DUIC Krant Nr 150 - 3 december

De krant die verder kijkt in de stad

03 DECEMBER 2021 | 7E JAARGANG NR. 150 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP

Columnist Koos

Paul begon samen

Marsman over Frans

met zijn familie een

en Shar

hotel, en toen kwam

DUIC.NL

corona P. 17

P. 4

Elk ew eek een nieu DUI we C

Wegwijs in mobiliteitapps. Is Gaiyo de toekomst?

Een rondje door het Werkspoorkwartier

BINNENKORT BESCHIKBAAR!

Profiteer van de beste deals, exclusieve services en doe mee met de wekelijkse en maandelijkse trekkingen!

P.12

Wat is de herkomst van de straatnaam Moskeeplein?

LIMITED EDITION WENSKAARTEN

De ruimste keuze in 2e hands fietsen van Utrecht e.o.

Tevens diverse merken en eigen merk stadsfietsen nieuw, incl. alle garannes.

Reserveer een tafel via

www.FoodExplore.nl Meer weten? Ga naar hoogcatharijne.nl

www.laagcatharijne.nl

P.13

Tel. 030-76 30 888 Hertogswetering 195, TheWall, Utrecht

€19,95 EXCLUSIEF VERKRIJGBAAR OP DUICSHOP.NL

Advertenties

S G N I N E OP

ACTIE

Opening op donderdag 9 december, Damstraat 7, Utrecht

Maybelline make-up Keuze uit het hele assortiment.

Alle combinaties mogelijk.

1+1 GRATIS*

120 tabletten

Complete samenstelling multivitaminen en mineralen als aanvulling op de dagelijkse voeding.

**Lees voor het kopen de verpakking.

Elvive haarverzorging

1+1

Keuze uit het hele assortiment. M.u.v. mini’s en multipakken. Alle combinaties mogelijk.

Schepsnoep

1+1

GRATIS*

AM 100 GR

GRATIS*

KAG-nr. 2979-0118-0053

Kruidvat Multi A-Z Compleet**

Kruidvat luiers midpack

0.89

2+1

Keuze uit alle varianten.

Alle combinaties mogelijk.

GRATIS*

Fa bad, douche en deodorant Keuze uit het hele assortiment.

M.u.v. geschenksets, mini’s, douche 400 ml en multipakken.

Alle combinaties mogelijk.

*1+1 wordt verrekend als 50% kassakorting. 2+1 als 33%. Per combinatie kan de prijs verschillen.

Deze aanbiedingen zijn alleen geldig bij Kruidvat Damstraat 7, Utrecht, van donderdag 9 t/m zondag 19 december 2021.

Steeds verrassend, altijd voordelig!

0.49

1+1 GRATIS*

3

03 DECEMBER 2021 | NR. 150 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD Nieuws

4 Column Koos Marsman Frans en Shar

5 DUIC in beeld

T

erwijl de decembermaand alweer begonnen is, is DUIC ondertussen aangekomen bij de honderdvijftigste krant.

Het drukken van de honderdste krant konden we nog uitvoerig vieren – want die kwam 11 maart 2020 uit, een paar dagen voor de eerste lockdown – ondertussen zitten we weer op anderhalve meter. In die vijftig tussenliggende kranten ging het dan ook vaak over corona, maar nog vaker niet. Want al zitten we in een flinke crisis, het normale leven gaat gewoon door. En er gebeuren een hoop mooie dingen in Utrecht, daarentegen publiceren we ook net zo goed over de rafelranden van de stad en de dingen die echt beter moeten.

Laat ik die nu hier maar niet benoemen. Nu de decembermaand weer begonnen is wordt er op de redactie ook weer gewerkt aan ons jaarboek. Vorig jaar hebben we deze traditie afgetrapt met DUIC in 2020. Over een paar weken verschijnt DUIC in 2021 – met deze keer veel meer fotografie, en ja, iets minder tekst. Dat laatste kregen we ook terug van onze lezers. Het boek is overigens nu al te bestellen via duicshop.nl.

Wij werken ondertussen nog even door. Op naar de volgende honderdvijftig kranten.

Robert Oosterbroek

Buscrash

6 Wegwijs in mobiliteit-apps Is Gaiyo de toekomst?

7 Open haard

Vuur is gezellig, maar rook is ongezond

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

Cultuur / Uit 8 Utrecht volgens...

Hoteleigenaar Paul Barendregt

9 Boekentips

Avondlockdown doorbrengen met goede boeken

Stad / Leven

PIETER BREUGHELSTRAAT Utrecht is constant in beweging. Er wordt

11 Op bezoek bij

Winkel-werkplaats van een grafisch kunstenaar

12 Op pad met Oud Utrecht Werkspoorkwartier

gebouwd en gesloopt.

Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en

13 Herkomst straatnamen Moskeeplein

+- 1930

pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze

2021

rubriek laten we dat zien.

13 Stad in cijfers

Deelvervoer in Utrecht

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe

13 In other news

foto’s van de stad.

Landbouwblad Agrodiario over Spaanse studenten

14 Puzzel

Zoek de verschillen

14 Utrechts gemaakt Kookboek zonder recepten

Sport 19 Pep en Frans over FC Utrecht Personenlift vernoemen naar steward

Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE 030 - 633 18 90 redactie@duic.nl VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56

Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Charlie van Dijk en Ilana Noot

ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Thomas Hak thomas@duic.nl 06 86 80 32 22

ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

Website DUIC.nl

Facebook DUICNL

Twitter @duicnl

Instagram duic.nl

Utrecht heeft een eigen ondernemersprogramma!

Utrecht bruist van de energie mede dankzij het lef, de creativiteit en de vindingrijkheid van ruim 42.000 ondernemers en nog een veelvoud aan ondernemende Utrechters. Ondernemers Gert-Jan Jansen, Julian de Keijzer en Martijn Rademakers vonden het hoog tijd om al deze ondernemende Utrechters een platform te geven waar ze hun plannen, successen, vragen en worstelingen kunnen delen met de rest van de stad. Elke vrijdag verschijnt er een nieuwe aflevering van DUIC in Zaken, hèt ondernemersprogramma van Utrecht! Alle afleveringen zijn terug te vinden via DUIC.nl/ondernemen met o.a. gesprekken met, Burgemeester Sharon Dijksma, Fairphone, de Clique, uCrowds, Bakker Verhuur, VechtclubXL, Ondernemersfonds Utrecht, Rabobank Utrecht en nog veel meer!

GERT-JAN JANSEN PRESENTEERT WEKELIJKS EEN NIEUWE AFLEVERING OP DUIC.NL/ONDERNEMEN

Voel je je aangesproken en wil je ook een keer onze gast zijn? Mail ons! diz@duic.nl

4

NR. 150 | 03 DECEMBER 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

COLUMN Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

Frans en Shar "Uterechters, wij hebbe laote zien dawwe verbinde.

Oak in deze moeijelijke en eenzaome tijje. Wij reike ons medemens 'n hellepende hând toe, daor waor ze 't nodig hebbe. We houwe van ons stadsie, mè ze prâchtige grachte, 't mooiste stadsie van ammaol. Wij hebbe laote zien dawwe 't andres kenne doen. Wij Uterechters zijn uniek. Saome zijn we Uterech, we zorrege goed voor elkaor en voor ons stadsie. Laote we da blijve doen én koppie d'r bij!" Da zijn woorde van Frans van Seumeren in 'n fillempie op de sosjiaole media. Frans, u ken 'm ammaol, doe wa mij betref hiermee 'n gooi naor de funksie van burrgemeester as die nie bezet war door Shar. Maor gin nood, Shar en Frans kenne zo in 'n duo-baon voor burregemeester.

Dan heb Shar wa meer tijd voor d'r kindre en as ze naor De Haog mot voor overleg ken (opa) Frans oppasse.

