De krant die verder kijkt in de stad 7 JULI 2023 | 9E JAARGANG NR. 231 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP DUIC.NL Column Koos Marsman over Leve 't Wijk P. 6 eenElkeweek DUICnieuwe P. 12 Ondernemer uitgelicht: Ombretta Utrecht volgens wielrenner Lars van den Berg P.15 SportUtrecht: Khadija is lid van volleybal en wil leren zwemmen P. 14 Bestel via duicshop.nl en ontvang een gratis setje ansichtkaarten Verdwenen horeca in Utrecht Koop nu het boek € 34,95 incl. verzendkosten Almeerdan1.500 exemplarenverkocht! Gratis wegwerpbeker verleden tijd, wat betaal je in Utrecht? PROVINCIE PAKT UTRECHTSE BEDRIJVENTERREINEN AAN Voor meer info: bel/app Pierre via 06-14415656 of zie campingganspoort.nl MET CATERING MOGELIJK! VERGADERZALEN BIJ CAMPING GANSPOORT Soworker maakt delen op Social media makkelijk! Boost je content en benut de kracht van je collega’s als ambassadeurs! Test gratis ons platform!
JULI - AUGUSTUS - SEPTEMBER HOOG
EVENTS, SURPRISES WINACTIES & MEER!
Advertentie THE MALL FOR US ALL HOOGCATHARIJNE.NL SCAN DE CODE
CATHARIJNE VIERT FEEST!
Eker liggen, maar het zit nog steeds niet in mijn systeem om hem constant mee te nemen. Misschien moet ik dat nu toch vaker gaan doen want sinds deze week moeten we extra betalen voor wegwerpbekers. Nieuwe regels van de overheid dwingen ondernemers om extra geld te vragen voor deze kopjes – en bakjes - die maar eenmalig gebruikt worden. Overigens ook helemaal geen slecht idee. Dagelijks pleuren we 19 miljoen wegwerpbekers en -bakjes weg die plastic bevatten. Bekers en bakjes die letterlijk één keer gebruikt zijn, en dan goed zijn voor de prullenbak. We maakten een rondje langs zaken in Utrecht om te bekijken hoe ze omgaan met
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
SPRINGWEG
Utrecht is constant in beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt. Hierdoor ziet de stad er op sommige plekken heel anders uit dan vroeger, terwijl andere straten en pleinen juist al decennia hetzelfde blijven. In deze rubriek laten we dat zien.
Ga naar DUIC.nl voor meer oude en nieuwe foto’s van de stad.
Colofon
Duurzaamheid lijkt sowieso geen vies thema bij deze ondernemers. Overigens blijft het wel gek dat we extra moeten betalen, maar dat er voor de rest niks duurzaams met dat geld gebeurt. Het gaat gewoon mee in de omzet van de ondernemer. Ook mogen de ondernemers zelf bedenken wat voor prijs er doorberekend wordt. 1 cent is prima, al zagen we in Utrecht bedragen tussen de 5 en 25 cent. Al met al is het idee dat men gewoon minder vaak kiest voor een wegwerpbeker en de keuze maakt voor een duurzamer alternatief. Ik moet die eigen beker van mij toch maar weer eens zoeken. We kunnen best wat minder weggooien dan 19 miljoen stuks.
Robert Oosterbroek
Advertenties
U bent altijd welkom voor een open gesprek.
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl 7 JULI 2023 | NR. 231
Media Website DUIC.nl Facebook DUICNL Twitter @duicnl Instagram duic.nl REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56 AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE ART DIRECTION EN VORMGEVING UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
Social
INHOUD Nieuws 5 DUIC in Beeld Slavernijmonument onthuld 6 Column Koos Marsman Leve 't Wijk 7 Nieuwe regels wegwerpplastic Hoe doen ko ezaken in Utrecht dat? Cultuur / Uit 9 Uittips Elke week de leukste tips Stad / Leven 11 Op pad met Oud-Utrecht Wandeling van Bartholomeus Gasthuis naar Sterrebos 12 Zaailing van de maand De walnoot aan de Willem Arntszkade 12 Ondernemer uitgelicht Ombretta 13 Herkomst straatnamen Lange en Korte Lauwerstraat 13 Stad in cijfers Oekraïners in Utrecht 13 In other news Fish doorbell Sport 14 Puzzel Zoek de verschillen 14 SportUtrecht Khadija is lid van volleybal en wil leren zwemmen 15 Utrecht volgens... Wielrenner Lars van den Berg maakt debuut in de Tour
2023 +/-1995
Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer en Ilana Noot ddk.nl en redactie DUIC
-
helder over wat een uitvaart kost
Johan Sienema Utrecht
3
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl NR. 231 | 7 JULI 2023 4
DUIC IN BEELD
Utrecht is sinds vorige week een monument rijker. In het Griftpark werd vrijdag namelijk het monument van vlucht en verzet onthuld. Het monument, dat is ontworpen door kunstenaar patricia kaersenhout, staat symbool voor het trans-Atlantisch slavernijverleden in Utrecht. De onthulling vond plaats tijdens de Keti Koti-herdenking, waar enkele honderden mensen bij aanwezig waren. Het monument heeft de vorm van een driehoek, verwijzend naar de driehoekshandel, een systeem van uitwisselingen in drie richtingen tussen Euro-
pa, Afrika en Amerika. Bovenop staan de ‘Flying Africans’, legende die terug over de oceaan ontsnappen door een magische passage. Rondom het kunstwerk liggen bakstenen die gebruikt werden als ballast voor de schepen en onder het monument zijn 20.000 kaurischelpen verborgen, de prijs voor een tot slaaf gemaakte. “Het monument vergroot het historische besef over ons trans-Atlantische slavernijverleden en nodigt uit tot gesprek. Zo wordt Utrecht echt een stad voor iedereen”, zegt wethouder Linda Voortman.
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl 7 JULI 2023 | NR. 231
Fotogra e: Robert Oosterbroek
5
COLUMN
Leve ‘t Wijk
In ‘t Ondiep waore d’r ’n paor die nie zo blij waore mè de regeboogvlag en da moste ze laf laote merreke door eiere teuge de raome te gooie waor die vlagge buite hinge. Gelukkig waore d’r medèen ook buurbewoaners die ’t opnaome voor de vlaggeniers en werde d’r bijna duzend kleine regeboogvlaggies verspreid om voor de raome te plaotse. Helaos is ’t zo da nie ied’reen da andurref vanwege bedreiginge van die paor. Die paor zette ‘t wijk dan ook ech voorschut. Zijn ze bang waor de regeboogvlag voor sta? Zijn ze bang angestoke te worre soms? Nou, ’t is gin virus hoor en d’r bestao gin vaksin teuge.
In ‘t Ondiep wete veule gelukkig daj’ mot uitkijke mè and’re te diskriminere. Da ’t uit onwetendheid komp. Vroeger werde veul mense in ‘t Ondiep zellef gediskrimineerd. Mè naome de mense die in de Hooiepoort woande. “Die werde door heul de stad angezien voor asosjiaole werkloaze dieve en vechtersbaoze”, vertelde mij deze week de 89-jaorige Wim de Graaf die tusse 1934 en 1947 in de Citroenstraot woande. “Me vaoder wer op ze werrek en overal mè de nek angekeke omda ie uit de Hooiepoort kwam, ’n buurtsjie waor ze in de res van stad bang van waore. Maor wij hadde alles, ech alles, an die zogenaomde enge mense in de poort te danke. We kwaome d’r woane en hadde niks, maor da was in zeer korte tijd opgelos. Onder leiding van voorzitter Janus Kooi van de buurvereniging wer d’r, ondanks de armoei van ied’reen, van alles angedroage: van de een ’n taofel en van de ander ’n stoel. En toen ‘k as kind in de oorlog allèen kwam te staon omda me moeder in ’t ziekehuis lag en me vaoder mos werreke in Duitsland, ben ‘k opgevange in de Hooipoort en hebbe ze me de hongerwinter laote overleve. Over de Hooipoort wil ‘k dan ook niks verkeerds hoare. Aj’ die mense leerde kenne wis je beter, die mense verdiene alle respek.” Wijze woorde van Wim de Graaf. Diskriminaosie hoor nie thuis in ’t Ondiep, hang op die regeboogvlag. leve ‘t Wijk!
