De krant die verder kijkt in de stad
21 APRIL 2023 | 9E JAARGANG NR. 220 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP
Utrecht volgens
Pep en Frans
Wie is de Mol?-
genieten van
winnaar Daniël
Utregse
Verlaan
middag
P. 14
P. 19
Koningsdag staat voor de deur en dit is er allemaal te doen in Utrecht
Elk e een week nieu DUI we C
P. 9
Zes vragen over het burgerberaad
Achter de schermen bij Vogelopvang Utrecht
Advertenties
Bouw je eigen Domtoren van LEGO
®
Bestel je bouwboekje via duicshop.nl
€
7,95
(inclusief verzending)
PROVINCIALE STATENLEDEN AAN DE SLAG NA VERKIEZINGEN
LET OP! Bouwstenen zijn niet inbegrepen. De losse onderdelen kun je kopen via www.bricklink.com
STRANDTAS CADEAU BIJ SCHOENEN
Soworker maakt delen op Social media makkelijk!
Op Enka, als alleen het beste goed genoeg is. Meer info in het hart van deze krant
VERGADERZALEN BIJ CAMPING GANSPOORT MET CATERING MOGELIJK!
Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs! Test gratis ons platform!
DUIC.NL
Voor meer info: bel/app Pierre via 06-14415656 of zie campingganspoort.nl
P. 15
Advertentie
in Hotel Van der Valk
24/04 - 11/06
MEGA PRIJZENPOT VAN
€100.000,MET ELKE DAG CASH PRIJZEN Iedere dag vanaf 15:00 uur vinden er 4 trekkingen plaats waarmee u kans maakt op Cash prijzen of finale loten voor de Grote finale op 11 juni. Kijk op circusgrancasino.nl voor de voorwaarden.
Philipsstraat 18a
LEUSDEN
3833 LC Leusden
3
21 APRIL 2023 | NR. 220 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD Nieuws
5 DUIC in beeld
Werkzaamheden in de Haverstraat
6 Koningsdag komt eraan
Wat is er te doen en waar moet je rekening mee houden?
O
ud en nieuw vieren met vuurwerk, of moet er toch een totaalverbod komen? Als het aan het college van B&W ligt gaat niet de gemeenteraad besluiten hoe we oud en nieuw gaan vieren, maar mogen honderd inwoners dat gaan doen. Deze Utrechters, die door loting gekozen worden, gaan samen een burgerberaad vormen en brengen een advies uit aan de gemeente. Dat advies wordt in principe overgenomen, waarmee de honderd ingelote inwoners een beslissende stem krijgen over deze traditionele feestdag. Het gebruik van vuurwerk staat natuurlijk al langer ter discussie, en in Utrecht is door een deel van de gemeenteraad al vaker gepleit voor een algeheel verbod. Het plan van het college van B&W om een burgerberaad in te stellen is echter nieuw. Wat ik mij wel afvraag is waarom honderd ingelote inwoners van de stad dit
beter zouden kunnen beslissen dan de 45 raadsleden waar bewoners via de gemeenteraadsverkiezingen op gestemd hebben. Toch kan het betrekken van inwoners bij het nemen van belangrijke beslissingen ook bijdragen aan het democratisch proces. Is het burgerberaad dan het nieuwste wondermiddel voor moeilijke beslissingen? Dat moeten we nog zien. Veel Utrechters zullen hun mening over het burgerberaad waarschijnlijk laten afhangen van het advies dat uiteindelijk wordt gegeven. Overigens moeten de politici in de gemeenteraad nog besluiten of zij het een goed idee vinden. Wil jij er vast meer over lezen? Dat kan op pagina 9. Robert Oosterbroek
9 Zes vragen over het burgerberaad Hoe zit het burgerberaad in elkaar?
Cultuur / Uit 13 Uittips
Elke week de leukste tips
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
Stad / Leven 14 Utrecht volgens...
Wie is de Mol?-winnaar Daniël Verlaan
14 Het Utrechts straatnamenboek
Alles over de geschiedenis van straatnamen in Utrecht
15 Achter de schermen bij Vogelopvang Utrecht
BEMUURDE WEERD OZ Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er
16 Verdwenen fabrieken Het Hollandsche Bijenpark
op sommige plekken heel anders uit dan vroeger,
2023
terwijl andere straten en pleinen juist al decennia
18 Straatnamen
hetzelfde blijven. In deze
Agnietenstraat
1900
rubriek laten we dat zien.
18 Stad in cijfers
Ga naar DUIC.nl voor
Afval
meer oude en nieuwe
18 In other news
foto’s van de stad.
Intellectual Heritage
Sport 19 Puzzel
Zoek de verschillen
19 Pep en Frans over FC Utrecht Pep en Frans genieten van Utregse middag
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Floor Vervoort, Ilana Noot en Lisette Oorschot
ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Website DUIC.nl
Advertenties
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Instagram duic.nl
4
NR. 220 | 21 APRIL 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
21 APRIL 2023 | NR. 220 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
V
ĔĔİ ţÕļĴÕİĴ čõăĴ şĔ õİİõļ²čļ ²ĆĴ ŖÕëŖÕİăş²²ČñÕÑÕčʞ Č²²İ ŖõÕ İŁĴļõë ÑÕ ļõāÑ čÕÕČļ ĔČ ÕŕÕč ļÕ ăõāăÕč şõÕļ ÑÕ ëÕĴËñõÕÑÕčõĴ ĔčÑÕİ şõāč ŕĔÕļÕčʣ "Õ ñĔčÑÕİÑÕč ŖÕİêăÕĆÑÕİĴ õč ļİÕËñļ şõāč ŁčõÕă Õč ŕÕİļÕĆĆÕč ÕÕč ŕÕİñ²²Ć ĔŕÕİ ñÕļ ļİÕËñļ ŕ²č ŕİĔÕëÕİʣ "Õ ăÕĆÑÕİĴ Ŗ²İÕč ĔĔõļ ÊÕÑĔÕĆÑ ²ĆĴ ĔĭĴĆ²ëʴ Õč ÑĔĔİë²čëĴİŁõČļÕ ŕĔĔİ ëĔÕÑÕİÕč ÑõÕ ÑõİÕËļ ŕ²čŁõļ ñÕļ Ŗ²ļÕİ ŕ²č ÑÕ cŁÑÕ ;ݲËñļ ²²čʴ Õč ²êëÕŕĔÕİÑ
Fotografie: Robert Oosterbroek ăĔčÑÕč ŖĔİÑÕčʣ ÕëÕčŖĔĔİÑõë ŖĔİÑÕč ÑÕ ŖÕİêăÕĆÑÕİĴ ŕĔĔİ ŕ²č ²ĆĆÕĴ Õč čĔë Ŗ²ļ ëÕÊİŁõăļʣ ŖÕÕ ŖÕăÕč ëÕĆÕÑÕč ñ²ÑÑÕč ŖÕ čĔë ÕÕč êĔļĔ ŕ²č ÕÕč ĴĭĔĔăăÕĆÑÕİʞ ÕÕč ăÕĆÑÕİ Ŗ²²İŕ²č ñÕļ ÊÕĴļ²²č ŕÕİëÕļÕč Ŗ²Ĵʣ ®Ĕ şõÕļ ñÕļ Õİ ÑŁĴ Ĕĭ Ĵļݲ²ļčõŕÕ²Ł Łõļʣ "Õ ăĔČÕčÑÕ ŖÕăÕč ăŁččÕč ëÕúčļÕİÕĴĴÕÕİÑÕč čĔë ăĔČÕč ăõāăÕčʞ Ŗ²čļ ÑÕ ŖÕİăş²²ČñÕÑÕč ÑŁİÕč čĔë ŖÕĆ ÕŕÕčʣ
6
NR. 220 | 21 APRIL 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VAN EVENEMENTEN TOT OMLEIDINGEN
Koningsdag in Utrecht: wat is er te doen? Koningsnacht en -dag staan voor de deur en er is weer van alles te beleven in Utrecht. Bezoekers kunnen naar de binnenstad komen om te struinen over de vrijmarkt, te dansen op een van de vele pleinen of mee te zingen met de Hollandse krakers. DUIC maakte een selectie van wat er allemaal te beleven is in de binnenstad van Utrecht, zowel op woensdag 26 april tijdens Koningsnacht als op donderdag 27 april tijdens Koningsdag. Het oranjefeest brengt een hoop plezier, maar er zijn ook een aantal praktische zaken waar mensen rekening mee moeten houden. Op de pagina hiernaast is dan ook te zien wat Koningsnacht en -dag voor gevolgen hebben voor bewoners en bezoekers van de binnenstad. Tekst: Floor Vervoort / Beeld: Bas van Setten en gemeente Utrecht
Stathe Waar: Café Stathe Wanneer: Koningsnacht: 19.00 tot 01.00 uur Bij Café Stathe wordt er niet alleen binnen gefeest tijdens Koningsnacht, maar ook buiten voor de deur. Buiten begint het programma om 19.00 uur en zullen twee bands het podium betreden. Om 22.00 uur wordt het feestje binnen voortgezet met dj DNNS.
Vrijmarkt Binnenstad
Stadhuisplein 25+
Waar: Binnenstad Wanneer: Koningsnacht 18.00 uur tot en met Koningsdag 18.00 uur
Waar: Stadhuisplein Wanneer: Koningsnacht 18.00 tot 01.00 uur en Koningsdag 13.00 tot 19.00 uur
De jaarlijkse vrijmarkt mag niet ontbreken in de binnenstad. Tijdens de vrijmarkt kun je tweedehands spullen kopen en verkopen. Iedereen mag meedoen en een kleedje neerleggen in het vrijmarktgebied. Zoals altijd begint de vrijmarkt op Koningsnacht om 18.00 uur en eindigt deze op Koningsdag om 18.00 uur: de markt duurt dus 24 uur. Wel is er een ‘stille periode’, namelijk van 01.00 ‘s nachts tot 11.00 uur ‘s morgens op Koningsdag. Tijdens deze uurtjes mag er geen onnodige geluidsoverlast gemaakt worden en geen versterkte muziek worden gedraaid. Verder zijn er drie plekken in de stad speciaal gereserveerd voor kleedjesverkoop door kinderen. Dit zijn park Lepelenburg, het Nijntjepleintje en de Van Asch van Wijckskade. Ook buiten de stad zijn er voor de kinderen een aantal speciale kindervrijmarkten in omliggende Utrechtse wijken zoals in Oog in Al en Leidsche Rijn.
Ook dit jaar staat het Stadhuisplein weer in het teken van de verjaardag van onze koning. Zoals gewoonlijk vind je hier leuke bands die er elk jaar opnieuw een feest van maken. Zing op Koningsnacht van 18.00 tot 01.00 uur mee met The Green Monkeys, Weekend Warriors en dj Dynamite. Op Koningsdag spelen de bands Pure Ellende en Bouba Dioup en dj Dynamite draait de lekkerste plaatjes. Het feest op het stadhuisplein start die dag om 13.00 uur en is toegankelijk voor bezoekers vanaf 25 jaar.
Neude GOES 80’s - 90’s - 00’s 21+ Waar: Neude Wanneer: Koningsnacht 18.00 tot 01.00 uur en Koningsdag 13.00 tot 19.00 uur Ook op de Neude kun je deze Koningsnacht en -dag terecht voor een goed feest met verschillende dj's. Hier feest je urenlang met alle hits uit de jaren ’80, ’90 en ’00. Met wie kom jij dansen? Trek je oranje kleren uit de kast en laat je beste dansmoves zien op de hitjes van BEURS DJ, Jazzalike en dj Jean. De Neude is toegankelijk voor 21-plussers.