Shar laot zien da ze uit 't goeije hout is gesneje en ze voel zich thuis in 't stadsie. Maor ze zal 't eêns zijn da ze saome mè Frans 'n gouwe koppel ken zijn. As je ze naos elkaor zet kommie d'r, om in voetbalterreme te blijve, ech nie lângs. Vooral die opmerking 'koppie d'r bij' slaot elleke aonvaller onmiddelijk trug, je laot 't uit je botte kop as je daor nie naor luister. Oké..., as Frans zeg 'we hebben laote zien dawwe verbinde' he'k gin idee waor die 't over heb, maor da's polletiek, da's taol die Shar wel begrijp wan die is polletikus en daorom vulle ze mekaor prâchtig an. Ik verwach nu da Frans de nieuwjaorsboodschap van de burregemeester doe.

Dawwe in 2022 'n geweldig 900 jaor Uterech gaon viere en daorover gesproake, as je 'n feesie wil doen kejje da anmelde voor 'n subsidie, laot da nie lope mense. En wa ken Shar doen: 'n keer de kleedkaomer van FC Uterech ingaon as ze weer 'ns achterstaon en die luiwammesse wa motivaosie noadig hebbe, volleges mij ken Shar da heul goe. Frans en Shar voor burregemeester, voor 'n sterrek (FC) Uterech. a

Advertentie

op

ko

alz...

ef

ge

Pearle Utrecht Nachtegaalstraat is vernieuwd!

wat

je niet meer weet wat je net gelezen hebt?

1 op de 3 vrouwen krijgt dementie.

Geef nu voor meer onderzoek, zodat dementie niet jouw toekomst wordt. stopdementie.nu

g

krij

Scan de code en doneer gemakkelijk online!

We verwelkomen je graag in onze vernieuwde winkel.

Maak snel en eenvoudig een afspraak met onderstaande QR code, telefonisch of via onze website.

Nachtegaalstraat 30, Utrecht Tel. (030) 238 20 33 Vraag naar de voorwaarden.

Scan de QR code en maak direct een afspraak

03 DECEMBER 2021 | NR. 150 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC IN BEELD

M

Fotografie: Bas van Setten

et een flinke gang raakte deze stadsbus op zondag 28 november van de weg. De chauffeur van lijn 28 zou volgens de laatste berichten onwel zijn geworden waarna het voertuig tot stilstand kwam, schuin tegen het talud op

naast het spoor. Er zaten tientallen passagiers in de bus en verschillende inzittenden liepen kneuzingen en snijwonden op.

Diezelfde avond is het voertuig met twee grote kranen weggetakeld. a

5

6

NR. 150 | 03 DECEMBER 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

VAN A NAAR B

Wegwijs worden in mobiliteitsapps Utrecht proefveld voor nieuwste app voor vervoer

Hoe makkelijk zou het zijn als je al je reizen kan plannen, reserveren en betalen met één app? Dat denkt de overheid ook en daarom worden er miljoenen uitgegeven om de beste applicatie te maken. Maar er is toch al Google Maps en 9292? Gaiyo denkt het beter te kunnen. Er loopt nu een jaar een proef met de app in Utrecht. Welke app wijst het beste de weg?

Tekst: Robert Oosterbroek

B

ijna niemand heeft meer een stratenkaart in de auto en de tijd dat TomTom het toverwoord was in navigatieland hebben we ook alweer achter ons gelaten.

Tegenwoordig lijkt bijna iedereen Google Maps te gebruiken voor navigatie en voor het plannen van OV wordt 9292 en de app van de NS veel gebruikt. Ondertussen zijn er in Utrecht ook apps voor al de deelmobiliteit, zoals Tier en MyWheels. Maar er wordt ook hard gewerkt aan de volgende generatie wegwijsapps. Daar is ook een term voor bedacht; Mobility as a Service. Het is niet de meest handige naam en behalve beleidsmakers en betrokkenen zullen maar weinig mensen de term gebruiken. Waar het vooral om gaat, is dat deze apps allesomvattend willen zijn. Dus alle soorten vervoer; eigen auto en fiets, openbaar vervoer en deelfietsen en -scooters, watertaxi’s en met de benenwagen. Daarbij moeten alle vervoerskosten ook gewoon betaald kunnen worden met de app.

Gebruikers hebben dus ook nog maar een account nodig, in plaats van verschillende apps met meerdere accounts.

De overheid ziet wel brood in dit soort apps en geeft daarom miljoenen euro’s uit om ze te helpen in de opstartfase. Er lopen acht pilots in Nederland, waar het rijk in investeert. In Utrecht hebben we ook zo’n project.

Hier is Gaiyo in het gat gesprongen. De app werd in april 2020 gelanceerd en in september van dat jaar startte de proef in Leidsche Rijn. Want de overheid wil namelijk een hoop leren over mobiliteit via de app. Via Mobility as a Service kunnen gebruikers namelijk gestimuleerd worden om ander soort ver-

voer – naast de auto bijvoorbeeld – te kiezen.

Utrechters die Gaiyo gebruiken kunnen – net als bij andere mobiliteitsapps – een vertrek en bestemming invoeren. Vervolgens komen er verschillende opties waarbij allerlei verschillende vervoersopties getoond worden; met de bakfietsen van Cargoroo, deelfietsen van Tier of Donkey Republic, verschillende deelauto’s, het reguliere openbaar vervoer, eigen fiets en auto en ook een combinatie van deze allemaal.

Bereikbaarheid Steven Hendriks werkt bij Innovactory, het

re manier. Bijvoorbeeld door aan de rand van een stad te parkeren en dan bijvoorbeeld een deelscooter te nemen.”

Maar wat valt er mee te winnen dan? Hendriks legt uit wat het belang is voor overheden en bewoners: “We weten allemaal wel dat het soms verstandiger is om niet met de auto te gaan, maar hoe doe je dat dan en hoe moet ik betalen voor mijn reis? Dat is nu exact wat Gaiyo voor je doet; alle belemmering om anders te gaan reizen weg nemen. Iedereen kan het proberen.” Innovactory werkt met haar Gaiyo app aan een ICT-oplossing waarmee gedragsverandering mogelijk gemaakt wordt.

'Leidsche Rijn heeft veel hoge inkomens, huishoudens met een auto' bedrijf achter Gaiyo. Hij vertelt waarom Leidsche Rijn een goede uitvalsbasis is voor de app. “Gaiyo is in heel Nederland te gebruiken, maar in Leidsche Rijn doen we extra onderzoek naar het gebruik en de mogelijkheden van de app. De wijk heeft veel hoge inkomens, en huishoudens met een of meerdere auto's. We willen hier in 1,5 jaar leren hoe een app als Gaiyo gebruikt kan worden om mensen kennis te laten maken met andere vormen van mobiliteit. Via de app kunnen ze kijken wat de meest passende manier is om van A naar B te komen. Soms is dat de auto, maar heel vaak is dat ook op een ande-

Dat is ook onderdeel van het Utrechtse experiment. De pilot in deze wijk richt zich op het stimuleren van alternatieven voor de auto.

Hendriks: “Ik weet nog goed dat er helemaal geen deelfietsen en bijna geen deelauto’s waren in Leidsche Rijn. Ik heb toen samen met een collega maar een paar fietsen van Donkey Republic naar de wijk gefietst. Vervolgens zijn de fietsen als een olievlek verspreid over de wijken, omdat mensen het gemak van de dienst hebben ontdekt’ Na een gesprek met MyWheels zijn er ook tientallen deelauto’s in Leidsche Rijn gekomen.”

Toch is het niet makkelijk om heel veel

mensen één specifieke app te laten gebruiken. TomTom was natuurlijk een groot succes, en laat een van de vroegere directieleden van het navigatiebedrijf ook de oprichter van Innovactory zijn. Maar Google Maps, 9292 en de app van de NS zijn zo ingeburgerd dat het een flinke uitdaging is om Utrechters Gaiyo te laten gebruiken. Het team is sinds de lancering van de app bezig om het gebruiksgemak zo groot mogelijk te maken. Niks is zo vervelend als een app die te ingewikkeld is om goed te gebruiken. “We hebben het afgelopen jaar ook flink campagne gemaakt voor de app, ondertussen hebben we in heel Nederland tienduizenden gebruikers.” Natuurlijk speelt ook corona weer een rol: “Door de coronacrisis zijn mensen natuurlijk minder en anders gaan reizen. Dat moeten we ook meenemen in de pilot en in onze app.”

