DUIC Krant NR 205 - 30 december

Koop nu het boek €34,95 NIEUW

Verdwenen horeca in Utrecht

• 50 bekende

Bilthovense boekhandel, Broese Boekhandels, Groeten uit Utrecht, Bruna (Biltstraat, Overvecht, Nachtegaalstraat, Leidsche Rijn), Boekhandel De Kler (in Houten), Boekhandel Bijleveld, Boekhandel KEES Leidsche Rijn, Bruna Nieuwegein Muntplein, Volksbuurtmuseum Wijk C, Boekhandel Van Ravenswaaij Bunnik, De Utrechtse Boekenbar en Camping Ganspoort.

Of bestel direct via de QR-code of duicshop.nl

techstarter

Wil je een switch maken richting de techniek, maar heb je geen idee waar te beginnen?

Doe mee aan de Techstarter, en ontdek welke werken-leren mogelijkheden er zijn.

» Maak kennis met diverse technische domeinen

» Ontdek verschillende loopbanen, bijvoorbeeld in de digitalisering, bouw en energietransitie

» Mogelijkheid om na de cursus te starten met een leerwerktraject

» Ga samen met docenten, medestudenten en technische professionals de zoektocht aan

» Kostendekkende subsidiemogelijkheden scan

de Vuelta Wiellerspektakel in de stad 11 Het jaar van FC Utrecht

Pep en Frans blikken terug 11 Het jaar van banketbakkerij Wammes

Verhuizing uit de binnenstad 13 Het jaar van het Stationsplein

Onrust onder het bollendak 14 Het jaar van Eva Oosters

Utrechts jongste wethouder 16 Fotogra sch Jaaroverzicht 2022 in beeld

Het jaar waarin Utrecht 900 jaar stadsrechten vierde was vooral een jaar waarin toch echt belangrijkere dingen gebeurden. Dat we een feestje konden vieren was overigens wel een mijlpaal. Na twee jaren met heftige coronamaatregelen die nog steeds bij veel inwoners, voornamelijk jongeren, sporen nalaten kon er dit jaar weer massaal gefeest worden. In deze krant is er overigens niks te lezen over Utrecht 900 jaar. Er waren zeker een paar leuke hoogtepunten, maar het was zeker niet het evenement van de eeuw. Dit jaar stond natuurlijk vooral in het teken van de oorlog in Oekraïne. En hoewel we als hét Utrechtse nieuwsplatform natuurlijk niet schrijven over internationale ontwikkelingen ging de komst van honderden Oekraïense vluchtelingen naar Utrecht ons ook niet voorbij.

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

AMSTERDAMSESTRAATWEG

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

2021 1984

De persoonlijke verhalen hebben veel mensen geraakt. Ook ik werd geraakt. Door kinderen die voor het eerst naar school gingen in Utrecht. De verhalen van Oekraïners die dagenlang hebben moeten reizen om per toeval in onze stad aan te komen, op zoek naar een veilige plek. In deze krant schrijven we er uiteraard over. Er gebeurde natuurlijk ook meer in 2022. In deze krant een terugblik op afgelopen jaar. Voor nu willen we al onze lezers alvast bedankt voor afgelopen jaar. Namens de DUIC-redactie wensen we iedereen prettige feestdagen en een gezond nieuwjaar.

Robert Oosterbroek

Bas

Redactie

HET JAAR VAN

Het jaar waarin honderden Oekraïense vluchtelingen naar Utrecht kwamen

Het leven van miljoenen mensen staat sinds 24 februari op zijn kop. Die dag viel Rusland buurland Oekraïne aan. Het begin van een desastreuze oorlog. De gevolgen zijn elke dag wereldwijd nog merkbaar. Voor inwoners van Oekraïne begon die dag de nachtmerrie. Een massale vluchtelingenstroom kwam op gang en bereikte ook Utrecht. Vele honderden vluchtelingen kwamen met bussen, auto’s en het openbaar vervoer aan in onze stad. Er werden noodopvanglocaties geopend en er werd hulp vanuit de samenleving geboden. Voor veel Oekraïense vluchtelingen werd Utrecht hun nieuwe thuis.

Anne werd op 24 februari wakker alsof er niks aan de hand was. Zoals gebruikelijk had ze haar telefoon in de nacht uitgezet. Haar zoontje van drie jaar stond al te trappelen om er een leuke dag van te maken. Maar toen Anne uit de Oekraïense stad Charkov haar telefoon aanzette zag ze honderden berichten binnenkomen. Direct werd ze gebeld door een vriendin. De oorlog was begonnen. Haar onbezorgde leven veranderde snel in een overlevingsstrijd. “De eerste dag was er nog heel veel onduidelijk, niemand wist precies wat er aan de hand was of wat we moesten doen. Het was chaos. Ik besloot om inkopen te gaan doen maar alle winkels waren dicht, op eentje na waar een

Na het verstrijken van de eerste dag kwamen er steeds meer vliegtuigen overvliegen, ging het luchtalarm constant af en begonnen de bombardementen. Charkov ligt maar zo’n 30 kilometer van de Russische grens en de invasiemacht was op de eerste dag de grens al overgestoken om op te trekken naar de stad. “De situatie werd snel slechter, de angst werd groter. We sliepen op de vloer. Althans, mijn zoontje sliep en ik bleef wakker. Ik beschermde hem met dekens tegen eventuele explosies. Het was helemaal donker, we mochten geen lichten aan hebben. Op dat moment dacht ik alleen maar; als we doodgaan dan gaan we in ieder geval samen. Ik maakte mij ook alleen maar zorgen bombardementen steeds dichterbij klonken besloot Anne te vluchten. “Ik nam een setje kleding en één stuk speelgoed mee. Voor de

Samen met haar moeder en zoon gingen ze naar het treinstation waarop de lange vlucht begon die eindigde in Utrecht. Met taxi, trein en bussen reisden ze door Oekraïne, Hongarije, Polen en Duitsland om vervolgens in Nederland te eindigen. Het is puur toeval dat ze hier terechtkwam. Utrecht was de eindbestemming van een van de vele bussen die

vanuit Polen vluchtelingen naar tal van plekken in Europa brachten.

Op 11 maart kwam ze aan de Jaarbeurs in Utrecht waar net de dag ervoor de noodopvang voor vluchtelingen was geopend. Driehonderd veldbedden op een rij. Meer was het niet. De gemeente Utrecht was die periode druk om in allerijl een organisatie op te richten om de komst van de vluchtelingen in goede banen te leidden. Anne: “Het was enorm stressvol. We kwamen daar aan in die grote hal en wisten niet wat we moesten doen. Maar wat ik mij nog heel goed herinner was het enorm warme welkom dat ik kreeg. Overeen korte periode werd ze naar een hotel gebracht waar ze de eerste maanden verbleef. “Ik wist wel meteen dat ik wilde helpen, en iets wilde terugdoen. Ik besloot om naar de Jaarbeurs te gaan om te zeggen dat ik goed kan vertalen, aangezien ik ook vloeiend En-

Huiskamer

De eerste weken komen er een paar honderd vluchtelingen aan in Utrecht. Er is veel empathie en hulp vanuit de samenleving. Hotels worden vrijgemaakt als opvanglocaties en de gemeente verbouwt enkele panden als noodopvanglocaties. Eind maart besluiten enkele betrokken Utrechters ook om een ‘huiskamer’ te openen voor Oekraïners, het was het startpunt van stichting Vital’nya. Op deze plek komen vluchtelingen dagelijks samen. Voornamelijk vrouwen en kinderen. In de loop van de maanden is de huiskamer uitgegroeid tot een locatie waar taallessen worden gegeven, hulpgoederen worden verspreid, gezellige bijeenkomsten worden georganiseerd en waar psychologische hulp wordt aangeboden. Anne raakt er begin april bij betrokken en is nu een van de drijvende krachten achter het initiatief. Hoewel ze vol passie vertelt over alle positieve dingen die er gebeuren in de ‘huiskamer’ en de hulp van de stad en inwoners van Utrecht, benadrukt

ze ook dat heel veel vluchtelingen getraumatiseerd zijn. “Ik ook natuurlijk. We proberen zo goed als mogelijk ons leven hier op te pakken, maar langzaam glijden onze gedachten ook weer af naar de situatie in Oekraïne. Het is ons land en ik houd van Oekraïne. Het is verschrikkelijk wat daar gebeurt. We krijgen hier gelukkig veel mentale ondersteuning van veel contact met mensen die zijn achtergebleven. Zo weet ze ook dat van haar huis nog maar weinig over is.

Het aantal vluchtelingen dat naar Utrecht kwam was aan het begin van de oorlog het grootst. In de zomer liepen de aantallen weer wat terug. Nu de winter begonnen is komen er weer mensen naar Utrecht, vertelt Anne. “Ook zijn er mensen die een tijdje in Utrecht verbleven en weer verder gereisd zijn. Af en toe gaan er ook mensen terug naar Oekraïne.

Dat zijn vooral ouderen die het heel moeilijkele gegevens verblijven er nu ruim 1.450 Oekraïense vluchtelingen in Utrecht.