BEAT-RIX Festival 18+ Waar: Janskerkhof Wanneer: Koningsnacht 18.00 tot 01.00 uur en Koningsdag 13.00 tot 19.00 uur
Café Ouwe Dikke Dries Waar: Café Ouwe Dikke Dries Wanneer: Koningsnacht 18.00 tot 01.00 uur en Koningsdag 14.00 tot 20.00 uur Ben jij fan van Nederlandstalige (live)muziek? Dan kan je op Koningsnacht of -dag terecht bij Café Ouwe Dikke Dries in Wijk C. De hele dag staat in het teken van gezelligheid, een hapje, drankje en muziek. Een bomvol programma aan artiesten zorgt voor een oer-Hollands gezellig feestje.
Maximalia Festival 20+ Waar: Janskerkhof Wanneer: Koningsnacht 18.00 tot 01.00 uur en Koningsdag 13.00 tot 19.00 uur Het Janskerkhof wordt tijdens Koningsnacht en -dag omgetoverd tot een groot oranje paradijs. Aan de cafézijde van het Janskerkhof vindt tijdens Koningsnacht en -dag het Maximalia Festival plaats. Ga los tijdens optredens van dj Fuser, Rave van Fortuin en dj Mike Rock & MC John Kho. Het plein is toegankelijk voor iedereen van 20 jaar en ouder.
Het Janskerkhof wordt tijdens Koningsnacht en -dag omgetoverd tot een groot oranje paradijs. Aan de cafézijde van het Janskerkhof vindt tijdens Koningsnacht en -dag het Maximalia Festival plaats. Ga los tijdens optredens van dj Fuser, Rave van Fortuin en dj Mike Rock & MC John Kho. Het plein is toegankelijk voor iedereen van 20 jaar en ouder.
Koningskinderen
Ping Pong Club
Dutchkings
Waar: Ping Pong Club Wanneer: Koningsdag 12.00 tot 23.00 uur
Waar: Vredenburgplein Wanneer: Koningsnacht 18.00 tot 01.00 uur en Koningsdag 13.00 tot 19.00 uur
Op Koningsdag is het feest bij de Ping Pong Club. De dj’s staan vanaf 12.00 uur op het podium: van dj Pyraña tot Guitig Soundsystem. Het binnen- en buitenevenement is gratis te bezoeken. “Het gaat hoe dan ook ontzettend druk worden, kom dus een beetje op tijd als je zeker wilt zijn dat je nog mee kunt feesten”, waarschuwt de Ping Pong Club.
Zin in een Hollands feestje? Kom naar het Vredenburgplein. Hier vind je een evenement met verschillende artiesten zoals Frans Duijts, John West en Barry Fest. Warm je stembanden maar vast goed op voor dit gratis evenement vol met Hollandse meezingers en lange polonaises. Om verzekerd te zijn van een plekje op het terrein, roept de organisatie van het evenement feestgangers op om op tijd te komen.
Waar: Park Lepelenburg Wanneer: Koningsdag 10.00 tot 18.00 uur Koningskinderen is terug in Park Lepelenburg. Het evenement is een initiatief van buurtbewoners: kinderen zijn welkom om spullen te verkopen, optredens te geven of gewoon te komen kijken. Om 10.00 uur wordt de vrijmarkt ofţËõÕÕĆ ëÕĔĭÕčÑ ÑĔĔİ ÑÕ ÊŁİëÕČÕÕĴļÕİʣ "Õ İÕĴļ ŕ²č ÑÕ ČõÑdag volgt er een muzikaal programma. De markt is voor kinderen van 0 tot 12 jaar. Een plekje kan worden gereserveerd via de website van Koningskinderen.
7
21 APRIL 2023 | NR. 220 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
En waar moet je rekening mee houden? Autovrij vrijmarktgebied Het vrijmarktgebied is vanaf woensdag 26 april 15.00 uur tot donderdag 27 april 23.00 uur autovrij. Het gebied is aangegeven tussen de paarse lijnen op de plattegrond. Het vrijmarktgebied is dan afgesloten voor verkeer en er geldt een parkeerverbod. Dit is om plaats te maken voor de kleedjesverkoop. Auto’s die blijven staan, kunnen vanaf woensdag 26 april 15.00 uur worden weggesleept. In de groene en blauwe straten is de vrijmarkt.
Inrijverbod evenementengebied Het evenementengebied in de binnenstad is niet bereikbaar met de auto vanaf woensdag 26 april 15.00 uur tot donderdag 27 april 23.00 uur. Het gebied waarvoor dit geldt, is op de kaart aangegeven met oranje lijnen. Automobilisten mogen het evenementengebied wel uitrijden, maar niet inrijden. In tegenstelling tot voorheen is het zuidelijke gedeelte van de binnenstad wel toegankelijk. Ook de parkeergarages in de binnenstad rondom het vrijmarktgebied zijn bereikbaar, kijk op de parkeerplattegrond van Utrecht.
Parkeren Parkeervergunning Bewoners die een parkeervergunning of garage-abonnement hebben voor een van deze garages of parkeerrayons mogen 26 en 27 april de hele dag en 28 april tot 12.00 uur ergens anders parkeren in alle parkeerrayons buiten het vrijmarktgebied. Gehandicaptenparkeerplaats of -kaart Het parkeerverbod in het vrijmarktgebied geldt voor alle auto’s, dus ook voor personen met een gehandicaptenparkeerplaats- of kaart. Met de kaart kan wel buiten het vrijmarktgebied worden geparkeerd.
Fiets, openbaar vervoer en boot Fiets De gemeente adviseert bezoekers met de fiets of het openbaar vervoer te komen. Fietsen kunnen worden gestald in een van de vele stallingen in de binnenstad. In een gemeentelijke stalling staat een fiets 24 uur gratis. Openbaar vervoer Vanaf Utrecht Centraal is het 15 minuten lopen naar het vrijmarktgebied of sta je binnen 10 minuten te feesten op het Vredenburg of de Mariaplaats. De treinen van en naar de stad rijden volgens een speciale Oranjedienstregeling op Koningsdag. Er worden extra en langere treinen ingezet. Bekijk de reisplanner van de NS voor specifieke informatie. Het centrum van Utrecht is tijdens Koningsnacht en -dag ook afgesloten voor bussen. Bushaltes in de binnenstad vervallen tussen woensdag 26 april 14.30 uur en vrijdag 28 april 02.00 uur. Een aantal buslijnen volgt een aangepaste route. Kijk op de website van U-OV voor meer informatie over de dienstregeling van de bus of tram. Boot Tijdens Koningsdag zijn er speciale vaarregels. Op de Oudegracht en de singels geldt eenrichtingsverkeer voor alle boten. Op de Oudegracht geldt ook een afmeerverbod. Bootbestuurders moeten er rekening mee houden dat het alcoholgehalte in hun bloed niet hoger mag zijn dan 0,5 promille. Verder is er een aantal verplichte veiligheidsvoorzieningen voor boten, zoals reddingsvesten.
Advertenties
00821 Peache
08389 Cordoba
02350 Medusa
07204 Rolling Sun
05650 Cirro
05700 Bounce
00536 Jasper
03928 Harlem
03204 Jewel
02278 Sprint
04525 Celebration
05894 Galena
04628 Ixia
04700 Jump Summer
01055 Desh
WOLKY IS JARIG EN TRAKTEERT! Wil je kans maken op mooie prijzen, waaronder een reis naar Porto? Kom dan deze maand nog snel naar Wolkyshop Utrecht, pak de gouden envelop en doe mee!
.RĺH HQ WKHH VWDDQ NODDU
Koop je voor 1 mei bij ons een paar Wolky’s, dan krijg je óók nog een leuke strandtas cadeau.
Wolkyshop Utrecht • Lijnmarkt 35 Liever online shoppen? Ga naar wolkyshop.com
WAT MAAKT UTRECHT UNIEK? Je ontdekt het tijdens onze stadswandelingen! De bevrijding van Utrecht, Karel V en de Utrechters, de Amsterdamse School rond het Wilhelminapark... Kies uit één van de vele thema’s en geniet van de mooie verhalen van onze enthousiaste stadsgidsen.
Vitens voert onderhoud uit aan de waterleiding Periode 3 april t/m 30 juni, op werkdagen tussen 8.00 tot 16.30 uur Gemeente Utrecht Oost; Haarzuilens, De Meern, postcode: 3454, 3455, 3514, 3515, 3522, 3523, 3525, 3532, 3534, 3542, 3551, 3563, 3571, 3572, 3573, 3581, 3582, 3583, 3584
Schrijf je in en ontdek! Al onze voorjaarswandelingen vind je op:
GILDEUTRECHT.NL
SCAN MIJ
LANGE SMEESTRAAT 7, 3511 PS UTRECHT | BALIE@GILDEUTRECHT.NL | 030 - 2343252
Soworker maakt delen op Social media makkelijk! Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs; 8 x meer bereik, 7 x hogere conversie en aanzienlijk meer sollicitanten. Test gratis ons platform!
ƥ Sò ®Ã È Ã ³³®Ã½³ ¨ ® Ûv® ÜvÈ À¨ ® Ɯ §v® ÜvÈ À À˧ Èò ¨ò§ Ü Ûv¨¨ ®ƛ ƥ Sò ®Ã Ü À§çvv ® §Ë®È Ë §Àv® ® È ÃÈ È ³Ë ®ƛ ƥ Sò ®Ã ® ®v Ü À§çvv ® §v® À ÀË ® ÜvÈ À Ë È §Àv® ® §³ ®ƛ È Ã ® È Ã v ¨ò§ Û³³À ËÜ ç³® ƛ ƥ ¨Ã À ®v Ü À§çvv ® ÀË ® ÜvÈ À Ë È §Àv® ® §³ÈƜ ¨vvÈ v® v¨¨ ® § ˧ ®§Àvv® ³ ³³À¨³½ ®ƛ 3ò§ Û³³À À ® ³ÀvÈ ³Û À ÀË ® ÜvÈ À ³½ Û È ®Ãƛ®¨ƨà ÀÛ ƨÜvÈ À§Üv¨ È Èƨ ÀË ®ưÜvÈ Àƛ ƥ 3ò§ ® Ü § ³½ ÜvÈ ÀÃȳÀ ® ƛ®¨ ³ È ç ® Üv®® À Ë Èò ¨ò§ ® ÜvÈ À È ® ¨ Ë vv® ³½ ÜvÈ ÀÃȳÀ ® ƛ®¨ ³ ³½ ³³ È È Ü³À ® ³Ë ® Ûv® Ü À§çvv ®ƛ ³³À È Ã ³³®Ã½³ ¨ ® Ûv® ÜvÈ À¨ ® ç³À ® Üò Û³³À ÈÀ³ËÜ vvÀ ® à § vvÀ À ®§ÜvÈ Àƛ _³³À ®Ë ® ¨vÈ Àƛ
U bent altijd welkom voor een open gesprek.
een persoonlijke uitvaart voor elk budget
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht.
