De krant die verder kijkt in de stad
3 NOVEMBER 2023 | 9E JAARGANG NR. 246 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP
DUIC.NL
Advertentie
Pep en Frans zien ondanks winst op Ajax paniek in de tent P. 15
Winkeliers niet blij met nieuwe regels voor uitstallingen
Elk e een week nieu DUI we C
P. 8
Utrecht volgens striptekenaar Albo Helm
Op bezoek bij Soup Bros op de Potterstraat
Advertenties
^d/ ,d/E' sK ^ > E< hdZ ,d ŝƐ ŽƉ njŽĞŬ ŶĂĂƌ ĞĞŶ
Assistent-Bedrijfsleider Gezocht! Stuur een e-mail naar hallo@ganspoort.nl
^dhhZ^>/ >K'/^d/ <͕ sK ^ >Ͳ E &KE ^ Et Zs/E' ;ǀƌŝũǁŝůůŝŐ͕ ŵŝŶŝŵĂĂů ϭϮƵ ƉĞƌ ǁĞĞŬͿ
<ŝũŬ ŽƉ ŽŶnjĞ ǁĞďƐŝƚĞ ǀŽŽƌ ĚĞ ǀŽůůĞĚŝŐĞ ǀĂĐĂƚƵƌĞ͗ ǁǁǁ͘ǀŽĞĚƐĞůďĂŶŬƵƚƌĞĐŚƚ͘ŶůͬǀĂĐĂƚƵƌĞƐ
KLAAR VOOR JE
WINTERSLAAP? Hilversum Vaartweg 4 • 035 - 6247194 Utrecht Oudkerkhof 11 • 030 - 2314984 Bilthoven Julianalaan 43 • 030 - 2287451
UTRECHT IEDERE ZONDAG OPEN
MORPHEUS.NL
#OP WOENSDAG Elke woensdag sneak previews en gesprekken met makers in het theater Toegang = gratis!
P. 11
Advertentie
PAKT PAKT UIT! KOOPZONDAG 12 NOVEMBER 10:00 TOT 17:00 UUR
SFEERVOL VERGADEREN OP DE CAMPING
€ 100, F A N AL VA AGDEEL PER D
• • • •
4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto Flexibele catering, van drankjes tot diners
• • • •
Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard Standaard gratis zwarte koffie, thee en water Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn 365 dagen per jaar, ook in de avond
DIRECT RESERVEREN? Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl. Liever bellen/appen? Pierre is te bereiken via 06-14415656. Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op
WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL
3
3 NOVEMBER 2023 | NR. 246 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
INHOUD
H
Nieuws
4 DUIC in Beeld
Fietsenstalling Vredenburg
7 Nieuwe regels voor uitstallingen
et is leuk om een redactie midden in de binnenstad te hebben, maar als je haast hebt is het niet altijd handig. En als ik dan gehaast door de menigte uit het voetgangersgebied probeer te komen, stoor ik mij weleens aan al die uitstallingen waar ik tegenaan loop. Dat is als ik haast heb. Wanneer ik slenter door het centrum om tijd stuk te slaan, of in ieder geval zonder haast te hebben, zijn die uitstallingen eigenlijk helemaal niet zo irritant. Leuke uitstallingen van lokale ondernemers kunnen zelfs bijdragen aan een levendige uitstraling van de binnenstad. Toch wil de gemeente er vanaf, althans van de overdaad. Een enkel bord en bankje wordt toegestaan, maar meer niet. Dit om ruimte over te laten voor
voetgangers. Op sommige punten in de binnenstad laat de doorstroming op drukke momenten inderdaad te wensen over, maar of de uitstallingen daar de oorzaak van zijn weet ik niet. Wellicht is het een idee om uitstallingen alleen te verbieden op vaste piekmomenten, op zaterdagen. Horecaterrassen nemen over het algemeen wel meer openbare ruimte in – die wil ik in ieder geval niet weghebben. We liepen een rondje door de binnenstad om wat ondernemers te spreken. Lees er meer over op pagina 7. Robert Oosterbroek
Winkeliers in de binnenstad niet blij
Cultuur / Uit 8 Utrecht volgens...
Striptekenaar Albo Helm van De Inktpot
DE VERANDERENDE STAD IN BEELD
9 Uittips
Elke week de leukste tips
Stad / Leven 11 Op bezoek bij
POTTERSTRAAT
12 Verdwenen fabrieken
Utrecht is constant in
Soup Bros op de Potterstraat LEKO-Radio aan de Abstederdijk
beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.
13 Straatnamen
Hierdoor ziet de stad er
Royaards van den Hamkade
op sommige plekken heel
1921
anders uit dan vroeger,
13 Stad in cijfers
2023
terwijl andere straten en
Huizenprijzen
pleinen juist al decennia
13 In other news
hetzelfde blijven. In deze
14 Puzzel
Ga naar DUIC.nl voor
rubriek laten we dat zien.
‘One of the busiest cycling routes’
meer oude en nieuwe
Zoek de verschillen
foto’s van de stad.
15 Zaailing van de maand
Sleedoorn in 'Zaailing Gewenst Zone' Vechtoever
Sport 15 Pep en Frans over FC Utrecht Pep en Frans vrezen het degradatiespook
15 SportUtrecht
Activiteitengids voor jong en oud groot succes
Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56
Social Media AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Chiel Bareman, Emily Hengeveld, Ilana Noot en Kamiel Visser
ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73
ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers
Website DUIC.nl
Facebook DUICNL
Twitter @duicnl
Advertentie 0 t! .50koch 1 n r da ve er aren e m pl Al em ex
€ 34,95 incl. verzendkosten
Koop nu
het boek Verdwenen horeca in Utrecht
Bestel via duicshop.nl en ontvang een gratis setje ansichtkaarten
Instagram duic.nl
4
NR. 246 | 3 NOVEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC IN BEELD
F
ietsenstalling Vredenburg is dicht. Voor wie dat nog niet wist, er hangen nu ruim tien brieven en een groot geel bord bij de ingang van de stalling om dit aan iedereen te vertellen. Niemand kan nu meer zeggen dat de gemeente geen moeite doet om de burgers te informeren. Dat was overi-
Fotografie: Robert Oosterbroek gens wel de kritiek in september, toen werd aangekondigd dat de fietsenstalling vanaf 1 oktober voor twee maanden dicht zou gaan. De gemeente gaf ook toe dat de sluiting te laat was aangekondigd. Nog 1 maand te gaan, dan is er weer plek voor 833 fietsen. a
3 NOVEMBER 2023 | NR. 246 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
5
Advertentie
Werkzaamheden aan je CV, gaskachel of geiser?
Voorkom koolmonoxidevergiftiging
Schakel alleen een CO-vrij gecertificeerd bedrijf in.