Koos Marsman is ambesedeur vollekstaol en commetator. Hij schrijf tweewekelijks voor DUIC, natuurlijk in de Uterechse vollekstaol
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl NR. 231 | 7 JULI 2023
WOONBOULEVARD UTRECHT 7 dagen open 60+ winkels gratis parkeren Het is weer ZOMERSALE! www.woonboulevardutrecht.com Iedereen is er thuis 6
Advertentie
NIEUWE REGELS VOOR WEGWERPPLASTIC
Verplicht betalen om mee te nemen, zo gaan ko ezaken om met nieuwe regels
“Een zwarte ko e om mee te nemen, alstublieft.” Waar de ene ondernemer nog geen extra bedrag vraagt voor een wegwerpbeker doet de andere ondernemer dat al maanden. Vanaf zaterdag 1 juli is het echter verplicht voor iedereen. Sinds die dag zijn de nieuwe regels van de Rijksoverheid van kracht. Niet alleen voor wegwerpbekers met ko e, ook voor al het andere wegwerpservies voor bijvoorbeeld eten gelden de nieuwe regels. We gingen langs bij verschillende ko ezaken in Utrecht.
Elke dag gooien we in Nederland 19 miljoen wegwerpbekers en -bakjes weg die plastic bevatten. En dat na eenmalig gebruik. Dit wil de overheid tegengaan en daarom zijn er nieuwe regels bedacht. Om de regels nog een keer samen te vatten; ondernemers mogen alleen nog maar tegen betaling wegwerpbekers en -bakjes met plastic erin aanbieden om mee te nemen. Ook moeten ze een alternatief hebben, zoals herbruikbare bekers en bakjes.
Het bedrag dat ondernemers vragen voor wegwerpservies is overigens niet vastgelegd, maar de Rijksoverheid heeft wel richtlijnen opgesteld. Zo zou 25 cent voor een beker passend zijn, 50 cent voor een maaltijd en 5
cent voor voorverpakte groente, fruit, noten of saus. De kosten moeten verplicht op de bon vermeld worden.
Hoe doen ondernemers dit in Utrecht? We namen de proef op de som en gingen een nemen, bij Broodnodig aan de Mariaplaats. We betaalden niks extra’s en het bedrag stond dus ook niet op de bon vermeld. De medewerker achter de bar wist ook van niks. Saskia, de dochter van de eigenaar legt aan de telefoon uit dat ze ook niet heel erg staat te springen om de nieuwe regel door te voeren. “Ik ben het er ergens wel mee eens, maar er zijn ook veel grotere onderwerpen die ze
eerst kunnen aanpakken. Denk maar aan fast fashion, als ze die industrie aanpakken halen ze veel meer milieuwinst. Bij dit soort onderwerpen lijken ze de grootste boosdoeners nooit aan te pakken.” Ze gaat de regel overigens wel invoeren, maar is nog aan het bedenken hoe. Ze wil namelijk liever niet de prijs verhogen voor klanten. “Wel zijn we bezig met een statiegeldsysteem voor bekers.”
Heel anders is dat bij Anyday Coffee, in de Zadelstraat. “Voor mij is er niks veranderd, klanten betalen hier al maanden 25 cent extra voor een wegwerpbeker”, vertelt eigenaar Julian. “Ik kom zelf uit Canada en daar is het al veel gebruikelijker om een eigen beker meeken voorstander van de nieuwe regels. Hijbare bekers van het merk Huskee. Dit zijn cir-
nog wat verdienen aan het restproduct van Ondernemers mogen zelf bepalen welk bedrag ze in rekening brengen. Zo zien we bij 30ML dat ze een bedrag van 5 cent per beker rekenen en bij aan de Oudegracht 20 cent. Bij Møs aan de Kievitstraat rekenen ze 15 cent voor een wegwerpbeker, maar daar krijgen klanten ook nog eens 25 cent korting als ze een eigen beker meenemen. “Zo loopt het verschil dus op tot 40 cent. We verkopen uiteraard ook zelf een herbruikbare beker. Wij vinden het een goede maatregel, wel zo duurzaam. Als je ziet hoeveel beker er anders worden weggegooid.”
Bij The Village aan de Voorstraat betaal je 10 cent extra. Eigenaar Lennaert Meijboom vindt de nieuwe regel ook geen probleem.
“We hebben gewoon een extra knopje in het kassasysteem toegevoegd. Het was allemaal zo geregeld en prima dat ze dit hebben ingevoerd.” Bij Darras Coffee Roasters aan de
Bakkerstraat betalen klanten nog niks extra’s: “Ik ben wel aan het kijken naar statiegeldbekers.” De eigenaar ging ervan uit dat de nieuwe regels pas op 1 januari 2024 van kracht zouden worden.
Dagmar van Dagger Coffee aan de Zijdebalenstraat vertelt dat ze 15 cent vragen. “We proberen al sinds onze opening zo weinig mogelijk single-use plastic te gebruiken en we bieden daarom leenbekers aan voor 4 euro. Vooral tijdens corona zagen we dat dit veel gebruikt werd. We vinden het goed dat er aan bewustwording gewerkt wordt.” Bij The Rocking Chair aan de Adelaarstraat hangen meerdere bordjes om uitleg te geven over het nieuwe systeem. Daar betalen klanten 15 cent. Ook is er een lijstje met alternatieven: “Zo gebruiken we het WeCup systeem.” Bij dit systeem betalen klanten 1 euro statiegeld voor een beker dat ze weer terugkrijgen als de beker weer ingeleverd wordt. The Rocking Chair is zeker niet de enige die hier gebruik van maakt, meer dan 25 horecazaken in Utrecht zijn al hierbij aangesloten. De bekers kunnen bij iedere zaak ingewisseld worden.zaakjes allemaal al goed doorgevoerd te zijn. De meeste ondernemers menen dat het een prima regel is, met het oog op duurzaamheid. toe binnen bij eetzaken.
Waar de grote ketens als McDonalds en KFC landelijk een systeem hebben doorgevoerd, is dat bij lokale snackbars nog niet allemaal het geval. Bij snackbars halen mensen vaker meer dan één consumptie, elke keer zal er afgerekend moeten worden voor een plastic bakje als dat gebruikt wordt. Bij de FEBO in de binnenstad gaan ze 10 cent rekenen. Enkele zelfstandige snackbars die we spraken kenden de regelgeving, maar gingen er vooralsnog wat soepeler mee om. “We slaan soms 25 cent aan, maar bij grotere bestellingen doen we dat niet voor alles.”
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl 7 JULI 2023 | NR. 231
Tekst: Robert Oosterbroek
'We vinden het goed dat er aan bewustwording gewerkt wordt'
7
- Dagmar, Dagger Co ee
PROVINCIE PAKT UTRECHTSE BEDRIJVENTERREINEN AAN
De provincie gaat bestaande terreinen duurzamer maken en beter gebruiken. Zo hoeven er minder bedrijventerreinen bij te komen. Een klus voor de Ontwikkelingsmaatschappij Utrecht (OMU). Zij kregen een budget van 30 miljoen euro voor een baanbrekend plan: de OMU gaat verouderde kavels opkopen en up-to-date maken. Dit gebeurt op bestaande terreinen.