Is er nog wel wat te verbeteren aan de app? Een nadeel van Gaiyo is dat de app wel routes op een kaart laat zien, maar dat de app dan weer geen navigatiefunctie heeft.

Als je dus een stuk op de deelfiets of in je eigen auto rijdt, moet je wel weer omschakelen naar bijvoorbeeld Google Maps voor goede navigatie. Een groot gemis, al zeggen we het zelf. Gaiyo geeft juist aan geen navigatiedienst te zijn, daarom zit deze functie er ook niet in. Wat wel weer handig is, Gaiyo is ook een parkeerapp. Dus als je toch de auto pakt, dan kan je via de app de parkeermeter betalen. De pilot van Gaiyo loopt nog tot volgend jaar. Daarna moet ook duidelijk worden wat de resultaten zijn en of de proef geslaagd is. a

7

03 DECEMBER 2021 | NR. 150 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

OPEN HAARD

Gezellig maar ongezond: zo wil Utrecht houtstook in de stad verminderen

Veel mensen associëren het met gezelligheid: de donkere, koude dagen worden een beetje lichter en warmer met een houtvuurtje in de open haard. Maar houtstook zorgt voor schadelijke stoffen in de lucht en dat kan voor overlast zorgen. Houtstook door particulieren is zelfs een van de belangrijkste bronnen van luchtvervuiling, stelt de gemeente. Utrecht is daarom in oktober begonnen met een nieuwe campagne. Het doel?

Stokers aansporen om minder vaak te stoken en het zo schoon mogelijk te doen als ze toch een vuurtje willen maken.

Tekst: Ilana Noot

H

et past natuurlijk wel in de ambities van de gemeente om de houtstook aan te pakken. Het doel is immers om een gezonde en leef bare stad te zijn. Vooral ouderen, kinderen en mensen met problemen aan de luchtwegen hebben last van de houtstook en die moet daarom verminderen, vindt de gemeente. “Grote vervuilers zoals het verkeer en de industrie zijn de afgelopen jaren steeds schoner geworden, terwijl de bijdrage van houtstook aan luchtvervuiling nauwelijks minder is geworden,” vertelt wethouder Eelco Eerenberg. "En dat willen we in Utrecht anders. We hebben het liefst dat het vuurtje vaker uit blijft, maar als er dan toch hout gestookt wordt, dan op een zo min mogelijk vervuilende manier.” Houtstook draagt dus relatief veel bij aan de hoeveelheid fijnstof in de lucht en nu zijn er dus maatregelen genomen om dat aan te pakken.

De gemeente deed in aanloop naar de maatregelen onder meer onderzoek onder Utrechters. Wat vinden zij eigenlijk van houtstook en hebben ze weleens last van de rook die het oplevert? Dat waren vragen die zijn voorgelegd aan een Bewonerspanel. Van hen heeft 14 procent zelf een kachel of open haard in huis.

80 procent van de panelleden met én zonder houtkachel is het eens met de stelling dat houtstoken gezellig is, maar acht op de tien ziet ook in dat het slecht is voor de luchtkwaliteit. De meesten, ongeveer tweederde van de panelleden, hebben echter zelf geen last van houtstook in hun buurt. 35 procent van de panelleden hebben er wel last van; daarbij gaat het dan vooral om de stank (31 procent). Tweederde van de mensen die aangaven last te hebben van houtstook, onderneemt dan ook actie om de overlast te verminderen. Veel mensen sluiten bijvoorbeeld ramen, deuren en luchtroosters (66 procent) en 15 procent geeft aan zelfs binnen te blijven tot het stoken voorbij is.

Campagne De resultaten van het Bewonerspanel zijn gebruikt voor het opzetten van de campagne.

Voor de mensen die wel door willen gaan met stoken, is de Utrechtse Stookstandaard in het leven geroepen. Daarin staan acht tips om op een schonere manier hout te stoken. Door op de juiste manier te stoken, komen er minder schadelijke stoffen in de lucht, is het idee.

Dat vermindert dus ook de overlast.

De tips variëren van ‘stook alleen droog

hout’ en ‘stook nooit hout dat is geverfd, gebeitst of geïmpregneerd’ tot ‘controleer de kleur van de vlam en de rook’. Die eerste twee tips zijn overigens wel bekend bij de meeste Utrechters met een houtkachel: 98 procent van de panelleden die hun houtkachel afgelopen jaar gebruikte, geeft aan de tips te kennen. De minst bekende tip onder panelleden is: ‘Maak het vuur aan met de Zwitserse methode’, wat inhoudt dat je het vuur van bovenaf met een aanmaakblokje aansteekt, waardoor het vuur beter opstart en er minder rook in en om het huis ontstaat.

46 procent van de panelleden kent deze tip niet. Naast deze tips, komt de gemeente met adviezen voor goed onderhoud en schonere kachels, omdat ook dat van grote invloed zou zijn op de hoeveelheid fijnstof die in de lucht belandt. Deze moderne kachels of pelletkachels moeten voldoen aan de Europese Ecodesign norm.

Subsidie De gemeente wil ook nog een stapje verdergaan en heeft daarom een subsidie in het leven geroepen voor mensen die zo’n schonere kachel aan willen schaffen of hun kachel helemaal weg willen doen. Utrechters die hun

open haard of oude houtkachel willen vervangen door een nieuwe, moderne kachel die voldoet aan de Ecodesign norm, kunnen daarvoor van de gemeente 500 euro subsidie krijgen. De oude kachel moet ingeleverd worden bij een afvalscheidingsstation in Utrecht, zodat die bijvoorbeeld niet kan worden doorverkocht.

De meest efficiënte manier om houtstook tegen te gaan, is natuurlijk het compleet verwijderen van oude kachels. Onderdeel van de campagne is daarom ook subsidie voor mensen die hun open haard of rookkanaal weg willen halen. Voor het laten verwijderen van een open haard, het laten verwijderen van een rookkanaal of het ervoor zorgen dat een rookkanaal niet meer gebruikt kan worden, is een subsidie van 2.000 euro beschikbaar. Het is dan niet genoeg om alleen de kachel en de metalen pijp weg te halen.

Utrechters met een U-pas krijgen in alle drie de gevallen het dubbele subsidiebedrag.

De subsidie geldt voorlopig tot en met 31 december 2022 en wordt daarna verlengd of aangepast. De gemeente wil de subsidie aanbieden tot en met 2025. a

Advertentie

9

03 DECEMBER 2021 | NR. 150 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

tips n e k e Bo

Utrechtse buitenplaatsen.

Lusthoven van adel, geestelijkheid en burgers

Omstreken. Ode aan het beste fietsland ter wereld Door: Merijn Heijne en Esther de Lange

Als het aan Merijn Heijne en Esther de Lange ligt, is Nederland het beste fietsland ter wereld. In hun deze week verschenen boek Omstreken laten ze in ruim 200 foto’s en twaalf verkeersluwe routes zien hoe mooi je kunt fietsen in alle provincies van Nederland. In de provincie Utrecht komen onder meer routes vanuit Utrecht en Woerden aan bod en er staan foto’s in van De Bilt, Houten, Renswoude, Soest en Zeist. Presentator en fervent fietser Herman van der Zandt schreef het voorwoord voor het boek. “Soms denk ik hier alles wel gezien te hebben, dat ik Nederland op de fiets volledig heb uitgespeeld, game over. Het tegendeel is waar. Fietsen in eigen land blijft een ontdekkingsreis”, zegt hij.

Door: Lenneke Berkhout en René Dessing

Utrechters kennen ze natuurlijk wel, Kasteel de Haar, Slot Zeist en Amelisweerd, maar de provincie Utrecht telt naast deze drie buitens nog veel meer historische buitenplaatsen. Niet alleen de gebouwen zelf zijn architectonische hoogstandjes, ook de omringende parken en tuinen behoren tot het nationaal erfgoed.

Lenneke Berkhout en René Dessing beschrijven in het boek Utrechtse buitenplaatsen ruim vijftig van deze pareltjes in de provincie.