Anne probeert ook toekomstplannen te maken. Ze verblijft op dit moment in een opvanglocatie met haar zoontje en moeder. “Natuurlijk zou ik dolgraag ooit weer terug willen naar Oekraïne, maar ik wil de beste toekomst voor mijn zoontje. Charkov is grotendeels verwoest. Er zijn geen scholen. Het is er heel onveilig. Mijn zoon gaat nu hier naar school en spreekt voorzichtig al wat Nederlandse woorden. Ik wil de komende tijd vooral rust voor hem en ik wil wat terugdoen voor Utrecht. Het is een prachtige stad, wat

Bezoekers en vrijwilligers in de huiskamer van stichting Vital’nya

Wethouder Rachel Streefand (Asiel en Integratie): “Toen op de vroege ochtend op 24 februari 2022 Rusland Oekraïne binnenviel, verlieten al snel veel Oekraïners hun land om de oorlog te ontvluchten. Ik zat even daarna in Parijs als voorzitter vanwege de Eurocities Social A airs Forum die ging over dakloosheid en sprak daar met ministers uit onder andere Polen en Roemenië. Zij vertelden indringend over de stromen ontheemden die in de eerste 24 uur al gevlucht waren. Ik belde gelijk met de manager Maatschappelijke Opvang van de gemeente over hoe we de vluchtelingen ook in Utrecht onderdak konden bieden, want we zagen dat zij ook snel Nederland zouden

bereiken. En we gingen aan de slag. Vanuit de gemeenteraad kwam al snel de oproep op zoek te gaan naar opvanglocaties.

Als eerste is de diaconie gastgezinnen gaan zoeken en screenen om gezinnen, vaak moeders met kinderen, een eerste thuis te bieden. Ondertussen gingen we ook aan de slag met het regelen van meer opvangplekken, waarbij één van de eerste acties was: het bellen naar hotels met de vraag of er plekken beschikbaar waren voor de eerste opvang. Tegelijkertijd begonnen we met het opzetten van een crisisorganisatie samen met de Veiligheidsregio Utrecht (VRU) om de Jaarbeurs te openen. De vluchtelingen kwamen in grote aantallen aan met de trein in Nederland en stapten uit op

station Utrecht Centraal. Het team met de gemeenten en VRU bood eerste hulp, eten en onderdak. Al snel kwamen het Leger des Heils, de Tussenvoorziening en Lister op de lijn om ons te helpen bij het sociaal beheer mocht er gemeentelijke opvangplekken gerealiseerd worden. Ook Vluchtelingenwerk was direct beschikbaar om hun kennis en ervaring in te zetten en met ons te delen.

Veel Utrechters stonden gelijk op, boden hulp, wilden een bijdrage leveren. Vrijwilligers en gemeente ambtenaren meldden zich aan om in de Jaarbeurs te helpen. De vluchtelingen kwamen daar aan met alleen de kleding die zij aan hadden, al snel kwam er kleding vanuit de stad naar de Jaarbeurs en dat was meer dan welkom. De registratie, de eerste medische zorg, de

matching met gastgezinnen, het eten wisten we daar snel te organiseren samen met de VRU en Vluchtelingenwerk.

Vanuit die eerste fase ga je vervolgens bouwen aan een meer bestendige organisatie. Ook omdat duidelijk werd dat de oorlog helaas nog zou gaan duren. Nu is er ‘het programma opvang en ondersteuning vluchtelingen’. Hierin zijn allerlei medewerkers uit de gemeentelijke organisatie samengebracht die ervoor zorgen dat zowel de opvang als de ondersteuning van Oekraïners goed loopt. Zoals bijvoorbeeld collega’s van Asiel en Integratie, Zorg, Onderwijs, Werk en Inkomen en de Utrechtse Vastgoedorganisatie.”

Steehouwer

HET JAAR VAN

Het jaar van Le Guess Who? onderscheidingen, afscheid en een jubileumeditie

De 15e jubileumeditie van het Utrechtse festival Le Guess Who? werd volgens de organisatie door bijna 18.000 mensen uit vijftig verschillende landen bezocht. Naast het jubileum, was het om meer redenen een bijzondere editie. In 2020 werd het op het laatste moment geannuleerd, vorig jaar moest halverwege het weekend de programmering worden omgegooid door nieuwe coronaregels. Dit jaar kon als vanouds groots uitgepakt worden, nam medeoprichter Johan Gijsen afscheid en kregen hij en de andere oprichter Bob van Heur een onderscheiding.

e kijken terug op een heel soe---

‘Een stukje van mijn identiteit’

Tekst:

Wethouder Rachel Stree and over de komst van Oekraïense vluchtelingen

HET JAAR VAN

Het jaar van de Markiezeneik

De ruim 200 jaar oude markiezeneik die te vinden is op het deel van Amelisweerd dat dreigt te verdwijnen vanwege de verbreding van de A27 is in 2022 verkozen tot Boom van het Jaar. Met bijna 37.000 stemmen liet de eik de Koortsboom uit Gelderland, die met ruim 1.300 stemmen op de tweede plek eindigde, ver achter zich. Mogelijk zagen veel mensen die tegen de verbreding van de A27 bij Utrecht zijn deze verkiezing als een mogelijkheid om hun stem te laten horen. Volgens Ton Cornelisse is de markiezeneik zelfs uitgegroeid tot hét symbool tegen de bouwplannen. “Ik ben ervan overtuigd dat deze eik er over 400 jaar nog steeds staat.”

Tussen 5 september en 17 oktober kon er gestemd worden op de twaalf Nederlandse bomen die kans maakten om Boom van het Jaar te worden. Gedurende deze zes weken was Ton Cornellise nagenoeg elke dag aanwezig in Amelisweerd om campagne te voeren. “Ik sprak voorbijgangers en wees ze op de Boom van het Jaarverkiezing. Ik heb geweldige ontmoetingen gehad met allerlei mensen die de natuur een goed hart toedragen. Een daarvan was een man die medicijnen in Utrecht had gestudeerd en nu arts is in Zwitserland. Hij vertelde mij dat natuur, waaronder dit stadsbos, enorm belangrijk is voor de gezondheid van omwonenden. Zeker in zo’n verstedelijkt gebied als Utrecht. Het belang van Amelisweerd is dan ook enorm groot en onder meer dat probeer ik de mensen bij te brengen.”

De verbreding van de A27 bij Utrecht is al een aantal jaar een heet hangijzer. In 2016 presenteerde toenmalig minister Melanie Schultz van Haegen al de plannen voor dit project. Een paar maanden later, in februari 2017, werd het Tracébesluit getekend, waar

ongeveer anderhalf jaar later weer een streep door werd gezet door de Raad van State. De vergunningen waren namelijk verleend op basis van het zogenoemde Programma Aanpak Stikstof (PAS), maar dit programma slaagde er volgens de hoogste bestuursrechter niet in om aan te tonen dat de hoeveelheid stikstof in kwetsbare natuurgebieden werd teruggedrongen. In december 2020 werd door toenmalig minister Cora van Nieuwenhuizen het nieuwe Tracébesluit gepubliceerd. Zij was onderdeel van kabinet-Rutte III dat in januari 2021 vanwege de toeslagenaffaire het ontslag aanbod. In maart van dit jaar liet het ministerie van Infrastructuur en Waterstaat van het nieuwe kabinet weten vast te willen houden aan het Tracébesluit en dit werd dan ook, door de huidige minister Mark Harbers, tot 4 oktober van dit jaar ter inzage gelegd. Veel omwonenden, maar ook de gemeente en provincie Utrecht zijn tegen de verbreding. Cornellise had vlak na de aftrap van de Boom van het jaar Verkiezing niet verwacht dat de markiezeneik zoveel stemmen zou krijgen. “Maar daar kwam snel verandering

Het jaar waarin Héron een groene ster ontving

‘Een jaar van uitersten’ was 2022 voor Héron Petit Restaurant. Waar het in de vroegste weken van het jaar de deuren nog gesloten moest houden, was het even later de enige horecazaak in Utrecht die een Michelinster ontving. Niet de traditionele rode ster, maar een groene ster. Deze wordt uitgereikt voor duurzaamheid. Eigenaren Joyce Bielderman en Victor Stukker zagen deze ster niet aankomen en waren ook niet bij de uitreiking. Ze kwamen er via vrienden achter. En hoewel de groene ster onverwachts kwam, op reserveringen die erop volgden was Héron wel voorbereid.

in. De actiegroep Amelisweerd niet Geasfalteerd ging ook campagne voeren en zij zijn digitaal vaardig en hebben een groot netwerk. Na ongeveer een week had de eik al zoveel stemmen waardoor ik gebeld werd door SBNL Natuurfonds, de initiatiefnemer van de Boom van het Jaarverkiezing. Ze vertelden dat er honderden stemmen tegelijk binnenkwamen en dat ze niet zo goed wisten wat er aan de hand was. Toen had ik wel in de gaten dat de markiezeneik de verkiezing ging winnen.” De markante boom uit Amelisweerd doet in 2023 volgens Cornelisse mee aan de verkiezing van de Europese Boom van het jaar. In 2022 won een Poolse zomereik die bijna 180.000 stemmen kreeg. Ondanks de verpletterende overwinning tijdens de Boom van het Jaarverkiezing moet de achterhoede uit de mouwen steken om deze ook in Europa op de eerste plek te krijgen.

Voor Cornellise gaat het allemaal om bewustwording. “Volgens het Intergovernmental Panel on Climate Change (IPCC) kunnen mensen vanwege klimaatverandering in 2050

bijvoorbeeld niet meer op wintersport. Ik ben geen depressieve man, op een ontspannen manier probeer ik mensen bewustwording bij te brengen. Ik zie het als mijn missie in de tijd die mij nog gegund is. Daarom probeer ik mensen in te laten inzien dat de verbreding van de A27 een slecht idee is en dat lijkt bij steeds meer personen door te dringen, ook in de VVD-hoek. Zo zei minister Christianne van der Wal onlangs dat we niet zonder natuur kunnen. Omdat ik een optimist ben denk ik dan ook dat het plan uiteindelijk van tafel gaat. En dat is maar goed ook want Amelisweerd is een vitaal en uniek bos, dat enkel bestaat uit loofbomen die op een stroomrug van de Rijn staan. Daarnaast zie ik, met name in de weekenden, dat er heel veel mensen recreëren in het gebied. Laten we dat ook niet vergeten. Ik zeg gekscherend weleens dat Amelisweerd de kinderuitlaatcentrale van Utrecht is. Het is echt een unieke plek. Ik ben dan ook van mening dat de markiezeneik er over vier eeuwen nog steeds staat.”