Onze provincie telt zo’n 150 bedrijventerreinen. Veel ondernemers op die bedrijventerreinen zijn niet meer tevreden.
De vernieuwing van de bedrijventerreinen is hard nodig. Ze zijn hét motorblok achter de economie in onze regio.
We willen toegankelijke, groene en duurzame bedrijfsterreinen
Hun loods, fabriek, magazijn of bedrijfshal is verouderd. Delen van de terreinen zelf zijn saai en vol eentonige bedrijfspanden. Maar verhuizen is lastig, want er is weinig bedrijfsruimte in onze drukke regio.
Dagelijks bezoeken honderdduizenden mensen deze 150 gebieden; ze zijn goed voor meer dan een kwart van alle banen in de provincie. Belangrijke plekken dus, maar er zijn er te weinig. De komende
10 tot 15 jaar is zo’n 336 hectare extra ruimte nodig.
Directeur Frank Hazeleger van de OMU: “We willen toegankelijke, groene en duurzame bedrijfsterreinen. Vriendelijke werkplekken met oog voor vergroening, biodiversiteit, energiebesparing en -opwekking. Ons doel is 85 hectare aan extra ruimte op bestaande terreinen. Omgerekend zijn dat zo’n 120 voetbalvelden.“
Hoe pakt de OMU dat aan? Frank Hazeleger: “Wij zoeken naar verpauperde bedrijfspanden: de ‘rotte appels’ met torenhoog onkruid voor de deur en een
Vergaderingen Provinciale Staten
Vanwege het zomerreces zijn er geen Statenvergaderingen tot eind augustus.
Erfgoedparels
In de provincie Utrecht staan veel monumenten. Deze bijzondere panden moeten voor de langere termijn bewaard blijven. En het liefst ook bezichtigd kunnen worden door een groot publiek. Denk bijvoorbeeld aan de Domtoren (die nu in de steigers staat). Het onderhoud kost veel geld. De provincie Utrecht draagt
daarom bij aan de restauratie van deze ‘Erfgoedparels’. Dit jaar krijgen 20 projecten subsidie, Zij komen daarmee in het rijtje van 180 restauratieprojecten die de afgelopen jaren zijn uitgevoerd. Binnenkort gaat de subsidieregeling weer open. Meer informatie vind je op: provincie-utrecht.nl/ erfgoedparels
overvolle brievenbus. We kopen ze van de vastgoedeigenaren en gaan ermee aan de slag. In de praktijk betekent dit vaak dat de panden worden gesloopt. De bouwrijpe bedrijfskavels worden vervolgens verkocht voor duurzaam gebruik. Het begin is er: onze eerste aankoop is een Kaaspakhuis in Woerden. Het is een verouderd jaren-tachtig pand, dat zal worden gesloopt. De onderneming gaat op zoek naar een (andere) locatie met uitbreidingsmogelijkheden.
Meer informatie nvomu.nl provincie-utrecht.nl/ bedrijventerreinen
Duurzaam laden en opwekken
Vanaf 2024 kun je op 10 provinciale carpoolplaatsen je elektrische auto duurzaam opladen met zonne-energie. De energie wordt ter plekke opgewekt. Boven 465 parkeervakken komen overkappingen met zonnepanelen. De kosten voor het opladen zijn altijd lager dan de benzinekosten.
De zogenoemde ‘solar parkings’ komen op de volgende plekken:
Werk aan de weg
Hieronder een greep uit de geplande wegwerkzaamheden, onder voorbehoud van onvoorziene (weers)omstandigheden:
N199 Door etsroute Amersfoort-Bunschoten 7 augustus1 oktober
N199 Amersfoort, groot onderhoud kruising Bunschoterstraat/ Maatweg 7-10 juli
N199/N414 Bunschoten, groot onderhoud kruising Voestalpine 7-10 juli en 14-17 juli
N210 Nieuwegein-IJsselstein: groot onderhoud 24-28 augustus en 1-4 september
N225 Rhenen, Herenstraat: werkzaamheden viaduct over de N233 6 juni-20 juli
N226, N227, N233: rioolinspectie op diverse trajecten tussen 12 juni en 25 augustus
N237 Soesterberg, wegwerkzaamheden Amersfoortseweg
8 mei-29 september
N402 Loenen aan de Vecht- Loenersloot: groot onderhoud 3 juli-14 augustus
N415 Baarn, Hilversumsestraatweg: groot onderhoud 21 augustus-15 september
N463 Woerdense Verlaat, Lange Meentweg: groot onderhoud 11-25 september
Speedpedelec mag vaker op het etspad
Speedpedelecs zijn elektrische etsen die een snelheid kunnen halen van 45 kilometer per uur. Omdat een speedpedelec zo hard kan, gelden er speciale verkeersregels voor. Vanaf
begin juli kunnen eigenaren van een speedpedelec een gratis onthef ng aanvragen om (vaker) gebruik te maken van het etspad. Voorwaarde is wel dat ze zich als gast gedragen.
Dat betekent niet harder dan 30 km en de snelheid aanpassen aan andere etspadgebruikers. Het gaat hier om een proef van de provincie Utrecht samen met de gemeenten Amersfoort en
N210 IJsselstein, N201-A2 Vinkeveen, N419-A12 Harmelen, N221-A1 Baarn, N204-A12 Woerden Noord, N204-A12 Linschoten, N230-A2 Maarssenbroek, N414-A1 Eembrugge, N401-A2 Breukelen, N229 Cothen. Het bedrijf We Drive Solar legt de zonne-installaties aan samen met vijf Utrechtse energiecoöperaties. Via deze coöperaties pro teren inwoners mee van de opbrengsten.
Een interactieve kaart van alle actuele wegwerkzaamheden aan de provinciale wegen vind je op: provincie-utrecht.nl/ wegen. Volg ons twitteraccount @werkaandewegutr. Bel voor spoedeisende zaken zoals storingen aan de verkeerslichten, wegversperringen en olie op de weg met het Meldpunt calamiteiten (030) 258 36 00
Zwemseizoen
Op 1 mei is het zwemseizoen gestart. In de provincie Utrecht zijn 27 of cieel aangewezen zwemwaterlocaties waar je veilig kunt zwemmen. Op deze locaties worden waterkwaliteit en veiligheid gecontroleerd van 1 mei tot 1 oktober. Alle of cieel aangewezen zwemwaterlocaties zijn opgenomen op zwemwater.nl en zijn te herkennen aan een blauw informatiebord van de provincie ter plekke.
Of cielebekendmakingen.nl
Voor of ciële bekendmakingen kun je terecht op of cielebekendmakingen.nl en op mijnoverheid.nl
Utrecht. De proef duurt twee jaar. Je kunt de onthef ng aanvragen op utrecht.nl/speedpedelec Op de website staat ook meer informatie over de spelregels en de gemeenten die meedoen.