Stappen door m’n stadsie. (On)bekend Utrecht in dertig heim-weetjes Door: Iris Dijkstra

Missie aan de Mersey: John Achterberg en de weg naar de wereldtop met Liverpool Door: Tom van Hulsen Utrechter en voormalig hoofdredacteur van Voetbal International Tom van Hulsen dook voor dit boek in het leven van Utrechter John Achterberg. Achterberg was zelf doelman van RUC, FC Utrecht, NAC, FC Eindhoven en Tranmere Rovers, maar is sinds 2009 keeperstrainer bij een van de grootste voetbalclubs ter wereld: Liverpool. Van Hulsen volgde Achterberg een aantal jaar op de voet, ging naar vele wedstrijden en sprak met betrokkenen, onder wie Liverpool-trainer Jürgen Klopp en de keepers van Liverpool. Een boek over het heden en verleden van Liverpool, het Engelse voetbal en Achterbergs jarenlange weg van de Utrechtse Bokkenbuurt naar Anfield in Liverpool.

Door de coronamaatregelen kan er weer veel niet doorgaan, maar met dit boek kun je Utrecht op een heel nieuwe manier ontdekken. Stadsgids Iris Dijkstra stapt in dit boek in de rijke historie van de oude binnenstad van Utrecht. Ze onthult aan de hand van dertig ‘heim-weetjes’ de mooiste en verrassendste verhalen over de stad. Van de werfkelders, tot de begijnen, stadskastelen en Louis Hartlooper. Dit is het ultieme boek voor iedereen die Utrecht nog niet zo goed of juist ontzettend goed kent. Zelfs professionele stadsgidsen en historici kunnen hun hart ophalen. Want wat betekenen de zilveren naamplaatjes in de boom in de tuin van het Catharijneconvent en hoe heldhaftig was Trijn van Leemput nu echt?.

Moordstad. Een bloedspoor door Utrecht

VerpleegThuis

Door: Daniel van Doorn en Evert van der Zouw

Door: Teun Toebes Teun Toebes maakte op 21-jarige leeftijd de gedurfde keuze om op de gesloten afdeling van een verpleeghuis voor mensen met dementie in Utrecht te gaan wonen. Hij wilde ervaren hoe de zorg voor mensen met dementie verbeterd kan worden, maar vooral ook laten zien dat wij als maatschappij ons beeld van dementie moeten aanpassen. Toebes beschrijft op ontroerende wijze de pijnlijke systemen die in de zorg en samenleving heersen en hoe we die kunnen veranderen. “VerpleegThuis is niet alleen een boek over de toekomst van dementie, maar vooral een boek over de toekomst van ons allemaal.

Waarom? Omdat de kans dat dit boek ook over jouw toekomst gaat één op vijf is.”

In dit boek staan zestig spraakmakende moordzaken uit de geschiedenis van de Domstad centraal. De drama’s voltrokken zich in duistere steegjes, maar ook op de statige brede lanen die Utrecht rijk is. Auteurs en crimewatchers Daniel van Doorn en Evert van der Zouw hebben per Utrechtse wijk de meest opzienbarende moordzaken van toen en nu onderzocht en voorzien van nieuwe gegevens en details. Een tijdreis door de gitzwarte stadsgeschiedenis van Utrecht.

De Veldkeuken, het tweede kookboek Door: De Veldkeuken

Toen het eerste kookboek van de Veldkeuken in 2015 van de persen rolde, groeide de vraag naar een vervolg al snel. En dat vervolg is er nu: De Veldkeuken, het tweede kookboek is uit. In het boek staan meer dan 130 vegetarische en veganistische recepten die je laten watertanden: van geurig olijvenbrood en zalige bietenquiche tot rabarbertrifle, gefermenteerde groente en wortel-hotdogs. Naast de recepten, is in het nieuwe boek aandacht voor de beste baktips voor thuisbakkers en bijzondere leveranciers van streekproducten.

10

NR. 150 | 03 DECEMBER 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHT VOLGENS PAUL BARENDREGT VAN MUZE HOTEL

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Robert Oosterbroek

Paul begon samen met zijn familie een hotel aan de Tolsteegsingel De Utrechtse filmmaker Martin de Vries maakte een serie over de bijzondere totstandkoming van MUZE Hotel, recent uitgezonden op NPO2 en RTV Utrecht.

In De MUZE van Utrecht wordt de familie Barendregt gevolgd die een hotel start aan de Tolsteegsingel. Na het overlijden van hun partners krijgen broer en zus Paul en Cocky Barendregt en hun dochters Bo, Puk en Belle een steeds hechtere band. Samen kochten ze in 2017 een vervallen stadshotel dat ze nieuw leven proberen in te blazen. In de zomer van 2020 ging MUZE uiteindelijk open.

We vroegen Paul hoe het was om de beelden terug te zien en wat zijn mooiste herinnering is aan Utrecht.

Hoe was het om gefilmd te worden?

“De afgelopen paar jaar kwam Martin een aantal keer langs. Hij was onderdeel van onze reis. Op het moment dat er een camera op je staat, lijkt het alsof je een beetje gaat acteren, wat meer articuleren en opletten op wat je zegt. Op een gegeven moment wen je eraan.

Ik vind het al met al vrij naturel geworden.

Je had ook geen tijd om je voor te bereiden.

Martin kwam binnen, stond voor je neus en je wist helemaal niet wat hij ging vragen. Voor ons was het vooral leuk om een document te hebben, ongeacht wat eruit kwam. Al had hij maar één dag gefilmd, hadden we al een leuk filmpje gehad. En nu is het een reeks, hartstikke leuk.”

Hoe was het om al die beelden terug te zien?

“In de 2,5 jaar die hij gefilmd heeft, hebben we niks teruggezien. Toen het hotel klaar was, was Martin ook klaar. Toen hebben we de hele film gezien. ‘Dat we hieraan begonnen zijn’, dachten we toen we alles terugzagen. Aan het begin ben je nog vol goede moed, maar het hele traject heeft lang geduurd en veel obstakels gehad. We waren bijvoorbeeld te positief over de verbouwingskosten, de vergunningen duurden veel langer

dan verwacht en de aannemer overleed. Als je dat van tevoren weet, vraag je je af of je zoiets wel zou doen.”

Wat ging er wel van een leien dakje?

“Onze samenwerking ging heel goed. Cocky en ik zijn met zijn tweeën begonnen en de kinderen zijn direct daarna aangehaakt. Dit heeft ons zo verbonden. Dat zou nergens anders mee gebeurd kunnen zijn. Gedeelde smart is halve smart, maar gedeeld geluk is eigenlijk nog een groter geluk.”

Hoe bevalt het als er gasten zijn?

“Als je bezig bent met bouwen is het nog abstract, op het moment dat er gasten komen, wordt het concreet. Dan komen dingen bij elkaar. Door het hotel, de ligging, maar ook door onze gastvrijheid en openheid. Mensen waarderen dat en wij ook. Het is meer dan een hotel: het is ook een ontmoetingsplek.

Het geeft ons een kick. De energie die wij geven aan de gasten, krijgen we ook terug.”

Waar komt de naam MUZE vandaan?

“Het idee voor de themakamers was eerder: met verschillende musea die Utrecht rijk is.

De kamers zijn niet een letterlijke verwijzing

naar de musea, maar met een knipoog. Zo is er een kamer met het thema Botanische Tuinen en heeft de zolderkamer een sterrenkijker (naar Sonnenborgh, red.). De naam heeft ons heel wat hoofdbrekens gekost. ‘Muze’ blijkt ook een oud woord te zijn voor ‘musea’.

En we kennen het als ‘inspiratiebron’. Dat is Utrecht voor ons.”

Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht?

“In mijn pubertijd ging ik met mijn ouders vanuit Breukelen een dagje naar de stad. In mijn studententijd ging ik hier wonen. Ik heb Utrecht langzaam leren kennen. Ik werkte altijd buiten Utrecht, maar toen ik hier bij Hooghiemstra ging werken, leerde ik Utrecht pas steeds meer waarderen. En nu heb ik ook nog een onderneming erbij. Dan wordt de stad helemaal van jou.”

Waar kan je culinair genieten in Utrecht?