HET JAAR VAN

e kijken terug op een bewogen jaar”, vertelt eigenaar Joyce Bielderman. “Vorig jaar rond deze tijd en het begin van 2022 waren we nog gesloten, vanwege de coronamaatregelen. Dat was dat laatste stukje corona waarbij we dicht waren. Het voelt eigenlijk veel langer dan een jaar geleden. In die periode daarna, toen we weer open mochten, gingen we van 0 tot 100 in een paar seconden.” Bielderman en Stukker hadden geen idee dat er een groene Michelinster aan zat te komen. Bielderman legt het uit: “Dit is pas het tweede jaar dat de groene sterren zijn uitgereikt. Vorig jaar gingen de groene sterren naar restaurants die al een ‘gewone’ ster hadden. En ja, die uitreikingen, daar krijgen we wel een uitnodiging voor vanwege de Bib Gourmand die we hebben, maar daar gaan we nooit naartoe. In onze ogen is dat voor restaurants in een ander segment. De uitreiking was op een maandag – onze vrije dag. Wij waren op dat moment met de boekhouder aan het bellen en hoorden het nieuws via andere mensen die in het publiek zaten.”

“W

Hoe voelde het om dit teken van waardering te krijgen? “Ik vond het te gek! Het is voor ons de beste waardering die we voor ons werk kunnen krijgen. Het is een waardering voor de duurzaamheid van je restau-

rant, dus voornamelijk voor alles wat er aan de achterkant bij komt kijken. Een duurzame manier van werken kun je niet altijd even kunnen zien als je komt eten. Onze gasten komen natuurlijk ook niet voor een college duurzaamheid.” Bielderman legt graag uit wat Héron een duurzaam restaurant maakt. “We werken met kleine producenten, telers en boeren. Waar we voor een groot deel ook zelf onze spullen ophalen. Sinds kort zijn we in de keuken overgestapt op inductie in plaats van gas. En we hebben in de loop der jaren al het plastic uit de keuken weten te bannen. We gebruiken herbruikbare deksels in plaats van folie en werken niet met spuitzakken die je na een keer gebruiken wegdoet. Bijna alle single use plastic hebben we weten te weren. Dat was het moeilijkste bij de pied de cochon, een gerecht dat we al jaren op de kaart hebben staan. Bij de bereiding heb je plastic nodig, om het te kunnen oprollen. We hebben erover nagedacht om het om die reden van de kaart te halen, maar met regelmaat komen er nog mensen speciaal voor dat gerecht bij ons. We hebben nu een malletje waarin we de pied de cochon kunnen maken en dat we daarna opnieuw kunnen gebruiken.”

De vraag is nu natuurlijk of het restaurant ook voor de ‘gewone’ Michelinster gaat. “Wij vinden het plakken van een etiket op wat we

doen ingewikkeld. Mensen willen soms van

met een vast menu? Dat dat is bij Héron niet het geval. Bij ons mag je zelf dingen kiezen. Hoeveel gangen je neemt, of je vlees, vis vega of vegan wil eten. Wij vinden het belangrijk dat het gezellig is, en bourgondisch. Geen idee wat voor label je dat moet geven.” Eén ding is zeker, na de uitreiking van de groene ster is het bij Héron drukker. “Het komt vaker voor dat alle stoelen bezet zijn. In de weekenden zat het voorheen altijd al wel sneller vol. Nu zien we dat het doordeweeks ook steeds vaker voorkomen. Dan is het restaurant sneller gevuld. Als je nu in het weekend een tafel wil boeken, dan moet je dat ongeveer een maand van tevoren doen. Of bellen en geluk hebben dat er plotseling een tafeltje vrij is gekomen.”

Het was een jaar van uitersten, van helemaal dicht tot helemaal tot de nok toe vol. In tijden van personeelstekorten moet dat niet makkelijk zijn geweest, is te verwachten. Maar bij Héron valt dat wel mee, vertelt Bielderman. “Tijdens de hele coronaperiode hebben we het team bij elkaar gehouden. Héron is een klein restaurant met een klein team, dat meer voelt als een familie. Sinds het opheffen van de coronaregels en de komst

van de groene ster, is er wel een switch geweest in ons personeel. Mensen die klaar zijn met hun studie, of mensen die gewoon wat anders willen. Het komt ook bij ons gewoon voor dat mensen vertrekken. Ik hoor van andere ondernemers dat zij moeilijk aan personeel kunnen komen, maar bij ons is er altijd wel aanwas. Het voelt heel organisch, en heel luxe. Een groene ster helpt misschien ook wel als je nieuwe mensen zoekt.”

Wordt het dan geen tijd om weer uit te breiden, zoals de eigenaren eerder met Kookabarra hebben gedaan? “Zeker niet. De ontwikkeling zit voor ons in het uitdiepen van de dingen die we nu ook al doen. Nog meer plukken in het voedselbos, nog meer nieuwe conserverings- en fermentatietechnieken uitproberen.” Joyce Bielderman voegt toe: “We doen wat we zelf leuk en belangrijk vinden. Wij vinden dat het eerlijk moet zijn, voor de gasten, het personeel en de producenten. Als dat cirkeltje rond is en het werkt, dan zijn wij tevreden.” Hoe wordt 2023 voor Héron Petit Restaurant? “Afgelopen jaar heeft laten zien dat je nooit weet wat er gaat komet wat er op je afkomt. Komend jaar gaan we precies dat doen.”

Het jaar van geen coronamaatregelen meer

HET JAAR VAN

Waar 2021 nog het jaar van de ge opte Summer of Love was, stond 2022 in het teken van het loslaten van de coronamaatregelen. Hoewel het virus nog steeds onder ons is, lijkt corona voor veel mensen al snel naar de achtergrond verdwenen. In 2022 sloegen we de deuren weer open, haalden we de gemiste feesten in en pakten we zo goed het kon het normale leven weer op. 2022 is het jaar van het loslaten van de coronamaatregelen.

Uweet het nog, juli 2021. De hekken van de Nederlandse festivals gingen weer open en binnen de kortste keren stonden mensen met drommen in de rij voor hun langverwachte dagje dansen. Dansen met Janssen, was het credo. Maar het Janssen-vaccin werd op dat moment nog grootschalig uitgerold. Veel jongeren hadden de prik nog niet gehad. Maar geen paniek, ook met een coronatoegangsbewijs kreeg je groen licht aan de poorten van het festival. Het gevolg was een brandhaard van naar schatting zo’n 1.000 besmettingen bij het Utrechtse festival van Verknipt. Wereldnieuws. De Summer of Love die de zomer van 2021 had moeten worden, werd ons door de neus geboord. Lockdowns volgden, waaronder een nieuwe, harde lockdown in december 2021. Een voorzorgsmaatregel van het kabinet. De feestdagen van vorig jaar werden geregeerd door omikron, een piek in de ziekenhuisbezetting en de boostercampagne. Hoe gaat het verder in 2022?

Het nieuwe jaar begint zoals gezegd in een zware lockdown. Na enkele weken, wat voor sommigen voelt als een eeuwigheid, vinden alweer de eerste versoepelingen plaats. Zo kunnen vanaf 10 januari de scholen in het basis- en voortgezet onderwijs de deuren weer openen. Ook gaat de buitenschoolse opvang weer van start. Voor andere instellingen duurt de lockdown langer, zoals voor de culturele instellingen van onze stad. Theaters en musea moeten nog langer dicht blijven, waar supermarkten en woonwin-

kels – evengoed ‘doorstroomlocaties’ – de deuren vaak alweer hebben kunnen openen. Uit protest tegen deze maatregelen gaan het Centraal Museum en Museum Speelklok in Utrecht toch een dag open op 19 januari. Vanaf 26 januari mag bijna alles weer open, tussen 5.00 uur in de ochtend en 22.00 uur in de avond. Mensen kunnen vanaf dan weer naar cafés en restaurants, theaters, musea en bioscopen, pretparken, dierentuinen, sauna’s en casino’s.

De grote afwezigen in dat lijstje blijven toch de nachtclubs, tot groot ongenoegen van veel Utrechtse muzikanten, programmeurs en feestgangers. Opnieuw reden voor protest: tijdens de landelijke actie De Nacht Staat Op openen podia en clubs hun deuren tegen de regels in. Onder meer bij podium De Helling in Utrecht wordt er weer een feest georganiseerd, waarvoor de kaarten binnen enkele uren zijn uitverkocht. Daarnaast blijft ook de inzet van het coronatoegangsbewijs het onderwerp van gesprek. Veel ondernemers kunnen niet opdraaien voor het extra personeel om de toegangsbewijzen te controleren, in een tijd waarin personeel toch al schaars is. Deze veel bekritiseerde maatregel vervalt niet veel later. Vanaf 25 februari gaan onder meer het coronatoegangsbewijs en de anderhalvemetermaatregel het raam uit. Ziekenhuizen in Utrecht besluiten echter nog een tijdje langer vast te houden aan de eerder geldende veiligheidsmaatregelen, ter bescherming van de kwetsbare patiënten.

