DUIC Krant NR 210 - 10 februari

Zo doorstond Utrecht de week van de afvalstaking

P.7 Verkeershinder in 2023: hier kun je beter omrijden Utrecht volgens mensenrechtenactivist Gerard Oonk P. 13

Advertenties

Soworker maakt delen op Social media makkelijk!

Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs; 8 x meer bereik, 7 x hogere conversie en aanzienlijk meer sollicitanten.

Test gratis ons platform!

Bilthovense boekhandel, Broese Boekhandels, Groeten uit Utrecht, Bruna (Biltstraat, Overvecht, Nachtegaalstraat, Leidsche Rijn), Boekhandel De Kler (in Houten), Boekhandel Bijleveld, Boekhandel

KEES Leidsche Rijn, Bruna Nieuwegein Muntplein, Volksbuurtmuseum Wijk C, Boekhandel Van Ravenswaaij Bunnik, De Utrechtse Boekenbar en Camping Ganspoort. Of bestel via Duicshop.nl

Bouw je eigen Domtoren van LEGO

In 2022 vierde Utrecht 900 jaar stadsrechten. Hoog tijd om het icoon van de stad in het zonnetje te zetten en de Domtoren te bouwen van LEGO®. Je kunt met één druk op de knop met dit bouwwerk aan de slag!

Het kostte in de veertiende eeuw maar liefst zestig jaar om de 112 meter hoge Domtoren te bouwen. Jij kunt dat in een middagje tijd nadoen met deze complete bouwgids voor een 27 centimeter hoge Domtoren. Je krijgt de bouwgids en een speciale ‘Utrecht 900’ LEGO®-vlag die je boven op de toren kunt plaatsen – de steentjes zijn dus niet inbegrepen. De meeste fans zullen deze gewoon in huis hebben. Als je ze niet hebt liggen, kun je de losse onderdelen kopen via www.bricklink.com.

Let op: bouwstenen niet inbegrepen

Bestel jouw bouwboekje via duicshop.nl

SFEERVOL VERGADEREN OP DE CAMPING

• 4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen

• Op een unieke locatie in Utrechts nieuwstehotspot Rotsoord

• Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, ets of auto

• Flexibele catering, van drankjes tot diners

€ 7,95

AL VANAF € 100,PER DAGDEEL

• Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard

• Standaard gratis zwarte ko e, thee en water

• Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn

• 365 dagen per jaar, ook in de avond

DIRECT RESERVEREN?

Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl

Liever bellen?

We zijn te bereiken via 06-14415656

Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op

WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL

Nieuws

5 DUIC in Beeld

Inzameling voor getro en gebied Turkije

6 Vier vragen over...

Het falen van het online gebiedsverbod

7 Verkeershinder in 2023

Hier kun je dit jaar beter omrijden

8 Fotoreportage afvalstaking

De week dat de stad verloederde

13 Utrecht volgens...

Mensenrechtenactivist Gerard Oonk

Cultuur / Uit

15 Uittips

Elke week de leukste tips

Er werd deze week door de rechtbank een dikke streep gezet door het ‘online gebiedsverbod’ dat burgemeester Sharon Dijksma een jongen van 17 oplegde vanwege een een opruiend karakter, en het was dus niet zo slim om die te

Waarom zou een burgemeester daar dan nog een keer over-

vinden in de gedachte dat veel van onze wet- en regelgeving een gebiedsverbod kan opleggen - terwijl tegenwoordig een

3

12

Robert Oosterbroek

DE

STAD IN BEELD

ACHTER CLARENBURG

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

19 Pep en Frans over FC Utrecht

Colofon

Advertenties

een afscheid precies zoals u het wilt

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht

Utrecht

Social Media

Koop nu het boek

Bilthovense boekhandel, Broese Boekhandels, Groeten uit Utrecht, Bruna (Biltstraat, Overvecht, Nachtegaalstraat, Leidsche Rijn), Boekhandel De Kler (in Houten), Boekhandel Bijleveld, Boekhandel KEES Leidsche Rijn, Bruna Nieuwegein Muntplein, Volksbuurtmuseum Wijk C, Boekhandel Van Ravenswaaij Bunnik, De Utrechtse Boekenbar en Camping Ganspoort. Of bestel via Duicshop.nl

Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Charlie van Dijk, Floor Vervoort, Ilana Noot en Lisette Oorschot

NIEUW Verdwenen horeca in Utrecht

€ 34,95

DUIC IN BEELD

Na de verwoestende aardbevingen in Turkije en Syrië deze week zijn overal in Nederland hulpacties op gang gekomen. Zo ook in Utrecht. Honderden mensen brachten spullen naar onder meer het Turks Cultureel Centrum aan de Tractieweg, waar alles door vrijwilligers nauwkeurig in dozen wordt ingepakt. Per vrachtwagen gaan de spullen naar het rampgebied in Turkije. Veel men-

sen in het gebied zijn alles kwijt en het is er ijskoud. Normaal duurt de reis naar Turkije een paar dagen, maar dat is nu wel anders. Door het winterse weer in Oost-Europa en de verwoeste wegen in Turkije zelf doen de vrachtwagens er veel langer over. Uiteindelijk zullen de dozen met warme dekens en andere hulpgoederen aankomen bij de mensen die het nu meer dan nodig hebben.

Fotogra e: Robert Oosterbroek

VIER VRAGEN OVER

Het falen van het online gebiedsverbod

De burgemeester van Utrecht, Sharon Dijksma, mocht een 17-jarige jongen uit Zeist in 2021 geen online gebiedsverbod opleggen. De rechter meent dat het gebiedsverbod geen goede juridische basis had en dat het een te grote beperking was van de vrijheid van meningsuiting. Het is een harde uitspraak, die heeft geleid tot een oproep van 41 burgemeesters om nieuwe regelgeving waarmee online uitingen makkelijker aangepakt kunnen worden. Wat is er precies aan de hand? Vier vragen over het online gebiedsverbod.

1Waarom legde de burgemeester een jongeman een online gebiedsverbod op?

Het was een unicum, nooit eerder legde een burgemeester een online gebiedsverbod op. Een 17-jarige jongen uit Zeist moest zich voorlopig online koest houden. De jongen had in november 2021 in de groepschat ‘Verzetshij overigens niet zelf had gemaakt – gedeeld: “Utrecht in opstand, nee 2G & nee vuurwerkverbod! 26-11-21, 19.30, Kanaalstraat, Be there!!! Neem je matties & vuurwerk mee.” Dit gebeurde in een periode dat er meer onrust was in de Nederlandse samenleving vanwege de coronarestricties. -

ron Dijksma niet door de beugel omdat het om opruiing zou gaan. De jongeman werd in Zeist gearresteerd, maar dat was volgens Dijksma niet voldoende. Ze besloot de jongen een online gebiedsverbod op te leggen. Hij mocht online geen uitingen doen die zouden kunnen leiden tot wanordelijkheden in de stad, zoals oproepen om de openbare orde te verstoren. Als hij dit toch deed, moest hij een dwangsom van 2.500 euro betalen.

2Was er kritiek op het online gebiedsverbod?

Die was er al vanaf het begin. In Utrecht kwam die kritiek vooral vanuit D66 en DENK. De partijen hadden meteen al twijfels over het verbod en vroegen in december 2021 om opheldering bij de burgemeester. Dijksma verdedigde het online gebiedsverbod en schreef onder meer: “Het verspreiden van opruiende berichten is in strijd met de wet, waarmee het opleggen van deze bestuurlijke

maatregel te rechtvaardigen is.” In de Tweede Kamer vroeg D66 aan de minister om nadere uitleg over het gebiedsverbod, maar die beantwoording bleef vrij algemeen en verwees vooral weer terug naar de verantwoordelijkheid van de burgemeester van Utrecht en de gemeenteraad. Uiteindelijk dienden D66 en DENK een motie in om het online gebiedsverbod in te trekken, maar de motie kreegmee dus geen meerderheid de Utrechtse raad.

