DUIC Krant NR 221 - 26 april

SFEERVOL VERGADEREN

OP DE CAMPING AL VANAF € 100,PER DAGDEEL

• 4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen

• Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord

• Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, ets of auto

• Flexibele catering, van drankjes tot diners

• Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard

• Standaard gratis zwarte ko e, thee en water Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn

• 365 dagen per jaar, ook in de avond

DIRECT RESERVEREN?

Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl. Liever bellen? We zijn te bereiken via 06-14415656. Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL

Blijvende service en aandacht

Waar vindt u persoonlijk advies voor een nieuwe wasmachine? Wat moet u doen als er een inbouwapparaat in uw keuken defect is? Wie kunt u bellen voor reparatie of vervanging? Het antwoord op deze vragen is simpel: Vink Witgoed. Op onze website en in onze showroom vindt u een uitgebreid assortiment aan vrijstaande en inbouwapparatuur. Onze deskundige medewerkers adviseren u graag.

(On)mogelijkheden

Bij Vink Witgoed denken we niet in onmogelijkheden maar in mogelijkheden. Onder het genot van een kop kofe of thee denken we met u mee en zoeken we naar hoe het wél kan. Zo komen we tot een oplossing waar u en wij tevreden mee zijn. Indien dit nodig is komen wij bij u thuis om een compleet advies te geven, aangepast aan de wensen en maten die het beste bij u en uw woning passen.

Inbouwapparatuur

Vink Witgoed heeft zich naast het leveren van wasmachines, koelkasten en vriezers de laatste jaren ontwikkeld tot een betrouwbare specialist op de vervangingsmarkt

van inbouwapparatuur. Ruth Nagel: ‘Je moet creatief zijn bij het vervangen van oude apparatuur en extra service kunnen bieden. Dat gaat voor internet winkels te ver en keukenzaken verkopen liever nieuwe keuken’. Als er aanpassingen gedaan moeten worden aan de waterleiding, de elektra of de keukenkastjes dan doet onze vriendelijke en deskundige monteur dat graag tegen vooraf afgesproken kosten. Vervelende verrassingen daar houden onze klanten niet van, ontzorgen natuurlijk wel.

Blijvende service

“Vriendelijke prijzen, voortrefelijke service” is niet voor niets onze slogan. Als u met een defect apparaat in uw keuken staat, wilt u snel vervanging. Vink Witgoed levert en plaatst de nieuwe aankoop snel en op een tijd die u het beste schikt. Daarbij bieden wij service die verder gaat dan het leveren van uw apparatuur. Mocht u na de levering een vraag of storing hebben, dan kunt u ook een beroep op ons doen.

In Utrecht worden de sterren weer van de hemel gekookt. Na tien jaar zonder sterrenrestaurant besloot de Franse bandengigant Michelin deze week dat Maeve en Karel 5 tot de culinaire top behoren. Nou werd er in de stad heus niet tien jaar lang slecht gekookt, maar het ontbreken van de vierde grootste stad in de befaamde gids deed veel mensen toch zeer. Utrecht werd vaak studentikoos genoemd, en daar zou het horecabestand bij aansluiten. Leuke kroegen, eetcafés en hippe streetfood-restaurants. Er zou weinig animo zijn voor culinaire hoogstandjes. Gelukkig voor de liefhebbers is het tij gekeerd. De druk op de teams van Karel 5 en Maeve neemt in

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

12 Herkomst straatnamen

Oranje straatnamen

12 In other news

Titel van Van Gogh schilderij aangepast

Colofon

ieder geval ook flink toe, want een ster behalen is natuurlijk een grote uitdaging, maar een ster behouden net zo lastig. Ondertussen stromen de reserveringen binnen bij de twee restaurants. Wie er binnenkort wil eten moet snel zijn. Maar laten we wel wezen, er kan ook prima gegeten worden bij tal van andere zaken in de stad. Van studentikoos tot uitgebreide culinaire shows. Wil je de reacties lezen van de chefkoks van Maeve en Karel 5? Dat kan op pagina 7.

Robert Oosterbroek

een vertrouwd gezicht voor al uw

Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.

KAATSTRAAT 2023

Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

1906

Advertenties

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht

vragen Berna Hofmans Utrecht

Soworker maakt delen op Social media makkelijk!

Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs; 8 x meer bereik, 7 x hogere conversie en aanzienlijk meer sollicitanten.

Test gratis ons platform!

Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Floor Vervoort, Ilana Noot en Lisette Oorschot ddk.nl en redactie DUIC

DUIC IN BEELD

OBewoners mogen straks overigens niet zelf aan het groen gaan sleutelen, dat wordt gedaan door hoveniers die gaan abseilen. Zelf een huisje kopen om het van binnenuit te bewonderen zit er overigens voor de redacteuren bij DUIC niet in, want er zijn alleen nog een paar penthouses te koop vanaf 1,8 miljoen euro. a

Fotogra e: Robert Oosterbroek

DE GEDRAGSKLINIEK VOOR DIEREN

Hier helpen ze dieren met gedragsproblemen: van agressieve honden, onzindelijke katten en af en toe een oversekste papegaai

Oversekste papegaaien, agressieve honden, onzindelijke katten en fretten die dingen in huis kapotmaken. Bij de Gedragskliniek voor Dieren in Utrecht komt het allemaal voorbij. Ineke van Herwijnen (46) is diergedragstherapeute bij de kliniek en vindt het zonde dat er zoveel dieren zijn die gedragsproblemen vertonen. “Ik denk dat wij onderschatten wat gedragsproblemen met dieren doen en hoe belangrijk wij als mensen zijn in de keuzes die we maken voor het welzijn van het dier.”

Tekst: Lisette Oorschot / Fotogra e: - Bas Niemans en Veronique Jansen

Bij de Gedragskliniek voor Dieren, van de Faculteit Diergeneeskunde van de Universiteit Utrecht, komen eigenaren van verschillende gezelschapsdieren langs. Deze mensen lopen thuis langdurig tegen iets aan en/of hebben een huidier met een complexe klacht. Via de dierenarts worden ze doorverwezen naar de kliniek. Hier worden de gedragsproblemen van de huisdieren onderzocht, gediagnosticeerd en behandeld. Het team bestaat uit gedragsbiologen, dierenartsen, diergedragstherapeuten en een humaan psycholoog. Die laatste persoon helpt bijvoorbeeld mensen als een dier komt te overlijden.

Agressie, angst en onzindelijkheid

Ondanks het feit dat mensen in Nederland meer katten hebben als huisdier, ziet de kliniek voornamelijk honden met gedragsproblemen voorbijkomen. Volgens Van Herwijnen heeft dat voor een deel ermee te maken met dat een hond in de buitenruimte komt. “Op straat vinden er allerlei ontmoetingen plaats en kunnen mensen anderen tegenkomen die last ervaren van jouw hond. Voor een ander deel kan het voortkomen uit dat er mensen zijn die denken dat het gedrag van een kat niet aangepast kan worden en een kat niet kan leren. Maar dat is niet zo. Dus daar is een stukje winst te boeken, ook voor het welzijn van de kat.” De gedragskliniek ziet met name veel honden die agressie vertonen. Dat kan agressie naar mensen zijn of naar andere honden. Ook angstproblematiek bij honden komt voor, zoals forse geluidsangst. Bij katten ziet de kliniek vaak problemen met onzindelijkheid. Tevens komt stress bij katten voor. Dat kan zich bijvoorbeeld uiten in het kaal likken van de vacht, langdurig miauwen of onrustig zijn. Daarnaast kunnen katten ook agressie vertonen en angsten hebben.

‘Niets menselijks is een dier vreemd’ Daarnaast komen ouderdomsklachten bij honden en katten voor, zoals artrose en dementie. Van Herwijnen: “Vaak is één van de opvallende symptomen van dementie dat het dag-nachtritme omkeert. Dus dieren die overdag veel slapen en s ’nachts ineens heel actief worden. Bij honden zien we vaak dat ze s ‘nachts naar buiten willen en mensen wakker maken. Bij katten zien we die activiteit veelvuldig terug in het mauwen wat ze gaan doen. Een ander symptoom is het gedesorienteerd zijn. Dan weten ze bijvoorbeeld de weg naar huis niet goed te vinden. Of dat ze in de verkeerde hoek in de kamer staan of bij een verkeerde deur.”