Samenleving weer open Op vrijdag 18 maart kan de tramaanslag op het 24 Oktoberplein voor het eerst met publiek worden herdacht. Het is dan drie jaar geleden dat Gökmen T. in een tram het vuur opende op passagiers en omstanders, waarbij vier slachtoffers het leven lieten. Vanwege de coronamaatregelen werden de herdenkingen in 2020 en in 2021 nog klein gehouden. In 2022 kunnen er eindelijk meerdere mensen bij aanwezig zijn. Een paar dagen later, op woensdag 23 maart, verdwijnen nagenoeg alle coronamaatregelen. Daarmee is het dragen van een mondkapje in het OV niet meer verplicht en ook vervalt het 1G-systeem.

Maar ook na het vervallen van de maatregelen tegen de verspreiding van corona, blijft het virus een rol spelen in de samenleving. Een kleinere rol, dat wel. Zo blijven bepaalde adviezen nog gelden en krijgen verschillende branches steun van de overheid om de klap van de pandemie te overleven. Families, instellingen en ondernemers, sommigen zijn hard geraakt door het virus. Maar het einde van april komt dan toch echt in zicht en in Utrecht betekent dat: vrijmarkt. En na twee uitgeklede edities van Koningsdag wordt er in Utrecht extra drukte verwacht. De gemeente zet in op onder meer de controle van grote mensenmassa’s. Koningsdag is in 2022 als vanouds gezellig. Over het verloop van de Koningsnacht en -dag in Utrecht laat de gemeente zich dan ook positief uit. “De sfeer was goed en iedereen was duidelijk blij dat er weer een feestje te vieren was.”

In mei is Utrecht nog maar nauwelijks bezig met het coronavirus, de lockdown lijkt alweer een hele tijd geleden. Met horden komen mensen uit Utrecht en daarbuiten naar Park Transwijk om het Bevrijdingsfestival te vieren. De zonnige dag is voor velen een opluchting vergeleken met de onlineversie van het voorgaande jaar, en de bevrijding wordt dan ook uitbundig gevierd. In mei vervalt de laatste maatregel tegen de verspreiding van corona en dus hoeft men op het vliegveld en in het vliegtuig geen mondkapje meer op.

In de maand daarop kondigt de gemeente Utrecht extra steun aan voor ondernemers in de horeca en evenementenbranche. Zij zijn door de coronacrisis zwaar getroffen. Voor de hulp aan deze ondernemers maakt Utrecht een bedrag van 500.000 euro vrij. Kosten voor het aanvragen van vergunningen gaan omlaag en Utrechtse horecaondernemers betalen in 2022 geen geld voor het bijschrijven van de eerste acht leidinggevenden in de horecavergunning. De Summer of Love barst in Utrecht dan toch eindelijk los met de viering van de Canal Pride. Maar liefst vijftig boten varen over de Catharijnesingel en Oudegracht met daarop de meest kleurrijke mensen. Tienduizenden toeschouwers stonden aan de kant en waren getuige van het spektakel. Gedurende de zomer volgen verschillende festivals, zoals Tweetakt, Gluren bij de Buren, Leading Voices, Central Park en niet te vergeten Verknipt festival.

Tekst: Charlie van DIjk

Fotogra e: Robert Oosterbroek

Het jaar van de start van de Vuelta in Utrecht: ‘Kippenvel toen de eerste renners van het podium afreden’

Utrecht maakte dit jaar de verzameling compleet: met de start van de Vuelta is onze stad het decor geweest van alle drie de grote wielerrondes. Geen enkele andere stad deed dat eerder. Voorafgaand aan de start spraken we voor onze rubriek Utrecht Volgens Marloes van den Berg, die als voorzitter van Business Peloton Utrecht (BPU) een belangrijke rol had in het binnenhalen van het evenement. Samen met haar kijken we nu terug op de Vuelta in Utrecht, een groot feest waar honderdduizenden mensen op afkwamen.

In de week voorafgaand aan de Tourstart in Utrecht werd al het zaadje geplant voor een Vueltastart. Marloes van den Berg: “BPU heeft toen de ambitie uitgesproken om de Vuelta naar Utrecht te halen. Het BPU beschikt over een groot netwerk van bedrijven, instellingen en ondernemers en we zijn met hen en alle mogelijke publieke partners in gesprek gegaan om te laten zien wat zo’n evenement, zoals eerder de Tour en de Giro, de stad kan opleveren. Je promoot het gebruik

Daarnaast jaag je onder andere het toerisme ermee aan en geef je het bedrijfsleven een boost.” Eigenlijk zou de Vueltastart twee jaar eerder, in 2020, al in Utrecht plaatsvinden, maar corona gooide destijds roet in het eten. Een jaar later werd Utrecht door de organisatie alsnog uitgekozen als startplek voor de editie van 2022. Van den Berg: “Het uitstel is voor ons dubbel geweest. Het is jammer dat het twee jaar langer heeft geduurd, maar het heeft ook weer veel gebracht. Toen we hoorden dat het niet doorging heeft het BPU een ‘kopgroep’ geformeerd met bedrijven die achter de Vuelta stonden om voor de start in 2022 te gaan. Het was bijzonder om het op die manier te doen.”

Dit jaar was het, met twee jaar vertraging, dan eindelijk zover: de start van de Vuelta in Utrecht. In aanloop naar de start was er al een hoop Vueltavoorpret te bele-

ven. Honderd dagen voor de start, op twaalf met verschillende evenementen verspreid over de plekken die het peloton zou gaan aandoen. Zo werd de unieke rode trui van La Vuelta 2022 van Breda, via Den Bosch, naar de Neude aan burgemeester Sharon Dijksma overhandigd. In aanloop naar de start werden ook verschillende kunstwerken onthuld ter ere van de Vuelta. Het standbeeld De Tourrenners van Jits Bakker kreeg een plek op het Ledig Erf, het gedicht Wielertaal van Ruben van Gogh werd onthuld op de trappen bij het Stadskantoor en internationale kunstenaars maakten op vier verschillende plekken 3d-tekeningen in het thema van de Vuelta. Kunstschilder Daniel Roozendaal gaf zijn muurschildering van Joop Zoetemelk en Jan Janssen bij het Thomas à Kempisplantsoen een update, zodat naast de Tourzeges ook de Vuelta-overwinningen van beide heren te zien zijn.

Na alle voorbereidingen, in een stad die spik en span was, en ontdaan van maar liefst streek het Vueltacircus op 18 augustus neer in Utrecht. Op het Vredenburgplein werd het peloton welkom geheten door burgemeester Sharon Dijksma, onder het toeziend oog van duizenden mensen die zich bij het podium hadden verzameld. De renners legden

rondom de ploegenvoorstelling een heel traject af door de stad en voeren zelfs in bootjes over de singel. De volgende dag ging het

Jaarbeurs met een ploegentijdrit door de Utrechtse straten. Jumbo Visma gaf een extra Nederlands tintje aan de start door de ploegentijdrit te winnen, Nederlander Robert Gesink mocht de eerste leiderstrui aantrekken. Misschien droegen de duizenden juichende supporters die zich langs het parkoers hadden verzameld hier een beetje aan bij. Ook de tweede etappe, die van Den Bosch naar Utrecht trok, trok veel bekijks. Duizenden mensen stonden langs de weg om de renners aan te moedigen. De Ier Sam Bennett kwam het Utrecht Science Park en Gesink gaf zijn leiderstrui af aan ploeggenoot Mike Teunissen. Na de tweede etappe vertrok het peloton weer uit Utrecht voor de laatste Nederlandse etappe door Noord-Brabant.

Terugkijken

Afgezien van een paar incidenten met klimaatactivisten die zich op het parkoers begaven kon de organisatie van de Vueltastart in Utrecht terugkijken op een geslaagd evenement met honderdduizenden bezoekers. Uiteraard was ook Marloes van den Berg bij beide etappes aanwezig. Naast haar rol van voorzitter van het Business Peloton was ze

er ook in haar functie als Chief Sustainability de eerste etappe. “Het was fantastisch”, zegt ze enthousiast. “Ik was positief verrast door de enorme hoeveelheid bezoekers, allemaal in harmonie en met veel enthousiasme onder de mensen. Het was mooi om het allemaal zo bij elkaar te zien komen. Toen vrijdag de eerste renners van het podium reden, had ik wel even kippenvel. En ik heb het natuurlijk nog even teruggekeken op Studio Sport.”

Inmiddels is Van den Berg al bezig met het volgende grote wielerevenement. “We hebben nu samen met de gemeente Ede de ambitie uitgesproken om de start van de Tour de France Femmes naar de regio en de stad te halen en daarmee het vrouwenwielrennen een boost te geven. We voeren er al gesprekken over, maar het realiseren ervan is van veel dingen afhankelijk. Zo duurt de Tour de France Femmes nu bijvoorbeeld acht dagen, dan is een start in Nederland lastig. Maar we hebben eerder al bewezen dat niets onmogelijk is, wij hebben er alle vertrouwen in.” De gemeente Utrecht liet na de Vuelta weten voor nu geen ambitie te hebben om de Tour de France Femmes te organiseren. Of we in de toekomst nog een wielerevenement gaan verwelkomen in onze stad is dus nog even de vraag. Voor nu kunnen we met de Vueltastart in ieder geval weer terugkijken op een mooi evenement in onze stad.

Het jaar van Pep en Frans over FC Utrecht

HET JAAR VAN

De eerste helft van het voetbalseizoen zit er al een tijdje op, maar ook het jaar is bijna voorbij. Pep en Frans blikken in deze eindejaarsspecial terug op het jaar van FC Utrecht. Daarnaast staan de broers uitgebreid stil bij het omstreden ontslag van Henk Fraser.

“Het is echt nooit saai bij FC Utrecht”, zo begint Pep. “Henk Fraser heeft het veld moeten ruimen nadat hij Amin Younes bij zijn keel heeft gegrepen. Het is niet goed te praten wat Fraser heeft gedaan, maar anderzijds komt de vertrutting van de maatschappij hier wel naar boven.