Dan was er nog de jongeman zelf, hij was het ook zeer oneens met de maatregel. Hij wordt bijgestaan door advocaat Jan van der Grinten. Van der Grinten geeft aan dat de 17-jarige jongen na bijna anderhalf jaar thuis te hebben gezeten door de coronarestricties

openbare orde in Utrecht. “Het verbod houdt in dat het verboden is om bepaald gedrag op een openbare plaats te tonen. Met het plaatsen van een online bericht wordt niet op een openbare plaats bepaald gedrag getoond. Met een openbare plaats wordt bovendieneen toegankelijke groepschat is weliswaar openbaar, maar daarmee is het geen openbare plaats die binnen de bevoegdheden van de burgemeester valt”, aldus de rechtbank.

Hij zou nooit op rellen uit zijn geweest. De tiener zou erg overvallen zijn geweest door zijn arrestatie, het online gebiedsverbod en alle media-aandacht eromheen. Hij wilde daarom het online gebiedsverbod van tafel krijgen en besloot in beroep te gaan. 3

Hoe verliep de rechtszaak?

Een klinkende overwinning voor de jongeman en zijn advocaat, zo zou je het kunnen noemen. Het was een harde uitspraak. Er bleek helemaal geen juridische basis te zijn voor het online gebiedsverbod. De burgemeester maakte gebruik van de Algemenement met gemeentelijke regelgeving. Volgens de rechtbank kan dat helemaal niet. Een gebiedsverbod zoals omschreven staat in de doen van een oproep tot verstoring van de

Dat was ook niet het enige, het verbieden van online uitingen zou een beperking van de vrijheid van meningsuiting inhouden die ontoelaatbaar is. Uitlatingen die aanleiding geven tot wanordelijkheden zijn misschien ongewenst, maar ook een ‘ongewenste mening’ blijft een mening, aldus de bestuursrechter. Een burgemeester kan niet met degen aan banden leggen. Dat zou in strijd zijn met de grondwet. Daarbij is het goed om te benadrukken dat opruiing wel strafrechtelijk kan worden aangepakt, door het Openbaargeving door een burgemeester. De jongen uit Zeist is overigens ook strafrechtelijk vervolgd vanwege opruiing. Hij moest op 28 maart 2022 voor de kinderrechter verschijnen waarbij het OM een taakstraf van 10 uur eiste. Hij werd schuldig bevonden maar de rechter legde verder geen straf op.

4En is de zaak nu gesloten?

Dijksma laat weten teleurgesteld te zijn in de uitspraak en voorlopig het online gebiedsverbod niet meer te gebruiken. Ze benadruk-

te echter ook dat de huidige wet- en regelgeving gewoonweg niet meer toereikend is. Dijksma schreef daarover: “Een groot deel van ons leven en de manier waarop we met elkaar communiceren vindt tegenwoordig online plaats. Het is mooi dat dit werelden met elkaar verbindt, maar de schaduwzijde daarvan is dat oproepen tot geweld online in potentie een enorm bereik hebben. De huidige wet- en regelgeving is onvoldoende toepasbaar in de online wereld. Het probleem van ordeverstoringen die online beginnen en aangejaagd worden is reëel en wordt ook door andere burgemeesters gedeeld. Veel gemeenten worstelen met de handelingsruimte die zij hebben op dit vlak.”

De burgemeester van Utrecht staat niet alleen in dit standpunt. Dijksma schreef in een oproep, die door veertig burgemeesters mede werd ondertekend, dat Den Haag met nieuwe landelijke wetgeving moet komen. De huidige wetgeving zou verouderd zijn, omdat die van voor het digitale tijdperk is. “Hoe er met de online wereld wordt omgegaan, hangt dus volledig af van de interpretatie van die verouderde regels. Dit zorgt voor gaten in het instrumentarium van degenen die verantwoordelijk zijn voor de openbare orde en veiligheid in het land. Nu de rechter in dit geval een waardevol, preventief instrument uit handen heeft genomen, lijkt het noodzakelijk dat Den Haag met landelijke wetgeving komt. Zodat burgemeesters in staat worden gesteld om preventief te kunnen optreden tegen online oproepen tot rellen en geweld, en zo hun gemeente veilig te houden.”

Er is uiteraard ook nog hoger beroep mogelijk tegen de uitspraak van de rechter. Of de burgemeester dit ook gaat instellen, is nu nog niet bekend. Dijksma wil hier met de gemeenteraad van Utrecht over in gesprek gaan.

Tekst: Robert Oosterbroek

VERKEERSHINDER IN 2023

Hier kun je beter omrijden

Wie zich regelmatig door Utrecht verplaatst weet het: er wordt altijd wel ergens aan de weg gewerkt. Ook de komende twee jaar staan er weer een hoop werkzaamheden op de planning. De gemeente heeft een overzicht gemaakt van de plekken waar je komende tijd vertraging oploopt, waarvan de belangrijkste te zien zijn op de kaart hieronder. De gemeente komt ook met een nieuwe werkwijze om ervoor te zorgen dat de stad beter bereikbaar blijft tijdens werkzaamheden. Onder meer het aanstellen van een ‘stedelijke bereikbaarheidsregisseur’ moet daarbij gaan helpen.

Westelijke Stadsboulevard

In het noordwesten van Utrecht wordt op verschillende plekken gewerkt. De werkzaamheden aan de Westelijke Stadsboulevard zijn al een tijdje bezig en er wordt komend jaar gestaag verder gewerkt. Tussen de Marnixbrug en het 24 Oktoberplein worden de wegen ingericht als stadsboulevard, naar het voorbeeld van ’t Goylaan. De drukke wegen moeten plaatsmaken voor veilige wegen met meer groen, bedoeld voor lokaal verkeer. De gemeente heeft vanaf het begin gewaarschuwd voor veel overlast voor automobilisten en dat is dit jaar dus ook goed te merken. De gemeente probeert in elke richting altijd één rijstrook open te houden, maar dat kan niet altijd. Rond mei 2023 moeten de werkzaamheden tussen de Van Egmondkade en de Marnixbrug klaar zijn. In en rond de zomer wordt de Cartesiusweg opnieuw ingericht, net als de Joseph Haydnlaan. Daarna wordt er nog gewerkt in Oog in Al. Eind van het jaar begint de herinrichting van de Majellaknoop – rondom de Thomas à Kempisweg, kruispunt Vleutenseweg en Spinozaweg. Die werkzaamheden duren tot eind 2024.

Kanaalstraat

en Damstraat

De langverwachte herinrichting van de Kanaalstraat en Damstraat is van start gegaan en duurt ongeveer het hele jaar. De straten worden groener en er mag straks maximaal 30 kilometer per uur gereden worden. Fase

A van de werkzaamheden duurt tot en met mei en beslaat het gebied tussen de Billitonkade en de J.P. Coenstraat. Fase B – van de J.P. Coenstraat tot de Lombokstraat – wordt van mei tot augustus aangepakt en fase C – van de Lombokstraat tot de Damstraat – is aan de beurt van eind augustus tot eind van het jaar. Tijdens de werkzaamheden zijn steeds delen van de weg dicht. Het gaat dan om maximaal 80 meter weg dat is afgesloten. De Kanaalstraat is voor en achter de werkvakken wel steeds toegankelijk voor verkeer. Voetgangers kunnen altijd langs de werkzaamheden, maarliggende straten of via de Vleutenseweg. De Damstraat wordt in 2024 aangepakt, te beginnen met werkzaamheden van Eneco aan de stadsverwarming.

Amsterdamsestraatweg en omgeving

De herinrichting van de Amsterdamsestraatweg begint in 2024, maar in het gebied wordt ook dit jaar al gewerkt. Op de Amsterdamsestraatweg worden gasleidingen gesaneerd, waarvoor voornamelijk gewerkt wordtkeervakken. Fietsers en voetgangers kunnen er wel altijd langs. Verder gaat Eneco werken in het gebied. Het bedrijf legt warmtetransportbuizen aan op de Julianaparklaan, de Sweder van Zuylenweg en de Adriaan van Bergenstraat. Deze werkzaamheden worden gecombineerd met de herinrichting van de straten, die ook op de planning staat. In de Acaciastraat en de Ahornstraat zijn rioleringswerkzaamheden.

Brailledreef

Onder de Brailledreef wordt door Eneco in het eerste kwartaal van dit jaar een verbinding aangelegd die loopt tussen de energiecentrale in Overvecht en de warmtepomp bij de rioolwaterzuivering. Tijdens de werkzaamheden zijn er minder rijstroken beschikbaar. Soms is de weg in één richting afgesloten, verkeer wordt dan omgeleid.