Honden en katten kunnen ook nog eens depressief raken. Volgens Van Herwijnen heeft dat ermee te maken als het welzijn van de dieren in het geding komt. Ze kunnen dan depressief raken als ze zich niet meer goed kunnen aanpassen aan de omgeving. Voorbeelden daarvan zijn als deze dieren onvoldoende buiten kunnen wandelen of in een kleine woning verblijven waar weinig te doen is. “Doordat bepaalde dingen die natuurlijk voor dieren zouden moeten zijn, niet meer kunnen, raakt de breinchemie verstoord. Die breinchemie geeft dan depressieverschijnselen wat samen kan komen met bijvoorbeeld lusteloosheid, minder eten of zichzelf beschadigen. Dat komt helaas voor en is altijd een ernstig teken van hoe slecht het met een dier gesteld is. Bij honden is het ook weleens te zien als een roedelgenoot, waarmee ze lange tijd van hun leven hebben gedeeld, overlijdt. Dan kunnen ze in een depressie raken,” legt Van Herwijnen uit.

Niets menselijks is een dier vreemd, zou er haast gezegd kunnen worden. Volgens Van Herwijnen is dat ook wel herleidbaar, omdat sommige dieren net als mensen zoogdieren zijn. “Een zoogdierbrein heeft bepaalde kenmerken en van daaruit zien we dezelfde verschijnselen en aandoeningen voorkomen.”

Ineke van Herwijnen: "We onderschatten wat gedragsproblemen met dieren doen en hoe belangrijk keuzes zijn voor dierenwelzijn"

Oversekste papegaaien Voor gedragsproblemen bij papegaaien kunnen eigenaren ook terecht bij de kliniek. Zoals papegaaien die overmatig seksueel actief zijn. “Eigenlijk is dat gewoon heel sneu. Papegaaien zijn sociale dieren die in groepen gehouden horen te worden en veel te doen moeten krijgen. Als het op die twee vlakken niet goed gaat, dus als de sociale invulling niet normaal wordt vormgegeven of de vogel zich verveelt, dan kan die gekke dingen gaan doen. Bij papegaaien is dat één van de dingen die ze kunnen doen. Ze kunnen ook veren gaan plukken. Dus hoe grappig het misschien klinkt of lijkt, eigenlijk is het een teken dat zo’n dier in zijn welzijn is aangetast”, aldus Van Herwijnen.

Van onderzoek tot behandeling en nazorg

Als diergedragstherapeute is Van Herwijnen verantwoordelijk voor de anamnese (voorgeschiedenis), diagnose en therapieën rondom probleemgedrag. “Mijn werk begint met het bestuderen van de medisch lichamelijke informatie die ik aangeleverd krijg van de dierenarts. Wat heeft zo’n dier in het verleden aan medische problemen gehad en wat heeft het nu aan eventuele medische problemen. Daarbij vullen eigenaren een uitgebreide vragenlijst in. Over hoe het dier is, hoe ze met het dier leven, waar het dier vandaan komt en wat het op een jonge leeftijd heeft meegemaakt.” Ook bestudeert Van Herwijnen videomateriaal wat eigenaren thuis opnemen.

Daarna vindt het vervolg van haar werk plaats in de kliniek waar ze de mensen en het dier ontmoet. “Met hen heb ik ook weer een uitgebreid vraaggesprek waarbij ik allerlei puzzelstukjes verder leg. Dus hoe is het precies gegaan. Met name de gedragskant is voor ons belangrijk. Hoe reageert het dier bijvoorbeeld op iemand die in de gang langsloopt, hoe reageert hij op deze nieuwe ruimte, gaat hij dingen onderzoeken of gaat hij juist achter de stoel van de eigenaar zitten. En hoe

gedraagt het dier zich naar degene die met hem mee is.”

Op basis van al die informatie is het de taak om vervolgens een gedragsdiagnose te stellen. “Meestal lukt dat, maar soms kunnen we het plaatje niet helemaal compleet krijgen en is er een waarschijnlijkheidsdiagnose. Dan bespreek ik met de eigenaar wat wij denken dat er aan de hand is met het dier. Daar hoort een prognose bij. Wat is de kans dat het gedrag waar die mensen last van hebben – want anders komen ze niet – kan veranderen. Een oplossingsrichting die voortkomt uit de diagnose en prognose is meestal gelegen in een combinatie van verschillende dingen: het dier trainen, eventueel een medicijn voorschrijven, maar ook zeker je eigen gedrag aanpassen. Of we komen uit op een herplaatsing. Ten slotte is er nog de nazorg. Dus contact houden van hoe het gaat, bijsturen, evalueren en op vragen ingaan van mensen.”

Gedragsproblemen onderschatten

Van Herwijnen vindt dat mensen onderschatten wat gedragsproblemen met dieren doen en hoe belangrijk wij zijn in de keuzes die we maken voor het dierenwelzijn. “Juist omdat wij zo verschrikkelijk veel bepalen voor dat dier, vind ik dat we daar goed over na moeten denken. In mijn leven en carrière heb ik gezien dat mensen van nature niet altijd goed zijn in het kiezen vanuit het dier. We worden soms heel erg getriggerd vanuit onze emoties in dat we dieren ‘zo schattig’ vinden en het dier voor ons willen hebben. Maar we vergeten te vragen of het dier ons ook wil. En echt dat dier te zien wat het is en niet alleen vanuit dat wat het ons geeft. Als mensen vallen voor een dier is dat op zich prima. Daar mogen ze alle voordelen van hebben, maar zorg dat het dier ook baat heeft van bij jou komen. Het is wel een ander leven, wat ook graag een leven wil leiden.” a

Na jaren heeft Utrecht weer sterrenrestaurants: Restaurants Maeve en Karel 5

Utrecht moest het sinds 2013 stellen zonder restaurants met een Michelinster. Restaurant Karel 5 verloor dat jaar de onderscheiding die ze in 2005 kregen. Sindsdien was er geen Utrechts restaurant meer met een Michelinster. Daar is nu verandering in gekomen. Niet één maar twee Utrechtse restaurants ontvingen maandag een ster, namelijk Karel 5 en Maeve. Daarmee zijn zij twee van de zeventien nieuwkomers in de landelijke lijst met één Michelinster. Burgemeester Sharon Dijksma liet maandag op Twitter weten: “Het regent vandaag (na al die jaren) sterren in Utrecht! Michelinsterren om precies te zijn! (...) Samen met een aantal andere toprestaurants zetten jullie onze stad culinair weer op de kaart!”

Karel 5

Restaurant Karel 5 heeft sinds oktober 2020 een nieuwe chef de cuisine, namelijk chefkok Leon Mazairac. Hij verving de voormalige chef van Karel 5 Vito Reekers. Reekers verliet Karel 5 in 2020 en opende restaurant Hemel & Aarde in Utrecht. Dat restaurant is al twee

COLUMN

jaar op rij kanshebber voor een Michelinster, maar werd ook dit jaar niet onderscheiden.

Karel 5 stond andere jaren ook al op de lijst als kanshebber om de ster weer terug naar Utrecht te brengen. Het lukte lange tijd niet om een ster mee naar huis te nemen, tot afgelopen maandag. “Ik durfde al bijna niet meer te komen”, zo vertelde Mazairac op het podium. “Ik ben al twee jaar bezig met deze fantastische mannen bij Karel 5. We hebben echt gestreden.”

Dat het krijgen van een Michelinster voor een chef een bekroning op je werk is, beaamt de Utrechter. “Ik was vijftien jaar toen ik alle twee- en drie Franse sterrenrestaurants uit mijn hoofd kende”, aldus Mazairac. “Op een gegeven moment leg je dat naast je neer. Maar toen dacht ik: vandaag wil ik er wel staan!” En dat laatste lukte hem en zijn team, met onder meer souschef Jent van Capelle.

De gerechten van Mazairac waren eerder ook al in Utrecht te proeven. Zo was hij tien jaar lang chef-kok en mede-eigenaar van Podium onder de Dom. Het restaurant werd toen door velen gezien als beste van Utrecht.

Legedaoriese verhaole

Kensington ston bove op de Domtoren te speule en die and’re Uterechse band John Co ey ken buige op wereldberoemde beelde van de zanger die ’n biertsjie in de luch opvânk. De bandleje en de fans zulle d’r over tig jaore nog over praote en wie wee wa ze d’r nog an toevoege (John Co ey speul binnekort weer in Uterech!). Ook as ze ouwer zijn dan 80 jaor zulle ze d’r herinneringe an ophaolen, net as Ferenscz Mulder da nog steeds doe as ie ’t heb over ze Uterechse bandsjie The Jets waorbij hij teknikus en mennesjer was. Eind jaore vijftig begonne as The Rocking Explosives en omda ze da in NoordHolland, waor de band vaok optrad, nie konde uitspreke verzon ie de naom The Jets. Onder die naom wer de band in de jaore zestig heul bekend en waore ook populair in Duisland en Jepan. Ze hadde ’n hitsjie mè ’t liedje The Pied Piper, wij zeie Piet Pieper, waorvoor Mulder de teks ha geschreve. Legendaoriese verhaole ken de band, maor Mulder laot d’r altijd ’n paor weg wan hij wil nie da mense ze bandsjie zwart gaon maoke. Da ga ik nie doen, maor voor de geschiedschrijving motte ze toch ech vertel worre. Bijvoorbeeld da The Jets in Zaondam op ’n keer ’n parkeerpaol uit de grond haolde en die op de Ouwegrach plaotstte zoda ze graotis parkere konne. En dan was d’r die ene keer da The jets ’n auto hadde waor iets mee an de hand bleek te zijn, d’r waore gin autopapiere! Bang da ze de probleme mee zouwe krijge is die waoge in ’n kenaol gestort. Ik onthul hier niks wan die informaosie komp uit de biograo e van de zanger Armand (‘Ben ik te min…’) die saomewerrekte met The Jets en die ze adviseerde waor ze de auto kwijt konde. En zo waore d’r nog meer van die verhaole, die jochies hebbe heul wa meegemaok wan in Engeland stonde ze op zellefde podiums met The Beatles en The Shadows. The Jets waore geweldig en John Co ey en Kensington zijn hun waordige legedaoriese opvollegers. a

Tegenwoordig zit restaurant Simple op de plek aan de Domstraat.