Advertentie
Meer informatie? Kijk op onze website: provincie-utrecht.nl of volg ons op Facebook.com/provincieutrecht en Twitter: @ProvUtrecht | @PSUtrecht
Frank Hazeleger bij het Kaaspakhuis in Woerden
De Buurtcamping Utrecht
Waar: op verschillende plekken in Utrecht
Wanneer: vrijdag 7 tot en met zondag 9 juli
Prijs: gratis
Elke dag ontbijten met verse croissantjes, met zijn allen spelletjes spelen en ’s avonds sterke verhalen delen bij het kampvuur. En dat allemaal met je eigen buren! Dat is het idee van de buurtcamping. Enthousiaste buurtbewoners organiseren samen een weekend vol kampeerplezier in de Utrechtse parken. Jong en oud kunnen er terecht voor allerlei activiteiten en workshops en natuurlijk mag ook een campingdisco niet ontbreken. Van 7 tot en met 9 juli kun je de echte wereld even vergeten en je onderdompelen in het Buurtcamping-gevoel. De parken waar activiteiten zijn, zijn het Majellapark, Noordse park, Máximapark, Park de Gagel, Griftpark, Park de Koppel en Park Transwijk. Kom jij je tent opzetten?
Door de bank genomen: tien jaar later
Waar: Stadsschouwburg Utrecht
Wanneer: donderdag 6 en vrijdag 7 juli
Prijs: 10 tot 33,50 euro
De Verleiders verrasten in 2014 vriend en vijand met een messcherpe aanval op de bankwereld. Bezoekers bleven verbijsterd achter, zalen waren uitverkocht en het leidde zelfs tot een burgerinitiatief en een onderzoek door de Wetenschappelijke
Raad voor het Regeringsbeleid. Is er sindsdien iets veranderd?
Jazeker, het is erger geworden. De rijkste 0,01 procent zag hun vermogens vertienvoudigen en de overheid strooit met miljarden, maar ondertussen zijn wonen en energie onbetaalbaar en is de in atie torenhoog. ‘Door de bank genomen: tien jaar later’ werpt een kritische blik op deze ontwikkelingen in een rollercoaster aan feiten, analyses, gra eken en mini-colleges. Je lacht je gek. De voorstellingen zijn beide dagen uitverkocht, maar op Ticketswap worden af en toe tickets aangeboden.
Ode aan Antwerpen
Waar: Museum Catharijneconvent
Wanneer: nog tot en met zondag 17 september
Prijs: museumtickets vanaf 7 euro
Museum Catharijneconvent laat in deze tentoonstelling aan de hand van tachtig topstukken van Vlaamse en Hollandse meesters zien dat de bloei van de zeventiende-eeuwse Hollandse schilderkunst er niet geweest was zonder Antwerpen in de zestiende eeuw. Tijdens de tentoonstellingen zijn werken te zien van onder meer Pieter Aertsen, Frans Hals, Peter Paul Rubens, Antoon van Dijck, Jan Steen en Rembrandt van Rijn. Het museum is geopend van dinsdag tot en met zondag.
Goed goud geld
Waar: Berlijnplein
Wanneer: tot en met 23 juli
Prijs: van 33,25 tot 176,64 euro (inclusief diner)
Kids Kermis XXL
Waar: Maliebaan
Wanneer: tot en met 16 juli
Prijs: gratis, diverse prijzen voor attracties
Na enkele jaren afwezigheid is er weer een kermis op de Maliebaan. Anders dan voorheen is het attractieaanbod dit jaar speciaal op kinderen afgestemd. Er zijn dansende theekopjes, stoere race-auto’s en vliegende olifanten te vinden. Op sommige dagen zijn er ook verschillende straatacts, zo komt op dinsdag 11 juli Bumba langs om de kinderen te vermaken en op 14 juli is Paw Patrol van de partij.
Goed Goud Geld is een zomervoorstelling over het ongemak en de noodzaak van geld. Theatermaker Greg wil de wereld redden. Er moet een einde komen aan ongelijkheid en armoede. De rijkste 10 procent van Nederland bezit ruim anderhalf keer zoveel als de rest van het hele land samen. Steeds meer zien we onze bankrekening als het scorebord van ons leven. Greg stelt het aan de kaak. Maar: daarvoor is geld nodig. Goed goud geld confronteert het publiek met de complexiteit van geld en de ethische dilemma's die daarmee gepaard gaan. De ticketprijzen voor deze voorstelling variëren, maar wat de bezoeker ervoor terugkrijgt niet. Het idee is dat de sterkste schouders de zwaarste lasten dragen.
Aan de horizon
Waar: Centraal Museum
Wanneer: tot en met 27 augustus
Prijs: gratis
In deze zomertentoonstelling re ecteren hedendaagse, moderne en oude kunstenaars op de reis door het landschap. Kunstenaars zoeken immers al eeuwenlang naar een nieuwe horizon, zowel letterlijk als guurlijk. Zo trokken Utrechtse kunstenaars in de zeventiende eeuw naar Italië. Daar raakten ze geïnspireerd door het landschap en hun Italiaanse tijdgenoten. Eenmaal terug in Utrecht introduceerden ze een nieuwe schilderstijl: uitgestrekte landschappen met een Italiaans-mediterraan licht dat herinnert aan een broeierige zomerdag. De reis door het landschap is ook voor hedendaagse kunstenaars nog steeds een belangrijk thema. Daarbij gaat het over de ervaring van het landschap, over het reizen met een duidelijk doel of juist de reis zonder bestemming in gedachten. Maar reizen kan ook een meer beladen betekenis hebben. Het landschap laat sporen zien van thema’s als gedwongen migratie en klimaatcrisis. Aan de horizon bevat een groot aantal kritische werken van hedendaagse kunstenaars.
Gratis Japanse les
Waar: Bibliotheek Neude
Wanneer: elke vrijdag
Prijs: gratis
Nederlands oefenen en/of Japans leren? Dat kan elke vrijdag in Bibliotheek Neude. In de centrale hal van de bibliotheek begint namelijk om 13.30 uur een les Japans voor beginners. Aan de hand van het boek Marugoto Starter A1 leer je je eerste Japans. Vanaf 14.15 uur is het tijd voor de iets meer gevorderden: met het boek Marugoto Elementary 2 wordt er geoefend op niveau A2-B1. Na 15 uur wordt er Nederlands geoefend. De Japanse lessen worden gegeven door Yuko Kabashima. Deelname is gratis, maar een bijdrage van 1 euro per keer is welkom.
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl 7 JULI 2023 | NR. 231
9
HUB Utrecht is het nieuwe mediacentrum van de stad Utrecht met RTVU en DUIC als initiatiefnemers. Wil jij een vergaderruimte of studioruimte huren bij HUB Utrecht? Dat kan. Boek nu en reserveer via de QR-code.
Locatie: Achter Clarenburg 23-25
Vanaf € 75,-
Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, WiFi en whiteboard en natuurlijk gratis ko e en thee
Advertenties
Studio
Grote zaal
Vergaderzaal
Een wandeling van het Bartholomeus Gasthuis naar Sterrenbos
Wil je lid worden van Oud-Utrecht? Kijk dan op oud-utrecht.nl/ lid-worden
De historische vereniging Oud-Utrecht maakt voor DUIC wandelingen door de stad, op zoek naar bijzonder erfgoed. Deze keer is het startpunt van de wandeling het Bartholomeus Gasthuis in de Lange Smeestraat, het laatste in functie zijnde gasthuis in Utrecht.
Vanaf de dertiende eeuw telde Utrecht veel gasthuizen, vaak gelegen net buiten de stadsmuur. Pelgrims en zwervers die niet in de stad mochten overnachten konden hier terecht. In het gasthuis was meestal ook een kerk of kapel waar men zijn godsdienstplichten kon vervullen. Later werden er ook maaltijden verstrekt.
Het Bartholomeus Gasthuis begon in 1367 als Apollonia Gasthuis. Het was een kleine herberg waar bedelaars en pelgrims tijdelijk onderdak konden vinden. Het is Willem van Zuilen van Abcoude geweest die het gasthuis een enorme schenking gaf en de naam van het gasthuis veranderde in Bartholomeus Gasthuis, waar alleen zieken werden opgenomen. Hij bracht verbeteringen aan en liet ook een kapel bouwen. Verder liet hij een armenpot instellen, een fonds waaruit armen buiten het gasthuis wekelijks bedeeld werden.