Oudenoord-Kaatstraat en David van Mollemstraat Nog even en automobilisten kunnen niet meer vanaf de Oudenoord rechtsaf de Kaatstraat in rijden. De gemeente neemt deze maatregel om de drukte op dit deel van de zogenoemde Votulast-route – die loopt door de Vogelenbuurt, Tuinwijk, Lauwerecht en de Staatsliedenbuurt - te verminderen. De route is voor autoverkeer nu nog een korte en snelle route tussen het centrum van de stad en de A27, maar moet meer gaan dienen als weg voor bestemmingsverkeer. Er wordt de komende tijd gewerkt aan het kruispunt Oudenoord – Kaatstraat en aan het verbeteren van de veiligheid op de David van Mollemstraat en de Draaiweg. De werkzaamheden in het gebied duren tot in april.

De werkzaamheden in het wervengebied worden gecombineerd met noodzakelijke aanpassingen aan de kabels en leidingen bij de werven. In 2022 is begonnen met het herstel van een aantal kelders die kampten met ernstige lekkage. Daar wordt in 2023 mee verder gegaan. Eerst wordt gewerkt in rak 3 oost, tussen de Jansbrug en de Viebrug. Eind 2023 beginnen ook de werkzaamheden in rak 6 west, tussen de Stadhuisbrug en de Bezembrug.

Binnenstad

Van Sijpesteijntunnel

In de Van Sijpesteijntunnel wordt in 2023 de watergang verbreed, wat de eerste stap vormt richting de realisatie van een waterverbinding tussen de Leidseweg, langs het Smakkelaarsveld, naar de Catharijnesingel. Fietsers van oost naar west en van west naar oost moeten tijdens de werkzaamheden omrijden via de Leidseveertunnel. Ook wordt in het gebied gewerkt aan kabels en leidingen op het Westplein en in de Damstraat.

©OpenStreetMapcontributors

CreatedwithANP/LocalFocus

De groei van Utrecht heeft invloed op vrijwel alles en dus ook op werkzaamheden. Bij binnenstedelijk bouwen, zoals gebeurt in onder meer de Merwedekanaalzone, Beurskwartier en de Cartesiusdriehoek komt ook de aanleg van nieuwe verbindingen kijken. Het kan dan gaan om ov-ver-bindingen. Deze investeringen gaan niet zonder hinder voor verkeer en inwoners, legt de gemeente uit.

“Vooral de uitvoering van de grote OV-projecten kan betekenen dat belangrijke vervoersassen voor lange tijd niet of gedeeltelijk beschikbaar zijn. Als gemeente beperken

we de hinder zoveel mogelijk. Dit doen we onder meer door te zor-veel mogelijk een doorgaande route houden.”

De gemeente hoopt inwoners dan ook nu weer te stimuleren om gaan lopen. Verder worden werkzaamheden uitgevoerd volgens veertien bereikbaarheidsprincipes. Zo moeten werkzaamheden zoveel mogelijk gecombineerd worden, zodat een straat maar één keer dicht hoeft, en wordt er niet tegelijkertijd gewerkt op hoofdroutes die parallel aan elkaar lopen. Ook mogen omleidingsroutes van projecten in uitvoering elkaar niet overlappen. De ge-

meente benadrukt wel dat er ‘goede redenen’ kunnen zijn om van deze principes af te wijken.

Om de stad tijdens werkzaamheden en evenementen bereikbaar en leefbaar te houden is door de gemeente een ‘stedelijke bereikbaarheidsregisseur’ aangesteld. Die is verantwoordelijk voor het grip houden op de planning en de manier waarop verkeer moet worden omgeleid als er werkzaamheden zijn.

Andere grote steden werken al met een bereikbaarheidsregisseur. De gemeente Utrecht gaat over twee jaar evalueren hoe de veertien bereikbaarheidsprincipes en de aanstelling van de bereikbaarheidsregisseur hebben uitgepakt.

In de binnenstad staan ook veel werkzaamheden op het programma. Het werk aan de Catharijnesingel wordt dit jaar afgerond en er zijn in de ondergrond veel werkzaamheden van Eneco en Stedin. Zo wordt er in de Haverstraat – tussen de Hamburgbrug en de Springweg - gewerkt aan de stadsverwarming en wordt tegelijkertijd de riolering vervangen. Vitens voert onderhoud aan de waterleiding uit. De werfkelders in het gebied worden gerestaureerd en later dit jaar – tussen mei en september –worden alle leidingen onder de straat vervangen. Daarvoor ligt steeds 50 meter van de straat open. De stoep blijft toegankelijk.

Jutfaseweg en Europalaan Noord

de Jutfaseweg begint in 2024. De auto is hier straks te gast, waardoor er meer ruimte is De straat moet ook groener worden en in het water komt een steiger. De maximumsnelheid wordt er 30 kilometer per uur. Ook de herinrichting van de Europalaan Noord gaat in 2024 van start. In het midden van de laan komt een vrijliggende busbaan en aan beide kanten van de busbaan komen rijbanen voor gemotoriseerd verkeer. Verder komen er vrij-naast voetpaden. Tussen de groenstroken aangelegd.

Tekst en beeld: Ilana Noot

Werven

Afvalstaking in Utrecht: de week dat de stad

Fotogra e: Robert Oosterbroek &

Bas van Setten

31 januari

Zo’n 150 tot 200 werknemers van Stadsbedrijven waren dinsdagochtend bij de aftrap van de zevendaagse staking van de Utrechtse vuilnisophaaldienst. Aan de Tractieweg, voor de ingang van het terrein waar de meeste vuilniswagens van de stad staan opgesteld, konden de werknemers zich bij een van de vakbonden registreren voor een zogenoemde stakingsuitkering.

31 januari

Vlak nadat dinsdag de staking was begonnen lagen er op meerdere plekken in de Utrechtse binnenstad al stapels vuilniszakken op straat, zoals hier aan de Lange Jansstraat. Mogelijk waren sommige bewoners en ondernemers niet op de hoogte van de staking. Aan de andere kant zou je kunnen zeggen dat de staking wel ‘gevoeld’ moet worden en dat zou natuurlijk niet gebeuren wanneer de stad schoon bleef.

3 februari

Langs het voormalige postkantoor aan de Neude staan wel vaker afvalbakken, maar zoveel rommel als er afgelopen week lag, heeft er waarschijnlijk inbeeld ook honden, was het wel oppassen geblazen vanwege de glasscherven die op straat lagen.

verloederde en weer werd schoongemaakt

4

februari

Zoals werd verwacht groeiden de stapels afvalzakken in de loop van de week steeds verder. Hier in de Hamsteeg, een zijstraat van de Lange Elisabethstraat, lag het afval wel enigszins netjes tegen de gevel aan, zodat voetgangers er nog steeds langs konden lopen.

6 februari

De Maartensbrug is een plek waar veel toeristen, maar hoogstwaarschijnlijk ook veel Utrechters, onze stad fotograferen. Vanaf de ene zijde heb je namelijk mooi uitzicht over de Lichte Gaard, aan de andere kant de Vismarkt en rechtdoor staat natuurlijk de Domtoren. Afgelopen week was deze plek wellicht minder in trek vanwege de enorme rommel die na bijna een week staken was ontstaan.

7

februari

Precies een week nadat de Utrechtse vuilnismannen- en vrouwen het werk hadden neergelegd, de bergen afval op te ruimen. Volgens de gemeente zal dit zeker een week in beslag nemen. De Hamsteeg, die eerder nog vol lag met vuilniszakken, is in ieder geval weer schoon. Daar hebben deze vier medewerkers van Stadsbedrijven voor gezorgd. Er is overigens nog geen cao-akkoord. Of dit de laatste keer was dat er gestaakt werd, is dus de vraag.

WONEN IN HOEF EN HAAG

voor de natuurliefhebbers

Het is prachtig wonen tussen Vianen en Hagestein, in de groene omgeving aan de Lek. Zeker in het fraai vormgegeven Hoef en Haag. Loop een rondje en zie hoe mooi Hoef en Haag nu al is.

Ieder deel van Hoef en Haag heeft zijn eigen karakter en het woningaanbod is zeer divers, van een eengezinshuis tot een vrijstaande woning én alles hier tussenin. Dorps, sfeervol en helemaal nieuw. Dat is Hoef en Haag.