Natalie van Eijndthoven
Utrecht
9
21 APRIL 2023 | NR. 220 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
HET BURGERBERAAD
Wie zitten er in het burgerberaad? En vijf andere vragen over dit nieuwe instrument
Het Utrechtse college van burgemeester en wethouders maakte vorige week bekend dat het een burgerberaad wil organiseren over hoe de jaarwisseling in Utrecht in 2024/2025 gevierd moet worden. Het is de eerste keer dat er in Utrecht een burgerberaad wordt georganiseerd. Wat houdt zo’n burgerberaad precies in? En wie mogen erin plaatsnemen? Deze week: zes vragen over het burgerberaad. Tekst: Ilana Noot
1
Wat houdt een burgerberaad precies in?
Het stond al in het coalitieakkoord van 2022: de gemeente wil ‘de grote uitdagingen’ in de stad aanpakken samen met de Utrechters. Daar hoort ook bij dat inwoners meedenken over wat er in hun stad, wijk, buurt en straat gebeurt en wat er beter kan. Utrechters konden al op meerdere manieren meedenken over de toekomst van de stad en ook meedoen met het uitvoeren van plannen. Dat gebeurt bijvoorbeeld met wijkplatforms en initiatievenfondsen, maar daar moet als het aan het college van burgemeester en wethouders ligt nu dus ook het burgerberaad bij komen. De gemeenteraad nam in 2022 bijna unaniem een motie aan waarin het college de opdracht kreeg om een startdocument voor het Utrechts burgerberaad te maken. De ëÕČÕÕčļÕݲ²Ñ ČĔÕļ čĔë ŖÕĆ ĔêţËõÕÕĆ õčĴļÕČmen met het plan van het college. Het burgerberaad is een groep van honderd inwoners van de stad die door het stadsbestuur wordt gevraagd om te besluiten over een probleem dat speelt in Utrecht en waar de politiek niet goed uit komt. De groep bewoners komt een aantal keer bij elkaar tijdens bijeenkomsten om na te denken over een bepaald thema dat veel mensen in de stad bezighoudt. Vaak zijn het onderwerpen waarbij veel verschillende meningen en belangen met elkaar botsen. Het burgerberaad gaat niet over steun krijgen voor plannen die de gemeente al heeft gemaakt, want een burgerberaad maakt zelf plannen om tot beter beleid te komen. De deelnemers aan het burgerberaad bepalen zelf welke informatie, tussenstappen en regels er nodig zijn. De deelnemers kunnen ook gesprekken voeren met Utrechters die niet in het burgerberaad zitten, om zo ook hun meningen mee te nemen bij het maken van nieuwe plannen. Het burgerberaad schrijft uiteindelijk zelf een advies waar de meeste deelnemers het mee eens zijn. Dat advies wordt voorgelegd aan de burgemeester, het college van B&W of de gemeenteraad.
2
Beslist het burgerberaad of iets wel of niet gaat gebeuren?
Dat is wellicht een beetje kort door de bocht, maar het burgerberaad heeft zeker een belangrijke positie. Het burgerberaad schrijft – na alle bijeenkomsten en afwegingen – namelijk zelf een advies waar de mees-
te deelnemers het mee eens zijn. Aanvullend schrijven ambtenaren een bestuursvoorstel met een advies welke aanbevelingen uit het rapport van het burgerberaad uitvoerbaar zijn en welke niet. Dat voorstel wordt dan weer besproken met de deelnemers aan het burgerberaad. Dat gesprek kan leiden tot wijzigingen in het adviesrapport van het beraad of tot aanscherping van het bestuursvoorstel dat door de ambtenaren is geschreven. Het adviesrapport en het advies van de ambtenaren worden vervolgens aangeboden aan het college, de burgemeester en/of de gemeenteraad. Daar is ook de voorzitter van het beraad bij aanwezig, om eventueel meer uitleg te geven en vragen te beantwoorden. Vervolgens worden de adviezen besproken en wordt er een besluit genomen. Het stadsbestuur neemt het advies in principe over. Alleen als er zwaarwegende argumenten zijn, kan het stadsbestuur van het voorstel afwijăÕčʣ "²ļ ă²č ÊõāŕĔĔİÊÕÕĆÑ ²ĆĴ ÕÕč ŕĔĔİĴļÕĆ ţnancieel, praktisch of juridisch niet haalbaar is.
3
Wie zitten er in het burgerberaad?
Het burgerberaad gaat bestaan uit honderd Utrechters. De gemeente wil dat zij samen een goede afspiegeling zijn van de Utrechtse samenleving, omdat de deelnemers aan het burgerberaad praten namens heel Utrecht. Om tot een goede selectie te komen, worden de deelnemers aan het burgerberaad geselecteerd door middel van loting. Voor de loting wordt door de gemeente gekeken naar de gemeentelijke basisadministratie, waarin basisgegevens over alle Utrechters staat. Er wordt geselecteerd op onder andere leeftijd, geslacht en postcodegebied. De gemeente denkt alleen dat de keuze van ingelote bewoners om wel of niet mee te doen nog niet zorgt voor de goede afspiegeling die de gemeente zo graag wil. De gemeente gaat dan ook ‘oversamplen’ voor de groepen waarvan ze denkt dat ze minder geneigd zijn om mee te doen. Dat moet leiden tot een betere afspiegeling van de Utrechtse samenleving. ¤ĔĔİѲļ ñÕļ ÊŁİëÕİÊÕݲ²Ñ ÑÕţčõļõÕê wordt samengesteld, kijkt de gemeente hoe de groep mensen die zich hebben opgegeven verdeeld is. Daarvoor worden de deelnemers gevraagd – als ze dat willen vertellen – naar onder meer opleiding, of ze gestemd hebben tijdens de gemeenteraadsverkiezingen
en wat hun huidige kijk is op het onderwerp van het burgerberaad. Dat laatste wil de gemeente weten om te voorkomen dat er alleen mensen meedoen die zich hardmaken voor een bepaalde richting. Als dan blijkt dat zich nog niet genoeg mensen uit een bepaalde groep hebben opgegeven, wordt er bijgeloot.
4
Hoe zorgt de gemeente dat iedereen die dat wil mee kan doen?
De gemeente zegt dat ze een grotere en diverse groep Utrechters wil betrekken bij de lokale democratie, maar ingelote bewoners kunnen om allerlei verschillende redenen besluiten om niet mee te doen, bijvoorbeeld omdat ze geen tijd hebben, de Nederlandse taal niet goed kunnen lezen en schrijven of geen kinderopvang hebben. De gemeente wil echter dat het burgerberaad voor iedereen toegankelijk is. Om de drempel om mee te doen te verkleinen, zorgt de gemeente voor een aantal zaken. Allereerst staat er een vergoeding tegenover deelname aan het burgerberaad, omdat de gemeente naar eigen zeggen uit ervaring weet dat dat zorgt voor een grotere opkomst en dus een betere representativiteit. De vergoeding is gebaseerd op het minimumloon en het maximale bedrag dat een inwoner met een uitkering kan ontvangen zonder dat het invloed heeft op de uitkering. Naast een vergoeding voor elke deelnemer, zorgt de gemeente voor ondersteuning voor mensen die dat nodig hebben. Zo wordt rekening gehouden met mensen die een lichamelijke of verstandelijke beperking hebben en is er een tolk voor mensen die geen Nederlandse spreken, schrijven en lezen. Verder is er een doventolk aanwezig voor mensen die doof zijn en zijn er oplossingen voor mensen die blind zijn. De ruimtes waar de bijeenkomsten gehouden worden zijn voor iedereen toegankelijk en het eten dat tijdens de bijeenkomsten te krijgen is, wordt afgestemd op voedselallergieën of andere dieetwensen. Voor mensen die geen oppas kunnen vinden, wordt kinderopvang geregeld.
5
Hoe zien de bijeenkomsten van het burgerberaad eruit?
Het burgerberaad begint met kennismaken met elkaar en het horen van de opdracht die de gemeenteraad, het college van B&W en de burgemeester hebben voor de leden van het burgerberaad. Vervolgens
worden er gesprekken gevoerd met een onafhankelijke gespreksleider. Daarin wordt onder meer besproken welke informatie het burgerberaad wil opvragen. De volgende stap in het burgerberaad is het inwinnen van die informatie, bijvoorbeeld bij experts, ervaringsdeskundigen en ambtenaren. Als de eerste stappen zijn gezet, begint de fase van overleggen. Dit gebeurt in kleine groepjes en er is opnieuw een onafhankelijke gespreksleider bij. De deelnemers aan het burgerberaad kunnen dan vertellen hoe ze over het onderwerp denken, om zo samen tot oplossingen en adviezen te komen. Het burgerberaad kan er ook voor kiezen om er nog meer Utrechters bij te betrekken, door bijvoorbeeld een poll te houden of bijeenkomsten te organiseren. De laatste stap is het uitbrengen van advies. In de laatste bijeenkomst kiest het burgerberaad welke adviezen ze aan het college van B&W, de burgemeester en de gemeenteraad voor willen leggen. Hiervoor wordt door de deelnemers van het burgerberaad per advies een stem uitgebracht. Zo kunnen de verschillende adviezen worden samengevoegd. Er wordt een adviesrapport geschreven en vervolgens wordt de burgemeester, het college van B&W of de gemeenteraad gevraagd om een besluit te nemen. Het idee is nu dat het eerste burgerberaad vijf keer bij elkaar komt, verdeeld over vier á vijf maanden. Omdat er ook nog een voorbereidingstijd van ongeveer vijf maanden nodig is én er na de bijeenkomsten drie maanden wordt gerekend voor het maken van een bestuursvoorstel, duurt het burgerberaad alles bij elkaar al snel een jaar.
6
Over welke onderwerpen kan een burgerberaad gaan?
Het onderwerp van het eerste burgerberaad is al bepaald, namelijk de invulling van de jaarwisseling van 2024/2025. Ook over onderwerpen voor een eventueel volgend burgerberaad is al nagedacht, blijkt ook documenten van de gemeente. Onderwerpen die daarvoor mogelijk geschikt zijn, zijn volgens de gemeente: het organiseren van de zorg (rekening houdend met het groeiende personeelstekort), de wooncrisis, verbetering van de luchtkwaliteit, klimaat, nieuw armoedebeleid en inburgering. Het is dus nog afwachten of en wanneer er burgerberaden komen over deze onderwerpen.
Advertentie
Op Enka maakt belofte
‘value for money’
“De combinatie van de industriële historische gebouwen en de nieuwbouw vinden we heel gaaf. Maar ook het feit dat je hier zo dicht bij het treinstation én het bos woont, was voor ons reden om naar Op Enka te verhuizen. De wijk voelt knus en dorps en toch ben je zo in de stad.” Dit is hoe de huidige bewoners hun Op Enka omschrijven.
Op Enka, als alleen het beste goed genoeg is voor jou.