“Ik vind het leuk om bij de Sea Salt Saloon te eten op het Wed. Of bij Madeleine. Ik pleit voor wat meer iets betere horeca. Het hoeft niet chiquer, maar ongedwongen en toch lekker. Als het te ongedwongen is, wordt het al gauw een caféhap. En als de kwaliteit be-

ter wordt, wordt het al snel te chique. WT Urban Kitchen bij Rotsoord is bijvoorbeeld heel goed, maar te chique. Bij Orloff is het ongedwongen, maar daar is het eten een ‘caféhap-plus’. De Sea Salt Saloon heeft daar een goede mix in gevonden.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

“Ik vind de singel in elke tijd van het jaar mooi.”

Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?

“Ik heb mooie herinneringen aan het EK van ’88. Toen stond de hele stad op zijn kop. Ik woonde op de Vismarkt in een studentenhuis. Ik zat televisie te kijken, de halve finale tegen Duitsland, maar de kabel was niet betaald. Ik zat sneeuw te kijken en moest ergens anders naartoe. Een deel van die wedstrijd heb ik gemist. Na afloop ging ik naar het Wed. Daar stond een enorme juichende mensenmassa. Dat was echt fantastisch.”

Utrecht is… “…de stad waar mijn hart van opengaat.” a

Advertentie

Utrecht verbindt jong & oud VANAF VOLGENDE WEEK IN DUIC

11

03 DECEMBER 2021 | NR. 150 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

OP BEZOEK BIJ DE WINKEL-WERKPLAATS VAN EEN GRAFISCH KUNSTENAAR EN SCHRIJVER

De laatste winkel in Tuindorp: T-shirts, tassen, illustraties en prenten

Schrijver Koos Meinderts en grafisch kunstenaar en illustrator Annette Fienieg hebben inmiddels ruim vijftien jaar hun werkplaats en winkel aan Professor Adolf Mayerlaan 23. Daar maken en verkopen ze hun werk. Naar eigen zeggen zijn ze nog de enige overgebleven winkel in Tuindorp. Je kunt er terecht voor zelfgeschreven en geïllustreerde boeken, handbedrukte baby T-shirts en tassen, maar ook voor illustraties en prenten.

Tekst: Bo Steehouwer/ Fotografie: Bas van Setten

D

e winkel-werkplaats van Annette en Koos zit op een paar minuten lopen vanaf station Overvecht. In de voortuin staat een bord, zo weten mensen dat ze open zijn. Voor het raam hangen onder meer zelf ontworpen kerstkaarten en staan een aantal boeken – geschreven door Koos, geïllustreerd door Annette. Binnen staat onder andere een grote houten tafel, kasten met boeken en aan de muur hangen allerlei kleurrijke prenten. De grote etspers van Annette achter in de ruimte is niet te missen. Daarmee maakt ze al haar sjabloondrukken.

De winkel is op niet vaste tijden open, maar wel op afspraak of door gewoon even op of aan te bellen. “Als we hier allebei aan het werk zijn, zetten we het bord buiten”, zegt Koos. “Dan weten ze dat we er zijn.”

De twee zijn man en vrouw en hebben bijna altijd al samengewerkt. “We waren buren in een studentenhuis toen ik nog op de academie zat”, zegt Annette. Ze illustreerde toen al om wat geld bij te verdienen. Koos had toen al wat redactieopdrachten hier en daar. “En dan liet hij mij de illustraties maken.”

Annette is niet opgeleid als illustrator, maar als grafisch kunstenaar aan de Academie voor Beeldende Kunsten in Utrecht.

Naast haar werk als kunstenaar illustreerde ze tot nu toe ruim tachtig kinderboeken. Koos schreef altijd al, maar had nooit gedacht dat het zijn beroep zou worden.

Inmiddels heeft hij ruim vijftig titels op zijn naam staan, zowel kinderboeken als jeugdromans en boeken voor volwassenen. Hij won meerdere prijzen en ook zijn een aantal boeken vertaald, onder andere in het Duits, Spaans, Koreaans en Chinees.

Zijn jongerenroman De zee zien werd bekroond met de Boekenleeuw, kreeg hij een Gouden Griffel voor Naar het Noorden en samen met Harrie Jekkers won hij de Annie M.G. Schmidtprijs voor hun lied Terug bij af. Naast boeken schrijft hij namelijk ook lied- en theaterteksten. .

Droge naald etsen Annette beschrijft haar stijl als realistisch, maar niet hyperrealistisch. “Vaak ook wel met een humoristische ondertoon.” Koos knikt instemmend. Verder noemt ze zichzelf toch een beetje ouderwets, of liever gezegd ambachtelijk. “Ik lever nooit iets digitaal aan en werk niet op de computer.

Ik teken alles met de hand. Als het fout is, moet het over.” Ze knipt en plakt dus niet op de computer. “Dat vind ik ook niet leuk.

Ik vind het mooi om het geheel te maken. Je ziet nu vaak dat dingen digitaal zijn samengesteld.” Koos vindt dat het dan een beetje doods blijft. “Omdat het werk voor een deel door de computer wordt gedaan. En die is onpersoonlijk. Terwijl je met de hand het ‘bibberen’ van een lijntje ziet en zo kan zien: daar is een mens aan het werk geweest.”

Voor haar prenten gebruikt Annette de grote pers in de kamer. “Het is eigenlijk een etspers, maar je kan er ook andere dingen op drukken.” Hoewel ze is opgeleid in lithografie en droge naald etsen, werd ze de ‘tamelijk bewerkelijke processen’ zat.

“Er komt veel chemie en tijd aan te pas. En ik ben tamelijk ongeduldig. Dus ik ging op zoek naar de makkelijkste en snelste druktechniek: sjabloondruk. Dat is de voorstelling die je wil maken uit papier snijden, ininkten en afdrukken. Je kan er zo geen honderd drukken, want dan is het papier al

stuk. Maar ik ben er zeer content mee.” De oplage van haar prenten zijn dan ook altijd klein: een stuk of tien. Het zijn altijd kleurrijk prenten.

Pingpongen Als Koos en Annette samenwerken is het wel heel anders dan met anderen, vindt Annette. “Dit is echt samenwerken. Normaal krijg je een verhaal aangeleverd en moet je dat illustreren.” In mei kwam hun laatste samenwerking uit: het prentenboek ‘Stork’.

“Al pratend verzonnen we het verhaal over een oude ooievaar die eigenlijk gepensioneerd is, maar gevraagd wordt om te helpen omdat de ooievaarscentrale het werk niet aankan.” Het boek kwam ‘al pingpongend’ tot stand, zegt Koos. “Toen we ‘uitgepingpongd’ waren, ben ik gaan schrijven en Annette gaan tekenen.” Inmiddels is de tweede druk uit. Nu zijn ze alweer bezig met wat nieuws: een dichtbundel voor volwassenen, met sjabloondrukken van Annette.

“In de loop van de jaren schreef ik wel eens een gedicht”, zegt Koos. “Maar ik ben niet echt een dichter. Het wordt een debuut voor mij. Ik heb alle gedichten bij elkaar gezocht en gekeken wat ik de moeite waard vond om met de buitenwereld te delen. En Annette is op zoek gegaan naar prenten die erbij zouden passen.” Voor Koos ligt het stapeltje met uitgezochte gedichten. Sommige op een geprint A4’tje, sommige met de hand geschreven. Annette: “Het worden geen illustraties, maar een bundel met zowel mijn prenten als Koos zijn gedichten.

Dat kan wel erg mooi worden.” ‘Voor altijd vandaag’ gaat de bundel heten. “Een hele mooie titel”, vindt Annette. Het is de naam

van een van de gedichten die erin komt en gaat over Koos zijn moeder. Dit voorjaar komt de bundel uit.

