DUIC Krant NR 250 - 1 december

De krant die verder kijkt in de stad

1 DECEMBER 2023 | 9E JAARGANG NR. 250 | KIJK VOOR HET LAATSTE NIEUWS OP

Utrecht volgens

Pep en

directeur van het

Frans zien

Volksbuurtmuseum

FC Utrecht

Lysette Jansen

winnen

P. 10

P. 19

DUIC.NL

Elk ew eek een nieu DUI we C

Na nijntjeposter nu succesvolle vredesposter

P. 6

NIMBY? - Deel 1: sekswerkers

Groencompensatie in trek, maar over effectiviteit weinig bekend P. 9

Advertenties

#OP WOENSDAG

Slechte gewoontes?

Pak ze aan, op naar een fris 2024 !

Elke woensdag sneak previews en gesprekken met makers in het theater Toegang = gratis!

KICK YOUR HABITS Neem contact op: www.kickyourhabits.nl Maliesingel 55, Utrecht Tel.020-7370887

00 ht!

1.5 rkoc n e a rd nv ee lare m p Al em ex

€ 34,95 incl. verzendkosten

Koop nu

het boek Verdwenen horeca in Utrecht

Bestel via duicshop.nl en ontvang een gratis setje ansichtkaarten

Advertentie

Tot 12 maanden

% 50 korting

Glasvezel?

Glasvezel-kabel!

op Internet & TV

+ gratis extra tv-pakket

Stap over op ons razendsnelle glasvezel-kabel netwerk Razendsnel internet? Utrecht heeft het al! Want in ons glasvezel-kabel netwerk wordt de techniek van glasvezel en kabel slim gecombineerd voor een perfecte verbinding. En het mooiste: daar hoeft geen straat voor open. Kies ook voor Ziggo.

Nu met een fantastische korting in Utrecht.

Kies voor Internet & TV Pak je voordeel uiterlijk 7 januari 2024!

Scan de QR-code, ga naar ziggo.nl/inutrecht of bel 088 - 12 12 705

* De actie loopt t/m 7 januari 2024. Na de kortingsperiode betaal je de reguliere abonnementsprijs per maand op basis van een jaar contract. Dit aanbod geldt alleen voor nieuwe Ziggo internetklanten.

3

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

INHOUD Nieuws

4 DUIC in Beeld

Demonstratie Stadhuis

6 Serie over NIMBY

E

en paar duizend mensen kwamen de dag na de verkiezingsdag samen bij het Stadhuis. De directe aanleiding; Geert Wilders had met zijn PVV een monsterzege behaald bij de Tweede Kamerverkiezingen. Een hoop voor velen, maar een schok voor menig inwoner van Utrecht waar grotendeels progressief en links wordt gestemd. Dat de PVV zo groot zou worden, zagen maar weinigen aankomen. Maar toch, moet je daarom samenkomen om een geluid te laten horen als reactie op de uitslag, en ‘tegen uitsluiting’ zoals de initiatiefnemers het omschrijven? Als je de onderbuik op X mag geloven, waren de deelnemers aan deze bijeenkomst juist de PVV-stemmers aan het uitsluiten en zou het protest

ongepast zijn. Maar laten we wel wezen, het is prima als inwoners bijeenkomen, het recht om samen te komen ligt juist stevig verankerd in onze rechtsstaat. Wat de reden van een protest ook is, als het allemaal maar vreedzaam gebeurt, wat hier ook overduidelijk het geval was. Over vrede gesproken, er is weer een nieuwe postercampagne gaande in Utrecht. De vorige poster van nijntje en ‘Utrecht zorg goed voor elkaar’ was een enorm succes, de nieuwe vredesposter van dezelfde initiatiefnemer doet het ook al aardig goed. Lees er meer over op pagina 10.

Robert Oosterbroek

Deel 1: Sekswerkers

9 Groencompensatie

In trek, maar weinig bekend over effectiviteit

Cultuur / Uit

DE VERANDERENDE STAD IN BEELD

10 Utrecht volgens...

Volksbuurtmuseum-directeur Lysette Jansen

10 Posters voor vrede

Posteractie van Marije Lieuwens weer groot succes

TWIJNSTRAAT

11 Uittips

Elke week de leukste tips Utrecht is constant in

Stad / Leven

beweging. Er wordt gebouwd en gesloopt.

13 Op bezoek bij

Hierdoor ziet de stad er

Dagger Coffee

op sommige plekken heel

15 Verdwenen fabrieken

1987

anders uit dan vroeger,

Tegelfabriek 'Holland' op Rotsoord

terwijl andere straten en

16 Wat vinden de lezers?

hetzelfde blijven. In deze

2023

pleinen juist al decennia

DUIC-lezers aan het woord

rubriek laten we dat zien.

17 Straatnamen

Ga naar DUIC.nl voor

Sweder van Zuylenweg

meer oude en nieuwe foto’s van de stad.

Sport 18 Puzzel

Zoek de verschillen

19 Pep en Frans over FC Utrecht Pep en Frans zien FC Utrecht winnen

19 SportUtrecht

Buurtsport- en cultuurcoaches

Colofon REDACTIE Robert Oosterbroek

CONTACT REDACTIE redactie@duic.nl 06 86 80 32 22 VRAGEN OVER DISTRIBUTIE? Pierre Schoonhoven via pierre@duic.nl, 06 - 14 41 56 56

AAN DIT NUMMER WERKTEN MEE Arjan den Boer, Bas van Setten, Bo Steehouwer, Emily Hengeveld, Ilana Noot, Kamiel Visser, Luuk Beckers en Yashwanti Puar ART DIRECTION EN VORMGEVING ddk.nl en redactie DUIC

Social Media ADVERTEREN Helling 13, 3523 CB Utrecht, adverteren@duic.nl Dave Vorstenbosch dave@duic.nl 06 43 03 58 73

UITGEVERS Joris Daalhuisen en Martijn Rademakers

Website DUIC.nl

Facebook DUICNL

Twitter @duicnl

Advertentie

BINGO E

FOUT

BIJ CAMPING GANSPOORT! Presentatie & muziek: Berrie, lieftallige assistente Chanasja en Carola Kraai

DONDERDAG 21 DECEMBER Inloop 20.00 uur | start 20.30 uur Deelname € 15,- p.p. inclusief: • 1 x welkomstdrankje • 1 x zakje chips • 1 x bingo dabber • 1 x bingokaart

Meld je snel aan via Hallo@ganspoort.nl

Instagram duic.nl

4

NR. 250 | 1 DECEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC IN BEELD

E

en demonstratie tegen een democratische verkiezingsuitslag is volgens sommigen een vorm van uitsluiting. De demonstranten lieten juist weten daar te staan om een geluid te laten horen tegen uitsluiting. Dit alles na de monsterzege van de PVV. Een ding lijkt duidelijk, de polarisatie in de samenleving is niet verminderd door

Fotografie: Robert Oosterbroek de verkiezingsuitslag. Utrecht stemde traditiegetrouw progressief en links, en dat mensen vreedzaam samen willen komen om zich te uiten na een verkiezingsuitslag moet gewoon kunnen. Daar iets over vinden, dat kan ook gewoon weer. Allemaal in het kader van het feest van de democratie. a

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

5

6

NR. 250 | 1 DECEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

NIMBY?- DEEL 1

Waarom de gemeente sekswerkers al tien jaar geen werkplek biedt

In deze serie over NIMBY – ‘Not In My Backyard’ – in Vlaanderen ook wel NIVEA – ‘Niet In Voor- En Achtertuin – genoemd, kijken we naar zaken die Utrechters graag in hun stad willen, maar liever niet in de eigen buurt. Denk aan windmolens, een nachtclub of een coffeeshop. In dit eerste artikel kijken we naar een inmiddels langlopend vraagstuk in onze stad. Het vinden van een geschikte plek voor prostitutie.

Tekst: Luuk Beckers / Fotografie: Robert Oosterbroek

H

Op zoek naar een plek voor raamprostitutie Duidelijk is dat de gemeente allesbehalve heeft stilgezeten. Meteen na de sluiting van de panden in de Hardebollenstraat en de boten aan het Zandpad liet de gemeente een onderzoek uitvoeren om een nieuwe locatie te vinden. Die was snel gevonden. Al in april 2014 wees de gemeenteraad een nieuwe locatie aan voor raamprostitutie. Het betrof een locatie dicht bij het voormalige Zandpad: het gebied tussen de Einsteindreef en de Rioolwaterzuivering (RWZI). De gevonden locatie werd het Nieuwe Zandpad genoemd en in september 2015 werd het bestemmingsplan ‘Het Nieuwe Zandpad’ vastgesteld.

niet bepaald enthousiast was. Zo was de wijkraad tegen. De wijkraad adviseerde op zoek te gaan naar andere locaties en de prostitutie te spreiden over de stad. B&W reageerde afwijzend op dit advies en stelde dat de gemeenteraad juist had besloten de prostitutie te willen concentreren op één plek.

Ook gingen bewoners van de wijk Antoniuskwartier tegen het bestemmingsplan in beroep bij de Raad van State, omdat ze overlast vreesden van bezoekers en pooiers, maar de Raad van State verwierp hun bezwaren.

Het verzet verstomde niet.

In 2019 startten inwoners een petitie die bijna vierduizend keer werd ondertekend.

De petitie verweet de gemeente “ellende te brengen in de vorm van een prostitutiezone”, “midden in de meest kwetsbare wijken van Overvecht, Zuilen en Ondiep”. De petitie riep de gemeenteraad op “de locatie opnieuw ter discussie te stellen en het huidige Zandpad in Overvecht niet meer als locatie voor de prostitutiezone te zien”. Na beraad verwierp de gemeenteraad het verzoek. ‘Not in my backyard’ was voor de gemeente geen reden de plannen te wijzigen.

De gemeente zette door en investeerde miljoenen in de nieuwe locatie. Toch is het Nieuwe Zandpad er nooit gekomen en wel hierom: de aanbesteding mislukte. Geen enkele commerciële partij kon voldoen aan de voorwaarden die de gemeente stelde. Partijen kregen de financiering niet rond of waren bijvoorbeeld bang voor sluiting van panden als zou blijken dat die gehuurd werden door ‘foute’ exploitanten. Na tal van pogingen werd in 2021 duidelijk dat het niet zou lukken het Nieuwe Zandpad van de grond te krijgen.