En nu is de wijk bijna voltooid. Er zijn alleen nog nieuwbouwwoningen te koop in ’t Hartogshof. Een mooi moment om met verkoopmanager Stef van Berkel van AM het gesprek aan te gaan over deze unieke ontwikkeling op het voormalige terrein van de Enka-garenfabriek. Hij kan zó enthousiast vertellen dat je gelijk op de trein wilt stappen om alles met eigen ogen te zien. Vanuit Utrecht ben je in 20 minuten Op Enka. “Ik weet nog goed dat ik hier voor het eerst kwam. Het was een desolate plek, met imposante fabrieksgebouwen en torens. We zagen de potentie, maar we waren ons wel bewust van de enorme opgave die er lag. 42 hectare omtoveren tot een geliefde wijk, daarvoor moet je een lange adem hebben, vasthouden aan ambities én een goed team hebben. Als ik nu rondloop, voel ik trots en enthousiasme. Het is zo gaaf om te zien dat het gelukt is om hier een wijk te maken waar mensen graag wonen en verblijven. Ook de duurzame gedachte en het streven naar kwaliteit, ondanks een crisis, hebben we goed vast kunnen houden.” Eerst het groen, dan de woningen Door aan het begin van de ontwikkeling vooral heel veel aandacht te schenken aan de plekken
waar géén woningen zouden komen, is een heel aantrekkelijk raamwerk van groene, gezellige ontmoetingsplekken ontstaan waar de woningen in de loop van de jaren omheen gebouwd zijn. De hofjes zijn daar een mooi voorbeeld van. Een bewoner bevestigt dat deze opzet ervoor zorgt dat je je buren kent. “Met kerst hangen we samen de lichtjes op, er is geregeld een groepje dat een vrijdagmiddagborrel organiseert en één keer in de zoveel tijd hebben we een buurtbarbecue. Het is dorps gezellig, maar hier wonen wel veel mensen die de stad niet willen missen. Ik ben zo iemand. Voor mijn werk reis ik veel en dat doe ik bij voorkeur met de trein. Ideaal dat ik zo naar het station loop. En in het weekend ben ik in het bos te vinden, lekker mountainbiken.” Heden en verleden versmelten Een ander voorbeeld van manieren waarop écht kwaliteit gemaakt is in Op Enka is de manier waarop industriële monumenten geïntegreerd zijn in de nieuwbouwwijk. “Dat geeft gelijk karakter”, aldus Stef van Berkel. “Diverse gebouwen hebben een nieuwe bestemming gekregen. De Westhal is getransformeerd tot walhalla voor fietsliefhebbers en in de oude Bitterzoutloods hebben we 15 unieke loftwoningen gemaakt. De oude torens worden hersteld. Eén ervan wordt straks geschikt gemaakt
Advertentie
’t Hartogshof is de laatste kans om op 20 minuten treinen van Utrecht een ‘betaalbaar’ nieuwbouwhuis te kopen. als kantoorruimte. Wat ik zelf ook heel gaaf vind, is hoe er gloednieuwe energiezuinige woningen gebouwd zijn achter de oude fabrieksmuur. Het oude stramien van de muur was maatgevend voor de woningen. Die zijn daardoor breed met enorme ramen, echt geweldig dus.” Verschillende woonsferen Op Enka is opgebouwd in vier kwadranten, elk kwadrant heeft zijn eigen woonsfeer en beleving. Alles is wel in harmonie met elkaar. Het kwadrant met aan de zijkanten de bosrand is opgezet met hoven en dat geeft een heel dorps gevoel. Meer achter in de wijk, tegen de bosrand, zijn vrije kavels bebouwd met vrijstaande woningen. Het centrumgebied is wat compacter en stedelijker, en dan is er nog het slotstuk: de stationslocatie waar letterlijk verbinding wordt gemaakt tussen Op Enka met het station. Hier is nu ’t Hartogshof in verkoop. Het is de laatste kans op een nieuwe woning Op Enka… en wat voor kans! Nu in verkoop townhouses en appartementen ’t Hartogshof is een waardig sluitstuk. Het mooie gebouw vormt de verbinding tussen het dorpse Op Enka en het intercitystation Ede-Wageningen en het bos. Het carrévormige gebouw, ontworpen
door Mix architecten, borgt door haar vorm rust aan de binnenzijde. In de gezamenlijke binnentuin, gelegen op het parkeerdek, staan ontspanning, ontmoeten en natuurlijk groen centraal. Wil je groot wonen op een rustige plek met alle voorzieningen als scholen en winkels dichtbij, maar wil je niets missen van de stad, dan is het écht de moeite waard om je eens in een townhouse te verdiepen. De townhouses zijn 165 m2 groot en kosten € 535.900,- v.o.n. De townhouses hebben een fijn terras aan de binnentuin. Wel een lekker buiten, zonder al te veel omkijken naar het onderhoud. Op de hoek, tussen de townhouses (aan de zuidoostzijde), komen 12 appartementen (3- en 4 kamer appartementen), allemaal met balkon of loggia en vrij uitzicht door de hoekligging. Er zijn nog 3 typen beschikbaar van circa 80, 83 en 95 m2 vanaf € 427.900,- v.o.n. Lekker compleet Koop je een duurzaam, gasloos townhouse of appartement in ’t Hartogshof, dan krijg je een compleet
ingerichte keuken (voorzien van inbouwapparatuur), een mooi afgewerkte badkamer en vloerverwarming die in de zomermaanden kan koelen. Via een speedgate bereik je het parkeerdek waar elk appartement en alle townhouses een eigen parkeerplaats hebben. Aantrekkelijk? Bezoek de website, bel de makelaar en laat je van A tot Z informeren en begeleiden. Volg ons op Instagram enka.ede
Advertenties
UNSCARED GYM
Utrechtse ondernemers openen tweede UnScared gym in Stadstuin Jin Jersey Na jarenlang zoeken hebben de twee Utrechtse ondernemers Jochem Oldenbroek en Willem Hilberdink een tweede plek voor hun populaire gym UnScared gevonden. De nieuwe locatie opent de deuren aan de Vrieslantlaan 6. Verwacht geen standaard gym, geen ketenformule, maar een community waar zowel beginners als gevorderden welkom zijn om samen te trainen onder begeleiding van professionele coaches.
H
et is alweer meer dan acht jaar geleden dat de twee Utrechtse vrienden een leegstaande loods aan de 2e Daalsedijk te huur zagen staan op Funda. Jochem en Willem besloten een duik in het diepe te nemen en een eigen gym te beginnen: UnScared. Het werd een succes, zo’n succes dat er al snel gedroomd werd over een tweede locatie. Het succes van de ondernemers, maar vooral het succes van de twee sportfanaten, komt voort uit het feit dat iedereen zich welkom kan voelen bij UnScared: van jong tot ĔŁÑʞ ŕ²č ²ĆĆÕ čõŕÕ²ŁĴ įŁ² ţļñÕõÑ Õč ČÕļ ÕÕč mindset om tijdens de trainingen samen aan de slag te gaan. "We geloven erin dat sporten in een community veel meer is dan alleen maar bewegen”, vertelt Willem. “Het is een manier om mensen bij elkaar te brengen en te motiveren ĔČ ţļ ļÕ ŖĔİÑÕčʣʽ "²ļ ÊÕļ²²Ćļ şõËñ ŕĔĆëÕčĴ Willem en Jochem terug in je dagelijks leven. “Uiteindelijk gaat het niet om die brede armen of strakke buik, maar wel om hoe je bovenaan de trap komt of hoe soepel jij je kinderen nog optilt. Hoewel het natuurlijk ook leuk is om er goed uit te zien op het strand", grapt de ondernemer. Deelnemers kiezen bij UnScared uit groepslessen in CrossFit, weightlifting of krachttraining en volgen een uitgedacht programma. Geen saaie setjes draaien, maar met anderen op een leuke manier werken aan je
ţļñÕõÑʣ "Õ ËĔ²ËñÕĴ şõāč Õİŕ²İÕč ĭİĔêÕĴĴõĔč²ĆĴ die hun enthousiasme voor de sport moeiteloos overbrengen op de leden. Er is veel persoonlijke aandacht, en het sociale aspect van samen sporten is belangrijk. “Het is tof om te zien dat veel van onze leden lang bij ons blijven sporten, er wordt veel gelachen en natuurlijk hard getraind. Het is mooi om te zien dan mensen groeien en progressie boeken.” Nieuwe locatie in de Stadstuin En dan is daar nu de tweede locatie. Als Jochem en Willem door de voormalige televisiestudio lopen, vertellen ze trots over alles dat ze zien. De locatie is ruim en vooral heel hoog. Via de dakramen komt een hoop daglicht binnen. Er hangen touwen, staan gewichten en de pull-up bars zien er direct uitnodigend uit. Er is een grote vide, waar leden na het sporten nog kunnen blijven zitten, die uitkijkt over de hal. Twee gloednieuwe kleedkamers maken het geheel af. De tweede locatie van UnScared is deze maand geopend in het pand van Stadstuin Jin Jersey. Op verschillende data kan je kennismaken met de gym en de coaches. Deze ëݲļõĴ ĭİĔÕŤÕĴĴÕč şõāč ÕÕč ŁõļëÕĆÕşÕč ă²čĴ om de sport én de sfeer te ervaren. De lessen zijn geschikt voor zowel beginners als gevorderden. Jochem: “We willen iedereen de kans geven om te ervaren hoe het is om bij ons te sporten.”
Snel de beste oplossing bij heupklachten :RUG MLM JLGV ELM .HUNHQ .LMNHQ 8WUHFKW" (QWKRXVLDVWH YULMZLOOLJHUV JH]RFKW
0HHU ZHWHQ" ZZZ NHUNHQNLMNHQ QO
2QWYDQJ EH]RHNHUV LQ GH PRRLVWH NHUNHQ YDQ 8WUHFKW
/H]LQJHQ XLWMHV ERUUHOV HHQ JH]HOOLJ WHDP
Last van heupslijtage? Of al een tijdje moeite met bewegen door heupklachten? Is een heupprothese misschien de oplossing? Kom dan naar onze gratis voorlichtingsavond. Maandagavond 8 mei 2023 van 18:00 tot 20:00 in het Auditorium van het Diakonessenhuis Utrecht. Onze orthopedisch chirurgen en fysiotherapeuten zijn gespecialiseerd in heupprotheses en vertellen alles over de ‘voorste benadering’. Dat is een operatietechniek, die zorgt voor sneller herstel. Ook bespreken we het voor- en natraject van verschillende behandelingen. Meld je t/m 5 mei aan via www.diakclinic.nl/infoheup
13
21 APRIL 2023 | NR. 220 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
De Uitnodiging LE:EN PLAY
Waar: Podium Hoge Woerd Wanneer: vrijdag 21 april Prijs: 10 tot 19 euro
Waar: LE:EN Wanneer: zondag 23 april Prijs: gratis
Laura schreef een ode aan Mark. Aan liefde na scheiding. Over je hart openen. Nog een keer. En nu echt helemaal. Een ode aan haar geliefde en alle mensen die ondanks bindings- en verlatingsangst de sprong weer wagen. De Uitnodiging: een feel good voorstelling voor getekende mensen. Zoals ze ook bij haar andere voorstellingen doet, gebruikt Laura zichzelf ook voor deze voorstelling als menselijk laboratorium. Openhartig en nieuwsgierig onderzoekt ze de wereld via zichzelf en zichzelf via de wereld. Grote vragen maakt ze klein door ze op zichzelf te betrekken en het meest persoonlijke wordt universeel door de poëtische, herkenbare manier waarop zij het beschrijft. Kaarten voor de voorstelling zijn te koop op de website van Podium Hoge Woerd.
Op zondagmiddag vindt er weer een LE:EN PLAY plaats. Dit keer met Max Poolman en Imre. Geïnspireerd door artiesten als Bob Dylan, Big Thief en Sarah Jarosz maakt Imre intieme, coming-ofage folk-liedjes over alles dat ze niet weet. In het werk van deze zangeres en instrumentalist trekt haar verhalende stem over een rijke, gelaagde instrumentale ondergrond vol melodieuze gitaarpartijen en rootsachtige ritmes. Max Poolman is een Amsterdamse singer-songwriter die muziek maakt met folk- en country-invloeden. Geïnspireerd door artiesten zoals Ben Howard, Ryan Bingham en Ryan Adams sleept Max je tijdens zijn live optredens mee met zijn rauwe stem en intieme, persoonlijke liedjes vol folklore. De muzikale middag start om 16.00 uur en is gratis te bezoeken.
