fietsen in het gemeentelijk depot staan. In 2018 werden bijna 14.190 fietsen niet opgehaald en in 2019 waren dat er 13.700.a

11

NR. 105 | JUNI 2020

Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHT VOLGENS

Oprichter van Queridon Taal & Horeca

Barbara Klomp richtte samen met haar man Gerard Kluter drie jaar geleden Queridon Taal & Horeca op. De Utrechtse stichting geeft nieuwkomers een start op de arbeidsmarkt. De inburgering wordt gecombineerd met werkervaringsplekken, stages en excursies.

Ze werken onder meer samen met The Colour Kitchen, ZIMIHC en Utrechtse festivals, zoals Le Guess Who? en Tweetakt. In mei wonnen Barbara en haar man met hun stichting de Diversiteitsprijs 2020. We vroegen Barbara wat ze zo leuk vindt aan haar werk en waar ze trots op is als Utrechter.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten

‘Wij benadrukken ook dat ze ermee om moeten gaan alsof het hun eigen fiets is’

Waarom is Queridon opgericht?

“De echte oorzaak is voornamelijk de onvrede met de huidige manier van inburgering. Over het algemeen krijgen nieuwkomers twee à drie dagdelen per week taalles, maar verder zien of spreken ze geen Nederlanders. Op het moment dat je gaat inburgeren, moet je meteen mee kunnen doen. Dat zorgt voor een gevoel van eigenwaarde. Als je ergens nieuw bent, moet je mensen leren kennen en de taal horen. Ik merkte dat dit bij veel taalaanbieders niet gebeurt. Je moet vanaf dag een onderdeel uitmaken van de stad. Dat hoeft echt niet te wachten totdat mensen hun taalniveau op orde hebben. Je kunt al snel iets betekenen.”

Waarom zijn jullie de stichting met zijn tweeën gestart?

“Gerard is chef-kok en een goede leermeester. Taal en onderwijs zijn mijn

’Ik vind het fijn dat ik iedereen kan aankijken en groeten’ kwaliteiten. We hebben het vaker over onze onvrede over de inburgering gehad. Wat als wij het mogen bedenken? Ik werkte bij verschillende taalscholen waar ook stages werden aangeboden, maar dat werkte niet.

Een paar jaar geleden was er een enorm tekort aan mensen in de horeca. Op wandelvakantie dachten Gerard en ik: dit moet en kan anders. Laten we het gewoon doen.”

Wat vind je zo leuk aan dit werk?

“Het is een fijne doelgroep om mee te werken en het confronteert me vaak met mijn vooroordelen. Ik ben in Nederland geboren en heb alle kansen gehad. Door dit werk stap ik uit mijn denkkader. Verder vind ik het heel erg belangrijk om iets te doen dat nut heeft. We zien bij onze groepen dat het slagingspercentage voor de inburgering hoger is dan gemiddeld. De deelnemers zijn zelfverzekerder en durven meer. Ze gaan bijvoorbeeld al sneller in hun eentje met de bus of naar de dokter. Eerder durfden ze dat niet, maar nu vinden ze het minder eng.”

Wat zijn de toekomstplannen van de stichting?

“Hopelijk kunnen we een voorbeeld zijn

van hoe inburgering kan gaan, en hoe het in onze ogen moet. Dit kan ook in de zorg, bouw en het onderwijs; vanaf het begin meewerken terwijl ze nog aan het inburgeren zijn. Wij richten ons nu vooral op laagtot middelhoogopgeleid. Het zou ook moeten kunnen als iemand bijvoorbeeld docent wil worden. Zo kan elke doelgroep aan de slag en kun je echt maatwerk bieden. Dan ga je uit van wat mensen kunnen en willen en dring je niets op. Op die manier kan iemand zich zo goed mogelijk ontwikkelen tijdens het inburgeringstraject.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

“Ik woon en werk in Overvecht. Dat vind ik een heel fijne plek. Het is er heel groen. Het is heerlijk om langs de Vecht de stad uit te lopen in de richting van Oud Zuilen en Slot Zuylen. Daarna weer via de andere kant terug en eindigen op het terras van The Colour Kitchen.”

Wat is je lievelingswinkel in Utrecht?

“Dat is Boekhandel Bijleveld. Daar kom ik regelmatig, ook als ik thuis genoeg boeken heb om te lezen. Ze geven goed advies en gaan met je in gesprek. Ze komen altijd met een goed boek. Het zijn vakmensen met passie voor hun vak en literatuur.”

Waar ben je trots op als Utrechter?

“Ik vind het heel fijn dat ik iedereen kan aankijken en groeten, zoals hier in Overvecht. Het is knus. En goddank is er veel cultuur en zijn er theaters, festivals en musea. Er zijn prachtige ontwikkelingen en organisaties die vanuit de kracht van burgers ontstaan. Mensen knokken belangeloos voor elkaar. Er is een groot sociaal netwerk, zoals in de bibliotheken, buurthuizen en bij vrijwilligersorganisaties.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?

“Dat was Stromae in 2014. Hij speelde toen in de Rode Doos langs de snelweg bij Leidsche Rijn. TivoliVredenburg was toen aan het verbouwen. Het regende gigantisch die dag. Iedereen kwam aan met regenpakken, maar tijdens zijn optreden danste en sprong hele de zaal. Hij gaf een theatervoorstelling met alles erop en eraan: licht, beeld, film, alles bij elkaar.”

Utrecht is… “… de stad waar ik me thuisvoel.”a

12

NR. 105 | JUNI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHTSE KUNSTENAARS

Marco de Vente: verpleegkundig kunstenaar Een wat vreemde titel, hoor ik u denken, maar deze Utrechtse kunstenaar werd opgeleid als verpleegkundige. Een kunstopleiding lag na zijn middelbare schoolopleiding meer voor de hand, want al op zeer jonge leeftijd toonde hij een opvallend tekentalent. Het liep allemaal anders, maar daar heeft hij vrede mee. Hij is nu een verplegend kunstenaar!