Gemeente buigt niet voor verzet, maar Nieuwe Zandpad komt er niet Dit alles verliep snel, ondanks dat de buurt

Op zoek naar een plek voor de tippelzone Per 1 juli 2021 sloot ook tippelzone ‘De Baan’ aan de Europalaan in verband met de komst

et zoeken naar een geschikte plek voor sekswerk begon in 2013 toen de gemeente besloot de sekswerkplekken aan het Zandpad en de Hardebollenstraat te sluiten vanwege mensenhandel en criminaliteit. In 2021 sloot ook de tippelzone aan de Europalaan vanwege de komst van een nieuwe woonwijk. Op dit moment zijn er nog maar een paar locaties in Utrecht voor sekswerk: twee privéhuizen en één erotische massagesalon. Dat er in Utrecht nauwelijks faciliteiten zijn voor sekswerkers is niet omdat de gemeente sekswerk niet wil toestaan.

Integendeel, in een brief van het college van burgemeester en wethouders (B&W) lezen we dat B&W vindt dat in Utrecht altijd ruimte dient te zijn voor verschillende vormen van sekswerk. Een opmerkelijke opvatting van een gemeentebestuur in een stad waar deze ruimte in de praktijk al jaren niet of nauwelijks bestaat. Hoe kan dit?

van de nieuwe woonwijk Merwede. Vooruitlopend op de sluiting ging de gemeente op zoek naar een nieuwe locatie voor de tippelzone.

Ook hiervoor voerde de gemeente een locatieonderzoek uit. Het onderzoek leverde twee geschikte locaties op: de Elektronweg op Lage Weide en de Boteyken in De Meern.

Maar ditmaal ging de gemeente heel anders om met ‘not in my backyard’-argumenten dan bij de locatiekeuze van het Nieuwe Zandpad het geval was.

De gemeente ging in gesprek met omwonenden en ondernemers. Velen van hen gaven aan geen tippelzone in hun buurt te willen. De Elektronweg bleek bij nader inzien minder geschikt omdat diverse zaken aan deze weg in de avonduren waren geopend.

Ook zou er in de nabije toekomst een klimhal openen aan de Elektronweg. Bij de Boteyken vormde het nabijgelegen park een belemmering.

Succesvol protest steekt stokje voor nieuwe tippelzone Om vestiging van een tippelzone aan de Elektronweg en aan de Boteyken te voorkomen, werden petities gestart. De petitie tegen vestiging aan de Elektronweg werd 661 keer ondertekend. De petitie stelt: “Het plan moet afgeketst worden om onveiligheid, criminaliteit en overlast te voorkomen in de omliggende woonwijken en winkelomgeving. Het zal criminaliteit aantrekken en overlast geven voor iedereen die in de buurt woont.”

De petitie tegen vestiging bij de Boteyken werd maar liefst 5.265 keer ondertekend. In deze petitie werden vergelijkbare argumenten aangevoerd. Bovendien stelde men dat er kinderen spelen en fietsen en dat mensen er hun hond uitlaten in het aangrenzende park. Tevens was men bang voor verkeers-

hinder. De gemeente zwichtte razendsnel na de ontstane commotie. Op 4 september 2017 publiceerde DUIC dat de nieuwe tippelzone zou worden gevestigd aan de Boteyken of de Elektronweg. Op 15 september informeerde B&W de gemeenteraad dat de nieuwe tippelzone toch niet op een van deze locaties zou komen.

We spreken André aan de Stegge, directeur van Matex Deuren en voorzitter van bedrijvenvereniging Oudenrijn. Aan de Stegge was een van de tegenstanders van vestiging van de tippelzone aan de Boteyken. Hij vindt dat de gemeente destijds eerder met belanghebbenden in gesprek had moeten gaan.

Tegelijkertijd laat hij weten dat hij van

'Het beleid moet erop gericht zijn dat die prostituees daar niet hoeven te zijn. Het is een jaren 80-gedachte dat die prostituees daar vrijwillig zouden staan' André aan de Stegge

mening is dat de gemeente goed is omgegaan met zijn inbreng. “Want de plannen zijn niet doorgegaan”, aldus Aan de Stegge. We hebben hem ook gevraagd hoe hij aankijkt tegen het belang van de prostituees die een veilige werkplek willen. Aan de Stegge zegt hierover: “Het beleid moet erop gericht zijn dat die prostituees daar niet hoeven te zijn. Het is een jaren 80-gedachte dat die prostituees daar vrijwillig zouden staan.”

Commissie Sorgdrager ingesteld om met oplossing te komen Nadat het de gemeente niet lukte de seks-

7

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

werkers in Utrecht een plek te bieden, stelde de gemeente eind 2021 de commissie Sorgdrager in. De commissie werd gevraagd “zo breed mogelijk te kijken naar de mogelijkheden voor sekswerk in Utrecht” lezen we in een brief van B&W aan de gemeenteraad.

Na onderzoek concludeert de commissie dat “er geen simpele oplossing is om in

'Er is geen simpele oplossing om in de stad meer werkplekken voor sekswerkers te realiseren. Er zal altijd onvrede of teleurstelling zijn bij een of meerdere betrokkenen' Commissie Sorgdrager

de stad meer werkplekken voor sekswerkers te realiseren. Er zal altijd onvrede of teleurstelling zijn bij een of meerdere betrokkenen.

De gemeente heeft de rol om alle belangen af te wegen en een keuze te maken, waarbij het duidelijk is dat iedereen water bij de wijn moet doen. In het sekswerkdossier vraagt dit om wat meer lef. Blijven polderen tot er een oplossing is waar iedereen tevreden mee is, is niet haalbaar en realistisch. De gemeente dient alle belangen af te wegen en een zo goed mogelijke keuze te maken. Lef gaat ook over het tempo van realiseren van meer werkplekken en het durven prioriteren.”

Als het gaat om het vinden van een geschikte locatie stelt de commissie in haar rapport dat “de gemeente de verantwoordelijkheid heeft om de omgeving/buurt uit te leggen wat de impact van sekswerk op de leef baarheid is. Dat het een legaal beroep is en in de meeste gevallen helemaal niet tot overlast leidt omdat zowel de sekswerker als klant vaak niet wil opvallen. Nachtkroegen leiden in het algemeen tot meer overlast dan een (kleine) inrichting voor sekswerk.”

De commissie adviseert door middel van proeftuinen te experimenteren met wat werkt en wat niet. Eén proeftuin zou moeten inzetten op prostitutie aan huis. Een tweede proeftuin zou moeten gaan over werken in groepsverband.

De commissie adviseert “om locaties in de gemeente aan te wijzen waar het werken in een groepje zonder exploitant mogelijk is.

Sekswerkers kunnen zelfstandig een ruimte huren waar zij samen kunnen werken”.

Kleinschalige proeftuinen voor sekswerkers In september 2022 verschijnt niet alleen het rapport van de Commissie Sorgdrager maar ook het coalitieakkoord van het nieuwe college van B&W. In dit akkoord staat dat het nieuwe college aan de slag wil met de aanbevelingen van de commissie Sorgdrager. Het college wil als alternatief voor het Nieuwe Zandpad inzetten op kleinschalige voorzieningen en locaties voor sekswerkers. Wanneer op andere locaties in de stad voldoende plek gevonden is voor sekswerk, wil B&W heroverwegen of en hoe het Zandpad voor sekswerk behouden moet blijven.

Na gesprekken met de gemeenteraad en allerlei belanghebbenden informeert B&W de gemeenteraad over het voornemen om aan de slag te gaan met de twee voorgestelde proeftuinen. De eerste betreft het legaliseren van prostitutie aan huis. Met de tweede proeftuin wil het college ruimte scheppen voor één à twee kleinschalige locaties waar sekswerkers zelfstandig een ruimte kunnen huren. Een locatie hiervoor wordt niet genoemd in de brief.

Over een nieuwe tippelzone meldt het college dat die er voorlopig niet zal komen.

Het college wil in de komende jaren focussen op vormen van sekswerk die beter te realiseren zijn. Een nieuwe, kleinschalige tippelzone blijft een mogelijkheid voor de periode daarna, aldus B&W. a

Wat dit alles betekent voor de sekswerkers We informeren naar de gevolgen voor de sekswerkers bij Belle, de hulpverleningsorganisatie voor (ex-)sekswerkers in onze provincie. We spreken er Minke Fischer, manager bij Belle.

Wat waren de gevolgen van het sluiten van de sekswerkplekken voor de sekswerkers?

“Met het sluiten van de tippelzone zijn de problemen niet opgelost. Een deel van de sekswerkers op de Baan is ander werk gaan doen. Ze hebben van de gemeente een opleiding en begeleiding gekregen.

Een ander deel is blijven werken, thuis of op straat. We zien recent dat op verschillende plaatsen in de stad weer straatprostitutie plaatsvindt. Doordat er niet langer een vaste locatie is waar sekswerkers op vaste tijden mogen tippelen, moeten de sekswerkers 24/7 op zoek naar klanten om inkomsten te verwerven.”

Dat is jammer, vindt Fischer. “Het onttrekt zich aan het zicht waardoor de onveiligheid toeneemt. Op de tippelzone waren er weinig soa’s, omdat er werd getest en nadruk werd gelegd op veilig werken. Nu hebben we er geen zicht op. Als je kijkt naar de sluiting van het Zandpad zie je dat een deel van de sekswerkers naar andere steden is gegaan zoals Antwerpen, Amsterdam en Groningen. Een deel is thuis gaan werken. Het probleem hierbij is dat thuiswerken voor sekswerkers op dit moment nog illegaal is waardoor zij met negatieve ervaringen niet altijd naar de politie durven te gaan.”

Heeft de gemeente voldoende gedaan?

“Dat vind ik lastig. Je komt dan wel bij ‘not in my backyard’. Het ontbreekt zowel in de samenleving als in de politiek aan urgentie. Mondige burgers weten razendsnel verzet te organiseren.”

Fischer was verbaasd over het snelle besluit van de gemeente om een streep te zetten door de potentiële locaties voor de tippelzone nadat buurtbewoners protesteerden.

“Maar de opstand was zo goed georganiseerd. Ik vond het echt indrukwekkend. Met spandoeken. Echt waanzinnig.

We hadden nog wel ideeën over hoe je het anders zou kunnen doen. In Nijmegen hebben ze bijvoorbeeld een onzichtbare tippelzone in de vorm van een keet. Wellicht zou dat voor Utrecht ook iets kunnen zijn. Maar dat was allemaal niet meer bespreekbaar. Ik vond ook de rol van sommige politieke partijen ingewikkeld. Zo flyerde de VVD, toen een collegepartij, op de bewonersavond dat de tippelzone er niet moest komen. Het speelde zich vlak voor de gemeenteraadsverkiezingen af.”