Record Store Day 2023 Waar: boekwinkel Broese, platenwinkel Plato Utrecht Wanneer: zaterdag 22 april Prijs: gratis
Barbara Schilthuis: Liedjes en Poëzie op muziek Waar: Werftheater Wanneer: donderdag 20 april Prijs: 17,50 tot 19,50 euro Barbara Schilthuis brengt een poëtisch programma met eigen ‘Liedjes en Poëzie op muziek’. De voorstelling gaat over hoe een individu zich een weg probeert te banen door de moderne welvaartsmaatschappij. Deze zoektocht vormt de basis voor muzikale verhalen, die soms melancholisch zijn, maar vaker lichtvoetig en speels. Bij het componeren van de muziek laat Barbara zich onder andere inspireren door de blues, popballads en geïmproviseerde muziek. Zo nu en dan maakt ze een uitstapje naar rap, waarbij een stevig ritme de basis vormt bij een gesproken tekst. Tickets zijn te koop via de website van het Werftheater.
Kings Cross: EP release show Waar: dB’s Wanneer: vrijdag 21 april Prijs: 8,50 euro Op 21 april brengt Kings Cross zijn eerste EP “Edge Of The World’ uit. Dat gaat gevierd worden met een avondvullend programma in dB’s. Het Utrechtse Kings Cross bestaat uit zanger Sem Blom, toetsenist Mik van Boxtel, drummer Camiel Colen, gitarist Wim de Jager en bassist Raphael Jens. In 2016 startten ze met spelen en wonnen het jaar daarna de landelijke talentenjacht Kunstbende. Shows op onder andere Lowlands, BAM! Festival, Geinbeat en talloze feesten en evenementen brachten hen veel podiumervaring. Naast hun typische sound zijn hun skills in songwriting misschien nog de meest opvallende kwaliteit van deze vijf rasmuzikanten. Als je houdt van songs met vette gitaarriffs, lekkere baslijntjes en catchy refreintjes, dan is Kings Cross jouw band. De zaal is open vanaf 20.00 uur en wordt afgesloten met een afterparty inclusief dj.
Op Record Store Day toeren ruim 150 artiesten door het land om samen met muziekliefhebbers hun liefde voor de onafhankelijke platenzaak te vieren. Op het programma staan veel instores van artiesten die onlangs hun debuutalbum hebben uitgebracht. Verder blinkt het programma uit in diversiteit, van gevestigde artiesten tot lokale helden in alle genres die de platenzaken een warm hart toedragen. Op de website van recordstoreday.nl vind je per locatie (in Utrecht zijn dat Broese en Plato) het complete schema met acts en tijden.
Jongerencafé The Village 21Waar: De Nijverheid Wanneer: dinsdag 25 april Prijs: gratis Op dinsdag 25 april opent bij de Nijverheid het eerste jongerencafé. Een avond door en voor jongeren (16 tot 21 jaar) in Utrecht. Jongerencafé The Village is een initiatief van jongerenorganisatie Kabold. Het café is dé plek voor jongeren om elkaar te ontmoeten en samen te leren. Jongeren zijn in de lead; een dj workshop, een avond met beginnende bandjes of een ontmoetingsavond. Alles is mogelijk! De eerste hosts die de bar van De Nijverheid gaan overnemen zijn Youssra en Julian met hun zelfbedachte concept ‘Kalligraferen kun je leren’. Leer kalligraferen, geniet van Arabische gedichten en snacks. En dat allemaal gratis voor jongeren onder de 21 jaar.
Hebben bomen en planten een bewustzijn? Waar: Academiegebouw Wanneer: dinsdag 25 april Prijs: gratis Steeds meer onderzoek wijst erop dat ook bomen en planten zich bewust zijn van hun omgeving. Ze communiceren met elkaar via lucht en bodem, vormen kleine gemeenschappen, en kijken naar elkaar om. In toenemende mate verstoort de mens die communicatie. Hoe kunnen we leren om beter naar ze te luisteren? En hoe helpt dit ons om ecosystemen te beschermen? Met vegetatiekundige dr. Nils van Rooijen (WUR). Aanmelden voor deze lezing is niet nodig, maar vol is vol.
14
NR. 220 | 21 APRIL 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
UTRECHT VOLGENS WIE IS DE MOL?-WINNAAR DANIËL VERLAAN
‘Ik heb de tijd van mijn leven gehad’ Daniël Verlaan heeft vorige maand het 23e seizoen van Wie Is de Mol? gewonnen. In de tuin van Paleis Soestdijk bleek de prijswinnend RTL Nieuws-journalist het bij het rechte eind te hebben en ontmaskerde Jurre Geluk als de mol. Een deel van het prijzengeld doneerde Daniël aan de Vereniging van Onderzoeksjournalisten. Zelf is hij ook onderzoeksjournalist en maakt verhalen over de duistere kant van het internet. Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Joy Hansson/Avrotros Was Wie is de Mol? zoals je van tevoren had verwacht? “Het is op tv exact hetzelfde als in het echt. Dat grootse, spannende en bombastische klopt allemaal. Het was alles en meer dan wat ik ervan had gehoopt.” Heb je getwijfeld om mee te doen? “Meedoen was mijn grote droom. Ik ben mega fan van het programma en kijk het al sinds ik me kan herinneren. Je kan jezelf alleen niet aanmelden. Ik ben nu een aantal jaar op tv, maar was voor Wie is de Mol? niet zo heel bekend. Dat soort mensen kiezen ze wel vaak. In februari vorig jaar kreeg ik opeens een appje van iemand of ik interesse had “voor een zeker tv-programma”. Ik googelde haar naam en zag dat ze bij Wie is de Mol? werkte. Ik heb gelijk teruggebeld. Ergens eind maart vorig jaar hoorde ik dat ik mee mocht doen.” En wat moest je daarvoor nog doen? “Je hebt een aantal gesprekken en moet een psychologische test en persoonlijkheidstest doen. Als je vroeger bijvoorbeeld bent gepest, of je kan slecht tegen stress, kan Wie is de Mol? dingen triggeren. Verder moest je een
opdracht doen om te zien wat voor speler je bent. Op basis daarvan kiezen ze de Mol en stellen ze de groep samen. Iedereen wilde de Mol zijn. Jurre vond het heel zwaar en voelde zich tijdens het spel vaak eenzaam en niet verbonden met de groep. Dat snap ik wel en daar ben ik naderhand zeker niet jaloers op, want ik heb de tijd van mijn leven gehad. Bij de ‘mollicitatie’ merkte ik aan alles dat ik best een goeie mol zou zijn, maar een veel betere speler. Als ik van tevoren mocht kiezen, koos ik honderd procent voor winnaar. Ik vind het veel gaver om te Mol te ontmaskeren.” Wat vond je het leukst? “Ik keek altijd jaloers naar de mensen die de spellen mochten spelen. Het toffe is ook dat je het spel met een groep speelt en samen iets meemaakt wat je nooit meer met iemand anders meemaakt. Ik vond vooral de fysieke spellen heel gaaf en dat ook nog eens met een groep waar vriendschappen ontstaan. ’s Avonds doe je leuke dingen met elkaar. Als de biechten dan worden opgenomen, zit je met de anderen ook gezellig aan tafel. En je hebt vaak geen telefoon bij je. Het is een heel bijzondere ervaring. Het psychologische deel was leuk, maar ook heel zwaar. Op de vrije dagen zat ik alsnog in mijn Molboekje. Ik draaide wel een beetje door.” Waarom ben je (tech)journalist geworden? “Ik was altijd al een nerd en hou bijvoorbeeld van computers bouwen en gamen. Maar ik wilde eigenlijk muziekjournalist worden. Atze de Vrieze van 3voor12 was mijn grote voorbeeld, maar ik merkte dat hij veel betere stukken schreef dan ik ooit zou kunnen. Toen de eerste smartphone uitkwam, waren daar verhalen over nodig. Vanuit daar rolde ik de onderzoeksjournalistiek in over cyber-
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
crime. Mijn eerste verhalen gingen over het dark web en over de gelekte documenten van Edward Snowden. Dat was het kantelpunt van mijn carrière: online privacy en veiligheid werden hot topics. Ik wil onveilige dingen in de samenleving aankaarten en mensen waarschuwen voor de gevaren van het internet.” Je hebt onder meer een boek en documentaire gemaakt en je hebt een podcast. Ben je alweer bezig met een nieuw project? “Ik wil een kinderboek schrijven over online veiligheid. Voor kinderen van een jaartje of tien die net hun eerste mobieltje krijgen. Het wordt een boek met veel bruikbare tips over de online veiligheid van je telefoon. Die generatie valt nog veel te leren, zowel de ouders als de kinderen. Hopelijk heb ik daar eind dit jaar tijd voor, want mijn vorige boek en de podcast doe ik allemaal in mijn vrije tijd.” Waar kan je culinair genieten in Utrecht? “Ik vind Héron met afstand het beste restaurant van Utrecht. Met een deel van het prijzengeld neem ik mijn vertrouwenspersonen hier mee naartoe. Victor Stukker, een van de eigenaren, is een briljant persoon in de keuken.” Wat is je lievelingsplek in Utrecht? ʼEă ŕõčÑ ĔčÑÕİ ČÕÕİ ñÕļ QŁĆõ²č²ĭ²İă ñÕÕĆ ţāčʣ Er zijn daar heel vaak mensen die allemaal dingen aan het doen zijn: frisbeeën, hoelahoepen, laatst waren ook twee jongens aan het worstelen of iemand die in haar eentje een boek ligt te lezen. Dat heeft zoiets moois en idyllisch. Iedereen doet zijn eigen ding.” Utrecht is… “…een dorp verkleed als een stad.”
BOEK OVER UTRECHTSE STRAATNAMEN
Na twintig jaar onderzoek heeft Utrecht vanaf nu officieel een Utrechts straatnamenboek De Javastraat, de Annastraat en de Donkerstraat: iedereen heeft vast weleens deze Utrechtse straatnamen voorbij zien komen. Maar waar komen deze namen eigenlijk vandaan? Auteur Erik Tigelaar verrichtte een grote klus. Na meer dan twintig jaar onderzoek heeft Utrecht sinds vorige week officieel een Utrechts straatnamenboek. Tigelaar presenteerde afgelopen vrijdag zijn boek tijdens het Historisch Café van Oud-Utrecht in Bibliotheek Neude. In het boek worden onder meer de bijna 350 Utrechtse straten die dateren van vóór het jaar 1850 uitgebreid beschreven. Wie benieuwd is naar het verhaal achter zijn eigen straatnaam, kan dit nu lezen in Het Utrechts straatnamenboek.