Tekst: Marcel Gieling

M

arco de Vente is in 1970 in Hilversum geboren, als eerste kind in een arbeidersgezin waarin later nog een zusje wordt geboren. Al snel na Marco’s geboorte verhuizen zijn ouders richting Utrecht. Zijn kunstzinnige talenten ontwikkelt hij kortstondig bij Nimeto, een kleinschalige mbo-vakschool in Utrecht, waar creatieve mensen een passende opleiding kunnen volgen. Door omstandigheden maakt hij deze opleiding niet af en besluit dan om een opleiding als verpleegkundige te gaan volgen. Dit betekent niet dat hij het schilderen links laat liggen, integendeel. Als autodidact ontwikkelt hij zich, naast zijn werk als verpleegkundige, tot een allround figuratief kunstenaar. In 2002 besluit Marco met zijn gezin (hij is dan getrouwd en heeft drie kinderen) naar Drenthe te verhuizen. De stad wordt het gezin iets te druk en in Drenthe hopen ze op iets meer rust. Bovendien is het landschap daar ook een spannende uitdaging voor Marco, die graag plein-air schildert. Plein-air betekent in de natuur schilderen. Hij doet dit op kleine doeken die hij later thuis in zijn atelier verder uitwerkt. Ook in Drenthe werkt hij naast zijn kunstenaarschap als verpleegkundige. Dit geeft hem financiële vrijheid om te schilderen en tekenen zoals hij dat graag wil. Om zich verder te ontwikkelen volgt hij in Groningen twee jaar een opleiding aan de Academie voor Klassieke Schilderkunst. Deze opleiding is opgezet door docenten die vinden dat de klassieke schilderkunst op de moderne kunstopleiding te weinig aandacht krijgt. Deze klassieke opleiding is voor Marco een leerzame

aanvulling op zijn al aanwezige vaardigheden.

Terug naar Utrecht In 2011 keert Marco met gezin terug naar Utrecht. Drenthe is hem, vooral in de winter, toch te rustig. Hij gaat werken in het St. Antonius ziekenhuis in Nieuwegein. Naast zijn schilderijen en tekeningen maakt hij grafiek, zoals etsen en hout- en linosneden. Voor zijn tekeningen gebruikt hij houtskool, krijt en inkt, voor zijn schilderijen gebruikt hij meerdere mediums als acryl- en olieverf. Zijn schilderijen worden opgemerkt door Rob Rademaker, eigenaar van een gelijknamige galerie in de Minrebroederstraat. Galerie Rademaker biedt hem meerdere keren een podium voor een solotentoonstelling en ook exposeert Marco Utrechtse stadsgezichten in het stadhuis aan de Ganzenmarkt. In zijn werk gaat hij uit van de zichtbare werkelijkheid. Voor zijn onderwerpen hoeft hij niet ver te reizen. Utrecht en omgeving bieden hem voldoende inspiratie. In vakantieperioden reist hij graag naar Normandië in Frankrijk waar hij plein-air schildert.

Covid-19 Zeer recentelijk vond de kunstenaar ook inspiratie in zijn werkomgeving in het St. Antonius ziekenhuis. Naar aanleiding van het Covid-19 virus en zijn bewondering voor collega’s die tropenuren maken op de verschillende afdelingen, besluit hij hen te portretteren in isolatiekleding. In eerste instantie portretteerde hij de medewerkers van de Intensive Care van het St. Antoni-

us, later ook verpleegkundigen van revalidatiecentrum De Hoogstraat. Hij schildert zijn collega’s in aquarel en gouache op groot formaat 100 x 70 cm. Het zijn indringende realistische portretten waarvan er een zestal zijn geëxposeerd in de centrale entree van het St. Antonius. Met de zojuist geopende bibliotheek op de Neude worden gesprekken gevoerd om daar, in de openbare ruimte, een aantal portretten te exposeren.

Marco de Vente is een bezig mens en integer kunstenaar die door zijn financiële onafhankelijkheid geen concessies hoeft te doen ten aanzien van zijn schilderkunst. Zijn werk is in oktober van dit jaar te bewonderen in Museum Hoge Woerd, een interactief museum gelegen in Leidsche Rijn en tijdens de jaarlijkse atelierroute die dit jaar vanwege Corona plaatsvindt in de weekenden van 11 en 18 oktober.a

Walk the Line

Waar: TivoliVredenburg | Wanneer: 20, 21, 27 en 28 juni en 4 en 5 juli | Prijs: Gratis Na de succesvolle concertreeks ‘op een kier’ in de Grote Zaal presenteert TivoliVredenburg drie weekenden lang Walk The Line: een unieke tour door het gebouw. Groepen van dertig mensen worden meegenomen op een tour van twee uur door het muziekpaleis. Onderweg worden vier tussenstops gemaakt in de Ronda, Grote Zaal, Pandora, Hertz of Cloud Nine. Daar krijgen muzikanten, dichters, bands en ensembles van eigen bodem een podium. Wie er op het podium staat, blijft een verrassing. Deze tour geeft bezoekers de unieke kans om in een bezoek diverse genres, kunstvormen en zalen te ervaren.

Open weekend Art Utrecht / Broese

Waar: Voormalig pand Broese - Stadhuisbrug Wanneer: 20, 21, 27 en 28 juni Prijs: Gratis Met 1.600 bezoekers was het eerste open weekend van Art Utrecht in voormalig Broese een groot succes.