Hoe moet het nu verder?

“Je zal een oplossing moeten vinden.” Er is volgens Fischer wel degelijk urgentie.

“Sekswerkers zijn al lang aan het lijntje gehouden. Als je zegt dat je nu wat gaat doen, moet je ook wel wat gaan doen. Anders ben je weer die onbetrouwbare overheid. We vinden het huidige plan om twee proeftuinen te organiseren op zich goed.

Het legaliseren van thuiswerken vanaf 2024 is positief. Voor de andere proeftuin is het de vraag of je de locaties kan vinden.

Dat weet ik niet."

Advertentie

DISCOVER OVER 300 CHRISTMAS ITEMS TO MAKE THIS YEAR’S CHRISTMAS UNFORGETTABLE

VISIT KELLYS EXPAT SHOPPING UTRECHT NACHTEGAALSTRAAT 9 HJ, 3581 AA UTRECHT AMSTERDAM • DEN HAAG • UTRECHT • ROTTERDAM • WASSENAAR

Advertentie

9

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

GROENCOMPENSATIE

Schoffelen, planten en plannen: groencompensatie in de stad is in trek, maar effectiviteit nog onbekend Utrecht is een stad beweging; een cliché dat vaker wordt opgegooid, maar daardoor niet minder waar is. Stukje bij beetje verandert het straatbeeld in Utrecht, en met name het groen in de stad heeft hernieuwde aandacht gekregen. Een van de maatregelen die gebruikt wordt om de stad te vergroenen, is groencompensatie. Een initiatief dat aan populariteit wint, maar qua effectiviteit nog in het duister tast.

Tekst: Kamiel Visser / Fotografie: Bram van Toor De Ivoordreef is een van de locaties waar bomen moesten worden gekapt en weer moeten worden teruggeplant

G

roencompensatie, het herplanten van natuur wanneer deze wordt verwijderd, is geen initiatief puur en alleen ontstaan op Utrechtse bodem. Al langere tijd en in meerdere gemeenten wordt er in meer of mindere mate rekening gehouden met het groen wanneer er wordt ver- of herbouwd. Een recent voorbeeld in Utrecht zijn de bouwontwikkelingen aan de Ivoordreef.

Daar komen zo’n 300 sociale huurwoningen, maar voor de bouw moesten wel meer dan 120 bomen gekapt worden. De ontwikkelaar moet voor elke gekapte boom ook een nieuwe boom planten, groencompensatie dus.

Het doel is simpel: zorg ervoor dat het groen van de stad wordt behouden, en houd op die manier het ecosysteem en de klimaatimpact op peil. Maar landelijke wetgeving rondom groencompensatie bestaat nog niet en het beleid kan daardoor verschillen per gemeente. Het praktisch nut van groencompensatie kan daardoor sterk variëren per stad of dorp – maar dat is moeilijk te meten, omdat er tot op heden geen harde cijfers zijn.

Groencompensatie is onderdeel van de ‘groene stad’, waarbij de inzet is om de waarde van het groen te behouden of zelfs te verbeteren.

Richtlijnen Het plan is daar, de uitvoering is al in gang, maar wie houdt hier toezicht op? Om compensatie enigszins in goede banen te leiden, zijn er vanuit de gemeente richtlijnen opgezet. Deze moeten zorgen dat Utrecht groener wordt dan op dit moment het geval is. Bij het herplanten van natuur wanneer deze wordt verwijderd, iets wat volgens de gemeente sowieso al moest, is sinds de zomer van dit jaar het initiatief ‘herplant naar waarde’ opgenomen in de regelgeving. Verwijderde bomen moeten nu ook vervangen worden door een model van vergelijkbare soort en grootte, iets waar voorheen niet op gehandhaafd werd.

Bij het doel voor reeds te bouwen woningen, is er afgesproken dat groen evenredig meegroeit met de woningontwikkeling.

“Daarom werken we in al onze projecten juist aan meer groen waar dat kan”, aldus een woordvoerder van wethouder Voortman, verantwoordelijk voor het groen in de stad.

Voor de zogenoemde stedelijke hoofdstructuur, denk dan aan parken en groenstroken, is er een richtlijn opgesteld wanneer groen wordt aangetast. Écht harde cijfers ontbreken nog over de richtlijnen die worden aangehouden, maar volgens de gemeente zit ze wel op de goede weg: “We zien er op die plekken juist meer groen bij komen, zoals

langs de Croeselaan, de singel en de Westelijke Stadsboulevard.”

grote schaal een verandering is binnen de natuur, zijn de gevolgen groot genoeg om te merken voor omwonenden. Dat betekent niet dat compensatie een onnodige luxe is volgens Van Helsdingen: “In een buurt met weinig groen kan een grasveld of een boomgroep echt al het verschil maken, maar ook huizen met groene daken kunnen daaraan bijdragen.”

Invulling groencompensatie Juist doordat er weinig data is over groencompensatie in Utrecht, is er ook niet veel bekend over de effectiviteit van de ondernomen initiatieven. Ja, er wordt wel degelijk iets ondernomen, maar niet welke bomen teruggeplant worden of hoe welke natuur wordt Financiën gerestaureerd. Onduidelijk is hierdoor wat Het kan voorkomen dat het herplanten van er precies wordt bereikt met het beleid dat natuur niet mogelijk is op de herbestemde lode gemeente voert. Volgens Arda van Helscatie. Het voor de hand liggende initiatief is dingen, teamleider bij het team natuurincludan om in de nabijgelegen omgeving natuur sief ontwerp van Waardenburg Ecology, kunaan te vullen. Maar wanneer dit niet mogenen de kleinste veranderingen al een verschil lijk is, zal er iets anders moeten gebeuren. maken in de omgeving. Het is daarom volDe gemeente heeft daarom als laatste optie gens haar belangrijk om goed te kijken naar een regeling voor financiële compensatie. De hoe er precies invulling wordt gegeven aan gemeente gaat in dat geval zelf groencomgroencompensatie: “Groen heeft verschillenpensatie toepassen in de waarden en vervult ander gebied, iets meerdere functies, zo'In een buurt met weinig een wat in de praktijk niet als leefgebied voor diegebeurt volgens de ren of waterbuffering. groen kan een grasveld of vaak woordvoerder van wetHet is daarom van beVoortman: “Het lang om gedetailleerd een boomgroep echt al het houder gebeurt zelden in de te kijken naar de waardat er schende die het nu heeft, hoe verschil maken, maar ook praktijk kingen worden gedaan dat op een andere plek de gemeente. Menterugkomt en vooral huizen met groene daken aan sen weten bijna altijd ook wat er op de plek een manier om te gebeurt waar het groen kunnen daaraan bijdragen' wel herplanten.” Om hoewordt verwijderd.” Zo veel geld het precies zouden kleine verandegaat, is niet duidelijk. De woordvoerder van ringen in het groen ervoor kunnen zorgen dat de gemeente laat weten dat het in ieder geval het ecosysteem van slag is: “Hierdoor kunnen “niet gaat om duizenden euro’s.” plagen van muizen sneller voorkomen.”

Kwaliteit Volgens Van Helsdingen is het lastig om te bepalen wanneer groencompensatie volledig effectief wordt uitgevoerd: “Het is moeilijk om te zeggen of men het wel of niet ‘goed’ doet. Welke functie heeft een boom bijvoorbeeld? Het type boom, hoe die zich ontwikkeld heeft en de samenhang van de bodem maken ook uit.” Het zijn allerlei variabelen die bijdragen aan hoe succesvol compensatie is. Wat in het bijzonder opvalt bij Van Helsdingen, is het gebrek aan aandacht voor de dieperliggende waarde van het groen. Platgezegd wordt er volgens haar vooral gekeken naar een kortetermijnoplossing. Iets wat op het moment van compenseren financieel voordelig kan uitpakken, maar op de langeretermijn juist tegen kan zitten. Volgens de teamleider is het maar de vraag of je dat meteen ziet als bewoner. Alleen wanneer er op

Derden Door de wens van het college van Utrecht om de stad te vergroenen, waar groencompensatie onderdeel van uitmaakt, krijgen ook de bouwsector, opdrachtgevers en architecten hier steeds meer mee te maken. In een rondgang die DUIC deed, kwam naar voren dat vrijwel alle grote landschapsarchitectenbureaus in Utrecht te maken krijgen met het onderwerp, maar wel met afwisselende frequentie en betrokkenheid. Volgens Jorrit Noordhuizen, landschapsarchitect en eigenaar bij bureau Polyfern, komt dat met name doordat het klimaat steeds meer aanwezig is in ons alledaags leven: “Het leeft steeds meer onder opdrachtgevers. Dat komt doordat het weer vaker in extremen is. Iedereen in de stad heeft ermee te maken.”

Ook Wim Voogt, partner van bureau OKRA, laat weten in toenemende mate te

werken met groencompensatie en vergroening in gedachten: “Ruimte voor groen is noodzakelijk om de huidige opgaven van klimaatadaptatie, de biodiversiteitscrisis, maar ook de sociale leef baarheid van de stad fatsoenlijk te kunnen beantwoorden. We merken dat de aandacht voor robuust groen toeneemt bij nieuwe opgaven.”

Het bureau werkt al langere tijd met de gemeente samen en heeft meegeholpen aan de totstandkoming van herkenbare plekken zoals de Catharijnesingel en het Jaarbeursplein. Maar juist in die werkzaamheden was groencompensatie volgens Voogt nog niet per definitie aanwezig: “Het specifieke onderwerp groencompensatie is niet expliciet aanwezig in onze dagelijkse werkzaamheden.

We kijken altijd naar de identiteit en de mogelijkheden van een bepaalde plek, waarbij we een passende groenstrategie vormgeven.”

Veranderende wensen Het veranderende klimaat, een progressieve en ambitieuze gemeente en de verschuivende behoefte van bewoners leiden ertoe dat plannen voor groencompensatie toenemen.

Niet alleen in Utrecht, maar ook in omliggende streken en andere provincies worden er steeds vaker stappen ondernomen. Met name de komst van de nieuwe omgevingswet per de eerste dag van het nieuwe jaar, zou vleugels kunnen geven aan data over vergroenen en groencompensatie.

Zo schrijft de overheid over de nieuwe wet: “In de definitieve plannen moet staan wie de overheid bij de plannen heeft betrokken en welke uitkomsten er zijn. En hoe zij het participatiebeleid heeft ingevuld. Ook initiatiefnemers, zoals omwonenden en ondernemers, moeten bij het aanvragen van een omgevingsvergunning aangeven wat zij aan participatie hebben gedaan. En wat daar de resultaten van zijn.”