Tekst: Floor Vervoort / Beeld: Uitgeverij WBOOKS
H
et 352 pagina’s dikke Utrechts straatnamenboek is gebaseerd op nieuw archiefonderzoek. De bijna 350 straten die dateren van vóór 1850 worden uitgebreid beschreven, inclusief eerdere benamingen, vroegste vermelding en de verklaring van de huidige naam. Bij straten van recentere datum wordt de datum van vaststelling en een korte verklaring van de naam beschreven. Het boek bevat daarnaast een beknopte geschiedenis van de straatnaamgeving in Utrecht en wordt aangevuld met zo’n honderdvijftig afbeeldingen, van vroeger tot nu.
king met Vereniging Oud-Utrecht ter gelegenheid van hun honderdjarig bestaan. Tijdens de boekpresentatie nam Tigelaar het publiek mee door het boek en vertelde over een aantal van zijn bijzondere ontdekkingen. Zo is de Zadelstraat de oudste straat van Utrecht en volgens Tigelaar tevens de meest Utrechtse straat van alle straten in Utrecht. De eerste vermelding van de Zadelstraat dateert uit 1165, maar werd toentertijd anders genoemd. Er is dan ook een andere nog steeds bestaande straatnaam in Utrecht het oudst, namelijk de Donkerstraat (1242).
Auteur De auteur van Het Utrechts straatnamenboek is Erik Tigelaar. Hij was jarenlang werkzaam bij Het Utrechts Archief en is nu als Hoofd Kennis en Collecties verbonden aan het Nederlands Openluchtmuseum. In de periode 1997-2016 was hij lid van de Commissie Straatnaamgeving van de gemeente Utrecht. Het boek is tot stand gekomen in samenwer-
Veranderingen Door de jaren heen zijn er volgens Tigelaars veel straatnamen veranderd. Zo werden alle straatnamen met ‘steeg’ vervangen door ‘straat’. De Zilversteeg werd bijvoorbeeld de Zilverstraat en de Vuilsteeg werd de Annastraat. Ook mochten straatnamen niet meer verwijzen naar armoede, moord en doodslag, zoals de voormalige Moordenaarssteeg of de
Schijtsteeg. Straatnamen worden in Utrechtse wijken met enige regelmaat gelinkt aan thema’s. Denk bijvoorbeeld aan de kruiden in Leidsche Rijn, de vogels in de Vogelenbuurt en de Indische namen in Lombok. In de wijk Tuindorp werden straten vernoemd naar professoren. Een van die straten is de Professor Zonnebloemlaan. De naam verwees naar professor Zonnebloem, een van de belangrijkste personages in ‘De avonturen van Kuifje’. De Utrechtse Commissie Straatnaamgeving, waar Tigelaar op dat moment zelf lid was, was het niet eens met de keuze om de straat te vernoemen naar Zonnebloem, ‘want hij was geen echte professor en de naam voldeed niet aan de criteria voor de wijk waar vrijwel alle straten namen van professoren dragen’. Desondanks kreeg de straat, na goedkeuring van het Utrechtse college van burgemeester en wethouders, de naam Professor Zonnebloemlaan. “Gelukkig zijn er ŕÕİÑÕİ ëÕÕč ĴļݲļÕč ŕÕİčĔÕČÑ č²²İ ĴļİõĭţëŁ-
ren. Ik zou zelf niet willen wonen in de Mickey Mousestraat”, zo grapte de auteur tijdens de presentatie. Bovenstaande voorbeelden zijn nog maar een kleine greep uit ‘Het Utrechts straatnamenboek’. Voor wie benieuwd is naar alle andere verhalen, de geschiedenis achter de namen en de verklaring achter zijn of haar eigen straatnaam, is het boek vanaf nu te koop.
15
21 APRIL 2023 | NR. 220 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
ACHTER DE SCHERMEN BIJ VOGELOPVANG UTRECHT
Vrijwilligers helpen duizenden vogels per jaar: ‘Hier is elke dag anders’
Al 35 jaar zet Vogelopvang Utrecht zich in om vogels op te vangen. Bij de opvang op Rotsoord helpen de medewerkers en vrijwilligers jaarlijks ongeveer 2500 zieke of gewonde wilde vogels uit de stad en de wijde omgeving. De andere vogelhospitalen in de regio zijn namelijk op één hand te tellen. Manager Kerstin Steinhart neemt ons mee achter de schermen van de Utrechtse stichting. Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten
N
aast Kinderboerderij Nieuw Rotsoord bevindt zich al tientallen jaren een plek waar vooral vrijwilligers zich inzetten voor allerlei soorten inheemse vogels. Van duiven, mussen en pimpelmezen tot zwanen, ganzen, uilen en andere vogels. Voor iedere vogel is er plek om te herstellen, om vervolgens zo snel mogelijk weer gezond de natuur in te kunnen. Want dat is het allerbelangrijkste, zegt Kerstin. “Het liefst laten we ze vrij op de plek waar ze gevonden zijn.” We volgen de manager het ijzeren hek door het terrein op dat de gemeente in de jaren 80 beschikbaar stelde. Oprichter Barend Selles besloot toen om hulpbehoevende vogels op te vangen in Utrecht. Tijdens de strenge winters zag hij dat er geen plek was voor zieke en verzwakte vogels. Hij vond dat er een opvang moest komen om deze dieren te helpen. Daar was de gemeente het mee eens, maar naast het stukje grond was er geen geld beschikbaar. Met een enthousiast groepje vrijwilligers werd gezocht naar fondsen en gespeurd naar gratis materialen. Alles werd zelf gebouwd, vertelde Barend toen de stichting een kwart eeuw bestond. “Van muurtjes metselen tot kooien in elkaar lassen en een vijver uitgraven. Al onze vrije uren gingen in de Vogelopvang zitten.” Veel van wat zij toen bouwden, is nog steeds in gebruik. Gansjes en een kerkuil Kerstin loopt voor ons uit. Buiten zijn onder meer grote houten kooien met gaas te vinden en een zwemvijver. In de buitenlucht worden nu bijvoorbeeld (tortel)duiven, eenden en een
specht opgevangen. Binnen zijn verschillende ruimtes, waaronder één met couveuses voor de jonge, ziekere of gewonde vogels. “Die zijn dan vroeg uit hun nest gevallen of bijvoorbeeld aangereden”, zegt Kerstin. Eerder deze week kwam er nog een jong kerkuiltje binnen, maar die is inmiddels overgebracht naar het Roofvogel Opvangcentrum in Barchem, in de Achterhoek. Sommige zitten voor de rust in een donker hok of achter mat glas. Sommige mogen overdag naar buiten, maar komen ’s avonds weer naar binnen. Ook is er een ruimte met een soort badkuipen. Die zitten nu bijna allemaal vol met nestjes jonge eendjes, dicht tegen elkaar aangekropen of badderend in de zwembadjes. “We krijgen nu heel veel kleine eendjes en gansjes binnen”, zegt Kerstin. “Dan steekt er weer een nestje over op de snelweg en raakt daarbij de moeder kwijt.” Hoewel er al wel veel eendjes zijn, is het verder relatief rustig. Nog even dan, want in mei, juni en juli is het hoogseizoen. “Over twee tot drie weken zitten de hokken helemaal vol door het voorjaar en dus het broedseizoen.” Draaideuren Ook vandaag staat er iemand voor het hek met in haar handen een witte schoenendoos. Twee medewerkers trekken een wit plastic schort aan en blauwe handschoenen. Als ze voorzichtig de deksel eraf halen, zien we een beduusde duif ineengedoken in het hoekje van de doos. De vrouw vond het beestje bij Hoog Catharijne, waar het tegen een raam aan is gevlogen. “Hij zat buiten op de grond bij de draaideuren”, vertelt de vinder. “Kinde-
ren waren er met spekjes op aan het gooien.” Dat verhaal lijkt te kloppen, want er zitten kleverige etensresten tussen de veren, constateren de medewerkers die de duif onderzoeken. Verder vinden ze de duif te mager en zit er weinig beweging in de pootjes. Ze hangen er verdacht slapjes bij, mogelijk nog door de shock van de klap. Dit soort “raamslachtoffers” gaan een dagje in een rustig, donker hok met eten en drinken. “Met sommige gaat het daarna gewoon weer goed”, zegt een van de medewerkers. “We laten de dierenarts hem vanmiddag ook nog even onderzoeken.” Die dierenarts woont vlakbij en komt bijna dagelijks vrijwillig langs bij de opvang. Leuker dan een dierentuin Bijna alle betrokkenen bij Vogelopvang Utrecht zijn vrijwilligers, zoals de bestuursleden en de medewerkers in het hospitaal. Kerstin is een van de vier beroepskrachten die parttime werken bij de opvang. Naast Kerstin werkt er bijvoorbeeld ook een paraveterinair, wat enigszins vergelijkbaar is
met een dierenartsassistent, maar de meeste mensen die er rondlopen zijn vrijwilligers. Dat zijn er iedere dag een stuk of tien. Vanaf 1 mei, als het hoogseizoen begint, komt daar een avonddienst bij. Maar ze zijn altijd op zoek naar nieuwe vrijwilligers. Ook hebben ze op dit moment twee stagiairs. Een van hen is Amber. Ze is een maand geleden begonnen en volgt de opleiding tot dierenverzorger. Stage lopen in een dierentuin leek haar niet zo afwisselend en leuk als bij een dierenopvang. En gezien haar liefde voor vogels, was dit een logische keuze. “Hier is elke dag anders”, legt Amber uit. “Iedere vogel heeft andere verzorging nodig en je weet nooit wat voor vogels er binnen worden gebracht.” Daar sluit Kerstin zich bij aan. Ook zij houdt van de dieren, de veelzijdigheid en de dynamiek. Niet alleen die van de vogels, maar ook die van het samenwerken met alle vrijwilligers. “We roeien met de riemen die we hebben. Het is mooi om te zien wat we hier met z’n allen doen.”