Vele kunstliefhebbers, stadsbewoners en toevallige passanten stapten de ’boekwinkel’ binnen en vonden de boekenkasten gevuld met kunst. Het pand staat eigenlijk te wachten op een nieuwe huurder. Daarom hebben Utrechtse galerieën en kunstenaars tijdelijk het pand overgenomen om er hun kunst te vertonen.

Een soort Alaska

Waar: Stadsschouwburg| Wanneer: 1 juli | Prijs: 10 euro Een stuk in de serie Het Nationale Theater speelt altijd. Deze serie bestaat uit 12 nieuwe voorstellingen die zijn geïnspireerd op de bijzondere tijd waarin we nu samen terecht zijn gekomen. Een soort Alaska gaat over een virus dat na de Eerste Wereldoorlog door Europa waarde. Vijf miljoen mensen kregen een mysterieuze slaapziekte. In de jaren zestig bleken zij door behandeling met een Parkinsonmedicijn voor korte tijd te ontwaken. Oliver Sachs schreef over deze ziekte en de revolutionaire behandeling Awakenings, verfilmd met onder andere Robert De Niro en Robin Williams. Harold Pinter schreef gebaseerd op Sachs’ verhaal de eenakter Een soort Alaska, waarin een vrouw na dertig jaar slapen ontwaakt.

KENNER TIPT Honey Boy

door filmdeskundige Vincent Brons LHC opende deze maand weer haar deuren en weet de bioscoopliefhebber onmiddellijk te verleiden met Honey Boy. Shia LaBeouf, die dit autobiografische verhaal in rehab schreef, rekent hierin af met zijn getroebleerde jeugdjaren als kindster die op jonge leeftijd werd geconfronteerd met drank, drugs en roem. In Honey Boy heet LaBeouf’s personificatie Otis, die vastzit in een afkickkliniek na een incident met de politie. Zijn bescheiden kamer herinnert hem aan de smoezige motelkamers die hij als kindacteur deelde met zijn vader James, een charmante alcoholist die worstelt met het groeiende succes van zijn zoon. Deze confronterende flashback dwingen Otis verantwoordelijkheid te nemen in zijn volwassen leven. Het kon niet anders, maar de rol van James wordt gespeeld door Shia LaBeouf zelf. Een afstandelijk metadrama ligt op de loer, maar LeBeouf overtuigt met zijn spel en het gelaagde scenario. Honey Boy is een genadeloze afrekening met een warm, kloppend hart.

Wat? Waar?

Online:

Honey Boy Louis Hartlooper Complex www.hartlooper.nl

13

NR. 105 | JUNI 2020

Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Op bezoek bij Kuijper’s Hobbyhuis en Märklin Store

‘De echte hobbyisten willen keuze hebben’ In de Minrebroederstraat zitten sinds 2006 niet één, maar twee modelbouwwinkels. Tegenover elkaar en ook nog van dezelfde eigenaar. Hans Kuijper opende veertien jaar geleden de eerste en enige Märklin Store van Nederland, het grootste merk in modelsporen.

In tegenstelling tot de winkel aan de overkant van de straat richt deze zich specifiek op modeltreinen. Hans begon ooit als werknemer in de winkel van zijn vader. Kuijper’s Hobbyhuis bestaat inmiddels al ruim zestig jaar. Zijn vader werkte twintig jaar in een winkel om de hoek, maar begon in 1958 voor zichzelf in het huidige pand aan de Minrebroederstraat. Uiteindelijk nam Hans het stokje van hem over.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten

“H

et was eerst een speelgoedwinkel”, zegt Hans.

“Met een speciale hoek voor technisch speelgoed, zoals treinen, auto’s, vliegtuigen en racebanen.” Samen met zijn zoon Tim staat hij midden in de Märklin Store. Overal om hen heen staan modeltreinen, wagons, stations, huisjes, kleine bomen, spoorrails, figuren en nog veel meer. In de loop van de tijd gingen Hans en zijn vader zich specialiseren in onder andere treinen, modelauto’s en bouwdozen. “Er vestigde zich een aantal grote speelgoedketens in de stad. Als kleine winkel in een achterafstraat win je dat nooit. Daarom richtten wij ons op spoorweg en modelbouw. Daar zijn we nog steeds mee bezig.” Een tweede winkel was daarom meer dan welkom.

Niet alleen omdat de eerste winkel bijna uit zijn voegen barstte door alle dozen, maar ook omdat ze nu hun assortiment nog meer wilden uitbreiden. “De echte hobbyisten willen keuze hebben en niet moeten kiezen uit wat een winkelketen voorschrijft”, zegt Hans. “Dat soort ketens maken zelf een collectie en

daar moet je het dan mee doen.

Deze hobby heeft zoveel onderdelen, dat is voor dat soort bedrijven te lastig. Wij hebben een assortimment van A tot Z. Compleet is het nooit, maar wel zoveel mogelijk.”

Stoommachines Hans heeft een voorliefde voor mooie en aparte dingen. Vooral dingen die met techniek te maken hebben, en het liefst een beetje oud zijn. “In de jarig 60 was er natuurlijk de Meccano-doos, de trein, de racebaan. Dat waren jongensdromen.” Terug in de oude winkel laat Hans een paar antieke stoommachines zien, die op planken boven de kassa staan. Ondertussen helpt Tim een klant die op zoek is naar een nieuwe wagon. Hij is blij verrast als Tim het model dat hij zocht onder de toonbank vandaan haalt.

Hij dacht dat die nog niet leverbaar was. “Oud speelgoed vind ik leuk ja”, vervolgt Hans zijn verhaal.