Hoe hier precies invulling aan wordt gegeven, en of de gemeente die data bij wil gaan houden, is nog niet helder. Duidelijk is in ieder geval dat het draagvlak, al dan niet door verschillende partijen met verschillende motivaties, groot is.

Buiten kijf staat dat de wensen van een groene en verantwoorde stad definitief zijn veranderd. Hoe de stad eruit gaat zien in de toekomst, met de woningcrisis en een lokale bouwsector die verhinderd is in acht genomen, zou het zomaar wel eens een interessant verhaal kunnen worden. Of men die toekomst zonnig inziet of niet – groen is die in ieder geval wel. a

10

NR. 250 | 1 DECEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

UTRECHT VOLGENS VOLKSBUURTMUSEUM-DIRECTEUR LYSETTE JANSEN

In de rubriek Utrecht Volgens spreken we een

‘De charme is dat het van en voor bewoners is’

een actuele aanleiding en altijd met een paar

bekende of onbekende Utrechter. Vaak met standaardvragen over het leven in Utrecht.

Het Volksbuurtmuseum in Wijk C ondergaat een transformatie.

Vanaf september sloten tijdelijk de deuren, om vervolgens op 27 december geheel vernieuwd weer open te gaan. Na een grondige verbouwing is het volgens directeur Lysette Jansen een relevant nieuw stadsmuseum. Bezoekers kunnen een Utrechtse familie volgen die rond 1910 à 1920 in een volksbuurt leefde. Ruimte om uit te breiden is er niet. Het museum blijft op de vertrouwde locatie op de Waterstraat in Wijk C, waar het al dertig jaar is gevestigd.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten Wat is er straks allemaal veranderd in het museum?

“Eigenlijk alles. We zijn in alle opzichten vernieuwd: de huisstijl, inrichting en faciliteiten.

Er komen vier nieuwe themaruimtes. Daar zien de bezoekers iets over het huis van de Utrechtse familie, de werkplek, school en winkel. Ze krijgen daarvoor een zogenoemde podcatcher mee. Daarmee kunnen ze door het museum heen uitleg krijgen in het Nederlands, Engels of Arabisch. Dat willen we uiteindelijk uitbreiden met meer talen. Ook komt er een buurtbios met oude beelden, een ‘wijkkast’ met pronkstukken van het museum, zoals van de fanfare, en een verhalenkamer waar je kunt luisteren naar honderden interviews met Utrechters uit volksbuurten.”

Waarom wordt het museum verbouwd?

“Wat heel sterk aan het museum was, was de inhoud. Mensen waren daar super enthousiast over. Ze waardeerden de nostalgie heel erg, omdat ze dingen van vroeger herkenden, bijvoorbeeld. Een andere groep mensen leerde door het museum juist hoe het eraan toeging in een Utrechtse volksbuurt. Alleen qua presentatie was het op. Spullen waren bijvoorbeeld (bijna) kapot of vergaan. Verder is het museum in de loop der jaren met veel liefde stukje voor stukje opgebouwd, maar daardoor was er niet echt een rode draad.

Daarin zetten we nu grote stappen.”

Waar ben je het meest benieuwd naar?

“De laatste dag dat we open waren in de oude

situatie, voelde ik me wat weemoedig. Doen we hier wel goed aan? Vinden mensen het straks ook nog zo leuk? We hebben wel een nieuw plan bedacht, maar hoe gaat het echt worden? Dat is natuurlijk best spannend, maar ik denk dat het goed is. Het doel is om bekender te worden in de stad en zo ook een meer divers publiek te trekken. Ik ben ervan overtuigd dat we de informatie goed kunnen overbrengen op onze bezoekers. De charme van het Volksbuurtmuseum is dat het van en voor bewoners is. Het kleinschalige, lokale en gezellige is de kracht. Ik wil heel graag dat dit gevoel hier blijft, want dat maakt dit museum uniek. Die gezelligheid en gastvrijheid komt natuurlijk ook heel erg door onze geweldige vrijwilligers. Dat gaan we weer op dezelfde manier aanpakken. Ook de oude tafelkleedjes komen terug.”

Hoe en wanneer was je voor de eerste keer in Utrecht?

“Dat is een makkelijke vraag, want ik ben hier geboren.”

Waar kan je culinair genieten in Utrecht?

“Dat is bij Madeleine. Ik vind het eten daar altijd heerlijk. Het is er gezellig en de mensen zijn heel gastvrij.”

En waar drink je het lekkerste biertje in Utrecht?

“Ik vind ’t Wed altijd een hele fijne plek. Het terras van Café Orloff is daar een goede plek om op het terras te zitten. Café Weerdzicht

en Van Wegen vind ik mooie plekken, omdat ze nog zo authentiek Utrechts zijn.”

Levensloop Vanaf 27 december tot en met 12 mei 2024 is de tentoonstelling Levensloop – verhalen over de kracht van kansen te bewonderen. In deze expositie vertellen drie Utrechtse families over hun kansen in het onderwijs, de arbeidsmarkt en de huizenmarkt, en welke invloed dat heeft gehad op hun verdere levensloop.

Waar beleef je de leukste avond in Utrecht?

“In TivoliVredenburg zijn er mooie concerten en leuke feestjes. Daar kun je ook nog lekker dansen. En daarvoor dan lekker wat eten en drinken op ’t Wed.” Utrecht is... "...voor mij als een vertrouwde leren jas,het voelt comfortabel maar ze wordt ook met de tijd steeds mooier." a

POSTERACTIE VOOR VREDE

Utrechtse posteractie voor vrede enorm populair In de Utrechtse straten verschijnen steeds meer zwart-wit posters met een vredesduif met de tekst 'Peace Now'. Er zijn er al duizenden verspreid. Daarmee is opnieuw een posteractie van initiatiefnemer Marije Lieuwens enorm populair. Eerder was zij verantwoordelijk voor de nijntje-poster ‘Utrecht zorg goed voor elkaar’ tijdens de coronacrisis. Die posters zijn nu nog steeds te zien in het straatbeeld. Wat bewoog haar om een nieuwe actie op touw te zetten?

Tekst en fotografie: Robert Oosterbroek

“I

k moet iets doen”, dacht Lieuwens, die gegrepen was door alle oorlogen die nu in de wereld gaande zijn. Datzelfde gevoel had ze tijdens de coronacrisis, waarna er 150.000 posters en meer dan 180.000 ansichtkaarten werden verspreid met de iconische af beelding van Dick Bruna. Ook met deze nieuwe posteractie, waar de bekende Utrechtse ontwerper Max Kisman aan meegewerkt heeft, gaat het hard.

Lieuwens: "Ik geloof dat een creatief beeld mensen in deze verwarrende tijden positief kan verbinden. Ik zocht een beeld dat oproept tot vrede, want uiteindelijk moet dat het einddoel zijn. Al die oude beelden uit de jaren ‘70 en ‘80 passen niet meer bij deze tijd, daarom vroeg ik Utrechtse vormgevers om beelden te maken.”

Ondertussen zijn er verschillende ontwerpen in omloop, een van de populairste

is de poster met de vredesduif: “Deze poster met de vredesduif is gemaakt door Max Kisman en voelde meteen iconisch. Met een zwart-wit beeld proberen we een beetje nuance te brengen in een gepolariseerde wereld.” De poster wordt door verschillende winkels in de Domstad verspreid en ligt ook in de Utrechtse bibliotheken.

Verder vertelt Lieuwens: “Naast de duif van Max Kisman hebben we nog drie andere ontwerpen klaarstaan van Utrechtse makers.

Het is, naast een artistieke oproep voor vrede, ook een positief visitekaartje voor de stad.

Ik hoop dat het snel rustiger wordt in de wereld en dat deze actie snel overbodig is.”

Donaties De poster was een spontaan idee dat al snel uit de hand liep. Lieuwens: “Ik won begin november een startbedrag bij Awesome Utrecht.

Dat geld is allang op en nu print ik posters van donaties. Nu de poster ‘viral’ gaat, worden de kosten hoger dan mijn middelen. Helaas is het niet gelukt om geld aan te vragen bij een fonds, want die hebben bijna allemaal als harde eis dat je nog niet begonnen mag zijn met je project. Maar al die oorlogen denderen maar door, dus ik kon niet wachten.”

Lieuwens heeft wel wat sponsoring: “Ge-

lukkig krijgen we een beetje sponsoring van de duurzame drukker Libertas Pascal, maar we zoeken nog geld voor een nieuwe oplage.

Rond kerst is vrede op aarde altijd een wens van veel mensen, dus mooi als er dan extra veel posters hangen. Maar ik hoop dat deze posteractie snel niet meer nodig is, want ik gun iedereen een leven in vrede en vrijheid.”

a

11

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

POM Waar: EKKO Wanneer: 2 december Prijs: 14,50 euro

MASSA|MENS Waar: Stadsschouwburg Utrecht Wanneer: 1 december Prijs: 10 euro

De fuzzpopband POM is bekend om hun opgewekte melodieën gecombineerd met felle teksten en schurende gitaren. Dit alles gaat dan weer gepaard met herkenbare scènes over het dagelijks leven. Hun inspiratie halen ze uit britpop, punk en garagerock.

POM heeft een unieke mix van genres gecreëerd, met een sound die rauw en hard, maar ook vrolijk en aanstekelijk is. Ze bewijzen dat harde muziek ook met een lief randje kan.

Er wordt wel eens gezegd: mensen zijn kuddedieren, maar of dat zo is, wordt in twijfel getrokken in deze voorstelling. Hoe zou je anders einzelgängers verklaren? Hoewel een massa fijn kan zijn, kan het ook een gevaarlijke kant hebben. Volgens dit stuk zelfs een kant die destructief kan zijn. ‘De massa’, in de vorm van een monster, staat centraal tijdens het stuk in de Stadsschouwburg. Met theater met een actueel randje kan je op deze manier je weekend goed aftrappen.