16
NR. 220 | 21 APRIL 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN FABRIEKEN IN UTRECHT
Het Hollandsche Bijenpark aan de Croeselaan
Van alle chemische industrie die Utrecht gekend heeft, had één fabriek de meest onschuldige naam. Het Hollandsche Bijenpark van L. Aug. Bruijn & Co aan de Croeselaan 26 produceerde boenwas, poetsmiddelen en schoensmeer op basis van bijenwas. Er kwamen wel allerlei chemische processen en hulpstoffen aan te pas. De idyllische benaming had zijn oorsprong tussen de bijenkorven op een buitenplaats ver van Utrecht. Tekst: Arjan den Boer / Fotografie: Utrecht's nijverheid en handel in woord en beeld (1913) / Het Utrechts Archief
I
n 1884 begonnen de tuinman Friederich August Kelting (1845-1922) uit Velsen en de Amsterdamse makelaar Laurens Augustus Bruijn (1836-1909) met Het Hollandsche Bijenpark op de buitenplaats Roos en Beek in Santpoort (bij Velsen). Naar buitenlands voorbeeld bedreven zij bijenteelt op een grootschalige manier. Tijdschrift Eigen Haard schreef na een bezoek in 1886: 'De getimmerten van het park bestaan uit vijf bijenstallen. In de grootste er van kunnen drie rijen korven boven elkander worden geplaatst. Hij is ingericht voor ongeveer 300 korven. De overigen zijn van twee rijen en kunnen te zamen ruim 500 opzetters bevatten.' Bruijn en Kelting gebruikten een nieuw soort korven en ook bijenkasten. De ligging tussen de duinen en vruchtbare landerijen was 'van den gunstigsten invloed op het product zelf. Zij is veel blanker, van eene prachtige kwaliteit en daardoor bij uitstek voor tafelhonig geschikt.' Al snel ontstond het idee om ook andere producten te gaan maken zoals boenwas. En in 1888 meldde een krant: 'Thans is het den heeren Bruyn en Kelting gelukt, om uit den pershonig, die voor menschelijk voedsel onbruikbaar is, een doeltreffende poetspommade te fabriceeren, die, naar men verwacht, weldra als poetsmiddel voor allerlei metalen een eerste plaats zal innemen. Langs chemischen weg zijn genoemde heeren er in geslaagd den honig toe te passen als reinigingsmiddel voor alle
metalen, waaraan het een blijvenden glans verschaft.' Verhuizing en opvolging De eenvoudige werkplaats op de buitenplaats groeide uit tot een kleine fabriek. Toen ook schoensmeer in productie werd genomen met het Nederlandse leger als grote afnemer, was het tijd voor opsplitsing. In 1903 werd het houten fabrieksgebouw gesloopt en begon Bruijn een nieuwe poetsmiddelenfabriek in het midden des lands, terwijl Kelting de bijenteelt in Velsen voortzette. De fabriek kwam aan de Croeselaan in Utrecht, gunstig gelegen aan water- en spoorwegen. Op dit nieuwe bedrijfsterrein was kort daarvoor ook Machinefabriek Frans Smulders gevestigd. Bruijns gebouw bestond uit werkplaatsen, een smelterij en een laboratorium. Het woonhuis voor de eigenaar werd al na enkele jaren vervangen door een kantoor. Architect was Rijk Rijksen Gzn. (1872-1944), bekend van Apotheek De Liefde en de Internationale Automobiel Centrale aan de Biltstraat. Nadat de oprichter in 1909 overleed, volgden zijn beide zoons hem op: Adrianus Bruijn (1866-1938) en Laurens Augustus Bruijn jr. (1872-1947). Over die laatste schreef het Utrechtsch Nieuwsblad later: 'De heer Bruyn was een man van eenvoudige aard met een hang naar studie, welke hij speciaal op de chemische afdeling van het bedrijf richtte. Zijn broer verzorgde daarbij in hoofdzaak de
handelstechnische zijde.' In 1916 kreeg de fabriek vergunning 'tot het uitbreiden van hare door gaskracht gedreven inrichting tot het vervaardigen van poetsmiddelen'. Daarbij werd het perceel van een naastgelegen cacaofabriek toegevoegd. Later zouden er nog loodsen bijkomen en opslagtanks voor 15.000 liter terpentine en 5.000 liter benzine. In 1917 volgde de overname van Stein en Zonen, 'Eerste Nederlandsche Fabriek voor Alcoholische Vernissen en Politoeren; Moderne-, Gewone- en Wasbeitsen'. Die werd als afdeling opgenomen in het fabriekscomplex van Het Hollandsche Bijenpark. Licht fabriekswerk Vanaf de eerste Jaarbeurs presenteerde het bedrijf zich daar met stands. In 1923 schreef het UN daarover: 'Naast de quantums was, die niet mindere nijvere huismoeders van ŖİõāêČõÑÑÕĆÕč ŕĔĔİşõÕčʞ ÊİÕčëļ ÑÕşÕ ţİČ² thans weer ijzerpolitoer, een artikel, waarvan vele huisvrouwen de onfeilbare werking zullen kunnen ondervinden.' De producten van Het Hollandsche Bijenpark waren landelijk bekend, niet alleen de gele bussen met huishoudwrijfwas voor meubels en vloeren, maar ook de kachelpommenade, schoencream en 'Ledervriend'. Na het overlijden van een van de broers
in 1938 werd het bedrijf een NV die losser van de familie Bruijn stond. Het jaar daarop was er een gouden jubileum. Bedrijfsleider Paulus Oorthuijsen (1873-1958) ontving een koninklijke onderscheiding vanwege zijn vijftigjarig dienstverband. Hij was op 16-jarige leeftijd begonnen als knecht op het landgoed in Velsen en was meegekomen naar Utrecht. Ook daar adverteerde Het Hollandsche Bijenpark regelmatig met: 'Nette jongens gevraagd, 1416 jaar voor licht fabriekswerk'. Vergeleken met de naastgelegen machinefabriek klopte dat laatste wel. Tijdens de Tweede Wereldoorlog werd het bedrijf geplaagd door wasdiefstallen. Na de bevrijding stond Het Hollandsche Bijenpark tijdelijk onder curatele van het Nederlands Beheersinstituut, zoals met collaborateurs of Duitse eigenaren gebeurde. Waarom dit was, zou moeten worden uitgezocht. Niet lang daarna gaf architect Peter Van der Wart het kantoor een modern aanzien, maar een nota uit 1953 gaf het fabriekscomplex veel te groot weer. Personeels- en productadvertenties verschenen nog tot 1964. In de jaren daarna moet het bedrijf zijn gestopt. Omstreeks 1970 is het terrein aan de Croeselaan, samen met dat van de machinefabriek, herontwikkeld tot kantoorlocatie. Sinds 2002 maakt het deel uit van het Rabobank-hoofdkwartier.
17
21 APRIL 2023 | NR. 220 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Straatnamen
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
Agnietenstraat
D
e Agnietenstraat is een honderdzeventig meter lange straat in de binnenstad van Utrecht. De straat begint aan het Nicolaaskerkhof en loopt door tot aan de Servaasbrug aan de Nieuwegracht. Een zijstraat van de Agnietenstraat is de Lange Nieuwstraat. In 1420 werd het Sint-Agnietenklooster gevestigd in de straat. Het klooster was gewijd aan de heilige Agnes. Naar haar werden ook nonnenkloosordes, ‘de Agnieten’, genoemd. De naam Agnieten werd sindsdien regelmatig gebruikt in namen van kapellen, christelijke scholen en straatnamen, waaronder de Agnietenstraat in Utrecht. Na ruim twee eeuwen kreeg het gebouw van het klooster verschillende bestemmingen. Zo werd het eerst gebruikt als fabriek, diende het daarna als Ambachtskinderhuis voor driehonderd wezen en vondelingen en werd het later in gebruik genomen als kazerne. Sinds 1920 is het Centraal Museum gevestigd in het gebouw van het voormalige klooster. Een ander bekend gebouw in de Agnietenstraat is het Willem Arntszhuis, het dolhuis of gekkenhuis van Utrechter Willem Arntsz. Dit bevond zich op huisnummer 2. Later zette het huis de geestelijke gezondheidszorg voort op de Lange Nieuwstraat onder de naam Altrecht. In de voormalige vleugel van het Willem Arntszhuis op Agnie-
tenstraat 2 bevindt zich sinds 2016 het Nijntje Museum, dat het in 2006 geopende Dick Bruna Huis verving. Op huisnummer 5 in de straat bevindt zich 'De Fundatie van Renswoude'. Halverwege de 18e eeuw werd deze stichting opgericht met als doel om weesjongens een goede opleiding te geven. Om de Utrechtse stichting te huisvesten werd in 1756 opdracht gegeven voor de bouw van een groot huis, naast het voormalige Agnietenklooster. Tegenwoordig is de Fundatie van Renswoude geen onderwijsinstelling meer, maar kunnen talentvolle jongeren die niet in staat zijn hun opleiding zelf te betalen een studiebeurs aanvragen. Om de instandhouding van het gebouw te ţč²čËõÕİÕčʞ ŕÕİñŁŁİļ ÑÕ ĴļõËñļõčë ÑÕ ĴļõāĆă²mers tegenwoordig voor bijzondere gelegenheden. Volgens de ‘Lijst van beschermde monumenten’ van gemeente Utrecht zijn vrijwel alle gebouwen in de straat een rijksmonument. De huizen op nummer 7, 9, 11 en 13 staan niet op deze lijst als rijksmonument. Alle overige gebouwen met huisnummer 1 tot en met 30 zijn volgens de lijst rijksmonumenten. Volgende week een koninklijke invulling van de straatnaamrubriek: we vertellen het verhaal achter de straatnamen met een oranje tintje.
De stad in cijfers#
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De
gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
H
et jaarlijks geproduceerde aantal kilo's afval is de afgelopen jaren in de gemeente Utrecht stabiel gebleven. Dat blijkt uit de meest recente cijfers van het Centraal Bureau voor de Statistiek (CBS). In de gemeente Utrecht werd in 2021 ongeveer 413 kilogram per persoon aan huishoudelijk afval geproduceerd. Dat is afgerond maar bijna 1 procent minder afval dan in 2020, toen 419 kilogram afval werd geproduceerd. Huishoudelijk afval is een verzamelnaam voor het afval dat geproduceerd wordt door een huishouden. De meest voorkomende materialen zijn plastic, etensresten, tuinafval en papier. Maar ook glas, textiel en metaal tellen mee in de berekening. Wat niet mee wordt gerekend is bedrijfs- en industrieel afval, bouw- en sloopafval en grofvuil. Het totaal aan geproduceerde kilo's afval ligt dus hoogstwaar-
In other news
‘Maarten Baas “eletrifica” fachada de biblioteca pública na Holanda‘
D
at het kunstwerk van Maarten Baas aan de gevel van Bibliotheek Neude een hoop stof heeft doen opwaaien, dat moge duidelijk zijn. Te groot, te fel, niet passend bij het gebouw of juist ĭݲËñļõë Õč ĔĭŤÕŁİÕčÑʣ "Õ ČÕčõčgen lopen uiteen. Ook buiten de stadsgrenzen is het werk opgevallen, zelfs tot in Brazilië. ‘Een verbluffende, grootschalige installatie”, dat is hoe de Bra-
ziliaanse kunstwebsite Casacor ‘Intellectual Heritage’ omschrijft. Casacor vindt dat het werk leven, kleuren en een speels tintje geven aan de gevel van de bibliotheek. “A intervenção do artista traz vida, cores e um toque divertido para a fachada do local.” Kunstenaar Maarten Baas licht bij Casacor ook toe wat hij met het werk bedoeld heeft. “Al mijn werk staat open voor talloze interpre-
taties en interpretaties kunnen tegenstrijdig van aard zijn”, zegt hij tegen de website. Casacor besteedt ook nog aandacht aan de inhoud van het kunstwerk, bijvoorbeeld in de vorm van de woorden die in het kunstwerk te zien zijn. “Literatuur (Literatura), Poëzie (Poesia), mas também Strip, uma palavra holandesa para histórias em quadrinhos.”
schijnlijk hoger. Als we inzoomen op de cijfers zien we dat er 36 kilo aan groente-, fruit- en tuinafval (GFT-afval) geproduceerd is per inwoner van de gemeente Utrecht in 2021. Ook werd er ongeveer 32 kilogram oud papier en karton geproduceerd, inclusief datgene wat is ingezameld door verenigingen, scholen en liefdadigheidsorganisaties. Daarnaast is er 22 kilo per persoon geproduceerd aan eenmalig verpakkingsëĆ²Ĵʞ şĔ²ĆĴ ŤÕĴĴÕč Õč ĭĔļļÕčʣ ²č schoon puin, dat is steenachtig materiaal in de vorm van bijvoorbeeld bakstenen en beton is 28 kilogram geproduceerd. Ten slotte is er in 2021 per Utrechter 26 kilo houtafval geproduceerd. De cijfers van de afgelopen twee jaar zijn volgens het CBS nog niet compleet, maar er wordt geschat dat het aantal kilo's afval weer iets is afgenomen.