De laatste winkel Voor corona organiseerden Koos en Annette regelmatig evenementen in hun werkplaats. ‘Kamer 23’ heet een van die activiteiten. “Dan gaat de pers naar achteren en wordt het hier helemaal leeggehaald”, zegt Koos. De ruimte werd dan vol gezet met stoelen. “We nodigden iemand uit de volwassen- en iemand uit de jeugdliteratuur uit. “Die gingen met elkaar in gesprek onder leiding van een vriend van ons: Len Borgdorff. Dat was heel leuk en hebben we veel gedaan. Ook was er dan muziek tussendoor.” Onder meer Marieke Lucas Rijneveld en Wim Hofman kwamen langs. “Mensen moesten intekenen en aan een bezoek zaten verder geen kosten verbonden. Ze konden een vrijwillige bijdrage achterlaten.” Verder organiseerden ze regelmatig voorleesavonden met collega-schrijvers, nieuwjaarsrecepties en kerstmarkten met andere creatieve mensen uit de buurt. Ze kunnen niet wachten tot dat allemaal weer kan.

“Het had ook gewoon alleen onze werkplaats kunnen zijn, maar nu is het leuk dat je ook een beetje een winkel kan zijn. We hebben de ruimte.” En Koos vindt het altijd leuk als er mensen langskomen. “Toen we dit begonnen, waren er nog meerdere winkels in de wijk”, zegt Annette. “Een groenteboer, kruidenier, op de hoek een bakker, een bloemenwinkel, fietsenmaker, wasmachinewinkel en een kleine supermarkt. Nu zijn we zijn de laatste winkel in Tuindorp.”

a

12

NR. 150 | 03 DECEMBER 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

OP PAD MET OUD-UTRECHT

De dynamiek van het Werkspoorkwartier Tekst: Bert Poortman

De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzondere getuigen van het verleden.

Een gebied met veel industrieel erfgoed is het Werkspoorkwartier. Genoemd naar het grootste bedrijf dat er in de twintigste eeuw gevestigd was, omvat het Werkspoorkwartier ook de Industriehaven en de Centrale Merwedekanaal.

Het gebied is permanent in ontwikkeling.

D

e verandering van landbouwgebied naar bedrijventerrein kwam met de naamgever: Werkspoor, voluit de Koninklijke Nederlandsche Fabriek van Werktuigen en Spoorwegmaterieel. Dit Amsterdamse bedrijf breidde in 1913 uit op het grondgebied van Zuilen. Werkspoor Utrecht bestond uit een fabriek voor treinwagons en een fabricageterrein voor spoor- en wegbruggen. Tot de Tweede Wereldoorlog dijde het bedrijf uit met een smederij, een giethal, een autobussenen tramfabriek en een opleidingsschool.

Tijdens de wederopbouwperiode (1945-1970) beleefde de fabriek haar bloeitijd als grootste werkgever van de stad. De nieuwste fabrieksgebouwen hebben echter maar kort dienst gedaan voor Werkspoor. Tussen 1972 en 1983 werd de industriële reus in enkele fasen geliquideerd. Dat had verschillende oorzaken, zoals stijgende loonkosten, nieuwe medewerkers die moeilijk waren te vinden en investeerders die de stap naar automatisering niet aandurfden.

Gemengde bedrijvigheid De gemeente Utrecht kocht het gehele terrein rond 1975 op. Alle spoorlijnen die er lagen werden opgebroken en de meest vervuilde gebouwen gesloopt. Nieuw aan-

gelegde straten kregen de namen Vlampijpstraat, Tractieweg, Schaverijstraat, Walserijstraat en Gietijzerstraat, ter herinnering aan de relatie met Werkspoor. De grootste vestiging van Stadsbedrijven zetelt sindsdien op het terrein. Verder kwam er een grote diversiteit aan kantoren en bedrijven, zoals woningbouwvereniging Kombinatie 77 en het regionaal energiebedrijf REMU, maar ook machinefabrieken, installatiebedrijven, een verhuisbedrijf, een vrachtvervoerder en meer. De ontwerpafdeling van Werkspoor kreeg een nieuwe bestemming als Vlampijpateliers en in de oude treinenfabriek zit nu 'indoor attractiepark' KidCity.

Rond het jaar 2010 zat het terrein op een dood spoor. Het gebied lag er 's avond troosteloos bij en kampte met veiligheidsproblemen. Ook het vrachtvervoer werd als problematisch ervaren, want de locatie lag inmiddels centraal in de uitgedijde stad. En waar ruimte schaars is, biedt een grote fabrieksloods of opslaglocatie onvoldoende werkplekken. In de Ontwikkelingsvisie Werkspoorkwartier die de gemeente in 2012 vaststelde, kreeg het gebied een pioniersfunctie. Creatieve ondernemingen en stadsverzorgende bedrijven krijgen er de kans om van gebaande wegen af te wijken.

In 2014 kreeg de transitie een

-

Luchtfoto uit 1989 met links de Industriehaven, in het midden de Centrale Merwedekanaal en rechts het fabrieksterrein (Het Utrechts Archief) -

positieve impuls toen een investeerder de montagehal van Werkspoor ging ombouwen tot de Werkspoorkathedraal. Die hal stond te verkommeren sinds de laatste gebruiker, Holiday on Ice, was vertrokken. Het is nu een gelegenheid voor grootschalige evenementen, met daarbij ruimte voor kantoorplekken en horeca.

Daarna volgde de transitie van de voorbereidingshal van Werkspoor, een prachtig industrieel monument aan de Schaverijstraat, tot Werkspoorfabriek. Daar is sinds kort brouwerij De Leckere gevestigd en ook het Museum van Zuilen (een bezoek waard) heeft er een plek gekregen. In deze 140 meter lange hal werkten tot 2017 misschien een tiental mensen, nu zijn het er tientallen. De overgebleven halve hal voor fabrieksbouw wordt momenteel herontwikkeld tot de Machinerie met daarin Filmthea-

Nijverheidskade met tijdelijke initiatieven (foto Bert Poortman)

ter ‘t Hoogt.

Pioniersplek Het Werkspoorgebied is nu de meest innovatieve plek van de stad. De pioniers zijn op verschillende grote locaties te vinden. Wie door het gebied wandelt, komt op Vlampijpstraat het Hof van Cartesius tegen. De bouw is in 2017 begonnen. Het hof huisvest vele kleine bedrijven in gebouwen die grotendeels uit hergebruikt bouwmateriaal bestaan. Wat voor de één ervaart als een rommeltje, is voor de ander een lichtend voorbeeld van ‘out of the box-denken’.

De volgende stop is het voormalige hoofdkantoor van energiebedrijf PEGUS, het Provinciaal en Gemeentelijk Utrechts Stroomleveringsbedrijf. Het bijbehorende terrein ligt tussen de Nijverheidsweg en de Keulsekade langs het Amsterdam-Rijnkanaal. Na het ver-

trek van het energiebedrijf kwam hier tot 2014 bol.com tot wasdom, nu is het complex een bedrijfsverzamellocatie: Campus Werkspoor.

Onlangs is daarbij het grootste houten kantoorgebouw van de stad geopend, HoutWerk geheten.

Naast Campus Werkspoor staat de Centrale Merwedekanaal, die binnenkort gesloten zal worden. Deze elektriciteitscentrale, waarvoor de eerste paal in 1921 werd geslagen, is een gemeentelijk monument.

Voorlopig kan er nog over creatieve bestemmingen nagedacht worden.

De laatste innovatieplek is aan de Nijverheidskade van de Industriehaven. Sinds 2017 huizen hier pionierende bedrijven in de culturele vrijhaven de Nijverheid. Zij lijken genoeg te hebben aan een plek en zorgen zelf wel voor de invulling. En dat geeft energie! a

13

03 DECEMBER 2021 | NR. 150 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Straatnamen?

Waar komt de naam Moskeeplein vandaan?

H

et plein op de Kop van Lombok krijgt toch wel de naam Moskeeplein. Dat besluit het Utrechtse college in juni van 2011 definitief. In de maanden ervoor zorgt de nieuw bedachte naam voor kritiek. Volgens het Bouwfonds zou de naam ‘Moskeeplein’ een negatief effect hebben op het verkopen van nieuwbouwappartementen in de buurt van de moskee. Maar daar moet het college niets van hebben. Het Moskeeplein zou juist een heel voor de hand liggende naam zijn, bijvoorbeeld voor de mensen met een migratieachtergrond die in Lombok wonen. Er wordt op dat moment bovendien aan de nieuwe Ulu-moskee gebouwd.