“Daar heb ik nog wel het een en ander van.” Hij noemt de Meccano -doos, de Dinky Toys, maar vooral de speelgoedstoommachines vindt hij bijzonder. “Ik vind het erg fas-

cinerend hoe zo’n kleine fabriek zoiets moois kan maken. Honderd jaar geleden konden ze zulke gedetailleerde stoommachines maken, terwijl dat nu met alle moderne technieken niet meer lukt. Dat vind

‘Op een gegeven moment ga je plannen maken voor de toekomst’ ik mooi. Ik koop soms zoiets ouds en dan knap ik het op.”

Zijn zoon vindt bouwdozen interessanter. “Vroeger was ik er weleens mee bezig, maar maakte het nooit af”, zegt Tim. “Tegenwoordig ben ik het wel zat om op de bank te hangen. Zeker nu je wat minder de deur uitgaat, heb ik het

allemaal weer een beetje opgepakt.

Dat bevalt goed. We hebben honderden bouwdozen: tanks, vliegtuigen, treinen, schepen, noem maar op. Het is ook leuk om te zien dat er weer veel jonge mensen mee aan de slag gaan.” De laatste tijd zien Hans en Tim meer jeugd de winkels binnenlopen. “De bouwdozen en de verf zijn niet aan te slepen.

Ze denken dan net als ik: vroeger deed ik dat weleens, ik ga het weer oppakken.’” Hans ziet ook regelmatig nieuwe gezichten langskomen.

“Jonge kinderen van rond de 7, 8, 9 jaar bijvoorbeeld. Ze komen met papa mee die hen vraagt: ‘Zullen we dat een keer samen doen?’ Het is leuk dat ouders nu de tijd hebben om met hun zoon en of dochter samen iets te doen. Een maand later komen die kinderen zelf weer een nieuw bouwdoosje kopen.”

Derde generatie Tim komt zijn hele leven al over de vloer in de winkel van zijn vader. Af en toe hielp hij mee, bijvoorbeeld door mee te gaan naar beurzen. Zes jaar geleden ging hij echt voor zijn vader werken. “Toen ik hier begon

heb ik de website en het online-gedeelte op me genomen. Er was geen goede website of webshop.

Dat is onmisbaar.” Als alles volgens plan gaat, wordt de zaak over een tijdje aan de derde generatie doorgegeven. “Dat is wel de bedoeling”, zegt Hans. “Op een gegeven moment ga je plannen maken voor de toekomst. Ik ben er zelf ook mee opgegroeid en vond het leuk. Handel zat in mijn bloed en ook het fijn mechanische aspect vond ik altijd heel erg leuk. Zelf dingen maken, prutsen, uit elkaar halen en weer in elkaar zetten. Er zat altijd een bepaalde passie in.” Die passie is volgens Hans een vereiste voor wat ze hier doen en verkopen. “Heb je geen affiniteit met hetgeen je verkoopt, dan is dit werk heel moeilijk. Het is lastig als je niks afweet van de spoorwegmaterie, vliegtuigen, auto’s of tanks. Dat geldt ook voor het bouwen ervan. Als iemand jou bijvoorbeeld vraagt: ‘Goh, mijn verf glimt terwijl het mat moet zijn.

Wat doe ik verkeerd?’ Die vraag kun je niet goed beantwoorden als je zelf nog nooit zo’n busje verf hebt opengemaakt.” a

Advertenties

Geeft u voor de digitale collecteweek van het Rode Kruis?

Vanwege de coronacrisis collecteren wij dit jaar niet huis-aan-huis.

Daarom vragen wij u om een digitale donatie. Met uw donatie draagt u bij aan het lokale werk van het Rode Kruis. Ook bij u in de buurt zetten onze vrijwilligers zich in.

Wij ondersteunen de zorg in crisistijd, verspreiden voedselpakketten en bieden ondersteuning bij patiëntenvervoer of een evacuatie.

Juist in deze crisistijd is onze hulp hard nodig. Met uw bijdrage kunnen we mensen in nood blijven helpen.

Hartelijk bedankt voor uw bijdrage!

Rotsoord Open KLEIN BERLIJN TAPLOKAAL GIST CAMPING GANSPOORT

DAAR HKU

1. Open de Mobiel bankieren-app, QR-scanner of camera op uw telefoon 2. Scan de iDEAL QR-code 3. Volg de stappen op uw telefoon

af Van v.o.n.

000 389.

DE HELLING WT URBAN KITCHEN

KWESTIE VAN SMAAK LE EN

€

Hoe werkt het?

DE ZAGERIJ HET KETELHUIS THE FUTURE STORE

NIEUW ROTSOORD

Wonen in een wijk waar architectuur en Healthy Urban Living samenkomen.

Nieuwbouwproject LEVELS in Utrecht maakt het mogelijk!

Divers aanbod van appartementen en woonhuizen.

Kijk op

WWW.LEVELSUTRECHT.NL voor het prachtige woningaanbod!

15

NR. 105 | JUNI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Utrecht door de ogen van een pinhole-camera

Utrechter Danny Kalkhoven (61) legt al tientallen jaren de wereld om hem heen vast met zijn camera’s. Het resultaat levert echter niet een beeld op dat strookt met de werkelijkheid.

Door gebruik te maken van een zogenoemde pinhole-camera – in het Nederlands ook wel gaatjescamera genoemd – maakt Kalkhoven foto’s die vervormd zijn en er daardoor spectaculair uitzien.