Je zal maar wonen in het nieuwerwetse dorp Hoef en Haag aan de Lek. En dan ook nog eens in De Erven Buurtvrij! Een groene en speelse buurt waar je alle vrijheid hebt om jezelf te zijn. En waar je alle ruimte krijgt om te doen en laten wat jij wilt. Thuis en in de natuur. Gezellig samen of lekker in je eentje. Hier ben je vrij om verrukkelijk te langetafelen met vrienden in je eigen boomgaard, terwijl de kids avontuurlijk slootjespringen. Maar ook om te verandahangen op een zwoele zomeravond, terwijl je buren spelevaren op het water.

De Erven, net zo vrij als jij!

Hier ben je vrij om te barbecueborrelen, boomhutbouwen, skinnydippen en buitenstruinen. Want in De Erven Buurtvrij woon je riant en beleef je het goede buitenleven. Met huizen van natuurlijke materialen in landelijke architectuurstijlen, grote voortuinen en groene erven. Met alle voorzieningen van Het Dorpshart om de hoek. En met de sfeer van vroeger en alle comfort van nu.

Klaar voor de toekomst

Koop je een woning in De Erven dan weet je dat je een duurzaam huis krijgt dat (ruim) voldoet aan de laatste richtlijnen voor duurzaamheid. Een volledig nieuw huis, vrij van gas en voorzien van hoogwaardige isolatie. De woningen in De Erven zijn duurzaam, energiezuinig en beschikken over het A++++ energielabel.

Daarnaast zijn ze voorzien van 3 laags glas, comfortabele vloerverwarming, zonnepanelen waarmee jij je eigen stroom opwekt, bodemwarmtepomp en een warmteterug-win systeem (wtw).

Financiële voordelen

Bij de meeste hypotheekverstrekkers krijg je bij een duurzame nieuwbouwwoning extra leencapaciteit

Het woningaanbod in De Erven

op de hypotheek. Dát is een fijn bijkomend voordeel.

Daarbij kom je met een energiezuinige woning vaak in aanmerking voor een groenverklaring en krijg je duurzaamheidskorting op je hypotheekrente.

Value for money

Op 20 minuten rijden van Utrecht centrum, woon je hier dorps, ruim en krijg je meer vierkante meter voor je geld. Woningen die klaar zijn voor de toekomst, zonder grote onderhoudskosten en in te delen en af te werken zoals jij dat wilt. Dat is nog eens value for money!

Wij kunnen het vertellen, beter is het zelf te zien, te voelen en te beleven.

Ben je ook nieuwsgierig naar de kostenbesparing van een woning in De Erven? Bezoek dan onze Woonwinkel en we leggen alles je uit hoe jij kunt profiteren van de energiezuinige woningen in De Erven. Wonen in het gezellige Hoef en Haag is dichterbij dan je denkt. Elke zaterdag van 12.00 tot 14.00 uur staan de makelaars voor je klaar in de Woonwinkel, Lekstraat 38, van Hoef en Haag.

Duurzaam wonen in De Erven begint bij een groene leefomgeving.

Onze energierekening is een feestje

Jan en Mia woonden 35 jaar met veel plezier in Hagestein. Ze hadden een heerlijk vrijstaand huis uit 1963. Voorzichtig dachten ze weleens aan verhuizen. De tuin en het huis vroegen veel onderhoud en er moest nodig geïsoleerd worden.

“Zo’n oud huis heeft veel charme, maar voor ons wogen de ongemakken de laatste jaren zwaarder. Het was het nieuwe dorp Hoef en Haag dat ons verleidde om de stap te zetten”, vertelt het stel enthousiast tijdens een gezellig gesprek in hun kleurrijke woonkamer.

Verliefd op de bouwstijl van Hoef en Haag

“We wandelden regelmatig in Hoef en Haag en waren toen al verliefd op de architectuur. De stijl van bouwen vind ik

geweldig. Ik ken geen nieuwbouwwijk waar ze het net zo mooi hebben gemaakt”, zegt Jan stellig. “Over alles is nagedacht. Dat zie je terug in gemetselde muurtjes, leuke kopgevels, soms een witte woning, luiken en erkers. Het is een klein beetje of alles al 30 jaar bestaat, maar dan heel goed onderhouden.”

Buren hoor je gewoon niet Naast de lage energierekening en het feit dat het huis gasloos is zien Mia en Jan nog meer voordelen. Het feit dat ze dit huis als eerste bewoners helemaal naar hun smaak en idee konden afwerken bijvoorbeeld. “We hebben op de begane grond en 1e verdieping vloerverwarming, heerlijk comfortabel én geen tocht meer. Ik brei heel veel truien, maar heb er sinds we hier wonen nooit meer één aangehad”, lacht Mia.

Nieuwbouw is het helemaal

“En weet je wat ook zo fijn is, de woningen zijn zo goed geïsoleerd dat je niets hoort van buiten én de buren. Jan demonstreert dit door de pui even open te schuiven. Als hij hem weer dichtdoet, ervaar je dat het binnen inderdaad ongelofelijk stil is. Mia: “Daar ben ik heel blij mee, want ik was gewend vrijstaand te wonen en eerlijk gezegd was ik best bang dat ik ‘last’ zou hebben van de buren. Het tegendeel is waar. We kunnen ons geen betere buren wensen.”

Jan en Mia zijn hier helemaal op hun plek. Opnieuw verhuizen? Geen haar op hun hoofd. Dit is het huis waar ze samen oud gaan worden.

“Ons oude huis voelde in de wintermaanden nooit echt comfortabel. Toen al, in 2020, betaalden we ruim 300 euro per maand aan de energieleverancier. We moeten er niet aan denken dat we daar nu nog gewoond zouden hebben. De rekening was wel 3 keer zo hoog geweest. Vreselijk, toch! Hoe anders is het hier. We betalen numede door de zonnepanelen - nog geen 20 euro per maand en dat krijgen we aan het eind van het jaar ook nog

eens allemaal terug. Onze energierekening is een feestje.”

Twee-onder-een-kapwoningen

Woonoppervlakte van circa 158 tot 168 m²

Beukmaat 6,5 meter

Koopsom vanaf € 682.000,- v.o.n.

Verkoopinformatie

De Keizer Smit Makelaarshuys nieuwbouw@dekeizer.nl

Kies werk dat in je leven past

Werk als verzorgende IG of verpleegkundige in een van onze gezellige teams. In Utrecht Stad hebben we vacatures bij verschillende zorglocaties en wijkteams.

Ben je goed met puzzels en codes? Hou je van spellen zoals Cluedo en Escaperoom? Dan zou je weleens de moord op de camping op kunnen lossen. Probeer met jouw team erachter te komen wie de dader is.

De hele camping wordt omgebouwd tot een crime scene. Het thema zal zijn Jailbreak. Het spel is avondvullend en minstens één teamlid moet in het bezit zijn van een smartphone. Durf jij het aan?

Tip: kom voorafgaand (uiterlijk 19.00 uur) gezellig dineren bij Camping Ganspoort. Het 2 gangen-menu is dan € 38,50,- inclusief deelname.

ALLEEN

Meer info op onze website campingganspoort.nl

UTRECHT VOLGENS MENSENRECHTENACTIVIST GERARD OONK

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over

‘Ik heb de inzet van Indiase organisaties altijd bewonderd’

Gerard Oonk, medeoprichter en voormalig directeur van de mensenrechtenorganisatie Landelijke India Werkgroep (LIW), heeft daar een boek over geschreven: Een Berg Verzetten - veertig jaar vechten voor mensenrechten in India. Na een reis door het land in de jaren 70 is hij zich er altijd voor blijven inzetten. Tussen 1978 en 2018 werkte hij voor de LIW, nu Arisa. Hij werd door burgemeester Sharon Dijksma benoemd tot Ridder in de Orde van Oranje-Nassau vanwege zijn inzet voor de LIW voor “het pionierswerk dat hij verricht(te) op het gebied van bestrijding van kinderarbeid, uitbuiting van arbeidskrachten in ontwikkelingslanden en de positie en behandeling van de Dalits (kastelozen) in India”. We vroegen Gerard hoe het was om een lintje te krijgen en waar hij trots op is als Utrechter.