De plannen voor de nieuwe inrichting van de omgeving worden zo’n tien jaar eerder al gemaakt.

Vertegenwoordigers van verschillende groepen gaan dan in gesprek over de namen die geschikt zouden zijn voor het plein op de Kop van Lombok. Dat zijn een klankbordgroep van inwoners van Lombok, vertegenwoordigers van de moskee en ook de opdrachtgever Bouw-

fonds zit daarbij. Er komt een aantal namen op tafel te liggen. Damplein, Lombokplein en de uiteindelijke winnaar: Moskeeplein. Waarom vallen de eerst twee namen uiteindelijk af? Dat heeft eigenlijk hele praktische redenen.

De Commissie Straatnaamgeving buigt zich over de mogelijke namen voor het plein, en concludeert dat Damplein en Lombokplein voor verwarring kunnen zorgen. Voor verdwaalde toeristen misschien, maar ook voor de hulpdiensten.

Damplein zou qua naam veel te veel op Domplein lijken. Dat is te gemakkelijk te verwarren in een 112-gesprek. Lombokplein zou de indruk wekken dat het naast de Lombokstraat zou liggen. In werkelijkheid liggen de twee zo’n 350 meter van elkaar verwijderd. En ben je op zoek naar het Moskeeplein en je ziet in de verte een moskee liggen? Dan zal het daar wel zijn. Moskeeplein, dat zou dus geen verwarring scheppen.

Daarbij komt nog een bijzondere reden om voor Moskeeplein te gaan: daar was er nog geen van in Nederland. a

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad.

Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

#

De stad in cijfers

In de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van het aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

D

e gemeente Utrecht wil graag dat steeds meer mensen gebruik gaan maken van de fiets en deelvervoer. De app Gaiyo, waar DUIC eerder in deze krant al aandacht aan besteedde, heeft hetzelfde idee voor ogen. Hoe zit het eigenlijk met het gebruik van deelvervoer in Utrecht?

Het aantal huishoudens zonder auto nam in Utrecht de afgelopen jaren al toe. In 2019 had 33 procent van de Utrechtse gezinnen geen auto. 50 procent had één auto en 17 procent van de huishoudens had meer dan één auto. Slechts 4 procent van de Utrechters kiest meestal de auto om naar de binnenstad te gaan. De meeste mensen gaan op de fiets (58 procent) of met de bus (16 procent).

De app Gaiyo wil het mensen

In other news Internationale groep studenten voor Living Labs in Utrecht

A

fgelopen week was Utrecht weer het toneel van een Living Lab, een manier van onderzoek die wetenschap verbindt met maatschappelijke kwesties in de buurt. Aan het Living Lab deed een grote groep internationale studenten mee en daarom werd er ook in het buitenland over het onderzoek bericht. Onder meer het Spaanse landbouwblad Agrodiario schreef een bericht over de Utrechtse Living Lab.

De Living Labs draaien om een probleem dat speelt in de maatschappij en groepen studenten proberen samen op een innovatieve manier tot een oplossing voor het probleem te komen. De studenten werkten afgelopen week in een team aan het verbeteren van de tuin van een verpleeghuis voor mensen met dementie. De studenten gingen er op bezoek en ze ontmoetten verschillende betrokkenen, waaronder tuinmannen en buren van het ver-

pleeghuis.

Agrodiario heeft natuurlijk speciale aandacht voor de Spaanse studenten die meededen en een van de voorstellen van de Spaanse studenten werd door de jury ook nog gekozen als beste idee. “El alumno del Cifea de Lorca fue uno de los integrantes del equipo cuya propuesta resultó elegida como la mejor por el jurado.” a

makkelijk maken bij hun vervoerskeuze. De app combineert verschillende vervoersmiddelen, waaronder de bus en trein, maar ook deelfietsen en -auto’s. Door de vervoersmiddelen te combineren, rolt er een zo gunstig mogelijk reisadvies uit de app.

Uit cijfers van de gemeente blijkt dat in 2019 zo’n 17 procent van de Utrechtse gezinnen een deelauto gebruikte. 11 procent deed dat via een informeel netwerk, 6 procent via een organisatie en 5 procent via particulier autodelen. Gaiyo kwam in 2020 naar Utrecht, dus of er sinds de lancering van de app een stijging van het aantal deelautogebruikers te zien is, zal moeten blijken uit de volgende Inwonersenquête van de gemeente. a

14

NR. 150 | 03 DECEMBER 2021 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC PUZZEL

ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE VAN SIJPESTEIJNKADE

UTRECHTS GEMAAKT

In de rubriek staat een creatief, ambachtelijk, innovatief

Wat staat er in een kookboek zonder recepten?

of historisch product uit de stad centraal. In deze editie:Kookboek Receptloos

De Utrechtse Marlies Kooiman heeft ‘Receptloos’ gemaakt, een kookboek zonder paginavullende recepten. Wat staat er dan wel in? “Met dit wil ik een methode bieden om te leren hoe smaak werkt en hoe je zelf lekker kunt koken. Het is bedoeld om de mystiek uit het koken te halen.”

Tekst: Charlie van Dijk

M

oedeloos en hongerig sta je in de koelkast te turen. Je hebt geen idee wat je kan maken met de ingrediënten die er nog liggen. Voor de zoveelste keer pak je je telefoon erbij en tikt ‘gezond snel makkelijk recept’ in de zoekbalk. Wederom zie je geen recept dat je aandurft. Bestellen dan maar?

Niet doen, vindt Marlies Kooiman. “Koken lijkt soms heel eng, maar bijna iedereen over de hele wereld moet elke dag voor zichzelf koken. Ik dacht: Wat nou als ik alles heel duidelijk opschrijf en in beeld breng, en alle ruis eruit haal? Dat kan helpen om het niet meer zo spannend te vinden.”

Van het concept neerzetten tot het uitgeven in eigen beheer; Kooiman heeft keihard gewerkt. Nu ligt de tweede uitgave van Receptloos eindelijk in de winkel. Het is best een dikke pil, met twee lintjes om de pagina’s te markeren en kleurrijke illustraties en foto’s. Het enige dat nog aan het boek mist, zijn

de gebruikssporen van een trouwe lezer. “Dit is echt een boek dat je nog jarenlang pakt”, zegt Marlies.

Theorie Het nieuwe kooklesboek begint met een deel theorie. Daarin leer je hoe smaken werken en hoe je ze kan combineren. Dan over de zeven wereldkeukens waarin het boek onderscheid maakt. Vervolgens leer je hoe je slim je eigen voorraadkast kan vullen, zodat je weet wat handig is om altijd in huis te hebben. Marlies heeft zelfs speciale stickers gemaakt om op de voorraadpotten en kruidenpotjes te plakken. Boodschappen gedaan? Dan is het tijd om aan de slag te gaan. “Ik heb een stappenplan gemaakt”, vertelt Marlies. “In zeven stappen leer je hoe je zonder een recept gerechten kan maken. Het is één plan dat je voor ieder gerecht kan inzetten. In het plan kom je langs alle smaakkansen van de ver-

schillende keukens.”

Inspiratie Je hebt het stappenplan gelezen, maar je kan er nog geen chocola van maken? Dan kan je verder bladeren in het boek om kookinspiratie op te doen. “Er staan 125 voorbeeldgerechten in Receptloos. Die zijn er ter inspiratie. Ik heb het zo breed mogelijk gehouden: er staan eenvoudigere dingen in en ook uitgebreidere gerechten.” Dit is een grote aanvulling op de eerste versie van Receptloos. “De eerste uitgave was meer een leesboek. Mensen reageerden ook toen al heel enthousiast, maar lieten weten dat ze nog niet aan het kóken toe waren gekomen. In deze tweede uitgave heb ik dat veel visueler gemaakt. Dat moet het makkelijker en haalbaarder maken om het te doen.”