Tekst & fotografie: Bas van Setten

Danny Kalkhoven verpestte zijn eerste filmrolletjes maar is tegenwoordig goed getraind in het gebruik van de bijzondere camera

K

alkhoven, die zichzelf een ‘doorsnee amateurfotograaf’ noemt, werd in 2002 als cursist tijdens een fotocursus uitgedaagd door zijn toenmalige instructeur. “Ik was daarvoor altijd op zoek naar betere en duurdere spullen en hoopte dat daarmee ook mijn foto’s beter zouden worden. Mijn instructeur daagde mij uit om los te komen van die apparatuurgekte en zei dat ik op zoek moest gaan naar de basis van fotografie. Hij introduceerde mij vervolgens in de wereld van de pinhole-fotografie.” De eerste pinhole-camera maakte Kalkhoven zelf. Als basis gebruikte hij een oud analoog fototoestel. Hij haalde deze uit elkaar en bouwde de camera om. Op de plek waar normaal gesproken de lens zit op het toestel had Kalkhoven een kartonnetje met een stukje koperfolie met daarin een klein gaatje gemaakt. “Dat is de essentie van een pinhole-camera, een fototoestel zonder lens.

Door het gaatje komt licht en dat valt vervolgens op het filmrolletje.” De techniek van een pinhole-camera is veel simpeler dan die van moderne toestellen en is te vergelijken met een camera obscura. “Het is in feite de oervorm van fotografie.”

Anamorph Inmiddels is Kalkhoven nog een stapje ver-

der gegaan. Hij maakt weliswaar nog steeds gebruik van een pinhole-camera, maar daarop past hij de zogenoemde anamorph-techniek toe. Hiermee wordt het beeld volledig kromgetrokken waardoor de uiteindelijke foto niet strookt met hoe het er in de werkelijkheid uitziet. Op het Stationsplein wil Kalkhoven het Bollendak fotograferen, een van de aanwinsten van Utrecht die hij nog niet heeft vastgelegd. Op zijn statief staat iets wat eruitziet als een houten doos met twee draaiknoppen en een gaatje. Voor het gaatje zit een schuifje waarmee hij licht de doos in kan laten schijnen zodat het filmrolletje in de camera belicht wordt. De uitleg van de anamorph-techniek klinkt simpel; het filmrolletje in de doos staat haaks op de opening, terwijl het rolletje in een reguliere analoge-camera parallel ligt aan het gat. Maar hoe het dan mogelijk is dat de beelden zo vervormen, is nog steeds lastig te bevatten. Kalkhoven noemt het een ‘magische’ vorm van fotografie.

“Deze anamorph-pinhole-camera heb ik gekocht bij een man in Polen. Hij is een van de weinigen die ze maakt. Dat gebeurt overigens niet op grote schaal. Hij maakt er maar een paar per jaar.” Om aan de slag te gaan, bepaalt Kalkhoven ten eerste de positie van zijn camera. Dat is lastig omdat

er geen zoeker is waarop je het beeld kunt zien. Wanneer de compositie eenmaal gekozen is, moet hij de sluitertijd bepalen. Dit doet hij met een lichtmeter op zijn smartphone. Door zijn ervaring weet Kalkhoven dat hij altijd een paar seconden of zelfs minuten langer moet belichten. Zodra alles eenmaal gereed is, trekt hij het schuifje van het gat, telt af, schuift het schuifje weer terug en de foto is gemaakt. Pas een paar dagen later, wanneer de film is ontwikkeld, ziet Kalkhoven of alle stappen juist zijn doorlopen. Het is geen eenvoudige manier van fotograferen. Op moderne digitale camera’s kunnen gebruikers met een ingebouwde lichtmeter makkelijk bepalen welke instellingen er gekozen moeten worden. En er is ook een automatische stand, dan bepaalt het toestel alles zelf. Door de zoeker is precies te zien waar een foto van gemaakt wordt en dat is nog eens te controleren op het scherm aan de achterzijde. Daarnaast kan met een digitale-camera – weliswaar afhankelijk van de grootte van de geheugenkaart – honderden beelden gemaakt worden. Bij de camera’s van Kalhoven zijn dit er maar een paar.

Oefening Overstappen op de pinhole-camera vergde dan ook wat oefening. “De eerste filmrol-

letjes verpestte ik, maar bij de derde zaten al een aantal geweldige beelden.” Inmiddels is Kalkhoven goed getraind in het gebruik van de bijzondere camera. In Utrecht heeft hij al een aantal iconische plekken vastgelegd waaronder de Domtoren, de Walvis die een tijdje voor TivoliVredenburg in het water stond en de universiteitsbibliotheek aan de Drift. Zijn beelden worden ook door anderen gewaardeerd. Dat blijkt uit de verschillende exposities waar zijn werk heeft gehangen. Zo heeft hij onder andere twee keer in Parijs geëxposeerd en ook in het Stadskantoor in Utrecht. “Dat was met een serie die ik maakte in verschillende cafés in de stad.” Kalkhoven is erachter gekomen dat apparatuur van duizenden euro’s niet nodig is om goede foto’s te maken. Ook is fotograferen is een stuk rustgevender geworden voor hem. “Voorheen moest alles perfect zijn. De compositie, de belichting en de onderwerpen in beeld. Nu is dat totaal anders. Ik omarm het toeval, er kan tenslotte van alles gebeuren in beeld, wat ik pas een paar dagen later zie wanneer de film is ontwikkeld.” Kalkhoven heeft al zijn oude apparatuur de deur uit gedaan en fotografeert alleen nog maar met pinhole-camera’s. “Ik ben de instructeur die mij toentertijd uitdaagde nog steeds dankbaar.”a

16

NR. 105 | JUNI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Veel enthousiaste reacties op nieuw jubileumshirt gemaakt door supporter FC Utrecht Vormgever Nathan Roos krijgt veel lof voor de ontwerpen die hij heeft gemaakt voor het nieuwe shirt voor het jubileum van FC Utrecht. Hij heeft onlangs voor de tiende keer een seizoenskaart verlengd voor zijn club maar besloot dit jaar ook wat extra’s te doen. Hij ontwierp een shirt en logo voor de club die dit jaar 50 jaar bestaat. Nathan deed dit niet in opdracht van FC Utrecht, maar uit liefde voor de club. Een cadeautje, omdat FC Utrecht jarig is. “Zou mooi zijn als het shirt er ook echt komt.”