Maeve

Eigenaars Tommy Janssen (chef) en Vera Voorend (maître) openden de deuren van Maeve in de zomer van 2021. Janssen en Voorend werkten daarvoor allebei bij verschillende sterrenrestaurants, maar op een ster voor Maeve werd vooralsnog niet gerekend. Dat de twee maandag met een ster naar huis gingen, kwam dan ook totaal onverwacht. “Het is nog steeds onwerkelijk, we hadden het helemaal niet zien aankomen. Dat we dit in zo’n korte tijd konden realiseren is een heel mooie prestatie”, aldus Janssen. “We zaten eigenlijk in de zaal om onze collega’s te supporten, totdat we ineens onze naam hoorden. DeLaMar zat vol met de beste chefs en eigenaren van culinair Nederland. Toen zij allemaal begonnen te klappen, dacht ik: moet ik nu het podium op?”, zo vertelt de sterrenchef.

Sinds de bekendmaking blijven de reserveringen binnenstromen. “Maandag kwamen

er op een gegeven moment zelfs honderd reserveringen in een minuut binnen. We blijven in ieder geval gewoon doorgaan zoals we altijd al doen. Dat doen we met een heel mooi team.”

Andere onderscheidingen

Naast het behalen van Michelinsterren, kunnen restaurants ook worden geselecteerd voor andere onderscheidingen. Eerder ontvingen het Utrechtse restaurant Blauw (2022) en Herón Petit Restaurant (2018) de Bib Gourmand. Een Bib Gourmand wordt toegekend aan restaurants die hoge kwaliteit voor een schappelijke prijs geven. Deze twee restaurants behouden ook dit jaar deze onderscheiding.

Ook ontving Herón in 2022 een groene ster. De groene ster wordt jaarlijks uitgereikt aan restaurants die een voorbeeld zijn op het vlak van duurzaamheid. Het Utrechtse restaurant staat ook dit jaar in de lijst van de groene sterren in de Michelin Gids Nederland. a

Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol

Na tien jaar heeft de Domstad weer sterrenrestaurants. Restaurant Karel 5 en restaurant Maeve uit Utrecht ontvingen maandag een Michelinster. Michelin maakte het nieuws bekend tijdens de jaarlijkse uitreiking in het DeLaMar Theater in Amsterdam.

Tekst: Floor Vervoort / Fotogra e: Bas van Setten

KONINGSDAG, een feest voor ons allemaal!

We staan weer aan de vooravond van de viering van Koningsdag, waarbij de herinnering aan vorig jaar nog vers in mijn geheugen ligt. En wat we me vooral bijgebleven is, is de betrokkenheid van jong tot oud. Op de vrijmarkten was er voor iedereen wat te kopen en de vele spelletjes getuigen van veel creativiteit van de mensen. Verschillende optredens brachten de mensen bij elkaar en overal was een fantastische sfeer! Dat vervult me van trots op Utrecht en op alle vrijwilligers die dit met elkaar waar maken.

Het kan niet vaak genoeg genoemd worden, zonder al deze vrijwilligers is Koningsdag zoals wij deze vieren niet mogelijk. Het vraagt veel creativiteit en organisatiecapaciteit. Waar men vorig jaar in Zuilen en in Oost al met succes op een nieuwe locatie het feest vierde, mag Oost het voor het tweede jaar op rij op een nieuwe locatie organiseren. Dit overigens op een naar mijn mening zeer mooie alternatieve locatie, het University College Utrecht. Blij zijn we ook dat Koningskinderen op het Lepelenburg dit jaar het evenement weer weet te organiseren. In Hoograven is het programma verandert en de verenigingen in De Meern, Zuilen, ’t Zand, Vleuten, Tuindorp, Oog in Al, Janskerkhof en Zuid West hebben weer een fantastisch programma in elkaar gezet. Dit kost veel tijd, dat weten wij, heel veel dank hiervoor!

In deze krant vind u een overzicht van de mogelijkheden bij u in de wijk die op Koningsdag zullen plaatsvinden. Wij wensen iedereen een hele mooi Koningsdag en we zien er naar dit samen te gaan vieren!

Ben je op zoek naar meer informatie over de verschillende evenementen, bezoek dan ook koningsdaginutrecht.nl

Vanaf 8:45 uur

Na het luiden van de klokken door het Klokkenluidersgilde is er een korte openingstoespraak van burgemeester Sharon Dijksma. Met het hijsen van de vlag en het spelen van het Wilhelmus door de Koninklijke brassband kan Koningsdag starten met een toost op een feestelijke dag. Aansluitend zijn er spelletjes voor kinderen en rondvaartochten over de Oude Gracht.

Vanaf 6:45 uur

Al vroeg wordt er verzameld op de dierenweide aan de Weth. de Greeflaan waarna het traditionele vissen start. Om 9:00 uur vindt het ontbijtbuffet plaats met aansluitend het hijsen van de vlag en de aubade met koffie en tompouce.

Vanaf 17:00 uur

Wijk- en Oranjevereniging Hoogravens Belang organiseert op het Tolsteegplantsoen een spetterend muziekfeest. Tussen 17.00 en 19.30 staan op het podium onder meer de Utrechtse rapper Duimalot en de dj's Wipneus en Pim. We nodigen je van harte uit om Koningsdag met ons te komen vieren. Een Foodtruck en een bar maakt ons feest compleet.

Koningsdag in Zuilen begint met een aubade bij het Zuilens monument op het Prins Bernhardplein. Tijdens de aubade wordt het Wilhelmus gezongen gevolgd door het Zuilens Volkslied. Alle wijkbewoners zijn van harte welkom bij deze start van Koningsdag en om mee te zingen. Om 10.00 uur begint de kleedjesmarkt op het plein voor buurthuis de Beatrix. Om 11.00 uur beginnen de activiteiten voor kinderen op het grasveld voor het Vorstelijk Complex met diverse attracties en scoutingactiviteiten. In de middag zullen diverse optredens zijn op het podium. Deze activiteiten duren tot 17.00 uur.

1. Aubade (Stadhuisbrug)

2. Haarzuilens

3. Hoograven

4. Zuilen

Vanaf 9:30 uur

Ronald van Maldegem Voorzitter Utrechts Oranje Comité

Vanaf 10:00 uur

Dit jaar niet in het Wilhelminapark maar op een andere unieke locatie: op het campusplein van University College Utrecht. Voor bewoners van Utrecht Oost, jong en oud, voor en door de buurt. Ook dit jaar met vertrouwde ingrediënten: de kindervrijmarkt, een swingende fietsparade, vette attracties, foodtrucks en live muziek! Kleedje voor de vrijmarkt moet wel gereserveerd worden en vol=vol, aanmelden is nodig. Voor meer informatie: www. koningsdagutrechtoost.nl

11. Janskerkhof

Vanaf 12:00 uur

Op Janskerkhof wordt op koningsnacht- en dag gefeest tijdens het BEAT-RIX festival. Geniet van optredens van verschillende artiesten en DJ’s op het grootste openluchtevenement van Utrecht. De muziek varieert van house tot disco, maar er zijn ook live-optredens.

Vanaf 7:00 uur

Oranje Stichting Wilhelmina Vleuten organiseert in Vleuten een kraam- en kleedjesmarkt op het Dorpsplein. Er is ’s middags ook nog livemuziek. Heb jij ook zo’n zin om lekker te snuffelen naar de leukste tweedehands items? Voel je welkom!

9. 't Zand

Vanaf 12:00 uur

Een feestelijke dag waarbij de kinderen en de kindervrijmarkt centraal staan. Op de fietsboulevard Aldo van Eyckplatsoen/Crouweldijk start de kindervrijmarkt. Om 15:00 uur is de uitreiking van de orginaliteitsprijs gevolgd om 15:30 door ’t Zand ’s GOT TALENT.