Het Bartholomeus Gasthuis is nu een cultureel erfgoed van meer dan 650 jaar oud en is ook de plek waar het Bestuur en Commissies van de Historisch Vereniging OudUtrecht regelmatig vergaderen en waar in de Smeezaal lezingen worden verzorgd door de Vereniging.
In de Franse tijd, eind achttiende eeuw, zeer slecht en onder Koning Willem I werd het besluit genomen alle toen nog bestaan-
de gasthuizen onder een bestuur te brengen en werd het Bartholomeus Gasthuis het Algemeen Gasthuis waar ook de bejaarden uit de andere gasthuizen werden gehuisvest. De rest werd opgeheven en veel gasthuizen werden gesloopt. In later eeuwen werden de gasthuizen of ziekenhuizen of ouden van dagen huizen.
Van Universiteitslaboratorium tot rechtbank
We gaan de brug over en rechts op Catharijnesingel 60 (voorheen no 61) is het Orga-torium. Dit Neorenaissancistische gebouw, dat in 1893 door Jacobus van Lokhorst werd ontworpen, werd gebruikt volgens de tekst boven de deur als werkplaats voor de ‘anorganische scheikunde, gezondheidsleer en gerechtelijke geneeskunde’. Het driehoekig fronton boven de gevelsteen bij de ingang bestaat uit twee liggende engeltjes met het wapen van de Utrechtse universiteit en het devies ‘Sol Iustitia Illustra Nos’. Wapen en tekst maken duidelijk dat het laboratorium onderdeel uitmaakte van de Utrechtse universiteit. De buitenkant van het gebouw wordt gesierd door namen en beeltenissen van belangrijke wetenschappers en laboratoriumwerkzaamheden.
Het was in dit gebouw dat de Nederlandse wetenschapper Christiaan Eijkman het
onderzoek deed dat leidde tot de ontdekking van vitamines, waarvoor hij in 1929 de Nobelprijs kreeg. In 1932 verhuisde het lab naar de Croesestraat en werd het door de universiteit gebruikt voor andere (moderne) vakgebieden zoals bacteriologie en genetica. Na weer een verhuizing naar Universiteitscentrum De Uithof kwam het gebouw aan de Catharijnesingel leeg te staan en werd het vervolgens samen met de Gemeentelijke HBS op Catharijnesingel 62 geïntegreerd in de Rechtbank Midden-Nederland. Let vooral ook op het hekwerk langs de voorkant van het complex. Het wekt de indruk van een rij mensen die elkaar vasthouden en elkaar beschermen tegen de boze buitenwereld.
Sterrenbos en Sterrehof Als we de straat ingaan tussen aan de ene kant het rechtbankcomplex en aan de andere kant het gebouw van de NVWA – tegenover de Inktpot - zijn we op Sterrenbos. Dit hele gebied was tot in de 18e eeuw onbebouwd en stond bekend als Verloren Boomgaard. Door radiaalsgewijs een deel van de bomen te kappen ontstond het sterrenbos, een barok wandelpark met lanen die in de vorm van een ster vanuit het centrum naar buiten liepen.
In 1758 werden alle bomen gekapt en werd het terrein geschikt gemaakt om als exercitieterrein te dienen voor de lokale schutterij. Op het gebied aan de noordkant
van het Sterrenbos verrezen tuinhuizen voor de rijken, in de zogenaamde plaiziertuinen. Tot het einde van de 19e eeuw bleef het exercitieterrein onbebouwd.
Aan het einde van Sterrenbos werd in 1873 door de Liefdadige Vereniging van de Heilige Joseph een hofje, Sterrehof genaamd, gebouwd tussen de plaiziertuinen voor de huisvestiging van arme parochianen van de niet meer bestaande Dominicuskerk die toen aan de Mariaplaats stond. De veertien beneden- en bovenwoningen deelden een aantal toiletten en waterpompen buiten.
Sinds 2001 is de Sterrehof een rijksmonument als representatief voorbeeld van de romantische-classicistische bouwkunst en is in handen van particulieren die de woningen in 2006 hebben laten renoveren en restaureren.
Het Sterrenbos als exercitieterrein verdween aan het einde van de negentiende eeuw toen het gebied werd volgebouwd met laboratoria voor de universiteit en het academisch ziekenhuis. Heden ten dage staat het grootste gedeelte van de terreinen vol met nieuwe woningen en is bijvoorbeeld het voormalige academisch ziekenhuis een complex met luxueuze appartementen geworden.
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl 7 JULI 2023 | NR. 231
PAD MET OUD-UTRECHT
Tekst: Piet van Dijck
OP
Bartholomeus Gasthuis. Bron: Utrechts Archief 38288
Sterrehof. Foto: J.J.H. Reckers / Het Utrechts Archief
Ingang voormalig Fysiologisch Laboratorium. Foto: Piet van Dijck
11
Sterrehof. Foto: Piet van Dijck
ZAAILING VAN DE MAAND
De walnoot aan de Willem Arntszkade
Langs de Willem Arntszkade ligt een brede chique groenstrook. Een groenstrook met grote laanbomen die een beeldenroute ankeren. Ter hoogte van het kruispunt met de Melis Stokestraat staan, omringt met een haag, de iets minder charmante afvalcontainers. De netjes kort gesnoeide haag wordt hier doorbroken door een paar uitgegroeide takken met grote bladeren. Om dit stuk groen staat een hekje geplaatst. “Dit is de zaailling van een walnoot”, zegt Van Lunteren, “hij is al diverse keren met de mechanische snoei van de haag afgetopt. Zonde, want deze zaailing kan hier prima uitgroeien tot boom. Hij staat niemand in de weg.”
Van Lunteren blijkt niet de enige te zijn die zich om deze zaailing bekommert. Twee buurtgenoten hebben met de gemeente afspraken gemaakt over het onderhoud van de boom en zijn in de weer met een snoeischaar. Resoluut knipt een van hen er een zijtak af. “Deze mag eraf, want die andere wordt de hoofdtak”, zegt Josje van Noorden. Ze is landschapsarchitect en weet wat ze doet. Buurvrouw Ilke Genrich kijkt met ongemakkelijke blik naar de actie van Van Noorden “Ik kan dat niet hoor, snoeien. Het is een levend wezen en ik ben veel te bang dat ik de boom kapot maak.” Ze vervolgt: “Ik had eigenlijk helemaal niet door dat hier een walnoot groeide, maar mijn bovenbuurman wees mij op de bijzonderheid ervan.” Ze was dan ook behoorlijk geshockeerd toen de gemeente de boom ineens genadeloos had afgezaagd. “We moeten samenleven en genieten van zo’n boom in plaats van hem te behandelen als een ongewenst organisme. Als we hem laten uitgroeien tot een boom geeft hij walnoten, schaduw en hij neemt ook nog CO2 op.” De band die Van Noorden met de walnoot heeft, heeft een iets ander oorsprong: “Ik heb een walnoot in de tuin en ik weet eigenlijk zeker dat dit daar een nakomeling van is.”