Tekst: Robert Oosterbroek

V

ormgever Nathan Roos krijgt veel lof voor de ontwerpen die hij heeft gemaakt voor het nieuwe shirt voor het jubileum van FC Utrecht. Hij heeft onlangs voor de tiende keer een seizoenskaart verlengd voor zijn club maar besloot dit jaar ook wat extra’s te doen. Hij ontwierp een shirt en logo voor de club die dit jaar 50 jaar bestaat. Nathan deed dit niet in opdracht van FC Utrecht, maar uit liefde voor de club. Een cadeautje, omdat FC Utrecht jarig is. “Zou mooi zijn als het shirt er ook echt komt.”

Op 1 juli 2020 bestaat FC Utrecht 50 jaar. De club zelf brengt die dag een boek uit en heeft een eigen shirt gemaakt. Nathan liep ook al een tijdje rond met dit idee. Hij werkt in het dagelijks leven als vormgever en bezoekt Stadion Galgenwaard al jaren.

Ook hij besloot een ontwerp voor een shirt te maken.“Elk jaar kijk ik weer uit naar het nieuwe uit- en thuisshirt. Toen de discussie speelde in 2018 over het witte vlak op de voorkant dacht ik al, hier moet ik een keer wat mee doen. Toen ik vorig jaar besefte dat

de club 49 jaar bestond – en dit jaar dus 50 jaar – nam ik mijzelf voor om ook een shirt te ontwerpen”, vertelt Nathan. Eigenlijk wilde hij het shirt al wat eerder afhebben, zodat hij het op voorhand naar de club kon sturen. “Wellicht konden ze er dan nog wat

te ontwerpen, maar daar is ook een nieuw logo en ander materiaal bijgekomen. Op beide shirt is het herkenbare diagonaal van Utrecht te vinden en zijn de namen te vinden van alle voetballers die ooit bij FC Utrecht gespeeld hebben. “Op het thuisshirt

’Uiteindelijk ziet elke ontwerper natuurlijk graag dat zijn werk ook in productie wordt genomen’ mee voor het jubileum.” Nathan werd echter begin dit jaar vader en had al zijn tijd nodig.

“Maar tussen de bedrijven door, tijdens lange avonden en nachten, heb ik nu alles toch af kunnen krijgen.”

Als doel had hij een thuis- en uitshirt

heb ik een foto van supporters gebruikt, zij maken samen met de voetballers de sfeer in Galgenwaard – het is ons stadion. Op het uitshirt heb ik een foto van Utrecht gebruikt. Als de club uitspeelt, vertegenwoordigt ze natuurlijk de stad.” Maar de

sponsoren op de achterkant, daar gaan ze meestal niet mee akkoord toch? “Ik heb het ontwerp vanuit mijn eigen visie gemaakt.

En we kennen natuurlijk ook het voorbeeld van shirtsponsor Intel van FC Barcelona.

Dat bedrijf koos ervoor om het logo aan de binnenkant van het shirt te plaatsen. Dat leverde heel veel promotie op. Het kan dus werken, ook op de achterkant, als er maar een goed verhaal bijzit.” Nathan plaatse de ontwerpen onlangs op zijn eigen website en sociale media, daar kwamen veel lovende reacties op. “Uiteindelijk ziet elke ontwerper graag dat zijn werk ook in productie wordt genomen, maar ik heb het in eerste instantie echt voor mijzelf gemaakt. Ik heb het wel naar FC Utrecht gestuurd, mochten ze er iets van willen overnemen dan zou dat mooi zijn.” Ondertussen heeft Nathan zijn seizoenskaart alweer verlengd: “Ja, ik hoop natuurlijk, als het weer veilig kan, zo snel mogelijk in het stadion te zitten.”a

17

NR. 105 | JUNI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

NIEUWE MONUMENTEN: 1945 – 2000

Rabo-hoofdkantoor aan de Croeselaan Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Het Utrechts Archief

De jaren zeventig waren definitief voorbij met de komst van spiegelende kantoorpaleizen naar Amerikaans voorbeeld.

Het eerste grote glazen kantoorgebouw van Nederland was in 1983 het hoofdkantoor van de Rabobank, ook wel de Spiegelburcht genoemd. Sinds de toevoeging van de 105 meter hoge Rabotoren uit 2011 is het oorspronkelijke gebouw enigszins naar de achtergrond verdrongen.

N

a de fusie tussen de coöperatieve Raiffeisen- en Boerenleenbanken werd het oude hoofdkantoor aan de Sint-Jakobsstraat te klein. In 1980 begon de bouw aan de Kruisvaart, naast de (oude) Generaal Knoopkazerne en nabij het station. Vanwege de gevoelige apparatuur in het nabijgelegen computercentrum van de NS kon er niet geheid worden en werd een diepwandconstructie toegepast. De plattegrond vormt een open vierkant (waarin de Kruisvaart eindigt) met een zijvleugel richting Croeselaan. De acht kantoorverdiepingen boden plaats aan 1.700 medewerkers, nog afgezien van de ondergrondse parkeergarage en stenen onderbouw met dienstruimtes. De totale kosten bedroegen bijna 200 miljoen gulden.

De keuze voor glazen gevels kwam niet alleen voort uit de wens dat het gebouw representatief moest zijn voor z’n tijd. De Rabobank wilde ook een laag energieverbruik. Dat vereiste geïsoleerde betonwanden met kleine ramen.