Oranje Comité Utrecht Zuid West organiseert ook dit jaar weer met ontzettend veel plezier het Koninklijk Danspaleis, een middag speciaal voor bewoners van het zorgcentrum vol gezelligheid, dansen, voetjes van de vloer en proosten op Koningsdag met een Oranjebitter, speciaal voor wijkbewoners. Oudhollandse gezelligheid op het Hof van Transwijk!

Koningsdag in Oog in al wordt georganiseerd door Oranje- en Wijkvereniging Oog in Al. Om 6:00 uur begint de opbouw van de traditionele kindervrijmarkt. Vanaf 10:00 uur zijn er verschillende attracties voor jong en oud. ’s Middags is er een gezellig terras voor de Dominicuskerk waar een DJ van 15.00 tot 18:00 uur de muziek verzorgt. In de kerk is van 10:00 -15:00 uur een interessante kunstexpositie. Kortom, een leuke en gezellige dag voor de hele wijk. Zie ook www. wijkverenigingooginal.nl.

Vanaf 10:00 uur

Het belooft ook dit jaar weer een gezellig feest te worden! 27 april vieren we Koningsdag traditiegetrouw met elkaar bij het Willem de Zwijgerplantsoen. Met een kindervrijmarkt, kinderen die muziek maken, als 'levend standbeeld' de boel opfleuren of een spelletje doen. De laatste jaren hebben we al heel wat leuke en originele dingen voorbij zien komen en we zijn dan ook nieuwsgierig wat dit jaar ons gaat brengen. Er zijn diverse attracties voor kinderen.

Vanaf 8:00 uur

Op de parkeerplaats Meerndijk achter café De Don start de kindervrijmarkt. Om 11:15 uur is er een officiële opening met muziekvereniging De Bazuin waarna de kinderspelen beginnen.. Om 13:15 uur start het muziekfestijn met medewerking van diverse artiesten. In De Roef begint om 14.00 uur een quiz en bingo.

5. Overvecht Vanaf 14:00 uur

6. Oog in Al Vanaf 9:00 uur

7. De Meern

8. Tuindorp

10. Vleuterweide

12. Oost (Wilhelminapark)

UTRECHT VOLGENS MANAGER VAN THE JETS FERENC MULDER

die al

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.

voor de lm zong een groot succes, met name in Japan, maar bijvoorbeeld ook in Mexico, Spanje en Portugal. De plaat belandde in Nederland ook in de Top 40, net als Pied Piper. Ze maakten ruim 80 platen. Ferenc keek met oude posters, krantenknipsels, platen, hoezen, foto’s, video’s en heel veel muziek half april terug op 65 jaar The Jets in het monumentale CAB-gebouw.

Wat waren de reacties op de tentoonstelling in het CAB-gebouw?

“Erg positief. Het was de moeite waard. Er waren bijvoorbeeld mensen die al 65 jaar fan zijn van de band, in totaal 300 man. Er zaten mooie verhalen tussen. Zo had iemand 55 jaar geleden zijn vrouw ontmoet bij een optreden van The Jets en zijn ze nog steeds samen. Ik had onder meer nog heel veel oude, unieke beelden uit begin jaren 60 van optredens in Nederland. Daar hebben de mensen het meest van genoten volgens mij.”

Hoelang ben je hier mee bezig geweest?

“Het was een enorme klus. Ik ben er ongeveer vier maanden mee bezig geweest, maar het idee had ik al jaren. Ik had alles in mijn kelder bewaard van al die jaren en wilde dat aan het publiek tonen. Ik heb onder meer alle grammofoonplaten van over de hele wereld verzameld. We waren wereldwijd best wel heel beroemd. Zo stonden we bijvoorbeeld op dezelfde plaat als de Clint Eastwood-soundtrack. Onze platen begonnen in 1964 met flmmelodieën, zoals van Goldfnger, Thunderball en From Russia With Love. In Nederland vielen we buiten de boot, tot we in ‘65 zelf nummers gingen maken. Aan de Oudegracht hadden we een studio en maakten we demo-opnames van allerlei artiesten. Zij werden ook beroemd, zoals Bonnie St. Claire, Lenny Kuhr, Armand en Peter Koelewijn. Via die platen werden wij ook een beetje bekend. Vooral onze optredens in Noord-Holland waren altijd uitverkocht.”

Hoe heb je al die jaren als manager beleefd?

“Het was een hele enerverende en leuke periode. Tot mijn 32e was ik beroepsmanager. Ik ging overal met de band overal op stap. Het voelde niet als werken, we waren gewoon lekker aan het spelen.”

En nooit gedacht om iets anders te gaan doen?

“Nee nooit. Ik ben op een gegeven moment bij de Rabobank gaan werken als international trade services manager en boordwerktuigkundige bij KLM, maar ben altijd de manager gebleven. De jongens die speelden en dat konden ze heel goed, alleen het organiseren deed ik: de platencontracten en met het busje overal heen rijden. Dan gingen we om 15.00 uur naar de oefenstudio in Friesland en waren we 07.00 uur weer thuis. Om 08.00 uur ging ik weer naar de Rabobank. Ons leven met The Jets had veel ups en downs: in de jaren 70 gingen we uit elkaar, begonnen eigen bands en in ’82 kwamen we weer bij elkaar. Het publiek is ons altijd trouw gebleven.”

Wat is een van de dingen die je is bijgebleven?

“Ieder optreden, in welke plaats dan ook, vond ik bijzonder. Bij elk optreden gebeurde er wel wat, zoals bij het optreden tijdens een studenten lustrumfeest op het Janskerkhof. Daar waren honderden mensen om The Jets te zien en werden op afstand gehouden met dranghekken en politie te paard. Later stond dat met foto’s in veel kranten. Of de dodensprong waarbij de bassist zijn gitaar de zaal in gooide, een aanloop nam en met een duik

boven op de gitaar sprong.”

Hebben jullie een seks, drugs en rock-'n-roll-periode gehad in de jaren 60 en 70?

“We waren in het bezit van dat grachtenpand. In die periode kregen we de royalty’s uit Japan. Die maakten we ook op. We richtten het grachtenpand in als studio en gaven daar veel feesten. Die waren allemaal gratis. We hebben nooit gespaard. Drugs hebben we nooit gedaan. Roken vond ik ook niks. Als iemand in het pand een stickie wilde opsteken, mocht dat niet van mij. In het pand aan de Oudegracht kwamen heel veel mensen, maar het liep nooit écht uit de hand. Ik was wat dat betreft wel serieus, anders hou je het ook geen 65 jaar vol.”

Wat is je lievelingsplek in Utrecht?

“’t Wed. Daar kwam ik vroeger al toen er nog maar één café was. Ik kom er bekenden tegen, maar ook door alle herinneringen en nostalgie. Als de kroeg daar dichtging, ging het feest door op de Oudegracht bij ons in de studio.”

En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht?

“Dat doe ik iedere donderdagavond bij dB’s voordat ik naar huis ga ik. Ik heb nu zestien jaar mijn kantoor in het CAB-gebouw. En dan drink ik Distorter van Brouwerij Maximus.”

Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?

“Een kennis, Bunk Bessels, organiseerde eind

jaren 60 A Flight to Lowlands Paradise in de Jaarbeurs. Het was een van de eerste Nederlandse popfestivals. Duizenden en duizenden mensen kwamen daar op af. Voor die organisatie neem ik mijn petje af. Heel veel mensen herinneren zich dat festival nog.”

Wat was het beste optreden dat je ooit in Utrecht gezien hebt?

“Dat was onder meer dat van Mink DeVille in Tivoli Oudegracht. Ik had de platen en vond Willy DeVille zo geweldig. Hij deed een akoestisch optreden en mensen mochten niet roken en drinken in de zaal.”

Wat is je droomhuis in Utrecht?

“Dat is Oudegracht 187. Het stamt uit 1375 en is een van de oudst panden van Utrecht. Vroeger woonde familie Begeer daar en stond er een zilverfabriek. Zij hadden wat kennissen, een daarvan was Koningin Wilhelmina. Ik heb nog een foto van het huis met haar koets voor de deur. Zij kwam een zilveren schaaltje ophalen voor ‘Juultje’, Juliana dus. Voor de oorlog was het een chique visrestaurant, vandaar het marmer in de gang. En eind jaren 50 werd het The Jets-studio.”