Vroeger was er ontzag en een beetje angst voor een trainer. Hij was de baas en bij een ruzie kon de speler vertrekken. Tegenwoordig maken spelers de dienst uit.’’ Frans reageert.

“Het ontslag van Fraser komt voornamelijk doordat de spelersgroep zich achter Younes heeft geschaard. De hiërarchie was daardoor onherstelbaar beschadigd en dus heeft onze vechtersbaas zijn conclusies getrokken. Thijs van Es en Kees Jansma zijn daarbij in deze zaak de grote fatsoensrakkers. Ze hebben

zogenoemde experts geraadpleegd en geroepen dat als Fraser zelf niet op zou stappen de club hem alsnog naar huis zou sturen. In deze kwestie was deugen voor de buitenwereld blijkbaar belangrijker dan het sportieve belang van de club.’’

Frans gaat verder in op het incident tussen (voormalig) trainer en speler. “Waar er twee vechten, hebben er ook twee schuld. Fraser herkende zichzelf niet terug in wat hij heeft gedaan. Dan moet Younes echt het bloed onder de nagels van Fraser vandaan hebben gehaald. Binnen de directie van de club hebben we genoeg moraalridders rondlopen. Als die beleidsmakers consequent zouden zijn, dan sturen ze Younes per direct terug naar de club waar hij van is gehuurd.”

Het jaar van Banketbakkerij Wammes

Eten en zwemmen

Het ontslag van Henk Fraser en de komst van een nieuwe trainer blijft een beladen onderwerp. Toch is er nog veel meer gebeurd in het afgelopen jaar. Pep wil het seizoen kort samenvatten. “Moeizaam en armoedig zijn de juiste woorden voor 2022. We zijn vier trainers verder en hebben weinig sprankelend voetbal gezien. De resultaten vielen het afgelopen jaar te veel van geluk in elkaar.” Frans vult verder aan. “ Er zijn ook wel hoogtepunten op te noemen. De uitwedstrijd tegen Volendam was echt genieten. Iedereen heeft lekker gegeten, in het stadion zorgde zwarhebben we met zijn allen nog even lekker gezwommen. Dat zijn toch de dagen die je niet snel vergeet.’’

HET JAAR VAN

Voor Peter Paul Wammes en zijn zoon Efrim was 2022 het jaar waarin hun winkel en bakkerij na dik veertig jaar uit de Lange Jansstraat verhuisde naar het Smaragdplein. Wammes, die bekendstaat om zijn chipolatataarten, zegde de huur van het oude adres in de binnenstad op, omdat er op die locatie woningen moeten komen. In Hoograven begonnen ze na al die jaren opnieuw. ‘Het is zo mooi geworden.’

Peter, nu begin zeventig, nam toen hij 22 was de zaak over van zijn vader en diens vrouw Cathy Wammes. Efrim werkt inmiddels 25 jaar in de zaak en is voor een deel ook eigenaar. Toen Peter de bakkerij overnam, zat die nog op de Nobelstraat. In de jaren 40 opende die de deuren. De zaak staat vooral bekend om de chipolatataart: een marsepeinen buitenkant, onder meer gevuld met luchtige cake, vers fruit en marasquin. Een taart waar menig Utrechter voor omvan (ver) buiten de stad speciaal langskomen. Na tientallen jaren moeten klanten vanaf begin november een nieuwe route weten te vinden naar de bakkerij, maar dat is geen probleem, merkt Efrim. “De zaken gaan hier erg goed, eigenlijk wel beter dan in de binnenstad. We hebben nieuwe klanten uit Hoograven en Lunetten. Veel van de mensen die in de binnenstad naar ons toe kwamen, hebben de weg naar het Smaragdplein ook al gevonden.”

Maar ook mensen van buiten Utrecht

hebben geen moeite met de nieuwe plek. Volgens Efrim komen die nu zelfs vaker langs. “Uit Houten, Nieuwegein en Woerden bijvoorbeeld, maar zelfs vanuit Rotterdam zijn er al mensen langs geweest voor de chipolatataart. De binnenstad was een te groot struikelblok geworden om vaker langs te komen. De bereikbaarheid van Hoograven is vele malen beter.”

Opa en oma Wammes Afgelopen jaar was een druk jaar voor Efrim en zijn vader. “Energieslurpend, maar ook energiegevend”, omschrijft Efrim. “Het was emotioneel, mooi, verwarmend, en we zijn natuurlijk ook trots.” Ze zijn blij met de verhuizing. “Met de wetenschap van nu: volmondig ja”, zegt Efrim. “Het is zo mooi geworden. Het is gelijkvloers met een glazen wand tussen de winkel en de bakkerij erachter. Verder is de winkel ruim opgezet. En Hoograven is een enorm leuke buurt.”

In de oude zaak op de Lange Jansstraat hingen meerdere foto’s van vroeger.

Met daarop een jonge ‘opa Wammes’, maar ook de moeder van Peter Paul. Je zag haar onder meer in de oude bakkerij op de Nobelstraat. Verder was de oude inrichting van de winkel op de Lange Jansstraat op een van de foto’s te zien. Die oude beelden zijn ook op de nieuwe locatie weer te vinden. “Absoluut”, zegt Efrim. “Opa en oma hangen er weer bij. Er zijn ook een paar nieuwe toevoegingen, waaronder een mooi schilderij dat mijn oom heeft gemaakt van een oude foto van mijn opa. Dat was een cadeau bij de opening”, zegt Efrim. “Mijn vriendin werkt hier nu ook in de verkoop. Dus een foto van ons mocht natuurlijk ook niet ontbreken.”

De komende tijd willen ze bij Banketbakkerij Wammes nog meer hun weg vinden in het nieuwe pand, zegt Efrim. “En verder verbouwen waar we nog niet aan toe zijn gekomen, zoals de etalages, kantoorruimte, kantine en ontvangstruimte. Als er tijd overblijft willen we ook wat aan de website doen. Dat mag ook wel eens.”

Utregsvoetbal

Pep wil na de grappen van Frans tot slot nog een serieuze pas op de plaats maken. “We zijn allemaal blij als FC Utrecht wint, maar we houden ook van een vechtersmentaliteit op het veld. Pijnlijk genoeg hebben we veel gebrek aan inzet gezien het afgelopen jaar. Als supporters rijden we het hele land door om onze club te zien spelen, maar we hebben er weinig voor teruggekregen. Laten we hopen dat de supporters zich in het nieuwe jaarregsvoetbal. We willen meer strijd, passie en beleving zien. Als dat lukt gaan we een hele mooie tweede seizoenshelft tegemoet.’’

‘Een paar specialisten’

Op dit moment is Efrim voor twee derde eigenaar van de banketbakkerij. Over een paar jaar draagt Peter de zaak helemaal aan hemde Peter tijdens een eerder bezoek van DUIC aan de bakkerij in de binnenstad. Maar dat beviel hem niet. “Het was te veel binnen de lijntjes”, zei Peter. “Toen kwam hij bij de bakkerij. Het is zijn eigen keuze, want ik weet dat het ook heel hard werken is.”

Wammes is een van de weinige banketbakkerijen die er nog zijn in Utrecht. “Je hebt bijvoorbeeld Blom nog in de Zadelstraat, Verspeek op de Burgemeester Reigerstraat en Bond en Smolders”, vertelde Peter toen.

“Toen ik begon waren er nog ruim dertig banketbakkers in de stad. Dat zie je ook bij slagerijen en groenteboeren: er blijven een paar specialisten over. De rest wordt opgegeten.” Maar volgens Peter Paul blijft er toch altijd vraag naar speciale dingen. “Naar bruidstaarten of aparte chocoladedingen, die kun je niet bij de supermarkt halen.”

Tekst: Bo Steehhouwer / Fotogra e: Bas van Setten

Tekst: Martijn Kramer / Fotogra e: Bas van Setten

Geniet nog even van uw kerstboom

Na oud en nieuw - of in elk geval na Driekoningen - is het weer tijd om afscheid te nemen van die gezellige kerstboom. Van 3 t/m 29 januari 2023 kunt u de kerstboom zelf naar een kerstboominzamelpunt in de wijk brengen. U kunt de kerstboom op inzameldagen ook aan huis laten ophalen. We verwerken de ingezamelde kerstbomen tot compost.

Van 9 tot en met 20 januari kunt u de kerstboom ook huis-aan-huis op laten halen. Kijk in de afvalwijzerapp of op www.mijnafvalwijzer.nl wanneer we bij u langskomen.

utrecht.nl/kerstboom

Op utrecht.nl/kerstboom vindt u alle informatie over de inzameling van de kerstbomen in Utrecht.

VET nodig! Lever gebruikte frituurolie in

We maken tijdens de feestelijke decemberdagen

Wat gebeurt er daarna met het vet waarin die lekkernijen zijn gebakken? Spoel het niet door de wc. Onze riolen raken verstopt van frituurvet dat in de wc of gootsteen belandt. Laat het recyclen! Lever uw oude frituurolie/vet in bij een van de inzamelpunten (en niet alleen tijdens de feestdagen, dat spreekt voor zich). Van oude olie wordt onder andere biogas gemaakt. Het handigst u zo in!

Waar kunt u oud frituurvet inleveren? Locaties zijn te vinden op www.frituurvetrecyclehet.nl

Maak

uw karton klein

Online cadeaus bestellen voor de feestdagen? Handig, maar het levert ook veel extra papier- en kartonafval op. Scheur, knip of snijd uw karton in kleinere stukken. Zo past er meer in de kliko of ondergrondse container én in onze vuilniswagen. Volle container? Meld het ons via utrecht.nl/melding. Zo zorgen we samen voor minder afval op straat.