Check het CO-v rij logo!
www.co-wijzer.nl
7
3 NOVEMBER 2023 | NR. 246 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
ONDERNEMERS VERONTWAARDIGD
Nieuwe regels voor uitstallingen kunnen op weinig begrip rekenen: 'Gaat omzet kosten'
Kledinghangers, reclameborden, plantenbakken en kaartenrekken van winkeliers. Ze staan in de binnenstad om klanten te trekken. Maar de gemeente Utrecht wil er paal en perk aan stellen, naar eigen zeggen om genoeg ruimte over te houden voor voetgangers. De meeste ondernemers die wij spraken noemen de nieuwe regels onzinnig, de uitstallingen zouden juist zorgen voor een levendige binnenstad en ook gewoonweg broodnodig zijn om klanten te trekken. Een rondgang langs ondernemers met uitstallingen in de binnenstad. Tekst en fotografie: Robert Oosterbroek
W
ie over de Steenweg loopt, moet toch nog goed zoeken naar een overdaad aan uitstallingen. De meeste ondernemers hebben wel een bord buiten staan, maar nergens lijkt het echt té veel. Als de nieuwe regels volgend jaar 1 april ingaan, kunnen die borden overigens ook gewoon blijven staan. Elke winkelier mag namelijk één uitstalling buiten neerzetten. Wel mag die maximaal 1,80 meter hoog en 1 meter breed zijn. Een bankje, stoel of bloembak kan er dan volgens de gemeente ook nog bij. Wel moet alles strak tegen de gevel aan staan – wat bij bijna alle reclameborden op de Steenweg in ieder geval nog niet het geval is. Wie verder de stad in loopt via de Choorstraat komt al snel langs de uitstallingen van Souvenirs Utrecht, de zaak van Leon. Iets verderop, op de Lichte Gaard zit zijn tweede souvenirwinkel. Ook hier zijn meerdere uitstallingen te vinden, allemaal gericht op dagjesmensen en toeristen. “De nieuwe regel is gewoon kut”, zegt Leon zonder een blad voor de mond te nemen. “Bij mijn winkel op de Choorstraat kan ik het nog wel zo doen dat de uitstallingen naar binnen moeten, maar op de Lichte Gaard past dat niet eens. Dan kunnen de klanten niet meer naar binnen.” Leon vindt het vooral balen dat er geen maatwerk mogelijk is. “In sommige situaties kan ik het nog begrijpen, maar hier is gewoon altijd nog genoeg ruimte. De doorstroming komt nooit
in gevaar.” Leon heeft een gesprek met de gemeente op de agenda staan: “Ik heb er nog wel wat vragen over, onder meer of ze begrijpen wat voor gevolgen dit heeft voor mijn winkel op de Lichte Gaard. En ik heb daar nog een stukje eigen grond, mag daar dan wel alles staan? De nieuwe regels gaan volgend jaar op 1 april in, ik hoop eigenlijk maar dat het een grap is.” Eigenlijk zijn alle uitstallingen op dit moment verboden. Het mag namelijk helemaal niet. Alleen, de gemeente treedt er - behalve bij excessen en gevaarlijke situaties - niet tegen op. Volgens de gemeente zorgt dat op het moment voor te veel uitstallingen en op een aantal plekken voor te krappe ruimte voor voetgangers. Vismarkt Iets verderop op de Vismarkt is Daan te vinden, hij is sinds kort de nieuwe eigenaar van Piet Snot. Zelf komt hij uit Amsterdam: “Ik weet dus wel wat de gevolgen zijn als een binnenstad te druk kan worden, met te veel verrommeling. Maar, volgens mij is dat hier in Utrecht nog niet aan de orde.” Daan verwacht ook dat het hem omzet gaat kosten als alles naar binnen moet. “En hier verderop op de Vismarkt zitten dan weer een hoop terrassen, dus voor de doorstroming maken mijn uitstallingen geen verschil.” Desgevraagd laat Daan weten dat hij desnoods net als hore-
caondernemers wel wat wil betalen om de grond te gebruiken. “Als privépersoon snap ik best dat sommige mensen zich aan uitstallingen kunnen storen, maar als ondernemer weet ik hoe belangrijk ze zijn.” Naast Piet Snot zit Locals Utrecht, net als bij de buren heet ook hier de eigenaar Daan. “Hier is natuurlijk geen enkele ondernemer blij mee”, zegt hij. “Het zal vast bedacht zijn met bepaalde redenen, maar er lijkt niet geluisterd te worden naar ondernemers. We zien na corona juist eindelijk weer groei van het aantal bezoekers van de binnenstad, dan zou het nu zonde zijn als we onze producten niet meer buiten mogen zetten.” En is het soms niet gewoon te druk op de Vismarkt? “Ik sta ook elke zaterdag in de winkel en het is soms druk, maar niet té druk. Als het daar om gaat, zou ik eerder aan de fietsen wat doen.” Daan vertelt verder: “Daarnaast vind ik ook dat dit soort uitstallingen juist bijdragen aan de levendigheid van de stad en het helpt echt bij de verkoop.” Terug over de Vismarkt de Mariastraat in. Bij de plantenwinkel Stek voor je Plek staan uiteraard planten buiten. Taco is de eigenaar van de winkel: “Uitstallingen van lokale ondernemers dragen juist op een positieve ma-
nier bij aan de identiteit van de binnenstad. Dus als de visie is dat de binnenstad aantrekkelijker moet worden, moeten uitstallingen juist niet allemaal verboden worden.” Taco vindt ook dat de gemeente tegenstrijdig bezig is: “Aan de ene kant doen ze goed werk om de leegstand van winkelpanden aan te pakken, maar met deze nieuwe regels maken ze het ondernemers juist weer lastiger.” Taco wil ook de winterperiode aanstippen: “Dan houd ik mijn deur dicht om energie te besparen – zoals de gemeente ook gevraagd heeft – maar als ik dan niks buiten mag hebben staan, lijkt het net alsof ik dicht ben.” Als met al noemt Taco de nieuwe regels ‘complete onzin’. De gemeente laat weten dat de nieuwe regels tot stand zijn gekomen na gesprekken met ondernemers en inwoners, Centrum Management Utrecht, Stedelijk Overleg Lichamelijk Gehandicapten Utrecht en Koninklijke Horeca Nederland. Met de nieuwe regels moet er volgens de gemeente een balans komen tussen de wensen van ondernemers, inwoners en andere belanghebbenden en duidelijke, handhaaf bare regels. Er zou ook geen ruimte zijn voor maatwerk, want de regels moeten voor iedereen duidelijk zijn. a
8
NR. 246 | 3 NOVEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
In de rubriek Utrecht Volgens
UTRECHT VOLGENS STRIPTEKENAAR ALBO HELM VAN DE INKPOT
spreken we een bekende of
‘We verkochten ons eerste blad vanuit een bakfiets’
onbekende Utrechter. Vaak met een actuele aanleiding en altijd met een paar standaardvragen over het leven in Utrecht.