Utrecht is…

“…een fantastische stad met hele oude gebouwen, maar ook nieuwe als TivoliVredenburg. Het is een cultuurstad met allerlei optredens en waar veel artiesten beroemd zijn geworden. Ik ben blij dat ik Utrechter ben als ik langs de Oudegracht loop.” a

Ferenc Mulder (81) was 65 jaar lang de manager van The Jets. Eind jaren 50 begon hij met onder andere zijn broer Karry de Utrechtse band, toen nog The Rocking Explosives. Toen in 1964 de James Bond lm Gold nger uitkwam, bereikte ze met hun versie van het lied dat Shirley Bassey

‘Er waren mensen

65 jaar fan zijn van de band’

Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Bas van Setten

Het Kleine Theater

Waar: Het Werftheater

Wanneer: woensdag 26 april

Prijs: 18 tot 20 euro

Het Werftheater Het Werftheater bestaat 45 jaar en viert dit van 25 april tot 7 mei 2023 met als thema “het belang van Het Kleine Theater”. Het jubileum wordt gevierd met een bijzonder weekprogramma waarin arrivés in het vak hun verhaal vertellen, hoe zij ooit zijn begonnen en waar zij nu staan in hun carrière. Woensdagavond 26 april staan

Erik van Muiswinkel en Kees van Amstel in de spotlights. De avond wordt begeleid door journalist en schrijver Patrick van den Hanenberg. De rest van de week zullen onder meer Claudia de Breij, Johan Hoogeboom en Youp van ‘t Hek het Utrechtse podium betreden.

Alternative 80’s

Waar: TivoliVredenburg

Wanneer: vrijdag 28 april

Prijs: 11 euro

Verwacht bij Alternative 80’s de nummers die veel te weinig te horen zijn, en nog steeds zo geliefd zijn. Iedere editie proberen de DJ’s te verrassen met vergeten nummers en bands uit de glorietijd van de New Wave en de Postpunk, de opkomst van de Synth-pop en de hoogtijdagen van de Gothicrock. Natuurlijk worden ook de publieksfavorieten niet vergeten, New Order en The The, Joan Jett en Yazoo, Grace Jones en Prince en natuurlijk Siouxsie en The Cure. Om alvast in de stemming te komen, kun je luisteren naar Spotify-lijst ‘Alternative 80’s Favorites’.

Birdcage Paradise

Waar: EKKO

Wanneer: zaterdag 29 april

Prijs: 11 euro

Birdcage Paradise is terug met een nieuwe editie in EKKO. Zoals ze zelf omschrijven: “Duik met ons de nacht in en beleef fantastische livemuziek, DJ’s, deco & visuals uit je wildste fantasieën en een vrolijk dansend vlock aan colourful birds!” EKKO roept op om vroeg te komen om niets te missen

Van Kooten en de beat

Waar: Stadsschouwburg

Wanneer: vrijdag 28 april

Prijs: 10 tot 24,50 euro

Try-out: Het lammetje dat een varken is 4+

Waar: Filiaaltheater

Wanneer: vrijdag 28 en zaterdag 29 april Prijs: 8 tot 13 euro

Vrolijke try-out voorstelling gebaseerd op drie prentenboeken van Pim Lammers: Het lammetje dat een varken is, De Boer en de Dierenarts en Kamiel de Kameel. Het Lammetje dat een varken is gaat over een lammetje dat heel graag in de modder rolt en een varkentje blijkt te zijn. In De Boer en de Dierenarts doen de dieren net alsof ze allerlei gekke ziektes hebben, zodat die leuke dierenarts wel móet langskomen. En in Kamiel de Kameel zijn de dieren in rep en roer, omdat er een nieuw dier komt wonen op de boerderij. Die vreemde kameel geeft een feestje voor iedereen. Tijdens de voorstelling zullen twee muzikale spelers zichzelf met verschillende instrumenten begeleiden, zoals een ukelele of zingende zaag. Kaarten voor de try-out zijn te koop via de website van het Filiaaltheater De lezing is gratis te bezoeken, aanmelden is noodzakelijk. Dat kan gratis via de website van TivoliVredenburg.

‘Van Kooten en de beat’ is een swingende vertelling over liefde, familie en een onverzadigbare behoefte aan muziek, naar het gelijknamige boek van Kasper van Kooten. Onlosmakelijk daarmee verbonden zijn de hartsvrienden met wie Kasper al vanaf zijn vroege jeugd in bandjes speelt. Hij is de drummer die zichzelf naar Ahoy droomt, maar eenmaal op het hoogste podium blijkt zijn droom niet te kloppen. Uniek foto-, video- en audiomateriaal en een van zijn muzikale vrienden maken onderdeel uit van dit vermakelijk zelfportret.

World Disco Soup Day

Waar: Griftpark

Wanneer: zaterdag 29 april

Prijs: gratis

Een evenement waarbij gratis soep wordt uitgedeeld, gemaakt van groenten die anders verspild zouden worden. Tijdens dit evenement is er ook discomuziek en kan er gedanst worden onder het genoten van een kopje soep. Iedereen is van 16.00 tot 20.00 uur welkom!

Fee van der Poel 4+

Waar: Schiller Theater Place Royale Wanneer: zaterdag 29 april

Prijs: 7,50 tot 15 euro

Op zoek naar een kinderactiviteit voor in de meivakantie? Kom dan naar een van de drie theatervoorstellingen van verhalenverteller en actrice Fee van der Poel. Er staan drie voorstellingen op het programma: Mevrouw Groen en Mevrouw Grijs (4+) om 13.00 uur, Het mysterie van Ravenstein (8+) om 14.00 uur en Het Gouden Bos (8+) om 15.00 uur. Tickets zijn te koop per voorstelling, per twee voorstellingen of alle drie op de website van het Schiller Theater.

Straatnamen

Straten met een oranje tintje

Deze keer een speciale Koningsdag-editie! DUIC ging daarom op zoek naar Utrechtse straatnamen met een oranje tintje. Deze week de verhalen achter de Willemstraat, Koningstraat en Oranjestraat.

De Willemstraat is een zijstraat van de Vredenburg en loopt door tot aan de Waterstraat. De Koningstraat in Wijk C bestaat niet meer, maar lag vroeger op de plek waar nu de Kamer van Koophandel staat. Schuin daar tegenover ligt de Oranjestraat.

De Willemstraat, Koningstraat en Oranjestraat dragen deze namen sinds december 1863. Tot december 1863 heetten deze de Catharijnestraat, het Zand en de Zandstraat. Volgens het boek ‘Altijd zoekend naar de juiste naam’ van Bettina van Santen deden bewoners van Wijk C in november 1863 een verzoek aan het Utrechtse college van B&W om deze drie straatnamen te veranderen in meer koningsgezinde namen. De aanleiding waren de Onafhankelijkheidsfeesten waarbij gevierd werd dat precies vijftig jaar eerder, op 30 november 1813, Willem I (eerste koning der Nederlanden uit het huis Oranje-Nassau) voet aan Nederlandse wal zette en de Oranjes terugkeerden in Nederland. B&W hoefde er blijkbaar niet lang over na te denken, want in december 1863 werden de Catharijnestraat,

het Zand en de Zandstraat herdoopt in Willemstraat, Koningstraat en Oranjestraat.

Volgens ‘Altijd zoekend naar de juiste naam' werd de straatnaam Koningstraat in januari 1954 gewijzigd in Oude Koningstraat. Dat had te maken met de dubbeling in Utrechtse straatnamen. De straat in Wijk C veranderde dus in Oude Koningstraat en de Koningstraat in de Schaakbuurt bleef bestaan. Inmiddels is de straatnaam verdwenen in beide buurten. Of deze straatnamen zijn vervangen door een andere naam, is onduidelijk. De straten Prinses Irenelaan, Prins Bernhardlaan en Prinses Margrietstraat zijn bijvoorbeeld wel nog te vinden in de Schaakbuurt.

Volgens de ‘Lijst beschermde monumenten’ van gemeente Utrecht is het gebouw op Willemstraat 9 een gemeentelijk monument, tevens het enige beschermde monument in deze drie straten. In de even huizen op de Oranjestraat 2 tot en met 14 is wel nog de oorspronkelijke structuur met Volgende week vertellen we het verhaal achter de Jacobijnenstraat. Kun jij ons meer vertellen over de herkomst van deze straatnaam? Laat het ons dan weten. a

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

De stad in cijfers

In de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

Het aantal woninginbraken neemt in Utrecht al jaren af. Tien jaar terug vonden er in Utrecht nog 2.459 inbraken plaats. In 2022 wisten inbrekers slechts 666 keer toe te slaan. Een daling van 73 procent. Dat blijkt uit cijfers van de politie die DUIC analyseerde. Tijdens de pandemie werd die trend doorgezet. Doordat mensen veel thuiswerkten en weinig de deur uit gingen, werd het voor inbrekers veel moeilijker om toe te slaan.

In 2013 werden 444 woninginbraken gepleegd in de wijk Noordwest, het hoogste aantal van alle wijken in de gemeente Utrecht. In de jaren daarna is het aantal inbraken in deze wijk echter geleidelijk gedaald tot 72 in 2022. Ook blijkt

In other news

Van Gogh Museum Changes Title of Famous Van Gogh Painting

Een kunstzinnige In other news deze week. De Utrechtse chef

Ernst de Witte van restaurant Feu leverde namelijk een bijzondere prestatie. Hij ontdekte een fout in de titel van een schilderij dat in het Van Gogh Museum hangt en dat leidde tot aanpassing van de titel.