Van Noorden had de zaailing aangemeld bij het project ‘Toevallig Groen’ en kwam zo in contact met Van Lunteren. Gedrieën heb-
ONDERNEMER UITGELICHT
ben ze de wijkopzichter benaderd. Deze was welwillend, mits de boom geen probleem zou worden voor het verkeer en het legen van de afvalcontainers. Alle partijen zouden hiervoor hun best doen. Als eerste moest de walnoot weer kunnen groeien. Om hem te beschermen voor de volgende mechanische snoei heeft Van Lunteren een stalen beschermhekje gemaakt. Dit heeft gewerkt, want de walnoot steekt weer mooi boven de haag uit. En om de groei de goede kant op te leiden, nu deze snoei-actie. Een actie die niet onopgemerkt blijft door een mevrouw op delie aan het doen? Dat is een walnoot!” roept. Na wat uitleg en overtuiging dat de snoeiers het beste met de walnoot voor hebben, vertelt ze “De walnoot is al een jaar of 6/7, ik heb al meerdere keren contact gehad met de gemeente, maar elke keer snoeien ze hem weer af. Zo zonde. Wist je dat het blad goed is tegen motjes in de wol?”
Onafhankelijk van elkaar blijken vijf buurtgenoten de zaailing omarmt te hebben. Met deze mensen, de wijkopzichter en het beschermhek aan zijn zijde, zou het de zaailing nu toch moeten lukken om uit te groeien tot walnoot dragende boom. De kikker van beeldhouwer Paulus Reinhard lijkt het vanuit zijn ooghoeken en met een glimlach allemaal gade te slaan.
Hans van Lunteren, beeldend kunstenaar in de openbare ruimte en ontwerper van het Sjanghaipark in Overvecht, heeft een eigen kijk op het vergroenen van de stad. Hij neemt ons mee door de stad op zoek naar bijzondere bomen, zaailingen. Spontaan gegroeide bomen die het beeld van de aangelegde stad doorbreken, ecologisch waardevol zijn en vaak een band met mensen aangaan. Ken jij ook een mooie zaailing van een boom? Meld deze dan op www.toevalliggroen.nl
De gewone walnoot (Juglans regia)
Tekst: Frank van den Brink
De gewone walnoot, of ook wel okkernoot, is een langzaam groeiende boom die wel 20 meter hoog kan worden. De boom groeit graag op een bodem met veel voedingssto en, kalk en vocht en maakt een brede kroon met zware takken. Notenhout heeft grote waarde als meubelhout en als neer, maar de boom wordt natuurlijk vaak aangeplant vanwege zijn noten. Mensen zijn niet de enige die deze graag eten. Ook eksters en kauwen lusten wel een walnootje. Soms verstoppen de vogels de walnoten voor een later tijdstip, maar niet alle verstopte noten worden door de vogels opgehaald. Deze walnoten kiemen en zo ontstaat er een nieuwe zaailing walnotenboom. Nog een jne eigenschap van de walnoot: De bladeren scheiden bij een warme zomer vaak een olie af waar vliegen en muggen niet van houden.
Maurizio’s Italiaanse broodjes en delicatessen bij Ombretta
Het was altijd een droom van Maurizio Catagnoli om een kleine winkel in Nederland te openen met speciale producten uit Noord-Italië, waar hij vandaan komt. Drie jaar geleden verhuisde hij naar Nederland en een paar maanden geleden werd met de opening van Ombretta zijn droom werkelijkheid. De vitrine in de Hardebollenstraat ligt vol met Italiaanse kazen, vleeswaren en niet te vergeten: schiacciata. Dat Italiaanse platbrood belegt Maurizio met al die lekkernijen.
In maart opende Maurizio Ombretta. Hij knapte de winkelruimte in een paar maanden tijd helemaal zelf op. Na al dat klussen was er geen tijd om bij te komen, want het was meteen al hartstikke druk in de winkel. Dat had hij niet verwacht. “Ik heb de eerste maanden veel meer gewerkt dan ik dacht. Het ging heel snel.” Hij vindt het heel leuk om te horen dat mensen het eten waarderen. “Mensen zeggen dat ze het gevoel hebben alsof ze in Italië zijn als ze mijn broodjes eten.”
Maurizio werkt niet met een menu, maar laat mensen zelf kiezen, waar hij ze met alle liefde advies bij geeft. Daar moeten sommigen even aan wennen, merkt hij. “Geen menu is niet zo gebruikelijk in Nederland. Sommige mensen vinden het best ingewikkeld dat ze zelf moeten kiezen, maar na de eerste keer zijn ze enthousiast om de ingrediënten uit te zoeken en nieuwe combinaties te proberen. Ik help ze altijd om de ingrediënten te combineren.”
Waarderen en herinneren
“De meeste goede kazen en vleeswaren komen uit het noorden van Italië”, zegt hij. “Ieder product heeft een eigen verhaal.” En die
verhalen wil hij graag met mensen delen. “Ik denk dat het belangrijk is om de geschiedenis van een product te weten als je het eet, bijvoorbeeld hoe en waarom mensen een bepaalde kaas zo hebben gemaakt. Dat zorgt ervoor dat je het meer waardeert en herinnert.”
Zijn assortiment verandert ook regelmatig. Alle producten komen uit Italië, ook het brood en de wijnen. De meeste spullen importeert hij zelf. De rest koopt hij in via Nederlandse groothandels, maar alles wordt in Italië gemaakt.
‘Kleine schaduw’
De meeste klanten kennen niet alle kazen en vleeswaren in de vitrine. Zo ligt er bijvoorbeeld Mortadella di Fegato (mortadella met lever), allerlei soorten gorgonzola, prosciutto crudo, Taleggio (met of zonder truffel) gerijpt in een grot en nog veel meer. Maurizio vindt het leuk om zoveel mogelijk mensen kennis te laten maken met dingen die ze nog niet kennen. “Dat is onderdeel van mijn werk: mensen iets nieuws laten proeven en ze er iets over leren. Soms is het daar te druk voor, maar ikhalen achter het eten te vertellen. Om dat te
kunnen, moet je wel liefde voor de producten hebben.”
Ombretta betekent trouwens letterlijk ‘kleine schaduw’, legt Maurizio uit. In Noord-Italië verkochten mensen vroeger wijn vanuit grote vaten, maar die moesten wel in de schaduw staan. Als iemand een van de wijnen wilde proeven, vroegen ze om een ombretta. Dan kregen ze een klein glaasje wijn. En nog steeds als je in het noorden van Italië een ombretta bestelt, krijg je een klein glas wijn.
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl NR. 231 | 7 JULI 2023
Tekst: Bo Steehouwer / Fotogra e: Bas van Setten
Tekst: Jessica van Essen
12
'Ik denk dat het belangrijk is om de geschiedenis van een product te weten als je het eet'
Straatnamen
Lange en Korte Lauwerstraat
De Lange Lauwerstraat is zo’n 350 meter lang en ligt tussen de Oudegracht en de Wijde Begijnestraat. De Korte Lauwerstraat staat haaks op de Lange Lauwerstraat, net als het Predikherenkerkhof. Aan de Lange Lauwerstraat ligt ook het Lauwerhof, waaraan de gelijknamige watertoren te vinden is.
Uit archeologische opgravingen blijkt dat er al vroeg in de geschiedenis bedrijvigheid was in de straat die nu de Lange Lauwerstraat heet. Aan de zuidkant van straat is een houten gebouw ontdekt dat dateert uit de tweede helft van de elfde eeuw. Mogelijk was er ook toen al sprake van een pad. De Lange Lauwerstraat behoort tot de oudste straten van de stad Utrecht en is ook een van de weinige oude straten die altijd dezelfde naam heeft gehouden.
Vanaf het moment dat Utrecht stadsrechten kreeg, in 1122, werd er een eigen stadsverdediging aangelegd. Naast dat de aanleg daarvan een enorm karwei was, moesten de
muren en poorten goed onderhouden en bewaakt worden. Dat was vanaf 1304 de verantwoordelijkheid van de 21 gilden die Utrecht rijk was.