Albo Helm tekent inmiddels al tientallen jaren. Hij maakt onder meer strips, cartoons en andere illustraties. Hij is een van de oprichters en bestuursleden van Stichting De Inkpot: het gezelschap van Utrechtse striptekenaars. En ja, dat is inderdaad vernoemd naar het imposante bakstenen gebouw aan het Moreelsepark. Maar ook naar het instrument dat tekenaars gebruiken. Het tekengezelschap bestaat twintig jaar. Om dat te vieren verscheen 1 november het Groot Utrechts Monsterboek. Ook is er een jubileumtentoonstelling in het stadhuis. Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten Wat is Stichting De Inktpot precies? “Het begon met een eigen blad, als een podium voor strips en ander werk van Utrechtse tekenaars. Na een aantal jaar verlegden we onze focus naar de uitgave van boeken. In de loop der jaren ontstond er een gezelschap dat in verschillende samenstellingen stripboeken en tentoonstellingen maakt, maar ook tekenworkshops geeft. De rode draad van onze uitgaven is Utrecht. Het is onvoorstelbaar dat ons gezelschap na twintig jaar nog zo levendig is. Dat hadden we niet verwacht toen we begonnen. We dachten gewoon: laten we eens kijken wat er gebeurt. Nu moeten we af en toe oppassen dat we qua activiteiten niet uit onze voegen barsten.” In november 2003 verscheen het eerste nummer van jullie Beeldblad De Inktpot. Waarom is het gezelschap opgericht? “Samen met Niels Bongers (medeoprichter en -bestuurslid, red.) werkte ik ooit voor het Utrechts Universiteitsblad, wat nu DUB is. Vroeger was het een krant en daarvoor tekenden we cartoons. Tijdens een kerstetentje met de redactie raakten we in gesprek over onze stripambities. Het probleem van strips is dat je die moeilijk geplaatst kreeg. Ze kosten namelijk meer ruimte dan cartoons bijvoorbeeld. En op een klusje hier en daar na kreeg je er niet voor betaald. We wilden iets doen met de strips die we zelf bedachten. Dan maar zelf een blad beginnen. Utrecht als onderwerp leek ons heel leuk voor de strips en als je met meer mensen bent, is het ook
makkelijker om de taken te verdelen. Ook kent iedereen weer andere mensen. We legden geld bij elkaar voor de drukker en maakten ons eerste blad. We verkochten het vanuit een bakfiets of een kraampje, alleen in Utrecht. Het was binnen no time uitverkocht. Er zijn veel mensen in Utrecht die iets met Utrecht hebben. Jong en oud vonden het blad leuk.” Wat hebben jullie nog meer voor dingen gemaakt in de loop der jaren? “Er bleken veel historische gebeurtenissen in de stad te zijn waar we bij konden aanhaken. Zo maakten we De Dwaalgids van Utrecht met het Utrechts Monumentenfonds. Ook maakten we een stripboek bij de Vrede van Utrecht: De dans van de gezanten, waar ook een Engelstalige editie van verscheen. Dat boek maakten we samen met Het Utrechts Archief. En we maakten een moderne versie van het Panorama van Utrecht 1859-2017 op de muziektent in Park Lepelenburg. Op die meterslange tekening is de hele singel getekend: een rondwandeling om de stad, gezien vanaf de singels.” Hoe ben je ooit begonnen als striptekenaar? “Ik maakte als jongetje al strips, over ridders en cowboys. Ik las ook veel stripboeken. Op de School voor Journalistiek ben ik weer gaan tekenen. Daarna ging ik werken bij een drukkerij en het Universiteitsblad. Daar kreeg ik voor het eerst betaald om cartoons te ma-
ken. Ik werkte uiteindelijk voor allerlei uitgaves en bladen, altijd freelance. Het leukste vond ik het illustreren van moeilijke artikelen over abstracte onderwerpen, waar de redacties meestal geen foto bij konden bedenken. Dan moest je de essentie van het stuk weten te vangen en tegelijk mensen tot lezen weten te prikkelen. Zo’n plaatje zie je namelijk het eerst.” Wat is je lievelingswinkel in Utrecht? “Dat is zonder twijfel Swaak op de Oudegracht. Ook toen Swaak vroeger op de Mariaplaats zat, kwam ik er al graag. Wat je allemaal wel niet kunt doen met al die spulletjes. Het is een winkel voor zowel professionele kunstenaars als hobbyisten.” Waar haal je je inspiratie vandaan in Utrecht? “Uit wandelingen die ik door de stad maak. In het Groot Utrechts Monsterboek heb ik een strip gemaakt die zich in mijn buurt (Tuindorp Oost, red.) afspeelt. Daardoor is ook het idee van de monsters ontstaan. Utrecht is een plek waar overal monsters kunnen zit-
ten, zeker in de binnenstad. In steegjes, oude panden en in de ‘onderwereld’ van de werfkelders bij de Oudegracht.” Waar beleef je de leukste avond in Utrecht? “O, dat is iets van vroeger. Thea, mijn vrouw, en ik kennen elkaar van Kollektief Eetkafee De Baas. Daar hebben we allebei gewerkt. Dat café steunde met het verdiende geld idealistische projecten. Mensen als Harrie Jekkers, Cees Grimbergen en Koos Meinderts zaten daar ook in. Als er een kraakactie was van Tivoli Tijdelijk in de stad, gingen de fusten en de tap naar die plek toe om er die avond te kunnen tappen terwijl bijvoorbeeld het Klein Orkest aan het spelen was. Of een punkband als de Hi Jinx of de Lullabies. Mooie herinneringen aan heftige tijden. Het was een beweging die echt iets in de stad voor elkaar probeerde te krijgen, samen op een niet-hiërarchische manier.” Utrecht is… “…thuis.” a
Advertentie U bent altijd welkom voor een open gesprek.
een afscheid precies zoals u het wilt
Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht.
Johan Sienema
Utrecht
9
3 NOVEMBER 2023 | NR. 246 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Le Guess Who? Waar: diverse locaties Wanneer: donderdag 9 tot en met zondag 12 november Prijs: 18 tot 70 euro
Vuren van Sint Maarten Waar: Leidsche Rijn en Overvecht Wanneer: vrijdag 3 en zaterdag 4 november Prijs: gratis
Le Guess Who? strijkt wederom neer in Utrecht voor een meerdaagse viering van de muziek. Tijdens het festival vinden op verschillende locaties ‘celebrations of sound’ plaats. Naar eigen zeggen richt het evenement zich op geluiden die op andere plekken niet zo gauw te horen zijn. Muziek in de breedste zin van het woord komt in vier dagen tijd aan bod in onder andere warenhuizen, kerken en clubs. Grensverleggende muziek naar ieders smaak.
Het feestdagenseizoen komt weer om de hoek kijken, met als aftrapper Sint Maarten. Op 3 november wordt daarom een van de Vuren van Sint Maarten weer ontstoken op het Berlijnplein in Leidsche Rijn. Hoewel het vuur pas om 19.00 uur wordt aangestoken, is er van tevoren al een miniparade waar feestelijke acts te zien zijn, waaronder drumloopsessies en andere muziek. Niet in de gelegenheid om 3 november te komen kijken? Op 4 november wordt in Overvecht het tweede Vuur van Sint Maarten aangestoken. Op 10 november is in de binnenstad de officiële parade met lichtsculpturen.
Kites Waar: Stadsschouwburg Wanneer: woensdag 8 november Prijs: 21,50 euro
NSK theatersport Waar: Parnassos cultuurcentrum Wanneer: vrijdag 3 tot en met zondag 5 november Prijs: 7,50 tot en met 15 euro In het weekend vindt er in cultuurcentrum Parnassos het enige echte Nederlandse studentenkampioenschap (NSK) theatersport plaats. Theatersport is een competitieve vorm van improvisatietheater waarbij twee teams het tegen elkaar opnemen. Het publiek geeft input over wat de groepen moeten spelen en scènes mogen niet langer dan vijf minuten duren. Wie dit jaar de beste NSK-theatersportgroep is, vind je uit op de zondag. Dus voor een dag vermaak, hilariteit en competitiviteit moet je in cultuurcentrum Parnassos zijn.
De meesten van ons zullen nooit weten hoe het is om op de vlucht te zijn en te moeten settelen in een nieuw land. Welk gevoel hoort daarbij? In de voorstelling ‘Kites’ beeldt Roshanak Morrowatian door middel van haar eigen ervaring, en die van andere kinderen, uit hoe dit is. Onder andere opgroeien in een asielzoekerscentrum, maatschappelijke isolatie en de lange bureaucratische procedures komen in de voorstelling aan bod. Het concept, de choreografie en dans zijn tevens ook zelf uitgevoerd door de theatermaker.
Impakt Festival Waar: diverse locaties Wanneer: woensdag 1 tot en met zondag 5 november Prijs: 7,50 tot 39,50 euro We leven in een tijd waarin digitalisering op een ongekend hoog tempo plaatsvindt. Een telefoon wegdenken uit het dagelijks leven is bijna onmogelijk. Maar weten we eigenlijk wel wat big tech-bedrijven en grote technologiebedrijven zoals Apple en Facebook allemaal doen met onze gegevens? En hoe krijgen we weer grip op deze situatie? Tijdens het Impakt Festival wordt dit, samen met een hoop andere tech-gerelateerde onderwerpen, behandeld. Politici en beleidsmakers zijn daarbij te gast om hun perspectief uit de doeken te doen en mogelijke oplossingen te bieden. In de woorden van het festival zelf: ‘Laten we Big Tech veranderen in Fair Tech!’