Artdependence Magazine, een tijdschrift over moderne kunst dat door zo’n 30.000 mensen uit 195 landen gelezen wordt, besteedde aandacht aan de bijzondere ontdekking van de Utrechtse chef.

“Van Gogh Museum Changes Title of Famous Van Gogh Painting After Discovery by Utrecht Chef”, kopt het tijdschrift bij het artikel.

“There is an error in the caption of Van Gogh's famous painting 'Red coals and onions'. They are not onions at all, but garlic. Chef Ernst de Witte of Restaurant Feu discovered this and contacted the Van Gogh Museum to report the error”, schrijft het tijdschrift. Artdependence legt uit dat De Witte in het Van Gogh Museum rondliep toen hij de fout ontdekte.

“I was looking at a beautiful painting by Van Gogh, depicting red cabbages and garlic. But when I looked at a sign next to it, it said 'Red coals and onions'. I strongly believed that this was not the case and contacted the Van Gogh Museum”, citeert Artdependence de Utrechtse chef. “They even had an independent researcher look at it! And then I was right. They have officially changed the name of Vincent van Gogh's painting from 'Red cabbages and onions' to 'Red coals and garlic’.” a

uit de onderzochte cijfers dat er in de wijk Vleuten-De Meern de afgelopen 10 jaar sprake is geweest van een redelijk stabiel aantal woninginbraken. In 2013 werden er 167 inbraken gepleegd. De jaren daarna is het aantal inbraken geleidelijk afgenomen tot 67 in 2021, maar in 2022 steeg het aantal weer naar 133.

Verder tonen de cijfers aan dat er bijvoorbeeld in de wijk Zuidwest sprake is geweest van een geleidelijke daling. In 2018 wisten inbrekers slechts 138 keer toe te slaan. Twee jaar later, in 2020, was het aantal woninginbraken verder afgenomen tot 77. Vorig jaar werd er 42 keer ingebroken in de wijk Zuidwest, het laagste aantal van alle wijken van de gemeente Utrecht. a

Sigarenfabrieken in Utrecht

De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Deze keer wandelen we langs een aantal sigarenfabrieken in Utrecht. De belangrijkste Utrechtse sigarenfabriek was die van Ribbius Peletier aan de Oudegracht.

Dankzij de uitstekende tabak uit Nederlands-Indië kwam de Nederlandse sigarenindustrie in de tweede helft van de negentiende eeuw tot grote bloei. Ook in Utrecht verschenen halverwege de negentiende eeuw de eerste sigarenfabrieken. Vaak werd gekozen voor een leegstaand gebouw maar soms besloot een fabrikant om een nieuwe fabriek te bouwen. Bij het productieproces ging het voornamelijk om handwerk. Veel ruimte of een specifieke indeling van het gebouw waren niet noodzakelijk. Vaak waren de fabrieken daarom kleine, pakhuisachtige gebouwen. Ook werden er nog geen machines gebruikt, dus een extra stevige constructie en schoorstenen waren evenmin nodig.

De productie van sigaren was aanvankelijk volledig handwerk. Het productieproces zou zelfs nooit helemaal gemechaniseerd worden. De sigaar bestaat uit versneden tabak, het zogenaamde binnengoed, waaromheen het omblad wordt gerold. De tabaksbladeren werden allereerst bevochtigd en van de middennerven ontdaan, het zogenaamde strippen. Vervolgens werden de bladeren gedroogd. Daarna werden de sigaren geperst, gerold en in model gebracht.. Vervolgens werden ze op kleur gesorteerd, voorzien van een bandje en verpakt in kistjes.

Van de Utrechtse sigarenfabrieken is er nog een aantal te zien. Zo staat in de Janshovenstraat, een zijstraat van de Biltstraat, de voormalige sigarenfabriek van J. Naseman.

Hij heeft in 1884 twee kleine arbeiderswoningen, die achter zijn winkel stonden, verbouwd tot een doorlopend gebouw. Hierin vestigde hij een sigarenfabriek met op de begane grond droogkamers, een pakhuis en een werkplaats. De sigaren werden verkocht in de winkel aan de Biltstraat.

Een andere Utrechtse sigarenfabriek werd in 1904 in opdracht van Maurits Wijzenbeek gebouwd aan de Abel Tasmanstraat in de destijds nieuwe wijk Lombok. De architect, M.E. Kuiler, zou later ook het kasteelachtige pakhuis van de veevoederfabriek Hooghiemstra ontwerpen. Het gebouw aan de Abel Tasmanstraat heeft het uiterlijk van een groot pakhuis met kleine vensters en in de top een hijsbalk. Het naastgelegen gebouw op de hoek werd tegelijk gebouwd en diende als sigarenwinkel met woning.

Sigarenfabriek Ribbius Peletier De belangrijkste Utrechtse sigarenfabriek was die van Ribbius Peletier. De broers Peletier richtten met financiële hulp van hun vader, die tabaksverkoper was in Zaltbommel, in 1844 een sigarenfabriek op. Het productiebedrijf was gevestigd aan Oudegracht 364. Het pand zou bekend komen te staan als 'De gesloten steen', vernoemd naar de zwerfkei die op de hoek ligt van het pand aan de Oudegracht en de Eligenhof. Door een zakelijk geschil met zijn oudere broer ging Gerlachus Ribbius in 1846 alleen door en vanaf 1856 met

hulp van zijn jongere broer Barend. Door de sterk stijgende vraag naar sigaren in de tweede helft van de negentiende eeuw ontstond er een tekort aan vakkundige sigarenmakers. Als eerste ging Peletier daarom in 1859 er toe over om meisjes vanaf twaalf jaar en vrouwen op te leiden tot sigarenmaaksters. Ze werden te werk gesteld in een aparte 'vrouwenfabriek'. Buitenshuis werkende vrouwen waren toen nog een zeldzaamheid. Om dit maatschappelijk acceptabel te maken werd dan ook de nadruk gelegd op de zedelijkheid en netheid. Vrouwen waren bovendien goedkopere arbeidskrachten, want ze kregen een lager loon dan de mannen, en ze veroorzaakten minder arbeidsonrust.

Het fabriekscomplex van Peletier is gedurende het bijna negentigjarig bestaan van de onderneming regelmatig verbouwd. Dat begon al in 1857 met een uitbreiding aan de overzijde van de Eligensteeg. In 1908 kwam de huidige voorgevel tot stand, volgens een ontwerp van architect Kuiler. De fabriek telde toen zo'n vierhonderd werknemers. Er werden honderdvijftig merken sigaren geproduceerd. De export naar het buitenland nam een belangrijke plaats in, waarbij de fabriek trots vermeldde dat verschillende Europese staatshoofden tot de clientèle behoorden. In Nederland mocht Peletier vanaf 1860 het predicaat 'Koninklijk' voeren. Gerlachus bleef tot 1895 leiding geven aan het bedrijf om daarna tot 1901 zijn laatste levensja-

ren door te brengen op het landgoed 'Huis te Linschoten'. Aangezien zijn enige zoon geen belangstelling had om zijn vader op te volgen, werd de onderneming omgezet in een Naamloze Vennootschap waarin de zoon enkel een commissariaat bekleedde.

Opkomst van de sigaret

Vanaf de jaren twintig van de vorige eeuw ging het bergafwaarts met de sigarenfabrieken. De opkomst van de sigaret na 1920 decimeerde de bedrijfstak. Tussen1920 en1930 moesten veel sigarenfabrieken hun poorten sluiten vanwege de economische crisis. De concurrentie van het buitenland en het zuiden van Nederland, waar de lonen lager waren, was te groot. En dan was er nog de in 1922 ingevoerde accijns op tabak en sigaren. Dit alles betekende het einde voor de kleine sigarenfabrieken in Utrecht. Ze zouden de mechanisatie, die na 1920 doorgang zou vinden, niet meer meemaken. Ook de NV Koninklijke Tabak- en Sigarenfabriek Peletier moest in 1934 haar poorten sluiten.

Het hoofdgebouw met de rijk versierde gevel staat er nog steeds en is inmiddels een Rijksmonument. De fabrieksgebouwen op het achterterrein hebben echter inmiddels plaatsgemaakt voor woningen. a

Tekst: Mario Gibbels / Fotogra e: Het Utrechts Archief, Russcher Tekst & Beeld, Martin van Leeuwen

Mannenzaal in de fabriek van de Koninklijke Tabak- en Sigarenfabriek G. Ribbius Peletier Jr.