Wist

Met een schone straat het nieuwe jaar in

De best denkbare start voor 2023? Dat is een schone start natuurlijk. Slaap op 1 januari eerst lekker uit, eet de laatste oliebol op en app rond 12 uur ook de buren uit bed. Tijd voor een gezellig uurtje #Nieuwjaarsvegen!

Oud en nieuw komt eraan. En dat betekent: veel feestjes, vuurwerk en véél

het milieu en is zelfs gevaarlijk voor kinderen en dieren. Daarom nodigen we alle Utrechters uit om op 1 januari hun eerste goede voornemen in de praktijk te brengen. Met een uurtje Nieuwjaarsvegen maken we samen de straat weer helemaal schoon.

Samen met de buren

Zorg voor leuk gezelschap. Nodig van tevoren alvast de buren uit. Zorg voor de juiste attributen, zoals stevige vuilniszakken, handschoenen, een bezem en eventueel grijpers. Werk veilig! Was het een nacht zonder regen? Neem dan een emmer water mee om vuurwerk nat te maken voordat u het opruimt. Gebruik stevige handschoenen. En steek intact vuurwerk natuurlijk niet meer af. Gooi de zakken met afval in de ondergrondse container. Laat op social media eventueel even zien hoe goed u bezig bent geweest met #Nieuwjaarsvegen En trakteer daarna alle helpers op iets lekkers.

u dat we nat en vies karton niet kunnen recyclen? Gooi daarom uw karton in de kliko of container.

JAAR VAN

Het jaar van de onrust op het Stationsplein

Winkeldiefstal, zakkenrollerij, ruzies, steekpartijen… ‘Het bollendak’ bij station Utrecht Centraal vergaarde dit jaar nationale bekendheid door de vele incidenten die er plaatsvonden. De gemeente Utrecht en de politie besloten hard in te grijpen om de onrust een halt toe te roepen. En dat lijkt voorlopig e ect te hebben. Het jaar van: de onrust bij het bollendak.

De onrust in het stationsgebied is een ingewikkeld probleem, vooral omdat de overlast veroorzaakt wordt door verschillende groepen mensen. Bureau Beke – een onderzoeksbureau gespecialiseerd in onderzoek op het gebied van veiligheidsvraagstukken en criminaliteit – heeft recent in kaart gebracht welke groepen voornamelijk verantwoordelijk zijn voor de overlast. Zo’n 60 procent van de overlastgevers zijn vreemdelingen van buiten de Europese Unie. Zij verblijven volgens Bureau Beke niet in opvanglocaties in Utrecht, maar reizen rond door Europa. Via sociale media waarschuwen ze elkaar voor de politie en zo verplaatsen ze zich van plek naar plek. 20 procent van de overlastgevers zijn dak- en thuislozen, 10 procent betreft lokale jeugd en 10 procent zijn Oost-Europeanen.

De overlast die mensen ervaren bestaat vooral uit winkeldiefstal, zakkenrollerij, alcohol- en drugsoverlast, overlast van daklozen en straatintimidatie. Uitgerekend het bollendak is volgens Bureau Beke een aantrekkelijke plek voor dit soort criminaliteit. Dat heeft te maken met dat er veel reuring is. Er zijn veel winkels en eetgelegenheden, massa’s mensen passeren het gebied en wie kwaad wil heeft verschillende vluchtwegen om weg te komen.

De overlastcijfers uit het stationsgebied liepen al langer op, maar nooit was er zoveel aandacht voor als nu het geval is. De incidenten bij het bollendak lieten afgelopen jaar ‘een zorgelijk patroon zien van overlast en geweld’, stelde de gemeente vast. Ze besloot hard in te grijpen om de onrust de kop in te drukken. De politie, het OM en de gemeente kwamen met een breed pakket aan maatregelen: van preventietrainingen voor winkeliers, tot acties van enkele uren waarin gecontroleerd werd op overlast. Ook het aantal handhavers in het gebied ging omhoog en de

politie was zichtbaarder aanwezig.

De meest opvallende maatregel was misschien wel het aanwijzen van een zogenoemd ‘verblijfsontzeggingsgebied’. In dat gebied, dat begrensd wordt door de Croeselaan, Moreelsebrug, Steenweg, Vredenburg en het Westplein, kunnen mensen die overlast veroorzaken of strafbare feiten plegen een verblijfsontzegging van 24 uur krijgen. Als ze daarna nog een keer in de fout gaan, zijn ze een maand niet welkom in het gebied en bij een tweede herhaling moeten ze twee maanden wegblijven. Bij elke nieuwe overtreding daarna komen er steeds twee maanden bij.

Arrestaties

In de weken na het invoeren van de maatregelen kwamen verschillende keren cijfers van de politie naar buiten. In oktober werden tijdens een controle bijvoorbeeld twintig mensen aangehouden en aan tien mensen een verblijfsontzegging gegeven. Dat is natuurlijk incidenteel, maar hebben al die maatregelen nou ook structureel effect?

Vorige week was er een raadsinformatiebijeenkomst, waar verschillende organisaties uit Utrecht samenkwamen om de problemen te bespreken. Daar was ook Charles van Amerongen, Teamchef Basisteam Binnenstad bij de politie. Het bollendak ligt in zijn gebied. Volgens Van Amerongen is de overlast in deze koudere maanden ‘beheersbaar’, maar hij waarschuwt voor het moment dat het buiten weer warmer wordt. “Dan zullen we met elkaar, met alle partners, weer moeten interveniëren”, aldus Van Amerongen. En dat kost capaciteit. “Als je dat structureel in kan bedden, kun je het beter hanteren. […] We moeten nu mensen (politieagenten, red.) aanspreken om te komen werken in hun vrije weekend. En dat gaat ten koste van politiecapaciteit in wijken in de hele stad. Dat is struc-

tureel zo, ook nu het rustiger is onder bollendak. […] We hebben op alle fronten steun nodig om het werk goed te kunnen doen.” Van het gevreesde ‘waterbedeffect’ – waarbij de problemen zich verplaatsen naar omliggende gebieden – ziet Van Amerongen in Lombok wel iets, maar hij noemt het ‘op dit moment redelijk beheersbaar’. “We willen met verdere maatregelen een heksenjacht voorkomen en rust krijgen (in het gebied, red.). En dat we de groep die het verstiert ook aan kunnen pakken. Volgens mij staan we met z’n allen voor een veilige en leefbare stad, waar iedereen veilig op straat kan.”

De discussie over de aanpak in de toekomst speelde zich tijdens de bijeenkomst voortdurend af op het snijvlak van ‘handhaven’ en ‘zorg bieden’. Wethouder Rachel vraagstuk schuurt. We proberen in Utrecht zoveel mogelijk te kijken welke ingrediënten werken, zoveel mogelijk te kijken over wie we het nu hebben en dat in kaart te brengen”, zei te denken dat alleen repressie werkt en ook werkt. […] We hebben gezien dat het een reizende groep is die niet altijd even goed vast te pakken is. We kunnen het als Utrecht dus niet alleen en we voeren in de G4 (Amsterdam, Rotterdam, Den Haag en Utrecht, red.), maar ook breder, stevig het gesprek hierover. We zijn echt niet de enige stad.”

Burgemeester Dijksma haakt daarop in. “Voor de vervolgaanpak zullen we altijd voor een ‘Utrechts model’ kiezen, repressie is nooit het enige antwoord. Wel een sluitstuk. Daar moeten we de balans in blijven vinden”, aldus Dijksma. Ze vindt het een goed idee dat organisaties in de stad gegevens met elkaar delen, zodat duidelijk wordt welke hulp mensen nodig hebben, maar ook wie er misdrijven plegen. “Ik merk dat ik het schurend vind dat

het daar bijna niet of moeizaam over gaat. Ik spreek met heel veel ongeruste ouders bij het Hieronymusplantsoen die daar de middelen waar de mensen mee gebruiken aantreffen, waar hun kinderen dat zien. Dat is echt een probleem”, vindt Dijksma.

“We moeten blijven kijken wat het effect van sommige gedragingen is op de samenleving en wat het voor mensen betekent. Die bewoners, die moeders zitten hier vanavond niet, die kunnen de raadsleden niet voeden met waar hun zorg zit. De vrouwen die op het bollendak ’s avonds naar het station lopen en zich onveilig voelen, die zitten hier niet.”

Volgens Dijksma is de stroom mensen die dit jaar naar Utrecht kwam nog maar het begin. “We gaan een ongekende stroom mensen red.) en ik breken er dagelijks ons hoofd over hoe we mensen komend jaar überhaupt een plek gaan bieden. […] Wij gaan nu al discussiëren over het ‘mengen’ van groepen. Wat wij heel ingewikkeld vinden is om bijvooreenzelfde plek te hebben met alleenstaande jongemannen die niet allemaal even lief zijn. Mogen we dat ook gewoon hardop zeggen? Want dat is gewoon zo. Daar zitten mensen bij die issues hebben, die problemen veroorzaken of een gevaar voor zichzelf of anderen zijn. […] Daar moeten we op een verstandige en humane manier mee om kunnen gaan. Dat betekent dat we soms in de Utrechtse context moeten durven zeggen dat er ook grenzen zijn. Dat is het enige wat ik van jullie vraag: denk daar over na. Maar laten we dat menswaardig en humaan doen. Dat is onze signature, onze handtekening. En zo moet het wel gaan.”