Tekst: Bo Steehouwer / fotogra e: Robert Oosterbroek

Het boek gaat over de inzet en resultaten van de LIW tegen misstanden als kinderarbeid, onverantwoord ondernemen en andere schendingen van mensenrechten in India. Waarom wilde je dit boek schrijven?

“Toen de club vorig jaar veertig jaar bestond, vroegen ze mij om een artikel. Dat heb ik geschreven en dit dijde uit tot een boek. Ik wilde de hele geschiedenis vastleggen. Zoiets schrijven geeft jezelf ook weer nieuwe inzichten. Het boek is een van de weinige geschiedenissen over internationaal verantwoord ondernemen. Het is mooi om te zien dat je vanuit een nulpunt tot aan wetgeving komt die er nu gewoon ligt. Je ziet beter wat je over een aantal jaar hebt bereikt. En misschien hebben anderen die zich met deze onderwerpen bezighouden er nog wat aan.”

In het boek wordt ook verwezen naar de bestrating van het Vredenburg met graniettegels uit de hele wereld, mogelijk gemaakt met kinderarbeid. Wat schrijf je daarover?

“We wilden toen weten waar die graniettegels vandaan kwamen. Dat bleek helemaal niet duidelijk. Allerlei bedrijven kwamen met

de gemeente Utrecht zich nooit heeft aangesloten bij TruStone: een initiatief van de

met de overheid, ngo’s en vakbonden voor verantwoorde productie en inkoop van natuursteen. Als je samen wat opzet, kan je bijdragen aan verbetering. TruStone is zo’n samenwerking, maar ook het kledingconvenant voor een duurzamere productieketen.”

Hoe was het om een lintje te krijgen?

“Onverwacht, maar leuk. Het is toch een uiting van maatschappelijke waardering. Ook is het leuk om te horen hoe mensen van andere organisaties met wie ik samenwerkte tegen je aankijken. Dat was ontroerend. Met name de Indiase organisaties. Met lokale organisaties samenwerken is cruciaal. We zijn daar niet als een missionaris bezig, maar steunen lokale initiatieven. We zetten ons in voor organisaties die kinderarbeid en uitbuiting bestrijden en hen perspectief geven met een goede basisschoolopleiding en betere lonen voor volwassenen. Daarop spreken we Nederlandse bedrijven en de regering aan. Zo staat sinds 2010 in de Indiase wet dat elk kind de kans moet krijgen om naar school te gaan. Het was geweldig om daaraan mee te werken en zulke dingen internationaal aan te kaarten. Nederland steunt dit soort initiatieven nu. Dat gaat niet vanzelf: je moet hardnekkig zijn en volhouden. Dan krijg je uiteindelijk echt verandering voor mensen daar voor elkaar.”

Wat is je na al die jaren bij de LIW bijgebleven?

“Ik heb de inzet van de mensen bij verschillende Indiase organisaties altijd bewonderd. Dat is de enige basis waarop ook wij ons werk konden doen. Zij roeien vaak tegen de stroom in, maar veel organisaties gaan toch door om de situatie van mensen te verbeteren. Dat gaat niet vanzelf. Ook bedrijven en de overheid vegen ongemakkelijke waarheden en grote problemen vaak onder de tafel, maar je moet ze bespreken om er wat aan te kunnen doen, zoals aan de achtergestelde positie van 200 miljoen Dalits ofwel kastelozen.”

En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht?

“Bij Springhaver. Daar kom ik al sinds de opening in 1978. Je kunt er een gesprek voeren zonder te harde muziek en de sfeer is goed. Ik neem er vaak mensen uit het buitenland mee naartoe, vrienden, maar ook mijn gezin. Springhaver ligt in een van de mooiste straten, omdat die zo kronkelig loopt. Als je er

Waar ben je trots op als Utrechter?

“Het is een progressieve stad die steeds meer Ook komen er mooie plekken bij die zich buiten het centrum ontwikkelen. Het maakt me

blij om te zien dat de stad groeit en er een poging wordt gedaan om het wel een stad op menselijke maat te houden.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?

Daar ging ik met mijn zoon heen. Het is een band die speelt in de jaren 30 traditie, maar toch rockt en swingt. Ik ga ook graag elk jaar naar Ramblin Roots: een americana en

Wat is je grootste ergernis aan Utrecht? “De vele woest rondrijdende bezorgers en opgevoerde e-bikes. Je voelt je er toch wat minder veilig door op straat.”

Utrecht is…

“…een stad die, als een oude jas, heel goed bij mij past.”

Het boek Een Berg Verzetten is online gratis te lezen via www.eyesonindia.nl.

het leven in Utrecht.

'Het krijgen van een lintje is toch een uiting van maatschappelijke waardering. Ook is het leuk om te horen hoe mensen van andere organisaties met wie ik samenwerkte tegen je aankijken. Dat was ontroerend.'

Kamermuziek onder de Dom

Waar: De Utrechtse Muziekschool

Wanneer: zondag 12 februari

Prijs: 7,50 tot 17,50 euro

Tijdens de uitvoering ‘Rietveld Ensemble & Friends’ luister en kijk je naar vijf vaste musici van het in Utrecht gevestigde Rietveld Ensemble. In de muzikale huiskamer van Utrecht, de ruim 150 jaar oude Marnixzaal van de Muziekschool, ontvangen zij maandelijks twee gastmusici. Deze keer zijn dat twee jonge muzikanten: uitiste Linda Speulman en harpist Joost Willemse, die dit seizoen is geselecteerd als deelnemer van Dutch Classical Talent. Samen spelen zij werken van Jean Cras, de in Utrecht woonachtige componist Carlos Michans, Pietro Bottesini en Giacomo Puccini.

StoryTrail stadswandeling: Spookwandeling

Waar: Domplein

Wanneer: zaterdag 11 februari

Prijs: 19 euro

Klaar voor een avondje griezelen? Verhalenverteller Bastiaan de Zwitser staat zaterdag voor je klaar om je alle spannende verhalen te vertellen over de Domstad. Bastiaan zal je in anderhalf uur kennis laten maken met de fantomen uit de stadshistorie. De gids, gekleed in een lange zwart jas en hoed, verwacht je om stipt 20.00 uur op het Domplein. De wandeling duurt tot 21.30 uur. Ben je benieuwd waar de spoken van de stad zich verschuilen en wil je hun bloedstollende verhalen horen? Reserveer dan via de website van StoryTrail.

Boekpresentatie Genade

Waar: Salon van Weleer

Wanneer: zondag 12 februari

Prijs: gratis

Aanstaande zondag om 13.30 uur presenteert de Utrechtse schrijver Gert van Veen zijn 25e boek in de historische wijnkelder van hartje Utrecht. Het boek genaamd ‘Genade’ is een politiethriller met in de hoofdrol politie-inspecteur Harrie van der Voort. Met zijn spannende verhaal brengt Gert Utrecht tot leven. De locaties in het boek zijn dan ook beeldend en herkenbaar beschreven: van de Oudegracht en de Maliebaan tot het politiebureau en de herdenkingsbank in het Wilhelminapark. Tegelijkertijd met het verschijnen van het boek, wordt deze middag ook de Real-Life Game ‘Bureau Utrecht’ gepresenteerd, een op het verhaal gebaseerd spel. Reserveren kan onder andere door te mailen naar info@salonvanweleer.nl.

Repair Café XL

Waar: Bibliotheek Neude

Wanneer: zaterdag 11 februari

Prijs: gratis

Het is de “Week van de Circulaire Economie”! Een week waarbij professionals door het hele land laten zien hoe circulair ondernemen in de praktijk werkt. Als afsluiter van deze week, organiseren de Utrechtse repaircafé’s een extra grote, speciale editie: Repair Café XL. Makers staan klaar om je kapotte spullen te repareren: alle apparaten die te voet of per ets te vervoeren zijn, worden aangepakt om te repareren. Het Repair Café XL is geopend van 12.00 tot 17.00 uur. Wil je zeker zijn van een reparatie zonder lang in de rij te hoeven staan? Meld je reparatie alvast aan via de website van het repaircafé.