Dignity and historical injustice
dB’s Tap Takeover: LOC brewery
Waar: Academiegebouw, Universiteit Utrecht Wanneer: dinsdag 7 november Prijs: gratis
Waar: dB’s Wanneer: zaterdag 4 november Prijs: gratis
We leven in een tijd waarin conflict helaas aan de orde van de dag. Maar hoe ga je daarmee om wanneer het leed eenmaal verleden tijd is? Daar wordt dieper op ingegaan tijdens de lezing ‘dignity and historical injustice’, onder begeleiding van professor Lea Ypi. Deze Albanische politieke filosoof vertelt hoe waardigheid, waarheid en verzoening met elkaar in relatie staan. Want hoe ga je om met historische oneerlijkheden op een persoonlijk en collectief niveau? In het academiegebouw, in samenwerking met Migration and Societal Change van de Universiteit Utrecht (UU), wordt op deze kwestie dieper ingegaan.
dB’s kan de komende maanden nog op de huidige plek blijven en dat moet gevierd worden. Daarom is er op zaterdag 4 november een nieuwe Tap Takeover met LOC brewery uit Tilburg. Deze brouwerij opende in december 2022 haar deuren en timmert sindsdien hard aan de weg om de biertjes bekend te maken onder een breder publiek. Geniet op je zaterdag van de beste zuidelijke blondbiertjes, IPA’s of andere biertjes onder het genot van een muziekje. Voor de fanatiekelingen is er tussen 16.00 en 17.00 uur een happy hour. Proefglaasjes zijn dan slechts 2,50 euro.
Advertentie examentraining huiswerkbegeleiding bijles studiekeuze
H u lp n od ig b ij jo u w h u is w er k of to et sw ee k?
Me ld je dir ec t aa n vo or ee n we ek gr at is hu isw er kb eg el eid in g!
Lyceo Utrecht
Helpt u mee onze patiëntenzorg te verbeteren? Al bijna 180 jaar is het Diakonessenhuis vertrouwd en dichtbij in de regio Utrecht. Patiënten waarderen de betrokkenheid in onze zorg. En het ziekenhuis hecht waarde aan de betrokkenheid van patiënten. De Cliëntenraad denkt mee over de belangrijke keuzes in het ziekenhuis. Wij zoeken per begin 2024 een nieuwe voorzitter. Ben jij dat? Cliëntenraad Wij zijn een onmisbare belangenbehartiger voor onze patiënten. We adviseren de Raad van Bestuur en het bestuur van het Medisch Specialistisch Bedrijf Domstad. Ten minste eens per maand komen we bij elkaar. Onze leden zijn daarnaast betrokken in klankbordgroepen en commissies. Jouw bijdrage aan onze zorg We komen graag met je in contact als je belangstelling hebt voor de zorgsector, in de regio Utrecht woont en graag op een kritische en constructieve manier bij wilt dragen aan de zorgverlening van ons ziekenhuis. Wil je meer weten? Mail dan naar clientenraad@diakhuis.nl. We vertellen je graag meer. De volledige vacature vind je op vacatures.diakonessenhuis.nl. Heb je belangstelling? Dan horen we dat graag uiterlijk 1 december 2023.
Maliebaan 87 | lyceo.nl
Nieuwe Utrechtse burgerpolitieke beweging in de gemeenteraad zoekt lokaal (onvermoed) politiek talent.
Wij zoeken een
commissielid fractiemedewerker én een aanjager sociale media (4-8 uur) • GEEN politieke ervaring nodig (hadden wij ook niet) • Opleiding, afkomst, taalvaardigheid maakt ons NIETS uit • Je HOUDT van Utrecht • Je VINDT dat de gemeente niet écht naar haar bewoners luistert?
Machtige online marketingcampagnes runnen? 1,78% Sipr
Sipr weet precies wat jouw fans willen horen. En dat is te zien.
De online marketingcampagnes van Sipr zetten aan tot verandering. We maken campagnes die jouw doelgroep waardeert én die jou verder helpen. Daar zijn we trots op. Kan jij wel een sterke campagne gebruiken? 030 - 2006 028 | sipr.online
Gemiddeld
0,42%
Zet jij met ons mensen en buurten op één? Solliciteer dan via EENUTRECHT.NL/VACATURES of mail je motivatie naar INFO@EENUTRECHT.NL
Benieuwd naar ons? Volg ons op
Change Marketing
Doorklikpercentage LinkedIn
11
3 NOVEMBER 2023 | NR. 246 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
OP BEZOEK BIJ SOUP BROS OP DE POTTERSTRAAT
‘Iedereen heeft wel iets met soep’
Het idee van Kariem El Kenawi en Ricardo Hekers ontstond vijf jaar geleden, nadat ze elkaar ontmoetten op de Hogere Hotelschool. De vrienden begonnen in Maastricht en sinds ongeveer een jaar hebben ze ook een locatie in Utrecht. Inmiddels bestaat hun team uit twaalf man en hebben ze ook een foodtruck. Ze zijn een investeerder rijker en ze zetten alles op alles voor hun missie: fastfood op een gezonde manier aan de man brengen. En daarin speelt soep de hoofdrol, volgens hen een ondergewaardeerd gerecht. Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten
A
ls je een snelle blik werpt op deze zaak, zou het zomaar nog een fastfoodrestaurant kunnen zijn. Daar zitten er immers best wat van op de Potterstraat: een snackbar, sushirestaurant en pizzeria bijvoorbeeld. Maar Soup Bros is wat dat betreft een vreemde eend in de bijt. Geen vet en ongezond eten, maar juist het tegenovergestelde. En zelfgemaakt van groenten en kruiden uit hun eigen moestuin. In de zaak op de Potterstraat is er keuze uit zes soepen: drie om te drinken en drie dikkere soepen ‘om te eten’, zoals rode linzensoep. Dat is ook meteen Kariems favoriet. “De fastfoodindustrie kan wel wat balans gebruiken”, legt hij uit. Ondertussen is hij druk bezig om een grote bestelling klaar te maken voor een van de kantoren in de buurt. “Het meeste fastfood bestaat uit veel te veel suiker, zout en vet. Dan kan het wel betaalbaar zijn, maar je betaalt de rekening alsnog later met je lichaam. Aan onze soepen voegen we niks toe, geen suikers, maar alleen groente.” “Het is niet zo dat we zelf nooit een frietje halen,” geeft hij toe, “maar het grootste deel van het fastfood is ongezond. Dat is zonde. Daar kunnen en moeten we iets aan doen. Met onder meer soep en een broodje kan je ook een heel lekker menu samenstellen. En zo heb je meteen al je dagelijkse voedingsstoffen binnen. In een medium portie van onze soepen zit 300 gram groente.” Soep in de brievenbus Het eerste jaar in Utrecht ging beter dan in Maastricht. Kariem is meer dan tevreden.