Vrouwenzaalzaal in de fabriek van de Koninklijke Tabak- en Sigarenfabriek G. Ribbius Peletier Jr.

ZAAILING VAN DE MAAND

De grote boom in de Bollenhofsestraat

In de Bollenhofsestraat staat een boom die de straat opsiert, een gewone es. De boom is groot en heeft een dikke stam die zich niet ver boven de grond splitst in vier inke takken. Hij groeit strak tegen een etsenrek aan. Dit verraadt dat deze boom hier niet is aangeplant, maar dat een zaadje is neergevallen en wortel heeft geschoten. Dat moet al enige tijd geleden gebeurd zijn, want de wortels drukken nu het etsenrek opzij en de stoep omhoog.

ZOEKPLAAT

Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE OUDEGRACHT

Langs de stam en takken kun je duidelijk de verdikkingen zien waar er is gesnoeid.

“Dat is voor mij een teken dat iemand voor deze boom zorgt,” zegt Van Lunteren, “En dan word ik nieuwsgierig naar wie en waarom. Ik ben gewoon gaan aanbellen om te vragen of iemand iets wist.” Van Lunteren kwam uit bij buurman Jan van Esser, die vanuit zijn keukenraam een prachtig groen uitzicht heeft dankzij de boom. Dat Van Esser de boom in zijn hart gesloten heeft is al gauw duidelijk. “Ik was bang dat de gemeente de boom zou weghalen, maar tot mijn grote genoegen wordt de stoep aangepast.”

Van Esser woont al 40 jaar in de Bollenhofsestraat en de boom viel hem zo”n 20 jaar geleden voor het eerst op. “Hij was toen zo”n meter hoog en ik vond hem meteen anders. Hij paste in deze buurt, een buurt uit 1880 waar veel geklust is en geen huis hetzelfde. Iedereen doet wat met zijn huis. En deze boom doet ook gewoon wat.”

Een tijdlang werd de boom gewaardeerd door de kinderen uit de straat, die hem gebruikte als klimboom. Maar een jaar of vier geleden wou een buurman hem ineens weghalen. “Daar ben ik meteen voor gesprongen,

zegt Van Esser, “Hij bleek last te hebben van een tak. Na overleg heeft de buurman die tak eraf gezaagd en heb ik deze afgevoerd naar het Griftpark,” ietwat schuldig grinnikend toevoegend, “Ik hoop niet dat ik daarvoor nu nog een boete krijg.” Enige tijd geleden kwam er een nieuw gevaar, de straat werd opengelegd voor kabels. “Maar het bleek dat de grote wortels niet tot de huizen kwamen en precies tussen de rioolbuizen door gingen. De boom heeft zichzelf hier perfect neergezet.”

Behalve de boom heeft Van Esser al die jaren de buurt zien veranderen. “Vroeger waren mijn buren pottenbakkers, doodgravers en leraren, die hier hun leven leven lang woonden. Nu zijn het jonge en vermogende mensen. Na twee kinderen zijn ze weg.” In tegenstelling tot zijn buren is Van Esser van plan hier oud te worden en hij hoopt al die tijd van de boom te genieten. “Ik heb me echt gehecht aan die boom. Doordat ik hem heb zien groeien voelt het toch als mijn boom. Dat is toch anders dan als de gemeente hier “plop” een boom neerzet. Het is me wat waard om deze boom te sparen.” a

Hans van Lunteren, beeldend kunstenaar in de openbare ruimte en ontwerper van het Sjanghaipark in Overvecht, heeft een eigen kijk op het vergroenen van de stad. Hij neemt ons mee door de stad op zoek naar bijzondere bomen, zaailingen. Spontaan gegroeide bomen die het beeld van de aangelegde stad doorbreken, ecologisch waardevol zijn en vaak een band met mensen aangaan. Ken jij ook een mooie zaailing van een boom? Meld deze dan op www.toevalliggroen.nl.

De gewone es (Fraxinus exelsior)

Een gewone es kan goed tegen wind en luchtvervuiling. Ze voelen zich het beste thuis op mooie losse en diep doorwortelbare grond. Een jonge es kan zich prima ontwikkelen in de schaduw, maar op latere leeftijd heeft de boom veel licht nodig. De laatste jaren sterven er veel gewone essen aan de essentaksterfte. Een ziekte veroorzaakt door een schimmel. Deze tast de bladeren aan en de boom laat zijn bladeren vallen. De schimmel blijft echter in de bladsteel aanwezig en maakt het volgende jaar weer sporen. De wind verspreidt de sporen en zo worden andere essen weer aangetast. Men is naarstig op zoek naar gezonde, nog niet aangetaste, essen. Spontaan gegroeide zaailingen hebben een eigen uniek DNA. Het is daarom goed mogelijk dat uiteindelijk onder deze zaailingen gezonde exemplaren gevonden worden die bestand zijn tegen de ziekte.

Tekst: Jessica van Essen en Frank van den Brink / Fotogra e: Bas van Setten

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

Pep en Frans zien berusting bij

FC Utrecht-selectie na verlies

tegen Feyenoord

Het was allesbehalve een spannende wedstrijd zondagmiddag. FC Utrecht werd in De Kuip met 3-1 verslagen door Feyenoord. Pep en Frans hebben zich geërgerd aan de mentaliteit van hun club, hopen dat Bas Dost terugkeert in de basisopstelling en zien dat FC Utrecht gaat samenwerken met gedetineerden.

“De spelopvatting, tactische keuzes en de instelling. Het was allemaal gebaseerd op gebakken lucht”, zo begint Frans. “De pijnlijk slappe instelling van deze middag was terug te zien bij de eerste tegengoal. Mark van der Maarel ging als een slapjanus een duel in. Als op de penaltystip vervolgens drie Feyenoorders vrij mogen staan om af te ronden, dan moet FC Utrecht zich afvragen waarom ze überhaupt naar De Kuip zijn afgereisd.” Pep kan zich vinden in de woorden van zijn broer en vult verder aan. “Feyenoord is afgelopen donderdag tot het gaatje gegaan in Rome. Door een late verliespartij tegen AS Roma zijn ze uit de Europa League geknikkerd. Dat is een enorme mentale tik. De enige manier om van een mentaal- en fysiek uitgeput Feyenoord te winnen was door er vanaf de eerste minuut bovenop te klappen. Daar was alleen geen moment sprake van.”

De nederlaag tegen Feyenoord geeft Pep aanleiding om nog wat dieper in te gaan op de wedstrijd. “De berusting die er na afoop van de wedstrijd heerste bij onze spelers is onacceptabel. De play-offs zijn binnen en het lijkt alsof deze jongens nu op hun gemakkie de competitie willen uitspelen. Een overwinning tegen Feyenoord had juist richting die

SPORTUTRECHT

nacompetitie een enorme boost gegeven. Deze houding was tenenkrommend. Er had, net zoals bij meer wedstrijden dit seizoen, veel meer ingezeten. Zondag was de uitgelezen kans om een keer te winnen in De Kuip.”

Geheim wapen

Voor FC Utrecht-supporters was het zondag dus een donkere middag. Toch zag Frans nog wel een enkel lichtpuntje. “De enige die nog een beetje naar behoren presteerde was Bas Dost. Hij maakte een hele knappe goal en solliciteert hiermee naar een basisplaats. Het is te hopen dat trainer Michael Silberbauer gaat trainen op een 4-4-2 formatie. Op die manier kunnen Douvikas en Dost in de play-offs samen goed uit de verf komen.” Pep reageert.

“Douvikas en Dost als spitsenduo kan een geheim wapen worden. Het enige probleem is dat Silberbauer zijn spelers meer vrije dagen geeft, dan dat hij ze laat trainen. Afgelopen week hebben de jongens twee vrije dagen gekregen en slechts drie trainingen afgewerkt.

Tijd en trainingsmomenten om er een nieuwe formatie in te slijpen, zijn er dus niet.”

Vechtersmentaliteit en gedetineerden

Naast deze wedstrijd kwam er afgelopen weekend nog ander nieuws naar buiten. FC

Passie, levenslust, bewegen en plezier in Overvecht

Sport en Cultuur: niet voor iedereen een alledaagse combinatie. Toch blijkt het waardevol. Immers, kinderen een zo breed mogelijk aanbod bieden zodat ze kennis maken met alle facetten van de samenleving is belangrijk. En dat geldt uiteraard ook voor een hobby. Veel kinderen en jongeren krijgen het nu eenmaal vanuit huis niet automatisch mee om zich te ontwikkelen in hun vrije tijd en/of lid te zijn van een (sport) club. Marina van HuisstedenKaspers nam deze week een kijkje achter de schermen bij de activiteiten van Zimihc, SportUtrecht en Theater Kikker. Zij zijn een samenwerking aangegaan met Corpo Máguina Society, een dans en performance gezelschap dat zijn roots in Tilburg en Breda heeft.