Om een ‘sombere burcht’ te voorkomen, werd het beton bekleed met spiegelglas. Volgens de archi-

tect, Ton Fichtinger, heeft glas een ‘oplossend vermogen’ en geeft het een minder massaal karakter. “Het ontmaterialiseert. Kijkend naar het gebouw van een afstand heb je er eigenlijk geen flauw benul van hoe groot het is.” Deze glastoepassing was heel anders dan bij het hoofdkantoor van de Zwolsche Algemeene in Nieuwegein, dat tegelijkertijd werd gebouwd. Daar werd voor het eerst constructief (dragend) glas toegepast. Overigens zag de Rabobank zich genoodzaakt omwonenden aan de Croeselaan zonwering te verstrekken vanwege de weerkaatsing.

Luchtkasteel Architect Fichtinger was van het ingenieursbureau van de Nederlandse Spoorwegen uit Amersfoort: Articon (ARchitectuur, Technische Installaties en CONstructies). Behalve stations en bruggen deed dit bureau ook externe opdrachten. De NS stelde inschakeling van Articon als voorwaarde aan de langdurige erfpacht van de grond aan de Croeselaan.

Hetzelfde gold voor deelname van NS-aannemer Strukton, al waren ook BAM en Ballast Nedam deel

van de ‘Rabobouwcombinatie’.

Om het bankgebouw een uitgesproken vorm te geven, schakelde Fichtinger de beeldhouwer en omgevingskunstenaar Bas Maters in. Kort daarvoor hadden zij samengewerkt aan het PTT-gebouw in Arnhem, waar Maters een wand hellend plaatste om de hemel te weerspiegelen. ‘Beeldende kunstenaar corrigeert architect’, schreef een krant daarover.

‘Integratie van architectuur en beeldende kunst? Het doet eerder een overwinning vermoeden van de kunstenaar op de architect.’ Zo lijkt het ook in Utrecht te zijn gegaan: Maters claimde achteraf het ontwerp praktisch als het zijne, terwijl de Rabobank hem slechts had ingeschakeld voor de ‘coördinatie van de kunsttoepassing’.

De titel die Maters aan ‘zijn kunstwerk’ aan de Croeselaan gaf, luidde ‘Een luchtkasteel tot werkelijkheid maken’. De Volkskrant oordeelde over de samenwerking: ‘Het lijkt erop dat de architect zich door een adviseur heeft laten meeslepen in een richting, die niet geheel de zijne was, en dit pas gemerkt heeft toen hij niet meer terug kon’. Toch vond Maters dat hij

veel water bij de wijn had moeten doen. ‘Indertijd heb ik de naam van een drammer gekregen, aangezien ik het niet noodzakelijk achtte aan bezuinigingen toe te geven’, blikt hij terug. Als voorbeelden noemde hij de ‘magere’ luifel voor de entree en de ‘tuttigheid’ van het basement.

Ruimteschip Vaak wordt gedacht dat het gebouw een driedimensionale versie is van het toenmalige Rabobank-logo. Dat is zeker niet letterlijk zo, hoewel de aflopende vormen met ‘afgeknepen hoekjes’ wel doen denken aan het logo en bijbehorende ‘stijve, preutse lettertype’, zoals een criticus het formuleerde. Volgens Bas Maters was het een symbolische verbeelding van de decentrale organisatie van de Rabobank. Het bakstenen basement staat voor het fundament van de bank: de klanten. Een tussenlaag van celvormige elementen (een soort witte containers als vergaderruimtes) stelt het netwerk van lokale banken voor. ‘En de glazen overkoepeling met daarin kantoren en directie spreekt natuurlijk voor zich.’

De ‘Spiegelburcht’ was spraakmakend, maar ook controversieel.

Tom Maas schreef in NRC: ‘Hoe dichterbij men komt hoe onaangenamer de sfeer wordt: de surrealistische landing van een glazen ruimteschip op een negentiende-eeuwse bakstenen fortificatie, waarbij camera’s de omgeving bespieden.’ Inderdaad was het kantoor niet alleen voorloper in glasgebruik, maar ook wat betreft grootschalige toepassing van bewakingscamera’s. Ook daarmee was het kenmerkend voor z’n tijd.

Architectuurhistoricus Bettina van Santen, die eventuele nieuwe gemeentelijke monumenten inventariseert, vindt het een bijzonder gebouw. ‘Het behoort tot een steeds kleiner wordende groep van grote spiegelkantoren in Nederland. Door het weerspiegelen van de lucht in de gevels en de getrapte hoogte-opbouw, oogt het niet als een standaard kantoorkolos. Ook de omarming van de Kruisvaart aan de achterzijde is geslaagd, al zien de meeste Utrechters die kant niet snel.’ a

Advertenties

Het nieuwbouwplan Mijnhardt Wonen ontleent zijn naam aan het farmaceutische bedrijf Mijnhardt welke vanaf ca. 1916 tot 1970 op deze locatie aan de Utrechtseweg in Zeist was gevestigd.

Nu realiseert Loostad Vastgoedontwikkeling hier fase 2, bestaande uit 22 tweeonder-een-kap-woningen, 2 geschakelde villa’s en 1 vrijstaande villa.

NOG ENKELE WONINGEN

TE KOOP Wonen met de sfeer van vroeger en de luxe van nu

Centraal gelegen en dicht bij het centrum van Zeist Gasloze woning als optie

Parkeren op eigen terrein

Prijs v.a. € 541.000,- v.o.n.

Fase 1 is uitverkocht en reeds in aanbouw.

B

TWEE-ONDER-EENKAPWONING

U bent van harte welkom bij de makelaar voor uitgebreide informatie over alle details van de woningen in het plan.

C Antonlaan 600, Zeist telefoon 030 - 692 02 04

Boulevard 1, Zeist telefoon 030 - 691 75 77

TWEE-ONDER-EENKAPWONING OPDRACHTGEVER:

A

VRIJSTAANDE VILLA

VASTGOEDONTWIKKELING:

WWW.MIJNHARDTWONEN.NL

Alles van A tot Z goed geregeld!