In deze 21 gilden verenigden Utrechtse ambachtslieden zich. Zo waren er gilden van onder meer schoenmakers, smeden, zakkendragers, maar ook leerlooiers, die lauwers werden genoemd. Het Utrechts Monumentenfonds beschrijft in het blad SteenGoed dat de Lange Lauwerstraat vanaf de latere middeleeuwen werd bewoond door de broeders van de Lauwersgilde, waar de straat dan ook vermoedelijk naar vernoemd is.
Elk gilde kreeg een deel, een gildeslag, van de stadsverdediging toegewezen en was verantwoordelijk voor het onderhoud en de bewaking van de torens en muren binnen de gildeslag. De lauwers waren verantwoordelijk voor de oude Lauwerstoren, die achter het Predikherenkerkhof lag.
In other news
Het is een groeiende succesformule in Utrecht: de visdeurbel. De bel – waarmee kijkers van een livestream vissen kunnen helpen om door de Weerdsluis te komen – trekt steeds vaker internationaal de aandacht. Van gerenommeerde media tot bekende TikTokkers van over de hele wereld, de Attenborough! Why the internet’s going wild
Netherlands and viewers worldwide are hooked. No, this isn’t the latest voyeuristic reality series from the creators of Big Brother and The Traitors. It’s a charmingly innocent live stream which lets you ring a doorbell ondian. Wie op de beelden vissen ziet wachten, kan door op de digitale visdeurbel te drukken een seintje geven aan de sluiswachter. Die – de sluis openen. The Guardian: “It enables professionals
and the public to work together around the long. Like a marine midwife or damp doula, you can help them reach their spawning sites unscathed. It means they’re less likely to fall victim to predators such as herons, cormo-
The Guardian schrijft dus over het concept zelf, maar ook over de internationale aandacht die de visdeurbel trekt. “Thanks to its growing fanbase, this has been its best year yet, hitting 1m unique users and 8.2m visits in total. The brilliantly named Thunder Keck, linebacker for the Stanford Cardinals and a sustainability graduate, raised awareness in America by recommending it to his 800,000 TikTok followers. It’s become
Het visdeurbelseizoen zit er voor dit jaar weer op, maar in maart 2024 komt de visdeurbel opnieuw in de lucht voor het volgende vissentrekseizoen.
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
De stad in cijfers
In de rubriek Utrecht in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een ets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
Sinds de start van de oorlog in Oekraïne in februari 2022 is er een grote vluchtelingenstroom op gang gekomen. Veel Oekraïners hebben huis en haard achter zich gelaten om ergens anders een veiliger bestaan te vinden. Zo kwamen er ook veel Oekraïners in Utrecht terecht. Nu, bijna anderhalf jaar later, staan er 1.375 Oekraïners ingeschreven in Utrecht. In welke wijken verblijven zij vooral en hoe oud zijn zij? Dat zochten we uit.
De gemeente Utrecht registreert met de zogenoemde Oekraïnemonitor hoeveel vluchtelingen er in de stad verblijven. Deze informatie geeft een globaal beeld, maar is niet compleet, zo waarschuwt de gemeente ook. Buiten het zicht van de gemeente om is er namelijk sprake van grote in- en uitstroom en Oekraïners zijn niet verplicht om zich te laten registreren. Volgens de cijfers van de
gemeente staan momenteel 1.375 Oekraïners ingeschreven in de Basisregistratie Personen (BRP) die in Utrecht verblijven. Oekraïners van tussen de 45 en 54 jaar oud vormen de grootste groep (276), gevolgd door de groep 35- tot 44-jarigen (268) en de groep 27- tot 34-jarigen (229). De kleinste groepen zijn de 0- tot 3-jarigen (28) en de 75-plussers (57). Ingroepen precies zijn.
Er zijn nu 871 plekken verdeeld over tien locaties in de stad. Eind juli komen daar 268 plekken bij op het Herculesplein en daarna zo'n 30 extra plekken bij op de Belcampostraat en minimaal 60 op de Ravellaan. De meeste Oekraïners verblijven momenteel in de wijk Oost (341), gevolgd door West (328) en Leidsche Rijn (229). De wijk waar de minste Oekraïners verblijven is Zuid (66).
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl 7 JULI 2023 | NR. 231
# 13
'It's lo- Attenborough!'
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT
Zoek de zeven verschillen
SPORTUTRECHT
Khadija is lid van volleybal en wil graag leren zwemmen
Lars Muselaers, coördinator clubs, mentor en docent NT2 is een van de docenten en in dit geval iemand met een bijzondere taak. Naast het geven van les, is Lars degene die een bijzonder project begeleidt. “Als er een leerling komt die een club wil beginnen, dan ben ik degene die hem of haar daarbij helpt. Het maakt niet uit of dit nu een foto, zang-, kunst-, of sportclub is. Het gaat erom dat leerlingen dingen kunnen doen waarmee ze graag bezig zijn. En dat ze zich ook op dit gebied kunnen ontwikkelen. De activiteiten vinden meestal plaats op dinsdagmiddag direct na schooltijd, zodat iedereen weer op tijd thuis kan zijn en niet door het donker hoeft. Ook hebben we onder andere twee grote sportclubs binnen de school, te weten een voetbalclub met zo'n tachtig 'leden’ en een volleybalclub met ruim veertig 'leden’.”
De 16-jarige Khadija Obeed is een van hen. Zij zit sinds september op school en is sinds maart lid van de volleybalclub. “Ik kom uit Syrië en wilde daar ook altijd al graag sporten, maar door de oorlog ging dat niet. Ik ben dan ook blij dat ik hier kan volleyballen. We spelen hier met de jongens en de meisjes samen en dat levert geen enkel probleem op. Ik zou ook heel graag lid willen worden van een sportclub buiten de school. Maar eerst hier maar eens een beetje wennen. Wat ik ook heel graag wil is leren zwemmen.” Ter plekke kan Muselaers haar blij maken, want volgend jaar worden er ook zwemlessen vanuit school gegeven. Muselaers vult aan dat het niveauverschil tussen de leerlingen merkbaar is. “Er zijn er die in hun thuissituatie al aan sport gedaan hebben en dat zie je natuurlijk. Maar dat
maakt niemand wat uit, iedereen is gewoon enthousiast. Ook de trainers, zoals Frans Debie.”
Frans Debie is een van de volleybaltrainers. Normaliter traint Debie grote clubs zoals het eerste damesteam van Protos of bij Cito in Zeist. “Ik heb ja gezegd op een hulpvraag van Jos van Hout van VV Utrecht. Die is ook altijd druk als vrijwilliger en heeft hier bijvoorbeeld weer de ballen geregeld. Ik ben inmiddels gepensioneerd, dus ik had er wel de tijd voor. En het is echt waar, ik vind het hartstikke leuk. Normaliter kom je niet met dit soort kinderen in aanraking. Kinderen die uit bijvoorbeeld een oorlogssituatie komen en die hier een nieuw leven aan het opbouwen zijn. Maar we hebben natuurlijk ook te maken met de Ramadan. Je ziet dan minder kinderen meedoen, of ze zijn gewoon te moe.”
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE PANDHOF SINTE MARIE
Sport en Onderwijs, van oudsher een gouden combinatie. Maar in het geval van Ithaka ISK, met internationale schakelklassen voor kinderen van 12 tot 18 jaar, mag je wel spreken van een gouden combinatie met een dikke plus. Want niet alleen deze jongeren werken hier aan hun toekomst in een nieuw land, met nieuwe gebruiken en veelal een compleet nieuwe taal. Ook de docenten en het ondersteunende personeel zetten zich met hart en ziel in om hen met warmte en respect de weg te wijzen op hun weg naar de toekomst. Afhankelijk van hun kennis en kunde is het de bedoeling dat de leerlingen doorstromen naar een ‘reguliere’ middelbare school, het ROC maar ook het hbo. SportUtrecht nam voor DUIC een kijkje bij deze school, met een grote maatschappelijke en waardevolle opdracht.