Gedurende dit interview, vlak voor lunchtijd, blijven de online bestellingen binnenkomen. Dat geldt ook voor de klanten in de winkel, voor wie het allemaal niet de eerste keer is dat ze hier komen. Nieuwe ideeën hebben ze genoeg. Zo willen ze soep in zakjes via brievenbuspost laten bezorgen. Die kunnen mensen bestellen als cadeautjes, maar ook als ze geen zin hebben om te koken. Het idee is dat men daar ook een abonnement voor kan afsluiten. Ook zijn ze in te huren om evenementen te cateren. Zo verzorgden ze bijvoorbeeld al lunches in Maastricht bij een stichting die zich bezighoudt met obesitas bij kinderen, maar ook voor ouderenverenigingen, waar de mensen niet zo goed meer kunnen kauwen. Tussen de grote jongens De twee nemen hun ‘missie’ erg serieus en zijn er zeven dagen per week mee bezig. “Het is onze ambitie en passie. We zijn bereid om er alles voor te doen en te laten. Op een dag willen we tussen de grote jongens belanden, maar dan wel als de gezonde grote jongen. Daar vechten we voor.” Kariem raakte een aantal jaar geleden geïnspireerd in Berlijn door al het to go-eten daar. “Alleen het viel me toen op dat het allemaal niet supergezond was. Ik vroeg Ricardo of we iets konden verzinnen wat zowel gezond als to go was. Hij kwam het met soepidee.” Over dat idee hoefde Kariem niet lang na te denken. “Ik vond het geniaal. Zelf heb ik sowieso iets met soep. Vroeger aten we het
altijd op zondag. Mijn moeder maakte die echt met aandacht en liet die een dag van tevoren trekken. Dat doen we nu ook. Ook is soep het oudste gerecht ter wereld en het enige gerecht dat over de hele wereld wordt gegeten: van Mexicaanse bonensoep tot Japanse ramen. Iedereen heeft wel iets met soep. Dat is er ook uniek aan. En je kunt er eindeloos mee variëren.” Die variatie komt goed van pas als ze met hun bedrijf de grenzen overgaan, want dat staat wel op de planning. In Maastricht openen ze binnenkort nog een locatie. Dat wordt meer een restaurant. Voor gezinnen, inclusief speelhoek, maar ook met een ruimte waar studenten zich rustig kunnen terugtrekken met hun laptop. Daarna willen ze zo snel mogelijk ook beginnen in Amsterdam, Londen, Berlijn en Parijs. “In 2026 willen we ook in New York zitten. Dat zijn onze goals.” Kinderfeestjes Hun rolverdeling is duidelijk: Ricardo is de
chef en verantwoordelijk voor de keuken en Kariem bevindt zich wat meer op de voorgrond. Hij werkte eerder in restaurants en hotels. Ook woonde hij een jaar in Hongkong, waar hij in de hoogste bar ter wereld werkte. Ricardo heeft in binnen- en buitenland met sterrenchefs gewerkt. Ook nu werken de twee samen met chef Soenil Bahadoer. Hij heeft een sterrenrestaurant in Nuenen, bij Eindhoven. “Als Ricardo iets heeft verzonnen voor een soep, dan laat hij het ook aan Soenil proeven.” Terwijl Kariem in de zaak in Utrecht staat, is Ricardo aan het werk in hun keuken in Eindhoven. Daar in de buurt bevindt zich ook hun moestuin, waar ze niet alleen hun eigen groenten telen voor in de soepen, maar ook (kinder)feestjes organiseren. “We willen al bij de kleintjes beginnen”, zegt Kariem. “Na zo’n middag in de moestuin lusten ze ineens wel bepaalde groentes. Dan hebben ze zelf gezwoegd en onkruid gewied. Dan waarderen ze het product.” a
12
NR. 246 | 3 NOVEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
VERDWENEN FABRIEKEN IN UTRECHT
LEKO-Radio aan de Abstederdijk
Tijdens de Voorjaarsbeurs van 1919 op het Vredenburg demonstreerde radiopionier Hanso Idzerda een uitzending. Het geluid werd 1.200 meter verderop succesvol ontvangen. Zelfs koningin Wilhelmina kwam ernaar luisteren. Later dat jaar kreeg Idzerda toestemming voor geregelde radio-uitzendingen. Vanaf november 1919 verzorgde hij twee maal per week een 'Soiree-Musicale' vanuit zijn woonplaats Den Haag. Dat duurde tot 1924, toen met steun van Philips de Nederlandsche Seintoestellen Fabriek (NSF) in Hilversum de omroeptaak overnam. Ondertussen wilden steeds meer mensen een ontvanger. Tekst: Arjan den Boer / Beeld: vanderheem.com/Nationaal Archief
T
wee Utrechtse jongemannen, de ene van Duitse komaf, zagen wel brood in het nieuwe medium. In 1923 begonnen Antonius Cornelis Koot (1900-1980) en Erich Bruno Lehmann (1900-1952) met de productie van radioartikelen (onderdelen) in Koots woonhuis aan de Goedestraat. De bedrijfsnaam LEKO was afgeleid van hun achternamen Lehman en Koot. Die laatste was opgeleid als instrumentenmaker en had zich tijdens zijn militaire dienst beziggehouden met telegrafie en radiotechniek. Kant-en-klare radiotoestellen bestonden nog niet of nauwelijks; LEKO maakte onderdelen voor zelf bouwradio's, zoals spoelen (met koperdraad omwikkelde componenten). Wie niet zelf aan de slag wilde, kon de montage laten doen door leveranciers, niet zelden fietsenmakers. Wegens toenemende vraag verhuisde LEKO in 1926 naar een fabriekspand aan de Abstederdijk 113, waar voordien de Utrechtsche Tricotagefabriek Aviata en de Nederlandsche Gietverpak-
kingsfabriek gezeten hadden. Het complex strekte zich (uiteindelijk) uit tot aan de Notenbomenlaan. Varadyne-radio Ondertussen ontstond het publieke omroepbestel en werd in 1925 de VARA (Vereeniging Arbeiders Radio Amateurs) opgericht. Die omroepvereniging introduceerde na enkele jaren een bouwpakket voor leden, het Varadyne-toestel. Men moest zelf een houten kast maken en de prijs van de onderdelen bedroeg ongeveer 85 gulden, nog zonder de buislampen van Philips. Een handleiding met bouwschema's vergemakkelijkte de montage. LEKO produceerde het spoelenstel met daarop de letters Varadyne voor deze 'arbeidersradio'. De VARA adverteerde met: 'Gij waant U in de studio! En… een kind kan het bouwen!' LEKO leverde daarnaast onderdelen voor professionele radiocommunicatiesystemen. In 1932 besloten Lehmann en Koot hun
zaak om te zetten in een NV en de productie uit te breiden met onder meer fietsverlichting en stofzuigers. De crisisjaren bleken hiervoor echter geen goed moment: LEKO moest in 1934 uitstel van betaling aanvragen. Uiteindelijk zagen de Nederlandse en Duitse crediteuren af van hun vorderingen en maakte het bedrijf een doorstart. Tijdens de financiële problemen had Anton Koot LEKO verlaten; Lehmann zou enkele jaren later volledig eigenaar worden. Vervolgens kon de fabriek profiteren van de wettelijke verplichting voor achterlicht op fietsen die in 1938 inging. De LEKO Super-rijwiellamp met 3 Watt-dynamo kon naast de schijnwerper voorop ook een achterlicht voeden. Tot de overige producten behoorden inmiddels elektrische stofzuigers, messenslijpers, strijkijzers, kookplaten en ventilatoren. Van de Heem en Philips Erich Bruno Lehmann was in 1938 genaturaliseerd tot Nederlander, maar tijdens de oorlog bleek hij de Duitsers te steunen. In zijn bedrijf waren de Winterhulp en de gelijkgeschakelde vakbond NVV actief. Ook werd de LEKO-fabriek in 1941 uitgebreid voor oorlogsproductie. Na de bevrijding kwam het bedrijf wegens collaboratie onder bewind van het Nederlandse Beheersinstituut. In 1946 verkochten de beheerders LEKO aan Van der Heem NV uit Den Haag, onder meer producent van ERRES-huishoudelijke apparaten. In Utrecht ging Van der Heem elektromotoren, handboormachines, ventilatoren en parketvloerwrijvers maken en later ook verwarmingsdekens en platenspelers. De Abstederdijk bleef niet de enige Utrechtse vestiging van Van der Heem. Vanaf 1956 produceerden 200 medewerkers stofzuigers en ventilatoren aan de Keulsekade. In 1961 begon een kleine vestiging aan de Bloemstraat (in het voormalige hervormde
wijkgebouw) voor meet- en regelapparatuur en zend-ontvanginstallaties. In 1964 volgde een nieuwe fabriek aan de Zeelantlaan, speciaal voor de productie van verwarmingsdekens. Het personeelsblad V.D.H.-tje schreef in 1965 over de Abstederdijk: 'Karakteristiek voor deze Van der Heem vestiging is dat er achter de vrij sobere gevel van dit pand zo'n gezonde bedrijvigheid heerst en dat er op de beperkte ruimte zo'n uitgebreid machinepark ondergebracht is. Op de bovenverdieping is de administratie (onder andere Loonadministratie en Personeelszaken) voor Van der Heem Utrecht ondergebracht. Ook bevindt zich hier een bescheiden researchruimte voor experimenten met eventuele proefmodellen.' De rondleiding vervolgde: 'In de fabriekshal zien wij onder andere op de wikkelafdelingen verschillende buitenlandse werknemers - onder andere Spaanse dames - die behalve over vlugge, bekwame vingers, ook over een rappe tong beschikken'. Ook elders in de fabriek werd bepaald niet in stilte gewerkt: 'In de afdeling Metaalbewerking/Gereedschapmakerij ontmoeten wij een indrukwekkend machinepark, maar ook vakmanschap en arbeidsvreugde, uitgezongen door een eigen mannenkoor.' Van der Heem fuseerde in 1965 met Indola en werd een jaar later overgenomen door Philips. Er werkten toen 280 mensen aan de Abstederdijk en 610 op alle Utrechtse locaties samen. Nieuwbouwplannen op Lage Weide gingen door de overname niet door. In 1970 kwam er een einde aan de Philips-productie aan de Abstederdijk. De fabriekspanden werden omstreeks 1980 gesloopt om het terrein te bebouwen met de woningen van de Abstederhof. a Met dank aan Bert Poortman.