Het jaar van wethouder Eva Oosters

Eva Oosters was met 25 jaar tijdens haar benoeming de jongste wethouder die Utrecht ooit heeft gehad. Tijdens de invulling van haar werk is ze niet bezig is met haar leeftijd, maar desondanks heeft het naar eigen zeggen wel meegespeeld in de beginperiode. Ook in de media werd er destijds over gesproken. “Hoe gaat ze zich als 25-jarige staande houden op het stadhuis, waar ze straks de koers bepaalt voor ambtenaren die er misschien al rondliepen toen zij nog op de basisschool zat?”, was te lezen in de Volkskrant van 1 juni. Inmiddels maakt Oosters ruim een half jaar deel uit van het Utrechtse college en ze omschrijft het ambt van wethouder als een ‘hele bijzondere baan’. Wij keken samen met haar terug op het afgelopen jaar.

Oosters zat al van 2018 tot en met 2021 namens Student&Starter in de gemeenteraad. In die tijd studeerde ze nog aan de Universiteit Utrecht. Deze studie wist zij dit jaar, terwijl ze al aan het werk was als wethouder, af te ronden. In maart 2022 waren er in heel Nederland gemeenteraadsverkiezingen. Onder leiding van fractievoorzitter Esma Kendir wist Student&Starter twee zetels te behalen, net zoveel als de periode daarvoor. Oosters: “Wij wilden dit keer onderdeel zijn van de coalitie. We hadden als partij al 8 jaar hard gewerkt en waren klaar om serieus mee te besturen. Net zoals binnen elke andere partij was er binnen Student&Starter een sollicitatieprocedure gestart voor het eventuele wethouderschap. Hier konden zowel mensen van binnen de partij als buitenstaanders aan meedoen.”

GroenLinks kwam in Utrecht na de gemeenteraadsverkiezingen als grootste partij uit de bus. Deze partij had Roel van Gurp gevraagd informateur te worden. Hij is vervolgens met alle partijen gesprekken gaan voeren om erachter te komen welke coalitie weleens succesvol zou kunnen zijn. “Na de verkennende gesprekken schoof Student&Starter aan als partij om de onderhandelingen voeren”, zegt Oosters. “Wat volgde waren inhoudelijke onderhandelingen om tot een coalitieakkoord te komen. Ik moet zeg-

gen dat het nog lange tijd spannend is geweest. Gedurende dit proces ben je bezig de onderhandelingen goed af te ronden.” Toen de kogel door de kerk was en bekend werd dat Oosters als wethouder deel kon nemen aan het nieuwe college heeft zij vrienden en familie uitgenodigd om het succes te vieren.

Wennen

Op 9 juni 2022 werd het nieuwe college ofwel even wennen aan de nieuwe functie. Ik denk dat dat voor iedereen, die voor het eerst wethouder wordt, dus ongeacht de leeftijd, geldt. Daarnaast is het natuurlijk ook zo dat ik dankzij de inwoners die op Student&Starter hebben gestemd hier terecht ben gekomen en die bestaan voor een groot deel uit jongeren. Ik vind dat ik een bijzondere positie en verantwoordelijkheid heb als jonge wethouder. Ik zie het dan ook als mijn taak om onder meer de jonge stem in het stadsbestuur te vertegenwoordigen.”

En dat kan Oosters onder meer doen via de onderwerpen die in haar portefeuille zitten, zoals cultuur, evenementen en sport, maar ook milieu. “Ik vind bijvoorbeeld dat er in Utrecht meer plek moet zijn voor een rauwe rand. Daarom wil ik dat meer ruimte komt voor de nachtcultuur. Ook vind ik participatie belangrijk omdat dit een middel is waarmee

het vertrouwen van de burgers in de lokale politiek versterkt wordt. Er komen in 2023 daarom drie voorstellen die hieraan bijdragen en een daarvan is het oprichten van een burgerberaad, waarmee inwoners ons kunnen helpen bij het maken van beleid.”

De Machinerie

De dingen lopen natuurlijk niet altijd zoals gepland. Zo werd de gemeente in augustus door de rechtbank op haar vingers getikt nadat de eerder verleende vergunning waarmee het Mout Bierfestival een evenement kon organiseren in het Wilhelminapark werd geschorst. De voorzieningenrechter oordeelde dat het park een rijksmonument is dat ook wettelijk beschermd wordt. Vanwege deze uitspraak konden ook andere evenementen in het park niet doorgaan. Daarnaast werd later in het jaar, in oktober om precies te zijn, de stekker uit het miljoenenproject De Machinerie getrokken. De plek moest de nieuw-tuur. De gemeente had er miljoenen euro’snancieel niet meer haalbaar. De samenwerkende partners hadden daarom besloten de ontwikkeling te stoppen. Oosters: “Uiteindelijk ben ik natuurlijk verantwoordelijk. Er gaan veel dingen goed, maar soms gaat er dus ook iets mis. Ik baal ervan dat De Machinerie

HET JAAR VAN

niet door is gegaan, want dat had iets moois en beeldbepalends voor de stad kunnen worden. De reden dat het project niet door is gegaan heeft te maken met de huidige situatie, waaronder de stijgende bouwkosten en het tekort aan personeel. Dit ligt weliswaar buiten mijn invloed, maar zo’n beslissing om de stekker eruit te trekken doet toch pijn.”

Toen Oosters nog op de middelbare school zat had ze de ambitie om actrice te worden. Daarna heeft ze een studie op een heel ander vlak gevolgd, banen in de advocatuur gehad en als redacteur podcasts én theatershows geschreven over politiek. “Wat ik nu doe vind ik heel leuk, maar ook belangrijk en goed. Ik heb weliswaar een volle agenda; ik krijg veel uitnodigingen van allerlei Utrechters en probeer bij zoveel mogelijk van dit soort initiatieven aanwezig te zijn. Het is mooi om te zien hoeveel moeite mensen nemen om bijvoorbeeld een evenement te organiseren. Daarnaast zijn er natuurlijk de inhoudelijke vergaderingen en de stapels leeswerk. Tot nu toe doe ik het allemaal met heel veel plezier. Ik ben daarom ook niet bezig met wat ik de toekomst eventueel zou willen doen. Misschien wordt dat iets totaal anders, maar misschien ook niet. Ik ben ten slotte nog jong.”

Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs; 8 x meer bereik, 7 x hogere conversie en aanzienlijk meer sollicitanten.

Soworker maakt delen op Social media makkelijk!

Test gratis ons platform!

Fotogra sch jaaroverzicht 2022

DUIC maakt graag vele en uitgebreide fotoseries. Via de website, Instagram en de krant laten we zo ook veel zien. Dat kunnen grote nieuwsgebeurtenissen zijn, maar ook gewoon mooie beelden van Utrecht. Hier een greep uit het jaar 2022. Foto’s gemaakt door Robert Oosterbroek en Bas van Setten.

Verschillende

24 februari

Waar mensen zijn, is afval. En waar aan de grachten afval is, is de afvalboot. We voeren een ronde mee.

16 maart

We mochten weer stemmen, en dat deden we minder massaal dan andere jaren. 56,4 procent kwam opdagen, en de meeste stemmen gingen naar GroenLinks.

9 maart

Toen de oorlog in Oekraïne losbarstte kwam er een gigantische vluchtelingestroom op gang. Ook in Utrecht werd in allereil plekken georganiseerd waar vluchtelingen terechtkonden, zoals in de Jaarbeurs.

19 januari

culturele instellingen openden de deuren uit protest tegen de coronamaatregelen. Om 13.00 uur gingen de deuren open en terwijl de mensen aan het wachten waren op hun beurt konden zij kijken naar een voorstelling van Theatergroep Aluin.

30 maart

Het was erg spannend voor Mischa toen hij voor het eerst bij zijn nieuwe school in aankwam. Zes weken geleden ging hij nog naar de klas in de Oekraïense hoofdstad Kyiv. Nadat de oorlog uitbrak vluchtte hij samen met zijn moeder het land uit.

Tekst & fotogra e: Robert Oosterbroek & Bas van Setten

Fotogra sch jaaroverzicht 2022

30 maart

Twee weken na de verkiezingen kon de nieuwe gemeenteraad aan de slag.

4 mei

Honderden mensen kwamen tijdens de Dodenherdenking samen op het Domplein om stil te staan bij de slachto ers van de Tweede Wereldoorlog, van oorlogssituaties en van vredesoperaties daarna.

Na twee jaar kon het publiek woensdag weer massaal aanwezig zijn.

14 mei

Allerlei liefhebbers van treinen reden mee met de laatste ritten over het historische kruispunt bij Blauwkapel in Utrecht. De gelijkvloerse kruising was een van de laatste in zijn soort: twee sporen kruisen elkaar op een manier die uniek is in de spoorwereld. Er kleefden echter ook nadelen aan.

3 juni

21 mei

De reconstructie van de Stadskraan onderweg naar de eindbestemming bij de Monicabrug. Utrechters volgden de reis van het 30 ton zware gevaarte op de voet.

Duizenden mensen kwamen samen om de start van Utrecht 900 Jaar te vieren. Het hoogtepunt van de start van de vieringen was het optreden van Kensington en stadsbeiaardier Malgosia Fiebig vanaf de Domtoren.

13 juni

Bij het Stadskantoor was een gevelinspecteur vast komen te zitten in de buitenlift. Hulpdiensten rukten uit om de man uit zijn benarde positie te bevrijden.

3 augustus

Een elektrisch voertuig belandde in het water van de Tolsteegsingel. Het ging om een bedrijfsauto van de gemeente. De bergers mochten van geluk spreken, het was een tropisch warme dag.

16 juni

Jonge patiënten van het Wilhelmina Kinderziekenhuis kregen bijzonder bezoek. Het Franse paard met de naam dr. Peyo graasde voor de ingang van het kinderziekenhuis. Patiënten gingen naar buiten om met het paard te knu elen en zo even te vergeten dat ze ziek zijn

19 augustus

De Vuelta ging van start met een ploegentijdrit door de stad. Het sportevenement was een waar feestje .