Sport verbindt en ook dat is een van de missies van de school. Maar over dat verbinden heeft Debie nog wel een verhaal. “Ik maakte mee dat een van de oprichters van het volleybal maar één training heeft meege-
direct dat dit de eerste en laatste training was die hij mee had gedaan. Wat bleek, die knul moest verhuizen naar Gouda, jammer hij was net in Utrecht en op school gewend.”
Met de communicatie heeft Debie niet
zo'n probleem. “Integendeel, mijn collega Jan Reiff en ik begonnen in het Engels, maar al snel werd ons duidelijk gemaakt dat we het allemaal in het Nederlands moesten doen. Je ziet ze af en toe wel even glazig kijken als we wat uitleggen, maar als een aantal kinderen het echt niet begrijpt, hoor je uit alle hoeken en gaten in het Arabisch of welke taal dan ook een snelle vertaling. En dat is toch ook mooi, als je elkaar op zo’n manier weer kunt helpen.”
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl NR. 231 | 7 JULI 2023
Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers
14
UTRECHT VOLGENS WIELRENNER LARS VAN DEN BERG
Lars van den Berg maakt zijn debuut in de Tour de France: ‘Ik stond met mijn mond vol tanden’
Lars van den Berg (24) maakt dit jaar zijn debuut in de Tour de France. De wielrenner uit De Meern rijdt komende weken voor de Franse ploeg Groupama-FDJ en kreeg tot zijn grote verbazing elf dagen voor de start een telefoontje dat hij 1 juli op zijn ets mocht stappen in Spanje, waar de Tour dit jaar is gestart. Half juni werd hij nog tweede in de laatste etappe van de Route d’Occitanie. Samen met zijn broer Marijn, die derde werd, stond hij op het podium. DUIC sprak Lars vlak voordat hij naar de Tour vertrok.
Wat dacht je toen je het telefoontje kreeg dat je mee mocht doen?
“Ik stond met mijn mond vol tanden. Dit had ik nooit verwacht, omdat ik ervan uitging dat de selectie al vaststond. Ik had er nooit rekening mee gehouden. Ik was toevallig samen met Marijn toen ik werd gebeld. Na Route d’Occitanie vloog ik die maandag met hem naar huis en bleef ik bij hem slapen. ’s Ochtends belde de ploeg. Ik was toen nog bij mijn broer thuis. Ik kon dat moment met hem delen en had het niet anders willen hebben. Het is een herinnering die ik voor de rest van mijn leven zal onthouden. Het maakte het extra jaar oud zijn. Je werkt toe naar zo’n moment en Marijn weet ook wat je voor het wielrennen moet laten.”
Vind je het spannend?
“Een beetje. Ik ben vooral wel benieuwd naar de chaos eromheen en alle mensen langs de kant. Voor de wedstrijden op zich ben ik niet heel nerveus. Het is meer alle aandacht daaromheen. Dat is wel heel bijzonder.”
Wat wordt jouw rol in de ploeg?
“Groupama-FDJ gaat vol voor het klassement met David Gaudu. Hij werd vorig jaar vierde in de Tour. Dit jaar laten ze speciaal de sprinter van de ploeg thuis en gaan alle ballen op Gaudu. Mijn rol is om hem zo goed mogelijk te ondersteunen en hem zo min mogelijk energie te laten verspillen. Dat is het hele jaar al een beetje mijn rol en dat gaat heel goed. De ploeg is daar heel tevreden over. Daarom mocht ik ook meer naar de Tour. Ze weten wat ze aan me hebben, dat ga ik ook laten zien.”
Wat verwacht je van de Tour?
“Ik heb er alle vertrouwen in. Het niveau gaat niet ineens veel hoger zijn dan bij andere koersen. Ik heb genoeg zelfvertrouwen dat ik mee kan met de rest. Het wordt wel heel erg afzien, want het wordt heel warm. Maar ik ga er alles aan doen om op 23 juli in Parijs te staan. De eerste weken zit de meeste druk erop.”
Je hebt je dus niet echt kunnen voorbereiden, omdat je pas laat hoorde over je deelname. Wat heb je nog wel kunnen doen?
“Half juni heb ik nog Route d’Occitanie gereden in Frankrijk. De laatste etappe werd ik tweede en ik werd die dinsdag erna gebeld voor de Tour. Heel veel tijd voor voorbereidingen had ik inderdaad niet. Ik was vooral nog bezig met het NK in Valkenburg op 25 juni en met een beetje relaxen. Het NK ging niet geweldig. Ik had toch wat last van de hitte. Ik werd 21e, maar dat was niet waar ik voor kwam. Ik kwam voor de top-10. Maar hopelijk is mijn lichaam nu gewend aan de warmte
voor de Tour.”
Je startte al twee keer in de Giro. Vind je die vergelijkbaar met de Tour?
“Dit jaar reed ik de Giro ook, maar ik werd na een week ziek en moest helaas uitstappen. De Giro duurt ook drie weken, maar er is nog meer aandacht voor de Tour. Die is nog groter en nog belangrijker. En ik rij ook nog eens een keer voor een Franse ploeg. Het is de wedstrijd van het jaar.
Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht?
“Ik ben in De Meern geboren en daar heb ik 23 jaar gewoond. Nu woon ik de helft van het jaar in Spanje en de andere helft in Tiel. In de toekomst wil ik weer terug naar Utrecht. Daar woont de meeste van mijn familie.”
Wat is jouw mooiste herinnering aan Utrecht?
“Een van de recente herinneringen was de Vuelta die vorig jaar in Utrecht startte. Dat was super bijzonder. Ik zou ook mogen starten, maar werd een paar dagen van tevoren van de lijst gehaald. Dat was best wel een deceptie. Maar alsnog was het evenement zelf wel heel leuk.”
En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht?
“Op de Neude drink ik graag een biertje. Ook eet ik graag een hapje langs de grachten. Als ik in Nederland ben, ga ik altijd even richting het centrum. Je kunt er goed mensen kijken. Tijdens een trainingsperiode kom je niet echtsen, eten, relaxen en slapen. Dus het is leuk om daarna weer onder de mensen te komen.”
Waar beleef je de leukste avond in Utrecht?
“De keren dat ik uitga, aan het einde van het wielrenseizoen in oktober, ga ik bijvoorbeeld wel eens naar De Jans Bar op Janskerkhof. Aan het einde van het seizoen kijk ik er echt naar uit om de stad in te gaan. Maar ik ben ook blij als ik weer begin met trainen en in dat normale ritme kom.”
Waar ben je trots op als Utrechter?
“Utrecht is veel relaxter in vergelijking met Amsterdam. Het is hier minder toeristisch en ik kom hier altijd met veel plezier.”
Wat is je droomhuis in Utrecht?
“Ergens in de binnenstad, maar nu is dat nog onhandig door het wielrennen. Ik vind de huizen in de binnenstad supermooi. Ook de huizen op de Maliebaan vind ik echt gaaf.”
Utrecht is…
“…de mooiste stad van Nederland.”
In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een bekende of onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl 7 JULI 2023 | NR. 231
Tekst: Bo Steehouwer
15
‘Ik ga er alles aan doen om op 23 juli in Parijs te staan’
Advertentie