13
3 NOVEMBER 2023 | NR. 246 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
Straatnamen
In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.
Royaards van den Hamkade
A
an de rand van de populaire wijk Ondiep, gelegen tussen de Marnixlaan en de Ahornstraat ligt de Royaards van den Hamkade. Deze straat is vernoemd naar de Utrechtse advocaat en politicus Willem Jan Royaards van den Ham. Wie was hij? Willem Jan Royaards werd geboren op 1 januari 1829 in Utrecht, als zoon van Herman Johan Roijaards en Hendrika Johanna Both Hendriksen. Hij studeerde Romeinse en hedendaags recht aan de Hogeschool Utrecht, waarna hij zijn carrière als advocaat begon. In 1856 trouwde hij met Jacoba Margaretha barones Taets van Amerongen. Uit dit huwelijk zijn acht kinderen geboren. Verder was Royaards een oom van Maurits van Asch van Wijck. Royaards was niet alleen actief als advocaat, vanaf 1861 was hij ook wethouder in Utrecht. Daarna functioneerde hij als lid van
de Provinciale Staten van Utrecht en later werd hij Tweede Kamerlid. In 1894 werd hij benoemd tot Ridder in de Orde van de Nederlandse Leeuw. Willem Royaards was een verzamelaar, hij had een ruime collectie van onder meer boeken en schilderijen. Daarnaast belegde hij in vastgoed. Een van de panden die hij kocht staat nog steeds overeind: de Plompetorengracht 9, dicht bij de universiteitsbibliotheek. In 1867 werd kasteel Den Ham gekocht door Royaards. Belangrijkste reden was waarschijnlijk dat hij nu de titel Heer van Den Ham aan zijn naam kon toevoegen, zo schreef Arjan den Boer eerder voor DUIC. Royaards was in het jaar 1883 de rijkste inwoner van de stad Utrecht en betaalde in dat jaar de meeste belasting. Van den Ham overleed op 2 maart 1897 in Utrecht. a
De stad in cijfers #
In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente
Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.
I
eder kwartaal berekent het CBS (Centraal Bureau voor de Statistiek) de prijzen van koopwoningen in ons land. Dat gebeurt aan de hand van de prijsindex van de verkoopprijzen, daarmee worden de prijsveranderingen van bestaande koopwoningen inzichtelijk gemaakt. De meest recente meting, dit afgelopen kwartaal, wijst uit dat van de vier grootste steden de prijzen in Utrecht het hardst zijn gedaald. Het gaat om een daling van 8,1 procent ten opzichte van dezelfde periode vorig jaar. De afgelopen jaren zijn woningen in de Domstad alsmaar duurder geworden. Sinds 1995 is een woning in Utrecht bijna zes keer
In other news ‘One of the busiest cycling routes’
D
e Domtoren is voor veel Utrechters misschien de trots van de stad, maar buiten de landsgrenzen staat Utrecht bij de meesten toch om iets anders bekend. Jawel, fietsen, fietspaden en alles dat ermee te maken heeft. Zo ook bij Momentum Mag, een Canadees tijdschrift over fietsen. “Really, a video went viral showing the always impressive Vredenburg cycling path in the Dutch city of Utrecht”, schrijft Momentum Mag. Volgens het Canadese tijdschrift is Utrecht een stad ‘known for its rich history and progressive approach to transportation’. Het Vredenburg-fietspad is daarvan een mooi voorbeeld, vindt Momentum Mag. “This iconic cycling path has witnessed significant transformation over the years, serving as a
testament to Utrecht’s commitment to sustainable transport.” De auteur van het artikel gaat vervolgens in op de geschiedenis van het Vredenburg en op de verandering in de manier van denken over het verkeer in Nederland, die uiteindelijk bijdroeg aan de omslag naar duurzamere vormen van vervoer. Het tijdschrift spreekt van een ‘harmonious coexistence of cyclists, pedestrians and public transport’ op het Vredenburg-fietspad en noemt het ‘a shining example of what sustainable urban transportation can achieve’. Momentum Mag geeft lezers tot slot nog een tip. “Looking to push for a Vrendenburg at home? Start by checking out this article on five policies to help your city go Dutch by Chris and Melissa Bruntlett.” a
zo duur geworden. Tot er halverwege 2022 een dalende lijn werd ingezet. Een voorbeeld: een huis dat toen een ton kostte, gaat nu voor bijna tien duizend euro minder van de hand. Op landelijk niveau is een soortgelijke lijn te zien, in alle provincies zijn de prijzen van bestaande koopwoningen lager dan een jaar eerder. Naast de daling van de huizenprijzen, liep het aantal verkochte woningen in de stad terug met 6,8 procent in vergelijking met hetzelfde kwartaal vorig jaar. Van de vier grootste steden nam in Rotterdam ook het aantal verkopen af, maar in Den Haag en Amsterdam werd er juist meer verkocht. a
14
NR. 246 | 3 NOVEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
DUIC PUZZEL
ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen
OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE OUDEGRACHT
ZAAILING VAN DE MAAND
Hans van Lunteren, beeldend kunstenaar in de openbare ruimte en
Sleedoorn in 'Zaailing Gewenst Zone' Vechtoever Het is zeven jaar geleden dat de eerste prostitutieboten aan het Zandpad werden weggehaald. De vele elektriciteitskastjes en lantarenpalen, de betonnen platen waarop de loopplanken lagen en de keerlus voor de auto's herinneren nog aan deze tijd. Auto's rijden er nu nog sporadisch, de weg is vooral in gebruik door fietsers, wandelaars, skaters en joggers. Het is een prettige plek, het voelt al een beetje als een park. In de Vecht is een ecologische zone aangelegd waar moerasplanten als kattenstaart, koninginnekruid en wilgenroosje in hun seizoen uitbundig bloeien en eenden dankbaar gebruik maken van de zitplaatsen op de houten balken. Maar waar de gemeente hier nog een handje geholpen heeft met de vergroening, gaat de natuur op de kade geheel zijn eigen gang. Kees Berger, bewoner van Overvecht, wandelt vaak langs de Vecht en ziet de voormalig rode zone langzaamaan veranderen in een groene. Met de ObsIdentify app leerde hij de verschillende plantensoorten kennen, en vooral te letten op details. “Als je je concentreert, leer je de soorten vanzelf herkennen en heb je de app niet meer nodig.”