Our food system: everything is connected (Engels)

Waar: Academiegebouw

Wanneer: dinsdag 14 februari

Prijs: gratis

Ons voedselsysteem is een groot levend netwerk van mensen, planten en dieren die over regio's, sectoren en schaalniveaus heen met elkaar verbonden zijn. Wat maakt dat systeem zo kwetsbaar? En aan welke hefbomen kunnen we trekken om systeemverandering teweeg te brengen? Om te begrijpen hoe we duurzame verandering in onze voedselsystemen kunnen bewerkstelligen, combineert duurzaamheidswetenschapper dr. Brian Dermody complexiteitswetenschap met transdisciplinaire benaderingen. Hoe kunnen ze ons helpen om in de toekomst een veilig voedselsysteem te realiseren?

Hebben de singles de toekomst?

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: maandag 13 februari

Prijs: gratis, aanmelden via sg.uu.nl

Als we de voorspellingen moeten geloven, is in 2050 de helft van de huishoudens single. Hoe verklaren we deze opmars? En wat zegt dit over onze waardering van intimiteit en sociaal contact? Tijdens deze lezing vertellen eenzaamheidsonderzoeker dr. Marlies Maes, seksuoloog dr. Marieke Dewitte en pedagoog en socioloog dr. Daphne van de Bongardt je meer over deze voorspelling.

Liegebeesten (7+)

Waar: Stadsschouwburg Utrecht

Wanneer: zondag 12 februari

Prijs: 8 tot 13 euro

De muzikale familievoorstelling Liegebeesten staat zondag in Utrecht op de planken. De voorstelling, die door het hele land trekt, is gebaseerd op een waargebeurd verhaal. Het dappere kind Noa is op zoek naar de waarheid in een wereld waarin niets is wat het lijkt. Samen met zijn onzichtbare vriend Priem, gaat de altijd eerlijke Noa op zoek naar zijn zusje. Gaat hij haar vinden? En kan hij alle liegende beesten verslaan? Om antwoord te krijgen op deze vragen, ben je om 14.00 uur welkom in Stadsschouwburg Utrecht. Tickets zijn te koop via de website.

‘Er komen veel jongeren die op TikTok of Netflix Amerikaanse producten zien’

Het begon allemaal vijftien jaar geleden met een winkel in Den Haag. Nu hebben Kelly Kelly en haar Britse man Jason Kelly vier winkels, waarvan één in Utrecht. Half maart is het precies een jaar geleden dat Kelly’s Expat Shopping ook een zaak opende op de Nachtegaalstraat. De supermarkt verkoopt boodschappen van typisch Amerikaanse en Britse merken, voor expats, anglo elen en andere liefhebbers.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Bas van Setten

Binnen in de winkel is uiteraard een Britse radiozender te horen. De schappen en koelingen zijn gevuld met zo’n zestig procent Britse en veertig procent Amerikaanse producten. Van klassieke pakken mac and cheese, tot scones, Britse varkensworstjes, Cheerios ontbijtgranen, Cadbury-paaseieren, koekjes van McVitie’s, root beer van A&W en bakspullen van Betty Crocker en kaascrackers van Cheez-It.

“Het assortiment verandert best vaak”, zegt Kelly. “We hebben wel een vast assortiment, maar we proberen ook dingen uit. En we hebben altijd seizoensproducten. Een groot Cadbury-paasei is echt onderdeel van opgroeien van Engeland. Die staan nu in de winkel. Maar ook voor kerst en Thanksgiving verkopen we producten die daar bij passen, zoals bevroren kalkoenen.”

Populaire boodschappen zijn onder meer bacon, worstjes, scones, Branston pickles en salt & vinegar chips. “En heel veel bieren”, vervolgt Kelly. “Maar ook drankjes als het Schotse Irn-Bru (Iron Brew, red.) en Britse theeën doen het goed. De klassiekers eigenlijk.” En daar komen niet alleen expats voor langs, maar inmiddels ook veel Nederlanders. “In het begin was het wel echt tachtig procent expats, maar nu hoor ik ook heel veel Nederlanders in de winkel. Ook komen er Amerikaanse producten zien”, legt Kelly uit.

Schoonvader

Voordat Kelly begon met een winkel werkte ze vijftien jaar lang bij KLM als accountmanager bij de vrachtafdeling. Haar man is Engels en haar schoonvader had een aantal delicatessenzaken in Engeland. Hij ging met pensioen, maar had nog geen zin om echt stil te gaan zitten. Zijn voorstel: laten we samen wat ondernemen in Nederland. De schoonouders

van Kelly kwamen namelijk vaak hiernaartoe om op hun kleinkinderen te passen. Dat plan met haar schoonvader ging uiteindelijk niet door, maar in 2008 besloot ze toch zelf een winkel te beginnen.

In die periode overleed Kelly haar vader. Ze besefte dat het leven kort is en wilde na een sabbatical ook niet meer terug naar KLM. De luchtvaartmaatschappij werd toen overgenomen door Air France, wat volgens haar de werksfeer niet ten goede kwam. Haar man ging wel eens naar expatwinkels in Den Haag, maar klaagde over de hoge prijzen van de producten. Haar man werkte destijds in de bouw, maar door de crisis ging dat niet meer. Ze besloten er het beste van te maken en Kelly’s Expat Shopping was een feit.

Wat goed uitkwam, was dat veel concurrenten de afgelopen jaren dicht gingen, zegt Kelly. “Ook kunnen we producten nu voor een goedkopere prijs aanbieden, omdat we directer inkopen. We hebben een eigen transportbedrijf en import-agent. Veel mensen denken altijd maar dat expats alles kunnen betalen, maar dat is niet zo.”

Matson Naaimachines

Aan het begin van de Nachtegaalstraat zijn de grote witte blokletters op de zwarte gevel duidelijk te zien. Kelly’s Expat Shopping nam het pand over waar tot eind 2021 een

Utrecht geopend”, zei eigenaar Jeroen Matti een jaar geleden over de sluiting op de Facebookpagina van het Maliekwartier. “Eerst aan de Steenweg en later heeft zijn dochter het overgenomen en is verder gegaan aan de Nachtegaalstraat. Toen er geen (erf)opvolging gevonden kon worden, hebben mijn broers Ivo, Marc en ik de winkel in 2008 overgenomen. We hadden al de zaak in Rot-

terdam overgenomen en zo bleef het een echt familiebedrijf.”

Matti kon voor de winkel in Utrecht geen opvolging vinden. “Bijna niemand is gekwamijn broers, en we willen het wat rustiger aan gaan doen.” Het huurcontract in Utrecht moest met een aantal jaar worden verlengd, maar dat werd voor hen te veel. En zo kwam deze locatie na heel wat jaren vrij voor het

Eigen groothandel

Zelf staat Kelly in principe niet meer in de winkels, maar ze gaat er af en toe wel langs om een kijkje te nemen. Als er bijvoorbeeld nieuw personeel is. “Het is leuk om een dagje te gaan. Ons personeel is echt top. Daar moet je goed voor zorgen.” Elke winkel heeft een

eigen teamleider, die regelmatig langskomen in hun kantoor in Alphen aan den Rijn. In de loods daar komen al hun leveringen binnen. Sinds een paar jaar hebben ze ook een eigen groothandel on the side en leveren ze aan hun eigen winkel, maar ook aan bedrijven en winkels door heel Europa.

Het begon vijftien jaar geleden dus allemaal in Den Haag met de eerste locatie. Een paar jaar later volgde een vestiging in Wassenaar, omdat ze in Den Haag veel mensen uit Wassenaar over de vloer kregen. In 2019 volgde Amsterdam en vorig jaar dus Utrecht. Die vestiging kwam er dankzij de goede omzet tijdens de coronajaren. Kelly zou Rotterdam een leuke volgende locatie vinden. Die stad staat al een tijdje op haar verlanglijstje, maar een geschikte locatie laat nog even op zich wachten.

VERDWENEN FABRIEKEN IN UTRECHT

Machinefabriek Jansen & Sutorius aan de Koningsweg

De van oorsprong Hengelose machinefabrikant Stork, tegenwoordig een wereldwijd bedrijf in technische dienstverlening, heeft zijn hoofdkantoor in Utrecht (op Papendorp). Stork kreeg hier na de Tweede Wereldoorlog voet aan de grond door fusies en overnames van Utrechtse fabrieken. De grootste was Werkspoor, waarmee Stork in 1954 de Verenigde Machinefabrieken (VMF) vormde. Machinefabriek Ja a v/h Louis Smulders werd in 1951 Stork-Ja a, later Stork-Bepak. In dezelfde jaren zou Machinefabriek Jansen & Sutorius aan de Koningsweg eveneens opgaan in het Stork-concern.