No Man’s Land Waar: TivoliVredenburg Wanneer: 6 december Prijs: 35 euro

Dollface Waar: EXboot Wanneer: 2 december Prijs: gratis Ben jij een vrouw en opgegroeid in de zero’s? Dan had je waarschijnlijk, helaas zoals veel generaties, niet altijd de meest makkelijke tijd. Het is een tijd waarin nog steeds veel onrealistische idealen over vrouwen bestonden, die vaak moeilijk zijn om na te leven. Cleo Veldman gaat met haar expositie ‘Dollface’ in op wat voor impact deze tijd op haar eigen perceptie van vrouwelijkheid heeft. Door middel van zelf gefabriceerde poppen, video- en fotografie verbeeldt Veldman verschillende facetten van zichzelf, allemaal door een unheimische lens die is ontstaan door haar eigen vertekende wereldbeeld.

No Man’s Land keert alweer voor de elfde keer terug naar ons stadsie om muzikanten, professionals, beleidsmakers en studenten te verwelkomen. Tijdens de conferentie komen verschillende onderwerpen aan bod die relevant kunnen zijn voor mensen binnen de muziekbranche. Zo komt onder meer het team van Goldband langs om te vertellen hoe zij een van de snelst groeiende bands in Nederland handelen. Ook voor starters is er speciale aandacht met vragen zoals ‘hoe bepaal ik mijn gage?’. Lang verhaal kort: ben je serieus met muziek bezig en wil je een volgende stap nemen, dan is No Man’s Land een goede keuze.

UICF Comedy Talent Award Waar: Kargadoor Wanneer: 4 december Prijs: 11,50 euro De UICF Comedy Talent Award keert weer terug naar Utrecht, en dat is reden voor een feestje. Geniet tijdens deze voorronde, die voorafgaat aan de daadwerkelijke finales, van de grappigste personen in Nederland én Vlaams-België. Centraal staat ‘amateurs’ laten doorbreken in het professionele circuit. Ieder jaar nieuwe aanwas met gegarandeerd de nodige buikspieren getraind aan het einde van de avond. Weinig reden om deze kans te laten liggen. Voor de lolbroeken en grapjassen onder ons: ook aanmelden is nog steeds een optie.

In de schaduw van Rembrandt Heropening Augustinuskerk Waar: Augustinuskerk Wanneer: 3 december Prijs: gratis De Augustinuskerk opent binnenkort haar deuren weer! Voor wie niet meer kan wachten – de officiële opening is in 2024 – is 3 december de kans om alle pracht en praal te bekijken. Het volledige interieur is gerestaureerd en het pand is weer terug in de originele staat, zoals in 1840. Voor cultuur snuiven hoef je dus helemaal niet naar het buitenland te gaan, op de Oudegracht zit je net zo goed. Let op: de kerk is te bezichtigen van 11.00 tot 16.00 uur, vóór dit tijdstip is namelijk de viering van de eerste advent.

Waar: TivoliVredenburg Wanneer: 3 december Prijs: 21,85 euro Rembrandt van Rijn is een wereldberoemde schilder, maar minder bekend is zijn tweede vrouw: Geertje Dircx. Net zoals menig andere man in die tijd, zouden we ook de Rembrandt anno nu niet per definitie als vrouwvriendelijk omschrijven. Wat goed begon tussen het koppel, eindigde slecht. Geertje werd na verloop van tijd aan de kant geschoven voor een jongere vrouw en belandde achter slot en grendel in het tuchthuis. Deze voorstelling zet het onderbelichte verhaal van Geertje letterlijk in de hoofdrol en neemt je mee in een achtbaan die loopt van liefde tot hoop en veerkracht.

Advertentie

Word nu lid van Oud-Utrecht Als je je in december aanmeldt als lid betaal je tot 1 januari 2025 slechts € 42,50

(jongeren tot 26 jaar en U-pashouders € 20,-)

Samen koken in het buurtcentrum Verrast? Verbaasd? En toch is het heel normaal! Veel mensen zijn je voorgegaan.

In Utrecht zijn er tientallen buurtcentra waar jij (vaak gratis) een ruimte (waaronder de keuken) kunt reserveren om jouw eigen activiteit te organiseren. Denk bijvoorbeeld aan een kledingruilavond, koekjes bakken of yogales geven. De invulling is aan jou! Je kunt natuurlijk ook aan bestaande activiteiten meedoen.

Gemakkelijk online reserveren De meeste buurtcentra zijn de hele week van 9 tot 23 uur open. Feestjes of horeca-activiteiten zijn niet mogelijk. Meer informatie vind je op utrecht.nl/kaninhetbuurtcentrum of loop een buurtcentrum binnen en vraag naar de mogelijkheden.

Je bent welkom Veel Utrechters denken dat het buurtcentrum niet voor hen bedoeld is, maar dat klopt niet. Het buurtcentrum is voor alle Utrechters en is dus ook voor jou bedoeld. Je kunt er iets voor jezelf doen, plezier hebben en iets leren. Of je organiseert een workshop en deelt jouw passie en kennis met anderen.

Als extra’s ontvang je dan nog de laatste twee nummers van ons tijdschrift en het Jaarboek van 2023

Het buurtcentrum is er voor iedereen, dus ook voor jou!

Welke activiteit zou jij willen organiseren in het buurtcentrum? Je bent welkom!

www.oud-utrecht.nl

LOLLING AND ROLLING een culturele clash in muziek en performance

7 december in De Paardenkathedraal tickets via theaterutrecht.nl

13

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

OP BEZOEK BIJ DAGGER COFFEE

‘Ik zou nooit een koffiezaak in het centrum willen’

Ruim twee jaar geleden opende Dagmar Geerlings de tweede locatie van haar Dagger Coffee. Na de eerste zaak op de Europalaan volgde een nieuwe: in de historische brugwachterswoning op de hoek van de Zijdebalenstraat en de Zeedijk. Ook daar wordt sinds die tijd koffie geschonken en kan je terecht voor een lunch of tussendoortje.

Er zat al een locatie op Europalaan 500 en onlangs kwam er een derde Dagger-koffiezaak bij, op nummer 93.

Tekst: Bo Steehouwer / Fotografie: Bas van Setten

O

p de ene plek een historisch huisje aan de Vecht tussen de appartementencomplexen, op de andere locaties binnen in bedrijfsverzamelpanden. “Ik wilde dat de nieuwe plek karakteristiek was, veel licht had en in een leuke buurt lag”, zei Dagmar een paar jaar geleden over de locatie op de Zijdebalenstraat. Het witte huisje kon ze naar eigen zeggen “niet laten liggen”. Ook al was het toen, door corona, geen ideale timing om een nieuwe zaak te beginnen. Toch deed ze het, en met succes.

Waar de gasten op de Zijdebalenstraat in de glazen serre zitten en onder meer uitkijken op de Vecht, zitten de locaties op de Europalaan meer verscholen voor de gemiddelde voorbijganger. De mensen die bij de bedrijven in die panden werken, weten Dagger Coffee maar al te goed te vinden.

Hoewel een bedrijfsverzamelpand niet de meest sexy plek is, is Dagmar er juist blij mee. En niet alleen door de fijne kantooropeningstijden. “Ik zou nooit een koffiezaak in het centrum willen”, legt ze uit. “Ik wil er een community van maken. Dat kan in zulke bedrijfspanden, maar ook op de Zijdebalenstraat, heel goed. De mensen die hier komen, komen hier bijna dagelijks. Ze zijn geïnteresseerd in ons en andersom. Zo leer je elkaar kennen.”

Slurpen Zeven jaar geleden kreeg Dagmar een aanbod van De Stadstuin om op de Europalaan een koffiezaak te beginnen. Ze moest zorgen dat er een bar werd gebouwd, maar verder hoef-

de ze niks te regelen. De ruimte werd verder door anderen ingericht. “Ik heb heel veel geluk gehad dat ik enigszins risicoloos kon beginnen.” Ze begon alleen, maar het bleek al snel dat het in haar eentje te veel werk was.

Toen ze ook nog eens door een val geblesseerd raakte aan haar duim en een brace om moest, was het duidelijk dat het tijd was voor een team.

Om de week is Dagmar te vinden in Den Haag. Daar brandt ze zelf haar koffiebonen.

Ook proeft ze elke week uitvoerig alle koffiesoorten die ze verkoopt. Dan zet ze verschillende glazen op de bar, allemaal met een stukje tape met daarop een nummer. Met een lepel schept ze er een kleine slok uit, die ze vervolgens opslurpt. Door die extra zuurstof in je mond, proef je de koffie beter. Het doet enigszins denken aan een wijnproeverij. Ondertussen maakt ze aantekeningen. Er staan ook een aantal soorten tussen die nog niet in haar assortiment zitten, maar die ze daar misschien wel aan wil toevoegen. Zo is ze op zoek naar extra vrouwelijke producenten.

Eerlijk en emancipatie Op een van de bladzijdes van de menu’s die op de tafels staan, staat een uitleg over hoe Dagger Coffee zo transparant mogelijk te werk probeert te gaan. “We weten waar de koffie vandaan komt en kopen alleen transparant in”, zo is te lezen. Ze ondertekende daarvoor ook een transparantiebelofte. “We vinden dat je normaal met mensen om moet gaan”, zegt Dagmar. “Dat betekent dat koffieboeren bijvoorbeeld een leef baar inkomen

moeten krijgen voor hun product. Al onze data staan online. Daarin kan je zien waar we onze koffie kopen en bijvoorbeeld ook hoeveel we daarvoor betalen.” Een ander belangrijk punt vindt Dagmar emancipatie. “Daarom werken we ook samen met vrouwelijke producenten en zijn we op zoek naar meer.”

Verder bestaat het menu van Dagger uit producten waarvan ze weten hoe het wordt geproduceerd. Zo komt de melk van boer Steven uit Alphen, de kaas van een boerderij in Montfoort en het brood uit de Veldkeuken in Amelisweerd, maar de boter komt bijvoorbeeld uit Molenaarsgraaf. Het bier kopen ze bij hun (bijna) buren op de Europalaan: de Kromme Haring. Verder werken ze veel met ingelegde en gefermenteerde producten en bakken ze wentelteefjes-cake van de broodkontjes. Zo proberen ze hun afval te beperken.

‘Een verademing’ Naast koffie, cake en ander eten, kunnen

mensen ook bij Dagger Coffee terecht voor workshops. Denk daarbij aan een latte arten barista-workshop, maar ook koffie proeven. Dagmar heeft zich in het verleden bewezen als barista. Zo is ze meerdere keren in de top-3 geëindigd van de Dutch Barista Championship. Een van haar medewerkers, Noëlle, doet binnenkort ook mee aan de wedstrijd, met een van hun eigen koffies. Ook zij geeft workshops.