D
e liefde voor groen is bij Berger ontstaan toen hij nog in Ondiep woonde en een tuin had. Hier maakte hij zijn eigen oase met mediterrane planten, die in ons klimaat ’s winters wat extra bescherming verdienden, en winterharde cactussen. Maar het groene gevoel brak pas echt los toen hij verhuisde en alleen nog een balkon had. Hij ging fietsen en kreeg oog voor de inheemse natuur. “Maar nu ga ik altijd lopen, want dan zie je het meest.” Het viel hem op dat naast elke lantarenpaal aan het Zandpad een zaailing begon te groeien, voornamelijk iepen en gewone esdoorns. Hij meldde ze op de zaailingenkaart van Toevallig Groen, samen met het idee om alle exemplaren de status van 'gemeenteboom' te geven. Berger: “Dit kan gewoon een bosschage worden. De bomen groeien er al, je hoeft alleen maar de lantarenpalen te verplaatsen.” Beeldend kunstenaar Hans van Lunteren is meteen enthousiast over het idee. “Op deze plek kun je zien hoe de natuur zich prachtig kan inweven in een stedelijk gebied.
De natuur neemt het gebied weer in, maar op zo'n manier dat de cultuurhistorie zichtbaar blijft. De natuur is hier als het ware in dialoog met de cultuur.” En hij vervolgt: “Het zou toch jammer zijn als deze authentieke, historische inrichting in zijn geheel wordt weggehaald en er een ontworpen herinnering aan de historie van deze plek wordt neergezet.” Van Lunteren en Berger scannen het groen. Naast de zaailingen van iep en gewone esdoorn zijn er essen, schietwilgen en een sleedoorn ontsproten. Deze laatste is een venijnige heester van zo'n 1.30 meter hoog, die met zijn stekelige takken zijn bestaan verdedigt. Misschien wel een mooi symbool voor de status die Van Lunteren en Berger deze plek willen geven: een 'Zaailing Gewenst Zone'. Een zone waar een stukje cultuur wordt teruggegeven aan de natuur. Waar wordt gekeken of een zaailing kan uitgroeien op de plek waarin hij is opgekomen en waar het beheer wordt afgestemd op de natuurlijke ontwikkeling. De gemeente heeft het idee in overweging.
ontwerper van het Sjanghaipark in Overvecht, heeft een eigen kijk op het vergroenen van de stad. Hij neemt ons mee door de stad op zoek naar bijzondere bomen, zaailingen. Spontaan gegroeide bomen die het beeld van de aangelegde stad doorbreken, ecologisch waardevol zijn en vaak een band met mensen aangaan. Ken jij ook een mooie zaailing van een boom?
Tekst: Jessica van Essen
Meld deze dan op www.toevalliggroen.nl
De sleedoorn (Prunus spinosa) Tekst: Frank van den Brink De sleedoorn is een heester en kan 2-6 meter hoog worden. Hij wordt veel geplant langs wegen, houtwallen en windsingels. De sleedoorn kan op bijna iedere grondsoort staan, ook op grondsoorten die veel water vasthouden. De sleedoorn behoort tot de rozenfamilie en de bloei (maart-april) is uitbundig met veel witte bloemen. Bijen, zweefvliegen en dagvlinders bezoeken deze bloemen graag. Sleedoornbessen zijn paars/blauw en zijn wrang en zuur. Ze zijn pas goed te gebruiken als de vorst eroverheen is geweest. Van de vruchten wordt jam, vruchtenmoes en likeur (slivovitz) gemaakt. De stekelige takken bieden goede schuilen broedplekken voor vogels.
15
3 NOVEMBER 2023 | NR. 246 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl
PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT
Pep en Frans vrezen voor degradatiespook: ‘Ondanks een overwinning op Ajax is er nog steeds paniek in de tent’
Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.
FC Utrecht heeft de iconische overwinning op Ajax van vorige week geen optimaal vervolg gegeven. Tegen Fortuna Sittard kwam de ploeg van Ron Jans niet verder dan een bloedeloos gelijkspel. Pep en Frans verkeren nog steeds in degradatiezorgen, bezochten de jaarlijkse technische avond en pleiten voor een nieuw strijdlied.
“H
et was een regenachtige en gure avond in Sittard. Dat was helaas ook tekenend voor de wedstrijd”, zo opent Pep. “Onze ploeg speelde vorige week met heel veel bravoure en lef tegen Ajax. Daardoor ging iedereen met veel euforie richting Sittard. De supporters hoopten een strijdlustig FC Utrecht te zien, maar het ontbrak wederom aan aanvallende stootkracht.” De Domstedelingen verkeren nog altijd in zwaar weer. Op dit moment komt de club niet verder dan de zeventiende plek. Ook Frans kan moeilijk wennen aan de werkelijkheid. “In deze fase had iedere supporter van tevoren getekend voor vier punten tegen tegenstanders zoals Ajax en Fortuna. De creativiteit en het plezier in het spelletje zijn dit seizoen ver te zoeken. Zakaria Labyad was daar zaterdag het perfecte voorbeeld van. Hij is een creatieve speler die doelpunten en assists moet verzorgen, maar een goede eindpass afleveren lukt al weken niet.” Novoa stelt teleur Ondanks de matige wedstrijd presteerden de spelers van Ron Jans het wel om de nul te houden. Dat was voor het eerst dit seizoen en
is volgens Pep een wonder te noemen. “Het is enorm knap dat deze ploeg geen goals om de oren heeft gekregen. Rechtsback Hugo Novoa doet namelijk al weken zijn best om de doelpunten weg te geven. Onze Spaanse verdediger heeft inmiddels vier keer meegespeeld en stelde drie keer zwaar teleur. Hij speelt de bal vaak naar de verkeerde kleur, maakt domme overtredingen en kan aanvallend meer dan hij nu laat zien. Novoa moet doelman Vasilios Barkas op zijn blote knietjes danken. Dankzij zijn heldhaftige optreden pakte de ploeg nog een punt in Limburg.” Honderd miljoen Naast de wedstrijd tegen Fortuna Sittard vond afgelopen week ook de beruchte technische avond plaats. FC Utrecht organiseert deze gelegenheid één keer per jaar om supporters een inkijkje in de club te geven. De avond bood ruimte voor vragen over het beleid van de club, maar ondanks de slechte prestaties vond Pep de stemming timide. “Technisch directeur Jordy Zuidam had erg veel geluk met de timing van de technische avond. De afgelopen weken lag hij zwaar onder vuur, maar door de overwinning op Ajax zaten veel aanwezigen nog op een roze wolk.