Waar vindt u persoonlijk advies voor een nieuwe wasmachine? Wat moet u doen als er een inbouwapparaat in uw keuken defect is?

Wie kunt u bellen voor reparatie of vervanging? Het antwoord op deze vragen is simpel: Vink Witgoed. Op onze website en in onze showroom vindt u een uitgebreid assortiment aan vrijstaande en inbouwapparatuur. Onze deskundige medewerkers adviseren u graag.

(On)mogelijkheden Bij Vink Witgoed denken we niet in onmogelijkheden maar in mogelijkheden. Onder het genot van een kop koffie of thee denken we met u mee en zoeken we naar hoe het wél kan. Zo komen we tot een oplossing waar u en wij tevreden mee zijn. Indien dit nodig is komen wij bij u thuis om een compleet advies te geven, aangepast aan de wensen en maten die het beste bij u en uw woning passen.

Blijvende service “Vriendelijke prijzen, voortreffelijke service” is niet voor niets onze slogan. Als u met een defect apparaat in uw keuken staat, wilt u snel vervanging. Vink Witgoed levert

en plaatst de nieuwe aankoop snel en op een tijd die u het beste schikt. Daarbij bieden wij service die verder gaat dan het leveren van uw apparatuur. Mocht u na de levering een vraag of storing hebben, dan kunt u ook een beroep op ons doen.

Ook nu Ook in tijden van de Coronacrisis kunt u een beroep op ons doen.

Via de telefoon en mail (info@vinkwitgoed.nl) zijn wij bereikbaar en is onze showroom geopend. Zolang het verantwoord is en wij gezond zijn, gaan wij door met leveren, installeren en inbouwen.

Natuurlijk houden wij hierbij rekening met de richtlijnen van het RIVM en de overheid. Wij blijven er ook in deze tijd alles aan doen om u te helpen!

19

NR. 105 | JUNI 2020 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC PUZZEL

ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN

Rondleiders van Gilde Utrecht vertellen over verborgen en onbekende plekken in de stad.

Een oude trein met een modern effect Een mooie muurschildering gemaakt door kunstenaarscollectief De Strakke Hand, en een met historische waarde. De afbeelding gaat over een gebeurtenis uit 1845 met in de hoofdrol de toenmalige Utrechtse natuurkundige en latere hoogleraar van internationale faam Buys Ballot. De naar hem genoemde wet wordt nog dagelijks toegepast.

B

allot was een veelzijdig mens. Als student begonnen met klassieke talen, zwaaide hij om naar scheikunde, vervolgens natuurkunde en promoveerde in dat vak met de hoogste lof; summa cum laude. Meteen na zijn promotie volgde de benoeming tot lector en later tot die van hoogleraar in de wiskunde. Destijds werden academische medewerkers nog niet in een strak keurslijf van vakgerichte prestatiedrang gedwongen. Die vrijheid gaf hem de mogelijkheid zich ook op de natuurkunde te richten. Daarbij beperkte hij zich niet tot theoretische beschouwingen, maar hechtte hij veel belang aan praktisch experimenteren, waarmee hij zelf ook ijverig in de weer was. Een voorbeeld daarvan zien we op de bij

de overweg in de Burgemeester Reigerstraat gemaakte muurschildering. We zien een stoomlocomotief met aangehangen wagen en daarop een muzikant-hoornspeler. Enige heren en een dame kijken en luisteren kennelijk met veel belangstelling. Het opschrift noemt de naam van Buys Ballot alsook Dopplereffect en verder het jaartal 1845.

Buys Ballot testte toen het door de Oostenrijkse geleerde Doppler op theoretische gronden beschreven effect. Dit effect komt erop neer dat golfverschijnselen zoals licht en geluid voor kijker of luisteraar vervormen als de bron van dit geluid of licht zich van deze verwijderen of naar haar/hem toekomen. In dat laatste geval komen de golven dichter op elkaar naar de waarnemer toe. Het

aantal per seconde neemt toe en daarmee de hoogte van de toon. Bij verwijderen gebeurt het omgekeerde: groter afstand tussen de golven zorgt voor een lagere toonhoogte.

Om dit met een experiment te testen kreeg Buys Ballot een locomotief met aangehangen wagen ter beschikking. Ook rekruteerde hij enige hoornblazers voor op de wagen.

Hij liet die combinatie rijden en hoornblazen op het juist gereedgekomen baanvak bij Maarssen. Musici aan de kant noteerden het geluid dat zij hoorden. En inderdaad als de trein naar de waarnemer toekwam was een hogere toon dan normaal te horen en bij het wegrijden een lagere.

Het artikel dat Buys Ballot hierover publiceerde vond veel belangstelling. Het Dop-

plereffect wordt ook vandaag nog intensief in wetenschap en praktijk gebruikt. Radar maakt van het Dopplereffect gebruik voor waarneming van schepen en vliegtuigen. Het KNMI (gesticht door Buys Ballot) maakt ervan gebruik voor waarnemingen van onder andere windsnelheden. Op het internet zijn ’Dopplers’ te koop waarmee men de hartslag van baby’s kan horen, etc.

Het is goed dat Utrechts wetenschappelijk werk zoals dit publiek gemaakt wordt.

De tweede muurschildering in de serie over Utrechtse wetenschappers en formules is ondertussen ook al geplaatst, en er moeten er nog meer volgen.a

O

11

2

ud

O

ud

e g r a c h t 11 2

ud

O

ud 2 e g r c h t 11

O

Advertenties

e g r a c h t 11

2

Welkom bij Amac Post Utrecht Open vanaf 26 juni

Opening Apple begint bij Amac