Dagmar volgde eigenlijk de opleiding om tentoonstellingen te ontwerpen. Dat liep toch even anders, maar toch ziet ze gelijkenissen. “Een goede tentoonstelling moet alle zintuigen prikkelen”, vindt Dagmar. “Dat geldt ook voor een horecazaak. Ik wil dat mensen bij mij het gevoel hebben alsof ze heel even op vakantie zijn, even de dagelijkse sleur op pauze kunnen zetten.” En waar ze op de Europalaan zelf niet veel aan de ruimte mocht doen, kon ze wel helemaal los op de Zijdebalenstraat. “Alles is hier van mij. Dat is echt een verademing.” a

Advertentie

Een CULINAIRE en

DUURZAME kerst

Omscholen was nog nooit zo leuk Pak je kans en kom werken én leren bij Reinaerde!

Geniet van een duurzame en culinaire kerst met ons rijkgevulde 4-gangen diner!

praten over afscheid geeft rust

Als zij-instromer bij Reinaerde ga je in de praktijk leren. Wij zorgen ervoor dat je de kennis krijgt die je nodig hebt. Zo kan jij je talenten gaan inzetten als begeleider. Bij Reinaerde weten wij wat jij nodig hebt. Samen kijken we welke opleiding er bij je past. Bijvoorbeeld: Maatschappelijke zorg, Verzorgende IG of Verpleegkunde. Vanaf je eerste dag werk je met cliënten en natuurlijk word je begeleid door ervaren collega’s. Met het uiteindelijk doel een diploma als professioneel begeleider.

U bent altijd welkom voor een open gesprek.

Bel 0800 - 023 05 50 of ga naar monuta.nl/ utrecht.

Bianca Versteeg

Ben je enthousiast? Dat is mooi! Dan nodigen wij je uit voor één van onze Open Avonden.

7 december KDC Oikos Marokkodreef 7 Utrecht

Utrecht

12 december De Heygraeff Heygraeff 3 Woudenberg

19 december, Dennendal, Het plein 4 Den Dolder

Koffie klaar 19.15 uur, start 19.30 uur

SFEERVOL VERGADEREN OP DE CAMPING

€ 100, F A N AL VA AGDEEL PER D

• • • •

4 vergaderruimtes, van 2 tot 60 personen Op een unieke locatie in Utrechts nieuwste hotspot Rotsoord Altijd goed bereikbaar met trein, bus, boot, fiets of auto Flexibele catering, van drankjes tot diners

• • • •

Volledig gefaciliteerd met o.a. led-scherm, supersnelle WiFi en whiteboard Standaard gratis zwarte koffie, thee en water Mooi uitzicht op de Vaartsche Rijn 365 dagen per jaar, ook in de avond

DIRECT RESERVEREN? Dat kan eenvoudig online met het contactformulier op onze website of mail je wensen naar vergaderen@ganspoort.nl.

Liever bellen/appen?

Pierre is te bereiken via 06-14415656.

Kijk voor een indruk van alle zalen en mogelijkheden op

WWW.CAMPINGGANSPOORT.NL

15

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

VERDWENEN FABRIEKEN IN UTRECHT

Tegelfabriek 'Holland' op Rotsoord Langs de Vaartsche Rijn stonden vanouds veel steenovens en dakpannenfabrieken.

Die waren sinds de 18e eeuw gevestigd op of bij buitenplaatsen, waarvan Rotsoord er één was.

Naast grofkeramiek (zoals bakstenen en pannen) werden er ook 'muursteentjes' gemaakt: wandtegels, die veel aftrek vonden in het buitenland.

Behalve het grove vorm- en bakwerk waren daarvoor ook verfijnde beschilderingen nodig, een ambacht apart.

Dat gold des te meer voor het plateel dat er vanaf eind 19e eeuw werd geproduceerd: modieus sieraardewerk zoals vazen en serviezen.

Tekst: Arjan den Boer / Beeld: Het Utrechts Archief, Historische Kring Tolsteeg-Hoograven, Wikimedia Commons

I

n 1855 kocht Johannes Schillemans (18201879) uit Roozendaal de dakpannen- en vloertegelbakkerij Rotsenburg met bijbehorend herenhuis aan de Vaartsche Rijn. Een jaar later breidde hij het bedrijf uit met een 'muursteentjesfabriek'. Hiervoor nam Schillemans werknemers over van een opgeheven tegelfabriek aan het Lucasbolwerk. De wandtegels sloegen aan in binnen- en buitenland; ze werden geëxporteerd naar Zuid-Amerika en Nederlands-Indië. In 1862 kocht Schillemans de naastgelegen buitenplaats RotsOort aan om zijn complex verder uit te breiden.

Na Johannes' overlijden in 1879 zette zoon Hubertus Schillemans (1859-1916) het bedrijf voort. Net als zijn vader was hij lekenlid van het Utrechtse Bernulphusgilde, waarin geestelijken, architecten en kunstenaars samenwerkten aan de bouw van katholieke kerken naar middeleeuws voorbeeld. Dit leverde Schillemans vele opdrachten op. Architect Alfred Tepe ontwierp de kerkgebouwen en sierkunstenaar Willem Mengelberg de interieurs, met daarin ook 'keramische tapijten' (tegeltableaus) in neogotische stijl. Aan de woningen van Mengelberg en Tepe aan

de Maliebaan 82 zijn ook tegeltableaus van Schillemans te vinden.

Plateelbakkerij In 1893 besloot Hubertus Schillemans de tegelfabriek te moderniseren en uit te breiden op de plek van het oude huis Rotsenburg.

Daarbij hoorde de installatie van zestien gasgestookte ovens met een hoge schoorsteen en van een stoommachine. Tijdens de bouw kon de ondernemer zijn rekeningen echter niet meer betalen en ging het bedrijf failliet.

Schillemans vertrok met stille trom naar Indië. De fabriek werd in 1894 overgenomen door Jan Willem Mijnlieff (1862-1940), steenfabrikant van De Liesbosch verderop aan de Vaartsche Rijn.

Mijnlieff begon de Plateelbakkerij ‘Holland’ om met sieraardewerk (zoals vazen en borden) te concurreren met de Haagsche Plateelfabriek Rozenburg. Daarvoor wist hij twee bekende plateelschilders van Rozenburg binnen te halen: Johannes Karel Leurs (1865-1936) en Jan Carel Heytze (1873-1943).

Plateel of faience (geglazuurd aardewerk dat enigszins op porselein lijkt) werd voor het glazuren met de hand beschilderd, vaak met

modieuze motieven uit de art nouveau. Bij 'Holland' waren die beschilderingen nog uitbundiger dan bij Rozenburg. In 1895 verrees er naast de fabriek een nieuw schildersatelier met modern zaagtanddak voor goed daglicht van boven (nog altijd aanwezig als onderdeel van het Pastoe-complex). Ook de tegelfabricage had succes met door Jac. van den Bosch (1868-1948) geïntroduceerde dessins voor lambriseringen en portieken.

Tegeltableaus In 1901 voegde Mijnlieff de tegelfabriek formeel samen met de plateelbakkerij onder de naam Faïence- en Tegelfabriek 'Holland'.

Theo Molkenboer (1871-1920) trad aan als artistiek leider. Uit deze periode zijn in 2018 bij opgravingen op Rotsoord veel ongeglazuurde aardewerkscherven gevonden met ontwerpschetsen in potlood en houtskool, prototypes dus. Daaronder waren ook ontwerpen van H.P. Berlage.

In 1903 was de fabriek toe aan uitbreiding; de zestien oude ovens werden vervangen door twee grote en zes kleinere exemplaren. Na een faillissement maakte het bedrijf in 1906 een doorstart als NV Tegelfabriek 'Holland'. Mijnlief besloot zich nu helemaal op de tegelproductie te concentreren; sieraardewerk werd niet meer gemaakt. 'Holland' was vooral succesvol met tegeltableaus

voor winkels, zoals voor kruideniersketen De Gruyter naar ontwerp van Hermanus Oostveen (1879-1978). Ook gelegenheidstableaus voor bijvoorbeeld bedrijfsjubilea waren veelgevraagd. Op veel plekken in het land zijn nog tegels met het opschrift '"Holland" Utrecht' terug te vinden aan gevels of in (voormalige) winkelinterieurs.

In het topjaar 1912 telde de tegelfabriek maar liefst honderd werknemers. In 1916 waren het er nog maar tien. Voor het bedrijf dat veel exporteerde bleek de uitbraak van de Eerste Wereldoorlog funest. Directeur Mijnlieff besloot zich weer helemaal te gaan wijden aan zijn steenfabriek De Liesbosch. In 1917 stopte de tegelproductie en het jaar daarop volgde liquidatie. Het fabriekscomplex werd gekocht door Frits Loeb van de Utrechtsche Machinale Stoel- en Meubelfabriek (UMS), die een paar jaar eerder begonnen was aan de Ganzenmarkt en later bekend werd met de naam Pastoe. Het einde van Tegelfabriek 'Holland' betekende nog niet het verdwijnen van de tegelproductie van Rotsoord. Een concurrent, de in 1844 opgerichte Faienceen Tegelfabriek Westraven, verhuisde in 1920 van de Jutfaseweg naar Rotsoord en kwam vlak naast de UMS-fabriek. Westraven zou daar nog tot 1985 bestaan, toen inmiddels een dochteronderneming van De Porceleyne Fles uit Delft. a

16

NR. 250 | 1 DECEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

WAT VINDEN DE LEZERS?

Elke week reageren DUIC-lezers honderden keren op de artikelen

DUIC-lezers aan het woord

die op de website verschijnen. Wat vinden de lezers van DUIC van onderwerpen die spelen in de stad?

Je leest het in deze rubriek.

Stijgende parkeerkosten Parkeren op straat in Utrecht wordt volgend jaar duurder. De parkeertarieven in de stad stijgen met 12,9 tot 24,6 procent. Mensen die in de binnenstad willen parkeren betalen vanaf 1 januari 2024 7,50 euro per uur. Nu is dat nog 6,64 euro.

“ “ “ Honderden mensen bijeen als tegenreactie op winst PVV Honderden mensen kwamen donderdagavond bijeen rondom het Stadhuis in Utrecht. De actie was een tegenreactie op de verkiezingswinst van de PVV. De betogers gingen enkele rijen dik rondom het Stadhuis staan en riepen ‘You are not alone’.

“ “

“

Ihsan: “Ontroerend. Ik ben blij dat ik in Utrecht woon.”