Alsof het de normaalste zaak van de wereld is; Heleen Volman, mededirecteur van Corpo Máguina, vertelt over workshops met muziek, voetbal en dans met kinderen uit de wijk Overvecht. “En als ze willen en er heel veel plezier in hebben mogen ze uiteindelijk meedoen met de voorstelling op 6 en 7 mei in het Zimihc theater Stefanus aan de Braziliëdreef 2.” Een voorstelling die de lange naam ‘It takes a child to raise a village/ football meets dance’, draagt. Maar dat weerhoudt een fks aantal kinderen uit Overvecht er niet van om met veel inzet mee te doen met een gezelschap van dansers, acteurs, freestyle voetballers en muzikanten onder de bezielende leiding van choreograaf Guilherme Miotto.

Geen alledaagse kost, noch voor de sportwereld, noch voor de kinderen en hun ouders of de school toch? Voor Heleen Volman is dat inmiddels wel zo. ‘’Wij hebben inmiddels de nodige ervaring opgedaan in onder andere Tilburg en Breda. In het begin wilde niemand

geloven dat het zou lukken om de verbinding te kunnen maken tussen voetbal, theater en het echte leven. Maar zeker nadat wij in Tilburg er in zijn geslaagd groepen zogenaamde probleemjongeren aan ons te binden is dat ongeloof een stuk minder. Maar ik moet er wel eerlijk bij zeggen dat ik onder de indruk ben van de aanpak hier in Utrecht. Vanuit de samenwerking tussen Theater Kikker en ZIMIHC hebben we hier kennis gemaakt met een voortvarend gezelschap. Zoals Anne Rutten, die als sport en cultuur makelaar vanuit Sport Utrecht en Zimihc opereert en ook Ellen van de Rijt vanuit ZIMIHC. Inmiddels zijn de workshops voor deze voorstelling begonnen bij KBS Mattheus aan de Nigerdreef en in de gymzaal aan de Pagodedreef.’’

Rolmodellen De kinderen die meedoen maken kennis met een voor hen totaal onbekende wereld. En dat vormt nu juist de grootste uitdaging voor choreograaf Miotto wiens grootste uitdaging

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

Utrecht is gestart met het verzorgen van trainingen binnen de muren van de penitentiaire inrichting in Nieuwegein. De club wil hiermee gedetineerden helpen bij hun re-integratie in de samenleving. Deze samenwerking maakt veel duidelijk voor Pep. “Het is mooi om te zien dat de club zijn maatschappelijke verantwoordelijkheid wederom neemt. Daarnaast verklaart deze samenwerking ook de gestolen overwinning tegen FC Twente van vorige week. De spelers kunnen overigens nog genoeg leren van gedetineerden. Een vechtersmentaliteit ontbreekt namelijk al maanden binnen de spelersgroep. Misschien kan de selectie op hun vrije dag een workshop van een paar gevangenen krijgen.” Richting de volgende competitiewedstrijd is er genoeg trainingstijd. Door de

bekerfnale van volgend weekend speelt FC Utrecht pas weer over twee weken.

De ploeg kan zich gaan opmaken voor de laatste vier wedstrijden van de competitie. Cambuur, RKC, Ajax en FC Emmen zijn de tegenstanders die op de planning staan. Frans heeft tot slot een tip voor de Utrechtse selectie. “Het aantal punten dat wordt gehaald in deze wedstrijden maakt niet meer uit. Het gaat nu om het creëren van het goede gevoel. De jongens mogen de berusting niet toe laten slaan. Het is te hopen dat er in deze vier wedstrijden een over mijn lijk mentaliteit wordt gecreëerd en dat er wat meer getraind gaat worden. Laagvlieger Cambuur is de ideale tegenstander om een goed gevoel voor de nacompetitie te gaan creëren.” a

ligt in het laten bewegen, in welke vorm dan ook, van zijn dansers met de kinderen. In dit soort voorstellingen is het de bedoeling dat de volwassenen de kinderen als middelpunt stellen. Er wordt veel gewerkt met rolmodellen zoals voetbal freestylers Nasser El Jackson, Rowdy Heinen, maar ook met Alesya Dobys, een hele grote naam in de wereld van house en urban dance en meervoudig Nederlands kampioen paaldansen Yvonne Smink.

‘’Het mooiste is als de mensen in de zaal reageren en dus zien wat er gebeurt met de kinderen. Het is toch mooi als een onderwijzeres haar collega aanstoot en bij het zien van een van haar leerlingen zegt ‘zie je wat daar gebeurt? Dit is echt ongeloofijk.’ Ze doelde daarbij op een van de kinderen die helemaal los ging en totaal uit zijn schulp kroop en samen met de rest een hartverwarmende voorstelling verzorgde. We hebben heel veel te danken aan Miotto die dit teweeg brengt met zijn inzet en passie en zijn liefde

voor bewegen. ‘’

Anne Rutten vult aan: “Sport is een laagdrempelig middel om zo ook cultuur mee te nemen, in dit geval dus in het theater met voetbal. We hebben ook een sporter gehad die ging sporten op een podium waar kinderen met theatertechnieken bezig waren en zo ook leerden op een podium te staan. Daarnaast rollen we creatieve activiteiten uit, zoals onlangs nog bij het Utrechtse schoolvoetbaltoernooi. Maar het kan ook gewoon op de sportclub om op die manier bepaalde onderwerpen bespreekbaar te maken of aan teambuilding te werken. Dit project laat heel goed zien dat sport of cultuur niet per se los van elkaar moeten maar zeker in elkaar kunnen overlopen en dat dit wel degelijk een meerwaarde heeft. Net zoals je dat ziet in de street/urban cultuur en de beweging die daaromheen gaande is.” Voor meer informatie over de voorstelling: https://www.zimihc. nl/agenda/child-village-2/ a

Uit de scène Human Parkour. Hier vormen de lichamen van kinderen en volwassenen een parcours met obstakels en hindernissen en klimmen en klauteren de kinderen hier door- en overheen.

Perfect in pasvorm

‘Pulles Schoenen is al sinds 1970 in de familie’, zo vertelt Robin Pulles, met zijn vrouw Miranda eigenaar van de zaak. De speciaalzaak aan de Nachtegaalstraat 5 in Utrecht herbergt daarmee al vele jaren aan kennis en kunde. Goed advies en service staan hoog in het vaandel.

Pulles Schoenen heeft schoenen voor zowel vrouwen als mannen. Of u nu schoenen nodig heeft om op te werken of een vrijblijvende voetanalyse wilt - de medewerkers van de winkel kunnen hun klanten als geen ander adviseren. Pulles Schoenen onderscheidt zich vooral door het ruime assortiment aan schoenen voor ‘lastige’ voeten. Niet iedere voet is gelijk, waarom zou er dan wel één standaard schoen moeten zijn? Daarom worden er bij Pulles schoenen verkocht in veel verschillende wijdtematen. Ook is er mogelijkheid om door middel van een gratis voetanalyse meer inzicht te krijgen in uw houding of voeten. Robin en Miranda nemen ruim de tijd om hun klanten te helpen, zodat u met de schoenen die bij u passen de winkel verlaat.

Miranda maakte al jarenlang het etalagemateriaal voor de winkel. Steeds vaker kreeg zij van klanten de vraag waar zij haar materialen kocht. Maar waarom klanten doorsturen als deze spullen ook zelf verkocht konden worden? Om deze reden bevindt de Hobbyshop Utrecht zich sinds 1,5 jaar naast Pulles Schoenen. Hier verkopen dezelfde eigenaren een divers aanbod aan creatieve producten, zoals stickers, schrijfwaren, snijmallen, vele soorten papier, linten, sprays en nog veel meer.

Het vakmanschap van Robin en Miranda in combinatie met de twee winkels zorgt voor een fjne dynamiek waardoor u prettig kunt winkelen.

Beide winkels zijn dinsdag t/m vrijdag van 10.00 tot 18.30 geopend en zaterdag tot 17.00. Met het openbaar vervoer kunt u hen ook goed bereiken!

Pulles schoenen

Nachtegaalstraat 5 Utrecht

Tel. 030 - 231 4728

HUB Utrecht is het nieuwe mediacentrum van de stad Utrecht met RTVU en DUIC als initiatiefnemers.

Wil jij een vergaderruimte of studioruimte huren bij HUB Utrecht? Dat kan. Boek nu en stuur een mailtje aan: reserveren@hubutrecht.nl

Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, WiFi en whiteboard en natuurlijk gratis ko e en thee

“Niet iedere voet is gelijk, waarom zou er dan wel één standaard schoen moeten zijn?”

Boek de vergaderzaal tot max. tien personen

Boek de Studio voor opnames of een vergadering.

Organiseer je een debat of grote vergadering in de avond? Boek dan onze Grote zaal.