SPORTUTRECHT
Daarnaast moest iedereen van tevoren zijn vragen insturen. Daardoor konden de directieleden eenzijdige, ingestudeerde verhaaltjes vertellen. Zuidam kon niet vaak genoeg benadrukken dat hij honderd miljoen euro voor de club heeft binnengehaald. Hartstikke knap, maar het boetekleed aantrekken is ook weleens op zijn plek.” Ondanks de mooie handelsbalans ziet het perspectief er op het veld minder hoopvol uit. FC Utrecht heeft in de afgelopen twee wedstrijden wel resultaat gehaald, maar de werkelijkheid kan volgens Frans snel weer veranderen. “De club staat er niet goed op. Qua verliespunten en tegendoelpunten zijn we een van de slechtste van de competitie. Ondanks een overwinning op Ajax is er nog steeds paniek in de tent. Als de Amsterdammers donderdag van FC Volendam winnen,
staat FC Utrecht begin november op de laatste plaats. Dat is zelden vertoond.” In de komende weken zijn er dus goede resultaten nodig. FC Utrecht speelt nog zes competitiewedstrijden voor de winterstop. Om de club in deze zware tijd bij te staan, heeft Pep een idee bedacht. “In 1981 beleefde FC Utrecht een financiële tragedie. Om de club te redden besloot de selectie een liedje te maken genaamd: ‘We geven het niet op’. Misschien kan de huidige selectie het nummer nieuw leven inblazen. Ron Jans heeft in het verleden laten zien over de juiste dansmoves te beschikken en op die manier kan een speler als Novoa toch nog iets voor FC Utrecht betekenen. “We geven het niet op” moet ook nu weer het motto zijn en hopelijk is het de juiste stimulans om weer wedstrijden te gaan winnen.” a
De succesvolle pilot van het digitale platform Doe Mee in Utrecht
Activiteitengids voor jong en oud groot succes
de wijk Noordwest verdient een vervolg. En niet alleen in deze wijk, want ook andere wijken hebben aangegeven ‘mee te willen doen’. De pilot behelst een overzichtelijke en praktische activiteitengids op het gebied van sport, cultuur, educatie en sociale activiteiten.
Het aanbieden van een boekje met daarin alle activiteiten uit de wijk naast het digitale platform roept op zijn minst de vraag op: waarom zoveel papier in een tijd dat duurzaamheid hoog in het vaandel staat? Carla van der Rijt, coördinator van de Brede School Noordwest, een van de initiatiefnemers, knikt en zegt: “Dat is nu precies de eerste vraag die wij ons ook hebben gesteld. Maar omdat we merkten dat we niet iedereen in de wijk bereikten, kwamen we iedere keer toch weer uit bij een activiteitengids op papier.” En met ‘wij’ doelt Van de Rijt ook op Sylke Haverkorn, een van de beweegmakelaars van SportUtrecht. Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers
D
e website www.doemeeinutrecht.nl is nu ruim een jaar in de lucht. Hier zijn inmiddels meer dan 700 aanbieders te vinden met de meest uiteenlopende activiteiten: van bingo tot pianoles en van wandelen tot dansen. Vele Utrechters vonden en vinden er hun weg. Maar het gevolg van de coronatijd werpt nog steeds haar schaduwen vooruit. “We merkten dat de boel stagneerde. Tijdens de coronapandemie konden we natuurlijk helemaal niets organiseren op de scholen en hebben we geprobeerd om in de wijk die contacten aan te boren die nog wel wat konden doen. Op die manier kwamen we terecht bij de sportaanbieders en de speeltuinen. Tijdens deze coronatijd hebben Sylke en ik de handen ineen geslagen en geprobeerd alle activiteiten en aanbieders uit de wijk (en aangrenzend) te inventariseren en op papier te zetten. Door een aantal overheidssubsidies is het gelukt om inmiddels een tweede boekje uit te brengen. In onze wijk zijn er in februari en september ruim 4000 boekjes verspreid. Op dit moment zijn er meer dan 2000 in-
schrijvingen genoteerd, veelal met gratis proeflessen. In februari hadden we zestig activiteiten voor kinderen, in september waren dit er al 160. In september zijn de activiteiten voor nul tot honderd jaar in het boekje gekomen. Deze zijn nog niet compleet, dus daar is nog hulp bij nodig”, aldus Van de Rijt. Deze gids heeft er dus toe geleid dat er meer bekendheid is voor het aanbod en voor de site, dat de diversiteit aan deelnemers vergroot, maar bovenal dat er meer mensen bewegen en bezig zijn. “Bij iedere activiteit staat een QR-code zodat je ook op die manier kunt inschrijven. We hebben gemerkt dat niet iedereen digitaalvaardig is, maar op deze manier leer je ook weer wat.” Op dit moment zijn een aantal activiteiten zo succesvol dat het aanbod is uitgebreid. “We hebben het dan over de pianolessen, tekenen en instrumenten ontdekken. Maar voor de aanbieders is het ook leuk, want soms zijn er nog wat plekken over en die worden op deze manier ingevuld en zo maken de kinderen kennis met nieuwe activiteiten. We horen dat terug van bijvoorbeeld de scouting
Carla van de Rijt en Jamila Zarraa zijn blij met de extra subsidie zodat ook andere wijken aan de slag kunnen. en ballet. En het allerleukste is dat nieuwe kinderen ook blijven en lid worden.” Sportaanbieders Jamila Zarraa is een van de sportaanbieders. Zij geeft aerobics voor vrouwen in de gymnastiekzaal van basisschool De Cirkel. Door de medewerking van de school kan zij als vrijwilligster gratis lessen aanbieden. “Ik vind dat echt een win-win situatie. Ik was dan ook direct razend enthousiast over het idee van zo’n gids en heb ook meegedacht over wat er allemaal zou kunnen. Ik werk zelf al vijftien jaar op die school en daardoor ken je natuurlijk heel veel mensen in de wijk. Ik weet dus ook hoe moeilijk sommige mensen het vinden om sowieso aan een activiteit te beginnen. Mensen weten vaak niet hoe ze zoiets moeten aanpakken en natuurlijk speelt geld ook een rol. De gids is echt een succes. Ik merk het bij mij thuis ook. Mijn moeder is analfabeet en weet al helemaal niets van com-
puters. Toch ligt de gids hier op tafel en ziet ze aan veel van de plaatjes wat er allemaal te doen is. Het is net zoals in een reclamefolder. Staan er tomaten in, dan weet ze dat die in de aanbieding zijn. Op die manier bereik je dus een groep mensen die je anders nooit bereikt. Ik vind het mooi en krijg het hoe langer hoe drukker in mijn lessen.” Dankzij coronagelden en de zogeheten Rijke Schooldag-subsidie is dus een eerste stap gezet. De gemeente Utrecht heeft inmiddels een extra subsidie toegekend zodat er ook in de wijken Zuid, Zuidwest en Leidsche Rijn een activiteitengids kan worden uitgegeven. Inmiddels is deze (combinatie)aanpak zo succesvol dat ook andere wijken gezondheidsorganisaties doorverwijzen naar het digitale platform en de gids. "Doe Mee in Utrecht" is een initiatief van SportUtrecht, de Brede School Utrecht, Zimihc en Project-O en wordt dus ondersteund door de gemeente Utrecht. a
Lekker zitten bij Prominent Utrecht! Onze winkel in Utrecht is één van de grootste Prominent winkels van Nederland! Al 25 jaar bieden wij jou de allerbeste zitervaring. Dat doen we door middel van aandacht voor kwaliteit en de allerbeste service. Ervaar het zelf in onze XL winkel in Utrecht. Hier vind je onze
Kom deze week proefzitten en ontvang 650,inruilkorting!*
volledige collectie stoelen en banken! Kom nu proefzitten en ontvang stijl- en zitadvies van jouw zitspecialist.
Woonboulevard Utrecht
Bora Hoekbank Nu v.a. 1490,-
✁
voucher t.w.v.
650,Korting
400 ,+ extra 250,-
Shoptegoed
Alleen geldig in de winkel in Utrecht t/m 4-11-2023
Woonboulevard Utrecht, Kaap de Goede Hooplaan 80 Zo & ma gesloten - Di t/m vr: 10.00 - 18.00 uur - Za: 10.00 - 17.00 uur *Deze actie is geldig t/m 4 november 2023. Niet geldig op jubileumsets, bijzetfauteuils en de basics collectie.
kijk ook op prominent.nu