GeeWee: “Op zich snap ik dat betaald parkeren zich langzaam uitbreidt in Utrecht. En ik wil zeker niet roepen dat we de auto maar altijd maximaal de ruimte moeten geven. Maar om nu 5 euro per uur te gaan vragen voor parkeren in een buitenwijk dat is toch wel een beetje schokkend… Je wilt d.m.v. betaald parkeren de parkeerdruk verlagen, mensen ‘nudgen’ richting alternatieven maar daarvoor is vijf euro per uur m.i. echt niet nodig.”

MeneerAuto: “Heel goed. Auto’s hebben geen recht om zo veel openbare ruimte op te nemen.”

Marymossel: “Nou dit kan er ook nog wel bij, vooral mensen uit andere delen van het land die op bezoek willen komen bij mij zijn behalve de hoge brandstofprijzen ook nog veel geld kwijt om te parkeren.

Bovendien moet ik die waardeloze bezoekers app ook nog gebruiken. Zelf heb ik geen auto maar gebruik ov, ook al zo duur geworden.”

Herinrichting gebied rond Ledig Erf moet in 2025 beginnen Het ziet ernaar uit dat de herinrichting van het gebied rondom het Ledig Erf in Utrecht in 2025 begint. In deze eerste fase worden de Bleekstraat, Balijelaan, Rijnlaan, Waalstraat, Diamantlaan en het Ledig Erf aangepakt.

Wim: “In een democratie mag iedereen een eigen mening hebben en vanaf zijn 18e stemmen. Alleen als je een mening hebt die niet in het plaatje past of stemt op een partij waar veel andere (vaak linkse) mensen het niet mee eens zijn dan wordt er gedemonstreerd. Geef de PVV een kans en wacht rustig af hoe de formaties verlopen. Hoe eerder er kwalitatief met woningnood, zorg, inkomen, koopkracht, instroom etc bezig wordt gegaan hoe beter het is.”

“ “

Nina: “Verkiezingen zijn een viering van de democratie. Ook als de uitslag je niet bevalt. De grondwet blijft. Rust, rust, rust. Laten we eerst maar eens het coalitieakkoord afwachten.”

“

Rutger: “Al dat geknip geeft onnodig sluipverkeer in straten die daar niet op berekend zijn.”

Koel Hoofd: “Voor mensen uit West Utrecht wordt het Diak dus onbereikbaar, indien ze niet in staat zijn om te fietsen? Hoezo is dat sociaal?”

Elger van der Wel: “Als iemand die hier bijna dagelijks langs moet erg blij met deze plannen, want de driehoek Ledig Erf, Vaartsche Rijn en Bleekstraat is echt vreselijk nu. Heel benieuwd naar het eindresultaat!”

17

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

Straatnamen

In deze rubriek vertellen we het verhaal achter de straatnamen in de stad. Sommige namen zijn voor iedereen bekend, andere juist helemaal niet. Voor alle namen geldt dat ze niet zomaar gekozen zijn. Maar wat is eigenlijk de herkomst van de namen? Dat proberen we te achterhalen.

Sweder van Zuylenweg

D

e Sweder van Zuylenweg ligt tussen de Amsterdamsestraatweg en de Burgemeester van Tuyllkade en ligt op steenworp afstand van het Julianapark. De straat is vernoemd naar Sweder III van Zuylen van Abcoude. Wie was deze man?

Sweder III van Zuylen van Abcoude werd geboren in de late middeleeuwen omstreeks 1360, als zoon van Gijsbrecht van Abcoude en Johanne van Horne. Met zijn vrouw Anna van Leiningen bracht hij vier kinderen groot, maar hij had ook nog een aantal bastaardkinderen.

Sweder van Zuylen van Abcoude was heer van de zelfstandige gebieden Gaasbeek, Put-

ten en Strijen.

In Utrecht stichtte hij het Kartuizerklooster Nieuwlicht in 1392, ten behoeve van de verspreiding van het christelijk geloof. Om de bouw van dit klooster te kunnen starten, schonk Van Zuylen van Abcoude vijfhonderd oude Franse schilden uit zijn bezit in Putten en Strijen aan de kartuizers. Dit waren strenggelovige monniken, die streefden naar verlichting door ‘in stilte en eenzaamheid’ te zoeken naar contact met God. Van Zuylen van Abcoude stierf op een pelgrimstocht naar Jeruzalem omstreeks 1400, maar werd tot de af braak van het klooster in 1580 herdacht door de kartuizer monniken. a

De stad in cijfers #

In de rubriek Stad in Cijfers gaan we in op data over de stad. De gemeente

Utrecht houdt van honderden onderwerpen bij hoe het er in de stad voorstaat, van aantal Utrechters dat een fiets heeft tot hoeveel procent van de Utrechters last heeft van lawaai door verkeer of bedrijven in de stad. Elke week lichten we een van de onderwerpen uit.

D

e gemeente Utrecht heeft onlangs bekendgemaakt wat parkeren in Utrecht volgend jaar gaat kosten. In 2023 kostte parkeren in de binnenstad (zone A1) 6,64 euro per uur. In 2024 wordt dat 7,50 euro per uur. In de gebieden net buiten de binnenstad (zone A2) stijgt het parkeertarief van 5,43 naar 6,50 euro. Voor het gebied daar net weer buiten, zone B1, komt er voor het parkeren meer dan 90 cent per uur bij. Daar betalen parkeerders volgend jaar 5 euro.

Ook de tarieven voor parkeervergunningen gaan weer omhoog. Een parkeervergunning in de zone A1 kost vanaf 1 januari 51,29 euro per maand. In de A2-zone wordt dat

In other news ‘Manifestations contre l’extrême droite après la victoire de Geert Wilders’

H

et is inmiddels ruim een week geleden dat Nederland naar de stembus ging en de uitslag was duidelijk. De PVV werd met 37 zetels met afstand de grootste partij.

De verkiezingswinst van Wilders en wat die in het land teweegbracht, was groot nieuws in de buitenlandse media. Ook de demonstraties in Utrecht haalden buiten ons land het nieuws.

Onder meer de Franse krant Le Monde schreef over de “manifestations à Utrecht et Amsterdam contre l’extrême droite après la victoire de Geert Wilders”. Het Franse persbureau AFP was aanwezig bij de twee demonstraties die daags na de verkiezingen bij het Stadhuis werden georganiseerd.

“En scandant « Vous n’êtes pas seuls », un millier de personnes se sont rassemblées jeudi à Utrecht, dans l’ouest des Pays-Bas, pour protester contre la victoire surprise du candidat d’extrême droite Geert Wilders aux

élections législatives néerlandaises mercredi”, schrijft Le Monde over de eerste demonstratie.

Meer dan duizend mensen verzamelden rondom het Stadhuis, waarmee ze zich uit wilden spreken tegen uitsluiting. Les membres des partis de gauche ont organisé la manifestation d’Utrecht « pour montrer aux Néerlandais que nous n’abandonnons jamais personne et que nous nous battons pour les droits de chacun », selon les organisateurs.”

Op de eerste demonstratie volgde een tweede, georganiseerd door de groepering Antifa. De eerste demonstratie van de avond verliep zonder problemen. Bij de tweede demonstratie verliep dat anders, omdat tegendemonstranten probeerden het protest te verstoren.

De politie en de Mobiele Eenheid werden ingeschakeld, waardoor de betoging van Antifa door kon gaan. a

30,31 euro en in de B1-zone 13,20 euro. De parkeerkosten voor mantelzorg, kraamzorg en thuiszorg, groepen die in Utrecht korting krijgen, stijgen minder hard. In zone A1 gaat het uurtarief van 1,66 naar 1,88 euro, in zone A2 van 1,36 naar 1,63 euro en in zone B1 van 1 naar 1,25 euro.

De verhoging van de parkeertarieven maakte onderdeel uit van een breder voorstel waarover de gemeenteraad eerder deze maand heeft gestemd. Een ander onderdeel van dit voorstel is het in de hele gemeente invoeren van betaald parkeren. Dat gaat de komende jaren stapsgewijs gebeuren. a

18

NR. 250 | 1 DECEMBER 2023 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

DUIC PUZZEL

ZOEKPLAAT Zoek de zeven verschillen

OPLOSSING ZOEK DE VERSCHILLEN LOCATIE OUDENOORD

Advertentie

Utrecht ons schone stadsie!

Maak jij je sintafval netjes klein?

Vindt de ophaaldienst wel zo fijn Pakjesavond? Leuk, maar het levert ook veel papier- en kartonafval op. Scheur, knip of snijd het karton in kleinere stukken. Op die manier past er meer in de kliko of ondergrondse container én in onze vuilniswagen. Volle container? Meld het via utrecht.nl/melding. Zo zorgen we samen voor minder afval op straat. Wist je dat we nat en vies karton niet kunnen recyclen? Gooi je karton dus in de kliko of container.

utrecht.nl/ melding

19

1 DECEMBER 2023 | NR. 250 Kijk voor het laatste Utrechtse nieuws op DUIC.nl

PEP EN FRANS OVER FC UTRECHT

Pep en Frans zien FC Utrecht winnen: ‘Werkethiek zal ook PVV-Kamerleden bevallen’

Pep en Frans, twee broers die al sinds jaar en dag iedere wedstrijd van FC Utrecht volgen, maken een column voor DUIC. In de column wordt de week van FC Utrecht doorgenomen. Martijn Kramer schrijft het verhaal op.

De interlandperiode zit er weer op en de eredivisie is daarom hervat.

FC Utrecht reisde afgelopen zondag af naar Rotterdam en versloeg Sparta met 1-2. Pep en Frans zijn blij dat het clubvoetbal weer terug is, zien in Tobias Lauristen de ideale FC Utrecht-spits en vermoeden dat er veel SP-stemmers in de selectie rondlopen.

“D

e doodsaaie interlandwedstrijden zitten er eindelijk weer op”, zo begint Pep “Het clubvoetbal is terug en dat is toch wel het lekkerste wat er is.

Gelukkig zijn er nog genoeg zaken waar de supporters zich aan ergeren. Nou Franssie trap hem maar af.” Frans reageert. “Een snelle goal, drie punten en aansluiting vinden met de middenmoot van de competitie. Dat is de samenvatting van een fantastische voetbaldag. Het probleem is alleen dat het Utrechtse voetbal van geluk aan elkaar hangt. Het is beangstigend dat doelman Vasilios Barkas de beste man van het veld was en we een scrimmagedoelpunt nodig hadden om te winnen.”