5 september

Deinend in de wind ging de hangbrug voor de hoogste muurschildering van Utrecht tientallen keren de hoogte in. Op veertig meter was het uitzicht prachtig, maar last van hoogtevrees moesten de schilders niet hebben.

Fotogra sch jaaroverzicht 2022

7 oktober

Deze twee kampeerders liggen in een tent, maar ze liggen ook in de hal van de Centrale Bibliotheek. Tientallen kinderen mochten de nacht doorbrengen in het boekenpaleis aan de Neude.

Deze muurschildering is prachtig, maar kwam vooral in het nieuws omdat er iets ontbrak. Dat waren de tepels. Het Diakonessenhuis liet twee tepels verwijderen bij het ontwerp van een grote muurschildering die op het ziekenhuis wordt gemaakt. Het zorgde voor de nodige discussie.

27 oktober

Een van de grote verkeersaders werd afgesloten. 30.000 auto’s rijden dagelijks over de Marnixlaan maar die moesten een andere route zoeken. De weg en kruisingen worden omgetoverd tot de Westelijke Stadsboulevard, een project dat meerdere jaren gaat duren om af te ronden.

14 december

De wedstrijden van het Marokkaanse eftal op het WK-voetbal zorgde voor de nodige vreugde, maar ook voor ongeregeldheden in Lombok. De politie werd meerdere avonden bekogeld met zwaar vuurwerk.

12 oktober

11 september

Twee jaar nadat de singel weer helemaal rond de binnenstad van Utrecht liep konden we eindelijk het openingsfeestje vieren.

Vervlogen verleden tussen Neude en Ganzenmarkt

De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Dit keer vinden we dat in een paar straten tussen de Neude en de Ganzenmarkt. Waarom bijzonder? Omdat het juist een stuk Utrecht is dat we vaak links laten liggen, want het ligt niet op de looproute naar de grote winkels. We pakken het adresboek uit 1923 erbij en gaan 100 jaar terug in de tijd.

We beginnen op de Neude. Een eeuw geleden was het straatbeeld hier heel anders. Het toenmalige hoofdpostkantoor bijvoorbeeld, een markant gebouw, is nu bibliotheek en stond er in 1923 nog niet. Sterker nog, hier was een grote bouwput. Het postkantoor was in aanbouw en werd in 1924 opgeleverd. Veel gebouwen moesten ervoor wijken, zoals de Rijksmunt. Als we met de rug naar de bibliotheek staan zien we aan de overkant vijf gevels, van Neude 1-10. Op een kaart uit 1832 staan elf kavels. Meer dan de helft van de gebouwen is dus in de loop der tijd verdwenen. In het kader van de vooruitgang werd in 1969 de Lange Jansstraat namelijk verbreed en werden er panden gesloopt.

De oudste drogisterij Met onze rug nog steeds naar de bibliotheek zien we een aantal gebouwen in allerlei bouwstijlen. Links op de hoek, waar ook de Lange Jansstraat begint, zit op Neude 10 de kantoorboekhandel Lorjé. In 1923 staat die naam ook al in het adresboek. De zaak bestaat dus nog, maar is meer naar rechts opgeschoven vanwege de eerder genoemde wegverbreding van de Lange Jansstraat.

Naast Neude 10 zien we een breed gebouw -Neude 4- dat nu een hostel is. In 1939 voegde handelsonderneming J. P. Wyers hier een aantal panden samen. Het ziet er modern en naoorlogs uit, maar siert al bijna 75 jaar deze kant van de Neude. We zouden kunnen zeggen dat nummers 5 tot en met 9 ophielden te bestaan.

In 1923 stond er naast Lorjé nog een lunchroom, een steendrukkerij, een manufacturenhandel en een handelsonderneming. Daarnaast, op nummer 3, zat drogisterij

Woortman en die staat al decennialang vermeld in de adresboeken. Dit is waarschijnlijk de oudste drogisterij van Utrecht en is rond 1851 opgericht. Wie de winkel binnengaat, stapt honderd jaar terug in de tijd. Geuren komen je tegemoet. Het interieur is al anderhalve eeuw in gebruik en is onveranderd gebleven. Hier adem je historie in, je ruikt dieten, glas-in-loodramen en een houten toog waarop bijzondere, aparte en hedendaagse producten liggen uitgestald: van zelfgemaakte meubelwas tot vitamine E-supplementen. Op houten schappen en in kasten met sierlijk bewerkte deurtjes en ornamenten liggen allerlei soorten specerijen, kruiden, theeën en verzorgingsproducten uit verre oorden en van dichtbij opgetast. Woortman mengt de specerijen en theesoorten zelf.

We gaan verder. Naast Woortman zat een café en op de hoek, op nummer 1, zat in 1923 tabakskerver ‘De Stad Amsterdam’ van B. C. van Straelen, in bedrijf van 1833 tot 1939. Nu kunnen we daar wijn drinken want de nummers 1 en 2 zijn samengevoegd tot wijnhuis Levèbvre.

De eerste vrouwenboekwinkel

We slaan bij Neude 1 de eerste straat linksaf: Kintgenshaven. Aan het einde zien we Filmtheater Slachtstraat (Hoogt 4). Aan de gevel is te zien dat er vroeger een winkel huisde. In 1923 was dat een tabakszaak.

van Nederland gevestigd. Hiervoor zijn zeven panden samengevoegd tot dit bioscoopcomplex. Links kijken we in de Slachtstraat, die in 1923 nog Slachtsteeg heette. De nieuwbouw hier is niet zo bijzonder, maar vroeger moet hier een wirwar van huizen, gevels en win-

kels geweest zijn. Hier kon je een winkel in rookartikelen, een goudsmid, een boterhandelaar en een schoenmaker aantreffen. Er woonden werklieden, een lijstenmaker, een smid en je vond er een kaashandel en een wagenmakerij. Hoe anders is het nu? Saai.

Wij gaan aan rechtsaf de Telingstraat in. Hier staan veel oude panden. Het is opvallend hoe rustig het hier is. Op de hoek aan de rechterkant zien we een heel klein huis, Telingstraat 12. De verf is afgebladderd, maar wat heeft het een charme. Het hele straatje krijgt hierdoor wat schilderachtigs. In 1923 woonde er een boekhouder. Het straatje buigt wat naar rechts en alle puien zijn verschillend. Een uitspringende erker, een rond raam, een ornament dat uitsteekt of een prachtige Jugendstilgevel zorgen voor een vakantiegevoel. In 1923 was er meer reuring. In deze straat woonden en werkten veel middenstanders, zoals een behanger, een strijker, een timmerman en er was ook een boekhandel. Nu zien we een wolwinkel op nummer 11 en de boekwinkel Savannah Bay op nummer 13. Op de website staat dat het de eerste vrouwenboekhandel in de stad is. In 1883 werkte in dit pand een fotograaf die volgens de straatplaquette de vader van Theo van Doesburg was.

We lopen de Telingstraat uit richting de Ganzenmarkt, waar in de Middeleeuwen gevogelte werd verhandeld. Rechts staat het gebouw Ubica. In 1923 zaten in dit gebouw een bloemist en een meubelgrossier. Wie goed kijkt, ziet dat het hoekpand -Ganzenmarkt 24- een geheel vormt met de gebouwen in de Telingstraat. Dat komt omdat hier tussen 1834 en 1882 de steendrukkerij van P. W. van de Weijer was gevestigd.

Een droom en een arend

Meteen weer rechtsaf lopen we de Schoutenstraat in, een van de oudste winkelstraten van Utrecht. In 1923 zaten daar volgens ons adresboek een boekhandel, een aantal kleermakers en een boterhandelaar. Op nummer 6 zat een slager waar nu de delicatessenwinkel ‘De Droom van Utrecht’ is gevestigd en die zich een kruiden- en theewinkel noemt. Eenmaal binnengestapt lijkt de mooie winkelinrichting inderdaad net een droom. Prachtige potten en potjes met heerlijke marmelades, chutneys en allerlei soorten fruitmoes en geleien staan opgestapeld. Er zijn diverse soorten honing en er is echte Utrechtse smulmosterd, kardemom, vanille en saffraan te krijgen. Naast de oude schouw staat aardewerk: borden, kopjes, schotels, prachtige theepotten. De winkel bestaat al vijftig jaar.

We wandelen verder. Op nummer 13 in het pand ‘Den Dubbelden Arend’ bakte sinds de achttiende eeuw een bakker lekkernijen. Het oudste bakkersbedrijf van Utrecht stopte er na 263 jaar mee en sloot in 1989 de deuren. Op nummer 7 zit de Koekfabriek die de bakkerstraditie in deze straat voortzet.

We zijn weer op de Neude. De geschiedenis is lang niet overal te zien, maar met een oud adresboek gaat dat best. Achter drukke straten liggen, bijna vergeten, stille steegjes waar ooit veel bedrijvigheid heerste met een divers winkelaanbod. In 100 jaar is de variatie minder geworden. Minder afwisseling, meer eenheidsworst. Op een afstand kleiner dan 100 meter vinden we nu bijvoorbeeld maar liefst drie kappers. We zouden er kaal van worden!

Tekst: Ester Smit / Fotogra e: Het Utrechts Archief, Bert Ernste

Gezicht op de voorgevels van Neude 1 (rechts achter de boom) tot aan Neude 10 (links) in 1904.

Kijkje in de Telingstraat met huisnummers 15 en lager tussen 1953-1957.

Gezicht op het oude (in het midden) en het nieuwe pand van Lorjé (Neude 10) met links de nog smalle Lange Jansstraat in 1968-1969