Kooiman geeft ons een voorproefje van het ‘receptloos koken’ dat in haar boek staat

omschreven. “Wat ik meestal doe, is als volgt: Ik koop een pakje kokosmelk, een stuk gember en een bosuitje. Verder kijk ik naar wat voor ingrediënten er in het seizoen zijn. Nou, nu is dat bijvoorbeeld boerenkool. Dan haal ik nog een blikje kikkererwten erbij en daar maak ik een boerenkool-curry van.” Een curry maken, dat lijkt voor velen bij uitstek een gerecht dat je ‘niet zomaar zelf kan doen’, volgens Marlies. “Als mensen het dan een keer geprobeerd hebben, weten ze: ‘Dat kan ik wel’. Ze zijn zo goed als altijd trots op het eindresultaat.”

‘Receptloos’ is te vinden op receptloos.nl en via de bekende online kanalen, maar ook in verschillende winkels. Zo ligt het boek in de winkel van De Moestuin en is het bij Hinkelman en de Bruna (Nachtegaalstraat) te vinden. a

15

03 DECEMBER 2021 | NR. 150 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

Pep en Frans willen personenlift vernoemen naar steward Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht in het stadion volgen, maken een column voor DUIC. Zij doen dit geheel op hun eigen manier en durven alles te zeggen. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Wat vinden de mannen van het vertoonde spel? Wie waren de uitblinkers?

En wat vinden de mannen van bestuurlijke keuzes die gemaakt worden? Martijn Kramer schrijft het verhaal vervolgens op.

Het was weer een slechte week volgens Pep en Frans. FC Utrecht won dan wel in de absolute slotfase van Heracles Almelo, maar het voetbal was weer niet om over naar huis te schrijven. Daarnaast overleden er afgelopen tijd twee FC Utrecht-iconen. De mannen halen herinneringen op en komen met een voorstel.

'Het is het minimale wat de club nu nog kan doen'

Tekst: Martijn Kramer / Fotografie: Bas van Setten

“H

et was weer niet goed deze week, maar Hake begint wel wat bij te draaien”, zo opent Frans. “Eindelijk stonden er andere spelers in de basisopstelling.” Pep reageert op zijn broer. “Het werd ook wel een keer tijd om in te grijpen.

Hake heeft ook al die afschuwelijke wedstrijden gezien. De makkelijkste conclusie die je dan kan trekken is om het een en ander om te gooien. De wissels die hij heeft doorgevoerd waren dan ook volkomen terecht, maar nog steeds was het voetbal niet leuk om naar te kijken. FC Utrecht wint door misschien wel het meest gelukkige doelpunt dat ooit gemaakt is. Als de kopbal van Dalmau niet van richting werd veranderd kopte hij de cornervlag omver.” Frans stemt hiermee in. “Het was weer heel erg moeizaam allemaal. Er zit weinig vertrouwen in het team, de meest simpele ballen gaan fout en het tempo is zo laag dat het gras zelfs nog sneller groeit. Het beschamendste is nog dat FC Utrecht op een gegeven moment ook niet meer onder de druk van Heracles wist uit te spelen. Als trainer moet je dan wel achter je oren krabben. FC Utrecht heeft zoveel voetballend vermogen, maar het komt er maar niet uit.”

Ondanks het matige spel willen de mannen wel verder inzoomen op de goede wissels die zijn doorgevoerd. “Iedereen wist dat Van Der Hoorn terug zou komen in de basis, want zonder hem ontbrak het behoorlijk aan stabiliteit de afgelopen weken”, zo vertelt Frans. Hoewel Janssen de laatste

tijd slecht speelde, was het wel verbazingwekkend dat de aanvoerder er naast stond.

Je aanvoerder uit de basis halen is een behoorlijk impopulaire maatregel. Daarbij komt nog kijken dat Van der Maarel het makkelijkste slachtoffer zou zijn, die wordt namelijk al zijn hele carrière geslachtofferd.

Het was niet te verwachten dat Hake mans genoeg was om het FC Utrecht-boegbeeld eruit te halen.” Pep is het eens met zijn broer en pikt er nog een wissel uit. “Sylla was deze week ook niet van de partij. Volgens mij moest hij afgelopen week alle wedstrijdballen, die hij uit alle Nederlandse voetbalstadions heeft geschoten, terugzoeken van de KNVB. Een van de nieuwelingen was Remco Balk. De vervanger speelde een prima pot.

Die jongen is snel, straalt dreiging uit en durft zijn poot in elk duel te zetten. Ook dat jochie maakt fouten, maar herstelt ze snel weer en probeert het dan weer opnieuw.

Dat is wel precies wat FC Utrecht-supporters willen zien. Ondanks dat er een paar spelers verfrissend speelden moeten we wel realistisch blijven. Het was weer matig.

In de eerste helft helpt Gustafson twee potentiële doelpunten om zeep en na de rust kwam het ook niet verder dan drie grote kansen. Na zestig minuten leek de tank leeg te zijn. Niks lukte meer en het werd een betje aanmodderen.”

Zesde in rangschikking Afgezien van het slechte spel van FC Utrecht werd er wel gewonnen. De goal kwam tot

stand door een zeer omstreden speler die eigenlijk al is afgeschreven. Dalmau maakt een lucky goal, maar hij staat er wel weer, aldus Pep. “Iedereen weet dat Dalmau niet veel goede wedstrijden voor FC Utrecht heeft gespeeld en daarom kiest de trainer nu voor een andere speler. Douvikas is een betere speler voor het team, maar Dalmau is inmiddels de zesde spits in de rangschikking en dat is vreemd als je naar zijn statistieken kijkt. Hij is en blijft een vervelend mannetje om tegen te spelen als tegenstander. Dit weekend werd hij noodgedwongen weer gebruikt. Doordat veel jongens er niet bij waren, had Hake nog maar twee opties.

Dalmau erin brengen of Janssen als stormram voorin neerzetten. De keuze is dan snel gemaakt. Al hadden we met Janssen trouwens niet bang hoeven zijn voor het maken van buitenspeldoelpunten, want daar is hij te langzaam voor”, grapt Pep. “Maar dat Hake geen vertrouwen in Dalmau heeft en hem kapot heeft gemaakt is inmiddels een feit.”

Over de doden niks dan goeds Naast dat er deze week werd gewonnen, kwam er ook ander triester nieuws naar buiten. Simon Kistemaker overleed aan de gevolgen van kanker. Pep was een zestienjarig jochie toen hij kennismaakte met de bijzondere FC Utrecht-trainer. “Vroeger trainde FC Utrecht bij De Kooi, dat is waar nu de auto’s en bussen van het uitpubliek staan. Geregeld kwamen wij met een paar

vrienden bij de training kijken. Op een trainingsdag was Simon Kistemaker de selectie aan het trainen en wij waren daar ook met een bal bezig. Uit het niets riepen we: “Hey Kistemaker mogen wij niet een stukkie van het veld gebruiken om zelf te voetballen?

Kistemaker twijfelde niet. Pakte de pylonen op en maakte het veld voor de profvoetballers van FC Utrecht kleiner, zodat wij op het veld konden spelen. Twee maanden later werd hij ontslagen en aan het einde van het seizoen degradeerde FC Utrecht bijna, maar dat is misschien niet zo gek als jonge supporters het trainingsveld inpikken.”

De Gert van Zanten Lift Kistemaker was niet het enige icoon dat onlangs overleed. De 63-jarige steward Gert van Zanten is namelijk ook niet meer onder ons. “Van Zanten was niet zomaar een man”, vertelt Pep tot slot. “Hij was een steward die vanaf 1978 bij uit- en thuiswedstrijden de veiligheid bewaakte. Jarenlang bediende hij de invalidenlift op de Zuidtribune in de Galgenwaard. Daarbij kreeg hij altijd het ‘Van Zaaanteeen’ te horen. Van Zanten was altijd in voor een gezellig praatje en zelfs in de barre wintertijd deed hij zijn werk met plezier. Meer dan veertig jaar is Van Zanten betrokken geweest bij FC Utrecht. Het is dan ook de hoogste tijd dat de lift op de Zuidtribune de ‘Gert van Zanten lift’ gaat heten. Het is het minimale wat de club nu nog kan doen, zodat niemand zijn aanwezigheid ooit zal vergeten.” a

Advertentie