In 1896 was Franciscus Marie Josef Jansen (1871-1959) een stoomgedreven metaalwarenfabriek begonnen aan de Donkerstraat. Belangrijkste bedrijfsonderdeel was aanvan-huisartikelen werden gemaakt. Ook leverde de fabriek installaties voor bierbrouwerijen en mineraalwaterfabrieken. Na een brand verhuisde Jansen naar de Minrebroederstraat en in 1907 kreeg hij een compagnon: Petrus Eduard Marie Sutorius (1883-1919) uit Rotterdam.

Omdat in de binnenstad uitbreidingsmogelijkheden ontbraken — inmiddels waren er Jansen & Sutorius in 1911 naar de Koningsweg. Het fabrieksterrein lag langs de Oosterspoorbaan en aan een zijwetering van de Kromme werd het bedrijf omgezet in een Naamloze Vennootschap met meerdere familieleden als aandeelhouders.

Op het nieuwe briefhoofd stonden de volgende producten vermeld: 'Machinerien, Gereedschappen en Benodigheden voor Bierbrouwers, Bierbottelaars, Mineraalwaterfabrikanten, Distillateurs, Wijnkoopers, Likeurstokers enz.' Een sluitzegel maakte rond 1915 de volgende reclame: 'Koopt Uwe Bierpompen en Café-benoodigdheden alleen bij de N.V. Machinefabriek v/h Jansen & Sutorius, Utrecht'.

In 1920 werd het fabriekscomplex uitgebreid met een hal, voorzien van vier korte sheddaken met trapgeveltjes door Marinus Eliza Kuiler (1859-1937), de architect van onder andere sigarenfabriek De Gesloten Steen

en veevoederfabriek Hooghiemstra. Op de bouwtekening stonden de draaierij, boorderij, gieterij, vormerij en slijperij vermeld, evenals ruimtes voor bankwerkers, plaatwerkers, koperhandwerkers en schilders.

Borstelloos en volautomatisch

Petrus Sutorius was in 1919 op 35-jarige leeftijd overleden. Jansen bleef als enige directeur over, maar de familie Sutorius liet Hendrik Pieter Goedhart (1870-1950) aanstellen als president-commissaris. Toen Franciscus Jansen in 1935 met pensioen ging, werd hij opgevolgd door zijn zoon, Marinus Anthonius Jansen (1904-1992), die al jaren in het bedrijf werkte. Als mededirecteur werd Johan Goedhart (1906-?) aangesteld, zoon van de president-commissaris.

Inmiddels was Jansen & Sutorius gespecialiseerd in apparatuur voor de mineraalwater- en zuivelindustrie en in vul- en spoelmachines. Het bedrijf bracht een uitgebreide brochure uit: 'Hoe men koolzuurhoudende alcoholvrije dranken vervaardigt. Een korte beschrijving van de koolzuurhoudende drankenindustrie. Uitgegeven door de NV Machinefabriek v.h. Jansen & Sutorius, eenige fabriek in Nederland voor alle in bovengenoemde Industrie benoodigde machines.' In 1938 leverde men de eerste volautomatische mineraalwaterinstallatie van Nederland.

In diezelfde jaren was op de Jaarbeurs eenpresenteerd. Deze had geen onhygiënische borstels maar 'dusdanig krachtige spoeling,gen blijft'. Prins Bernard bracht in 1937 een

bezoek aan de Jaarbeurs en ging langs bij de stand van Jansen & Sutorius, 'waar Z.K.H.reinigingsmachines laat uiteenzetten. De Prins stelt verschillende vragen, hetgeen bewijst, dat hij voor deze machines groote belangstelling toont', aldus de verslaggeefster van het Utrechtsch Nieuwsblad

In mei 1946 vierde Jansen & Sutorius het gouden jubileum, met als eerste activiteit een voetbalwedstrijd tussen het fabriekselftal en het westelijk militair elftal, gespeeld op het Velox-terrein. Er volgde een receptie in Hotel Noord-Brabant aan het Vredenburg. Directeur Jansen jr. hield daar een feestrede en 'schetste in groote trekken de geschiedenis van de fabriek'. 's Avonds was er voor personeel en genodigden een cabaretvoorstelling in de grote toneelzaal van het hotel.

Schaalvergroting

Kort na de Tweede Wereldoorlog was er veel vraag naar de producten van Jansen & Sutorius, vooral naar kleinere, halfautomatische machines. Het aantal personeelsleden liep op tot ongeveer 150. In 1947 verrees er een nieuwe montagehal en kreeg het vierkante kan-

toor z'n kenmerkende halfronde entree. Ook werd voor opslag een gebogen romneyloods toegevoegd. In dezelfde jaren onteigende de gemeente een onbebouwd deel van het terrein voor het uitbreidingsplan Kromme Rijn; er kwamen woningen naast de fabriek.

In de jaren vijftig leidden schaalvergroting en concentraties in de frisdrankenindustrie tot de vraag naar grote machines voor massaproductie. In 1952 ging Jansen & Sutorius daarom een samenwerking aan met Stork's Apparatenfabriek. Stork nam de fabricage van spoelmachines over, Jansen & Sutorius richtte zich voortaan op vulmachines. In 1963 volgde overname van de aandelen door Stork en integratie in Stork's Apparatenfabriek, inmiddels onderdeel van Verenigde Machinefabrieken Stork-Werkspoor (VMF).

In 1975 ontstond Stork-Bepak (Bottling and Packaging Systems), waarvan kantoor en productie samengebracht zouden worden op het terrein van Stork-Jaffa aan de Vleutenseweg. Na moeizame onderhandelingen met de ondernemingsraad gebeurde dat in 1977. De fabriek aan de Koningsweg kwam leeg te staan. Tegenwoordig word het complex deels gebruikt door het Rode Kruis Utrecht.

Tekst: Arjan den Boer / Fotogra e: Het Utrechts Archief

Straatnamen

Brigittenstraat

De Brigittenstraat is een tweehonderd meter lange straat gelegen in de binnenstad van Utrecht. De straat loopt van de Brigittenbrug, gelegen over de Nieuwegracht, tot aan Park Lepelenburg. De Brigittenstraat zou in het jaar 1366 door het kapittel van Oudmunster zijn aangelegd. In deze straat bevinden zich zestien monumentale huizen. Veertien daarvan zijn rijksmonumenten. Het oudste rijksmonument in deze straat is het werk-woonhuis op huisnummer 17, dat circa 1500 gebouwd werd.

Eerder stond deze straat ook wel bekend als de ‘Campstrate’. De straten Oudekamp en Nieuwekamp kruisen namelijk de Brigittenstraat halverwege. Ook zou deze straat ‘by den Wijngaerd’ zijn genoemd. Ter hoogte van het klooster bevond zich het Convent van Onze Lieve Vrouw in den Wijngaert.

Het is niet helemaal zeker wanneer de straat de huidige naam kreeg. Volgens het

Utrechts Monumenten Fonds stamt de naam ‘Brigittenstraat’ uit begin 1500, maar op andere plekken is te lezen dat dit pas in de eerste helft van de zeventiende eeuw werd besloten. Wat vrijwel zeker is, is dat de straatnaam is overgenomen van het verdwenen nabijgelegen Brigittenklooster, dat stond tussen de Kamp en de Nieuwegracht.

Het klooster werd gesticht als zusterhuis aan het begin van de vijftiende eeuw, maar werd pas in 1484 een echt klooster. Daarom verhuisde het klooster toentertijd naar een groter pand op de hoek van de straat.

In 2003 vond er een opgraving plaats van het voormalig Brigittenklooster. Daarbij vonden archeologen een 22-karaats gouden ring met het gezicht van Jezus Christus.

In gotisch schrift staat de naam ‘Beatris’ gegraveerd, vermoedelijk de eigenaresse van de ring. Zij was waarschijnlijk een non of hoofd van het klooster. De ring dateert uit circa 1440-1500.