Op de bus wachten Ook Pep vindt dat Barkas hoogstpersoonlijk de overwinning heeft veiliggesteld. Desondanks vertoont de Griekse doelman wel steeds meer vervelende trekjes. “Zonder Barkas had FC Utrecht met de rust al op een dikke achterstand gestaan. Onze ballenvanger moet alleen wel stoppen met dat achterlijke tijdrekken. Na iedere bal die hij vangt, gaat hij uitgebreid op de grond liggen en als hij een doeltrap neemt lijkt het alsof hij op de bus staat te wachten. Ironisch genoeg deed hij dit

allemaal al bij een 1-1 tussenstand. Keeperstrainer Harald Wapenaar moet hem deze streken echt afleren.”

Er was ook goed nieuws. De winnende treffer kwam van het hoofd van Isac Lidberg. Daarmee maakte de Zweed zijn eerste Utrechtse competitietreffer. Pep hoopt dat hij nu los is, maar heeft een hard hoofd in meer doelpunten. “Lidberg is een gozer van 1,90 meter. Een grote sterke jongen als hij moet daarom als aanspeelpunt spelen. Dat is helaas totaal niet wat hij kan. Elke bal springt van zijn voet, hij heeft de draaicirkel van een olieplatform en hij mist elke vorm van basistechniek. Het was daarom jaloersmakend om naar Sparta-spits Tobias Lauritsen te kijken.

Die man is ook groot, maar heeft een verfijnde techniek. Hij bespeelt altijd de juiste ruimtes en is door de lucht enorm dreigend. Dat is precies wat FC Utrecht nodig heeft.”

PVV en buitenlandse spelers De overwinning van FC Utrecht was niet het enige grote nieuws. Afgelopen week was ook de periode waarin Nederland massaal naar de stembus ging voor de Tweede Kamerverkiezingen. De PVV werd de grootste partij en dat zorgde toch voor schrik bij Ron Jans,

SPORTUTRECHT

volgens Pep. “Jans is met een aantal buitenlandse jongens uit de selectie in gesprek gegaan. Hij heeft bijvoorbeeld Zakaria Labyad hoogstpersoonlijk laten weten dat hij welkom is bij de club. Jans is een aimabele man, maar dit is allemaal wel een beetje overdreven. Een voetbaltrainer wordt aangesteld om zich met het voetbal te bemoeien en niet om de Nederlandse politieke verkiezingsuitslag te duiden.”

Frans reageert op zijn broer. “In de basisopstelling van afgelopen weekend stonden meer buitenlandse jongens opgesteld dan Nederlanders. Alle buitenlandse spelers betekenen dus veel voor ons cluppie. Daar hoeft geen enkele FC Utrecht-speler aan te twijfelen. Daarbij waren ook de buitenlandse invallers zeer gedreven. Othmane Boussaid bracht enorm veel energie in het team. Ook in de laatste minuten van de wedstrijd was hij niet te beroerd om een verdedigende sprint

van vijftig meter te maken. Die werkethiek zal ook de Kamerleden van de PVV enorm bevallen. Dus om even in Wilders-termen te spreken: “Die mogen voorlopig blijven.”

Socialistische sfeer Ook Pep denkt tot slot dat de spelers zich niet al te veel zorgen moeten maken om de politieke stemming in Nederland. “De buitenlandse jongens hoeven niet wakker te liggen. Binnen FC Utrecht is vooral de SP erg in trek. Al jarenlang spelen we sociale dienst voetbal en geven we de punten gratis weg.

Ook binnen de directie heerst er een socialistische sfeer. Er wordt miljoenen aan kleinere clubs betaald om matige spelers over te kopen. We denken in Utrecht altijd eerst aan een ander, dus als een speler zich ergens thuis moet voelen dan is het wel in Stadion Galgenwaard.” a

Sport en Cultuur: niet voor iedereen een alledaagse combinatie. Toch blijkt het

‘Ook de meiden kunnen beuken en duwen’

waardevol. Immers, kinderen een zo breed mogelijk aanbod bieden zodat ze kennis maken met alle facetten van de samenleving is belangrijk. En dat geldt uiteraard ook voor een hobby. Veel kinderen en jongeren krijgen het nu eenmaal vanuit huis niet automatisch mee om zich te ontwikkelen in hun vrije tijd en/of lid te zijn van een (sport)club. Marina van Huissteden-Kaspers neemt deze week een kijkje bij de activiteiten van een drietal buurtsport- en cultuurcoaches.

Het enthousiasme spat er vanaf. Daisy Peters (34), Mathieu Fuma (31) en Jami Wallenburg (29), het zijn drie buurtsport- en cultuurcoaches die Utrecht rijk is. Hoewel hun werkwijze op sommige punten afwijkt, hun bevlogenheid en enthousiasme voor de kinderen en jeugd is bij alle drie volop aanwezig.

Tekst: Marina van Huissteden-Kaspers

D

aisy Peters heeft als werkterrein de meiden in de Overvecht, Jami Wallenburg zet zich met hart en ziel in voor de meiden in Kanaleneiland-Zuid, Lombok, het Majellapark en de Halve Maan. Collega Mathieu Fuma heeft de wijken Leidsche Rijn en Vleuten-De Meern onder zijn hoede. Deze voormalig topsporter biedt net als zijn collega’s op verschillende locaties binnen de wijk activiteiten aan op het gebied van sport en cultuur.

De buurtsportcoaches in Utrecht werken ook veel samen met organisaties als Dock en/of JoU. Mathieu Fuma heeft naast deze organisaties een natuurlijke partner gevonden in Academie Tien, de middelbare school op het Berlijnplein. “Hier hebben we onder de 500 leerlingen een meting gedaan over hun sport- en cultuurgedrag. Uit die resultaten hebben we veel informatie gehaald en daar zijn we mee aan de slag gegaan. Deze meting gebruiken we ook voor de rest van de jeugd en met succes! Hier richten de activiteiten zich met name op het skaten, wat natuurlijk niet zo gek is met zo’n prachtige skatebaan voor de deur, maar ook op andere urban-sporten.” Met zo’n aansprekende coach als Fuma - met zijn internationale ervaring in het Nederlands rugbyteam - is het ook niet zo gek dat de sport rugby populair is. “Niet alleen bij de jongens, hoor. Ook die meiden kunnen goed beuken en duwen.” Naast sport

is Fuma ook druk met het aanbieden van workshops; ‘hoe word ik een dj’ of ‘hoe leer ik omgaan met graffiti’. “Wat we gaan doen wordt veelal aangegeven door de jongeren zelf. In de vakanties bieden we echt met alle partners een uitgebreid pakket aan, de zogeheten Urbanmix. We bereiken ontzettend veel jongeren en dat is dan ook precies waarvoor we het doen.”

Daisy Peters is naast buurtsportcoach eigenaresse van dansschool PM Dance die op verschillende locaties in Utrecht laagdrempelige danslessen aanbiedt. “Mijn werk als buurtsportcoach ligt eigenlijk in het verlengde. Net als op de dansschool bieden we een laagdrempelig aanbod aan. En het liefst op herkenbare plekken in de wijk, voor iedereen makkelijk bereikbaar en in een veilige omgeving. Als buurtsportcoach probeer je vraag en aanbod bij elkaar te brengen. En het maakt niet uit wat.”

Collega Jami Wallenburg beaamt haar woorden. Naast deze baan is zij werkzaam als semi-professional in de danswereld en staat ze regelmatig model. “We gaan van BMX, naar urban sporten en van graffiti maken naar muziekles. Alles kan en mag. Het is de bedoeling dat wij als buurtsportcoaches kinderen, en in mijn geval dus meisjes, leiden naar een club of sportvereniging. Maar, en ik ben er maar eerlijk over, daar is in mijn wijken soms geen geld voor. Of de afstanden zijn te ver

Linksachter Jami Wallenburg, rechts Daisy Peters en op de voorgrond Mathieu Fuma voor ouders, zeker als er meerdere kinderen zijn. En hoewel we dus echt geen concurrenten willen zijn van de clubs, integendeel zelfs, is de werkwijze soms wat anders dan bij mijn collega’s. Ik organiseer dan niet alleen activiteiten om kennis mee te maken, maar ook wekelijkse activiteiten zodat iedereen mee kan doen en vaak dus ook blijft. Op die manier maken ze toch ook kennis met andere culturen en gebruiken en blijven ze in beweging.”

De meeste buurtactiviteiten zijn gratis,

soms wordt er een kleine bijdrage gevraagd.

Als je wilt meedoen bij een club of vereniging, maar er is thuis te weinig geld, kan er een beroep worden gedaan op het Jeugdfonds Sport en Cultuur voor kinderen en jongeren tot en met 17 jaar. Het fonds betaalt dan de contributie of het lesgeld. Dit geldt ook voor zwemles.

Daarbij kent Utrecht, naast de U-pas, het Paul Verweel Sportfonds waar je een beroep op kunt doen voor een bijdrage voor sportkleding of sportmateriaal. a

DOOR DE OGEN VAN MONDO LEONE | LEON GIESEN, EEN HALF LEVEN BUURMAN ALDAAR 12 WEKEN LANG DEELT HIJ ZIJN VERWONDERING OVER DE AMSTERDAMSESTRAATWEG

Nico plukt zaadjes

WONDER VAN PERU BIJ MIJ IN DE BUURT, OM DE HOEK VAN DE STRAATWEG, STAAN EEN PAAR BOMEN. Onder die bomen bloeien in de zomer bloemen.

Vorig jaar herfst zag ik iemand met een scootmobiel staan scharrelen bij die uitgebloeide bloemen. Ik vroeg wat hij aan het doen was. Hij zei: ‘Ik pluk de zaadjes en die zaai ik door stad. Ze doen het heel goed.’ Een paar weken geleden zag ik hem weer en vroeg ik of ik hier een filmpje van mocht maken.

Dat leek me een mooi beeld. Als een soort sprookjesfiguur die bloemen laat bloeien door

MARNIXLAAN

Utrecht. Hij vond het goed, maar de zaadjes moesten eerst nog drogen. Ik vroeg of ik hem kon bellen.

Nee, hij heeft geen telefoon. Hij gaf zijn adres. Ik ben twee keer langs geweest en beide keren moest hij de volgende dag naar het ziekenhuis. Hij trad erg in detail over wat hem mankeerde. Dat wil ik jullie besparen en ik zou willen dat hijzelf daar ook voor gespaard bleef. Hij is er nog steeds niet uit, bij mijn weten. Maar zie je ergens in de stad Wonder van Peru, de bloem die ’s nachts vlinders trekt? Dan is dat waarschijnlijk het werk van Nico.

UTRECHT CENTRUM

SPIJKERDWARSSTRAAT