Advertentie
PROVINCIALE STATENLEDEN AAN DE SLAG NA VERKIEZINGEN Na de Provinciale Statenverkiezingen van 15 maart zijn de nieuwe Statenleden beëdigd door de commissaris van de Koning. Hiermee startte hun rol als volksvertegenwoordiger van de inwoners van de provincie Utrecht. De beëdiging was een onvergetelijke ervaring voor hen. De Statenleden krijgen de komende weken een inwerkprogramma. Ondertussen gaan ook de gesprekken over de coalitievorming verder. Welke partijen straks met elkaar gaan besturen is nu dus nog niet bekend. Er is
de onderhandelingen kun je lezen op: provincie-utrecht.nl/ PS-Nieuws. “De beëdiging was prachtig.”, zegt Anneloes Blekxtoon van de nieuwe partij Volt. “Dit soort
De politieke partijen gaan ook een coalitie vormen voor een nieuw provinciebestuur geen vastgestelde tijd waarbinnen die gesprekken afgerond moeten zijn. Omdat BBB de grootste partij is geworden, neemt deze partij het voortouw hierin. Hoe het verder gaat met
rituelen zijn er niet voor niets. De beëdiging versterkt bij mij nog meer het gevoel van dankbaarheid voor het vertrouwen dat ik van de kiezers heb mogen ontvangen.”
Geef je mening over het openbaar vervoer Elk jaar wordt de dienstregeling binnen het openbaar vervoer aangepast. Dit jaar gebeurt dat vanaf 10 december. Samen met de vervoerders U-OV en Syntus Utrecht vindt provincie Utrecht het belangrijk om te weten wat de reiziger van de dienstregeling vindt. Op sommige lijnen verandert de
Ook voor het nieuw verkozen Statenlid Imraan el Hamdaoui (GroenLinks) was dit een bijzondere ervaring. Door voorkeursstemmen kreeg hij alsnog een zetel. “Het is oprecht een wonder!”, zegt Imraan. “Ik had dit totaal niet verwacht. Toen ik te horen kreeg dat ik op plek 16 stond, dacht ik geen schijn van kans te maken.” Bertrick van den Dikkenberg (SGP) is een oudgediende in Provinciale Staten. Hij is blij dat zijn fractie uitbreidt van één naar twee zetels. “Dat is bijzonder welkom. Onze nummer 2 is ook al ervaren omdat hij al 6 jaar op het provinciehuis actief is als fractiemedewerker”, aldus Bertrick. “Ik kijk er naar uit
om met mijn nieuwe collega’s in Provinciale Staten, ook van andere partijen, aan de slag te gaan voor de inwoners van onze provincie!”
Vergaderingen Provinciale Staten
Uitslag (in volgorde van aantal stemmen) BBB: ............................ 7 zetels GroenLinks: ............. 7 zetels VVD: ............................. 6 zetels D66: ............................ 5 zetels CDA: ............................ 4 zetels PvdA: ........................... 3 zetels Partij vd Dieren:..... 3 zetels ChristenUnie: .......... 3 zetels VOLT: ........................... 2 zetels JA21:........................... 2 zetels PVV: ............................. 2 zetels SGP: ............................ 2 zetels SP: ................................ 1 zetel FvD: ............................ 1 zetel 50PLUS: .................... 1 zetel
De volgende vergaderingen staan gepland op:
Nieuw ideeënloket provincie Utrecht Ben je inwoner, of heb je een bedrijf of een maatschappelijke organisatie in de provincie Utrecht? En heb je een plan of idee dat bijdraagt aan een goede, veilige, gezonde leefomgeving? Misschien dat wij dan wel belangstelling hebben om daaraan bij te dragen. Op het nieuwe digitale
V.l.n.r Bertrick van den Dikkenberg (SGP), Anneloes Blekxtoon (VOLT) en Imraan el Hamdaoui (GroenLinks)
loket van de provincie Utrecht kun je ons op de hoogte stellen van je plan. Denk hierbij aan ideeën over het opwekken van duurzame energie, het bijdragen aan een gezonde leefomgeving of het behoud van cultuurhistorie. Laat het weten via het online loket, provincie-utrecht.nl/loket.
Statenvergaderingen kan je volgen op de publieke tribune in het provinciehuis en via stateninformatie.provincie-utrecht.nl. Daar kun je ook de commissievergaderingen terugkijken.
19 april, 09.30 uur: 10 mei, 09.00 uur: 10 mei, 13.30 uur: 10 mei, 19.30 uur : 17 mei, 09.00 uur :
Provinciale Staten Financiële Audit Commissie Statencommissie Milieu en Mobiliteit Commissie Omgevingsvisie Statencommissie Ruimte, Groen, Water en Wonen 17 mei, 15.30 uur : Statencommissie Bestuur, Economie en Middelen Bekijk de actuele tijdstippen en agenda’s van alle openbare bijeenkomsten en vergaderingen op stateninformatie.provincie-utrecht.nl.
Werk aan de weg Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden, onder voorbehoud van onvoorziene (weers)omstandigheden: N199 Amersfoort, proefboringen kruispunt Maatweg 24 april 2023 N225 Doorn-Leersum, asfaltreparaties 22-23 april 2023 N225 Amerongen-Rhenen, diverse rioolinspecties in de periode maart-juni 2023 N225 Rhenen-Wageningen, groot onderhoud 8-13 mei 2023 N226 Maarsbergen, asfaltreparaties 29-30 april 2023 N233 Veenendaal, herstelwerkzaamheden tunnelbak 25-26 april 2023 N233 Veenendaal, graven proefsleuven Rondweg-Oost 1-5 mei 2023 Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/ wegen. Volg ons twitteraccount @werkaandewegutr. Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00.
route of wijzigt de frequentie. Bijvoorbeeld als er op een lijn veel meer of minder reizigers worden verwacht. Wij horen graag jouw mening over de voorgenomen plannen voor het Utrechtse openbaar vervoer. Vul voor 7 mei de enquête in. Dat kan op: provincie-utrecht.nl/ vervoerplan2024.
Officielebekendmakingen.nl Voor officiële bekendmakingen kun je terecht op officielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl.
Spot de zwarte stern in de Utrechtse Oostelijke Vechtplassen want je kunt weer zeldzame Staatsbosbeheer, waterschap laars de natuur bewonderen. Het is lente! Kom naar het nieuw ingerichte natuurgebied Oostelijke Vechtplassen en zie met eigen ogen hoe de natuur ontwaakt. Een aanrader,
planten en dieren spotten in dit gebied. Misschien wel een zwarte stern. Dit alles dankzij de natuurherstelwerkzaamheden van de provincie Utrecht,
Amstel, Gooi en Vecht en Natuurmonumenten. Er is een bijzonder beleefpad aangelegd, het BertBos Laarzenpad (foto). Vanaf dit pad kunnen wande-
Een wandelroute vol beleefpunten waarbij je zintuigen op de proef worden gesteld. Voorproefje? Bekijk de video op provincie-utrecht.nl/ovp.
Meer informatie? Kijk op onze website: provincie-utrecht.nl of volg ons op Facebook.com/provincieutrecht en Twitter: @ProvUtrecht | @PSUtrecht
19
21 APRIL 2023 | NR. 220 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE STEENWEG
PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT
Pep en Frans genieten van Utregse middag en de vieze, smerige en achterbakse overwinning
Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.
FC Utrecht heeft weer een overwinning bijgeschreven. FC Twente werd in de Domstad met 1-0 opzijgezet. Daarnaast stond de Galgenwaard afgelopen zondag in het teken van een ‘Utregse middag’. Pep en Frans beleefden een lekkere, maar smerige overwinning en zagen dat Sean Klaiber op deze sfeervolle dag een supporter het ziekenhuis in schoot.
“N
iks is lekkerder dan deze vieze, smerige en achterbakse 1-0 overwinning”, zo begint Pep. “Het was een beetje een Duitse overwinning. Negentig minuten lang was FC Twente de betere, maar aan het einde stond FC Utrecht met drie punten in de handen. Het maakt allemaal ook niet meer uit. In deze fase van de competitie gaat het alleen maar om de overwinning.” Tweede bal Ook Frans zag een gestolen overwinning. Toch was hij lange tijd bang dat de wedstrijd niet uitgespeeld zou worden. “Afgelopen vrijdag werd de wedstrijd tussen NAC en Willem II gestaakt, nadat er bier op het veld werd gegooid. De regels zijn aangescherpt door de KNVB en tegenwoordig moet de wedstrijd worden gestopt als er iets op het veld wordt gegooid. In ons stadion dachten de supporters slim te zijn door af en toe een extra bal in het veld te gooien en een aanval van FC Twente te verstoren. Met een beetje pech had de scheidrechter ingegrepen en de wedstrijd gestaakt.” Pep reageert op zijn broer. “Ironisch is dan wel dat deze zogenaamd slimme actie een negatief effect op onze eigen spelers had. Kunstschaatser Mike van
der Hoorn had door de tweede bal geen idee meer welke bal hij moest volgen.” Topsportklimaat De overwinning is voor de broers het belangrijkste. Toch genoten zij afgelopen zondag ook van de Utregse middag. Meerdere Utrechtse zangers verzorgden optredens om wat extra sfeer in het stadion te brengen. Ook Pep zag een mooie ambiance. “Het was genieten. Het publiek sloeg aan door de aanwezige artiesten en de sfeer was frivool. Toch werden de uitspraken van Bas Dost wel bevestigd. Hij vertelde onlangs dat er geen topsportklimaat heerst bij FC Utrecht. Dat was te zien aan de afgebrokkelde status van de aanwezige volkszangers.” Ondanks de grap van Pep wil Frans een serieuzere opmerking maken. “Het belangrijkste is dat de supporters hebben genoten. Het is wel jammer dat er alleen maar nummers werden gedraaid die al 52 weken per jaar in het stadion worden gezongen. Waar zijn de Utrechtse gouwe ouwe zoals: ‘Waar is toch mijn caravan?’ van Herman Berkien. Dat is pas echt muziek!” De supporters werden door alle festiviteiten volop vermaakt, maar voor een enkeling pakte de middag minder succesvol uit.
“Na iets meer dan negentig minuten werd er ²êëÕŤĔļÕčʽʞ şĔ ŕÕİŕĔĆëļ |Õĭʣ ʼ õā ÑÕ ĴĭÕĆÕİĴ was er veel opluchting te zien. Door alle blijdschap en ontlading schoot Sean Klaiber keihard een bal weg. Hij mikte zijn schot alleen richting de tribune en een supporter werd vol in zijn gezicht geraakt. Zo’n precisietrap had niemand dit seizoen nog gezien van Klaiber. Ter verontschuldiging gaf hij overigens wel zijn wedstrijdshirt aan deze supporter. Het was letterlijk een doekje voor het bloeden.” De bus parkeren Ondanks de overwinning op FC Twente staat de volgende toptegenstander alweer op het programma. In Rotterdam wacht potentiële landskampioen Feyenoord en Frans gaat met trillende knietjes naar De Kuip. “Feyenoord
heeft een onverstoorbaar team. Het enige voordeel is dat de Rotterdammers volgende week ook bij een overwinning nog geen kampioen kunnen worden.” Pep vult tot slot zijn broer nog een keer aan. “Met de huidige vorm van beide ploegen zal daar voor FC Utrecht weinig eer te behalen zijn. Toch is de sfeer voor iedere supporter in De Kuip altijd prachtig om mee te maken. Daarom is het behoorlijk zuur dat busvervoerder Pouw slechts 790 supporters kan meenemen. Vanwege aanrijd- en parkeerproblemen kan het totaal van 1.200 supporters niet vervoerd worden. Er is nog een kleine kans dat het wel gaat lukken. Enkele chauffeurs zien inmiddels in dat ze hun bus ook prima in het Utrechtse strafschopgebied kunnen parkeren, dan gaan we daar wellicht toch met een mooi resultaat weg.”
Advertentie