In other news

Met veel bombarie werd hij aangekondigd, de kassaloze Aldi in House Modernes in Utrecht. De winkel is inmiddels ongeveer een half jaar open en er begint kritiek te ontstaan op het concept. Want zijn er eigenlijk wel klanten? De Duitse krant WELT besteedde er aandacht aan.

Utrechter Philip Boontje plaatste in december een video op Twitter waarin hij een rondje loopt door de lege winkel, waar klanten niet bij de kassa hoeven af te rekenen omdat camera’s en sensoren registreren wat ze uit de schappen pakken. De rekening komt in een speciale app. “I love innovation and trying new things, but this Aldi self ser-

vice no-checkout store in Utrecht really needs some onboarding UX improvements. Zero customers”, zette Boontje bij de video.

Hoe kan het dat de winkel zo weinig klanten lijkt te trekken? Mogelijk heeft dat te maken met het feit dat je er alleen met een creditcard naar binnen kan.

“In den Niederlanden ist allerdings im Alltag das eigene Bankkarten-System PIN so dominant, dass „pinnen“ ein eigenes Alltagswort für bargeldloses Zahlen geworden ist. Kreditkarten besitzen gerade mal gut die Hälfte der Niederländer – und das üblicherweise nicht zum Einkaufen, sondern etwa für Flugbuchungen”, schrijft WELT. Ook

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat zoeken we uit.

De stad in cijfers

In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

De NS en ProRail laten jaarlijks op alle Nederlandse stations een onderzoek uitvoeren naar de reisbeleving van reizigers. Vorig jaar is station Utrecht Zuilen als minst aantrekkelijke station van de gemeente Utrecht beoordeeld. Utrecht Centraal stond in de vorige Stationsbelevingsmonitor nog op de negende plaats van Nederland, dit jaar werd het station 23ste op de lijst met meest gewaardeerde stations van het land. Het rapportcijfer was met een 7,8 alsnog dik voldoende.

cijfer reizigers gaven per station in de gemeente Utrecht. Station Zuilen kreeg als rapportcijfer een 6,6. Het is een klein station in een minder aantrekkelijke omgeving waar de

#beschutting minimaal is, schrijven de NS en ProRail. Tevens is er bij het station sprake van vandalisme door hangjeugd. NS en ProRail zeggen er regelmatig te surveilleren om de overlast te beperken. Vorig jaar was het station ook het slechtst beoordeeld van de stations in de gemeente Utrecht.

Vaartsche Rijn werd afgelopen jaar met een 7,3 beoordeeld, het jaar daarvoor was het rapportcijfer een 7,6. De stations in Leidsche Rijn (7,3) en Terwijde (7,4) kregen er 0,1 bij, maar bij Vleuten (7,2) ging er 0,1 af. Lunetten werd opnieuw beoordeeld met een 7,1 en Overvecht met een 6,8. Vorig jaar was dat een 7,0. In totaal deden 85.000 reizigers mee aan het onderzoek.

kunnen klanten niet controleren of alles goed is afgerekend, omdat de rekening pas na het verlaten van de winkel in de app komt te staan.

Aldi Nord zegt tegen WELT dat ze „konstruktives und positives Feedback“ van klanten hebben gekregen.

"Wir sehen aber auch, dass sich die Technologie in ihrem derzeitigen Umsetzungsstadium insbesondere an technisch versierte Kundinnen und Kunden richtet." De winkel werkt nog wel aan verbeteringen. Zo wordt gekeken naar de optie om klanten te laten betalen met Apple Pay, mogelijk kan dat het aantal winkelende bezoekers wat opschroeven.

‘Es ist absolut niemand in dem ganzen Laden’

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE VISMARKT

Na een doelpuntrijke wedstrijd tegen AZ moesten de supporters het deze week doen met een kleine overwinning op SC Heerenveen. In de Galgenwaard werden de Friezen met 1-0 verslagen. Pep en Frans zien Sean Klaiber weer tot leven komen, nemen afscheid van vijf spelers en blikken vooruit op de komende cruciale wedstrijden.

“Sinds de komst van Michael Silberbauer is er een vechtmachine op het veld ontstaan.”, zo begint Frans. “De nieuwe trainer heeft er in korte tijd een absolute do-or-die-mentaliteit ingekregen. Alle jongens zetten een stapje extra.’’ Pep reageert voor het eerst op zijn broer. “Het team heeft deze week geweldige zaken gedaan. Door de overwinning staat directe concurrent Heerenveen nu op zes punten achterstand. In de wedstrijd zijn er wel wat kansen weggeven, maar op basis van strijd en passie is het spel vooral de tweede helft gedicteerd. Onze Deense trainer maakte een goede indruk. Hij is een man met weinig ervaring als hoofdtrainer. Deze groep leek op voorhand een ervaren rot nodig te hebben, maar Silberbauer laat zien meer dan klaar te zijn voor deze klus.”

Sean Klaiber lijkt weer de oude Pep ziet dus een mooie ontwikkeling binnen de club ontstaan. Ook aan rechtsback Sean Klaiber wil hij de complimenten uitdelen. “Klaiber is de afgelopen weken vaak bekritiseerd. Hij was te veel met het publiek bezig en liet het op het veld afweten. Inmiddels heeft hij de draad weer opgepakt. Hij raast negentig minuten lang over het veld en is puur en

alleen met voetballen bezig. Hij schakelt zijn tegenstander uit en stoomt de hele wedstrijd op aan de rechterkant. Dat verdient de complimenten’’

Ondanks het mooie resultaat hebben de mannen dit weekend niet alleen genoten van de prestaties op het veld. Pep wil ook zijn waardering uitspreken voor de sfeer die de supporters brachten. “Vaak is het alleen de Bunnikside die voor de ambiance in het stadion zorgt. Deze week zongen echter alle supporters mee. Een ouderwets kolkende Galgenwaard! Daarnaast was de vuurwerkshow indrukwekkend. We pleiten nu, net zoals vroeger vaak gedaan werd, voor het afsteken van een honderdduizendklapper voor de wedstrijd. Dan staat het stadion helemaal op zijn kop.”

Aanslag op begroting

Naast de mooie resultaten en sfeeracties werd afgelopen week ook de winterse transferperiode gesloten. Frans is tevreden met de broodnodige wisselingen binnen de selectie.

“FC Utrecht had een te grote selectie om iedereen scherp te houden. Daishawn Redan, Albert Lottin, Mimoun Mahi, Arthur Zagre en Moussa Sylla zijn eindelijk vertrokken. Deze

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

le begroting. Ze hebben allemaal minimaal een halfjaar de kans gekregen en niet kunnen overtuigen. Prima oplossing om de wegen hier te scheiden.”

Eigen jeugd Pep is ook blij met de ontwikkeling en vult verder aan. “Jordy Zuidam heeft deze winter niet alleen jongens weggestuurd. Met de komst van Anthony Descotte en Victor Jensen speelt hij alvast in op het mogelijke zomerse vertrek van Taylor Booth en Tasos Douvikas. Daarnaast is het mooi om te zien dat onder Silberbauer de jeugd de kans krijgt. In de eerste seizoenshelft kreeg Redan de voorkeur, maar inmiddels mag Sanchez Fernandes de rol op de vleugels steeds vaker invullen. De supporters zien graag dat een jongen uit de eigen jeugd de kans krijgt in het eerste elftal. Silberbauer snapt dat voorals-

nog als geen ander.”

Tot slot kijkt Frans vooruit naar de komende periode. Dinsdag wacht namelijk de cruciale bekerwedstrijd tegen AZ. “De Alkmaarders zitten in een moeilijke periode. Ze winnen moeizaam en zijn drie belangrijke verdedigers door blessures kwijtgeraakt. FC topvorm. Als er een moment is om in Alkmaar te winnen dan is het deze week."

(Op het moment van schrijven was deze wedstrijd nog niet gespeeld. Inmiddels is duidelijk dat FC Utrecht met 1-2 van AZ heeft gewonnen, red.)

"Na de bekerwedstrijd volgen er beladen potjes tegen Vitesse, PSV en Sparta. Aan het einde van deze maand weet je waar je staat. Voor het vertrouwen en de vorm moet er dinsdag gewonnen worden. Dan kan het wel eens een leuk en exceptioneel seizoen gaan worden.”

Pep en Frans genieten negentig minuten lang: ‘Silberbauer laat zien meer dan klaar te zijn voor deze klus’